Jaarverslag 2015 - Amazon Web Services

Jaarverslag2015

Visie, Missie en Kernwaarden

Godo úw leider in coöperatief bankieren.

Wij zijn de enige coöperatieve bank in Suriname. Ons streven is om onze leden en klanten de voordelen van het coöperatief bankieren te laten ervaren door hen een vertrouwd en geborgen gevoel te geven en ervoor te zorgen dat onze financiële producten en diensten aansluiten bij hun behoeften. Wij streven naar het veroveren van een waardige positie binnen de Surinaamse financiële sector, waarbij wij ons tevens voortdurend zullen inzetten voor het belang van onze leden en van de gemeenschap.

Visie

Missie

Godo is uw bank die met haar coöperatieve filosofie de mens en haar welzijn centraal stelt. Wij bieden een variëteit van toegan-kelijke en passende financiële producten en diensten aan. Ons deskundig en toegewijd personeel zorgt voor een professionele en persoonsgerichte dienstverlening. Godo zet zich hierbij voortdurend in voor duurzame relaties en het lange termijn belang van onze leden en klanten.

Bij de coöperatieve gedachte staan onze leden en klanten centraal. Zij kunnen rekenen op begeleiding en onder-steuning vanuit onze organisatie. Wij streven naar een duurzame relatie met hen en kijken steeds naar hun lange termijn belang. Onze producten en diensten zijn toegankelijk voor alle lagen van de bevolking. Er zijn geen aandeelhouders, maar leden die inspraak hebben door hun stemrecht en vertegenwoordiging op de Algemene Leden Vergaderingen.

Kernwaarden

• Betrouwbaarheid • Integriteit • Professionaliteit • Klantgerichtheid • Deskundigheid

De mensen in onze organisatie zijn verantwoordelijk voor de realisatie van onze visie en missie. Zij dienen daarbij te handelen in overeenstemming met onze coöperatieve filosofie, die zich weerspiegelt in onze kernwaarden; de bouwstenen van onze coöperatieve organisatiecultuur. Deze kernwaarden zijn bepalend voor het gedrag en de werkwijze van onze medewerkers. Hierbij zijn betrouw-baarheid en integriteit condities voor het handelen. Wensen en verlangens van onze leden en klanten zijn evenzeer richtinggevend voor de dienstverlening.Wij zorgen ervoor dat zij professioneel, deskundig en vriendelijk geholpen worden. Tevreden leden en klanten zijn de basis van ons succes.

| |4

JaarVerslaG 2015

THeMasaamhorigheid

UITGAVECoöperatieve Spaar- en Kredietbank Godo G.A.Keizerstraat 139 – 143Postbus 2674Paramaribo – Suriname

E-mail: [email protected]: www.godo.sr

LAY-OUT EN BINNENWERKGraficom- Andy Tanoesemito

VORMGEVING OMSLAGGraficom

FOTOGRAFIEThru My Lens Photography - E. Cullimore PRINTSuriprint

U kunt het jaarverslag downloaden op www.godo.srU kunt ook een exemplaar aanvragen op het hoofdkantoor aan de Keizerstraat en op de filialen te Lelydorp, Albina en Nieuw Aurora.

GODO jaarverslag 2015 | |5

Vijf jaren kerncijfers ..................................................................................................................................................................................

Voorwoord Saamhorigheid een voorwaarde voor ontwikkeling .............................................................

Verslag van het Bestuur Algemeen overzicht ........................................................................................................................................................................

Het financieel-economische omgevingsklimaat ..........................................................................

De financiële ontwikkeling van onze bank ...........................................................................................

Vooruitzichten voor het jaar 2016 ........................................................................................................................

Verslag van de raad van Toezicht .............................................................................................................................

Jaarrekening 2015 Balans per 31 december 2015 .....................................................................................................................................

Winst- en verliesrekening 2015 ...............................................................................................................................

Kasstroomoverzicht 2015 ..............................................................................................................................................

Grondslagen voor waardering en voor bepaling van het resultaat .............

Toelichting op de balans .......................................................................................................................................................

Toelichting op de winst- en verliesrekening .....................................................................................

Overige gegevens Statutaire bepalingen inzake de bestemming van het voordelig saldo.

Statutaire bepalingen inzake de bijdrage in het nadelig saldo .................................................. Controleverklaring van de onafhankelijke accountant ......................................................................... .

Inhoudsopgave

7

9

10121524

26

283031323439

40

4140

| |6

Directie

Drs. K. Simons-Wijdenbosch S. Brunings a. Gopi Directeur Bankmanagement Interim Algemeen Directeur Directeur Commercie


Vijf jaren Godo Kerncijfers

Balansen (X SRD 1.000)JaaR

Activa Liquide middelenVorderingen BeleggingenVaste activaToTAAl AcTiVA PassivaSchulden aan kredietinstellingenToevertrouwde middelenOverlopende passivaSchulden aan Niet GouvernementeleInstellingenVoorzieningenaansprakelijk vermogen

ToTAAl PAssiVA

Resultaten (X SRD 1.000)

JaaRRentemargeOverige batenTotaal batenTotaal lastenBedrijfsresultaatDiverse baten enlastenResultaat voor belastingInkomstenbelasting

KengetallenJaaR

96.562,5 129.016,9

69.003,8 11.971,5

306.554,7

78.580,6 124.854,7

60.033,2 12.138,0

275.606,5

108.929,5126.283,6 15.723,4 11.868,9

262.805,4

87.291,8101.591,8

22.074,49.629,2

220.587,2

84.830,890.689,615.343,0

7.444,9

198.308,3

2015 2014 2012 2011 2013

8.520,2 8.885,5

17.405,716.676,1

729,6525,7

1.255,3448,8

10.422,7 4.880,7

15.303.5 14.708,1

595,3294,9890,2307,7

9.144,84.434,9

13.579,712.699,2

880,5135,9

1.016,4362,0

8.268,83.924,8

12.193,610.966,1

1.227,5200,4

1.427,9490,9

8.205,75.312,6

13.518,311.997,9

1.520,4-

1.520,4526,4

2015 2014 2012 2011 2013

2015 2014 2012 2011 20132510

0,55246

85

2110

0,45227

88

199

0,27172

91

169

0,22225

89

158

0,28227

82

1.748,2 274.562,2

2.443,5 400,0

2.326,3

25.074,5 306.554,7

603,7 244.630,7

3.884,8 400,0

2.037,1

24.050,2 275.606,5

1.966,9232.638,1

1.879,0640,0

2.051,023.630,4

262.805,4

241,0 194.879,1

1.871,9240,0

2.253,521.101,6

220.587,2

1.099,1172.536,3

1.980,7240,0

2.269,520.182,8

198.308,3

BIS ratio(min nationaal 7% en internationaal 8%)Capital ratio (EV/TV)Return on average assetsLiquiditeits ratio Efficiency ratio

REsUlTAAT NA BElAsTiNG 806,5 582,5 654,4 937,0 994,0

| |8

Organogram

Algemeen Directeur

Human ResourceManagement

Archief

Back Office

Kassa

Internal Audit

Communicatie& Coöperatie

Compliance

DirectieSecretariaat

Juridische Zaken

Treasury

Financiën &Administratie

Logistiek

Krediet RisicoManagement

Planning &Control

Faciliteiten

Security

InformatieCommunicatie &

Technologie

BinnenlandsBetalingsverkeer

BuitenlandsBetalingsverkeer

Accounting

Business Support Technologie& Operatie

Filialen

Front Office

CommerciëleOndersteuning

Micro Kredieten

HMBS

Relatiebeheer

Creditgelden

CustomerServices &Marketing

Service Center

Bankmanagement Commercie

VerzekeringenRelatiebeheer

Marketing


Overleven in minder gunstige tijden is mogelijk indien kan worden voldaan aan de voorwaarde van saamhorigheid. Saamhorigheid geeft het gevoel van samen de schouders eronder zetten.

We kunnen niet ontkennen dat het afgelopen jaar veel uitdagingen heeft gekend, en nog steeds kent. Te denken valt aan de macro-econo-mische ontwikkelingen en de impact daarvan op onze bedrijfsvoering. De geldontwaarding en de herziening van ons “loonhuis” hebben van onze medewerkers veel offers in saamhorigheid gevraagd.

Ook de mutatie in de samenstelling van de directie in augustus 2015 heeft een beroep gedaan op de flexibiliteit van de organisatie en de positieve instelling van de medewerkers. De Algemeen Directeur, de heer F. Terlaan, heeft onze organisatie op eigen verzoek verlaten. Ons bestuurslid de heer S. Brunings, heeft op verzoek van het Bestuur en de Raad van Toezicht en met goed-keuring van de toezichthouder, de Centrale Bank van Suriname, de functie van interim Alge-meen Directeur op zich genomen.

Terugkijkend op het afgelopen jaar kunnen wij met enige trots bevestigen dat wij met zijn al-len het hoofd hebben kunnen bieden aan diverse uitdagingen. Het in ons gestelde vertrouwen door de leden en de inzet en loyaliteit van onze medewerkers hebben Godo die weerbaarheid en flexibiliteit gegeven om onze missie en visie verder te (ver)volgen.

Vol vertrouwen en goede moed zijn wij het jaar 2016 tegemoet getreden en zetten wij ons in voor een beter resultaat. Onze leidraad hierbij is het strategisch plan 2016-2019, waarin onze aspiraties tot groei en het vergroten van ledenwaardecreatie zijn opgenomen.

Namens het Bestuur, de Raad van Toezicht en de leden zeggen wij dank aan alle medewerkers voor hun inzet en geloof in de toekomst van onze prachtige organisatie de “Coöperatieve Spaar- en Kredietbank Godo G.A.”

edwin WatsonVoorzitterJuni 2016

“Saamhorigheid een voorwaarde voor ontwikkeling”

Voorwoord

| |10

Verslag van het bestuurAlgemeen overzichtConform artikel 51 lid 1 van onze statuten leggen wij rekening en verantwoording af van het door ons gevoerde beleid en het beheer gedurende het vierenveertigste boekjaar van onze or-ganisatie. Tevens bieden wij u de door Tjong A Hung Accountants N.V. goedgekeurde jaarre-kening over 2015 aan. Hieruit blijkt onder meer dat onze bedrijfsactiviteiten in het verslagjaar zijn gegroeid. Zo bedroeg de groei van het balanstotaal gemeten in Surinaamse dollar 11% ten opzichte van 2014 en bereikte ultimo 2015 het niveau van SRD 306,6 miljoen. In 2014 nam het balanstotaal met 5% toe ten opzichte van 2013. De stijging in 2015 was het gevolg van een com-binatie van een lichte toename van de binnenlandse bedrijvigheid en de devaluatie van de SRD per 18 november 2015.

De door het publiek aan ons toevertrouwde middelen namen met 12% toe tot SRD 274,6 mil-joen; zij beliepen 90% van het balanstotaal. De samenstelling van de toevertrouwde middelen veranderde niet materieel. Direct opvraagbare spaar- en girale tegoeden bleven de grootste bron van funding en namen 88% van het totaal aan toevertrouwde middelen voor hun rekening. Vergeleken met 2014 werd een groter bedrag aan termijndeposito’s aangetrokken. Het aandeel in het totaal betrof 12%. Van de toevertrouwde middelen was 56% gedenomineerd in vreemde valuta’s, waarbij het Euro-aandeel 35% bedroeg. Ons beleid is er altijd op gericht de stabiliteit in de funding te verstevigen door de harde kern in de direct opvraagbare tegoeden te vergroten en de gemiddelde looptijd van de deposito’s te verlengen.

Gedurende 2015 nam het aantal afgesloten kredietovereenkomsten met ongeveer 7% toe van 5.593 tot 5.987. Deze overeenkomsten hadden een totale omvang van SRD 56,2 miljoen, vergele-ken met SRD 53,4 miljoen in 2014. Het uitstaande kredietbedrag ultimo 2015 steeg per saldo met circa 3% tot SRD 125,6 miljoen, nadat dit kredietbedrag ultimo 2014 met een procentpunt was gekrompen. De stijging in 2015 werd voornamelijk veroorzaakt door de devaluatie van de SRD.De aan ons toevertrouwde middelen kunnen beperkt uitgezet worden, vanwege de monetaire kasreserveverplichting die door de Centrale Bank van Suriname is voorgeschreven en de dage-lijkse operationele kosten.

De aan ons toevertrouwde middelen kunnen slechts voor ongeveer de helft worden uitgezet in de kredietverlening. Dit als gevolg van de monetaire kasreserveregeling van de Centrale Bank van Suriname die primaire banken verplicht 35% van de deposito’s luidende in Surinaamse dollar en 50% van de deposito’s in andere valuta’s in liquide activa aan te houden. Daarnaast moeten de primaire banken in verband met het “Suriname National Electronic Payment System” (SNEPS) nog eens 5% van de deposito’s beschikbaar hebben op de werkrekening bij de Centrale Bank van Suriname. Het langdurig vastleggen van vermogen in hoge kasreserves leidt tot hogere tarieven voor de kredietnemers en oefent materiële druk uit op ons bedrijfsresultaat met als gevolg een temperende werking op de groei van onze activiteiten. In laatstbedoelde situatie is enige verlich-ting gekomen door de mogelijkheid om de kasreservemiddelen deels te beleggen in Surinaams schatkistpapier.


De rentemarge (exclusief het rendement van beleggingen in schatkistpapier) daalde ten opzichte van 2014 tot SRD 8,5 miljoen en bedraagt 49% van de totale baten. De overige baten stegen, waaronder vooral de opbrengsten uit beleggingen. Per saldo namen de totale baten met 14% toe tot SRD 17,4 miljoen.

De totale lasten stegen gedurende het verslagjaar met 13% tot SRD 16,7 miljoen. Deze stijging werd onder andere veroorzaakt door kapitaalkosten en door de hiermee samenhangende af-schrijvingen welke met 14% toenamen tot circa SRD 1,1 miljoen. Mede door aanscherping van de regelgeving door de Centrale Bank van Suriname stegen de dotaties aan voorzieningen en wel van SRD 784 duizend tot SRD 1,9 miljoen. De personeelskosten inclusief de pensioenkosten stegen met 20% ten opzichte van 2014 tot SRD 9,3 miljoen onder andere ten gevolge van de overname van de manschappen van het beveiligingsbedrijf, Stichting Het Schild, en de herzie-ning van ons loonhuis. De totale baten stegen 1 procent meer dan de groei van de totale lasten. Hierdoor nam het bedrijfsresultaat na belastingen met 38% toe tot bijna SRD 806 duizend. De efficiency ratio is ten opzichte van 2014 licht gedaald naar een niveau van 82%. De rentabiliteit op het gemiddeld totaal vermogen nam toe van 0,22% in 2014 tot 0,28% in 2015. Om het netto resultaat in de toekomst te verbeteren, voeren wij al ingaande 2016 ons strategisch plan 2016-2019 uit. Hierin is een samenhangend pakket van inkomstenverhogende en kostenverlagende beleidsmaatregelen opgenomen. Wij zijn ervan overtuigd dat deze maatregelen vruchten zullen afwerpen en zien de toekomst dan ook met vertrouwen tegemoet.

Wij danken de Raad van Toezicht en de directie voor de vruchtbare samenwerking en het perso-neel voor hun inzet en loyaliteit. Dank aan onze gewaardeerde leden, klanten en andere relaties voor het geschonken vertrouwen en voor de zaken die zij met ons doen.

M. RomeoOndervoorzitter

E. WatsonVoorzitter

S. BruningsLid

| |12

Het financieel-economisch omgevingsklimaatMondiaal groeiherstel laat op zich wachtenNet als in 2014, stonden ook in dit verslagjaar de grondstoffenprijzen onder druk. Vooral de scherpe daling van aardolie bracht de mondiale groei in 2015 terug naar 3 procent; dat is 0,3 procentpunt lager dan in 2014. De vooruitzichten voor de belangrijkste regio’s blijken ongelijk, met iets betere resultaten in de ontwikkelde economieën, terwijl de activiteit in de meeste op-komende markten en ontwikkelingslanden terugliep voor het vijfde jaar op rij. De Amerikaanse economie kwam enigszins op gang vooral door veerkrachtige consumptie, terwijl een geleidelijk herstel in de Eurozone en Japan wordt verwacht. China maakt nu echter de overstap naar een langzamere groei door, met name om distorties te verminderen en de economie weer in ba-lans te krijgen. In een omgeving van dalende grondstoffenprijzen, verminderde kapitaalstromen naar opkomende markten en druk op hun valuta’s in combinatie met de toenemende financiële volatiliteit, zijn de neerwaartse risico’s bijzonder gestegen en de vooruitzichten somber voor deze opkomende markten en overige ontwikkelingslanden.

Tegenslag in latijns-amerika en het Caraïbisch gebiedTegen deze achtergrond van verder dalende grondstoffenprijzen, verminderde kapitaalstromen en toegenomen markt-volatiliteit, kwamen de economieën in Latijns-Amerika en het Cara-ïbisch gebied (LAC) in 2015 sterk onder druk. De verwachting was dat het reële bruto binnen-lands product in het afgelopen jaar licht zou afnemen over het merendeel van Latijns-Amerika, terwijl de groei in het Caraïbisch gebied enigszins positief zou blijven. Het resultaat is een weer-spiegeling van de onderliggende zwakte van vraag en aanbod door de minder gunstige externe omgeving. Terwijl de sterkere Amerikaanse groei de regio ten goede zou moeten komen, met name voor economieën met sterkere banden, zoals door handel, overmakingen en toerisme (Mexico, Centraal-Amerika en het Caraïbisch gebied), zullen zwakke grondstoffenprijzen met name door de afgenomen groei van China, een negatieve impact hebben op Zuid-Amerika, als netto-exporteur van grondstoffen. Hiernaast zijn vele landen niet in staat gebleken de groei van de afgelopen jaren te verduurzamen, waardoor recente economische ontwikkelingen een gevoe-lige uitwerking hebben op de reële economie.

Verzwakking van de surinaamse handelsbalansDe gemiddelde goudprijs daalde in het verslagjaar met ruim 16% naar USD 1.050 per troy ounce, terwijl de prijs van Brent-olie de afgelopen 12 maanden met wel 60% omlaag ging tot USD 30 per vat. Kelderende olieprijzen vormden een zware last voor Staatsolie, daar dit staatsbedrijf nu nog amper kostendekkend kan opereren. Verder daalde de productie van de Rosebel Gold Mines met 14% naar 300.000 troy ounces. In combinatie met verlaagde goudprijzen liep de exportwaarde aanzienlijk terug, terwijl het niveau van de importen ongewijzigd bleef. Hierdoor ontstond er voor het eerst in het afgelopen decennium een tekort op de handelsbalans. De handelsbalans liet in het verslagjaar een negatief saldo zien van ruim USD 130 miljoen. Door de sterke afhankelijkheid van de minerale sector vertaalde de negatieve handelsbalans zich in een tekort op de lopende rekening van ruim USD 800 miljoen, een verdubbeling ten opzichte van 2014.


Door de slechte conditie van de Staatsfinanciën, werd er in het verslagjaar opnieuw een sterk beroep gedaan op leningen om aan de financieringsbehoefte te voldoen. De totale Staatsschuld op kasbasis liep daardoor ultimo 2015 op tot 50% van het bruto binnenlands product, een stij-ging van 8 procentpunten. Gelet op de Wet op de Staatsschuld is er nog slechts 10% leenruimte alvorens het leenplafond is bereikt.

Internationale reservesHet verslagjaar stond vooral in het licht van parlementaire verkiezingen. Verkiezingsjaren worden in Suriname gekenmerkt door expansief budgettair beleid. In combinatie met sterk te-ruggelopen exporten ontstond zo depreciatie van de Surinaamse munt. De Centrale bank van Suriname koos ervoor om door middel van valuta-interventies de wisselkoers op pijl te houden. Echter, minder export en intensieve valuta-interventies hadden een negatief effect op de inter-nationale reserves, die ultimo 2015 nog maar USD 300 miljoen bedroegen, het equivalent van nauwelijks 2 maanden importdekking. Derhalve zijn de internationale reserves die vele doelein-den dienen, waaronder de waarde dekking van de Surinaamse dollar, nu op een kritiek niveau.

schokken resulteren in de val van de surinaamse dollarExpansief budgettair beleid leidde in 2015 tot een overheidstekort op kasbasis van ongeveer SRD 1,2 miljard oftewel 6% van het bruto binnenlands product. Bovendien blijken er achterstal-lige betalingen aan leveranciers van goederen en diensten van onbekende omvang. Onduide-lijkheid over deze uitgaven die vooral consumptief van aard zijn, zorgden, in combinatie met geldschepping door de Centrale Bank van Suriname van circa SRD 1,8 miljard per september 2015, voor overliquiditeit. De hierop volgende werking van het marktmechanisme zorgde ver-volgens voor depreciatie van de SRD. Op de parallel markt kwam de Surinaamse munt in een vrije val terecht, waardoor steeds meer SRD betaald moest worden voor de USD. De Centrale Bank van Suriname bleek ondanks wekelijkse vreemde valuta interventies niet in staat om de officiële wisselkoers te handhaven; en zo werd in november van het verslagjaar het besluit ge-nomen om de SRD met 21% te devalueren naar 4,00 voor de USD.

Uitwerking op de werkgelegenheid en de human development indexVoortdurende tegenslagen in de minerale sector hadden een negatieve uitwerking op het be-drijfsresultaat en de voortuitzichten van bedrijven in deze sector. Alcoa besloot om na ruim een eeuw van aanwezigheid de operaties in Suriname te beëindigen. Bij de Rosebel Gold Mines werd 10% van de staf afgevloeid en ook bij Staatsolie heeft afvloeiing van werknemers plaatsgevon-den. In combinatie met problemen in de landbouw, nam de werkloosheid landelijk toe.

De “human development” index van de Verenigde Naties is een belangrijke maatstaf voor de menselijke ontwikkeling van een land. In deze index wordt gekeken naar de 3 componenten: het gemiddeld inkomensniveau, de levensverwachting en de onderwijsgraad. De index kan een waarde aannemen van tussen 0 en 1, waarbij uitkomsten rond de 1 een hoge menselijke ontwik-kelingsgraad aangeven.

Op het moment van samenstelling van dit verslag, bleef de “human development” index voor Suriname ongewijzigd op 0,714; hetzelfde resultaat als 2014.

| |14

Hiermee blijft de menselijke ontwikkeling in ons land achter op de grotere economieën van Latijns-Amerika en het Caraïbisch gebied. Verwacht wordt dat bij daling van het gemiddeld inkomensniveau van de bevolking door problemen in de economie, Suriname een lagere positie zal innemen op deze index.

Verslechterde korte- en middellange termijn vooruitzichtenMet aanhoudend slecht nieuws uit de mijnbouw, met name de lage olieprijs -de laagste prijs in 8 jaar-, ziektes en droogte in de landbouw en gebrekkige diversificatie van de economie, zien de vooruitzichten er sober uit, zeker op korte termijn. De groei van het bruto binnenlands product in het verslagjaar wordt geschat op 2%, de laagste groei sinds 2002. Voorzichtige prognoses voor 2016 veronderstellen een inkrimping van de economie tussen de 1% en 2%. De vooruitzichten kunnen slechts verbeteren bij de start van de Newmont “Merian” goudmijn en een bemoedi-gende goudprijs aan het einde van 2016. De verslechterde condities binnen de macro-economie kunnen tot slot, stremmend werken op de kredietverlening. Hierin ligt de uitdaging voor Godo om ook in het nieuwe verslagjaar een gezonde balans te vinden en de kredietverlening af te stemmen op de externe condities.


De financiële ontwikkeling van onze bankBedrijfseconomische uitgangspunten van het managementIn het economisch verkeer vervult Godo belangrijke intermediaire functies, die hun oorsprong vinden in de aan de bank toevertrouwde geldoverschotten, die wij vervolgens gebruiken voor de kredietverlening en belegging in vermogenstitels. Naast deze zogenoemde transformatiefunctie zorgen wij voor een vlotte afwikkeling van het nationale en internationale betalingsverkeer. Wij treffen daarom voorzieningen, zodat klanten over hun gelden kunnen beschikken zodra zij dat wensen. Tevens bieden wij aanverwante financiële diensten aan en tonen wij regelmatig onze maatschappelijke betrokkenheid. In de optimale uitvoering van deze bedrijfseconomische func-ties ligt de fundamentele uitdaging voor het management.

Met de op 15 april 2015 in werking getreden Richtlijn ‘Deugdelijk Bestuur bij Kredietinstellingen’ van de Centrale Bank van Suriname is Godo verder aan de slag gegaan met het herinrichten van haar interne organisatie en haar bedrijfsvoering, om uiteindelijk en daadwerkelijk te voldoen aan de principes van deugdelijk bestuur en de “best practice” bepalingen. Naast de aanzet tot verjonging van de Raad van Toezicht, het intern toezichthoudend orgaan, is er ook rekening gehouden met de vereiste deskundigheid en betrouwbaarheid. Op bestuurdersvlak worden er ook zwaardere eisen gesteld en vindt er jaarlijks evaluatie plaats.

In oktober 2015 heeft Godo de raamovereenkomst getekend met Stichting Garantiefonds voor Bedrijfskredieten. Dit Fonds kan, na het ondertekenen van de garantstellingsovereenkomst, garant staan voor leningen die verstrekt zijn door Godo aan het klein- en middenbedrijf in Suriname. Het gaat met name om klein- en middenbedrijven die niet geheel kunnen voldoen aan de gebruikelijke bancaire vereisten ter dekking van het kredietrisico. De achterliggende ge-dachte van de overeenkomst past binnen de filosofie van Godo. Met een aanvullende zekerheid verstrekt door een derde c.q. Stichting Garantiefonds voor Bedrijfskredieten kan het klein- en middenbedrijf, ook een doelgroep van Godo, iets gemakkelijker in aanmerking komen voor fi-nanciering.

sociaal bankierenTer bevordering van de spaarzin bieden wij moderne spaar- en beleggingsproducten aan, verge-makkelijken wij de toegang tot onze dienstverlening en organiseren wij regelmatig promotie- en financiële educatiecampagnes. Zo werd in 2006 het Happy Money Bee Spaarproduct gecreëerd voor de schooljeugd in de leeftijdscategorie 5 tot en met 13 jaar. In maart 2015 werd samen met de Stichting Projekten Christelijk Onderwijs Suriname de finale van het Happy Money Bee musical contest gehouden. Het Happy Money Bee musical contest werd voor het eerst in 2012 georganiseerd naar aanleiding van het eerste lustrum van het Happy Money Bee Spaarproduct en het 40-jarig bestaan van Godo. Op verzoek van de participerende scholen werd besloten dit contest te continueren. De winnende scholen in 2015 waren: 1. St. Carolusschool, 2. Christiaan Davidschool en 3. O.S. Petuniastraat. Het groot aantal participanten en enthousiasme van de deelnemers en bezoekers heeft dit evenement zeer succesvol gemaakt.

| |16

Om het financieel bewustzijn onder jongeren te promoten werd in 2015 tevens deelgenomen aan de “Global Money Week” van de Centrale Bank van Suriname. De “Global Money Week” is een financiële educatie beurs, die wereldwijd wordt georganiseerd voor jongeren in de leeftijds-klasse 6-18 jaar. Het doel van dit evenement is het bevorderen van kennis over geld en sparen, het creëren van duurzaam levensonderhoud en het bevorderen van interesse in ondernemer-schap.

Andere activiteiten voor de jeugd waar Godo in het afgelopen jaar ook actief bij betrokken was, zijn het Kinderboekenfestival en het Aflatoun vakantiekamp. Het Kinderboekenfestival is een nationaal leesbevorderingsprogramma, waarbij kinderen zoveel mogelijk positieve lees-ervaringen worden aangeboden, zodat ze plezier ervaren bij het lezen. Het Kinderboekenfes-tival wordt jaarlijks in verschillende districten georganiseerd. Godo heeft in het afgelopen jaar geparticipeerd in de districten Paramaribo en Wanica. Na deelgenomen te hebben aan één van de activiteiten heeft elke bezoeker een presentje ontvangen. Uit de reacties van de bezoekers viel af te leiden dat deze activiteiten als prettig zijn ervaren. Na afloop van het evenement werden de standhouders van Godo gecomplimenteerd.

Met het Aflatoun vakantiekamp draagt Stichting Projekten samen met de Centrale Bank van Suriname bij tot de sociale en financiële vorming van onze kinderen. Gedurende de kamp-dagen nemen de deelnemers in groepsverband deel aan verschillende activiteiten, waarbij ze spelenderwijs onderzoeken, nadenken, ontdekken en doen. Godo heeft in het afgelopen jaar haar bijdrage geleverd aan dit kamp, door het geven van financiële educatie aan kinderen in de leeftijdsklasse 6 -13 jaar.

“Corporate responsibility”Godo biedt financiele diensten aan alle lagen van de bevolking. Huishoudens met een laag inko-men vormen daarbij nog steeds een belangrijke doelgroep. Het doel hiervan is het verbeteren van het welzijn van deze huishoudens. De financiële diensten worden daarom zo effectief en efficiënt mogelijk geleverd, rekening houdende met de behoefte van de klant. De klanten ontvan-gen volledige en betrouwbare informatie over voorwaarden van de financiële diensten. Aan de klanten wordt financiële scholing geboden, gericht op verbetering van financiële weerbaarheid.

Jaarlijks wordt er op de 3e donderdag van de maand oktober “International Credit Union Day” gevierd over de hele wereld. Het thema voor 2015 was “People helping people” oftewel “mensen helpen mensen”. Deze dag geeft Godo als coöperatieve bank de gelegenheid om na te denken over wat zij samen met de gemeenschap heeft bereikt op basis van de coöperatieve principes en de filosofie van mensen-helpen-mensen. Als blijk van waardering doet Godo op deze dag iets extra voor de gemeenschap. Daarom is aan het bejaardentehuis Beatrix een donatie gedaan in de vorm van reparatie en vernieuwing van dakplaten van 2 woningen. Het zijn immers onze seniore burgers die ertoe hebben bijgedragen dat Godo is uitgegroeid tot de organisatie die het vandaag is.

Speciaal voor de ouderen kent Godo de Seniorenlening waar veel ouderen gebruik van maken. Deze lening kan onder meer gebruikt worden voor het betalen van medische kosten, reparatie aan de woning en reiskosten.


In 2015 is het leenbedrag, vanwege de grote behoefte van deze doelgroep en het goed verloop van de leningen verhoogd. De maximale looptijd van deze lening is achttien maanden. Tevens is in het verslagjaar een overeenstemming bereikt met het bestuur van de Bond Belangenbeharti-ging van Gepensioneerden in Overheidsdienst, waardoor gepensioneerde ambtenaren meer mogen lenen bij Godo. De meeste aanvragers willen het maximale bedrag lenen om onder an-dere hun woning te repareren, terwijl anderen huishoudelijke goederen kopen en/of hun klein-kinderen ondersteunen met schoolbehoeften. Wij (Godo) besteden ook aandacht aan ons bin-nenland. Hiermee spelen wij in op de behoefte aldaar ter verbetering van de bereikbaarheid van en toegankelijkheid tot onze financiële diensten. Zo zijn wij in 2015 in Albina gestart met verbouw- en renovatiewerkzaamheden van het filiaal om dit een moderne “look” te geven. Na het succes van dit filiaal in Albina is Godo voornemens om ook te Atjoni een filiaal te openen. Hiertoe zijn voorbereidingswerkzaamheden in uitvoering.

HrM beleidOm de bancaire taken adequaat uit te voeren besteden wij veel aandacht aan werving en selec-tie en het behouden van goed gekwalificeerde medewerkers. Godo beschikt dan ook over een toekomstgerichte Human Resources afdeling die continue optimalisering voert van de arbeids-voorwaarden en toonaangevende ontwikkeling van de medewerkers nastreeft. In lijn met de maatschappelijke en economische ontwikkelingen zijn wij gestart met het aanpassen van onze arbeidsvoorwaarden. Dit kwam in het verslagjaar tot uiting in de vorm van herziening van ons loonhuis waarbij een herijking heeft plaatsgevonden van de functiewaardering, salarisstructuur en het beloningsbeleid. Ook is het personeelsbestand per saldo met 35 medewerkers uitgebreid. Deze uitbreiding had onder andere te maken met de overname van de 24 manschappen van ons beveiligingsbedrijf, Stichting Het Schild, waardoor wij nu over een eigen beveiligingsunit beschikken.

Op eigen verzoek is de heer F. Terlaan, Algemeen Directeur, uit dienst getreden. De heer S. Brunings, bestuurslid, heeft zoals eerder aangegeven, op verzoek van het Bestuur en de Raad van Toezicht en met goedkeuring van de Centrale Bank van Suriname, de functie van interim Algemeen Directeur op zich genomen. De heer D. Netteb trad in dienst als Manager Internal Audit. Heugelijk feit waren de vieringen van 12,5-jarig dienstjubilea voor F. Fernandes-Eijk, S. Carbière-Ristie, R. Amatsahlan en D. Norden.

Godo stelt zich graag beschikbaar als leeromgeving voor studenten en starters op de arbeids-markt. In 2015 zijn er 2 stagiaires en 7 uitzendkrachten geplaatst met een mogelijke opstap naar een startersfunctie binnen de organisatie. In 2016 willen wij deze trend voortzetten.

Financieel-economische uitdagingenIn het verslagjaar werden de financiële richtlijnen van de toezichthouder, de Centrale Bank van Suriname, verder aangescherpt. Deze aanscherping heeft betrekking op open vreemde valuta-posities, het liquiditeitsrisico en rentemanagement. De richtlijnen die per april 2015 zijn in-gegaan vormen een gezonde uitdaging voor Godo. Verder heeft de Centrale Bank van Suriname een toeslag van 5 procentpunten op het vigerende kasreservepercentage opgelegd met als doel de groei van de binnenlandse liquiditeiten te temporiseren aangezien deze groei een onhoudbare

| |18

stijging van de vraag naar vreemde valuta uitoefent. De verhoging dient aldus bezien te worden in het licht van de primaire taak van de Centrale Bank van Suriname tot het bevorderen van de stabiliteit in de interne en externe waarde van de Surinaamse munteenheid. De verhoging van de kasreserveverplichting heeft tot vroegtijdige afwikkeling van lopend schatkistpapier van Godo bij de Centrale Bank van Suriname geleid, deels ter voldoening aan de verhoogde SRD kasreserveverplichting. Het werkkapitaal van Godo is door deze maatregel verder verkrapt en is er hierdoor sprake van interestderving door de vroegtijdige aflossing van lopend schatkistpapier door de Staat.

Introductie SNEPS Het “Suriname National Electronic Payment System” (SNEPS), werd in augustus 2015 door de Centrale Bank van Suriname bij de banken geïntroduceerd. Met de introductie van SNEPS stapt Suriname over van een semi-automatisch, naar een volledig automatisch elektronisch betaalsysteem. Belangrijke voordelen hiervan zullen zijn tijdwinst, meer zekerheid en minder risico’s bij inter-bancaire transacties. Afhandeling en verwerking van transacties, zoals overmakingen, zullen vrijwel gelijktijdig plaatsvinden en ook direct zichtbaar zijn, waardoor liquiditeitsplanning beter mogelijk is. Eén van de uitgangspunten bij de implementatie van SNEPS is dat deelnemende banken geen negatieve saldi op werkrekeningen bij de Centrale Bank van Suriname mogen hebben. Banken dienen bij de aanvang van het nieuwe betaalsysteem een bedrag gelijk aan minimaal 5 procent van de SRD reserve basis op hun werkrekening (“settlement account”) te hebben. Na afstemming met de Minister van Financiën is besloten de benodigde liquiditeiten ter aan-zuivering van de werkrekening te verkrijgen door het verdisconteren van schatkistpapier in de lopende portefeuille dat niet onderhevig is aan een swap-arrangement. Ook deze maatregel leidt tot verkrapping van het werkkapitaal van Godo.

Swap met centrale Bank van SurinameGodo heeft het swapcontract met de Centrale Bank van Suriname met als vervaldatum 18 de-cember 2015 per dezelfde datum verlengd met 12 maanden. Aan de Centrale bank van Suri-name is toestemming gegeven om de ontstane koerswinst die optreedt als gevolg van de hogere koers, circa SRD 2,2 miljoen, eveneens in schatkistpapier te beleggen. Hiermee is de waarde van de lopende schatkistpromessen toegenomen tot SRD 45,9 miljoen.

Depreciatie beïnvloedt groei balanstotaalAls gevolg van de sterke waardeverminde-ring van de Surinaamse dollar en de uitwer-king op de monetaire activa en passiva, is de groei van het balanstotaal gemeten in Suri-naamse valuta gestegen met 11% ten opzichte van 2014 en bereikte ultimo 2015 het niveau van SRD 306,6 miljoen. In 2014 bedroeg de groei van het balanstotaal nog 5% ten opzichte van 2013 (zie grafiek 1). Wanneer geen reke-ning wordt gehouden met de wisselkoersef-fecten, is de gerealiseerde groei vrijwel gelijk aan die van het voorgaande jaar. Grafiek 1


10% 2014:13%

12% 2014: 9%

78% 2014:78%

Samenstelling toevertrouwde middelen

depositotegoeden

termijn deposito's

spaartegoeden

Groei toevertrouwde middelenUltimo 2015 bedroegen de toevertrouwde middelen SRD 274,6 miljoen (zie grafiek 2). Het ba-lanstotaal nam zoals eerder gezegd toe met 11%, waardoor het aandeel van deze middelen in het balanstotaal met een procentpunt toenam tot 90%. De samenstelling van de toevertrouwde middelen veranderde niet materieel (zie grafiek 3). Spaartegoeden bleven de grootste bron van funding. Zij namen met 12% toe tot SRD 212,9 miljoen. Het aandeel in het totaal bleef ongeveer gelijk op 78%. De girale tegoeden namen af met 13%, waardoor het aandeel in het totaal met 3 procentpunten afnam tot 10%. De op de balans vermelde termijndeposito’s stegen met 49% en hun aandeel in het totaal steeg met 3 procentpunt tot 12%.

Van de toevertrouwde middelen luidde 44% in Surinaamse dollar, 35% in Euro en 21% in Ameri-kaanse dollar (zie tabel 1). De totale vreemde valutacomponent steeg met 4 procentpunten tot 56%. De aangetrokken vreemde valuta wordt uitgeleend aan kredietnemers en voor het overige belegd.

Grafiek 2 Grafiek 3

Tabel 1: Toevertrouwde middelen naar soort en valuta

47,833,3

8,46,1

34,330,5

2,90,9

17,913,8

1,92,2

SRD- Spaarrekening - Deposito’s - Termijndeposito’s

2015x 1.000 SRD % %

eUr - Spaarrekening - Deposito’s - Termijndeposito’s USD - Spaarrekening - Deposito’s - Termijndeposito’s

116.92181.48320.42515.013

84.03274.628

7.1142.290

43.67833.824

4.5155.339

2014x 1.000 SRD

244.631 100,0

44,031,8

6,26,0

34,931,1

2,61,2

21,114,6

1,45,1

120.87687.33917.09316.444

95.60785.424

7.0193.164

58.07940.199

3.76114.119

274.562 100,0Totaal

| |20

risicospreiding leidt tot verschuiving in de kredieten beleggingsportefeuilleHet aantal afgesloten kredietovereenkomsten nam ten opzichte van 2014 met 7% toe tot 5.987 en het hiermee gemoeide bedrag van SRD 53,4 miljoen tot SRD 56,2 miljoen ofwel met 5% (zie grafiek 4). Per saldo stegen de op de balans vermelde kredieten met bijna 3%: zij beliepen SRD 125,6 miljoen per eind 2015 (zie grafiek 5). Ook bij de kredietverlening was de devaluatie van invloed op de waarde van de portefeuille in Surinaamse dollar. Het verhoudingsgetal tussen de kredietportefuille en de toevertrouwde middelen nam met 4 procentpunten af tot 47%.

De verschuiving in de samenstelling van de totale uitzettingen kwam tot uitdrukking in de om-vang van de portefeuille schatkistpapier die afnam met SRD 5,8 miljoen tot SRD 45,9 miljoen, mede als gevolg van de eerder vermelde aanscherping van het kasreservebeleid van de Centrale Bank van Suriname. De dollariseringsgraad van de kredietportefeuille nam toe met 6 procent-punten tot 35%. Dit als gevolg van de devaluatie van de Surinaamse munt. Valutakredieten wor-den grotendeels verstrekt aan ondernemingen voor de financiering van bedrijfspanden en als werkkapitaal. Op beperkte schaal worden ook Eurokredieten verstrekt aan personen voor het aankopen van een huis.

Bij de in Surinaamse valuta luidende kredieten zien wij een daling in alle categorieën, met uit-zondering van de herfinanciering en de post overige. Kredieten ten behoeve van “woning en perceel” stegen met 10% en hun aandeel in het totaal met 2 procentpunten tot 45% (tabel 2). Deze categorie bleef niettemin verreweg het omvangrijkst, wat deels het gevolg is van het be-lang dat wij hechten aan het bevorderen van het eigen woningbezit. Wij nemen dan ook graag deel aan het 7% woningbouwprogramma, waarvan de financiering geschiedt ten laste van de monetaire kasreserveregeling. In dit kader verstrekten wij in het afgelopen jaar 10 leningen met een waarde van SRD 757 duizend, vergeleken met 28 leningen ofwel SRD 2,6 miljoen in 2014. Deze afname is het gevolg van het bereiken van het plafond van de voor onze bank beschikbare kredietruimte in het kader van het onderhavige programma. Mede door de gewijzigde inzicht-en op het gebied van kredietrisico’s en de toegenomen concurrentie, verminderden wij in het verslagjaar de kredietverstrekking voor de aanschaf van vervoersmiddelen, nadat in voorgaande jaren sterke stijgingen werden gerealiseerd. Niettemin nam zij ruim 9% in het totaal voor haar rekening en was daarmee de op twee na belangrijkste categorie. Het aandeel van de kredietver-lening aan ondernemers nam met 3 procentpunten af tot 3%.

Grafiek 4 Grafiek 5

-

20,000

40,000

60,000

80,000

100,000

120,000

140,000

2011 2012 2013 2014 2015

88,503 99,463

123,471 122,390 125,655

Kredietportefeuillein duizenden SRD's

-

10,000

20,000

30,000

40,000

50,000

60,000

70,000

2011 2012 2013 2014 2015

38,959

53,910

69,275

53,415 56,241

Verstrekte KredietenIn duizenden SRD's


Wij streven naar uitbreiding van dit aandeel en richten ons daarbij vooral op het klein- en mid-denbedrijf gezien het belang van deze laatstgenoemde categorie voor de ontwikkeling van ons land.

*) waaronder levensonderhoud, studie, schoolbenodigdheden

Wij hebben de samenwerking met Suritrust in het kader van het Micro Kredieten Programma voortgezet. Er werden 149 leningen verstrekt met een totale waarde van SRD 1,7 miljoen. Onze bank acht dit marktsegment van belang voor de economie van Suriname. Om goede dienstver-lening aan dit marktsegment te waarborgen is er een speciale unit operationeel. In dit kader onderhouden wij contacten met onder meer de “Caribbean Micro Finance Alliance”. De heer E. Watson, bestuursvoorzitter van Godo, maakt deel uit van het bestuur van deze entiteit. Deze alliantie zet zich in voor het organiseren van conferenties en trainingen om microfinancierings-instellingen en kredietcoöperaties beter te doen functioneren. Gedurende het verslagjaar werd het kredietbeleid aangescherpt met het doel de “non-performing loan” ratio terug te dringen tot onder de 5% norm. Vooralsnog wordt deze norm niet gehaald vanwege betalingsachterstanden in de rekening-courant, de euro en zakelijke hypotheekportefeuilles. Net als in 2014, werden ondernemers ook in dit verslagjaar geconfronteerd met de slechte betalingsdiscipline van de overheid. Bovendien heeft de Centrale Bank van Suriname de periode voor het als non-perfor-mance aanmerken van consumentenkredieten teruggebracht van 90 naar 60 dagen.

Verruiming mogelijkheden om monetaire kasreservemiddelen te beleggenAls gevolg van de voor ons hoge monetaire kasreserveverplichting, waren wij verplicht ultimo 2015 SRD 98 miljoen ofwel 32% van het balanstotaal aan liquide middelen aan te houden.De aanwezige liquiditeit beliep SRD 142 miljoen, inclusief SRD 46 miljoen aan schatkistpapier. Bijgevolg was de vrij beschikbare liquiditeit op jaarbasis ultimo 2015 SRD 52 miljoen ofwel 17% van het balanstotaal. De liquiditeitsratio, die de verhouding weergeeft tussen de aanwezige en de vereiste liquiditeit, was 227%; zij overtrof derhalve de door ons gestelde norm van 100% in ruime mate.

Tabel 2: Verstrekte kredieten naar doel

x 1.000 SRD

1.72725.419

2015

56.241

13.2035.0541.270

4.6494.919

%

3,145,2

100,0

23,59,02,3

8,38,7

5,643,1

100,0

21,26,54,0

9,210,4

x 1.000 SRD

2.99023.019

2014

53.415

11.3203.4532.129

4.9335.571

BedrijfsfinancieringWoning/Perceel HuisraadVervoersmiddel Centralisatie van schuldenHerfinanciering Overige*)

Totaal

%

| |22

Hogere baten vooral door stijging opbrengsten uit beleggingenDe activiteiten van de bank resulteerden in een resultaat vóór belastingen van SRD 1,3 miljoen. Dit is een groei van 41% ten opzichte van 2014 (zie grafiek 6). De totale baten groeiden met 14% tot SRD 17,4 miljoen, vooral door de groei van de opbrengsten uit beleggingen met SRD 3,7 miljoen. De rentemarge daalde met 18% tot SRD 8,5 miljoen. Mede hierdoor nam de verhou-ding tussen de rentebaten en de kredietverlening met een procentpunt af tot 13%. De rentelasten liepen met 7% op ten opzichte van 2014 tot SRD 7,9 miljoen ofwel 3% van de toevertrouwde middelen. Dit laatste was het gevolg van de toename van de SRD spaartegoeden en de door-werking van de rentekosten van de in de loop van 2013 aangetrokken termijndeposito’s. Ander-zijds verminderden de provisiebaten in verband met afgesloten verzekeringen en kredieten met 4% tot SRD 1,8 miljoen. Deze daling hangt samen met de verminderde kredietverlening. De overige baten stegen met 34% tot SRD 0,8 miljoen.

Hogere lasten mede door toename krediet-voorzieningen en bedrijfskostenDe totale lasten namen met 13% toe ten opzichte van 2014 tot SRD 16,7 miljoen, als gevolg van de aanscherping van de regelge-ving door de Centrale Bank van Suriname ten aanzien van de dotaties aan kredietvoor-zieningen. Zo dient thans voor commerciële kredieten met een betalingsachterstand van 30 tot 90 dagen in het vervolg een minimale voorziening van 5% getroffen te worden. Voorts is de maximale termijn waarna voor consumentenkredieten een volledige voorziening dient te worden getroffen teruggebracht van een jaar tot 120 dagen. Hierdoor namen bedoelde dotaties toe van SRD 740 duizend tot circa SRD 1,4 miljoen. De overige beheerskosten namen met 16% af tot SRD 4,3 miljoen, door lagere huisvestings-, consultancy- en automatiseringskosten, dienstreizen en donaties ten behoeve van sociale doelen. De afschrijvingskosten namen met 14% toe tot circa SRD 1,1 miljoen.

Om de kosten te beheersen werd in het verslagjaar een gewijzigd loonbeleid geïntroduceerd. De personeelsleden van ons beveiligingsbedrijf, Stichting Het Schild, zijn in de maand februari 2015 overgenomen door Godo. Hierdoor namen de personeelskosten toe (inclusief pensioen-lasten) met 20% tot SRD 9,3 miljoen. De verhouding van deze kosten ten opzichte van de totale bedrijfslasten steeg van 53% tot 56%. Door het geschetste verloop van de baten en lasten daalde de efficiëntie ratio, de verhouding tussen de bedrijfslasten exclusief voorzieningen en baten, tot 82%. Ons beleid is erop gericht deze ratio meer in overeenstemming te brengen met de voor banken geldende normen. De rentabiliteit op het gemiddelde totale vermogen steeg als gevolg van deze kostenbeheersende maatregelen van 0,22% in 2014 tot 0,28% en het resultaat na belas-tingen in relatie tot het aansprakelijk vermogen met één procentpunt tot 3%.

Grafiek 6


solvabiliteitspositie blijft sterk ondanks stringentere regelgevingIndien het voorstel van de Raad van Toezicht wordt aangenomen om de netto winst over het boekjaar van SRD 806 duizend toe te voegen aan het aansprakelijk vermogen, zal dit vermogen met 4% toenemen tot SRD 25,1 miljoen. De overige vermogenscomponenten veranderden niet materieel. De post algemene reserve steeg met 4% tot SRD 17,5 miljoen. Haar aandeel in het totale vermogen beliep evenals in 2014 circa 70%. De post entreepenningen nam met 12% toe tot SRD 2,3 miljoen, terwijl de post herwaarderingsreserve vrijwel onveranderd bleef op SRD 3,4 miljoen. Het aantal leden steeg met 5% tot 94.750 (zie tabel 3). Bij de entreepenningen was het effect van de devaluatie van de SRD ook merkbaar.

Ondanks de verwachte toename van het aansprakelijk vermogen zal de BIS (Bank for Interna-tional Settlement) solvabiliteitsratio bij goedkeuring van het voorstel van de Raad van Toezicht met een procentpunt verminderen tot 15%, wat overigens nog steeds aanmerkelijk hoger is dan de norm van de Centrale Bank van Suriname van 10%. De capital ratio, die het aandeel van heteigen vermogen in het balanstotaal weergeeft, nam met een procentpunt af tot 8%.

Tabel 3: aantal ledenJaarLedental per 1 jaarToegetreden

Uitgetreden

Groei in percentages

201590.023

4.93294.955

20594.750

5,3%

201484.271

6.01090.281

25890.023

6,8%

201378.204

6.68484.888

61784.271

7,8%

201272.818

6.11778.935

73178.204

7,4%

201165.754

7.80973.563

74572.81810,7%

| |24

Vooruitzichten voor het jaar 2016Het Strategisch Plan 2016-2019 waarmee wij, voor wat betreft het denkproces, reeds in 2014 een aanvang maakten, hebben wij in het eerste kwartaal 2016 kunnen afronden. Thans zijn wij het proces ingegaan de strategische doelen verder uit te werken in deelprogramma’s die in ver-schillende jaarplannen (op afdelingsniveau) verder gedetailleerd worden uitgewerkt. In dit plan hebben we onze strategische aspiraties en de wijze waarop wij die zullen realiseren vastgelegd.

Wij gaan voor het bereiken van een marktpositie, als coöperatieve spaar- en kredietbank, die de allure heeft van een middelgrote bank. Wij staan voor dit te bereiken door het bewerkstel-ligen van een duurzame band met onze leden met in achtneming van de bedrijfseconomische uitgangspunten en richtlijnen van de toezichthouder.

Evenals in het Strategisch Plan 2012-2015 is ook in het huidige plan het accent gelegd op de coöperatieve signatuur. Ledenwaardecreatie zal, naast de in het Strategisch Plan 2016-2019 genoemde financiële en commerciële doelen, een belangrijk speerpunt zijn. Meer nog dan in het verleden zal ingaande 2016 het accent liggen op het creëren van betrokkenheid van de leden bij onze organisatie.

Ingaande 2016 zullen wij onze product/marktstrategie verder diversifiëren. Eén van de jaar-doelen van het jaar 2016 is het verzelfstandigen van onze filialen, in die zin dat zij vanuit het hoofdkantoor zullen worden aangestuurd op basis van resultaten. Dit houdt in dat de autonomie en het aantal vrijheidsgraden verder uitgebreid zullen worden.

Met de vestigingen te Albina, Lelydorp en Nieuw Aurora streven wij het “achterland” bancaire diensten aan te bieden, waarbij financiële educatie als verwante dienst onderdeel zal uitmaken van de dienstverlening. Zodoende brengen wij ontwikkeling op gang in dit deel van ons land. Dit is geheel in overeenstemming met onze coöperatieve filosofie. Onze afdeling Marketing & PR zal continu de nodige studies verrichten om inzicht te krijgen in de dynamiek en de behoef-ten aan financiële diensten in het “achterland” van Suriname.

Uitvoering gevend aan ons strategisch plan worden ook andere vestigingsplaatsen overwogen. Nu reeds hebben wij de diversificatie strategie in gang gezet: te Atjoni hebben wij sinds kort (mei 2016) een ATM geplaatst en de eerste steen gelegd voor de bouw van ons filiaal aldaar. Voor het verlenen van bancaire diensten te Atjoni is reeds toestemming verleend door de Centrale Bank van Suriname.

Wij zien ons thans echter geplaatst voor grote uitdagingen als gevolg van macro-economische ontwikkelingen. Te noemen zijn de koersontwikkelingen op de valutamarkt, renteontwikkelin-gen, etc. Deze externe zaken dwingen ons tot het nemen van maatregelen om te komen tot beheersing van de gerelateerde risico’s. Deze ontwikkelingen zijn aanleiding om onze interne organisatie te versterken, waarbij zaken als liquiditeitsbeheer, valuta- en renterisicomanagement onontbeerlijk zijn.


Asset & Liability Management, Planning en Control, Compliance en Internal Audit hebben we dit jaar versterkt om zodoende voldoende beheersing van risico’s te kunnen garanderen.

Wij zijn ervan overtuigd, dat de ingeslagen weg (vervat in ons Strategisch Plan 2016-2019) onze organisatie op de financiële markt onder de financiële instellingen, die positionering met de allure die overeenkomt met die van een middelgrote bank met een uitgesproken coöperatieve signatuur, zal doen bereiken.

| |26

Verslag van de raad van ToezichtTer voldoening aan de in artikel 26 lid 1 onderdeel g van de statuten vermelde taak delen wij u mee, dat wij de jaarrekening van de bank over het boekjaar 2015 hebben onderzocht. Mede op grond van de goedkeurende controleverklaring van Tjong A Hung Accountants N.V., adviseren wij u de jaarrekening vast te stellen en het bestuur te dechargeren. Wij kunnen ons verenigen met het voorstel om het batig saldo van SRD 806.518 toe te voegen aan het Aansprakelijk Vermogen en adviseren onze leden dit voorstel goed te keuren.

De Raad van Toezicht

Th. linscheer, voorzitterDrs. W. Jap A Joe, ondervoorzitterMr. e. rudge, ll.M., secretarisM. Amelo, MBA, lidW. ligeon, lid


• Balans per 31 december 2015 vóór bestemming resultaat

• Winst- en verliesrekening over 2015

• Kasstroomoverzicht over 2015

• Toelichting op de jaarrekening

• Overige gegevens

Jaarrekening 2015

| |28

Raad van Toezicht Het Bestuur DirectieTh. Linscheer, voorzitter E. Watson, voorzitter S. Brunings, interim algemeen directeurDrs. W. Jap A Joe, ondervoorzitter M. Romeo, ondervoorzitter Drs. K. Simons - Wijdenbosch, directeur bankmanagement Mr. E. Rudge LL.M., secretaris S. Brunings, lid A. Gopi, directeur commercieM. Amelo, MBA, lid W. Ligeon, lid

Balans per 31 december 2015 vóór bestemming resultaat (in SRD)

AcTIVA

Kasmiddelen

Vorderingen op kredietinstellingen

Overlopende activa

Kredieten

schatkistpapier

Termijn deposito’s

effecten

Materiële vaste activa

TOTAAL AcTIVA

31 december 2015

54.199.527

42.362.980

3.362.399

125.654.509

45.889.543

22.753.630

360.580

11.971.558

306.554.726

31 december 2014

55.708.161

22.872.431

2.464.609

122.390.119

51.696.050

7.985.267

351.854

12.137.976

275.606.467


189.935.520

54.695.182

626.4193.433.588

16.924.229101.311

2.092.704289.533582.463

PASSIVA

schulden aan kredietinstellingen

Toevertrouwde middelenSpaargelden

Overige

Overlopende passivaschulden aan niet Gouvernementele instellingenVoorzieningen

aansprakelijk vermogenFonds voor algemene bankrisico’sHerwaarderingsreserveAlgemene reserveBestemmingsfondsEntreepenningenLedencertificatenResultaat boekjaar

TOTAAL PASSIVA

212.962.713

61.599.522

626.4193.416.988

17.523.292

49.0512.342.777

309.494806.518


Balans per 31 december 2015 vóór bestemming resultaat (in SRD)

31 december 2015 31 december 2014

1.748.229

274.562.235

2.443.459

400.000

2.326.264

25.074.539

306.554.726

603.568

244.630.702

3.884.804400.000

2.037.146

24.050.247

275.606.467

| |30


Winst- en verliesrekening over 2015 (in SRD)

BatenRentebatenRentelastenRentemargeOpbrengsten uit beleggingenProvisiebatenResultaat uit financiële transactiesOverige batenOverige inkomstenTotaal Baten

lastenPersoneelskostenPensioenkostenAndere beheerskostenPersoneels- en andere beheerskostenAfschrijvingen Bedrijfslasten

Waardevermindering van vorderingen en dotaties aan voorzieningenTotale lasten

Bedrijfsresultaat

Diverse baten en lastenResultaat vóór belastingInkomstenbelasting

2015

16.406.9177.886.724

1.836.302560.452817.498

8.667.772644.059

4.344.850

Netto resultaat

8.520.1935.671.248

3.214.25217.405.693

13.656.681

1.108.71714.765.398

1.910.741

16.676.139

729.554

525.722

1.255.276448.758

806.518

2014

17.811.6187.388.871

1.906.372407.496609.746

7.269.346491.736

5.187.876

10.422.7471.957.098

2.923.61415.303.459

12.948.958

974.87713.923.835

784.329

14.708.164

595.295

294.888

890.183307.720

582.463


582

2.4853.067

12.298

15.365

-45.554-30.189

-160

-30.349

108.930

78.581

975-588

-14-2

-2402.354

1.668-1.36311.993

-35-48.835

4.560-1.244

13-159

-14

(Bedragen X SRD 1.000)

Kasstroom uit operationele activiteitenResultaat

Aanpassingen voor:- Afschrijvingen- Waardeveranderingen van vorderingen- Mutatie voorzieningen - Fonds voor algemene bankrisico’s- Schulden niet Gouvernementele Instellingen - Overige mutaties overlopende posten

Kasstroom uit bedrijfsoperatiesMutatie kredieten aan de private sector Mutatie bankiersMutatie toevertrouwde middelen

Kasstroom uit operationele activiteiten

Kasstroom uit investeringsactiviteitenEffectenSchatkistpromessenTermijndepositoMateriële vaste activaKasstroom uit investeringsactiviteiten

Kasstroom uit financieringsactiviteitenEntreepenningenBestemmingsfondsLeden certificaatKasstroom uit financieringsactiviteiten

saldo kasstroom

Beginsaldo kasmiddelen + vorderingen op kredietinstellingenEindsaldo kasmiddelen + vorderingen op kredietinstellingen

2015 2014

Kasstroomoverzicht over 2015 (in SRD)

806

-129677

27.000

27.677

-9.91317.764

218

17.982

78.581

96.563

1.108812289

--

-2.338

-4.0761.145

29.931

-95.806

-14.768-942

250-5220

| |32

algemeen

Grondslag voor opstelling van de jaarrekeningDe jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslag-geving.

Vergelijking met vorig jaarDe gehanteerde grondslagen van waardering van activa en passiva en resultaat bepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van het voorgaand boekjaar.

Grondslagen van waardering van activa en passiva

KasmiddelenDe kasmiddelen betreffen de wettige betaalmiddelen zowel in de locale als vreemde valuta alsook vorderingen op de Centrale Bank van Suriname (CBvS).

Vorderingen op kredietinstellingenMet de uitzondering van de vordering op de CBvS worden onder post ‘Bankiers’ opgenomen de rekening-courant vorderingen op binnenlandse en buitenlandse banken. Indien een rekening-courantvordering op een bank in enig jaar omslaat in een rekening-courantschuld dan wordt dat saldo in dat jaar onder de post ‘schulden aan banken’ opgenomen.

KredietenDe kredieten zijn opgenomen voor de nominale bedragen onder aftrek van een noodzakelijk geachte voorziening voor risico’s, die de coöperatie loopt uit hoofde van het kredietbedrijf. De dotatie aan de voorziening is in de winst- en verliesrekening opgenomen onder de post “waardevermindering van vorderingen”. De per balansdatum nog te ontvangen rente over de kredieten wordt eveneens verantwoord onder de post “Kredieten”.

effectenDe effecten worden gewaardeerd tegen de marktwaarde. De waardeveranderingen zijn verwerkt in de resultaten-rekening.

Materiële vaste activaHet terrein en het gebouwencomplex van de coöperatie worden gewaardeerd tegen de actuele waarde onder aftrek van afschrijvingen. De actuele waarde wordt bepaald op grond van taxaties van deskundigen. De laatste taxatie heeft in augustus 2013 plaatsgevonden. De eventuele veranderingen in de actuele waarde van gebouwen en terrei-nen worden ten gunste van de herwaarderingsreserve verantwoord onder aftrek van een voorziening voor latente belastingverplichtingen tegen het nominaal belastingtarief.

De afschrijvingen op de bankgebouwen vinden lineair plaats over de geschatte economische levensduur (2,5% per jaar). Deze worden tegen actuele waarde dan wel lagere bedrijfswaarde opgenomen.

Onder de gebouwen en terreinen zijn eveneens opgenomen de ingekochte terreinen en gebouwen op gehouden veilingen. Deze ingekochte onroerende goederen worden aangehouden voor verkoop en zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere opbrengstwaarde.

De overige bedrijfsmiddelen en inventaris worden gewaardeerd tegen de verkrijgings-of vervaardigingsprijs onder aftrek van afschrijvingen. Investeringen in vreemde valuta worden gewaardeerd tegen de transactiekoers. De af-schrijving op de bedrijfsmiddelen is gebaseerd op de geschatte economische levensduur, welke per categorie als volgt is vastgesteld:- transportmiddelen : 4 jaren- inventarissen : 3 – 8 jarenOnder de overige bedrijfsmiddelen worden ook kunstwerken opgenomen, waarop niet wordt afgeschreven.

Toevertrouwde middelen Hieronder zijn inbegrepen de schulden in rekening-courant, de spaargelden en de giro’s. Zij worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. De ultimo van het boekjaar verschuldigde rente over de toevertrouwde middelen is verantwoord onder “Overlopende passiva”.

Grondslagen van waardering van activa en passiva en resultaatbepaling


VoorzieningenVoorziening latente belastingverplichtingen De voorziening voor latente belastingverplichtingen betreft verplichtingen die voortvloeien uit de tijdelijke ver-schillen in waarderingsgrondslagen tussen bedrijfseconomische en de fiscale waardering. De voorziening wordt opgenomen voor de nominale waarde waarbij wordt uitgegaan van het geldende belastingtarief.

Fonds voor algemene bankrisico’sEr wordt een fonds voor algemene bankrisico’s (FAR) aangehouden om reden van voorzichtigheid, teneinde de algemene risico’s van het bankbedrijf af te dekken. De hoogte van dit fonds en de toevoeging aan dit fonds zijn gebaseerd op de verwachte ontwikkelingen van huidige en toekomstige risico’s. Dotaties worden in de winst- en verliesrekening verantwoord onder het hoofd “Waardeveranderingen van vorderingen en voorzieningen van in de balans opgenomen verplichtingen”.

HerwaarderingsreserveDe herwaardering op terreinen en gebouwen worden onder aftrek van de latent verschuldigde belastingen in de herwaarderingsreserve opgenomen.

Overige activa en passivaVoor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden de overige activa en passiva gewaardeerd tegen de nominale waarde. Hierbij wordt op vorderingen, indien dit noodzakelijk is, een voorziening in mindering ge-bracht.

Grondslagen van resultaatbepalingHet resultaat wordt bepaald door het verschil tussen de rentebaten uit kredietverlening en overige uitzettingen enerzijds en de rentelasten van de opgenomen en toevertrouwde gelden anderzijds. De opbrengsten worden verant-woord in het jaar waarin de diensten zijn verricht, de lasten reeds zodra zij voorzienbaar zijn.

Provisie en overige baten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben.Onder resultaat financiële transacties worden koersresultaten op basis van de valuta-omrekening grondslagen ver-antwoord.

Afschrijvingen op bedrijfsgebouwen zijn gebaseerd op actuele waarde. De overige bedrijfsmiddelen en overige inventaris worden afgeschreven op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur.

InkomstenbelastingInkomstenbelasting wordt berekend door toepassing van het geldende tarief op het resultaat van het boekjaar, waarbij rekening gehouden wordt met fiscale faciliteiten, voor zover van toepassing.

Grondslagen voor de opstelling van het kasstroomoverzichtHet kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomover-zicht bestaan uit kasmiddelen en vorderingen op kredietinstellingen.

Vreemde valutaPresentatie, rapportage- en functionele valutaDe jaarrekening is gepresenteerd in Surinaamse Dollar (SRD) uitgedrukt in absolute waarden. De presentatie valu-ta is tevens ook de functionele valuta.

Monetaire activa en passiva in valutaMonetaire activa en passiva luidende in vreemde valuta worden omgerekend tegen de aankoopkoers zoals geno-teerd door de Centrale Bank van Suriname per jaareinde. De uit de omrekening voortvloeiende koersverschillen zijn opgenomen in de winst- en verliesrekening onder de post “Resultaat uit financiële transacties”. Transacties in vreemde valuta gedurende de verslagperiode zijn in de jaarrekening verwerkt tegen de gemiddelde maandkoers van afwikkeling.

De gehanteerde koersen van vreemde valuta per balansdatum luiden als volgt:

31 december 2014 (in SRD)31 december 2015 (in SRD)

USD 1

eUr 1

3,960

4,314

3,250

3,940

| |34

Toelichting op de balans per 31 december 2015 (in SRD)

AcTIVA

Kasmiddelen Onder dit balanshoofd zijn de voorraden contante betalingsmiddelen, de directe opeisbare tegoeden bij de CBvS, alsmede de kasreserve in SRD en VV opgenomen.

Vorderingen op KredietinstellingenDit betreft de vorderingen op binnen- en buitenlandse banken.

Overlopende activaDit betreft vooruitbetaalde kosten en overige te ontvangen en nog niet gefactureerde bedragen.

Kredieten Hieronder zijn opgenomen de met het kredietbedrijf samenhangende vorderingen. In de regel geldt dat de spaartegoeden van de kredietnemer bij de coöperatie mede dienen als zekerheidsstelling. Met een voorziening voor waardevermindering is er rekening gehouden.

schatkistpapier Betreft tien beleggingen bij de Centrale Bank van Suriname. De interesten bedragen 10,5% per jaar met een looptijd van 18 maanden en 9% per jaar met een looptijd van 12 maanden.

Termijndeposito’s

effecten Dit zijn lokale beleggingen. De effecten worden gewaardeerd op basis van de marktwaarde.

Materiele Vaste activa

31 december 2015

54.199.527

42.362.980

3.362.399

125.654.509

45.889.543

22.753.630

360.580

11.971.558

31 december 2014

55.708.161

22.872.431

2.464.609

122.390.119

51.696.050

7.985.267

351.854

12.137.976


1 januari 2015AanschafwaardeHerwaardering Actuele- resp. aanschafwaardeCum. AfschrijvingenBoekwaarde

Mutaties in 2015Investeringen DesinvesteringAfschrijvingenAfschrijvingdesinvesteringOverboeking

31 december 2015 AanschafwaardeHerwaardering Actuele- resp. aanschafwaardeCum. afschrijvingen Boekwaarde Afschrijvingspercentage

671.467-

671.467-356.196315.271

31.395-24.390

-184.983

24.390425.382271.794

1.103.854

-

1.103.854-516.789

587.065

25%

6.866.041

-

6.866.041-4.177.3422.688.699

180.095-

-737.872

-18.617

-539.160

7.064.753-

7.064.753

-4.915.2142.149.539

12,5 - 33,3%

4.841.4001.521.788

6.363.188-1.474.675

4.888.513

--

-185.862

-134.992-50.870

4.976.392

1.521.788

6.498.180

-1660.5374.837.643

2,5%

1.426.2412.615.680

4.041.921-

4.041.921

39.320-37.546

-

--

1.774

1.428.0152.615.680

4.043.695-

4.043.695

Terreinen Gebouwen Totaal Transport-middelen

Onderhanden werken

Inventaris

203.572-

203.572-

203.572

729.035--

-

-578.991150.044

353.616-

353.616-

353.616

14.008.721

4.137.468

18.146.189-6.008.213

12.137.976

979.845

-61.936-1.108.717

24.390-

-166.418

14.926.6304.137.468

19.064.098-7.092.540

11.971.558

Materiële Vaste activa (in SRD)

Onderstaand geven wij een samenvattend overzicht van de mutaties van de materiële vaste activa in het boekjaar.

| |36

PASSIVA (in SRD)

schulden aan Kredietinstellingen

Toevertrouwde middelenSpaargelden betreffen de tegoeden van de leden op de spaarrekeningen. Overige toevertrouwde middelen hebben be-trekking op direct opeisbare deposito’s en op termijn deposito’s.

Overlopende passiva Dit betreft vooruit ontvangen bedragen, te betalen rente alsmede overige te betalen bedragen.

schulden aan Niet Gouvernementele instellingenIn het kader van een overeenkomst tussen Godo en de beheerder van het Micro Kredieten Programma voor het verstrekken van microkredieten is de 2e tranche beschikbaar gesteld.

Voorzieningen Voorziening latente belastingverplichtingenVoorziening groot onderhoud gebouwenVoorziening assurantie eigen risico

Voorziening latente belastingverplichtingenStand per 1 januari Af: -Vrijval ten gunste van nog te betaleninkomstenbelastingBij: als gevolg van definitieve aangifteinkomstenbelasting 2012 Stand per 31 december

Voorziening groot onderhoud gebouwDeze post betreft een voorziening voor groot onderhoud, die berekend is door een onaf-hankelijke deskundige. Door deze deskundige is een onderhoudsplan gemaakt voor 20 jaren voor het hoofdgebouw, achtergebouw en garage. De totale onderhoudskosten zijn begroot op EUR 225.018. De onderhoudskosten voor 2015 bedragen SRD 48.537. Het verloop van deze voorziening is als volgt: Stand per 1 januari Af: onttrekkingen

Dotaties Stand per 31 december


1.748.229

274.562.235

2.443.459

400.000

2.326.2641.721.631

168.274436.359

20151.735.327

-13.696

-

1.721.631

213.379-93.642119.73748.537

168.274

603.568

244.630.702

3.884.804

400.000

2.037.1461.735.327

213.37988.440

20141.605.022

-13.696

144.001

1.735.327

261.334-92.284169.05044.329

213.379


Voorziening assurantie eigen risico Deze voorziening is gevormd als faciliteit voor krediet-nemers die geen dekking vanwege de verzekerings-maatschappij kunnen krijgen. Per eind december 2015 heeft er een dotatie plaatsgevonden van SRD 437.204 bestaande uit SRD 200.000 ten behoeve van Assurantie eigen risico en SRD 237.204 rekening houdende met een toekomstig te betalen verzekeringsclaim.

Stand per 1 januari DotatiesOntvangen van de verzekeringsmaatschappijAfboekingen in verband met overlijdenStand per 31 december

Fonds voor algemene bankrisico’sStand per 1 januari VrijvalStand per 31 december

HerwaarderingsreserveStand per 1 januariVrijval t.g.v. Algemene ReserveStand per 31 december

Algemene reserve Stand per 1 januari Resultaat voorgaand boekjaar

Bij: Vrijval vanuit herwaarderingsreserve Stand per 31 december

Bestemmingsfonds Betreft technische ondersteuning ontvangen van de beheerder van het Micro Kredieten Fonds ter uitvoering van het Micro Kredieten Programma. Deze schenking is uitsluitend bestemd voor capaciteitsversterking, aanschaf van systemen en operationele verliezen.

Stand per 1 januari Af: onttrekking ten laste van het fonds Stand per 31 december


436.359

AANSPRAKELIJK VERMOGEN

184.680-

2.185-98.42588.440

626.419-

626.419

628.769-2.350

626.419

3.433.588-16.600

3.416.988

3.450.188-16.600

3.433.588

16.924.229582.463

17.506.69216.600

17.523.292

16.253.262654.367

16.907.62916.600

16.924.229

101.311-52.26049.051

259.925-158.614101.311

2015 2014

88.440437.204

--89.285

| |38

entreepenning Dit betreft het geaccumuleerd bedrag dat door de leden éénmalig bij toetreding wordt gestort op rekening van de coöperatie, dit ter versterking van het eigen vermogen. De door een lid betaalde entreepenning wordt niet uitgekeerd bij uittreding.

Stand per 1 januari ToetredingenKoersverschil Stand per 31 december

ledencertificaten Een ledencertificaat is de participatie van leden en niet leden aan de vorming van het eigen vermogen van Godo. Het ledencertificaat is een belegging voor onbepaalde tijd met een gegarandeerde rente. Een ledencertificaat is niet opzegbaar maar wel verhandelbaar. Conform de richtlijnen van de Centrale Bank van Suriname is 50% van de ledencertificaten als eigen vermogen aangemerkt. De overige 50% is verwerkt als zijnde spaargelden.

Stand per 1 januari Aangeboden ter verhandelingKoersverschil

Presentatie als toevertrouwde middelenStand per 31 december


579.067-2.09242.013

618.988-309.494

309.494

2.092.704120.271129.802

2.342.777

608.193-8.875

-20.251579.067

-289.534

289.533

2.079.778132.339

-119.4132.092.704


Rentemarge Dit betreft het voordelig verschil tussen de rentebaten en de rentelasten.

Opbrengsten uit beleggingenDit betreft het resultaat uit binnenlandse en buitenlandse beleggingen.

Provisiebaten en overige baten In deze posten zijn de opbrengsten uit de dienstverlening verwerkt.

Resultaat uit financiële transactiesDit omvat o.a. de koersverschillen welke voortvloeien uit de omrekening van monetaire activa en passiva luidend in vreemde valuta.

Personeelslasten Hierin zijn begrepen salarissen, bonussen, sociale lasten, trainingen, pensioenkosten en andere voorzieningen.

Andere beheerskosten Deze post omvat o.a. automatiserings- en kantoorkosten, vacatiegelden Raad van Toezicht en Bestuur, accountantskosten, drukwerk, kosten transportmiddelen en overige exploitatiekosten.

Afschrijvingen Dit betreft afschrijvingen op inventarissen, transportmiddelen en gebouwen.

Diverse baten en lastenDit betreft baten verkregen uit aflossingen reeds afgeboekte leningen en overige baten en lasten.

Waardevermindering vorderingen en andere voorzieningen Deze post bestaat uit de toevoeging aan de voorziening waardevermindering van vorderingen en de voorziening voor groot onderhoud gebouwen, arbeidsongeschiktheid en medische kosten gepensioneerden.

2015 2014Toelichting op de winst- en verliesrekening 2015 (in SRD)

10.422.747

1.957.098

2.516.118

407.496

7.761.082

5.187.876

974.877

294.888

784.329

8.520.193

5.671.248

2.653.800

560.452

9.311.831

4.344.850

1.108.717

525.722

1.910.741

| |40

Overige gegevensSTATUTAIRE BEPALINGEN INZAKE DE BESTEMMING VAN HET VOORDELIG SALDO

artikel 53 lid 1 Het voordelig saldo van de winst- en verliesrekening dat na afboeking van de bedragen voor afschrijvingen, voorzieningen en bijzondere reserveringen overblijft, wordt toegevoegd aan de algemene reserve, welke zal dienen tot delging van eventuele verliezen.

artikel 53 lid 2 De algemene ledenvergadering kan, nadat het bestuur onder goedkeuring van de Raad van Toezicht daartoe een voorstel heeft ingediend, als volgt van het bovenstaande afwijken. Hetgeen ingevolge het bepaalde in lid 1 van dit artikel aan de algemene reserve zou moeten worden toe-gevoegd, kan door de algemene ledenvergadering: a. tot ten hoogste een/vierde gedeelte doch niet meer dan een bedrag, gelijk aan vier procent van het bedrag van die algemene reserve worden besteed voor doeleinden, welke door haar van plaatselijk of algemeen belang worden geacht. b. tot ten hoogste de helft worden besteed tot terugbetaling aan de leden, over wie ter aanzuive- ring van een tekort een omslag, als bedoeld in artikel 15 lid 5, heeft plaats gehad.

artikel 54 De reserves mogen in geen geval onder de leden worden verdeeld.

STATUTAIRE BEPALINGEN INZAKE DE BIJDRAGE IN HET NADELIG SALDO

leden aansprakelijkheid

artikel 15 lid 5 Bij besluit van de Algemene Leden Vergadering kan, op voorstel van het Bestuur, worden bepaald, dat een nadelig saldo, voorkomende op de laatstelijk goedgekeurde balans, naar gelijke delen wordt omgeslagen over hen, die lid waren, evenals over hen, die hebben opgehouden lid te zijn in het boekjaar, waarop bedoelde balans betrekking heeft.

arikel 15 lid 6 juncto artikel 9 Huishoudelijk reglement De aansprakelijkheid van leden en oud-leden strekt zich in geen geval verder uit dan een bedrag van US$ 30 per lid, respectievelijk per oud lid.


De in dit verslag op pagina 27 tot en met 39 opgenomen verkorte jaarrekening, bestaande uit de balans per 31 december 2015, de winst- en verliesrekening, het kasstroom overzicht en bijbehorende aangepaste toelichtingen, zijn ontleend aan de jaarrekening van de Coöperatieve Spaar- en Kredietbank “GODO” G.A., per 31 december 2015. Wij hebben een goedkeurend oordeel verstrekt bij die jaarrekening in onze controleverklaring van 19 mei 2016. Betreffende jaarrekening en de verkorte jaarrekening daarvan, be-vatten geen weergave van gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden sinds de datum van onze contro-leverklaring van 19 mei 2016.

De verkorte jaarrekening bevat niet alle toelichtingen die zijn vereist op basis van algemeen geldende van toepassing zijnde grondslagen voor de financiële verslaggeving. Het kennisnemen van de verkorte jaar-rekening kan derhalve niet in de plaats treden van het kennisnemen van de gecontroleerde jaarrekening 2015 van de Coöperatieve Spaar- en Kredietbank “GODO” G.A.

Verantwoordelijkheid van het BestuurHet bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van de verkorte versie van de jaarrekening in overeen-stemming met algemeen aanvaarde richtlijnen voor financiële verslaggeving.

Verantwoordelijkheid van de accountantOnze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de verkorte jaarrekening op basis van onze werkzaamheden, uitgevoerd in overeenstemming met internationale controlestandaarden.

Oordeel Naar ons oordeel voldoet de verkorte jaarrekening 2016 van de Coöperatieve Spaar- en Kredietbank “GODO” G.A. aan de voor dit doel hieraan te stellen eisen.

Paramaribo, 3 juni 2016

Tjong A Hung Accountants N.V.Drs. J. D. Kortram RAPartner

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

| |42

NOTITIES

HoofdkantoorKeizerstraat 139 - 143Paramaribo - SurinameTelefoon: (+597) 42 15 46

LelydorpIndira Gandhiweg BR. 869Samie’s Mall unit 1Lelydorp - WanicaTelefoon: (+597) 036 73 93

AlbinaHk Lnt. Weyne weg en Struikenstraat 23Albina - Marowijne

Nieuw AuroraSipaliwini - SurinameTelefoon: (+597) 42 15 46 tst. 312 of 236

Jaarverslag 2015 - Amazon Web Services

Documents

Transcript of Jaarverslag 2015 - Amazon Web Services