Jaargang 2014 - nummer 3

11
pagina 1 Jaargang 2014 nr. 3 september 2014 VAN DE VOORZITTER Zomers liggen vele zaken stil. Niet deze zomer zoals u uit het veelal zorgelijke wereldnieuws kunt aflezen. In Veere is het wat minder hectisch, maar er spelen wel za- ken. Plannen voor het Oranjeplein worden in de Werk- groep Placemaking bediscussieerd en de gemeente stuurt aan de verschillende stads- en dorpsraden een vra- genlijst rond over de begraafplaatsen. Het lijkt erop dat we, net als iedereen nu in Goes geboren moet worden binnenkort ook iedereen in één plaats begraven gaat worden. Dat is tenminste de teneur van de vragen. U zult begrijpen dat we daar mordicus tegen zijn. Is er toch ook nog leuk nieuws...Ja, een stadswinkel lijkt met hulp van de bevolking mogelijk. Die hulp moet van u komen en we zullen daar in de komende vergadering om vragen. Van de voorzitter Van de voorzitter Van de voorzitter Van de voorzitter De Stadsheraut IN DIT NUMMER VAN DE VOORZITTER 1 AGENDA LEDENVERGADERING 2 VERSLAG LEDENVERGADERING 16 JUNI 2014 3 STADSWINKEL VEERE 5 SCHUIMPARTY BACK TO SCHOOL 6 HET SCHEEPJE OP DE STADHUISTOREN 7 CAISSONS VOOR VEERE 10 OP REIS 11 CONTACT Secretariaat Stadsraad Veere Ravelijn 3, 4351 TB Veere Telefoon : 0118-501586 E-mail: [email protected] Website: www.stadsraadveere.nl LEDENVERGADERING De algemene ledenvergadering wordt gehouden op dinsdag 9 september 2014 om 20.00 uur in De Korenmaat, Kapellestraat, Veere

Transcript of Jaargang 2014 - nummer 3

Page 1: Jaargang 2014 - nummer 3

pagina 1 Jaargang 2014 nr. 3 september 2014

VAN DE VOORZITTER

Zomers liggen vele zaken stil. Niet deze zomer zoals u uit het veelal zorgelijke wereldnieuws kunt aflezen. In Veere is het wat minder hectisch, maar er spelen wel za-ken. Plannen voor het Oranjeplein worden in de Werk-groep Placemaking bediscussieerd en de gemeente stuurt aan de verschillende stads- en dorpsraden een vra-genlijst rond over de begraafplaatsen. Het lijkt erop dat we, net als iedereen nu in Goes geboren moet worden binnenkort ook iedereen in één plaats begraven gaat worden. Dat is tenminste de teneur van de vragen. U zult begrijpen dat we daar mordicus tegen zijn. Is er toch ook nog leuk nieuws...Ja, een stadswinkel lijkt met hulp van de bevolking mogelijk. Die hulp moet van u komen en we zullen daar in de komende vergadering om vragen.

Van de voorzitterVan de voorzitterVan de voorzitterVan de voorzitter

De Stadsheraut

I N D I T N U M M E R : V A N D E V O O R Z I T T E R 1 A G E N D A L E D E N V E R G A D E R I N G 2 V E R S L A G L E D E N V E R G A D E R I N G 1 6 J U N I 2 0 1 4 3 S T A D S W I N K E L V E E R E 5 S C H U I M P A R T Y B A C K T O S C H O O L 6 H E T S C H E E P J E O P D E S T A D H U I S T O R E N 7 C A I S S O N S V O O R V E E R E 1 0 O P R E I S 1 1

CONTACT

Secretariaat Stadsraad Veere Ravelijn 3, 4351 TB Veere Telefoon : 0118-501586 E-mail: [email protected] Website: www.stadsraadveere.nl

LEDENVERGADERING De algemene ledenvergadering wordt gehouden op dinsdag

9 september 2014 om 20.00 uur in

De Korenmaat, Kapellestraat, Veere

Page 2: Jaargang 2014 - nummer 3

Jaargang 2014 nr 3 pagina 2 September 2014

Agenda ledenvergadering

Dinsdag 9 september

Plaats: De Korenmaat Aanvang: 20.00 uur Inloop vanaf 19.30 1. Opening 2. Vaststellen agenda 3. Notulen van de vorige ledenvergadering (zie pagina 3). 4. Binnengekomen stukken. 5. Aanvulling bestuur. 6. Mededelingen: - Gesprek met wethouder Molenaar - Ontwikkelingen Kaai - Ontwikkelingen Oranjeplein - Enquête begraafplaatsen - Veere in de lichtjes - Reclameborden langs de straat. - Alcohol en drugs bij de jeugd: schuimparty (zie pagina 6) 7. Verzending stadsheraut Pauze

8. Stadswinkel (zie pagina 5) 9. Rondvraag 10. Sluiting

Page 3: Jaargang 2014 - nummer 3

pagina 3 Jaargang 2014 nr. 3 september 2014

Verslag ledenvergadering Stadsraad Veere op 16 juni 2014 (concept) Plaats: de Korenmaat, Veere Bestuur Stadsraad

Jan Paul Loeff (voorzitter) Tjeerd Kuiper (notulist) Lieneke Kamphuis (verontschuldigd) Piet-Jan Houmes (lid) Jolanda Adriaansen (lid)

Gemeente Veere

Ad Maris (GPV/CU) Verontschuldigd: Wethouder Molenaar

Aantal aanwezigen: 17

1. Opening: 20.00 uur

2. Vaststellen agenda

De agenda wordt zonder wijzigingen aangenomen. 3. Notulen van de vorige ledenvergadering

Goedgekeurd door de vergadering. 4. Binnengekomen stukken

Brief van het college van B&W over halfronde steigers bij de brug (wordt meegenomen bij de renovatie van de Kaai), geluidsoverlast van 'de Ouwe Werf' (moet binnen de vergunning blijven) en verkoop van grond voor de bestaande parkeerplaatsen aan die onderneming.

5. Bestuurswisseling

Een nieuw bestuurlid overweegt toe te treden maar heeft nog niet definitief besloten. 6. Mededelingen

- Samenstelling en verantwoordelijkheden B&W René Molenaar is onze kernwethouder is geworden in plaats van Jaap Melse. Dhr. Molenaar is ook de wethouder die Veelzijdig Veere trekt. Jaap Melse blijft wethouder voor ruimtelijke ordening dus blijven we ook in contact met hem.

- Mededeling gemeentelijke besluiten via de Faam Ondanks ons verzoek is het niet gelukt om de mededelingen weer in de Faam gepubliceerd te krijgen. De gemeente is niet bereid om mensen die geen internet hebben ten dienste te zijn. Ze verschuilen zich achter regelgeving vanuit Den Haag. Die zou het niet toestaan. Dit is incorrect, het hoeft niet meer maar mag wel. Mevr. Brikkenaar merkt op dat ze het vreselijk vindt dat ze geen berichten meer kan volgen van de gemeente.

- Overlast door hondenpoep in Zanddijk en het nieuwe bruggetje We hebben de gemeente verzocht om verbodsbordjes voor honden bij de speeltuin in Zanddijk te plaatsen zodat de kinderen niet in de poep hoeven te spelen. De bordjes zijn nog niet geplaatst. Het bruggetje naar de kanaaldijk aan het einde van de Wolfertlaan is klaar en het is mooi geworden. Hierdoor kan nu een rondje via de sluis gelopen worden. Voor de hondenbezitter en andere wandelaars een vooruitgang. Complimenten aan de gemeente.

- Skatebaan We hebben de Heidemij verzocht ons te ondersteunen bij het verbeteren van de skatebaan. Dat willen ze best doen maar ze vragen wel dat het project gedragen wordt door de gemeenschap. Hierover benaderen we de school en de kinderen die het meest van de skatebaan gebruik zullen maken. U zult dus op een gegeven moment misschien kinderen met zelfgebakken koekjes aan de deur krijgen of een andere vorm van fondsenwerving. We rekenen op u. Mevr. Brikkenaar vraagt hoeveel geld nodig is. Antwoord: ongeveer € 10000. om de basis goed te krijgen.

- Bouwen in het Veerse meer (noordzijde Veerse Dam) Andermaal is er weer een onzinnig plan om bij de dam een flat neer te zetten zodanig dat het zicht op Veere niet verstoord wordt doordat het gebouw op pootjes komt te staan zodat je er onderdoor kunt kijken. Dit plan is al net zo erg als het vorige. Het uitzicht van en op Veere wordt er door verstoord. We willen de gemeente en de provincie benaderen om de bestemming "toeristische hotspot" te wijzigen. Dhr. Van Bijlevelt merkt op dat bij de provincie het woord "hotspot" niet voorkomt.

Page 4: Jaargang 2014 - nummer 3

Jaargang 2014 nr 3 pagina 4 September 2014

- Veere in de lichtjes

We zijn in overleg met de werkgroep om de zaken op een rij te zetten. Het gaat hoofdzakelijk om de financiën en we komen hier op terug.

1. Ontwikkelingen Kaai

Dit najaar wordt de Kaai onderhanden genomen. De omgevingsvergunning heeft voorgelegen. Er zijn voor zover we weten geen zienswijzen ingediend dus het werk gaat door. Het wordt in drie fasen uitgevoerd. De halfronde steigers bij de brug worden in oude luister hersteld bij de herinrichting van de Kaai. Mevr. Brikkenaar weet van niets af van deze ontwikkeling en uit daar haar ongenoegen over.

2. Ontwikkelingen Oranjeplein

De volgende fase van het Placemaking proces is van start gegaan met een aantal verhalen van ontwerpers waarbij wij als bewoners en gebruikers van de stad niet tot nauwelijks aan bod kwamen. De voorzitter van het placemaking proces pakt de zaak echter goed aan. Het wordt nog een hele dobber om hier een goed resultaat uit te krijgen maar we (Lieneke en Jan Paul) zullen ons best doen.

3. Mogelijkheden voor een stadswinkel

In Oostdijk is een stadswinkel van start gegaan die bijzonder goed loopt. We (Lieneke en Tjeerd) zullen Oostdijk bezoeken en daar in de Stadsheraut verslag van doen. Daarna willen we met geïnteresseerden brainstormen over een aantrekkelijke gecombineerde functionaliteit voor een stadswinkel in Veere. Dhr. Barendregt: ondernemers willen best meedenken; combinatiefunctie overwegen. Dhr. Vooijs: geeft voorbeeld uit Italië. Mevr. Brikkenaar: het SPAR concept is geprobeerd maar indertijd afgeketst. Er kwamen verschillende suggesties voor een mogelijke plaats: Jachtclub, Veere centrum, oude school.

4. Rondvraag

Mevr. Houmes: Als de grond op het Bastion verkocht wordt, krijgen we dan wel recht op overpad naar de kop. Antwoord: het wegje blijft eigendom van de gemeente; het bastion wil alleen de parkeerplaatsen kopen.

5. Sluiting 20.35

Page 5: Jaargang 2014 - nummer 3

pagina 5 Jaargang 2014 nr. 3 september 2014

Stadswinkel in Veere?

Een stadswinkel in Veere. Dat is de wens die het hoogst scoorde in de eerder dit jaar gehouden en-quête naar leefbaarheid in Veere. Daarom hebben twee bestuursleden (Lieneke Kamhuis en Tjeerd Kuiper) de dorpswinkel in Oostdijk bezocht. Hoe ziet die eruit en wat kunnen we er van leren voor Veere? Hieronder volgt een kort samenvatting.

Oostdijk is een kern met ongeveer 300 gezinnen gelegen in de ge-meente Reimerswaal op Zuid Beveland. Ook daar was een enquête van de dorpsraad het startpunt. Hoe ziet de winkel er daar uit? Het is een relatief kleine, maar wel leuk ingerichte winkel met verse lokale groenten, vers gebakken brood en vlees van de lokale bak-ker/slager. Een winkel met een diepvries en een koelcel voor on-der andere melkproducten en daarnaast vele houdbare producten die nodig zijn voor het basispakket levensbehoeften (incl. wijn). En dat tegen EMTE prijzen!

Daarnaast zijn er allerlei leuke cadeauverpakkingen, speciale producten en snoep uit de snoeppot (10ct). Naast de winkel is een klein cafetaria met onder andere goede koffie (€1.--) en zelfgebakken verse appeltaart (€ 1.25) en een PZC op de leestafel naast een kast met bibliotheekboeken. Hoe hebben ze dat voor elkaar gekregen? Als dorp hebben ze de handen uit de mouwen gestoken en een oud schoolgebouw verbouwd en ingericht als winkel. Daar is ook subsidie voor nodig ge-weest. De winkel draait voornamelijk op ongeveer 30 vrijwilligers. Die halen ook de producten van de leveranciers zoals slager, bakker en EMTE. De marges zijn laag maar de winkel draait goed. Onze conclusie uit het bezoek aan Oostdijk is dat een stadswinkel in Veere kan als we dat als ge-meenschap echt zouden willen. Hoe die winkel er dan precies uit zou moeten zien is nog een vraag want Veere is anders dan Oostdijk. Veere heeft namelijk al een aantal voorzieningen die Oostdijk niet heeft zoals een bakker, een greenery, een winkeltje in Nieuw-Sandenburgh, een bibliotheekbus, en al vele terrassen.....Hoe de stadswinkel er uit zou moeten zien ligt dus niet voor de hand. Daar-om wil de stadsraad een brainstormsessie organiseren met allen die onze stadswinkel vorm willen geven. Bent u geïnteresseerd geeft u zich dan op tijdens de volgende ledenvergadering of direct aan de secretaris via [email protected].

Page 6: Jaargang 2014 - nummer 3

Jaargang 2014 nr 3 pagina 6 September 2014

Back to School Schuimparty in ‘t Praetuus

Op vrijdag 5 september is er een schuimparty voor de jeugd in wijkgebouw ‘t Praetuus in Zanddijk. Het is in eerste instantie voor jongeren uit Veere/Zanddijk, maar ook jongeren uit andere dorpen zijn welkom! Het thema is ‘back to school’ en de achtergrond is de ontwikkeling rond ‘Jeugd en Alcohol’.

Gemeente Veere neemt deel aan het Zeeuwse Project Laat Ze Niet (Ver)Zuipen. Belangrijk is om het thema Jeugd en Alcohol ook in de kernen onder de aandacht te brengen. Net als andere jongeren in Nederland, drinken ook jongeren uit gemeente Veere te jong en te veel wat weer allerlei risico’s heeft voor hun ontwikkeling. Ook is op 1 januari 2014 is de leeftijdsgrens voor alcohol verhoogd van 16 naar 18 jaar.

Maar, een wetswijziging betekent nog niet dat het alcoholgebruik onder de jeugd ook direct minder wordt. Dat is een kwestie van een lange adem. Daarom is het belangrijk dat alle partijen samenwerken, zoals opvoeders, scholen, verenigingen en gemeente. Diverse verenigingen uit Veere en Zanddijk, de stadsraad, de school en de kerk dragen daarom hun steentje bij aan deze alcoholvrije schuimparty. De leiding van het feest is in handen van Indigo met assistentie van de jeugdraad en Stichting Welzijn Veere. Zij zorgen voor een leuke invulling met een DJ, workshops en spelletjes.

Doel is om jeugd op een laagdrempelige manier bewust te maken van de risico’s van alcohol, zonder ‘met het vingertje te wijzen’. Het is voor jongeren in de leeftijd 12 tot 16 jaar, maar alle belangstellenden zijn natuurlijk van harte welkom. Aanvang is 19.30 uur en de entree is gratis. Contactpersoon is Rob Veth van de Stadsraad, tel. 0118-501162, e-mail [email protected]

Page 7: Jaargang 2014 - nummer 3

pagina 7 Jaargang 2014 nr. 3 september 2014

Tot teycken van haer ouden ende geduerigen handel ter zee

Het scheepje op de stadhuistoren Nu de windwijzer weer als nieuw op de stadhuistoren staat te blinken, is dit een mooi moment om eens stil te staan bij dit prachtig stuk kunstsmeedwerk. Het scheepje is een op schaal na-gemaakt galjoen, een oorlogsschip dat op het eind van de 16e eeuw op onze wateren voer, met aan iedere zijde 27 stuks ge-schut. Wie het van dichtbij heeft mogen aanschouwen heeft kun-nen zien hoe gedetailleerd het is gemaakt. Toen het vorig jaar november met een hoogwerker van de toren was gehaald en op een aanhangwagen klaar lag voor transport naar de kopersmede-rij van de firma Jobse, keek Jan Paul Loeff heel geboeid naar een

kegelvormig hol voorwerpje dat met de punt naar beneden en de opening naar boven als een soort punt-zak aan één van de masten hing. Hij vroeg zich af waarvoor het diende. Het antwoord kan ik hem helaas niet geven, maar bij dit type schepen zal op deze plaats ook wel een mand of iets dergelijks gehangen hebben. Voor zover bekend is het nog de originele windvaan uit 1597, al zijn er in de loop van de tijd wel een aantal onderdelen van vernieuwd. Op 22 september 1597 besloot het stadsbestuur voor de in aanbouw zijnde nieuwe stadhuistoren een windwijzer te laten maken in de vorm van een schip. Boxhorn deelt in zijn Chroniick van Zeelandt nog mee dat het door de stad werd aangenomen ‘tot teycken van haer ouden ende geduerigen handel ter zee’. Het jaar erna vonden de afrekeningen plaats. Twee Middelburgse goudslagers werden betaald voor het leveren van acht honderd ‘geslagen gouts, alles ten behoeve van het schip, staende op den nieuwen thoren

van het stathuys, gebruyct’. Koperslager Hans Mulder heeft het scheepje vervaardigd. Zijn monogram HM staat op de vlag aan de boegspriet. Hij ontving 153 pond 12 schelling Vlaams, dus ruim 900 gulden, ‘over de leverynghe van 768 lib. (pond) coopers, tot 4 sc. (schelling) elck hondert, daerinne begrepen het

fatsoen ende het maecken van het nieu coperen schip, mitsgaders alle de copere wercken, daerby sijnde,

staende op den nieuwen thoren’. Schilder Aernout Finson kreeg 3 pond ‘ommedat hij tot verchierynge

van den nieuwen stadhuysthoren als vereeryngh van de stad vergult heeft het schip, daerboven op

staende’. Door het ontbreken van een deel der stadsrekeningen uit de eerste helft van de 17e eeuw is het niet meer mogelijk onderzoek te doen naar het onderhoud aan de windwijzer in deze periode. In de rekeningen tus-sen 1653 en 1689 staan geen posten met betrekking tot het scheepje. Pas in die van 1689 lezen we dat Jacob Symonse 4 pond 6 schelling 8 groot (fl. 26,--) ontving ‘wegens het afhalen en weder opsetten van ´t

schip staande op ´t stadhuys thoorn’ . Uit de rekening komen we niet te weten waarom het van de toren is gehaald. Wel blijkt uit enkele posten dat er dat jaar twee wijzers van de klok zijn verguld. Op 27 augustus 1704 besloot het stadsbestuur het scheepje te laten repareren. Toen een maand later bleek dat niemand dat goedkoper wilde doen dan voor 29 pond (fl. 174,--), zag men daar voorlopig van af. Een opknapbeurt was hard nodig, want op 7 juli 1706 nam het bestuur opnieuw het besluit dat het gerepareerd moest worden. Jacob Cornelissen Houtenthuyn haalde het in augustus van de to-ren, waarna koperslager Jan Grijs het herstelde. Op de vlag aan de boegspriet, die hij waarschijnlijk heeft vernieuwd, bracht hij het jaartal 1706 aan. Pieter Vinson voorzag het scheepje van een nieuw laagje bladgoud en op 20 oktober zette Jacob Cornelissen Houtenthuyn het weer terug op de toren. Het eindbedrag was aan-zienlijk minder dan twee jaar daarvoor was begroot, namelijk 13 pond 15 schelling 4 groot (fl. 82,60). Het gewicht van het scheepje schatte men tussen de 102 en 103 pond. Omgerekend naar ons metriek stelsel is dat ongeveer 47 kg. Dat is 13 kg minder dan bij de restauratie in 1933, toen het circa 60 kg woog.

Page 8: Jaargang 2014 - nummer 3

Jaargang 2014 nr 3 pagina 8 September 2014

In 1718 heeft men de spil waarop de windwijzer draait gerepareerd. Omdat het scheepje daarvoor naar beneden gehaald moest worden, heeft men van de gelegen-heid gebruik gemaakt om het opnieuw te vergulden. Esschel Charrels kreeg voor het schilderwerk aan de stadhuistoren en het vergulden van het scheepje 5 pond 18 schelling (fl. 35,40). De stad had blijkbaar voldoende geld in kas, want datzelfde jaar liet ze ook een nieuwe haan voor de toren van de Grote Kerk maken omdat de vorige bij de brand op 25 mei 1686 verloren was gegaan. In oktober 1810 is hij weer van de toren gehaald omdat Napoleon er een seintoestel op liet plaatsen. Het scheepje dat nu op de kerktoren staat is waarschijnlijk afkomstig van de in 1822 gesloopte Montfoortse Toren.

Op 9 augustus 1738 sloot de stad een contract met Steven Hermelijn, die had aangenomen het stadhuis te schilderen en ‘met op regt Antimorij-gout te vergulden het scheeptie staande op den stadhuys tooren met

het loofwerk en de vier wijserborden met nieuwe letters soo groot als die vallen konnen’. De aanneemsom bedroeg 31 pistolen (pistoletten), wat voor Veere, waar men in Vlaamse ponden rekende, een ongewone valuta was. Omdat we de waarde van deze Spaanse of Italiaanse gouden munten niet kennen en de stadsre-kening van dat jaar niet bewaard is gebleven, is omrekenen naar een andere munteenheid onmogelijk. Toen Hermelijn het werk van dichtbij bekeek zag hij dat het loofwerk onder het scheepje veel groter was dan hij van beneden af had ingeschat. Hij verzocht het stadsbestuur daarom ‘een bijslag na redelijkheijdt’ te ge-ven. In 1768 moest het scheepje opnieuw worden verguld en gerepareerd. In de stadsschuur lagen nog enkele boekjes bladgoud, zodat er maar zo'n 25 aangeschaft hoefden te worden. Het koperwerk aan de spil onder het scheepje werd bij deze opknapbeurt niet verguld, maar wit geschilderd. Het scheepje was beschadigd, want smid Christiaan Siegner ontving 18 pond 2 schelling (fl. 108,60) voor ‘reparatie van lantaarns en het

schip op den stadhuys thoren’. J. van der Kram kreeg 2 pond 16 schelling (fl. 16,80) omdat hij 24 boekjes bladgoud had geleverd. In het najaar van 1779 zat de windwijzer onbeweeglijk vast op de spil en moest de zoon van de stadsop-zichter hem eraf halen, de oorzaak opsporen en hem daarna weer draaibaar maken. Gedurende de hele 19e eeuw kampte de gemeente met de gevolgen van de ernorme schuld die ze tijdens de Franse Tijd had opgelopen, waardoor ze geen grote uitgaven kon doen. Het duurde dan ook tot 1843 voor-dat de windwijzer weer een opknapbeurt kreeg. Om de kosten zo laag mogelijk te houden werden schip, noordwijzer en bol niet verguld, maar met goudverf beschilderd. Het kostte de gemeente iets meer dan 32 gulden. In de Goessche Courant van 15 november 1877 lezen we dat de windvaan tijdens een zware storm in de nacht van 11 op 12 november van de toren was gewaaid en zwaar beschadigd op een achterplaats bij het stadhuis was teruggevonden: ‘Men meldt uit Veere van 12 November: Het vroegere marktplein dezer voor-

malige stad leverde dezen morgen een verrassend schouwspel op. Het gekoperde driemastschip, dat, aan de

spits van het stadhuis, steeds bij de felste stormen den steven richtte naar den hoek waaruit de wind woei,

had aan den hevigen storm van den laatste nacht geen weerstand kunnen bieden en werd, na met gebroken

masten en losgeslagen want, geheel ontredderd op een achterplaatsje nabij het stadhuis gevonden te zijn, in

de armen van stads-architect en politie-agent de trappen van het stadhuis opgedragen’. Op 3 augustus 1878 stond in dezelfde krant dat het terugplaatsen van de windwijzer meer problemen opleverde dan men had verwacht. Enkele rijksadviseurs die de toren hadden geïnspecteerd waren tot de ontdekking gekomen dat niet alleen de spil waarop het scheepje draait gebroken was, maar dat de hele toren boven het klokken-spel in zo'n bouwvallige staat verkeerde dat ze in zijn geheel moest worden vernieuwd. Gelukkig heeft de rijksoverheid de kosten voor haar rekening genomen zodat het scheepje een jaar later toch weer op de toren kon worden geplaatst.

Page 9: Jaargang 2014 - nummer 3

pagina 9 Jaargang 2014 nr. 3 september 2014

Tijdens de restauratie van het stadhuis in 1931/’34 is het scheepje in 1933 weer van de toren gehaald en opnieuw verguld. Er was toen veel belangstelling voor de viermaster. In een artikel in de Middelburgsche Courant van 14 oktober lezen we: ‘De windwijzer zooals wij die nu hebben heeft op den beganen grond

ieders verbazing gewekt, zoo niet wat betreft zijn gewicht - het schip weegt ongeveer 60 kg - dan toch aan-

gaande zijn afmeting. Van voor- tot achtersteven meet het schip 2 meter, van de kiel tot het vaantje 1.65

meter. Zooals reeds gemeld, is het een viermaster, eenigszins van het model dat als type van een oorlogs-

schip van de 16e eeuw voorkwam. Eigenlijk zou men het als een dier typen kunnen beschouwen: twee

groote masten en dan op het achterplecht nog twee kleine masten, die evenals tegenwoordig de bijzeilen

aan de boegspriet en de zoogenaamde vlieger, slechts bijgezet werden als het noodig was, soort bezaans-

masten dus. Het schip voert vijf vlaggen: de reeds vermelde vlag met datum en initialen aan den boeg en het wapen van

Borselen, dat ook voorkomt in het wapen van Veere; de twee achterstevenmasten voeren eveneens het wa-

penschild van Borselen, dus dat van de voorname heeren van Veere.

Van de twee andere masten voert de voormast een vlag met het wapen van Zeeland in een anker, terwijl het

woord Vere langs den stok staat. De hoofdmast voert het wapen van Oranje met de markiezenkroon; daar-

boven heeft men een wimpel aangebracht, waarin uitgesneden is REP 1933, ter herinnering aan de repara-

tiewerkzaamheden van dit jaar. Naar sommigen zich nog weten te herinneren is het schip ongeveer vijftig

jaar geleden ook eens voor dergelijke doeleinden naar beneden gehaald. Het scheepje is voorts zeer fraai

bewerkt en heeft drie groote- en een klein kraaiennest in zijn masten’.

De vlag met datum en initialen op de boegspriet waarvan hier sprake is stelt het wapen van de heren van Borsele voor, met bovenin het jaartal 1706 en onderin het monogram HM van Hans Mulder, de koperslager die het scheepje in 1597 heeft vervaardigd.

Over de reparatie in 1966 schreef Ben van Velden in het tijdschrift Heemschut: ‘De Veerse windhaan was

zo zwaar beschadigd, dat de koperslagers diep in de geschiedenis moesten duiken om erachter te komen

wat de originele vorm van de windvaan was. In een oude beschrijving van de bouw van het Veerse stadhuis

lazen zij dat de windvaan uit 1597 stamt. Ook ontdekten zij dat het schip bij de laatste restauratie in 1933

verkeerd getuigd was. Hoe het schip dan wel getuigd moest zijn konden de koperslagers nergens vinden. Er

moest een oude zeekapitein aan te pas komen om de landrotten uit de brand te helpen. Hij gaf de mannen

van de firma Jobse een lesje in de tuigage van oude zeilschepen. De oude zeerob vertelde de koperslagers

dat de Veerse oorlogsbodem ‘vierkant getuigd’ moest worden. Daarna konden de mannen de windvaan in

zijn originele vorm terugbrengen’. De inscriptie ‘REP 1933’ werd vervangen door ‘REP 1966’.

Tijdens de voorlaatste restauratie van de toren in 1983 is het scheepje door de firma Jobse gerepareerd en heeft de firma Buitelaar-Pouwer uit Sint-Laurens het van een nieuw laagje bladgoud van 23,5 karaat voor-zien. Hiervoor waren dertig boekjes met ieder 25 blaadjes nodig. Het vier weken durende werk werd in fa-sen uitgevoerd omdat steeds gewacht moest worden tot onderdelen van de windwijzer waren gedroogd. De kosten bedroegen ongeveer 6000 gulden. Jan Midavaine 12/12/2013

Page 10: Jaargang 2014 - nummer 3

Jaargang 2014 nr 3 pagina 10 September 2014

Caissons voor Veere Oudere Veerenaren zullen zich herinneren dat in de zestiger jaren ons Veerse Meer diende als op-slag voor overbodige caissons van Rijkswaterstaat. Er lag er één, afkomstig van de havens op de landingsstranden van Normandië voor het schor tussen de Oostwatering en de bocht in de dijk waar de caissons voor de dam gebouwd zijn. Naar verluidde was die over van het sluiten van de gaten in de Walcherse dijken in 1944-46. Andere betonnen gevaartes lagen voor anker in het meer daar niet ver vandaan. Één ervan zien we hier in 1970 of 1971 afgevoerd worden door een stel sleepboten. Ik meen dat deze over was van de sluiting van de Lauwerszee. Foto's van die sluiting laten soortgelijke gevaartes zien. Waar ze ge-bleven zijn is niet bekend. Jan Paul Loeff

Page 11: Jaargang 2014 - nummer 3

pagina 11 Jaargang 2014 nr. 3 september 2014

Op Reis

In het kader van de open Museumdagen die dit jaar als thema Op Reis Hebben, heeft

Museum de Schotse Huizen in Veere een tentoonstelling samengesteld die Op Reis

gaan letterlijk neemt maar dan in een andere tijd.

De tentoonstelling Op Reis biedt aan de hand van een zestal thema’s (luchtvaart, mailboot veerponten, tram, bus en rijtuig) een schat aan beeldmateriaal. Foto’s, prentbriefkaarten en affiches afkomstig van het Zeeuws archief en de Beeldbank van de Zeeuwse bibliotheek geven een impressie van het reizen in de eerste helft van de vorige eeuw.

Op Reis is vanaf 13 september te beleven, dagelijks van 13.00 – 17.00 uur. In ieder geval tot en met 2 november. Daarna tot en met februari 2015 in de weekends. De entreeprijs bedraagt 2.50 euro en kinderen tot 12 jaar gratis, museumkaart geldig. In de wintermaanden wordt een Serie lezingen georganiseerd. Informatie daarover kunt u vinden op www.schotsehuizen.nl U kunt zich via [email protected] opgeven voor informatie over thema, data etc.