INVESTERINGEN INDUURZAME MIDDELEN

EN ANDERE BELEGGINGEN

• Oprichtingskosten• Immateriële vaste activa• Materiële vaste activa• Financiële vaste activa• Vorderingen op meer dan één jaar

HOOFDSTUK 1

Oprichtingskosten

Blz. 193 tot 200

ACTIVA PASSIVABALANS per --/--/--

B. Niet-Opgevraagd kapitaal (-) 101

I. KAPITAAL 10A. Geplaatst kapitaal 100

II. UITGIFTEPREMIES 11III. HERWAARDERINGS-

MEERWAARDEN 12

IV. RESERVES 13A. Wettelijke reserves 130B. Onbeschikbare reserves 131C. Belastingsvrije reserves 132D. Beschikbare reserves 133

V. OVERGEDRAGEN WINST 14VERLIES

VI. KAPITAALSUBSIDIES 15

VII.A. VOORZIENINGEN VOORRISICO’S EN KOSTEN 16A. Pens. en soortgel. verpl. 160B. Belastingen 161C. Grote herst. en onderh. 162D. Ov. risico’s en kosten 163/165

B. UITGESTELDE BELAST. 168

VIII. SCHULDEN OP > 1 JAAR 17A. Financiële schulden 170/4B. Handelsschulden 175C. Ontvangen vooruitbetalingen

op bestellingen 176D. Overige schulden 178/9

IX. SCHULDEN OP < 1 JAAR 42/48A. Schulden op méér dan één jaar

die binnen het jaar vervallen 42

I. Oprichtingskosten 20

OPRICHTINGSKOSTEN

Begrip: • kosten naar aard die een zware last vertegenwoordigen

• toekomstig nut opleveren (resultaten zullen slechts in de volgende jarengenoteerd worden)

• MOGEN geactiveerd worden (overeenstemmingsprincipe)

Soorten:

- kosten veroorzaakt door stichting / verhoging eigen vermogen- voorbeelden: registratierecht, erelonen notaris (opmaak statuten), ...

- kosten veroorzaakt door aangaan leningen o/g- voorbeelden: dossierkosten, kosten van waarborgen aan de lening, ...

• 200 Kosten van oprichting en kapitaalverhoging

• 201 Kosten bij uitgifte leningen

• 202 Overige oprichtingskosten

- kosten niet van immateriële of materiële aard en in werkelijke ontwikkelingsfase- voorbeelden: promotiekosten, onderzoekskosten, ….

ingrijpende verandering

OPRICHTINGSKOSTEN

• 204 Herstructurering

ofwel winstgevendheid behouden

ofwel winstgevendheid herstellen

Aantal voorwaarden moeten voldaan zijn:

• alleen bedrijfskosten en andere uitzonderlijke kosten

• herstructureringsplan vormt één geheel en moet leiden tot positieveresultatenprognose

• alle elementen van het herstructureringsplan moeten vaststaan en gereali-seerd zijn

• resultatenbudgetten moeten tonen dat de onderneming zich in een renta-biliteitszone bevindt.

Voorbeelden: honoraria van studies die tot herstructurering leiden, kostenvan afdanken personeel, kosten van sluiten van een bedrijfsafdeling, ….

OPRICHTINGSKOSTEN

Voorbeeld:Op 1 januari 20N1 wordt drukkerij PRINTO opgericht. De notariskosten bedragen 1 604,40 EURde kosten betaald voor juridisch advies 4 500,00 EUR + 21% BTW. Beide uitgaven waren noodzakelijk voor de oprichting. Er wordt beslist om te activeren.

1. ‘200 kosten van oprichting en kapitaalverhoging’‘202 overige oprichtingskosten

A. Aanschaffing bij derden: aankoopprijs (directe waardering)

D C20000 Oprichtings-

kosten

D C

D C55000 KI: R/C

49948 TV BTW bijaankopen

6 104,40

945,00

7 049,40

OPRICHTINGSKOSTEN

B. Aanschaffing door eigen werken: vervaardigingsprijs (indirecte waardering)Voorbeeld:Drukkerij PRINTO beslist de aandelen met betrekking tot de oprichting zelf te drukken. De totale drukkosten van de aandelen bedragen 95,00 EUR + 21% BTW, samengesteld uit ener-zijds de aankoopkost van de grondstoffen (73,75 EUR) en anderzijds de electriciteitskost (21,25 EUR). De kostprijs van de prestaties van het eigen personeel bedraagt 2 100,00 EUR (ter vereenvoudiging houden we geen rek. met soc. lasten en bedrijfsvoorheffing). Er wordt beslist deze kosten te activeren.

D C

D C

20000 Kosten van opricht. en kap. verhoging

72000 Geproduceerdevaste activa

2 195,00

2 195,00

(2)

(2) activering van de kosten

D C60000 aankopen van

grondstoffenD C

D C

D C

49948 TV BTW bijaankopen

61200 Leveringenad. onderneming

62000 Bezold., soc.lasten en pensioenen

D C44000 leveranciers

73,75

21,25

2 100,00

19,95

114,95

(1)

(1) boeken van de kosten naar soort

D C455 bezoldigingen

2 100,00

OPRICHTINGSKOSTEN

C. Inventaris: toepassing van de afschrijvingsregels

Voorbeeld:De geactiveerde oprichtingskosten bedragen in de onderneming XYZ 5 000,00 EUR. De onderneming beslist deze op het einde van het boekjaar tegen het wettelijk minimum afte schrijven.

• de afschrijvingen moeten minstens 20% van de aanschaffingswaarde bedragen. Ditis een uitdrukking van het voorzichtigheidsprincipe: het toekomstig resultaat dat door de activering wordt geanticipeerd is immers onzeker.

• de afschrijvingen van kosten bij uitgifte van leningen mag gespreid worden overde looptijd van de lening (zie verder)

D C

63000 Afschrijvingen opoprichtingskostenD C

20009 Geboekte afschrijv.op kosten van oprichtingen kapitaalverhoging (-)

1 000,00 1 000,00

2. ‘201 kosten bij uitgifte van leningen’

OPRICHTINGSKOSTEN

A. Uitgifte lening

Voorbeeld:De kosten bij uitgifte van een lening met een duurtijd van 6 jaar bedragen 21 575,00 EUR. De kosten werden geactiveerd.

D C D C20100 Kosten bij uitgifte

van leningen: AW55000 KI: R/C

21 575,00 21 575,00

OPRICHTINGSKOSTEN

B. Inventaris: toepassing van de afschrijvingsregels

In tegenstelling tot andere oprichtingskosten worden geactiveerde kosten bij uitgiftevan leningen over de looptijd van de lening afgeschreven.

Voorbeeld:De kosten bij uitgifte van een lening met een duurtijd van 6 jaar bedragen 21 575,00 EUR. De kosten werden geactiveerd. Op inventarisdatum worden deze kosten afgeschreven over delooptijd van de lening: 21 575,00 / 6 = 3 595,83 EUR

D C D C65010 Afschrijvingen bij

uitgifte van leningen

20109 Geboekte afschrijv.op kosten bij uitgifte van

leningen (-)

3 595,83 3 595,83

OPRICHTINGSKOSTEN

3. ‘204 herstructureringskosten’

Voorbeelden:• honoraria van experts:

«61300 Vergoedingen aan derden»• personeelskosten voor afbraak, sluiting, opzeggingsvergoeding

«62020 of 62030 Bezoldigingen»«62100 Werkgeversbijdrage RSZ»

• voorziening voor de kosten van sluiting van een afdeling«66200 Voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten»

• verkoop van vaste activa met verlies:«66300 Minderwaarden op de realisatie van vaste activa»

Voorbeeld:Een onderneming bevindt zich in financiële moeilijkheden en besluit over te gaan totrationalisatie van haar bestaande activiteiten. Vijf personeelsleden worden ontslagenmet een gouden handdruk. Zij ontvangen hiervoor een vergoeding van 135 000,00 EUR (we maken opnieuw abstractie van sociale lasten & bedrijfsvoorheffing).De herstructureringskosten worden tegen het wettelijk minimum afgeschreven.

OPRICHTINGSKOSTEN

D C D C62020 Bezoldigingen45500 Bezoldigingen

135 000,00 135 000,00(1)

(1) gemaakte kosten i.v.m.herstructurering

D C D C

20400 herstruc-tureringskosten

64900 Als herstruc-tureringskosten ge-

activ. Bedrijfskosten (-)

135 000,00135 000,00 (2)

(2) activeringD CD C

63000 Afschrijvingenop oprichtingskosten

20409 Geboekte af-schrijvingen op her-structureringskosten

27 000,00 27 000,00(3) (3) afschrijving herstruc-

tureringskosten

HOOFDSTUK 2

Immateriële vaste activa

Blz. 201 tot 224

ACTIVA PASSIVABALANS per --/--/--

B. Niet-Opgevraagd kapitaal (-) 101

I. KAPITAAL 10A. Geplaatst kapitaal 100

II. UITGIFTEPREMIES 11III. HERWAARDERINGS-

MEERWAARDEN 12

IV. RESERVES 13A. Wettelijke reserves 130B. Onbeschikbare reserves 131C. Belastingsvrije reserves 132D. Beschikbare reserves 133

V. OVERGEDRAGEN WINST 14VERLIES

VI. KAPITAALSUBSIDIES 15

VII.A. VOORZIENINGEN VOORRISICO’S EN KOSTEN 16A. Pens. en soortgel. verpl. 160B. Belastingen 161C. Grote herst. en onderh. 162D. Ov. risico’s en kosten 163/165

B. UITGESTELDE BELAST. 168

VIII. SCHULDEN OP > 1 JAAR 17A. Financiële schulden 170/4B. Handelsschulden 175C. Ontvangen vooruitbetalingen

op bestellingen 176D. Overige schulden 178/9

IX. SCHULDEN OP < 1 JAAR 42/48A. Schulden op méér dan één jaar

die binnen het jaar vervallen 42

I. Oprichtingskosten 20

II. Immateriële vaste activa 21

IMMATERIËLE VASTE ACTIVA

Begrip: • ondernemingsmiddelen

• niet lichamelijke aard

• vertegenwoordigen meestal een “recht op …”

• ofwel “zelf gerealiseerd”

• gebruikt voor bedrijfsactiviteit

• al dan niet onderhevig aan waardeschommelingen

derden• ofwel “gekocht/verwezenlijkt”

IMMATERIËLE VASTE ACTIVA

• 210 Onderzoek & ontwikkeling

- zelf gemaakte kosten ter realisatie van prototypen, nieuwe methodes, nieuwe producten,nieuwe toegepaste kennis, …, die nuttig zijn voor de ontwikkeling van de toekomstigeactiviteit van de onderneming.

- zekerheid dat men iets zal realiseren dus reeds fase toegepast onderzoek

- zekerheid dat daaruit nut voorvloeit; zekerheid dat de kosten van O & O gedurenderuime tijd direct of indirect de opbrengstenstroom van de onderneming positief beïn-vloed

Voorbeelden: pharmaceutische sector, machine-bouwers, verbetering productiemethodes, productontwerp, ...

IMMATERIËLE VASTE ACTIVA

• 211 Concessies, octrooien, licenties, knowhow, merken en soortgelijkerechten

• concessie = recht tot exploitatie van ‘steengroeve’recht tot distributie van product in regiorecht tot alleenverkoop

de verwerving ervan = recht tot ...

• octrooi = alleenrecht van productie / kennis / know how

zelf octrooi realiseren: is bvb. “uitvinding” beschermen

octrooi verwerven: is bvb. “iets dat derde beschermd heeft” verwerven.

• licentie = recht tot exploitatie kopen of beschermen - productierecht in Zuid-Afrika van Nylon® verwerven- Windows 95 kopen- eigen productiemethode “licentiëren”

• merk (brands) = alleenrecht op “naam & logo”

• zowel in eigendom (rechten zelf ontwikkelen) als verkregen onder bezwarende titel mits betalen aankoopprijs

IMMATERIËLE VASTE ACTIVA

Quid software?Software

Om te commercialiserenVoor intern gebruik

zelf ontwikkelen(vervaardigingsprijs)

kopen bij leverancier(aankoopprijs)

toepassingssoftwaresysteemsoftware

bij Materiële vaste activa

“Computers”

Immateriële vaste activa

”211 Concessies, octrooien, licenties,

know-how& soortgelijke rechten”

Immateriële vasteactiva“211 Concessies, octrooien, licenties, know-how”

zie later:

Voorradenbestellingen in uitvoering

• 212 Goodwill

IMMATERIËLE VASTE ACTIVA

• Goodwill is de prijs die men betaalt voor de verwerving van een onderneming of eenactiviteitenbranche voor zover die hoger is dan de nettowaarde van de activa min de passivabestanddelen van de verworven onderneming of branche.

• eveneens het verschil bij inbreng van een bedrijfsgeheel (vb. fusie, opslorping,…)tussen de waarde van de inbreng en de nettowaarde van de het ingebrachte geheel.

IMMATERIËLE VASTE ACTIVA

• 213 Vooruitbetalingen

• de onderneming heeft zich contractueel verbonden om immateriële vaste activa aan te schaffen en dient ter waarborg van het contract bepaalde bedragen vooraf te betalen

• indien onderneming zelf immateriële vaste activa verwezenlijkt:vooruitbetalingen = reeds geëngageerde kosten

IMMATERIËLE VASTE ACTIVA

Waarde: • Aanschaffingswaarde

- aanschaffingsprijs + annexe kosten

- vervaardigingsprijs (som van alle rechtstreeks kosten)

• Systematische waardedaling over vermoedelijke gebruiksduur- waardeverminderingen: op activa met onbeperkte levensduur

- inbrengwaarde

- afschrijvingen: op activa met beperkte levensduur- soms aanvullende afschrijvingen

• Waardestijgingen

- gewone herwaardering niet toegelaten voor immateriële vasteactiva

- wel terugname van vroeger geboekte afschrijvingen/waarde-verminderingen

IMMATERIËLE VASTE ACTIVA1.Verwerving

A. Aanschaffing door aankoop bij derden (directe activering)

B. Aanschaffing door eigen werken (indirecte waardering)

zie boekingen oprichtingskosten

zie boekingen oprichtingskosten

Voorafgaande opmerking: immateriële vaste activa worden door de BTW - wetgevingals “dienst” beschouwd en zijn dus onderworpen aan de BTW

C. Aanschaffing door inbreng of door verwerving van een bedrijfstak of ondernemingsgeheel

• inbreng in natura (immateriële vaste activa): aanschaffingswaarde = inbrengwaarde of de tussen de partijen overeengekomen waarde

• verwerving van een bedrijfstak of ondernemingsgeheel: in de balans van de opgeslorpteonderneming kunnen IVA voorkomen: aanschaffingswaarde = conventionele waarde van het immaterieel vaste actief in de opgeslorpte eenheid.

• goodwill: positieve verschil tussen overeengekomen prijs voor de bedrijfstak ofondernemingsgeheel en de boekwaarde ervan.

IMMATERIËLE VASTE ACTIVA

• de zekerheid over de redelijkheid van de waarde bij inbreng in een NV, BVBA, EBVBA en commanditaire vennootschaop wordt bekomen door een verslag van een bedrijfs-revisor, die zijn mening geeft over de bedongen waarde.Voor andere vennootschappen mag de inbrengwaarde nooit hoger zijn dan de marktprijsop het moment van aankoop.

Voorbeeld: Een bedrijfsafdeling bestaat uit volgende boekwaarden:21100 Concessies, octrooien, licenties, knowhow, merken

en soortgelijke rechten 125 000,0021109 Geboekte afschrijvingen op concessies, octrooien,... 75 000,0022100 Gebouwen 125 000,0022109 Geboekte afschrijvingen op gebouwen 50 000,0055000 KI: R/C 25 000,00

150 000,0017300 KI: schulden op rekening 50 000,0044000 leveranciers 50 000,00

100 000,00

IMMATERIËLE VASTE ACTIVA

Op 01-02-20N0 wordt de bedrijfsafdeling overgenomen tegen een vaste prijs van 150 000,00 EUR.

IMMATERIËLE VASTE ACTIVA

D C

D C

D C

D C

D C

D C

D C

D C

21109 geboekte afschr.op conc., octr., ...

22109 geboekte afschr.op gebouwen

173 KI: schulden op rek.

44000 leveranciers

21100 Conc., octrooien,licent., knowhow, ...

22100 gebouwen

55000 KI: R/C

21200 Goodwill.

100 000,00

25 000,00

125 000,00

125 000,00

50 000,00

50 000,00

50 000,00

75 000,00

D C

10100 Niet-opgevraagdkapitaal

150 000,00

IMMATERIËLE VASTE ACTIVA2.Waardestijging

- gewone herwaardering (art.34) is niet toegelaten voor IVA

- wel via (al dan niet verplichte) terugneming van vroeger geboekte afschrijvingen en waarderverminderingen, indien ze niet langer noodzakelijk zijn

zie behandeling bij hoofdstuk “herwaarderingsmeerwaarden” + boek 1

• geboekte waardeverminderingen op IVA met onbeperke levensduur, die niet langernoodzakelijk zijn, moeten teruggenomen worden

• geboekte gewone afschrijvingen op IVA met beperkte levensduur mogen terug-genomen worden indien ze niet langer noodzakelijk zijn.

• geboekte aanvullende afschrijvingen op IVA met beperkte levensduur moeten terug-genomen worden indien ze niet langer noodzakelijk zijn en dit voor een bedrag datmaximum geljk is aan de aanvullende afschrijvingen

a. terugname mag geschieden tgo. “herwaarderingsmeerwaarden” (art. 44)

b. terugname mag geschieden tgo. “uitzonderlijke opbrengsten”

In beide gevallen gebeurt de terugname via de “uitzonderlijke opbrengsten”

IMMATERIËLE VASTE ACTIVA3.Waardedaling

A. Waardeverminderingen- waardedalingen op activa met onbeperkte levensduur

- enkel duurzame waardeverminderingen moeten uitgedrukt worden

- bedrijfskost of uitzonderlijke kost

B. Afschrijvingen

- waardedalingen op activa met beperkte levensduur- nut van het actief als ondernemingsmiddel gaat teniet in de tijd- bedrijfskost- KB bepaalt geen minimumafschrijvingsperiode m.u.v. de «kosten voor onderzoek& ontwikkeling» waarvan de normale afschrijvingstermijn 5 jaar is.

C. Aanvullende (uitzonderlijke) afschrijvingen

- als reële waarde < boekwaarde- als vermoedelijke realisatiewaarde (bij buitengebruikstelling) of de liquidatiewaarde(bij doorbreken continuïteit) < boekwaarde.

Boekhoudkundige verwerking: zie boek 1

IMMATERIËLE VASTE ACTIVA4.Realisatie

IDEM als boek 1, materiële vaste activa

5.Opbrengsten en kosten, voortvloeiende uit immateriële vaste activa

IMMATERIËLE VASTE ACTIVA

LicentiesKnow-how

verwerver die “recht tot ...” verwerft

“prijsvoorwaarde”

1e geval“eenmalig vast recht

voor onbeperkte duur”

“verkoopopbrengst”70 / 74 / 76

vast actief af te schrijvenover gebruiksduur

2e geval“eenmalig vast recht voor beperkte duur”

bvb. 5 jaar

“over te dragen opbrengst” 493“jaarlijks 1/5 inresultaat”

idem

3e geval“vast recht” +

“variabel recht”

combinatie combinatie

bezitter die“recht tot ...” verstrekt

IMMATERIËLE VASTE ACTIVA

Royaltie-opbrengsten

VoorbeeldEen onderneming geeft een zelf ontwikkelde productiemethode in licentie voor 10 jaar. Zij vraagt hiervoor als vergoeding een eenmalige royalty van 16 250,00 EUR + 21 % BTW,te betalen op 01/09/20N0

D C D C

70000 Verkopen74900 Div. bedr. opbr.

76900 Andere uitz. opbr.55000 KI: R/C

D C49942 Verschuldigde

BTW bij verkopen

16 250,00

3 412,50

19 662,50

D C

493 over te dragen opbrengsten

15 807,33

15 807,33

IMMATERIËLE VASTE ACTIVA

Royaltie-kosten

Voorbeeld:Een producent van Hifi-ketens verwerft de licentie tot gebruik van de CD-technologie. Hiervoor betaalt hij een jaarlijkse royalty van 7 500,00 EUR.

D C D C

61000 D+DG64800 Div. bedr. kosten

66800 Andere uitz. kosten55000 KI: R/C

7 500,009 075,00

D C

49948 TV BTW bij aankopen

1 575,00