JEUGDWERK WERKT AAN DUURZAME JOBS WAAR LEVEN,

LEREN EN WERKEN SAMENKOMEN?Eline Van Onacker – Studiedienst Departement Werk

& Sociale Economie

INLEIDING: HEBBEN WE NOG EEN JOB IN DE TOEKOMST?

De arbeidsmarkt van de toekomst in de media: doembeeld…

Dit is een test

Dit is een test Dit is een test

2

Ook jongeren hebben schrik

4/10 Belgische jongeren maken zich zorgen over hun beroepstoekomst

Ongerustheid groter bij jongeren zonder diploma & vrouwen

Amper 18% van de Europese jongeren ‘felt they had the necessary skills to prepare them for the digital economy’

De arbeidsmarkt van de toekomst in de media: … of droombeeld

Het schrikbeeld van de jobvernietiging is niet nieuw De idee dat technologie tot jobvernietiging zou

leiden is zo oud als machines zelf

En bleek tot nu toe fout...

Sommige jobs verdwenen, maar er kwamen (meer) nieuwe jobs bij

Vlaanderen kent zelfs een krappe arbeidsmarkt: 74,6% van de Vlamingen werkt

Steeds minder niet-werkende werkzoekenden om vacatures in te vullen

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Spanningsratio %, jaargemiddelde 2008-2018

Totaal Hooggeschoold

0

50000

100000

150000

200000

250000

Evolutie NWWZ, mei 1999 – mei 2018

NWWZ

UITDAGINGEN VOOR DE ARBEIDSMARKT VAN DE TOEKOMST

Een aantal uitdagingen zet dit op scherp

Massale jobvernietiging lijkt onwaarschijnlijk

Maar een aantal grote uitdagingen zullen wel ene grote impact hebben leven, leren en werken in de toekomst

1. Demografische uitdagingen (vergrijzing & verkleuring)

2. Digitalisering

3. Klimaat

1. DEMOGRAFIE: vergrijzing

Landbouw

Energie

Industrie: intermediaire goederen

Industrie: uitrustingsgoederen

Industrie: verbruiksgoederen

Bouw

Vervoer & Communicatie

Handel & Horeca

Krediet & Verzekeringen

Gezondheidszorg Overige

marktdiensten

Overheid & Onderwijs

-2,0%

-1,0%

0,0%

1,0%

2,0%

3,0%

4,0%

8,0% 10,0% 12,0% 14,0% 16,0% 18,0% 20,0%

Pro

gno

se ja

arlij

kse

tew

erk

ste

llin

gsgr

oe

i (2

01

6-2

02

2)

% 55-plussers (2016)

1. DEMOGRAFIE: verkleuring

16% van de bevolking is geboren in het buitenland + toenemende tweede & derde generatie (steden!)

Precaire positie migranten: Vlaanderen scoort slecht

Bron: Hoge Raad voor de Werkgelegenheid

2. DIGITALISERING

Deel jobs zal verdwijnen, veel groter deel zal veranderen

3. KLIMAAT

CO2 uitstoot met 35% verminderen –bijkomende inspanningen nodig!

Groene & circulaire economie: nog in hun kinderschoenen

We hebben (nog) niet iedereen mee

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017* 2018

Werkzaamheidsgraad in Vlaanderen bij verschillende groepen, 2005-2018

55-64 jaar Laaggeschoolden (25-64 jaar)

niet-EU-nationaliteit (20-64 jaar) geboren buiten EU (20-64 jaar)

met arbeidshandicap (20-64 jaar) Werkzaamheidsgraad algemeen

15-24 jaar

Ook jongeren zijn een aandachtsgroep

0

5

10

15

20

2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018

Werkloosheidsgraad, 2000-2018

15-64 15-24

0

5

10

15

20

20

00

20

01

20

02

20

03

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

20

10

20

11

20

12

20

13

20

14

20

15

20

16

20

17

NEET-jongeren in het Vlaams Gewest, 2000-2017

HOE ANTWOORDEN WE OP DE UITDAGINGEN?

Waar moeten we vandaag al op inzetten

1. INZETTEN OP COMPETENTIES & OPLEIDING: LEVENSLANG LEREN

Opleiden, omscholen en heroriënteren

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

%

A. Not willing to participate % of 25-64

year-oldsParticipated, but does not want to participate (more)

Did not participate, and does not want to participate

21

Wil om te leren beperkt & hoge barrières

Source: OECD calculations based on OECD (2017) Survey of Adults Skills database (PIAAC) (2012, 2015

Adults not willing to participate and main obstacle to participation, 2012/2015

0 20 40

Did not have the…

Something…

Too expensive

Lack of employer’s …

Other

Inconvenient time or…

Childcare, family…

Too busy at work

%

B. Obstacles to participation, % of

totalFlanders OECD average

Specifieke aandacht voor kansengroepen

2. INZETTEN OP SAMENWERKING MENS EN TECHNOLOGIE: ‘race with themachines’

Race with the machine: potentieel

• Digitalisering biedt ook nieuwe mogelijkheden voor kwetsbare werknemers (bijv. co-bots in sociale economie)

3. INZETTEN OP BEGELEIDEN ONDERNEMERS

Een nieuwe visie op human resources

Bedrijven zoeken nog te vaak de witte raaf:

Hoge eisen in vacatures in alle sectoren

Stijging vraag naar hard skills én soft skills

Toenemend belang van leervermogen en aanpassingsvermogen Tempo technologische ontwikkelingen

Incrementele wijzigingen

Inhoud vacatureberichten niet duidelijk Niet steeds correcte weerspiegeling van belangrijkste

competenties

Essentieel ‘Nice to have’

Stimulansen bieden voor groene / circulaire economie

4. INZETTEN OP WERKBAAR WERK

In 2016 heeft 51% van de werknemers een job waarvoor hij/zij geen knelpunten signaleert op het vlak van psychische vermoeidheid, welbevinden op het werk, leermogelijkheden en werk-privé-balans

INBEDDING IN EEN BREDERE TOEKOMSTVISIE

Hoe geven we ‘leren, leven en werken’ vorm in 2050

The futureof work?

Uitdagingen kunnen ook

kansen bieden

Dit kunnen we zelf vormgeven

2 - Verknoping 3 - Ruimte

1 - Meesterschap

3 beelden

Transitiepaden-1

Transitiepaden-2