Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen...

42
Bronnenboekje Innovatief leerkrachtgedrag Naslagwerk bij de studiedag 21e eeuwse vaardigheden Amsterdam, 13 maart 2017 Ontwikkeld door Stichting Orion - Marjolein Duchateau en Jelka Bröcheler

Transcript of Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen...

Page 1: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Bronnenboekje

Innovatief leerkrachtgedrag

Naslagwerk bij de studiedag 21e eeuwse vaardigheden Amsterdam, 13 maart 2017 Ontwikkeld door Stichting Orion - Marjolein Duchateau en Jelka Bröcheler

Page 2: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Inhoudsopgave

Een goede voorbereiding…. 4

Alle 21e eeuwse vaardigheden op een rij 7

Zelfregulering 9

Communiceren 12

Samenwerken 15

Sociale en culturele vaardigheden 18

Kritisch denken 21

Creatief denken 24

Probleem oplossen 26

Computational thinking 29

Informatievaardigheden 32

ICT-basisvaardigheden 34

Mediawijsheid 36

Extra informatie 38 ICT Leskisten van Orion 38

Wat is een leskist? 38 Informatiebronnen 40

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 2

Page 3: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen functioneren in deze tijd, heb je een aantal vaardigheden nodig op digitaal en op creatief gebied, maar ook als het gaat om samenwerken, kritisch denken, … We willen kinderen en jongeren hun talenten laten ontdekken en ontwikkelen. Dat is nodig voor hun toekomstige baan, die nu misschien nog niet eens bestaat. De 21e eeuwse vaardigheden zijn daarbij het uitgangspunt. De grootste opdracht ligt in het inhoudelijk verbinden en thematiseren en het vinden van passende pedagogische en didactische werkvormen. Op 13 maart 2017 organiseerde Stichting Orion over deze 21e eeuwse vaardigheden een studiedag voor haar eigen personeelsleden - onderwijspersoneel van 9 scholen voor (voortgezet) speciaal onderwijs in Amsterdam en externe genodigden van met name andere scholen in Amsterdam en omstreken. Niet omdat deze vaardigheden heel nieuw zijn, maar wel om met elkaar in gesprek te gaan hoe je deze vaardigheden inpast in het overvolle curriculum. Hoe ze passen in de visie van de school, de stichting en het Nederlandse onderwijs. Er werd niet alleen gesproken. Deelnemers gingen ook aan de slag om ervaringen uit te wisselen, kennis te nemen van nieuwe ontwikkelingen, vaardigheden eigen te maken. Creatief denken, computational thinking, samenwerken, zelfregulering, ….. Eigenlijk kwamen alle vaardigheden voorbij. Orions expertise met betrekking tot leerlingen met speciale behoeften voor onderwijs en zorg kwam hier natuurlijk ook uitgebreid aan bod. Denk bijvoorbeeld aan: gedifferentieerd en gepersonaliseerd onderwijs, blended learning, onderwijs op afstand. Orion streeft er naar iedere leerling de manier van leren te bieden die bij hen past. Dat vraagt met de diverse populatie van de scholen - eigenlijk binnen iedere groep - om gedegen onderwijs, maar ook om een flinke dosis creativiteit van de leerkrachten. Deze kennis delen we bij Orion graag met de buitenwereld. In dit boekje alle 21e eeuwse vaardigheden op een rij met allerlei tips en tops. De uitgebreide uitleg van de 21e eeuwse vaardigheden staat op de website van het SLO. http://curriculumvandetoekomst.slo.nl/ NB: Leerlijnen die Stichting Orion gebruikt zijn ontwikkeld door de medewerkers van Orion in samenwerking met de CED groep.

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 3

Page 4: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Onderwijs moet:

★ uitdagend zijn, ★ prikkelend zijn, ★ bij de belevingswereld van de

leerling passen, ★ gebruik maken van de creativiteit ★ de onderzoekende houding

stimuleren, ★ uitgaan van het talent van een

kind - > talentontwikkeling stimuleren.

-> zo maken wij het onderwijs leuk :-)

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 4

Page 5: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Uit: Het 2032 curriculum

VISIE OP TOEKOMSTGERICHT ONDERWIJS Wat hebben leerlingen die nu voor het eerst naar school gaan nodig om in 2032 goed aan hun volwassen en werkende leven te beginnen? De leerling: • ontwikkelt kennis en vaardigheden door zijn creativiteit en nieuwsgierigheid in te zetten, • vormt zijn persoonlijkheid, • leert om te gaan met vrijheid en verantwoordelijkheid en over grenzen heen te kijken, • leert de kansen van de digitale wereld te benutten, • krijgt betekenisvol onderwijs op maat. Toekomstgericht onderwijs bestaat uit een curriculum waarin leerlingen: • een vaste basis aan kennis en vaardigheden opdoen, waarmee ze vak- overstijgend leren denken en werken, • hun kennis en vaardigheden verdiepen en verbreden, met hun eigen mogelijkheden en interesses als leidraad, • zich als persoon vormen waar het gaat om de ontwikkeling van hun identiteit, hun creativiteit en een gezonde leefstijl.

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 5

Page 6: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Alle 21e eeuwse vaardigheden op een rij Op de volgende pagina’s staat een uitleg per 21e eeuwse vaardigheid. Maar…. dit is een dynamisch document. We willen het blijven aanvullen met nieuwe bronnen, ideeën, leskisten, … Dus: heb jij nog leuke ideeën? Vul het document aan! Per item staan de leerdoelen en vaardigheden voor zowel leerlingen als leerkrachten benoemd. Ook staat bij de vaardigheden de leskisten die we beschikbaar hebben benoemd. Een opsomming van alle leskisten met daarbij een uitleg per leskist staat in het laatste hoofdstuk.

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 6

Page 7: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Zelfregulering Ons leven wordt door alle technologische mogelijkheden die op ieder moment van de dag onze aandacht vragen steeds meer gefragmenteerd. Leren tijd en energie in een leerproces te steken en daarvoor actief alles om zich heen buiten te sluiten, leren je aandacht te reguleren wordt steeds belangrijker. Vaardigheden zijn b.v. het kunnen weerstaan van verleidingen en komen tot diepe concentratie.

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 7

Page 8: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Wat moet de leerling kunnen? We vinden het belangrijk dat een leerling eigenaar is van zijn eigen gedrag en hun eigen leerproces. Om dat te kunnen realiseren moeten we ze leren zelfstandig keuzes te maken, beslissingen te nemen, leren leren, zelfreflectie, feedback kunnen ontvangen.

Wat vraagt dit van een leerkracht? De leerkracht is zelf eigenaar van zijn eigen houding en leerproces en kijkt daar kritisch naar. De leerkracht moet vaardigheden ontwikkelen die hem helpen om de leerling te begeleiden in zijn leerproces.

Over welke vaardigheden hebben we het dan?

- Nieuwsgierigheid stimuleren; proberen, ervaren - Zelfstandig keuzes maken - Taakaanpak, leren leren, plannen, probleem oplossen - Feedback geven en ontvangen, reflecteren - Je gedragen, impulsen en verleidingen beheersen, omgaan met de ander en hulp

vragen De leerlijn ‘leren leren’ (van CED) kan als uitgangspunt dienen voor het onderwijsaanbod.

Materialen en methodes

- Leefstijl - methode - www.leefstijl.nl - PeerScholar - feedbackinstrument - www.ict-edu.nl/peerscholar/wat - SCOL - meetinstrument - www.scol.nl - School en veiligheid - ondersteuning van school bij veilig klimaat -

www.schoolenveiligheid.nl - Sciencemakers - onderzoekende houding stimuleren www.sciencemakers.nl - o.m.

lessen op basis van werk van Nederlands Forensisch Instituut. - 3D novations - sociale vaardigheden oefenen - zeer geschikt voor autistische

leerlingen - www.3dnovations.co.uk

Experts en good practice

- Gerhardschool - Excellente school ‘Leerling aan zet’ - Orion College Noord - Excellente school mbt eigenaarschap - Orion College West - Marjan Loos (feedback PeerScholar) - Orion College Noord - Jack de Jong (reflecteren) en - Orion College Noord - Maja Al Karadagi (eigenaarschap) - Orion College Zuid - Kamila de Ruijter (seksuele diversiteit) - Orion College Zuid - Joan Hooplot (Classdojo) - Stichting 180 - Arjo Haasnoot (TOPS en culturele diversiteit)

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 8

Page 9: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

- Grip op talent - Fanny Cattenstart - https://www.gripoptalent.nl Het is Fanny’s passie om anderen te leren om te gaan met deze bijzondere kinderen waarvan we niet voldoende weten en die we niet zo goed begrijpen. Graag leert zij volwassenen anders te kijken en te handelen, beter te ondersteunen en er echt te zijn.

- Klas van de toekomst - Rutger Minnee - www.toekomstklas.nl

Rudger Minnee is leerkracht speciaal onderwijs cluster 4 op de Mulock Houwerschool in Amersfoort. Na de Master Special Education Needs (1e jaar specialist leerproblemen, 2e jaar gedragsspecialist) zocht hij naar meer didactische verdieping in de opleiding 'specialist 21e eeuws leren'snel gemaakt. Het vinden van werkvormen die bruikbaar zijn in de dagelijkse lespraktijk gericht op toekomst gericht leren, was een uitdaging. Zodoende ontwikkelde hij (met hulp van drie collega's) toekomstklas. De plek voor lessuggesties, werkvormen en verwerkingsopdrachten die gebruik maken van 21e -eeuwse vaardigheden. In deze workshop deelt hij zijn kennis met jou! En wil hij natuurlijk ook graag met jou in gesprek. Meer over Rudger? Bekijk zijn website: www.toekomstklas.nl

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 9

Page 10: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Communiceren Het overbrengen en ontvangen van een boodschap. Het duidelijk maken van je behoeftes, wensen en mening en inzicht krijgen in de behoeftes, wensen en mening van de ander. Vaardigheden om goed te kunnen communiceren zijn b.v. goed begrijpend kunnen lezen, goed begrijpend kunnen kijken en luisteren, vanuit een ander perspectief kunnen kijken (wat wil de maker vertellen), inzicht krijgen in context, inzicht krijgen in welke impact de boodschap heeft.

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 10

Page 11: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Wat moet de leerling kunnen

- Begrijpend luisteren en begrijpend lezen - Spreken - (Sociaal) taalgebruik - waaronder: gesprekken voeren, presenteren, discussiëren,

verslaglegging - Meningen over gesproken taal - Conclusies trekken, kern van de boodschap - Woordenschat is basisvoorwaarde - Kennis van de communicatiemiddelen - wanneer deze in te zetten

Deze vaardigheden zijn ook de basisvaardigheden voor de leerkracht. De leerkracht dient een up-to-date kennis te hebben van de nieuwe communicatiemiddelen. De leerlijn mondelinge taal (CED) kan als uitgangspunt dienen voor het onderwijsaanbod.

Materialen en methodes

Seppo - www.seppo.io Seppo is een online spel waarin je voor je leerlingen opdrachten kunt klaarzetten, leerlingen kunt volgen en feedback kunt geven. Het interactieve lesmateriaal motiveert je leerlingen, wekt nieuwsgierigheid op en daagt uit tot samenwerking. Bebruik het om geworven kennis toe te laten passen in de directe omgeving en de wereld daarbuiten. Zeer geschikt voor blended learning. Heel eenvoudig in gebruik. Social schools - https://www.socialschools.nl Communiceer met de ouders in de app, houd ontwikkelingen bij van de leerlingen in leerlingportfolio’s en profileer je school met de schoolwebsites! Startup4kids - www.startup4kids.nl Deze stichting biedt in Nederland het lesprogramma Klas4klas aan waarin kinderen leren over de wereld om hen heen en door het opzetten van een minionderneming leren ze o.a. hun talenten ontdekken, samenwerken en omgaan met geld. Kinderen leren over hun eigen verantwoordelijkheden ten opzichte van zichzelf, hun familie, het milieu en hun gemeenschap. Logo 3000 - https://logo-digitaal.nl LOGO 3000 is lesmateriaal voor het basisonderwijs, gericht op de woordenschatontwikkeling van peuters en kleuters. Omnidu - http://www.omnidu.nl Een bibliotheek met gratis oefeningen die ook zijn aan te passen aan de individuele behoefte van de leerlingen. OMNIDU laat u kennismaken met software en content voor het speciaal onderwijs. Voor cognitief laag-functionerende leerlingen. In de praktijk blijkt de

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 11

Page 12: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

software ook zeer geschikt voor het niveau van onderbouwleerlingen in het primair onderwijs. Vooral bij het aanvankelijk lezen, het oefenen van woordenschat en thematisch gericht onderwijs.

Experts en good practice

Orion College West - Jolanda en Steven - Sturen van sociaal emotionele en communicatieve ontwikkeling Orion College West - Marian Loos (PeerScholar) Orion College Zuid - Joan Hooplot (Classdojo) ETwinning - Eric Kleipool Van Koetsveldschool - Lia Klarenbeek, Esther Warnaar en Lotte Bergen (Logo 3000) Van Koetsveldschool - Communicatie in Print Drostenburg - Greet Dekker (Omnidu) Stichting jongeren die het kunnen - Virgil Tevreden (communicatie met gedragsmoeilijke jongeren)

Leskist Orions kisten voor leerkrachten met alle materialen, ondersteunende devices en lesideeën. Beebot Met de Bee-Bot (een robotje in de vorm van een bijtje) leren kinderen de beginselen van het programmeren en wordt het logisch denken gestimuleerd. Ze kunnen de Bee-Bot laten lopen met behulp van de knoppen bovenop Bee-Bot. Je kunt met behulp van de standaard matten de Bee-Bot woorden laten maken. Maar je kunt ook eigen matten maken of de Bee-Bot bijvoorbeeld door een doolhof laten lopen. Dash en Dot Dash & Dot zijn twee slimme robotjes die je zelf kunt programmeren. Ze horen geluiden, reageren op licht, merken objecten op en doen precies wat jij wilt. De mogelijkheden zijn eindeloos. Je kunt de robots op het ritme van de muziek laten dansen, rare geluiden laten maken, door een doolhof laten manoeuvreren en nog veel meer. Eddy de onderwijsrobot Leerkrachten gebruiken zijn maak- en gebruiksomgeving om zelf lessen met Eddy te ontwikkelen. Leerlingen kunnen van hem leren door met hem te praten, spelen en lachen. Eddy kan van alles! Onderwijs op afstand - Kubi, Swivl en Padbot Kubi geeft de regie in eigen handen en laat je op afstand rond- en meekijken. Naast het bekijken van video’s (live of op een later moment) is het ook mogelijk actief deel te nemen aan een videogesprek. De Kubi gebruiker op afstand bepaalt zelf wat hij of zij wil zien, waarbij de camera 300 graden gedraaid kan worden en 90 graden kan kantelen!

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 12

Page 13: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Padbot in het onderwijs biedt de leerling niet alleen de mogelijkheid om live rond te kijken en te communiceren op afstand met de docent en klasgenoten, maar ook om met de andere leerlingen virtueel mee te lopen naar de volgende les. De Swivl volgt je op de voet terwijl je les geeft en neemt je les op zodat je leerling deze ook op een ander moment kan bekijken. Bij Orion zetten we Kubi, Swivl en Padbot in voor onderwijs op afstand. Voor sommige kinderen is het niet (altijd) mogelijk om op school te komen. Met Kubi betrekken we ze weer bij school, de klas, de medeleerlingen en zo worden of blijven ze betrokken en wordt de stap (terug) naar school laagdrempeliger.

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 13

Page 14: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Samenwerken Vaardigheden die je nodig hebt om een goede samenwerking aan te kunnen gaan - om samen een doel te behalen, elkaar aan te vullen, te inspireren en te ondersteunen - zijn b.v. kunnen delen, vertellen waar je mee bezig bent, vragen durven stellen, je kwetsbaar opstellen, openstaan voor kritiek, nieuwsgierig en eerlijk zijn.

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 14

Page 15: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Wat moet de leerling kunnen

- Van naast elkaar leren spelen tot samen spelen - Een bijdrage leveren aan de groep, samen delen - Je houden aan afspraken, taakverdeling kunnen maken - Hulp vragen en aanbieden - Benoemen wat je goed kan, rol aannemen afhankelijk van de groep - Positieve en open houding ten aanzien van de ander, empathisch vermogen - Effectief communiceren, durven uiten

Wat vraagt het van leerkrachten

- De vaardigheid om creatief coöperatieve werkvormen in te zetten - Expliciet methodes tot samenwerking aanleren

De leerlijn samenwerken (onderdeel van de leerlijn ‘Leren leren van CED) kan als uitgangspunt dienen. Ook de methode Leefstijl kan ingezet worden.

Materialen en methodes

Leefstijl methode - http://www.leefstijl.nl Met behulp van Leefstijl stimuleer je kinderen en jongeren zich te ontwikkelen tot sociaal vaardige, betrokken en zelfstandige volwassenen. Het lesmateriaal en de trainingen van Leefstijl zijn bestemd voor kinderopvang en peuterspeelzaal, primair en voortgezet (speciaal) onderwijs, roc's en organisaties die met jongeren werken in de vrije tijd. SCOL - Sociale Competentie Observatie Lijst - https://www.scol.nl De (SCOL) is een leerlingvolgsysteem voor sociale competentie. Het SCOL-pakket bestaat uit een softwareprogramma, ondersteund door een gebruikershandleiding en een inhoudelijke handleiding. De SCOL kan los van een lesmethode worden gebruikt. De SCOL gebruik je om:

● de ontwikkeling van sociale competenties op klasse- of op schoolniveau planmatig aan te pakken;

● met de uitkomsten van de SCOL-scores onderwijs inhoudelijk vorm te geven; ● leerlingen, die extra ondersteuning nodig hebben, snel op het spoor te zijn.

Google Classroom - Kennisnet beschrijving Classroom Google Classroom is een digitale omgeving waarin leerkrachten en leerlingen opdrachten kunnen uitwisselen. Als leerkracht kun je binnen Classroom opdrachten of aankondigingen versturen. Je kunt ze voorzien van YouTube-filmpjes, afbeeldingen of bestandsbijlagen. Zo stel je de leerlingen op allerlei manieren in staat hun opdracht succesvol af te ronden. In één oogopslag kun je zien welke leerlingen wel en welke niet hun opdrachten hebben ingeleverd en hun huiswerk hebben afgerond. Ook kun je opmerkingen aan de groep verzenden en kinderen individuele feedback geven.

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 15

Page 16: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Solly - http://www.hetsollysysteem.nl Met het Educatief Pakket Solly worden kinderen al op jonge leeftijd geïntroduceerd in de wereld van natuur, techniek en duurzaamheid. Samen met de speelrobot Solly en zijn vriendjes gaan kinderen zelf ontdekken, onderzoeken en ontwerpen. Zo werkt Solly samen met de kinderen toe naar een nieuwe, groene generatie. Het pakket is ontworpen voor het basisonderwijs en heeft een doorlopende leerlijn van groep 1 t/m 8. Het voldoet aan alle kerndoelen Natuur en Techniek en heeft een sterke focus op de 21st century skills. Al eerder aan bod gekomen in dit boekje, maar ook hier van toepassing: Seppo - www.seppo.io (zie zelfregelering) Startup4kids - www.startup4kids.nl (zie zelfregelering)

Experts en good practice

Orion College Noord en Zuidoost - Willem Cooper (leerlingen in hun kracht zetten in en om de school) Orion College Noord - Frank Honkoop en Sharon Berkhout (Bovenschools (ook internationaal) samenwerken) Orion College West - André Petter - (Google classroom/blended learning en samenwerken op afstand) Orion College West - Marjan Loos (Peerscholar) Art4Elkaar - Martha Fyrigos (samenwerken aan creatieve projecten) Golypoon - Mischa Marx ( samenwerken aan maatschappelijke vraagstukken dmv film) ETwinning

leskist Orions kisten voor leerkrachten met alle materialen, ondersteunende devices en lesideeën. ALLEMAAL! Maar in het bijzonder Lego WeDo. Lego WeDo is bedoeld voor kinderen vanaf + 9 jaar, maar wij gebruiken het ook voor jongere kinderen. Met de Lego Wedo kun je technische legomodellen bouwen en deze programmeren via de computer. Daarvoor gebruik je legoblokjes, een motor, bewegings- en kantelsensoren en de LEGO USB hub. Leerlingen worden aangemoedigd om hun grenzen op het gebied van creativiteit te verleggen, onderzoek te doen, te ontwerpen, innovatie ontwerpen te maken en hun ideeën te delen met klasgenoten. Dit alles door de combinatie van veelzijdigheid van de LEGO stenen, de programmeermogelijkheden van digitale technologie en de online leeromgeving.

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 16

Page 17: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Sociale en culturele vaardigheden We leven in een multiculturele samenleving. Om te kunnen communiceren met de verschillende culturen in onze omgeving moet je: constructief kunnen communiceren, sociaal en cultureel inlevingsvermogen hebben en moet je de wereld in een bredere perspectief te kunnen zien. Hierbij moet je effectief gebruik kunnen maken van media. Zelfkennis ontwikkelen, het in perspectief kunnen plaatsen van je eigen ideologie, culturele identiteit en kennis, is hierbij belangrijk. Een goed cultureel bewustzijn bepaalt ook je eigen identiteit.

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 17

Page 18: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Wat moet de leerling kunnen

- Burgerschap - stilstaan bij de eigen cultuur en die van de ander - Positieve en open houding tov de ander en zijn overtuigingen - Reflecteren op wat mensen denken en doen - Nadenken over en uitdrukking geven aan hoe mensen denken en handelen.

Wat moet de leerkracht kunnen?

- Cultureel zelfbewustzijn van leerlingen ontwikkelen - Gesprekken leiden over diversiteit en culturele verschillen en overeenkomsten - Een leerkracht moet de basis kunnen leggen voor zelfstandig creatief kritisch en

genuanceerd burgerschap Raadpleeg de ICCer (interne cultuur coördinator) van je school voor passend onderwijsaanbod.

Materialen en methodes

Golypoon - http://golypoon.nl Golypoon.tv is het kanaal waar jongeren zich uitspreken èn de regie nemen in films & video‘s. Op grappige, ontroerende, creatieve en vernieuwende manieren bieden ze antwoorden & oplossingen voor actuele problemen en uitdagingen en inspireren ze ons om anders te kijken. ROC van Amsterdam - serious game Jasper Mannaert heeft voor het ROC van Amsterdam een game platform opgezet waarmee leerlingen in verschillende werelden (op verschillende niveaus, verschillende opdrachten) tegen en/of met elkaar spelen en zo spelenderwijs kennis vergaren. Inclusief alle spelelementen als: ranking, competitie, winnen en verliezen. Het eerste deel van het platform is net klaar - maar kan steeds blijven groeien met nieuwe werelden, uitdagingen en functionaliteiten. Jasper gaat het demonstreren maar wil ook graag van jou weten wat jij er van vindt. Is het ook geschikt voor onze leerlingen? Wat zou er in een wereld voor speciaal onderwijs anders zijn? 3Dnovations - http://www.3dnovations.co.uk Een Engelse moeder was op zoek naar een mogelijkheid om haar autistische zoon - die een groot minecraft fan is - te laten oefenen met sociale vaardigheden. Ze vroeg een technische faculteit om hulp. Samen ontwikkelden ze 3DNovations. Hetzelfde menu als minecraft, dezelfde mogelijkheden alleen dan ingezet om via chat sociale situaties te oefenen en leerlingen zo voor te bereiden op de echte situatie. Rebecca is een Engelse maatschappelijk werkster die speciaal uit Engeland komt om jullie mee te nemen in deze wereld. Al eerder aan bod gekomen in dit boekje, maar ook hier van toepassing: Startup4kids - www.startup4kids.nl (zie zelfregelering) Solly - http://www.hetsollysysteem.nl (zie communiceren)

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 18

Page 19: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Experts en good practice

Orion College Zuid - Kamila de Ruijter (seksuele diversiteit) Orion College Noord - Willem Cooper (leerlingen in hun kracht zetten) Art4Elkaar Stichting 180 - Arjo Haasnoot (TOPS en culturele diversiteit) 3DNovations - Rebecca Swist (sociale vaardigheden oefenen) Stichting Jongeren die het kunnen - Virgil Tevreden (omgaan met leerlingen met gedragsproblemen)

Leskist Orions kisten voor leerkrachten met alle materialen, ondersteunende devices en lesideeën. VR -box Orion werkt met RedBoxVR - een partner van Google Expeditions. Met deze VR brillen kun je echt les geven omdat je als docent kunt zien wat de leerlingen doen en ze ook kunt sturen. Omgekeerd kunnen ze jou ook laten zien wat ze zien in de virtuele wereld. Onderwijs op afstand - Kubi, Swivl en Padbot Kubi geeft de regie in eigen handen en laat je op afstand rond- en meekijken. Naast het bekijken van video’s (live of op een later moment) is het ook mogelijk actief deel te nemen aan een videogesprek. De Kubi gebruiker op afstand bepaalt zelf wat hij of zij wil zien, waarbij de camera 300 graden gedraaid kan worden en 90 graden kan kantelen! Padbot in het onderwijs biedt de leerling niet alleen de mogelijkheid om live rond te kijken en te communiceren op afstand met de docent en klasgenoten, maar ook om met de andere leerlingen virtueel mee te lopen naar de volgende les. De Swivl volgt je op de voet terwijl je les geeft en neemt je les op zodat je leerling deze ook op een ander moment kan bekijken. Bij Orion zetten we Kubi, Swivl en Padbot in voor onderwijs op afstand. Voor sommige kinderen is het niet (altijd) mogelijk om op school te komen. Met Kubi betrekken we ze weer bij school, de klas, de medeleerlingen en zo worden of blijven ze betrokken en wordt de stap (terug) naar school laagdrempeliger. Eddy de onderwijsrobot Leerkrachten gebruiken zijn maak- en gebruiksomgeving om zelf lessen met Eddy te ontwikkelen. Leerlingen kunnen van hem leren door met hem te praten, spelen en lachen. Eddy kan van alles! Maar vooral laat Eddy je ook ervaren.

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 19

Page 20: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Kritisch denken Kritisch denken is de vaardigheid om op een andere manier ergens naar te kunnen kijken, vanuit verschillende perspectieven. Vaardigheden die je kan oefenen zijn b.v. leren gebruiken van verschillende bronnen, discussiëren, verschillende scenario's durven te bekijken, het risico van mislukken durven nemen.

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 20

Page 21: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Wat moet de leerling kunnen

- Effectief kunnen redeneren en formuleren - Het kunnen stellen van betekenisvolle vragen - Reflecteren op het eigen leerproces - Interpreteren, analyseren en je eigen beeld vormen - zie je ook wat je niet weet - Kritisch naar bronnen, beelden en teksten kunnen kijken en luisteren - Openstaan voor alternatieve standpunten

Leerkrachtvaardigheden

Dit vraagt van leerkrachten een neutrale, open, eerlijke houding naar de leerling. Voortdurend reflecteren in het nu op het eigen handelen. Buiten de eigen kaders kunnen (of leren) denken, openstaan voor andere standpunten.

Materialen en methodes

- Boek: Filosoferen met kinderen - Rondhuis, T. - Boek: Leer uw kind denken - De Bono, E. - www.mindmappenmetkleuters.nl - www.filosofiejuf.nl - www.decorrespondent.nl - http://www.kinderfilosofie.nl

Experts en good practice

- Grip op talent - Fanny Cattenstart - https://www.gripoptalent.nl Het is Fanny’s passie om anderen te leren om te gaan met deze bijzondere kinderen waarvan we niet voldoende weten en die we niet zo goed begrijpen. Graag leert zij volwassenen anders te kijken en te handelen, beter te ondersteunen en er echt te zijn.

- Anneke Verheij - veranderingstraject op school in gang zetten. Anneke is directeur van basisschool 't Klankbord in Leiden. Uitgangspunt van het veranderingstraject dat zij heeft ingezet is: eigenaarschap terugleggen bij de docent. Daarnaast maakt Anneke uit van de een groep directeuren die samen een veranderingstraject zijn gestart rond de professionele leergemeenschap.

- Drostenburg - Merijn Bartman (mediawijsheid en kritisch denken) Merijn Bartman werkt als Mediatheek-coördinator op een school voor lichamelijk en/of verstandelijk beperkte leerlingen en langdurig zieke leerlingen in de leeftijd van 4 t/m 20 jaar. Als mediacoach is ze verbonden aan Stichting Orion, die 9 scholen voor speciaal onderwijs onder zijn hoede heeft. Op deze scholen geeft Merijn presentaties voor leerkrachten en ouderavonden over mediawijsheid. Ze ontwikkelt

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 21

Page 22: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

het mediawijsheid-beleid samen met de directies en coacht docenten in de dagelijkse uitvoering daarvan.

Al eerder aan bod gekomen:

- Golypoon - http://golypoon.nl (zie sociale en culturele vaardigheden) - Solly - http://www.hetsollysysteem.nl (zie communiceren)

Leskist

Orions kisten voor leerkrachten met alle materialen, ondersteunende devices en lesideeën. VR -box Orion werkt met RedBoxVR - een partner van Google Expeditions. Met deze VR brillen kun je echt les geven omdat je als docent kunt zien wat de leerlingen doen en ze ook kunt sturen. Omgekeerd kunnen ze jou ook laten zien wat ze zien in de virtuele wereld. Foto en film Een leskist met een goede camera, microfoon, statief en natuurlijk lesideeën. Zet deze filmkist in om in gesprek te gaan; wat mag je wel en niet filmen? Hoe ga je om me beelden van je medeleerlingen?

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 22

Page 23: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Creatief denken In de huidige complexe samenleving is er behoefte aan mensen die creatief kunnen denken. Creatief denken helpt om uit het denken in vaste gedachtepatronen te stappen en biedt de mogelijkheid om buiten de vaste kaders te denken. Van belang hiervoor is om je wereldbeeld te verbreden. Vaardigheden die je hiervoor kan oefenen zijn b.v. het uitstellen van een oordeel, beelddenken, associëren, mindmappen, leren nadenken over eigen kaders. Het biedt mogelijkheden voor het creëren van een rijke en uitdagende leeromgeving om tot boeiend en betekenisvol onderwijs te komen.

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 23

Page 24: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Wat moet de leerling kunnen

- Materiaal en techniek kennis van culturele disciplines - Receptieve vaardigheden ontwikkelen - Nieuwsgierige en ontdekkende houding in denken en doen - Zelfexpressie en talentontwikkeling

Wat moet de leerkracht kunnen

- Buiten de gebaande paden kunnen denken en handelen - Ruimte en veilige omgeving en tijd om te kunnen exploreren - Kansen bieden om rekening te houden met meervoudige intelligentie

Zet je ICCer (interne cultuur coördinator) in voor passend onderwijsaanbod.

Materialen en methodes

- Maak gebruik van de vouchers, subsidies - advies nodig in Amsterdam? Vraag het Mocca.

- www.sirkenrobinson.com (uitspraak: ‘Scholen doden de creativiteit’) - Methode Laat maar zien - http://www.laatmaarleren.nl

Experts en good practice

- Orion College West - André Petter (blended learning) - Werkstraat - Jiannis Nikakis (werken met de 3D printer en Lasersnijder) - LKCA - http://www.lkca.nl - Stichting Tamino - Kunsthelden - http://www.stichtingtamino.nl - Mocca - http://www.mocca-amsterdam.nl - Art4Elkaar - http://www.art4elkaar.nl - Jos van Onna Methode Laat maar zien - http://www.laatmaarleren.nl - Sciencemakers - http://sciencemakers.nl

Leskist

Orions kisten voor leerkrachten met alle materialen, ondersteunende devices en lesideeën. Foto en film Een leskist met een goede camera, microfoon, statief en natuurlijk lesideeën. En natuurlijk zijn alle programmeer leskisten uitermate geschikt om je creatieve denken te stimuleren! Denk aan Lego WeDo, Lego Mindstorms, Arduino, Dash&Dot, …

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 24

Page 25: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Probleem oplossen Het (h)erkennen dat problemen bestaan en tot een plan van actie kunnen komen om deze op te lossen. Dat moet je onze samenleving kunnen, omdat mensen steeds meer op zichzelf zijn aangewezen. Mensen die creatief met problemen om kunnen gaan zijn heel veel gevraagd. Daarom is het van belang dat je je bewust bent dat je zelf invloed kan hebben op problemen en uitdagingen die je tegenkomt. Door het leren oplossen van problemen door zelf dingen te maken wordt je een bewuster consument, je leert processen te doorzien.

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 25

Page 26: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Wat moet de leerling kunnen

- Probleem signaleren, definiëren, analyseren en onderzoeken - Probleemoplossende strategieën leren en kiezen - Zelfstandig oplossen van (praktische) problemen - Zelfstandig oplossen van problemen op sociaal, emotioneel en gedragsmatig gebied

Wat moet de leerkracht kunnen

- Probleemoplossende vaardigheden van leerlingen aanspreken in plaats van oplossingen aan te bieden; op je handen blijven zitten

- Goede problemen kunnen aanbieden - Focus op het denkproces ipv het antwoord

Materialen en methodes

- Programmeren met Bomberbot Bomberbot is een volledig uitgewerkte lesmethode om kinderen van 8 tot 12 (groep 5 t/m 8) te leren programmeren. Voor het geven van Bomberbotlessen is geen ICT of programmeerkennis nodig. De lesplannen bevatten alles wat je als leraar nodig hebt om op een leuke en eenvoudige manier leerlingen de basisprincipes van het programmeren te onderwijzen!

- Seppo - www.seppo.io (zie zelfregulering)

Experts en good practice

- iCoaches - gespecialiseerd in ICT in het onderwijs van hun Orion school. - Sciencemakers - http://sciencemakers.nl

Leskisten

Orions kisten voor leerkrachten met alle materialen, ondersteunende devices en lesideeën.

Lego Mindstorms Lego Mindstorms geeft je de mogelijkheid om je eigen Lego robotwezens, voertuigen, machines en uitvindingen te creëren en bedienen! Door Lego elementen te combineren met een programmeerbare steen, motoren en sensoren kun je je creaties doen lopen, praten, grijpen, denken, schieten en bijna alles wat je je maar voor kunt stellen! De leskist bevat bouwinstructies voor 17 Lego robotontwerpen (deze zijn allemaal online te vinden): een mensachtige robot, een schietende schorpioen, een kronkelende slang, een vorkheftruck, een racetruck, een elektrische

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 26

Page 27: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

gitaar, een wandelende dinosaurus en nog veel meer. Elke robot heeft zijn eigen unieke functies en een programma waarmee het gedrag van de robot wordt bediend. Mini-computer Arduino en Makey-Makey Laat een microcomputer reageren op z'n omgeving. In 25 leuke projecten en 5 leskaarten (geschikt voor PO en VO) nemen we leerlingen mee van het allereerste begin tot het niveau waarop ze zelf fantastische projecten kunt bouwen. Leren programmeren, hoe kan je techniek voor je laten werken en uiteindelijk hoe je zelf iets kunt maken wat je daadwerkelijk kunt gebruiken zijn daarbij de leidraad. Elke workshop en leskaart is voorzien van een indicatie van de moeilijkheidsgraad en de benodigde tijd. Cubelets Cubelets bestaan uit een set van bouwstenen die je aan elkaar vast kunt klikken om een robot met semi-intelligent gedrag te vormen. De kubussen kunnen niet alleen maar bewegen en draaien, maar ook licht, beweging, geluid en temperaturen waarnemen. De kubussen klikken automatisch en magnetisch aan elkaar waardoor je niks hoeft te programmeren of hoeft te bekabelen. Elke kubus heeft een naam en een functie die valt in een van de drie categorieën: actie, gevoel en denken. Zo is er een blok dat fungeert als de batterij, de een die draait en een andere die licht geeft. Op dit moment zijn er wel 15 verschillende Cubelet onderdelen. Beebot Met de Bee-Bot (een robotje in de vorm van een bijtje) leren kinderen de beginselen van het programmeren en wordt het logisch denken gestimuleerd. Ze kunnen de Bee-Bot laten lopen met behulp van de knoppen bovenop Bee-Bot. Je kunt met behulp van de standaard matten de Bee-Bot woorden laten maken. Maar je kunt ook eigen matten maken of de Bee-Bot bijvoorbeeld door een doolhof laten lopen.

Dash en Dot Dash & Dot zijn twee slimme robotjes die je zelf kunt programmeren. Ze horen geluiden, reageren op licht, merken objecten op en doen precies wat jij wilt. De mogelijkheden zijn eindeloos. Je kunt de robots op het ritme van de muziek laten dansen, rare geluiden laten maken, door een doolhof laten manoeuvreren en nog veel meer.

Eddy de onderwijsrobot Leerkrachten gebruiken zijn maak- en gebruiksomgeving om zelf lessen met Eddy te ontwikkelen. Leerlingen kunnen van hem leren door met hem te praten, spelen en lachen. Eddy kan van alles!

Lego WeDo Lego WeDo is bedoeld voor kinderen vanaf 9 jaar, maar wij gebruiken het ook voor jongere kinderen. Met de Lego Wedo kun je technische legomodellen bouwen en deze programmeren via de computer. Daarvoor gebruik je legoblokjes, een motor, bewegings- en kantelsensoren en de LEGO USB hub.

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 27

Page 28: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Leerlingen worden aangemoedigd om hun grenzen op het gebied van creativiteit te verleggen, onderzoek te doen, te ontwerpen, innovatie ontwerpen te maken en hun ideeën te delen met klasgenoten. Dit alles door de combinatie van veelzijdigheid van de LEGO stenen en de programmeermogelijkheden van digitale technologie en de leeromgeving. N.B. Lego WeDo biedt ook online een uitgebreide handleiding en ondersteuning voor de leerkracht.

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 28

Page 29: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Computational thinking Computational thinking is het procesmatig (her-)formuleren van problemen op een zodanige manier dat het mogelijk wordt om met computertechnologie het probleem op te lossen. Het gaat daarbij om een verzameling van denkprocessen waarbij probleemformulering, gegevensorganisatie, -analyse en -representatie worden gebruikt voor het oplossen van problemen met behulp van ICT-technieken en -gereedschappen.

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 29

Page 30: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Wat moet de leerling kunnen

- Denken in stappen - Leren hoe je computersystemen kunt gebruiken om problemen op te lossen - Inzicht in reeksen instructies van begin tot eind (algoritmes) - Gegevens kunnen opzoeken en logisch kunnen weergeven om te komen tot een

goede probleemformulering in een stappenplan

Wat moet de leerkracht kunnen

- De leerkracht hoeft geen computer wizard te zijn. Belangrijk is dat de leerkracht de leerlingen kan begeleiden in het proces van probleemformulering tot oplossing.

- De leerkracht is meer coach en faciliteert. - De leerkracht mag ook leren van zijn leerlingen.

Materialen en methodes

- Methode: Bomberbot - Scratch - maak zelf spellen, animaties en verhalen. - Ko de Kraker - hiermee leren kinderen de beginselen van programmeren en wordt

logisch denken gestimuleerd. - Codekinderen laat basisschoolleerlingen van groep 3 tot en met 8 kennis maken met

de 'achterkant' van de apparaten die ze dagelijks gebruiken. Met dit lespakket kunnen kinderen proeven van programmeren en zo hun digitale talenten ontdekken. Alles komt aan bod: van digitaal spelen tot het schrijven van code.

- Minecraft is een computerspel uit 2011. Het genre is sandbox en adventure. Het kan gespeeld worden in de modus singleplayer of de modus multiplayer.

- Code Qube (aanrader voor iemand die nog niets heeft met programmeertaal!) - De Code Qube is een interactief en fysiek hulpmiddel waarmee kinderen uit het primaire en voortgezet onderwijs vanaf 8 jaar leren hoe ze stap voor stap een website in html en css maken.

Experts en good practice

- iCoaches - Werkstraat - Jiannis Nikakis (werken met de 3D printer en Lasersnijder)

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 30

Page 31: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

leskisten

Orions kisten voor leerkrachten met alle materialen, ondersteunende devices en lesideeën. Mini-computer Arduino en Makey-Makey Laat een microcomputer reageren op z'n omgeving. In 25 leuke projecten en 5 leskaarten (geschikt voor PO en VO) nemen we leerlingen mee van het allereerste begin tot het niveau waarop ze zelf fantastische projecten kunt bouwen. Leren programmeren, hoe kan je techniek voor je laten werken en uiteindelijk hoe je zelf iets kunt maken wat je daadwerkelijk kunt gebruiken zijn daarbij de leidraad. Elke workshop en leskaart is voorzien van een indicatie van de moeilijkheidsgraad en de benodigde tijd.

Lego WeDo Lego WeDo is bedoeld voor kinderen vanaf ongeveer 9 jaar, maar wij gebruiken het ook voor jongere kinderen. Met de Lego Wedo kun je technische legomodellen bouwen en deze programmeren via de computer. Daarvoor gebruik je legoblokjes, een motor, bewegings- en kantelsensoren en de LEGO USB hub. Leerlingen worden aangemoedigd om hun grenzen op het gebied van creativiteit te verleggen, onderzoek te doen, te ontwerpen, innovatie ontwerpen te maken en hun ideeën te delen met klasgenoten. Dit alles door de combinatie van veelzijdigheid van de LEGO stenen en de programmeermogelijkheden van digitale technologie.

Beebot Met de Bee-Bot (een robotje in de vorm van een bijtje) leren kinderen de beginselen van het programmeren en wordt het logisch denken gestimuleerd. Ze kunnen de Bee-Bot laten lopen met behulp van de knoppen bovenop Bee-Bot. Je kunt met behulp van de standaard matten de Bee-Bot woorden laten maken. Maar je kunt ook eigen matten maken of de Bee-Bot bijvoorbeeld door een doolhof laten lopen.

Dash en Dot Dash & Dot zijn twee slimme robotjes die je zelf kunt programmeren. Ze horen geluiden, reageren op licht, merken objecten op en doen precies wat jij wilt. De mogelijkheden zijn eindeloos. Je kunt de robots op het ritme van de muziek laten dansen, rare geluiden laten maken, door een doolhof laten manoeuvreren en nog veel meer.

Eddy de onderwijsrobot Leerkrachten gebruiken zijn maak- en gebruiksomgeving om zelf lessen met Eddy te ontwikkelen. Leerlingen kunnen van hem leren door met hem te praten, spelen en lachen. Eddy kan van alles! En leerlingen kunnen ook zelf leren Eddy te programmeren!

Lego Mindstorms Lego Mindstorms geeft je de mogelijkheid om je eigen Lego robotwezens, voertuigen, machines en uitvindingen te creëren en bedienen! Door Lego elementen te combineren met een programmeerbare steen, motoren en sensoren kun je je

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 31

Page 32: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

creaties doen lopen, praten, grijpen, denken, schieten en bijna alles wat je je maar voor kunt stellen! De leskist bevat bouwinstructies voor 17 Lego robotontwerpen (deze zijn allemaal online te vinden): een mensachtige robot, een schietende schorpioen, een kronkelende slang, een vorkheftruck, een racetruck, een elektrische gitaar, een wandelende dinosaurus en nog veel meer. Elke robot heeft zijn eigen unieke functies en een programma waarmee het gedrag van de robot wordt bediend. Lego biedt ook voor Mindstorms een krachtige site vol informatie, tutorials en tips.

Cubelets Cubelets bestaan uit een set van bouwstenen die je aan elkaar vast kunt klikken om een robot met semi-intelligent gedrag te vormen. De kubussen kunnen niet alleen maar bewegen en draaien, maar ook licht, beweging, geluid en temperaturen waarnemen. De kubussen klikken automatisch en magnetisch aan elkaar waardoor je niks hoeft te programmeren of hoeft te bekabelen. Elke kubus heeft een naam en een functie die valt in een van de drie categorieën: actie, gevoel en denken. Zo is er een blok dat fungeert als de batterij, de een die draait en een andere die licht geeft. Op dit moment zijn er wel 15 verschillende Cubelet onderdelen.

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 32

Page 33: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Informatievaardigheden Informatievaardigheden omvat het scherp kunnen formuleren en analyseren van informatie uit bronnen, het op basis hiervan kritisch en systematisch zoeken, selecteren, verwerken, gebruiken en verwijzen van relevante informatie en deze op bruikbaarheid en betrouwbaarheid beoordelen en evalueren. In de context van 21e-eeuwse vaardigheden gaat het hierbij vaak om digitale bronnen.

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 33

Page 34: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Wat moet de leerling kunnen

- Informatievraag formuleren - Zoekstrategieën ontwikkelen - Opzoeken en selecteren van informatie - Verwerken van informatie waardoor je antwoord hebt op je informatievraag - Presenteren - Evalueren en beoordelen van de informatie - Waar zoek je als er niets op het internet te vinden is

Wat moet de leerkracht kunnen

- De leerkracht moet goed op de hoogte zijn van de - veelal digitale - informatiekanalen

- Moet kunnen bepalen in hoeverre informatie betrouwbaar is - Informatie kunnen selecteren

Materialen en methodes

- www.mediawijsheid.nl/informatievaardigheden - Zoekmachines voor kinderen: www.jouwzoekmachine.nl en Wikikids

Experts en good practice

Drostenburg - Merijn Bartman (zie kritisch denken) Merijn Bartman werkt als Mediatheek-coördinator op Drostenburg en als media-coach voor Stichting Orion.

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 34

Page 35: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

ICT-basisvaardigheden ICT-basisvaardigheden zijn de kennis en vaardigheden die nodig zijn om de werking van computers en netwerken te begrijpen, om te kunnen omgaan met verschillende soorten technologieën en om de bediening, de mogelijkheden en de beperkingen van technologie te begrijpen. Het begrip computer wordt hier breed gebruikt, niet alleen als personal computer, desktop of tablet, maar elke technologie waarin een microprocessor is gebruikt die op basis van ingevoerde gegevens volgens een programma een aantal logische handelingen verricht met als uitvoer bepaalde algoritmes en tijdelijke opslag van gegevens.

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 35

Page 36: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Wat moet de leerling kunnen

- Basisbegrip ICT: het kunnen benoemen van functies van devices en netwerken - Infrastructuur: het kunnen benoemen en bedienen van hardware - Standaardtoepassingen: het kunnen omgaan met standaard kantoortoepassingen en

andere (onderwijs)softwareprogramma’s, internet en apps - Op de hoogte zijn van en kunnen omgaan met veiligheid en privacy - Digitaal kunnen samenwerken en beeld kunnen bewerken

Wat moet de leerkracht kunnen

- Voorlichten over veiligheid en privacy - Beheersing van basisvaardigheden

Materialen en methodes

- Website SLO - overzicht doelen ICT basisvaardigheden

Experts en good practice

- icoaches - Orion College Zuidoost - Frank Docter (ICT leerlijn ontwikkeld)

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 36

Page 37: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Mediawijsheid In deze gemedialiseerde samenleving hebben burgers nieuwe competenties nodig om optimaal te kunnen functioneren, produceren en participeren. De competenties zijn samengevat in het begrip mediawijsheid; “het geheel van kennis, vaardigheden en mentaliteit waarmee burgers zich bewust, kritisch en actief kunnen bewegen in een complexe, veranderlijke en fundamenteel gemedialiseerde wereld”.

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 37

Page 38: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Wat moet de leerling kunnen (afkomstig van Mediawijzernet)

- Begrip: inzicht hebben in de medialisering van de samenleving, begrijpen hoe media gemaakt wordt, zien hoe de media de werkelijkheid kleurt

- Gebruik: Apparaten, software en toepassingen gebruiken, oriënteren binnen media omgevingen

- Communicatie: informatie vinden en verwerken, content creëren, participeren in sociale netwerken

- Strategie: reflecteren op het eigen mediagebruik en doelen realiseren met media

Wat moet de leerkracht kunnen

- Leerling kunnen begeleiden in het goed en zinvol inzetten in het gebruik van media en daarom ook zelf goed op de hoogte zijn - Bewust zijn van de medialisering van de samenleving. Om optimaal te kunnen meedoen in de samenleving vol media is mediawijsheid onmisbaar. Het wordt steeds belangrijker om de mogelijkheden van nieuwe mediatoepassingen te kunnen benutten en te kunnen weerstaan

Materialen en methodes

- www.mediawijzernet.nl - www.mediawijsheid.nl - www.Mediamasters.nl - Week van de Mediawijsheid - november

Experts en good practice

- Drostenburg - Merijn Bartman (zie kritisch denken) Merijn Bartman werkt als Mediatheek-coördinator op Drostenburg en als media-coach voor Stichting Orion.

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 38

Page 39: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Extra informatie Leskisten van Orion Wat is een leskist?

Op het stafbureau staan verschillende kisten met digitale middelen die je kan lenen en kan inzetten in je les. Naast het materiaal vind je in de kist handleidingen en lesideeën en/ of een verwijzing naar een of meerder sites waar je dit kan vinden. Het is dus een kant en klaar pakket wat je zo kan gebruiken zonder dat je eerst zelf van alles bij elkaar moet zoeken. Welke leskisten zijn er? Op dit moment hebben we de kisten: -Eddy de onderwijsrobot -Dash & Dot -De BeeBot -Cubelets -Lego Mindstorms -Lego WeDo -VR box - Foto en film -Mini-computers om zelf te programmeren - Adruino en Makey Makey (in ontwikkeling) -Onderwijs op afstand - Kubi, Padbot N.B. Heb je een goed idee voor een digitale leskist? Stuur een mailtje of kom langs :) Regels mbt lenen Wil je een leskist voor je klas lenen, bel of mail even naar Marjolein. -Je kan een leskist voor max. 1 maand lenen. Is er dan nog geen aanvraag van een andere school, kan je hem langer lenen en zijn er heel veel aanvragen, zal de tijd wat korter worden. -Je kan de kist komen halen en in overleg kan het ook vaak wel gebracht worden. -Natuurlijk kan je een uitleg en demonstratie krijgen van de mogelijkheden. -Denk er aan dat je de leskist bij ontvangst en inleveren na kijkt. -Ben je van buiten Orion? Stuur een mail aan Orions ICT in onderwijs manager Marjolein Duchateau - [email protected].

Extra informatie per leskist

Beebot

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 39

Page 40: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

Met de Bee-Bot (een robotje in de vorm van een bijtje) leren kinderen de beginselen van het programmeren en wordt het logisch denken gestimuleerd. Ze kunnen de Bee-Bot laten lopen met behulp van de knoppen bovenop Bee-Bot. Je kunt met behulp van de standaard matten de Bee-Bot woorden laten maken. Maar je kunt ook eigen matten maken of de Bee-Bot bijvoorbeeld door een doolhof laten lopen. Dash en Dot Dash & Dot zijn twee slimme robotjes die je zelf kunt programmeren. Ze horen geluiden, reageren op licht, merken objecten op en doen precies wat jij wilt. De mogelijkheden zijn eindeloos. Je kunt de robots op het ritme van de muziek laten dansen, rare geluiden laten maken, door een doolhof laten manoeuvreren en nog veel meer. Eddy de onderwijsrobot Leerkrachten gebruiken zijn maak- en gebruiksomgeving om zelf lessen met Eddy te ontwikkelen. Leerlingen kunnen van hem leren door met hem te praten, spelen en lachen. Eddy kan van alles! Foto en film Een leskist met een goede camera, microfoon, statief en natuurlijk lesideeën.

Mini-computer Arduino en Makey-Makey Laat een microcomputer reageren op z'n omgeving. In 25 leuke projecten en 5 leskaarten (geschikt voor PO en VO) nemen we leerlingen mee van het allereerste begin tot het niveau waarop ze zelf fantastische projecten kunt bouwen. Leren programmeren, hoe kan je techniek voor je laten werken en uiteindelijk hoe je zelf iets kunt maken wat je daadwerkelijk kunt gebruiken zijn daarbij de leidraad. Elke workshop en leskaart is voorzien van een indicatie van de moeilijkheidsgraad en de benodigde tijd.

Lego WeDo Lego WeDo is bedoeld voor kinderen vanaf 9 jaar, maar wij gebruiken het ook voor jongere kinderen. Met de Lego Wedo kun je technische legomodellen bouwen en deze programmeren via de computer. Daarvoor gebruik je legoblokjes, een motor, bewegings- en kantelsensoren en de LEGO USB hub. Leerlingen worden aangemoedigd om hun grenzen op het gebied van creativiteit te verleggen, onderzoek te doen, te ontwerpen, innovatie ontwerpen te maken en hun ideeën te delen met klasgenoten. Dit alles door de combinatie van veelzijdigheid van de LEGO stenen en de programmeermogelijkheden van digitale technologie. Lego Mindstorms Lego Mindstorms geeft je de mogelijkheid om je eigen Lego robotwezens, voertuigen, machines en uitvindingen te creëren en bedienen! Door Lego elementen te combineren met een programmeerbare steen, motoren en sensoren kun je je creaties doen lopen, praten, grijpen, denken, schieten en bijna alles wat je je maar voor kunt stellen! De leskist bevat bouwinstructies voor 17 Lego robotontwerpen (deze zijn allemaal online te vinden): een mensachtige robot, een schietende schorpioen, een kronkelende slang, een vorkheftruck, een racetruck, een elektrische gitaar, een wandelende dinosaurus en nog veel meer. Elke

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 40

Page 41: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

robot heeft zijn eigen unieke functies en een programma waarmee het gedrag van de robot wordt bediend. VR -box Orion werkt met RedBoxVR - een partner van Google Expeditions. Met deze VR brillen kun je echt les geven omdat je als docent kunt zien wat de leerlingen doen en ze ook kunt sturen. Omgekeerd kunnen ze jou ook laten zien wat ze zien in de virtuele wereld. Cubelets Cubelets bestaan uit een set van bouwstenen die je aan elkaar vast kunt klikken om een robot met semi-intelligent gedrag te vormen. De kubussen kunnen niet alleen maar bewegen en draaien, maar ook licht, beweging, geluid en temperaturen waarnemen. De kubussen klikken automatisch en magnetisch aan elkaar waardoor je niks hoeft te programmeren of hoeft te bekabelen. Elke kubus heeft een naam en een functie die valt in een van de drie categorieën: actie, gevoel en denken. Zo is er een blok dat fungeert als de batterij, de een die draait en een andere die licht geeft. Op dit moment zijn er wel 15 verschillende Cubelet onderdelen. Onderwijs op afstand - Kubi, Swivl en Padbot Kubi geeft de regie in eigen handen en laat je op afstand rond- en meekijken. Naast het bekijken van video’s (live of op een later moment) is het ook mogelijk actief deel te nemen aan een videogesprek. De Kubi gebruiker op afstand bepaalt zelf wat hij of zij wil zien, waarbij de camera 300 graden gedraaid kan worden en 90 graden kan kantelen! Padbot in het onderwijs biedt de leerling niet alleen de mogelijkheid om live rond te kijken en te communiceren op afstand met de docent en klasgenoten, maar ook om met de andere leerlingen virtueel mee te lopen naar de volgende les. De Swivl volgt je op de voet terwijl je les geeft en neemt je les op zodat je leerling deze ook op een ander moment kan bekijken. Bij Orion zetten we Kubi, Swivl en Padbot in voor onderwijs op afstand. Voor sommige kinderen is het niet (altijd) mogelijk om op school te komen. Met Kubi betrekken we ze weer bij school, de klas, de medeleerlingen en zo worden of blijven ze betrokken en wordt de stap (terug) naar school laagdrempeliger.

Informatiebronnen Kennisnet Maak gebruik van de diensten van Kennisnet of laat je inspireren en informeren door de artikelen over bijvoorbeeld tablets, digitale geletterdheid, leren op maat of privacy. Leraar 24 Leraar24 is een platform voor de professionele ontwikkeling van leraren in het basisonderwijs, voortgezet onderwijs, speciaal onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs. Het biedt informatie over diverse thema’s die leraren in staat stelt hun vak op een goede manier uit te voeren.

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 41

Page 42: Innovatief leerkrachtgedrag - Orion Expertisecentrum...Een goede voorbereiding…. Om goed te kunnen funct i oneren i n deze t i j d, heb j e een aant al vaardi gheden nodi g op digitaal

De video’s en artikelen op Leraar24 zijn gebaseerd op kennis en ervaring uit de praktijk en kennis uit wetenschappelijk onderzoek. Het platform geeft achtergronden, inspiratie, oplossingen en voorbeelden die direct toepasbaar zijn in het onderwijs. Op de website zijn heel wat filmpjes van Orion scholen te vinden. We hebben ze verzameld op de website van het Expertisecentrum Orion. Codekinderen Codekinderen laat basisschoolleerlingen van groep 3 tot en met 8 kennis maken met de 'achterkant' van de apparaten die ze dagelijks gebruiken. Met dit lespakket kunnen kinderen proeven van programmeren en zo hun digitale talenten ontdekken. Alles komt aan bod: van digitaal spelen tot het schrijven van code. SLO De uitgebreide uitleg van de 21e eeuwse vaardigheden staat op de website van het SLO. http://curriculumvandetoekomst.slo.nl/ CED groep Leerlijnen die Stichting Orion gebruikt zijn ontwikkeld door de medewerkers van Orion in samenwerking met de CED groep.

Stichting Orion - Bronnenboekje - Innovatief leerkrachtgedrag - 21e eeuwse vaardigheden 42