JAARSTUKKEN 2017 - Krimpen aan den IJssel...2018/05/08 · Mevrouw Bakker-Wij brans gaf een...

VERTROUWELIJK

Aan het Algemeen Bestuur van de Gemeenschappelijke regeling Streekarchief Midden-Holland Klein Amerika 20 2806 CA GOUDA

JAARSTUKKEN 2017

Streekarchief Midden-Holland

Inhoudsopgave Blz.

Jaarverslag 2017

Deel 1 Uitvoering van de programma's 1

1. Organiseren 3 2. Bewaren 4 3. Bewerken 5 4. Dienstverlening 6 5. Overbrengen en acquireren 11 6. Adviseren en inspecteren 12

Deel 2 Paragrafen

2.1 Inleiding 14 2.2 Weerstandsvermogen en risicobeheersing 14 2.3 Treasury paragraaf 18 2.4 Bedrijfsvoering

2.4.1 Personeel Ã organisatie 19 2.4.2 Financiën 22 2.4.3 Huisvesting 23 2.4.4 Communicatie 23 2.4.5 Informatievoorziening en automatisering 23

Jaarrekening 2017

3.1 Balans per 31 december 2017 25 3.2 Overzicht van baten en lasten 2017 27 3.3 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 30 3.4 WNT-verantwoording 2017 32 3.5 Toelichting op de balans per 31 december 2017 33 3.6 Toelichting op het overzicht van baten en lasten 2017

3.6.1 Salariskosten ambtelijke formatie 39 3.6.2 Kostenplaats huisvesting 40 3.6.3 Kostenplaats intern beheer 42 3.6.4 Overzicht kapitaal lasten 43 3.6.5 Begrotingsrechtmatigheid jaarrekening 2017 44 3.6.6 Specificatie materiële vaste activa 45 3.6.7 Staat van geldleningen 46

Overige gegevens

4.1 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 47


JAARVERSLAG 2017


1. Uitvoering van de programma's


Deel 1 Uitvoering van de programma's

Inleiding Op 25 november 2015 is "Een beleidsvisie in paradoxen" door het Algemeen Bestuur vastgesteld. Deze visie is leidraad voor de programmabegroting. Leidraad is ook de taakopdracht zoals geformuleerd in de "Regeling Streekarchief Midden - Holland". Deze is in lijn met de visie bijgesteld om m.n. de opgaven in het digitale domein beter te kunnen uitvoeren. De visie en de taakopdracht wordt concreet vertaald in de programma's. De opgaven uit de beleidsvisie zijn geformuleerd onder "Wat gaan we ervoor doen?". Hieronder worden eerst de 6 paradoxen annex de duiding ervan en de taakopdracht uit de regeling geformuleerd. Daarna volgen de programma's.

Beleidsvisie Er zijn 6 paradoxen geformuleerd en de vraag die het Streekarchief zich daarbij in de praktijk telkens stelt is: "Gaat het om het maken van keuzes of wordt het de kunst van continu schipperen tussen "uitersten"?

Paradox 0 Dagelijks werk én ambities: De uitvoering van dagelijkse werkzaamheden werkt belemmerend voor het ontwikkelen van een visie <-> Veranderingen en trends in de samenleving vragen een nieuwe werkwijze en werkhouding. Duiding: De paradox dagelijks werk én ambities betekent dat de winkel open blijft tijdens de verbouwing. Derhalve zal de nieuwe werkwijze met kleine stapjes en transparant worden ingevoerd. Keuzes en tempo zullen telkens opnieuw moeten worden bepaald.

Paradox 1 Overheid én markt De gemeenten willen dat het Streekarchief zich focust op de wettelijke kerntaken zoals verwoord in de regeling. Daarbij passen geen "ondernemende" activiteiten die hiervan afleiden <-> De door de bezuinigingen ontstane schaarste leidt ertoe dat door de gemeenten gewaardeerd wordt dat het Streekarchief inkomsten van buiten genereert om de bestaande taken op een hoog kwaliteitsniveau te handhaven. Daarbij passen ondernemende activiteiten zoals de verhuur van de overcapaciteit van het Gouwedepot. Duiding: De paradox overheid én markt creëert de noodzaak tot ontwikkeling van een zakelijke houding waarbij duidelijke afspraken worden gemaakt met gemeenten en gebruikers over welke diensten we wél leveren en niet leveren, de kwaliteitsnormen die gehanteerd worden en de kosten van de (extra) diensten.

Paradox 2 Zelfregie én ontzorging: Gemeenten pakken het digitaal informatiebeheer zelf op en vragen aan het Streekarchief expertise toe te voegen via projectgroepen. Her geheugen van Gouda is een voorbeeld van zelfregie <-> Gemeenten vragen het Streekarchief de regie te nemen bij het digitale informatiebeheer. De gemeente Waddinxveen vraagt aan ons advies over standaarden voor digitaal informatiebeheer in te zetten voor de hele regio en zoekt naar samenwerking. De gemeente Krimpen aan den IJssel vraagt: "ontzorg ons bij het informatiebeheer, vertel maar hoe we het gaan doen". Taken kunnen verschuiven naar het Streekarchief. Duiding: De paradox zelfregie én ontzorging Z samenwerking rond digitaal informatiebeheer versterkt de waarde van de GR Streekarchief Midden - Holland als instrument om kennis en ervaringen van gemeenten over digitaal beheer met elkaar te verbinden en te delen. Het biedt de mogelijkheid om de regiefunctie te voeren in de regio, een functie die nu nóg belangrijker wordt dan in het papieren tijdperk het geval was.

Paradox 3 minder professionals Z aanbod én meer amateurs Z vraag: Het aantal professionals dat beschikbaar is voor deskundig en wettelijk beheer van de (digitale) collectie is kleiner geworden. Het aanbod wordt daardoor kleiner en gespecialiseerder 4^ De groep amateurs en vrijwilligers die met erfgoed en historische informatie bezig is blijft groeien. De vraag om informatie en een gevarieerder product aan het archief groeit navenant. Duiding: De paradox van het afnemende aanbod en de groeiende vraag biedt een kans om via crowdsourcing en andere methoden amateurs en vrijwilligers bij projecten van het archief in te zetten. De betrokkenheid van de buitenwereld met de archiefcollectie, "het gedeeld eigenaarschap", groeit daardoor.

1

Streekarchief Midden-Hol land

Paradox 4 Beperking én open: Het Streekarchief moet rekening houden met toenemende wettelijke beperkingen op openbaarheid {recht om vergeten te worden, auteursrecht ŭ WBP) waardoor toegankelijkheid van archieven en collecties wordt ingeperkt. Het niet op orde zijn van digitale archieven van de gemeentelijke overheden versterkt dit en dit zit de dienstverlening aan de burger in de weg ^ Het Streekarchief stelt zoveel mogelijk overheidsinformatie met zomin mogelijk beperkingen beschikbaar en is de facto een open archief. Het streeft "actieve openbaarheid" als waarde na en past dat maximaal toe: "we ontsluiten alles, tenzij". We gaan hiermee actief de boer op.

Duiding: De paradox beperkt én open plaatst het Streekarchief (in haar wens tot zo groot mogelijke openheid van informatie en in haar rol als afweger van het publieke en wettelijke belang) in een centrale rol als aanjager van een open discussie met bestuurders, ambtenaren en burgers in Midden ~ Holland over principes, cultuur en attitudes die een open overheid stimuleren of juist in de weg staan.

Paradox 5 Maatwerk én standaarden: Voor het "ambachtelijke" onderzoek en voor deskundig advies komt het trouwe, vaak oudere, publiek naar het Streekarchief. Zij verwachten een rustige onderzoeksomgevìng met goede faciliteiten en zichtbaarheid van de archivaris in de locale (digitale) werkgemeenschappen en de HOPS. Bovenal verwachten zij "maatwerk" én een "menselijke maat". Het archiefstuk is leidend, de charter de metafoor en de atlas van Blaeu het gekoesterde object ^ Alle historische data I informatie "in beheer" bij het Streekarchief moet snel, volledig, real time in hapklare brokken beschikbaar komen voor (her)gebruik in een wereld van versnellende verandering. De gebruiker is grotendeels anoniem. Innovatieve technieken van toegankelijkmaking worden geïntroduceerd en nieuwe zoekfunctionaliteiten worden doorgevoerd. Techniek is leidend, economisch rendement wordt een factor en "big data" de metafoor. Duiding: De paradox maatwerk én standaarden (rust en snelheid) vraagt gedegen kennis van en oprechte belangstelling voorde drijfveren van de trouwe gebruiker, de lokale omgeving (inclusief de instellingen) én de anonieme gebruikers. Én belangstelling voor nieuwe technologie. Een onderzoekende houding is de essentiële eigenschap om beide werelden goed te bedienen. Welke vragen heeft de bezoeker van het archief? Wat speelt er in lokale gemeenschappen? Welke thema's zijn trending in de regio? Maar ook: welke standaarden zijn beschikbaar om informatie open te stellen en waarde te geven? Een permanente leeromgeving (waterwolf, ateliers) is een gegeven.

De taakopdracht conform de regeling In het kader van deze taakopdracht draagt het Streekarchief zorg voor o.a.: a. de aanstelling van een streekarchivaris, die voor de deelnemende gemeenten geldt als de gemeentearchivaris, als bedoeld in art. 32 van de Archiefwet; b. het in standhouden van een archiefbewaarplaats aís bedoeld in art. 31 van de Archiefwet; c. het beheer van naar de archiefbewaarplaats overgebrachte archiefbescheiden; d. het toezicht op het beheer van nog niet naar de archiefbewaarplaats overgebrachte archiefbescheiden, die nog bij de deelnemers berusten; e. integraal digitaal informatiebeheer (duurzaamheid, betrouwbaarheid en veiligheid) i.s.m. de deelnemers; f. de inrichting en het beheer van een studiezaal ter raadpleging van archiefbescheiden; g. het (interactief) betrekken van diverse publieksgroepen en (werk)gemeenschappen bij de lokale en regionale geschiedbeoefening en archiefbeheer; h. de mogelijkheid van hergebruik van informatie (open data) en inbedding van de (digitale) collectie in externe platforms.

De programma's De visie van het SAHM wordt concreet vertaald in de volgende programma's:

1. Organiseren 2. Bewaren 3. Bewerken 4. Dienstverlening 5. Acquireren 6. Adviseren Sc inspecteren

De programma's hebben een vaste opzet. Het eerste deel van het programma gaat in op de vraag: Wat willen we bereiken? Hierin komen de aan het programma gekoppelde doelstellingen aan de orde. In het tweede deel - Wat hebben we ervoor gedaan? - worden de activiteiten besproken die voor het betreffende programma in begrotingsjaar 2017 van belang waren. Heiderde deel beantwoordt de vraag: Wat heeft het gekost? Met een overzicht van de baten en lasten. Voor de detailbedragen zie de bijlage Begroting van baten en lasten 2017.

2

Streekarchief Midden-Hoíland

1, Organiseren

Doelstellingen: 1. Zorgdragen voor adequate huisvesting, voldoende en kwalitatief personeel en voldoende financiële

middelen om de doelstelling en de daaruit voortvloeiende taakstelling van het Streekarchief Midden-Holland, zoals die is geformuleerd in de regeling Streekarchief Midden-Holland (en in de Archiefwet) en de beleidsvisie te kunnen realiseren;

2. Positionering als netwerkorganisatie die deskundigheid uit de (regionale en landelijke) omgeving weet te halen en eigen expertise teruggeeft.

Wat hebben we ervoor gedaan?

Bestuur Binnen het bestuur vond één wijziging plaats: op 27 oktober nam Bert Cremers afscheid als burgemeester van Waddinxveen en daarmee als vertegenwoordiger in het Algemeen Bestuur. In zijn plaats werd burgemeester Evert Jan Nieuwenhuis aangewezen als lid van het Algemeen Bestuur.

De belangrijke bestuurlijke thema's dit jaar waren de financiële positie van het Streekarchief, de invulling van de bovenverdieping van de Chocoladefabriek (zie onder huisvesting), de verkoop van het stuk grond aan het Doelenplein in Schoonhoven (zie onder huisvesting), de ontwikkeling van het e-depot (zie onder inspectie en advisering) en de versterking van de samenwerking tussen de deelnemers in de Gemeenschappelijke Regeling. Dit laatste gebeurde aan de hand van twee regioconferenties, respectievelijk de eerste ambtelijke conferentie op 14 maart en de tweede bestuurlijke conferentie op 11 oktober. Duidelijk werd dat in de digitale wereld het archiveringsvraagstuk onderdeel wordt van het informatiemanagementvraagstuk, dat er partnerships nodig zijn en dat de pilot e-depot zo'n partnership mogelijk kan maken. Dit íaatste is door het bestuur aís wens uitgesproken in 2016.

In de AB-vergadering van november werd de financiële positie gepresenteerd en toegelicht door de directeur en de financieel adviseur van het Streekarchief. Aan de orde kwamen het ontstaan van het bestaande tekort, de teruggelopen reservepositie en een vergelijking met andere archieven van gelijke omvang aan de hand van een benchmark. Afgesproken werd om in 2019 toe te werken naar een structurele verhoging van de bijdragen, in nauw overíeg met de financieel deskundigen van de deelnemende gemeenten.

Presentaties over de Historische Ontmoetingspunten in de regio (Waddinxveen en Krimpenerwaard) waarin het Streekarchief succesvol samenwerkt met bibliotheken en historische verenigingen werden gegeven door mevrouw Stolk. Mevrouw Bakker-Wij brans gaf een presentatie over de totstandkoming van de vernieuwde website. De novembervergadering werd afgesloten meteen rondleiding in het Gouwedepot.

Op 9 mei gaf de directeur bij de begrotingsbehandeling van de "Verbonden Partijen" in de gemeenteraad van in Krimpen aan den IJssel een presentatie over de beleidsvisie.

De heer Janzing adviseerde de straatnamencommissie van de gemeente Waddinxveen en de heer Lucassen adviseerde de straatnamencommissie van de gemeente Gouda.

Adviescommissie De notulen van de adviescommissie annex klantenraad worden weergegeven op de website van het Streekarchief. De heer Revet werd door het Dagelijks Bestuur op 22 maart benoemd tot lid van de klantenraad. De heer Jongerius zei zijn lidmaatschap op. Deeíname van de heer Jansen werd nog niet geformaliseerd met een benoeming door het DB vanwege het einde van de zittingsperiode in verband met de verkiezingen in 2018. Hierna zullen de nieuwe benoemingen en herbenoemingen en groupe plaatsvinden.

De commissie adviseerde het Algemeen Bestuur over de beleidsstukken via deelname van de voorzitter, de heer Bakkers, aan de vergaderingen. De voorbereidingen daarvoor gebeurden op 10 april, 3 juli en 27 november voorafgaand aan het AB.

3


Naast advies aan het AB denkt de klantenraad mee over de dienstverlening. Leden van de klantenraad

namen deel aan de testsessies van de website en adviseerden en dachten mee over verbetering en

gebruikersgemak rond het zoeken in de digitale kranten. Daarnaast werd met belangstelling de

ontwikkelingen rond de herhuisvesting van het Fiímhuis Gouda en het Verzetsmuseum Zuid-Holland op de

tweede verdieping van de Chocoladefabriek gevolgd.

Inmiddels is de excursie voorafgaand aan de laatste vergadering van het jaar een traditie geworden. Het

Streekarchief organiseerde dit jaar de excursie naar het Centraal Bureau voor Genealogie op 27 november

en dit werd afgesloten met een diner bij Kruim. Een gewaardeerde traditie die volgend jaar wederom wordt

georganiseerd.

Regionaal ambtenarenoverleg

Het regionale ambtenarenoverleg vergaderde op 28 maart, 23 mei, 20 juni, 22 augustus en 14 november.

Daniël Mores (ODMH) nam de verslaglegging van Betske Wouda (Zuidplas) over m.i.v. 22 augustus. Dhr.

Hoogwerf (Gouda) nam afscheid wegens het behalen van de pensioengerechtigde leeftijd.

In het ambtenarenoverleg werden de vergaderingen van het Algemeen Bestuur ambtelijk voorbereid en

werden de inhoudelijke thema's geagendeerd. Er werd meegedacht en samengewerkt rond de

totstandkoming van de producten- en Dienstencatalogus (PDC). De PDC is een instrument uit de

beleidsvisie Paradoxen én door de gemeenten zelf zeer gewenst voor inzicht in datgene wat het

Streekarchief concreet doet. De PDC werd in december door vertegenwoordigers van de gemeenten

gereviewed. De opgestelde planning werd gehaald. De PDC is een O-meting, in 2018 wordt verder

gesproken en invulling gegeven aan wensen van de gemeenten aangaande beheer, onderhoud en

kwaliteitsverbetering van de PDC. Daarnaast wordt ook een kostprijsberekening gemaakt.

Over de door het Streekarchief geëntameerde vraag over De toekomst van archiefinstellingen (n.a.v. een

artikel in OD van de hand van Sĩgfried Janzing, Ronald Bixeroux en Adri Spruit, OD | juli - augustus 2017)

werd op 11 oktober een bestuurs-conferentie gehouden, waaraan naast bestuurders van de gemeenten

ook ambtenaren deelnamen. De conferentie stond onder leiding van burgemeester Roel Cazemier en had

als keynote-speaker professor Rik Maes, oprichter van de Academy for Information and Management. Aís

uitkomst van de conferentie wordt gestreefd naar een regionaal kennisplatform: samen en vanuit diversiteit

(verschillenden deskundigheden) werken aan de informatiefunctie. Hierover zal verder worden gesproken

in 2018. Het platform is aís product wél alvast in de PDC opgenomen.

De gemeente Zuidpias nam de plaats van Waddinxveen in de pilot e-depot over na het vertrek van

Emmanuele Mores als vertegenwoordiger van die gemeente. Getest werd met de opname van

bestemmingsplannen vanuit Dezta suite in de Strongroom (e-depot) van het Streekarchief bij Data Matters.

In december bleek een eerste test geslaagd. De oplossingsplaat waarmee wordt aangetoond dat de Dezta

software in staat is digitale bestemmingsplannen in de Strongroom te brengen, wordt in het eerste

ambtenarenoverleg in 2018 gepresenteerd. Zie voor e-depot verder Inspecteren en adviseren.

De opleidingsbehoefte bij de afdelingen DIV van de deelnemende gemeenten werd ingevuid met een

training AVG in december.

Wat heeft het gekost?

Lasten Rek. 2016 Begr. 2017 Rek. 2017 Begr. 2018 Begr. 2019 Begr. 2020

Bestuur

(incl.ov. lasten)

103.466 100.969 113.531 58.708 60.445 61.351

Saldo progr. -103.466 -100.969 -113.531 -58.708 -60.445 -61.351

2. Bewaren

Doelstelling:

» Conservering (w.o. digitalisering van een deeí) van het uniek bronnenmateriaal;

* Zorgdragen voor duurzaam toegankelijke digitale bronnen.

4

Streekarchief Midden-Hoiland

Wat hebben we ervoor gedaan? Het etiketteren van de in 2016 overgebrachte aanvulíing op de bouwdossiers van Gouda was een zeer omvangrijke klus die pas in de loop van 2017 kon worden afgerond. Gezien de grote aantallen opvragingen uit dit archief had de afronding hiervan grote prioriteit. Ook de aanvulling op het secretarie-archief Gouda 1976-1988 werd van etiketten voorzien.

In het kader van het "Familysearch project" werden van alle gemeenten de burgerlijke stand registers met huwelijkse bijlagen gedigitaliseerd (zie ook: Organisatie - Overige samenwerking). Nadat dit was afgerond werd het project vervolgens uitgebreid met een groot aantal andere bestanden: ter voorbereiding van digitalisering werden de bevolkingsregisters, volkstellingsregisters, gezinskaarten en registers van ingekomen- en vertrokken personen van alle (voormalige) gemeentes gecontroleerd en deels hernummerd en herverpakt.

Er werd een groot deel van het politiearchief van Gouda geïnventariseerd en herverpakt. Dit werk werd uitgevoerd door vrijwilligster Barbara Walraven die zich ook heeft bezig gehouden met het inventariseren van de aanvullingen op het archief van aardewerkfabriek Van der Want (De Zenith). De Historische Vereniging Moordrecht heeft de digitalisering van de foto's van de KVT afgerond. Vijf delen van Weinmans Kruidboek werden gerestaureerd, deels op kosten van de Stichting Vrienden van Archief en Librije ter gelegenheid van hun 35-jarig bestaan. Deze 18e-eeuwse reeks, die deel uit maakt van de Librije-collectie, is in de afgelopen jaren veel geraadpleegd vanwege zijn prachtige illustraties. Hierdoor hadden met name de perkamenten banden schade opgelopen.

Het aantal uitleningen vanuit het Gouwedepot aan de deelnemende gemeenten nam het afgelopen jaar opnieuw sterk toe, in totaal met 640A. Dit wordt grotendeels verklaard door het feit dat de laatste jaren veel recente archieven door de aangesloten gemeenten werden overgedragen, met name ook grote bestanden bouwdossiers. De meeste uitleningen betreffen bouwdossiers, waardoor ook het aantal scanopdrachten dat jaarlijks door het Streekarchief wordt uitgevoerd sterk toe neemt. Dit jaar waren dat er ruim 4,5 duizend, een toename ten opzichte van vorig jaar met 6207o.

Wat heeft het gekost? (inclusief nieuwbouw depot vanaf 2014) Lasten Rek. 2016 Begr. 2017 Rek. 2017 Begr. 2018 Begr. 2019 Begr. 2020 Conservering en schaduwarchiefvorming

298.414 313.784 300.315 276.597 249.395 251.882

Saldo programma -298.414 -313.784 -300.315 -276.597 -249.395 -251.882

3. Bewerken

Doelstelling: 2507o van de beschreven projecten in de projecten lijst is 2016 toegankelijk

Wat hebben we ervoor gedaan? Er zijn verschillende grote archieftoegangen in het beheersysteem Scope geïmporteerd. Doordat bij het beheersysteem een "Plug-ln" module kon worden aangeschaft kunnen inventarisnummers nu veel sneller, bloksgewijs, in het systeem aan depotplanken worden gekoppeld wat een grote tijdwinst oplevert.

De archiefbestanden die de gemeente Gouda dit jaar officieel heeft overgebracht werden op het Gouwedepot door medewerkers van de gemeente geïnventariseerd en materieel verzorgd. Het archief van de dienst Openbare Werken, periode 1946-1988, werd van meer dan 80 meter teruggebracht tot 25 meter. Na de afronding van deze projecten werd er gestart met de bewerking van het archief van de dienst Sociale Zaken.

Zoals hiervoor vermeld is een aanzienlijk deel van het Goudse politiearchief geïnventariseerd en is de inventarisatie van de aanvullingen op het archief van aardewerkfabriek Van der Want ter hand genomen. Er is begonnen aan de omnummering van de Librije-collectie. De bibliotheekbestanden van Goor, de Oud-Katholieke kerk en Van Meerten-Schilperoort zijn in Scope geïmporteerd.

5


Wat heeft het gekost? Lasten Rek. 2016 Begr. 2017 Rek. 2017 Begr. 2018 Begr. 2019 Begr. 2020 To eg an kei ij km aki ng 209.330 224.023 227,143 198.717 177.627 180.142

Saldo programma -209.330 -224.023 -227.143 -198.717 -177.627 -180.142

4. Dienstverlening

Doelstellingen: 1. Een rustige, aantrekkelijke en efficiënte fysieke studiezaal voor het verrichten van onderzoek; 2. Uitbouw raadplegen op afstand en digitale studiezaal; 3. Snelle en doelmatige informatiebemiddeling; 4. Educatie, nieuwe vormen van publieksactiviteiten en jaarlijks activiteitenprogramma van archief met

Openbare Bibliotheek, Historische Ontmoetingspunten en historische werkgemeenschappen. Wat hebben we ervoor gedaan?

Dienstverlening ín de studiezaal De dienstverlening in de studiezaal groeide ten opzichte van 2016. Het aantal aanvragen nam sterk toe, dit waren er in 2017 9105 (2016: 6552). Het aantal bezoekers aan de Chocoladefabriek en dus ook voor het Streekarchief nam net als in 2016 toe, 514734 personen, ruim 35000 meer dan 2016. Het aantal inlichtingen per mail groeide van 476 in 2016, naar 626 in 2017, een toename van 3207o. In november en december werd de landelijk enquête over dienstverlening, de Kwaliteitsmonitor, uitgezet bij zoveel mogelijk klanten van het Streekarchief, zowel de bezoekers die het Streekarchief bezoeken in de Chocoladefabriek als via de mail hun vraag stellen. De uitslag van de Kwaliteitsmonitor wordt in februari 2018 verwacht.

Van de gedeelde studieplekken met de bibliotheek werd dit jaar wederom veel gebruik gemaakt. In examenperiodes blijft het woekeren met de beschikbare stoelen en ruimte. Omdat archiefbezoekers archiefstukken alleen aan de 4 tafels bij de balie van het Streekarchief mogen raadplegen, worden af en toe plekken gereserveerd voor deze bezoekers. Studenten die toch van deze plaatsen gebruik willen maken, worden gewaarschuwd dat een bezoeker met archiefstukken eventueel voorgaat. Door deze duidelijkheid groeit ook het begrip.

Er werden twee "Vaste Bezoekersbijeenkomsten" georganiseerd, in maart en in oktober. Steeds meer vaste bezoekers melden zich hiervoor aan en genieten van een inhoudelijk programma. In maart verteld de heer Jacques van der Heiden over zijn onderzoek naar de Glazen Kas(t), een heel bekend arbeidersbuurtje in Gouda. In oktober stonden er meer regionale onderwerpen op de agenda, waaronder een verhaal door de heer Rob Anders over zijn onderzoek naar boerderijen in eigendom van de bekende familie Bisdom van Vliet.

Educatie en Presentatie De afdeling educatie stimuleert erfgoedkennis en erfgoedbeleving bij verschillende doelgroepen in de regio. We bevorderen kennis van het archief en van historisch onderzoek, maken collecties, archieven en topstukken zichtbaar en lichten verschillende historische onderwerpen uit. Hierbij kijken we zowel naar de actualiteit, spelen we in op vraag en aanbod en ontwikkelen we in samenwerkingsverbanden nieuwe producten en diensten.

Het streekarchief is alweer een paar jaar in de Chocoladefabriek gevestigd en de samenwerking in de regio met diverse partners breidt zich uit. Hierdoor zijn we in staat de educatieve en culturele programmering naar een hoger plan te brengen. Naast de bestaande projecten ontwikkelden we nieuwe samenwerkingen en producten, zoals de cursus 'Wonen in historisch Krimpenerwaarď. De bouwstenen en het jaarritme van de programmering komen duidelijk tot uiting komt in de halfjaarlijkse programmafoider die we uitbrengen en verspreiden in de regio. Hieronder een verslag van een aantal activiteiten.

Educatie - jeugd Het educatieve erfgoed project Goudazoekers vierde dit jaar haar 10-jarig jubileum. Ruim 225 kinderen ontvingen na drie avonturen en de speurtocht door Museum Gouda hun poorterdiplorna. In een aparte bijeenkomst vierden we een klein feestje met alle vrijwilligers, gidsen en medewerkers die de afgelopen tien jaar aan het project hebben meegewerkt.

6


In de Chocoladefabriek ging het programma 'De kunst van het kopiëren' in première. Dit programma laat kinderen van de bovenbouw van het basisonderwijs kennis maken met de verschillende partners in de Chocoladefabriek. Kinderen krijgen inzicht in de ontwikkeling van het schrift, de boekproductie en haar technieken en de omloopsnelheid van oude en nieuwe (digitale) media. In het praktijkgedeelte gingen ze onder meer aan de slag in de Drukkerswerkplaats, leerden bij het archief schrijven met ganzenveren en typemachines en gingen in de bibliotheek met de iPad aan de slag.

Ook de 'Wereldreis cacao', een samenwerking met Stichting Fairtrade Gouda en de Bibliotheek Gouda vond weer plaats in de Chocoladefabriek. Kinderen deden onder meer onderzoek naar cacao en probeerden in de kopieën van het achttiende-eeuwse 'Kruydboek' de heilzame werking van cacao te ontcijferen.

Met alle Goudse culturele instellingen boden we in oktober workshops aan tijdens het jaarlijkse Kinderboekenfeest in de Goudse Schouwburg. Het thema was 'Griezelen'. Bij het Streekarchief konden kinderen het misdaadkwartest spelen, waar ze al kwartettend echt gebeurde misdaden (en hun straffen) door kinderen bij elkaar verzamelden. 'Heel goed in elkaar gezet' was het commentaar van één van de jonge spelers.

In het Historisch Ontmoetingspunt Ouderkerk organiseerden we zowel in de mei- aís in de herfstvakantie een historische workshop voor kinderen. In mei werd dit gekoppeld aan de tentoonstelling over historische tegeltjes. In oktober namen we een archeologische workshop van Probiblio af waarin na een introductie over archeologie op de computer een archeologisch bouwwerk werd geminecraft. Beide workshops zaten stampvol, waarmee we kunnen concluderen dat we een gat in de markt hebben aangeboord.

Educatie - voortgezet en hoger onderwijs Dit jaar zijn we bewust aan de slag geweest met het leggen van nieuwe contacten om de samenwerking te bevorderen. In oktober werd een 'inspiratiemiddag archieven en onderwijs' georganiseerd voor docenten uit het voortgezet en hoger onderwijs uit onze regio. Liesbeth Dirks van het Schoonhovens college en Fred Pieters van het GSG Leo Vroman gaven een inkijkje in hun geschiedenislessen met gebruik van lokaal erfgoed. Het Streekarchief presenteerde hoogtepunten uit de collecties die pasten bij de '49 kenmerkende aspecten' die onderdeel zijn van de tijdvakken en gaf suggesties voor lokale onderwerpen voor het profielwerkstuk en het gebruik van de studiezaal voor leerlingen. Behalve een kennisbijeenkomst was de inspiratiebijeenkomst ook een leuke gelegenheid voor docenten uit de regio om elkaar te ontmoeten. We legden nieuwe contacten en in 2018 zullen direct een aantal samenwerkingen tussen scholen en het Streekarchief plaatsvinden.

Naar aanleiding van Open Joodse Huizen ontstond op aanvraag van GSG Leo Vroman eerder in het jaar al een project over Jodenvervolging in Gouda. Leerlingen deden in groepjes in het archief onderzoek naar joodse gezinnen en gingen later op bezoek bij de voormalige synagoge aan de Turfmarkt. Ook keken ze de documentaire over Leo Klisser.

De hogeschool de Driestar kwam twee maal op bezoek, met respectievelijk een PABO klas en een klas van de deeltijd opleiding docent geschiedenis.

Educatie - volwassenen Ook voor volwassenen organiseerden we diverse cursussen, workshops, rondleidingen en themamiddagen.

Stamboomonderzoek blijft onverminderd populair en we toerden met de basiscursus stamboomonderzoek langs diverse plaatsen in de regio. Ook werd gretig gebruik gemaakt van de extra mogelijkheid om op groepsexcursie te gaan naar het CBG-centrum voor familiegeschiedenis in Den Haag. De vraag ligt uit om gevorderdencursussen te organiseren en ook zijn er plannen voor een stamboomcafé.

Jan Willem Klein verzorgde weer een cursus Oud Schrift - onontbeerlijk voor het doen van historisch onderzoek. Externe docent Jaap Boerman gaf met veel plezier aan een volíe groep de meerdaagse cursus Míddeleeuws Verluchten, een mooie verbinding met én verdieping op de collectie handschriften. Het Streekarchief verleende verder zoals eik jaar haar medewerking aan de stadsgeschiedeniscursussen Schoonhovologie, Goudologie en de vervolgcursussen Goudologie.

7


Een nieuwe cursus ontwikkelden we dit jaar in samenwerking met de Gemeente Krimpenerwaard, de Omgevingsdienst Midden-Holland en Cuíthis-adviesbureau cultuurhistorie: "Wonen in historisch Krimpenerwaard". Omdat er altijd veel vraag is van het publiek over de onderwerpen archeologie, bouwhistorie en huizenonderzoek wilden we de kennis van de diverse organisaties op het gebied van gebouwd en ongebouwd erfgoed bundelen en aanbieden. De cursus was een groot succes, in één week waren alle plaatsen vergeven en was er een wachtlijst. Elke bijeenkomst was er college en een activiteit of excursie. Wethouder Dilia Blok kwam de laatste bijeenkomst op feestelijke wijze de diploma's uitreiken aan de 'eerste lichting' cursisten. In het najaar van 2018 gaat de cursus op herhaling en in het voorjaar van 2018 wordt een versie speciaal gericht op bewoners van historische panden in steden aangeboden.

In maart besteedden we in het kader van de Internationale Vrouwendag aandacht aan vrouwengeschiedenis. Elks Kloek, redacteur van de encyclopedie '1001 vrouwen uit de Nederlandse Geschiedenis' en het op handen zijnde vervolg '1001 vrouwen uit de twintigste eeuw', gaf voor een volle Steenlandzaal een inspirerende lezing over vrouwengeschiedenis en zette een aantal bekende vrouwen uit onze regio voor het voetlicht.

Voor de themaprogrammering "Tuinieren" in de Chocoladefabriek programmeerden we een tweetal tuincolleges over de geschiedenis van tuinen en tuinontwerpen. Een andere drukbezochte activiteit was de workshop botanisch tekenen door de gerenommeerde tekenaar Anita Walsmit-Sachs, voorafgegaan door een presentatie over de belangrijkste botanische boeken uit de Librije door Jan Willem Klein. Ook produceerde het Streekarchief een 'botanisch kleurboek' met afbeeldingen uit de collectie van het Streekarchief. Deze is (nog steeds) te koop bij Kruim.

In mei organiseerde het Streekarchief in samenwerking met het Goudse Metaheerhuis en het Joods Historisch Museum voor de tweede maal Open Joodse Huizen. Open Joodse Huizen is een programma van besloten herdenkingen in woonhuizen en op andere locaties waar Joodse inwoners hebben gewoond, gewerkt of geleefd. Hun verhalen worden verteld door familieleden, historici of andere betrokkenen en gaan over hun vooroorlogse levens en dagelijkse belevenissen, vervolging, verzet en overleving. Het programma werd wederom zeer goed ontvangen. Het biedt een interessante combinatie van geschiedschrijving, mondelinge overlevering en het doorvertellen van lokale verhalen binnen de 'grote' geschiedenis. Hier zet het Streekarchief zich graag voor in.

Bovendien maakten dit jaar Soesja Citroen, LucyAzatyan en Lotte Groenendijk een documentaire over het verhaal van het aan de Broekweg ondergedoken en verraden jongetje Leo Kiisser. De huidige bewoner van het Broekweg was als kind getuige van het ophalen van zijn vriendje, maar zijn gezondheid was te zwak om thuis een groep mensen te ontvangen en het verhaal te vertellen Door het laten maken van de documentaire is dit verhaal voor de toekomst vastgelegd. De documentaire werd na Open Joodse Huizen nog een keer extra vertoond in de Chocoladefabriek.

In oktober vindt elk jaar de 'Maand van de Geschiedenis' plaats. Het thema van dit jaar was 'geluk'. Naast een duolezing van Mark Traa en Vivien Waszink over het zoeken en vinden van liefde in vroeger en tegenwoordige tijd en een speciale geluksrondíeiding door het Gouwedepot, organiseerden we de eerste 'gelukkige vondstendag'. Dit was een ochtend waarbij particulieren hun 'gelukkige vondsten' konden laten beoordelen en eventueel achterlaten bij diverse deskundigen van het Streekarchief en collega-instellingen, zoals het Streekmuseum Krimpenerwaard, Museum Gouda en archeologievereniging Golda. De deskundigen zaten opgesteld onderaan de grote trap in de Chocoladefabriek. De gelukkige vondstendag was een succes en bracht naast de nieuwe aanwinsten ook de diverse erfgoedorganisaties op een speelse manier onder de aandacht van het publiek.

Programmering Historische Ontmoetingspunten (HOP's) Ook bij de Historische Ontmoetingspunten stonden diverse lezingen en cursussen op het programma. Zo was er in het HOP Schoonhoven een drukbezochte avond waarin oud-inwoonster Anneke Malingré aan de hand van haar tekeningen vertelde over de oorlogsjaren in de zilverstad. De werkgroep Historisch Groen hield rond de zomer een tweetal presentaties en wandelingen en Nationaal Geschiedenisdocent van het jaar Liesbeth Dirks - werkzaam aan het Schoonhovens college - nam toehoorders mee terug in de schoolbanken in een college over het geschiedenisonderwijs sinds 1945. Ook werd de stamboomcursus voor beginners in het HOP gegeven.

8


in Waddinxveen verzorgde de bijna jubilerende Brandweer twee geanimeerde lezingen over de geschiedenis van hun organisatie, terwijl in Ouderkerk veel kinderen werden bereikt met de eerder genoemde vakantieworkshops. Ook gaf de educatief medewerker op uitnodiging van de historische vereniging voor haar leden een lezing over voorouderonderzoek.

Voor de Historische Ontmoetingspunten zijn op aanvraag aparte jaarverslagen beschikbaar.

Publicaties en presentatie Het Streekarchief droeg op verschillende manieren bij aan historische publicaties, evenementen in de stad. Net als vorig jaar verzorgde het Streekarchief de beeldredactie van het tijdschrift 'Het leven in Gouda', dat in een aantal delen verschijnt. Een nieuw tijdschrift werd in het najaar van 2017 gelanceerd: het Historisch Tijdschrift Krimpenerwaard, de digitale voortzetting van de papieren Historische Encyclopedie Krimpenerwaard en vrij toegankelijk voor iedereen. Het Streekarchief maakt deel uit van de redactie en houdt haar netwerk in de gaten voor potentiële auteurs van stukken. Voor het 'Krimpenerwaardboek', van het Streekmuseum Krimpenerwaard in samenwerking met WBooks, leverde het Streekarchief ín samenspraak met de auteur een groot aantal afbeeldingen. Het Streekarchief gaf in eigen beheer het eerdergenoemde botanisch kleurboek uit.

Zowel in de Chocoladefabriek ais in de thuisstad Gouda was het Streekarchief op diverse manieren aanwezig. In de zomer daagde het Streekarchief de bezoekers van de Chocoladefabriek uit met de vraag 'In welk tijdperk zou jij wel eens een kijkje willen nemen?'. Hierop kwamen veel leuke reacties, waarvan de drie origineelste werden beloond met een kleine prijs. Daarnaast was het Streekarchief ook present op Start!, de aftrap van het cultureíe seizoen in de Chocoladefabriek. Voor Zotte Zaterdag produceerden we een 'Goudsche Courant van 1511' met allerlei weetjes, lokaal en internationaal nieuws uit 1511. Voor de eerste editie van het Goudse kaasfeest, een opstapje naar Gouda 750 jaar, was de educatief medewerker gecharterd om acte de préséance te geven als Jacoba van Beieren. Zij overhandigde samen met Graaf Floris de kaasrechten aan Burgemeester Schoenmaker. Op Kaarsjesavond ten síotte schreven weer bijna 200 bezoekers een speciale kaarsjesavond-ansichtkaart van het archief naar familie of vríenden.

Samenwerkingspartners De educatieve projecten en activiteiten werden gerealiseerd in samenwerking met: Bibliotheek Gouda, Drukkerswerkplaats Gouda, Kruim Eten S Drinken, Brede School Gouda, Museum Gouda, Streekmuseum Krimpenerwaard Bibliotheek de Groene Venen, Historisch Platform Gouda, Historische Vereniging Die Goude, dienst archeologie ODMH, dienst archeologie Gemeente Gouda, Archeologische werkgroep Golda, Stichting Gouds Metaheerhuis, Vrije Evangelische Gemeente Gouda, Bibliotheek Krimpenerwaard, Historische Vereniging Schoonhoven, Historisch Genootschap Waddinxveen, Historische Vereniging Ouderkerk a/d Ussel, SCO Ouderkerk a/d IJssel, Historisch Platform Gouda, Historische Vereniging Crempene, Kaarsjesavond Gouda, Stichting Fairtrade Gouda. GSG Leo Vroman, Driestar educatief, Schoonhovens College, Gemeente Krimpenerwaard afdeling monumenten en Culthis adviesbureau cultuurhistorie.

9


Educatiecijfers bezoeken, workshops, evenementen en presentaties 2017

Jeugd Goudazoekers 225 Kunst van het kopiëren (4 x) 100 Zomeracademie 41 Misdaadkwartet voor kinderen (Gouds kinderboekenfeest) 20 Wereldreis Cacao (Fairtrade programma Chocoladefabriek) 225

Voortgezet en hoger onderwijs Bezoek PABO Driestar 20 Bezoek Driestar studenten docentenopleiding geschiedenis 10 Project Jodenvervolging in Gouda i.s.m. GSG Leo Vroman 72 Inspiratiemiddag geschiedenis en archieven voor docenten VO 12

Volwassenen Cursus Oud Schrift 10 Cursus Middeleeuws Verluchten oJ.v. Jaap Boerman 10 Cursus stamboomonderzoek Nieuwkerk a/d IJssel 20 Cursus stamboomonderzoek Schoonhoven 12 Cursus stamboomonderzoek Krimpen a/d Lek 12 Cursus Stamboomonderzoek Gouda 17 Excursie CBG-centrum voor familiegeschiedenis (4x) 41

College Goudologie I 25 College Gouda en Erasmus 100 College Gouda en de oorlog 20 College Schoonhovologie I 21 Cursus Wonen in historisch Krimpenerwaard 20 Lezing '1001 vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis' door Els Kloek 57 Duolezing 'Steeds blijf ik u beminnen door Maarten Traa en Vivien Waszink 25 Rondleiding Gouwedepot Maand van de geschiedenis 8 Rondleiding Gouwedepot Maand van het Groene Hart 15 Gelukkige Vondstendag n.v.t.

Open Joodse Huizen Gouda 300 Extra vertoning documentaire Leo Klisser 50

Themaprogrammering Tuinieren College historisch tuinontwerpen 1 Wim Meulenkamp 34 College historisch tuinontwerpen 2 Thijs van Hees 21 Workshop botanisch tekenen in combinatie met presentatie librijeboeken (2x) 30

Presentatie/evenementen Start! Voorpagina krant van je geboortedag 100 Kaartenactie Kaarsjesavond 135 Tuinfest 200

HOP Schoonhoven Lezing Muziekvereniging T.A.V.E.N.U. 110 jaar jong 16 Lezing Hongerwinter 1944/45 62 Historisch Groen: lezing en wandeling langs Historisch Groen van Schoonhoven (2x) 37 Lezing Geschiedenisonderwijs sinds 1950 31 Lezing De Stijl in Schoonhoven 20 Schoonhovologie 21

10


HOP Waddinxveen Lezing Romeinse Limes 25 Lezing Boomkwekerijmuseum Boskoop 21 Lezing Brandweer Waddinxveen 90 jaar (2x) 100

HOP Ouderkerk Cursus Vooroude rond erzoek op internet voorjaar 4 Lezing Voorouderonderzoek jaarvergadering HV Ouderkerck op d'ÍJssel 60 Jeugdworkshop historische tegeltjes verven 20 Jeugdworkshop archeologie i.s.m. Probìblio 20

Wat heeft het gekost? Baten Rek. 2016 Begr. 2017 Rek. 2017 Begr. 2018 Begr. 2019 Begr. 2020 Beschikbaarstelling 7.237 4.500 12.159 6.500 7.000 7.000 Lasten Beschikbaarstelling 440.600 410.314 464.168 266.134 310.936 313.259

Saldo programma -433.363 -405.814 -452.009 -259.634 -303.936 -306.259

5. Overbrengen en acquireren

Doelstellingen: » Overdragen van gemeentelijke archieven; « Verhuur overcapaciteit depot;

» Documenteren van de samenleving in de praktijk i.s.m. gemeentelijke werkgroepen.

Wat hebben we ervoor gedaan? De gemeenten Gouda, Krimpenerwaard en Zuidpias hebben in 2017 gezamenlijk bijna een halve kilometer archief overgebracht. Voor Gouda betrof het een grote aanvulling op het secretarie-archief periode 1976¬1988 en het Openbare Werken-archief over de periode 1946-1988. De gemeente Krimpenerwaard bracht een groot aantal aanvullingen op secretarie-archieven, in totaal tien bestanden. Daarnaast werden de bouwdossierbestanden overgebracht van Ouderkerk, Vìist en Haastrecht en zijn er grote aanvullingen binnengekomen op de bouwdossiers van Stolwijk en Schoonhoven. De hinderwetdossiers van Ouderkerk en Gouderak zijn overgebracht en van het secretarie-archief van de gemeente Víist, periode 1985-2014, is 40 meter voorlopig bij het Streekarchief geplaatst. De omvangrijkste bestanden kwamen van de gemeente Zuidpias: de bouwdossiers van de gemeente Nieuwerkerk (118 meter!) en Zevenhuizen-Moerkapelle, aanvullingen op de bouwdossiers van Moerkapelle en Moordrecht en de omgevingsvergunningen van Zuidplas. Van alle voormalige gemeenten van Zuidplas werd de burgerlijke stand die nog bij de gemeente aanwezig was, inclusief persoonskaarten en woningkaarten, overgebracht. In november organiseerde het Streekarchief, samen met Museum Gouda, Golda en streekmuseum Crimpenerhof, voor het eerst een zogenaamde "Gelukkige Vondsten Dag". Het publiek kon archiefstukken, foto's, boeken enz. laten beoordelen door medewerkers van het archief. Dit leverde meerdere leuke aanwinsten op. De grootste klapper kwam binnen via Hans Hilgers van de Hervormde gemeente Gouda: Een omvangrijke collectie stereofoto's van Gouda en omgeving, vervaardigd in de periode rond 1900. De collectie was afkomstig van de Goudse famiiie Oîifiers en via verervingen tenslotte terechtgekomen in het Friese Bartlehiem. Daar is de collectie in 1995 uit een brandend huis gered waarna ze nu weer in Gouda is teruggekomen.

Wat heeñ het gekost? Baten Rek. 2016 Begr .2017 Rek. 2017 Begr. 2018 Begr. 2019 Begr. 2020

Verhuur 51.678 40.000 48.005 45.000 45.000 45.000 Lasten Uitbreiding archieven en verzamelingen 37.237 34.228 38.172 59.725 62.139 63.083

Saldo programma 14.405 5.772 9.833 -14.725 -17.139 -18.083

11

Streekarchief Midden-Hoíland

6. Adviseren Ã inspecteren

Doelstellingen:

1. Het zorgdragen dat archieven van de gemeenten in goede, geordende en toegankelijke staat zijn en

blijven;

2. Het coördineren van de uitvoering van het Archiefconvenant annex Innovatieagenda Archief 2020 bij

de deelnemende gemeenten;

3. Bevorderen van de regionale samenwerking DIV-ambīenaren

Wat hebben we ervoor gedaan?

Strategisch Informatieoverleg (SIO)

Bij de gemeenten Gouda en Krimpenerwaard werd deelgenomen aan het Strategisch Informatie Overleg

(SIO). Bij de andere gemeenten is nog geen SIO ingericht. Dat zal met ingang van 2018 gebeuren.

Specifiek voor Krimpenerwaard geldt dat aan het SIO wordt deelgenomen door de bestuurlijk

vertegenwoordiger van de gemeente bij het streekarchief, burgemeester Roei Cazemier. In de vergadering

van het Algemeen Bestuur van 29 november is besloten tot deelname van alle bestuursleden in de SlO's

van hun gemeenten.

E-depot en Algemene Verordening Gegevensbescherming

Het e-depot traject stond wegens het vertrek van de medewerker informatie dienstverlening in 2017

noodgedwongen op een laag pitje. De externe capaciteit en expertise die werd ingehuurd in 2017 werd

ingezet voor het opstellen van de Producten en Diensten Catalogus (PDC). Daar was en is grote behoefte

aan en is een andere kernopdracht van de beleidsvisie. Het bestuur werd hierover in november

geïnformeerd. Afgesproken werd om ná afronding van de PDC het e-depot traject een vervolg te geven.

Voor het e-depot I digitaal duurzaam informatiebeheer en de regioconferenties wordt verder verwezen naar

"Bestuur" en "Regionaal Ambtenarenoverleg" onder Organiseren.

Rond de invoering van de Algemene Verordening Gegevensbescherming, welke m.i.v. 25 mei gaat gelden,

organiseerde het streekarchief in december een workshop voor de aangesloten gemeenten.

Overig

Met de gemeenten had de inspecteur de volgende contactmomenten in 2017, een aantal in aanwezigheid

van de directeur en een expert van KING:

ODMH

1. Inspectieoveríeg en omgevingswet

2. Overleggen KPI

3. Kennismakingsgesprek nieuwe inspecteur

Gouda

1.SIO

2. Bespreking archiefoverdracht

3. Voorlichting zaaksysteem GreenValley

4. Overleg handboek vervanging

5. Overleg doorlopende machtiging vernietiging

6. Overleg toepassing selectielijst 2017

7. Overleg kwaliteitssysteem


Krimpen aan den IJssel

1. Besprekingen verbeterplan KPI

2. Werkbezoeken


Krimpenerwaard

1.SIO


12


TBK Overleg integratie bouwvergunningen in diverse archieven van Krimpenerwaard

Waddinxveen 1. Werkbezoek 2. Overleg kwaliteitssysteem

Zuidpias 1. Kennismakingsgesprek nieuwe inspecteur 2. Werkbezoeken 3. Voorbereiding AO 4. Bezoek i.v.m. risicoanalyse verbonden partijen

In het kader van het interbestuurlijk toezicht zijn de jaarlijkse KPI verslagen van de aangesloten gemeenten en ODMH getoetst en is er geadviseerd op diverse aandachtspunten. In november werden de uitnodigingen verstuurd aan de gemeenten voor het invullen van de KPľs 2017

Voor alle deelnemende gemeenten en ODMH werden selectielijsten gecontroleerd en is er geadviseerd op diverse archief-technische vragen. Zie ook: Regionaal ambtenarenoverleg.

Wat heeft het gekost? Lasten Rek. 2016 Begr. 2017 Rek. 2017 Begr. 2018 Begr. 2019 Begr. 2020 Toezicht op niet overgebrachte archieven 113.684 109.550 120.379 124.136 105.037 106.576

Saldo programma -113.684 -109.550 -120.379 -124.136 -105.037 -106.576

13


2. Paragrafen


Deel 2 Paragrafen

2.1 Inleiding

Verantwoording (BBV) van toepassing. De BBV schrijft verplicht de volgende paragrafen voor, die ook voor het Streekarchief van toepassing zijn:

« Weerstandsvermogen en risicobeheersing » Financiering * Bedrijfsvoering

Niet van toepassing zijn:

» Lokale heffingen « Onderhoud Kapitaalgoederen « Verbonden partijen » Grondbeleid

2.2 Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Het weerstandsvermogen is gedefinieerd als het vermogen van het SAMH om niet-structurele financiële risico's op te kunnen vangen ten einde zijn taken te kunnen voortzetten. Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen weerstandscapaciteit en de risico's waarvoor geen voorzieningen zíjn getroffen.

Reserves en voorzieningen Voor de herijking van het weerstandsvermogen is een nota reserves en voorzieningen opgesteíd. In de vergadering van 25 november 2015 is de nota reserves en voorzieningen 2016-2019 door het algemeen bestuur vastgesteld. Herijking is een vierjaarlijkse wettelijke verplichting, de nota zal dus in 2019 worden herijkt.

Weerstands capaciteit De weerstandscapaciteit. dat wil zeggen de middelen die SAMH beschikbaar heeft of kan maken om de financiële gevolgen van niet-begrote lasten (zoals risico's) op te kunnen vangen. Voor de weerstandscapaciteit is geen algemene norm beschikbaar. SAMH streeft ernaar om 1 jaar subsidie als reserve te hebben. Ultimo 2017 bedraagt de totale reserve positie, inclusief het nog te bestemmen resultaat 2017 C 281.672. Dit is 24,907o van de jaarsubsidie ad ê 1.132.077. Ultimo 2016 was dit nog 30,707o. De daling is veroorzaakt door diverse onttrekkingen aan de reserves tot een totaal van C 9.537 en het nog te bestemmen resultaat uit 2017 ad C 54.245 negatief.

Risico's De risico's die verzekerd kunnen worden zijn verzekerd. Bij brand is reconstructie niet mogelijk. Eventuele uitkeringen aan medewerkers bij gedwongen ontslag zijn niet voorzien en komen in voorkomend geval ten laste van de exploitatie in het jaar waarin de gebeurtenis zich zal voordoen. SAMH bezat een perceel grond in Schoonhoven. Dit perceel is in 2017 verkocht, het verkoopbedrag zal in 7 jaarlijkse termijnen van C 10.000 afgelost worden. SAMH heeft hiervoor recht van hypotheek op de grond.

Beleid weerstandcapaciteit en risico's Het beleid is erop gericht met de bestaande subsidies minimaal te voorzien in de reguliere exploitatielasten van het SAMH.

De weerstandscapaciteit zijn de middelen waarover het SAMH kan beschikken om niet begrote kosten te dekken. Bij SAMH zijn dit de egalisatiereserve en de bestemmingsreserves Personeelslasten, Nieuwbouw depot en Project Open HA. Daarnaast is er een onderhoudsvoorziening bestemd voor toekomstig periodiek onderhoud welke ten laste komt van de huurder. De bestemmingsreserve nieuwbouw depot en de voorziening onderhoud zijn afgestemd op de te verwachten toekomstige kosten voor dekking van de afschrijvingslasten (nieuwbouw depot) en voor periodiek onderhoud en vervanging ten laste van de huurder van het depot en het aandeel van de Chocoladefabriek. Voor een toelichting op de gevormde reserves en voorziening en het doel waarvoor deze zijn gevormd verwijzen wij naar de toelichting op de balans onder hoofdstuk 3.5 van de jaarrekening.

14


Risicoanalyse De risico's voor een organisatie als het Streekarchief kunnen worden onderscheiden in kwantificeerbare en niet-kwantificeerbare risico's ten aanzien van de budgettaire positie.

Als n iet-kwantificeerbaar risico kan bijzonder ziekteverzuim (calamiteiten) en verzuim ten gevolge van arbeidsconflicten worden aangemerkt. Een beoordeling van de weerstandscapaciteit van het Streekarchief heeft plaatsgevonden bij de opstelling van de nota reserves en voorzieningen. In de nota is uitgegaan van een keer de gemiddelde salariskosten per FTE. Jaarlijks wordt de reserve aangepast aan de gemiddelde salariskosten 57.875,- voorgestelde stand van de reserve ultimo 2017). In 2006 is door de Arbo Unie een risico-inventarisatie gedaan in het Streekarchief. Hierbij is aandacht geschonken aan de onderdelen Arbozorg (verzuim, welzijn en tevredenheid van de medewerkers e.d.) en Bedríjfszorg (klimaat, lawaai, gevaarlijke stoffen e.d.).

Een tweede niet-kwantificeerbare risicopost is de schade aan archieven en collecties ten gevolge van calamiteiten. Dit risico wordt geminimaliseerd met ingang van 2014 bij de ingebruikname van het Gouwedepot. De collectie is daarmee in de meest moderne en aan alle wettelijke eisen conformerende ruimte ondergebracht. Acuut noodzakelijke restauraties kunnen uit de lopende begroting gehaald worden. Daarnaast ondersteunt het fonds van Vrienden van Archief S Librije restauraties van particuliere archieven en collecties. Het Streekarchief is aangesloten bij de Documentwacht en deelnemer in het project Netwerkaanpak Veiligheidszorg van de provincie.

In 2011 is de server- en back-up-toepassing vervangen. Daarmee is het risico voor het verlies aan gegevens beperkt. Door de permanente innovatie op ICT terrein in de maatschappij wordt wel het risico voor de toegankelijkheid van informatie groot. Daarvoor was de reserve Open GHA (2013 - 2014) ingesteld. Een e-depot voor de regio zal met zich meebrengen dat digitaal ontstane informatie I gedigitaliseerde documenten duurzaam worden bewaard.

Kwantificeerbare risico's in de zin van voortijdige vervangingsinvesteringen (kantoor- en depotinventaris), achten wij beperkt. Met de betrekking van nieuwbouw-panden zullen bovendien vervangingen de eerste jaren minimaal zijn. Het risico van onderhoud door de huurder (het SAMH) voor Buytenerf en Gouwedepot wordt gedekt via de opbouw van de voorziening gebruikersonderhoud.

15


Financieringspositie Ter verkrijging van een inzicht in de financiële positie van de vereniging verstrekken wij u de navolgende overzichten. Deze zijn gebaseerd op de gegevens uit de jaarrekening. Wij geven hierna een opstelling van de balans per 31 december 2017 in verkorte vorm.

31-12-2017 31-12-2016

x 1.000 Financiële structuur

Activa

Materiële vaste activa met economisch nut Financiële vast activa Vorderingen Liquide middelen

Passiva

Eigen vermogen Voorzieningen Vaste schulden Vlottende schulden

361 60 39

124

61,8 10,3 6,7

22,2 584 100.0

464

46 130 640

72,5

7,2 20,3

100.0

282 56

109 137

48,3 9,6

18,7 23,4

584 100.0

345 46

128 121 640

53,9 7,2

20,0 18,97 100.0

31-12-2017 31-12-2016

x 1.000 Analyse van de financiële positie

Op korte termijn beschikbaar

Vorderingen 39 46 Liquide middeíen 124. 130

163 176 Vlottende schulden r l 37 -J2± Financieringsoverschot 26 55

Vastgelegd op lange termijn

Materiële vaste activa met economisch nut 361 464 Financiële vaste activa 60

421 464

Gefinancierd met op lange termijn beschikbare middelen 447 519

Financiering

Eigen vermogen Voorzieningen Vaste schulden

282 345 56 46

109 128 447 519

16

Streekarchief Midden-Holíand

31-12-2017 31-12-2016 e

Mutatie financieringsoverschot

Afschrijvingen/herwaardering activa 28 28 Toename voorzieningen 10 10

38 38 Afname reserves -63 -39 Afname voorzieningen Investeringen activa/lening u/g 15 -1 Aflossing geldlening -19 -18 Totaal -29 -20

Financiële kengetallen: - Netto schuldquote e.94% - Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle leningen 1,95^0 - Solvabiliteitsratio 48,2 ľ/o - Grondexploitatie ũ.00%

- Structurele exploitatieruimte 0,000

7o

- Belastìngcapaciteit 0,00o

7o

17

Streekarchief Midden-Holiand

2.3 Treasury paragraaf jaarstukken 2017

Het Streekarchief Midden-Holland is een gemeenschappelijke regeling, waarvan de kosten worden gedragen door de deelnemende gemeenten volgens een verdeelsleutel.

Het treasurybeieid van het Streekarchief Midden-Holland is een voortzetting van het bestaande beleid, zoals vastgelegd in het in oktober 2002 door het Algemeen Bestuur van het Streekarchief goedgekeurde beleggingsstatuut van de financiële verordening.

Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet volgens de Wet Fido legt een beperking op aan de omvang van de korte netto schuld van de gemeenschappelijke regeling om grote rentefluctuaties te voorkomen. De toegestane kasgeldlimiet is 8,20Zo van de begroting met een minimum van C 250.000. Voor de gemeenschappelijke regeling zou dit uitkomen op 8,207o van ś 1.195.403 = C 98.023. De kasgeldlimiet wordt derhalve niet overschreden.

Box 9. Kasgeldlimiet Bedragen in euro's per kwartaal

Omvang begroting per 1 januari 2017 6 1.195.403

kw 1 kw 2 kw3 k w 4 (1) Toegestane kasgeldlimiet - in procenten van de grondslag 8,207o 8,207o 8,2^0 8,2^0

- in bedrag 98.023 98.023 98.023 98.023

(2) Omvang vlottende korte schuld Opgenomen gelden < 1 jaar 17.522 18.512 18.512 18.512 Schuld in rekening-courant 0 0 0 0 Gestorte gelden door derden 0 0 0 0 Overige geiden niet zijnde vaste schuld 92.861 76.707 115.510 118.234 Subtotaal 110.383 95.219 134.022 136.746

(3) Vlottende middelen Contante gelden in kas 119 62 162 566 Tegoeden in rekening-courant 949.203 605.122 413.545 123.379 {inclusief schatkistverrekening) Overige uitstaande gelden < 1 jaar 80.209 103.066 54.558 38.866 Subtotaal 1.029.531 708.250 468.265 162.811

Toets kasgeldlimiet (4) Totaal netto vlottende schuld 919.148 613.031 334.243 26.065 Toegestane kasgeldlimiet 98.023 98.023 98.023 98.023 Ruimte 1.017.171 711.054 432.266 124.088

De terugloop van de netto vlottende middelen gedurende het jaar wordt veroorzaakt door de bijdragen van de deelnemers aan de gemeenschappelijke regeling, welke in het eerste kwartaal worden gefactureerd en gedurende het jaar worden aangewend.

18


Renterisiconorm De Wet Fido stelt een norm, waaraan het renterisico van het totaal van de langlopende geldleningen van de gemeenschappelijke regeling moet voldoen. De renterisiconorm is 20 aZo van het begrotingstotaal van het komend jaar, met een minimum van 2.500.000,—. Voor de gemeenschappelijke regeling is 20 0Zo van het begrotingstotaal C 239.080. Derhalve blijft het renterisico voor de gemeenschappelijke regeling onder de norm.

Box 10. Renterisiconorm en renterisico's vaste schuld in 2017 Bedragen in euro's

2017 2018 2019 2020 1 Renteherziening -2 Betaalde aflossingen 17.522 18.513 19.558 20,664 3 Renterisico (1+2) 17.522 18.513 19.558 20.664

Renterisiconorm Begrotingstotaal 1.195.403 1.251.467 1.277.101 1.288.708 Het bij min. regeling vastgestelde 0Zo 20 20 20 20 Renterisiconorm 239.080 250.293 255.420 257.741 Minimum van rente risiconorm 2.500.000 2.500.000 2.500.000 2.500.000

Toets renterisiconorm Renterisiconorm 2.500.000 2.500.000 2.500.000 2.500.000 Renterisico op vaste schuld 17.522 18.513 19.558 20.664 Ruimtef+yOverschrijdingí-) 2.482.478 2.481.487 2.480.442 2.479.336

Uitzettingen Het beleid van de gemeenschappelijke regeling Streekarchief Midden-Holland is en zal zijn dat het uitzetten van middelen alleen is toegestaan voor uitoefening van de publieke taak. Aan- en verkoop kan uitsluitend geschieden na goedkeuring door het Dagelijks Bestuur en/of Algemeen Bestuur.

2.4 Bedrijfsvoering

2.4.1 Personeel ä Organisatie

Gemeentearchief Alphen aZd Rijn Â archeologie Gouda Met het Gemeentearchief Alphen aan den Rijn S de afdeling Archeologie van de gemeente Gouda wordt samengewerkt rond beheer en de financiële administratie van het Gouwedepot en dit wordt gecoördineerd door Streekarchief Midden-Holland. Jaarlijks vindt bevoorschotting en een eindafrekening plaats aan. Het archief van Alphen nam deel aan de regioconferentie op 11 oktober (als ook het Regionaal Archief Rivierenland). Er bestaan plannen om op het gebied van de archiefinspectie nauwer met Alphen aan den Rijn samen te werken.

Bibliotheken en musea De samenwerking met de partners in de Chocoladefabriek bestaat uit de gezamenlijke programmering en dagelijks beheer van de "fabriek". Het Streekarchief draagt daaraan bij via ureninzet en beperkte financiële middelen (projecten en communicatie). Voor de thema's en bijzondere evenementen in 2017 zie Beleven van de historie. Met de huidige partners en met het Filmhuis Gouda en het Verzetsmuseum Zuid-Holland werd onderzoek gedaan naar de invulling van de tweede verdieping van de Chocoladefabriek die nu leeg staat (zie onder Huisvesting). Er is geregeld overleg met de partners, het zogenaamde Kwartaaloverieg, en er is programmaoverleg met de bibliotheek en Kruim. De medewerkers van de Chocoladefabriek ontmoeten elkaar wekelijks op woensdag bij de "weekopening", waarbij men elkaar informeert over projecten, acties, nieuwe medewerkers e.d. De samenwerking is inspirerend!

19


Voor de samenwerking met de bibliotheken in de regio (De Groene Venen en de Krimpenerwaard) wordt verwezen naar het hoofdstuk Historische Ontmoetingspunten. Specifiek met de partners van het HOP Waddinxveen werd gebrainstormd over de toekomstige invulling van het HOP en alternatieve vormen. De directe aanleiding was de nieuwe huisvestingssituatie van de bibliotheek in het pand Gouweplein 1 (Cultuurhuis de Kroon).

Vriendenstichting De notulen en het jaarverslag van de Vriendenstichting zijn weergegeven op de website van het Streekarchief.

Getroffen werd de Vriendenstichting door het overlijden op 4 januari van Janet Hoogendoorn. Zij was tot voor kort bestuurslid van de vriendenstichting, maar had haar functie in december 2016 neergelegd. Zij had gedurende 8 jaar met veel enthousiasme de rol van penningmeester van de Stichting vervuld.

Op 29 september vierde de Vriendenstichting haar 35 jarig bestaan met een programma waarbij de Vriendenstichtingen van het Regionaal Archief Rivierenland en het Utrechts Archief uitgenodigd waren. Gediscussieerd werd o.a. over de wijze waarop Vrienden het beste hun toekomstige rol kunnen invullen. Bij deze gelegenheid werden ook de gerestaureerde Cruydt-boeken van Weimans voluit: "Duidelijke Vertoning, Eeniger Duizend in alle Vier Waerelds Deelen wassende bomen, stammen, kruiden, bloemen, vrugten, en uitwassen, &C." aan het bestuur van het Streekarchief aangeboden.

Landelijke samenwerking Archief 2020, hogescholen en archieven Na afloop van het programma Archief 2020, de innovatieagenda van de archieven, bleef de samenwerking op landelijk niveau voortgaan via de Kennisplatforms Informatie en Archief (https://kia.pleio.nl/). De directeur is aanjager van het Kennisplatform Professionalisering. Medewerkers van het Streekarchief sloten zich aan bij een aantal Kennisplatforms. De directeur trad af als lid van het bestuur van de Branchevereniging Archiefbrain.

Op 21 september gaf de directeur tijdens het mini-congres Leren preserveren, duurzame kennis over duurzame toegang" bij Het Nieuwe Instituut in Rotterdam, een inleiding op het thema.

Historische verenigingen Met historische verenigingen wordt samengewerkt via de Historische Ontmoetingspunten in Waddinxveen, Schoonhoven en Ouderkerk. Zie voor verdere samenwerking met historische verenigingen rond educatie en tentoonstellingen onder "Beleven van de historie".

Met de Stichting Oud Zevenhuizen-Moerkapelle en Historische Vereniging Ouderkerck op d'IJssel werd gesproken over ondersteuning vanuit het Streekarchief bij het inventariseren, beheren en overdragen van archieven. Er bleek grote behoefte te bestaan aan expertise vanuit het archief waarvoor de heer Lucassen ook een bezoek bracht op locatie. Een van de resultaten is het organiseren van een workshop archiveren c a . voor de historische werkgemeenschappen.

De heer Lucassen voerde rond dezelfde thema's overleg met de Gemengde Zangvereniging Vriendschap uit Berkenwoude (verenigingsarchief) en met de PKN-gemeente Krimpen ad IJssel (archieven van de verschillende voormalige kerkelijke gemeenten).

De directeur bezocht de vergaderingen van de Stichting Cultuur Historisch Overleg Krimpenerwaard (SCHOK) op 7 maart en van de stuurgroep van het Historisch Ontmoetingspunt (HOP) Waddinxveen op 20 maart en 9 mei.

Overige samenwerking De in december 2016 met Familysearch gesloten overeenkomst voor de digitalisering van de registraties van dopen, trouwen en begraven (DTB) werd in 2017 uitgevoerd. Afgesproken werd om in 2018 nieuwe collecties toe te voegen om te worden gedigitaliseerd (zie onder Behouden en beheren).

Zie voor samenwerkingspartners ook onder dienstverlening.

20


Personele ontwikkelingen

Medewerkers, formatie, tijdelijk personeel Er vonden binnen de formatie vijf wijzigingen plaats:

1. De heer Kuipers vertrok per 1 mei uit dienst wegens het vinden van een betrekking elders 2. De heer Klein vertrok per 1 juni wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd 3. Mw. Van der Veer trad per 15 januari in vaste dienst als medewerker dienstverlening 4. De heer Pranger trad per 1 november in dienst als toezichthouder gemeentelijk informatiebeheer

(inspectie) 5. Mw. Renda - Cavusoglu trad per 4 juli in tijdelijke dienst (detachering) als studiezaalmedewerker 6. Mw. Bakker-Wijbrans werd per 1 juli aangesteld in de functie adjunct-directeur

De detachering (5) staat in verband met de toename van werkzaamheden in de studiezaal door de voortgaande overbrenging van archieven van de gemeenten naar het Gouwedepot en daarmee samenhangende grotere vraag naar raadpleging, derhalve verplaatst het werk dat samenhangt met de raadpleging van archieven van de gemeenten naar het Streekarchief. Er was daarnaast in 2017 capaciteitsgebrek wegens een medewerker met langdurig ziekteverzuim.

Vrijwilligers en stagiaires Met de vrijwilligers van het Streekarchief wordt twee maal per jaar structureel overleg gevoerd. In 2017 was dat op 3 maart en 19 oktober. De inbreng van vrijwilligers is essentieel en wordt hoog gewaardeerd. Ze ondersteunden het Streekarchief met de volgende werkzaamheden: projecten herverpakken en het nader toegankelijk maken van omgevingsvergunningen, archieven verplaatsen in de depots, inventariseren en herverpakken politiearchief en archief Zenith en Van der Want, ontsluiten bibliotheek, herverpakken en toegankelijk maken archief Vrouwenraad Gouda en toegankelijk maken archief Kerkmeesters St. Jan. De vrijwilligers nemen samen met de medewerkers deel aan alle evenementen die worden georganiseerd door het Streekarchief. Elke jaar ontvangen ze in de laatste vergadering een blijk van waardering uit handen van de directeur.

Op 4 mei werd afscheid genomen van de heer Bensdorp en op 30 oktober van de dames mw. Van Dam en mw. Jordaan, alle dríe jarenlang vrijwilligers bij het Streekarchief. In dezelfde periode gaf de heer Hoogwerff, voormalig ambtenaar van de gemeente Gouda, aan dat hij met het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd als vrijwilliger bij het Streekarchief aan de slag wil m.i.v. 2018. De heer Hoogwerff kent het archief goed, want vanuit zijn DIV-werkzaamheden was er geregeld contact met hem als vertegenwoordiger van Gouda in het ambtenarenoverleg van het Streekarchief.

In de periode januari - maart werkte Daniel Vuijk, student geschiedenis aan de Erasmus Universiteit als stagiair bij het Streekarchief en in de periode februari - mei was Marijn Theunissen, student aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten, als allround stagiair werkzaam bij het Streekarchief.

Opleiding en bijscholing 1. Bijscholingscursussen BHV: dhr. Lucassen, mw. Tollenaar, mw. Bakker-Wijbrans, mw. Van der

Veer en Van Doorn 2. Cursus toezicht op digitale overheid (HVA): dhr. Pranger 3. Congres KNV110 november: dhr. Van Doorn 4. Seminar archivistiek voor niet-archivarissen (HVA): mw. Van der Veer 5. Verandermanagement Oudendijk: MT 6. Doxis workshop A VG: medewerkers Streekarchief en deelnemende gemeenten 7. Summer School History of the Book: mw. Radstaat 8. Training nieuwe selectielijst 2017 (VHİC): dhr. Van Esch

21


Projectmatig werken Een groot deel van de medewerkers was in 2017 betrokken bij het project rond de totstandkoming van de Producten- en Dienstencatalogus (PDC), een intensief traject met een groot gehalte aan "organisatieverandering". Het project werd gestart in januari 2017. Een belangrijk uitgangspunt was het streven naar maximale betrokkenheid van belanghebbenden, intern en extern. De sleutel tot maximale betrokkenheid bij de medewerkers van het Streekarchief was de keuze om elk product met een interne eigenaar te verbinden. Die persoon werd verantwoordelijk voor de bijbehorende productbeschrijving. Níet-eigenaars werden gevraagd intern te reviewen en te redigeren.

Met trots werd de laatste fase in december afgerond en dat betekende dat de PDC binnen de afgesproken termijn gereed was! Met dit project werd het "projectmatig werken" dat in 2016 onder begeleiding van mw. Van der Heijden van Pare werd ingezet, een succesvol vervolg gegeven. Tegelijk is een kwal ite its slag gemaakt met de realisatie van de PDC en een aspect van de beleidsvisie Paradoxen gerealiseerd.

2,4.2. Financiën

Kostenbesparingen, bezuinigingen Bezuinigingen worden doorgevoerd via de bestaande systematiek om kosten te besparen bij toekomstige overdracht van archieven (memorandum Financieel kader 2015 - 2018, 6 november 2014). Dit houdt in dat bij verhoging van de bezettingsgraad van het Gouwedepot de prijs per strekkende meter archief daalt, de opslagkosten lager worden. Over een langere periode loopt dit op tot een besparing van 43,807o voor de deelnemende gemeenten.

Inkomsten Zoetermeer De inkomsten uit de verhuur van overcapaciteit van het Gouwedepot aan de gemeente Zoetermeer bedroegen afgerond ë 48.000,-. Dit behelst naast de verhuur van meters ook dienstverlening (opvraging archiefstukken). Met de gemeente Zoetermeer is voor de verhuur en dienstverlening een contract afgesloten in 2016.

O verschrijdingen In 2017 is een negatief resultaat van C 54.000 geleden waarvan ê 2.000 gedekt wordt door de vrijval van de oude bestemmingsreserve GHA. In de marap van oktober 2017 hebben we aangegeven dat we een negatief resultaat van C 32.000 verwachten, we hadden er toen echter nog geen rekening mee gehouden dat het niet gereserveerde vakantiegeld per 31-12-2016 ad C 21.000 (regelgeving stond reservering niet toe) per 31-12-2017 verplicht uitbetaald moest worden. In 2017 is er dus 19 maanden vakantiegeld uitbetaald (invoering Individueel Keuze Budget I 1KB). Een eenmalige last die dit jaar genomen moest worden. De overschrijdingen ten opzicht van de primaire begroting worden gespecificeerd in het financiële verslag hierna.

Grondverkoop Doelenplein

Zie voor de grondverkoop Doelenplein Schoonhoven onder Huisvesting hierna.

Activiteiten Zirkzee accountants De financiële administratie werd verzorgd door Boot accountants, onderdeel van de Zirkzee-groep. Met Boot wordt de administratie geleidelijk aan geautomatiseerd (exact online). Overig Jaarlijks voeren gemeente Zuidplas en het Streekarchief een risicoanalyse uit voor Verbonden Partijen. In 2017 werd in dat verband vastgesteld dat de verzochte maatregelen (meetbare afspraken, klanttevredenheid en klachtenregistratiesysteem) doorgevoerd waren. Derhalve geldt voor het Streekarchief een laag toezìchtregime.

22


2.4.3. Huisvesting

Gouwedepot Dit jaar kon er een A3-scanner worden geïnstalleerd en werd de kopieermachine vervangen door een nieuwer en geavanceerder apparaat. De gemeente Zoetermeer, dat al sinds 2015 depotruimte huurt van het Streekarchief, heeft enkele honderden meters overgebracht. In totaal is er nu 2 kilometer archief in het Gouwedepot ondergebracht waarmee de maximale omvang is bereikt zoals afgesproken in het huurcontract.

De gemeente Gouda heeft dit jaar extra archief ondergebracht in de nog beschikbare depotruimte. Het betreft te bewerken bestanden en bestanden die op termijn vernietigbaar zijn, nu in totaal ruim 1200 meter.

Grondverkoop Doelenplein Het perceel grond gelegen in Schoonhoven (Wal 40) aan het Doelenplein werd verkocht aan de heer Ten Hoeve en mevrouw Sanderson, eigenaren van het aangrenzende pand. Dit gebeurde op 10 augustus voor Westerhuis Notarissen in aanwezigheid van de voorzitter van het Streekarchief.

De Chocoladefabriek Het Streekarchief heeft een huurcontract en een serviceovereenkomst met de bibliotheek, waarbij jaarlijks bevoorschotting en afrekening plaatsvindt.

In het eerste half jaar werd ín opdracht van de gemeente Gouda en in samenwerking met de huidige partners in de Chocoladefabriek een haalbaarheidsstudie verricht door Andersson Elffers Felix naar herhuisvesting van het Filmhuis Gouda en het Verzetsmuseum Zuid-Holland op de tweede verdieping van de Chocoladefabriek. Dit plan werd bij de besprekingen in augustus ~ september in het college van B&W te duur en risicovol gevonden. Op grond daarvan werd een plan B opgesteld voor onderzoek met uitsluitend het Verzetsmuseum. Dit werd in december gestart en loopt nog. De directeur was vanuit het Streekarchief voor een aantal uur betrokken bij dit onderzoek.

2.4.4. Communicatie De nieuwsbrief kwam in 2017 tien keer uit en wordt goed gelezen. Het aantal abonnees steeg van 597 aan het begin van het jaar naar 695 in december. Dat de nieuwsbrief goed wordt gelezen, bewijst ook het gegeven dat er bijna direct na het versturen aanmeldingen binnenkomen voor aangekondigde activiteiten. Ook de sociale media accounts Twitter en Facebook groeiden gestaag. Er worden wekelijks meerdere berichten geplaatst; de berichten met #colllectievissen meestal de meeste retweets en likes krijgen.

Er kwamen dit jaar twee programmaflyers uit, 1 voor het voorjaarseìzoen en 1 voor het najaarseizoen. De flyer komt uit in een oplage van 1500 en wordt breed verspreid in de regio. Samen met de partners in de Chocoladefabriek werden twee tijdschriften uitgebracht, de eerste nog zonder naam, de tweede met als trotse naam "Bonbon". De naam werd gekozen op basis van inzendingen door bezoekers van de Chocoladefabriek.

2.4.5 Informatievoorziening en automatisering Voor het werk rond applicatiebeheer (ScopeArchiv) is de scope-werkgroep ingericht. De betrokken medewerkers krijgen steeds meer kennis op het gebied van dit archiefbeheersysteem. Verschillende bestanden werden in Scope geïmporteerd, zodat deze door zowel medewerkers als bezoekers makkelijk doorzocht kunnen worden. Het grootste importtraject betrof de bouwvergunningbestanden van een groot aantal gemeentes. Daarnaast werden een aantal kleine bibliotheekbestanden geïmporteerd en voorbereidingen getroffen voor het importeren van de beeldbeschrijvingen en overige grotere bibliotheekcatalogi. Eind volgend jaar moeten alle bestanden, zowel archief, bibliotheek als beeld, ingevoerd zijn in Scope. Voor het beheer van de genealogische data moet nog een nieuwe applicatie worden gevonden.

De migratie van de website werd in het laatste kwartaal van 2017 afgerond. De vernieuwde website ging officieel de lucht in op 27 november.

23


Een nieuwe ontwikkeling is het gebruik maken van crowdsourcing. Hierbij worden grote bestanden, zoals bijvoorbeeld akten van de burgerlijke stand, bevolkingsregisters of notariële akten ontsloten op naam, trefwoord of andere criteria door vrijwilligers. Deze vrijwilligers werken niet op het archief met de originele bronnen, maar kunnen dat thuis doen op basis van scans, op het moment dat hen dit uitkomt. Er wordt zo een groot potentieel van vrijwilligers ingezet, waardoor veel werk verzet kan worden in relatief weinig tijd. We hebben besloten een eerste proef te doen op het platform van Vele Handen rwww.velehanden.nl). De ontsluiting van de persoonskaarten van de Belgische vluchtelingen in Gouda in de Eerste Wereldoorlog zal starten in het voorjaar van 2018.

Voor de ontwikkelingen rondom het e-depot lees de paragraaf onder het kopje ambtenarenoverleg.

24

2. JAARREKENING


3.1 BALANS P E R 31 DECEMBER 2017

(vóór voorstel saldobestemming)

ACTIVA

Vaste activa

Materiële vaste activa met economisch nut Financiële vaste activa

Vlottende activa

Vorderingen Handeisdebiteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige vorderingen en overlopende activa

Liquide middelen

31-12-2017 31-12-2016

1 361.468 464.447 2 60.000

421.468 464.447

3 4.109 472 4 8.504 16.729 5 26.187 29.164

38.800 46.365

6 123.945 129.896

Totaal activa 584.213 640.708

25


PASSIVA

Eigen vermogen

Egalisatiereserve

Bestemmingsreserves

Onverdeeld resultaat

Voorzieningen

Voorziening gebruikersonderhoud

Vaste schulden

Onderhandse leningen

Vlottende passiva

Overige schulden

31-12-2017 31-12-2016

e ũ

7

8 52.509 66.577

9 283.408 292.945

-54.245 -14.068

281.672 345.454

10 56.374 46.166

11 109.485 127.998

12 136.682 121.090

Totaal passiva 584.213. 640.708

26


3.2 OVERZICHT VAN BATEN EN LASTEN

Voor het jaar 2017 is er geen herziening op de begroting geweest, daarom wordt alleen de primaire begroting 2017 gepresenteerd.

Begroting

2017 2017 2016 e

13 Baten Bijdragen openbare lichamen 1.132.077 1.137.591 1.124.640 Beschikbaarstelling 12.159 4.500 7.237 Overige baten 58.150 40.861 49.655

1.202.386 1.182.952 1.181.532

14 Bijdragen openbare lichamen 4.2 Bijdrage gemeente Gouda 441.022 439.766 468.828 4.2 Bijdrage gemeente Krimpen a/d IJssel 109.991 110.084 103.594 4.2 Bijdrage gemeente Zuidplas 165.645 166.046 159.810 4.2 Bijdrage gemeente Krimpenerwaard 303.048 303.793 297.590 4.2 Bijdrage gemeente Waddinxveen 112.371 112.429 94.818 4.2 Bijdrage ODMH - 5.473 -

1.132.077 1.137.591 1.124.640

15 Beschikbaarstelling 3.4 Fotokopieën, foto's en overige inkomsten 12.159 4.500 7.237

16 Overige baten 3.4 Overige inkomsten 7.656 7.500 1.433 3.4 Verhuur ruimte Gouwedepot 48.005 40.000 51.678 6.1 Renteresultaat -2.177 -6.639 -8.602 3.4 Bijdragen cursussen 1.488 - 438 3.4 Inkomsten dienstverlening ODMH 681 - 1.687 3.4 Inkomsten dienstverlening RMH 2.497 - 3.021

58.150 40.861 49.655

Lasten

17 Bestuur

1.0 Salaris directie 6.2 Verrekening met KP Intern beheer

79.088 34.443

75.774 25.195

73.469 29.997

113.531 100.969 103.466

18 Conservering en schaduwarchiefvorming

1.0 Salariskosten 3.4 Materialen en diensten regulier 6.2 Verrekening KP Huisvesting 6.2 Verrekening met KP Intern beheer

77.300 69.380 70.611 11.181 10.000 9.161

165.909 200.811 178.646 45.925 33.593 39.996

300.315 313.784 298.414

19 Toegankelijkmaking

1.0 Salariskosten 6.2 Verrekening KP Huisvesting 6.2 Verrekening met KP Intern beheer

101.606 116.063 93.063 33.688 40.774 36.274 91.849 67.186 79.993

227.143 224.023 209.330

27


20 Beschikbaarstelling

1.0 Salariskosten 3.4 Materialen en diensten t.b.v. educatie 3.4 Materialen en diensten t.b.v. studiezaal 3.4 Levering foto's aan derden 6.2 Verrekening met KP Huisvesting 6.2 Verrekening met KP Intern beheer

21 Uitbreiding archieven en verzamelingen

1.0 Salariskosten 3.4 Aankoop boeken, tijdschriften etc. 6.2 Verrekening KP Huisvesting 6.2 Verrekening met KP Intern beheer

22 Toezicht op/nazorg van niet-overgebrachte

1.0 Salariskosten 6.2 Verrekening met KP Huisvesting 6.2 Verrekening met KP Intern beheer

23 Overige iasten 3.4 Project open GHA 6.2 Verrekening KP Huisvesting

Totaal lasten

Saldo van baten en lasten

Mutaties reserves

6.0 Bestemmingsreserve nieuwbouw depot

6.0 Bestemmingsreserve project open GHA

Gerealiseerd saldo van baten en lasten

Begroting

archi

2017 2017 2016 e 6

216.182 227.611 210.803 5.014 2.000 3.730

21.029 2.000 30.884 - 1.924 -

74.328 68.802 66.623 147.615 107.977 128.560 464.168 410.314 440.600

21.940 21.028 20.361 2.201 2.500 4.504

910 1.102 980 13.121 9.598 11.428 38.172 34.228 37.273

/en

75.276 75.822 74.177 2.459 2.535 2.368

42.644 31.193 37.139 120.379 109.550 113.684

15.528 2.460 2.535 2.369 2.460 2.535 17.897

1.266.168 1.195.403 1.220.664

-63.782 -12.451 -39.132

9.537 12.451 9.536

15.528

-54.245 -14.068

28


Saldobestemming Saldo van baten en lasten -63.782 De volgende posten zijn onttrokken aan de daarvoor gevormde bestemmingsreserves: Personeelskosten Nieuwbouw depot 9.537 Project open GHA : Totaal ten laste van bestemmingsreserves 9.537

Resultaat reguliere programma onderdelen -54.245

Aan het bestuur wordt op grond van bovenstaande voorgesteld het nadelig saldo ad. 6 54.245 als volgt te bestemmen:

Saldo voor Saldo na saldo- Voorstel saldo- saldo-

bestemming bestemming bestemming e e Ŝ

Voorstel saldobestemming

Egalisatiereserve 52.509 -52.357 152 Bestemmingsreserve personeelskosten 21.876 - 21.876 Bestemmingsreserve Project open GHA 1.888 -1.888 :

76.273 -54.245 22.028 Totaal — — — —

29


3.3 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING

INFORMATIE OVER DE RECHTSPERSOON

Vestigingsadres en inschrijfnummer handelsregister Gemeenschappelijke Regeling Streekarchief Midden-Holland is feitelijk en statutair gevestigd op Klein Amerika 20, 2806 CA te Gouda en is ingeschreven bij het handelsregister onder nummer 58613064.

ALGEMENE TOELICHTING

Belangrijkste activiteiten van rechtspersoon De activiteiten van Streekarchief Midden-Holland bestaan voornamelijk uit: het uitvoeren van gemeenschappelijke taken in het kader van de Archiefwet,

ALGEMENE GRONDSLAGEN VOOR VERSLAGGEVING

De standaarden op basis waarvan de jaarrekening is opgesteld De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de bepalingen van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV).

Activa en verplichtingen worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. In de balans en de overzicht van baten en lasten zijn referenties opgenomen. Met deze referenties wordt verwezen naar de toelichting.

GRONDSLAGEN

Materiële vaste activa Materiële vaste activa worden, tenzij anders aangegeven, gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs inclusief direct toerekenbare kosten, onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de verwachte toekomstige gebruiksduur en bijzondere waardeverminderingen. De gehanteerde afschrijvingstermijnen bedragen in jaren (op grond van de Financiële verordening SAMH 2005 ex artikel 212 gemeentewet): - 4 0 jaar: nieuwbouw bedrijfsgebouwen; - 30 jaar: renovatie, restauratie en aankoop bedrijfsgebouwen; -20 jaar: technische installaties in bedrijfsgebouwen; -10 jaar: veiligheidsvoorzieningen bedrijfsgebouwen, telefooninstallaties, kantoormeubilair, aanleg tijdelijke terreinwerken, nieuwbouw tijdelijke bedrijfsgebouwen en groot onderhoud bedrijfsgebouwen; - 5 jaar: automatiseringsapparatuur; Op gronden en terreinen wordt niet afgeschreven.

Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa Streekarchief Midden-Holland beoordeelt op iedere balansdatum of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld. Indien het niet mogelijk is de realiseerbare waarde voor het individuele actief te bepalen, wordt de realiseerbare waarde bepaald van de kasstroom genererende eenheid waartoe het actief behoort. Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde; de realiseerbare waarde is de hoogste van de opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde. Een bijzondere-waardeverminderingsverlies wordt direct als een last verwerkt in de staat van baten en lasten onder gelijktijdige verlaging van de boekwaarde van het betreffende actief.

30

Streekarchief Midden-Hoi land

Financiële vaste activa De onder financiële vaste activa opgenomen overige vorderingen omvatten verstrekte leningen en overige vorderingen, alsmede gekochte leningen die tot het einde van de looptijd zullen worden aangehouden. Deze vorderingen worden initieel gewaardeerd tegen reële waarde. Vervolgens worden deze leningen gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Ook transactiekosten worden verwerkt in de eerste waardering en als onderdeel van de effectieve rente ten laste van het resultaat gebracht. Bijzondere waardeverminderingen worden ten laste van de overzicht van baten en lasten gebracht.

Vorderingen Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Voorzieningen wegens oninbaarheid worden in mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering.

B estem m i ngs res e rves De bestemmingsreserve is een reserve waaraan het Algemeen Bestuur een bepaalde bestemming heeft gegeven. De bestemmingsreserves zijn gewaardeerd op nominale waarde.

Voorzieningen De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De overige voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld.

Voorziening voor groot onderhoud Voor uitgaven voor groot onderhoud en vervanging van de inrichting van het Gouwedepot en de Chocoladefabriek wordt een voorziening gevormd om deze lasten gelijkmatig te verdelen over een aantal boekjaren. De toevoegingen aan de voorziening wordt bepaald op basis van het geschatte bedrag van het groot onderhoud en de periode die telkens tussen de werkzaamheden voor groot onderhoud verloopt.

Langlopende schulden Langlopende schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de langlopende schulden worden in de waardering bij eerste verwerking opgenomen.

Kortlopende schulden

Kortlopende schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde.

Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De opbrengsten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd. In het overzicht van baten en lasten zijn naast de cijfers over voorgaand boekjaar ook de cijfers van de door het Algemeen Bestuur vastgestelde begroting(en) opgenomen. Subsidiebaten Onder subsidie wordt verstaan de aanspraak op financiële middelen, door een bestuursorgaan verstrekt met het oog op bepaalde activiteiten van de aanvrager, anders dan als betaling voor aan het bestuursorgaan geleverde goederen en/of diensten.

31


3.4 WNT-verantwoording 2017 Streekarchief Midden-Holland

Op 1 januari 2013 is de Wet normering topinkomens (WNT) in werking getreden. De WNT is van toepassing op Streekarchief Midden-Holland. Het voor Streekarchief Midden-Holland toepasselijke bezoldigingsmaximum is in 2017 ê 181.000, het algemeen bezoldigingsmaximum.

1. Bezoldiging topfunctionarissen

bedragen x 6 1 Drs. S.M.J. Janzing

Functiegegevens Directeur Aanvang en einde functievervulling in 2017 01/01 -31/12 Deeítijdfactor in fte 0,89 Gewezen topfunctionaris? Nee (Fictieve) dienstbetrekking? Ja

Bezoldiging Beloning plus belastbare onkostenvergoedingen

« 67.262

Beloningen betaaibaar op termijn č 10.204 Subtotaal ē 77.466

Individueel toepasselijke

bezoldigingsmaximum ë 160.889

-/- Onverschuldigd betaald bedrag N.v.t.

Totale bezoldiging i 77.466

Reden waarom de overschrijding ai dan niet

is toegestaan N.v.t.

Gegevens 2016

Aanvang en einde functievervulling in 2016 01/01 -31/12

Deeitijdfactor2016 in fte 0,89

Beloning plus belastbare

onkostenvergoedingen 6 66.241

Beloningen betaalbaar op termijn 6 8.644

Totale bezoldiging 2016 C 74.885

32


3.5 TOELICHTING OP DE BALANS

ACTIVA

Vaste activa

3 1 -12-2017 31-12-2016 C

1 Materiële vaste activa met economisch nut Gebouwen en terreinen - 75.000 Andere vaste bedrijfsmiddelen 361.468 389.447 Andere vaste bedrijfsmiddelen

361.468 464.447

Materiële vaste activa met economisch nut Gebouwen Andere vaste Totaal

en terreinen bedrijfsmiddelen e

Stand per 1 januari 2017 Aanschaffingswaarde 166.101 462.557 628.658 Cumulatieve afschrijvingen - -73.110 -73.110 Cumulatieve waardevermindering -91.101 - -91.101 Boekwaarde per 1 januari 2017 75.000 389.447 464.447

Mutaties Afschrijvingen - -27.979 -27.979 Desinvesteringen aanschaffingswaarde -75.000 - -75.000 Saldo mutaties -75.000 -27.979 -102.979 Stand per 31 december 2017 Aa n sch af f i n g swaa rde - 462.557 462.557 Cumulatieve afschrijvingen - -101.089 -101.089 Boekwaarde per31 december2017 - 361.468 361.468

31-12-2017 31-12-2016 ŝ e

2 Financiële vaste activa Overige vorderingen 60.000 -

2017 2016

Lening u/g Boekwaarde per 1 januari - -

Mutaties Verstrekking in boekjaar 70.000 -Aflossing in boekjaar -10.000 -Saldo mutaties 60.000 -Stand per 31 december Hoofdbedrag 60.000 -Boekwaarde per 31 december 60.000 -Rentepercentage Looptijd 7 jaar

De lening is verstrekt aan de kopers van de grond aan Doelenplein te Schoonhoven en zal in 7 jaarlijkse termijnen van 6 10.000 afgelost worden. Als zekerheid voor de hoofdsom ad. ë 70.000 heeft het Streekarchief recht van hypotheek op de grond.

33


Vlottende activa

Vorderingen

3 Handelsdebiteuren

Handelsdebiteuren

4 Belastingen en premies sociale verzekeringen Omzetbelasting

5 Overige vorderingen en overlopende activa Te vorderen overige rente Vordering huur depot/dienstverlening Nog te factureren omzet Vooruitbetaalde kosten

6 Liquide middelen Kas ING rekeningen Rekening courant 's Rijks schatkist BNG rekening

31-12-2017 31-12-2016 e e

4.109 472

8.504 16.729

10 16.500 25.340 2.952 -6.735 3.814

26.187 29.164

566 300 82.668 41.856

118 49.380 40.593 38.360

123.945 129.896

Berekening benutting drempelbedrag schatkistbankieren (bedragen x ĉ 1.000)

Berekening drempelbedrag

Begrotingstotaal verslagjaar 1.195 Drempelbedrag Ũ.75% met een minimum van 250

Berekening kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen

Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4

ŝ ë e ë Som van de per dag buiten's Rijks 14.259 schatkist aangehouden middelen Dagen in het kwartaal 90 91 92 92

Kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks ļgg -J24 schatkist aangehouden 155

Onderschrijding van het drempelbedrag ^ 7 90 ^ 126 95

34


PASSIVA

7 Eigen vermogen

In onderstaand overzicht is het verloop van het eigen vermogen weergegeven:

Egalisatie- Bestem- Onverdeeld Totaal

reserve mīngsreser-

ves

saldo

6 e Stand per 1 januari 2017 66.577 292.945 -14.068 345.454

Mutatie uit resultaatverdeling 2016

Saldo boekjaar

Kosten ten laste van reserve

-14.068

-9.537

14.068

-54.245 -54.245

-9.537

Stand per 31 december 2017 52.509 283.408 -54.245 281.672

8 Egalisatiereserve

Stand per 1 januari

Mutatie uit resultaatverdeling

Stand per 31 december

2017 2016

e 6

66.577 112.189

-14.068 -45.612

52.509 66.577

De egalisatiereserve is bedoeld voor het opvangen van schommelingen in het bedrijfsresultaat zodat

deelnemende gemeenten niet ieder jaar worden geconfronteerd met een naverrekening, omdat de in de

jaarrekening vastgestelde bijdrage afwijkt van de raming. Het saldo van de baten en lasten kan ten bate

of ten laste van de egalisatiereserve gebracht worden zolang het in de Gemeenschappelijke Regeling

Streekarchief gestelde maximum van 10o

7o van het begrotingstotaa! (totaal bijdragen) niet is bereikt en/of

zolang het fonds over voldoende middelen beschikt. Ultimo 2017 zou het maximum saldo 6 113.207

kunnen bedragen. Voorgesteld wordt om het nadelig saldo over 2017 ad ê 54.245 te onttrekken aan de

egalisatiereserve.

9 Bestemmingsreserves

Bestemmingsreserve personeelskosten

Bestemmingsreserve Nieuwbouw depot

Bestemmingsreserve Project open GHA

Bestemmingsreserve personeelskosten

Stand per 1 januari

Resultaatverdeling


21.876 21.876

259.644 269.181

1.888 1.888

283.408 292.945

21.876 21.876

21.876 21.876

Deze reserve is bedoeld ter dekking van risico's van ziekteverzuim en arbeidsconflicten. Hierbij moet

worden gedacht aan kosten van vervanging bij langdurige ziekte van het personeel, hoge

afkoopsommen bij beëindiging arbeidscontracten etc. In de nota reserve en voorzieningen is besloten

het gewenste niveau van de reserve te stellen op één keer de gemiddelde salariskosten voor een fte.

Voor 2017 was dit gemiddelde š 57.875, voor 2016 was dit ë 60.684. Na het voorstel voor

saldobestemming in 2017 bedraagt het saldo van de reserve š 21.876. Gestreefd wordt om het saldo in

de toekomst weer aan te vullen tot het gewenste niveau.

35


2017 2016

Bestemmingsreserve Nieuwbouw depot

Stand per 1 januari 269.181 278.717 Onttrekking ten gunste van kosten -9.537 -9.536 Stand per 31 december 259.644 269.181

Deze reserve dient ter dekking van de afschrijvingslasten van de investeringen (o.a. aanschaf van stellingen en inventaris) voor het nieuwe depot en de overige verhuiskosten. Na onttrekking van de uitgaven ad ë 9.537 is het saldo van de reserve gelijk aan de boekwaarde van de geactiveerde investeringen voor de inrichting van het Gouwedepot inclusief niet gerealiseerde investeringen.

Bestemmingsreserve Project open GHA

Stand per 1 januari 1.888 17.416 Onttrekking ten gunste van kosten - -15.528 Stand per 31 december 1.888 1

De werkzaamheden voor het project zijn gestart in 2013 en zijn inmiddels afgerond. Als gevolg daarvan valt restant van de reserve vrij.

Voorzieningen

10 Overige voorzieningen Voorziening gebruikersonderhoud

31-12-2017 31-12-2016 ŝ

56.374 46.166

Voorziening gebruikersonderhoud Stand per 1 januari Dotatie ten laste van resultaat Stand per 31 december

2017 2016 6 e

46.166 35.958 10,208 10.208 56.374 46.166

De voorziening wordt gevormd als egalisatievoorziening voor toekomstig periodiek onderhoud, reparatie en vervanging van het gebruikersdeel van de inrichting van het Gouwedepot en de Chocoladefabriek. De jaarlijkse dotatie is gebaseerd op de meerjarige onderhoudsplannen huurdersdeel welke in 2013 zijn opgesteld. Deze meerjarige onderhoudsplannen voor de locatie Gouwedepot en voor de Chocoladefabriek zijn opgesteld voor de periode 2014 tot en met 2053. Op grond van deze onderhoudsbegroting bedraagt de jaarlijks noodzakelijke dotatie voor het Gouwedepot C 8.425 en voor Chocoladefabriek C 1.783. Van de gevormde voorziening heeft betrekking op het Gouwedepot C 29.835, Chocoladefabriek ê 6.539 en geldt als bu f fe r t 20.000 (in 2014 als minimum ingesteld).

36

11 Vaste schulden Onderhandse lening BNG

Vaste schulden

Totaal

De rentelast langlopende schulden bedraagt ê 7.644

BNG Annuïteitenlening Stand per 1 januari Hoofdsom Cumulatieve aflossing Saldo per 1 januari

Mutaties Aflossing Stand per 31 december Hoofdsom Cumulatieve aflossing Kortlopend deel Saldo per 31 december Rentepercentage

12 Vlottende passiva Kortlopend deel lening Crediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden en overlopende passiva

Belastingen en premies sociale verzekeringen Loonheffing Pensioenen

Overige schulden en overlopende passiva Rente lening Accountante/administratiekosten Afrekening gemeenschappelijke kosten Gouwedepot Overige schulden


31 -12-2017 31-12-2016 ë

109.485 127.998


2017

Aflossingsverplichting

Resterende looptijd > 1

jaar ë

127.998 C

18.513 ë

109.485

2017 ë

2016 ë

340.335 -194.815

340.335 -178.229

145.520 162.106

-17.522 -16.586

340.335 -212.337

-18.513

340.335 -194.815

-17.522 109.485 127.998

5,650Z0 5,650/,

31 -12-2017 31-12-2016 ë ë

18.513 27.506 58.748 31.915

17.522 21.735 41.745 40.088

136.682 121.090

50.836 7.912

34.938 6.807

58.748 41.745

4.219 8.455

19.241

4.796 13.698 11.307 10.287

31.915 40.088

37


Niet in de balans opgenomen rechten, verplichtingen en regelingen

Huurverplichtingen Met de gemeente Gouda is een huurovereenkomst afgesloten voor de huur van de bedrijfsruimte (depot) gelegen aan de Kleine Esch 970 te Moordrecht, gemeente Zuidplas. De overeenkomst is ingegaan per 10 juni 2014 met een looptijd van 25 jaar. De basishuur exclusief servicekosten en exclusief BTW bedraagt op jaarbasis 6 168.637. De huurprijs wordt jaarlijks per 1 januari geïndexeerd op basis van de wijziging van het consumentenprijsindexcijfer reeks alle huishoudens (2000=100).

Met de Stichting Openbare Bibliotheek Gouda is een (onderļhuurovereenkomst afgesloten voor de huur van kantoorruimte in het gebouw De Chocoladefabriek, Klein Amerika 20 te Gouda. Het gehuurde deel van de bedrijfsruimte is gelegen op de begane grond en de eerste verdieping en is groot ca 488 m2 BVO. De overeenkomst is aangegaan voor de duur van 9 jaar en 11 maanden en eindigt per 1 april 2024. De aanvangshuurprijs bedraagt op jaarbasis exclusief BTW en exclusief servicekosten ë 37.584. De huurprijs wordt jaarlijks per 1 januari geïndexeerd op basis van de wijziging van het consumentenprijsindexcijfer reeks alle huishoudens (2000=100).

Leaseverplichtingen Met Multiîease B.V. is een operational leaseovereenkomst afgesloten voor een Fiat Doblo Cargo. De overeenkomst is ingegaan op 1 juli 2014 en heeft een looptijd van 48 maanden. De overeengekomen leaseprijs bedraagt ca 6 3.389 per jaar exclusief brandstof.

Beheerovereenkomst Met de medegebruikers van het depot gelegen aan de Kleine Esch 970 te Moordrecht, te weten het Streekarchief Rijnlands Midden en gemeente Gouda afdeling Archeologie, is een beheerovereenkomst afgesloten waarbij is overeengekomen, dat het Streekarchief Midden-Holland namens de participanten de coördinatie van het beheer van de gemeenschappelijke ruimten op zich neemt voor zover dit het beheer betreft die tot de taken van de gebruikers van het pand behoren. De overeenkomst is ingegaan op de datum van eerste ingebruikname en geldt voor onbepaalde tijd.

Met de medegebruiker van de Chocoladefabriek, de Stichting Openbare Bibliotheek Gouda gelegen aan het adres Klein Amerika 20, is een beheerovereenkomst afgesloten waarbij is overeengekomen, dat de Bibliotheek Gouda zal optreden als coördinator beheer van de Chocoladefabriek voor zover dit het beheer betreft die tot de taken van de gebruikers van het pand behoren. De overeenkomst is ingegaan op de datum van eerste ingebruikname en geldt voor onbepaalde tijd.

Overige overeenkomsten Met Data Matters B.V. is een overeenkomst afgesloten voor applicatiehosting. De overeenkomst is ingegaan per 1 maart 2014 en heeft een looptijd van 5 jaar met de intentie deze voor onbepaalde tijd voort te zetten. De kosten worden geraamd op ë 19.750 per jaar.

Met Autobar Holland B.V. is een overeenkomst afgesloten voor de huur van een koffie automaat. De overeenkomst is ingegaan per 15 juni 2014 en heeft een looptijd van 60 maanden. De overeengekomen huurprijs bedraagt ca ë 320 op jaarbasis.

Met ABGL is een overeenkomst aangegaan voor de loopbaanbegeleiding van een medewerker ingaande 1 januari 2018 en eindigend op 30 juni 2019. Het bedrag van deze verplichting bedraagt maximaal ũ 110.952.

38


3.6 TOELICHTING OP HET OVERZICHT VAN BATEN EN LASTEN

Begroting

Uren Schaal 2017 2017

6 ē

3.6.1 Salariskosten ambtelijke formatie

Directeur 32 12 86 .043 89 .382

Coördinator Inspectie c* Beheer 32 10A 70 .913 74 .757

Coördinator Dienstverlening 32 11 64 .528 69. .863

Medewerker Informatie Dienstverlening 32 9 60. .265 32 .249

Archiefconsulent 32 8 51. .734 56 .611

Educatief medewerker 32 8 51. .725 54 .477

Secr. en financieel medewerker 23 8 38 .487 38 .742

Medewerker projecten 32 7 34 .225 34 .941

Medewerker studiezaal 24 7 45. .894 49 .672

Medewerker collecties 23 8 37. .353 39. .305

Studiezaalcoördinator 24 8 51. .316 37. .700

Depot medewerker 32 4 35. .729 20. .488

Medewerker materieel beheer 36 7 46. .907 54. .943

Facilitair medewerker 32 3 35. .769 37. .204

710. .888 690. .334

Verrekening

Doorberekend aan Bestuur -75. .775 -79. .088

Doorberekend aan -69. .380 -77. .300

Conservering/schaduwarchiefvorming -69. .380 -77. .300

Doorberekend aan Toegankelijkmaking -116. .063 -101. .606

Doorberekend aan Beschikbaarstelling -227. 611 -216. .182

Doorberekend aan Uitbreiding archieven -21. 028 -21. .940

/verzamelingen -21. 028 -21. .940

Doorberekend aan Toezicht op -75. .822 -75. .276

niet-overgebrachte archieven -75. .822 -75. .276

Doorberekend aan kostenplaats intern -125. 209 -118. .942

beheer/huisvesting -125. 209 -118. .942

Totaal 418 - -

Aantal fte's 2017: 11,93 (2016: 11,92)

Toelichting salariskosten ambtelijke formatie

Uitgangspunt bij het opstellen van de begroting was het salarisniveau 2016 inclusief te

verwachten periodieke verhogingen en algemene cao-aanpassingen in 2016. Door de deelname aan de

IKB-regeling vanaf 2017 is er in het overgangsjaar een extra last voor de afrekening vakantiegeld 2016

ad. 6 20.840. Met deze extra last is in de begroting geen rekening gehouden.

De werkelijke loonkosten inclusief werkgeverslasten en reiskosten woon-werkverkeer waren overigens

lager dan begroot a.g.v. vacatures.

39


3.6.2 Kostenplaats huisvesting

1.0 Saíarissen (verrekening ambtelijke formatie) 3.4 Huur Chocoladefabriek 3.4 Huur depot 3.4 Overige kosten depot 3.4 Zakelijke lasten 3.0 Schoonmaakkosten 3.4 Inbraak, brandalarm, diefsta(detectiepoort 3.4 Gebruikersonderhoud 3.4 Overige huisvesting 3.4 Diverse lasten grond Schoonhoven 3.4 Bijdrage beheer Gouwedepot 6.0 Dotatie voorziening gebruikersonderhoud

Doorberekend kostenplaats huisvesting

Begroting

2017 2017 2016 e

8.162 12.300 9.672 48.059 48.536 48.770

177.831 214.000 191.660 4.136 10.000 3.969 2.150 3.700 1.673

22.547 19.800 20.069 4.572 4.200 4.062

13.662 7.450 4.822 2.799 2.500 1.915

149 - 4.162 -14.522 -16.134 -13.722 10.208 10.208 10.208

279.753 316.560 287.260 -279.753 -316.560 -287.260

Doorberekend kostenplaats huisvesting

2 Conservering en schaduwarchiefvorming 3 Toegankelijkmaking 4 Beschikbaarstelling 5 Uitbreiding archieven en verzamelingen 6 Toezicht op/nazorg van níet-overgebrachte archieven 7 Overige lasten

165.909 33.688 74.328

910 2.459 2.459

200.811 40.774 68.802

1.102 2.535 2.536

178.646 36.274 66.623

980 2.368 2.369

Totaal 279.753 316.560 287.260

Gouwedepot Vo

Chocoladefabriek

Toelichting doorberekening kostenplaats huisvesting

Gouwedepot Vo

Chocoladefabriek

2 Conservering en schaduwarchiefvorming 3 Toegankelijkmaking 4 Beschikbaarstelling 5 Uitbreiding archieven en verzamelingen 6 Toezicht op/nazorg van niet-overgebrachte archieven 7 Overige lasten Totaal

82,00 16,65

0,45 0,45 0,45

96,00

2,00 2,00

2 Conservering en schaduwarchiefvorming 3 Toegankelijkmaking 4 Beschikbaarstelling 5 Uitbreiding archieven en verzamelingen 6 Toezicht op/nazorg van niet-overgebrachte archieven 7 Overige lasten Totaal 100,00 100.00

40


Chocolade-Gouwedepot fabriek Totaal

ŝ Verdeling

2 Conservering en schaduwarchiefvorming 165.909 165.909 3 Toegankelijkmaking 33.688 33.688 4 Beschikbaarstelling - 74.328 74.328 5 Uitbreiding archieven en verzamelingen 910 - 910 6 Toezicht op/nazorg van niet-overgebrachte archieven 910 1.549 2.459 7 Overige lasten 910 1.549 2.459 Totaal 202.328 77.425 279.753

Toelichting kostenplaats huisvesting

De toerekening van de huisvestingskosten aan de programma's is gebaseerd op een inschatting van het nuttig gebruik van de ruimten van het Gouwedepot en de Chocoladefabriek ten behoeve van de programmaonderdelen.

De werkelijke huisvestingskosten waren ë 36.807 lager dan begroot, met name veroorzaakt door lagere huur Gouwe depot (ē 36.169), lagere salariskosten (ë 4.138), lagere zakelijke lasten (6 1.550) en lagere

overige kosten (ë 5.864).

Kosten voor schoonmaak waren daarentegen hoger (C 2.747) evenals de onderhoudskosten (ë 6.211).

41


Begroting

2017 2017 2016 ë ë ë

3.6.3 Kostenplaats intern beheer

1.0 Salarissen (verrekening ambtelijke formatie) 110.780 112.910 110.310 3.4 Werk door derden 37.648 5.000 10.420 3.4 Gratificaties, afscheid, jubilea etc. 1.315 1.500 655 3.4 Reis- en verblijfkosten en werkkosten 12.794 5.800 10.696 6.0 Kosten payroll formatie/kosten stagiaire 19.042 - 25.855 3.4 Kosten Arbodienst 2.804 4.000 2.035 3.4 Studiekosten 7.460 5.000 9.615 3.4 Administratieve diensten en salarisadministratie

ODMH 41.969 34.000 47.480 3.4 Kosten financiële controle 10.486 7.300 8.289 3.4 Automatisering 68.563 40.000 49.268 3.4 Telefoonkosten 3.914 3.700 3.400 3.4 Verzekeringen 2.905 2.500 2.417 3.4 Kantoorbenodigdheden, porti 12.620 5.500 5.863 3.4 Fotokopieën, drukwerk 5.319 5.700 4.802 3.4 Communicatie en PR 4.006 7.000 3.347 3.4 Diverse lasten (voorgaand jaar) - - 3.005 3.4 Exploitatie koffieautomaat 1.633 1.500 -3.4 Onderhoud apparatuur 4.360 1.500 1.195 6.1 Kapitaallasten (afschrijving en rente) 27.979 31.831 28.461

375.597 274.741 327.113 Doorberekend kostenplaats intern beheer -375.597 -274.741 -327.113

Doorberekend kostenplaats intern beheer

1 Bestuur 34.443 25.195 29.997 2 Conservering en schaduwarchiefvorming 45.925 33.593 39.996 3 Toegankelijkmaking 91.849 67.186 79.993 4 Beschikbaarstelling 147.615 107.977 128.560 5 Uitbreiding archieven en verzamelingen 13.121 9.598 11.428 6 Toezicht op/nazorg van niet-overgebrachte archieven 42.644 31.192 37.139 Totaal 375.597 274.741 327.113

Toelichting kostenplaats intern beheer De kosten intern beheer zijn ë 100.856 hoger dan begroot. De belangrijkste overschrijdingen zijn veroorzaakt door meerkosten voor administratieve diensten (ë 7.969), kosten financiële controle (ë 3.186), kosten inhuur personeel/stagiaires (ë 19.042), reiskosten/werkkosten (ë 6.994), werk door derden (ë 32.648), kantoorkosten (ë 7.120) en automatisering (ë 28.563). De meerkosten werden deels gecompenseerd door lagere uitgaven voor arbodienst (ë 1.196), kapitaallasten (ë 3.852) en communicatie/PR (ë 2.994).

De toerekening aan de programmaonderdelen is ten opzichte van de begroting gewijzigd als gevolg van een gewijzigde inschatting van de tijdinzet van de medewerkers ten behoeve van de programmaonderdelen, waardoor de salarissen ë 2.130 lager waren dan begroot.

42


3.6.4 Overzicht kapitaallasten

24 Kapitaallasten Rentebaten Rentelasten

Rentebaten 2.1 Ontvangen depositorente 2.1 Rente lening u/g 6.1 Doorbelaste afschrijvingen 6.1 Boekwinst verkoop activa

Rentelasten 2.1 Rente langlopende lening 2.3 Afschrijvingen 6.2 Renteresultaat

Begroting

2017 2017 2016

33.446 -33.446

32.831 -32.831

28.471 -28.471

467 27.979

5.000

1.000

31.831

10

28.461

33.446 32.831 28.471

7.644 27.979 -2.177 33.446

7.639 31.831 -6.639 32.831

8.612 28.461 -8.602

28.471

43


3.6.5 Begrotingsrechtmatigheid jaarrekening 2017

Het systeem van budgetbeheer en -bewaking moet waarborgen dat de baten en lasten binnen de

begroting blijven en dat belangrijke wijzigingen of dreigende overschrijdingen tijdig worden gemeld aan

het algemeen bestuur, zodat deze tijdig (binnen het begrotingsjaar) een besluit kan nemen. Een systeem

zonder onvoldoende waarborgen voor tijdige melding aan het Algemeen Bestuur van

budgetoverschrijdingen heeft het risico in zich dat inbreuk wordt gemaakt op het budgetrecht van het

Algemeen Bestuur.

In het onderstaande overzicht zijn de werkelijke lasten weergegeven per programma. Hieruit blijkt dat bij

5 programma's de lasten hoger of de baten lager zijn dan begroot en bij 3 de lasten lager of de baten

hoger zijn dan begroot. Per saldo zijn de lasten van de programma onderdelen inclusief de mutaties in

de bestemmingsreserves ë 54.245 hoger dan begroot.

Begroting

2017 2017 Mutatie

e x 1.000

Baten 1.202.386 1.182.952 19.434

1.202.386 1.182.952 19.434

Bestuur 113.531 100.969 12.562

Conservering en schaduwarchiefvorming 300.315 313.784 -13.469

Toegankelijkmaking 227.143 224.023 3.120

Beschikbaarstelling 464.168 410.314 53.854

Uitbreiding archieven en verzamelingen 38.172 34.228 3.944

Toezicht op/nazorg van niet-overgebrachte archieven 120.379 109.550 10.829

Overige lasten 2.460 2.535 -75

Totaal lasten 1.266.168 1.195.403 70.765

Saldo van baten en lasten -63.782 -12.451 -51.331

Mutaties reserves 9.537 12.451 -2.914

Gerealiseerd saldo van baten en lasten -54.245 - -54.245

De toerekening van de lasten aan de diverse programma's vindt overwegend plaats via diverse

kostenplaatsen. Voor nadere toelichting op de afwijkingen tussen begroot en werkelijk per kostenplaats

wordt verwezen naar de toelichtingen op de kostenplaatsen.

Door het vaststellen van de jaarrekening door het Algemeen Bestuur worden de begrotingsafwijkĩngen

alsnog geautoriseerd.

44

CO

<

i -Ü

< Lil h-> LU - J

:ĻLJ ŨĹ m i -< S LU Q Z < >

St Ü

Ü Ui a

tieve

a

TO J Z

E o J ? Z J

o J ?

Ü nj

~ to

J Z x)

cz g

5 5

w CU

ŵ cz

į g

5

co C M

Ŝ ^ CU T o ^ 1

CD. CO

to CM

m m h- cn m O) s t o T - m L O tri

co o) -tf- to co o Lo cn r- x- x- tO

O - } UI r N (D T f (O (O O UI N CO (O 1 0 O) CM CM d a j I N I N ro

LO LO CM CO CO CO CO O xf CO N (N x- O CO CM CO CM CO O) N CO CO x-C M

LO O O O O CM" O ~ o o " o

LO x- CO LO CD xf f - f - CO CM CO CO h- CO x-S N xf K) T-

C M

io f t ay t~- at L O o co C M co m c n c a h co iņ íĩ) x

-

" O I

o u i N t n m O N O r l D U ) CO CM LO CM CM ïO

co xf iri cd x-' 6 CM x— LO CM CM

0

o o

ē ŝ Ž S aĴ .E E e

CU tu

S 2

o

CN

O a . cu

Q d) 5 o O i

E .SB O J Z

O D.

1 - (L) O X 5 CL ŭ) J f t

c O ( 0 "o

a . "O CO tň

íň O tz CU -Q

u cn > o Q) c < xf •* co

O o O CM CM CN

• Ť co i n c s L O co co t¬T - N (O N

x-' C M 0 0 L O LO

O (D CO CM CD CO CO CO CD O LO CM CM x— x— Líi N xf r- S

CD CO x— O O LO LO t-LO CO CD Uļ cd oi cd cd

CO O» xf CD CO O LO Ol x- X- x- CO

cn C M i o to CO CO O O co xf co cn ai cd oi CM"

x— O co

O

JS '3 15 Z J Z J CD Cü

E E CĎ CD CÜ E ra ra

i CO -Ē -Ē

-xf CO -xļ- L O

CO CM O CD O CO O) CO CO CO x~ xf

a i L O r - o x- co co O Ì cn C D o co ifi xr U ) h C M C Ũ xf O C O

O) LO O O) x- O LO O) 0 1 x- O) CO LO x¬I X ) S CO CO CD lO S

CO O) O N O) xf (J) LO O) CD lil [M N xf r o

C M

CO CM O CD O CO O) CD CO CO v- xf

CO x— x— x— x—

co L O a i co r-- C N

O) O N CO O r Q) xf CO CD L O

CÖ O O O) O O . * Cd

o o e Eo Ş CL c ĩ 2

s o. C L S a. -B N I I W I (D

O O —

ra co o ñ

r- IM ĵ̂" xļ- xļ- LO LO

O O O O O O O CM CM CM CM CM CM CM

x- CO CM x-O CN h O) x- CM N O

CO CM O) co O CM CO xf LO x— CM CM q CD cd xf LO cd cd CD Ī — CM x- CM x- CD

O O O CO O x- LO O Lí) Ū)

v- CD CO xf x™ CM x-

O O ) C D xf L O cn C M

L O C O O

0 to o.

s

*-CD CU

1 S ÍS

l i l O ) O ) — -í2

j z J Z o tz o Ü ţ ; o

C9

"O Í Z

ro ō

x i

CD "O T3

x :

ro

0 0

CO

LU

O

LU - J O —I LU

O z < >

1-

î w CO

co

CM CM ^—'

0 co CD •4—'

cd co

(D Q :

N-0 T -

Q. O Q. CM

TJ CM

C CM i

co T — co CO

O) c 'cn cn o

5

® 0

o 0 o: Q.İS

O) CO

O ^

O) c 'c 0

0 O O c 0)

CO 0 5

O O 0 1̂ - CN CM 0 1̂ - LO LO ^ 5 LO LO 12 CM C i — ' ^ — '

ŗţj T -i

CO ^

LO CD LO"

CO CM O CM

LO CO CO Ö

CO

0 Z3 C c ro

co" CD CD

0

z

co co 00 CO LO O) O) CD v - CO O) CD CD LO "3-

cd ai CM CM 5 CM ^ o T — CM T ~

T3

Lu O CM

IS- CM CM T - LO LO

O) 0

A SZ

' f i —

(D ro ĉ 0

J C o cn ü

to F ® -S

» 0 0 Q-

"O O

8 . o

c 0 Q. O O) Ľ

ro O) 0

-s-S -o c o O

S I I -t—1 -t-'

ro c c ro ra ro O 0 0

0 "O c O

JAARSTUKKEN 2017 - Krimpen aan den IJssel...2018/05/08 · Mevrouw Bakker-Wij brans gaf een...

Documents

Transcript of JAARSTUKKEN 2017 - Krimpen aan den IJssel...2018/05/08 · Mevrouw Bakker-Wij brans gaf een...