Intuïtieve Pedagogische Tact

Gerbert Sipman – Promovendus(Promotor: Prof. Dr. Rob Martens/ Copromotors: Dr. Jürg Thölke/ Prof. Dr. Susan McKenney)

Opzet Aanleiding Theoretisch raamwerk Analysis

- onderzoeksopzet- resultaten

Exploration- onderzoeksopzet- resultaten

Implementation & Spread Met elkaar in gesprek

Leerkrachten geven aan dat de frequentie, diversiteit en complexiteit van probleemgedrag toeneemt (Goeij & Kleinen, 2009) en ervaren een handelingsverlegenheid (Onderwijsraad, 2010).

Pasklare oplossingen of handreikingen zijn nietgoed bruikbaar in het onderwijs (Bakx, 2015), want daarvoor is de klassensituatie te complex (Van der Wolf & Van Beukering, 2011).

Aanleiding

Van Manen (1991/ 2014):-handelen in het moment-zijnskwaliteit-sensitiviteit/ aanvoelen

Van der Wolf en Van Beukering (2011): -weten-in-actie-‘de situatie lezen'

Bors en Stevens (2013):-jezelf en de ander van binnen ervaren-volle aandacht in het moment-oplossingen dienen zich aan

Pedagogische tact

Intuïtie

Systeem 1 - intuïtie:- direct weten (Sinclair,

2011), problemen oplossen,beslissingen nemen en creativiteit (Dane & Pratt, 2009)

- Met name accuraat in complexe situaties (Pretz, 2011)

- hoog vertrouwen in acties (Coget, 2011), die niet te rechtvaardigen zijn (Wit-teman & Van Geenen, 2010)

Systeem 2 - ratio:- langzaam, stap-voor-

stap, moeite (Stanovich& West, 2000)

- beperkt aantal factoren (Dijksterhuis, 2007)

- continu zoeken naar alternatieven (Coget, 2011) en rechtvaardi-ging (Witteman & Van Geenen, 2010)

RATIO EMOTIE

Intuïtie

Systeem 1 - intuïtie:- direct weten (Sinclair,

2011), problemen oplossen,beslissingen nemen en creativiteit (Dane & Pratt, 2009)

- Met name accuraat in complexe situaties (Pretz, 2011)

- hoog vertrouwen in acties (Coget, 2011), die niet te rechtvaardigen zijn (Wit-teman & Van Geenen, 2010)

Systeem 2 - ratio:- langzaam, stap-voor-

stap, moeite (Stanovich& West, 2000)

- beperkt aantal factoren (Dijksterhuis, 2007)

- continu zoeken naar alternatieven (Coget, 2011) en rechtvaardi-ging (Witteman & Van Geenen, 2010)

RATIO

INTUÏTIE

EMOTIE

Direct weten:• problemen oplossen• beslissingen nemen• creativiteit

Systemisch perspectiefOnderzoekers raden contemplatieve, meditatieve, concentratie

oefeningen (mindfulness) aan om de klassieke intuïtie te stimuleren (bv. Anthony, 2006; Burke & Sadler-Smith, 2011; Dane, 2011)

Het systemisch perspectief is verwant aan, maar moet niet verwardworden met systeemdenken (Thölke & Herder-Wynne, 2013) en gaat uit van een onzichtbaar veld aan informatie (Horn & Brick, 2009).

Een systemische benadering resulteerde in ‘beter gedrag’ van kinderen (Emberger, 2010), een afname van conflicten in scholenen een toename van de sensitiviteit van leerkrachten voor lastige, complexe situaties (Ingham & James, 2004).

1) Analysis

- Probleemdefinitie + wensen, behoeften en dilemma’s- 10 stakeholder groepssessies (n = 55)- Perception Poll, SWOT Analysis, Systemic Analysis- Inductieve analyse (member checks, logboek)

- Intuïtie helpt om behoeften aan te voelen, grote verschillen tussen leerkrachten, geen handvatten

- Doelen Training Intuïtieve Pedagogische Tact:1. Persoonlijke ontwikkeling2. Intuïtief bewustzijn ontwikkelen3. Inzicht krijgen in (probleem-)gedrag4. (Tools om met kinderen aan 1-3 te werken)

- Leren door te ervaren en middels confrontatie

2) Exploration

- Designprincipes exploreren (inclusief try-out)- Expertdialoog a.h.v. Delphi-technieken (n = 10)- Aanvullend: schoolbezoeken + evaluatie pilot (n = 4)- Inductieve analyse (member checks, logboek)

- Eerste designprincipes:1. Onderliggende paradigma expliciteren2. Intuïtief (fenomenologisch) bewustzijn trainen3. Inzicht verkrijgen in sociale systemen4. Persoonlijke ontwikkeling aangaan5. Leren in een veilige omgeving

- Effect: oordeelloze houding/ opener contact, beter aanvoelen behoeften, oplossingen dienen zich aan

3) Implementation & Spread

- Werkende ingrediënten + effecten- Training Intuïtieve Pedagogische Tact - Vragenlijst, reflectieverslagen, onderzoeksworkshop

en follow-up

TIPT (6 bijeenkomsten van 3 uur):- Opbouw: contact & contract, familiesysteem, groeps-/

schoolsysteem, intuïtieve basishouding, toepassing in onderwijs, reflectie/ evaluatie

- Flow: welkom, mindfulness-oefening, systemische werkvorm, systeemopstelling, afronding

- Ondersteuning van een deelnemer aan de Train de Trainer

Met elkaar in gesprek

Vragen/ opmerkingen?

Discussie/ dialoog:- Als de ratio de intuïtie kan hinderen, wat betekent dit

dan voor hoe wij studenten leren te reflecteren?- Als overachievers óók intuïtief (naast analytisch) zijn,

wat vraagt dit dan van onze curricula?- Wat vraagt deze benadering van onderwijs van

docenten en/ of onderzoekers?

Bedankt voor de tijd en energie!!!

gerbert.sipman@han.nl