Zure regen

Zure regen

Met dit pictogram maak je een foto van de pagina. Door het pictogram aan te klikken komt de foto in je verslag te staan.

IntroductieWerkboek en foto’s

De foto-knop wordt gebruikt om het scherm vast te leggen.

Met de werkboek-knop worden foto’s en tekst vastgelegd in het werkboek van de Spark.

De keuze-knop wordt gebruikt om je verslag te exporteren of af te drukken.

Opmerking: je kan een foto maken van de eerste pagina van je werkboek en dit dan als voorblad van je verslag gebruiken.

Zure regen

• Wat maakt gewone regen zuur? • Wat veroorzaakt dit verschijnsel en hoe hangt dat met het begrip ”pH ”

samen?

Vraagstelling

Zure regen

• Zure regen is neerslag met een buitengewoon lage pH. Het zuur veroorzaakt schade aan het milieu en aan leefsystemen.

• Vervuiling is de hoofdoorzaak van zure regen. Schadelijke gassen, die afkomstig zijn van de verbranding van fossiele brandstoffen, vooral kolen, reageren met het vocht in de buitenlucht. Zo worden zuren gevormd die in de vorm van regen neerslaan.

• De pH is een maat voor de concentratie van waterstofionen (H⁺) in water. De pH waarde kan variёren van 0 tot 14, hoe lager de pH waarde hoe hoger de concentratie van waterstofionen en hoe zuurder de stof is. Een pH groter dan 7 wordt basisch genoemd. Een pH van 7 is neutraal: noch zuur, noch basisch.

Achtergrond

Toets1. Zure regen is neerslag met een ongewoon

lage/laag ______________.

a) vervuiling

b) base

c) volume

d) pH

Dit pictogram herinnert je eraan om met dit een foto te maken nadat je je antwoord hebt ingevuld.

Zure regen

Achtergrond• Zure regen verlaagt de pH van rivieren en meren waardoor sommige, vooral

kleinere, waterdieren en waterplanten worden gedood. Ook kan zure regen schade toebrengen aan planten en andere landorganismen door de zuurgraad in de bodem te verlagen.

• Zure regen beschadigt ook gebouwen en dergelijke door gesteenten zoals marmer en kalksteen af te breken, metalen zoals brons op te lossen en verf en lak aan te tasten.

• De uitstoot van schadelijke gassen, die zure regen veroorzaken, kan ook smog te weegbrengen en de lucht ongezond maken om in te ademen .

Toets2. Zure regen kan de ______ van meren verlagen en zelfs

standbeelden laten _______.

a) waterstand / afbreken

b) pH / oplossen

c) temperatuur / bevriezen

d) hoeveelheid / roesten

Zure regen

Veiligheid• Neem alle veiligheidsmaatregelen die in het lokaal gelden in acht.• Zorg ervoor dat het zoutzuur (HCl) niet in aanraking komt met je huid en

kleding. • De glazen pipet die je gaat gebruiken om HCl over te brengen is

breekbaar: voorzichtig ermee!• Haal de stop niet meer van de erlenmeyer als de reactie begonnen is.• Als je het door de gootsteen mag spoelen, gebruik dan veel water.• Als je klaar bent met dit practicum, was dan goed je handen.

Zure regen

Materialen en benodigdhedenVerzamel al deze materialen voordat je met dit practicum begint:

• 5 gm natriumwaterstofcarbonaat (NaHCO3)

• 5 gm natriumwatersofsulfiet(NaHSO3)• 1.5 gm natriumnitriet (NaNO2)• 15 ml 1 M HCl• glycerine• 60ml gedemineraliseerd water• spuitfles met gedemineraliseerd of

gedestilleerd water• weegschaal

• pH sensor• 3 erlenmeijers van 100ml • 3 rubberen stoppen passend op de

erlenmeyers• 3 glasbuisjes die in de rubberen

stoppen passen• 3 x 20cm slang passend op de

glasbuisjes• bekerglas van 100ml • maatcilinder van 25ml• verdeelpipet en pipetteerballon

Zet in de juiste volgorde De stappen links maken deel uit van dit practicum. Ze staan echter niet in de juiste volgorde. Zet alle stappen in de juiste volorde en maak er dan een foto van.

A. Meet de pH in een watermonster.

B. Zet de gasgenerator in elkaar.

C. Laat CO₂ door het watermonster borrelen terwijl je de pH meet.

D. Laat NO₂ door het watermonster borrelen terwijl je de pH meet.

E. Laat SO₂ door het watermonster borrelen terwijl je de pH meet.

Zure regen

OverzichtIn dit practicum gaan we 3 gassen maken: CO2, NO2, and SO2. We zullen deze gassen door het watermonster laten borrelen en bepalen wat de invloed van de pH is.

• We gaan natriumbicarbonaat (NaHCO3) mengen met zoutzuur (HCl) om CO₂ gas te maken.

• We gaan natriumnitriet(NaNO₂) mengen met zoutzuur( HCl) om stikstofdioxide(NO₂) gas te maken.

• We gaan natriumwaterstofsulfiet (NaHSO3) mengen met zoutzuur om zwaveldioxide (SO2) gas te maken.

Zure regen

Opstelling: algemeen1. Verbind de pH sensor met het Spark SLS.

2. Meet 20,0ml gedestilleerd water af in een maatcilinder.

3. Giet het water in een bekerglas van 100ml.

4. Spoel de pH sensor grondig met schoon water uit de spuitfles.

5. Laat de pH sensor voorzichtig in het water zakken.

Zure regen

Voorspelling: algemeenVr.1: Wat gebeurt er denk je met de pH van het water als je deze gassen erin oplost?

Welk gas zal voor de meeste verandering zorgen?

Zure regenOpstelling en meten: CO2 (g) en water1. Haal wat natriumwaterstofcarbonaat (NaHCO3).

2. Weeg 5,0g NaHCO3 af.

3. Breng de NaHCO3 over in een erlenmeijer.

Zure regenOpstelling en meten: CO2 (g) en water4. Steek de glasbuis door de rubberstop en

verbind de slang met de glasbuis.Let op: gebruik eventueel wat glycerine om de

glasbuis gemakkelijker door de rubberstop of de slang op de glasbuis te steken.

5. Voeg 4,0ml zoutzuur toe aan de erlenmeijer en sluit deze meteen af met de rubberstop.

Opgepast: Zoutzuur is een sterk zuur, wees er daarom erg voorzichtig mee! Mors je, spoel alles dan af met heel veel water.

erlenmeijer

pH sensorgebruik glycerine om te smeren

6. Steek het uiteinde van de slang meteen in het water in het bekerglas. Druk op om de meting te beginnen.

7. Blijf ongeveer 200 seconden meten of tot de meting niet meer verandert. Druk dan op om met meten te stoppen.

Vr.2: Wat gebeurt er met de pH van het water wanneer je er CO₂ door laat borrelen?

8.Bepaal het minimum en het maximum van de pH voor de meting met CO₂. Vul de gevonden waarden op de volgende pagina in. *

* X- Y gegevens invoeren: 1. Druk op om het palet te

openen. 2. Druk op en druk op het te

bepalen punt. 3. Druk op of om de nabij

gelegen punten te selecteren.

9. Vul de maxima en de minima van de pH in de tabel in. *

*Gegevens invoeren: 1. Druk op om het palet te

openen.2. Druk op selecteer

vervolgens een cel in de lijst. Deze zal geel oplichten.

3. Druk op om het toetsenbord scherm te openen.

Zure regenOpstelling en meten: NO2 (g) en water1. Doe de inhoud van de eerste erlenmeijer en het bekerglas weg, door dit

aan je docent te geven.

2. Spoel de pH sensor goed schoon.

3. Was het bekerglas en de stop met glasbuis en slang grondig af.

4. Meet 20,0ml gedestilleerd water af in de maatcilinder.

5. Giet het in het 100ml bekerglas.

6. Spoel de pH sensor na met gedestilleerd water uit de spuitfles.

7. Laat de pH sensor voorzichtig in het water zakken.

Zure regenOpstelling en meten: NO2 (g) en water8. Weeg 5,0g natriumnitriet (NaNO2) af.

9. Breng de NaNO2 over in een schone erlenmeijer.

10.Zet de rubberstop met glasbuis en slang weer in elkaar.

11.Voeg 4,0ml 1.0 M zoutzuur (HCl) toe aan de erlenmeijer en sluit deze meteen weer af met de rubberstop.

12. Steek het uiteinde van de slang meteen in het water in het bekerglas. Druk op om met meten te beginnen.

13.Blijf gedurende ongeveer 200 seconden meten of tot de meting niet meer verandert. Druk dan op om met meten te stoppen.

14.Bepaal het minimum en het maximum van de pH voor de meting met NO2. Vul de gevonden waarden in in de tabel op de volgende

pagina *.

* X- Y gegevens invoeren: 1. Druk op om het palet te

openen. 2. Druk op en druk op het te

bepalen punt. 3. Druk op of om de nabij

gelegen punten te selecteren.

15.Vul de minima en de maxima van de pH in, in de tabel *.

*Gegevens invoeren: 1. Druk op om het palet te

openen.2. Druk op selecteer

vervolgens een cel in de lijst. Deze zal geel oplichten.

3. Druk op om het toetsenbord scherm te openen.

Zure regenOpstelling en meten: SO2 (g) en water1. Neem de erlenmeijer en doe de inhoud samen met het bekerglas weg,

door deze aan de docent te geven.

2. Spoel de pH sensor grondig schoon.

3. Was het bekerglas en de stop met buis en slang grondig af.

4. Meet 20,0ml gedestilleerd water af in de maatcilinder.

5. Giet het in een bekerglas van 100ml.

6. Spoel de pH sensor na met gedestilleerd water uit de spuitfles.

7. Laat de pH sensor voorzichtig in het water zakken..

Zure regenOpstelling en meten: SO2 (g) en water8. Weeg 5,0g natriumwaterstofsulfiet (NaHSO3) af.

9. Breng dit over in een schone erlenmeijer.

10.Zet de rubberstop met glasbuis en slang zonodig weer in elkaar.

11.Voeg 4,0ml 1.0 M zoutzuur(HCl) toe aan de erlenmeijer en sluit deze meteen weer af met de rubberstop.

12. Steek het uiteinde van de slang meteen in het water. Druk op om met meten te beginnen.

13. Blijf gedurende ongeveer 200 seconden meten of tot de meting niet meer verandert. Druk dan op om met meten te stoppen.

14.Bepaal de minimum en het maximum van de pH voor de meting met S0₂. Vul de gevonden waarden in de tabel in *.

15.Bepaal de pH verandering voor elk gas en vul

de gegevens in.

*Gegevens invoeren: 1. Druk op om het palet te

openen.2. Druk op selecteer

vervolgens een cel in de lijst. Deze zal geel oplichten.

3. Druk op om het toetsenbord scherm te openen.

Zure regen

Opruimen1. Neem de erlenmeijer en doe de inhoud samen met het bekerglas weg,

door deze aan de docent te geven.

2. Spoel de pH sensor grondig schoon daarna met gedestilleerd water.

3. Was het bekerglas, de erlenmeijers en de stop met buis en slang grondig af.

Zure regen

Analyseren1. In een ideale grafiek van dit experiment zou de pH eerst drastisch

moeten veranderen om daarna af te vlakken. Waarom verloopt de reactie zo?

Zure regen

Analyseren2. Vergelijk de verandering van de pH van elk gas afzonderlijk. Welk

gas vertoonde de meeste verandering in de pH, welke de minste? Welk gas is volgens je uitkomsten dus het slechtste voor het milieu?

Zure regen

Analyseren3. Wat veroorzaakte bij het oplossen van de 3 gassen in water de afname

van de pH?

Zure regen

Samenvatting1. Welke van de gassen in het experiment ontstaat door menselijke vervuiling

en veroorzaakt zure regen? Hoe onstaan ze?

Zure regen

Samenvatting2. Kolen, afkomstig uit sommige gebieden op aarde, bevatten minder zwavel

dan kolen uit andere mijnen. Wat zou de invloed zijn van het stoken van minder zwavelhoudende kolen op de zure regen?

Zure regen

Samenvatting3. Hoe kun je het aanmaken van zure regen voorkomen?

Zure regen

Samenvatting4. Hoe kun je de schadelijke effecten van zure regen bestrijden?

Zure regen

Samenvatting5. Waarom is carbonzuur, dat voor maar weinig verandering in de pH zorgt,

toch van belang voor het millieu?

Meerkeuzevraag1. Welke van de volgende beweringen is waar over

zure regen?

a) Zure regen hangt samen met NO2 en SO2 moleculen in de atmosfeer.

b) Zure regen kan de dood veroorzaken van vele soorten waterleven als het ervoor zorgt dat de pH in rivieren en meren drastisch zakt.

c) Zure regen beїnvloedt de bodemchemie en de mogelijkheid van planten om voedingsmiddelen uit de bodem op te nemen.

d) Al het bovenstaande is waar.

Meerkeuzevraag2. Welke van de volgende factoren spelen een grote

rol bij de vorming van zure regen?

a) gassen in de atmosfeer

b) buffers in de bodem en het water

c) water in de atmosfeer

d) A en C

Meerkeuzevraag3. Zure regen beїnvloedt ecosystemen nadelig als de

pH onder _______komt.

a) 3.6

b) 4.6

c) 5.6

d) 6.6

Meerkeuzevraag4. Zure regen hangt ook samen met…….

a) schade aan vissen, door reacties die voor een hoge aluminiumconcentratie in het water zorgen.

b) verminderde opname van voedingsstoffen door de wortels van bomen.

c) verzwakking van bomen waardoor ze gemakkelijker aan andere schadelijke invloeden ten prooi vallen.

d) Al het bovenstaande is waar.

Zure regen

Gefeliciteerd!Je hebt je onderzoek klaar.Volg de instructies van de docent om alles op te ruimen en de resultaten van het onderzoek door te geven.

Zure regen

NaslagAlle illustraties zijn afkomstig uit PASCO documentatie, clip art uit het publieke domein of Wikimedia.

http://www.flickr.com/photos/buddharhubarb/21865208/http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Acid_rain_woods1.JPGhttp://commons.wikimedia.org/wiki/File:BrownSoil.jpghttp://commons.wikimedia.org/wiki/File:FoggDam-NT.jpghttp://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ham_Pond.jpghttp://commons.wikimedia.org/wiki/File:Sixfinger_threadfin_school.jpg