ipqrkI swijS dw ibrqWq: ah qW prI sI -...

9

Click here to load reader

Transcript of ipqrkI swijS dw ibrqWq: ah qW prI sI -...

Page 1: ipqrkI swijS dw ibrqWq: ah qW prI sI - panjabialochana.companjabialochana.com/yahoo_site_admin1/assets/docs/Dalip_Kaur_T... · ipqrkI swijS dw ibrqWq: ah qW prI sI fw. pRYtI soFI

1

ipqrkI swijS dw ibrqWq: auh qW prI sI

fw. pRYtI soFI∗

bIqI sdI ivc nwrI dmn iek soSx Aqy ivSv ivAwpI vrqwrw hox kwrn nwrIvwd

dw pRBwv Kyqr kw&I ivAwpk Aqy qIbr irhw hY[ Awpxy smwijk, ieiqhwisk Aqy isDWqk

pirpyKW smyq BwvyN ieh icMqn Aqy cyqnw pC̀m ivc auBrI pr iesdy srokwrW Aqy soJIAW ny

swry smwjW Aqy siBAwcwrW nUM Awpxy klyvr ivc ilAw[ nwrIvwdI swihq icMqn nwmkrn dy

p`K qoN jYNfr ADwirq icMqn hox dw sMkyq idMdw hY[1 ieh mrd hox dIAW swrIAW ivl`KxqwvW

nUM rd̀ krdw idRStIgocr huMdw hY pRqMU iesqoN vI A`gy idlcsp nukqw ieh hY ik ieh AOrq hox

dIAW vI swrIAW prMprk ivl`KxqwvW nUM nkwr idMdw hY[ iesdy isDWqk cOKty muqwibk iek

AOrq nUM ausdIAW ivl`KxqwvW, ausdI siQqI ivc kYd kr idMdIAW hn Aqy ausdI AwpxI

pRikrqI dI sImw nUM AiqvwdI FMg nwl sImwbD̀ kr idMdIAW hn[ Awm Dwrnw ieh hY ik AOrq

Awpxy srIr dIAW v`K-vK̀ gRMQIAW dy sihXog nwl socdI hY, pRqMU mrd ies g`l nUM iblkul

Bu`l jWdw hY ik ausdI AwpxI srIrk rcnw ivc vI gRMQIAW hn[ auh Awpxy srIr nUM jgq

nwl isD̀y qOr qy sbMDq krdw hY Aqy ieh ivSvwS krdw hY ik auh jgq nUM vsqUpUrk rUp nwl

smJdw hY, jdoN ik auh AOrq dy srIr nUM AjIbo grIb sImwvW dy kwrn boJl mihsUs krdw

hY[2

ArsqU ny AOrq dI pirBwSw ies pRkwr id`qI sI ik AOrq kuJ guxW dIAW kmIAW dy

kwrn hI AOrq bxdI hY[3 ausdw ieh ivcwr prMprk hox dy bwvjUd vI AwDuink nwrIvwdI

icMqn dI hoNd qy auqpMn hox ivc pRqIikirAwvwdI BUimkw Adw krdw hY[ ies ivcwr dy

Anuswr AOrq dI siQqI nw kyvl hwSIAwgRsq bxdI hY blik ausdI pirBwSw vI mrd dy

pRsMg ivc hI kIqI jWdI hY[ lYvIsqRws Awpxy mh`qvpUrn AiBAwn ivc pRcIn smwjW dy keI

pRkwrW dw vrxn krdy hoey ieh is`tw k`Fdw hY ik pRikrqk hwlq nwl siBAwcwr dI rwh ieh

d`sdI hY ik iesdw inrmwx AwdmI dI Kmqw nwl hoieAw hY[ ies nzrIey qoN mrd dI pRBUqw

nUM nw kyvl sQwpqI dw bhwnw imldw hY blik ‘bwkIAW nUM’ gOx rUp ivc pyS krn dw rwh vI

sOKw ho jWdw hY[4 svwl ieh pYdw huMdw hY ik auh ikhVy kwrn hn ijnHW krky AOrq mrd dI

pRBUqw dw ivroD nhIN krdI[ jykr AOrq nUM pqI dI AwigAwkwrI vI mMn ilAw jwvy qW vI ieh

∗ muKI, post grYjUeyt pMjwbI ivBwg, AYm.jI.AYs.AYm. jnqw kwlj, krqwrpur[

Page 2: ipqrkI swijS dw ibrqWq: ah qW prI sI - panjabialochana.companjabialochana.com/yahoo_site_admin1/assets/docs/Dalip_Kaur_T... · ipqrkI swijS dw ibrqWq: ah qW prI sI fw. pRYtI soFI

2

svwl brkrwr rihMdw hY ik AijhI AwigAwkwr hox dI Bwvnw aus ivc kdoN pYdw hoeI? ies

pRkwr bhu-igxqI G`t-igxqI auqy Awpxw AiDkwr sQwpq krky zulm dI SurUAwq krdI hY qW

ies pRikRAw nUM vI AOrq dy pRsMg ivc smJxw munwisb nhIN hovygw, ikauNik AOrq iblkul vI

G`t igxqI ivc Swml nhIN huMdI[ auh ies dunIAw dI AbwdI dw 50% ih`sw hY[ jykr AOrq

dI auprokq siQqI dw kwrn pRikriqk vI mMn ilAw jwvy qW vI ieh qbdIlI dI sMBwvnw qoN

pryH ho jWdI hY[ auh Awpxy Awp nUM AijhI ZYr zrUrI vsqU mMndI hY jo kdy vI lwzmI nhIN ho

pwvygI[ hYrwnIjnk nukqw ieh hY ik ies dunIAw ivc nsl, jwq, rMg, Drm, iK`qy Aqy

BwSwvW dy AwDwr qy qW smUh bxy hoey hn Aqy ie`QoN q`k ik ienHW swry vrgW dy AwDwr au`qy keI

nvyN rwStr vI hoNd ivc Awey hn prMqU A`j q`k iek vI dyS ilMg dy AwDwr qy inrimq nhIN ho

sikAw[5 ikhw jw skdw hY ik bwkI smUhW vWg AOrq dI iek smUh vjoN pirklpnw krn qoN

pihlW iek vwr dubwrw socx dI loV hY[ AOrq dw nw koeI AqIq hY, nw koeI ieiqhws, nw

koeI Drm hY Aqy nw hI koeI sMgiTq dunIAw dI hoNd hY[ AOrqW dy ivc smUihkqw dI Bwvnw dI

kmI dy kuJ kwrn hn[ smUh dI qulnw ivc AOrq iek`lI Aqy mrdW dy ivckwr ibKry hoey rUp

ivc pweI jWdI hY, dunIAw ivc iek smUh Awpxy ivroDI smUh nUM pUrI qrHW Kqm krn bwry soc

skdw hY[ imswl vjoN nIgro goirAW qoN qMg Aw ky aunHW dI nsl nUM ies dunIAw qoN imtwaux dI

ie`Cw r`K skdy hn[ AOrq dI sm`isAw ieh hY ik auh mrd nUM pUrI qrHW ^qm kr dyx dI

klpnw vI nhIN kr skdI[ ies krky ieh ikhw jw skdw hY ik AOrq mrd ivclw AMqr

vwsqv ivc iek jYivk qQ̀ hY, ieiqhws dI koeI Gtnw nhIN[6

iesqoN A`gy svwl auTdw hY ik jykr AOrq mrd dw sbMD ienw prspr hY qW ies

pRsMg ivc AOrq nUM kuJ suivDwvW imlxIAW cwhIdIAW hn ijvyN mwlk Aqy Zulwm dy irSqy ivc

vI mwlk duAwrw Zulwm nUM kuJ suivDwvW dyxIAW pYNdIAW hn pRqMU ivfMbxwqmk siQqI ieh hY ik

AOrq nUM Zulwm vwlIAW suivDwvW vI auplbD nhIN hn[ auh hmySW mrd auqy hI inrBr rihMdI

hY[ gulwm hox dy bwvjUd vI ausnUM mrd dy nwl smg̀r rUp ivc dunIAw sWJI krn dw h`k iml

nhIN pwauNdw[ ieh vI smiJAw jWdw sI ik AwriQk suqMqrqw AOrq nUM ausdy bxdy h̀k

idvwaux ivc s&l hovygI pRMqU Aijhw aus rUp ivc nhIN vwpirAw ijsdw AMdwzw lgwieAw

igAw sI[ AwriQk rUp ivc sMpMn hox dy kwrn AOrq dI cox dw dwierw qW viDAw hY pRqMU

irSqy dI pRikrqI nhIN bdlI[7 AmIr AOrq mrd nUM iek vsqU vWg qW vrq skdI hY pRqMU

AOrq mrd dy brwbr irSqy ivc ausdw sQwn dUjYlw hI rihMdw hY ikauNik jdoN dUsrI iDr vsqU

qoN mrd dy rUp ivc AwpxI BUimkw bdldI hY qW iPr pihlW vwlI sm`isAw swhmxy Aw KloNdI

Page 3: ipqrkI swijS dw ibrqWq: ah qW prI sI - panjabialochana.companjabialochana.com/yahoo_site_admin1/assets/docs/Dalip_Kaur_T... · ipqrkI swijS dw ibrqWq: ah qW prI sI fw. pRYtI soFI

3

hY[ ies krky AOrq dI AwriQk Awqm inrBrqw dI BRWqI dw ivBMjn ho cuk̀w hY[ ies pRsMg

ivc sB qoN jitl svwl ieh hY ik iPr auh ikhVy mu`dy hn jo ik nwrIvwdI SwSqr nUM Tos

AwDwr pRdwn krdy hn[ nwrIvwdI icMqn dw ivkws ies Dwrnw nUM pyS krdw hY ik nwrI nUM

mrd dy pRkrx ivc smJx dI bjwey ausdy Awpxy mOilk pirpyK ivc smJxw hovygw[ ies

vwsqy mrd pRDwn smwj dIAW smu`cIAW DwrnwvW nUM r`d krky nwrI kyNdirq DwrnwvW dw

inrmwx krnw pvygw[ nwrIvwdI icMqk bYtI PRIfn dI pusqk dw PYiminn imsitkPYiminn imsitkPYiminn imsitkPYiminn imsitk dI ieh

it`pxI -

“The highest value and only commitment for women in the fulfilment of their own

feminity.”

auprkq sUqr dI hI vzwhq krdI hY[ AOrq mrd dy smwn drjw hwsl krn dI

Dwrnw kuJ iek SMikAW nUM jnm idMdI hY[ sB qoN pihlW SMkw ieh hY ik smwn hox dI siQqI

ivc AOrq mrd dy irSqy dw vyg Aqy ^UbsUrqI ^qm ho jwvygI[ pihlI nzr qoN auprkq pRSn

icMnH munwisb zrUr jwpdw hY pRqMU drAsl Aijhw nhIN hY[ ijQoN q`k irSqy dI KUbsUrqI dw

svwl hY qW mrd pRBUqw vwlI sUJ sMvydnw vwsqv ivc Awqm mUrSw dI siQqI hY[ ie`Qy ieh

smJx dI koiSS kIqI jwxI cwhIdI hY ik AOrq mrd ivcly sbMD irSqy dI pUrv inSicq

pirBwSw dy muQwj nhIN hn[ ienHW sbMDW dw Awpxw iek suqMqr vjUd hY Aqy AOrq mrd dI

smwnqw dy bwvzUd ieh suqMqr vzUd kdI vI ^qm nhIN ho skdw[ drAsl smwnqw dw ieh

ArQ iblkul nhIN hY ik iesqrI purS dy drimAwn vwprn vwly sbMDW nUM nkwirAw jwvy[

svwl qW AOrq dI AwpxI mOilkqw nUM jIx dw hY[ nwrIvwd icMqn ieh vI svIkwr krdw hY ik

AOrq Aqy mrd dy drimAwn kuJ mOilk iviBMnqwvW kdI Kqm nhIN ho skdIAW[ ies krky

AOrq nUM mrd vwlI AzwdI dyx dI bjwey aus dy nwrIqv nUM gOrvmeI rUp ivc AMikq krnw hI

v`fI pRwpqI hovygI[9 Anykqw ivc eykqw dw isDWq aunw hI shI hY ijMnw ik eykqw ivc

Anykqw dw isDWq pRmwixk hY[ ivkisq AvsQw ivc nwrIvwdI icMqn eykqw ivc Anykqw dy

isQWq dw hI Anusrx krdw hY[

swihq nwrIvwdI icMqn dy ivkws dw Aihm mwiDAm irhw hY[ ivhwrk rUp ivc ies

icMqn dy sMdrB ivc bdldIAW mwnqwvW dI SurUAwq swihiqk ikrqW ny hI kIqI hY[ AOrq dy

suhj suAwd Aqy sMvydnwvW v`KrIAW hox kwrn mrd muKI swihq dy pRqIkrm vjoN nwrIvwdI

swihq Asiqqv ivc AwauNdw hY[ muFly rUp ivc Aijhw swihq BwvyN Bwvukqw Aqy rumWs qoN

au`pr nhIN au`Tdw pRMqU bwAd ivc jw ky keI lyiKkwvW ny AOrq dy bhuprqI srUp nUM auGwVn dI

Page 4: ipqrkI swijS dw ibrqWq: ah qW prI sI - panjabialochana.companjabialochana.com/yahoo_site_admin1/assets/docs/Dalip_Kaur_T... · ipqrkI swijS dw ibrqWq: ah qW prI sI fw. pRYtI soFI

4

koiSS kIqI hY[ pRcilq Dwrnw muqwibk ieh smiJAw jWdw hY ik AOrq hI AOrq nUM smJ

skdI hY[ ies nzrIey qoN vI swihq lyiKkwvW dI BUimkw kwPI Aihm bx jWdI hY[ ienHW

lyiKkwvW ny nwrI dy mwnisk jgq dy aus mrm nUM pyS kIqw hY jo ik vrqmwn smyN ivc swihq

dI dunIAW dIAW A`KW qoN auhly hI irhw hY[ ies nvyN jgq dw AwBws krvwaux ivc pMjwbI

glp jgq dIAW lyiKkwvW dy vI nwvW dw Sumwr huMdw hY[ ienHW ivcoN dlIp kOr itvwxw ny ivSyS

sMdrB ivc nwrI dI aupyiKAw nUM AMikq kIqw hY[

auh qW prI sIauh qW prI sIauh qW prI sIauh qW prI sI dlIp kOr itvwxw dw 28vW nwvl hY[ ieh nwvl dw nwmkrx

nwrIvwdI pirpyK ivc fUMGy ArQW dw DwrnI hY[ ies isrlyK jYNfr AwDwirq icMqn v`l sMkyq

krdw hY jo ik inSicq rUp ivc nwrI kyNdirq hY[ drSn, ieiqhws dy smwj ivc nwrI dy vI

lokySn dy pRkrn, pojISn Aqy rwjnIqIAW ies icMqn dw kyNdrI mu`dw hY[ ies pRsMg ivc

nwvl dy isrlyK dw sMklp ienw gRihxXog bx jWdw hY ik hr pwTk ieh smJdw hY ik auh

nwrIvwdI icMqn dy mMqvW, mu`idAW qy audySW qoN BlI BWq vwkP hI nhIN sgoN bwhroN bwhr iesdw

smrQk vI hY[ nwvl dI SurUAwq prI jwpx vwlI nwiekw aurvSI dI Awqmh`iqAw qoN huMdI

hY[ nwvl dy ies mu`K pwqr dw ArMB ivc hI ^qm ho jwxw ausdI hoNd dI AOkwq nUM

ivfMbxwqmk idRStIkox qoN pyS krdw hY[ purSW duAwrw Awpxy leI rwKvyN kIqy smwj ivc

AOrq hox dw sur`iKAw rihxw nwvl dy muqwibk nw-mumikn jwpdw hY[ aurvSI dy duKWq dw mUl

ieh hY ik ausdI AwpxI koeI hoNd nhIN[ ausdw vjUd hmySW dUsirAW dy Asiqqv dy sMdrB

ivc hI ivsqwr Dwrn krdw hY[ nwvlkwr ny sucyq p`Dr au`qy prI l`gx vwlI mu`K pwqr dw

nwm aurvSI r`iKAw hY[ siQqI dw ivAMg ieh hY ik imiQhws ivc svrgW ivc rihx vwlI

iesqrI dw ipCokV hwsl krn dy bwvjUd vI aurvSI AwpxI jUn k`tdI nzr AwauNdI hY[

nwvl ivclw hyT iliKAw vyrvw aurvSI dI hoNd qy inrBr hox sbMDI Aihm surwg idMdw hY:

iek idn TMf kwrn auh nhwaux qoN kqrw rhI sI qW frdI AwKx l`gI, “qYnUM pqY jl

dyvqw iek vwrI r`b kol h`Q bMnH ky KV igAw AwKy hy pRBU mYN lokW dI hmySW mYl hI

DoNdw rhWgw? qW r`b ny ausnUM AwiKAw hy! jl dyvqw jdoN vI koeI bMdw ipMfy auqy pwxI

pweygw qW auh qYnUM zrUr Xwd krygw qy ieauN myrw nwm lvygw[ ausdy ies pRBU ismrn

dw A`Dw Pl jl dyvqw qYnUM imlygw[ qUM pRBU ismrn dw kwrn jU bxygw[ dwdI dI ieh

g`l suxn qoN mgroN nhwauxw aurvSI leI inrHW ipMfy pwxI pwauxw nhIN sI rih igAw[10

aprokq vyrvw ismon dI boieAW dI pusqk dw sYkyNf sYksdw sYkyNf sYksdw sYkyNf sYksdw sYkyNf sYks ivclI aukqI, ‘‘‘‘a women

is not born one but rather becomes one’ pmwixq krdw hY[11 aurvSI dI mwniskqw dw

Page 5: ipqrkI swijS dw ibrqWq: ah qW prI sI - panjabialochana.companjabialochana.com/yahoo_site_admin1/assets/docs/Dalip_Kaur_T... · ipqrkI swijS dw ibrqWq: ah qW prI sI fw. pRYtI soFI

5

inrmwx iek dUsrI AOrq jo ik irSqy ivc ausdI dwdI hY vl̀oN ADIngI nUM kyNdrI Durw bxw ky

kIqw jWdw hY[ ies kyNdrI Dury dw buinAwdI AwDwr ilMg ivqkrw hY ijsny swrIAW mwnisk

Aqy smwijk byqrqIbIAW nUM jnm id`qw hY[ qRwsdI dI is^r ieh hY ik aurvSI dy prI dy

smwnwrQk drzw gRihx krn dy bwvjUd vI smwj dw aus pRqI ADIngI vwlw ivvhwr mn&I

nhIN huMdw ArQwq aus ivc other dI QW subject bxd dI sMBwvnw aujwgr nhIN huMdI[

auh qW prI sIauh qW prI sIauh qW prI sIauh qW prI sI nwvl ivc aurvSI nUM ilMg dy nukqw-ingwh qoN pRBwiSq hox leI ilMg

dI muQwjI Jl̀xI pYNdI hY[ AwpxI dwdI dI mOq auprMq ausdw sMbwd rcwaux dw ieko iek

mwiDAm vI ^qm ho jWdw hY[ pRqMU dwdI dw vjUd ausdI Awqmw dy Dur q`k ienw gihrw bYTw

hoieAw hY ik auh dwdI dy jwx qoN bwAd ausdI smuc̀I BUimkw Dwrn krn dI koiSS krdI hY[

ausnUM dwdI dI nyk nwmI vwsqy id`qI slwh bwr-bwr cyqy AwauNdI hY[ dwdI aurvSI vwsqy

bRoihmMfI XQwrQ nUM smJx dw AnuBvI imiQhwsk sRoq hY[12 aus duAwrw pRsquq kIqIAW pRMprk

DwrnwvW aurvSI nUM ipqrkI dy rUp ivc nwrI dy dmn Aqy soSx leI kwrjSIl SkqI

sMrcnwvW nUM smJx leI Tos AMqr-idRStIAW pRdwn krdIAW hn[ dwdI dw sUJ SwSqr vI

A`gy jw ky aurvSI dI Awqm-h`iqAw dy Awswr vI pYdw krdw hY[ iesdI qulnw ivc aurvSI

dIAW bwkI do BYxW ryKw Aqy mohxI aurvSI dI duKWq qoN iek iv`Q auqy bYTIAW hoeIAW nzr

AwauNdIAW hn[ lyiKkw ny ienHW iqMnW pwqrW dy qulnwqmk pirpyK rwhIN AOrq dI hoxI nUM

inSicq krn vwly pRpMcW nUM aujwgr kIqw hY[ vwsqivkqw ieh hY ik ieh swry pRpMc mrd

pRBUqw duAwrw AOrq dy iKlw& swzSI rUp ivc isrjy gey hn[ ienHW smu`cy pRpMcW ivcoN nwrI dI

pCwx gYrhwzr hY[ nwrI dI puSq dr puSq cldI gulwmI aurvSI dy rUp ivc qIsrI pIVHI q̀k

phuMcdI hY[ iesqoN pUrv ausdI dwdI dI soc Aqy ausdy ipE duAwrw krvwey gey do ivAwh

ADIngI dI ies Ku&IAw pRMprw nUM jwrI r`Kdy hn[ mwmlw ieh hY ik aurvSI svY dI Awqm

pCwx sbMDI pUrI qrHW sucyq hY[ iesdy ivprIq ies nwvl dy bwkI swry nwrI pwqr ijnHW ivc

ausdI mW sIqw dyvI, dwdI, do BYxW Aqy ausdI BrjweI Swml hn cyqnw dy sMkt dw iSkwr

jwpdy hn[ AigAwnqw dy vr dI pRwpqI dy kwrn hI aurvSI qoN ielwvw bwkI swry nwrI pwqr

duKWq dy BwgI nhIN bxdy[ drAsl aurvSI ivclw prI boD hI ausdI hoNd dy Kwqmy dw mu`K

kwrn bxdw hY[ ausnUM ies g`l dw qIbr Aihsws hY ik aus vrgI nwrI dw smu`cw dyh ivDwn

Aqy ausdI isrjx smr`Qw ausnUM iek v`Krw Awqm idMdI hY ijsdI pCwx hoxI AiqAMq zrUrI

hY[ Awpxy ipE smyq ausnUM swry mrd Aijhw purK pRDwn pYrwfweIm isrjdy idRStIgocr huMdy

hn jo nwrI dy ivl`Kx vjUd nUM nzr AMdwz krn vwsqy byh`d qqpr hn[ ausnUM Awpxw svY

Page 6: ipqrkI swijS dw ibrqWq: ah qW prI sI - panjabialochana.companjabialochana.com/yahoo_site_admin1/assets/docs/Dalip_Kaur_T... · ipqrkI swijS dw ibrqWq: ah qW prI sI fw. pRYtI soFI

6

Aqy AwpxI dwdI iksy vI purK nwloN bRihmMfI irdmW nwl vDyry juVI hoeI mihsUs huMdI hY[

imswl vjoN hyT iliKAw glpI vyrvw pyS kIqw jw skdw hY:-

aurvSI ijvyN swnUM BulyKw hY ik siqXug, qRyqw duAwpr qy kilXug v`Kry v`Kry kwlKMfW dy

nwm ny ieauN nhIN sgoN hr iek smyN ivc swry kwlKMf ivdmwn huMdy hn[ kuVIAW qy

prIAW ieko DrqI qy rihMdy hoey v`KrIAW-v`KrIAW jUnW Bog rhINAW huMdIAW hn[ “v`fI

mW AijhIAW g`lW qW swfy pRoPYsrW nUM vI nhIN AwauNdIAW, ijho ijhIAW qUM d`s idMdI

eyN” aurvSI KuS ho ky bolI, “Aj̀ kl̀ qW kI pRoPYsrW nUM svwh AwauNdw, sB kuJ qW

ikqwbW ivcoN hI is`Kdy ny[” 13

ies qrHW auprokq glpI vyrvw purS ivdvqW dy prKcy aufwauNdw hoieAw nwrI nUM cyqnw

dy p`Dr au`qy iek pUrn dyh vjoN pirBwiSq krdw hY[ ieQy hYln isksos (Hellen Cixous) dw

nwrI nUM vDyry dyh (Body more) dw sMklp Xwd AwauNdw hY[14 aurvSI vWg nwrI ivc pr nUM

pCwnx dw jmWdrU gux hY[ auh ivroDW, ivl`KxqwvW Aqy vKryivAW nUM sihjy hI smyt lYNdI hY[

aurvSI nUM jwpdw hY ik iprqkI pRbMd ivc pRc`ilq ivroDI ju`tW ijvyN AOrq-mrd, pRikrqI

sMsikRqI, ipqw-mwqw, idmwg idl, Akrmk skrmk Awid ivc mrd leI hW-muKI ivroDI

jutW ivcoN aupijAw pwT hI smwijk sMrcnw dIAW swrIAW qrqIbW ivc mrd SkqI nUM kyNdr

ivc r`Kdw hY Aqy AOrq nUM other jW Negative bxw idMdw hY[ ies pRsMg ivc aurvSI dy prI

hox dI ie`Cw dw sMkyq ausdw nwrI dI dyh nUM bhu-p`KI gOrv idvwaux dw iek auprwlw bxky

swhmxy AwauNdw hY[ imswl vjoN:-

v`fI mW dyvqy Awm kuVIAW nwl vI SwdI kr lYNdy ny? aurvSI ny pu`iCAw ipCoN AweI

ryKw iKliKlw ky h`s peI qy AKx l`gI v`fI mW aurvSI dIdI dw mqlb hY ik koeI

dyvqw aus vrgI Awm kuVI nwl vI SwdI kr lYNdw hY? aurvSI koeI Awm kuVI nhIN

dwdI ny AwiKAw sI qy auh dwdI mr geI sI[15

sp`St hY ik aurvSI ivc b`cw jnx dI smrQ̀w ausnUM nwrIqv dI isrjxwqmk

ivSySqw dw Aihsws krvwauNdI hY ies dI vjHw nwl hI auh Awpxy Awp nUM dyviqAW dy smwn

prI hox dI pirklpnw vI krdI hY[ aus vwsqy ieh Aihsws ienHw ivSwl hY ik ausdI dyh

ivcoN gujry PlYS, KuSI, gmI Aqy jIvn mOq dI AMqr spysqw nUM aulMG jWdy hn Aqy ausdI dyh

ivc bRihmMfI SkqIAW, sMgIq, siBAwcwr Aqy ieiqhws cux cunwaux lgdy hn[ aurvSI dI

BYx mohnI dw GrylU ivroD dy bwvzUd inrml nwl pRym pRkrx dI aurvSI vwsqy pRyrxw sRoq bxn

dI bjwie lokW dI qoey qoey dw kwrn bxdw hY[ ies vwsqy AwpxI hoxI nUM bdlxw aus leI

Page 7: ipqrkI swijS dw ibrqWq: ah qW prI sI - panjabialochana.companjabialochana.com/yahoo_site_admin1/assets/docs/Dalip_Kaur_T... · ipqrkI swijS dw ibrqWq: ah qW prI sI fw. pRYtI soFI

7

nw-mumikn ho jWdw hY[ mohxI dI krnI dIAW g`lW jdoN aurvSI nUM suxnIAW pYNdIAw hn qW aus

dy idlo idmwZ ivc dwdI dw pRBwv hor vI p`kw ho jWdw hY[ nwvlkwr ny aurvSI nUM mu`K pwqr

vjoN ies krky hI isrijAw hY ikauNik auh cwroN qrPoN dbwau dw iSkwr hY[ ies dbwau dI

idSw aurvSI pRqI iekrwr hox kwrn ies dw ist̀w Gwqk ho inbVdw hY[ ausdI mwnvI smwj

nwl vwbsqrI kyvl iek vrqI jwx vwlI cIz vjoN ho ky rih jWdI hY[ ieQy m`uK pwqr dw

nwmkrx aurvSI v`joN krnw hI nwvlkwr vloN kIqw Aihm sMkyq hY[ imiQhwsk pRkrxW ivc

aurvSI AijhI Apsrw hY ijsdw pRXojn dyviqAW dy mn nUM luBwauxw hY[ dUsry SbdW ivc auh

aunHW vwsqy mnorMjn dI vsqU hY[ ies vsqU qoN A`gy ivAkqIqv bxn dw koeI ibrqWq

ieiqhws ivc nhIN[ dUsry SbdW ivc imiQhwsk sMdrB ivc vI aurvSI nUM dyviqAW dy smwn

drjw kdI pRwpq nhIN hoieAw[ nwrIvwdI icMqn dI sB qoN v`fI sm`isAw ieh hY ik nwrI nUM

kdI vI Awpxy ilMg Anuswr koeI AnukUl nwm nhIN idq̀w igAw[ ies nwvl ivc aurvSI dw

mu`K pwqr vI ieiqhwsk loV leI isrijAw Aijhw rUpk hY ijs dw koeI mwnvI hvwlw nhIN[

ies glpI rcnw ivc aurvSI dI soc dw sB qoN iBAMkr ih`sw ieh hY ik jdoN auh AwpxI hoNd

nUM mUlvwdI ArQW ivc smJx dI koiSS krdI hY[ ies koiSS dy rwhIN hI auh lgwqwr

ipqrkI dy jwl ivc aulJdI jWdI hY Aqy AMq ivc Awqm-h`iqAw dy duKWq dI BwgI bxdI hY[

pirvwr dy mYNbrW duAwrw ausdy mn ivc ieh Brm pwilAw hY ik auh prI hY[ hYrwnIjnk FMg

nwl ies pRsMg ivc aurvSI dI sMvydnSIlqw hI ausdI cyqnw sMkt bx jWdI hY[ auh smwj

duAwrw pRdwn kIqI prI hox dI Dwrnw dw punr ivSlySx nhIN krdI sgoN sihjy hI iek

CVXMqr dw inSwnw bx jWdI hY[ Gr dy vwsqy kurbwnI dyx dw Aihsws vI ies CVXMqr dw

hI iek ih`sw hY[ drAsl ausnUM prI hox dI BwSw ausdy mwnisk Avcyqn ny hI id`qI hY[

ieQoN ieh vI swbq huMdw hY ik nwvlkwr Anuswr nwrI mn dw Avcyqn ausdI ADIngI vwsqy

sB qoN izAwdw izMmyvwr hY[ aurvSI dw Avcyqn mYtrnwilMguAw (nwrI BwSw) dI bjwie

pYtrIAn sYrmo (ipqr BwSw) dw Anusrx krdw hY[16 ausdw ipqr BwSw mn dI cuxOqI

svIkwr krn dy smr`Q hY jW ies qoN Axjwx ieh iek Kul̀Hw svwl hY pr ieh inSicq zrUr

hY ik ausdw Avcyqn prMprk dwierw qoV ky nvIAW BwSweI ivauNqW isrjdw idRStIgocr nhIN

huMdw[ ies nzrIey qoN aus dw smrpx aus dI sB qoN v`fI kmzorI hY[ siQqI dI ivfMbxw vI

ieh hY ik ieh smrpx aus au`qy nYiqkqw dw hvwlw dy ky Awroipq kIqw igAw hY[ ies vwsqy

jdoN aurvSI dw mu`K pwqr AwpxI smr`Qw qoN vDyry smripq hox dI koiSS krdw hY qW burI

qrHW AsPl ho jWdw hY[ nwvl dy AMq ivc aurvSI dI BrjweI vl̀oN ausdw irSqw iek vfyrI

Page 8: ipqrkI swijS dw ibrqWq: ah qW prI sI - panjabialochana.companjabialochana.com/yahoo_site_admin1/assets/docs/Dalip_Kaur_T... · ipqrkI swijS dw ibrqWq: ah qW prI sI fw. pRYtI soFI

8

aumr dy muMfy nwl krn dw pRsqwv r`iKAw jWdw hY[ aurvSI dI AsihmqI dw bwvjUd vI aus

au`qy aus lVky nwl ivAwh krn dw dbwA pwieAw jWdw hY prMqU aurvSI dI hwlq smJx qoN

bwAd auh lVkw aus dI BlweI vwsqy ivAwh qoN ienkwr kr idMdw hY[ ies vrqwry ivco nwrI

cyqnw dw iek nvW sUqr auGV ky swhmxy AwauNdw hY prMqU duKWq ieh hY ik ieh sUqr vI nwrI

dy gOx Asiqqv nUM hI pyS krdw hY[ ies sUqr muqwibk nwrI purS dy prMprk ivroDI

smIkrx r`d ho jWdy hn Aqy mrd dI AOrq pRqI hmdrdI vwlI nvIn Bwvnw dw AvISkwr

huMdw hY[ vwsqv ivc ql^ hkIkq ieh hY ik ies hmdrdI vwlI Bwvnw dI ip`T BUmI ivc vI

purS vl̀oN Kud nUM srv-auc̀ is`D krn dw Xqn hI kwrjSIl hY[

Page 9: ipqrkI swijS dw ibrqWq: ah qW prI sI - panjabialochana.companjabialochana.com/yahoo_site_admin1/assets/docs/Dalip_Kaur_T... · ipqrkI swijS dw ibrqWq: ah qW prI sI fw. pRYtI soFI

9

hvwly Aqy it`pxIAWhvwly Aqy it`pxIAWhvwly Aqy it`pxIAWhvwly Aqy it`pxIAW::::

1. Maggihumm, The Dictionary of Feminist Theory, Ohio State University Press,

Columbus, 1995, p.251.

2. U Narayanan, Dislocating Cultures: Identity, Traditions and third-world

Feminism, Routledge, New York, 1957, p. 44

3. Simone de Beauvior, The Second Sex, Hind Pocket Books, New Delhi, 2002, p.78.

4. Parol Gilligan, In a difference Voice, Howard University Press, Cambridge, 1982,

p.11.

5. Tania Modleski: Feminism Without Women: Culture and Criticism in a Post-

feminist age, Routledge, New York, 1915, p.3.

6. Toril Moi (Ed.), The Kristena Reader, Basil Blackwell, New York, 1987, p.20.

7. August Vebel, Women Under Socialism, University Press of the Pacific, 2004,

p.30.

8. As quoted by Simone de Beauvoir, p.103.

9. Chilla Bulbeck, Re-orienting Western Feminism: Women’s Diversity in a Post-

Colonial world, Cambridge University Press, Cambridge, 1997, p.98.

10. dlIp kOr itvwxw, auh qW prI sIauh qW prI sIauh qW prI sIauh qW prI sI, lokgIq pRkwSn, cMfIgVH, 2003, pMnw 16.

11. Simone de Beauvoir, The Second Sex, p.178

12. auhIauhIauhIauhI, pMnw 11

13. auhIauhIauhIauhI, pMnw 12

14. Wendy Mc Elory, Liberty for Women: Freedom and feminism in the 21st Cent.,

U.B.C. Press, 2006, p.63.

15. auhIauhIauhIauhI, pMnw 14

16. Ibid, p.65

Related Websites:

1. www.thefword.org.uk

2. www.conservapedia.com

3. thinkprogress.org

4. www.ctpost.com

5. www.brispanetimes.com