Jong gedaan… Jong gedaan… oud verleerd?oud verleerd?

Lezing naar aanleiding van algemene Lezing naar aanleiding van algemene

vergadering vergadering Mechelen – 02/04/’09Mechelen – 02/04/’09

Stein De SterckStein De Sterck

Bart WeustenraadBart Weustenraad

Filmfragment Filmfragment ‘Kids’‘Kids’

Larry Clark (1995)Larry Clark (1995)

• Mogen wij ons even voorstellen?Mogen wij ons even voorstellen?

Casus 1: Ben (12 jaar)Casus 1: Ben (12 jaar)

Casus 2: Sam (8 jaar)Casus 2: Sam (8 jaar)

Casus 3: Mike (16 jaar)Casus 3: Mike (16 jaar)

Casus 4: Ricky (15 jaar)Casus 4: Ricky (15 jaar)

Wat doet een jonge pleger op het Wat doet een jonge pleger op het Vertrouwenscentrum?Vertrouwenscentrum?

Visie van het Vertrouwenscentrum KindermishandelingVisie van het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling

- Hulpverleningstraject vertrekkende vanuit - Hulpverleningstraject vertrekkende vanuit slachtoffers van slachtoffers van kindermishandeling. kindermishandeling.

- De mishandeling moet stoppen. - De mishandeling moet stoppen.

- Erkenning voor de mishandeling.- Erkenning voor de mishandeling.

- Werken aan herstel.- Werken aan herstel.

Gezinsgeoriënteerde aanpak.

- Diagnostisch proces van zowel het kind als zijn gezin.- Diagnostisch proces van zowel het kind als zijn gezin.- Begeleiding van het kind en zijn gezin.- Begeleiding van het kind en zijn gezin.* normering en zorg.* normering en zorg.* vaak crisisinterventie.* vaak crisisinterventie.- Inschatten van de veiligheid.- Inschatten van de veiligheid.- Doorverwijzing.- Doorverwijzing.

- - Contract / Contract / hulpverleningsovereenkomst.- Follow up.

Intern onderzoekIntern onderzoek

DoelstellingenDoelstellingen

Het in kaart brengen van de jonge plegers die op het VK Het in kaart brengen van de jonge plegers die op het VK reeds zijn gezien.reeds zijn gezien.

Op zoek gaan naar mogelijke verbanden tussen de Op zoek gaan naar mogelijke verbanden tussen de weerhouden variabelen.weerhouden variabelen.

Identificeren van mogelijke prediktoren van Identificeren van mogelijke prediktoren van daderontwikkeling en daderrecidieven.daderontwikkeling en daderrecidieven.

Op zoek gaan naar werkingspunten die de hulpverlening Op zoek gaan naar werkingspunten die de hulpverlening van jonge plegers en hun ouders verder kunnen van jonge plegers en hun ouders verder kunnen optimaliseren (ook richting herstel slachtoffer). optimaliseren (ook richting herstel slachtoffer).

Variabelen en resultatenVariabelen en resultaten

GeslachtGeslacht

96

40

20

40

60

80

100

Mannelijk Vrouwelijk

Geslacht

Leeftijd op moment van aanmeldingLeeftijd op moment van aanmelding

Hypothesen: Lichamelijke veranderingen, intense seksuele Hypothesen: Lichamelijke veranderingen, intense seksuele ontwikkeling (masturbatie, fantasieën), maatschappelijke ontwikkeling (masturbatie, fantasieën), maatschappelijke kijk op daderschap en seksualiteitkijk op daderschap en seksualiteit

7,8

68,4

23,7

0

10

20

30

40

50

60

70

0-12j. 12-15j. 15-18j.

Lftd. opmoment vanaanmelding

OpleidingsniveauOpleidingsniveau

8

12

36 36

8

0

5

10

15

20

25

30

35

40

Lager ASO TSO BSO BUSO

Opleidingsniv.

Psychiatrische diagnosePsychiatrische diagnose

24

76

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Ja Nee

Psychiatrische diagnose

Voorgeschiedenis KMVoorgeschiedenis KM

67

33

0

10

20

30

40

50

60

70

Ja Nee

Voorgeschied.KM

Biologische ouders gescheidenBiologische ouders gescheiden

Vergelijking met algemene Vlaamse cijfers: 15% – 25% Vergelijking met algemene Vlaamse cijfers: 15% – 25%

52

48

46

47

48

49

50

51

52

Ja Nee

Biol. O.gescheiden

In het verleden reeds aangesproken op seksueel In het verleden reeds aangesproken op seksueel

grensoverschrijdend gedraggrensoverschrijdend gedrag

14

86

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Ja Nee

Vroeger reedsaangesproken

Context Context

6255

46

262322

1216

00

10

20

30

40

50

60

70

Binnenhet gezin

Binnen defamilie

Extern

Context

Langdurig misbruik(42%)

Herstel pleger-slachtoffer (35%)

Blijvende ontkenning op VKBlijvende ontkenning op VK

16

29

0

84

37

48

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Ja Nee

Blijvendeontkenning op VK

Herstel pleger -slachtoffer (35%)

Individueel herstelbij jonge pleger(38%)

Recidief na aanspreken op VKRecidief na aanspreken op VK

16

80

37

63

100

50

85 84

0102030405060708090

100

Ja Nee

Recidief

Psychische problemen (69%)

Parentale conflicten (40%)

Scheiding (52%)

Verwaarlozing (49%)

Stonden onder contract (28%)

Onduidelijke waarden ennormen rond seksualiteit (69%)

Onduidelijke waarden en normen rond seksualiteit in het Onduidelijke waarden en normen rond seksualiteit in het gezingezin

43

57

0

10

20

30

40

50

60

Ja Nee

Onduidelijkewaarden en normenrond seksualiteit

Ouders erkennen problematiek van hun kindOuders erkennen problematiek van hun kind

5457

3027

1612,5

0

10

20

30

40

50

60

Totaleerkenning

Miniemeerkenning

Ontkenning

Ouderserkennen deproblematiekvan hun kind

Individueelherstel bij depleger (38%)

Ouders erkennen individuele -of gezinsproblemen die Ouders erkennen individuele -of gezinsproblemen die

invloed hebben op problematiek van kindinvloed hebben op problematiek van kind

30

34

30

6

0

5

10

15

20

25

30

35

Totaleerkenning

Miniemeerkenning

Ontkenning 1 ouderwel, de

andere niet

Erkennen vanindividuele ofgezinsproblemendie invloed hebbenop probleem vankind

Aantal gesprekken op VK met kindAantal gesprekken op VK met kind

Aantal gesprekken op VK met oudersAantal gesprekken op VK met ouders

6

74

20

0

10

20

30

40

50

60

70

80

1 2 tot 5 meerdan 5

Aantalgesprekken opVK met kind

8

70

20

0

10

20

30

40

50

60

70

0 tot 1 2 tot 5 meerdan 5

Aantalgesprekken opVK met O.

Opstellen van een contract?Opstellen van een contract?

1612

72

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Ja, enwerd

nageleefd

Ja, maarwerd nietnageleefd

Nee

Opstellen vaneen contract

Relationeel herstel slachtoffer-plegerRelationeel herstel slachtoffer-pleger

Herstel tussen systeem pleger en systeem slachtoffer Herstel tussen systeem pleger en systeem slachtoffer wanneer niet hetzelfdewanneer niet hetzelfde

35

65

0

10

20

30

40

50

60

70

Ja Nee

Relationeelherstelslachtoffer-pleger

35

65

0

10

20

30

40

50

60

70

Ja Nee

Herstel tussensysteem pleger ensysteem slachtofferwanneer niethetzelfde

Individueel herstel bij plegerIndividueel herstel bij pleger

38

6762

20

0

10

20

30

40

50

60

70

Ja Nee

Individueelherstel bij depleger

Herstelslachtoffer-pleger (35%)

Eén of beide ouders van de jonge pleger hebben Eén of beide ouders van de jonge pleger hebben psychische problemenpsychische problemen

69

31

0

10

20

30

40

50

60

70

Ja Nee

Eén of beideouders hebbenpsychischeproblemen

Er is sprake van een conflict tussen de ouderfiguren van Er is sprake van een conflict tussen de ouderfiguren van

de jonge plegerde jonge pleger

40

60

0

10

20

30

40

50

60

Ja Nee

Parentaalconflict ingezin van dejonge pleger

Er is sprake van één of meerdere vormen van Er is sprake van één of meerdere vormen van verwaarlozing in gezin van jonge plegerverwaarlozing in gezin van jonge pleger

49

2519

5145

69

0

10

20

30

40

50

60

70

Ja Nee

Verwaarlozing

Herstel pleger -slachtoffer(35%)

Individueelherstel bijjonge pleger(38%)

Casus Niels (15 jaar)Casus Niels (15 jaar)

Risicofactoren op hervalRisicofactoren op herval

1. Empirisch onderbouwde risicofactoren1. Empirisch onderbouwde risicofactoren

Deviante seksuele interessesDeviante seksuele interesses Eerdere veroordelingen omwille van seksueel Eerdere veroordelingen omwille van seksueel

grensoverschrijdend gedraggrensoverschrijdend gedrag Seksuele agressie ten aanzien van meerdere slachtoffersSeksuele agressie ten aanzien van meerdere slachtoffers Seksuele agressie ten aanzien van een onbekendeSeksuele agressie ten aanzien van een onbekende Sociale isolatieSociale isolatie Afgebroken specifieke dadertherapieAfgebroken specifieke dadertherapie

2. Waarschijnlijke risicofactoren2. Waarschijnlijke risicofactoren

Problematische ouder - adolescent relatiesProblematische ouder - adolescent relaties Gedragingen en ideeën die seksueel grensoverschrijdend Gedragingen en ideeën die seksueel grensoverschrijdend

gedrag ondersteunengedrag ondersteunen

3. Mogelijke risicofactoren3. Mogelijke risicofactoren

ImpulsiviteitImpulsiviteit Disfunctioneel familiepatronenDisfunctioneel familiepatronen Antisociale persoonlijkheidskenmerkenAntisociale persoonlijkheidskenmerken Inter-persoonlijke agressieInter-persoonlijke agressie Negatieve peerrelatiesNegatieve peerrelaties Seksuele preoccupatieSeksuele preoccupatie Seksueel grensoverschrijdend gedrag ten aanzien van een Seksueel grensoverschrijdend gedrag ten aanzien van een

mannelijk slachtoffermannelijk slachtoffer Seksueel grensoverschrijdend gedrag ten aanzien van Seksueel grensoverschrijdend gedrag ten aanzien van

jonge kinderenjonge kinderen Gebruik van bedreigingen, geweld of wapensGebruik van bedreigingen, geweld of wapens Omgevingstimulerende factorenOmgevingstimulerende factoren

4. Onwaarschijnlijke risicofactoren 4. Onwaarschijnlijke risicofactoren

Eigen geschiedenis van seksueel misbruikEigen geschiedenis van seksueel misbruik Geschiedenis van criminaliteit ander dan seksueel Geschiedenis van criminaliteit ander dan seksueel

grensoverschrijdend gedraggrensoverschrijdend gedrag Seksueel grensoverschrijdend gedrag met penetratieSeksueel grensoverschrijdend gedrag met penetratie Ontkennen van seksuele agressieOntkennen van seksuele agressie Weinig empatische vermogens naar het slachtofferWeinig empatische vermogens naar het slachtoffer

Casus Sven en Casus Sven en Kevin (beiden Kevin (beiden 9 jaar)9 jaar)

Handvatten voor gesprek met jonge Handvatten voor gesprek met jonge plegerpleger

Belang van het verhaalBelang van het verhaal

* Onthulling/beleving van het slachtoffer* Onthulling/beleving van het slachtoffer Aanspreken van de plegerAanspreken van de pleger

* Concreet en duidelijk* Concreet en duidelijk

* Zorgzaam en normerend* Zorgzaam en normerend Pleger ontkent vaak in eerste instantiePleger ontkent vaak in eerste instantie

* En wat als de jongere thuis al heeft ontkend?* En wat als de jongere thuis al heeft ontkend? De jonge pleger is meer dan het probleemgeval.De jonge pleger is meer dan het probleemgeval.

* Informeren van de ouders is te weinig. * Informeren van de ouders is te weinig.

* Ouders gaan ook hun individueel- en ouderproces * Ouders gaan ook hun individueel- en ouderproces moeten gaan. moeten gaan.

Betrekken van externe diensten.Betrekken van externe diensten.

Mythen en waarheden rond jonge Mythen en waarheden rond jonge plegers en seksualiteitsbelevingplegers en seksualiteitsbeleving

De porno op het internet De porno op het internet nu, zijn de seksboekjes nu, zijn de seksboekjes van vroeger!!!van vroeger!!!

Eens een pleger, altijd Eens een pleger, altijd een pleger!!!een pleger!!!

Met de geschikte Met de geschikte medicatie is alles medicatie is alles opgelost!!!opgelost!!!

Het zijn altijd de venten Het zijn altijd de venten die maar aan één ding die maar aan één ding denken!!!denken!!!

Als u het ons nog even toelaat...Als u het ons nog even toelaat...

Seksueel plegerschap door minderjarigen is Seksueel plegerschap door minderjarigen is een onderkend probleem:een onderkend probleem:

* Merendeel van volwassen plegers start in de * Merendeel van volwassen plegers start in de adolescentie: aanspreken adolescentie: aanspreken als preventieve actie.als preventieve actie.

* Gebeurt vaker dan je denkt (veelal intra-familiaal).* Gebeurt vaker dan je denkt (veelal intra-familiaal).* Maatschappelijke kijk op seksualiteit.* Maatschappelijke kijk op seksualiteit.

Er is nog een grote nood:Er is nog een grote nood:

* * Aan erkenning van deze problematiek.Aan erkenning van deze problematiek.

* Aan visie- en beleidsontwikkeling binnen voorzieningen * Aan visie- en beleidsontwikkeling binnen voorzieningen en onderwijs.en onderwijs.* Aan kennis en specifieke vaardigheden bij de * Aan kennis en specifieke vaardigheden bij de veldwerkers.veldwerkers.

Dan laten wij u tenslotte ook Dan laten wij u tenslotte ook even toe...even toe...

een vraagje te een vraagje te stellen...stellen...