J. Harmsen

DE WEG NAAR EEN NIEUWE WERELD

Beknopt overzicht van de doel-stellingen van het communisme

UITGEVERIJ PEGASUS -AMSTERDAM 1947

DE WEG NAAR EEN NIEUWE WERELD

J. HARMSEN

DE WEG NAAR EEN NIEUWE WERELD

Beknopt overzicht van de doelatellingen

van het communisme

UITGEVERIJ „PEGASUS" - AMSTERDAM 1947

INHOUDSOPGAVE

B1z.VOORWOORD 7

INLBIDING : De ontwikkeling van de Maatschappij . . . 9

HOOFDSTUK I: De kapitalistische maats ±appij . . . . 141 . Hoe ontstonden kapitalisten en arbeiders?142. De kapitalistische uitbuiting 173. Het privaatbezit, de grondslag van de kapitalistische

maatschappij 214. Jacht naar winst en de steeds toenemende uitbuiting 225. De werkloosheid, een onvermijdelijk verschijnsel van

het kapitalisme 256. De rumering van het kleinbedrijf267. De anarchic van de kapitalische productie en de

.r

8. De voornaamste tegenstelling in het kapitaiisme .9 . De onvermijdelijke ineenstorting van het kapitalisme

10 . Het Imperialisme, het hoogste stadium van het kapi-talisme

11. De ontwikkeling van de kapitalistisehe monopolies .12. De almacht van het bankkapitaal13 . De slavernij van de koloniale volkeren14. De imperialistische oorlogen15. De algemene crisis in het Imperialistisehe Kapitalisme16. Het Fascisme, een instrument tegen de arbeidersklasse17. Het Imperialisme : het stervend kapitalisme . .18. Het Imperialisme : het voorspel van het Socialisme .

273031

HOOFDSTIJK II: De Socialistische en de CommunistischeMaatschappij 46

1. Het ontstaan van de Sowjet-Unie462. Het gemeenschappelijk bezit is de grondslag van het

Socialisme 513. De econamie' in een soeialistis~he maatschappij is een

planmatige economic53

323335363839414244

4. In sen socialistische maatschappij heerst vrijheid vooralle werkers

5. Ben voorbeeld van sen socialistische grondwet . .6. Dertig jaar socialistische economic in de Sowjet-Unie7. iCommunisme, het doel

HOOFDSTUK III : 1)e politieke strijd van de arbeidersklasse1 . Historisehe inleiding2. De politicks partij van de arbeidersklasse3. Het vraagstuk van de democratic4. Burgerlijke stromingen6 . Het boerenvraagstuk6. (Het Nationals en I~oloniale Vraagstuk7. De strijd van heden

Opgave van gebruikte literatuur

Blz,

56586470

7676818794105110116122

VOORWOORD

Het is ongeveer een eeuw geleden, dat het „Com-munistisch Manifest" van de grondleggers van hetCommunisme, Karl Marx en Friedrich Engels, ver-scheen, beginnende met de woorden : „Een spookwaart rond in Europa -- het spook van het Com-munisme".Het Communisme is inmiddels tot het voile ieven

ontwaakt, het staat midden in de belangstelling dermensen, nu het een aantal overwinningen heeft be-haald, waartoe het stervend kapitalisme niet meer instaat was. Het tsaristische Rusland, vervallen en ver-siagen, is in korte tij d opgebouwd, dank zij hetCommunisme, tot een staat, die volslagen onberoerdbleef door de grote crisis van de dertiger j aren, endie in staat bleek to zijn om het fascistische monsterde tanden uit to trekken en neer to slaan . Het is danook volkomen terecht, dat de belangstelling voor hetCommunisme heden ten dage groter is dan ooit tovoren.Dit boekj'e wii een inleiding zijn tot de grondslagen

van het marxisme .

7

INLEIDING

De ontvvil keling van de maatschappij .

Het bestuderen van de maatschappelijke ontwikke-hug geeft ons het inzicht, op welke wetten die ont-wikkeling in het algemeen en -de ontwikkeling van dekapitalistische maatschappij in het bijzonder, berust .

De verschillende productiewijzen .De beslissende kracht in de ontwikkeling van de

maatschappij is de wijze, waarop de mensen de nood-zakelijke levensbenodigdheden verkrijgen, dat wilzeggen •d e pr.oductiewijze van de materiele goederen .

Qtm deze to produceren zijn productiewerktuigennodig, die tezamen met de mensen, die deze hanteren,de productiekrachten vormen van de maatschappij .De mens produceert niet afgezonderd van andere

mensen, maar in gemeenschap met anderen, als lidvan de maatschappij . De mensen staan dus tot elkaarin een bepaalde verhouding in het productie-proces,de productie-verhouding . Productie-kracht en pro-ductie-verhouding vormen tezamen de productiewijze .

Een bijzonder kenmerk van de productie is, dat zijzich steeds verandert en ontwikkelt . De productie-krachten veranderen en daardoor de gehele productie-wijze: het gehele maatschappelijke stelsel neemt inde historie steeds andere, nieuwe vormen aan .

Nieuwe were!d 2 9

De geschiedenis kept vijf fundamentele typen vanproductieverhoudingen :

a. de primitieve gemeenschap (het oer-commu-nisme) ;

b. de slavenhouders-maatschappij ;c. de feodale maatschappij ;d. de kapitalistische maatschappij ;e, de socialistische maatschappij .

Oer-communisme .In de oertijd leef den de mensen uiterst primitief .

Hun voedsel bestond hoofdzakelijk uit vruchten enplanten, die de natuur hun schonk . Maar de ontdek-kingen van deze mensen veranderden hun leven . Zijmaakten stokken en stenen geschikt voor allerhandegebruik. Zij maakten wapenen, pijl en bong, waardoorzij op dieren konden j agen en vissen konden vangen.Hun grootste uitvinding was wet het maken van hetvuur.In de strijd tegen de natuur waren deze mensen

zwak. Gemeenschappelijk moesten zij zich to weerstellen, gemeenschappelijk moesten zij alles doen . Hetoer-communisme was een noodzakelijkheid.Een verdeling van de arbeid bestond alleen tussen

mannen (jacht) en vrouwen (huiswerk) . Ieder maaktezijn eigen kieding, zijn eigen werktuigen. Gemeen-schappelijk gemaakte dingen, huizen, tuinen, boten,bleven °gemeenschappelijk bezit.Het temmen van dieren leidt tot veeteelt en dit

betekent het begin van het verval van het oer-communistisch tijdvak. De stammen vielen uiteen inherdersvolken en in stammen zonder kudden . Deeerste grote deling van de arbeid voltrok zich. Dezegaf de grondslag voor een productenruil : melk, vlees,huiden, wol .

10

In deze tij d werd de landbouw noodzakelijk doorbehoefte aan veevoeder. Het uit grassers gekweektegraan wend later ook een geschikt voedsel voor demens .Het ontwikkelen van veeteelt en landbouw deed

ten slotte het handwerk ontstaan .

Slavers-maatschappij .Door de verhoging der productie ontstond enerzij ds

een overschot aan producten, anderzijds de behoefteom het aantal arbeidskrachten to vergroten. De in deoorlog gemaakte krijgsgevangenen dienden daartoe ;zij werden in slavers veranderd .Op deze wijze ontstond uit de eerste maatschappe-

lijke deling van de arbeid de eerste splitsing van demaatschappij in twee klassen : heren en slavers, uit-buiters en uitgebuitenen . Tevens ontstond de staat omde klassemaatschappij in stand to houden, zo nodigmet geweld .Bij de verdere ontwikkeling neemt het gebruik van

werktuigen toe . Daardoor immers wordt de produc-tiviteit van de arbeid vergroot . De ploeg wordt verderverbeterd. Het ijzeren tijdperk doet zijn intrede .Het handwerk neemt een steeds belangrijker plaats

in en het wordt steeds meer door afzonderlijke mensenuitgeoef end . Hierdoor ontstaat de tweede grote delingvan de arbeid : de scheiding tussen landbouw en hand-werk. De productie voor de ruil, de warenproductie,neemt steeds toe .Daardoor ontstaan de handel en de klasse der koop-

lieden. Naast vrij en en slavers ontstaan armen enrijken. Een nieuwe klassesplitsing gaat zich voltrek-ken, waarmee gepaard gaat het in particulier eigen-dom overgaan van de grond .

11

Het feodalisme .Na het verval van het Romeinse Rijk verdeelden de

veroveraars het land onder koningen en hun gevolg .De boeren op hun kleine erven waren gedwongenzich onder bescherming van een feodaal-heer to stellen .De horigheid der boeren was begonnen. In de loopder jaren nam de uitbuiting van deze boeren, vooraldoor de oorlogen, steeds toe .

Tegelijkertijd ontstonden de steden, waarin het hand-werk wordt uitgeoefend, waar de kooplieden woven .

Het kapitalisme .De uit het feodalisme ontstane wijze van goederen

voortbrengen is voor ons van het grootste belang . Hetis het Kapitalisme, gegroeid uit de in de steden sneltoegenomen industrie . Deze ondergroef op revolution-naire wijze de oude maatschappij ; zij maakte dehandwerkers en de thuiswerkers brodeloos, zij troktal van arbeidskrachten van het land naar de steedsgrocer w'ordende steden . Toen op den duur de oudefeodale staat met zijn koning en zijn adel, met zijndoor het grootgrondbezit sterk uiteengevallen gezag,met zijn geringe verkeersmiddelen en zijn grotebelemmeringen voor de handel, door het ont-breken van voldoende „vrije" arbeidskrachten, doorallerlei plaatselijke belastingen, plaatselijke mun+en,maten en gewichten, een to eng keurslijf bleek to zijnvoor de nieuw ontstane klasse van kapitalisten, toenaarzelden dezen geen moment. In een reeks bloedigerevoluties wilt deze burgerlijke klasse de staatsmachtto veroveren, in Nederland door de tachtigj arige oor-log, in Engeland tij dens Cromwell in de 17e eeuw endaarna in Frankrijk op zeer grondige wijze, tijdensde grote revolutie van 1789. De burgerlijke staat,steunende op de kapitalistisehe wijze van produceren,

12

had zijn intrede in de geschiedenis gedaan ; Het kapi-talisme ontwikkelde zich met zulk een vaart, dat devroegere productie-wijzen elders op aarde geheel inde schaduw werden gesteld. De invloedssfeer van hetkapitalisme drong door de koloniale veroveringen doorin de gehele wereld .Het kapitalisme was de heersende productiewijze

geworden; de kapitaal-bezitters de machtigen der aarde .

Het Socialisme .Maar in Rusland heeft de October-revolutie in het

jaar 1917 de macht van de kapitalisten ten val ge-bracht. De proletarische revolutie ontnam de bezittersfabrieken, verkeersmiddelen, banken, landerijen, engaf daze in bezit aan hat werkende Russische yolk,aan de arbeiders, aan de boeren . Het proletariaat warddaar de meester van hat gehele land, hat werkt aande opbouw van het socialisme, voor de verbeteringvan zijn maatschappelijke toestand, voor de verheffingvan zijn culturele niveau .De October-revolutie heeft een nieuwe wereld in

hat leven geroepen, waarbij op de basis van gemeen-schappelijk bezit van productiemiddelen voor de ge-meenschap der werkers wordt geproduceerd. Daardooris de wereldheerschappij van hat kapitalisme door-broken en staan twee geheel en al verschillendesystemen tegenover elkaar .Deze nieuwe tegenstelling tussen Kapitalisme en

Socialisme heeft in belangrijkheid alle andere tegen-stellingen van de op de aarde voorkomende productie-wijzen, verre overtroffen . Wij zullen beide vormenvan voortbrengen achtereenvolgens nauwkeurig be-studeren .

13

HOOFDSTUK I

De kapitalistische maatschappij .

1. Hoe ontstonden kapitalisten en arbeiders?

Een kapitalistisch sprookje.In de kapitalistische maatschappij behoren alle be-

langrijke productiemiddelen, werkplaatsen, f abrieken,mijnen, verkeersmiddelen, banken, aan de kapitalisten .De arbeiders moeten zich verhuren aan die kapitalis-ten, zij moeten hun arbeidskracht aan hen verkopenvoor het noodzakelijke levensonderhoud van henzelfen hun gezin .Waarom behoort de ene mens in de kapitalistische

maatschappij tot de bevoorrechte groep der uitbuitersen de andere niet?De kapitalisten en hun pennelikkers vertellen het

volgende sprookje : „Heel fang geleden waren er ener-zijds vlijtige en intelligente en vooral spaarzamemensen en anderzijds waren er luie, pretmakendemensen. Zo kwam het dat de eersten rijkdom ver-gaarden, terwijl de anderen tenslotte nets anders toverkopen hadden dan hun eigen huid" .

De werkelijkheid is heel anders . De wijze, waaropde kapitalisten hun oorspronkelijke rijkdom vergaar-den, was allesbehalve idyllisch. De kooplieden, dieeen werkplaats of fabriek wilden inrichten om de doorhen gekochte producten verder to verwerken, hadden,behalve geld, productiemiddelen en levensmiddelen,ook vrije arbeiders nodig om bij hen in dienst to

1 4

treden. Vrij, in de betekenis, dat zij niet bij de pro-ductiemiddelen behoorden, zoals slaven en lijf eigenenbij de grond, maar ook vrij, in de betekenis van „vrijvan bezit", zonder bezit. De ontwikkeling van hetkapitalisme eist, dat grote mensenmassa's met gewelduit hun bestaan worden ;gerukt en op de arbeidsmarktworden geworpen. In de verschillende landen speeltdeze ontwikkeling, door Marx de „oorspronkelijkeaccumulatie" genoemd, zich of in verschillende gedaan-ten, maar overal is de grondslag er van, de verdrijvingvan grote groepen boeren van huffs en hof, na het ver-breken van de feodale banden.

Het kapitalisme is ontstaan uit de f eodale maat-schappij . De aan de grond gebonden lijfeigene ofhorige, de tot een glide behorende handwerksmanmoest worden vrijgemaakt uit zijn omgeving .

Het ontstaan van de arbeidersklasse .Het geschiedkundig proces, waarbij de arbeiders-

klasse ontstaat, schijnt een bevrijding uit de dienst-baarheid en uit de dwang van het gildewezen . Maarin werkelijkheid werden deze pas-bevrij den gedwongenzichzelf to verhuren, nadat zij beroof d waren van alhun middelen van bestaan .,,De geschiedenis van deze onteigening is in de

annalen der mensheid opgetekend met bloed en vuur",zegt Marx in het 24e hoof dstuk uit het eerste deel van„Het Kapitaal", In enige tientallen bladzij den licht hijdit met gruwelijke voorbeelden toe, ontleend aan deEngelse geschiedenis .In de 15e eeuw bestond daar de bevolking uit

boeren, die met de bewoners der steden een behoorlijkbestaan hadden: het vrolijke oude Engeland . In de16e .eeuw begonnen de feodale heren de boeren metgeweld weg to jagen om het akkerland to veranderen

15

in weiden voor de schapen . Dit deden zij om de wolto kunnen verkopen aan de zich ontwikkelende laken-industrie. Zo verjoeg een dame, de Hertogin vanSutherland, in 6 j aar tij ds 15 .000 mensen van haarland. De 'dorpen werden verbrand en alle veldenwerden in weiden veranderd .Britse soldaten voerden dit uit en kwamen met de

verdreven bewoners tot handgemeen . De boeren wer-den vervangen door 131 .000 schapen, verzorgd door29 families .

Het vogelvrij e proletariaat kon niet ineens werkvinden in de opkomende industrie. Het vormde helescharen van bedelaars, rovers en vagebonden . Daar-door ontstond in de 16e eeuw in heel West-Europaeen bloedige wetgeving tegen de landloperij .De vaders van de tegenwoordige arbeidersklasse

werden getuchtigd voor de hun aangedane veranderingin paupers. De straff en bestonden in geseling, dwang-arbeid, doodstraf .

Tij dens de regering van Hendrik VIII zijn door dezewetten in Engeland 72.000 ,,dieven" opgehangen . Zowerd door wetten van terreur het verjaagde landvolkgeslagen, gepijnigd en gebrandmerkt en tot loon-slavernij gedwongen .Buiten Europa was de jacht naar winst al even

gruwelijk. Heel Afrika werd een jachtgebied opnegers, die, op elkaar gesmeten, naar Amerika ver-scheept werden en char als slaven werden verkochtvoor de plantages .

Nag in de vorige eeuw lieten de kapitalisten uit dezuidelijke katoenstaten van de Verenigde Staten vanNoord-Amerika de uit Afrika geimporteerde slavenvoor zich dood werken .En dat gebeurde en gebeurt nog in alle koloniale

gebieden van Azie en Afrika. Daarbij zijn hele volke-

1 6

ren, zoals de Indianen in Noord-Amerika en de oor-spronkelijke bewoners van Nieuw-Zeeland door deblanke overheersers uitgeroeid, om zich zodoende degrond to kunnen toeeigenen, waarop die volkerenleef den.

De oorspronkelijke opeenhoping van de rijkdom derkapitalisten is geschied door het ruineren en uitroeienvan hele volkeren, door het uitplunderen van hetboerendom en door de genadeloze uitbuiting van dedaarbij ontstane arbeidersklasse .

2 . De kapitalistische uitbuiting .

Kapitalisme is warenmaatschappij .De kapitalistische maatschappij is een klassenmaat~

schappij. Dat betekent, dat er in die maatschappijklassen of groepen van mensen zijn, die zich de arbeidvan andere klassen blijvend kunnen toeeigenen, diedeze klassen dus kunnen uitbuiten .

De bourgeoisie is de klasse, in wier handen zich debelangrijkste productiemiddelen bevinden, zoals fa-brieken, machines, brandstoff en, grondstof fen . Daar-door bezit de bourgeoisie de mogelijkheid de vruchtenvan de arbeid van anderen to plukken, wit op devolgende wijze geschiedt.De kapitalistische maatschappij is een warenmaat-

schappij . Een waar is in de eerste plaits een voorwerp,een ding, dat door zijn eigenschappen menselijkebehoef ten van de een of andere aard bevredigt. Denuttlgheid van een ding maakt het tot „gebruiks~waarde". In de tweede plaits is een waar een ding, dattegen een andere waar geruild kin worden, d.w.z. „ruil-waarde" heeft . Deze waren worden als producten vande industrie of de landbouw op do markt ten verkoop

l.i

gebracht, waar zij geruild worden tegen andere warenin een bepaalde verhouding, de „ruilwaarde" .Tot deze waren behoren niet alleen brood, schoenen,

kleding, ook de arbeidskracht is een waar. Dit komt,omdat de enige mogelijkheid van bestaan van dearbeider is: het verkopen van zijn arbeidskracht .Onder het kapitalisme zijn de proletariers en velearme boeren gedwongen om zich to verhuren aan dekapitalist, die zijn arbeidskracht daarmee koopt voorgeld.

Volgens de wet is de arbeider vrij . Maar hoe kanhij waren maken voor de markt? Wat hij daarvoornodig heeft, is in bezit van de bourgeoisie . In werke-lij kheid is hij dus in het geheel niet vrij, tenzij hij ver-hongeren wil. in werkelijkheid is hij een slaaf van deheersende klasse, van de bourgeoisie . Zijn arbeids-kracht wordt gekocht als de een of andere waar,tegen een prijs, die stijgt of daalt, evenals de prijsvan iedere andere waar . (De prijs van een waar is deuitdrukking van haar waarde in geld.) Stijgt de vraagnaar nijvere handen, dan stijgt de prijs van de arbeid,daalt de vraag naar arbeidskracht, dan daalt ookzijn prijs .

De waarde.Iedere waar heeft een bepaalde waarde. Deze waar,

de wordt bepaald door de gemiddelde hoeveelheidmaatschappelijke arbeid, welke aan het product isbesteed. Hoe kan men nu de grootte van deze waardemeten? Door de hoeveelheid arbeid, nodig voor hetproduceren van de waar . De hoeveelheid arbeid meetmen aan haar tijdsduur, de arbeidstijd. Zo heeft goudeen grotere waarde dan zout, omdat voor het produ-ceren van een kilo goud heel wat meer arbeid nodigis, dan voor het winnen van een kilo zout .

1 8

Men moet nu niet ~denken, dat de waarde van eenvoorwerp groter is, naarmate iemand er langer overgedaan heeft, om het to vervaardigen. Wij meten dewaarde van een ding naar de gemiddelde noodzake-lijke arbeidstijd om het to maken met gemiddeldevaardigheid .De waarde van de arbeidskracht wordt nu, evenals

de waarde van alle andere zaken, bepaald door dehoeveelheid arbeid, nodig voor haar repraductie. Bijhet arbeidsproces wordt arbeidskracht verbruikt, dearbeider raakt uitgeput. Om de arbeidskracht to her-stellen, to reproduceren, moet men aan de arbeideren aan zijn familie een bepaalde hoeveelheid goederengeven: voedsel, een woning, kleding, zonder welkegeen arbeid mogelijk is .

De meerwaarde .Koopt de kapitalist de arbeidskracht, dan betaalt

hij de arbeider een loon, net genoeg om de arbeider enzijn familie to kunnen laten werken .

De kapitalist heeft tegenwoordig meestal de arbei-der in dienst genomen onder de voorwaarde, dat hijdagelijks 8 uur moet werken . Maar, door minder dan8 uur werken heeft hij evenveel waarde geschapenals het betaalde hongerloon bedraagt ; hij werkt echtervoile 8 uur lang . Dus werkt hij enige uren niet voorzichzelf, maar voor de kapitalist, die deze arbeid nietbetaalt.De waarde, die in deze arbeidsuren is geschapen,

noemt Marx de meerwaarde : deze eigent de kapitalistzich toe en deze is de bran van zijn winst .De uitbuiting van de arbeider door de kapitalist

betaaat dus in het zich toeeigenen van onbetaaldearbeid. Op deze, door de arbeider geschapen meer-waarde, berust de uitbuiting van de arbeidersklasse

19

door de bourgeoisie . De bourgeoisie gebruikt dezemeerwaarde niet voor het algemeen welzijn, maargebruikt deze alleen ten eigen bate .

In de socialistische maatschappij is geen meerwaarde .Hoe is het met de meerwaarde in een socialistische

maatschappij, zoals in de Sovjet-Unie? In onderscheidmet het kapitalisme kan daar niet van meerwaardeworden gesproken. Weliswaar schept ook daar dearbeider meer waarde, dan hem in de vorm van loonwordt uitbetaald . Het verschil komt echter niet tengoede aan een andere klasse. In een socialistische staatbestaan geen klassen, waarvan de een zich de arbeidvan de antler toeeigent .Alle bedrijven behoren aan de proletarische staat,

dat wil zeggen aan de arbeidersklasse, aan het wer-kende yolk in zijn geheel . De waarde, die door dearbeider geschapen is en die hem niet als loon isuitbetaald, komt hem op andere wijze ten goede.Deze wordt gebruikt, om het Socialisme op to bou-wen, om de kinderen to onderwijzen al naar gelangvan hun bekwaamheid, om de ouden van dagen toverzorgen . Deze wordt gebruikt om de industrialiseringto bevorderen en de collectivisatie van de landbouw-bedrijven door to voeren, waardoor de maatschappe-lijke positie van de werkende massa's verhoogd wordt.Deze wordt gebruikt voor de versterking van het RodeLeger. Deze wordt gebruikt om het hele cultureleleven tot bloei to brengen, om de wetenschap en dekunst to bevorderen. Aan de arbeider in de socialis-tische maatschappij komt de door hem geschapenwaarde geheel ten goede .

20

3 . Het privaatbezit, de grondslag van de kapitalistischennaatschappij .

Wij hebben reeds gezien, dat de arbeider, onder deheerschappij van hat kapitalisme, gedwongen is zichin het juk van de uitbuiting to laten inspannen, omdatzijn enige mogelijkheid om to leven, gelegen is in hatverkopen van zijn arbeidskracht . Alle productie-middelen immers zijn persoonlijk eigendom van kapi-talisten .Het privaatbezit van de productiemiddelen vormt

de grondslag van de kapitalistische maatschappij .Daarom heeft hat kapitalisme op hat ogenblik van

zijn geboorte in zijn vaandel geschreven : „Hat parti-culier bezit is heilig en onaantastbaar" .

De grote Franse revolutie van 1789, die de bour-geoisie de overwinning over de f eodale heron (debezitters van landgoederen en lijfeigenen) heeft ge-bracht, heeft deze grondslag vastgelegd in de ,,ver-klaring van de rechten van de mans en de burger" .Maar een paar j car later, nog tij dens diezelfde revo-lutie, weed de doodstraf gesteld op hat vergrijp omeen wet in to dienen, die hat land-, handels- ofindustrie-bezit ophief. In 1871 heeft de Franse bour-geoisie wrack 'genomen voor de aantasting van hatparticulier bezit door de Parijse Commune - eenregering van hat Franse yolk, geboren uit de neder-laag van hat door en door corrupte regiem van dedictator Napoleon III in de Frans-Duitse oorlog van1870-'71 - door deze Commune to verdrinken ineen zee van blood .De geschiedenis is trouwens een aaneenschakeling

van misdaden, begaan door de heersende klasse, omhat bezit van deze klasse to beveiligen . Het laatste

21

grote voorbeeld was het Hitler-regiem, dat gesteundwerd door de gehele internationals monopolistischebourgeoisie .

Om dit heilige, onaantastbare particulier bezit to be-schermen, heeft de bourgeoisie sen machtig staats-apparaat opgebouwd, benevens sen goed georganiseerdleger van bewapende soldaten, dat, zoals ook inNederland in de laatste tijd nog is gebeurd, wordtingezet in de strij d van de arbeidersklasse tegen haaruitbuiters . 'In dezelfde richting werken de politie, demarechaussee, de gehele justitie, steunende op senhet particuliere bezit der productiemiddelen verdedi-gende wetgeving. Zij alien grijpen in als klasse-conflicten uitbarsten ten gunste van het persoonlijkbezit aan productiemiddelen van de bourgeoisie,

4. Jacht naar winst en de steeds toenemendeuitbuiting.

Wij zijn er niet mee klaar, als wij van de kapitalistzeggen, dat hij winst behaalt ten koste van de arbei-der. De kapitalist streeft er naar om sen zo grootmogelijke winst to maken . In de jacht naar winst keptde kapitalist geen grenzen .In het „Kapitaal" haalt Marx sen citaat van sen

zekere Dunning aan, die de jacht naar winst zeerkernachtig uitdrukt. Hij schrijft : „Het kapitaal heeftsen vrees voor de ofwezigheid van winst of voor senzeer geringe winst, evenals de natuur voor het lucht-ledige. Met de winst wordt het kapitaal stoutmoedig .Van tien procent verzekerd en men kan het overalaanwenden; 20 pct, en het wordt levendig; 50 pct .uitgesproken waaghalzig; voor 100 pct. stampt hetalle menselijke wetten tot gruis ; 300 pct . en er is geen

22

misdaad', die het niet riskeert, zelfs op gevaar of vanaan de galg to zullen bengelen" .Waardoor antstaat flu deze onbegrensde jacht van

de kapitalisten naar winst?Wanneer de kapitalist de door zijn arbeiders ge-

produceerde waren verkoopt, ontmoet hij op de marktandere kapitalisten, die dezelfde waren ter verkoopaanbieden .

De kapitalisten beconcurreren elkaar . Iedere kapi-talist streeft ernaar, de klanten aan de andere voor denews weg to kapen en hem van de markt toverdringen. Wie het goedkoopst verkopen kan, wintin deze strij d . En dit kan het beste die kapitalist, diegoedkoper de artikelen kan fabriceren dan zijn con-currenten .

Verlenging van de arbeidsdag .Om zijn waren goedkoper to maken, voert de kapi-

talist de uitbuiting van zijn arbeiders op . In deeerste plaats wil hij de arbeidsdag zo Tang mogelijkmaken .In de vorige eeuw waren er in Nederland arbeids-

tijden van 16 uur per dag en meer . In Franeker werdin 1841 in de „tichelwerken" gewerkt van 's morgens2 tot 's avonds 10 uur, dus twintig uur per dag! In1860 was de arbeidsdag in Franeker in de steenfabrie-ken 18 uur, ook voor j ongens van 14 tot 18 j aar ! Inde Leidse textielindustrie werkten kinderen van 6 j aarof zeventien uur per dag! In Hilversum was het netzo. Arbeidstij den van 14 tot 16 uur per dag waren inhet gehele land heel gewoon .

Waar de arbeidersklasse zich nog niet tot een sterkemacht heeft weten to ontwikkelen, zoals in de kolo-niale en halfkoloniale gebieden, wordt nu nog dikwijls16 uur per dag gewerkt .

23

Verlaging van het loon.Ook op andere wijze verhoogt de kapitalist zijn

winst, n.l, door loonsverlaging. De kapitalisten voereneen onbarmhartige strijd tegen het arbeidsloon. Eenkapitalist betaalt geen cent loon meer, dan waartoe hijgedwongen wordt . En als hij de kans schoon ziet, zoalsin tijden van crises, of zoals flu na een oorlog, danvoert hij de ene loonsverlaging door na de andere. Dedaling van het loon bedroeg in de Verenigde Statenvan Amerika van 1928--1933 lief st 35 pct ., in Duits-land zelfs 50 pct . Bovendien strijdt in dergelijke tijdende bourgeoisie met succes voor vermindering van uit-gaven voor sociale doeleinden .

Om de winst to vergroten maken de kapitalisten eenzeer groot gebruik of misbruik van vrouwen- enkinderarbeid . Ook worden buitenlanders, liefst be-horende tot onderdrukte nationaliteiten, gebruikt alsgoedkope arbeidskrachten. Denk aan de VerenigdeStaten, waar negers, maar ook emigranten, uit allerleiEuropese landen tegen bespottelijk lage lonen to werkwerden en gedeeltelijk nog worden gesteld .

Rationalisatie .Tenslotte gebruiken de kapitalisten de technische

verbeteringen, de rationalisatie van de productie ertoe, om de intensiteit van de arbeid to vergroten, omde arbeider in dezelfde tij d meer to laten produceren,waardoor zij wederom de winst vergroten .Een voorbeeld bieden b.v. de Amerikaanse Ford-

fabrieken, waar de snel lopende band de arbeidersop 35- tot 40-jarige leeftijd tot vo'lledige uitputting eninvaliditeit brengt. Door dergelijke technische metho-den, die ook in de industrie in ons land warden toe-gepast, wordt de arbeider onder de kapitalistischeverhoudingen geheel tot een verlengstuk van de

24

machine, de arbeider raakt geheel en al afhankelijkvan de kapit ' t en de mate van uitbuiting neemthierdoor steeds toe . Het felt, dat de arbeidstij'd in deloop der jaren is verkort, is hiermede niet in tegen-spraak, daar er veel meer inspanning van de arbeiderswordt gevergd dan vroeger door de doorgevoerdemechanisatie.

5 . De werkloosheid, een onvermijdelijk verse "nselvan het kapitalisme .

Onderwerpt de arbeider zich niet aan het hem op-gelegde juk, dan kan hij gaan . I r zijn tat van arbei-ders, gebrek lijdende werklozen, die zijn plaats in hetbedrijf graag willen innemen .Het kapitalisme zelf veroorzaakt de werkloosheid

en schept een blijvend leger van werklozen, daarde invoering van nieuwe machines in de industrie enhet in practijk brengen van nieuwe productie-methodensteeds arbeidskracht overbodig maakt en arbeidersop straat zet . Bovendien wordt het ingewikkelde werkvan de ambachtsman van vroegere tijden nu doormachines gedaan, denk b.v. aan de textielfabrieken,die de meest ingewikkelde weefsels machinaal ver-vaardigen. Het werk wordt hierbij gedegradeerd . Opde plaats van een gespecialiseerde arbeider van vroe-ger staat nu vaak een vrijwel ongesthoolde, die veelminder betaald behoeft to worden .

In tijden van crisis stijgt het aantal werklozen snel .In de 32 belangrijkste kapitalistische landen, warenin 1929 6 millioen werklozen, in 1932 meer dan 26 mi1-lioen, in 1936 ruim 20 millioen.

Marx schrijft in „'Het Kapitaal" :„Het overwerken van het werkende deel van de

arbeidersklasse doet de rijen van haar reserve toe-

Nieuwe wer&d 3 25

nemen, terwijl omgekeerd de grotere druk, die dezereserve door haar concurrentie op het eerste uitoefent,dit dwingt tot overwerken en tot onderwerping aande bevelen van het kapitaal ."Na de tweede wereldoorlog is er door de grote

schaarste aan goederen van allerlei snort en door hetnog under de wapenen zijn van honderdduizenden eentijdelijk gebrek aan arbeidskrathten ontstaan. Indienin Nederland geen ingrijpende hervormingen op econo-misch gebied (nationalisatie, plan-economie) wordendoorgevoerd, zal er onvermijdelijk een nieuwe periodevan massa-werkloosheid aanbreken .In de Verenigde Staten van Noord-Amerika spreekt

men openlijk uit, dat men over enige jaren in datland kan rekenen op 20 millioen werklozen, dus opveel meer dan in de vorige crisis . In 1945 waren er almeer dan 3 millioen.

6. De ruinering van, het kleinbedrijf .

De handwerker kan niet concurreren met de groteonderneming. Hij beschikt niet over grote machines endaardoor zijn zijn productiekosten hoger, dan die vande kapitalist . Hij wordt veelal to gronde gericht, hijmoet zijn bedrijf slu'iten en zich als arbeider verhurenaan de kapitalist .Bijzonder sterk worden de rijen van het proletariaat

gevuld uit de kleine boerenstand. De arbeiders inde textiel- en machinefabrieken in Twente stammenall~n of van landbouwers. De arbeiders, die bij Philipsin Eindhoven werken, zijn voor Whet grootste deelkinderen van boeren . De arbeidskrachten, werkendein de industrie in het Zuiden en het 4osten vanons land, zijn afkomstig uit de verarmde boerenstand .

26

Door de verdere ontwikkeling van het kapi talismeneemt de proletarisering van het boerendoui steedsgrotere vormen aan.

'1. De anarchie van de kapitalistische productie ende crisis.

'De kapitalistische productie is anarchistisch, dat be-tekent: zij verloopt zonder vooropgezet plan . Iederekapitalist produceert waren, zonder met zekerheid toweten of deze waren overeenkomen met de behoeftenvan de maatschappij . Het enige, wat hij zich afvraagtis of hij er winst, liefst veel winst, mee kan maken .Gelukt dat, dan produceert hij steeds meer van dezewaren om deze op de mar'kt to werpen . De vraage chter op de markt neemt niet voldoende toe om allesdaar to kunnen verkopen. Dat komt, omdat de voor-naamste afnemers van de goederen op de kapitalistischemarkt de millioenenmassa's van de arbeiders zijn .Met de ontwikkeling van het kapitalisme neemt

echter de koopkracht van de arbeiders niet evenredigtoe. De productie neemt toe, maar de grote massa's vanhet yolk kunnen niet alle waren kopen, hoewel zij zewel zouden willen kopen en zelfs goed zouden kunnengebruiken. Op een zeker moment is het duidelijk, datde markt overstroomd wordt met goederen, waarvoorgeen kopers zijn . Er is overproductie .

In Whet kapitalisme ontstaat dus een tegenstellingtussen de grootte van de productie en de grootte vande koopkracht .Deze tegenstelling doet een stormachtige crisis ont-

staan, ongeveer 1 maal in de 10 a 11 jaar .F'abrieken worden gesloten, de aanbouw van land-

bouwproducten wordt beperkt, de prijzen da'len, de

27

werkloosheid stijgt, de lonen 'dalen . De werkers wor-den in ellende gedompeld, omdat zij to veel geprodu-ceerd hebben .

Enkele cijfers molten dit toelichten . In de VerenigdeStaten verminderde van 1929 tot 1932 de productievan productiemiddelen (machines, locomotieven, auto'se.d.) in verhouding van 100 op 28, de productie vanconsuxnptiegoederen (voedsel, kleding, e.d .) van 100op 76. Alle kapitalistische landen gaven hetzelfdebeeld. Alleen in de Sovjet-Unie nam de productie toeen wel in dezelfde jaren van productiemiddelen van100 op 213 en van de consumptiegoederen van 100op 156 .De kapitalisten zoeken een uitweg uit de crisis

door een verdere verlaging van het levenspeil van dearbeidersklasse . Zij proberen hun productiekosten aanto passen aan die verlaagde prijzen. Hun „aanpassings-politiek" (o.a . Colijn was er om berucht) bestaat in hetverlagen van de lonen, in het verder concentreren vande industrie in grate bedrijven, waarbij grate groepenr iddenstanders en zelfs kleine kapitalisten wardengeruineerd. De kapitalisten voeren technische ver-beteringen in, zij richten hun aandacht op nieuweof zetgebieden, zij streven naar kolonien . Het kapi-talisme kan zich op deze wijze tijde'lijk herstellen,totdat een nieuwe crisis het mensdom weer in eennieuwe of grand werpt .Het blijkt, dat met de ontwikkeling van Whet kapi-

talisme de crisis steeds heviger wordt, de terugslagwordt steeds grater en steeds grater delen van dewereld warden er in betrokken . De crisis, die in 1929began, - de laatste voor de oorlog -, betrof de ge-hele kapitalistische wereld en daarvan zowel hetproletariaat, de boeren, de middenstanders, de intel-lectuelen, zelfs enige groepen van kleine kapitalisten .

28

In het kapitalisme kan ook een tegenstel'ling ont-staan door een to geringe productie in verband metde behoefte van de bevolking . Een dergelij'k ver-schijnsel doet zich voor na grote wereldoorlogen,waarin enorme verwoestingen hebben plaats ge,grepen .Ook in dergelijke omstandigheden blijkt de voos-

heid van Whet kapitalisme. De productie richt zich inhet kapitalisme alleen op het behalen van winst . Doorwinstzucht gedreven vervaardigen de kapitalistnprullaria en artikelen van minderwaardige kwaliteit .Door de grote extra winsten, die de bourgeoisie in dietijden behaalt, wentelt zij de oorlogslasten of op de ar-beidende bevolking . Na de vorige wereldoorlog is debourgeoisie daarin volkomen geslaagd .

Ook na deze wereldoorlo,g slaagt de bourgeoisie inde kapitalistisehe landen char opnieuw in . In de Ver .Staten is in 1946 de winst van de monopolies en detrusts viermaal hoger dan voor de oorlog !De nieuwe crisis in de Ver . Staten kondigt zich

echter reeds aan . In de oorlog is de productie enormgestegen door de bouw van nieuwe fabrieken . Na deoorlog moet dus 'de afzet groter worden, of de zaakloopt spaak .

Door het stijgen van de prijzen is de koopkrac'htverminderd. De kapitalistn hebben hun eigen afzet-markt bedorven. In 1945 daalde de industriele pro-ductie van de Ver. Staten met 40 pct, ten opzichtevan het jaar daarvoor . Ein~de 1946 lag in de pakhuizenvoor meer dan 30 milliard dollar aan goederen opge-slagen .

Gezien in het licht van de binnenlandse economisehewanverhoudingen wordt de agressieve, imperialisti-sche politiek van de ultra-reactionnaire Amerikaansebourgeoisie onmiddellijk duidelijk .In Whet binnenland traeht zij met worgwetten de

29

rechten van de arbeidersklasse to vernietigen. In betbuitenland steunt zij de meest react'ionnaire groepen .

8. Ire voornaamste tegenste 'ng in het kapitalisme.

Alle karaktertrekken van de kapitalistische maat-schappij ontstaan uit de tegenstelling tussen de pro-ductiewijze en de bezitsverhou~dingen . Waarop berustflu deze tegenstelling?Laten wij eens een kijkje nemen in een moderne

fabriek, waar een bepaal'd artikel gemaa'kt wordt.Geen enkele arbeider in die fabriek kan zeggen : „Datvoorwerp heb ik alleen gemaakt, dat is uitsluitendmijn werk". In een gemecdhaniseerde schoenfabriekgaat een schoen door wel 80 handers. Zelfs alle arbei-ders van de schoenf abriek kunnen niet zeggen : „Dathebben wij alleen gemaakt" . Want de machines in diefabriek, het leer, de brandstoff en, enz. zijn eldersgefabriceerd . Zo gaat het in elk bedrijf . Ook in hetboerenbedrijf, want daar koopt men kunstmest, ge-reedschap, landbouwmachines, zaden, die elders wor-den vervaardigd.De productiemiddelen (machines, grondstoffen,

brandstoffen) en de in het bedrijf vervaardgde eind-producten, zijn het resultaat van gemeenschappelijke,maatsdhappelijke arbeid. De productie is een maat-schappelijke productie .

Ondertussen zijn in de kapita tische maatschappijde Iabrieken met hun machines en de daar vervaar-digde goederen het eigendom van een persoon (of vaneen kleine groep personen), die aan het vervaardigenvan het product niet heeft deelgenomen, de kapitalist .Hij heeft slechts Whet kapitaal (het geld, waarmedegrondstoffen, fabrieksgebouwen zijn gekocht en waar-

30

mede de arbeidskracht wordt gehuurd) verstrekt, ter-wijl bedrijfsleiders het week leiden en controleren .

De tegenstelling is de volgende : het product van dearbeid is het product van gem~eenschappelijke, maat-schappelijke arbeid, maar dit product is niet het eigen-dom van hen, die het hebben gemaakt, maar de kapita-list eigent het zich toe, het is zijn persoonlijk eigendom.

Deze tegenstelling tussen het maatschappelijk ka-rakter van de arbeid en het particuliere bezit vanhet resultant van die arbeid, is de belangrijkste tegen-stelling in de kapitalistische maatschappij .

9 . De onvermijdelijke ineenstortingvan het kapitalisme.

Deze tegenstelling is in het kapitalisme onoplosbaar .Deze tegenstelling is alleen op to heffen door hetSocialisme .Het is de tank van het proletariaat, wiens arbeid

reeds gemeenschappelijk is, deze tegenstelling op to los-sen. De strijd, die het hiervoor met de bourgeoisie heeftto voeren, is onverzoenlijk . Of de bourgeoisie eigentzich de vervaardigde goederen toe, of zij blijven heteigendom van hen, die ze voortbrachten . Een tussen-weg is er niet .

Met de ontwikkeling van het kapitalisme neemt dezestrijd, de klassenstrij d, steeds scherper vormen aan .diet proletariaat groeit in aantal, de tegenstellingenspitsen zich steeds meer toe . „Met het steeds afnemen-de aantal kapitaal-magnaten", zegt Marx, „neemt degrootte van de ellende, de druk, de knechting, deontaard~ing, de uitbu.itting, steeds toe." Gedwongendoor de nood grijpt de mens bewust in in de loopder historie .

31

Het proletariaat verzamelt daarbij steeds meerpolitieke; ervaring, zijn organisaties nemen toe in aan-tal, in strijdbaarheid en in kennis. Het Marxisme isdaarbij zijn sterkste wapen . Dit alles maakt de neder-laa;g van de bourgeoisie en de overwinning van hetwerkende yolk tot zekerheid. In het CommunistischManifest schreven Marx en Engels reeds : „Met deontwikkeiing van de grote industrie wordt dus onderde voeten van de bourgeoisie de grondslag zelf weg-getrokken, waarop zij produceert en zich de productentoeeigent. Zij brengt in de eerste plaats haar eigendoodgravers voort . Haar ondergang is even onver-mijdelijk als de overwinning van het proletariaat" .

Deze profetische woorden werden uitgesproken, toenhet kapitalisme nog in opkomst was en nog ontwikke-lingsmogelijkheden in zich bong .

10. Het imperialisme, het hoogste stadium van hetkapitalisme.

Tegen het einde van de vorige eeuw trad het kapi-talisme in een nieuwe periode van zijn ontwikkeling,de peri~de van het imperialisme. Het kapital'isme ver-toonde nieuwe eigenschappen, die door Lenin zijnontdekt en uitvoerig zijn beschreven in een brochure,e tot titel ~heeft het opschrift van deze paragraaf .In deze periode heeft het kapitalisme zich zeer

on,gelijkmatig ontwikkeld. Bovendien hebben alletegenstellingen in deze product'iewijze zich versoherpttot het uiterste. Daarom is het kapitalisme een sta-in-de-weg geworden voor de verdere ontwikkeling vande maatschappij, voor het juiste gebruik van deteahniek en de wetensohap .De uitgebuite klasse wordt gedwongen met al haar

32

kracht in to grijpen om de overleefde productiewijze tovervangen door een nieuwe .

Anderzijds tracht de heersende klasse al haar moei-lijkheden op to lossen met behoud van het kapitalismedoor een nieuwe verdeling van de internationalsmarkt, door oorlogen, die tot wereldoorlogen uit-groeien.Het imperialistiseh tijdvak is de phase van het

stervend kapitalisme, het is naast het tijdvak van dewereldoorlog het tijdvak waarin flu hier, dan daar,juist waar de imperialistische sehakel het zwakst is,het proletariaat op revolutionnaire wijze de machtverkrij,gt om de socialistisehe maatschappij to stiehten .De eigenschappen van het imperialisme, het mono-

po 'stische stadium van het kapitalisme zullen wijflu onderzoeken.

11. De ontwikkeling van de kapitalistischemonopolies .

Door ode grate vlueht, die de techniek genomenheeft, heeft Whet grootbedrijf zich weten to begunsti-gen en zijn positie weten to versterken . Daardoorwerden de kleine kapitalisten door de graters veelalvan de markt verdron5gen . In de handen van een kleinaantal kapitalisten concentreert zich een onmetelijkerijkdom. Er vindt een toenemende concentratie vanhet kapitaal plaats . .De France industrie is in handenvan 200 families, de Amerikaanse in handen van60 families !

De reusachtige bedrijven en combinaties van f abrie-ken in handen van deze families, maken alle kleinefabr' anten van hen geheel •af+hankelijk . De grorekapitalisten controleren bijna de gehele productie

33

van hun artikel, zij beheersen de markt, zij wordenmonopolisten .

In 1929 concentreerden in de Verenigde Staten3 metaaltrusts 70 pct . van de staalproductie. In 1930was daar de auto-industrie in handen van 2 firma's,Ford en General Motors . De General Electric beheerstde electrische industrie .

In de laatste wereldoorlogen heeft het proces vande trustvorming een ongekende hoogte bereikt . Deoorlogsproductie gesthiedde under controls van degrote trusts . Zo hielden alleen van 1940 tot 1942 inde V.S. 273.000 kleine en m~iddenbedrijven op to be-staan! Bijna de gehele oorlogsproductie geschiedde doorde trusts, die daarbij bijzonder grote winsten hebbenbehaald .De monopolies hielden niet op bij de grenzen van

het land. Internationals verenigingen van monopoliesontstonden, die de hele wereldproductie in een be-paald artikel beheersen . Een trust beheerst de alumi-nium-productie, een de koperproductie. Een paarsamenwerkende trusts beheersen de gehele chemischeindustrie. En zo is het op ieder gebied.De monopolies zijn de beheersers van de gehele

kapitalistische industrie . Hiermede heeft het kapi-talisme zijn imperialistisch stadium bere'k t. Het kapi-talisme is een n onopolistisch kapitalisme geworden .

De burgerlijke geleerden en ook de „theoretici" vande sociaal-democratic beweren, dat met het ontstaanvan monopolies de concurrentiestrijd verdwijnt. Hetkapitalisme wordt „geordend", beweren zij . Zij schrij-ven zelfs de leuze van „ordening in het bedrijfsleven"in hun vaandel en zij menen dat met die „ordening"een erode zal komen aan de steeds wederkerendecrises .In werkelijkheid voeren de monopolies tot een nog

34

grotere anarchie van de kapitalistische markt, omdatde hoofdtegensteiing van het kapitalisme niet wordtopgelost. Het resultant is een verscherpte concurrentie-strijd tussen de monopolies in de verschillende landen .De strijd om afzetgebieden en om grondstoffen wordtsteeds verder verscherpt, ok de strijd om een nieuweverdeling van de „invloedssferen" op de internationalsmarkt. Deze strijd van de monopolies van de kapi-talisten van de verschillende landen is de oorzaakvan de imperialistische oorlogen .

12. De ahnacht van het bankkapitaal .

Bij het begin van het kapitalisme was hat de taskvan de banken om voorschotten to verlenen; zijleenden tegen rents het geld uit, dat anderen hunter bewaring hadden gegeven . De concentratie echtervindt niet alleen in de industrie plants, maar ook inhet barikwezen .Enorme geidsommen verzamelen zich in de banken .

Het gevoig daarvan is, dat de banken, die crediet ver-lenen aan de kapitalist, hun voorwaarden daarbi,jzodanig steilen, dat het bedrijf van die kapitalist ge-heel under hun invloed komt to staan . Ook gaan debanken er yank zeif toe over, geheel nieuwe be-drijven op to richten .Op deze wijze ontstaat een vergroeiing van het

bankkapitaal met het industriekapitaal . Dit met elkaarverbonden bank- en industriekapitaal noemt men hetfinanciers-kapitaal .De grootste bank-firms in de wereld is het Huis

Morgan in New York. Een zeer grout gedeelte vande grout-industrie in de Verenigde Staten wordt doordit bankiershuis gecontroleerd. Wij noemen de grootste

35

auto-industrie, de General Motors en de Telegraaf- enTelefooi aatschappij, die 2/3 van de telefoontoestel-len van de gehele wereld controleert. Het bankiers-huis controleerde in de V.S. voor de laatste wereld-oorlog industrieen en ondernemingen, waarin meerdan 80 milliard dollar waren belegd!Ook buiten de Ver. Staten is de macht van het

Huffs Morgan enorm! Morgan heeft de oorlog van1914--'18 )gefinancierd. Aan alle leningen na die oorlogheeft Morgan zijn medewerking verleend . In detweede wereldoorlog is dit niet anders geweest . Ennu staat de Amerikaanse „Im- en Exportbank", diehet herstel in de verwoeste gebieden moet financieren,order controle van het Huffs Morgan. Daze bank ver-bindt allerlei politieke voorwaarden aan het verlenenvan crediet, alle er op gericht om de macht van hetkapitaal stevig to verankeren tegen de stroom vandemocratic en socialistisch verlangen .Op deze wijze concentreren de productie-krachten

van de hele wereld zich in harden van slechts encelebankiers. Zij zijn ook de ware heersers in de kapi-talistische landen, ook al ,geven deze zich nog zo'ndemocratisch tintje . Tegen de wil van de grote finan-ciers kan in geen enkele kapitalistisehe staat een minis-terie worden gevormd. Als jets in de regering hun nietaanstaat, behoeven zij slechts een financiele druk uitto oef even en de ministers vliegen van hun zetels.

Het tijdperk van het monopolie-kapitaal of impe-rialisme is het tijdperk van de heerschappij van degrote b k 'ers,

13. De slavernij der koloniale valkeren .

V~or het imperialistische stadium van het kapi-talisme voerden de kapitalistische landen hun over-

36

schot van waren uit naar industrieel achtergeblevenlanden en verkochten daze daar. Maar in hat impe-rialistische tijdperk heeft mast de uitvoer van warenook de uitvoer van kapitaal een bijzonder belangrijkebetekenis verkregen.De geld-magnaten beleggen hun kapitalen graag in

kolonien en half'kolonien . Daar zijn grondstof fen enarbeidskrachten goedkoop . De werkende massa's in dielanden zijn no,g weinig klassebewust, zij zijn nietzo georganiseerd als in de kapitalistische landen . Daar-door konden de kapitalisten in landen als Indonesia,India, China, Afrika, Zuid-Amerika, de arbeiders enhun families onbeperkt uitbuiten. Loners van eendubbeltje per dag waren daar heel gewoon . Op diewijze verkregen de kapitalisten extra winst . De kapi-taaluitvoer naar achtergebleven landen ,,is een bij -zonder vette, en bijzonder gemakkelijke buit", zegtLenin .Maar doordat de kapitalisten in de kolonien een

industrie opbouwen, ontstaat daar een modern prole-tariaat . De kracht van de koloniale volkeren tegende imperialisten wordt daardoor versterkt, de tegen-stellingen tussen de kolonien en de onderdrukkersworden starker . „De bevolking der aarde", zegt Stalinin de „Beginselen van hat Leninisme", ,,is gesplitst ineen handvol „vooraanstaande" kapitalistische landen,die grote koloniale en afhankelijke landen uitbuitenen onderdrukkers en in een overgrote meerderheidvan koloniale en onderdrukte landen, die genoodzaaktzijn, strij d to voeren voor de bevrij ding van hatimperialistische juk ."Na daze tweeds wereldoorlog is de maeht der kolo-

niale volkeren zo versterkt, dat de imperialisten ge-dwongen zijn, een nieuwe tactiek toe to passers . Vroe-ger steunden zij op de feodale machthebbers, sultans

37

en vorsten. Maar flu ~hebben bijvoorbeeld de Ameri-kanen de Philippijnen „vrij" verklaard; zij hebbende maeht gelegd in handen van de inmiddels opge-komen inheemse bourgeoisie, die als hun zaakwaar-nemer optreedt . Door financi~le overeenkomsten metdie bourgeoisie blijf t de gewezen kolonie geheel enal in de macht 'van de Amerikaanse imperialisten .Een zelf de politiek voeren de Engelsen ook in hun

kolonien, terwijl het Nederlandse kapitaal, voor zoverhet niet tegen de erkenning van de Indonesiscdhe Repu-bliek is en door e'en oorlog de koloniale verhoudingwit herstellen, hetzelfde spelletje hoopt to kunnenspelen .

14. De iniperialistische oorlogen.

In de koloniale en half-koloniale gebieden stoten deimperialisten van het ene land op de concurrentievan de kapitalisten van het andere land .Eij het begin van deze eeuw waren alle gebieden,

die voor kolonisatie in aanmerking kwamen, onderde grote imperialisten verdeeld . In de afhankelijkelanden was ~de markt verdeeld in invloedssferen vande grootmachten.Maar het kapitalisme heeft zich ongelijkmatig ont-

wikkeld. De bourgeoisie van landen als Duitsland,Japan en de Verenigde Staten, die later den die vanEngeland en Frankrijk groot was geworden, eiste haarpleats op onder de zon . Zij wilde uitbreiding van dehaar toegewezen mai~kten . Dit doel joeg zij na metalle middelen . Eerst de diplomatieke druk gepaardmet 'de uitrusting van een sterk leger, tenslotte deoorlog.Het imperialisme veroorzaakt onvermij delijk impe-

38

rialistische oorlogen, oorlogen om afzetgebieden voorgoederen en voor kapitaal, oorlogen om grondstoffenen arbeidskrachten, kortom, oorlogen om de wereld-heerschappij .De oorlog van 1914 '18 was zo'n imperialistische

oorlog tot herverdeling van de wereld. Duitsland enzijn bonidgenoten werden verslagen en door het Ver-drag van Versailles van hun kolonien beroof d . Detegenstellingen in het imperialisme warm nog grotergeworden en de Duitse bourgeoisie organiseerde eerstde Hitler-terreur om zijn „binnenlandse vijand" tolijf to gaan . Weer heeft Duitsland verloren . Er ismaar een middel om sen nieuwe Duitse agressie tovoorkomen: het vernietigen van het Duitse monopolie-kapitaal.

15 . De algemene crisis in het imperialistischekapit l'sme.

Doordat het economische leven van de kapitalis-tische wereld zo innig verstrengeld is, wordt in hetimperialisme de crisis tot een wereldcrisis, die onge-kend hevige vormen aanneemt .

De crisis van het kapitalisme is nog vergroot dooreen nieuwe tegensteiling, n .l, die tussen het kapita-listische deel van de wereld en het socialistisehe deel .Over dit socialistische deel heeft het internationalsmonopolie-kapitaal Been macht. Wel kan het er meehandel drijven, op voet van gelijkheid, maar het kandit deel niet meer gebruiken als uitbuitingsobj ect .De kapital~istische wereld is kleiner geworden . her-

door wordt het ook zo begrijpe+lijk, dat het kapitalismegeen -enkel middel onbeproef d zal laten om uitbreidingvan het socialisme tot andere landen to verhinderen.

39

Kwamen vroeger in het kapitalisme crises voor, flukan men spreken van een crisis van het kapitalismezelf. De kentekenen hiervan zijn de volgende : kortetijden van betrekkelijke voorspoed, gepaard met meerof minder werkloosheid, afgewisseld door periodenvan onderproductie, zoals nu na de tweede wereld-oorlog, of van overproductie met vele tientallen mil-lioenen werklozen . De werkloosheid strekt zich tij denseen crisis veroorzaakt door overproductie, behalve totde arbeiders in de industrie, ook uit tot die van hetland, tot de „hoedenproletariers", de werkers op kan~toor en bureau, tot de intellectuelen, ingenieurs, kun-stenaars. De lonen dalen ongekend : in de verenigdeStaten met 35 pct., in Duitsland met 50 pct, in de laatstegrote crisis .Terwijl millioenen ondervoed zijn en in vodden

rondlopen, zijn de opslagplaatsen der kapita''sten over-vol. Om de prijzen to doen stijgen, vernietigen dekapitalisten enorme hoeveelheden goederen . In Ar-gentinie weed het graan in locomotieven verstookt,in Nederland de groente naar de mestvaalt gebracht .

„Een maatschappelijk systeem", zei .Stalin, ,,dat nietweet, wat het met zijn overvloed van producten moetdoen, en ;gedwongen is, deze overvloed to verbranden,terwijl under de massa's werkloosheid, hunger enellende heersen, een dergelijk maatschappelijk systeemheeft zijn elgen doodvonnis uitgesproken ."Ook na deze tweede wereldoorlog is het streven

van het kapitalisme alleen geridht op winst . Zo konhet gebeuren, dat in Nederland opnieuw, ondanks alhet gebrth, weer groente werd „doorgedraaid" envernietigd .

40

16 . Het fascisme, een instrument tegen dearbeidersklasse .

De verscherping van de uitbuiting, de nood en deellende van de grote massa, verhevigt de klassenstrijd .Voor het kapitalisme dreigt het gevaar van massale ac-ties van het proletariaat, gesteund door brede lagen vande kleine burgerij, van de intellectuelen en van dekleine boeren. De pijlers van het kapitalistische gebouwdreigen to wankelen.Naast de economische strij d tegen het werkende

yolk, levert de monopolistische bourgeoisie een strijdop het gebied der ideeen . Met 'brallende, demagogischeleuzen probeert zij het klein-burgerdom, de boeren,de intellectuelen en ook het proletariaat bang tomaken voor het Communisme en to winnen voor een„nieuwe ideologie", die de klassenstrijd verwerpt endie aan ieder, die maar luisteren wil, gouden bergenbeloof t .

Een vootheeld van een dergelijke ideologie is hetfascisme . Het brutale van de fascistische ideologie is,dat zij zich tegen het kapitalisme verklaart, terwijl zijin werkelijkheid het instrument is van het meestreactionnaire deel van de grote bourgeoisie .

In Duitsland is dat zonneklaar ge~bleken . Nadat hetin 1933 de machht had gegrepen, werden alle arbeiders-organisaties vernietigd, de leiders en vele leden wer-den gruwelijk gefolterd en vermoord . Alle democra-tische veroveringen, die de arbeidersklasse met moeitebehaald had, werden vernietigd . Anderzij'ds werdende monopolisten helemaal bass in eigen huffs, zij wer-den volgens het „leidersprincipe", „leider" in huneigen bedrijf .Na de machtsgreep verflauwde de demagogic van

het fascisme in Duitsland geenszins . De ontevreden-

Nieuwe were!d 4 41

held werd afgereageerd op minderheden, op Joden enPolen. Een gruwelijke rassenihaat werd gepredi'kt . Debinnenlandse moeilijkheden werden op rekening ge-schoven van de ,,kapitalistische omsingeling" en gavenaanlei .g tot peen chauvinistische schreeuwcampagneals de wereld voordien niet had gekend .Door de machtsgreep van Hitler werd de werk-

loosheid verminderd. Dat kwam, ~doordat de bour-geoisie, na de vernietiging van de „binnenlandsevijand", - de klassebewuste arbeiders, ode pacif isti-sche intellectuelen en anderen -, de oorlog tegende „buitenlandse vijand" ging voorbereiden . Het mili-tairisme vierde hoogtij . Er werd een enorme roofbouwgepleegd op de binnenlandse volkshuishouding en juistop het moment, dat een algemeen bankroet voor dedear stond, ontketende het fascisme de laatste wereld-oorlog .Na de nederlaag van Duitsland en Japan is het

fascisme niet dood. Het is de regeringsvorm bij uit-nemendheid van het monopolistisch grootkapitaal . Zo-als de monopolist heerst als absolute heerser in zijneigen bedrijf, zo wil hij ook heersen in de staat .

Imperialistisch kapitalisme en fascisme behhoren on-af scheidelijk bij elkaar . Als de volksmassa's zich nietwhen platen bedriegen, door allerlei halfzachte dema-gogen van de zogenaamde volkspartijen, dan heeft de„democratische" methode van de kapitalistische wereldafge+daan en de een of andere „sterke man" wordtgeroepen, om, hoe dan ook, de kapitalistische „orde" to„~handhaven" .

17 . Het imperi 'sme, het stervend kapitalisme.

In de loop van zijn ontwikkeling heeft het kapi-talisme de productiekrachten verhoogd en een grote,

42

alles omvattende industrie ,geschapen . Daar nee heefthet de grondslag gelegd om de productiemiddelen ingemeenschaps-bezit to brengen, om de maatschappijsocialistisch in to richten . Dit was zijn historischetask.

Toen het kapitalisme nog niet imperialistisch was,verhoogden de kapitalisten voornamelijk hun winstdoor de productiekosten to verlagen . Daartoe ont-wikke+lden zij de techniek en pasten de nieuwstemachines en productiemethoden toe en de prijzenkonden dalen . Maar in ode periode van het imperia-lisme, flu de industrie in handen is van weinig mono-polisten, .gelukt het hun, omdat zij de markt beheer-sen, de prijzen hoog to houden, ja zelfs to verhogen,terwijl de productiekosten verder dalen door weernieuwe ontdekkingen .

Daardoor verdwijnt tot op zekere hoogte de prikkeltot verdere technische vooruitgang. Talloze nieuweuitvindingen worden niet verwezenlijkt om de winstniet to verkleinen . Men kan electrische lampen makenvan vrijwel onbeperkte levensduur. De kapitalistischeindustrie maakt expres lampen met een beperktelevensduur. Uitvindingen, om textielgoederen een zeergrote duurzaamheid to verlenen, worden in de brand-kast gestopt . De monopolies worden dus een rem voorde verdere ontwikkeling der productiekrachten . Alleenop het gebied der oorlogsindustrie en der bewapeningworden kolossale inspanningen verricht . In de V.S .worden milli.arden dollars uitgegeven voor atoom-bommen en raketten .Alleen op het gebied der vernietiging kept het

imperialisme vooruitgang. Het imperialisme is eenstervend kapitalisme .

De kapitalisten zelf veranderen ook . Vroeger con-troleerden zij de productie in hun bedrijf en deden

43

de zaken. Nu vertrouwen zij deze werkzaamhedensteeds meer toe aan betaalde directeuren . Zij Ievenvan de opbrengst van hun papier, zij ,,knippen" huncoupons en zij voeren een geheel parasitair bestaan.

18 . Het imperialisme, het voorspel van het socialisme .

De kapitalistische maatschappij ontwikkelt zich on-gelijkmatig . Engeland was in het begin van de vorigeeeuw de smidse van de wereld . Andere kapitalistischelanden, zoals Duitsland en later nog de VerenigdeStaten van Amerika, hebben Engeland inge'haald envoorbijgestreefd. Tij dens het imperialistische tijdvakversterkt de ongelijkmatige ontwikkeling zich. Hetene land ontwikkelt zich sprongsgewijze in vergelij ng tot het andere land en verdringt het van dewereldmarkt . Deze snel opgekomen landen veroor-zaken militaire „conflicten", zij herverdelen de reedsopgedeelde wereld. Hierdoor ontstaan nieuwe con-flicten tussen de imperialisten, terwijl bestaande con-flicten erdoor worden verscherpt.Na de tweede wereldoorlog werden de spanningen

voorna:m.elijk veroorzaakt doordat de industrieel sterkantwikkelde Ver . Staten van Amerika zich geroepenvoelden de machtsposities van shun imperialistischeconcurrenten overal op de wereld over to nemen .Een land, dat zich op een zeker moment gaat

industrialiseren, maakt gebruik van de nieuwste tech-nlsehe middelen . Deze nieuwe industrieen werkengoedkoper dan die van de oudere kapitalistische lan-den en zo konden Japan en de Verenigde Staten metsucces Engeland en Frankrijk van aanzienlijke mark-ten 'beroven.De snelle opkomst van de nieuwe imperialistische

44

landen eist een herverdeling van de wereld. Daaromis het imperialisme een tij dvak van oorlogen .

Anderzijds bergt de ongelijkmatigheid van de ontwik-keling de mogelijkheid in zich, dat de keten van het im-perialisme daar breekt, waar deze het zwakst is . De ar-beidersklasse brengt daar de macht van de kapitalistnten val en bouwt daar de socialistische maatschappij op .

Lenin schreef reeds in 1915 : „De ongelijkmati'gheidvan de economische en politieke ontwikkeling is eenonvoorwaardelijke wet van het kapitalisme . Hieruitvolgt, dat de overwinning van het socialisme oor-spronkelijk in weinige of zelfs in een enkel kapitalis-tisch land mogelijk is" .Het imperialisme is niet alleen het tijdvak van

oorlogen, het is ook het tijdvak van sociale revoluties,van het ontwaken van de koloniale volkeren . Hetimperialisme is daarvan het voorspel .

Dit apes betekent niet, +dat het kapitalisme vanzelfzijn einde tegemoet gaat en dat het proletariaat vanzelfaan de macht zal komen. De theorie van de automati-sche overgang van kapitalisme naar socialisme is korenop -de molen van de kapitalisten, daar het gevolg er vanis, dat de arbeidersklasse van haar strij d afstand doet .De arbeidersklasse moet het ten ondergang ge-

doemde kapitalisme ten val brengen. ~De voorwaardendaartoe worden door de ontwikkeling van het im-perialisme begunstigd. De arbeidersklasse moet degeboden mogelijkheden 'benutten door zidh to scholenvoor haar tack, door een hechte partij op to bouwen,die leiding kan geven aan die tank . Hoe meer klasse-bewust het proletariaat is, hoe meer opoff eringsgezind,hoe beter het georganiseerd is in de CommunistischePartij, des to sneller zal het kapitalisme vernietigdworden, des to speller zal de socialistische maat-schappij worden opgebouwd.

45

HOOFDSTUK II

De socialistische en de communistische maatschappij .

1. Het ontstaan van de Sovjet-Unie

Het tsaristische Rusland .Het eerste land, waar het kapitalisme werd ver-

nietigd, was het tsaristische Rusland . De October-revo-lutie maakte in 1917 daaraan een einde, doordat de Rus-sische arbeidersklasse in een hecht verbond met deacme boeren en andere werkende lagers van het Rus-sische yolk de macht stevig in handers nam en tegende bedekte en openlijke sabotage der verslagen bour-geoisie in, de socialistische maatschappij begon op tobouwen .

Het is geen toeval, dat juist in het tsaristische Rus-land de arbeidersklasse de macht kon veroveren en datjuist daar de keten van het imperialisme brak . Hettsaristische Rusland was een knoappunt van alle tegen-stellingen van het imperialisme .

De arbeiders werden er sterker uitgebuit dan in deandere kapitalistische landen. In Engeland verdiendeeen bankwerker gemiddeld 2 Roebel 80 kopeken perdag tegen in Rusland slechts 80 kopeken, (Een kopeke~s een honderdste Roebel,) Een geschoolde arbeider

46

verdiende in Duitsland dagelijks 1 Roebel 80 kopeken,in Rusland slechts 20 kopeken . Bovendien was de werk-week zeer lang . Volgens de officiele statistiek bedroegdeze 74 uur per week . Sociale instellingen, zoals werk-lozensteun, uitkering bij ziekte, e .d, ontbraken geheel,op het platteland bestonden nog de allerschandelijk-

ste overblijfselen van de lijfeigenschap. De landgoed-bezitters waren er volslagen heer en meester. Deboeren leefden er op een uiterst laag niveau, als vee .

Het bleef niet beperkt tot de kapitalistische onder-drukking. „Het tsaristische Rusland was een haard vaniedere snort onderdrukking", schreef Stalin in „DeGrondslagen van het Leninisme", „zowel van de kapita-iistische, alsook van koloniale en militaire onderdruk-king in haar meest onmenselijke en barbaarse vorm ."De onderworpen volkeren in de Kaukasus, in Midden-Azie en in het Verre Oosten werden van hun grondberoofd, uitgeplunderd, onderdrukt en uitgeroeid . Debuitenlandse politiek tegenover China, Perz:e en Tur-kije was een politiek van brutaal imperialisme . ,,In hettsarisme waren de meest negatieve kanten van het im-perialisme geconcentreerd en in het quadraat ver-heven," schreef Stalin .Verder was het Tsaristische Rusland ten nauwste

verbonden met het West-Europese imperialisme : 90 %van de aandelen in de mijnindustrie, 50 % van die in demetaal- en machine-industrie waren in handen van hetbuitenlandse kapitaal . Het tsaristische Rusland was degrootste reserve van het West-Europese imperialisme ;het stelde aan de Westerse imperialistn in de eersteWereldoorlog millioenen soldaten ter beschikking .

Het tsaristische Rusland was de kern van de reactiein Europa, het zwaartepunt van de strij d tegen de ar-beidersbeweging en van de onderdrukking der Azia-tische volkeren .

47

De arbeidersklasse in Rusland .Daartegenover stood dat Rusland, hoewel het niet

sterk was geindustrialiseerd, een sterk geconcentreerdeindustrie bezat met de meest revolutionnaire arbeiders-Ilasse in de wereld, nauw verbonden met de boeren,die eeuw na eeuw een hardnekkige strijd hadden ge-voerd tegen de lijfeigenschap . Iedere eeuw vonden erenige massale opstanden plaats van boeren, die hunknechtschap wilden verbreken . De revolutionnairetraditie was er levend . Ten slotte bezat de Russischearbeidersklasse een groot aantal voortreffelijke leidersmet Lenin aan de spits, die in de verbanning en in deemigratie zich vertrouwd konden maken met de theo-rie en de praclijk van alle revolutionnaire bewegingenen die, gewapend met die kennis, een hechte, strij d-vaardige en goed onderlegde Communistische Partijhebben weten op to bouwen .

De revolutie van 1905.In het begin van deze eeuw hoopte de brandstof voor

een revolutionnaire explosie zich op : crisis in de indus-trie, nog verder toenemende ellende op het platteland .Toen bovendien het tsarisme een imperialistische oorlogtegen Japan verloor, brak in 1905 de revolutie uit .Deze revolutie werd ondernomen door delen van de

vooruitstrevende bourgeoisie, deze revolutie had eenburgerlijk democratisch karakter. De omstandighedenwaren echter zo, dat het proletariaat er een belang-rijke rot in kon spelen, wat het ook gedaan heeft .

De revolutie ging verloren, maar de arbeidersklassehad zo'n schat van ervaringen opgedaan, dat deze revo-lutie de generate repetitie werd voor die in 1917 .

Na de revolutie trod een periode van stilstand inen zelfs van terugtocht voor de arbeidersklasse. Om-streeks 1910 ging echter de Russische arbeidersklasse

48

weer tot de aanval over tegen de reactie . Stakingenbraken uit. Massale bewegingen ontstonden tegen debarbaarse terreur-methoden van het tsarisme . De Com-munistische Partij verstevigde haar rijen .

De oorlog.In 1914 brak de imperialistische oorlog uit . De par-

tijen van de 2e Internationals, de sociaal-democratischepartij en van alle kapitalistische landen, ook die van hettsaristische Rusland, pleegden openlijk verraad aan dearbeidersklasse door, tegen alle op internationals con-gresses aangenomen resoluties in, de arbeidersklasseop to roepen de internationals solidariteit to verradenen mee to werken aan de imperialistische oorlog . Desociaal-democratische lenders liepen, op weinige uit-zonderingen na, openlijk over naar het imperialistischekamp. Lenin propageerde de omzetting van de imperia-listische oorlog in sen burgeroorlog tegen de eigenbourgeoisie. Daartoe moest zelfs de arbeidersklasse denederlaag van de eigen bourgeoisie in de imperialis-tische oorlog begunstigen om deze bourgeoisie zoveelmogelijk terverzwakken .

De Februari-Revolutie .In Februari 1917 werd door sen opstand van arbei-

ders en soldaten in St. Petersburg (later Petrograd, fluLeningrad) het tsarnsme ten val gebracht . Door de aan-houdende nederlagen, door de millioenen offers in deoorlog, door de niet meer to dragen ellende, greep hetyolk de macht. Zij wensten brood en vrede. Maar, ter-wijl het yolk voor vrijheid, vrede, land en brood vocht,vormde de liberals bourgeoisie en de landadel senregering. Naast deze stond de in de revolutie gevormdemacht; die van de raden van arbeiders, boeren en sol-daten, de Sovj ets.

49

Deze raden hadden de macht kunnen grijpen als deklein-burgerlijke, wankelmoedige, niet-consequente ele-menten, zoals de sociaahdemocraten en de sociaal-revolutionnairen, die de meerderheid in die raden vorm-den, de macht niet hadden uitgeleverd aan de regeringvan de bourgeoisie . Deze bleak binnen de kortst moge-lijke tijd even imperialistisch to zijn als de regering vande Tsaar. De oorlog ward voortgezet . De beloften wer-den niet vervuld. Daarom eiste Lenin hat voortzettenvan de revolutie, om de macht in handen van hat prole-tariaat en de arme boeren to leggen .Terwijl de verbittering en de ontgoocheling bij de

massa's groeide bij de dag, warden de leiders dersociaa -democraten in de regering opgenomen . Ook zijwilden de imperialistische oorlog voortzetten. Hierdoorwarden zij tot een directe en openlijke vij and van dearbeidersklasse en de massa's wendden zich in weinigemaanden snel .van hen af. De „mensjewiki", de sociaal-democraten, pleegden verraad aan hun leuze „vredeen brood". Kerenski, de „socialist", dreef de soldatenwear naar hat front, waar zij een bloedige nederlaagladen .In Petrograd 1~et Kerenski op arbeidersdemonstrati`sschieten. De terreur richtte zich tegen Lenin en deCommunistische Partij .

Daar de regering de eisen van de arbeiders en boerenniet inwilligde en er openlijk tegen optrad, groeide hataantal communisten (,,bolsjewiki") snel in de Raden vanafgevaardigden, in de Sovj ets .

Het bleak zonneklaar, dat alleen de Communisten eendoelbewuste strijd voerden, toen een Tsaristische Gene-raal, Kornilow, met medeweten van Kerenski, probeer-de een staatsgreep door to voeren en in Petrograd eenbloedbad aan to richten. Op de roep der Bolsjewiki ver-hief de arbeidersklasse zich en versloeg Kornilow .

50

De October-Revolutie .De arbeiders kozen nieuwe Sovjets . In Petrograd en

Moskou kregen de Communisten de meerderheid . H-tleger werd er zich van bewust, dat alleen de bolsjewikihet land vrede konden geven . Ook de boeren zagen, datzij door alle andere partijen alleen maar bedrogen wer-den. De tijd was riip voor de socialistische revolut :De leiding van de Communistische Partij besloot tot deopstand tegen de regering van verraders .

In enige uren werd in Petrograd, op de 7e November19'17, de regering ten val gebracht . De ,gehele machtin het land grog in weinige dagen overal over in dehanden van de Sovjets, de raden van arbeiders, soldatenen boeren. De revolutie legde de grondslag van desocialistische opbouw in een zesde gedeelte van dewereld .

De Communistische Partij loste haar beloften in . Haareerste daden waren het sluiten van de vrede, het zon-der schadevergoeding verdelen van de grote landgoede-ren under de acme boeren, het instellen van arbeidercontrole in de bedrijven en het nationaliseren van debanken. Daarmede deed het proletariaat zijn eersteschreden op de weg van het vernietigen van het kapi-talisme en het opbouwen van het socialisme .

2. Het gemeenschappelijke bezit is de grondslag vanhet socialisme .

Productiemiddelen algemeen bezit .In tegenstelling tot de kapitalistlsche maatschappij,

waar de productiemiddelen in het bezit zijn van slechtsenkele personen, zijn in de socialistische maatschappijde productiemiddelen algemeen bezit, zij behoren toeaan het gehele werkende yolk.

51

De grond, de landerijen, de mijnen, de olievelden, defabrieken, de spoorwegen, de schepen, kortom alleproductiemiddelen en alle transportmiddelen wardenin de Sovjet-Unie aan de kapitalisten ontnomen en alseigendom van de staat in handers gelegd van de arbei-ders en de boeren .

In ears kapitalistische staat is hat particuliere bezitheilig en onaantastbaar, in een socialistische staat wordthat algemeen socialistisch eigendom beschermd met allem'iddelen, waarover die staat beschikt .

Een socialistische maatschappij kept ook persoonlijkbezit. Dit is nooit persoonlijk bezit aan productiemid-delen, maar bezit aan verbruiksgoederen, bestemd voorpersoonlijk gebruik : kleding, meubelen, boeken,muziekinstrumenten, enz .

Een nieuwe mans.In de socialistische maatschappij is door hat gemeen-

schappelijk bezit aan productiemiddelen hat bestaanvan verschillende klassen beeindigd . De klasse der uit-buitende kapitalisten is verdwenen, maar ook de klasseder bezitloze proletariers . Er is een geheel nieuw ge-slacht ontstaan van mensen, die zelfbewust door hatleaven gaan, die hun verantwoordelijkheid voor desamenleving kennen en voor wie hat levers waard is ge-leef d to worden. In de socialistische maatschappij ont-staat, zoals in de Sovjet-Unie gebleken is, een geheelnieuw type mans .Onder hat kapitalisme werkt de arbeider voor de

kapitalist, die de meerwaarde in zijn zak steekt, om ernaar believers mee to handelen . De arbeider bezit geenmogelijkheid om made leiding to kunnen geven . Voorhem is de arbeid slechts een vreugdeloze last. Het leversbegint slechts voor hem als hat werk ophoudt .Onder hat socialisme werkt de arbeider voor zijn

52

eigen staat, voor zich zelf . Hijzelf is volkomen verant-woordelijk voor zijn productie en hij heeft een volledigemedezeggenschap in zijn bedrijf . Able plannen voorproductie zijn volkomen openbaar, iedere arbeiderneemt er kennis van en levert er zo noclig critiek op .Bij een bouwwerk b .v. hangen ode blauwdrukkenop een plaats, zichtbaar voor iedereen. Te alien tijdekan ieder, die dat wil, er inlichtingen over vragen, op-merkingen maken, verbeteringen voorstellen. Vooriedere doorgevoerde verbetering wordt hij ruim be-bond. Het werk is op die wijze interessant . Het leverenvan goed werk is een erezaak, een levensroeping . Eenarbeider, die in het productieproces verbeteringen weetaan to brengen, wordt opgeleid tot ingenieur . Able ran-gen en beroepen staan voor hem open .In de socialistische maatschappij wordt het werk tot

een wedstrijd. Hij, die in de Sovjet Unie de beste pres-taties levert, wordt een „held van de arbeid" en genietbijzondere voorrechten. De „Stachanow-beweging" iseen voorbeeld van deze wedstrijd bij de productie,waarbij vooral door het invoeren van nieuwe, beterewerkmethoden de productie sterk toeneemt .

3. De economie in een socialistische maatschappij iseen planmatige econonxie.

Het Plan-Bureau .In de kapitalistische maatschappij produceert de kapi-

talist om de winst en niet om de behoef ten to bevredigen .De productie verloopt in het wilde weg, zonder plan .

In de socialistische maatschappij is dat geheel anders .Het zwaartepunt van de gehele volkshuishouding wordtgelegd in handen van het „planbureau" . Dit planbureauonderzoekt nauwkeurig de productiemogelijkheden vanable fabrieken, werkplaatsen, mijnen, etc, van het ge-

53

hele land. Het onderzoekt verder alle mogelijkhedentot vervoer. Het onderzoekt anderzijds de behoeftenaan goederen van allerlei snort . Dan step het een pro-ductieplan op, gewoonlijk voor 5 jaren, waarbij die goe-deren worden geproduceerd, die in de behoeften vande bevolking voorzien .

Deze behoeften zijn velerlei . Deze behoeften zijn zelfszo groot, dat de industrie deze niet bevredigen kan . De5-jarenpiannen voorzien dan ook in een enorme ont-wikkeling van de industrie en van de landbouw orndaardoor de stoffelijke behoeften to kunnen bevredigenen om zodoende de grondslag to leggen voor een onge-kende verheffing van de gehele cultuur .

Het plan-bureau stelt normen vast voor de productieen voor een verhoging van de productie . Dit betekentniet, dat de gehele industrie in een enorm keurslijfwordt gewrongen. Integendeel, er is alle ruimte voorhet persoonlijk initiatief. Het kapitalisme kept alleenhet „persoonlijk initiatief" voor de bourgeoisie, de socia-listische Sovj e t-Unie kept het persoonlijk initiatief vooriedere werker .De bedrijven gaan hele wedstrijden aan, socialistische

wedstrij den, om de plannen to overtreffen.Al naar gelang de productie wordt overtroff en, step

het planbureau nieuwe cijf ers vast voor de gehele pro-ductie en brengt verbeteringen aan in de bestaandeplannen. De planmatige economie is dus niet star, maarlevend. Neemt de productie speller toe dan geraamdwend, dan is het mogelijk eerder tegemoet to komenaan de bevrediging van de behoeften van de mensen .Het eerste 5-jarenplan werd in 4 jaar voltooid .

Crisis overwonnen.In een socialistische maatschappij zijn crises onmoge-

lijk. Er kan ni . nooit een tegenspraak bestaan tussen de

54

groei der productiekrachten en de koopkracht, daardoor het ontbreken van meerwaarde het loon gelijketred houdt met de verrichte arbeid . De socialistischeSovjet-Unie kept geen crisis en wordt geheel niet be-roerd door de economische stormen in de haar om-ringende kapitalistische wereld .Het kapitalisme is onafscheidelijk verbonden met

werkloosheid ; de socialistische maatschappij kent geenwerkloosheid . Alle harden zijn nodig om de productieto verheff en tot het gewenste peil . Als de productie debehoefte bevredigen kan, daalt het aantal arbeidsurenbij gelijk blijvende beloning . In de socialistische Sovjet-Unie behoort, sedert het doorvoeren van de 5-jaren-plannen, de werkloosheid tot het verleden .Het kapitalisme heeft bij zijn ontwikkeling grote

groepen boeren gerulneerd . In de kapitalistische maat-schappij zijn de boerenarbeiders de slechtst betaaldearbeiders . Er heerst een groot verschil tussen het plat-teland en de stad . Het kapitalisme verwaarloost in lan-den als Nederland de productie van landbouwgewassen.De industrialisatie en de mechanisatie dringen slechtsheel langzaam door op het platteland .

In een socialistische maatschappij - en de Sowjet-Unie levert hiervoor weer het bewijs -- worden de ver-schillen tussen platteland en stad opgeheven . De armeboeren, die vroeger een hongerleven leidden temiddenvan een rijkdom van producten, die zij voortbrachtenvoor de internationale markt, hebben hun grond ver-enigd in grote landbouw-collectieven, die zij gezamen-lijk bewerken. Daarbij maken zij gebruik van demodernste hulpmiddelen : tractoren, magi- en dors-machines, enz. Het hele levenspeil en de hele wijze vanleven in het socialistische dorp is volslagen veranderd .De hogere cultuur van de steden is ook tot het dorpdoorgedrongen.

55

4 . In een socialistische maatschappij heerst vrijheidvoor alle werkers.

Geen vrijheid in het kapitalisme .In de kapitalistische landen heerst een zeer beperkte

vrijheid voor de arbeidersklasse . In fascistische landenis er van vrijheid zelfs in het geheel geen sprake . In dez.g. democratische landen bestaat een formele vrijheid,nl, een gelijkheid van alle staatsburgers voor de wet . Inwerkelijkheid mankeert er heel veel aan die gelijkheid .Dij ieder klasse-conflict blijkt dit zeer duidelijk . En bijde poort van de fabriek houdt iedere vorm van demo-cratic op. De kapitalist schrijft vorderingen en boetesvoor in zijn bedrijf, geheel in „vrijheid" . De kapitalistbezit de „vrijheid" om to doen en to laten wat hij w'il .De auto-koning Ford mag de smerigste anti-semietischevuiligheid laten drukken. Een verbod daartegen zouzijn vrijheid „aantasten" ! En in Nederland mag de pensstrijdende arbeiders zoveel belasteren als zij wil. Hetstaat haar vrij, iedere leugen to verspreiden, b .v. overde Sovj et-Unie, de Indonesische Republiek, de rol vande Communistische Partij in Nederland tij dens de laat-ste wereldoorlog, enzovoorts .

De socialistische vrijheid .In de socialistische maatschappij heerst vrijheid voor

de werkers. Zij bezitten de pers, de radio-stations, devergaderlokalen . Op hun feestdagen demonstreren zijvrij onder hun vaandels. De meest achterlijke lagen on-der het proletariaat, fabrieksarbeiders of boeren, wor-den mee omhoog gevoerd in de politieke ontwikkeling .De organisaties van de arbeidersklasse, hun partij, hunvakvereniging, hun jeugdorganisaties kunnen zich on-beperkt ontwikkelen.

56

In de Sovjet-Unie b.v. is de rol van de Vakvereni-gingen enorm groot . Zij regelen alle arbeidsvoorwaar-den, zij zorgen voor de gezondheidstoestand van dewerkers, zij bezitten sanatoria, waar zieke arbeidersweder op krachten kunnen komen, zij controleren deproductie .

In de socialistische maatschappij, zie wederom deSovjet-Unie, heerst voor ieder dezelfde mogelijkheidtot ontwikkeling . Het onderwijs is voor ieder verplichten meestal kosteloos . Ieder arbeiderskind, ieder boeren-kind, dat de aanleg bezit, gaat naar de universiteit,technische hogeschool of landbouwkundig instituut . Inde socialistische maatschappij kan ieder zich ontwikke-len overeenkomstig zijn aanleg . Voor de maatschappijgaat geen enlcel intellect verloren.

De kapitalistische staten onderdrukken, hetzij metpolitieke en economische middelen of met economischemiddelen alleen, tal van minder ver voortgeschredenvolkeren.

De socialistische staat kept geen onderdrukking vanvreemde volkeren. De Sovjet-Unie is een vrijwillig ver-bond van volkeren met gelijke rechten. Ieder yolk be-zit het recht om zich uit -de Unie of to scheiden! Vanalle voorkeursrechten, die het Tsaristische Rusland inChina bezat, heeft de Sovjet-Unie onmiddellijk na zijnontstaan uit eigen beweging volkomen afstand gedaan .Hoe armzalig steekt de houding van de Nederlandseregering ten opzichte van de Indonesische Republiekhierbij of !

In de kapitalistische landen staat de vrouw op hettweede plan . Voor gelijk werk wordt zij minder betaalddan de man. In de socialistische staat, zoals de Sovjet-Unie, heef t de vrouw geheel en al dezelfde rechten alsde man. Alle beroepen staan voor haar open. Uit deAziatische toestand van slavernij is de vrouw in het

Nieuwe wergild 5 57

Sovj et~Oosten volledig bevrij d . Zij is ook daar de ge-lijke van de man geworden .

Het leger.In de kapitalistische landen steunt de heerschappij

van de bourgeoisie op het door haar gecommandeerdeleger. Arbeiders worden nooit officier of generaal . Allecommandoposten zijn in handen van vertegenwoor-digers van de bourgeoisie, nauw verwant aan het groot-grondbezit of het monopoliekapitaal .

In de socialistische maatschappij is het leger hetleger van het yolk . De commandoposten zijn in handenvan vertegenwoordigers van de arbeidersklasse en vande boeren. Het Rode Leger van de Sovjet-Unie is eenvolksleger bij uitstek. In de laatste oorlog heef t hetsocialistische leger bewezen het beste van de wereld tozijn. De verbondenheid met het yolk bleek over-duidelijk uit de partisanenstrijd . Deze partisanenstrijd,een strijd van uitsluitend vrijwilligers achter het Duitsefront, steunende op de vrijwi hige samenwerking metde bevolking van de door de f ascisten bezette gebieden,bewijst door zijn buitengewoon grote omvang de een-heid van het Russische yolk in zijn strijd voor de socia-listische vrijheid onder de leiding en de aanvoering vanzijn communistische partij . Nergens ter wereld warenzo weinig „collaborateurs" als in het socialistische land,nergens werden meer offers gebracht voor het winnenvan de oorlog tegen het fascistische monster .

5 . Een voorbeeld van een socialistische grondwet . 1 )De drie grondwetten.Een voorbeeld van een socialistische grondwet is de

grondwet, die op 5 December 1936 in de Sovjet-Unie is1) Gegevens ontleend aan : Prof . I . Trainin: De Stalin-

Grondwet. (Uitg. Pegasus) .

58

aangenomen . Deze grondwet is de weerslag van de feite-lijke verhoudingen in de Sovjet-Unie . Deze verhoudin-gen leren wij uitstekend kennen bij het bestuderen vandeze naar Stalin genoemde Grondwet .De grondwet van de Sovjet=Unie is geboren uit de

levende werkelijkheid, zij heeft zich ontwikkeld en ver-anderd in overeenstemming met het leven zelf .

De eerste grondwet dateerde van 1918 . Zij waarborg-de vrijheid van geweten, vrijheid van spreken en ver-gaderen, vrijheid van wetenschap, gelijke rechten vooralle volkeren en rassen. Zij eiste verplichte arbeid vooralien en verplichtte het gehele werkende yolk om hetSovjetland to verdedigen.De tweede grondwet dateert van 1924 . Het hoogste

gezag werd het Congres van Sovjets van de Unie vanSocialistische Sovjet Republieken . Iedere Republiek,oefende, afgezien van vrijwillig op zich genomen ver-plichtingen in overeenstemming met het staatsrecht,een onafhankelijk regeringsgezag uit .

De uitvoerende macht in de tijdsruimte tussen tweecongresses lag in handen van Twee Kamers : de Raadder Unie en de Raad der Nationaliteiten, samen vor-mend het Centraal Uitvoerend Comite .De derde grondwet is opgesteld op een wijze, zo

democratisch, als nergens ter wereld een grondwet isopgesteld. Het ontwerp voor deze grondwet werd wij :den zij d onder het yolk verspreid, in 150 taler bediscus-sieerd, waarbij door het yolk vele voorstellen en amen-dementen werden gedaan.Deze nieuwe grondwet was noodzakelijk, om'dat de

economische verhoudingen in de Sovjet-Unie door hetwerk van de of gelopen jaren socialistisch wares ge-worden. De uitbuiting was overwonnen en de maat-schappij was alleen samengesteld uit werkers : arbei-ders, boeren en intellectuelen,

59

De Stalin-Grondwet.De grondwet bevestigt de socialistische orde . „Alle

macht in de U.S.S.R, berust bij het werkende yolk vanstad en land, vertegenwoordigd door de Sovjets vanAfgevaardigden van het werkende yolk ." Het socialis-tisch eigendom bestaat in de vorm van staatseigendoinof cooperatief of collectief eigendom .

De grondwet staat toe het kleine particuliere bezi tvan individuele boeren en kleine handwerkslieden, ge-baseerd op hun persoonlijke arbeid .De wet beschermt het recht van de burgers op hat

persoonlijk bezit van hun inkomsten, verkregen uit ar-beid, hun spaargelden, hun woonhuizen en huisraad,hun voorwerpen voor persoonlijk gebruik en het rechtop erfenis van persoonlijk bezit .'De arbeid wordt tot plicht verklaard voor iedere bur-

ger naar zijn vermogen, terwijl de beloning overeen-knmt met de geleverde arbeidsprestatie .

Dc staatsindeling van de U .S.S.R .De grondwet verzekert ook de democratische grond-

slagen van de nationaliteiten. ledere Unie~Republiekbehoudt als hoogste uiting van zijn souvereiniteithet recht, om zich vrijelijk van de U.S.S.R, of to schei-den. De U.S.S.R. bestaat uit 16 Unie-Republieken, die20 autonome republieken bevatten met voile onafhan-kelijkheid binnen hun eigen grenzen volgens hun eigengrondwet. Alle naties en rassen hebben, ongekend hunkracht of zwakheid, dezelf de rechten op alle gebiedenvan het economische, sociale, politieke en cultureleleven. En ieder, die deze gelijkheid wil aantasten, isstrafbaar voor de wet .De grondwet vermeldt ook de rechten en plichten

van de burgers . Er is geen enkele kapitalistische staat,al noemt deze zich nog zo democratisch, die met de

60

rechten van de burgers in de Sovjet-Unie wedij verenkan .Alle burgers kiezen hun vertegenwoordigers in de

Sovjets bij algemiene, directe en geheime verkiezingen .Iedere burger boven de 18 jaar bezit het recht om ge-kozen to kunnen worden. De burgers behouden hetrecht om een afgevaardigde, die niet voldoet en die hetin hem gestelde vertrouwen niet rechtvaardigt, to alientij de terug to roepen en to vervangen .Alie burgers van de Sovjet-Unie kiezen gezamenlijk

de Opperste Sovjet in de U .S.S.R. De burgers van eenbepaalde Republiek kiezen bovendien de OppersteSovjet van die Republiek . De lagere organen wordenalien door de betreffende burgers gekozen. Iedere Soy-jet is de enige uitvoerende macht - er zijn dus geenregeringscommissarissen -- en is rechtstreeks verant-woording schuldig aan de kiezers . In de Sovjet-Unie isdus de politiek van de Sovjet-regering de politiek vanhet yolk zelf !

De mens het hoogste goed .De andere rechten van de mens in de Sovjet-Unie

maken het woord van Stalin waar, dat het meest waar-devolle kapitaal in de wereld de mens is . De Sovj et-grondwet vei leent het recht op arbeid aan Iedere bur-ger. Direct na het ontstaan van de Sovjet-staat was hetdoor de vernietigingen van de oorlog en de burger-oorlog niet mogelijk dit recht to verlenen