J N B Q U D

par. I. InleLculPg I1

I1

(I

11

li

I1

II

I1

2. De ontwikkeling van hot SqheldoÖstuarium

3. De oevorafne*Sn# t o r hoogtb v i n V1JsaiaS.n

4. DO ontrikksllng van het rnondiaga(~obiod dar

voor 18w

la dr prriod* vaa 1200 t o t 1800

Westrrsoheldo OR van de Vliasingae voorobvor in hot bijsoador einde 1800 A) Overaioht 1) Vordirging van do WoitersohbUo O ) Sfromingsaoohrnismb 0ostg.t B) Stromiagsieahanlsro t e r hoogte v a VIA#-

E) Istroomîunatib Galgeput OU Baxdijnpu%

P) De ooreraanvr1 va8 do Sardlj tqoul na 1890

mlngon na 1890

vow i890 \ 5. De ohrunologo tooatand van hot n r t t o s t rand 6. Do chronologe toertaad van he t drogr strand 7. ~ e w 6

8. Vorwaohtlngoo bstreifond, de t o o k o a s t l p

9. Verbetering van de tbeacand ran het bad- p o s i t i e van het e t ~ 4 m l

rtraad

1. Vooroevar V1ledng.n anno 1264. 2. Verdleging SohoLdomond i k a de gorlo80 1823-

1939. 3. Afverren Oostgat bij goislddold ge t i j . 4. Ohrono3.0~0 &er dioptoli jnon vtan (1. Vlis-

5. Situat ies ondoraooeo oewr b l J de Molh. 6. R drografisabe opnemon 1800, 1818, 1860,

7. TicnjraFlij iUe L*agaaterUjn*u.

9. Torratand vooraovrr VUssiagrn in 1948.

riapre vooroever.

I ii 78 on 1890.

a. ChroridOgiMhb s i m t i e mioplasr t .

10. DwarrprefSslon 6ardijngeul.

PILIL- 1

1

3

4 4 4 4

5

6 8 8

10

I f

14

14

-.-.-.-

OVER QE TO ESTAND VAN EEJ! V LïBCINI1SE BMGTRAFID

Par. I. @LEaPImcg.

De in het algemeen aahteruitgaande toeetand waar- in heb VUeeingso s t rand o ioh sedert hb t bind. van de 190 beUW bevindt hangt i n ebrs te i n s t an t i e aauen met db ontwikkeling van het Ooetgat bn de B a r d i j a p u l in drie periodb en abt db kuitvorm tuti8en het Leugb- naushoofd en het voormalige f o r t "Db Nollb". Daar- naaot moet h i j in groter verband worden bbsohouwd a l a sarnbnhangende met de ontwikkeling van hbb gbulen- oaniplbx van do Weatereohelde i u db loop der eeuwbn en de daarmede gepaard gaande afneming van db suidb- l i jke en suidwestelijkb oever van Walchermn.

In het onderstaande wordt daarom a l l e ree ro t in par. 2 i e t # mbdegedeeld over de ontwikkeling van het Soiaelâbëstuarium t o t het t i d s t i p van de ebrste hy-

de ooniaequentibe hiervan voor db kust l i jnbn t o r hoogb. van VliseSngea i n deee periode wordbn be-

lodingen wordt i n par. 4 de aanval op de VUssingsb oevbr in db periode van 1800 t o t hedbn nagbgean in samenhang met db ob*ikk.liag van hbt Ooetgat, db Sardijageul, de Nolleplaat en db aangrbnsendb oever- WbrkbAIlo Teven6 komt daa rb i j de pOSi t ib van d e laag- water l i jn t e r oprake,

f n par. 5 en par. 6 wordt dan de ehronologe toeatand van hbt n a t t b en hot droge strand, wLUT- onder respeobibvelijk het oeverdeel turrobn gbaia- deld laagwater en gbmlddbld hoopa te r en het @- deel tb boven W W worden verataan, besgrokbn.

Nadat de bovengenoeadb besohouwingbn ia par. 7 5 i j n eauengevat wordt in par. 0 een verwaohting uitge8prokbn ovbr de toekoiiiofigl tobstand van hbb strand. Waar dbse verwaohting airt gumtig me$ heten, wordsn Censlottb in par. 9 enkele mgpotios voor een verbetering van do toeskuid van hot VUseia&w badatrand getpvbn.

drografirohe opneming van 1 i 00, t e r w i j l in par. 3

tiOh??bVbRo Aan de hand van hydrografieohe opBam1n en oever-

Par. 2. . V66r db kwartairb i j s t i j d e n strbkte db Noord-

aeo oioh ui0 ale een noordwaarte gerioht bbkkbn, aan db auid-, wbot- en ooet i i jdb begronsd door het vaste land (daartoe bbhoorde dea t i jde ook Engeland), Waarin Rijn, Maas en Schelde uitwonddra en hun sedi- menten atset ten. Do suidbl i jke oevbr van d&t bbkkbn heeft i n de loop der ti drn n a r eohatting wel ge-

#a het b b i h d i g e m der ijIItijdbi2 (0ud-80lOObOn) aou b r eon t i j d grwroet m i j o . waarin de Sohb&de dr ie mondbr bemat en we1 ben t b r plaatse van hbt ZWia, een t e r p l aa t s van de Brrkisan bn een vbr bbnoordbn Aatwerpen~ De e r r e t e twee mondon soudan latbr vor- a w d s i j n , t e r w i j l de derde welliaht i e t b besohou- wba a l s de voorlogbr van de later. Stribnb.

Toon dan ook tegen het einde van dbsb geo10- gisoho periOd0 do landrug Dovor-Oalds, rabdb ten-

wiiabld t U i W b P 510 bn do B s . h

- 2 - I .

gevol e van de voortschrijdende zeespiegslri jeing, door- brak ? naa r eohatting ometreeks 4000 V. Chr.), moet de Sohel- dehnoden Antwerpen een noordwaartse loop hobben gehad.

het Noordzeebokken dus meàe een getijvoeding u i t he t Zuiden door het ]Nauw van Calais, gepaard gaando met uitsohuring en tranaport van zand in noordeujke richting. Ongeveez- t e r plaatuo van de tegenwoordige kua t l i j n oe t t e zioh een etrand- wal a f , waarop zioh het <'Oude Duinlandachapg" vormde a l s een naar het noorden @richt. keten, doorbroken door geulen di. de Noordzee met het oostwaarts gelegen ssdimentatiebekken ver- bonden. In deze geulen nou men onder andere de aanleg van do Hoompot en de Honte hebben t e zien. Daar het g e t i j i r i het zuiden een gro ter amplitude bezat dan meer noordeli jk wer- den de zuidel i jke geulen door de getijetromen s te rker range- t a a t dan de noordelijke.

- + 300 na Chr., toen het Nauw van Calais eioh op rigoreuse wijnre vorruimd moet hebben. A l s gevolg hiervan z a l de Boom- pot omatreeka 700 de Schelde bereikt hebben en z i j n opge- treden als nieuwe Soheldemond (Later Oosteraohe1de geheten). Doordat deze mond b i j do grotere verhangen meer woter t rok dan de noordelijke mond ie de l a a t s t e (de Str iene) gaan ver- ondiepeh

nog lang. smal gebleven. Zo was haar broedte t e r hoogte van Dergen op Zoom i n de 16e eeuw n ie t groter dan d i e nabaj Ant werpenr

De Str iene, die t e r pla&ttse vau de l a t e r e Str i jen- polders op Tholen i n noordoostelijke r ioh t ing *troonde naar 6 t r i Joa op do ñookse Waard en ton Noordwesten bar- van ( b i j het vreegere Strienemonde) i n do Maas vie l , moet in de 12e oeuw reeds grotendeels verland e i j n geweocrt.

Ook de Honte breidde aich onder invloed von de gro- t e get i jvereohi l len voor de Belgisohe kust u i t . Zoals u i t g r a fe l i j ke keuren b l i j k t , heeft d i t wator v66r 1200 oontaot met de Schelüe verkregen en een nieuwe Soheldo- mond gevornid. Hot waa aanvankelijk een ondiep. vaameg, waarop Antworpen i n 1275 reeds t o l hief.

Niet a l l een vleten ten gevolge van de stormvleedan in de 14, 15e en 16e OBUW g r o t e landoppervlakton ten prook aan d i t water, doch het s terke cuidel i jke g e t i j sohuurde de utroomrgeulen u i t . Constateerde Jaooba van Beieren reedri verdieping, Kwel de &ut. verklaarde i n 14698 I1que b. Bonte e r t o i t devenue plus navigable e t plue profonde qu'elle n 'ea to i t au paravrntll.

ffoewel in de '@e oeuw de Ooate~eahelàr wellioht de bslangri jkate afvoertak van de sohelde vormd~, w . d de Honte torn roede een belangrijke vaarweg van Antwerpon naar aee gewordon.

De wateren a h Looye, Zwake en Lemnel, die in I300 de r rohige l van ei1andJ.s tuason Waloheren en Zuid-Beve- land omgavon, si$n, gedee l te l i jk 0on gevolge v a i a p o l

Weeterachelde, het Jonker Francrengat geheten, op h a r t e n u i t de 17e eeuw aangeduid ale het Sloe.

getijaeahrnieme üer beide Scheldearmen wordt dan 513

f n het hierop volgende t i jdvak (Jong Bolooeen) benrat

D i t versohijnael ria1 vers terkt s i j n opgetrodon aa

Deae Oostersohelde is, wat het oos t e l i j k dee l betr.ft,

komen t e vervallon en maken in de 950 eeuw p laa t s derinft voor en belangrijk verbindingawater tumsion Ooater- on

Het aandeel van de Honte of Westereoheldo i n het

- 3 -

belangrijk dat dit rabor in do tweedo h e l f t van de 190 oeuw via hot 6100 en het Krookrak, blijheas a e t i n p n direkt voorafgaande aan do afrluitbmg

40 eiillioon dezer $ u u & O l I * eOü VlOedqVOr#OhQt 7W Oi2gûVûOr

per g e t i j afvoert naar do OOR- trrsohoMbr. 77

De hierboven goaohetsto tOW1Oni i8g van do oapaoitoit van do Bonte na 1200, gepaard gaande met verdiopin$ der atroos~oorondo geulen, doob ia aamenwerking met atomvloeden eorst aan do Vlid.n$so wvor on l a t o r aan de ~uidoUj lce oever $0 äezer hoogte gronden vorloren gaan.

voorhad bij Vláeeingen w o e r g e g ~ v o ~ noala door K.P. Dasunime i n eiJn ~tAmbtsheerlljkheid van Oud- V L i ~ s i h g l ~ ~ (in de wording van Nieuw-Vliseingentt ao goed mopyoliJk u i t de ohronoïogiaohe vermiude- ria6 van hot watal geiieton Land waarover i a de g ra fe l i j ke rekeninges mohot en bode werd gover@ en u i t beáijkingage@vena i e afgoleid.

d i j k van 1293, d ie weatwaarte t o t Dijk.hook (Diahoek) moet golopen hobbon. V Ó 8 r 1293 m ho$ buá,tendijkso lurd dua roods af. Do s laperd i jk VUL 1366, d ie ongevoor 600 iì 700 m aoer SRIlbrBartE is gelogon, breekt door in 1439. D e ~ e d i j k wcrdir dan klaarbli jkeli jk oppgevon daor in ditzelfdo Jaar de meeet landwaartae s laperd i jk wordt aasgr- hgd, die t e r hoogte van Vl isSbges 0?4geW.r 1100 ui landwaartr van de d t j k l i n i e van I293 sou lopen oa t o r )ieo$$o van do Nolle moer naar but tor t e sgriaeon en alm nieuw t r a d t o t Dijkahaok $0 lo- pon op een r ia tand ongeveor 700 s landwaarte van do eorder genoemd0 dijk. D i t traag va l t , voor 50- ver da tokonins aangasft, samon met do huiM.go iig&ng van de Boulevard. EverCcen on Brakeat on de d i jk van f o r t De Nolle t o t awanonbur#. Vandaar t o t Dijkahoek La do d i jk later oohter door oen smal10 4uinreg.l overstovwa.

nog ren vaorbd l vau ongoreer 2ûû m. Op de kaar- t on van Battinga u i t de 188 eeuw i6 d i t voorrland vordwonen.

Aan 80 auidel i jke oevor t reedt de aanval later op. Het eiland Wulpeo is i n de 160 eeuw vordwm~e~, Wo1 beo2t b l i j k a m do kaart van VIS- nor Breakons i n 1632 nog eon voorland van eon 1600 m, doch in 1800 is ook d i t voorland opge- ruw. vlet vlood- en het ebvermogen van hot 5100 t o r

plaatme van de a t a l u i t i n g brdroogla, w c r e e b 1870 r e s p ~ o t l e ~ o l j k ongoreer 30 oa 10 scL13.á- eon m3 on rijn ia vroopro doooaania nekos potor grwoee0

Xn b i j l a g r 1 is mohomatisoh he t v e r l i e s aan

De buitenato d i jk l in io toont dn i n 1 a a g -

Blijkene de kaart van Vimmor bemat de df k tuinon Runaiek6nm en d r atcd Vlisain$oa in 163 i

- 4 -

Do mond van do Soholdo, t o r hoogt. van Vliis in#en, in 1300 onáovoor 2.5 3 kn brood, hooft thrne .ra wljdto v u i 5 ka. Ih vorrohilleada p u l o a oi jn rberk rordiopt

O. dijknQo$i$rr di. einde 1700 gohoudra Pija, va-. rbn dan ook eloohta t o hadhawon door oon r tuPdvart igi vordedigiw, in vroogora t i jdon door d d d e d rra rijn-, paù- on padwerkma, in later0 t i jdon oot be&u%p tan boainllngen en hoofdon.

I -

P U . 4.

a* s4%!w&&* In 8fdoUng B van dos. paragraaf wordt do q u a

t i t r t l o v o verdieping van do WortorishoLB. boepro- kon.

f o t oen beter bogrip van do t o iOh&B*a o h o r n o l o p o n t w ~ o l l n g van de sbroolIunoh5~ vut I 0 bovonsibnd vut het Oostgat ( l a t e r 8ardijy.u2 gehetonl on het daarmbo wlrmlonda kmaktes *ui dr aanval op do oevore i r in afdol iat 0 oera$ i e t r aiodegodeeld ovor hot atro*ingmoohanino ran hot Oort(S..t in het rlgomooa on oador D tar hoogto tra do V l i e r l n g ~ o oovor M 1890 in hot bijsoador. A. dilarmioo p p a u d gaando u n v a l worgt weorgopren

gedrag van des. bovoanoad on do daaraedr rU0W bmgondo gevolgen voor 1890 voraahil,don va& &e in do peeiodo daamu (afdoling I),

Aan hot oindo van do afdolingoa D, E en P ]raat b i j doie berohouwlogon tolkenr do temiturtl van bot bo&rdort.trand t o r apraico.

OP bij l - 4. I n aftlollag E kan dur bolioht wordon ?faarain 0.t

8. -* h Do rîg.iono vordioptng van hot bonodoadrrl dor

neetornohol~go, w o r h &.o in hot voorgaando iwr sohwat i roh I r ,prohotat, hooft r ioh In de hiow- ondor beiokiouwdo porlodr in a l ~ . m o n i l i jnon r o o r t p b o t .

Voor w a t het nondingrgebiod benodon V l i i B i i r - gon bot ref t mogo d i t bUjk.a b i j boeahouwhg w u i b i j i a @ 28 arn veräioping rui het goh010 aonápb&.d van 1 , l O m on van hot Oostgat van 1 ,05r iado p o r k c

U i t een rooent onâsraook blook dat hot t i v i e r - t r r j o o t tuicion Vliarin(~on rn Boreiolo in do p d . c do 1867 c I946 pmiddold 1 n i r vordiopt, t o n i j l dos. qooCheJd veor bot @doolte Borr~~olo - *er- neuaon ~mgevoor 60 oa 011 bodramn. Hiorbi j &ij vemold dat do delon bovon LW overaro~rad raijn op. geautd, sedat do rtroomgiulen (bohalv4 hoc gat) nog meer sijn uitgeaobuurd dan door b o v o r staande o i j fors wordt a s n ~ e y v o n .

Boven Ifanrweert serondiept het t o t a l e r i v i o r p r o f i e l zloh, dooh de a t rooapulon s i j n ook d u r grotoadoeb nog verdiept.

do 'CRU 7823 - 1951.

- 5 -

Pen en ander mose

proces voltooid. D t t

de Weaterrioholde,

door opaan- verder. in-

is, oon ri jpângi-

c. n het Oostsat a i l a go- heel héeft oioh overwÖgoñd voltrokken in het tra- jaot seeraar ta van Dijkhoek. De laadwawtrio op- sohuiving d i e deca geul daarb i j ondergaat c d . ia verband s taan met het overiaahranken der vloed- en ebstroara dat i n de Scheldemond optroedt a28 ge- Volg pan dwarsvorhanpn, met vlood u i t hot O w t - gat schuin s t rowopaaa r t i i n de r ich t ing van de Wielin$ea, niet eb aohuin atroomafwaartri i a de rieh- t i n g van de Walcherse kust. Bijlage 3 m o p het b r doeldo stromingaeffeof toeliohten. Daarop i s het gedeelb. van eon atroaingaberekenlng voor de go- hele Soheldemond weergogevon a&t op het Oostgat betrekking heeft. De scheidingeli jn loopt OYW de mug VU) do bank van Zeutolando. De afvoeren hebbon betre- op de dwareruien 1-4. B i j een analoge r ivior tak, fttgerrlotoa turisra twee vaste oevora, zou het verechi l i n aivoor tuosOn twee opeenvolgendo dwarsraaion woergegoven wordrn door de blauw gekleurde band. Het rood of p e l gekleurde gedeelte geefb van moment t o t mopi.snb de hoevoolheid water weer d ie tussen twee dwara- raaien over do @oheidingelijn het rivio.rrrrrk b b - nontreedt (rood b i j ebritrood of verlaat (grol, b i j vloedstroopij. Hot s o h r a ~ e X f o o t van de eb i a ongeveer twocaeaaal 50 groot als dat van do vloed. Het geoolf$ hiervan i6 dat br bank v w Zoutolaadi en het Omtgat niioh hobben verplaatat naar de Waloherso oever.

8troosafwaarta van DiJkehoek bedraagt de Isuid.. waarte opdringing van de geul i n de periode 1 8 s 1931 ongeveer 350 m, ooorrenkomende mrf een i n e b heid van 3.3 a per jaar*

P.

Babi j VUaetn$en ondervindt de O*l@epuh (dat is do geul lange Waloheren van de N O U Q t o t D i j k c hook) do invloed ven do dwareverhaagen b i j de -we- r e oiond t e decer hoogt0 i n mindere mate. Eb- on vloedetroom t~ekl ton oohuin over de plaat de 92310-

plaat , &(i NoLLepZoat, trokken do vloed- eb eb- stroom, rrocls u i t caetinpn blijkt, rahuin hcea. Welk q u m t i t a t i o f aandeel de dwarnverhanpo en do l igging van do Honte hierin hebben i e benwrarl i jk V a l t t o 8teLlen. geker i r r dat ook hier dr aldus geriohte obstroo. de l o l log laa t een peritie doet innenon dicht onder de Vliseingrio oe'1.r en dat de BiephePijnen t e r glaatm waar de oever e e n ge- l e id ing biedt Landwaarti opdringon. De Laadwaartre

boog. Ook OveF de oosbwaartne voorteott ing van demo

I - - 6 -

v e r p l a a t s i n g van he t oevertalud van de Sard i jn- g e u l en de Palgeput m o p b l i jken u i t he t ohro- nologa ver loop van Be d i e p t e l i j n e n van 5 en 10 m - LW, weer egeven op b i j l a g e 4. Daarop L s v o o r 6 f n b e p a a l d 0 d w a r e - r a a i telkens de a fe tand van de beaahouwde d i e p t e l i j n uitgeeet ten opziohte van de hoofdraai , d i e evenwijdig aan &a kust loopt , w a a r b i j in ri- vieawaartae r i o h t i n g l mm i n werke l i jkhe id 5 m vooesGelt en t e l k e n s de l i g g i n g van d e diepto- l i j n in 1910 t e r p l a a t e e van de besohou.de daar.- raai is u i tgeze t . Voor de overige j a r e n 51jn de afetandon n a a e t de r a a i e n u i t g e z e t en wel Volgens een t i Jdsechaa1 van 1 mm I 2 jaar. Zo is b.v. de p o s i t i e van de d i e p t e l i j n I n 1940 ge- tekend op een e fe tand van (1940 - 1910) : 2 m I 5 mm r e c h t s van de dwarsraai, doch z i j ge ld t t e r plaats. van deze dwarsraal.

Tueemde Marinehaven en he t ûroenharthoofd, waar de s t r o o s g e u l b i j de aanvang van de bo#ohouw- âr periodo reed6 tegen de oever gedrongen la& z i j n de d i e p t e l i j u e n van 5 en 10 m - LW dan ook in r u s t gebleven. Tussen de u i t w a t s r i n g ~ e l u i 8 van d e Polder Walcheren en he t voormaligo f o r t De Nolle dr ingen deze d i e p t e l i j n e n op. Zo bedrm& de verp laa ta ingsenelhe id van de 10 m - l i j n i n raai V I I en VIII r e s p e o t i e v e l l j k gemiddeld en It Jjaar.

Ter p l a a t e e van he t nieuwe Nollehoofd (aan- gelegd i n 1912) begon s i o h vó6r het jaar van (LUI-

leg reeds euu put t e vomen, hetgeen t e z i e n i s op b i j l a g e 5. Zoals b l i j k t u i t b i j l a g e 4 hee f t d i t hoofd met z i j n oeverbezinking de 10 1p - l i j n doe l t r e f f end vastgehouden.

Westwaarts van hetvoormalige f o r t De Nolle ( r a a i XV, X Y I en XVII) verp laa tsen de diepto- î l j n e n van 5 en 10 m - LW z ich gemiddeld re&- p a t i e v e l i j k 14, 4s en 14 m per j a a r , da t i c a i n 50 jaar 87, 62 en 75 m.

De aohteru i tgang van he t Vlissingee badstrand z e 1 f (waaronder t e verstaan h e t oevergrdeel- t e van hot paalhoofd tusaen d e raaien V I ra VII t o t he t Nollehoofd) wordt oo rzake l i jk getypeerd door de ve rp laa t s ing van de laagwaterlijn, weer-

& m) eaai VIII : 1890 - 1920 I 135 ml raai u( s 1880 - I920 r 135 m). 2, Deze afneming van de LW-Ujn in het t i j d v a k 1890 - 1920 wordt voorafgogaan door een perioâe van toeneming en gevolgd door een t i j d v a k Pon r u s t na 1920.

2 ) Voor de ve rp laa t a ing van he t dropa s t r a n d

egeven op b i j l a g e 4 ( r a a i V ï I : 1895 - I 920 ;

wordt verwezen naar par. 6 .

- 7 -

-0 E om m o t is bot @Vol# van do p o ~ i t l o en 40 itroori- l u n o t i o van do Orilgoput 04 do 8irdijngoul aa î800, aaala iux b l i j k r a u i t do hydrograf is~ho opnuun van b i j l a g r 6, B i j l . 6, figuur at o p h u 0 1600,

Hot 6100 wordt ovomrgon4 govord u i 8 bot Oort.. (ga*. Bhj B i t vloedoversahot i a hot bilor, wurailhijn- l i j k bolengrijk g r o t e r dra 20 ailliern a3 per @tij (wie noot î i n parr 21, i a do vors VM do uit loop van do 8ud$jap*ul voor Vliaringon, dir gekrsm+rA& wosdC door hot ontbrekon v m 008 drompo& bep-14 Qoo+ de ~loo~ot i room a h overheerarnd# i rsbor. OI bovoamoad van het Oostgat Is 1400 a brood. Do stro- men rijli kraohtig, doeh do g e u l i o , blijkene bur

ovorsohet, t.* hoogte van het badntrcind alo$ diolil, ondor do OOVOIP golegon. Rosultorend $6 do aanval op do Q O W ~ nfrt bijaonder sterk.

i o u i d ~ ~ r t ~ ~ ultboühtirtg ondor invloed V U ) ho$ Vlo.$-

DO tQOg8Se t o t het 8100 i8 nog V'u? do Bont0

5n de komrndr jrrbn voltrokken s ioh twro br- geocheidon do08 do W O 8 t - h % O ü t .

langrijk0 pxoeeroon, di. de gedaante van do kim- di$agO#l sul lon boinvloodrnr a. Neeat hot. voraogon van h6t aloe af daor op8Y.&b-

biag on inpoläeriagon long6 de W@lohorsr OII de Zuid-S6Vofirndao oovoro 31, terwijl het vlooi- '

eurpluo rode veralndort door do bovonotrooaar I

aZislulting van do Sohrngr ig0îeg.n tussen bot oilaad Wolfaaytsdijk en 2, Bovolind) i n 1808 00 d6 daarop volgrnäe Sm o1dariago.a Zn d&t #o-

polder 18461. j&. Booht do HonOo t e r hoost0 van Vlissingen .yrte-

mafisoh noordweart. uit , to tda t aiJ toges do oovor ruist.

B i j l . 6 , f ipw b a opnamr 1818. Do Wo6t-Keloot ia ten dm10 opgeruia4. Het 8100

i s vorendiept, s i j n oapaaltoit is reed. veraiindordr D i t heelt voor $0 Birdijngorl oen afneming van 40 vloedatrooa al# ovorheoreonde gotijkraeht kon &o- vo)?ru. Do afname i a nog n i e t stock doordat hot $10. A O ~ ~vorwogrsd uit het Oostgat wordt getord. Bijl, 6, riauur O I opupaio 1860.

w a t togen do Vlieciingso oevor. Do toogwt@sgool, t o t hot Bloe hooft aioh oos twur t a geplaatat. Hrt 8100 taordt u i t het oompMx Hoato-Wielingen govood. Po ob- en vloedot roua in hot Ooatgat worden brpaal4 alm aandool i a hat Cotaie getljvsrsogon t o r heop tr van Vliaslngon* Daar hot aontaot met hot Si00 i e noggevollrn is ook het vlosdovsrsohot a l o mti*ion- de kraoht verdwrnen. Tongevolgo daervur werp$ br ,bntroPai uit do Hoato, i a de luwte ton

bind (WilbrlaiinapoI,de~ 1 8 09, Do Porgcc~ohor-

De West-Kaloot is gehooi opgeruimd. Do Honto

tlto

3 Waloheroai Mortiorpoldor 1846, Bi jloveldso pol- der 1857. Sohororgoldor 18601 Zuid-Bovolandr Jao0b)alder 1856, van Oittoro-

het l ie~genaarrhoot4~ van do oover af een baak o$ - l a t o r hot Nolloplaotjo gohoton Oootb;*t i n woatelijke r i a h t i inanoort t o t 0.0 baeodto van 400 DI op 8 m - LLW8. 8 o t Y voriaindordd) verrrapn VUL het 6100 wordt aedo u i t dr Wielinpen toe&ovoo#d* B i j l , 6, figuur d t Opûsui. 1878.

kans ingesnoerd t o t een goul t je golijkwaoxdka aan drt, hetwelk aan de wortel van do bank b i j hot Lougaru*r#- hoofd ontstaat. Middelerwijl ( i n 1873) is hot 8Loo af- grslotoa. Bijl. 6, f l p u r 0 I olgnraae 1890,

dor etromen ondor I) gonoemd, w u r b i j hot r l o o d w ~ r i l i ? h t te r loor Ia gogaan, heeft het siah toskwld net de BJileboog en heeft het do V l i a s i w se oowr r ioh onfwikkeZ6XtT8 de bovemond van br 8ardijn- soul.

Do oyrooi toi t van doze mond van do Sardlja#mL noot na de poriedo 1810 - 1840 t o t een m i n i m u m xiJn @du&

Do xuidwrartee uitboahtiag van de s r r d i j n g w l &a vor- valloa. Over de Elleboog sohrankt nu do rbatroar -a2 do W*laherso over. Van he t Leugonanrsboofd af leep$ 40 atroom direkt onder de het . B o t k r i t i 0 k a m o n i o n t v a n d o a a n v a l o p U r I i r a L o h e r e o o e v e r i s r o e d a i a -

Omtreeka 1880 moet eich Be gunstigako oevwa&keatir hebben v o o r y d w .

Do hierboven gesohoteto o n t w ~ o l i n g muiifortoor1 mioh in de ohronologio der d iep te l i jaon voliyru b;tjlaeo 4 en i n do h i e r u i t afgeleid. t lon jaar l i jkao LW-UJS*S van bij lago 7. Zo ligt de LW-lijn van 1833 (bij l* 7) neor landwaartau zowel voor het badstrand a h ter hoode van Zwanenburg, dan d i e u i t & jaren 1870 - 1880, d i b a35 go- volg van een grotere oapaaltoit van do Qaboput in de ee r s t e h e l f t van de 190 oeuw dan daarna. Do po#itio La 1833 ia eohter pnsDigor dan &e na 1910, SUW &la govolg van de suidwaartse uitboohting van do @algopa* enatroeka

t e l i j non verplaatson sioh rivierwaarte.

dáo do brodo iana van bot

Thans i a de wostelijke Riond van hot Oostgeb rood# b i j -

Wo11Lht medo ton gOVOlg0 van de geciohranlc)~ r ioh t lng

g o l u i d i

183Qo. . Na 1830 vermindert do aapaoi te i t van 46 maab. B. diep-

Omstreeks i880 wordt de gunstigste toestand bereikt.

P O

dromafisoho omamin geon natuur- - l i j k a bijaonderheden moor. ne uitmonding van-hot Oeatgat verkeert i n een van nature e tablolo toeatand. Bet Ooat- gat staat onder invloed van he t complex van 1-e- on dwarsvervallon i n de Saheldemond en heeft omatroeJ~ 1930 een gesamonSijk eb-plus vloedvermogen van ongovoer 195 millioen oij per ge t i j tegenover 1990 millioon m$ In do Wielingen. Ook het p r o f i e l van het Ooetsat bedra@ on- geveor 1% van dat van de Wielingon. Daarnodo hoef1 do top van de Rollsplaat van nature een s tab io le poait io vor- kregon, soa10 u i t de lodingen in de periodo 191a - 1928 moge bll jkon (bi j lago 8 ) .

de hierboven gosoheterte ntroomsituatie ton híjdo van 1 4 90 va l t de stroom de oeve r sa i lhn t tusqrn do spui- s l u i s en f o r t De Nolle en het oevertrajoot ton woaten

B i

- 9 -

van d i t punt aan ( e i s ook de afnamecijfers onder

De havendaauaen van de uitwateringssluis, gebouwd in 1872, houden de bovenoever p l a a t s e l i j k enigermate vaat. Nog v66r I900 gaat de dijkahoek b i j f o r t De Nolle als vast punt werken. Hier ontntaat (het werd onder D reeda opgemerkt) een put* 50aïe dat voor e lk voonri~stekend vast punt gesahiedt. De aan het ìJollehoofd aangebraohte beainkíng houdt na 1912 d i t punt Vaat. Jn de prriode van 1890 - 1920 doet de stroom do voofoevor van het kuetvak tussen de Spuialuia en het Nollehoofd voortdurend afnemen (aio bij lagen 4 en 71, t o tda t ometreeke I920 t e n westen van de Spuis luis een volkomen gestrekte vorm van de LW-lijn is verkregen.

D).

Par. 5. OE GHBONüLOBr; TOEGTAND VAN HET NATTE STRAND.

I;II da vorige paragraaf z i j n de oor~aken beapro- ken die h e t na t t e atrand i n de eers te he l f t van de ‘1% eeuw een betrekkel i jk gunstige p o a i t k doden innemen, die daarna een verbetering in de toe- ntand t o t omatreeka 1880 brachten en het strand i n de periode I890 - 1920 deden afnemen.

Aan de hand van de bi j lagen 4 en 7 i 4 dea rb i j aan het eind van de afdelingen D, P en F de toestand van de LW/lijn r6ér 1920 besproken. Met name aan het e l o t van d e vorige paragraaf bleek d a t b i j de ia- saharing dar dieptel i jnen i n de a a i l l a a t tuseen de 8pUialUiP en het Nollehoofd de LW-lijn u i t e inde l i j k omstreeks I920 een gestrekte l igging evenwijdig aan de oever POrkFijt.$t. Een verder i n s a h a r e a van de LW-lijn in des. kuetboog is daarna in grote Lijnen n i e t meer mogelijk. De LW-lijnen i n de raai- en V l X en V I I I v e ~ p l a a t a e s sioh na 1920 Ben ook n ie t meer belangri j k of sustematimh ( b i j l age 4). Indien eahter i n I920 het t o t 2 4,5 m - N.A.P. reikendo walhoofd tuseen de rtaaien V I en V I I - dat i n 1924 met 20 m rivierwaarte werd verlengd - n ie t w e e gebouwd, zou de LW-lijn t e r hoogte van het badstrand in de volgende Jaren allerwaareohijn- lij&& neg wel verder eVe&rijdig (landwaarts) sijn opgesohoven. D i t hoofd s t a b i l i e e e r t de l i j nen van LW en 2*5 m .. L.W. in de raaien VX en VII, zoals u i t bijLage 4 kan b l i jken (na tuur l i jk n ie t de l i j n van 5 m- LW).

van d i LW-Lijn i n de periode 1922-1930, i n do raai- en V ï I , V T I I en u(, t o t a a l 20 m bedragende, t e besohouwen a l e een nawerking van de aanleg van d i t hoofû* hoewel h ie r in ook nevenfactoren een r o l kunnen hebbbn gocrp~eld. Boe d i t ook zig, wanneer de natuur- l i j k e s t ab ie l e l igging van de punt van de Nolle- P l a a t nu 1928 wordt doorbroken door jaarli jka. af- bagBering ( t o t 1940) ton behoeve van de saheep- vaert (a i s de staat van gobaggerde hoevoelheden op b i j l a g o 81, t reed t er geen verbeter ia van de posi-

Dat d o m verbetering n i e t in t reedt kan fngeeien

Waarsahijnlijk is de zeewaartso veraahuiviag

t i e van de LW-3ijn meer op. (b i j lage f 1.

- 10 - worden door besohouwing van d e b iJ l6gen 9 en 10. De as van de g e u l l i g t i n 1948, voorzover he t land- waartse beloop d i t t o e l a a t , onder de Vl i s s ingse oever. De dwarsprofielen van bi j lage 10 tonen d a t deze posi- t i e n i e t e s s e n t i e e l v e r s o h i l t van die i n voorgaande jaren, Deze p r o f i e l e n duiden m o r goed aan waar he t zwaartepunt van de aanval l i g t , Het per iodiek wegnemen van he t hogere d e e l van de p r o f i e l e n tu s - eren de afs tanden van 400 en 700 m u i t de hoofdraai- l i j n , welke wegneming i n de per iode van 193.5 t o t 1940 een t egenna tuur l i j ke a o t i e van gemiddeld lZ5.OOO m 3 per jaar of van 165 m3 p e r g e t i j vertegen- woordigt en t e r s t o n d een even s t e r k e r e a c t i e i n de vorm van aanzanding opwekt, m o p he t afvoervermogen van de Sa rd i ingeu l enigermate vergro ten b i j de ver- hangen z o a l s d ie i n de mond optreden, doch een aee- waartrne v e r p l a a t s i n g van de snelste stroomdraden ( t e r p l a a t s e van de g r o o t s t e d i e p t e ) t r e e d t n i e t eg. 4) Ook he t oont inu landwaarte ve rp laa t sen van de d i e p t e l i j n e n van 5 en 10 m - LW t e r hoogte van hot badstrand ( b i j l a g e 4) t i j d e n s de per iode van afbaggering van de Nol lep laa t du id t geenszins op een vermindering van de e n e l h e b n lange de oever.

in 1947 een ach te ru i tgang t.o.v. 1940 ais gevolg van h e t achterwege b l i j v e n van he t baggerwerk i n het tuseenl iggende t i j d p e r k ( r a a i e n V I - I X van b i j l a g e 4). Dat t i j d e n s h e t baggerwerk i n de nazomer van 1948 h e t s t r a n d is toegenomen z a l e e r een gevolg z i j n geweest ven guns t ige windricht ingen, d i e zand hebben aangevoerd. 5). De n a j a a r s p e i l i n g van 1948 toon t t e n opz ich te van de v o o r j a a r s p e i l i n g een zeewaartse verschuiv ing van de LW-lijn t e n bedrage van 15 en 5 m i n de

Andere wel veronders te lde invloeden op de toe-

Evenmin ver toont d e L b l i j n voor he t badstrand

raaien V I ï en VIII.

atand van h e t s t r and zouden z i j n , een meer aoh te r he t Nollehoofd en, na 1944, de b r e s i n de Nolle- d i j k o

Dese neer b l i j k t i n het gehee l n i e t of i n n i e t waarneembare mate t e bestaan, Zowel stroom- d r i jv ingen alai ijawaarnemingen tonen aan d a t de stroom t e n oosten van h e t hoofd wel i n s c h a a r t doah dat e r geen neer op t reedt . Ook u i t de lodin- gen ( z i e b i j l a g e 9 ) b l i j k t da t de stroom t e n ooa- t e n van he t hoofd wel i n sohaa r t , doch d a t aldaar geen p l a a t s e l i j k e bodemverdieging opt reedt .

4) U i t b i j l a g e 8 b l i j k t de vorm van de Nol lep laa t t i j d e n s de per iode van baggering! de l i j n van 1935. D e d i e p t e l i j n van 1948 (voor he t baggeren) Ooout d a t de Nol lep laa t t i j d e n s de rus tpe r iode na 1940 b i jkane weer de gedaante van voor 1929 hee f t ingenomen. Het ger inge v e r s c h i l zal wel samenhangen met de verd iep ing van de Card i jn- geul na 1920, d i e b l i j k e n s b i j l a g e 10 2,5 t o t 4 m bedraagt.

mers de aannemer nag l a a t i n he t jaar h e t werk kunnen vol tooien.

5) Dank z i j de o o s t e l i j k e windricht ingen hee f t i m -

Qrvma poolt drrao bijhm do Zutrotio van het Nolle- boel$ amn* ûe l i j n o a van 5 #, 7.5 m, 10 a on 12.9 a - LW voslopen wan reai VX t o b d i t hoofd vlooienâ on .#dan dsea, (li$ hoofd vaat#wu4*ar

Ook do o o n ~ t r u o t i o van hot hootd wi j rb er op, - dat pen vloldroor ten ooaC0ti TUI hot hoaïd govorrd

aotat. a0 opra paaârijon Lebes tob op 1 u boom de b e a i de *tIpom voxtny ld Uowr Enoroijd. v o r & l u r t d i t w u u p w n do LW*Ujo door he% hoofd 60 rilocht wordt vaatgrhoudoxi (ooatwaartr van hot hoofd o t r r k t d o k oen ondiop bodrap%mtom uit) andersijda i a hot 8.w do vraag cl door 0011 rvrntor lo opvulUnq van dtb paalhoofd over de gakok lra&r, do LW-UjIi aaltoh oeenau ta @OU verpXaa$roao lioer wura@hi jn l i j k %OU dan een vaoednrer onti.atau, di0 do verbetewe poa i t i e t rorva de ebatroom siZ t on ie t deon.

prriodo waarin de NoXlrdljk Q ~ M golafln hoott, a l s gavolg hiorvan do oandgocitio va!% het badafmnâ

leeat op do rtromon i n het Ooatgrt i B b u r i r t r o o i i a ven 4s -4ijWbroo opgo-trodoa. Ook hot rlviertranr- pQXf v*n sa&d aa sub 16 per oaldo hrn kost0 van het

kt &a de dtahbtng het Nolleatrand aend *au hrbbon v*otgohoudin $at ander. het ba&itrand ten goede natrdjri gokonrrn, i a ook n ie t aanneretijk. Ba do dtoht%ag tri voor do a%euwo dijk oon otruld opp- mpetw, t o r a i J l biijkoni atrandtuotia(ra van do b t - abe j r roa d i t stsand ia 0.11 (aohOOfmeland) a t a b l r h toaabwd vorkeerl.

WOL berSE bat bombardwas dec dijkra tet P V Q ~ # gehad, dtst i n de VooCoevoX rerrtiw hot gat veel puil>. on utoen u i t do áijk (ia do durvoor rp.lopn hooidon i# to r roht gok~~llen. B i j atomaon werdt 08n godoelCo 'Cu). û*6* &4*irmilr6Rû opgekruid cwl 40 dijkilkop b i j Z*r*aenburg hoon naar het HoUo&traad en on bob BoLlehoof'd hoen naar het badotrand. VoornamrUjk ala gevolg d w v a a ligt er b i j rat. V z x I oen steont%tirook van Baar eahat t ing ?ob atJ inhoud. (mi. b i j l a g o 9 ) .

Hrt ia cebr onwaariabijnUjk da t t i j doas do

öhûhbOP geworden iiOU &ij&, De inVlû«L V r 0 hot HO&

bi~BOadSdksO k n d gab.ui*

P*r. 6. -OM E ~~~~~~~. * I

Ter bepaling van vraegore gedragiagon van hot d r o g e moadeïbgr sodedelJiy#r,to~wlfL $a vom van dr oevoc- bugren&ins order oniao aanwiaiJainpn kan gaven vdor do mate waarin verg laa t i lngw van do Lw-l i jn in Late- ro jaron op het drogo strand voblbr8r aijn ipwrrat. Db hior uitgi~voorbo atraPQ1otingon van do poarente Vliaaingea rifn, helioa, in do oorlog v e r l o n n 61- 4T-a

gedeeld ovor de poaitir van het droge atramb

pkatmo van d e riandwlartar %ijdo van bet huidim plakeau tuoson do Leeuwratrap en het *8Woo.ldhuid8 f b i j l y r 1). Door do moto broedt. van bot voorbnd ia b5,erteyn oen d u i n r i j opgeatwon, waarvan de voor- h b omatroek* 1870 ongeveer overmenkuur mot hot

a t r ind kan a l leen gestound wordon op enk010 .I

A&n do hand van bijl.ga 7 s i j thanii irts rnodo-

Po d i j k PWA ?439 eal ongovoor golopon hebben t o r

- 12 -

I -

I .-

ver loop van de huidige g l o o i i n g tu s sen h e t gewezen e t r andpav i l joen ( r aa f VII + 60 m) en he t t8Woold- huis". De boulevardbes t ra t ing e indigde toen t e r hoogte van h e t s t randpavi l joen . Deae d u i n r i j h e e t t e d s s t i j d a I8Duin van Kenau Baeaelaart8 en s tond l a t e r bekend als W e Zera te Duinen", I n 1886 is t e deser p l a a t s e 88Brittannia88 gebouwd en he t du inpla teau a fgevlak t en g e d e e l t e l i j k verherd. Toen b i j de stormvloed van 1906, waarbi j de hoogst bekende wateratand t e Vlissingen opt rad (3,92 m + NAP), de voorz i jde van he t duin a fka l fde , is t u s sen h e t s t r andpav i l joen en he t 8tWooldhuis81 de betonglooi- i n g gemaakt z o a l s d i e t h a n s (1948) nog aanwezig i a .

B i j eon geachat te b reed te van h e t n a t t e e t r and ( tu seen LW en HW) van ongeveer 100 m, zal de breed- t e van h e t droge s t r a n d t e r plaataie I n I900 gernid- de ld 120 m en i n 1911 nog ongeveer 60 m bedragen hebben. We bevinden ons dan i n de per iode van s t e r - ke afneming tuasen 1880 en 1920.

Door de g r o t e a t r i j l e n g t e over he t brede drogr s t r a n d hebben Belangr i jke zandaanstuivingen p l a a t s gehad.

I n 1920 b e r e i k t de LW-lijn haar tegenwoordige lip ging. Daar e c h t e r een s t e r k afnemend a t r a n d s t e i l e r a t a a t dan een s t r a n d i n evenwichtstoeetand, aal de iiW-lijn in 1920 meer zeewaarts gelegen hebben dan t h a n s e n dus h e t droge e t r a n d breder geweest z i jn . D i t g e l d t eveneens voor een aantal jaren na I920 daa r de afname aan de HW-lijn a o h t e r b l i j f t b i j die aan de LW-lijn.

Enige j a r e n na 1920 moet h e t droge s t r a n d den ook t e smal geworden z i j n om nog t o t be l angr i jke vers tu iv ingen a a n l e i d i n g t e kunnen geven.

De gevolgen van he t s t r andbee ld van b i j l a g e 7, z o a l s d i e h i e r z i j n a f g e l e i d , stenrnsn goed over- een aiet mondelinge mededelingen van Vliesingenaren d i e de gedragingen van h e t droge s t r a n d met belang- e te l l ina hebben gadegeslagen. Omstreeks de e e r a t e wereldoorlog p l a a t s t e men i n h e t najaar houten aohermen t o t ke r ing van h e t s t u i f z a n d op de boule- vard tuasen de Leouwentrap en Br i t t ann ia . Na (ongeveer) 1920 i s alt n i e t meer gebeurd. I n de periode van deze schermen waren de gemeentewerk- l i e d e n I e wintera doende met he t verwijderen v a h e t opgestoven sand op de boulevard. Naar de bad- meester g e t u i g t , werden vÓÓr 1920 de badkoets jes i r i he t voor j aa r van de boulevard af op h e t s t r a n d gerold. Enige j a r e n na 1920 waa d i t n i e t meer mogelijk.

Thans (1948) bevindt de LW-lijn z ioh weer i n d e meest landwaartse g o e i t i e , z o a l s d i e i n I920 voor- kwam. ijij de evenwiehtstoestand e o a l s d i e na 1920 in g r o t e l i j n e n is ontrrtaan z a l he t droge e t r and thans minder breed e i j n dan d e a t i j d s . Net name i n de raai- en VIXI en XX h e e f t de LW-lijn i n de d e r t i g e r j w e n een 20 meter meer zeewaarte gelegen dan na de oor- l o g (voor j aa r spe i l i ngen 1947 en 1948 van bi j lage 4).

- 13 - Voor 1948 g o l d t d i t ook i n raai V U . xn 1947 kwmm daar de toestand oohter overoen met die ia 1930.

De toeetand van 1948 (najaar) ie waergegevaa

315I A on VXI1 een droog atrand bevindt met 0011 10- t o van 285 m ter plaatse van de l i j n van HW, a e t

oototo breedta van 35 m eii net oan opporvlrlrta

ook bij lage 9 ) is aohamatiaoh als h i e r is aangoyveir. Iief gevolg van de80 oevarbsgsonaing i s dat b i j een goriago landwaarts$ o f aoe waartia verplaatr ing U evenwi$dig aan de huidlgr W-l i jn do ogpervS&to van het draw st rand onevenredig a<- o f toeneont. D i t b l i j k t voor op- eenrolgan40 verplaatningen voor do HW-lijn van I 0 m u i t &a nnderstaando tabal.

Op bijla- 9. $T b l i jk t dan d a t Sioh tU6aOn T M %

van eon r 300 m2. De vorm van do ooverbogronsing (rio

Ligging HW-lijn lougto ter oppervlakto vrrbouding ~ l a a t o o van boven üW i n 1

t c

10 m landwaarts 253 3800 mi! 0,6

10 n mawearts 317 I' 9500 1 rT 20 m aoowaartr 349 I' 13000 I' 290

1948 285 n 6300 11 1

I i I

Desa tab01 toont aan dat b i j aon gunstigar l igging van het atrand i n de dortigor jaren ton bedrag van bijv. aleohte 10 m de opprrvlakto van het d r o e etran8 anderhalf maal ao #oot waa als thano. B i j een verg laa t r i rg van 20 m wordt do 0 p p ~ ~ l . l c 0 0 twoernaal ao groot.

s t r a n b u u r raapr de glooiing a a l s iah m e e c dan eranredig niet do varplaatsing va11 do h O Q @ R b r l & ~ n wi jcigea.

op b i j ~5.a o f moer st;rijkendo riadon, daar de tatrrijk- lengt. waarovar voldoende drogr korrala kurnen wor- don meeg.voorù dan grotar is (hier b i j windriohtiir- gan kuaearì Z.O. on z. an tuasea w. en B.W.). AIS ga- volg van do oevervora van d i t s t rand nerot nu b i j oen meer r iv i e rwaar~eo iïw-lijn nfet alaoan de breedte doah aak dtt h.ro@o van d* 6tuti6brook toa (a ie tabel).

Daariruant beinvlordt da golZs1mg t o e n e0n t e diaht blj dr nW-Ujn g e l o p n glooiing de haogte van het droge atrand onguaatig. Bij s p r i n @ i j en v*rk voorkomende l i a h t e atcbrinon v i n b n dan da golven goen vcldoonde natuurl i jke uitloop, dooh kruion t e p n heit beloog op. üet vsreneld h n p s de bodom t e r u p stromende wates voert het eand aaa de toen van hot t a lud mee+ Met name b l i j k t deer invlood b i j bo- s9hOUWing van otrandprofiolea tusson de rii&en V x f A on V I I X A.

Ook 4a hoo&o van het opgestoven sand tegen de

Z o d e bekend, s t u i f t n.1. aen strand het eterkst ~

- 14 - Een en ander moge aantonen hoe gevoel ig d i t boven- s t r a n d i8 voor k l e i n e verbe ter ingen van de LW-lijn.

@eer zeewaarts Log dan thans, was e r b n ook voldoen droog zand voorhanden om daarmè.de de boule- vard over de u i t w a t e r i n g e e l u i s van de Polder Wal- oheren door t e trekken.

In 1938 werd aan h e t s t r a n d 700 i 800 m3 zand ont leend voor gemeentewerken.

In 194k, t oen de Duitsers de palen i n h e t strartdvak tussen de r a a i e n VIII en VI3f B sloegen, verkeerde h e t s t r a n d volgens de badmeester t i j d e l i j k i u een buitengewoon guns t ige positie. Viaar de LW- l i j n z i c h middelerwi j l landwaarts v e r p l a a t s t a a l hebben, wekt de magere toes tand van h e t atrrrnd i u deae hoek geen verbazing.

Hoewel dus de laagwaterlijn na de bouw van h e t paalhoofd tuesen de raaien VI en V I T i n 1920 i n g r o t e l i j n e n i0 g e s t a b i l i s e e r d , is e r mogel i jk een f a a t o r d i e h e t bovenstrand in de per iode daarna in een hing- saam tempo h e e f t doen afnemen,male veelal wordt be- weerd.

winden wiese l t a f met t i j d e n van afneming b i 3 r u w weer, waarbij he t zand voor een d e e l i n de vooroe- var wordt gebponeerd. S i j de normale Retijbeweging wordt dan weer zand door h e t golfaeohaniame opge- kruid. Waar nu t i jdens de per iode na 1920 de diep- t e l i j n e n in de vooroever eystematisoh Landwaarts v e r p l a a t s t e i jn , en de stroomenelheden lang6 BI @e- v e r dus z i j n toegenomen, is he t mogelijk d a t allengs een a t eeds k l e i n e r gedee l t e van he t pe r iod iek i n de vooroever gedeponeerde aand naar h e t bovenstrand wordt teruggevoerd,

Een andere oorzaak zou kunnen e i j n cen ver- minderd zandt ranspor t lange d i t o e v e r t r a j e o t i n de latere jaren.

I n 1935. toen de LW-lijn een tw in t ig meter

De vormiag van h e t bovenotrund b i j ginstiSe

Het voorgaande kan al8 volg t worden samengevitr a ) iiel: mondingagabied van Be Westersohelde ver-

d i e p t zioh. b ) Na he t w e w a l l e n van het vloedoversohot i n de

Sard i jngeu l a l s gevolg van afneming en a fs lu i - ting van h e t tiloe, gepaard aan d e landwaartse v e r p l a a t s i n g van de Honte, h e e f t de Nol lep laa t z i e h gevormd onder een overwegende invloed vap de ebatroom.

o Aanvankelijk vermindert de oeveraanval als ge- volg van de afneming van h e t vermogen t e n tij& van en k o r t na de vorming van deze p l aa t .

d ) Nadat de uitmonding van de S a r d i j n g e u l var- p l a a t s t is t o t d i r e k t onder de Vliseingae 'oever vangt na 1880 1890 de oeveraanvaï i n he t tra- jeat tu s sen de r a a i e n II en X V I L aan.

e ) Beoosten h e t Nollehoofd doet de aanval z i c h sterkst gevoelen i n de o e v e r e a i l l a n t tussen de r a a i e n IV en I X .

- I> - f ) In 1920 bereikt de LVI-lijn h i e r een gestrekte

Ligging. Een verdere evenwijdige landwaartse verschuiving wordt belet door het i n 1920 gebouwde paalhoofd tussen de raaien V I en VII.

g) Aan de instandhouding van d i t hoofd i n een goede conditie moet grote waarde worden geheoht.

h ) Ne, I920 i s het bovenstrand aanvankelijk nog ver- der afgenomen ten gevolge van een naijlende aan- passing van h e t droge s t rand b i j de nieuwe toestand van de LW-lijn.

1) Qedurende de periode waarin de punt van de Nol- lep laa t ia afgebaggerd is de pos i t i e van het benedenetrand vereleaht nooh verbeterd.

3 ) Het benedenstrand verkeert thans in een mini- mumpositie, evenals i n 1920, echter b i j een kle iner bovenstrand.

k) Mogelijk a l s gevolg van het verdiepen van de Sardijngeul, zowel t i j dens de periode dat n i e t gebaggerd werd (1920 - 1929) als in de periode van baggering (1929 - 19401, en van do land- waarts. verplaatsing àer dieptel i jnen ie de pos i t i e van het bovenstrand langeaam eïeohter ge- worden.

1) Mede tengevolge van de vom van de oeverbe- grenzing is het bovenetrand %eer gevoelig voor toestandsveranderingen.

r n ) H e t o n t t r e k k e n v a n s a n d a a n h e t b o v e n s t r a n d w o r d t b i j d e h u i d i g e p o s i t i e s t e r k o n t r a d e n .

n) De thans op het bovenatrand aanwezige tIoeree1- held steen is wel overwegend afkometig van äe vernietigde Nolledijk.

o) Mogelijk ia de voorraad s teen i n de vooroever noa n ie t uitgeput, verdere aanvoer van steen b i j storaen i n de eera t kamende Jaren l i j k t n i e t u i t geeloteno

p) Bet afvoeren van deze lome steenlaag, voor zover z i j b i j een s t a b i e l e strandverhoging n ie t geheel i n het oevertalud wordt ~pgenoarn, ver- dient aanbeveling.

Q) Het EJoLlehoofd houdt de onderoever vaat 911 Ver- traagt het verder i n de sail lant bianenärinp.n der dieptel i jnen van I 0 en 5 m - LW, vergoh* ken b i j een toestand waarin hs t Nollehoofd SOU ontbrekea.

r ) De oonstruotie van het hoofd, voor riover het het aeeÖinde be t r e f t , wordt bij de vooruitgemohoven p o s i t i e van de kop a25 een goede keuze besohouwd.

Par. 8. VPRNACBTIZOS 'N KETñXT~IIDE DE T0EKO)CjTIOE POBITIE VPN MIX' 6 TRADID.

De volgende voorspellingen sohijaen gewet-

a) Te verwachten is dat de landwaartse verplaaiwiag van de dieptel i jnen benûden LW t e r hoogte van het badetrpad za1 voortsohrijden.

hipd 6

- I U - b) Afg.EiOn VUI j a a r l i j h o f luc tua t ies , waarbij hot

etrand t i j d e l i j k i n een gunetiger toestand kan verkoron, wordt n i e t verwaoht d a t de gomiddolde toestand van het s t rand zich i n de toekomst op natuurl i jho wijn* aal verbeteron.

a ) Een geringe verdere afneming, voornamolijk wat het bovenstrand bot ra f t , l i j k t , gesion do alm- meno toeetand van do Sardijngoui, m o r welmogo-

à) To verwaohten ie dat he t u t raad tueaon do raai- on VIII on fx sonder naüere ooorzieningon als badatrand gemiddold gono~nen waardelooa z a l b l i j - von.

l i j k .

Par. 9. ETgRXNQ VA& DS Tûl3SWP,VAN ii JZ' €la&- a

In verband met de poieiais t ieoho rerwaohtin- gon bstroffbnde do toekontetigr natuurl i jke aitua- t l e van het badstrand moge hierondor ten s l o t t o een d r i e t a l suggesties .. i n 8e"volgordo van hot t e verraahton reaultaak t o t verkrijging van een p n a t i # e r toestand Worden gegOVbpi D a a r b i j % i j o p gemerkt d a t dese augtfeetiee a l leon beschouwd zijn u f t eon oogpunt van theoretiuohe weneelijkheid. a. I (r i s bi j lage 9 )

paa l r i j en opgeetcrt t o t laagwetor. Daarbuiton volgt do ~toonbo&orbing het verloop van de onderiees. oovmro Voor@estefnt wordt do steen- beetor t ing w t o vullen n a b i j do knik t o t largwrter, m4waarta t o t i e t e lager dan LW, oohtor ovor goon grohero lengt0 daa ao t b i 8 aangegeven. D i a r b i j staat het doel m o r ogen landwaarts de sno lh~don t o doon afnemok~ zon- der do r«~ploade WerkSnp op do v10ed11eor. wolko de door het Ee6WWrtaO eind. tui d i t hoofd net eon rertraag&o anelhoid trekkonde stromoa uitoeionen* baardon do kr i t i eke grens t o doen d81an. Toepariring van dos. sethodo sou taston- dorwijse vanuit het kisSkpUnt dienen t o gOiohi0- âon. Teneindo do StOenb~~8torting t o kunnon vasthoudon soudon &ón of meer dwarao pmlr i jon t o plaatsen Bija. Vorwaaht wordt da t de zoeraartee versohuiving van de LW-lijn n i e t groot a a l sija. Do invlood sal zich nog hot s t e rke t doen p l d o n in het t r a j e c t tusson de r ra ion VIII en I X .

5s thana bianon de

I

I

I -.

blnnon het niortws work s teen geatort t o t LW. Daar b i j oen verderb uitbouw van h i t hoofd na- dioper wator de rtrooaopkering on do wervo2vorralng om haf Eioofd sullen toanearn wordt vowaoht dab do HW- on do LW-lijara aioh gemaiddold n i e t meer dur 10 m zoeraarte 5 U 1 1 0 I I verplaataan. Do oerbeterin$ 8.1 sicb naareahi ja l i jk hot m i n s t s t e r k dom geVo0bn

- 17 - i n he t t r a j e o t t u s s e n d e r a a i e n VIII en M. I n verband daarmede wordt de ve rg ro t ing van he t droge s t r a n d ve i l i ghe idsha lve n i e t gesohat op een f a c t o r 1,5 doch op 1,3 (zie t abe l par. 6 ) . Afhankel i jk van de i n h e i d i e p t e aan de kop van he t huidige hoofd d i e n t een beperkte bezinking aan de kop overwogen t e worden i n d i e n i n de toekomst t e r p l a a t s e verdiepingen mochten optreden.

o. Bouw van een paalhoofd t e r hoogte van reai VIII. ?oor de s i t u a t i e van d i t hoofd wordt verweeen naar bijlage 9. Het u i t g e b r e i d e p l a t eau tu s sen de L t b l i j n en de l i j n vau 2,5 m - LW t e r hoogte van raai V 1 I I b i e d t Cten goede gelegenheid t o t he t uitbouwen van een paalhoofd met een aiteenvulling t o t LIV. W i l d i t hoofd s f f e o t s o r t e r e n dan z a l h e t u i tge - boudw dienen t e worden t o t de getekende lengte . De a i t u a t i e is 20 gekozon d a t de a f s t a n d tu saeu de twee bestaande hoofden verdeeld wordt in twee vakken van 300 a. Oezien de in scha r ing van de ebstroom i n he t o o s t e l i j k e vak i a veiligheidis- ha lve aangenomen da t de LW-lijn 75 m landwaarts van de kop za1 l iggen (b i3 h e t bestaande hoofd, waar de s i t u a t i e guns t ige r ia, bedraagt deze af- s t a n d 40 a). O o s t e l i j k van raai V I L z a l d i t hoofd I n e e r s t e i n s t a n t i e een t e verwaarlozen ve rbe te r ing van h e t s t r a n d bewerkstel l igen. B i j de evenwichts- toee tand e s 1 near verwachting een b e l a n g r i j k e ver- b e t e r i n g van he t s t r a n d ten westen van raai V5I A optreden. De l igging is zo gekozen d a t naar ver- wachting t u s s e n raai VII en V L I I B een cont inu droog s t r a n d t e r l e n g t e van + 450 m op hoogwater o n t s t a a t . Bet huidiga s t r andgee ld veratndert daar- mede t o t a a l . Ind ien de verwachtingen bewaar- he id worden z a l h e t droge s t r a n d een b reed te ve rk r i jgen , verlopend van k5 t o t 35 a. Indien de LW-Ujn b i j h e t nieuwe hoofd i e t s verder aal in- echaren dan rerwaoht l a , mag i n de s e c t o r waar thana h e t droge s t r a n d gehee l ontbreekt gerekend worden op een breedte boven HW van 2.5 à 30 m. Valt de ve rbe te r ing van de LW-lijn tegen, dan z a l hen door een ve r l eng ing van h e t bestaande hoofd met 10 m de LW-lijn over he t t r a j e c t t u s s e n belde hoofden met ongeveer h e t z e l f d e bedrag kunnen vlr- plaa tsen . Een verdere uitbouw van h e t hoofd l i j k t n i e t wen- s e l i j k daa r e i c h b i j een t e breed a t r and h e t hin- d e r l i j k e a t u i f e f f e o t , 50alS d a t voor 1920 optrad, a a l herhalen. Zoale b i j l a g e 7 aangeeft zou de toekomstige LIY-lijn nog iets landwaarts van d i e i n 1910 vallen. Mocht de eindtosmtand gunstiger z i j n dan ver- wacht i a , dan eal een h i n d e r l i j k e v e r s t u i v i n g optreden. Men zou i n verbsnd daarmede goed doen door de l e n g t e van h e t hoofd t a s t ende rwi j se t e bepalen. Hier toe b i e d t j u i s t de oons t ruo t i8 van een paalhoofd een goede mogelijkheid.

" 18 - Eon aauvangatoortand s e t een hoofd dat meer dan ZO m laadwaarta einûiigt dan op bijlage 9 is aan- gegoven, lljkt n i e t wenselijk. De niouwe ev~nwichtiatoeetnid, waarbij het etrand n a b i j het hoofd ongaveey 1.5 m omhoog %OU kamen, raal waueohiJnliijk hng6 natuurl i jke weg i n eon traag tempo bereikt wordos. iiet kan daarom wellicht wensielijk Prijn, bij de eventuele bouw vat) een dergel i jk hoofd tussen de kop en de beetaande LW-lijn het strand kuaatmatig t e verhogen. B i j een oordeelkundige uitvoering eal d i t zand bl i jven rueten en het mogelijk maken de inheidiepte van d e palen t e verkleinen.

U i t deze beschouwingen blijkt nog een8 duidel i jk van hoffveel belaag het ie áat de gedragingen van een oevervak ay&~mati@oh worden isargenomen en gerogia- t r e%rdr D e ~ e nota moge dan ook worden beeAot6n met do aanbeveling dat ook op het Vll.aeing~e badstrand, t e r gfaatao van de op bijiage 9 aangegeven r aa l in , jaar- liJb en b i j evenementma ook iaaidenteel , nauwkeurilf. etrandPnetiu@n worden verrioht.

l i I i ! !

i

i i i j

j

! !

!

~

!

VOLGENS P.K.Dût4iSSE . . . .

HUiDIGt TOESTAMO

VERDIEPING OOSTGAT I I

S T R A N D VLISSINaEN Vl?RDIEPINû MOND WlrSTERSCUEUi

OVER DE PERIODE 1823 - 1931

..~~ ~ -~ ~ _

-. _____-

l i I 1844 4afi3 ,875 1894 1907 1924

I0 R A A I T P I

!

L Y = I 90.N.6. P. ~ ~~~~

2.50-L.W. '

5 . 0 0 . L W

1 O O O ~ L W

ls.ool L w

(g/ I , /

I

, I ,

I

N.AS?

PROFIELEN SARD!JNûEUL 4922, 1929,1935, 1947 Ct4 4949

(5lTUATîE RAAIEN ZIE B!JL. 8 1 "._____I

E M i n 4 9 4 9 LENCTEGCHAAL I : 5000 GET OEZ. IN BLAOEN BLAD

AC c

HOOGTESCHAAL I ' 200 T B ~ L A ~ ~ 40 ~~ -~ ... , ~ , .. ,

A-2 ~ ~ ,. ~ .. _.I NOTA NP 0.ü

In hot door do Digokti0 Ireelrrrd VUL do B i j l u ~ & t ~ r - a tnat op 4 ewi 1949 uâ.tgebrachto rapport betrsfiondo do verbetirS#q van het Vli8iin@m badattand Ze MnboVolOr OQ h e t a i j de beataando paalhoofden t o yorl8npn, het6j.J oon niouu paalhoofd te bouwon.

hàerna oy, veraoek van de geareent0 VUssingon d i t pro- bluoa nddrr geanaLyraerd on is t o t do oonolueSo gekoioon, dut , in tegonrtrellhng t o t het aä+iea van de Rijkswator- stut, door heb veriongen van de beatunde paalhoofdon

beter@# van do boatuiad. toeatand i a t e verwaohtro. Dolo. pionolucir ie gegrond op de volgoado beaohourinpn.

Xot WatOrlOOpkUndig Laboratoriutiì t o Bolft heei t

02 het bouwOR van m a ä b U W paalhoofd v r i jwo l g0.ä ror -

1 bo aohteruibgang van hot Vlissingar badstrand u i j e t op opn afroor van w d van d i t strand nanr oldors. Hot vsr&or van eand ka0 rordon vorooraukt door

I . obetroor, 2. VLOOd8trOOi, J e Wind, 4. (aolvon.

1. De ObatrOQsl lnnga het Vlissingro badatrand wordt tengovolgo van do aanworigheid van hef Nollehoofd op enig0 af8tuid yan de aovor gohoudon, loodit ter p laa ts r VUB Lat badrtruid de *troonraelbedmigering Z i j R e

2. kit i e in nog otorlrrr mat. bot geval met do vloeh#tmos~ d ie on4.r de invlood van het Nollehoofd aoer’ ver u i t de oever b l i j f t . Ook i n d i t goval a i j n du8 de ~troomsnolhodrn laage hot 8trand so+m klein.

Daar d w ti jdona eb- en vloedstroom de stroon- snelhodan langs het a tmnd %oer k le in z i j n en er boven- dien goen oanwijiiingea z i j n voor 60 aanweslgheid van aan duidolijke neer* i a het dus nie t aannemelijk, dat âeso

etroison oen r o l van betekonia i n het mandtranmgort spo- Iaa.

1

?!ATERLOOPKUNDIG LABOHATORIlfM

- 2 -

,

3. De wiud kan van het droge strand een eekere hoe- veelheid zand wegvoeren. Daar het oppervlak van het droge strand k l e in is, kan van de wind evenmin een belangrijk aandeel in het zandtransgort worden vsrwaoht.

4. Bij harde Zuidwestenwind komt een Paarienl i jke golfaanval op het VUaaingee s t rand voori welke in e taa t is grote hoeveelheden eand t e verplaataen. De r ich t ing van de verplaatsing kan e i jn r evenwijdig aan de kust en loodrecht op de kust.

DI verplaateing van he t sand evenwijdig aan de h e t zal, indien doss aan het VLieeingee 8trWd optr iedt , naar het Iruidooaten s i j n gerioht. De verplaatsing loodrecht op de kust i e afhankelijk van de s t e i l h e i d van de onder- eetme oever. B i j een bapaa3.de he l l ing t reedt een even- wiohtstoestanä op, waarbij het eand noah naar de kust, nooh naar de diepte wordt gevoerd. Ie de he l l ing van de ondereesse oever flauwer dan deoe "evenwiahtehelling", dan i e e r een resulteren4 transport van zond naar de kust tob. Is daairontsglen de hekling van het onderraese etranä s t e i l e r , dan beweegt het zand 5 i o h vr i jwel ui t - s lu i tend van de kust af.

sttllen dus het eand van dr k u n t afvoeren naar de gebie- den miet grotere diepte, waar h s t ook door de eb- en vloedstroom kan worden weggevoerd.

dee l van het zand s l ech t s gering s i j n . Het zal aast- waarte i n s t e r k t e moeten toenemen: dhlr bevorderen de oamhandigheden de oostwaartie verplaatsing van Band nog het meest.

V I en VII en bij de spuielui6 aanwijzingen krijgen over d i t tr+tieportr Bij het paalhoofd is het verschi l i n hoogteaigging van het strand te r wrorsrijdon au& eon aanwijeirg. Inderdaad eohijnt na r u w weer het etrand aan de weateijde hoger t e liggen dan aan de a d e r 8 IcaabI

het vereohil SOU eohter gering 5i3n. D i t w i j s t n i e t op een mterk transport. Het is aan t e bevelen, de toeetand

De onderzeeee oever ia h ie r meer s t e i l . De golven

Zandtraneport lange do kust a a l op h e t Weatelijko

Wen kan b i j het bentaando hoofd tussen de raaien

WAT&HLOOPKUNDXO LBBURATVHIVM

- 3 -

h ie r geregeld t e notepen.

neergezet. Ook h ie r sou men meBr syatematisoh waarneningrn kunnen doen.

Tussen de dammetjes b u i t e n d e spule lu ls wordt enig zand

Nooh b i j de e lu i a , noch b i j het hoofd kan het a i jdr - l ingse transport s t e r k zijn. Daaruit awt. men de gevol&r*k- k b g maken, d a t meer westwaarts d i t tranaport l i t e l l i g T ~ X I

weinig betekenis is. Het makan van een nieuw hoofd daar t o r plaatae 5 0 U d w weinig nut hebben.

naar u i t , dat het aandverlles grotendeels laodrrcht op de

kust p laa ts heeft8 h e t zand wordt door de golven iOi$eUQeld en verplaatat zioh van Be betrekkel i jk s t e i l e hel2ing af nam het diepe deel van de Sardijngeul, Hiertegen a i j n geen eoonomisch verantwoorde rnaatreg.lrn t e nemen.

Voor zover wij thana kunnen beoordelen, z i e t het e 2

Men moet duB oonaluderen, d a t ve r l i e s van zand n ie t kan worden tegengegaas un d a t het strand dus op de duur a l leen kan worden behouden door er nieuw aand op t e bren- gen. Het l i j k t aangeweaan daarvoor zaad t e gebruiken, dat op de Nolleplaat wordt gebaggerd. De vraag, op welke r*ij&e het zand hat beat op de bestemde p laa ts kan worden gs-

bracht, wordt h i e r n i e t beantwoord.

Bet is mogelijk, dat deze oonclueio moet worden gewij- zigd, wanneer meer gegevens over de tegenwoordige toestand beschikbaar komen.

I '

Naar ean le id ing van h e t adv ie s van Prof. Ir. J.Th. T h i j s s e aan de gemeente VliPiaingen dd. 1951 en de des- be t r e f f ende nota van Ir. S.H. Ringioa dd. Apr i l 1949, geeft laatat(;aao*ade op versoek van Prof. Th i j aae de volgende samenvatting van z i j n gadabhtengangr a) i n de mond van de Sabelde sohrankt de ebstroom

over naar de Waloherae oever( b) vóór 1880 overheerate de vloedstroom i n de War-

dijngeulll door voeding van h e t $106 en lag deee

g e u l van de oever t e r p l a a t a e van h o t e l B r i t t a n - n i a afgekeerd, zodat t o t 1890 een zeer breed a t r and optrand ( b i j l a g e 711

c ) na he t wegvallen van deee overheersende kraoht eet z i c h aan de mond van de Cardi jngoul de

Nol lep laa t af en gaat de (eblatroom d i r e k t onder de oever lopen8 de geul v e r p l a a t s t z i c h daardoor Byetematisoh landwaarts en de l a a g w a t e r l i j n wijkb a o h t e r u i t t o t i n 1920 een s t a b i e l e p o s i t i e wordt verkregen, doordat dan h e t , t u s sen de raaien V I en V I I aangelegde paalhoofd de L.W.-lijn en de l i j n van 25 Qm -L.N. vasthoudt , z o a l s waar t e nemen va l t u i t de ohronologe d i e p t e l i j n e n i n deme twee raa i en , a l s aangegeven op b i j l a g e 48

f l u c t u e r e n dan ook s l e o h t s , doch wijken n i e t terug. De H.W.-lijn en daarmede he t droge s t r a n d z a l niet

een n a i j l i n g g e r e t i r e e r d a i jn . Uitverkregen i n l i o h - t ingen b l i j k t hem, d a t he t droge a t r and na 1930 i n g r o t e l i j nen nihil ia afgenomen. Er z i j n goede en a l e o h t e jaren. E r h e e f t z i ch op h e t p l a t eau beneden L.W. een evenwioht i n g e s t e l d tu s sen bodem- d i e p t e , t r a n s p o r t en watersnelheid. Blijkenai me- tinbjen bedragen de ebanelheden ter plaatsie van de d i e p t e l i j n van 20 &-L.W. 0,50 m/seo. Re vloedsnelheden hebben geen betekenis^

getekende paalhoofd weinig aan8 t e vangen, daar he t

d) de l a a g w a t e r l i j n tuasen 1921 en 1948 ( b i j l a g e 7)

e) h i j verwacht door h e t bouwen van he t in bijlage 9

- 2 -

tranaport t e r plaatse k l e in is, dooh w i l door ver- hoging van de weeretand lange d i t oevertrajeat de obanelheden verminderen, zodat een kleinese even- wiohtadispte kan optreden. In het ontwerp van d i t hoofd is danook beGepen het kunstmatig verhogen van de oever tussen L.W. en de kop van het hoofd (zie pag. 16 van de nota). E,%j verwaaht in ver- band daarmede een verbeterde evenwiahtagositie van het strand, als op bi j lage 9 i n rood is aan- gelegd. Er beataab n.1. n i e t zo zeer een behoefte aan een b r e a a droogstraad .. en ook n ie t de mogo- l i jkhe id - doah aan een _;LaEBo: droogstrand. H i j is bevreead dat b i j het kloppen van mnd eonder het maken van het hoofd, veel aand verlo- ren gaat, wo lk zand zloh dan, ten l a s t e van de

beheerder van de Gardfjngeul, weer op zijn bag- gorplaats, - waar een j a a r l i j k s e a fze t t i ng van 125.000 M3 optreedt - zou afaetten. E e t gekozen paalhoofd met twee sohermen most dus de ebetroom verlaaimen en de nieuwe even- wiohtetoestand ooneol.îderen(

2) eoals u i t de nota b l i j k t , aoht h i j de toekomstige perapeotieven van het strand n i e t rooskleurig, daar de voorliggende geul langaam nadert.

- .*

Prof. Thijase aiexkt het volgende opa

plaatse i 6 s t e i l e r (1830) dan de evertwiohtirhel- Zing van het Noordaeestranâ (ruim 1 I 100) 1

%eer goed denkbaar! nulka i n overeenetemmia~ met het beeld van aohteruitgans äat het genees- tebraituur gaf t

paalhoofd dulden op een &g&g wind- en golf- transport i n oostel i jke richting!

d) wanneer t e r verlaging van het atranä een zand- plateau aangelegd wordt itonder het toepaePten van een atroom-roduoersnd hoofd, verwaaht Prof- Thijsee u i t hooide van het geringe aanvangmtrrnsl-

a) de he l l ing vaa de vooroever t o t 50 &-L.WO t e r

b) eon langzaam SandVerliee door golfs lag i a daarom

a ) de peilín&en t e r wecrszijden van het beataasde

,

I J 1 ,

i

/ i I

. ,

I

- 3 -

p o r t s l e c h t s een langzaam v e r l i e s van zand (in de orde van g r o o t t e van enkele duiaenden u13 per jaar). D i t temeer daar de vloedenelheden geen be teken i s hebben. Dit zou nog s t e r k e r geldon daar he t beeld d a t dhr. Ringaa bij Informat ie over de aoh te ru i t - gang-tot-heden verkreeg, gunsbiger is dan a i j n beeld!

voorshands begonnen zou kunnen worden met he t toe- voeren van zand. Mocht h e t v e r l i e s tegenval len, dan zou alenog h e t stroomremaende paalhoofd aange- legd kunnen worden. Deze volgorde van werken voar- koat mogelijk v e r s p i l l i n g van geld, i n d i e n ten- rninete h e t aan8 tegen een zeer b i l l i j k e p r i j s aan de gemeente Vlisoingen t e r beschikking kan worden ges te ld . Overigens aoht Prof. T h i j s s e d e wijze van c o n s t r u o t i r van h e t hoofd en h e t daaraan toege- kende d o e l j u i s t .

e) Prof. Th i J s se z i e t h e t probleem dan ook zo, dat

De onderl inge standpunten lopen dus z e e r weinig u i teen . Het va raoh i l bestaat a l l e e n i n een taxa- t i e van he t zandve r l i e s van een onbeschermd pla- t eau , dat op he t s t r a n d wordt opgeworpen. Ook dhr. Hingma a c h t , a i g e s i e n van de gedachten van de be- heerder , de door Prof. T h i j s s e voorgestelde werk- volgorde een aanbevelenewaardige proef .

De Ingenieur ,

S.H. Hingma.

I.