Kaderprogramma Energie in huis 2018 - MilieuCentraal.nl · 3. De kerntaak: vraagbaak, publiciteit...

Kaderprogramma

Energie in huis 2018

Eindrapportage

referentie 2017-0000101427

11 maart 2019

Eindrapportage Kaderprogramma Energie in huis

2018

Pagina 2 van 59

Colofon Auteurs Puk van Meegeren, programmamanager energie in huis Vera Dalm, directeur Datum 11 maart 2019 Copyright © Milieu Centraal, 2019 Contactgegevens (030) 2305070 [email protected] www.milieucentraal.nl Nicolaas Beetsstraat 2A 3511 HE Utrecht Bankgegevens IBAN: NL64INGB0007863822 BIC: INGBNL2A Kamer van Koophandel 41266140


2018

Pagina 3 van 59

Inhoudsopgave 1. Voorwoord .................................................................................................................................. 4 2. Overzicht van projecten .............................................................................................................. 7 3. De kerntaak: vraagbaak, publiciteit en contentservice ............................................................... 9

3.1 Gevalideerde kennis over energiebesparing in huis ........................................................... 9 3.2 Milieucentraal.nl ............................................................................................................... 12 3.3 Vergroten van de online vindbaarheid .............................................................................. 16 3.4 Advies op maat .................................................................................................................. 18 3.5 Vragen van bezoekers beantwoorden .............................................................................. 19 3.6 VerbeterUwHuis.nl ............................................................................................................ 21 3.7 Energiesubsidiewijzer.nl .................................................................................................... 23 3.8 Ervaringenmetenergie.nl ................................................................................................... 25 3.9 Mediaservice ..................................................................................................................... 26 3.10 Sociale media en nieuwsbrieven ....................................................................................... 32 3.11 Contentservice voor bedrijven .......................................................................................... 36 3.12 Contentservice voor maatschappelijke organisaties ........................................................ 37 3.13 Consumer Insights ............................................................................................................. 38

4. Projecten in relatie met Energieakkoord .................................................................................. 40

4.1 Energielabel.nl ................................................................................................................... 40 4.2 Zoekuwenergielabel.nl ...................................................................................................... 41 4.3 Voorlichtingsprogramma energiebesparing ..................................................................... 42 4.4 Ondersteuning regionale energieloketten ........................................................................ 43 4.5 Slimme meter, energieverbruiksmanagers en energiebesparing ..................................... 44

5. Specifieke projecten .................................................................................................................. 46

5.1 Huis kopen als moment voor advies over maatregelen en financiering ........................... 46 5.2 Verbouwen als moment voor stappen naar wonen zonder aardgas ................................ 47 5.3 Een keuken kopen zonder gasfornuis ............................................................................... 48 5.4 Vloerisolatie – ontdek je kruipruimte ............................................................................... 51 5.5 PUR vloerisolatie met HFO ipv HFK ................................................................................... 52 5.6 Warmteterugwinning (WTW) bij ventilatie ....................................................................... 53 5.7 Energie besparen zonder investering ................................................................................ 54 5.8 Het ontwikkelen van nieuwe projecten ............................................................................ 55

6. Externe samenwerking en programma-management .............................................................. 56

6.1 Externe samenwerking ...................................................................................................... 56 6.2 Programma-management ................................................................................................. 57 7. Financieel overzicht ............................................................................................................... 58


2018

Pagina 4 van 59

1. Voorwoord Voor u ligt de eindrapportage van de uitvoering van het Kaderprogramma Energie in huis 2018. Het programma sluit nauw aan bij de ingeslagen weg naar een duurzame energievoorziening in Nederland als geheel en in de gebouwde omgeving in het bijzonder. Kort gezegd is het doel:

Het versnellen van energiezuinig en duurzaam wonen

Het kaderprogramma bestaat uit ruim 20 projecten. Per project wordt verslag gedaan van de voortgang. De rapportage wordt beëindigd met een financieel overzicht. Hoofddoelen De drie hoofddoelen van het programma zijn:

In samenhang met diverse landelijke en lokale activiteiten hebben huurders en eigenwoningbezitters met het oog op een aardgasvrije toekomst meer aandacht voor en kennis van energiebesparing en duurzame energietoepassingen in huis, en nemen ze vaker de stap om hiermee aan de slag te gaan.

Er is meer eenduidigheid in de informatie over energiebewuste en duurzame keuzes, doordat media, organisaties en bedrijven gebruik maken van de gevalideerde kennis van Milieu Centraal over energiebesparend wonen en Milieu Centraal gebruiken als betrouwbaar doorverwijsadres.

Door het bieden van een praktisch handelingsperspectief dragen de activiteiten van Milieu Centraal indirect bij aan het draagvlak voor de energietransitie.

De kerntaak van voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal Op het gebied van energiebesparend en duurzaam wonen is de kerntaak van Milieu Centraal samen te vatten met:

Het ontwikkelen en onderhouden van een gedegen kennisbasis over alle aspecten van energiebesparend wonen, en het actief benutten van deze kennisbasis in eigen activiteiten en allerlei samenwerkingsverbanden, om daarmee de betrouwbaarheid en eenduidigheid van informatie over energie in huis te bevorderen.

Het ontwikkelen en onderhouden van een goed vindbare website (www.milieucentraal.nl/energiebesparen) om bewoners met enige interesse in energie besparen verder te helpen in hun klantreis, en om een doorverwijsadres te bieden aan organisaties die vanuit hun eigen communicatie over energiebesparing en duurzame warmte willen linken naar een onafhankelijke en betrouwbare site voor verdiepende informatie.

Het ontwikkelen en onderhouden van specifieke online applicaties die bewoners verder helpen in hun klantreis naar een energiezuinig huis, zoals daar zijn www.energielabel.nl , www.energiesubsdiewijzer.nl, www.energieverbruiksmanagers.nl, www.verbeteruwhuis.nl, www.vergelijkmijnenergieverbruik.nl, Fout! De hyperlinkverwijzing is ongeldig.www.bespaartest.nl en Advies op maat energiebesparend wonen.

http://www.milieucentraal.nl/energiebesparen

http://www.energielabel.nl/

http://www.energiesubsdiewijzer.nl/

http://www.energieverbruiksmanagers.nl/

http://www.verbeteruwhuis.nl/

http://www.vergelijkmijnenergieverbruik.nl/

http://www.bespaartest.nl/


2018

Pagina 5 van 59

Het bevorderen van interesse in, betrokkenheid met, bekendheid van en kennis over energie in huis door een actieve inzet in sociale media, door journalisten van diverse media op aanvraag en actief te voorzien van relevante informatie, en door activiteiten voor specifieke doelgroepen te ontwikkelen.

Samenwerking Bij de uitvoering van het kaderprogramma wordt samengewerkt met onder meer RVO, VNG, Energieloketten, NVDE, Techniek Nederland (Uneto-VNI), Bouwend Nederland, energiebedrijven, isolatiebedrijven, netwerkbeheerders, banken, makelaarsverenigingen, gemeenten, provincies, Nibud, Natuur en Milieu, Consumentenbond, Vereniging Eigen Huis, Woonbond, en kennisinstituten als ECN, NIBE en TU Delft. De realisatie van hoofddoelen Hieronder staat de realisatie van de kwantitatieve doelen voor heel 2018. Deze doelen zijn gebaseerd op de resultaten in 2017. Deze doelen zijn identiek aan of iets hoger dan de resultaten in 2017.

Doelomschrijving Doel 2018 Realisatie 2018

Beoordeling

Aantal pageviews dat gerealiseerd wordt met onderwerpen over energie in huis op de website www.milieucentraal.nl

2,5 miljoen pageviews

3.458.000 pageviews

Doel ruimschoots gehaald

De advertentiewaarde die Milieu Centraal realiseert met free publicity voor het onderwerp energiebesparing en duurzame energie.

1 miljoen euro

3,2 miljoen euro


Het aantal keer dat Milieu Centraal op radio en/of TV per jaar te zien en te beluisteren is met onderwerpen over energiebesparing en duurzame energie.

20 keer 38 keer Doel ruimschoots gehaald

Het aantal ‘organisatie-likes’ op Facebook. Het totale sociale bereik via Facebook (alle thema’s, milieu en energie).

23.000 likes 6 miljoen vertoningen

29.600 likes 12,4 miljoen vertoningen


Het aantal volgers op Twitter. Het totale sociale bereik via Twitter (alle thema’s, milieu en energie).

18.000 volgers 1,5 miljoen vertoningen *)

18.000 volgers 1.782.000 vertoningen

Doel bereikt

Het aantal samenwerkingen dat Milieu Centraal realiseert als contentpartner voor bedrijven of maatschappelijke organisaties (los van de regionale energieloketten).

15 partners per jaar

18 Doel bereikt

*) Het oorspronkelijke doel voor bereik van Twitter is niet meer relevant door een nieuwe methodiek om bereik te meten. Zie 3.10. De realisatie van doelen specifieke applicaties


2018

Pagina 6 van 59

De doelen zijn gebaseerd op de voorlopige resultaten van 2017, en liggen iets hoger dan de doelen voor 2017. De uitzondering hierop zijn de applicaties VerbeterUwHuis en Advies op maat. Hierbij wordt de lat beduidend hoger gelegd. VerbeterUwHuis helpt de huizenbezitter om te ontdekken wat bepaalde combinaties van maatregelen kosten en opleveren. Gezien de uitdaging van aardgasvrij wonen is het denken in combinaties van maatregelen een belangrijk communicatiedoel en zal Milieu Centraal extra activiteiten ontwikkelen om de traffic naar VerbeterUwHuis te stimuleren. Advies op maat modules helpen de huizenbezitters met kennis over welk specifiek type van een energiemaatregel (bijvoorbeeld: vloerisolatie onderkant, of bodemisolatie) voor zijn of haar woning een geschikte optie is, en wat gezien de omstandigheden de kosten en besparing zijn. Hiermee komen huizenbezitters dichter bij het moment van het inschakelen van een bedrijf.

Specifieke applicatie Doel voor 2018

(bezoeken)

Realisatie 2018

(bezoeken)

Beoordeling

Energielabel.nl 600.000 836.332 Ruimschoots gehaald

Verbeteruwhuis.nl 100.000 142.889 Ruimschoots gehaald

Energiesubsidiewijzer.nl 350.000 467.130 Ruimschoots gehaald

Energieverbruiksmanagers.nl 150.000 213.337 Ruimschoots gehaald

Advies op maat Energiebesparend wonen (alle modules)

200.000 189.000 Net niet gehaald

Ervaringenmetenergie.nl * 20.000 20.713 nvt

*) Deze applicatie is gedurende 2018 opgeheven en de ervaringsvideo’s zijn gepubliceerd op milieucentraal.nl (zie par 3.8) Vera Dalm, directeur Puk van Meegeren, programmamanager energie in huis Milieu Centraal Utrecht, 11 maart 2019


2018

Pagina 7 van 59

2. Overzicht van projecten

In dit kaderprogramma wordt een overzicht gegeven van alle projecten en initiatieven van Milieu Centraal op het gebied van energiebesparend wonen. De meeste projecten worden volledig gefinancierd door BZK, een deel vindt plaats in co-financiering en een deel is gefinancierd uit andere bronnen.

Kerntaak: een betrouwbare vraagbaak en publiciteit over energiebesparing in huis

Gevalideerde kennis over energiebesparing in huis

Praktische, betrouwbare, actuele en aantrekkelijke informatie over energiebesparing in huis op milieucentraal.nl (tekst, foto’s, infographics, webvideo’s)

Vragen van bezoekers van webpagina’s over energiemaatregelen per e-mail beantwoorden

Vergroten van de online vindbaarheid van betrouwbare informatie over energiebesparende maatregelen

Online Advies op maat over specifieke energiebesparende maatregelen, zoals dakisolatie, vloerisolatie en zonnepanelen

VerbeterUwHuis.nl

Energiesubsidiewijzer.nl

Ervaringenmetenergie.nl (ism Liander)

Mediaservice: beantwoorden van vragen van journalisten en media actief benaderen

Sociale media: Twitter, Facebook, Instagram, Nieuwsbrief

Contentservice maatschappelijke organisaties en bedrijven

Consumer Insights Invulling geven aan acties van het Energieakkoord

Communicatie over energielabel woningen o Energielabel.nl o Zoekuwenergielabel.nl

Bijdrage aan voorlichtingsprogramma energiebesparing o Advies over de campagnes die volgen o Contentpartner voor campagnemiddelen o Contentbeheer en doorontwikkeling van de campagnewebsite o Posts en community management Facebookpagina Energiebesparendoejenu o Bijdrage aan wijisoleren.nl (sites voor het vinden van betrouwbare aanbieders)

Ondersteuning regionale energieloketten (ism VNG): contentservice op maat, gebruik van bestaande tools van Milieu Centraal en kennis over consumentencommunicatie

Slimme meter, energieverbruiksmanagers en energiebesparing o Energieverbruiksmanagers.nl (ism NetbeheerNL en Energie Nederland) o Plaatsing slimme meter als aangrijpingspunt voor energiebesparing

Specifieke projecten

Huis kopen als moment voor advies over maatregelen en financiering

Verbouwen als moment voor stappen naar wonen zonder aardgas

Een keuken kopen zonder gasfornuis


2018

Pagina 8 van 59

Vloerisolatie - ontdek je kruipruimte

PUR vloerisolatie met HFO ipv HFK

Warmteterugwinning (WTW) bij ventilatie in bestaande woningen

Energie besparen zonder investeren Het ontwikkelen van nieuwe projecten: inspelen op nieuwe mogelijkheden

Programma-management en externe samenwerking

Externe samenwerking en het delen van leerervaringen

Programma-management: aansturing, interne afstemming, en rapportages


2018

Pagina 9 van 59

3. De kerntaak: vraagbaak, publiciteit en contentservice

3.1 Gevalideerde kennis over energiebesparing in huis

De kennisbasis is de bron voor alle informatie-uitingen van Milieu Centraal, en wordt gebruikt bij projecten, de website, Advies op maat, sociale media, contentservice en de beantwoording van mediavragen.

Een gedegen kennisbasis is het fundament voor betrouwbare tips en adviezen

Milieu Centraal ontleent haar onafhankelijke en betrouwbare status aan een uitgebreid en zorgvuldig proces van kennisontwikkeling en beheer. Het bijwerken en waar nodig uitbreiden van informatie vindt gedurende het hele jaar plaats en vormt een aanzienlijke taak. Werkwijze De kennisbasis wordt door onderzoekers van Milieu Centraal voortdurend geactualiseerd, herzien en waar nodig worden nieuwe onderwerpen opgepakt. De omvang kan ook worden geïllustreerd door het feit dat de kennisbasis de inhoudelijke bron vormt voor zo’n 100 themapagina’s op de website van Milieu Centraal en zo’n 15 kennisintensieve Advies op maat modules en andere interactieve applicaties. Onderdelen ‘energiebesparend wonen’ van de kennisbasis

Energiezuinig en duurzaam huis

Woningisolatie: isolatieglas

Woningisolatie: dak, gevel, vloer

Woningisolatie: naad en kierdichting

Aanschaf installaties voor verwarming en warm water (HR-107, zonneboiler, hybride en volledige warmtepomp, IR-panelen, HRe, pelletkachel en biomassaketel, LTV, vloerverwarming)

Binnenmilieu, (energiezuinig) ventileren, warmteterugwinning

Zonnepanelen

Energieneutraal wonen

Aardgasvrij wonen

Energieverbruiksmanagers en slimme thermostaten

Energielabel woningen en maatwerkadvies

Financiering van energiebesparende maatregelen

Snelle bespaartips verwarmen en warm water

Verwarming: klokthermostaat, radiatorknoppen, radiatoren, radiatorfolie, onderhoud

Stookgedrag (alle aspecten)

Gebruik warm water (alle aspecten)

Zuinige apparaten en verlichting

Verlichting


2018

Pagina 10 van 59

Activiteiten Wonen zonder aardgas. Er zijn twee voorbeeldberekeningen gemaakt van de kosten en besparing van een verbouwing naar aardgasvrij wonen, en er is voor huiseigenaren een stappenplan ontwikkeld voor de route naar een aardgasvrije woning. Isolatieglas. De kostenkentallen voor glas en kozijnen zijn geactualiseerd en uitgebreid met kosten voor schuifpuien met HR++ dubbel en triple glas. Isolatie-eisen voor kozijnen en isolerende buitendeuren zijn toegevoegd aan de kennisbasis (geadviseerde U-waarden met HR++ dubbel- of triple glas). Beter isolerende kozijnen en deuren leveren een belangrijke bijdrage aan energiebesparing en zijn no regretmaatregelen met het oog op verbetering van comfort en stappen op weg naar wonen zonder aardgas of het energieneutraal maken van woningen. Isolatie van dak, gevel en vloer. Voor het na-isoleren van bestaande matig geïsoleerde vloeren naar het niveau zeer goede isolatie zijn besparings-, kosten-, isolatiewaarde en –diktekentallen berekend. De informatie over vloerisolatie is uitgebreid met isolatiematerialen voor isolatie aan de bovenzijde van bestaande vloeren. De situaties en voorwaarden voor toepassing van bodemisolatie in de kruipruimte zijn opgenomen in de kennisbasis. Ook zijn de prijzen voor isolatiemaatregelen aangepast aan de 9% btw. Warmtepompen. De kennisbasis over warmtepompen is grondig uitgebreid, waardoor er op de website meer gezegd kan worden over de verschillende typen warmtepompen en welke voorwaarden er nodig zijn voor toepassing. Ook is er veel aandacht besteed aan de onderbouwing van realistische cijfers over het rendement van warmtepompen. Dat geldt ook voor cijfers over kosten: de kostenkentallen van RVO (Energiebesparingsverkenner) zijn erg hoog, in overleg probeert Milieu Centraal tot een betere schatting te komen. Voor volledige warmtepompen is nagegaan welke kosten een zwaardere elektriciteitsaansluiting met zich meebrengt. In de meeste bestaande woningen volstaat een driefasenaansluiting (3x25A). In nieuwbouwwoningen is deze standaard aanwezig, maar als deze moet worden aangelegd, brengt dit eenmalige kosten met zich mee, maar geen hogere jaarlijkse vaste abonnementskosten dan voor een standaard huisaansluiting. Lage temperatuur afgifte systemen. Er is gewerkt aan advisering over de capaciteit van bestaande radiatoren en de capaciteit van eventuele aanvullingen met lagetemperatuur radiatoren. Ook zijn kosten van lagetemperatuur radiatoren onderzocht. Er is een overzicht gemakt van verschillende typen radiatorventilatoren die aan bestaande radiatoren kunnen worden toegevoegd om de warmte-afgifte te verhogen. Biomassa voor huishoudelijke biomassaketels en pelletkachels. Milieu Centraal heeft meer inzicht gekregen in de voorwaarden voor duurzaamheid voor het gebruik van houtpellets in biomassaketels en pelletkachels. De wetenschappelijke inzichten over het klimaateffect van houtpellets zijn dermate verschillend, dat Milieu Centraal geen CO2-emissiefactor voor houtpellets kan formuleren. De klimaatwinst wordt alleen kwalitatief beschreven. De gezondheidseffecten (luchtverontreiniging) zijn samen met RVO bekeken. De berekeningen voor een vergelijking van energiekosten van een biomassaketel en een hr-ketel op gas zijn geactualiseerd.

Apparaten (aankoop en zuinig gebruik): huishoudelijke apparaten en electronica

Energieverbruik in huis

Gemiddeld energieverbruik

Energieverbruik vergelijken met andere huishoudens

Gebruik energie per functie

Energieprijzen

CO2 uitstoot


2018

Pagina 11 van 59

Warm water in huis. Een behoorlijk deel van het warmtegebruik zit in warm tapwater. Gemiddeld zo’n 20%, maar in energiezuinige huizen loopt dit aandeel op. gezien dit belang heeft Milieu Centraal de bestaande modelering van het warmwatergebruik onder de loep genomen, om beter te begrijpen waardoor verschillen in berekende besparingen tot stand komen. Warmtenetten. Er is een nieuw kennisdossier ontwikkeld over warmtenetten, ten behoeve van de website. Het gaat ook in op praktische gevolgen in huis (bv afleverset). Energiezuinige ventilatie. Het kennisdossier over verschillende ventilatiesystemen voor verschillende situaties is grondig herzien. Ventilatie (met warmteterugwinning) is een belangrijk onderdeel voor wonen zonder aardgas. In de advisering wordt aandacht besteed aan gezondheid, kosten, comfort en energie. Elektrisch koken. Door wonen zonder aardgas is er meer belangstelling voor elektrisch koken. Het kennisdossier over inductiekookplaten is grondig geactualiseerd. Gemiddeld energieverbruik. Het is een simpel getal, maar er zit een wereld achter het bepalen van het gemiddeld gas- en stroomverbruik. Milieu Centraal heeft op basis van een maatwerktabel van CBS een goede onderbouwing van het gemiddeld gas- en stroomverbruik gemaakt, en ook van gas- en stroomverbruik naar achtergrondkenmerken (ten behoeve van de module Vergelijkmijnenergieverbruik.nl). Energieprijzen. Mede als gevolg van media-aandacht over de hoogte van de energierekening is de opbouw van de energierekening opnieuw onder de loep genomen. CO2-factor opbrengst zonnepanelen. Voor de CO2 winst van zonnepanelen kun je uitgaan van de marginale CO2-winst of de gemiddelde CO2-winst. Op basis van verschillende afwegingen is gekozen voor het laatste. Het berekenen van CO2-winst wordt steeds belangrijker in de communicatie. Prijspeiling en trends zonnepanelen. Milieu Centraal heeft de jaarlijkse prijspeiling uitgevoerd en cijfers over aantallen zonnepanelen in Nederland geactualiseerd. Apparaten. Er is informatie opgenomen over aankomende nieuwe verordening energielabel apparaten. Het aanbod van televisies in winkel verandert snel, en daarom is het consumentenadvies aangepast, alsmede het advies over sluipgebruik van tv+internet-kastjes. Ook is er een prijspeiling gedaan naar energiezuinige wasdrogers. Begroting en realisatie Er zijn voor de kennisbasis extra uren gerealiseerd. Dat is ieder jaar het geval. Milieu Centraal ziet een goede kennisbasis als belangrijke voorwaarde voor betrouwbare communicatie. De kosten van deze overschrijding worden door Milieu Centraal gedragen.

Begroot Gerealiseerd *

Onderdeel Capaciteit (uur)

Gemiddeld uurtarief

Kosten in euro

Uren Kosten in euro

Actualisering en herziening kennisbasis energiebesparend wonen

1500 110 165.000 2.154 237.233

Inhuur externe deskundigheid van een kennisinsituut in geval van belangrijke hiaten

10.000

Totaal 175.000 237.233 * Op basis van daadwerkelijke uurtarieven


2018

Pagina 12 van 59

3.2 Milieucentraal.nl

De website www.milieucentraal.nl is ingericht als vraagbaak voor een brede groep consumenten. Het thema ‘energie besparen’ is uitgewerkt in ruim 100 deelonderwerpen. Zie voor een overzicht www.milieucentraal.nl/energiebesparen. In dit project staat het contentbeheer centraal.

Praktisch over duurzaam voor meer dan 10.000 mensen per dag Doelstellingen en resultaat Doel: Op de website www.milieucentraal.nl zullen in 2018 2,5 miljoen pageviews gerealiseerd worden met onderwerpen over energiebesparend wonen. Resultaat: In 2018 is het totaal aantal pageviews ‘energie’ 3.458.329. Het doel is ruimschoots gehaald. Indeling van het rubriek energie besparen Na een algemene openingspagina over ‘energie besparen’ zijn er vier specifieke openingspagina’s:

Energiezuinig huis

Zonnepanelen

Apparaten en verlichting

Snelle bespaartips Deze openingspagina’s hebben een open, aantrekkelijk en verleidelijk karakter, en dienen als toegang naar meer inhoudelijke pagina’s. Verdeling pageviews ‘energie’ op milieucentraal.nl over de hoofdrubrieken

Apparaten en verlichting

7%

Energiezuinig huis59%

Zonnepanelen13%

Snel besparen10%

Energiebronnen7%

Andere energiepagina's

4%

http://www.milieucentraal.nl/

http://www.milieucentraal.nl/energiebesparen


2018

Pagina 13 van 59

Contentbeheer De door het kennisteam herziende en geactualiseerde kennisbasis vormen het fundament van de aangeboden inhoud op de site. Dit garandeert de betrouwbaarheid van alle uitingen. Wat betreft het contentbeheer zijn webredactie en afdeling kennisontwikkeling gezamenlijk verantwoordelijk: het werkproces voorziet in een intensieve wisselwerking tussen de onderzoekers en webredacteuren. Het contentbeheer betreft tekst, foto’s, infographics en video. Het contentbeheer heeft zich vooral gericht op de woninggebonden energiemaatregelen, met ook relatief veel nieuwe pagina’s:

Wonen zonder aardgas

Stappenplan aardgasvrij wonen

Volledige warmtepomp

Hybride warmtepomp

Ventilatiewarmtepomp

Isolerende kozijnen en deuren

Elektrisch koken

Extra hypotheekruimte voor energiebesparing

Terugleversubsidie zonnepanelen Bereik milieucentraal.nl blijft groeien In 2018 werd milieucentraal.nl per dag gemiddeld 10.808 keer bezocht (sessies), waarbij de helft van het aantal bezoeken betrekking heeft op ‘energie in huis’ (ruim 5000 per dag). Het aantal bezoeken (sessies) is 15 procent meer dan een jaar eerder. De thema’s over energie in huis nemen 54% van het totaal aantal paginabezoeken voor hun rekening, milieu in en om huis 38%. De rest van het bezoek (overig) komt bijvoorbeeld op de homepage en nieuwspagina’s.

Energie besparen en opwekken

54%

Milieu in en om het huis

38%

Overig8%

Verdeling over energie, milieu en overig


2018

Pagina 14 van 59

Top 50 milieucentraal.nl Tussen de 50 populairste pagina’s staan 33 pagina’s uit het thema energie in huis. Het onderwerp ‘warmtepompen’ is de grootste trekker: 3 pagina’s over warmtepompen zorgen voor zo’n 400.000 paginaweergaven op milieucentraal.nl. Ook andere pagina’s over woninggebonden energiemaatregelen krijgen veel aandacht.

Top 50 Titel van de pagina (onderwerp) Paginaweergaven

1. Warmtepomp: combi en hybride 232907

2. Homepage 209822

3. BTW op zonnepanelen terug 148510

4. Zilvervisjes en papiervisjes 147117

5. Welk afval waar? 118150

6. Volledige warmtepomp 99346

7 Bespaartips verwarming 97214

8. Muizen 79749

9. Groente, Fruit en tuinafval GFT 76852

10. Hybride warmtepomp 76313

11. Gemiddeld energieverbruik 75856

12. Zonneboiler 75776

13. Energie besparen 73838

14. Fruitvliegjes 72894

15. IR-panelen voor verwarming 71999

16. Klimaatverandering 70837

17. Isoleren en besparen 69452

18. Kosten en opbrengst zonnepanelen 66614

19. Zonnepanelen 65716

20. Dubbel, HR en Tripple glas 65313

21. Zelf dak isoleren 65003

22. Ventilatie met mechanische afvoer 59479

23. Energiezuinig verwarmen en warm water 58586

24. Vloerisolatie 58124

25. Lage temperatuur verwarming 56130

26. Pelletkachel of biomassakacjel 52770

27. Apparaten en elektra afval 52037

28. Grote energieslurpers 49828

29. Spouwmuurisolatie 48905

30. Klein Chemisch Afval 47986

31. Dakisolatie 47010

32. Kleding textiel en schoenen (afval) 46679

33. Zelf vloer isoleren 45694

34. Subsidie warmtepompen 45681

35. Kleine windmolens 45596

36. Wonen zonder aardgas 44260

37. Bereken je CO2-uitstoot 43937

38. Subsidie woningisolatie en duurzaam verwarmen 43372


2018

Pagina 15 van 59

39. Energiebronnen 42640

40. Blikken en ander metaal (afval) 42111

41. Asbest 41502

42. Energieneutrale woning 39438

43. Asbest verwijderen 38369

44. Vliegen en/of ander vakantievervoer 38005

45. Minder afval 36700

46. Energieneutraal verbouwen 36467

47. Plagen op kamerplanten 35455

48. Gevelisolatie buitenkant 34800

49. Kunnen zonnepanelen op mijn dak 34653

50. Restafval 33352

Bekeken video’s op site Op de site zijn diverse video’s te bekijken. In 2018 werden de video’s op de site ongeveer 220.000 keer gestart door webbezoekers. Vooral de video’s over asbest herkennen en verwijderen zijn populair.

0 5000 10000 15000 20000 25000

Warmtepomp

10 tips tegen voedselverspilling

Radiatorfolie aanbrengen

Stap voor stap mijn huis energiezuinig maken!

Warmte terugwinnen met een douche-WTW

Vloerverwarming

Mijn ervaring met de warmtepomp!

Hoe werkt een warmtepomp?

Asbest verwijderen

Asbest herkennen

Video's op site in 2018


2018

Pagina 16 van 59

Begroting en realisatie



Gemiddeld uurtarief

Kosten in euro

Uren Kosten in euro

Contentbeheer website (tekst, foto’s, infographics, webvideo), technisch beheer en doorontwikkeling

1250 110 137.500 1.407 156.779

Bijdrage aan kosten voor hosting en applicatiebeheer

5.000 5.000

Kosten aanpassing en ontwikkeling infographics en webvideo’s

10.000 6.037


3.3 Vergroten van de online vindbaarheid

Doel van dit onderdeel van het Kaderprogramma is dat woonconsumenten die om een of andere reden interesse tonen in energiebesparing en duurzame technieken en vanuit die belangstelling actief op zoek gaan naar informatie, terecht komen op een webpagina met betrouwbare, relevante en begrijpelijke informatie. De website www.milieucentraal.nl biedt hiervoor een geschikt platform: onafhankelijk en al in redelijke mate vindbaar. In het najaar van 2015 is een traject gestart om de vindbaarheid van informatie over energiebesparende maatregelen op www.milieucentraal.nl te vergroten. Het woord ‘traject’ in plaats van ‘project’ geeft aan dat het vergroten van vindbaarheid een kwestie is van continue aandacht. Het gaat om monitoren, analyseren van gebruik zoektermen, aanpassingen doen in de content, kijken of er resultaat is. SEO is een spel met concurrenten, die ook hoger willen scoren. Activiteiten Het vergoten van de online vindbaarheid omvat activiteiten als:

Aanpassingen in de content om bepaalde zoektermen beter tot hun recht te laten komen.

Aanpassingen in de metadescriptions.

Het regelmatig plaatsen van nieuwe content op Home.

Actieve linkbuilding door contentmarketing (andere sites nemen interessante content over inclusief een link naar milieucentraal.nl).

Technische scans om te checken of er geen barrières zijn. Resultaten SEO Het aantal bezoeken is in 2018 met 15% gegroeid. Het grootste deel (72% van het bezoek) komt via ‘organisch zoekverkeer’. Het SEO-traject is dus succesvol, al zullen er zeker ook andere factoren hebben meegespeeld in de groei van het bezoek.




2018

Pagina 17 van 59

Vanuit Google zijn er naar milieucentraal.nl 2,87 klikken gerealiseerd. Bijna 41 miljoen keer is een zoekresultaat getoond.

Populairste zoekopdrachten in google voor Milieu Centraal op basis van aantal vertoningen zijn zonnepanelen, warmtepompen en pelletkachel. Omdat op het zoekresultaat ‘warmtepompen’ beter is geklikt, trekt milieucentraal.nl daar meer pageviews mee dan zonnepanelen.




Gemiddeld uurtarief

Kosten in euro

Uren Kosten in euro

Activiteiten SEO (zie hierboven)

300 110 33.000 313 34.355

Kosten voor monitoringtools en adviessessies met het webbureau

4.000 1.773


0

100000

200000

300000

400000

500000

600000

700000

800000

900000

Zoekwoord top 10 in google - aantal vertoningen


2018

Pagina 18 van 59

3.4 Advies op maat

Belangrijke functionaliteiten van www.milieucentraal.nl zijn Advies op maat en andere interactieve applicaties als Bespaartest en Vergelijkmijnenergieverbruik. Deze applicaties leveren adviezen die persoonlijk relevant zijn.

Informatie die past bij de situatie van de gebruiker heeft meer impact

Advies op maat modules helpen de huizenbezitters in kennis over welk specifiek type van een energiemaatregel (bijvoorbeeld: vloerisolatie onderkant, of bodemisolatie) voor zijn of haar woning een geschikte optie is, en wat gezien de omstandigheden de kosten en besparing zijn. Hiermee komen huizenbezitters dichter bij het moment van het inschakelen van een bedrijf. Activiteiten Naast lopende zaken is speciaal gewerkt aan:

Een grondige herziening van Vloerisolatie. Het lastige van vloerisolatie is dat er zoveel verschillende bouwkundige situaties zijn.

Een nieuwe release van de Bespaartest. De start was gemaakt in 2017, in april 2018 is de nieuwe versie online gegaan (aangepaste inhoud, nieuwe vorm).

Update van data van Vergelijk mijn energieverbruik, op basis van gegevens van CBS (zie 3.1).

Ontwikkeling van een nieuwe module Warmtepompen. Deze is in oktober 2018 online gegaan.

Bereik ten opzichte van de doelstelling Het doel voor 2018 is 200.000 bezoeken voor alle modules samen (was 120.000 in 2017). In 2018 zijn de modules 189.000 keer bezocht. Er is ten opzichte van 2017 een flinke groei gerealiseerd, maar de doelstelling voor 2018 is net niet gehaald.

Module Aantal keer gestart

Zonnepanelen 49.467

Vloerisolatie 19.248

Vergelijk mijn Energieverbruik 21.823

Bereken mijn CO2-uitstoot 19.299

Bespaartest 23.840

Zonneboiler 13.182

Gevelisolatie 12.576

Dakisolatie 7.496

Isolatieglas 7.457

Beter ventileren 5.266

Warmtepomp (vanaf 2018-10) 3.868


2018

Pagina 19 van 59




Gemiddeld uurtarief

Kosten in euro

Uren Kosten in euro

Advies op Maat modules Energie-besparende maatregelen

350

110 38.500

476 51.565

Kosten voor hosting, applicatiebeheer en aanpassingen van modules

15.000 19.647


3.5 Vragen van bezoekers beantwoorden

Dit is een nieuw onderdeel in het kaderprogramma. Het doel is om bezoekers van de webpagina’s over energiemaatregelen de gelegenheid te geven per e-mail een vraag te stellen. Deze service richt zich op kernonderwerpen als isolatie en duurzame warmte. Als een bezoeker enige tijd op de webpagina verblijft (bijvoorbeeld 15 seconden), wordt het scherm om vragen te stellen getoond. Hiermee bereiken we een groep die tamelijk geïnteresseerd is en zich al even verdiept heeft in het onderwerp. De bezoeker die de mogelijkheid tot het stellen van een vraag aangeboden krijgt, is dus al wat verder in de klantreis. Het zou jammer zijn als zo’n bezoeker blijft zitten met een onbeantwoorde vraag. Dat kan een barrière zijn voor de vervolgstap. Tegelijkertijd leert Milieu Centraal welke vragen er leven bij de doelgroep. Soms staat het antwoord dieper op de pagina, of moeten mensen verwezen worden naar een andere webpagina of wordt een vraag niet beantwoord op de website. Met deze inzichten kan Milieu Centraal de structuur en inhoud van de website verbeteren. Voortgang De service zou gebruiken gaan maken van een gratis vragenformulier (Hotjar), maar dat bleek niet te kunnen zonder een toestemming van de gebruiker om cookies te accepteren. Daarom heeft Milieu Centraal eerst een eigen formulier laten bouwen. De service is sinds mei 2018 in de lucht, op De dienst wordt aangeboden op een aantal specifieke webpagina’s over spouwmuurisolatie warmtepompen en wonen zonder aardgas. Tot eind 2018

Douche wtw 1.537

Duurzame warmte 1.235

Wasdroger kopen 1.350

Energiezuinig douchen 1.378

Totaal 2018 189.022


2018

Pagina 20 van 59

zijn zo’n 130 vragen en reacties binnengekomen. Het beantwoorden van een vraag kost meestal 5 tot 20 minuten(met eventuele inschakeling van een onderzoeker). Vragen of aandachtspunten die in relatief veel vragen terugkomen: Spouwmuurisolatie:

Wat zijn goede bedrijven?/ Hoe vind ik een goed bedrijf? Veel mensen vinden het lastig een goed bedrijf te vinden.

Angst voor vochtproblemen. Relatief veel vragen komen voort uit de angst om vochtproblemen te krijgen door verminderde ventilatie via de spouwmuur. Vragen daarbij zijn: kan isolatie in mijn situatie? Of men wil bij ons een second opinion of de voorgestelde werkwijze van een bedrijf wel goed is. Soms zijn mensen bang gemaakt door opmerkingen van aannemers, die vermoedelijk ter zake niet kundig zijn.

Persoonlijk deskundig advies nodig. Veel mensen blijken eigenlijk behoefte te hebben aan een goede bouwkundig onderlegde isolatiespecialist aan huis, omdat de situatie bij hen ingewikkeld is. Het blijkt vaak lastig een goede en onafhankelijke adviseur te vinden. Milieu Centraal kan ook niet altijd goed doorverwijzen. Soms hebben energieloketten contacten met goede adviseurs, maar lang niet altijd.

Warmtepompen / Aardgasvrij wonen:

Mensen onderschatten belang isolatie. Mensen denken vaak te snel aan een warmtepompen en hebben te weinig notie van de noodzaak om eerst goed te isoleren. Ze maken ook geen onderscheid tussen matige, goede en zeer goede isolatie. Een deel van mensen vraagt ons of hun huis goed genoeg geïsoleerd is.

Welke warmtepomp is geschikt? Veel mensen willen individueel advies welke warmtepomp voor hun situatie geschikt is (veel modellen op de markt)

Wat kost een warmtepomp? Mensen realiseren zich niet dat de kosten sterk afhangen van het type warmtepomp en de eigen woonsituatie (warmtevraag en aanwezigheid van LTV)

Hoe vind ik een goed bedrijf/adviseur voor warmtepompen? Goed en eenduidig doorverwijzen is nog lastig.

Hoeveel verbruikt een warmtepomp en hoeveel zonnepanelen heb ik daarvoor nodig? Ook hier realiseren mensen zich in eerste instantie niet dat dit zeer afhankelijk is van hun persoonlijke situatie, de warmtevraag van de woning en oppervlakte en oriëntatie van het dak.

Zijn infraroodpanelen / elektrische verwarming een goed(koper) alternatief voor verwarming als de warmtepomp? Ze verwarmen immers allemaal met stroom. Veel mensen snappen niet dat een warmtepomp veel efficiënter werkt dan andere vormen van elektrische verwarming.

Mensen laten weten dat zij veel duurder uit dan de door Milieu Centraal genoemde (gemiddelde) bedragen.

Door bovenstaande feedback zijn soms dingen hoger op een webpagina geplaatst of nog wat duidelijker geformuleerd. Deze inzichten zijn samen met signalen uit andere bronnen ook gebruikt bij het ontwikkelen van het Advies op maat warmtepompen en informatie over aardgasvrij wonen (met name de nadruk op isoleren).


2018

Pagina 21 van 59

Begroting en realisatie De kosten voor het laten bouwen van het vragenformulier waren niet voorzien en dus niet begroot. Deze kosten zijn niet geboekt op het Kaderprogramma.



Gemiddeld uurtarief

Kosten in euro

Uren Kosten in euro

Beantwoorden van vragen

100

110 11.000

59 6.490

Kosten voor tooling Vooralsnog niet

-


3.6 VerbeterUwHuis.nl

De applicatie VerbeterJeHuis (dit is de nieuwe naam – ‘je’ is de schrijfstijl in plaats van ‘u’) is helemaal op de schop genomen, de nieuwe versie stond eind september online. De vraagstelling van de module is meer toegespitst op aardgasvrij wonen, mede met het oog op de accenten die gelegd gaan worden in de campagne Energie besparen doe je nu.


2018

Pagina 22 van 59

Bereik ten opzichte van doelstelling Het doel voor heel 2018 is 100.000 bezoeken (was 70.000 in 2017). In 2018 is het aantal bezoeken (sessies) aan VerbeterJeHuis 142.889. Daarmee is de doelstelling ruimschoots gehaald. De gemiddelde sessieduur is 5 minuut 01 seconden. Het bezoek is na lancering van de nieuwe versie fors toegenomen (zie grafiek hieronder). In vergelijking met dezelfde periode in 2017 is het aantal bezoeken van september tot en met december meer dan verdubbeld (+137%). Ontwikkeling aantal sessies gedurende 2018

Een nieuwe release met nieuwe inhoud VerbeterJeHuis maakt gebruik van de database van RVO, de Energiebesparingsverkenner Woningen. In de database van RVO zijn nieuwe maatregelen opgenomen: hybride warmtepomp, douche WTW, en biomassaketel. Milieu Centraal en RVO hebben inhoudelijk overleg over de database. Dit heeft geleid tot inhoudelijke aanpassingen. Denk aan de manier de stapeling van isolatiemaatregelen wordt gemodelleerd, uitgangspunten voor het berekenen van de opbrengst van zonnepanelen, kostenkentallen warmtepompen, rendementen van warmtepompen, meenemen van isolerende kozijnen bij triple glas. Door deze wijzigingen moest de database opnieuw worden opgebouwd (alle cases uitrekenen). RVO besteedt dit uit aan INNAX, en Milieu Centraal heeft met eigen middelen 50% van de kosten op zich genomen (14.900 euro).


2018

Pagina 23 van 59

Ook geschikt voor mobiel Deze noodzakelijke inhoudelijke aanpassingen zijn aangegrepen om VerbeterJeHuis óók geschikt te maken voor mobiele weergave, in een nieuwe, frisse stijl. Bij de oorspronkelijke ontwikkeling van VerbeterJeHuis was mobiele weergave niet belangrijk, anno 2018 ligt dat heel anders. De optie van mobiele weergave van VerbeterJeHuis was ook een wens van betrokkenen bij de campagne Energie besparen doe je nu. Een kwart van de bezoekers gebruikt VerbeterJeHuis op een mobiel. Gebruik door energieloketten Energieloketten en andere partijen kunnen een eigen, aangepaste versie van VerbeteJeHuis gebruiken (eigen logo, eigen teksten en doorverwijzingen in het adviesscherm). Op dit moment (februari 2019) maken hier 7 energieloketten gebruik van. Begroting en realisatie Dit project bleek inhoudelijk en qua interactiedesign (hoe maak je zo’n complexe module gebruikersvriendelijk?) veel complexer dan gedacht. De inhoudelijke kant vergde de inzet van 200 uur van de onderzoekers, de communicatieve kant zo’n 400 uur. De kosten voor de bouw waren hoger dan begroot. Dit heeft, zoals ook vermeld in de halfjaarrapportage, behoorlijke consequenties gehad voor de benodigde middelen. De externe kosten zijn grotendeels binnen het programma opgevangen, door meevallers bij Energielabel.nl en Zoekuwenergielabel.nl. De kosten van de extra uren worden voor een groot deel gedragen door Milieu Centraal. Zie H7 voor een toelichting op de omgang met de overschrijding van het budget van het Kaderprogramma.



Gemiddeld uurtarief

Kosten in euro

Uren Kosten in euro

Aansturen herbouw, inhoudelijke en redactionele aanpassingen

150 110 16.500 618 70.625

Kosten fase 2 herbouw en inpassen inhoudelijke wijzgingen

24.000 99.697

Kosten hosting en kleine aanpassingen

6.000


3.7 Energiesubsidiewijzer.nl

De tool www.energiesubsidiewijzer.nl is bedoeld om woningeigenaren te informeren over welke subsidieregelingen en leningen er zijn voor energiebesparende maatregelen:


2018

Pagina 24 van 59

Gemeentelijk

Provinciaal

Landelijk Bereik ten opzichte van doelstelling Het bezoek aan de tool is hoog. Dit succes is te danken aan het feit dat heel veel organisaties en bedrijven verwijzen naar de Energiesubsidiewijzer. Het doel voor heel 2018 is 350.000 bezoeken. In 2018 zijn 467.000 bezoeken gerealiseerd. De doelstelling is ruimschoots gerealiseerd.

Activiteiten Voor de Energiesubsidiewijzer zijn enkele tientallen nieuwe subsidie- en leenregelingen toegevoegd en beëindigde regelingen verwijderd. Per mail zijn ongeveer 250 consumentenvragen beantwoord over subsidies, leningen en technische vragen over isolatiemaatregelen. In het CMS zijn veranderingen in gemeentenamen (n.a.v. gemeentelijke herindelingen) doorgevoerd. En 6 (advies)organisaties hebben toegang gekregen tot de API zodat zij bij klantadvisering gebruik kunnen maken van actuele subsidiegegevens. De website heeft een ‘veilige verbinding’ gekregen (SSL-certificaat).


2018

Pagina 25 van 59




Gemiddeld uurtarief

Kosten in euro

Uren Kosten in euro

Actualiseren van informatie over regelingen

100 110 11.000 91 10.120

Hosting, applicatiebeheer en kleine aanpassingen

7.500 12.983


3.8 Ervaringenmetenergie.nl

De applicatie Ervaringen met Energie is tot stand gekomen op basis van de inzichten over het belang van sociale beïnvloeding.

Ervaringen van anderen werken inspirerend en leveren een sociaal bewijs

Besloten is om de website Ervaringenmetenergie.nl binnenkort stop te zetten en de belangrijkste content te verplaatsen naar milieucentraal.nl. Bereik ten opzichte van de doelstelling De website Ervaringen met Energie heeft 20.713 bezoeken gekregen in 2018. Dat is ten opzichte van de doelstelling (20.000) goed, maar het bezoek maakt de laatste jaren geen grote groei door naar bijvoorbeeld 50.000 bezoeken. Redenen om te stoppen De meeste bezoekers komen naar het platform door het zien van één van de aansprekende ervaringsvideo’s waar Milieu Centraal veel op ingezet heeft de afgelopen twee á drie jaar. Helaas worden er weinig nieuwe ervaringen geplaatst op het platform, waardoor de content van geschreven ervaringen snel veroudert. Om de website up-to-date en levendig te houden is een continue investering nodig in het vernieuwen van de content, maar ook in het eigentijds houden van de categorieën van energiebesparende maatregelen. Zo is de categorie “CV-ketel” inmiddels geen energiebesparende maatregel meer, maar kan deze vervangen worden door Aardgasvrij wonen. De huidige website is qua vorm en techniek achterhaald, dus om verder te gaan is ook op dit vlak een forse investering nodig. Liander heeft zich teruggetrokken als partner, vanwege een herbezinning op de kerntaken van de eigen organisatie.


2018

Pagina 26 van 59

Het alternatief Liever steekt Milieu Centraal tijd en kosten in het produceren van nieuwe ervaringsfilmpjes, die linken naar een campagnepagina binnen de website van Milieu Centraal. Zo kan gefocust worden op de kern van het project Ervaringen met Energie: nieuwe ervaringen delen en promoten. Dit alternatief is al ten dele gerealiseerd, zie: https://www.milieucentraal.nl/energie-besparen/ervaringen-met-energie/. Ervaringen laten zien blijft voor Milieu Centraal belangrijk, maar de kanalen die hierbij worden ingezet zijn Facebook en de reguliere website van Milieu Centraal. Begroting en realisatie



Gemiddeld uurtarief

Kosten in euro

Uren Kosten in euro

Moderatie ervaringen en update van de website

50 110 5.500 57 6.309

Kosten update van de website

Kosten voor

Liander

Kosten voor hosting en applicatiebeheer

3.000 0


3.9 Mediaservice

Bij mediaservice gaat het om het beantwoorden van vragen van journalisten en het actief benaderen van media. Journalisten weten Milieu Centraal goed te vinden. Aandacht in media voor energiezuinig en duurzaam wonen is nodig om het smeulend vuurtje bij woonconsumenten (er is zeker belangstelling) af en toe weer aan te wakkeren.

Aandacht in media draagt bij aan een gevoel van urgentie en brengt mensen op ideeën

Milieu Centraal heeft een succesvol mediajaar achter de rug, zowel wat betreft artikelen in print en online als wat betreft landelijke en regionale TV en radio. Vragen van journalisten Het aantal vragen van journalisten lag met 375 vragen iets hoger dan de jaren ervoor (energie én milieu). Journalisten wisten Milieu Centraal goed te vinden, bijvoorbeeld over warmtepompen en wonen zonder aardgas.

https://www.milieucentraal.nl/energie-besparen/ervaringen-met-energie/

https://www.milieucentraal.nl/energie-besparen/ervaringen-met-energie/


2018

Pagina 27 van 59

Persberichten Milieu Centraal bracht 3 persberichten uit over energie, tegenover 5 in 2017. De flinke aantal spontane vragen van journalisten nam de noodzaak weg om zelf heel actief met persberichten naar buiten te treden. Uitgebrachte persbericht ‘energie’ in 2018

Datum Titel

18-4-2018 Kruipruimte fobie staat vloerisolatie in de weg

27-8-2018 EU blaast kaarsje uit voor halogeenlamp

31-10-2018 Geen gas meer in nieuwe keukens

Advertentiewaarde print en online: doel en resultaat thema energie In samenwerking met Milieu Centraal verschenen er in 2018 in print en online vele artikelen:

over energiebesparing 519 artikelen;

over duurzame energie 327 artikelen. De advertentiewaarde van deze artikelen is 3,2 miljoen euro. De doelstelling voor de gerealiseerde advertentiewaarde van publiciteit in print en online media voor het onderwerp ‘energiebesparing en duurzame energie’ is 1 miljoen euro per jaar. De doelstelling is daarmee ruimschoots gehaald. Nu.nl over aardgasvrij wonen, 31-3-2018


2018

Pagina 28 van 59

Volkskrant 3-5-2018, voorbeeldberekeningen aardgasvrij verbouwen Topdag 28 Maart was een topdag, met veel aandacht voor het voorstel van een aantal partijen om de cv-ketel over 3 jaar uit de markt te halen. De boodschap van Milieu Centraal om het verbeteren van woningisolatie niet uit het oog te verliezen, werd goed opgepakt. De website milieucentraal.nl trol in één dag zo’n 40.000 bezoeken (4 x het normale aantal).

NOS.nl, 28-3-2018


2018

Pagina 29 van 59

NRC over douche met WTW, 28-4-2018

Telegraaf Vrij Magazine over besparing warm water Max Magazine over nachtstand, 16-3-2018 (rechts)


2018

Pagina 30 van 59

Radio en TV items energie Milieu Centraal werkte in 2018 mee aan 38 RTV items over energieonderwerpen. Daarmee is de doelstelling van 20 keer op radio en televisie voorlichting geven over energie ruimschoots gehaald.

Landelijke TV

NOS Journaal 18.00 1e item

28-3-2018 Vervangen cv-ketel door warmtepompen

NOS Journaal 20.00 1e item

28-3-2018 Vervangen cv-ketel door warmtepompen

NOS Journaal 4-6-2018 Van het gas af

Klokhuis (NPO3) 16-7-2018 Sluipverbruik voorkomen door goede aan- en uit knoppen

NOS Journaal (5x) 28-8-2018 Halogeenlamp per 1 september verboden

RTL Nieuws (RTL4) 8-10-2018 Zonder hard ingrijpen stijgt de temperatuur fors

RTL Nieuws (RTL4) 8-10-2018 Ingrijpende maatregelen nodig voor klimaat

RTL Nieuws (RTL4) 14-10-2018 Wereldwijde temperatuurstijging moet beperkt worden (korter douchen)

RTL Nieuws (RTL4) 25-10-2018 Slechte ledlamp leidt tot storingen wifi, radio en tv

Landelijke radio

BNR nieuwsradio 9-1-2018 Spaarlampen

Radio 2 Gerard Eckdom 28-3-2018 Vervangen cv-ketel door warmtepompen

Radio 1 Spraakmakers (Standpunt NL) 28-3-2018 Vervangen cv-ketel door warmtepompen

NPO Radio 5 Bert op 5 28-3-2018 Vervangen cv-ketel door warmtepompen

NPO Radio 1 (Vroege Vogels) 15-4-2018 Hout stoken of toch maar niet?

NPO Radio 1 Fris! 4-6-2018 Wereldmilieudag; wat kan je zelf doen

NPO Radio 1 (NOS Journaal) 16-6-2018 Er komt een nieuwe subsidie op zonnepanelen

BNR (De Ochtendspits) 6-8-2018 Airco is slecht voor milieu

NPO Radio 1 (NOS Journaal) 28-8-2018 Ook voor de halogeenlamp gaat het licht langzaam uit

NPO Radio 2 (NOS Journaal) 28-8-2018 Het licht gaat uit voor de Halogeenlamp

NPO Radio 5 (NOS Journaal) 28-8-2018 Halogeenlamp vanaf 1 september niet meer geproduceerd

NPO Radio 5 (NOS Journaal) 28-8-2018 Halogeenlamp vanaf 1 september niet meer geproduceerd

NPO Radio 1 (NOS Journaal) 28-8-2018 Ook de halogeenlamp gaat verdwijnen

Ekdom in de Ochtend (NPO Radio 2) 28-8-2018 Halogeenlamp vanaf 1 september niet meer geproduceerd

NPO Radio 1 (Spraakmakers) 24-9-2018 Het verduurzamen van je huis is je eigen verantwoordelijkheid

NPO Radio 1 (Nieuws en Co) 21-10-2018 Een droomjaar voor de eigenaren van Zonnepanelen


2018

Pagina 31 van 59

NPO Radio 1 (NOS Journaal) 25-10-2018 Ouderen letten meer op hun energieverbruik

BNR (BNR Spitsuur) 18-12-2018 Aflossen of isoleren?

Regionale TV en radio

Radio M (=RTV Utrecht) 1-3-2018 Over het belang van aardgasvrij wonen

omroep Flevoland 14-3-2018 klimaat / energiebesparing

Radio M (=RTV Utrecht) 29-3-2018 energiebespaartips van klein tot groot

Radio Rijnmond 28-3-2018 Vervangen cv-ketel door warmtepompen

Radio Rijnmond 15-6-2018 Energiebespaartips

RTV Utrecht 7-8-2018 Recordopbrengst zonnepanelen - ondanks warmte

Radio noord-Holland, programma June tot Twaalf

28-8-2018 Led en Halogeenlampen

Radio Noord Holland, programma De Peiling

28-8-2018 Led en Halogeenlampen

Radio Twente 5-9-2018 Halogeenlamp uitfasering nav persbericht

RTV Urecht 5-11-2018 Energiebesparing in huis (isolatie)

Radio Noord Holland De Peiling 12-12-2018 Stijging energieprijzen en energiebesparing

Begroting en realisatie De inzet van uren is gezien de vele activiteiten laag, omdat de meeste vragen van journalisten spontaan werden gesteld (en dus niet op basis van actieve benadering van journalisten). De mediakosten zijn gebruikt voor mediakosten in specifieke projecten. Vanwege de duidelijkheid zijn die kosten op de specifieke projecten geboekt.


2018

Pagina 32 van 59



Gemiddeld uurtarief

Kosten in euro

Uren Kosten in euro

Uitvoering mediaservice 650 110 71.500 491 56.779

Mediakosten 40.000 0


3.10 Sociale media en nieuwsbrieven

Door de komst van sociale media is de uitwisseling van informatie tussen mensen makkelijker, en wordt dus ook meer toegepast. Het is effectief om als organisatie hier op in te haken. Bovendien blijf je als organisatie door het volgen van online communicatie tussen mensen goed op de hoogte van wat er speelt.

Milieu Centraal is op jouw tijdlijn gids in de wereld van duurzaam

Milieu Centraal gebruikt Twitter en Facebook om volgers tips te geven om duurzame keuzes te maken en te informeren over belangrijk nieuws op milieu- en energiegebied. Steeds vaker gebruikt Milieu Centraal hier ook Instagram voor. YouTube is een belangrijk kanaal voor promotie van video’s. Facebookpagina Milieu Centraal Activiteiten Vanaf augustus 2017 heeft Milieu Centraal extra geïnvesteerd in menskracht, vormgeving en promotie. Begin 2018 gaf het social team vorm aan een nieuwe social media strategie. Er ligt nu een uitgebreid strategiedocument met doelstellingen en beleid hoe hiertoe te komen.


2018

Pagina 33 van 59

Op sociale media draait het steeds meer om creatieve (beeldende) content. Milieu Centraal is een traject gestart om in deze trend mee te kunnen gaan: er is een herkenbare ‘Milieu Centraal’ stijl ontwikkeld, er zijn formats ontwikkeld voor content waardoor er sneller nieuwe content ontwikkeld kan worden, en er is een medewerker aangetrokken met grafische vaardigheden. Sociale media bieden ook goede mogelijkheden om heel gericht en kosteneffectief te adverteren. Ook hiervoor heeft Milieu Centraal een medewerker aangetrokken met benodigde vaardigheden. Bereik Twitter meten: betere methodiek Tot 2018 heeft Milieu Centraal voor het bereik van Twitter zich gebaseerd op de mediamonitoringstool Clip-it. Gebleken is dat deze cijfers erg onbetrouwbaar waren en een grote overschatting gaven van het werkelijke bereik (factor 10). Daarom is overstapt naar monitoring op basis van de statistieken van Twitter zelf. Met terugwerkende kracht is ook het bereik van 2017 gemeten met de statistieken van Twitter zelf. De verandering van methodiek heeft tot gevolg dat een vergelijking met eerdere jaren mank gaat, en dat het kwantitatieve doel uit het kaderprogramma 2018 voor het bereik van niet realistisch is. Dit doel is aangepast: van 15 miljoen weergaven naar 1,5 miljoen weergaven. Twitter De cijfers hebben betrekking op alle activiteiten van Milieu Centraal, het is niet mogelijk om het thema ‘energie’ apart te beschouwen. Het totaal aantal volgers op Twitter is in 2018 verder gestegen naar ruim 18.000. Het doel voor 2018 is 18.000 volgers, dat is gehaald.

Het bereik van alle tweets van Milieu Centraal in 2018 komt uit op 1.782.459 weergaves. Het doel

voor 2018 is 1,5 miljoen vertoningen.

1.057

3.700

5.570

8.800

11.300

14.200

15.700

17.30018.276

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018


2018

Pagina 34 van 59

Twee populaire tweets

Facebook De cijfers hebben betrekking op alle activiteiten van Milieu Centraal, het is niet mogelijk om het thema ‘energie’ apart te beschouwen. Eind 2018 had de Facebook-pagina Milieu Centraal bijna 29.600 ‘likes’, dat zijn bijna 7.000 nieuwe volgers meer dan een jaar eerder.

Het bereik van alle berichten van Milieu Centraal op Facebook in 2018 is 12,4 miljoen vertoningen, ongeveer een kwart organisch en ruim driekwart uit betaalde promotie. In 2018 Milieu Centraal heeft 391 berichten geplaatst. Het gemiddelde bereik per bericht is 31.500 vertoningen.


2018

Pagina 35 van 59

Twee populaire Facebookberichten

YouTube Het YouTube kanaal van Milieu Centraal is goed gevuld met allerlei video’s over energie in huis, zie www.youtube.com/milieucentraal. Hieronder de top 5 van de best bekeken energie-video’s. Het aantal weergaves wordt ook bepaald door de mate van promotie.

Top 5 video’s energie Aantal weergaves

Heb ik vloerisolatie? Ontdek het in 4 stappen! 520.150

Klimaatklappers - Ook je huis kan CO2 besparen 178.870

Mijn ervaring met de warmtepomp! 48.990

Warmtepomp (2013) 41.545

Extra hypotheek voor energiebesparing 38.719

Instagram Om ook zichtbaar te zijn op visuele kanalen waar een andere doelgroep te vinden is, heeft Milieu Centraal sinds 2016 accounts op Instagram en Pinterest. Sinds die tijd zijn ruim 4000 mensen Milieu Centraal gaan volgen op Instagram. Een flinke stijging ten opzichte van 2017, toen waren het er ruim 1000. Interessant is dat 40% van die doelgroep 25-34 jaar is en 22% 18-24 jaar. Milieu Centraal bereikt op Insta dus een jongere doelgroep dan op Facebook. Nieuwsbrief De nieuwsbrief biedt de mogelijkheid om bezoekers van milieucentraal.nl te binden en opnieuw te bereiken met tips en adviezen over energiebesparing in huis. In 2018 werd de nieuwe huisstijl ook toegepast op de nieuwsbrieven opmaak. Het aantal abonnees van de consumentennieuwsbrief groeide iets van 12.250 naar 12.340. De nieuwsbrief

http://www.youtube.com/milieucentraal


2018

Pagina 36 van 59

voor consumenten verscheen in 2018 vijf maal. Het percentage e-mails dat door de geadresseerden geopend wordt, ligt gemiddeld op 41%. Dit is hoger dan in 2017, toen het openingspercentage nog op 37% lag. Begroting en realisatie Milieu Centraal heeft fors geïnvesteerd in het benutten van sociale media om consumenten te bereiken. De kosten van de extra uren worden voor een groot deel gedragen door Milieu Centraal. Zie H7 voor een toelichting op de omgang met de overschrijding van het budget van het Kaderprogramma.



Gemiddeld uurtarief

Kosten in euro

Uren Kosten in euro

Uitvoering sociale media 400 110 44.000 962 98.881

Kosten Clip-it (monitoringtool) en Mailplus (applicatie voor nieuwsbrief) Kosten voor promotie van berichten

2.700 0


3.11 Contentservice voor bedrijven

De contentservice voor bedrijven wordt betaald door de afnemende bedrijven zelf. Er is geen bijdrage vanuit het kaderprogramma. In 2018 waren energiebedrijven, netbeheerders en banken goed vertegenwoordigd als samenwerkingspartner van Milieu Centraal en was er in totaal met 18 partners een samenwerking. Overzicht van bedrijven waar Milieu Centraal een lopende overeenkomst mee heeft

Netbeheerders NetbeheerNL ontwikkeling en beheer van het platform Energievebruiksmanagers.nl. Platform speelt een rol bij introductie slimme meter.

Enexis: gebruik content en tools voor project Buurkracht gebruik content voor het Energiehuis

Energiebedrijven Greenchoice: content website, tips voor boekje, ontwikkeling app

Oxxio: vergelijkmijnenergieverbruik

E-on: content website

Qurrent: content webvideo en andere uitingen


2018

Pagina 37 van 59

Essent (plus alle dochterbedrijven op gebied van isolatie en installaties): content website

Engie: content website

Nuon: content website en nieuwsbrief

Energie Nederland: advies campagne energieverbruiksmanagers

Independer Module voor schatting energieverbruik huishoudens

Banken Volksbank: content voor intranet hypotheekadviseurs over energiebesparende maatregelen

Hypotheekshop: content energiebesparende voorzieningen

ABN Amro: content ‘groen boekje’ voor huiseigenaren

iChoosr Prijsindicatie zonnepanelen

VLA Content voor website over ventileren en vragen van consumenten beantwoorden

Provincie Noord Brabant Communicatie vloerisolatie en ‘huis kopen’

MediaMarkt Info voor rekentool en energiebespaartips voor website

Windcentrale Toetsing rendementsberekening

3.12 Contentservice voor maatschappelijke organisaties

Voor maatschappelijke organisaties is het betalen voor content vaak een brug te ver. Ze ervaren het meer als een vorm van samenwerking, waar Milieu Centraal ook wat aan heeft: aandacht voor de boodschap en een doorverwijzing naar milieucentraal.nl. Daarom voorziet het Kaderprogramma een onderdeel voor contentservice voor matschappelijke organisaties. Te denken valt bijvoorbeeld aan Nibud, Consumentenbond, VEH, Woonbond, VvE Belang, en HIER Klimaatbureau.

Een andere categorie vormen veelbelovende start-ups. Deze staan vaak open om de betrouwbare informatie van Milieu Centraal te gebruiken, maar kunnen in de opstartfase hier niet voor betalen. Milieu Centraal sluit dan een overeenkomst, waarbij bijvoorbeeld de contentservice in het eerste jaar gratis is. Activiteiten Hieronder een overzicht van kleinere activiteiten die in dit kader zijn verricht.

Partner Activiteit

Missing Chapter Foundation Aandeel energieverbruik in CO2-uitstoot

Duurzame Huizenroute Vakjury duurzaamste huis

Hart voor uw huis Boekje met woontips checken

Gemeente Arnhem Energietips voor huurders checken


2018

Pagina 38 van 59

NVDE Infograhic duurzame warmte checken

Lenteakkoord Contentcheck brochure over zeer energiezuinige nieuwbouw.

NVDE Informatie over isolatiegraad woningen in Nederland

Een grotere activiteit was de deelname van Milieu Centraal in de jury van De Duurzame Huizenroute, een evenement dat veel deelnemers kent en behoorlijk wat aandacht genereert. Daarnaast is er vanaf juli 2018 de ruimte in dit project benut voor het ondersteunen van Energieloketten. De financiering vanuit VNG liep tot 30-6. Op deze manier was er toch continuïteit in de ondersteuning op het vlak van het delen van content en tools (zie 4.4). Begroting en realisatie



Gemiddeld uurtarief

Kosten in euro

Uren Kosten in euro

Contentservice maatschappelijke organisaties

100 110 11.000 127 14.193


3.13 Consumer Insights

Kennis over de doelgroep en kennis van interventiestrategieën vormen de hoekstenen van effectieve communicatie. Activiteiten Gezien het belang en de populariteit van het onderwerp warmtepompen heeft Milieu Centraal bestaande consumentenonderzoeken op gebied van warmtepompen gebundeld, en aangevuld met eigen onderzoeken. De conceptresultaten zijn besproken in een workshop met stakeholders. Er is een uitgebreid verslag van gemaakt, dat is gedeeld met alle stakeholders. In het kader van wonen zonder aardgas heeft Milieu Centraal een consumentenpeiling in gang gezet over elektrisch koken: wat zijn belemmeringen en drijfveren voor koken op inductie. De resultaten kwamen in het najaar beschikbaar en zijn gebruikt voor het opzetten van de campagne Koken met een stekker in samenwerking met de retailbranche (zie 5.3). Milieu Centraal heeft onderzoek gedaan naar kennis, houding en gedrag van de doelgroep 25-35 jarigen met betrekking tot duurzaam leven, waaronder energiebesparing. Opvallend resultaat was dat ook bij deze doelgroep het thema energie in huis veel belangstelling trekt, en dat deze doelgroep dus kansrijk is. Een stagiaire van Milieu Centraal heeft een gedragsinterventie voor korter douchen getest, met als kern het aanbieden van een gratis douchetimer. De interventie had effect op de douchetijd. Milieu


2018

Pagina 39 van 59

Centraal wilde op zoek gaan naar een partner om deze interventie te gaan uitvoeren, maar dat is er niet van gekomen. Begroting en realisatie Het budget voor het uitbesteden van een consumentenonderzoek is besteed aan een onderzoek naar percepties over elektrisch koken. Deze kosten zijn op het project Keuken kopen zonder gas (5.3).



Gemiddeld uurtarief

Kosten in euro

Uren Kosten in euro

Consumer Insights op gebied van energiebesparend wonen

100 110 11.000 99 12.215

Kosten uitbesteden onderzoek

10.000 1.721



2018

Pagina 40 van 59

4. Projecten in relatie met Energieakkoord

Het Energieakkoord was een belangrijk kader voor het Kaderprogramma 2018. Milieu Centraal is bij verschillende acties van het Energieakkoord betrokken.

4.1 Energielabel.nl

Deze goed vindbare website (met trefwoord ‘energielabel’ nummer 1 en 2 in organische zoekresultaten van Google) is dé portal als het gaat om energielabels in het algemeen en het energielabel woningen in het bijzonder. De site maakt deze rol met een enorm aantal bezoeken meer dan waar.

Bereik ten opzichte van doelstelling In 2018 trok de site 836.332 bezoeken (sessies). Het doel voor heel 2018 is 600.000 bezoeken. Opvallend is de stijging van het aantal sessies vanaf september 2018. Dat heeft te maken de integratie van de applicatie ‘zoekuwenergielabel.nl’ in de website energielabel.nl. Hierdoor komen de bezoekers aan zoekuwenergielabel.nl terecht op een pagina van energielabel.nl.


2018

Pagina 41 van 59

Activiteiten Energielabel.nl was technisch verouderd. In 2017 is een ‘nieuwbouw’ traject gestart, dat is 2018 afgerond. Daarbij is de vormgeving afgestemd op die van ‘Energie besparen doe je nu’. Bij de herbouw kon gebruik worden gemaakt van ‘bouwstenen’ van energiebesparendoejenu.nl. dat leverde een aanzienlijke kostenbesparing op. In samenwerking met RVO heeft de content van pagina’s over het energielabel woningen een update gehad. Integratie zoekuwenergielabel.nl: zie 4.2. Begroting en realisatie Er was een grote meevaller wat betreft de kosten van de herziening Energielabel.nl. De meeste kosten vielen nog binnen het budget van 2017. Het resterende budget is gebuikt voor Verbeterjehuis.nl.



Gemiddeld uurtarief

Kosten in euro

Uren Kosten in euro

Herziening energielabel, actualisatie content gedurende het jaar

110 110 11.000 92 10.096

Kosten herziening energielabel.nl

40.000 2.412


4.2 Zoekuwenergielabel.nl

Woningeigenaren kunnen via de webtool ‘Zoekuwenergielabel.nl’ kijken welk voorlopig en definitief energielabel hun woning heeft. RVO had aan Milieu Centraal gevraagd om de verantwoordelijkheid voor deze tool over te nemen, omdat de tool zich op woningeigenaren zicht en niet op professionals. Besloten is om de module zoekuwenergielabel.nl te integreren in de website energielabel.nl. Inhoudelijk is dat logisch. En het scheelt ten opzichte van een aparte applicatie maandelijkse kosten voor hosting en applicatiebeheer. Uiteraard blijft de url www.zoekuwenergielabel.nl functioneren en rechtstreeks uitkomen op de module. De werkzaamheden waren in september 2018 afgerond. Begroting en realisatie Er was een grote meevaller wat betreft de kosten. De kosten vielen binnen het budget van de herziening Energielabel.nl. Het resterende budget is gebuikt voor Verbeterjehuis.nl.

http://www.zoekuwenergielabel.nl/


2018

Pagina 42 van 59



Gemiddeld uurtarief

Kosten in euro

Uren Kosten in euro

Uren herziening 30 110 3.300 14 2.585

Kosten bouw zoekuwenergielabel.nl

30.000 0


4.3 Voorlichtingsprogramma energiebesparing

Milieu Centraal vervult een actieve rol in de campagne Energie besparen doe je nu. Ook in 2018 waren er de nodige activiteiten. Advies over doorontwikkeling voorlichtingsprogramma Milieu Centraal is lid van het campagneteam. Taken: klankbord voor het doorontwikkelen van de campagnestrategie (nieuwe deelcampagnes), zorg dragen voor een afstemming tussen campagneactiviteiten en campagnewebsite, adviseren over de samenwerking met energieloketten en andere partners (Venin, NEF, VvE Belang), adviseren over de PR en over het gebruik van sociale media. Campagnewebsite Milieu Centraal heeft in januari de nieuwe campagnesite opgeleverd, waarin de ‘tochthondenversie’ en de site duurzamewarmte.nl zijn samengekomen. Er was begin 2018 nog behoorlijk wat werk voor de homepage (mede door afstemmingsproblemen over beeldmateriaal) en voor het presenteren van webvideo’s (toegankelijkheid-eisen). Reacties op de inhoud zijn verwerkt, en met enige regelmaat zijn rapportages over het bezoek aan de website opgeleverd. In oktober hebben alle webpagina’s een update gekregen, ter voorbereiding van de campagneperiode in het najaar van 2018. Daarbij is de pagina ‘energieneutraal’ omgeschreven naar ‘aardgasvrij’, omdat die insteek beter past bij het huidige beleid. In oktober is de website op verzoek van BZK extra getoetst op toegankelijkheid, en heeft de toegankelijkheid een upgrade gekregen naar het gewenste niveau. Posts en community management Facebookpagina Energiebesparendoejenu Milieu Centraal beheert de Facebook pagina die bij de campagne hoort. In samenwerking met Schuttelaar en partners zijn posts ontwikkeld en geplaatst. Ook reageert Milieu Centraal op opmerkingen en vragen naar aanleiding van posts. Content voor campagnemiddelen Milieu Centraal leverde inhoudelijke input over energiebesparende maatregelen ten behoeve van campagnemiddelen en deed een check op de inhoud. Dit speelde ook in december 2018, toen er vanuit de campagne fors is ingezet op branded content.


2018

Pagina 43 van 59

Verwijzing naar aanbieders Onderdeel van de campagne, maar ook onderdeel van de reguliere informatievoorziening van Milieu Centraal, is een gebruiksvriendelijke doorverwijzing naar betrouwbare aanbieders van energiebesparende maatregelen. Milieu Centraal is partner voor VENIN in het realiseren van een overzicht van isolatiebedrijven die aan bepaalde kwaliteitseisen voldoen. Er is ook aandacht besteed aan de doorverwijzing naar adviseurs, mede naar aanleiding van het verzoek van bedrijven om ook toegelaten te worden als aanbieder. Begroting en realisatie De kosten voor de homepage (januari), de toegankelijkheid van webvideo’s (januari) en de generieke verbetering van de toegankelijkheid (oktober) waren hoger dan de begroting van externe kosten.



Gemiddeld uurtarief

Kosten in euro

Uren Kosten in euro

Advies doorontwikkeling voorlichtingsprogramma

100 110 11.000 51 6.089

Content voor campagnemiddelen

40 110 4.400 13 1.563

Contentbeheer en doorontwikkeling campagnewebsite

140 110 15.400 251 28.538

FB Energie besparen doe je nu

200 110 22.000 87 9.130

Vergelijkingssites betrouwbare aanbieders

20 110 2.200 43 5.068

Externe kosten campagnewebsite (hosting, gewenste aanpassingen – nog nader te bepalen

25.000 1 100 35.654


4.4 Ondersteuning regionale energieloketten

Milieu Centraal ondersteunt energieloketten met informatie, communicatiemiddelen en advies. Veel loketten maken op hun websites gebruik van content van Milieu Centraal. Ook zijn dit voorjaar voor twee regionale energieloketten een eigen versie van VerbeterUwHuis.nl gemaakt. Voor drie energieloketten is een trainingsreeks voor energiecoaches verzorgd. Deze energiecoaches zijn vrijwilligers die bij bewoners thuis komen om ze te informeren over mogelijkheden voor energiebesparing, isolatie en duurzame warmtetechnieken. Er wordt een informatiemap ontwikkeld die energiecoaches kunnen meenemen als ze bewoners thuis


2018

Pagina 44 van 59

bezoeken. Milieu Centraal onderhoudt contacten met de coördinatoren van alle energieloketten en informeert ze over nieuwe ontwikkelingen. Ook zorgt Milieu Centraal ervoor dat alle energieloketten te vinden zijn via Energiebesparendoejenu.nl. De ondersteuning van energieloketten was tot 30 juni 2018 gefinancierd met een resterend budget uit 2017 van de VNG. In de tweede helft heeft Milieu Centraal met middelen van het kaderprogramma (zie 3.12) een basale vorm van ondersteuning (op content en tools) gecontinueerd.

4.5 Slimme meter, energieverbruiksmanagers en energiebesparing

De belangrijkste activiteit van Milieu Centraal op gebied van slimme meters en energiebesparing is de website www.energieverbruiksmanagers.nl. Deze vergelijkingssite biedt een overzicht van producten en diensten. Het beheer en de ontwikkeling van de website www.energieverbruiksmanagers.nl is grotendeels gefinancierd door Netbeheer Nederland, en aanvullend op de ontwikkeling door Energie Nederland. Bereik ten opzichte van doelstelling In 2018 trok de site 213.000 bezoeken. Het doel voor heel 2018 is 150.000 bezoeken.




2018

Pagina 45 van 59

Door een technische storing bij het overzetten van de oude naar de nieuwe site is het bezoek in januari niet gemeten. Op basis van gemiddeld aantal bezoek per week is dit bezoek geschat op 16.000. Activiteiten Dit is een klein project, met een aantal losse activiteiten:

Samenwerking met Energie Nederland over hun online campagne in het kader van Convenant energiebesparing. Deze campagne ‘Haal meer uit je slimme meter’ is uitgevoerd in begin 2019. Energie Nederland heeft Milieu Centraal een kleine adviesopdracht gegeven ten behoeve van deze campagne, los van ket Kaderprogramma.

Het beantwoorden van consumentenvragen over slimme meters, onder andere over privacybescherming, de ophef over slimme meters die het verbruik onjuist meten, kosten van de slimme meter en het al dan niet kunnen weigeren of laten weghalen van een slimme meter.

Met twee energiebedrijven is gesproken over de mogelijkheden om ook systemen voor MKB op te nemen bij de energieverbruiksmanagers.nl. Omdat deze site zich specifiek richt op consumenten is hier niet voor gekozen.

Een aantal beschrijvingen van slimme thermostaten zijn aangepast.

Bescheiden promotie van Energieverbruuiksmanagers op socials. Begroting en realisatie



Gemiddeld uurtarief

Kosten in euro

Uren Kosten in euro

Versterking initiatief slimme meters en energiebesparing

50 110 5.500 26 2.805



2018

Pagina 46 van 59

5. Specifieke projecten

In het Kaderprogramma 2018 zijn de volgende specifieke projecten geformuleerd:

Huis kopen als moment voor advies over maatregelen en financiering

Verbouwen als moment voor stappen naar wonen zonder aardgas


Vloerisolatie - ontdek je kruipruimte


Warmteterugwinning (WTW) bij ventilatie in bestaande woningen

Energie besparen zonder investeren Het ontwikkelen van nieuwe projecten: inspelen op nieuwe mogelijkheden

5.1 Huis kopen als moment voor advies over maatregelen en financiering

Het kopen van een huis is een geschikt moment om energiebesparende maatregelen onder de aandacht te brengen. Milieu Centraal heeft een aantal activiteiten op dit thema verricht, veelal in samenwerking met anderen (netwerkaanpak). Aandacht voor en kennis over extra hypotheek De extra hypotheekruimte voor energiebesparende voorzieningen is nog tamelijk onbekend. Milieu Centraal heeft over dit onderwerp een nieuwe webpagina ontwikkeld, inclusief een ervaringsvideo: https://www.milieucentraal.nl/energie-besparen/energiezuinig-huis/financiering-energie-besparen/extra-hypotheekruimte-voor-energiebesparing/.

https://www.milieucentraal.nl/energie-besparen/energiezuinig-huis/financiering-energie-besparen/extra-hypotheekruimte-voor-energiebesparing/

https://www.milieucentraal.nl/energie-besparen/energiezuinig-huis/financiering-energie-besparen/extra-hypotheekruimte-voor-energiebesparing/


2018

Pagina 47 van 59

De kennis is ook gebruikt voor een (betaalde) samenwerking met de Hypotheekshop: zie www.hypotheekshop.nl/energiebesparen. Ook heeft Milieu Centraal in (betaalde) samenwerking met de Provincie Noord Brabant via promotie op Funda en via YouTube aandacht gevraagd voor de extra hypotheekruimte. Overigens viel de response vanuit Funda behoorlijk tegen, mogelijk is het onderwerp zelf in de context van zo’n huizensite niet echt een trekker.

Via makelaars De evaluatie van een pilot in Emmen met het inschakelen van makelaars als intermediair voor communicatie over energiebesparende maatregelen heeft duidelijk gemaakt dat er voor verkoopmakelaars weinig animo en belang is om als intermediair op te treden. Via banken Milieu Centraal heeft een (betaalde) samenwerking met Volksbank voor informatie over energiebesparende voorzieningen op hun intranet. Milieu Centraal heeft voor ABN Amro redactionele content op maat geleverd voor een ‘groen boekje’ voor huiseigenaren (betaalde samenwerking). Zie: https://www.abnamro.nl/nl/prive/sparen/spaarverslimmers/duurzaam.html Begroting en realisatie De meeste activiteiten zijn uitgevoerd op basis van financiering van partners, waardoor de kosten voor het Kaderprogramma kleiner dan begroot zijn.

* Op basis van daadwerkelijke uurtarieven

5.2 Verbouwen als moment voor stappen naar wonen zonder aardgas

Dit project richt zich op verbouwen, renoveren of vervangen als een ‘touchpoint’ voor communicatie over energiezuinig en duurzaam wonen. Een belangrijk doel voor de communicatie is dat bewoners beseffen dat iedere verandering aan hun woning (nieuwe zolderkamer, kozijnen schilderen, ….) een kans is om hun woning met lagere kosten (door het voorkomen van keuzes waar je later spijt van krijgt, en door het combineren van werkzaamheden) te verbeteren met het oog op wonen zonder aardgas. Milieu Centraal werkt hierbij samen met de ‘werkgroep markt’ van het convenant Energiebesparing (onder meer NVDE, Uneto-VNI en Bouwend Nederland). Op de website is onder de noemer www.verbouwwijzer.nl voor veel voorkomende verbouwingen een overzicht gemaakt van ‘no-regret’ maatregelen. Aannemers kunnen gaan verwijzen naar verbouwwijzer.nl. De belangrijke tips staan in een downloadbare PDF, die mensen kunnen gebruiken bij een gesprek



Gemiddeld uurtarief

Kosten in euro

Uren Kosten in euro

Uitvoering activiteiten 150 110 16.500 43 5.224

Totaal 16.500 5.224

http://www.hypotheekshop.nl/energiebesparen

https://www.abnamro.nl/nl/prive/sparen/spaarverslimmers/duurzaam.html

http://www.verbouwwijzer.nl/


2018

Pagina 48 van 59

met een aannemer. Bijvoorbeeld: https://www.milieucentraal.nl/media/5147/verbouwingschecklist_badkamer_milieu-centraal.pdf Begroting en realisatie



Gemiddeld uurtarief

Kosten in euro

Uren Kosten in euro

Specifieke webpagina’s, optimaliseren voor zoektermen, samenwerking

150 110 16.500 92 10.221


5.3 Een keuken kopen zonder gasfornuis

De overheid zet in op wonen zonder aardgas. In 2050 moeten alle woningen van het aardgas af zijn. Elektrisch koken is een noodzakelijke stap bij wonen zonder aardgas. Maar er lijkt weerstand te zijn tegen elektrisch koken. Uit onderzoek van Motivaction (onder 1.300 consumenten) blijkt dat het nadeel dat door de meeste Nederlanders wordt genoemd ten aanzien van aardgasvrij wonen is dat zij moeten overstappen op elektrisch koken (29%). Dit wordt vaker genoemd dan de extra kosten die de overstap naar gasloos wonen met zich meebrengt (25 %). Milieu Centraal wil met een campagne op de winkelvloer de weerstanden tegen elektrisch koken wegnemen en de voordelen onder de aandacht brengen. Zij wil daarbij zoveel mogelijk partijen betrekken en heeft hierover contact met UNETO VNI, de VLEHAN, INretail en Thuiswinkel.org. Doel en doelgroep Het doel van deze campagne is om mensen die zich oriënteren op een nieuwe keuken of kookplaat te informeren over de ontwikkeling naar wonen zonder aardgas en te motiveren om op inductie te gaan koken. Een specifiek verandermoment is het kopen van een nieuwe keuken, of het kopen van

https://www.milieucentraal.nl/media/5147/verbouwingschecklist_badkamer_milieu-centraal.pdf


2018

Pagina 49 van 59

een nieuw fornuis of kookplaat. Een snelle verkenning van de jaarcijfers van Vlehan (2015) laat zien dat het gaat om zo’n 400.000 aankopen per jaar van een fornuis of kookplaat. De doelgroep van deze campagne is de mensen die een nieuwe keuken of kookplaat gaan kopen. Zij worden bij dit aankoop proces gewezen op de inductie kookplaat en de voordelen die deze kan bieden. Netwerkaanpak In de eerste helft van 2018 zijn meerdere gesprekken gevoerd met UNETO VNI en INretail om tot een gezamenlijke campagne op de winkelvloer te komen. Beide partijen zijn uiteindelijk aangehaakt bij de campagne. UNETO VNI vertegenwoordigt ketens als Media Markt en BCC, en heeft een achterban van zo’n 600 witgoedwinkels, INretail vertegenwoordigt vrijwel alle keukenketens en heeft een achterban van zo’n 900 keukenwinkels. De winkels hebben communicatiemateriaal gekregen om in de winkel te kunnen gebruiken. Ontwikkeling middelen Daarnaast is een consumentenonderzoek uitgevoerd (zie ook 3.11) om de belangrijkste drempels met betrekking trot koken op inductie in kaart te brengen en de belangrijkste drijfveren om voor koken op inductie te kiezen. De uitkomsten zijn gebruikt bij de ontwikkeling van het materiaal en voor een persbericht bij de start van de campagne in november. Een reclamebureau heeft het creatief concept bedacht: koken met een stekker en de vormgeving verzorgd. Daarnaast is er een campagnepagina op milieucentraal.nl gemaakt, een ervaringsvideo over koken op inductie, een folder voor op de winkelvloer en een advertentiegrid voor alle deelnemende ketens. Resultaten Op verzoek (en met budget van) EZK is deze ‘netwerkaanpak’ geëvalueerd via interviews en een vragenlijst onder deelnemende winkels. Er is een evaluatieverslag beschikbaar. Resultaten zijn:

Het persbericht over de campagne werd opgepakt door de landelijke dagbladen Telegraaf en Algemeen Dagblad. Ook besteedden diverse vakmedia aandacht aan het bericht. Het totale bereik, in zowel print als online, was 2,1 miljoen. De advertentiewaarde van deze media aandacht was 22.000 euro.

Berichten over de campagne op Facebook hebben zo’n 170.000 mensen bereikt. De video met ervaringen van koken op inductie had ruim 570.000 impressies op Facebook en is daar 28.000 keer gedurende minimaal 30 seconden bekeken. Op Youtube had deze video 78.000 impressies en is daar 15.000 keer gedurende minimaal 30 seconden bekeken.

De campagnepagina is in de campagneperiode ruim 11.000 keer bezocht. En 1.000 mensen hebben de quiz gedaan (om deel te nemen aan de wedstrijd).

Begroting en realisatie De externe kosten waren niet begroot. Er is ruimte gecreëerd uit ‘consumer insights’ (3.13) en ‘kosten mediaservice’ (3.9). De brancheorganisaties hebben 13.700 euro bijgedragen aan de campagnekosten (deze bijdrage en bijbehorende uitgaven zijn niet in onderstaand overzicht verwerkt).


2018

Pagina 50 van 59



Gemiddeld uurtarief

Kosten in euro

Uren Kosten in euro

Activiteiten uitvoeren 150 110 16.500 211 23.326

Kosten voor consumentenonderzoek en ontwikkeling middelen

0 21.893



2018

Pagina 51 van 59

5.4 Vloerisolatie – ontdek je kruipruimte

Vloerisolatie is de minst toegepaste isolatiemaatregel. Belangrijke reden: eén op de vijf eigenaren van oudere woningen weet niet of de vloer geïsoleerd is (TNS NIPO, 2010). De actie richt zich specifiek op dit knelpunt. Met hele praktische, visuele how-to-do informatie:

Waar zit de toegang tot de kruipruimte?

Hoe check je of er isolatie zit?

Hoe check je of je vloerisolatie goed is (dikte materiaal, sluit het nog goed aan)? Eind 2017 heeft Milieu Centraal een win wedstrijd georganiseerd op social media om de aandacht te trekken. De hoofdprijs was gratis vloerisolatie. De opdracht van de deze win wedstrijd was: ga je kruipruimte in, pimp je kruipruimte en maak daar een leuke foto van. Op deze manier werd op een ludieke manier aandacht gevraagd voor het nut van vloerisolatie. De winactie is gepromoot op Facebook en gedeeld met diverse vloerisolatie bedrijven. De respons op de actie was hoog. Ruim 80 mensen hebben een inzending gestuurd, het bericht over de actie heeft zeker 430.000 mensen bereikt, ruim 600 mensen reageerden op het bericht en 100 mensen deelden het. Daarnaast is Milieu Centraal eind 2017 begonnen met het uitzetten van een consumentenonderzoek naar vloerisolatie onder ruim 1.000 respondenten. Het onderzoek moest in kaart brengen welke knelpunten mensen kunnen ervaren om niet voor vloerisolatie te kiezen. Ook konden er leuke feiten uit het onderzoek worden gebruikt voor vrije publiciteit. Begin 2018 is een how to video ontwikkeld waarin stap voor stap wordt uitgelegd hoe mensen kunnen ontdekken of ze vloerisolatie hebben. De video met Freek Vonk was niet mogelijk aangezien Freek Vonk geen tijd kon vrijmaken voor de opnames.


2018

Pagina 52 van 59

In april is een persbericht verstuurd over de uitkomsten van het consumentenonderzoek. Het persbericht heeft weinig publiciteit opgeleverd. De timing speelde daarbij een rol, maar ook vonden diverse journalisten het onderwerp toch niet voldoende nieuwswaardig. Ook is in die periode de how to video over het ontdekken van vloerisolatie gepromoot via Youtube. De promotie heeft zich daarbij vooral gericht op de doelgroep verhuizers en klussers en deed het zeer goed. De video is ruim 500.000 keer grotendeels bekeken, waarvan bijna de helft de video volledig heeft bekeken. Ook is de video gedeeld met vloerisolatie bedrijven, waarvan een aantal bedrijven de video heeft gedeeld via eigen kanalen. In de zomer is er gewerkt aan de ontwikkeling van een ervaringsvideo over vloerisolatie. Daarnaast is de advies op maat module vloerisolatie geactualiseerd. De how to video in het najaar opnieuw promoot via Facebook, net als de advies op maat module vloerisolatie. Dat leverde een bereik op van bijna 20.000 mensen. Begroting en realisatie De kosten waren niet begroot. De ruimte voor deze kosten is gecreëerd vanuit ‘kosten mediaservice’ (3.9) en ‘kosten website – video’ (3.2).



Gemiddeld uurtarief

Kosten in euro

Uren Kosten in euro

Voorbereiding en uitvoering van activiteiten

150 110 16.500 118 12.868

Kosten 2 webvideo’s en promotie webvideo’s

0 26.554


5.5 PUR vloerisolatie met HFO ipv HFK

Een van de projecten uit 2017 was de communicatie over de resultaten van het onderzoek naar de milieu-effecten van PUR vloerisolatie met HFK’s. De conclusie van het onderzoek heeft geleid tot een negatief advies van Milieu Centraal over het toepassen van PUR vloerisolatie met HFK’s. Er is veel zorg en tijd gestoken in een goede communicatie met branches en bedrijven, om te voorkomen dat er ‘ruis’ zou ontstaan over vloerisolatie in het algemeen. Het proces is goed verlopen, en heeft er toe geleid dat de branche zich heeft uitgesproken voor een vroegtijdig uitfaseren van HFK’s in PUR vloerisolatie (2021). Het milieuverantwoorde alternatief is PUR vloerisolatie met HFO’s. Milieu Centraal heeft een inventarisatie gemaakt van marktontwikkelingen. De resultaten uit deze marktinventarisatie laten zien dat de overschakeling op HFK-vrije PUR-schuimen door de sector actief is opgepakt. De transitie bij de gecertificeerde vloerisolatiebedrijven loopt sneller dan


2018

Pagina 53 van 59

verwacht. Zij zullen voor een groot deel in de loop van 2019 al HFK vrij zijn. Belangrijke conclusie is dat consumenten op dit moment al echt een keuze hebben voor PUR-vloerisolatie zonder HFK’s. Het is helaas niet gelukt om dit goede nieuws om te zetten in publiciteit, de benaderde journalisten hadden geen belangstelling. Begroting en realisatie



Gemiddeld uurtarief

Kosten in euro

Uren Kosten in euro

Activiteiten PUR vloerisolatie met HFO’s

50 110 5.500 74 8.204


5.6 Warmteterugwinning (WTW) bij ventilatie

Het omschakelen van een verwarming met een hr-ketel naar een warmtepomp vereist een woning met een lage warmtevraag. Dat kan door beter isoleren, maar ook door terugwinning van warmte uit ventilatielucht. Dit project richt zich op energiezuinige ventilatiesystemen en op WTW bij ventilatie in bestaande woningen. Milieu Centraal had hier nog weinig informatie over. Daarom staat in dit project de kennisontwikkeling centraal. Een paar belangrijke inzichten zijn:

Het belang van ventilatiesystemen bij warmtepompen (lage temperatuurverwarming) zit niet alleen in een lagere energievraag, om ook in het voorkomen van comfortklachten door koudeval.

Een voorwaarde voor een goed functioneren van ventilatiesystemen is dat woningen een behoorlijke mate van luchtdichtheid hebben. Dat betekent aandacht voor naad- en kierdichting. Maar dat betekent meteen ook aandacht voor voldoende ventilatie met het oog op een gezonde binnenlucht.

In geval van natuurlijke ventilatie als uitgangspunt lijkt een ventilatie-unit met WTW in de woonvertrekken een verbetering.

In geval van mechanische ventilatie als uitgangspunt lijkt vraaggestuurde ventilatie een verbetering.

De inzichten zijn verwerkt in de advisering van Milieu Centraal, en dat proces loopt nog door op verschillende webpagina’s over ventileren.


2018

Pagina 54 van 59




Gemiddeld uurtarief

Kosten in euro

Uren Kosten in euro

Activiteiten WTW ventilatie in bestaande woningen

100 110 11.000 116 12.885

Kosten documentatie NEN

59


5.7 Energie besparen zonder investering

Om twee redenen is het thema ‘energie besparen zonder (grote) investering’ belangrijk. Het doen en laten in huis, zoals hoe je met je verwarming omgaat, heeft een behoorlijke invloed op het energieverbruik. Bovendien zijn niet alle bewoners in staat om hun huis energiezuiniger te maken: huurders zijn wat dat betreft afhankelijk van hun verhuurder, en huizenbezitters die te maken hebben met laag inkomen en hoge hypotheek ontberen de financiële middelen. Concreet valt te denken aan:

Verwarmen zonder verspilling

Korter douchen en het gebruik van een waterbesparende douche

Gebruik van ledlampen in plaats van gloei- en halogeenlampen

Wassen en afwassen op lage temepartuur en volle trommel

Was zoveel mogelijk op een rek of waslijn laten drogen in plaats van in de wasdroger In De Bespaartest komen deze tips samen. Activiteiten Milieu Centraal heeft via Facebook extra aandacht gevraagd voor de vernieuwde Bespaartest. Ook is er gewerkt aan een plan voor de inzet van betaalde media om extra traffic naar de Bespaartest te genereren, en is dit plan ook uitgevoerd. Resultaten De ‘Bespaartips verwarming’ is een bijzonder populaire pagina, met zo’n 97.000 bezoeken in 2018. Ook De Bespaartest doet het met 24.000 bezoeken goed.


2018

Pagina 55 van 59

Begroting en realisatie Het budget voor de promotie van de Bespaartest is afkomstig van ‘kosten mediaservice’ (3.9).



Gemiddeld uurtarief

Kosten in euro

Uren Kosten in euro

Activiteiten energie besparen zonder investering

100 110 11.000 46 4.984

Promotie Bespaartest 10.151


5.8 Het ontwikkelen van nieuwe projecten

In het kaderprogramma is ruimte gereserveerd voor projecten die kunnen inspelen op actuele ontwikkelingen. In dit verband is op verzoek van BZK een aantal berekeningen gemaakt van de CO2-winst op nationale schaal van relatief makkelijk te realiseren besparingen:

Koelkasten, vriezers en koelvriescombi’s

Wasdrogers

Spaardouchekop

Lampen Dit was in het kader van de verkenning van mogelijkheden om in 2020 tot een voldoende reductie van CO2 te komen. Begroting en realisatie



Gemiddeld uurtarief

Kosten in euro

Uren Kosten in euro

Nieuwe projecten 100 110 11.000 33 4.306



2018

Pagina 56 van 59

6. Externe samenwerking en programma-management

6.1 Externe samenwerking

De externe samenwerking betreft het bezoeken van netwerkbijeenkomsten, inspelen op kansen en verzoeken tot samenwerking. Op deze manier wordt bijgedragen aan het delen van kennis, het verbinden van partijen en het bevorderen van de eenduidigheid van informatie. Hieronder een selectie van activiteiten, om een beeld te krijgen van het soort partijen waarmee contact is geweest.

Activiteit

10-1-2018 Hypotheekshop, content over energiebesparende voorzieningen

12-1-2018 Provincie Noord Brabant, activiteiten betrokkenheid burgers energietransitie (huis kopen, vloerisolatie)

16-1-2018 Samenwerking ENGIE, energiebesparing

24-1-2018 Netwerkbijeenkomst energietransitie Gasterra

25-1-2018 Seminar duurzaam wonen maakt het verschil - Volksbank

8-2-2018 Essent – contentsamenwerking verkennen

8-3-2018 Overleg HIER over communicatie wonen zonder aardgas

13-3 Gesprek VEH over pelletkachels

15-3 Nibud over samenwerking energiebesparing

22-3 Werkgroep Marktplaats Convenant Energiebesparing (NVDE, Essent) over renovatie als aangrijpingspunt.

28-3-2018 Provincie Gelderland over mogelijkheden games

Maart 2018 Energy Strategy Summit

9-4-2018 Efficiator (module voor verduurzaming woning)

18-4-2018 Tweede Kamer Commissie Binnenlandse Zaken verduurzaming koopsector

19-4 ING – innovatie (oa over leasen warmtepompen)

23-4 ENGIE over communicatie warmtepompen

26-4 Eneco over strategie consumenten en verduurzaming

30-4 NVDE over consumenteninzichten warmtepompen tbv marktstrategie

4-5 Funda.nl/thuis, contentsamenwerking

17-5 Sobolt, wederzijdse kennismaking

11-6 Advies aan lokaal initiatief in Haarlemmermeer om zuinig de was te drogen

4-6 Contact met iChoosr over rekenmethode rendement zonnepanelen

11-6 De Groene Mug Haarlem, bespaartips – tools van Milieu Centraal

18-7 Gesprek met NVDE over besparingen energiebesparende maatregelen

31-7 European Climate Fund over mogelijk project aardgasvrij wonen (bijdrage aan gezamenllijk voorstel Postcodeloterij)

20-8-18 ODE (België) over ervaringen in NL met energieverbruiksmanagers

20-8 Woningcorporaties Vivaris over belang ventileren


2018

Pagina 57 van 59

27-8 Winst uit je woning over dakisolatie onder pannen

27-8 Intergas over berekeningen warmtepompen

10-9 MVOTV project Ellecom energieneutraal

26-9 ING over onderzoek verduurzamen woningen

27-9 VENIN over isolatiecheck en rol isolatieadviseurs

4-10 Winst uit je woning – verkenning samenwerking

5-10 Congres Expeditie Energieneutraal Drenthe

18-10 CBS over data energieverbruik huishoudens en EVM’s

29-10 Venin

15-11 Energie Nederland

16-11 ConnectNL




Gemiddeld uurtarief

Kosten in euro

Uren Kosten in euro

Externe samenwerking 150 110 16.500 229 28.308


6.2 Programma-management

Het programmamanagement betreft de aansturing van projecten (financieel en inhoudelijk) in hun onderlinge samenhang, zowel binnen het kaderprogramma zelf als in de samenwerking met BZK. Ook gaat het om het volgen van ontwikkelingen, en het formuleren van nieuwe projectplannen. Tot slot betreft dit onderdeel het rapporteren aan BZK. Begroting en realisatie



Gemiddeld uurtarief

Kosten in euro

Uren Kosten in euro

Programma-management en externe afstemming

150 110 16.500 192 25.504



2018

Pagina 58 van 59

7. Financieel overzicht

De projectbegrotingen zijn bij het schrijven van het kaderprogramma (oktober 2017) indicatief opgesteld. Projectbudgetten binnen het kaderprogramma 2018 zijn naar gelang ontwikkelingen verschoven. Deze werkwijze is overeenkomstig voorgaande jaren. Toelichting uren De begroting van de uren wordt met zo’n 1600 uur overschreden (reeds aangekondigd in de halfjaarraapportage). Dat komt grotendeels door extra uren voor de kennisbasis (650 uur), voor VerbeterUwHuis (350 uur), en voor sociale media (550 uur). Milieu Centraal zal er zorg voor dragen dat de eindafrekening binnen het budget valt. Toelichting externe kosten De realisatie van externe kosten qua totaalbedrag ligt net iets boven de begroting. Binnen de begroting is, zoals aangekondigd in de halfjaarrapportage, een en ander verschoven. De budget voor mediakosten is toegerekend aan specifieke projecten (Besparen zonder investeren, Keuken zonder gasfornuis, Vloerisolatie), waarmee de bestemming van het budget extra duidelijk wordt. Zo is dat ook gedaan bij Consumer Insights: het budget is gebruikt voor consumentenonderzoek naar inductie koken (Keuken zonder gasfornuis). De externe kosten die begroot zijn voor Energielabel.nl en Zoekuwenergielabel.nl zijn benut voor naar VerbeterUwHuis. De noodzakelijke herbouw van Energielabel.nl is reeds in 2017 gestart. Daar was binnen het Kaderprogramma 2017 geen budget voor. De kosten hiervan zijn toen geboekt op het algemene budget voor ‘websites’ (2017) van Milieu Centraal (zie Jaarrapportage Kaderprogramma 2017). De kosten van realisatie van Zoekuwenergielabel.nl binnen de site Energielabel.nl bleken binnen het budget van de herziening van Energielabel.nl te vallen. Dat was bij het schrijven van de begroting van het kaderprogramma 2018 niet voorzien. VerbeterUwHuis is inhoudelijk en technisch een complexe module (zie 3.6). De oorspronkelijke begroting van kosten bleek ontoereikend. Overschrijding De overschrijding van de begroting komt voor rekening van Milieu Centraal. Bij een verzoek tot vaststelling van de subsidie zal het totaalbedrag van de beschikking (1.000.000 euro) in acht genomen.

Begroting Realisatie

uren Uren x tarief

Externe kosten

totaal uren Uren x tarief

Externe kosten

totaal

Kennisbasis Energie 1.500 165.000 10.000 175.000 2.154 237.233 0 237.233

Website 1.250 137.500 15.000 152.500 1.407 156.779 11.037 167.816

Vergroten online vindbaarheid 300 33.000 4.000 37.000 313 34.355 1.773 36.128

Advies op Maat 350 38.500 15.000 53.500 476 51.565 19.647 71.212


2018

Pagina 59 van 59

Vragen bezoekers beantwoorden

100 11.000 0 11.000 59 6.490 0

6.490

VerbeterUwHuis 150 16.500 30.000 46.500 618 70.625 99.697 170.322

Energiesubsidiewijzer.nl 100 11.000 7.500 18.500 92 10.120 12.983 23.103

Ervaringenmetenergie.nl 50 5.500 3.000 8.500 57 6.309 0 6.309

Mediaservice 650 71.500 40.000 111.500 491 56.779 0 56.779

Sociale media en nieuwsbrief 400 44.000 2.700 46.700 962 98.881 0 98.881

Contentservice voor maatschappelijke organisaties

100 11.000 0 11.000 127 14.193 0

14.193

Consumer insights 100 11.000 10.000 21.000 99 12.215 1.721 13.936

Energielabel.nl 100 11.000 40.000 51.000 92 10.096 2.412 12.508

Zoekuwenergielabel woningen 30 3.300 30.000 33.300 24 2.585 0 2.585

Campagne energie - kosten 0 0 25.000 25.000 1 100 35.654 35.754

Campagne energie - advies 100 11.000 0 11.000 51 6.089 0 6.089

Campagne energie - contentcheck

40 4.400 0 4.400 13 1.563 0

1.563

Campagne energie - website 140 15.400 0 15.400 251 28.538 0 28.538

Campagne energie - facebook 200 22.000 0 22.000 87 9.130 297 9.427

Campagne energie - aanbieders 20 2.200 0 2.200 43 5.068 0 5.068

Slimme meter en energieverbruiksmanagers

50 5.500 0 5.500 26 2.805 0

2.805

Huis kopen: advies over en financiering van energiemaatregelen

150 16.500 0 16.500 43 5.224 0

5.224

Verbouwen als kans voor stappen naar wonen zonder aardgas

150 16.500 16.500 92 10.221 0

10.221


150 16.500 16.500 211 23.326 21.893

45.219

Vloerisolatie: ontdek je kruipruimte

150 16.500 16.500 118 12.868 26.554

39.421


50 5.500 5.500 74 8.204 0

8.204

Ventiatie met WTW in bestaande woningen

100 11.000 11.000 116 12.885 59

12.944

Besparen zonder investeren 100 11.000 0 11.000 46 4.984 10.151 15.134

Ontwikkelen nieuwe projecten 100 11.000 0 11.000 33 4.306 0 4.306

Externe samenwerking 150 16.500 0 16.500 229 28.308 0 28.308

Programma-management 150 16.500 0 16.500 192 25.504 0 25.504

Totaal 6.980 767.800 232.200 1.000.000 8.591 957.344 243.877 1.201.220

Kaderprogramma Energie in huis 2018 - MilieuCentraal.nl · 3. De kerntaak: vraagbaak, publiciteit...

Documents

Transcript of Kaderprogramma Energie in huis 2018 - MilieuCentraal.nl · 3. De kerntaak: vraagbaak, publiciteit...