* Hoe meer aandacht besteed wordt aan de betekenis van het woord, hoe beter de leerling het kan

onthouden. Het kan dus zinvol zijn met oog op de woordenschat, om de leerling alle manieren te laten gebruiken om de betekenis van het woord te achterhalen.

** In Kurzweil kunnen werkbalken op maat gemaakt worden. De functies die niet gebruikt worden

kunnen worden verwijderd. De functies die veel gebruikt worden, kunnen worden toegevoegd.

Inzet van ICT-hulpmiddelen voor leerlingen met een TOS tijdens lezen

Kenmerk van TOS Functie van software Hoe ziet het eruit? Waarom helpt het?

Spellende of radende leesstrategie.

Voorlezen (Sprint, Kurzweil, Alinea, Read&Write):

leest de tekst voor. De leerling kan het tempo en de voorleesstem zelf bepalen. Tijdens het voorlezen worden de woorden en zinnen gehighlight.

De leerling gebruikt geen spellende of radende leesstrategie. Hij/zij kan de aandacht schenken aan de betekeniskoppeling. Het lezen wordt minder vermoeiend. Er kan met meer begrip gelezen worden.

Moeite met betekeniskoppeling (woordbeeld – betekenis)*

1. Beeldenboek (Kurzweil, Alinea, Read&Write):

er verschijnt een afbeelding bij een woord

Leerlingen met een TOS kunnen niet goed buiten het hier en nu denken. Wanneer zij een afbeelding zien, kunnen ze de situatie begrijpen. De visualisatie van de activiteit of het voorwerp geeft extra ondersteuning, ook tijdens het lezen van moeilijke woorden of teksten.

2. NT2 Woordenboek (Kurzweil): toont de betekenis van het woord. Deze kan worden voorgelezen. Dit woordenboek gebruikt minder abstracte woorden dan het Van Dale.

De leerling kan eenvoudig de betekenis van een woord achterhalen. Dit kost geen extra moeite en tijd. Doordat er minder abstracte woorden worden gebruikt, begrijpt de leerling de betekenis beter.

3. Synoniem (Kurzweil 3000): biedt synoniemen voor een woord uit de tekst.

De betekenis van een woord en de woordenschat kunnen worden uitgebreid. Ook bij functiewoorden kan dit erg waardevol zijn; De abstracte betekenis zegt de leerlingen vaak weinig, een synoniem kan hierbij hulp bieden.

Inzet van ICT-hulpmiddelen bij kinderen met een TOS tijdens schrijven

Kenmerk van TOS Functie van software Hoe ziet het eruit? Waarom helpt het?

Woordvinding-problemen, waardoor de taak erg lang duurt.

Woordvoorspeller (Sprint, Kurzweil, Alinea, Read&Write):

woorden worden voorgedragen tijdens het typen. Teksten over een specifiek onderwerp kunnen aan de woordvoorspeller worden toegevoegd. De woordvoorspeller van Sprint draagt ook woorden voor wanneer de beginletter nog niet getypt is.

De vloeiendheid kan toenemen wanneer de leerling woorden ziet waar het de tekst mee kan schrijven. Ook wanneer de beginletter niet getypt is.

Weinig diversiteit

1. Synoniemen (Kurzweil): biedt synoniemen voor een woord uit de tekst.

De leerling kan met andere woorden toch hetzelfde zeggen, waardoor de diversiteit toeneemt.

2. Woordvoorspeller (Kurzweil, Sprint, Alinea, Read&Write):

draagt woorden voor tijdens het typen. Teksten over een specifiek onderwerp kunnen aan de woordvoorspeller worden toegevoegd.

De tekst wordt rijker, omdat de leerling woorden durft te schrijven, waarvan hij/zij eerst onzeker was.

3. Dyslexie specifieke Woordvoorspeller (Sprint, Read&Write, Alinea):

biedt suggesties tijdens het typen, ook wanneer er (fonetische) spelfouten worden gemaakt (zoals kompjoeter - computer). Geeft ook suggesties wanneer de beginletter niet getypt is.

Doordat de woordvoorspeller fonetische geschreven woorden herkent, is de kans groot dat het juiste woord wordt voorgedragen.

Foutieve lidwoorden

(NT2) Woordenboek (Sprint, Kurzweil, Alinea, Read&Write):

toont naast de betekenis, ook de woordsoort en het lidwoord.

De leerling hoeft geen fouten in lidwoorden te maken, wanneer het elk woord bekijkt.

Spellingproblemen

1. Meespreken tijdens typen (Sprint, Kurzweil, Alinea):

spreekt mee tijdens het typen van een woord of zin.

Door de auditieve feedback hoort de leerling wanneer een spelfout wordt gemaakt. Of wanneer het een woord vergeten is.

2. Spellingcontrole (Sprint, Kurzweil, Alinea):

onderstreept fout geschreven woorden. De rechtermuisknop biedt suggesties.

Het programma herkent spelfouten, die de leerling zelf niet gezien had.

3. Woordvoorspeller (Sprint, Alinea, Read&Write):

biedt suggesties tijdens het typen, ook wanneer er (fonetische) spelfouten worden gemaakt (zoals kompjoeter - computer)

Het helpt de leerling de juiste schrijfwijze van een woord te vinden door verschillende woorden voor te dragen.

4. Homofonen (Sprint, Alinea):

laat twee plaatjes zien van woorden die hetzelfde klinken, maar verschillende schrijfwijzen hebben.

De kans is groter dat de juiste schrijfwijze gekozen wordt door de visualisatie.

5. Homofonen (Sprint, Alinea, Kurzweil): toont voorbeeldzinnen van woorden die hetzelfde klinken maar verschillende schrijfwijzen hebben

De kans is groter dat de juiste schrijfwijze gekozen wordt door de voorbeeldzinnen.

Accuratesse is laag en algemeen tekstbeeld is niet goed. Zelfredzaamheid is onvoldoende.

Checklist (Kurzweil): Er staan punten die moeten worden nagelopen voordat een tekst definitief is. De lijst kan op maat gemaakt worden.

De accuratesse zal toenemen, omdat de leerlingen niet proactief hoeven te handelen. Daarnaast verhoogt de zelfredzaamheid tijdens het schrijven.

Vervoeging van werkwoorden

Werkwoordvervoegingen (Kurzweil app voor Ipad, Alinea): het is mogelijk om de werkwoordvervoegingen te bekijken en te gebruiken.

Voor onregelmatige werkwoorden komt dit goed van pas.