Jaarverslag Elmer 2002 Elmer 2019.pdf · 2020-06-30 · Vzw Elmer – Jaarverslag 2019 - 6...

Vzw Elmer – Jaarverslag 2019 - 1

Elmer Jaarverslag 2019


Voorstelling

HISTORIEK

Vanuit de sector van de werkzoekenden en de integratiesector kwamen signalen dat er geen toegang

was tot de kinderopvang voor ouders die opleiding wilden volgen, die hun administratie moesten

regelen of plots een werkaanbod kregen. In 1997 is Elmer, als project van vzw EVA, opgestart met als

doel tegemoet te komen aan de nood aan kinderopvang van deze ouders.

Vanuit het idee van de “buurtdiensten” werd deze buurtgerichte dienstverlening gekoppeld aan een

kwalificerend opleidingstraject in de kinderzorg voor mensen uit de buurt.

Sinds 2004 verwierf Elmer de eerste structurele erkenning van Kind & Gezin voor Elmer Noord en is

de werking van Elmer verzelfstandigd in een eigen vzw.

De organisatie beschikte eind 2019 over 4 vestigingen met een capaciteit van 199 vergunde plaatsen,

waarvan 161 door Kind & Gezin gesubsidieerd. Deze voorzieningen bevinden zich in Schaarbeek,

Anderlecht, St-Jans-Molenbeek en Brussel Centrum.

Elmer heeft ruim 100 medewerkers in dienst, waarvan 16 begeleiders in een opleidingstraject.

Elmer heeft een opdracht als Centrum voor Inclusie voor de Brusselse regio.

MISSIE

Elmer wil het welzijn, de maatschappelijke kansen en de participatie van gezinnen en kinderen

verhogen door het organiseren van buurtdiensten die Nederlandstalige, laagdrempelige, kwalitatieve

kinderopvang aanbieden in Brussel.

De werking rond opleiding en tewerkstelling van medewerkers uit kansengroepen maakt hier

integraal deel van uit.

Respect voor diversiteit en eigenheid en het geloof in de positieve groeikansen van elk individu zijn

hierbij belangrijke waarden.

WERKING

Elmer biedt kinderopvang aan ouders die nood hebben aan deeltijdse, voltijdse, occasionele,

kortdurende of urgentie-opvang.

Elmer geeft prioriteit aan ouders die opleiding volgen, plots werk gevonden hebben of om sociale,

medische of pedagogische redenen nood hebben aan kinderopvang. Daarnaast richt Elmer zich ook

naar werkende ouders uit de buurt, met als doel een sociale mix te bereiken.

De begeleiding van de kinderen gebeurt door een gemengd team van gekwalificeerde en (nog) niet-

gekwalificeerde medewerkers. Deze laatsten volgen de opleiding “Kinderzorg” in het C.V.O., afdeling

Tweedekansonderwijs van Anderlecht.


Inhoudstafel

Inleiding 4

Kinderen & ouders 5

Cijfers 5

Toegankelijkheid 12

Pedagogische werking 15

Ouderwerking 33

Wijkwerking, netwerkvorming en samenwerkingsverbanden 40

Centrum voor Inclusie 52

Omkadering 54

Medewerkers 54

Welbevinden van de medewerkers 61

Elmer als lerende organisatie 63

Preventie 67

Infrastructuur 69

Kwaliteit en kwaliteitscontrole 70

Financiële structuur 73

Besluit 74


Inleiding

We zijn blij ons jaarverslag van 2019 te kunnen voorstellen. Zoals steeds is dit het resultaat van het

werk van velen.

Elke dag toegankelijkheid waarmaken vanuit een groot maatschappelijk engagement is en blijft de

missie van Elmer. We willen actief bouwen aan een imago van flexibele, laagdrempelige

dienstverlening die voor ouders met jonge kinderen, ook in moeilijke levensomstandigheden, het

verschil kan maken.

Jaar na jaar lukt dit steeds meer vanuit een actieve samenwerking met vele verschillende partners.

In het kader van de Huizen van het Kind kon dit nog sterker vorm krijgen. Kinderopvang is een

belangrijke partner binnen het netwerk van de gezinsondersteuning. Vlot met elkaar in contact staan

om gezinnen op vele levensdomeinen te helpen is essentieel. We getuigen in dit jaarverslag hierover.

We hebben dit jaar terug kunnen ervaren hoe deelname aan een project een boost kan geven aan

onze werking. Het Erasmus+ project “Building Educational Bridges in the City”, getrokken door onze

partner Osmope in Porto, heeft voor een enorme bron aan inspiratie gezorgd. De stad intrekken en

onze kinderen kleine en grote kunstwerken tonen en laten ervaren en die ervaringen samen

verwerken, was een uitdaging die in elke vestiging met veel enthousiasme en met eigen accenten

werd opgenomen. In verschillende onderdelen van dit

verslag kan je hierover lezen.

Ouders nemen in Elmer steeds een belangrijke plaats in.

Ze zijn onlosmakelijk verbonden met de kinderen,

waarvoor wij ons dagelijks inzetten. We werken

voortdurend aan wederkerige relaties en ondersteunend

partnerschap in de opvoeding. Ook hierover willen we

graag getuigen in dit verslag.

Zonder de dagelijkse inzet van de vele medewerkers is dit

alles niet mogelijk. Sterke ondersteuning bieden, samen

zoeken en reflecteren én onze waardering op tijd tonen

zijn daarbij belangrijke zaken.

Dit alles en nog veel meer wordt uitvoerig toegelicht in dit

jaarverslag.

Veel leesplezier!


1. Kinderen & ouders

Cijfers

Begin 2019 werden de vroegere F.C.U.D.-middelen voor urgente opvangplaatsen omgezet in 12

“dringende opvangplaatsen” (D.O.P.). Enkele maanden later kon het vernieuwde gebouw van Elmer

Noord in gebruik genomen worden, waardoor we 30 extra plaatsen konden creëren.

Elmer had bijgevolg eind 2019 een totale vergunde capaciteit van 199 plaatsen. De gesubsidieerde

capaciteit bedroeg 188 plaatsen: 161 door Kind & Gezin, 12 met middelen van Stedenfonds

Vlaanderen en 15 door gesco-financiering van Actiris.

In 2019 vingen we 395 kinderen op in de verschillende vestigingen van Elmer, 38 meer dan het

voorbije jaar.

Elmer wil flexibel ingaan op opvangvragen van ouders. Op die manier komen we sterker tegemoet

aan de diverse en wisselende noden die er bestaan. De kind-plaatsratio is een indicator voor

flexibiliteit. Elmer haalde een kind-plaats ratio op jaarbasis van 2,26. Dit betekent dat gemiddeld 2,26

kinderen op jaarbasis één gesubsidieerde plaats gebruikten. Deze ratio heeft te maken met in- en

uitstroom en geeft vooral de flexibiliteit weer rond kortdurende noodvragen. Daarnaast is er de

gemiddelde maand-ratio, die flexibiliteit van opvangplannen, zoals deeltijdse opvang, weergeeft.

Deze bedroeg voor Elmer 1,28.

We telden 33.688 aanwezigheidsdagen, wat een aanzienlijke stijging betekent tegenover vorig jaar,

vooral te wijten aan de uitbreiding van Elmer Noord. Gemiddeld haalden we een bezettingsgraad van

86%, berekend over de totale gesubsidieerde capaciteit. Dit is iets lager dan vorig jaar en heeft ook

deels te maken met de capaciteitsuitbreiding van Elmer Noord. Een uitbreiding van dergelijke omvang

gaat steeds eerder geleidelijk.

De meeste opvangplaatsen (155) in Elmer worden gesubsidieerd op trap 3. De werking streeft naar

een sociale mix en richt zich tegelijk uitdrukkelijk naar kwetsbare gezinnen. Gemiddeld bereikte

Elmer 61,5% kwetsbare gezinnen. Deze beantwoorden aan een combinatie van een aantal

2019

Vergu

nde ca

pacite

it

Gesubs.

Capac

iteit

K&G + FC

UD + Gesc

o

Aanta

l kin

deren

Aanta

l aan

wez

ighed

en

Bezetti

ngsgr

aad o

bv

aanw

ezig

heden

% K

wet

sbar

e gezin

nen*

Buitensc

hoolse

Inclu

sie

Dringe

nde opva

ngpla

ats

Elmer Noord 38/68 38/68 123 10231 80,2% 56,1% 8 2 14

Elmer Zuid 64 58 125 10878 85,3% 60,8% 14 4 18

Elmer West 36 34 75 6990 93,5% 62,7% 5 5 16

Elmer in de Stad 31 28 72 5589 90,7% 70,8% 10 1 11

Totaal 169/199 158/188 395 33688 86,0% 61,5% 37 12 59

* kwetsbare gezinnen: beantwoorden aan twee van de volgende kenmerken: werk/opleiding, laag inkomen**,

a l leenstaande, problematische gezondheids- /zorgs i tuatie**, laag opleidingsniveau**; ** minstens 1 van deze

kenmerken is ook aanwezig


kenmerken waaronder: werk of opleiding van de ouder, eenoudergezin, laag inkomen,

problematische gezondheids- of zorgsituatie en laag opleidingsniveau.

Elmer biedt ook buitenschoolse opvang aan voor de jongste kleuters tot 3,5 jaar. Meestal gaat dit

over woensdagen en vakantiedagen. We hebben in 2019 37 jonge kleuters opgevangen.

In het kader van de dringende opvangplaatsen konden we 59 opvangvragen op minder dan een

maand toewijzen: 8 omwille van plots werk, 18 omwille van het plots starten met een opleiding, 17

omdat de gebruikelijke opvang buiten de wil van het gezin wegviel en 16 in het kader van een acute

crisis.

Als Centrum voor Inclusie ving Elmer in de loop van het jaar 12 kinderen met specifieke zorgen op.

Hieronder volgt een kwantitatieve analyse van de bereikte gezinnen in 2019.

REDEN VAN OPVANG

Ruim 40% van de ouders kwam naar Elmer omdat minstens één van hen opleiding volgde. Bijna

tweederde van deze ouders had een laag opleidingsniveau (geen diploma secundair onderwijs).

81% van de ouders in opleiding had een “laag inkomen” (definitie Kind & Gezin: gezamenlijk

belastbaar inkomen op jaarbasis is lager dan 28.757,06€).

35,7% van de ouders in opleiding was alleenstaande.

49% van de ouders kwam naar de opvang enkel omwille van werk. Ruim één derde van deze

werkende ouders was tegelijk ook een kwetsbaar gezin. Ze hadden bijgevolg een combinatie met de

kenmerken laag inkomen, laag opleidingsniveau of problematische gezondheids- of zorg situatie. Hun

werksituatie was bijgevolg precair. 13% van deze werkende ouders was alleenstaande.

9% van de kinderen kwam enkel om sociale, medische of pedagogische redenen naar Elmer.


GEZINSSITUATIE

Elmer zet steeds in op voorrang voor alleenstaande ouders, aangezien het vinden van opvang voor

hen van groot belang is en het verschil kan maken op vlak van leefbaarheid. Bijna 30% van de bereikte

gezinnen was eenoudergezin.

OPLEIDING

Eén van de voorrangsgroepen binnen de kwetsbare gezinnen zijn gezinnen waar geen van beide

ouders beschikken over een erkend diploma Secundair Onderwijs.

Deze ouders hebben vaak moeizamer toegang tot noodzakelijke informatiebronnen, ze vinden

minder gemakkelijk een job. Indien ze een job hebben, zal deze vaker laagbetaald zijn.

We gaan er daarom vanuit dat deze gezinnen bij uitstek kwetsbaar zijn. Elmer brengt in zijn beleid en

communicatie steeds zoveel mogelijk het perspectief van deze gezinnen binnen. Via het opleidings-

en tewerkstellingstraject, waar medewerkers zonder diploma Secundair Onderwijs zich kunnen

scholen tot gekwalificeerde begeleiders, maakt dit perspectief deel uit van onze organisatie.

In 2019 beschikte bijna 40% van de gezinnen in Elmer niet over een erkend diploma Secundair

Onderwijs.


GEZINSINKOMEN

Een laag inkomen wordt in het decreet gedefinieerd als een gezinsinkomen onder 28.757,06€. Ruim

de helft van de ouders in Elmer had in 2019 een laag inkomen.


Een andere manier om naar de gezinsinkomens te kijken is de hoogte van het inkomenstarief.

52 % van de gezinnen in Elmer betaalde één van de minimumtarieven (1,65€, 3,14€ of 5,24€). Dit is

net evenveel als vorig jaar, met een iets groter aandeel voor het tarief van 5,24€.

Het grootste deel van de minimumtarieven is automatisch toegekend, op basis van het inkomen. Een

ander deel betreft één van de categorieën van het zogenaamde “Individueel Verminderd Tarief”,

zoals medische of praktische bijstand, laag inkomen en inburgering, leefloon met opleiding,

pleegzorg, tienouder,...

Daarnaast hebben we in de loop van 2019 voor 6 kinderen een “OCMW-tarief” beslist.

In Brussel hebben de kinderdagverblijven de bevoegdheid om zelf het OCMW-tarief toe te kennen. In

Elmer informeren we de ouders over het sociaal tarief bij het doornemen van het Huishoudelijk

reglement. Wanneer het tarief duidelijk wordt bij het verkrijgen van het kindattest, bevragen we of

dit haalbaar is voor de ouder. Indien dit niet het geval is, stellen we nogmaals de mogelijkheid van

een sociaal tarief voor. De toekenning gebeurt op basis van een gezamenlijk sjabloon voor de

Brusselse kinderdagverblijven, uitgewerkt door vzw Samenwerken aan Kinderopvang Brussel (het

lokaal loket).

WOONPLAATS

Elmer richt zich prioritair naar gezinnen die in de nabije omgeving van de opvang wonen. De

vestigingen van Elmer zijn ingepland in enkele van de meest precaire wijken van het Brussels Gewest.

Ruim drie kwart van de gezinnen woonde in de betrokken gemeenten, 18 % in grensgemeenten. De

kinderen van buiten het Brussels Gewest (6%), waren kinderen van medewerkers van Elmer of

kinderen die verhuisd zijn in de loop van hun verblijf in Elmer.


ORIGINE

Een grote diversiteit aan gezinnen is eigen aan Elmer. Op de verklaring op eer in het kader van

prioritaire doelgroepen hebben we een extra vraag toegevoegd in verband met de geboorteplaats

van de moeder. Dit geeft een objectieve indicatie van de diversiteit weer.


We registreerden 53 verschillende geboortelanden. Ruim een derde van de moeders is geboren in

België. De andere meest vertegenwoordigde geboortelanden waren Marokko, Guinea, Tibet (China),

Kameroen en Congo.

Onze medewerkersgroep weerspiegelt deze diversiteit (met 26 geboortelanden – zie verder). Dit

helpt om de brug te leggen naar de ouders en een vertrouwensrelatie uit te bouwen.

KENNIS NEDERLANDS

Het decreet bepaalt dat de Nederlandstalige opvangvoorzieningen in Brussel tot 55% van de gezinnen

voorrang kunnen geven aan gezinnen waar één van de ouders het Nederlands “voldoende machtig”

is. Concreet gaat het over het Europees taalniveau B1.

De ouders kunnen dit in Elmer via een verklaring op eer aangeven. We vragen hier geen bijkomende

bewijzen van. We bereikten in de 4 vestigingen 55% gezinnen waarvan minstens één van de ouders

het Nederlands voldoende machtig is.

KINDEREN MET SPECIFIEKE ZORGBEHOEFTE

Als Centrum voor Inclusie voert Elmer een proactief beleid op vlak van de opvang van kinderen met

een specifieke zorgbehoefte.

In de loop van 2019 hebben we 12 kinderen met specifieke zorgen opgevangen, met in totaal 877

aanwezigheden. Dit ligt aanzienlijk lager dan vorige jaren. Dit heeft te maken met de ernst van de

problematiek van de betrokken kinderen. Ook blijft het een uitdaging om de gezinnen te bereiken in

dit kader. Blijvend inzetten op outreach en samenwerking met toeleiders is de boodschap.

Om dit kracht bij te zetten, startte Elmer, als Centrum voor Inclusie, samen met de vzw Samenwerken

aan Kinderopvang Brussel, organisator van het lokaal loket kinderopvang, de werkgroep

“toegankelijkheid en inclusie”. Later in dit verslag meer daarover.


Toegankelijkheid

Beschikken over kinderopvang betekent sociale steun voor ouders. Deze sociale steun verlaagt het

stressniveau, hetgeen een negatieve factor is bij het opvoeden van kinderen. Bijgevolg is het heel

belangrijk dat de kinderopvang breed toegankelijk is.

Men spreekt over de 5 B’s (Beschikbaarheid – Bereikbaarheid – Betaalbaarheid - Begrijpbaarheid -

Bruikbaarheid) wanneer het gaat over toegankelijkheid. Door deze aan te pakken verlaagt men

participatiedrempels. Elmer tracht op elke B een antwoord te bieden.

Met onze 199 vergunde en 188 gesubsidieerde plaatsen, ingebed in wijken met grote uitdagingen in

de Brusselse regio, én met de plaatsen voor dringende opvang kan Elmer beschikbaarheid van het

aanbod realiseren.

Bereikbaarheid gaat over fysiche bereikbaarheid, te voet of met het openbaar vervoer. Ook daar

slaagt elke vestiging van Elmer in, zij het binnen een wijk (Elmer Zuid en Elmer West) of door middel

van openbaar vervoer, bereikbaar vanuit verschillende wijken en gemeenten (Elmer Noord, Elmer in

de Stad). Ook de permanenties op dinsdagvoormiddag dragen bij tot de bereikbaarheid: ouders

kunnen zonder afspraak langskomen of telefoneren om hun opvangnood te bespreken. Deze

permanentiemomenten zijn ook goed gekend bij toeleiders. Vele urgente vragen van kwetsbare

gezinnen komen daar terecht. In

samenwerking met het Lokaal Loket

Kinderopvang zijn we deze

permanenties beginnen registreren.

Gemiddeld maakten in 2019 in elke

vestiging wekelijks 4,7 ouders gebruik

van de permanentie. Pieken zagen we

vooral voor de twee grote

instapperiodes september en januari. De

contacten gingen van een telefoontje

met een vraag rond opvang tot het

registeren van een volledige

opvangvraag in het centraal

registratiesysteem.

In Elmer Noord kregen we hiervoor

sinds de opstart van het Huis van het

Kind Noord ondersteuning van het

Lokaal Loket. Maandelijks houden zij

een “Spreekuur kinderopvang” op

dinsdagvoormiddag, waar ze ouders

helpen bij het registreren van hun

opvangvragen. Op die manier konden we onze eigen

permanentie voorbehouden voor vragen specifiek voor Elmer.

Zoals alle kinderdagverblijven met inkomenstarief is Elmer gebonden aan de tarieven van Kind &

Gezin. Binnen deze tarifering kunnen we echter beleid voeren op vlak van betaalbaarheid: Elmer

vraagt geen reservatiekost en door een onbeperkt aantal respijtdagen hoeven ouders niet te betalen

Sinds mei 2019 voorzien we een spreekuur kinderopvang voor ouders in

Huis van het kind Noord. Aangezien onze

dienstverlening zich tot dan beperkte

tot telefonisch contact en mailverkeer,

waren we erg enthousiast om ons aanbod

op deze manier uit te breiden. We zijn

rustig begonnen, maar ondertussen zien

we gemiddeld een 5-tal ouders elke

keer. Het persoonlijk contact is zeker

een meerwaarde. Ouders kunnen meteen en

zonder afspraak bij hun aanvraag voor

kinderopvang bij ons terecht. Dankzij

deze laagdrempelige manier van werken

bereiken we veel gemakkelijker

kwetsbare gezinnen. Zo vinden ook zij

hun weg naar de kinderopvang. En daar

zijn wij heel blij mee!

Kathlyn, stafmedewerker lokaal loket


voor afwezigheden. In Brussel kunnen kinderopvangvoorzieningen zelf een OCMW-tarief beslissen

voor ouders met specifieke moeilijkheden. Binnen Elmer maken we actief en overwogen gebruik van

dit systeem. We funderen onze beslissingen ook telkens met een dossier.

Aan begrijpbaarheid werken we

elke dag. We zetten vooral in op

mondelinge communicatie waarbij

we alle talen gebruiken, die we

binnen ons superdivers team

kunnen mobiliseren. Schriftelijk

voeren we communicatie in 3

hoofdtalen: Nederlands, Frans en

Engels. Daarnaast volgen we de

richtlijnen van Basiseducatie rond

geschreven boodschappen naar

laaggeletterden.

Tenslotte zet Elmer in op

bruikbaarheid door flexibel in te

gaan op de reële opvangnoden

van ouders, vooral op scharnier-

of crisismomenten: onmiddellijke

instap, deeltijdse en kortdurende

opvangplannen, vlotte wijziging van opvangplannen, …

De eerste gesprekken met ouders zijn een grote bron van informatie over hun thuissituatie. Wat tijd

geven aan de gezinnen om zich voor te bereiden en te organiseren op een soms onvoorspelbare

(professionele) situatie lijkt ons van groot belang. Elk gezin kan moeilijkheden kennen en hierdoor

(soms tijdelijk) kwetsbaar zijn. De kinderopvang kan hier zijn sociale rol spelen.

“La vie est parfois imprévisible, même quand

on croit être bien organisée …Du jour au

lendemain la crèche de mon fils a fermé ses

portes. J’avais 1 mois pour trouver autre

chose, quel choc pour moi! J’ai du sécher

les cours à la recherche d’une solution. Une

étudiante m’a parler d’Elmer, on pouvait s’y

rendre sans rendez-vous le mardi matin…ça

m’a fait du bien de passer à la permanence

parler de mes difficultés et surtout de ce

que je risquais si je me retrouvais sans

crèche pour mon fils. Deux jours après mon

passage je recevais déjà une réponse

positieve…Grace à l’adaptation mon fils se

porte très bien et adore venir à Elmer!

Encore merci pour votre dévouement.”

Mama van B

«Notre expérience à Elmer a été très bonne. En tant que famille d'accueil,

Elmer nous a permis de trouver une solution rapidement et dans la

confiance, à un moment très compliquée pour nous. A. est arrivé fin

octobre chez nous, sans que nous ayons pu prévoir vraiment son arrivée, et

donc prévoir une crèche à l'avance. Dès le premier rendez-vous à Elmer,

nous nous sommes senti en confiance et nous avons senti qu'A serait en

sécurité. Ce qui s'est confirmé ensuite, car A s'est très vite senti à

l'aise et presque "comme chez lui". Nous avons aussi beaucoup apprécié la

simplicité, la sobriété (dans le bon sens) cultivées par Elmer. Et aussi

la fête de fin de crèche, un vrai rituel de passage entre la crèche et

l'école. »

Pleegouders van A


“De mama van C is een alleenstaande moeder, ze leeft van een heel

kleine uitkering. Het was voor haar een bewuste keus om met haar dochtertje zolang mogelijk thuis te blijven. Plots kreeg ze een

werkaanbieding die ze deze keer niet kon weigeren want anders zou ze

nu echt wel haar uitkering verliezen. Ze kwam op de permanentie en

vertelde me dat ze opvang nodig had omdat ze “opgeroepen” werd om te

werken. Het zou om een “korte depannage” gaan. We konden snel een

opvangplaats geven… Omdat we snel begonnen met wennen en omdat de

mama nogal sceptisch was tegenover de opvang verlengden we de wenperiode met korte periodes van een 2-tal uur. Ze was vaak op de

werkvloer aanwezig bij brengen haalmomenten. Naarmate C kwam wennen

zagen we de houding van de mama veranderen tegenover de opvang: van

sceptisch en voorzichtig naar heel enthousiast en betrokken. Ze

stelde heel veel vragen en wou veel uitwisselen over de gewoontes in

de opvang, baby-activiteiten, voeding enz. Ze was ook onder de indruk dat we met de kinderen gingen wandelen en dat er intern rekening

gehouden werd met de behoeftes van het kind. Ik denk dat de mama een

heel andere beeld had over de kinderopvang in het algemeen.

Latifa, verantwoordelijke Elmer Noord

“Ik zou nooit gedacht hebben dat mijn dochter ergens anders dan bij

mij goed verzorgd en gelukkig kon zijn. Wanneer ik piep en zie dat ze

mooi aan het spelen is op de mat of in de armen van de begeleidster

ben ik zo opgelucht. Ik merk ook dat men hier rekening houdt met mijn

feedback en telkens wordt de zorg aangepast. Het is hier transparant,

ik kan binnenkomen op elke moment. Omdat het mijn eerste kindje is,

kan ik met de begeleidsters uitwisselen, ik voel dat ik goed bezig

ben Een andere wereld gaat voor mij open. Werken als alleenstaande

lijkt me ineens combineerbaar.”

Mama van C

“De mama van J zocht werk. Omdat J haar eerste kind was, wist ze niet

dat de plaatsen in de opvang zo schaars waren. Ze diende haar

aanvraag pas in na de geboorte van haar dochter. Snel kreeg ze een

werkaanbieding via een interim-kantoor, mét flexibele werkdagen. De

mama wil op de dagen dat ze niet werkt haar dochter bij haar houden.

We konden haar helpen door wekelijks opvang te voorzien op basis van

haar werkrooster. Mama stuurde deze telkens door voor de week erna.

Dit vroeg van de opvang wat flexibiliteit en organisatie maar voor de

ouder was het zeer belangrijk om nog tijd door te brengen met haar

kind. Na enkele weken begon de werk situatie van de mama zich te stabiliseren, ze kreeg nu maandelijkse uurroosters, voor de opvang

was dit eenvoudiger te plannen.”

Latifa, verantwoordelijke


Pedagogische werking

Opdrachten

Zorgdragen voor het welbevinden van elk kind

Aanbieden van rijke ontplooiingskansen voor elk kind

Werken aan verbondenheid

Elmer zet zich in om een kwaliteitsvolle pedagogische werking te realiseren. Volgens Michel

Vandenbroeck van UGent zijn daarbij belangrijke elementen het faciliteren van exploratie, de

kwaliteit van de feedback van de begeleider aan het kind en de taalondersteuning. In dit onderdeel

nemen we u mee in onze activiteiten met de kinderen, waar exploratie, verwondering en ontdekken

centraal staan.

Elmer was partner in het Europees project Building Educational Bridges in the City. Dit project gaf ons

de kans bij uitstek om met de kinderen de stad in te trekken, te ontdekken en terug in de opvang de

ervaringen te verwerken.

In elke vestiging legden we eigen accenten in de pedagogische werking. Hieronder geven we een

overzicht per vestiging.

ELMER NOORD

HET JAAR VAN DE VERHUIS EN DE GROTE UITBREIDING

In april 2019 was het eindelijk zo

ver: onze intrek in het vernieuwde

gebouw van Elmer Noord. Toch

verliep de verhuis niet van een

leien dakje. Op 8 april kregen we

groen licht om onze intrek te

nemen in het nieuwe gebouw.

Tijdens het weekend van 6 en 7

april kwamen heel wat collega’s helpen om onze spullen van het

ABC-huis te verhuizen naar Elmer Noord en de leefgroepen in

orde te maken voor de opening. De weken nadien kreeg Elmer

Noord nog veel werkmannen over de vloer om dingen af te

werken. Bij een verhuis komt meer kijken dan enkel en alleen

een intrede nemen in een (nieuw) gebouw. Deze verhuis had

“De verhuis naar Elmer

Noord was in éen

vingerknip gedaan,

maar ik moest mijn weg

nog vinden. Na een

tijdje waren we

uiteindelijk klaar om volledig te genieten

van onze kleine

schatjes.”

Rachida, begeleider

Lies Engelen


invloed op de kinderen, de ouders, de medewerkers, de buurt en onze overschakeling van horizontale

naar verticale groepen.

De capaciteit in Elmer Noord is de

laatste 2 jaar verdubbeld. In de oude

Elmer Noord was plaats voor 28

kinderen, in de tijdelijke lokalen van ABC,

onze partnerorganisatie in de buurt,

breidden we uit naar 38 kinderen. Vandaag heeft Elmer

Noord plaats voor maar liefst 68 kinderen. In 2019 konden

er dus veel nieuwe kinderen starten.

Voor de kinderen die al naar Elmer kwamen was het een

grote aanpassing. Ze kwamen terecht in totaal nieuwe

ruimtes. We gaven elk kind de tijd om te wennen aan de

nieuwe kinderen, begeleiders en ruimtes. De uitbreiding van de capaciteit betekende natuurlijk ook

kennis maken met veel nieuw startende kinderen en veel aandacht naar het begeleiden van het

wennen.

VAN SEMI-VERTICALE NAAR VERTICALE WERKING

De verhuis van een kinderdagverblijf is op zich al een grote

uitdaging. Maar onze grootste uitdaging van het voorbije jaar was

toch de omschakeling van de semi-verticale baby- en

peutergroepen naar verticale groepen. Het was een grote

verandering voor de medewerkers van Elmer, de kinderen en de

ouders. Voor iedereen was het een nieuwe manier van werken.

In Elmer Noord

hebben wij nu 8

verticale

leefgroepen. In

tegenstelling tot

vroeger zijn de

groepen kleiner

qua aantal

kinderen en

“Ik was ongeduldig en heel

nieuwsgierig. Ik kon niet

wachten om in het nieuw gebouw te zijn. Ik vond het

heel tof dat we onze

leefruimte zelf mochten

inrichten. Ik was

gemotiveerd, het was een

nieuw avontuur. Ons team werd groter in het groot

gebouw.”

Souad, begeleider

“De uitbreiding van Elmer Noord

betekende een groter team en veel

nieuwe collega’s. We kregen nieuwe

begeleiders en begeleiders in opleiding

(bio’s).

Voor sommige begeleiders betekende de

verhuis letterlijk verhuizen naar een

andere Elmer. Zo mochten wij

begeleiders van Elmer in de Stad en

Elmer Zuid verwelkomen. ” Melissa, leefgroepverantwoordelijke

“In het begin was het soms wat

zwaar voor A als kleine baby

tussen al die ravottende

peuters (ofwel leek dat zo in

de ogen van de mama :)) maar

misschien net daarom dat hij nu

zelf zo nieuwsgierig en sociaal

is geworden.

Mama van A en L


heeft elke groep een vaste begeleider.

Dit zorgt voor een huiselijke en

familiaire sfeer. Je kan de groepen zien

als een ‘gezin’.

In de verticale werking willen wij nog

meer de zelfstandigheid van de

kinderen stimuleren. Dit vind je ook

terug in de infrastructuur.

Al snel botsten wij op enkele

uitdagingen waarvoor wij een oplossing

of een andere aanpak moesten zoeken.

Het ‘eetmoment’ is daar een voorbeeld

van. Ook in een verticale werking moet

je aandacht besteden aan het eigen

ritme van elk kind. Daardoor eten

niet alle kinderen tezamen. Deze

aanpassing was voor ons een

uitdaging. Dit thema stond centraal

in een gezamenlijk zoekproces met

behulp van de LIFT-methode (zie

verder).

“Baby’s en peuters leren samen de wereld ontdekken. Samen zingen,

samen torens bouwen en weer omgooien, samen kruipen, stappen, fietsen,

praten,…. De ene maakt een groot kunstwerk, de andere leert dat verf

nat en plakkerig is. Samen met elkaar.

En gaat dat nu allemaal goed? Soms wel, soms niet. Het was vallen en

weer opstaan. Met momenten waarvan ik dacht: waarom doen we dit toch

zo? Huilende baby’s omdat je een activiteit doet met de grotere of de

kleinste heeft honger terwijl de anderen eten, de baby valt maar niet in slaap terwijl de hele groep op je staat te wachten.

Aan andere kant denk je van ja dit is heel mooi hoe alles samen loopt.

Weent er eentje voor zijn tut terwijl je een andere verzorgt dan staat

er wel altijd eentje klaar om die baby zijn tut te geven of om hem een

knuffel te geven. Ben ik bezig met iets en kan de kleinste niet aan zijn speelgoed dan gaat de grootste hem wel even helpen.” Haia, begeleider

“De verticale werking hebben we als

gezin ervaren als een echte zegening!

Onze eerstgeboren in de kinderopvang

achterlaten was emotioneel heel

moeilijk. Het wennen ging bij hem erg

langzaam. 2 jaar later kwam ons

dochtertje erbij in de groep en dat was

een heel andere ervaring! Er was amper

sprake van wennen voor haar aangezien ze

de hele dag met haar broer in de groep

was. De vriendjes van haar broer werden

ook meteen haar vriendjes. Gewoon een

heerlijke ervaring.”

Mama van S en S


BUILDING BRIDGES PROJECT: NAAR HET TREINMUSEUM

Ook in 2019 gingen we volop verder met het Erasmus+-project

“Building Educational Bridges in the City”.

Tijdens de uitwisselingsweek met

de collega’s uit andere Europese

landen organiseerden we een

uitstap naar ‘Trainworld’ in

Schaarbeek. Met de hulp van onze

bezoekers en een aantal ouders

konden we er een grote uitstap van

maken. Het idee om ‘Trainworld’ te

bezoeken was ontstaan vanuit de leefwereld van onze kinderen in Elmer. Kinderen komen dagelijks in

contact met de tram, metro en trein. Elke dag zien kinderen vanuit hun leefgroep aan de

Vooruitgangstraat treinen voorbijrijden en zingen ze tijdens het liedjesmoment ‘In een klein

stationnetje …’. We zijn in ‘Trainworld’ meer van die fascinerende machine gaan ontdekken. En

inderdaad, er was veel enthousiasme van de kinderen ter plaatse. We konden de treinen binnenin

bezoeken en bewonderen, wat voor de meeste kinderen de eerste keer van zo dichtbij was.

«Nous avons appris que des groupes inter-âges allait être crées. Cette

annonce nous a grandement réjouis pour plusieurs raisons.

Premièrement, une partie des puéricultrices qu’I a côtoyées depuis son

arrivé à Elmer continuera à s’occuper de lui. La relation

puéricultrices/parents est, selon nous, primordiale.

Secondement, une bonne partie des enfants avec lesquels I allait se

retrouver faisaient déjà partie de sa section de base.

Dernièrement, en tant qu’instituteurs, nous savons tous les deux que

les groupes inter-âges ont de nombreux avantages. Ils poussent les

enfants à observer les plus grands, à essayer de «faire comme eux»,

mais ils permettent également à chaque enfant d’évoluer à son rythme,

les plus petits développent plus rapidement leur langage, les plus

grands sont plus responsables, ...

Mama van I


ABC IN ELMER

Ook in 2019 werkten we samen met Art Basics

for Children (ABC) om peuterworkshops te

organiseren. Het verschil met de jaren voordien

was dat de peuterworkshops in Elmer zelf

werden georganiseerd. De ABC-gids nam al het

materiaal voor de workshop mee naar Elmer. Het

voordeel was dat we het materiaal een maand

lang in huis hadden en dat de workshops dus

herhaald konden worden door de begeleiders

zelf. Zo konden meer kinderen genieten van de

workshops.

Zelfs al worden de workshops reeds enkele jaren

georganiseerd voor de kinderen van Elmer, was

het nieuw voor veel begeleiders. De bedoeling

was om begeleiders te inspireren en nieuwe ideeën aan te

brengen. Achteraf konden ze experimenteren met de

verschillende materialen. De begeleider die de workshop mee

volgde, lichtte de andere collega’s in over het verloop van de

activiteit en over wat met elk materiaal kon gedaan worden met

de kinderen.

“Als introductie zijn we begonnen met een

leuk Kamishibai-verhaal. Daarnaast stonden

vijf activiteiten klaar. We zijn ze één voor

één afgegaan. Nadien konden de kinderen zelf

kiezen in welke activiteit ze nog zin

hadden. Elke activiteit stimuleerde een

ander ontwikkelingsgebied.” Alison, begeleider


ELMER ZUID

BUILDING BRIDGES PROJECT: VERKENNING VAN KUNSTWERKEN EN BRUGGEN IN DE BUURT

Een uitstap verdient een plaatsje in het jaarverslag omdat dit een mooi voorbeeld is hoe de kijk van

kinderen, hun interesse geïntegreerd worden in de dagdagelijkse werking, om nadien op een

creatieve manier verwerkt te worden samen met de kinderen in onze opvang.

De opdracht luidde om een brug te bezoeken in de buurt.

Elmer Zuid ligt dicht tegen het kanaal Brussel-Charleroi.

Met de peutergroep gingen we naar een fietsersbrug over

het kanaal. Deze brug was ons vertrekpunt. Kinderen

merkten al snel de eendjes en de boten op het water, de

auto’s die geparkeerd stonden. Begeleiders verkenden de

buurt en ontdekten samen met de kinderen dat zingen

onder een brug een leuke klank geeft. Trappen op en af

doen bleek fijn te zijn, mét de hulp van de begeleider. We

kregen zelfs toestemming om op een boot te stappen en

de boot te verkennen. Maar wat onze kinderen vooral

interesseerde waren stokjes, steentjes, bloemen, gras,

voorwerpen op kinderhoogte. En

uiteindelijk de kers op de taart, deze

voorwerpen in het water gooien! Na

deze ontdekkingstocht, werkten de

begeleiders een creatief atelier uit. Het

atelier vertrok vanuit de observatie van

de kinderen tijdens de uitstap. Wat hebben ze

gezien, gehoord, ontdekt? Bij de

ontdekkingstocht had het water en hierin

steentjes, stokjes, gras gooien de meeste

aantrekkingskracht. Begeleiders en kinderen

hadden deze voorwerpen ook meegenomen

naar ons kinderdagverblijf.

In één leefgroep werd de brug opnieuw

nagebouwd en geschilderd. Gras, steentjes en

stokjes kregen een plaats in de maquette.

Hierna konden de kinderen spelen met hun

eigen brug. Auto’s reden over de burg, eentjes

zwommen in het water, …


De kinderen waren sterk geïnteresseerd in de meegebrachte materialen en vonden het leuk om ze te

verwerken in hun zelfgebouwde

brug. Het fantasiespel kreeg een

boost.

Linken leggen tussen buiten en

binnen werkte verder in op het

fantasiespel van de kinderen.

Vertrekkend vanuit hun interesse

kreeg het creatieve proces

stimulansen. Dit gaf de

begeleiders een nieuw

denkkader. Elk element in de

buitenomgeving kon ontdekt en

verwerkt worden in de

kinderopvang.

Vanuit deze leuke ervaringen maakten we een “suprise box”. We stuurden de maquette, de flesjes en

bijhorende foto’s en filmpjes op naar onze partners in Polen, Finland en Portugal. Ze kregen ook de

opdracht om een brug te ontdekken in hun buurt, kinderen te observeren en hiermee aan de slag te

gaan.

Wij kregen op onze beurt een uitdaging vanuit Porto.

Met de post kwam een pakketje toe. Samen met de

peuters openden we de doos. In de doos zat een

zelfgemaakte “caleidociclo”. Een wat?

Een “caleidociclo” is een aaneensluitende vorm van

driehoekjes die je tot een vorm kan plooien en die

oneindig kan gedraaid worden. De “caleidociclo” was

versierd door de kinderen uit Porto. In sommige vormen

zaten zelfs schelpjes of steentjes. In het pakket zat ook

een copij van de vorm en instructies: een doe-het-zelf

pakketje om een caleidociclo te maken. Onze kinderen

“Door het kind te observeren in een andere omgeving kunnen we het beter leren

kennen.Tijdens onze uitstap met mijn peuters

merkte ik dat kinderen vooral naar de grond

kijken. Ze ontdekten er stenen, takjes,

pluimpjes van vogels, … Op de brug vonden ze

het leuk om dingen in het water te gooien.

Vanuit die observatie kwam ik tot de

volgende activiteit. De peuters kregen

natuurlijke materialen en mochten die in een

plastic fles gevuld met water steken. De

kinderen waren heel betrokken, we vertrokken

vanuit hun interesse en behoeften. Ze vonden

het leuk om flessen te vullen. Tegelijk werd

hun fijne motoriek gestimuleerd. Deze

activiteit kan je nog verder verrijken met andere natuurlijke materialen, verschillende

maten van flessen, water, verf, fruit, …

Wanneer we een andere groep kinderen op

uitstap zouden nemen, denk ik dat we tot een

andere soort activiteit zouden komen.”

Nataliya, begeleider


versierden de vorm en de begeleiders

plooiden deze. Nu hadden we ons eigen

eindeloze vorm gemaakt.

ABC-WORKSHOPS

Ook in 2019 versterkten we onze samenwerking met ABC

(Art Basics for Children). Begeleiders kregen de kans om

zich te vormen en inspireren aan de hand van

themaworkshops van ABC. Samen met het team kozen

we thema’s uit die aansloten bij de leefwereld van onze

kinderen. Door ons huidig Erasmus project (Building

Bridges ) werden we geïnspireerd door water. Met dit

thema ging Janne van ABC aan de slag. De workshop werd

een aaneenschakeling van activiteiten rond dit thema :

een Kamishibai (verteltheater)-verhaal – kennismaken

met schelpen – muziek maken met gevulde flessen water

– ontdekken van drijven en zinken – schilderen met water – sporen maken met water –

blotevoetenparcours met water – bellenblazen in groot formaat.

Onze verschillende ruimtes werden zowel binnen als buiten gebruikt. ABC gaf een voorbeeld-

workshop, waarmee de begeleiders een volledige maand aan de slag gingen om het thema te

verruimen en verder te ontdekken.

“Door bezig te zijn met het project heb ik gezien dat we eigenlijk

elke dag met kunst kunnen bezig zijn als we daarvan bewust zijn en

kunst integreren in alles wat we doen. Het project loopt af in 2020

maar het zal voor mij pedagogisch blijven leven. De denkfilosofie om

aan kinderen tijd te geven om de omgeving te verkennen, te kunnen

experimenteren en ontdekken was en blijft een bewuste leidraad bij

mij.”

Frieda, leefgroepverantwoordelijke


Deze workshops richtten zich tot onze peuters. We werkten graag in kleine groepjes van 6 kinderen in

onze crea-atelier en de polyvalente ruimte. Terwijl onze peuters het water in al zijn facetten

ontdekten, vroegen we ons af waarom we deze workshop ook niet aanboden aan onze baby’s, alle

kinderen houden immers van water.

De volgende workshop werd aangepast op maat

van onze baby’s en bleek een groot succes. De

buitenactiviteiten vonden binnen plaats en het

schilderen met water werd uitgebreid : tekenen

met water op grote keien, water en zand

combineren, natte krijtjes op een zwarte

ondergrond.

We gaan de uitdaging aan om alle workshops voor

beide leeftijdsgroepen te organiseren.

Ander thema’s die in 2019 aan bod kwamen waren: boeken - tijdens de voorleesweek, stenen - vanuit

interesse van de kinderen, beelden in de stad - geïnspireerd door de buurtwandelingen in kader van

Building Bridges.

“Voor mij was het de eerste kennismaking met ABC, omdat ik een nieuwe begeleider in Elmer ben. Ik heb van ABC geleerd dat je van een simpel

voorwerp kan vertrekken en daarmee de kinderen heel veel plezier kunt

laten beleven.

Ik vond haar voorbereiding heel tof, daarom probeer ik dit ook toe te

passen bij mijn eigen activiteiten en begeleid vrij spel. Ik laat de

kinderen kiezen tussen 2 à 3 materialen, zo veel mogelijk recyclage.”

Harissatou, begeleider


BEWEEGKRIEBELS MET HOPON

In het voorjaar startten we in Elmer Zuid het traject Beweegkriebels. Elisa en Kirsten, de charmante

opvoedingscoachen van Hopon, begeleidden en ondersteunden ons hierin. In eerste instantie

observeerden zij een motorische activiteit, die wekelijks plaats vond in de polyvalente ruimte.

De eerste beweegles werd volledig begeleid door de coachen met een opwarmingsoefening, een

kernactiviteit gevolgd door een

relaxatie. Voor de tweede en

derde sessies kregen de

begeleiders enkele gerichte

opdrachten. Aangezien het

succes, werd dit traject uitgebreid

tot de jongste baby’s. En ja, zelfs

met de “platte” baby’s konden we

veel doen!

Hier een voorbeeld van een

beweegsessie met baby’s :

Opwarming: de begeleider danste op muziek met

de baby in de armen, draaide hierbij veel van links

naar rechts. Ze nam de baby vast op haar heup,

met de rug tegen haar buik. Ruimte- en

lichaamsperceptie vaardigheden werden

gestimuleerd.

Kernactiviteit: de begeleider ging in rugligging met

getrokken benen, legde de baby in buiklig op haar

onderbenen en wipte daarmee op en neer. De

baby’s lagen op verschillende densiteitsblokken,

van harder naar zachter. De reflexen en de

ruimteperceptie werden gestimuleerd.

“We zagen de peuters steeds naar

de markt (Abattoir) gaan. We vroegen of dit ook met de baby’s

kon. Eén keer per maand kregen

we de kans om naar de markt te

gaan of om een wandeling te

maken met de baby’s. Ik ben zelf

verschillende keren mee naar de

markt gegaan. Op de markt namen

we de kinderen één per één uit de

kinderwagen. Kinderen pakten

zelf het fruit en staken het in

de winkelzak. Soms gaf de verkoper een stukje fruit om te

proeven. Onze kinderen vonden

dit leuk!

Wat we kochten namen we mee naar

de groep. We bedachten er een

activiteit mee. Zo maakten we

muntthee, we roken eraan,

proefden en bekeken de vorm van

het stukje fruit. Ik leerde dat

buiten gaan belangrijk is, ook

voor onze jongste kinderen.”

Üzüme, begeleider


Relaxatie: we verduisterden de ruimte en zetten zachte muziek op. We legden de baby’s afwisselend

op hun rugje of buikje en masseerden ze met zachte balletjes en pluimpjes. We prikkelden hierbij de

zintuigen.

Het traject werd afgerond met een ouderactiviteit. Samen met de ouders stonden we even stil bij het

thema “bewegen met je kind”. In het eerste deel kregen de ouders toelichting over het traject met

hun kinderen, gevolgd door een actief deel. We nodigden de ouders uit om mee te participeren aan

afwisselende bewegingsoefeningen samen met hun kind, ondersteund door onze begeleiders en de

coachen. We wilden hiermee de ouders zicht geven op bewegen in de kinderopvang en ideeën

aanreiken om thuis uit te proberen.

“De beweegtrajecten in Elmer waren steeds productieve trajecten waar een

warme ontvangst en fijne samenwerking centraal stonden. Hun manier van

denken, hun openheid en hun drive om te willen bijleren bleek achteraf

misschien nog het mooiste te zijn aan dit traject. Tijdens het

evaluatiemoment bekeken de begeleiders het traject en zichzelf op een

kritische manier. Het was voor ons echt de kers op de taart te horen

hoeveel zij bijgeleerd hadden en hoe we hen uitgedaagd hadden om net een

stapje extra te nemen. Van in het begin was er binnen het hele team van

Elmer de goesting om met bewegen aan de slag te gaan. Het amusement dat

de begeleiders en de kinderen beleefden tijdens de beweeglesjes is waar

het voor ons allemaal om draait. Het was voor ons al snel duidelijk dat

Elmer deze boodschap begrepen heeft en onze missie mee verspreidde. Een

mooier resultaat bij het afsluiten van een beweegtraject kunnen wij niet

wensen…”

Begeleider Hopon (I-Mens)

“Ik vond het echt fijn om met onze jongste baby’s ook aan een traject te

mogen meedoen! Ik had het soms moeilijk om met de allerkleinsten een

activiteit te doen anders dan spelen. Hiermee heb ik heel wat bijgeleerd.

Ik wist bijvoorbeeld niet dat ik het evenwicht en de spieren van het kind stimuleerde doordat ik het op mijn heup of tegen buik droeg. Ook voor

onze kindjes met specifieke zorg was dit zeker goed. We kregen tips omdat

R nooit op zijn buik wou liggen. We hebben hem op zijn buik gelegd op een

groot doek en hem gewiegd. Hij vond dit leuk en wou het graag nog doen.

Dit hebben de ouders ook thuis geprobeerd. Wat ook fijn is dat ze hun

materialen meebrachten om dinges uit te testen zoals de

densiteitsblokken, natuurmuziek, lichtjes.. Ze zijn ook zo vriendelijk,

voor mij mogen ze zeker terugkomen!”

Morgane, begeleider baby’s en referent inclusie


ELMER WEST

MEMOQ – OMGEVING: INRICHTEN VAN DE LEEFGROEPEN

In Elmer West was er werk aan de winkel om de inrichting

van de leefgroepen een sterkere pedagogische functie te

geven. We brachten het afgelopen jaar veel veranderingen

aan in ons kinderdagverblijf. Vorig jaar hadden we de

leefgroep van peuters 2 voorzien van een podium met

boekjes en ingebouwde slaapgelegenheid. Het podium dient

niet enkel als slaapplek, ook het onthaalmoment wordt er

gedaan, samen met andere activiteiten zoals voorlezen.

Eind oktober werd ook het onthaal onder handen genomen.

Deze is veranderd in een ruimte waar zowel kinderspel als

ontmoeting met ouders mogelijk is.

Tijdens de laatste weken van 2019

pakte ABC de aanpassingen in de

leefgroep van peuters 1 aan. Er kwam

ook een podium, opbergruimte voor

spelmateriaal en motorische

elementen. Nieuwe gordijnen in beide

leefgroepen maakten het geheel af.

BUILDING BRIDGES: UITSTAPPEN NAAR DE FONDERIE, MIMA EN HUIS VAN CULTUREN

Als partner binnen het Erasmus+ project gingen wij op zoek naar interessante, externe partners in de

omgeving.

Het Brussels Museum voor Arbeid en Industrie “La

Fonderie” is een museum achter onze hoek. Het museum

richt zich op de industrie, in combinatie met de sociale

geschiedenis van de stad. Het museum is gevestigd in een

voormalige bronsfabriek.

De eerste reactie van de medewerkers van de Fonderie

was er één van verrassing: zijn ze niet te jong en is het

misschien ook een beetje onveilig? Wij zagen het wel zitten

en stelden voor zelf de activiteiten te verzorgen. De

Fonderie zorgde voor de omgeving en de materialen.


De kinderen reageerden erg verrast. Ze stormden binnen en

begonnen rond te kijken en raakten geboeid door wat ze zagen. Ze

deden het standbeeld van de leeuw na. De tablet met koptelefoon

vonden ze de max. Ook de voorkant van een oude tram wekte hun

interesse. Na de eerste keer zijn we nog op verschillende

momenten teruggegaan voor verschillende activiteiten zoals

voorlezen in gezelschap van het standbeeld van de leeuw en

zintuiglijke activiteiten: materialen aanraken, voelen aan

verschillende soorten hout, …

Enthousiast door de fijne

ervaringen in de Fonderie

zetten we ook de stap naar het andere museum om de hoek: het

MIMA!

Het museum stelde voor om eerst rond te kijken en te

observeren wat we voor materiaal we nodig hadden. Vanaf het

najaar kregen we elke vrijdagvoormiddag een atelier in het

museum ter beschikking om een activiteit, geïnspireerd op de tentoonstelling, uit te voeren. Béatrice,

die tot nu toe mee ging als mama, ging later mee als organisator van de activiteiten.

Doordat de ateliers in Mima plaatsvonden creëerden wij een andere context waar de kinderen

nieuwe inspiratie en nieuwe uitdagingen kregen.

Zo kregen ze een groot gekleurd papier. Op tafel lagen foto’s van de folder. Met bic mochten de

kinderen nu aan de slag. De kinderen hadden de vrijheid om te doen wat ze wilden met de balpen, ze

keken naar elkaar, imiteerden de anderen en vooral de begeleiders.

De uitstap naar Mima herhaalde zich wekelijks. Intussen kenden de kinderen de weg. Bij het

binnenkomen wisten ze gewoon waar ze heen moesten. Toen wij de papieren gaven, gingen ze

meteen op hun buik liggen. Ze namen de balpennen en ze waren weer vertrokken.

Het Huis van Culturen ligt in het hartje van Molenbeek.

Het is een

laagdrempelige,

openbare artistieke

ruimte, een zeer

uniek initiatief

binnen de

gemeente. Door

middel van

workshops komen in het Huis zowel volwassenen als kinderen

en – in het Opstapje/La Courte Echelle - zelfs hele jonge

kinderen en hun ouders over de vloer.

De werking is vooral gericht op de opstap naar meer en betere

onderlinge samenhang. Onze verscheidenheid aan culturen


vormt een rijkdom, een haast onuitputtelijk palet aan instrumenten om ons bestaan invulling te

geven. Sociale cohesie nastreven creëert voor iedereen kansen om actief deel te nemen aan de

samenleving en erkenning te vinden: cultuur proeven, cultuur maken als bouwstenen én cement van

de samenleving.

Elmer mocht deelnemen aan een aantal voorstellingen die

het Huis van Culturen aanbood. Zo bezochten we met onze

kinderen een tentoonstelling van een artieste die haar

installatie ter beschikking stelde aan kinderen die een jaar

oud waren en echt in alle vrijheid de installatie mochten

omvormen tot een nieuw kunstwerk.

De peuters woonden de interactieve voorstelling

“Between” bij. Het was een soort cocon die de kinderen liet

ervaren om te rusten, om alleen te zijn of samen met

anderen. In het midden van de kartonnen installatie zaten

wol en stoffen die de kinderen gebruikten om zich te

verstoppen en te snoezelen doorheen luide en zachte

muziek.

Samen met de kinderen genoten we

ook van een klassiek concert. Dansen,

instrumenten ontdekken en proberen.

Otto bleek een fan van de piano.

In onze

leefruimten

lieten wij fragmenten

van concerten zien en

boden we een zak met

instrumenten aan die

we samen gebruikten.

En soms vroegen we

ouders om een

instrument te

bespelen. Ook de kinderen gaven een concert:

op het podium, lichten uit, spot aan. Wij

gebruikten ook de materialen zoals de

lichtbak, lakens, …

Door de activiteiten regelmatig te herhalen willen we herkenbaarheid creëren voor de kinderen.


ELMER IN DE STAD

RISICOVOL SPEL

In 2019 startten we in Elmer in de Stad met een project rond risicovol spel. Het was zowel voor

kinderen als begeleiders iets helemaal

nieuws. We hadden al positieve dingen

gehoord van andere vestigingen maar nu

konden ook wij aan de slag.

De begeleiders waren heel enthousiast bij de eerste

vergadering. Wel merkten ze direct op dat ze ook niet

mochten vergeten de ouders hierbij te betrekken.

Daarom installeerden we een bord waarop we info

uitwisselden met de ouders over wat “Risicovol spel” was

en hoe we dit aanpakten. We bevraagden ouders hoe ze

vroeger zelf speelden thuis. Wat mocht wel, wat mocht

niet? En wat vonden zij het leukst? De collega’s koppelden

dit dan aan spelmomenten die we zelf in de opvang deden.

Verder stelden we zelf een infomoment samen waar ouders konden proeven van een activiteit en

wat theoretische uitleg kregen. We sloten af met inspirerende foto’s.

“Het was heel fijn om tijdens het infomoment risicovol spel zelf te

mogen ervaren hoe de kinderen worden uitgedaagd. We legden samen met de

andere ouders een parcours af - dat zorgde voor een leuke sfeer tussen

de ouders ! - maar die fijne mix van plezier en uitdaging maakte ook

meteen duidelijk waarom dit soort spel belangrijk is.

Ik vond het uiteraard ook heel plezant om daarna te zien - op de

filmpjes - en te horen van de begeleidsters hoe mijn dochter dit

ervaart en ermee omgaat.

Ik merk ook dat we in onze opvoeding thuis nu meer aandacht hebben voor

elementen van risicovol spel. Zo ben ik me bewuster van het plezier dat

mijn dochter beleeft aan iets ‘moeilijks’ en probeer ik haar dat zoveel

mogelijk te laten ontdekken.” Mama van L


TIKTAK

Via een stagiaire Pedagogie van het Jonge Kind kregen we een Tiktak-moment aangeboden. De

begeleiders waren hier heel enthousiast over. De vraag rond verbreding van activiteiten bleef komen

en daarom werkten we samen met de

stagiaire een coachingstraject uit rond het

organiseren van een goed tiktakmoment.

Eén van onze vaste begeleiders was trekker

van dit projectje. Ze ging samen met onze

pedagogisch ondersteuner in een ander

kinderdagverblijf kijken. Hier gebruikten ze

Tiktak om een thema in te leiden. Ook met

de Brede school-coördinator van campus

Nieuwland, een krak in Tiktak, wisselden we

leuke momentjes en ideetjes uit.

BUILDING BRIDES: BRUG- EN TREINPROJECT

“Bij het uitvoeren van de Tiktak-activiteit van de student, merkte ik

op dat de kinderen het super leuk vonden. Ze bleven zo gefocust kijken

en vroegen om het nog eens te doen. Dat heeft me geinspireerd om meer

te weten te komen over Tiktak en om er variaties op te zoeken. Ik werd hiervoor ondersteund door Laura, onze stagiaire PJK. Met haar

hulp konden we wat materialen verzamelen en begonnen we te oefenen.

Want het is toch belangrijk dat je je activiteit goed onder de knie

hebt en de juiste muziek gebruikt. Tiktak maakt gebruik van veel

kleuren, herkenbare melodietjes en herkenbare onderdeeltjes met

speelgoed die prikkelt. Ik kijk er telkens naar uit om mijn nieuwe variaties te kunnen uitproberen.

Voor mij is het nu echt een speciaal moment geworden. Je kan de fatasie

stimuleren van de kinderen en ook echt kijken naar hun reactie. Het is

een gezellig moment dat je bijna niet kan beschrijven met woorden. Het

is de tik-tak-magie!”

Petya, begeleider


In het kader van ons Erasmus+ project, stuurden we

challenges naar elkaar. Één van de challenges die wij

opstartten was “bezoek een brug en ga hiermee aan

de slag”. Binnen de verschillende vestigingen gingen

we daar op onze eigen manier mee om, afhankelijk

van wat de nabije omgeving bood.

Zo ging Elmer in de Stad op bezoek naar de brug

waar we bijna wekelijks passeren, op weg naar

Rusthuis Sint-Monika. We stonden echter nooit stil

bij de brug zelf en bij de trein die erover heen reed.

Dit deden we nu wel.

Nadat we werkten aan een eigen trein, stuurden we

die op naar onze collega’s in Porto. Ook daar gingen

ze aan de slag met het thema brug. Later gaat ons

postpakket ook nog naar Finland en Polen.

Naast het

treinproject

bezochten we

ook een

tentoonstelling

in Muntpunt,

het

stripmuseum,

het

natuurwetenschappelijk museum en het garderobemuseum van Manneke Pis. We verkenden ook de

kunst in rusthuis Sint-Monika. Telkens waren we verrast van de betrokkenheid van de kinderen.

We kijken al uit naar de tentoonstelling rond Keith Haring in Bozar!

“Toen onze trein op het spoor

aankwam, stonden alle kinderen

te zwaaien naar de trein. De

machinist toeterde en wat

vonden ze dat leuk! M zong de

hele tijd van ‘In een klein

stationnetje’; L zag dan weer

allerlei andere treinen

aankomen en vertrekken. O was

geïnteresseerd in hoe alles

werkte: de deuren die open en

toe gingen, de speaker met de

conducteur die van alles zei,

de lichten die knipperden, …”

Astrid, verantwoordelijke


“De kinderen vonden de uitstap met de trein zeer leuk. We stapten te

voet naar het Zuidstation en passeerden langs een grote brug waar de

kinderen de trein vaak zagen rijden. Ze riepen allemaal “kijk, kijk de

trein!” Ze zwaaiden. Onder de brug was een mooie kleurrijke tekening.

We hoorden de trein als hij over de brug reed. Verder in de straat was

een muurschildering met een tekening van sporen. De kinderen hadden het

voor de begeleiders gezien. In het Zuidstation zagen de kinderen zo

veel treinen. Ze waren zo enthousiast en wezen alles aan met hun

vinger.

Ze konden niet wachten en wilden graag in de trein stappen. Iedereen

ging op zijn plaats zitten. Toen de trein begon te rijden, begonnen de

kinderen spontaan te zingen “In een klein stationnetje”. We reden over

de brug die we eerder zagen. De kinderen zwaaiden naar Elmer.

We kwamen aan in het Centraal station. De kinderen wilden zelfs niet

uit de trein.Het was een echt avontuur!

Na de uitstap deden we in Elmer verschillende activiteiten rond de

trein en de brug. Het was fijn om te zien dat de kinderen echt anders

speelden met de treinen die we hebben. Ze maakten van vanalles bruggen

en tunnels en reden echt met de trein in plaats van botsen en gooien!

Zelfs de kinderen die niet mee waren op uitstap, werden toch

aangestoken door de anderen.”

Marie-Claire, begeleider


Ouderwerking

Opdrachten

De ouder is de eerste opvoeder

Samen opvoeden

Maatschappelijke participatie mogelijk maken

Ontmoeting mogelijk maken

Elmer gaat ervan uit dat ouderbetrokkenheid en -participatie in 1000 kleine en minder kleine

dingen zit. Het start bij de missie, waarden en opdrachten van Elmer. De ouders krijgen hier steeds

een eigen plaats in.

In alles wat we doen willen we de betrokkenheid en de participatie van de ouders stimuleren: tijdens

de intake, het wennen, bij het maken van zachte overgangen,...

We proberen op verschillende manieren zicht te krijgen op de verwachtingen van de ouders: dagelijks

tijdens de brengen haalmomenten, tijdens tevredenheidsgesprekken, via een schriftelijke bevraging.

Opmerkingen of suggesties die we horen registreren we om de werking van Elmer te verbeteren.

De ouders zijn goed vertegenwoordigd in het bestuur. Ze brengen de waardevolle stem van de

stakeholder van de ouders binnen in bestuursbeslissingen. Daarnaast maken de ouders ook gewoon

deel uit van de teams: in kader van het opleidings- en tewerkstellingsluik zijn de ouders een dankbare

bron voor recrutering. Eenmaal afgestudeerd als begeleider stromen velen door naar een vaste

functie binnen Elmer.

ELMER NOORD

OUDERCOMITÉ

We betrokken de ouders bij de

inrichting en de verhuis. Bij elke

stap informeerden we hen en

beantwoordden we hun vragen.

Aan het eind van elke

ouderactiviteit was dit op een

informele manier het onderwerp

van gesprek. Wanneer we de

leefgroepen indeelden, gaven ze

hun voorkeuren mee. Elke ouder

wist te zeggen in welke groep hij

liever zijn kind zag en bij welke

aandachtspersoon. Gelukkig verliep

de verdeling heel vlot. Broers en

zussen konden samen in dezelfde groep, zelfs de vriendjes hebben we kunnen samenzetten. De

ouders ervaarden hierdoor betrokkenheid en mogelijkheid om te participeren.


Enkele weken na onze verhuis stelde een ouder voor om een oudercomité op te richten. De wens was

om via die weg uit te wisselen over onze pedagogische keuzes in Elmer, maar ook mee vorm te geven

aan de inhoudelijke werking. Voor Elmer was het een teken dat ouders zich op hun gemak voelen en

het vertrouwen hebben dat men in Elmer rekening houdt met hun inbreng.

Bij het eerste bijeenkomst was de opkomst veel groter dan verwacht, onze personeelsruimte was te

klein. Het was voor ouders een beetje zoeken naar de vorm van deze bijeenkomst: frequenties,

onderwerpen, hoe communiceren naar andere ouders,… Het was duidelijk dat ouders heel betrokken

waren en dat sommigen zeker een grotere rol wilden innemen binnen de opvang.

Maandelijks vond het oudercomité plaats in Huis van Het Kind Noord, van 16u45 tot 18u. De ouders

gaven via een mama die de agenda maakte de onderwerpen die ze wilden bespreken. De thema’s

gingen over de missie en visie van Elmer, informatie naar ouders, de nieuwe verticale werking,

voeding, uitstappen en buitenspel, aanpak van ongewenst gedrag van kinderen in de opvang.

Samen met onze pedagogisch ondersteuner bereidden we op voorhand de thema’s voor. De

uitwisselingen met de ouders waren zeer boeiend zowel voor ons als voor hen. We kregen meer zicht

op wat ouders belangrijk vinden. In dialoog gaan over hun verwachtingen hielp ons sneller te

reageren en indien nodig aanpassingen te voorzien.

“Het oprichten van een oudercomité kwam vanuit een nood die ik voelde

bij mezelf als mama van twee kindjes op de kribbe, maar ook vanuit

andere ouders. De nood om een soort van brug te zijn tussen de kribbe en de ouders, maar ook om de band onder ouders mogelijks te versterken.

Het begon met een simpele vraag, hoe kunnen we de communicatie

verbeteren tussen de ouders en de kribbe en de ouders onderling?

Van in het begin zagen we grote interesse bij de ouders die ons

motiveerde om verder te doen. Wat uiteindelijk ook vanzelfsprekend is,

zelfs al blijven onze kinderen maar maximaal 2j5 op de kribbe,

spenderen ze soms volledige dagen en weken op de kribbe door onze 'werk

werk werk' samenleving.

We zijn de kribbe echt dankbaar, om hiervoor van in het begin open te

staan en zich in te zetten om het elke keer opnieuw leerrijk te maken

en antwoorden te bieden op onze vragen.

We hebben als ouders ook gezien dat er rekening gehouden wordt met onze vragen en verwachtingen, en dat dit zowel de kribbe als de ouders

sterker en aangenamer maakt.

We kijken er naar uit om elke keer weer samen te komen en te delen.

We zijn ervan overtuigd dat ouderparticipatie de sleutel tot succes

is!”

Rabia, mama van I en Z


OUDER ALS VRIJWILLIGER

Via het oudercomité gaven ouders aan meer betrokken

te willen worden op de dagdagelijkse activiteiten met de

kinderen. De mama van M, psychologe van opleiding en

bekend met de Montessori-methode, organiseerde in de

groep van haar dochtertje een motorisch parcours. De

kinderen genoten ervan! De mama genoot dan weer van

het enthousiasme van de kinderen en bood aan dit graag

te herhalen.

De mama van L, die opleiding onthaalmedewerker

volgde, kwam ons helpen met het onthaal aan de inkom.

Voor haar was het een kans om de Nederlandse taal te

oefenen.

ELMER ZUID

Onze zomer- en winterfeesten kennen al jaren een

enorm succes. Tijdens de zomer vieren we feest in de

tuin, in wintertijd toveren we onze polyvalente gang om tot

feestdecor.

Graag geven we onze geheimen van ons succes prijs.

Eerst stellen we een

werkgroepje samen met

begeleiders en logistiek. Het

werkgroepje organiseert het

feest volledig. Voor het

zomerfeest kiezen we altijd een

thema. In 2019 was het feest

geïnspireerd door Kermis. We

hadden vele leuke ideeën bij de

eerste brainstorm : een visspel,

ballen gooien, een

schminkstand, een podium, een fietsparcours, een springkasteel, fruitcocktails, een museum. Al snel

bleek onze tuin te klein en beslisten we om de aanpalende buitenruimte van de school en onze inkom

ook te gebruiken.

“C’était un plaisir pour

moi d’organiser une

activité dans la section

de ma fille. Cela m’a

permis de faire plus ample

connaissance avec les

enfants de son groupe

ainsi que sa

puéricultrice. Ma fille

etait très fière…Nous

sommes tellement reconnaissants pour

l’acceuil chaleureux, que

cela nous fait du bien

d’aider à notre tour.”

Hoda, de mama van M


Naast het ruime spelaanbod lieten we de ouders ook

kennismaken met onze pedagogische werking. We gaven hen

een inkijkje in het verloop van een dag in de kinderopvang.

Dit jaar kozen we een museum, met werkjes van kinderen,

filmpjes en foto’s van onze activiteiten.

We vroegen aan de ouders om een hapje mee te brengen. Elk

jaar tovert er zich een enorm buffet met een diversiteit aan

gebakjes en hapjes.

Telkens proberen

we ook ouders

bewust samen te

brengen en te

zoeken we naar

bindingen onder

elkaar. Zo legden we tijdens ons winterfeest een ‘waar-

woon-je-kaart’ aan. Ouders konden aan de hand van een

stickertje met de foto van hun kind hun woonplaats

aanduiden op de kaart van Anderlecht. Gezien we

buurtgericht werken, wonen heel veel gezinnen in een

kleine straal rond het kinderdagverblijf. Ouders

ontdekten hierdoor andere ouders die dicht in hun buurt woonden.

Ook maakten we van het feest gebruik om begeleiders en ouders beter te laten kennismaken. We

planden bewust in dat begeleiders een babbeltje konden slaan met ouders. We gebruikten

methodieken zoals een wie-is-wie quiz en een spel waar ouders moeten raden welk geboorteland bij

welke begeleider hoorde.

Kinderen die bijna naar school gingen, werden in de bloemetjes gezet en kregen hun diploma. Ook

begeleiders kregen op hun beurt afscheidscadeautjes. Tegelijk konden ouders ook een compliment

kwijt op onze complimentenmuur. Fijn om achteraf te lezen en te voelen hoe zeer ze ons werk

appreciëren!

Het samenbrengen van alle ouders was ook een goede kans om talenten en interesses van ouders te

polsen. Zo kreeg de werkgroep “groen” vorm, konden we dieper ingaan op een aantal opmerkingen

van de ouderbevraging, brachten we ouders met vraag en antwoord samen.


Zo een feest gaf ook de gelegenheid om de teamgeest van de medewerkers te polsen. Iedereen bleek

moe maar voldaan!

ELMER WEST

OUDERACTIVITEITEN

Maandelijks organiseren we een ouderactiviteit. Vaste

waarden zijn de nieuwjaarsreceptie, de uitstap naar de

kinderboerderij het Neerhof in Dilbeek, het zomerfeest in

de tuin en de herfstwandeling. In het kader van de

voorleesweek werken we ook steeds een samenwerking

met de bibliotheek uit.

Voor de oudercafés werken we samen met Hopon, een

deelwerking van Solidariteit voor het Gezin (nu: I-mens).

De ouders delen hun eigen ervaringen rond een thema en

leren zo van elkaar. We organiseerden 6 oudercafés met

de thema’s waarden en normen, grenzen stellen,

zindelijkheid, meertaligheid, voorlezen en kleuterschool.

Het doel van al deze activiteiten is steeds

ouders met elkaar in contact brengen,

zodat ze kleine en grotere zorgen met

elkaar kunnen delen. Hierin vinden ze

sociale steun, die belangrijk is om hun

taak als ouder in een grootstad goed te

kunnen vorm geven.

“From the beginning Elmer was like a second home to us and they

welcomed our son and us as parents. Soon we discovered Elmer was so

much more than just a day care crèche. The symbol of the Elmer

elephant is really lived and being a mixed race family from Belgium,

India and England was never a problem, in fact it was welcomed. There

were always initiatives and projects to stimulate the children and

engage the parents. During our time at Elmer we helped to organise a

shadow puppet theatre, we attended parenting sessions, we visited a

farm, we participated in weekend activities in a local park and we saw

the fruition of a chicken garden! What I most appreciated was the open

door policy whereby I could go and speak to the office staff or

volunteer to help the crèche. Thank you Elmer for going the extra mile

and taking care of our son. You are appreciated.”

Jagruti and Vincent, parents of E


ELMER IN DE STAD

10 JAAR ELMER IN DE STAD

2019 was voor Elmer

in de Stad een

feestjaar. We

vierden namelijk het

tienjarige bestaan,

samen met ouders,

kinderen, collega’s

en oud-collega’s,

kinderen die

ondertussen al naar

school gingen en

allen die een band

hadden met Elmer in

de Stad.

De opkomst was

groot en het was een

fijn samenzijn. We

zongen het Elmer-

lied onder muzikale

begeleiding van Abdessamad, onze klusjesman. We deden

ons tegoed aan overheerlijke traktaties. De fijne babbels

maakten de avond meer dan af.

“Jongens, meisjes aan de kant - Daar komt Elmer de Olifant

- Tien jaar zijn we in de Stad - We hebben al heel wat

kinderen gehad - Ook begeleiders waren er bij - Zo maakte

Elmer iedereen blij - Jongens, meisjes aan de kant - Daar komt Elmer de Olifant - Groeien doen we

elke dag - Genietend van elkanders lach - In de groep of onder jullie twee - Feest maar lekker met ons

mee”

BUILDING BRIDGES: NAAR HET NATUURWETENSCHAPPELIJK MUSEUM

Vorig jaar gaven we al de aanzet om meer aan cultuur te doen met onze kinderen. We gingen toen

met een klein groepje naar het natuurwetenschappelijk museum. Die enkele kinderen vertelden aan

de ouders wat ze gedaan hadden. En van het een kwam dan natuurlijk het andere.

“We hebben altijd fijne

momenten gehad in Elmer in

de Stad. We waren daarom heel blij dat we op deze

manier de begeleiders nog

eens terug konden zien.

Het was een beetje als een

mini-reünie. We hopen dat

bij 20 jaar Elmer in de Stad, nog zo een

spetterend feest kan

plaatsvinden!”

Ouder van kindje dat 4 jaar geleden Elmer verliet


We gingen als ouderactiviteit

naar het museum. Het was een

vrij grote groep, dus we

moesten ons goed organiseren.

De begeleiders namen die rol

heel goed op! Op voorhand

werd goed gekeken met

hoeveel volwassenen, hoeveel

koetsen of draagdoeken,

hoeveel stappers.. we gingen.

Zo konden de begeleiders de

beste transportmogelijkheid

bekijken. Het werd een busrit.

Een heel enthousiaste busrit!

Van dino 's tot berenexpo, van

benedenverdieping tot boven, we hebben

het allemaal gezien. De ouders waren

super enthousiast, net als de kinderen. We

zagen heel mooie momenten tussen

ouders en kinderen.

Een mama liet ons weten dat ze heel blij

was om op deze manier het museum te

leren kennen. Zelf zou ze niet met haar

dochtertje gegaan zijn, maar dankzij ons

initiatief heeft ze gezien dat er meer

mogelijk is met kleine kinderen, dan we

denken. Ze gaf aan een volgende keer

terug mee te willen!

“Het voelt een beetje als een grote familie waar op maat wordt gewerkt

van ieder kind én iedere ouder. Het team lijkt de perfecte formule

gevonden te hebben om de kinderen in een veilige en geborgen sfeer te

stimuleren tot zelfredzaamheid op het tempo van hun ontwikkeling. Ze

vergroten stapsgewijs hun leefwereld door in te haken op alles wat de

stad te bieden heeft.

De grootste troef van het kinderdagverblijf is volgens ons dat ieder

personeelslid doordrongen is van de visie en de job met hart en ziel doet. We merken dat aan onze peuter die helemaal zichzelf durft te zijn

en een heel gelukkig kind is. Wat kan je als ouder nog meer wensen? Die

eerste levensjaren zijn zo belangrijk om vol zelfvertrouwen te kunnen

verder groeien.”

Nele, mama van M


Wijkwerking, netwerkvorming en samenwerkingsverbanden

Opdrachten

Elmer als actieve partner in de buurt

Elmer als oefenplaats voor samenleven

LOKAAL NIVEAU

Op lokaal niveau is Elmer steeds op zoek naar mogelijke samenwerkingen met partners uit de buurt.

ELMER NOORD

HUIS VAN HET KIND NOORD @ ELMER NOORD

Elmer huist sinds dit jaar onder hetzelfde

dak als het fysieke Huis van het Kind

Noord. Dit betekent heel wat voordelen

voor onze ouders met jonge kinderen. Ze

kunnen genieten van de diensten en

activiteiten die de verschillende

organisaties aanbieden zonder zich elders

te verplaatsen. Na verloop van tijd

herkennen gezinnen elkaar en bouwen

relaties op, het geeft een gevoel van

gezelligheid en verbondenheid.

Wanneer ouders met vragen zitten,

kunnen we vanuit de opvang snel op de

bal spelen door een opvangplaats aan te

bieden of door te verwijzen indien nodig.

De vragen of problemen die gezinnen

ervaren zijn soms divers en multipel,

verschillende disciplines zijn dan nodig

om oplossingen te bieden aan kwetsbare

gezinnen. Het is daarom heel belangrijk om als

kinderopvang (inclusief begeleiders!) op de hoogte

te zijn van het aanbod en agenda van de partners.

De verschillende bijeenkomsten met de partners

zijn hiervoor

dankbaar, men

leert elkaars

organisatie

beter kenen

om op een

efficiënte en

tegelijk warme

“Op een dag was het bijzonder

moeilijk thuis, ik moest weg met de

kinderen het was geen leven meer voor

ons. Mijn hart zei mij dat ik hier

moest komen in de crèche om hulp te

vragen. Omdat ze hier al een beetje

op de hoogte waren van mijn thuis

situatie. Ik kon zitten in een

rustige plek met een kopje koffie om

een beetje te bekomen. Men heeft geregeld dat ik meteen een afspraak

kreeg bij CAW en in Elmer hebben ze

mij een voltijds opvang gegeven voor

mijn zoontje. Het was voor mij een

grote ondersteuning om de nodige

stappen te zetten om uit deze

onleefbare situatie te komen” Mama van R


manier de gezinnen verder te helpen. Samen stelden we een gedeelde ambitie op waar iedereen zich

kon in terugvinden. Dit gaf ons een gezamenlijk doel om naartoe te werken of naar te verwijzen

wanneer keuzes moesten gemaakt worden.

In mei organiseerden we een kick-off weekend met een feestelijke opening van het gebouw en een

tweedehandsbeurs, een kindermarkt en een leuk en educatief aanbod van de werkgroep “Early

literacy”.

(WARM) ONTHAAL, EEN BEROEP OP ZICH

De verdubbeling van de opvangcapaciteit en het samenhuizen met Het Huis van het Kind Noord

bracht een groot aantal bezoekers mee. De mooie inrichting van onze onthaalruimte moest ruimte

bieden voor een warm welkom. Het leek ons belangrijk om onze familiale sfeer te behouden

ongeacht de grootte van onze gebouw. Om dit mogelijk te maken hebben we ons onthaal onder de

loupe genomen: hoe moest het eruit zien, door wie, hoe konden we versterking inzetten op de

piekmomenten? Hierdoor ontstond een “draaiboek onthaal Noord” die heel nuttig is voor de persoon

– administratief medewerker, onthaalmedewerker, vrijwilliger, verantwoordelijke, begeleider- aan

het onthaal. Een aantal kwaliteiten zoals enthousiasme uitstralen, kunnen informeren, welwillend

zijn, meertalig zijn …bleken een

vereiste.

SPEELCAFÉ

In het speelcafé bieden we de ouders

de mogelijkheid om elkaar te

ontmoeten terwijl de kinderen vrij

kunnen spelen in een mooie en veilige

speelruimte. Vanuit een

ouderbevraging bleek dit een gemis te

zijn voor vele ouders. Het speelcafé

ging wekelijks door in de prachtige

ruimte van het Huis van het Kind, op de

tweede verdieping van het vernieuwde

gebouw. In Elmer beschikten we over

enkele ervaren begeleiders die een rol

als gastvrouw (een belangrijke

competentie/talent binnen Elmer)

perfect konden opnemen. We

“Ik bezocht met mijn mama en zoontje het speelcafé op vrijdag en leerde

daar kindverzorgster Latifa kennen, die zich onmiddellijk ontfermde

over onze kleine man. Dit voelde goed! Niet veel later kregen we

bericht dat ons zoontje in Elmer Noord terecht kon, en zelfs bij Latifa

in de groep. Wat een geluk. De eerste weken waren even wennen en aanpassen, zowel voor hem als voor ons, maar hij heeft ondertussen zijn

plekje gevonden.”

Mama en papa van M

“Ik vind het een leuke, spannende en

toegankelijke ouderactiviteit. Een nieuwe

uitdaging voor Elmer en voor mij om

ouders bij elkaar te brengen. We

ontmoeten wekelijks zowel ouders en kinderen vanuit Elmer, vanuit de buurt en

ouders die via via van ons hebben

gehoord.

Als gastvrouw maak ik er een warme

aantrekkelijke plaats van, Waar ouders

komen spelen met hun kinderen. Met veel

plezier bereid ik de speelhoeken voor

voor de kinderen. Ik zet thee en koffie

klaar op de tafel en het speelcafé kan

beginnen.

Sommige mama’s hebben er hun wekelijkse

uitstapje van gemaakt.”

Latifa, begeleider


bereidden de opstart voor door de rol van gastvrouw te bespreken en te onderscheiden van die van

kindbegeleider.

KOALA-WERKING

KOALA is gericht op maatschappelijk kwetsbare gezinnen met kinderen

van -9 maanden tot 3 jaar. KOALA Schaarbeek staat open voor alle

gezinnen ongeacht woonplaats en socio-economische kenmerken. We

monitoren of gezinnen uit de buurt komen en of we kwetsbare

gezinnen bereiken. In 2019 hadden we een mooie mix van kwetsbare

gezinnen en iets sterkere gezinnen.

Via toeleiding zette de KOALA-begeleider, tewerkgesteld door vzw Ket

in Brussel, heel sterk in op het bereiken van kwetsbare gezinnen uit de

buurt. Dit deed ze door aanwezig te zijn op plekken in de wijken waar de gezinnen reeds kwamen

(schoolpoorten, kinderdagverblijven, wijkfeesten, organisaties...) en door samen te werken met

organisaties die deze gezinnen reeds bereikten.

Tijdens de kind- en ouderactiviteiten staat het kind altijd centraal. De activiteiten zijn aangepast aan

de leeftijd en de leefwereld van het kind en ze zijn gericht op interactie tussen ouder en kind.

“Het was heel interessant om zo’n speelcafé mee te maken. Ouders en

kinderen worden hartelijk verwelkomd bij het binnenkomen. Nadat de

bezoekers wat geïnstalleerd zijn, worden ook even de twee regels van

het huis meegegeven: schoenen uit en eten enkel aan de tafel. In het

begin spelen de meeste ouders wat met hun kindje. De kinderen gaan al

snel in interactie met elkaar wat het voor de ouders gemakkelijker

maakt om contact te leggen. Na een tijdje gaan de ouders iets drinken

en de kindjes iets eten. In veel gevallen komt er aan de tafel een

gesprek tot stand waar je het onderling versterken kan voelen: ‘Hoe

gaat het slapen bij jouw kind?’, ‘Mijn kindje wil altijd bij mij

zijn’, ‘Binnenkort inschrijven voor school: naar welke school gaat

jouw oudste kind?’ , ‘Hoeveel talen spreken jullie thuis?’ De thema’s die voor jonge ouders belangrijk zijn, komen spontaan aan bod en tips

worden uitgewisseld, onder andere ook over andere ontmoetingsplaatsen

zoals Baboes of vrijetijdsactiviteiten. Er worden vragen gesteld die

de kijk verruimen en er wordt gerustgesteld. Wat in de theorie wordt

beschreven over het kleine ontmoeten, zie je in de praktijk gebeuren.

Soms werden er wel zes talen gesproken, waarbij elke ouder in zijn

eigen moedertaal een gesprek kon aangaan. Dat dit eens goed kan doen,

kon je aan de decibels horen. En dat ontmoeting versterkend werkt,

zie je in zo’n speelcafé gebeuren.

De gastvrouw hoeft dus niet veel te ‘doen’ maar wel op een goede

manier aanwezig te ‘zijn’. De gastvrouw/heer moet geen deskundige

zijn in opvoeden maar een deskundige in het verwelkomen en verbinden

van mensen.” Lieve, stagiaire Gezinswetenschappen


Sinds de opening van

Huis van het Kind –

Noord ging de wekelijkse

kind- en ouderactiviteit

hier door op

donderdagochtend.

Tijdens KOALA konden

ouders en hun kinderen

samen spelen en andere

gezinnen met jonge

kinderen ontmoeten.

Daarnaast organiseerde

de KOALA-begeleider ook activiteiten zoals muziek maken,

experimenteren met verf, bewegen, zintuiglijk spel…

Met de activiteiten van KOALA willen we een positieve

impact realiseren voor een goede start in de kleuterschool.

De KOALA begeleider hielp ouders ook op weg met

individuele vragen en ze liet gezinnen kennis maken met

organisaties in de buurt. Voor de wekelijkse KOALA-

activiteiten werkte de begeleider samen met verschillende

partners uit het netwerk van Huis van het Kind zoals

HOPON, de bibliotheek, Elmer, een student van Odisee,

Baboes (vervangingen bij ziekte)…

ZATERDAGACTIVITEITEN

Uit een bevraging bij de start van het Huis van

het Kind, waaraan bijna 150 ouders deelnamen,

kwam de nood aan een aanbod op zaterdag

naar voor. De ouders uitten ook de nood aan

veilige buitenruimte voor jonge kinderen.

Daarom zetten we in op de organisatie van

maandelijkse zaterdagactiviteiten. We startten

met een tweedehandsbeurs in samenwerking

met Zwanger in Brussel. Daarna volgde een

tuincafé. Op die manier konden ook werkende

ouders kennismaken met het ‘speelcafé’-

concept.

Alle gezinnen zijn welkom op de zaterdagactiviteiten. Aan een aantal activiteiten konden gezinnen

vrijblijvend deelnemen, zoals het tuincafé. Bij andere activiteiten was inschrijving nodig, bijvoorbeeld

de ouder-kind yoga, het brunch-gesprek met als thema DRUK DRUK DRUK, in samenwerking met de

“Eindelijk zijn er echte

activiteiten voor kleine kinderen in Schaarbeek!”

“Deze activiteiten zijn

goed om andere mama’s met

kinderen te leren kennen.

Anders zitten we thuis en kennen we niemand.”

2 mama’s in gesprek

tijdens een picknick


CM, de muziekworkshop met de Muziekboom. Voor de

activiteiten op inschrijving was snel zijn de boodschap!

Daarenbovenop waren alle zaterdagactiviteiten kosteloos.

Vanuit Elmer Noord merkten wij dat we bij de eerste

zaterdagactiviteiten onze eigen ouders niet altijd makkelijk

konden bereiken. Het waren voornamelijk andere

gezinnen die naar de activiteiten kwamen. Om de

maandelijkse zaterdagactiviteiten bij onze ouders te

promoten, spraken wij de ouders persoonlijk aan tijdens

het warm onthaal in de ochtend. Dit werkte, want bij de zaterdagactiviteiten in het najaar namen

meer ouders van Elmer deel.

ELMER ZUID

Voor Elmer Zuid deed zich een nieuwe opportuniteit voor. Met de opstart van de Huizen van het Kind

in Brussel en de concretere uitbouw van het fysieke Huis van het Kind in Anderlecht werden we

vanuit de Vlaamse Gemeenschap Commissie geselecteerd om een dossier in te dienen rond een

lerend buurtgericht netwerk. Samen met partners uit het Anderlechts werkveld: OCMW,

Anderlechtse Kinderdagverblijven, Brede School, Hopon, Culthuregem, Medikureghem, CAW, Huis

van het Kind: een netwerk vormen om te kunnen inspelen op de noden en behoeften van een buurt.

Ons dossier werd weerhouden en als snel volgde een startvergadering met het ruime netwerk. Onze

buurt, Kuregem, werd één van de vier proeftuinen. Om de noden en behoeften te kennen van onze

buurt namen we diepte-interviews af bij onze gezinnen en bevraagden we sleutelfiguren uit de

wijken. Elke partner sprak gezinnen aan en zo verzamelden we een eerste nodenanalyse. Eind 2019

sloten we af met de volgende uitdaging voor 2020 :

“We willen dat gezinnen met kinderen van 0 tot 12 jaar de nodige

ondersteuning krijgen waar ze recht op hebben en die zij nodig

hebben. Dit willen we verwezenlijken door middel van een

toegankelijke dienstverlening voor de gezinnen en een bijhorend

breed en warm onthaal.”

Kwetsbare gezinnen zijn vaak niet op de hoogte van het aanbod binnen hun wijk. Ook hebben ze het

gevoel dat ze niet altijd de juiste informatie vinden en dat hun kinderen nood hebben aan een veilige

leefomgeving. Ze kennen niet of hebben geen toegang tot het Brusselse aanbod voor hun kinderen.

Laagdrempelige organisaties bereiken wel kwetsbare groepen. Het wordt in 2020 een hele uitdaging.

Via de methodiek van de veranderingstheorie willen we met het ruime netwerk aan de slag.


Ook het Huis van het Kind

kende een groeispurt. Na het

ter beschikking stellen van een

fysiek huis voorzag de

gemeente Anderlecht ook

middelen om personeel aan te

werven. Met de huidige

partners organiseerden we

maandelijks een ouder-kind

beleving: een muziekatelier,

een dansvoorstelling,

zaadbommen maken.

Met de komst van de nieuwe medewerker zal het aanbod zeker en vast nog verruimd worden en

hopen we verder te kunnen groeien.

Het netwerk rond het Huis zorgde ervoor dat welzijnspartners samen werkten aan een

gemeenschappelijk doel in het belang van de gezinnen. Om ons meer zichtbaarheid te geven bij

partners organiseerde het Huis van het Kind in samenwerking met de Brede School Anderlecht een

netwerkdag. Een 100-tal partners kwam samen om

kennis te maken en ideeën uit te wisselen. In de

voormiddag hielden we een speeddate en in de

namiddag een rondetafelgesprek rond een thema.

Het evenement was een groot succes en zorgde

voor zinvolle uitwisseling, die weer nieuwe

uitdagingen met zich meebrachten voor de buurt. Zo

maakte Elmer kennis met atelier Walter en Muze.

We dienden samen een muziekdossier in bij de

Koning Boudewijnstichting. Spijtig genoeg werden

we niet weerhouden. Volgend jaar proberen we

opnieuw!


ELMER WEST

NAAR DE BIBLIOTHEEK

Maandelijks hadden wij een afspraak bij de bibliotheek van

Molenbeek. We wandelen langs het gemeenteplein naar de

bib. We probeerden ook steeds ouders te betrekken om met

ons mee te gaan, zodat ze ook kennis konden maken met de

bib en met de

andere ouders

en

begeleiders.

De ouders

konden dan

ook verhalen

voorlezen aan

de kinderen.

De kinderen

kwamen in aanraking met boeken, letters, taal en

afbeeldingen. Ze waren gefascineerd door verhalen

en luisterden zeer graag. We lieten de kinderen vrij

rondlopen in de bib en boeken kiezen. We zagen ook

dat de kinderen zelf probeerden te lezen en te

vertellen aan elkaar. Nadien ruimden de kinderen alle

boekjes op en keerden terug naar Elmer.

SAMENWERKING MET FOYER

Foyer is een multi-etnische werking in Brussel, die

zich bezighoudt met diversiteit, interculturaliteit en

sociale cohesie. Wij bezochten met een aantal

ouders de Foyer in het kader van hun project rond

meertaligheid.

De begeleiders van Foyer begroetten de kinderen in

verschillende talen. We zongen samen kinderliedjes

in verschillende talen.

Op basis van wereldmuziek konden de ouders en de

kinderen met elkaar snoezelen.

“Je merkte dat de kinderen

ervan leerden. Want in de

namiddag, bij de peuters ging

een kind dat mee was naar deze

voorstelling, zelf op het

podium zitten. Ze had een spel

vast dat klank maakte, en om de

beurt riep ze de kinderen bij

naam zoals de begeleider van

Foyer dat deed. En zo groette

ze haar peutergenootjes”

Zinep, pedagogisch begeleider


ELMER IN DE STAD

SINT-MONIKA OP BEZOEK

In 2019 bleven we op bezoek gaan bij RVT Sint-Monika. We wisselden

af tussen een activiteit ter plaatse, een bezoekje op de kamers of

spelen in de prachtige tuin. Steeds kregen we een goed onthaal en

waren de bewoners en de

kinderen heel enthousiast.

Een aantal bewoners vroeg

vanwaar wij kwamen.

Daarom nodigden wij op

onze beurt de bewoners bij

ons uit. We wilden een echte

samenwerking opbouwen.

We spraken af dat enkele bewoners een

aantal keer per jaar konden langskomen om

voor te lezen of liedjes te zingen in Elmer.

Dit bleek een succes! Vooral in de babygroep

werd er heel veel geknuffeld tussen de

kinderen en de oma’s en opa’s van Sint-

Monika!

KOALA: SHERBORNE, WARME TRANSITIES EN INSCHRIJVEN SCHOOL

De KOALA-samenwerking werd verder opgenomen. We hadden vorig jaar al gefocust op het leren

kennen van de scholen in de buurt. Begin 2019 brachten we een bezoekje aan de Sint-Joris

basisschool. We kregen info rond de kleuterklas, het inschrijven en onze peuters mochten al eens

meespelen en een kringmomentje meemaken.

Daarnaast voorzagen we samen met KOALA-begeleider Sien een hele week permanentie om te

helpen met de schoolinschrijving. Ouders die een afspraak wensten, konden die bij ons maken, of

gewoon tussen een bepaalde tijdspanne langskomen. Ook in de week van de toewijzingen

organiseerden we een permanentiemoment, om de ouders zo snel mogelijk te helpen met het al dan

niet effectief inschrijven op school.

In het kader van de warme transities zetten we terug wat meer in op de overgangsmomenten. Samen

met de begeleiders bepaalden we de moeilijke overgangen, zoals afspraken die veranderen,

wenmomenten die niet kunnen doorgaan, ... en hoe we dit konden oplossen. Volgend jaar werken we

hieraan verder.


Een andere topper binnen onze KOALA-

samenwerking, waren de Sherborne activiteiten. In

de ruimtes van Huis van het kind Nieuwland, gaf

Fatiha, pedagogisch begeleider in Elmer, Sherborne

aan ouders en kind. Wij nodigden ouders uit

vanuit Elmer, maar ook vanuit het Huis van het

kind. Dit zorgde ervoor dat we andere

kwetsbare ouders ontmoetten en hen via deze

weg konden begeleiden naar een plaatsje in de

kinderopvang. De Sherborne activiteiten waren

een groot succes en worden verder regelmatig herhaald.

SAMENWERKING DE LORK (NU: HUBBIE): MAROUA EN ENCLAVE-WERKING

In 2019 wilden we graag sterker inzetten op inclusie. Kinderen met specifieke zorgen vonden niet zo

gemakkelijk hun weg naar Elmer in de Stad. Bij de opening van het nieuwe buurthuis van De Lork,

ontdekten we nieuwe mogelijkheden om hier toch aandacht aan te besteden. We kozen er daarom

voor om vrijwilligers uit De Lork een plek te geven in Elmer.

Enerzijds werd de enclave-werking opgestart. Dit is een groepje personen met een beperking die

onder begeleiding van de organisatie komt meewerken in het kinderdagverblijf. In het begin was het

wat zoeken om de juiste insteek te vinden, maar na een paar ‘test’-momenten kwamen we tot een

goede formule. In het onthaal stonden zij in voor het wassen van de kastjes van de kinderen. Ze

stoften de boekjes af. Indien er nog tijd over was, kregen speelgoed, de hoge baby-stoelen, fietsjes,...

een extra wasbeurt. We merkten dat het onthaal een goede plaats was. De vrijwilligers konden zo

ook de kinderen in de groep zien, af en toe eens knuffelen met hen en mee genieten van onze Elmer-

dag. Voor ze terug vertrokken dronken ze een tas koffie met een koekje om nog even gezellig te

keuvelen.

Daarnaast kregen we een vaste vrijwilliger.

Maraua werd via een ‘sollicitatie’ aan ons

voorgesteld. We keken of er een match was

en of we van beide kanten voldoende

mogelijkheden zagen. Maraua was eerst wat

onzeker en werd daarom in het begin nog

begeleid door Jirka, jobcoach van De Lork.

We spraken af te starten met een halve dag

per week. Al gauw bleek dat Maraua het heel fijn vond en dat ook de begeleiders het helemaal zagen

zitten. Zo groeide het vrijwilligerswerk uit tot drie voormiddagen per week. Maraua was een echte

“Mon travail, j’aime bien. J’ai

envie de rester parce que J’aime

beaucoup des enfants. Les

personnes qui travaillent à Elmer

sont très très très gentils!”

Maroua, begeleid werker de lork


hulp voor ons. Niet alleen speelde ze met de kinderen, ze hielp ook bij de afwas, leegde de vaatwas,

poetste in de ruimte, legde de matrasjes klaar, hielp handjes wassen... We zijn heel blij om haar in ons

team te hebben!

REGIO BRUSSEL

Het lokaal loket wordt in Brussel georganiseerd door

de vzw Samenwerken aan kinderopvang Brussel.

Elmer nam er een bestuursfunctie op. Verder waren

we actief lid in de verschillende regiogroepen, in de

werkgroep trap 3 en in de werkgroep monitoring

van KOALA. Samen met deze organisatie namen we

het initiatief tot de werkgroep toegankelijkheid en

inclusie. De bedoeling van deze werkgroep is een

outreachende aanpak naar toeleiders en gezinnen

met een kind met specifieke zorgen, en dit vanuit

een grotere groep kinderdagverblijven, die een

mooie spreiding kennen over de Brusselse regio. Als

Centrum voor Inclusie merkten we reeds een hele

tijd dat ouders van kinderen met een specifieke

zorgbehoefte moeilijk hun weg vonden naar de reguliere kinderopvang.

Elmer was lid van vzw Huis van het Kind – Ket in Brussel en tegelijk actief in 4 lokale netwerken

Huis van het Kind. Vanuit die ervaring konden we een actieve inbreng doen als lid van de Algemene

Vergadering.

Samen met de KOALA-begeleider voor Schaarbeek, waren we trekker van het fysiek Huis van het Kind

Noord. We formuleerden een gezamenlijke ambitie samen met alle betrokken partners en we

organiseerden een nodenbevraging bij de ouders. Partners zoals Zwanger in Brussel startten hun

aanbod naar zwangere en pas bevallen ouders op in de lokalen van het Huis van het Kind. We kregen

ook het fiat voor een verhuis van het consultatiebureau van Kind & Gezin, in samenwerking met Kind

& Preventie uit de Gallaitstraat naar onze gebouwen begin 2020. We zijn ervan overtuigd dat het

samenhuizen een echte meerwaarde zal betekenen voor de vele jonge gezinnen die over de vloer

komen.

“De samenwerking was vanaf dag 1 een heel warme samenwerking. Dit

komt omdat Elmer een warme, open, hartelijke, eerlijke,… organisatie

is! Onze mensen vanuit De Lork worden steeds hartelijk ontvangen als

ze tijdens een enclave speelgoed komen wassen. Ook Maraua, die 3

halve dagen per week komt begeleid werken, heeft echt haar plekje in

het team gevonden! De naam ‘centrum voor inclusie’ zijn ze op alle

vlakken waard!”

Jirka, jobcoach de lork


Elmer was lid van de stuurgroep van De Baobab, een kleuterschoolproject naar het model van Elmer,

op initiatief van vzw EVA. In de loop van 2019 kwam de werking goed op gang met het aanwerven van

kleuterbegeleiders in opleiding, die in enkele Brusselse scholen aan werkplekleren deden en tegelijk

de opleiding kleuterbegeleider volgden in één van de Brusselse hogescholen.

Elmer nam actief deel aan de voorbereiding van de samenwerking rond Zorggarantie, waarbij een

samenwerkingsverband een netwerk vormt rond het gezin om uit huisplaatsing te voorkomen of te

beperken. We hopen in 2020 echt van start te kunnen gaan.

BOVENLOKAAL

Elmer deed vanuit haar terreinervaring inbreng in de Stuurgroep Sociale functie van Kind & Gezin.

Dit jaar werd gefocust op de zoektocht naar een vernieuwde ondersteuningsstrategie rond het

versterken van de toegankelijkheid en de diversiteit in de kinderopvang. Vanuit deze stuurgroep

maakte Elmer deel uit van de Werkgroep voorrangsgroepen, die als doel had om de toepassing van

de voorrangsregels en de registratie van voorrangsgroepen/kwetsbare gezinnen te verbeteren door

concrete acties en voorstel tot aanpassing van de regelgeving. Verschillende definities van

kwetsbaarheid werden naast elkaar gezet, de brochure voorrangsgroepen, het registratieformulier en

de formulering van de criteria werden onder de loupe genomen. Elmer kon samen met de vzw

Samenwerken aan Kinderopvang Brussel onze goede praktijken voorstellen.

Vanuit de signalen die Kind & Gezin van organisatoren kinderopvang en koepelorganisaties kreeg dat

het niet evident is om vacatures in de kinderopvang in te vullen namen ze initiatief voor het

Verkennend overleg tewerkstelling kansengroepen. Samen met andere werkingen zoals Den

Opvang, Stad Gent, Stad Antwerpen, en in aanwezigheid van de bevoegde overheden zoals VDAB,

Werk & Economie werd Elmer bevraagd naar goede praktijken op dit domein. Doel vanuit deze

expertise was samen te verkennen of en hoe kwalitatieve tewerkstelling van kansengroepen in de

kinderopvang kan gefaciliteerd worden.

EUROPEES

Het Erasmus+ project “Building

Educational Bridges in the City”

kwam in 2019 helemaal op dreef.

Portugal, Finland, Polen en België

staken de handen uit de mouwen

om een brug te leggen tussen de

eigen buurt en de leefwereld van

onze kinderen met kunst als

medium. Elk land was

vertegenwoordigd met een

pedagogische, een culturele en een

academische partner. Onze

partners waren Cultureghem en de

Erasmus Hogeschool, afdeling


Pedagogie van het Jonge Kind. Elke vestiging werd uitgedaagd om zijn buurt te ontdekken door de

ogen van onze kinderen. De culturele omgeving was een bindmiddel om bruggen te bouwen tussen

de buitenwereld en de wereld van onze kinderen. We

deden uitstapjes in de buurt: naar kunst- en bouwwerken in

onze buurt, naar de Abattoir, naar de tuin van de oude

veeartsenschool, naar het station,... Eerst gingen de

medewerkers en keken met de ogen van de kinderen,

daarna gingen ze samen met groepjes kinderen. We

documenteerden de uitstappen, de verwondering, de

betrokkenheid, om deze te delen met onze partners tijdens

een uitwisselingsweek in Brussel, in april.

In november nodigden onze partners in Finland ons uit om

hun werking te leren kennen en hun samenwerking met het

Alvar Aalto-museum in Jyvaskyla.

Intussen verdiepten wij ons, op aangeven van Cultureghem,

in de kunst van Keith Haring, naar aanleiding van de

tentoonstelling, die eind december startte in Bozar.

“Het thema “kunst als medium om de stad te leren kennen” vond ik

persoonlijk een moeilijke uitdaging. Voor ons, volwassenen, kan kunst

een belangrijke betekenis hebben, zoals mensen tot reflectie zetten;

hoe krijgt dat dan vorm bij heel jonge kinderen?”

“In Porto gaan de kinderen vaak naar buiten. Daarna tekenen of

vertellen ze over wat ze gezien hebben. Hun tekeningen waren overal

opgehangen. Het waren echt mooie kunstwerken! Er waren tekeningen van

kinderen over hun weg van thuis naar school of over hun weg wanneer

ze op uitstap gingen in de buurt. Het was fascinerend te zien hoe

verschillend de focussen van de kinderen waren. De mozaïeken die de

stad typeren, waren in hun werkjes heel herkenbaar. Het was eigenlijk

de buurt en de natuur binnengebracht, met de kijk van het kind. Dit

heb ik meegenomen naar onze eigen werking”

“Door bezig te zijn met het project heb ik gezien dat we eigenlijk

elke dag met kunst kunnen bezig zijn als we daarvan bewust zijn en

kunst integreren in alles wat we doen. Dat kunnen we doen door extra

aandacht te hebben voor interesses van kinderen, tijd te geven aan

kinderen om te experimenteren en tijd te nemen om te observeren.

Frieda, leefgroepverantwoordelijke


Centrum voor inclusie

Opdrachten

Min. 7 kinderen met specifieke zorgen opvangen, met min. 750

opvangprestaties

Pro-actief opnamebeleid voeren

Knowhow delen met min. 7 andere kinderopvangvoorzieningen

Samenwerken met de lokale overheid in functie van inclusie

Sensibiliseren rond inclusie

In 2019 hebben we 12 kinderen met specifieke

zorgen opgevangen. Er waren meer kinderen

aangemeld, maar sommigen zijn uiteindelijk

later of helemaal niet gestart. Specifieke zorgen

betekenen veel extra-aandacht voor het kind en

heel veel communicatie zowel met de ouders

als met het team. Het betekent elke keer weer

een nieuwe uitdaging voor de begeleiders.

Samen de zoektocht met de ouders aangaan

geeft de beste opvang voor het kind. Het is niet

altijd even gemakkelijk maar het is een

meerwaarde voor alle partijen.

Een extra opdracht van de inclusiecoach is het

contact onderhouden met ouders en kinderen die

niet onmiddellijk opgevangen kunnen worden,

waar de taal de communicatie in de weg staat,

maar waar ook de thuissituatie ondersteuning

nodig heeft.

“In het begin vermeed T

oogcontact met de begeleiders en

andere kinderen. De begeleiders

hadden het gevoel dat het kind

niks kon horen, dus ook weinig

begreep. De communicatie met het

kind was heel beperkt. De

communicatie met de Tibetaanse

ouders was ook complex, doordat

ze heel weinig Nederlands

spraken. We bleven het kind

observeren en gingen in op de

interesses van het kind, dit was

een manier om het kind beter te

leren kennen. Het Raster beaamde

onze observaties en zullen de

ouders helpen om hun weg naar

school uit te stippelen”

Bouchra,

vestigingsverantwoordelijke

“De start van M was best

heftig, aangezien het kind met

een multiple problematiek had

en er al een kind met syndroom

van Down aanwezig was in de

groep. Regelmatig zat ik met

het team samen om hen te

informeren over de zorgen die

deze kinderen nodig hadden. Ook

was het zeer zinvol om naar hun

angsten en vragen te luisteren,

samen te zoeken hoe zij als

team deze opdracht zo goed

mogelijk konden uitvoeren. De

begeleider van Ganspoel kwam

ook langs om praktische tips te

delen en wat meer informatie te

geven over het omgaan met

blinde kinderen.”

Sonja, inclusiecoach


Als Centrum voor Inclusie delen we ook onze

knowhow met andere kinderopvangvoorzieningen

in de Brusselse regio. We doen dit zoveel mogelijk in

samenspraak en samenwerking met partners, zoals

Resonans, De Rijtak, deelwerking van MPC St-

Franciscus, De Lork (nu Hubbie), DOP/BRAP,

kenniscentrum WWZ, Opgroeien in Brussel en het

lokaal loket kinderopvang.

We gingen in op individuele vragen van

kinderdagverblijven en initiatieven Buitenschoolse

opvang en organiseerden intervisies (met

wisselende opkomst).

Met verschillende partners, CKG Sloebernest,

De Rijtak, Groep Intro, Indivo (De Lork) en VGC

speelpleinwerking, Resonans en Magenta, organiseerden we een regionale inspiratie- en

ontmoetingsdag. We konden een gevarieerd aanbod aan thematafels voorstellen, dat zowel

kinderdagverblijven als buitenschoolse

opvang-initiatieven aansprak, maar ook

brede scholen en andere mensen op het

werkveld waren aanwezig. We kregen vele

enthousiaste reacties en plannen een

vervolg volgend jaar.

Vanuit de nood aan outreach naar gezinnen

en toeleiders, startten we samen met vzw

Samenwerken aan Kinderopvang, de

werkgroep Toegankelijkheid en inclusie (zie

eerder).

“De mama van K beschikte over

zeer weinig middelen. Bovendien

was de medische opvolging van K

zeer eisend naar de mama. Om

dit gezin te steunen was het

zinvol om regelmatig langs te

gaan, problemen kwamen aan bod

en vragen werden duidelijk. Zo

konden we naar mogelijke

oplossingen zoeken. Door deze

bezoekjes had Elmer zicht op de

evoluerende noden en konden we

inspelen op de zorgvraag. Mama

gaf steeds weer aan hoe

belangrijk deze bezoekjes voor

haar waren en hoe blij zij was

met dit contact. Naar de opvang

komen was op dat moment nog te

vroeg.”

Sonja, inclusiecoach


2. Omkadering

Medewerkers

Elmer is een middelgrote organisatie. Centraal staan de pedagogische

eenheden in de vier vestigingen. Hier vormen de verantwoordelijken,

de begeleiders, de begeleiders in (voor)-opleiding en de logistiek

medewerkers de basis van de werking.

De ondersteunende diensten, zoals pedagogiche ondersteuning,

personeelsdienst, preventie, administratie en logistiek zorgen ervoor

dat de kernactiviteiten van Elmer optimaal kunnen verlopen.

CIJFERS

Op 31 december 2019 telde vzw Elmer 104 personeelsleden (87,6 voltijds equivalenten). Dit is een

duidelijke stijging in vergelijking met het vorige jaar, volledig op rekening van de aanzienlijke

uitbreiding van de capaciteit van Elmer Noord.

Onderstaand schema geeft bijkomende informatie over de medewerkers:

Arbeidsregime 27% voltijds 73% deeltijds

Beroepscategorie 88,5% bedienden 11,5% arbeiders

Woonplaats 72% in Brussels Gewest 28% buiten Brussels Gewest

Contract 64,4% onbepaalde duur 35,6% bepaalde duur of vervanging

Activiteitsgraad 86 % actief 14 % non-actief


ARBEIDSREGIME

Het aantal voltijdse medewerkers kende in 2019 een sterke daling. Vooral de systemen van

ouderschapsverlof, tijdskrediet en educatief verlof kenden een groot succes. Meestal werden deze

ingezet om deeltijds te werken. Een minderheid was daardoor tijdelijk in-actief.

WOONPLAATS

Bijna driekwart van de medewerkers van Elmer woonde in het Brussels Gewest. Via het

tewerkstellingsproject helpt Elmer mee aan het opleiden en duurzaam tewerkstellen van Brusselse

werkzoekenden. Ook het inschakelingsproject (zie verder) richt zich op Brusselse jongeren.

De verbondenheid met de diversiteit aan Brusselse gezinnen in Elmer is hierdoor groot.

DIVERSITEIT

Elmer streeft er steeds naar gemengde teams samen te stellen om op die manier de drempel naar

een grote diversiteit aan ouders en kinderen zo laag mogelijk te houden.

Op 31 december 2019 werkten in Elmer medewerkers afkomstig uit 26 verschillende landen: Albanië,

Algerije, Angola, Armenië, België, Bulgarije, Congo, Djibouti, Ghana, Guinea, Iran, Ivoorkust,

Kameroen, Kenia, Korea, Macedonië, Marokko, Niger, Nigeria, Oekraïne, Portugal, Rusland, Rwanda,

Spanje, Syrië, Turkije.

De medewerkers ervaren dit als ontzettend boeiend en verrijkend.

LEEFTIJDEN VAN DE MEDEWERKERS

De grootste groep medewerkers was tussen 26 en 35 jaar, gevolgd door de 36 tot 45- jarigen. Meer

dan een kwart van de medewerkers was plus 45.

Leeftijden van de medewerkers zijn heel belangrijk voor een organisatie. De lonen én het aantal

vakantiedagen zijn er immers sterk mee verbonden. Deze zaken hebben dan weer een aanzienlijke

financiële en organisatorische impact.


GROEIPIJNEN

2019 werd het jaar dat Elmer over de drempel van de 100 medewerkers sprong. We telden op het

einde van het jaar precies 104 medewerkers in dienst (87,6 voltijds equivalenten)!

Of we dit hadden zien aankomen? Grappig genoeg niet, nee. We dachten met de uitbreiding van

Elmer Noord, nog ruim onder de 100 medewerkers te zullen blijven. Waar we niet op hadden

gerekend, was dat “meer medewerkers” ook betekende “meer afwezigen” en dus “meer vervangers”.

Bij onze medewerkers in dienst rekenen we dus uiteraard de langdurig afwezigen mee (o.w.v. ziekte,

zwangerschap, ouderschapsverlof, tijdskrediet, VIVO opleiding, enz..).

Over de “100+”-drempel gaan, bracht op onze personeelsdienst de nodige uitdagingen en noden met

zich mee. Waar we vroeger als groeiende organisatie onze personeelsdienst wilden

professionaliseren met oog voor toekomstige uitdagingen, werd het professionaliseren nu een

dringende nood.

BETERE (DIGITALE) SYSTEMEN

Op vlak van payroll hadden we de afgelopen jaren verschillende wijzigingen ingevoerd waar we nu

gelukkig juist op tijd de vruchten van konden plukken.

De digitalisering van ons prestatieregistratiesysteem voelde meer dan ooit aan als een zegen. Toch

zagen we ook in dat het nog eenvoudiger zou mogen, nog sneller en nog gebruiksvriendelijker voor

alle betrokkenen. Toen de leverancier een update van het systeem voorstelde, gingen we met ons

verwachtingenlijstje aan tafel zitten om te bespreken hoe het beter zou kunnen. Fastforward: De

nodige wijzigingen worden ingevoerd in 2020 en we kijken er naar uit om de doeltreffendheid ervan

te mogen testen!

Onze nieuwe werkwijze om de foutenmarge bij de payroll zo klein als mogelijk te houden, bleek ook

zijn vruchten te werpen. Ook met zoveel meer medewerkers erbij bewees het systeem dat het goed

werkte. We behouden onze jaarlijkse, nauwgezette looncheck om nieuwe blind spots tijdig te

detecteren en de nodige verbeteringsacties te doen.

RECRUTERING EN SELECTIE: EEN STAPJE IN DE GOEDE RICHTING

Volgens recent onderzoek blijft rekrutering en selectie de voornaamste prioriteit van een

personeelsdienst in België. 2019 heeft dit voor ons bevestigd! Het blijft zonder meer een uitdaging

om de juiste match te maken tussen openstaande vacatures en beschikbare talenten op de

arbeidsmarkt. Voeg daar nog eens aan toe de subsidie-eigen aanwervingsvoorwaarden en een

knelpuntberoep dat je organisatie doet draaien, en de moeilijkheidsgraad neemt exponentieel toe!

Kind & Gezin heeft ons in 2019 dan wel gelukkig gemaakt door de lijst van de diploma’s die in

aanmerking komen voor een begeleiderfunctie binnen een kinderdagverblijf uit te breiden. De

uitbreiding die we vooral van harte applaudisseren is diegene die het (eindelijk!) mogelijk maakt voor

onze landgenoten met een Franstalig diploma Kinderzorg (mits afleggen van een taaltest Nederlands)

om te solliciteren voor een job binnen Nederlandstalige kinderdagverblijven!


Er is ook eindelijk een hele beweging geweest waarbij begeleiders met een pedagogisch diploma

behaald in een Europees land, sneller en gemakkelijker een gelijkstelling kunnen verkrijgen in België.

Deze uitbreiding hebben we op de personeelsdienst ervaren als een heuse verademing (die er

volgens ons veel vroeger had mogen komen)! Alle problemen zijn hiermee uiteraard niet van tafel.

Ondertussen mogen we uit ervaring spreken als we zeggen dat elke uitbreiding extra uitdagingen met

zich meebrengt. Zo dus ook voor deze uitbreidingen van de gelijkgestelde profielen bij Kind en Gezin.

Enerzijds zijn we gelukkig om een beetje meer kandidaten tot onze pool te mogen rekenen. En de

waarheid is dat het er helaas maar een beetje meer zijn: Meer gelijkgestelde profielen betekende niet

dat die kandidaten ook massaal interesse hadden voor begeleidende jobs in de kinderopvang. De

loon- en arbeidsvoorwaarden in onze sector zijn niet erg aantrekkelijk.

Anderzijds bracht deze verruiming van de gelijkgestelde profielen op vlak van de pedagogische

werking een druk met zich mee voor de omkaderende functies die extra moesten inzetten op

inwerking van kandidaten die verder van de opleiding kinderzorg stonden.

Het bleek inderdaad dat sommige gelijkgestelde profielen helemaal geen ervaring hadden met de

allerjongsten. Een onderdeel van de selecties was dus om na te gaan of die kandidaten ergens, zij het

via een stage, een andere werkervaring of vrijwilligerswerk, konden aantonen dat ze wel het gezochte

profiel hadden en de nodige leergierigheid om te groeien binnen een pedagogische functie.

PROFESSIONELE OUTREACH

In het hele rekruteringsverhaal is zichtbaarheid van je organisatie van ontzettend groot belang. In ons

digitaal tijdperk is de uitspraak “Al wie niet zichtbaar is, is ‘gezien’ ”, meer dan ooit van toepassing

voor werkgevers. Hoe krijg je je vacatures ingevuld als de pool aan beschikbare kandidaten je niet

eens weet te vinden? Niet.

Als vzw kan je moeilijk middelen uitgeven aan reclamecampagnes van alle aard, in de hoop dat je

daarmee de gezochte profielen zal bereiken. Wat je wel kan doen, is beslissen om proactief aan

outreach te doen. Het besef dat we niet langer achter onze bureaus konden blijven zitten wachten

tot er een mailtje binnenkwam, kreeg met de uitbreiding duidelijk vorm.

Maar een outreach-beleid op poten zetten vraagt ook professionele materialen en een netwerk. Om

het onderdeel “professionele materialen” af te kunnen vinken, zetten we in 2019 een werkgroepje op

om na te gaan wat je als werkgever allemaal nodig hebt om je organisatie te vertegenwoordigen naar

buiten. Dit is natuurlijk voor een groot stuk afhankelijk van de plaats waar je naartoe trekt. Naar een

jobbeurs trekken zonder professioneel-ogend standmateriaal wilden we niet meer doen. Maar naar

een school trekken met een flag was misschien een tikje er over… Het creëren van adequaat

materiaal was een proces dat in 2020 wordt afgerond. Maar het is waar dat we gelukkig niet van nul

moeten starten: Elmer heeft de afgelopen jaren al heel veel digitaal materiaal gecreëerd (in het kader

van het onthaalbeleid bijvoorbeeld), dat perfect kon worden gerecycleerd voor outreach!

Uiteraard betekent outreach dat je je netwerk aanspreekt maar ook (vooral?) uitbreidt. We begonnen

in 2019 het proces om te onderzoeken welke bestaande contacten we konden aanspreken om een


samenwerkingsverband aan te gaan en welke nieuwe contacten we kunnen aangaan. In 2020 meer

hierover!

RETENTIE- EN AANWERVINGSBELEID

Het is van belang om de buitenwereld binnen te brengen. Maar het is minstens van even groot

belang om de talenten die je binnen hebt, zo lang als mogelijk binnen te houden! Dit inzicht heeft

Elmer als groeiende organisatie altijd al gehad. Elmer werkt op vele vlakken en onder verschillende

titels aan retentie. Door de medewerkers zo veel mogelijk vorming te bieden, door jobrotaties te

promoten, door achter medewerkers te staan die zich willen bijscholen en recent door job-en

teamcrafting vanuit de personeelsdienst te ondersteunen.

Eind 2019 groeide vooral het besef dat het tijd was om er een echt beleid rond uit te werken,

gecentraliseerd op de personeelsdienst. We hopen dat door een retentie- en aanwervingsbeleid uit

te schrijven, we eindelijk zullen zicht krijgen op de onderdelen die Elmer al in huis heeft, de

onderdelen die opgefrist moeten worden en de onderdelen die nog helemaal kunnen uitgebouwd

worden. Het is een diepteproces dat in 2020 zal beginnen met een analyse en het nodige

opzoekwerk.

Intussen stond de praktijk natuurlijk niet stil.

Zo zetten we sterk in op een degelijk en uitgebreid onthaalbeleid.

Bij de start van een tewerkstelling is zoveel informatie te delen met de pas aangeworvenen dat deze

zich vaak overvallen voelen. Elmer koos ervoor om een 4-tal introductie momenten te voorzien per

medewerker. Deze worden gespreid over de eerste 4 maanden na aanwerving en gaan zoveel

mogelijk door in groepsverband; over de verschillende vestigingen heen.

De pedagogisch ondersteuner nodigt de nieuwkomers uit om gedurende een uurtje op ludieke,

interactieve wijze informatie te delen: het verhaal van Elmer, de olifant, en de betekenis ervan voor

onze organisatie, het waardenspel van Elmer en de geschiedenis van ons ontstaan.

We lichten onze inclusieve werking toe via het bekijken van het filmpje “Bridging en bonding”.

We geven aandacht aan onze rituelen die de overgangen aangeven in onze leefgroepen. Via filmpjes

en een draaiboek brengen we dit over. De competenties die de begeleiders nodig hebben om in

Elmer te werken leren we kennen via een interactief spel.

Dit alles hebben we gebundeld in het “Elmer Inspiratieboek”. Dit boek staat in elke vestiging ter

inzage en is een naslagwerk voor iedereen.

COACHING, REFLECTIE EN EIGENAARSCHAP

Voortdurend kansen geven om samen te reflecteren is de uitgelezen manier om te werken aan

eigenaarschap van de medewerkers. Het blijkt dé methodiek om coachend aan de slag te gaan met

de teams.

Wekelijks op de middag brachten we groepjes samen om aan uitwisseling en reflectie te doen. Deze

momenten werden begeleid door de pedagogisch ondersteuner van Elmer of door één van de

verantwoordelijken. Op maat van de actuele noden brachten deze methodieken aan om te denken,

te zoeken, te plannen en te evalueren.


Via het coachend wilden we bovendien werken aan eigenaarschap. Waar begint en eindigt mijn

verantwoordelijkheid, hoe trekken we samen aan de kar?

Om de eigenaarschap te vergroten konden begeleiders kiezen in welke werkgroep ze zich wilden

engageren: taalplezier om de taalontwikkeling te stimuleren, een LIFT-traject rond gebruik van

muziek, ABC-workshops om de wereld te ontdekken, beweegkriebels om de motorische ontwikkeling

uit te dagen, Memoq om de pedagogische uitdagingen in kaart te brengen en Building Bridges om

aan de slag te gaan met de uitdagingen van Erasmusproject.

Elke begeleider koos zijn engagement en de werkgroepjes kregen vorm. Overlegmomenten werden

gepland tijdens de middagdut van de kinderen. Deze middagen werden goed vol gepland. Maar het

wierp zijn vrucht af. Begeleiders voelden zich betrokken op de verschillende thema’s en onze

kinderen konden genieten van een ruimer pedagogisch aanbod.

De LIFT-methodiek is een sterke werkvorm die tot gedragen veranderingen leidt en bestaat uit

verschillende stappen. Grootste troef in deze methodiek is dat er steeds met een zeer diverse groep

gewerkt wordt, nl. begeleiders van verschillende leefgroepen, logistiek medewerkers,

verantwoordelijken, ondersteuners, … De verscheidene invalshoeken zorgen ervoor dat de uitdaging,

die in het begin wordt gesteld, op verschillende manieren bekeken wordt en dat er veel makkelijker

out of the box gedacht kan worden. Ook is er een groter draagvlak en een breder werkveld om tot

gemeenschappelijke oplossingen te komen.

In Elmer Noord gebruikten we de methodiek om de overgang van een semi-verticale naar een

verticale werking te begeleiden. Uit dit traject volgde een nieuwe vraag “Hoe kunnen we inspelen op

de individuele eetbehoeften van kinderen in een verticale groep?”

In het najaar lanceerde ook het team van Elmer Zuid een onderzoeksvraag “Hoe zorgen we ervoor

dat muziek een meerwaarde betekent in de kinderopvang?” Een werkgroepje met 4 enthousiaste en

nieuwsgierige begeleidsters uit verschillende leefgroepen, een leefgroepverantwoordelijke en de

pedagogisch ondersteuner ging aan de hand van deze methodiek, onderzoeken hoe we het

muziekgebruik in de werking konden verbeteren. Vanaf de eerste samenkomst in oktober was de

werkgroep super-productief. Heel wat vragen kwamen naar boven: Hoe kan muziek ingezet worden

om disconfort te bestrijden? Hoe muziek inzetten voor dans, sport, bewegen? Hoe kan muziek rust

creëren en/of drukte vermijden? Hoe kan muziek gebruikt worden om een band te creëren met

ouders? Hoe kan muziek in de opvang een thuisgevoel creëren?

Elke begeleider koos één onderzoeksvraag en ging

daarmee enkele weken aan de slag. De

onderzoeksmethode mocht ze zelf bepalen. De

resultaten van

de

onderzoeken

werd op de

volgende

samenkomst

met elkaar

gedeeld,

besproken en

op een grote

“Ik leerde wat een

klankbad was. Bij het

opmaken van een

powerpoint, het opzoekwerk

op internet en interviewen

met ouders heb ik mijn

woordenschat zelfs verrijkt :) “

Ghizlaine, begeleider

“Zeer goede methodiek

omdat je het in team doet

met ondersteuning en

opvolging, je staat er

niet alléén voor. Het

uittesten van het klankbad

met Sonja vond ik heel

leerrijk. Het plezier dat

onze kindjes hiermee

beleefden was fijn om te zien.”

Morgane, begeleider


flap genoteerd. De begeleiders kregen als opdracht

dit te communiceren naar hun collega’s en

verantwoordelijken.

Het traject loopt nog door met een testfase in 2020.

We maakten ook dankbaar gebruik van de Memosnaqs, die de ondersteuners van V.G.C. uitwerkten

om rond de pedagogische kwaliteit te werken.

Met het werkgroepje taalpelzier wilden de

taalontwikkeling en de early literacy van onze

kinderen stimuleren.

In de denktank, getrokken door onze pedagogisch ondersteuner, zat vanuit elke vestiging één

stafmedewerker. Deze groep wilde het taalaanbod ondersteunen en uitbreiden op de werkvloer en

begeleiders hierin bijstaan en enthousiasmeren. Over de vestigingen heen hierover “denken” en

ideeën verzamelen die dan in de werkgroepjes taalplezier in de praktijk konden gebracht worden. We

“Ik vroeg aan de mama’s wat hun

favoriete liedje was tijdens hun

zwangerschap en of het liedje nadien

effect heeft gehad op hun kind? Het

was tof om op die manier in gesprek

te gaan met ouders.”

Harissatou, begeleider

“Ik creëer graag een

snoezelsfeer met zachte

muziek, lichtjes om de baby’s tot rust te brengen. Soms

heeft dit weinig effect op

hen omdat het niet altijd het

juiste moment was en soms

werd het zelfs drukker! Door

dit met mijn collega’s te

bespreken, te onderzoeken,

heb ik bijgeleerd.”

üzüme, begeleider

”Werken met opdrachten uit

Memosnaqs is volgens mij de

beste manier om onszelf te

stimuleren. Door een opdracht te krijgen voel ik meer

verantwoordelijkheid, ik word

gestimuleerd, het is voor mij

een uitdaging. Door de opdracht

uit te voeren en te rapporteren

zie ik mijn resultaten, bij

sommige resultaten word ik

trots en blij van het werk dat

ik uitgevoerd heb.” Nathaliya, begeleider.

“We kregen een opdracht over het vertrekken van interesses van

kinderen en we kwamen tot een talenteneiland en talentendoos waarbij

we ook de ouders betrokken om hen te informeren maar ook om hun

inbreng te horen voor de activiteiten. De ouders gooiden in die doos een stuk papier waarop de interesses van hun kinderen geschreven waren.

We vergeleken de papiertjes met onze eigen observaties. De ouders en

we waren blij te zien dat we, bijna altijd, hetzelfde bij het kind zagen”. Emily en Morgane, begeleiders


verzamelden alle activiteiten rond het versterken van de taal bij kinderen: zelfgemaakt Kamishibai-

verhalen, Tik Tak-momentjes, vertelschorten, poppenkast, schaduwspel, voorlezen, liedjes zingen, …

We koppelden alle mogelijkheden terug naar de werkgroepjes in de vestigingen. Vanuit het idee van

eigenaarschap konden begeleiders kiezen welke acties in de vestiging zouden plaatsvinden. In Elmer

Zuid kozen we voor de vertelschort: een schort met zakjes en voorwerpen die een start zijn om een

verhaal aan te koppelen. Elke begeleider koos een uitdaging en ging ermee aan de slag. We filmden

de activiteit en bespraken ze in de volgende vergadering. We merkten al snel dat je een andere soort

vertelschort nodig hebt bij baby’s dan bij peuters. Zo moet je bij baby’s ook het voelen en proeven

stimuleren en is het makkelijker om per thema te werken. We creëerden een schort rond fruit, met

fruit in de zakjes en foto’s van fruit met velcro op de short. Proefondervindelijk leren. Begeleiders

namen initiatief, ook buiten hun werktijd. Ze naaiden schorten, verzamelden voorwerpen, …

Het eigenaarschap was gegroeid!

WELBEVINDEN VAN DE MEDEWERKERS

20 JAAR IN DIENST BIJ ELMER

Op 1 januari 1999 kwam Bouchra Chfira,

vestigingsverantwoordelijke van Elmer

West, in dienst in Elmer. 20 jaar later

vierden we dit met bloemen, wat lekkers en

een mooi fotoboek om in weg te dromen.

Enkele maanden later was het aan Fatiha

Qallouz, logistiek medewerker in Elmer Zuid.

Door medische klachten viel ze echter ziek

voor we dit samen konden vieren. Via een

bezoekje thuis probeerden we haar toch in

de bloemetjes te zetten. Ook Sonja

Cassiman vierde in april haar 20ste jaar in

Elmer.

“Ik heb Elmer mee helpen opbouwen; van de bedjes in elkaar steken tot het

pedagogische luik verfijnen. Dat heeft mijn betrokkenheid scherp

gehouden! Ik ben ambitieus en bij Elmer kon ik voortgroeien, er was altijd al veel

openheid om mee te beslissen, bij te sturen, verandering te brengen, ..

Ik kreeg continu nieuwe kansen om uit mijn comfortzone te groeien: ik ben

begeleider in opleiding geweest, gekwalificeerde begeleider en nu

vestigingsverantwoordelijke.

Wat me na 20 jaren nog doet blijven? De mix van variatie, uitdaging en groeikansen! Maar ook het geloof in de capaciteiten van eenieder. En

Elmer is een beetje familie geworden.”

Bouchra, vestigingsverantwoordelijke


TEAMDAG

Dit jaar gingen we met het hele team op

teambuilding naar het blotevoetenpad in

Zutendaal. Voor het eerst gingen we met

de bus, een dubbeldekker bus! Er heerste

een heel fijne sfeer en het goede weer

was ook van de partij.

Het blotevoetenpad bevatte een

zorgvuldig samengesteld parcours waar je

met al je zintuigen en beide voeten

bijzondere prikkels van hout, stenen,

boomsnippers, leem en water kon

gewaarwoorden. De route van een kleine

3 km was enkel toegankelijk op blote

voeten. De houten uitkijktoren, het

doolhof en de hangbrug maakten deze

ervaring nog dat tikkeltje specialer!

Tijdens het parcours hadden we niet de

indruk met 80 medewerkers aanwezig te

zijn. Dit kwam door de indeling in

evenwichtige groepjes en een start van

deze om beurten. We kregen ook

opdrachten mee voor de onderlinge

competitiviteit! Samen doorliepen we het

pad, gelegen in de

vrije natuur, wat

zorgde voor die

extra close to the

nature belevenis!

In de namiddag

was er tijd voor

teamspelletjes en

een verfrissend

ijsje.


Elmer als lerende organisatie

In Elmer is opleiding en permanente vorming steeds aanwezig. Op

alle niveaus verwachten we van de medewerkers open te staan voor

nieuwe ideeën om op die manier de werking voortdurend aan te

passen en te verbeteren. Dit zorgt ervoor dat de organisatie

dynamisch blijft en verder evolueert. Deze lerende houding is dan

ook een kerncompetentie voor Elmer.

Opleidingsnoden worden systematisch bevraagd, o.a. via de

begeleidingsgesprekken, om het aanbod hierop te kunnen

afstemmen. Daarnaast stelt Elmer zich ook beleidsmatig inhoudelijke

doelstellingen, die ondersteund worden door het collectieve

opleidingsaanbod.

COLLECTIEF OPLEIDINGSAANBOD

Elmer organiseert een collectief opleidingsaanbod voor alle medewerkers, in het kader van de

beleidsopties die we binnen Elmer nemen. Dit gebeurt in de vorm van 2 collectieve opleidingsdagen:

één rond preventie, de andere rond de inhoudelijke werking. Dit jaar organiseerden we ook een

denkdag om alle medewerkers mee te krijgen in het Europees project dat van start ging.

DENKDAG BUILDING BRIDGES

Na de voorstelling van het project, de

partners, de verschillende deelnemende

landen, de planning van de uitwisselingen,

verkenden we het thema “Hoe zien we

kunst en jonge kinderen?”

We introduceerden de Facebookpagina

[email protected] bij

de medewerkers. De Porto-

reizigers deelden hun bevindingen

en ervaringen. Ze slaagden erin de

grote groep te enthousiasmeren

om zich helemaal te geven in het

project.

In de namiddag gingen de teams

aan de slag en lieten hun creativiteit de vrije baan in het plannen van activiteiten. Met de partners uit

de andere landen werken we immers naar een boek vol foto’s en getuigenissen over het thema.


OPLEIDINGSDAGEN

Net zoals vorig jaar vond onze preventie-

opleidingsdag plaats in GC Elzenhof te

Elsene. In de voormiddag lag de focus op

het behalen of opfrissen van het attest

Levensreddend handelen, het opfrissen van

de EHBO-koffer en een kwis om de interne

werkinstructies op speelse wijze te oefenen.

In de namiddag zetten we zoals steeds in op

een gezonde geest in een gezond lichaam:

yoga, Pilates, Zumba en een bezoek aan het

Natuurwetenschappelijk museum waren de

opties.

In het najaar volgde de opleidingsdag

rond de inhoudelijke werking. We

organiseerden we workshops, Keith

Haring in de kinderopvang door Mooss,

verbindend communiceren door risico-

volspel door Artevelde Hogeschool en

hygiëne in de kinderopvang door Idewe.

De thema’s taalplezier en ouders als

eerste opvoeder namen enkele collega’s

van Elmer zelf voor hun rekening. Na

een inhoudelijke

boost, konden de

medewerkers in de

namiddag terug

kiezen uit een

sportief aanbod.


INDIVIDUEEL OPLEIDINGSAANBOD

Naast het collectief vormingsaanbod worden ook individuele opleidingen gevolgd. We baseren ons

voor de individuele opleidingen op de reële opleidingsbehoeften van de medewerkers. Deze worden

bevraagd in de begeleidingsgesprekken.

Een groot deel van de opleidingsnoden kon beantwoord worden met het beschikbare aanbod aan

opleidingen, meestal van V.G.C.. De meeste medewerkers kregen de kans een tweetal externe

opleidingen te volgen.

Daarnaast zorgen we ook voortdurend voor een intern aanbod: het competentiewoordenboek van

Elmer, de werking van Ziko – Vo en andere thema’s werden tijdens kindvrije momenten aangeboden

op basis van de noden.

OPLEIDINGSTRAJECTEN

Essentieel in de werking van Elmer is het opleidings- en tewerkstellingsluik. Door de inzet van

opeenvolgende statuten kan Elmer een traject aanbieden, waarbij de medewerkers de mogelijkheid

krijgen de kwalificerende opleiding Kinderzorg af te werken. Deze kwalificerende opleiding resulteert

in een door Kind & Gezin erkend getuigschrift of diploma. Minimaal duurt dit traject 2 jaar. Indien de

medewerker eerst een vooropleiding Nederlands nodig heeft, kan dit oplopen tot 3 à 4 jaar.

Sinds de start hebben 73 medewerkers hun

kwalificatie behaald. 7 medewerkers

studeerden af in de loop van het jaar 2019.

30 medewerkers zijn doorgestroomd in

Elmer naar de functie van begeleider.

18 medewerkers volgden de opleiding

“Kinderzorg” in het CVO Brussel, waarvan 3

starters. 1 medewerker is in de loop van het

jaar uit dienst gegaan omdat de opleiding te

zwaar was.

Van de 7 begeleiders-in-opleiding (BiO) die

afstudeerden in 2019 konden er 2

doorstromen naar een vaste functie in

Elmer en 2 naar een tijdelijke. 9 BiO’s

volgden tijdens hun traject bijkomend

lessen Nederlands of taalcoaching. “Ik probeer mijn best om alles rond

te krijgen, ook al moet ik vaak alles

tegelijkertijd doen, mijn taken voor

school, zorg dragen voor de kinderen,

mijn thuis onderhouden, komen werken

en naar de les gaan.”

Paola, begeleider in opleiding


Elke BiO zit in een eigen traject en vanuit haar

traject krijgt ze de ondersteuning en begeleiding die

ze nodig heeft.

2019 was ook het jaar waarin de eerste BIO

binnen haar contract de algemene vakken

volgde.

Het was niet altijd gemakkelijk om dit in te

plannen. De modules en lesmomenten

veranderden ook binnen een semester. Het

vergde zeker ook enige flexibiliteit van de

collega’s hiervoor. Maar we zijn ook blij dat

onze collega hierdoor is kunnen doorstromen

naar de BAOBAB, het kleuterschoolproject (zie

eerder), waarbij ze via een werktraject voor een

bachelor kleuteronderwijs gaat. We wensen

haar veel succes toe!

Een andere collega kreeg de kans om via het

project “VIA vorming hogerop!” van VIVO een bijkomende beroepsgerichte opleiding te volgen. Ze

koos voor de opleiding graduaat verpleegkundige. Ze startte in september 2019 haar eerste jaar.

STAGIAIRS

Elmer blijft een ervaringsplek voor vele studenten in het domein van de kinderopvang, zowel van het

volwassenenonderwijs als jongeren in het dagonderwijs.

De scholen waarmee we samenwerkten waren Don Bosco in Groot-Bijgaarden, het CVO afdeling TKO

- richting Kinderzorg in Anderlecht, de beroepsverkennende of taalstage van Groep Intro in

Anderlecht en CVO Lethas Brussel, het Sint-Augustinus Instituut in Aalst, het Sint-Jan

Berchmanscollege, de Abdijschool van Zevenkerken voor een sociale stage, de Erasmus Hogeschool

Brussel, afdeling Pedagogie van het Jonge kind.

De begeleiding van stagiairs vraagt een extra inspanning van de teams, de mentoren en de

pedagogisch begeleiders. Toch vinden we het onze maatschappelijke taak om deze mensen in

opleiding een verrijkende stage-ervaring aan te bieden.

“Sinds ik in de kinderopvang

ben komen werken, heb ik

gezien dat ik geduld en de

motivatie heb om met kinderen

te werken. Het motiveert mij

om mijn wens te realiseren om

in de sociale sector te

werken.”

Fatima, begeleider in

opleiding

“Terug naar school gaan was voor

mij een grote kans en een grote

uitdaging. Ik was zo enthousiast

om een nieuwe opleiding te volgen.

Het was als een raam naar een

andere wereld die voor mij open

ging. De docenten hebben mijn

motivatie en mijn interesse

opgemerkt en ik ben hiermee echt

blij vooral omdat ik niet

Nederlandstalig ben.

Ik zit in een klas waar er bijna

geen diversiteit aanwezig is en

waar de studenten niet of heel

weinig samenwerken. Ik sta er vaak

alleen voor maar de docenten zijn

erg open en bieden ondersteuning

aan, de principes die mij doen

denken aan de waarden van Elmer.”

Anissa, begeleider, in opleiding

verpleegkunde met VIA-Hogerop


3. Preventie

Als organisatie die dagelijks instaat voor het welzijn en de

ontwikkeling van jonge kinderen en die tegelijk verantwoordelijk is

voor een 100-tal medewerkers is een structurele werking rond

preventie absoluut noodzakelijk.

De Verantwoordelijke Preventie staat in voor het preventiebeleid in

Elmer, zowel naar de kinderen en ouders als naar de medewerkers.

In functie van deze laatste groep neemt ze de taak op van Intern

Preventie Adviseur en Vertrouwenspersoon.

Er zijn verschillende overlegstructuren aanwezig.

Een dynamisch jaaractieplan geeft telkens aan wat de algemene

acties, de acties per vestiging en de acties per functie zijn. Dit

actieplan wordt opgemaakt op basis van een jaarlijkse analyse.

De 2-jaarlijkse risico-analyse van Kind en Gezin komt op elk overleg

welzijn aan bod samen met de registratie van de bijna-ongevallen

die een zinvol instrument zijn om aan preventie te doen.

Bij de medewerkers telden we 7 arbeidsongevallen met medische tussenkomst, waarvan 1 ongeval

op weg van of naar het werk. 2 medewerkers waren betrokken bij een incident met agressie in Elmer

West. De daders werden snel opgespoord door de politie. Met een aantal afspraken over de toegang

en de nodige nazorg voor de medewerkers kon iedereen weer veilig aan de slag.

De arbeidsongeschiktheid varieerde van geen afwezigheid voor 3 ongevallen en tot maximum 21

dagen voor 1 ongeval. Een spierverrekking ter hoogte van de schouder bij een begeleider in de

babygroep zorgde voor de langste afwezigheid. We registreerden bovendien 16 lichte (lees kleine

EHBO-) verwondingen zonder medische tussenkomst. We hebben 3 nieuwe eerste hulpverleners

opgeleid dit jaar. Deze komen ongetwijfeld van pas bij een volgend (bijna-)ongeval.

We tellen 1 ongeval met een ouder in Elmer Noord, gelukkig zonder letsel. Een geel-zwarte strip op

de vloer kan het struikelen voorkomen.

In totaal registreerden we 53 kind-ongevallen waarvan 22 zonder letsel en enkele schaafwonden,

hematomen, een bijtwonde en een krabwonde. Daarnaast hadden we 5 ongevallen met medische

tussenkomst en 12 kleine ehbo-wondjes. Een kast verplaatsen, een bank vastzetten aan de tafel, een

grote groep op tijd splitsen, tijdens de drukke momenten de taken en het toezicht verdelen, altijd

toezicht houden bij een hoge kinderstoel en bij speeltuigen zijn de meest voorkomende

verbeteracties die we gedaan hebben.

Het samen reflecteren over elk (bijna-)ongeval door het team samen met de verantwoordelijke is een

belangrijke oefening in het sensibiliseren van de medewerkers. Een aantal verbeteracties werden

doorgevoerd, zoals een aanpassing van onze procedure met betrekking tot inclusieve opvang,

afspraken tijdens de waak bij de peuters werden opgefrist, een bescherming op een hoek op het

terras werd aangebracht, brieven voor ouders werden uitgedeeld met aandacht voor spelden en


kleine gevaarlijke voorwerpen in de babygroep, een keuze van andere materialen zoals bijvoorbeeld

vijzen i.p.v. spijkers en kabelgootjes i.p.v. haakjes werd doorgevoerd.

Ook de gebruikelijke controles hadden plaats in 2019: driemaandelijks bij de slapende baby’s in het

kader van wiegendoodpreventie en bij de slapende peuters, jaarlijks van bedjes, hoge kinderstoelen,

relaxen, hekjes, buitenruimten en speeltoestellen.

De jaarlijkse evacuatieoefeningen hadden plaats in elke vestiging. Voor Elmer Noord kochten we 2

extra evacuatiebedjes aan. 3 stafmedewerkers volgden een brandblusopleiding bij PIVO.

We organiseerden 25 introductiemomenten voor alle startende medewerkers alsook voor de

langdurig afwezigen. De thema’s die aan bod kwamen op deze intro’s waren handhygiëne,

brandveiligheid, rugsparend werken in de kinderopvang en grensoverschrijdend gedrag.

Samen met onze externe preventiedienst IDEWE legden we dit jaar de focus op de hygiëne in de

kinderopvang. Hieruit is een linnenplan voortgevloeid: wat wordt wanneer gewassen en op hoeveel

graden? We schakelden over van plastieken bordjes en bekers naar gehard porselein voor de

kinderen, hetgeen qua hygiëne veel beter scoort. Het gevolg is dat we borstel en vuilblik plus een

steelstofzuiger binnen bereik hebben voorzien. De logistiek medewerkers kregen een opfrissing over

handhygiëne en persoonlijke hygiëne tijdens de opleidingsdag.

Het Sociaal Medisch Team bestaande uit de arbeidsgeneesheer en de verantwoordelijken kwam elk

kwartaal samen om zowel casusgericht als beleidsmatig te werken aan ons aanwezigheidsbeleid. Het

doel was om medewerkers die dreigden uit te vallen op te pikken en langdurig zieke medewerkers

terug (deels) aan de slag te krijgen. Voor 2 langdurig zieken startten we een reïntegratietraject op.

De hete dagen tijdens de

zomermaanden vroegen extra-

aandacht van de begeleiders:

kinderen insmeren, regelmatig

water drinken, aangepaste

activiteiten en in de schaduw of

zelfs binnen blijven wanneer de

ozonconcentraties te hoog

opliepen. Extra-zonnezeilen, zonnewerende folie en freecooling in

Elmer Noord en Zuid zullen ons iets beter wapenen tegen een volgende

hitteperiode.


4. Infrastructuur

Tijdens de eerste maanden van

2019 verliepen de werkzaamheden

van de verbouwing en de uitbreiding

van Elmer Noord in versneld

tempo. Omwille van subsidie-

voorwaarden moesten we voor april

van start gaan met de opvang in het

nieuwe gebouw.

De druk lag bijzonder hoog, maar

het is ons gelukt!

Eenmaal verhuisd liep alles nog niet

van een leien dakje, vele kleine en

minder kleine werkjes moesten nog

gefinaliseerd worden. Tijdens de

eerste weken moesten we rekenen

op een grote flexibiliteit van het

team, de ouders en de kinderen,

maar tegen de officiële opening in

mei was het gebouw volledig klaar.

Staatssecretaris Debaets kwam het

gebouw openen, in aanwezigheid van

vele sympathisanten.

En we mogen stellen dat de

verbouwing geslaagd is! Een warme

en open houtskeletbouw achteraan

en slimme ingrepen om de bestaande

voorgebouwen met elkaar te

integreren zorgden voor een infrastructuur die mag gezien worden!

In onze andere vestigingen vroegen vooral de aanhoudende vochtproblemen onze aandacht. Zowel in

Elmer West als in Elmer in de Stad boekten we echter vooruitgang.

De gemeente Molenbeek begon stap voor stap een aantal problemen op te lossen en besliste ook

een erfpacht toe te kennen zodat we in de toekomst zelf kunnen instaan voor het gebouw.

In Elmer in de Stad bereikten we een (voorlopig monderlinge) overeenkomst om de problemen in der

minne aan te pakken. We rekenen erop dat ook deze saga in de loop van 2020 zijn einde krijgt.


5. Kwaliteit en kwaliteitscontrole

Sinds jaren werkt Elmer systematisch rond de kwaliteit van de

dienstverlening. We beschikken over een kwaliteitshandboek, met

een aantal procedures (P), waarin verwezen wordt naar een reeks

werkinstructies (W), formulieren (F), lijsten (L) en functie- en

competentieprofielen (FP/CP).

We werken met een jaarplanning, waarin we oplijsten welke doelen

we ons stellen, wie ervoor verantwoordelijk is en wanneer deze

zullen uitgevoerd worden. Deze plannen dienen als basis voor de

opmaak van de begroting.

We doen aan interne controles, zoals bevragingen, observaties en

audits met als doel ons systeem en onze dienstverlening continu te

verbeteren.

De basis van kwaliteitszorg is steeds zoeken naar verbetering. Het

kwaliteitssysteem is daarom ook voortdurend in ontwikkeling. Naar

aanleiding van overleg, van voorvallen, van opmerkingen door

derden, van observaties is het belangrijk steeds wijzigingen aan te

brengen in de concrete werking én in de geschreven documenten.

KWALITEITSHANDBOEK

De documenten in het kwaliteitshandboek zijn voortdurend in beweging.

De procedures maken de kern uit van het handboek. In de loop van 2019 maakten we een update

voor een aantal procedures. Na een 3-tal jaar bleek het nodig de procedure rond onze inclusie-

werking grondig aan te pakken met de toevoeging van enkele stappen, het herbekijken van de

verantwoordelijkheden en de verbetering van de onderlinge afstemming van informatie.

Na een incident pasten we de procedure grensoverschrijdend gedrag aan, waarbij we het vormen van

een moreel oordeel integreerden in de acties bij grensoverschrijdend gedrag. Een kleine aanpassing

aan de facturatieprocedure was nodig, opdat cashbetalingen beter zouden geregistreerd worden, ook

bij de ouders. Ook het onthaalbeleid werd verfijnd, zodat de specifieke competenties van de

begeleiders ook al in de eerste begeleidingsgesprekken aan bod konden komen.

ZELFEVALUATIE

Tevredenheid van de kinderen

Bij de kinderen gebruikten we observaties rond welbevinden en betrokkenheid als “controle”-

instrumenten. De ZIKO-observaties zijn een belangrijk middel om onze pedagogische kwaliteit bij te

sturen. Ze zijn een bron om dingen in vraag te stellen, maar geven ook bevestiging dat bepaalde


acties en afspraken resultaten opleverden. Ook het ZIKO-VO-instrument geeft op individueel niveau

zicht op welbevinden en betrokkenheid van kinderen.

Tevredenheid van de ouders

Kwalitatieve brengen haalmomenten zijn de basis van een goede en wederkerige relatie met de

ouders. Hierlangs kunnen de begeleiders onmiddellijk inspelen op vragen en suggesties van ouders.

Naast deze informele vorm van het luisteren naar noden en verwachtingen van de ouders zijn er ook

de meer formele vormen.

Telkens wanneer een kind twee maand in een leefgroep verblijft, organiseren we een

tevredenheidsgesprek met de ouders. De aandachtbegeleider vraagt de ouder hoe deze het

welbevinden inschat van het kind. Ook komt het vertrouwen en het welbevinden van de ouder aan

bod, naast meer specifieke zaken zoals de interesses en ontwikkeling van het kind en de

mogelijkheden van de ouder om te participeren in de opvang.

Naast deze individuele gesprekken organiseren we elke twee jaar een schriftelijke bevraging.

Eind 2019 lanceerden we een bevraging, langs elektronische weg via google forms en voor ouders

zonder emailadres via papieren versie. We stelden ze, zoals gewoonlijk, op in 3 talen. De ouders

konden hun inbreng ook in één van deze talen schrijven. De responsgraad was erg hoog: 66,3% van

de ouders reageerden, in Elmer Zuid was de participatie zelfs hoger dan 70%. Na analyse worden in

het voorjaar van 2020 de acties gelanceerd en gecommuniceerd.

Medewerkersbevraging

Na de bevraging bij de medewerkers eind 2018, ook via google forms of papier, formuleerden we

acties per vestiging, voor de logistiek medewerkers en voor de staf- en administratieve medewerkers.

Een greep uit de acties in 2019 - de ene al wat concreter dan de andere:

Delen van goede praktijken tussen de vestigingen

Interne communicatie verbeteren

Ondersteunen van de mentoren die een belangrijke rol hebben in de begeleiding van de

begeleiders in opleiding

Geen team- of opleidingsdag meer organiseren op een brugdag!

Opfrissing van de leefgroepen in een vestiging

Inrichten van een inspiratiehoek in een vestiging

Bij het filmen duidelijker communiceren wat zal gefilmd worden, om stress rond het filmen te

verminderen

4 keer per jaar gezamenlijk overleg voor de logistiek medewerkers organiseren

Het coördinatieteam beginnen met een gezamenlijk ontbijt, om informeel wat te kunnen

bijpraten

Niet teveel projecten tegelijk laten lopen

Opstarten van een sociaal-medisch team


KLACHTENBEHANDELING

Een degelijke klachtenbehandeling is een belangrijk onderdeel van een dynamisch kwaliteitssysteem.

We maken onderscheid tussen klachten die schriftelijk en opmerkingen die mondeling behandeld

worden. Klachten zijn meer formeel van aard. Het detecteren en oppikken van opmerkingen is

minstens zo belangrijk. Daarin proberen we alle medewerkers te sensibiliseren.

We registreerden in 2019 4 klachten en 46 opmerkingen in de verschillende vestigingen van Elmer.

De klachten kwamen van ouders (3) en medewerkers (1). 2 klachten waren gegrond, de andere 2

waren onduidelijk.

De opmerkingen kwamen van ouders (20), medewerkers (19) en buren (1). Opvallend was dat

medewerkers regelmatiger dit medium gebruikten om hun ongerustheid of ongenoegen over een

bepaalde situatie te uiten.

De klachten / opmerkingen waren dit jaar heel divers. In Elmer Noord was het gebouw en de nieuwe

interne organisatie in meerdere gevallen voorwerp van een opmerking. We noteerden meerdere

keren ongeruste reacties van ouders, bv over de overgang naar een andere leefgroep of de

verandering van aandachtspersoon. In gesprek gaan en actief luisteren naar de ongerustheid helpt in

vele gevallen. Ook waren er enkele opmerkingen en klachten over de zorg voor een kind of over een

incident en de te beperkte communicatie hierover. Ook hier is het steeds belangrijk in gesprek te

gaan, zowel met de ouder als met de betrokken medewerkers.

Intern reflecteren na een opmerking of klacht is ingebouwd in onze manier van werken. Dit helpt om

de gedragenheid en de zorg van het hele team te stimuleren, zowel in de eigen vestiging als op

niveau van de organisatie. Telkens bekeken we of er preventieve acties nodig waren, zodat dergelijke

klacht / opmerking zich niet meer zou voordoen en of het kwaliteitssysteem moest aangepast

worden.

EXTERNE AUDITS

We kregen 4 onaangekondigde bezoeken van de Zorginspectie in Elmer Noord, Elmer West en Elmer

in de Stad. Deze stelden een aantal zaken vast die niet in overeenstemming waren met de

regelgeving, zoals het niet voldoende nauwkeurig registreren van de aanwezigheid van de

medewerkers in de voorlopige locatie van Elmer Noord, de aanwezigheid van het aantal kinderen dat

nu en dan hoger was dan de vergunde capaciteit, ook in de voorlopige locatie van Elmer Noord, de

slaapsituatie tijdens een wenmoment, de onnauwkeurige registratie van de aanwezigheid van een

kind en de sommige onderdelen van de risico-analyse waren niet voldoende recent. Tenslotte

dienden we kleine aanpassigen te doen aan het Huishoudelijk reglement van de ouders.

Verder kregen we tweemaal aangekondigde inspectie, de ene financieel in het kader van het project

FCUD en het andere voor de infrastructuur van Elmer Noord.


6. Financie le structuur

Kind & Gezin is voor Elmer de belangrijkste partner in het functie van de financiële structuur. We

beschikten vanaf april, bij de intrek in het nieuwe gebouw van Elmer Noord, over een vergunning

voor 199 plaatsen, verspreid over de 4 vestigingen. Dit betekent dat we een maximale capaciteit

hadden om 199 kinderen tegelijk op te vangen. 161 plaatsen (vanaf juni) werden door Kind & Gezin

gesubsidieerd.

De aanzienlijke uitbreiding met 30 plaatsen in Elmer Noord werd slechts beperkt ondersteund door

Kind & Gezin. We konden 6 dringende opvangplaatsen bekomen vanaf juni. De andere 24 bijkomende

plaatsen werden gefinancierd door Actiris (gesco-contracten) en door Stedenfonds Vlaanderen, via

de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

Vanaf juni kregen we 12 extra plaatsen op trap 3 gefinancieerd, waardoor we stegen naar 155

plaatsen gesubsidieerd op trap 1, 2 en 3.

De middelen via Project F.C.U.D. werden door Kind & Gezin omgezet in 12 “dringende

opvangplaatsen”. Hierdoor werden deze projectmiddelen ingekanteld in een structureel kader met

een gelijkaardige finaliteit: urgentie-opvang.

Voor Elmer in de Stad beschikten we bovendien over een gesco-contract voor een equivalent van 3

plaatsen.

De middelen van Kind & Gezin zorgden voor de basisfinanciering van onze opvangactiviteiten.

Daarnaast waren we ook erkend als Centrum voor Inclusie.

In de loop van 2019 kende Sociale Maribel ons een beperkte uitbreiding (+0.2 VTE) middelen van

onbepaalde duur toe. Daarnaast konden we vanaf juli weer van een kleine uitbreiding (+0.5VTE) van

bepaalde duur genieten, ter ondersteuning van onze werking.

Voor het opleidings- en tewerkstellingsluik konden we rekenen op de conventies rond gesco- en

doorstromingscontracten van Actiris. De tekorten die we hadden op de premies vanuit Actiris

werden opgevangen door de middelen op trap 3 (kwetsbare gezinnen) van Kind & Gezin en door

projectmiddelen uit het Stedenfonds Vlaanderen.

Naast de jaarlijkse middelen ter ondersteuning van opleidingsinitiatieven, ontvingen we van V.G.C.

een aanzienlijke financiële ondersteuning voor de verbouwing van Elmer Noord. Deze ondersteuning

is een aanvulling bij de middelen van het VIPA (Vlaams Infrastructuurfond voor Persoonsgebonden

Aangelegenheden).

Voor ons Europees project “Building Educational Bridges in the City” ontvingen we projectmiddelen

van Erasmus+ die in 2019 besteed werden aan internationale uitwisselingen naar Porto en Finland,

waar telkens 6 medewerkers aan deelnamen.

We konden 2019 afsluiten met een heel klein overschot, dat toegevoegd werd aan het sociaal passief

van de organisatie. Als “heel grote vzw” lieten we onze rekeningen controleren en evalueren op hun

correctheid door een revisor. Deze leverde een positief verslag af, met voorbehoud voor de gesco-

voorschotten in de balans, die door Actiris moeilijk sluitend konden onderbouwd worden.


Besluit

We hebben alweer een wervelend jaar achter de rug. Steeds zien we nieuwe wegen en uitdagingen of

gaan we ernaar op zoek.

Onze ervaringen met Erasmus+ zijn zo positief dat we besloten om zelf een project in te dienen en

open te staan voor vragen van partners uit andere Europese landen. De sterkte van 4 vestigingen, die

een eigen dynamiek uitbouwen en eigen accenten kunnen leggen, biedt ons vele mogelijkheden.

Op lokaal vlak ervaart Elmer de grote voordelen van een sterk netwerk onder de noemer van de

Huizen van het Kind. Als kinderopvang willen we een belangrijke rol blijven spelen. We zullen hier in

de toekomst zeker verder in investeren.

Bij het schrijven van dit verslag zitten we midden in de corona-lockdown. Grote betrokkenheid op de

Brusselse gezinnen, flexilibiteit, verantwoordelijkheidszin, … we zullen alles uit de kast moeten halen.

Onszelf her-uitvinden wordt de boodschap!

Met dank aan…

Jaarverslag Elmer 2002 Elmer 2019.pdf · 2020-06-30 · Vzw Elmer – Jaarverslag 2019 - 6...

Documents

Transcript of Jaarverslag Elmer 2002 Elmer 2019.pdf · 2020-06-30 · Vzw Elmer – Jaarverslag 2019 - 6...