JAARVERSLAG - UAntwerpen · 2014. 3. 17. · en Sociaal werk (studiegebied PSW), die zich in de...

JAARVERSLAG

LeRen is leVen

Inhoud

DEEL 1: ONDERWIJS1. Opleidingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

2. Studenten: in-, door- en uitstroom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

3. Kwaliteitszorg en innovatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12

4. Studenten met functiebeperkingen en/of bijzondere noden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13

5. Onderwijskundige professionalisering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13

6. Alles voor een geslaagde studietijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14

DEEL 2: ONDERZOEK1. Sterk en groeiend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

2. Interuniversitaire attractiepolen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

3. Europees succes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

4. Valorisatie van onderzoek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

5. Kwaliteitszorg per onderzoeksdiscipline . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

6. Eredoctoraten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

2

DEEL 3: DIENSTVERLENING1. Verbonden met de samenleving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

2. Diversiteitsbeleid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 3. Kansengroepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

4. Andere initiatieven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

5. Levenslang Leren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

6. Kinderuniversiteit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

7. Zorg voor het klimaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

8. Realisaties 2009 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

9. Internationalisering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

10. Bibliotheek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

11. Alumniwerking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

DEEL 4: ORGANISATIE1. Personeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

2. ICT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55

3. Het jaar in cijfers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

3

Voorwoord

Jaarverslagen - en ik bedoel hiermee de verslagen die we jaarlijks in de geijkte vorm aan onze controlerende instanties overmaken - hebben de spijtige reputatie slechts door twee groepen gelezen te worden: de reeds vermelde controlerende instanties en de opstellers van het verslag.

Op zich is dat jammer. Enerzijds kruipt er ontzettend veel tijd in en anderzijds geven deze jaarlijkse overzichtsverslagen heel duidelijk weer hoe actief en dynamisch de Universiteit Antwerpen wel is. Hoe onze onderzoekers zich probleemloos met internationale toppers kunnen meten. Hoe vernieuwend en kwalitatief het onderwijs is dat wij aanbieden. Hoe in Antwerpen dienstverlening écht een maatschappelijke meerwaarde heeft. Hoe onze studentencijfers gestaag blijven stijgen. Kortom: hoe goed onze universiteit het doet, ondanks de onaantrekkelijke financiële omgeving waarin het hoger onderwijs in Vlaanderen zich momenteel bevindt.

Maar toch is het te begrijpen dat ons jaarverslag amper gelezen wordt. Niet iedereen heeft immers de tijd om zich te worstelen door honderden pagina’s vol ‘facts and figures’. Daarom hebben we dit syntheseverslag opgesteld, waarin we kort en krach-tig het wel en wee van het voorbije jaar op een rijtje willen zetten.

Bij een kort verslag hoort een kort voorwoord. Daarom wil ik het hierbij houden. Maar niet zonder een woord van dank aan alle medewerkers die hebben bijgedragen tot de realisatie van deze tekst.

Alain Verschoren Rector Universiteit Antwerpen

5

1 ONDERWIJS

7

De Universiteit Antwerpen heeft een waaier aan academische opleidingen op alle niveaus

van het hoger onderwijs: bachelors, masters, master-na-masters (ManaMa) en doctoraten.

Ze biedt hogeschoolstudenten mogelijkheden om door te stromen naar masteropleidingen via schakelprogramma’s. Eveneens biedt de

Universiteit Antwerpen de Specifieke Leraren-opleiding aan. In het kader van de Associatie

Universiteit & Hogescholen Antwerpen (AUHA) verleent ze de doctorstitel in een aantal aan de

hogescholen gelieerde studiegebieden (Zie tabel 1).

Opleidingen

Studiegebied Bachelor Master ManaMa Doctor1

Taal- en letterkunde (T&L) (Nederlands, Frans, Engels, Duits, Spaans en Italiaans en theater-, film- en literatuurwetenschappen)

1 4 4 5

Wijsbegeerte 1 1 1Geschiedenis 1 1 1Politieke en sociale wetenschappen (PSW) (ook communicatiewetenschappen) 3 6 1 7Rechten 1 1 2 1Wetenschappen (biochemie, biotechnologie, biologie, chemie, fysica, informatica en wiskunde)

6 7 1 7

Toegepaste biologische wetenschappen 1 1 1Biomedische wetenschappen 1 1 1Farmaceutische wetenschappen 1 2 3 1Diergeneeskunde 1 1Geneeskunde 1 2 6 1Toegepaste economische wetenschappen (TEW) (ook handelsingenieur) 4 8 4 2Sociaal-economische wetenschappen (TEW - PSW) 1 1 1TEW - T&L / TEW - Rechten / PSW - T&L 1 3 1Onderwijskunde 1 1Milieuwetenschap (Wetenschappen - PSW) 1 1Ontwikkelingsbeleid en -beheer (IOB) 3 1Architectuur 2 4Kunsten 2 2Productontwikkeling 2 1Nautische wetenschappen 2 1Totaal aantal opleidingen 23 38 26 42

1. De tabel toont het aantal benamingen bij de graad van doctor (kwalificaties).2. Studiegebieden gelieerd aan de hogescholen maar waarin de universiteiten de doctoraten uitreiken.

Tabel 1: Aantal opleidingen aan de Universiteit Antwerpen, academiejaar 2008-2009, per opleidingsniveau en per studiegebied.

8

Studiegebied Bachelor Master ManaMa Doctor1

Taal- en letterkunde (T&L) (Nederlands, Frans, Engels, Duits, Spaans en Italiaans en theater-, film- en literatuurwetenschappen)

1 4 4 5

Wijsbegeerte 1 1 1Geschiedenis 1 1 1Politieke en sociale wetenschappen (PSW) (ook communicatiewetenschappen) 3 6 1 7Rechten 1 1 2 1Wetenschappen (biochemie, biotechnologie, biologie, chemie, fysica, informatica en wiskunde)

6 7 1 7

Toegepaste biologische wetenschappen 1 1 1Biomedische wetenschappen 1 1 1Farmaceutische wetenschappen 1 2 3 1Diergeneeskunde 1 1Geneeskunde 1 2 6 1Toegepaste economische wetenschappen (TEW) (ook handelsingenieur) 4 8 4 2Sociaal-economische wetenschappen (TEW - PSW) 1 1 1TEW - T&L / TEW - Rechten / PSW - T&L 1 3 1Onderwijskunde 1 1Milieuwetenschap (Wetenschappen - PSW) 1 1Ontwikkelingsbeleid en -beheer (IOB) 3 1Architectuur 2 4Kunsten 2 2Productontwikkeling 2 1Nautische wetenschappen 2 1Totaal aantal opleidingen 23 38 26 42

Drie van de in totaal 38 masteropleidingen werden in het academiejaar 2008-2009 voor het eerst aangeboden. 35 van de 38 masteropleidingen startten al in het academiejaar 2007-2008. De allereerste groep bachelor-studenten studeerde immers af in het academiejaar 2006-2007. De master-opleidingen Verpleegkunde en Vroedkunde (studiegebied Geneeskunde) en Sociaal werk (studiegebied PSW), die zich in de eerste plaats richten op studenten met een hogeschooldiploma, worden al sinds het academiejaar 2005-2006 aangeboden.

Het aantal master-na-masteropleidingen daalt van 47 in 2007-2008 naar 26 in het academiejaar 2008-2009. De oorzaak is veelvuldig: geen master-na-masteropleidingen van UAMS meer gezien de verzelfstandiging, Gediplo-meerde Aanvullende Studies (GAS)- en Gediplomeerde Gespecialiseerde Studies (GGS-) opleidingen die stoppen en master-na-masteropleidingen die indalen in een tweejarige master in de Wetenschappen.

De Specifieke Lerarenopleiding (SLO) mocht in 2008-2009 haar tweede groep studenten ontvangen. De SLO vervangt de Academische Initiële Lerarenopleiding, het vroegere aggregaat. De SLO heeft een studieomvang van 60 studiepunten, gelijk verdeeld in een theoretisch en een praktijkgericht luik, en leidt tot het diploma van leraar. Studenten kunnen aan de Universiteit Antwerpen het diploma van leraar behalen in 11 disciplines: Biologie, Chemie, Economie, Filosofie, Fysica, Gedrags- en cultuurwetenschappen, Geschiedenis, Informatica, Rechten, Talen (Duits, Engels, Frans, Nederlands, Nederlands aan anderstaligen, Spaans), Wiskunde.

9

INSTROOM: AANTAL GENERATIESTUDENTEN

In het academiejaar 2008-2009 mocht de Universiteit Antwerpen 2.115 generatie-

studenten verwelkomen in haar 23 bachelor-opleidingen. Dat is een groei van 11% ten op-

zichte van het academiejaar 2006-2007, terwijl de totale groei aan de Vlaamse universiteiten

maar 3% bedroeg.(Zie tabel 2)

DOORSTROOM: FLExIBILISERING, CREDITS EN STUDIESUCCES

Na de invoering van de bachelor-masterstructuur aan de hogescholen en universiteiten volgde er een tweede grote

hervorming: de flexibilisering van het hoger onderwijs. Eén van de gevolgen van die hervorming was de afschaffing van

de studiejaren en de invoering van een creditsysteem.

Studenten moeten de nodige credits (studiepunten) behalen voor het verwerven van een diploma. Een student die slaagt voor

een opleidingsonderdeel (vak) behaalt de daarbij horende credits. Studenten kunnen niet meer slagen voor een studiejaar, maar pro-

beren op de eerste plaats elk academiejaar zoveel mogelijk credits te behalen. Een ‘voltijdse student’ schrijft zich typisch in voor 60 studie-

punten en hoopt die om te zetten in evenveel credits.

Tabel 3 toont hoe goed studenten erin slagen in hun eerste academie-jaar aan de universiteit hun credits te behalen. Gemiddeld behaalt een generatiestudent (een student die voor het eerst is ingeschreven in het eerste jaar van een basisopleiding in het Vlaams hoger onderwijs) aan de Universiteit Antwerpen na één academiejaar 62,4% van zijn of haar credits. Bij sommige opleidingen ligt dat percentage (heel wat) hoger dan het gemiddelde van de universiteit, bij andere dan weer lager. De absolute koplopers zijn de generatiestudenten van de opleiding Geneeskunde, met een gemiddeld studiesucces van 93,5%. Geneeskunde is ook de enige opleiding in het aanbod van de Universiteit Antwerpen waarvoor een toelatingsexa-men wordt georganiseerd.

De flexibilisering zorgt ervoor dat studenten veel meer dan vroeger een studieloopbaan op maat kennen aan de universiteit. De Universiteit Antwerpen heeft daarom in 2008 fors geïnvesteerd in de uitbouw van studietrajectbegeleiders die studenten deskundig adviseren bij de samenstelling van hun studiepro-gramma’s en instaan voor de bewaking van de studievoortgang.(Zie tabel 3)

Studenten: in-, door- en uitstroom

10

Tabellen

Instelling 2006-2007

2007-2008

2008-2009

Groei

Katholieke Universiteit Brussel 95 65 43 -55%Katholieke Universiteit Leuven 5.198 5.227 5.453 5%Transnationale Universiteit Limburg 129 164 358 178%Universiteit Antwerpen 1.908 2.139 2.115 11%Universiteit Gent 5370 5.499 5.432 1%Universiteit Hasselt 382 327 360 -6% Vrije Universiteit Brussel 1.379 1327 1.179 -15%Totaal 14.461 14.748 14.940 3%

Tabel 2: Aantal generatiestudenten per Vlaamse universiteit, 2007-2009.

Geneeskunde 94%Bio-ingenieurswetenschappen 81%Farmaceutische wetenschappen 78%Handelsingenieur 76%Handelsingenieur in de beleidsinformatica 73%Taal- en letterkunde 70%Biologie 68%Fysica 68%Rechten 65%Universiteit Antwerpen 62%Toegepaste economische wetenschappen 61%Sociologie 59%Sociaal-economische wetenschappen 58%Geschiedenis 57%Politieke wetenschappen 56%Biochemie en Biotechnologie 56%Communicatiewetenschappen 56%Informatica 54%Chemie 54%Wiskunde 53%Biomedische wetenschappen 51%Wijsbegeerte 44%Diergeneeskunde 38%

Tabel 3: Percentage credits behaald door generatiestudenten, per bacheloropleiding, academiejaar 2008-2009.

Opleidingsniveau 2006-2007

2007-2008

2008-2009

Groei

Bachelor 5.497 6.101 6.466 18%Master 99 1.293 2.009 1929%Master na master 794 584 452 -43%Doctoraat 959 1.083 995 4%Lerarenopleiding 218 186 170 -22%Schakel- / voorbereidingsprogramma 301 348 508 69%Uitdovende 1ste, 2de en 3de cyclus 2.039 830 255 -88%Totaal 9.907 10.425 10.600 7%

Opleidingsniveau 2006-2007

2007-2008

2008-2009

Groei

Bachelor 981 1.242 1.189 21%

Master 65 680 1.188 1728%

Master na master* 355 293 289 -19%

Doctoraat 97 126 139 43%

Lerarenopleiding 218 167 125 -43%

Uitdovende 1ste, 2de en 3de cyclus 1.254 495 139 -89%

Totaal 2.970 3.003 3.069 3%

* exclusief de UAMS-opleidingen

Tabel 5: Aantal diploma’s uitgereikt per opleidingsniveau, 2007-2009.

Tabel 4: Aantal hoofdinschrijvingen per opleidingsniveau, 2007-2009.

Totaal aantal studentenHet studentenaantal aan de Universiteit Antwerpen groeide fors: van 9.907 hoofdinschrijvingen in het academiejaar 2006-2007 naar 10.600 hoofdinschrijvingen in het academiejaar 2008-2009.

Dat is een groei van 7%.De spectaculaire stijging van het aantal hoofdinschrijvingen in de masteroplei-dingen moet samen bekeken worden met de daling van het aantal hoofdinschrij-vingen in de uitdovende 2de- en 3de-cyclusopleidingen (licenties en voortgezette academische opleidingen). Ook de daling van het aantal hoofdinschrijvingen in

master-na-masteropleidingen hangt daar deels mee samen.

De daling van het aantal hoofdinschrijvingen in de lerarenopleiding is mede het gevolg van de gedeeltelijke integratie van die opleiding

in de tweejarige masteropleidingen van de Wetenschappen en de Biomedische wetenschappen. De studenten die in hun masteroplei-

ding de lerarenopleiding volgen, nemen hun hoofdinschrijving in de masteropleiding. Toch is het afwachten of de studentenaantallen niet

blijvend negatief zullen evolueren. Naar aanleiding van de invoering van de Specifieke Lerarenopleiding is het opleidingsprogramma voor acade-

misch gevormde leraars in spe immers nagenoeg verdubbeld in studieom-vang.

Bij deze aantallen kunnen ook nog de studenten geteld worden die een

postgraduaat of een korte bijscholingscursus volgen. Ook de instromende uitwisselingsstudenten (Europees Erasmus-programma) zijn in Tabel 4 niet

meegeteld. Met die studentengroepen erbij gerekend, overschrijdt het aantal studenten aan de Universiteit Antwerpen de 12.000 studenten. (Zie tabel 4)

UITSTROOM: AANTAL DIPLOMA’S

Het aantal uitgereikte diploma’s vertoont een gelijkaardig patroon met het aantal hoofdin-schrijvingen, maar de totale groei blijft bescheiden. Daarbij moet wel worden aangestipt dat

met de invoering van de tweejarige masters er in het academiejaar 2008-2009 voor het eerst tweejarige masterstudenten afstudeerden in de Wetenschappen. (Zie tabel 5)

Tot slot bereikte het aantal uitgereikte doctoraatsdiploma’s in het academiejaar 2008-2009 een recordaantal van 139 eenheden. Dit is een groei van 43% t.o.v. het aantal uitgereikte

diploma’s (97) van doctor in het academiejaar 2006-2007.

11

Kwaliteitszorg en innovatie

Het systeem van interne kwa-liteitszorg bestaat uit een

schema voor curriculumherzie-ningen, waarvan de evaluatie

van opleidingsprogramma’s en de evaluatie van de opleidings-

onderdelen deel uitmaken. In een periode van vier jaar evalueren de

studenten alle opleidingsonderdelen. Hun meningen worden teruggekoppeld

naar de docenten en de onderwijscom-missies (zie ook Tabel 6). Ook de studeerbaarheid

krijgt specifieke aandacht via de studietijd-metingen. Om de kwaliteitszorgcirkel volledig

te sluiten, leggen de opleidingen minstens om

de 8 jaar een opvolgingsplan voor aan de Onder-wijsraad. Dat gebeurt in de regel na een inspec-tie van de opleiding door experts uit binnen- en buitenland.De Universiteit Antwerpen investeert in de innovatie van haar onderwijs, met het oog op een duurzame rea-lisatie van competentiegericht en studentgecentreerd onderwijs. De innovatieve onderwijsprojecten volgen vier grote thematische lijnen: het verhogen van het compe-tentieniveau van de heterogene studenteninstroom, de aansluiting met de beroepspraktijk, de ontwikkeling van materiaal voor zelfevaluatie en zelfstudie en ten slotte op curriculumniveau de studeerbaarheid en het toets-beleid. In 2008 werden zo 8 projecten gefinancierd voor een totaalbedrag van 480.000 euro.

De Universiteit Antwerpen beschouwt de kwaliteitszorg en de innovatie van het onderwijs als twee met elkaar verweven beleidsdomeinen.

12

TabelTabel 6: Een ‘profiellijn’ van alle geëvalueerde opleidingsonderdelen samen. Het gaat over 10.429 enquêtes die in 2009 werden afgenomen.

av.=4.52

av.=4.39

av.=4.75

av.=4.65

av.=4

av.=4.42

av.=4.53

av.=4.83

av.=4.43

av.=4.35

av.=4.5

av.=4.16

1. Duidelijkheid van de doelstellingen

2. Relevantie van de leerinhouden

3. Opbouw van de inhoud

4. Doceerstijl

5. Stimulatie van het leerproces

6. Studiemateriaal:

7. Studeerbaarheid

8. Hulp van de docent tijdens het leerproces

9. Authenticiteit van het examen

10. Aansluiting bij de voorkennis

11. Inhoudsvadilidteit van het examen

12. Formatieve evaluatie

Bron: eigen data

bijdrage tot het begrijpen van de leerstof

Studenten met functiebeperkingen en/of bijzondere noden

Onderwijskundige professionalisering

Steeds meer studenten met een functiebeperking of studenten die kunst of sport op topniveau beoefenen, vinden de weg naar onze universiteit. Zij kunnen beroep doen op bijzondere onderwijs-

en examenfaciliteiten via een aanvraag bij de Dienst Studieadvies en Studentenbegeleiding. (Zie verder)

Het Expertisecentrum Hoger Onderwijs (ECHO) biedt oplei-dingen aan voor beginnende assistenten en docenten. In het academiejaar 2008-2009 voltooiden 20 assistenten met succes hun opleiding, in het najaar van 2009 vatten 19 docenten hun opleiding aan.

Het ECHO organiseert ook ‘Namiddagsessies Onderwijskundige Professionalisering’ voor academisch personeel en beleidsme-dewerkers. Tijdens het academiejaar 2008-2009 groepeerde het die sessies rond drie onderwijskundige thema’s: “Oefentoetsen in de Elektronische Leeromgeving Blackboard”, “Op zoek naar constructieve afstemming” en “Nexus onderwijs - onderzoek”.

Daarnaast worden er drieweke-lijks ook onderwijstips verspreid. Deze tips werden door ECHO in het leven geroepen als een manier om met korte en praktische vernieu-wingsimpulsen een breed publiek te bereiken.

13

De Universiteit Antwerpen doet heel wat inspanningen om de (toekomstige) studenten zo goed mogelijk te begeleiden en te ondersteunen. Met een waaier aan sociale, culturele en studentgerichte diensten wil de universiteit de drempel zo laag mogelijk maken voor alle studenten.

Alles voor een geslaagde studietijd

HuisvestingMet drie eigen homes kan de Universiteit Antwerpen een voldoende aantal kamers, studio’s en appartementen bieden voor studenten en gastonderzoekers en – professoren. Door het toenemend aantal studenten waren alle beschikbare kamers vanaf het begin van het academiejaar verhuurd.

MobiliteitDe Antwerpse student blijft fietsen: in totaal werden er 4.423 maanden fietsen gehuurd. Hiervan waren er 2.131 voor rekening van de universiteit.

Jobdienst In 2009 gingen nog meer jobstudenten binnen de Universiteit Antwerpen aan de slag. Voor het vinden van een job buiten de universiteit kunnen de studenten surfen naar Jobweb. Via deze site krijgen ze toegang tot het JOS-systeem (Jobstuden-tensysteem), een data- en informatiebank van de Vlaamse en Brusselse universiteiten en hogescholen, in samenwerking met de VDAB. De jobwebsite werd begin 2009 aangepast aan de nieuwe Stuvant-stijl en alle teksten werden geactualiseerd.

Medische dienstenEr werd voor alle Antwerpse studenten (hogescholen en univer-siteit), een ‘netwerk studentenartsen Antwerpen’ opgezet. Dit is een schema, enkel beschikbaar voor de diensten studentenvoor-zieningen, waarin een aantal huisartsen opgenomen zijn met een praktijk in de buurt van de verschillende campussen. Het schema geeft een duidelijk beeld welke arts er op het moment van de vraag consultatie heeft, zodat er heel adequaat kan door-verwezen worden.

Samenwerking met de hogescholen De samenwerkingsverbanden binnen de associatie blijven sterk werken. Ze zijn immers spontaan gegroeid vanuit de noodwendigheden en creëren een duidelijke meerwaarde. Naast Kotweb en Jobweb bestaan er nog samenwerkingsver-banden met vaste financiële afspraken: Psynet (psychologi-sche begeleiding van studenten), Sportweb (sportbeleid), Cultweb (cultuurbeleid) en Projecten. Overleggroepen zon-der financiële afspraken zijn Studiefinanciering en Functie-beperking.

14

De rector riep het Studentenoverlegcomité samen, waarin de academische overheid en

alle studentenvertegenwoordigers van alle niveau’s samenzitten om het beleid aan de

studentenvisie te toetsen.De Sociale Raad keurde de begroting en het

meerjareninvesteringsplan goed, samen met de verdeling van de subsidies van de studenten-

kringen.De Studentenraad heeft op verschillende vlak-

ken haar nut bewezen voor de studenten. Jaar-lijks terugkerende agendapunten, zoals het on-

derwijs- en examenreglement, zijn hiervan een belangrijke waarde. Daarenboven zijn er altijd heel

wat grote en kleine actuele onderwerpen, aangedragen door studenten(leden), die in de zittingen behandeld wor-

den. De meest in het oog springende realisatie is het ver-vroegen van de uiterste data van de bekendmaking van de

examenroosters. Andere grote onderwerpen waren bijvoor-beeld standpuntvorming over het zuiver creditsysteem, aanbe-

velingen over fietspaden en –stallingen, open aanmerkingen over het actieplan onderwijs. Op de valreep werd er besloten tot

een veranderende werking van de SRUA vanaf het academiejaar 2009/2010 door de oprichting van een bureau. De taak van het bu-

reau werd nauwkeurig omschreven en omvat voornamelijk voorbe-reiding, opvolging en communicatie.

Tot slot heeft de studentenraad, in samenwerking met VUAS, in het tweede semester (12 mei 2009) een overlegcomité georganiseerd. Op deze bijeenkomst waren er verschillende vertegenwoordigers van de academische overheid, studentenvertegenwoordigers en studenten aanwezig. Het debat onder leiding van de rector en de voorzitter van VUAS en de SRUA was vruchtbaar en bracht verschillende studentgerelateerde onderwerpen aan bod. Er werd bijvoorbeeld gesproken over verkeersveiligheid, huis-vesting, werkstudenten enz.

StudentenorganisatiesOpmerkelijk is de samenwerking die er gegroeid is tus-sen de campus-koepels Ask-Stuwer en Unifac. Dit uitte zich niet alleen in veel overleg, maar ook in het daad-werkelijk samenwerken op mekaars evenementen.

Deze samenwerking was uiteraard dan ook een bonus voor de werking van de algemene studentenkoepel VUAS (Verenigde UA-Stu-denten), de representatieve kamer van alle UA-studenten, die ook optreedt als legitiem vertegenwoordiger van al de studenten.

De stuDenten hebben zich succesvol georganiseerD.

16

Initiatieven ontwikkeld en uitgewerkt in het kader van dit cultuurbeleidsplan.

1. Cultuurcheques i.s.m. vzw Studentenstad en onze partners van de associatie worden de cultuurcheques gepromoot en ondersteund. De cultuurcheques worden geëvalueerd en bijgestuurd, zodat de visibiliteit vergroot en de cultuurparticipatie van alle studenten gerealiseerd kan worden.

2. Cultour: reizen door het cultuurlandschap in Antwerpen, in verschillende disciplines. Studenten kunnen met hun cultuurchequeboekje deze tour mee beleven. Allerlei kunstdisciplines worden voorgesteld en studenten worden hierin begeleid. Zij krijgen hierbij een voorbespreking, een drankje en nog een extraatje (CD, promomateriaal enz.) en een nabespreking met de acteurs, dansers, muzikanten, enz. 3. Campus Cultuur: i.s.m. CC De Kern / (Wilrijk) organiseert de cultuurdienst tijdens de middag concerten en / of voorstellingen in de studentenresto’s. Zo kwam onder andere stand-up comedian Nigel Williams onze studenten entertainen tijdens hun maaltijd.

4. Kotconcerten: i.s.m. CC De Kern organiseert de cultuurdienst bij aanvang van het academiejaar een onthaalmoment met een leuke voorstelling en receptie. Kotstudenten kunnen op deze manier kennis maken met medestudenten en het personeel.

5. Tentoonstellingen: de cultuurdienst richtte 2 tentoonstellingen in. ‘Verkeerde tijd, verkeerde Plaats’ ging over vluchtelingen doorheen de geschiedenis. Dit in samenwerking met de faculteit PSW. Ook in dit kader werd nog een debat rond internationaal vluchtelingenbeleid georganiseerd en een kleinere tentoonstelling in het Atheneum Antwerpen. De andere tentoonstelling had als thema ‘Roots met taboe’ en ging over holebi-jongeren in andere culturen. Hier werkten we samen met de Dienst Universiteit en Samenleving en met het Roze Huis.

6. Antartik: van 18 tot en met 21 maart konden de studenten kennismaken met allerlei werken van de kunstopleidingen van de hogescholen van Antwerpen. De kunstopleidingen van de Universiteit Antwerpen stelden hun kunsten tentoon op de campussen van de hogescholen.

CultuurDe cultuurdienst heeft in samenwerking met twee masterstudenten Cultuurmanagement een cultuurbeleidsplan voor de Universiteit Antwerpen op-gesteld. Daarbij heeft zij een missie en een visie betreffende cultuurbeleid geformuleerd.De cultuurdienst wil cultuur promoten en versprei-den aan studenten en personeel van de Universiteit Antwerpen. Bijkomende ambitie is nieuwe initiatie-ven te ontwikkelen en samenwerkingsverbanden en organisatievormen te implementeren. De cultuur-dienst heeft eveneens als taak de culturele actoren en culturele activiteiten van groepen binnen Universiteit Antwerpen op elkaar af te stemmen en eenduidig te communiceren. De dienst wil mee vorm geven aan een gestructureerd en systematisch evenementenbeleid van de Universiteit Antwerpen en het culturele luik valoriseren.

CateringIn 2009 werden in de restaurants van de Universi-teit Antwerpen 180.506 maaltijden geserveerd. Het totale aantal maaltijden (warm en koud) steeg met 2,3% in vergelijking met 2008. Met dit gezond aan-bod van maaltijden aan democratische prijzen wil de universiteit bijdragen aan het welzijn van de student.

17

De dienst voor Studieadvies en Studenten-begeleiding werkt dicht bij de studenten en

is aanwezig op elke campus.Alle huidige en toekomstige studenten kun-

nen er terecht voor: - studiekeuze en

heroriëntering; - info over opleidingen,

onderwijs- en examensysteem, studie voortgang, leerkrediet;

- aanpak van studieproblemen zoals planning, faalangst, uitstelgedrag,

stress… - begeleiding bij persoonlijke en

psychologische problemen die het studeren bemoeilijken;

- beroepskeuze en afstudeerbegeleiding.

De dienst staat in voor het aanvragen en opvolgen van bijzon-dere faciliteiten voor onderwijs en examens.

De dienstverlening is laagdrempelig, studentgericht, oplossings-gericht, gebaseerd op vrijwilligheid en verantwoordelijkheid van de

student, gratis, en vertrouwelijk. Er kan individueel of/en in groep worden gewerkt.

Gelukkig kunnen de meeste studenten in moeilijke momenten, na één of enkele gesprekken, een korte begeleiding en/of een training

hun studie met succes verderzetten.Helaas stellen we vast dat steeds meer studenten met zware persoonlijke en psychologische problemen kampen. 263 studenten worden langdurig opgevolgd door studentenbegeleiders (psychotherapeuten) van de dienst. Zo nodig wordt doorverwezen naar gespecialiseerde hulp, ondermeer in het kader van het netwerk Psynet.

Enkele cijfers.De staf van de dienst bestond in 2008-2009 uit 11 perso-neelsleden.

In totaal 2.270 studenten deden een beroep op de dienst. Dit is een toename met ruim 15 %.

660 studenten volgden de algemene sessies studievaardigheden en een van de 21 trainingen. 144 studenten volgden de sessies studievaardig-heden in het overbruggingsonderwijs.

1.610 studenten kwamen voor korte of lan-gere begeleiding. Er werden met hen 3.339 gesprekken gevoerd.

De Dienst stuDieaDvies en stuDentenbegeleiDingbereikbaar voor alle stuDenten van De universiteit antwerpen

18

Cookbook 2

ecologisch verantwoorde studentengerechtenHet nieuwe kookboek, Cookbook 2, i.s.m. Ecocampus staat in het teken van duurzame voeding en zet biologi-sche en eerlijke voeding in het daglicht. Het werd op 17 november 2009 gelanceerd en staat boordevol ecolo-gisch verantwoorde gerechten met als bedoeling de ecolo-gische voetafdruk te illustreren.

De dienst ondersteunt de werkgroep Studieloopbaanbegelei-ding, een werkgroep van de Onderwijsraad die het beleid op het vlak van instroom, doorstroom en uitstroom van studen-ten coördineert.Sinds het academiejaar 2008-2009 adviseren studietraject-begeleiders in alle faculteiten studenten over hun individueel studietraject en volgen zij de studievoortgang op. Het opera-tioneel overleg studieloopbaanbegeleiding omvat deze facul-taire studietrajectbegeleiders en alle medewerkers van cen-trale diensten betrokken bij studentenbegeleiding. Hierdoor functioneert een instellingsbreed netwerk van studieloop-baan- en studentenbegeleiding met adequate doorverwijzing in functie van de individuele noden van de student.

Erkenning van ‘Eerder verworven competenties’ (EVC)In 2008-2009 hebben 25 studenten zich aangemeld voor de standaard en de bijzondere EVC-procedure. 3 kandidaten dienden een portfolio in en 2 ervan verwierven bekwaam-heidsbewijzen.

Commissie bijzondere toelating voor studenten zonder diploma secundair onderwijs De dienst fungeert als aanspreekpunt, bereidt de dossiers voor en voert het secretariaat van deze commissie.

netwerk stuDieloopbaan en stuDentenbegeleiDing aan De universiteit antwerpen in 2008-2009

Nieuwe initiatieven

Sessies ‘Effectief studeren en plannen met werkboek’ De sessies ‘Effectief studeren en plannen’ bieden trainingen rond studie-vaardigheden. Wie deelneemt, krijgt een werkboek waarmee je zelf aan de slag kan. De student kan nadien nog een beroep doen op begeleiding in kleine groepen of individueel. In de zomermaanden is er digitale begelei-ding ter voorbereiding van de tweede examenperiode.

‘Kijk op Kiezen’: stappenplan voor studie-en beroepskeuzeStudenten die twijfelen bij hun studiekeuze, zich willen heroriënteren of geen idee hebben welke richting ze op beroepsvlak willen uitgaan, kunnen samen met de studentenbegeleider aan de slag met het werkboek ‘Kijk op Kiezen’. De ambitie is er om dit instrument verder te ontwikkelen voor gebruik door leerkrachten in het secundair onderwijs.

Presenteren kan je lerenDeze nieuwe training ‘presentatievaardigheden’ leert de student stapsgewijs hoe spreekangst en stress te overwinnen door het presenteren te oefenen in groepjes die stelselmatig groter worden gedurende 3 opeen-volgende sessies.

AfstudeerbegeleidingIn 2009 werd de Jobdag & Informatiedag buitenland voor het eerst georganiseerd.Aansluitend bij het werkboek ‘Kijk op Kiezen’ biedt de dienst individuele begeleiding voor profielverduidelijking en loopbaan-oriëntatie.

Studiedag PsynetDe studiedag Psynet behandelde de nieuwe onderwijscontext met beschrijving van de huidige studentengeneratie die functioneert in een nieuwe leeromgeving, de opbouw van een netwerk studieloopbaan-begeleiding en actuele werkmiddelen en methoden voor studenten-begeleiding.

19

2 ONDERZOEK

21

De universiteiten bevinden zich, zowel wat het aantrekken van studenten betreft als

het leveren van onderzoeksoutput in een groeiend competitief spanningsveld. Zowel

in Vlaamse als in Europese context. Daarom is het een opsteker dat de Universiteit Ant-

werpen in de Times Higher Education Sup-plement ranking (THES) in 2009 haar positie

kon versterken en zich stevig verankerd heeft in de Top 200 van universiteiten over de hele we-

reld.Hoewel rankings – voor een stuk terecht – aan

diverse vormen van kritiek onderhevig zijn, kan toch worden gesteld dat de THES-ranking het meest

volledige en bruikbare beeld oplevert. De waarde van deze plaats voor een middelgrote universiteit uit het

niet-Angelsaksisch gebied wordt onderstreept door het nagenoeg volledig ontbreken van normalisatie wat de

meetwaarden bij de becijfering betreft.

DE UNIVERSITEIT ANTWERPEN ALS EEN BELANGRIJKE DENKTANK

De Universiteit Antwerpen telt bijna 1.700 voltijdse academische personeelsleden. Naast de ongeveer 560 professoren (ZAP) – waar-

van er 35 het statuut van ‘onderzoeksprofessor’ hebben - telt de universiteit nagenoeg 280 ‘assistenten’ voor onderzoek en onderwijs

(AAP) en ruim 1.000 voltijdse vorsers, werkzaam op extern betoelaag-de mandaten of onderzoeksprojecten. Onder hen bereiden 1.100 een

doctoraatsproefschrift voor.

ExTERNE MIDDELEN VOOR FINANCIERING

In 2008 verwierven de vorsers samen voor meer dan 80 miljoen euro aan extern gefinancierde onderzoeksmandaten en –projecten. Een stijging met 83% in vergelijking met 2003. Ten opzichte van de cijfers van 2008 werd de grootste groei opgetekend in de onder-zoeksfinanciering van internationale herkomst (+ 20 %).

Externe onderzoeksfinanciering (toekenningen):

Herkomst externe onderzoeksfinanciering 2009:

Sterk en groeiend

2003 2004 2005 2006 2007 2008 200940.000.000

60.000.000

80.000.000

100.000.000

FWO € 20.891.177

Federaal € 8.369.336

Regionaal € 20.061.620

Ond besturen € 462.321

BOF/IOF € 16.179.550

Internationaal € 6.100.549

Privé € 8.306.875

TOTAAL € 80.371.435

22

Zware onderzoeksinfrastructuurPOPFULL PROJECT DOOR REINHART CEULEMANS

Onderzoek naar de hoeveelheid broeikasgassen die je uit de lucht haalt door biobrandstof te produ-ceren uit snelgroeiende houtsoorten.Energie uit biomassa vormt mogelijk een interessant alternatief voor fossiele brandstoffen. Momen-teel is het echter nog niet zeker hoe efficiënt bijvoorbeeld populieren en wilgen zijn als hernieuwbare bio-energiebron. De European Research Council kende in maart 2009 een erg prestigieus project toe aan prof. Reinhart Ceulemans, directeur van het Onderzoeksexcellentiecentrum ECO en woordvoerder van de Onder-zoeksgroep PLECO binnen het departement Biologie, Universiteit Antwerpen. Bij deze ERC Advanced Research Grants kunnen enkel de Top 10% van de beste Europese onderzoekers met een langlopen-de onderzoeks-ervaring en die een onderzoeksgroep van voldoende omvang leiden, gehonoreerd worden. Het project kreeg een budget van € 2,5 miljoen voor een periode van vijf jaar (2009-2014) toegekend.

Reinhart Ceulemans wil de vraag ’Hoeveel broeikasgassen je uit de lucht haalt door biobrandstof te produceren uit snelgroeiende houtsoorten’ beantwoorden door de broeikasgasbalans en de energie-efficiëntie te bestuderen van biomassa uit korte-om-loophout. Hij plantte daarvoor 20 hectaren vol populieren en wilgen, bestudeert de bomen en hun CO2-opname en onderzoekt hoe efficiënt het is om er energie uit te winnen door gasificatie of verbranding.

Onderzoekers meten de dikte van stammen en takken, en analyseren de lucht boven de boomtoppen van op een metershoge meetmast. Een deel van deze populieren wordt geoogst en omgezet in bio-energie via kleinschalige gasificatie of co-verbranding in een grootschalige elektriciteitscentrale.

HERCULESProfessor Ceulemans behaalde tevens een Hercules-financiering voor zware infrastructuur. Met ICOS (Ecosystem infrastructure for Integrated Carbon Observing System) wordt beoogd een pan-europees observatiesysteem uit te bouwen voor broeikasgassen in de atmosfeer en dit boven verschillende vegetatietypes. Het geheel past in het onderzoek naar global change en de opwarming van de aarde. De bijdrage van de Universiteit Antwerpen in het netwerk bestaat in het bouwen en operationeel maken met meettoestel-len van twee meettorens in Vlaanderen, met name in een dennenbos te BRASSCHAAT en in een bio-energieplantage van snelgroeiende populie-ren en wilgen te Lochristi.

EEN MOOI RESULTAAT!

De Universiteit Antwerpen leverde in 2008-2009 139 doctoraatsproefschriften af. Een aanzienlijke stijging ten opzichte van de twee voorgaande academiejaren. Onder deze proefschriften werden er 50 afgeleverd in het domein van de biome-dische wetenschappen, 46 in het domein van de sociale en humane wetenschap-pen, 40 in de natuurwetenschappen en 2 in het academiserende studiegebied van de kunsten.

Onderzoekers van de Universiteit Ant-werpen publiceerden in 2009 meer dan 3.000 originele bijdragen tot de we-tenschappelijke literatuur, waarvan er 1.458 werden opgenomen in het Web of Science, de belangrijkste internationale databank voor tijdschriftartikels. Dit be-tekent een stijging van 15% van het aan-tal internationale tijdschriftartikels in vergelijking met 2007.Over de afgelopen 10 jaar telt de Univer-siteit Antwerpen meer dan 12.000 publi-caties in het Web of Science (goed voor een marktaandeel van 13,9% in Vlaan-deren) die samen meer dan 120.000 keer door andere vorsers werden geciteerd (13,7% van Vlaanderen). Uit een recente internationale bibliometrische bench-marking analyse bleek ook dat Antwer-pen in meerdere wetenschapsgebieden tot de internationale top behoort. Bo-vendien verschijnt bijna een derde van de internationale tijdschriftartikels in tijdschriften die tot de 10% beste van hun vakgebied behoren.

23

Op het vlak van het fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek blijven

de Interuniversitaire Attractiepolen het paradepaard van het federale weten-

schapsbeleid. Het gaat om een federale, gemeenschapsoverschrijdende samen-

werking, waarin een aantal ploegen in een netwerk samenwerken rond wetenschappelijk

onderzoek in een specifieke deeldiscipline. In 2007 gingen de IUAP-projecten van de

zesde fase voor 5 jaar van start. 4 coördinatoren en 11 geassocieerde partners uit de Universiteit

Antwerpen werden in de IUAP VI-netwerken erkend.

Volgende netwerken worden door coördinatoren uit de Universiteit Antwerpen geleid :

− Inhibition of human immunodeficiency virus (HIV) replication, Berneman Zwi (GEN);

− Quantum effects in clusters and nanowires, Peeters François (FYS);

− An integrated approach to the unraveling of the pathogenesis of CNS and PNS neuro-

degenerative disorders, Van Broeckhoven Christine (VIB8 – BMW);

− Grammaticalization, Van der Auwera Johan (TLK).De meeste netwerken kennen door de inschakeling van onder-

zoeksploegen uit andere Europese landen ook een internationale dimensie.

Interuniversitaire attractiepolen

METHUSAlEM-pROgRAMMA

Dit financieringskanaal van de Vlaamse Overheid voorziet structurele mid-delen aan internationaal toonaangevende onderzoekers die een grote groep leiden. Elke Vlaamse universiteit droeg haar beste eigen vorsers voor en kon daarbij ook kiezen voor partnerschappen tussen onderzoekers van één of meerdere andere universiteiten. Voor 4 van de 5 ingediende dossiers werd een samenwerking afgesloten met een ploeg uit de Universiteit Hasselt (UH).

De ingediende voorstellen zijn:- Sociale ongelijkheid, door Bea Cantillon (UA) - Planten- en vegetatie-ecologie, door Reinhart Ceulemans (UA) en Jaco Vangronsveld (UH) - Vaccinatie- en infectiestudies, door Herman Goossens (UA) en Geert Molenberghs (UH) - Neurodegeneratieve ziekten, door Christine Van Broeckhoven (UA) en Piet Stinissen (UH) - Nanotechnologie voor nieuwe materialen, door Gustaaf Van Tendeloo (UA) en Patrick Wagner (UH)

De Methusalem-onderzoekers zijn verbonden aan de volgende onderzoeks-excellentiecentra: SOCIO, ECO, VAXINFECTIO, NEURO en NANO

24

Europees succes

De Universiteit Antwerpen was in 2009 de meest succesvolle Vlaamse universiteit voor de ERC Advanced Grant!

De European Research Council (ERC) kende in 2009 voor de tweede maal de Advanced Grants toe, het belangrijkste Europese onderzoeks-krediet voor excellente gevestigde onderzoekers. Het aantrekken van ERC Grants is dan ook een kwaliteitslabel voor het onderzoek aan de Europese universiteiten. Aan de Universiteit Antwerpen zijn inmid-dels twee Advanced Grant-houders actief. Na prof. Reinhart Ceulemans (departement Biologie) vorig jaar, viel de eer dit jaar te beurt aan prof. Staf Van Tendeloo (departement Fysica). De Universiteit Antwerpen is hiermee de meest succesvolle Vlaamse universiteit in dit segment van de ERC-financiering.

IOF-CONSORTIAVia het Industrieel Onderzoeksfonds (IOF), bestemd om een porte-feuille van toepassingsgerichte kennis bij de associatie op te bouwen en de wisselwerking tussen de associatie en het bedrijfsleven te sti-muleren, werden 9 onderzoeksconsortia gedefinieerd met een ruim potentieel aan valoriseerbare kennis, waaraan een IOF-mandaathouder werd toegewezen. Aan de 8 bestaande consortia werd in 2009 een 9de toegevoegd betreffende moleculaire beeldvorming. Het consortium ver-tegenwoordigt beeldvormingstechnieken, van het subcellulaire niveau tot kleine proefdieren, en is nauw gelinkt aan het recent opgericht Mole-cular Imaging Centre Antwerp (MICA).

NIEUWE BEDRIJFSSAMENWERKING: MOLECULAR IMAGING CENTRE ANTWERP (MICA)De Universiteit Antwerpen, het UZA en Janssen Pharmaceutica kondigden in december de start aan van de bouwwerken van het Molecular Imaging Center Antwerp (MICA). Het centrum opent in 2011 haar deuren en zal het onderzoek naar (bio)medische beeldvorming bij het ontstaan en behandelen van kanker, hartziekten en neurologische aandoeningen in een hogere versnelling brengen.

KERNFACILITEITENDe centrale kernfaciliteiten zijn :CalcUA, Antwerpse Biobank, Biomedische microscopische Beeldvorming, Genetische Service Faciliteit, In vivo BIO Imaging Lab en het Centrum voor proteoomanalyse.

Nieuwe Kernfaciliteit StatUaMet de oprichting van kernfaciliteiten beoogt de uni-versiteit haar belangrijke onderzoeksapparatuur te clusteren en ook ten dienste te stellen van externe gebruikers. In 2009 werd aan de zes bestaande fa-ciliteiten een nieuwe toegevoegd: StatUA. Deze heeft als doel onderzoek en dienstverlening te bieden op het gebied van statistiek.

BAEKELAND-PROGRAMMAHet Vlaamse Baekeland-programma onder-steunt doctoraten waarvan het onderzoeks-thema mee wordt gekozen door het Vlaamse bedrijfsleven. Aan de Universiteit Antwer-pen gingen 4 Baekeland-doctorandi aan de slag.

25

Valorisatie van onderzoek

De valorisatie van de meeste vindingen gedaan aan een universiteit gebeurt door

het verlenen van een licentie op de vinding aan een bestaand bedrijf of via contract-

onderzoek voortbouwend op de vinding of expertise.

In een aantal gevallen kan de vinding aanleiding geven tot de oprichting van een nieuw

bedrijf. Bijvoorbeeld wanneer het platform vol-doende breed is voor wetenschappelijke expertise

en technologie waaruit een gevarieerd aanbod van producten en/of diensten kan groeien waarop het

nieuwe bedrijf kan bouwen. Vaak getuigen de onder-zoekers zelf van de nodige ondernemingszin en gedre-

venheid en besluiten tot de oprichting van een spin-off-bedrijf. De universiteit, via haar Interfacedienst, begeleidt

de onderzoekers en ondersteunt hen tijdens de verschillen-de fasen die leiden tot de oprichting van de spin-off.

Op 23 december 2009 werd Wishbone bvba boven de doopvont gehouden door de ondernemende onderzoekers dr. Nik Van den Wijn-gaert en professor Chris Blondia van de Onderzoeksgroep Prestatie- analyse van telecommunicatiesystemen (PATS) van het departement Wiskunde-informatica (UA) en tevens een onderzoeksgroep onder het Interdisciplinair Instituut voor Breedband Technologie (IBBT).

Wishbone speelt in op de evolutie om communicatie draadloos te laten verlopen: hun draadloze mesh-netwerkoplossing laat toe om gebouwen, campussen en ‘event areas’ zonder enige vorm van bekabeling te voorzien van de nodige communica-tie-infrastruktuur. De UA-IBBT-onderzoekers ontwikkelden een gesofisticeerd beheersysteem voor deze draadloze mesh-netwerken dat door Wishbone verder uitgewerkt werd in een gebruiksvriendelijk, beveiligd en marktklaar product, klaar om Europa te veroveren.

26

In het kader van de achtjarige cyclus van kwaliteitszorg per onderzoeksdiscipline werden in de loop van 2009 de departementen en onderzoeksgroepen Farmaceutische Wetenschappen en Scheikunde bezocht door een interna-tionaal panel van vakgenoten. In beide disciplines kregen meerdere onderzoeksgroepen een uitstekende score op vlak van kwaliteit, productiviteit, relevantie en/of toekomstperspectief. Twee groepen van het departement Scheikunde ontvingen zelfs over de hele lijn de maximum-score, wat betekent dat het onderzoek in deze groepen internationaal toonaangevend en mede bepalend is voor de ontwikkeling van het vakgebied.

Het betreft de onderzoeksgroep PLASMANT van professor Annemie Bogaerts en de onderzoeksgroep Milieuanalyse van professor René Van Grieken. PLASMANT behoort tevens tot het excellentiecen-trum NANO en Milieuanalyse tot het excellentiecen-trum ECO van de Universiteit Antwerpen.

Kwaliteitszorg per onderzoeksdiscipline

27

Eredoctoraat faculteit Farmaceutische, Biomedische

en Diergeneeskundige Weten-schappen: Henk Timmerman,

hoogleraar em. Farmacochemie (Medicinal Chemistry) aan de Vrije

Universiteit Amsterdam

Henk Timmerman is wereldwijd er-kend als een van de leidende figuren

in de medicinale chemie rond histamine (een biochemische stof die betrokken is bij

een aantal fysiologische processen en een rol speelt in het maagdarmkanaal, het cen-

trale zenuwstelsel en het afweersysteem).Zijn werk resulteerde in vele nieuwe moleculen

die onder meer gebruikt worden als farmacologi-sche instrumenten voor in vitro en in vivo studies

van histamine receptoren (kennis over receptoren is van groot belang voor het onderzoek naar ge-

neesmiddelen).Henk Timmerman is een van de gezichten van de

medicinale chemie. Hij was meermaals voorzitter en secretaris, en is nog steeds de drijvende kracht

van de European Federation for Medicinal Chemis-try (EFMC), de grootste vereniging in zijn soort (7.000

leden uit 20 Europese landen). Verder bekleedt hij een indrukwekkend aantal bestuursfuncties in verenigingen en raden en is hij nog steeds (mede)organisator van we-tenschappelijke congressen.Hij is ook steeds visionair geweest in zijn beleid, gebaseerd op interuniversitaire en internationale samenwerking. In 1991 richtte hij samen met zijn collega in Leiden het succesvolle Leiden-Amsterdam Center for Drug Research (LACDR) op.Promotor: prof. dr. Koen Augustyns Eredoctoraat faculteit Letteren en Wijbegeerte: de eigentijdse Angelsaksische filosoof Raimond gaita

Gaita zet zich in voor een toegankelijke vorm van filo-sofiebeoefening. Onder vakgenoten wordt hij algemeen erkend als een gezaghebbende moraalfilosoof, onder-meer omwille van zijn publicaties over Peter Winch en Wittgenstein en de eigenzinnige studie ‘Good and Evil. An Absolute Conception’. Bij het brede publiek is hij be-kend dankzij boeken als ‘Romulus, my father’ (verfilmd), ‘A Common Humanity. Thinking about love and truth and justice’ en ‘The Philosopher’s Dog’, meermaals be-kroond en vertaald in acht talen.Gaita dankt zijn succes aan zijn talent om fundamentele hedendaagse ethische kwesties (dierenrechten, terreur,

Op woensdag 29 april 2009 reikte de Universiteit Antwerpen 5 eredoctoraten uit: 4 voor wetenschappelijke verdiensten en 1 voor algemene verdiensten.

Eredoctoraten 2009

28

holocaust…) in kaart te brengen bij middel van verwijzingen naar literatuur, film en observa-ties van het alledaagse leven.Voor Gaita is de taak van de filosofie, en van de menswetenschappen in het algemeen, blij-vend te ijveren voor een kritisch, door mededo-gen en menselijkheid geïnspireerd denken.Promotor: prof. Willem Lemmens Eredoctoraat faculteit Rechten: Robert Alexy, hoogleraar aan de Christian-Albrechts-Universität zu Kiel.

Robert Alexy is een internationaal expert op het gebied van publiek recht, rechtstheorie en mensenrechten. Hij is een van de meest pro-minente hedendaagse constitutionalisten en rechtstheoretici. In zijn drie monografieën, ‘A Theory of Constitutional Rights’, ‘ A Theory of Legal Argumentation’ en ‘The Argument from Injustice’, ontwikkelt hij een nieuwe theorie voor het afwegen van normen inzake mensen-rechten. Ondermeer het Europese Hof voor de Rechten van de Mens volgde zijn visie. Zijn toewijding aan mensenrechten, verdelende rechtvaardigheid tonen zijn maatschappelijk engagement. In 2002 werd prof. Alexy opgeno-men in de Philologisch-Historischen Klasse der Akademie der Wissenschaften zu Göttingen.Promotor: prof. George Pavlakos

Eredoctoraat faculteit Wetenschappen: Richard Dawkins, verbonden aan de Universiteit van Oxford.

Dawkins maakte naam met zijn boek ‘Het zelf-zuchtige gen’ (1976), waarin hij uitlegt hoe na-tuurlijke selectie als centraal mechanisme van de biologische evolutie inwerkt op individuele genen eerder dan op volledige organismen. Dit concept vormt nog steeds het basiskader voor modern evolutionair onderzoek en heeft op die manier de hele kijk op biologie veranderd. Ook in latere boeken slaagde Dawkins erin om idee-en uit de evolutiebiologie op zeer bevattelijke wijze toegankelijk te maken. Bij het grote pu-bliek raakte Dawkins vooral bekend (berucht in sommige kringen) omdat hij de evolutietheorie doortrekt naar andere domeinen en daar o.a. levensbeschouwelijke consequenties aan ver-bindt. In 2007 stond Dawkins op de lijst van de 100 invloedrijkste mensen gepubliceerd door Time Life.Promotor: prof. Herwig Leirs

Eredoctoraat algemene verdiensten: allround kunstenaar Jan Fabre

Jan Fabre is één van onze hedendaagse internationale topkunstenaars. Via verschillende disciplines (beel-dende kunsten, choreografie, opera, theater, film, performance) geeft hij vorm aan een heel eigen universum waarin de verbeelding aan de macht is, zonder uit de werkelijkheid te vluchten. Fabre tracht de menselijke natuur te verbinden met zijn men-tale kracht en met de animale wereld waar hij een onderdeel van is. Om tot zijn creaties te komen, verenigt hij intuïtie, instinct en wetenschappe-lijke observatie: een verstrengeling van kunst en wetenschap dus.Hij overbrugt ook de klassieke tegenstel-ling tussen traditie en vernieuwing door grote klassieke stromingen te combineren met innovatieve en experimentele op-stellingen. Toonaangevende dansen theatercritici noemden hem ‘an experi-mental dramatic genius’. Hij brak met de codes van het theater door er ‘real time performance’ in te brengen. Fabre werd uitgenodigd door de grootste balletcompagnies van Europa, maakte werk voor de meest befaamde kunstenfes-tivals en zijn theaterteksten zijn in vele talen vertaald. Zelf noemt hij zijn parcours ‘een eenmansbeweging’, omdat hij geen onderkomen vond of zocht in een bestaande kunststrekking/-beweging.

Promotor: prof. Luc Van den Dries

29

3 DIENSTVERLENING

31

Verbonden met de samenleving

De raaD Dienstverlening

De beleidsverklaring van de rector betekende voor de universiteit het startschot om ook ‘dienstverlening’ als derde opdracht in de kijker te plaatsen en haar maatschappelijke

verantwoordelijkheid te nemen.

De Raad Wetenschappelijke en Maatschappelijke Dienstverlening (WMD) werd ver-vangen door de Raad Dienstverlening. De reorganisatie heeft tot doel het dienst-

verleningsbeleid tot een troef van de Universiteit Antwerpen te maken.Centraal idee is dat dit beleidsdomein de externe en interne dienstverlening

omvat, aangestuurd door een academische Raad. Deze Raad stuurt 4 adminis-tratieve departementen aan: Bibliotheek, Communicatie, Sociale, Culturele en Studentgerichte diensten (SCS) en Universiteit & Samenleving (U&S).

het Departement universiteit & samenleving

Het departement Universiteit & Samenleving heeft als opdracht de Universiteit Antwerpen actief te positioneren binnen de samenleving. De nieuwe benaming bena-drukt de link met onze samenleving. Het departement heeft volgende werkterreinen: regionale en internationale positionering van de universiteit, levenslang leren, het maatschappelijk verantwoord ondernemen, het gelijke kansenbeleid en de reflectie over onze eigen identiteit en opdracht van de universiteit.

Het beleidsplan dienstverlening beschrijft aan de hand van verschillende actiethema’s een blauwdruk voor de komende 4 jaar. Per actiethema werd een stappenplan uitgeschre-ven en werden onmiddellijk ook concrete resultaten vooropgesteld. Het is de bedoeling om dit actieplan ‘levendig’ te houden en op regelmatige tijdstippen het dienstverlenings-beleid te evalueren. Sommige actiepunten zijn uitgeschreven met zeer concrete streef-cijfers.

Zo is de ambitie dat tegen 2012 10% van de afgestudeerden een inter-nationale ervaring heeft opgedaan door een buitenlands verblijf van minstens 1 semester en dat er tegen 2010 een diversiteitsplan voor het personeel is uitgeschreven.

Maar ook een reductie van onze ecologische voetafdruk en een permanente reflectie over onze eigen werking staan als concrete streefdoelen op het programma van het departe-ment Universiteit & Samenleving.

32

Een diversiteitsbeleid voor het personeel

De Universiteit Antwerpen wil elk personeelslid alle kansen geven zich te ontplooien binnen de werkomgeving van de universiteit. In de Beleidsverklaring van februari 2009 wordt expliciet aandacht besteed aan een gelijkekansenbeleid voor de medewerkers van onze instelling. Startpunt in de uitbouw van een diversiteitsbeleid is een duidelijk overzicht van de huidige situatie.

Daarom was het belangrijk te onderzoeken hoe mensen in hun dagdagelijkse werksituatie reageren op initiatieven rond diversiteit en hoe deze acties het werkklimaat beïnvloeden. Er werd een personeelsenquête ‘Iedereen Gelijk! Of toch niet …’ gelanceerd, goed voor 1.223 respondenten (ruim 40%). In de loop van 2010 wordt de vragenlijst verwerkt. De resultaten kunnen een houvast bieden voor de prioriteiten die we kunnen leggen en een richting aanwijzen die een beleid met maatregelen kan volgen zodat iedereen er achter staat.

33

De Universiteit Antwerpen werkt rond instroom, doorstroom en uitstroom van kansengroepen bij de studenten.

stimuleren om te stuDeren De instroomprojecten Tutoraat en Klimop!, opgericht door de Associatie Universiteit & Hogescholen Ant-

werpen (AUHA), stellen zich tot doel bij te dragen aan meer gelijke onderwijskansen voor jongeren uit

‘kansengroepen’.

Het Tutoraatproject wil een extra duwtje in de rug betekenen om de leerachterstand, het ge-brek aan motivatie en zelfvertrouwen en het

tekort aan studiebegeleiding bij kansarme en/of allochtone jongeren weg te werken. Onge-veer 90 studenten (tutoren) van de Associ-atie, die minstens hun eerste bachelor met succes hebben afgerond, geven in 13 mid-delbare scholen bijles aan meer dan 500 leerlingen van de tweede en derde graad ASO en TSO, verdeeld in kleine groepjes. Op 21 oktober 2009 kregen 4 verdienste-lijke leerlingen die - mede dankzij de Tuto-raatbijlessen - hun secundaire opleiding succesvol beëindigden en de overstap maakten naar het hoger onderwijs, de Tutoraatprijs-Zonta. Deze prijs houdt een financiële ondersteuning in die ze kunnen

aanwenden om hun inschrijvingsgeld te betalen aan een hogere onderwijsinstelling

of om lesmateriaal en boeken aan te kopen. Dit steuntje in de rug vanuit Gelijke Kansen en Diversiteit is mogelijk dankzij de serviceclub Zonta International.

Klimop! wil in associatieverband en in samenwerking met Motief (allochtone studentenorganisatie KdG), de Schoolbrug (schoolopbouwwerk Antwerpen) en de Le-rende Stad (Stad Antwerpen) de instroom van alloch-tonen in het hoger onderwijs verbeteren. Een team van studenten (minimum 2de bachelors) informeert laatste-jaarsleerlingen van het secundair onderwijs over stu-deren in het hoger onderwijs. Ze geven een realistisch beeld van wat studeren inhoudt en helpen bij het maken

van een doordachte studiekeuze. Ze vertellen vanuit ei-gen ervaringen over de mogelijkheden en moeilijkheden in het hoger onderwijs en hebben ook aandacht voor de vragen van de jongeren. Dit motiveert de jongeren om te geloven in hun mogelijkheden.

samenwerking met onthaalbureau inburgering antwerpenHoe geraak je als inburgeraar wegwijs in het onderwijs-landschap? Samen met het Onthaalbureau Inburgering Antwerpen werden in het najaar van 2009 twee infoses-sies op de Stadscampus georganiseerd. In het kader van Eduk@ns, een module binnen het inburgeringstraject, kregen inburgeraars heel wat informatie mee over be-staande diensten ter ondersteuning van de studenten. Tijdens een rondleiding in en rond de Stadscampus kon-den ze alvast proeven van wat er zoal leeft op en rond de universiteit.

monitoraat op maatDit project speelt in op de verhoging en de kwaliteitsver-betering van de doorstroom van allochtone/taalbehoef-tige studenten. Het taalinstituut Linguapolis verzorgt gratis individuele taal- en studiebegeleiding en groeps-trainingen in academisch Nederlands en coördineert dit project, met de steun van het departement Universiteit & Samenleving.

De vier laureaten van de Tutoraatprijs-Zonta 2009 (v.l.n.r. Abdelilah Talbioui, Gamal Sheddad, Silvana Selaru, Nabila Ameziane) geflankeerd door Bea Cantillon en El Hassan Aouraghe.

34

Andere initiatieventhe art of integration

Van 23 tot 26 maart 2009 werd het gebouw Grauwzusters in de lange Sint-Annastraat omge-toverd tot de tentoonstellingsruimte ‘The Art of Integration’ met foto’s van Peter Sanders, internationaal gerenommeerd om zijn foto’s van de islam en moslims. Deze samenwerking tussen de Britse Ambassade, Cemis en Gelijke Kansen werd afgesloten met een panelge-sprek over integratie met Dave Prodger (Britse Ambassade), Birsen Taspinar (psycholoog), Abdelmajid Choukri (voorzitter van Student Focus), Kwaku Acheampong (voorzitter van de Associatie voor Engelssprekende Afrikanen in België) en Peter Sanders zelf.

etnocommunicatie

De Universiteit Antwerpen werkte mee aan het onderzoeksproject ‘Woord in Beeld’ van vzw Verbal Vision, waarbij woord en beeld in het communicatiemateriaal van verschillende organisaties, waaronder de Universiteit Antwerpen, onder de loep werd genomen. Verbal Vision onderzocht samen met studenten hoe wervingsmateriaal zoals brochures, folders en posters overkomt bij een allochtoon of laaggeschoold publiek. Dit onderzoek leidde tot een onderzoeksrapport met een aantal aanbevelingen rond etnocommunicatie.

35

Leren voor jong en oud (Levenslang Leren)

‘Levenslang Leren’ is de niet-diploma/certificaatgerichte wetenschappelijke vorming voor het brede publiek, van jong tot oud.

De doelstellingen zijn: 1. wetenschappelijke bevindingen, analyses en expertises

(op een interactieve manier) onder de aandacht brengen van niet-wetenschappers in Vlaanderen;

2. een aantal initiatieven ontwikkelen vanuit een informatiebehoefte in de maatschappij;

3. het actief uitbouwen van de samenwerking met het onderwijsveld in Vlaanderen;

4. samenwerking met de overheid, het bedrijfsleven, de media en andere actoren in Vlaanderen die wetenschap toegankelijk maken;

5. bijkomende opdrachten die kaderen in de missie van de Expertisecel, op vraag van de Vlaamse minister bevoegd voor het wetenschapsbeleid.

36

Leren voor jong en oud (Levenslang Leren)

toekomstige stuDenten te gast op staDscampus

In 2009 werd voor de vijde keer de Kinderuniversiteit georgani-seerd, met een opkomst van 2.000 kinderen, jongeren, ouders en

sympathisanten. Ook nu weer kon het publiek kennismaken met professoren, wetenschappers, kinderauteurs, acteurs, … en

luisteren naar hun verhalen of zelf een experiment uitvoeren. Ook vooraf ingezonden vragen over cultuur, techniek,

geschiedenis, wetenschap, … werden beantwoord. Tijdens het ‘Kinderparlement’ konden een 60-tal

kinderen tussen 8 en 14 jaar op hun manier kennisma-ken met de werking van het echte parlement door

parlementaire vragen te stellen en door wetsvoor-stellen in te dienen.

Het concept Kinderuniversiteit, zoals door de Universiteit Antwerpen uitgewerkt, is uniek in België.

Kinderuniversiteit

37

klimaatweek universiteit antwerpen

Op initiatief van enkele doctorandi werd de klimaattop van Kopenhagen extra in de verf gezet gedurende de week van 23 tot en met 27 november 2009. Op het programma stonden bijna 30 ‘open deur colleges’ die vrij toegankelijk

waren voor studenten en personeel en de klimaatcrisis in alle faculteiten benaderden vanuit de eigen expertise van de docenten.

De Ecocampusbegeleider stond in voor de organisatie van het geheel en zorgde voor een vlotte samenwerking met verschillende diensten en organisaties. Zo legden de studenten-

restaurants gedurende de klimaatweek de klemtoon op vegetarische voeding en deed de technische dienst een energiemeting met aandacht voor nachtelijk sluipverbruik.

Studentenverenigingen vertoonden ’s middags klimaatdocumentaires, hielden middag- lezingen en organiseerden ‘s avonds een filmvertoning met aansluitend debat. Het departe-

ment sociale, culturele en studentgerichte diensten stelde ook haar ‘CookBook2’ voor met als thema ‘bio en eerlijke handel.’ De doctorandi en de Nieuwe Media Dienst van de Universiteit

Antwerpen maakten een informatiefilmpje over de klimaatcrisis dat beschikbaar werd gesteld voor alle docenten van de Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen

Zorg voor het klimaat

38

Realisaties 2009publieke lezingen

Studium generale 2009-2010• Onderwerp: Mind, Materie en Monsters. Over denken in tijden van diversiteit.• Website: www.ua.ac.be/studiumgenerale• Korteomschrijving: 8 sprekers delen tijdens 8 avondlezingen hun ideeën en nodigen het publiek uit om met hen van gedachten te wisselen.• Doelstelling: Mensen samenbrengen om hen te informeren en te laten debatteren over belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen. Door hun interdisciplinair karakter zetten de thema’s van de lezingen aan tot grens- overschrijdend denken en voeden ze de nieuwsgierigheid van een geïnteresseerd en goed geïnformeerd publiek.

Kekulé 2009-2010• Onderwerp: Visions for a sustainable future• Website: www.kekulecyclus.be• Korteomschrijving: 6 avondlezingen, met per avond 2 sprekers.• Doelstelling: Lezingen met daarin centraal de wetenschappelijke research, de innovatie en de creativiteit. De cyclus wil de deelnemer confronteren met een voor hem steeds complexere maatschappij en met een industrie die rentabiliteit en sociale aanvaardbaarheid met elkaar moet verzoenen.

schoolweDstrijDen

De Jonge Baekeland• Onderwerp: Duurzame kunststoffen• Website: www.biomens.eu• Korteomschrijving: Jongerenprijs die scholieren aanzet om hun ideeën uit te schrijven en te verdedigen in het Vlaams Parlement.• Doelstelling: Deze wedstrijd zet jongeren aan om kritisch na te denken over de ontwikkeling en het gebruik van duurzame kunststoffen en biedt hen ook de kans om hun bijdrage te leveren aan een duurzame wereld.

project Edison II• Onderwerp: Wetenschap en ondernemen• Website: www.ua.ac.be/focusopwetenschap• Korteomschrijving: De wedstrijd verloopt in fases: quiz over bedrijven die door wetenschappers zijn opgericht, uitvinding (projectvoorstel maken over nieuw product of originele uitvinding), missie naar Parijs (voor de beste projecten), productontwikkeling (met bedrijfsbezoek of labo-bezoek), eindhappening met prijsuitreiking.• Doelstelling: Project Edison laat jongeren kennismaken met de mogelijkheid om een onderneming op te richten na hogere wetenschappelijke studies en wil bewijzen dat ook een wetenschappelijke opleiding garant staat voor succes als ondernemer.

39

interactieve themaDagen

Brugproject• Onderwerp: Labobezoeken fysica• Korteomschrijving: Het brugproject biedt jongeren uit het secundair onderwijs de mogelijkheid om - individueel of in groep - experimenten bij te wonen en uit te voeren in de practica van het departement natuurkunde. Al dan niet in aanwezigheid van hun fysicaleerkracht.• Website: www.ua.ac.be/focusopwetenschap• Doelstelling: De leerlingen krijgen de mogelijkheid experimenten uit te voeren die niet of zeer moeilijk in de klas kunnen. Tegelijk ervaren ze hoe het voelt om te werken in een laboratorium. Zo worden ze ondergedompeld in ‘Het leven zoals het is’ aan de universiteit.

Fusieshow• Onderwerp: Kernfusie• Korteomschrijving: Een wetenschappelijke show voor lessen natuurwetenschappen 3de graad en fysica 5de jaar, voorafgegaan door een nascholing (CNO) voor leerkrachten.• Doelstelling: Leerlingen op een wetenschappelijke en toch speelse manier inzicht geven in plasma’s en kernfusie als mogelijk toekomstige energiebron. De leerlingen zoeken op een interactieve manier mee naar mogelijke oplossingen voor het snel stijgende energieverbruik.

wetenschapswinkel antwerpen

• Korteomschrijving: De Wetenschapswinkel Antwerpen is het aanspreekpunt voor non-profitorganisaties die op zoek zijn naar wetenschappelijke ondersteuning via onderzoek of advies. Onderzoek wordt voornamelijk uitgevoerd door studenten in het kader van hun masterproef. De Wetenschapswinkel voert zelf geen onderzoek uit, maar bemiddelt bij de omvorming van een gewone vraag naar een wetenschappelijke onderzoeksvraag tussen de organisatie en de (student)onderzoeker en zorgt mee voor een klantgericht antwoord. Voor vragen die geen onderzoek vereisen, formuleert de Wetenschapswinkel een advies met de hulp van experts. In 2009 leverde de Wetenschapswinkel 13 onderzoeksrapporten af.• Website: www.ua.ac.be/wetenschapswinkel• Doelstelling: De Wetenschapswinkel wil een brug slaan tussen de maatschappij en de academische wereld. Hij maakt wetenschappelijke kennis toegankelijk voor maatschappelijke organisaties die niet draagkrachtig genoeg zijn om betaald onderzoek te laten uitvoeren. De Wetenschapswinkel biedt daarbij aan studenten de mogelijkheid hun theoretische kennis in te zetten in de praktijk en bij te dragen tot de oplossing van concrete maatschappelijke problemen.

40

Deelname aan De website ikhebeenvraag.be

• Onderwerp: interactieve vraagbaak• Website: www.ikhebeenvraag.be• Doelstelling: Een website waar iedereen met vragen over wetenschap terecht kan bij wetenschappers van

verschillende Vlaamse en federale wetenschappelijke instellingen en universiteiten. Zo wil de website het grote publiek op een objectieve manier informeren over wetenschappelijke vraagstukken, het contact tussen wetenschappers en publiek vergemakkelijken en bij jongeren de interesse in wetenschap stimuleren.

Het project wordt gecoördineerd door het Museum voor Natuurwetenschappen. De Universiteit Antwerpen maakt sinds de start deel uit van het consortium van wetenschappelijke instellingen dat meewerkt aan dit project en van het projectmanagement-team dat de aanpassingen aan de site coördineert.

eDucatieve pakketten/publicaties

Tijdschrift MENS• Onderwerp: MENS: Milieu-educatie, Natuur en Samenleving. Een indringende en educatieve visie op het leefmilieu • Korteomschrijving: MENS is een driemaandelijks populair-wetenschappelijk tijdschrift dat wordt uitgegeven door de Vlaamse Vereniging voor Biologie. Per jaargang wordt er 1 nummer volledig opgemaakt in samenwerking met de Universiteit Antwerpen (focus op onderzoek aan de Universiteit Antwerpen), in de andere nummers kan het onderzoek van de Universiteit Antwerpen eveneens aan bod komen. De coördinator Levenslang Leren maakt deel uit van de redactieraad van MENS.• Doelstelling: MENS biedt objectieve wetenschappelijke voorlichting met een interdisciplinair karakter.

41

scholing voor het onDerwijsvelD

Classroom in space / geef les in het ISSIn februari 2008 lanceerde ESA een wedstrijd voor leerkrachten ‘Classroom in space’. Ze werden hierbij uitgenodigd om experi-menten te bedenken die zowel op aarde als in het International Space Station (ISS) uitgevoerd konden worden. De coördinator Levenslang Leren bracht deze wedstrijd onder de aandacht van de coördinator wiskunde-wetenschappen van het Centrum voor Nascholingsonderwijs (CNO) aan de Universiteit Antwer-pen. Onder impuls van CNO werd een werkgroepje opgericht om voorstellen in te dienen. Twee van deze voorstellen werden daarbij bekroond: het voorstel van Mieke Recour (Onze-Lieve-Vrouwecollege, Oostende) haalde de 1ste plaats, het voorstel van Lieve Van Assche (Mariagaarde Instituut, Malle) haalde de top-10.De ideeën die tijdens de wedstrijdvoorbereiding werden gege-nereerd, dienden als inspiratie voor de uitwerking van een na-scholing ‘Geef les in het ISS’. Deze vond plaats op 22 april 2009 met professor Floris Wuyts als een van de sprekers. Voor het verkrijgen van educatief materiaal (o.m. bij ESERO, het Prins Filipsfonds, Federaal Wetenschapsbeleid en Es-senscia) en de bekendmaking van de nascholing werd verder een beroep gedaan op de coördinator Levenslang Leren. Zij woonde ook het event ‘Neem uw klas mee de ruimte in’ bij in Technopolis, waarbij de klassen van de winnende inzenders getuige waren van een live videolink met Frank De Winne in het ISS.De expertisecel organiseerde in 2009 dus zelf geen nascho-ling, maar ondersteunde wel - met het aanleveren van ideeën, praktische ondersteuning en contacten - de uitbouw van een nascholingsaanbod bij partnerorganisatie CNO.

Nascholing in het kader van de FusieshowIn november 2009 ontving de Universiteit Antwerpen 3.500 leerlingen en leerkrachten tijdens 6 voorstellingen van de in-teractieve show PLASMA’S. FUSIE! ENERGIE? Deze show schetst het energieprobleem en onderzoekt of kernfusie in de toekomst mogelijk een deelop-lossing kan bieden. Zonder daarbij massa’s radioactief afval na te laten. Tijdens de show (ontworpen door prof. Niek Lopes Cardozo) ontwerpt het publiek - geholpen door de presentator - zelf een fusiecentrale, naar het voorbeeld van de zon: kern-fusiereactor bij uitstek. Het Centrum Nascholing Onderwijs (CNO), de faculteit Wetenschappen en de opleiding Fysica van de Universiteit Antwerpen werkten voor deze voorstellingen een totaalconcept uit met een voorbereidingscursus voor leer-krachten, een show en naverwerking. De expertisecel onder-steunde de organisatie van de fusieshow, incl. de nascholing.

Workshops voor leerkrachten in het kader van RoboCup JuniorDe Universiteit Antwerpen organiseerde één van de vier work-shops van de robotwedstrijd RoboCup Junior, georganiseerd door de Vrije Universiteit Brussel en partners.• Onderwerpscholing:robotica • Website:www.robocupjunior.be• Korteomschrijving:RoboCup Junior is een robotwedstrijd voor het basis- en voortgezet onderwijs, in drie disciplines: dansen, redden en voetballen. Leerkrachten krijgen vorming in een reeks workshops en begeleiden hun klas in de wedstrijd om de beste robot te ontwerpen en te programmeren. De finale wordt gestreden in Technopolis.• Doelstelling:Technische geletterdheid bevorderen bij kinderen (8-18 jaar) en hun leerkrachten, volgens de principes van ‘Techniek Op School voor de 21ste eeuw’ (TOS21).

42

internationale samenwerking

e-BugHet e-Bug-pakket van de Europese Commissie wil ervoor zorgen dat kinderen (9-12 jaar) en jongeren (14-16 jaar) zich bewust worden van bacteriën, virussen en schimmels. Het uitgebreide educatief pakket bestaat uit lesplannen, leerlingendocumentatie en allerhande activiteiten over de wereld van de microben, de verspreiding van infecties en het gebruik van antibiotica en andere medicatie. 19 Europese lidstaten nemen deel aan het project. In België werd e-Bug uitgewerkt door de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, in samenwerking met de Universiteit Antwerpen.

Het gedrukte lespakket werd in september 2009 bezorgd aan alle scholen, samen met de lancering van de bijbehorende website (ww.e-bug.eu), waar alle lessen gratis gedownload kunnen worden. De expertisecel van de Universiteit Antwerpen deed het naleeswerk van de Nederlandstalige versie, de communicatie van het pakket in Vlaanderen, en de opmaak en bekendmaking van een gebruikersen-quête.

NanoToTouchIn april 2008 werd de Universiteit Antwerpen door Deutsches Museum en Technopolis gevraagd om partner te worden in het ‘NanoToTouch’-project. Dit project wil creatieve settings ontwikkelen waarin het brede publiek kan leren en discussiëren over nano-onderzoek. Er worden 3 permanente Open Nano Labo’s opgezet (Munchen, Milaan en Göteborg) en 3 Nano Researcher Live Areas (Mechelen, Tartu en Napels). De Live Area in Mechelen wordt gevormd door Technopolis, in nauwe samenwerking met de Universiteit Antwerpen. Fysica-doctorandi zijn (op een beperkt aantal, op voorhand vastgelegde momenten) aanwezig in de Nanohoek in Technopolis waar zij de dialoog met bezoekers aangaan, vragen beantwoorden en via eenvoudige demonstraties inzicht geven in nanotechnologie en de hedendaagse toepassingen.

Zo kan het grote publiek live kennismaken met de praktijk van nano-onderzoek en in dialoog gaan met onderzoekers als evenwaardige gesprekspartners. De kick-off van het project werd gegeven in maart 2009, het project loopt 30 maanden (einde voorzien in augustus 2011).

De expertisecel van de Universiteit Antwerpen vormt de tussenpersoon in de contacten met Technopolis, coördineert de aanwezigheid van een aantal fysica-doctorandi in de Nanohoek van Technopolis en zorgt voor de algemene administratie. Daarnaast zorgt de experti-secel ook voor de communicatie rond deze Nanohoek en ondersteunt ze de doctorandi bij de praktische organisatie van hun workshops in Technopolis.

43

Internationalisering: Erasmus Mundus

Erasmus Mundus, een financieringsprogramma van de Europese Unie, wil talentvolle studenten en onderzoekers uit de rest van

de wereld naar Europa halen om zo bij te dragen tot een kwali-teitsverhoging van het Europees hoger onderwijs, en tot een

internationale dialoog en samenwerking. Erasmus Mundus is een antwoord op het Amerikaanse Fulbright-program-

ma en wordt beschouwd als het vlaggenschip van het Eu-ropese beleid op het gebied van internationalisering van

het hoger onderwijs. De Universiteit Antwerpen was al enkele jaren actief binnen het Erasmus Mundus-pro-gramma via het masterprogramma ‘Economics of In-ternational Trade and European Integration’ (coör-dinator Prof. Wim Meeusen, TEW), dat sinds enkele jaren een erkenning geniet als ‘Erasmus Mundus Master Programme’ (actie 1).

In 2009 kon de Universiteit Antwerpen haar deelname in Erasmus Mundus sterk uitbreiden dankzij enkele succesvolle projectaanvragen binnen actie 2 van Erasmus Mundus,

nl. het luik ‘Partnerships’ (voorheen Erasmus Mundus External Cooperation Window genoemd).

In actie 1 krijgen de deelnemende studenten een erkenning en bijhorende beurzen voor een bepaald

programma, binnen één specifiek vakgebied.

In actie 2 daarentegen gaat het om mobiliteitsbeurzen voor stu-denten, onderzoekers en personeel (bachelor, master, docto-raatsstudenten, postdocs en staf) binnen een brede waaier aan vakgebieden, met specifieke landen of groepen van landen buiten Europa.

De dienst internationale samenwerking van de Universiteit Ant-werpen nam begin 2009 het initiatief om als coördinator een voor-stel in te dienen voor een Erasmus Mundus actie 2-project met China. Dit project heet ‘Connecting Europe and China through Interuniversity Exchange’ (CONNEC), en loopt in samenwerking met een consortium van 15 Europese en Chinese universiteiten. Verder zijn o.a. de provinciebesturen van Antwerpen en Chinese zusterprovincie Shaanxi als ‘associated partner’ betrokken. In juni 2009 keurde de Europese Commissie het Connec-project goed, samen met nog 4 andere projecten voor China. Het toege-kende budget voor Connec bedraagt meer dan 5 miljoen euro. In totaal kan het Connec consortium binnen het huidige contract 210 mobiliteitsbeurzen toekennen aan beloftevolle studenten en on-derzoekers uit Europa en China op alle niveaus: bachelor, master, PhD, postdoc en (academisch en administratief) personeel. Het grootste deel van deze beurzen is bestemd voor Chinese studen-ten en onderzoekers die een studie- of onderzoeksverblijf (van 6 tot 34 maanden) willen in één van de Europese partneruniversi-teiten. Dankzij het project krijgen zowel de Europese als Chinese deelnemers een unieke kans om zich volledig onder te dompelen in een andere academische omgeving en cultuur.

44

De mobiliteit binnen het huidige Connec-project moet volledig gestart zijn op 1 septem-ber 2010. Er werd een strenge selectieprocedure opgezet om te garanderen dat de beste kandidaten effectief een beurs krijgen. De finale verantwoordelijkheid is in handen van een selectiecommissie op het niveau van het consortium, onder voorzitterschap van Prof. Dr. Jean-Pierre Timmersmans, voorzitter van de Onderzoeksraad van de Univer-siteit Antwerpen. Uiteindelijk kregen 49 Chinezen een beurs voor een studie- of onder-zoeksverblijf aan de Universiteit Antwerpen, een 5-tal studenten en personeelsleden van de Universiteit Antwerpen kunnen naar China.

Naast het Connec-project is de Universiteit Antwerpen ook actief als partner in twee andere projecten binnen Erasmus Mundus actie 2: Argentinië (gecoördineerd door de Universiteit van Bologna) en Mexico, El Salvador, Nicaragua, Honduras en Guatemala (gecoördineerd door de Universiteit van het Baskenland). Ook binnen deze projecten zijn een aantal mobiliteitsbeurzen aan de Universiteit Antwerpen toegekend.

Internationalisering: Erasmus Mundus

45

De bibliotheek als (digitaal) kenniscentrum

De Universiteitsbibliotheek volgt de snelle evolutie van internationale wetenschappelijke informatie naar een digitale bibliotheek op de voet, maar houdt tegelijkertijd de gedrukte collecties op peil.

De gebruiker staat centraal

De gebouwen op de Stadscampus en Campus Drie Eiken bieden een comfortabele, open werkomge-

ving met goede faciliteiten: ruime, rustige werkplekken, honderden computers, draadloos netwerk, studiecabi-

nes en ruimten voor groepswerk. Er zijn plannen voor de opwaardering van de bibliotheken op Campus Middelheim en

Campus Groenenborger. Het aantal instructies informa-tievaardigheden voor studenten en scholieren werd sterk

uitgebreid. Er zijn ruime openingsuren.

De collectie is aangevuld met een aantal preciosa en referentie-werken. Bijna 60 archiefstukken uit de gedeponeerde kerkelijke

archieven en 57 boeken, waaronder 10 uit het Ruusbroecgenoot-schap, werden gedigitaliseerd.

De collecties

De gedrukte collectie van de Universiteitsbibliotheek groeide in 2009 met 28.007 eenheden en telt nu 1.430.128 exemplaren. Door een prijs-

stijging van ongeveer 6% per jaar van de elektronische wetenschap-pelijke informatie (elektronische tijdschriften, databanken en elek-

tronische boeken) komen de universiteitsbibliotheken wereldwijd in financiële problemen. Het Open Access model, waarbij bibliotheken zelf

een belangrijk deel van het publicatieproces op zich nemen, heeft nog niet het verhoopte alternatief business model opgeleverd. Hoewel uitgevers diverse opties bieden waarbij een bibliotheek een gedrukte en/of elektronische versie van een tijdschrift kan bestellen, zijn steeds meer tijdschriften uitslui-tend elektronisch beschikbaar (e-only).

acquisitie en catalografie

De faculteiten en de Universiteitsbibliotheek financieren gezamenlijk de collectievorming van de gedrukte en elektronische publicaties. Uit de tabel blijkt dat de uitgaven in 2009 stegen, ondanks de bezuinigingen van een aantal faculteiten.

Bestedingen (uitgaven en vastleggingen) in euro, 2009

Boeken 456.718E-info 502.448

Tijdschriften 1.879.625

Vervolgwerken 319.360 UA totaal 3.158.151

46

De Digitale bibliotheek

Anet automatiseert de bibliotheken van de Universiteit Antwerpen, wetenschap-pelijke en openbare bibliotheken in de stad Antwerpen en de provincies Antwer-pen en Limburg.

Het departement Onderzoek, Anet en de Universiteitsbibliotheek verbeterden gezamenlijk de Academische Bibliografie. Dit bestand bevat beschrijvingen van de wetenschappelijke publicaties van de medewerkers van de Universiteit Ant-werpen en omvat boeken, hoofdstukken in boeken, artikels, letters to the editor, congresverslagen, recensies en doctoraatsthesissen.

innovatie

In samenwerking met de afdeling Historische Collecties ontwikkelde Anet een digitaal platform waarmee gedigitaliseerde boeken en prenten zichtbaar worden gemaakt in de Brocade catalogus. De Universiteitsbibliotheek heeft een interes-sante collectie oude drukken, met een nadruk op Jesuitica, de geschiedenis van Antwerpen en historische prenten. Steeds meer oude boeken zijn digitaal be-schikbaar via de website van de Universiteitsbibliotheek.

Anet ontwikkelde een Institutioneel Repositorium (IR) waarin de volledige tekst van wetenschappelijke onderzoeksresultaten opgenomen wordt. Deze zijn dan al beschreven in de Academische Bibliografie. Via de IR wordt de verbinding tus-sen de beschrijvingen en de volledige tekst gerealiseerd, waardoor de metadata, bibliografische beschrijvingen, wereldwijd zichtbaar zijn zodra de IR wordt aan-gemeld bij de belangrijke zoekmachines.

Ook in 2009 participeerde de Universiteitsbibliotheek in de ontwikkeling van de Vlaamse Erfgoedbibliotheek. Er werd ook verder gewerkt aan de STCV, de Short Title Catalogue Vlaanderen waarin hoogwaardige beschrijvingen van oude druk-ken worden opgenomen.

beDrijfsvoering

De wetenschappelijke informatievoorziening evolueert snel, waardoor de bibliotheekmedewerkers voortdurend moeten bijscholen. Levenslang leren is noodzakelijk in wetenschappelijke bibliotheken. Ook dit jaar werden er opleidingen gevolgd in verband met ontwikkelingen in de digitale biblio-theek.

Door haar moderne werking heeft de Universiteitsbibliotheek een voor-beeldfunctie en krijgt ze regelmatig buitenlands bezoek.De constructieve samenwerking tussen de bibliotheken van de Associatie Universiteit en Hogescholen Antwerpen wordt verdergezet.

De bibliotheek als (digitaal) kenniscentrum

47

Alumniwerking

Het alumnifeest is sinds 2002 dé jaarlijkse afspraak voor alle alumni van de Universiteit Antwerpen. In 2009

werd de artistieke omlijsting verzorgd door Behoud de Begeerte. Op het programma stonden bijdragen van

o.m. Peter Rouffaer (alumnus PSW), Tine en Bert Embrechts (alumnus PSW), Jan Leyers (alumnus Wijs-

begeerte), Sven Speybrouck (alumnus Germaanse talen).

Elke faculteit nomineert een alumnus die een uitzonderlijk pro-fessioneel parcours aflegt of zich maatschappelijk engageert en daarvoor (internationale) uitstraling geniet. De alumni in de zaal kozen tijdens het alumnifeest de Alumnus van het Jaar. In 2009 ging deze eer naar Kaat Debo (Germaanse talen, 1998), directeur ModeMuseum Provincie Antwerpen MoMu.

seminaries, Debatten, reünies, …

De cel Alumniwerking wil de band tussen de universiteit en alle alumni versterken en de netwerking tussen de alumni onderling aanmoedigen. In 2009 werden 6 activiteiten georganiseerd, voor specifieke segmenten van alumni.

Met deze events wil Alumniwerking inhoudelijk de professionele loopbaan van onze alumni ondersteunen. De receptie na elk event biedt dan weer dé gelegenheid tot netwerking. De grote opkomst op deze events bevestigt dat onze alumni graag terugkeren naar hun vertrouwde Alma

Mater, om ex-medestudenten en vroegere professoren opnieuw te ontmoeten.

Alumni events 2009: - debat over de toekomst van de assisenprocedure - debat over de economische en financiële crisis - gespreksavond met prof. Herman Van Goethem - seminarie over de geneesmiddelen in 2009 gelanceerd i.s.m. alumnivereniging Farmant - reünie voor de alumni PSW n.a.v. de emeritaatsviering van prof. Jan Vranken - seminarie over de recente ontwikkelingen in het vakgebied Scheikunde

alumnifeest & verkiezing alumnus van het jaar

48

alumniwerking ‘on the move’ …Sinds 2009 organiseert de cel Alumniwerking events op verplaatsing.

Terwijl bij de debatten en de seminaries de nadruk ligt op de inhoud en het samenbrengen van alumni op onze campussen, hebben de ‘on the move’ events een cultureel karakter en zijn het eerder social events.De eerste editie vond plaats in september 2009. We werden toen ontvangen in de Antwerpse Onze-Lieve-Vrouwekathedraal voor een rondleiding in de tentoon-stelling ‘REUNIE’. Nadien werden de alumni ontvangen op het Stadhuis waar zij werden verwelkomd door schepen Robert Voorhamme, ook alumnus van onze universiteit.

alumni, bevoorrechte partners van De universiteit antwerpen

Naast de organisatie van gratis events voor onze alumni, heeft de Universiteit Antwerpen haar alumni nog een aantal services te bieden.

- Drie keer per jaar ontvangen alle alumni (oplage 30.000 ex.) gratis het Alumnitijdschrift. In het tijdschrift wordt beleidsnieuws afgewisseld met interviews met academici en met alumni.- Een andere exclusieve service voor alumni is de clubkaart, een gratis loyalty card die een aantal organisaties kortingen biedt: • Antwerpse Zoo en Planckendael • Roularta: abonnementen Trends en Knack • Universiteitsclub Hof van Liere • Taleninstituut Linguapolis (Nieuw in 2009!) • ...

49

4 ORGANISATIE

51

Omdat mensen belangrijk zijn

De Universiteit Antwerpen is het prototype van een professionele organisatie die staat of valt met de

kwaliteit van al haar medewerkers. In het bijzonder geldt dit voor het acade-

misch korps dat - in eerste lijn - instaat voor onderwijs, onderzoek en maatschappelijke en

wetenschappelijke dienstverlening. Dit is eveneens zo voor de ondersteunende

administratieve en technische staf die – in tweede lijn – zorgt voor de noodzakelijke

technologische, financiële, logistieke en beheertech-nische organisatie van deze activiteiten.Het academisch personeel en het administratief en technisch personeel verschillen qua functie en rol in de organisatie betreft en wat hun professionele behoeften en verwachtingen betreft. Toch vormen ze één samenwerkend geheel als strategische waarde voor de universiteit. Dit vertaalt zich in eenzelfde globale visie op HR, maar met verschillende accenten en instrumenten per groep.

onze meDewerkers

De Universiteit Antwerpen telt 3.685 personeelsleden: 69% is academisch (zelfstandig academisch personeel (ZAP), assisterend academisch personeel (AAP), bijzonder academisch personeel (BAP)), 31% administratief en technisch personeel.

pesoneelsaantallen op 30.09.2009

1722

554277

1132

AAPUA

ATPUA

BAPUA

ZAPUA

52

Het academiscH personeelDe Raad van Bestuur besliste in 2009, op gemotiveerd advies van de faculteiten en de centrale beoordelingscom-missie om 58 ZAP-ers te bevorderen. In opvolging van de beleidsverklaring van de rector werd gestart met een project waardoor een duidelijker loopbaanbeleid voor het ZAP mogelijk wordt. Er wordt gestreefd naar meer gedifferentieerde loopbanen met verschillende accenten, hetzij meer onderwijsgericht, hetzij meer onderzoeksgericht.

Het administratief en tecHniscH personeel 154 medewerkers kregen een schaal- of graadbevorde-ring. In 2009 werden de nieuwe functieomschrijvingen en -structuur geïmplementeerd. Bovendien werden in de loop van 2009 de strategische kernwaarden van de universiteit vertaald naar gedragscompetenties. Het uitgangspunt van dit vernieuwingsproject was de functiebehoeften van de organisatie en haar deelentitei-ten opnieuw beter af te stemmen op en te stroomlijnen met de organisatiedoelstellingen. Ook door de invoering van beleid- en organisatieplannen per entiteit wordt daad-werkelijk geanticipeerd op een betere afstemming van personeels- en organisatiebehoeften.

Vorming en opleiding Ook in 2009 werd heel wat geïnvesteerd in de vorming en opleiding van medewerkers. Naast heel specifie-ke vaktechnische bijscholingen kwamen ook diverse ICT-opleidingen, opleidingen rond taal en communicatie, leiderschaps- en coachingtrainingen voor leidinggeven-den ruimschoots aan bod.

administratieVe stroomlijningOp alle niveaus hebben administratieve entiteiten het heft in handen om hun dienst-verlening te vereenvoudigen en beter af te stemmen op de verwachtingen van de eindgebruiker(s). Overal worden projecten voor administratieve stroomlijning op touw gezet. Het probleem is echter vaak de versnippering over diverse niveaus en entiteiten. Door het gebrek aan samenhang en gecoördineerde acties worden kansen gemist om tot synergie-en te komen. In 2009 werd gestart met de ontwikkeling van een praktische werkmethode om alle activiteiten en projecten te coördineren tot een coherent en overzichtelijk geheel.

53

Elk jaar viert de Universiteit Antwerpen haar personeel, hun inzet, deskundigheid en trouw aan hun instelling tijdens enkele events gespreid over het jaar. Een personeelsfeest is voor onze instelling bovendien een manier om alle geledin-gen, administratief, technisch én academisch, te verenigen.

Elk nieuw jaar wordt feestelijk ingezet met een receptie. In 2009 zorgden Esmé Bos en Bart Voet voor een gevarieerd liedjesprogramma met eigen en bestaande songs.In het voorjaar 2009 werden de personeelsleden met 25 jaar dienst gevierd. Het feest stond in het teken van de Spaanse dans met een performance van het Flamen-co-dansgezelschap van Ana Ramón.En traditiegetrouw wordt in het najaar feestelijk afscheid genomen van de collega’s die dat jaar met pensioen of emeritaat gingen. In 2009 werd het personeel verwend met een demonstratie door de gerenommeerde shock-o-latier Dominique Persoone, die ons zijn pralines met originele smaakcombinaties liet savoureren.

De Universiteit Antwerpen viert haar personeel

54

De Universiteit Antwerpen viert haar personeel

ICT

snelle e-connectiviteitAangezien het elektronische verkeer (e-mail en andere) alsmaar toeneemt en een belangrijke rol speelt voor de Universiteit Antwerpen en haar verschillende campussen, werd de capaciteit van de Belnet-connectie opgetrokken naar 1Gbps. Zo is ook op langere termijn de ondersteuning van het toenemende elektronische verkeer verzekerd. Bovendien kwam er een alternatieve netwerkverbinding, zodat de verbinding met de buitenwereld en tussen de campussen gegarandeerd blijft.

infrastructuurOp de Stadscampus werden een nieuw pleitlokaal en een video-vergaderzaal uitgebouwd met twee camera’s en microfoons (ingebouwd in het plafond), beamer en lcd-scherm voor projec-tie van de vaste computer of een laptop. Er is een dvd-recorder aanwezig, waarop alles kan worden opgenomen. De NoBreak-installatie op Campus Drie Eiken, die bij stroomuit-val van het reguliere net de stroomvoorziening moet blijven garanderen, is in gebruik genomen.Begin 2009 werd voor het SisA-project een volledige nieuwe serveromgeving voorzien, met verschillende fysieke en virtuele servers voor SisA-productie, test en development.In het kader van ‘high availability’ werd er ook voor de Blackboard-omgeving een databasecluster opgezet, zodat de databank servers nu ontdubbeld zijn.

servicesIn 2009 is de Universiteit Antwerpen toegetreden tot het Eduroam-netwerk waardoor alle personeelsleden, met gebruik van hun credentials van Universiteit Antwerpen, draadloos internet kunnen verkrijgen in alle deelnemende instellingen wereldwijd.

“Sinds begin 2008 worden er lessen op video opge-nomen met de mediasite en zijn ze via het internet raadpleegbaar.”

Met de nieuwe versie van de Altiris Notification server, samen met de Deployment solution van Altiris, wordt alle software (voor de klassen) beheerd in een centrale bibliotheek die van op elke campus kan aangesproken worden.

softwareDe Universiteit Antwerpen deed belangrijke investeringen in software- toepassingen om de werking en het beheer van gegevens verder te automatiseren. Dit om de standaard- functionaliteiten te optimaliseren en verder te ondersteunen.

55

Het jaar in cijfersVoor de Universtiteit Antwerpen was 2009 in financieel opzicht een moeilijk jaar alhoewel blijkt dat er een positieve financiële grondstroom aanwezig blijft en zelfs in enige mate sterker wordt. Het samenspel van zowel structurele als punctuele factoren leidt tot een positief globaal

resultaat van € 11,8 milj. Ook de beurssituatie hielp een handje in die zin dat een belangrijk deel van de in 2008 geboekte niet gerealiseerde min-derwaarden kon worden teruggedraaid. Ook in 2009 werden belangrijke investeringsuitgaven gerealiseerd.

samenstelling van De kostenHet totaal van de kosten bedraagt in 2009 circa € 195 milj. In bovenstaand schema wordt de procentuele samenstelling en de absolute bedragen weergegeven. Hierbij moet worden vermeld dat in het boekjaar 2009 een gedeelte van de in 2008 geboekte niet-gerealiseerde minderwaarden werd teruggeno-men, nl. ca € 4,7 milj. Samen met de andere financiële kosten resulteert deze beweging in een negatieve financiële kost. In functie van de procentuele verdeling werd in het schema abstractie gemaakt van deze terugname.

BEDRIJFS-KOSTEN

99,62 %

€198,6 milj

personeelskosten67,1 %

€ 133,8 milj

Overige kosten32,5 %

€ 64,8 milj

Werkingskost27 %

€ 54 milj

Afschrijvingen envoorzieningen

5,5 %€ 10,8 milj

TOTAAl KOSTEN€ 199,3 milj

€4,7 milj€ 194,6 milj FINANCIElE

KOSTEN0,38 %

€ 0,7 milj€4,7 milj

€ -4 milj

56

samenstelling van De opbrengstenHet totaal van de opbrengsten bedraagt circa € 207 milj en wordt voor 76 % gevormd uit overheidsopbrengsten en voor 24 % uit andere opbrengsten. De basisfinanciering vertegenwoordigd 48 % van de opbrengsten. De onderzoeksopbrengsten betreffen voor 28 % overheidsopbrengsten en voor 3 % contractonderzoek en wetenschappelijke dienstverlening.

OVERHEIDS-OpBRENgSTEN

76 %

€ 157 milj

Basisfinaciën48 %

€ 100 milj

Onderzoek28 %

€ 57 milj

Werkingsuitkeringen44 %

€ 92 milj

Andere overheidstoelage4 %

€ 8 milj

Fundamenteel basisonderzoek14 %

€ 29 milj

Toegepast Wetenschappelijk Onderzoek

14 % / € 28 milj

Contractonderzoek en Weten-schappelijke Dienstverlening

3 % / € 7 milj

Andere opbrengsten (Kerntaken)12 %

€ 25 milj

Andere opbrengsten7 %

€ 15 milj

Financiële opbrengsten1 %

€ 2 milj

Uitzonderlijke opbrengsten1 %

€ 1 milj

TOTAAl OpBRENgSTEN

UA

€ 207 miljNIET

OVERHEIDS-OpBRENgSTEN

24 %

€ 50 milj

57

©2010 Universiteit AntwerpenDepartement Communicatie

Fotografie: Vincent Jauniaux en Hugo MaertensVormgeving: Mosquito Brands & proms

JAARVERSLAG - UAntwerpen · 2014. 3. 17. · en Sociaal werk (studiegebied PSW), die zich in de...

Documents

Transcript of JAARVERSLAG - UAntwerpen · 2014. 3. 17. · en Sociaal werk (studiegebied PSW), die zich in de...