Innovatie - Brandweer · ‘Innovatie Moed’ optuigden. Een programma waarmee we het innoverende...
21
Innovatie 2015
Transcript of Innovatie - Brandweer · ‘Innovatie Moed’ optuigden. Een programma waarmee we het innoverende...
Innovatie2015
Innovatie2015
Wie was Jan van der Heyden?
De Innovatieprijs is niet zomaar vernoemd naar Jan van der Heyden. Hij leefde van 1637 tot
1712 en vond onder andere de slangbrandspuit uit. Hij ontwikkelde een beter pompsysteem
en een leren brandslang, die brandweerlieden in staat stelde een brandhaard dichter te
benaderen.
Hoewel hij brandmeester was bij het brandspuitgilde, was Jan van der Heyden van
beroep geen brandweerman maar architectonisch landschapsschilder. Hij behoort tot de
belangrijkste 17de-eeuwse schilders van Nederlandse stadsgezichten. Opvallend, volgens
kenners, was zijn vaardigheid in het weergeven van perspectief.
Dat Jan van der Heyden stierf als bemiddeld man was niet te danken aan zijn schilderijen.
De geboren Gorinchemmer (maar vanaf zijn 12e woonachtig in Amsterdam) had ook veel
gevoel voor werktuigbouw. Zo ontwierp hij in 1669 een betere straatverlichting voor de stad
Amsterdam. Ruim 1.800 door hem ontworpen lantaarns werden geplaatst. Later volgden er
nog vele duizenden in onder meer Haarlem, Groningen, Den Haag en Berlijn.
De verbeterde slangbrandspuit van Jan van der Heyden kwam in 1672 op de markt. Hij
demonstreerde zijn uitvinding bij het stadhuis en vanaf de Westertoren. De burgemeester
was zo onder de indruk dat hij gelijk voor alle zestig wijken van de stad een nieuwe
brandspuit bestelde.
Inhoud
Voorwoord 6
Mogelijkheden van het GWT vergroten 8
Opvallend informeren met een brandweer pop-up winkel 10
Betere melding, betere brandweerzorg 12
Kleurenspoor leidt bezoekers in geval van nood naar buiten 14
Een app als toegankelijke, centrale, digitale servicedesk 16
Reflectieruimte op de werkvloer 18
App kan brandveiligheid enorme impuls geven 20
Hulpbehoevende senioren als serieuze uitdaging 22
Risicobeoordeling 16.0: een handvat voor echte brandveiligheid 24
Brainbox THV: leren door te doen 26
Eén handschoen en verder geen gezeur 28
Foto doorsturen en iedereen heeft dezelfde informatie 30
Veranderen brandveilig gedrag burgers. Hoe doe je dat? 32
Levensecht oefenen met RedSuit 34
Met een mini-woning de voorlichtingsmarkt op 36
7
Voorwoord
6
Tijd om te innoveren
Innoveren bij de brandweer wordt door
veel mensen geassocieerd met de Jan van
der Heydenprijs. Dat is niet zo vreemd.
De verkiezing wordt dit jaar voor de
achtste keer gehouden en voor het zesde
achtereenvolgende jaar zijn de ingestuurde
innovaties ook gebundeld in een boekje,
zoals dit. Voor de zesde keer schrijf ik als
voorzitter van de Regiegroep Innovatie
Moed ook een voorwoord en voor deze
gelegenheid heb ik het tekstje dat ik voor
het eerste boekje schreef er nog eens bij
gepakt.
Ik lees onder meer: ‘De brandweersector
werd de afgelopen jaren geconfronteerd
met een vreemde paradox. Aan de ene
kant het beeld van een behoudende
branche, aan de andere kant een
organisatie die in staat blijkt om steeds
weer goede, innovatieve ideeën voort te
brengen’.
Is er in de loop der jaren wat veranderd?,
vraag ik mezelf af, sinds we in 2009
‘Innovatie Moed’ optuigden. Een
programma waarmee we het innoverende
vermogen van de brandweer wilden
stimuleren en onder de aandacht brengen.
Het antwoord moet zijn: ja. We hoeven de
brandweersector, denk ik, niet meer te zien
als een ‘behoudende branche’.
Ik heb de innovatieboekjes van de
afgelopen jaren eens rustig doorgebladerd.
Dan stel ik twee dingen vast:
• De afgelopen jaren hebben we
ongeveer 200 ideeën mogen
ontvangen. Het gemiddelde per jaar is
echter dalende.
• Meer en meer betreffen de innovaties
doorontwikkelingen van reeds
bestaande technieken of middelen.
Hieruit zou je kunnen afleiden dat het
innovatieve karakter van de brandweer aan
het inkakken is. Dat staat echter volledig
haaks op mijn gevoel. Mijn antwoord op de
vraag of we in staat zijn goede, innovatieve
ideeën voort te brengen, is nog steeds een
volmondig ja. Denk alleen maar eens aan de
vele ontwikkelingen binnen de brandweer
als het gaat om techniek, organisatie en
maatschappij.
Als Regiegroep Innovatie Moed hebben
we ook geconstateerd dat veel collega’s
onvoldoende bekend zijn met de Jan van
der Heydenprijs. Dit in tegenstelling tot wat
algemeen wordt verondersteld. Bovendien
bestaat het vermoeden dat mensen vaak
te bescheiden zijn om hun ideeën aan te
melden voor de prijs.
Logischerwijs hebben we ons gebogen
over de vraag hoe we de Jan van der
Heydenprijs ook de komende jaren kunnen
inzetten als instrument om nog niet
bekende innovaties aan de oppervlakte
te krijgen. Waar we bijvoorbeeld aan
denken is het concreter ondersteunen
en stimuleren van ideeën in het veld.
Ook het organiseren van regionale
innovatiecompetities is geopperd en we
zouden nadrukkelijker kunnen gaan volgen
hoe innovaties zich hebben ontwikkeld.
Natuurlijk moeten we als regiegroep zelf
ook het lef hebben om te innoveren als
daar noodzaak toe is. Dat gaan we dan ook
doen. Met ingang van komend jaar krijgt
de Jan van der Heydenprijs een andere
opzet. Daarom beloof ik: u hoort nog van
ons! Heeft u trouwens zelf goede ideeën
hieromtrent, dan horen we die uiteraard
graag van u.
Ter afsluiting spreek ik nogmaals mijn
waardering uit voor iedereen die dit jaar
werk heeft gemaakt van innovatie bij de
brandweer. Want zoals ik vorig jaar boven
mijn voorwoord schreef: Een bedrijf dat
niet innoveert staat stil.
Gerard van Klaveren
Voorzitter Regiegroep Innovatie Moed
9
deze ook kan worden gevuld met tien 4”
slangen van 30 meter. Hierdoor kan in de
toekomst met dit systeem snel 300 meter
4” toevoerleiding worden gevuld.
Mogelijkheden
Met de toevoegingen op de bestaande
voertuigen kan het GWT efficiënter en
effectiever worden ingezet, zowel op het
gebied van waterwinning als op het gebied
van bestrijding van incidenten. Concrete
voordelen zijn het direct beschikbaar
hebben van een waterwin-eenheid,
een snelle opbouw van een dubbele
3“ toevoerleiding, snelle afscherming
van naastgelegen objecten door de Fire
Defender en de mogelijkheid om snel
om te schakelen naar GWT 6” slangen.
Bovendien zijn de kosten laag en is het
toekomstbestendige systeem makkelijk in
te bouwen.
Dit vindt Marco Middendorp
“We draaien momenteel proef met het
systeem in Monster en De Lier. Die proeven
verlopen bevredigend. De wens van onder
meer het Instituut Fysieke Veiligheid is om
ook de slangenbruggen op het GWT te
laten. Deze zijn nu door een eenvoudige
constructie voorin de slangenbak geplaatst.
Wij denken dat het systeem een duidelijke
meerwaarde heeft, maar dat laten we
graag ter beoordeling van de korpsen zelf.
Mogelijkheden van het GWT vergroten
Innovatie: GWT+ (Groot Watertransport)
Organisatie: Veiligheidsregio Haaglanden, kazerne Monster
Categorie: Incidentbestrijding, techniek
Status: Prototype / proef
Contactpersoon: Marco Middendorp, [email protected]
en Lars de Niet, [email protected]
Korte omschrijving innovatie
Het efficiënter inzetten van het GWT door
toevoeging van materialen.
Aanleiding
Bij Veiligheidsregio Haaglanden zijn
‘vernieuwde repressie’ en ‘uitrukken
op maat’ zaken waar veel over wordt
gesproken. Vanuit de kazerne Monster
werd gekeken naar de mogelijkheden rond
de waterwinning. De innovatie past in de
nieuwe aanpak van de brandweer om bij
incidenten een waterscherm op te trekken.
Uitwerking
De slangenbak krijgt tien Fire Defenders.
Deze zijn uitneembaar zodat er geen
hinder van wordt ondervonden bij het
opruimen van de 6” slangen. De overige
toebehoren van de Fire Defender kunnen
in de materialenkast worden geplaatst.
Het plaatsen van een kar met 3” toevoer-
slangen op het GWT is een manier om snel
en eenvoudige extra water bij het incident
te krijgen.
De voorkeur gaat uit naar minimaal 400
meter 3” slang (200 meter dubbele 3”
toevoerleiding). Het idee is om in het
onderste deel van de materialenkast van
het GWT een ‘slangenkar’ te plaatsen met
hierin 2 x 200 meter aan elkaar gekoppelde
slangen. De slangenkar is zo gemaakt dat
8
De deur staat open, kom maar kijken.” n
1110
Opvallend informeren met een brandweer pop-up winkel
Innovatie: Brandweer Pop-Up store
Organisatie: Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland
Categorie: Risicobeheersing, organisatie, maatschappelijke relevantie
Status: Pilot
Contactpersoon: Remco ten Raa, [email protected]
Korte omschrijving innovatie
Een pop-up store is een tijdelijke winkel die
voor een periode van ongeveer zes weken
wordt gevestigd in een leegstaand pand.
Het fenomeen wordt vooral gebruikt om
nieuwe producten in de markt te zetten.
Door het vernieuwende element wordt
vaak relatief veel publiciteit gegenereerd.
De korte periode waarin de winkel open
is creëert ook een soort exclusiviteit.
In een brandweer pop-up winkel kan
actief voorlichting worden gegeven over
brandveiligheid op een plek (winkelstraat)
waar het publiek zich al bevindt.
Aanleiding
Het doel van de Brandweer Pop-Up store is
burgers bewust te maken van de risico’s in
het kader van brandveiligheid, zodat men
meer risicobewust en zelfredzaam wordt.
Door vanuit een pop-up store die boodschap
uit te dragen, profileert de brandweer zich
als een (zichtbare) veiligheidspartner.
Uitwerking
Samen met de gemeenten in de regio
en de binnenstadmanagers treft de
Veiligheidsregio Noord- en Oost- Gelderland
de laatste voorbereidingen voor een pop-
up store in een leegstaand winkelpand.
Voorlichting en beleving in het kader van
Brandveilig Leven komen centraal te staan.
Voor de bezetting van de winkel worden
zowel dagdienstmedewerkers als vrijwilligers
ingezet.
Afhankelijk van de ervaringen zal het
concept ook in andere steden in de regio
worden uitgerold.
Mogelijkheden
Brandveilig Leven is een belangrijk item
in de Veiligheidsregio Noord- en- Oost
Gelderland. Door een Brandweer Pop-
Up store te vestigen in de binnenstad,
kan een breed publiek worden bereikt.
Risicobewustwording door beleven
en daarmee het vergroten van de
zelfredzaamheid, is het belangrijkste doel.
In de winkel kan straks het brandoorzaken-
spel worden gespeeld en een film worden
bekeken. Ook worden de gevolgen van
brand zichtbaar gemaakt en vertellen
brandweermedewerkers hun ‘verhaal’.
Dit vindt Remco ten Raa
‘Wij vinden dit een enorm vernieuwend
idee. Als brandweer worden we zichtbaar
in het straatbeeld. Niet omdat we ter
plaatse zijn vanwege een brand, maar
als organisatie die de mensen opzoekt
en informeert. Mensen zijn van nature
nieuwsgierig, dus ze zullen benieuwd naar
wat wij als brandweer in onze ‘winkel’
aanbieden. Een sterk punt hierbij is het
directe contact met mensen.” n
1312
Betere melding, betere brandweerzorg
Innovatie: Exacte locatiebepaling via OMS
Organisatie: Brandweer Brabant-Noord
Categorie: Risicobeheersing, incidentbestrijding, techniek
Status: Prototype
Contactpersoon: Michael Bertels, [email protected]
Korte omschrijving innovatie
Het Openbaar Meldsysteem (OMS) verbindt
brandmeldinstallaties met de meldkamer
van de brandweer. Het gebruik van het OMS
maakt het mogelijk de exacte locatie van de
brand door te geven. Na de beoordeling van
de melding door de meldkamer, kan snel,
gerichte brandweerzorg worden ingezet.
Aanleiding
De meldkamer van Brandweer Brabant-
Noord werkt met een verbeterd
beoordelingsprotocol voor automatische
meldingen. De centralist krijgt meer tijd
om de melding te beoordelen. Zo wordt
bijvoorbeeld de melder gebeld voordat
de brandweer wordt gealarmeerd.
Hiermee wordt een flink aantal nodeloze
alarmeringen voorkomen. De betere
beoordeling kan echter extra tijd kosten.
Deze tijd kan worden ‘terugverdiend’ met
een verbeterde doormelding.
Uitwerking
Voor het overdragen van informatie in
brandmeld-, inbraak- en pagertechniek
wordt sinds jaar en dag het ESPA-protocol
gebruikt. Het protocol is betrouwbaar en
voor iedereen beschikbaar. Iedere OMS-
abonnee kan met een kleine investering de
tekst voor de BHV’er met het ESPA-protocol
via de doormeldeenheid doorzetten naar
de meldkamer. De meldkamer beschikt dan
over dezelfde informatie en kan daardoor
beter samenwerken met de BHV’er.
Het OMS in Brabant-Noord is gereed om
tekstmeldingen te ontvangen. De eerste
OMS-abonnee is inmiddels aangesloten
(pilot). Andere OMS-abonnees volgen
naar verwachting snel. Er is een mobiele
brandmeldinstallatie beschikbaar voor
demonstraties.
Mogelijkheden
De centralist kan de melding beter
beoordelen doordat hij kan zien door
hoeveel melders er een alarm wordt
afgegeven. De bevelvoerder kan de
verkenning gerichter en sneller inzetten.
De meeste OMS-aanbieders kunnen deze
techniek eenvoudig aanbieden.
Dit vindt Michael Bertels
“Een brandmeldinstallatie beschikt over
waardevolle informatie over tijd, plaats
en toedracht van de brand. Als die
informatie snel kan worden overgedragen
aan de meldkamer ben je in het voordeel.
Bovendien wordt elke melding apart
doorgezet. Bijvoorbeeld de melding
via een rookmelder in de kamer of een
rookmelder in de gang. De centralist
kan deze informatie gebruiken om de
melding beter te beoordelen. Vervolgens
kan de bevelvoerder met behulp van de
digitale bereikbaarheidskaart sneller en
gerichter handelen. Het gebruik van het
OMS om locaties exact te bepalen, vinden
wij een nuttige innovatie. De gedachte
erachter is simpel: betere melding, betere
brandweerzorg. n
De exacte locatie wordt ook doorgestuurd naar de meldkamer van de brandweer.
▲ Op de brandmeldinstallatie wordt afgelezen waar de brand precies is.
1514
Kleurenspoor leidt bezoekers in geval van nood naar buiten
Innovatie: BHV/Brandweer/Ondersteuning
Organisatie: Brandweer Heeze-Leende post Leende
Categorie: Risicobeheersing, incidentbestrijding, organisatie
Status: Geïmplementeerd
Contactpersoon: Marc van de Kerkhof, [email protected]
Korte omschrijving innovatie
Het met kleuren aangeven van
vluchtroutes, om een gebouw in geval van
nood snel te kunnen ontruimen.
Aanleiding
John Engelen is beheerder van
multifunctioneel gemeenschapshuis De
Meent in Leende in Noord-Brabant. Tijdens
vergaderingen en andere activiteiten is
hij meestal de enige medewerker van
het gemeenschapshuis die aanwezig is.
Verenigingen en organisaties die van De
Meent gebruikmaken, moeten daarom zelf
personeel regelen. Een voorwaarde is ook
dat ze zorgen voor voldoende BHV’ers en
EHBO’ers.
In de praktijk gaat het vaak om BHV’ers
die nog nooit eerder in het gebouw zijn
geweest. Ze krijgen vooraf weliswaar een
rondleiding en John Engelen legt uit wat er
moet gebeuren in geval van nood, maar voor
een normaal mens is het onmogelijk al die
informatie op te slaan. Aldus ontstond het
idee met kleuren vluchtroutes aan te geven.
Uitwerking
Het betreffende gemeenschapshuis
in Leende is in vieren gesplitst, gezien
vanuit de grote zaal die het hart vormt
van het huis. Vanuit het midden lopen
er nu vier vluchtroutes die in het geval
van nood kunnen worden gebruikt. Deze
hebben alle vier een eigen kleur. Deze
kleur is met duidelijk zichtbare borden
aangebracht. Bij de uitwerking van het idee
is postcoördinator Marc van de Kerkhof
van Brandweer Heeze-Leende post Leende
nauw betrokken geweest.
Mogelijkheden
Deze innovatie kan bij alle gebouwen
worden toegepast. Naarmate een gebouw
groter of kleiner is kunnen meerdere
kleurenroutes worden aangebracht.
Dit vindt Marc van de Kerkhof
“In september 2014 zijn de gekleurde
routes aangebracht en sindsdien zijn
er tientallen bijeenkomsten geweest in
De Meent. Volgens John Engelen zijn
alle gebruikers enthousiast over deze
betrekkelijk eenvoudige aanpassing. Het
is een efficiënte oplossing die weinig kost.
Mocht er een keer iets gebeuren, dan
ben ik er zeker van dat de ontruiming
snel verloopt. Het enige nadeel is dat het
kleurenspoor mogelijk moeilijk zichtbaar
is in het geval er veel rookontwikkeling
is. Ik mag hopen dat als het ooit
zover komt iedereen tegen die tijd het
gemeenschapshuis heeft verlaten.” n
“ Efficiënte oplossing
die weinig kost”
1716
Een app als toegankelijke, centrale, digitale servicedesk
Innovatie: App FollowOp!
Organisatie: Brandweer Flevoland
Categorie: Incidentbestrijding, techniek, organisatie
Status: Prototype
Contactpersoon: Nico Buitink, [email protected]
Korte omschrijving innovatie
FollowOp! is een app die moet leiden
tot een eenvoudige, uniforme manier
van melden. De app functioneert als
toegankelijke, centrale, digitale servicedesk.
De medewerker die de melding plaatst,
hoeft niet zelf te zoeken naar de juiste
afdeling. Tegelijkertijd blijft de melder
gedurende de afhandeling geïnformeerd
over de status van zijn melding.
Aanleiding
Haaks op alle communicatiemogelijkheden
van deze tijd, staat het gegeven dat
operationele informatie over voertuigen en
inventaris niet snel voorhanden zijn voor
repressieve medewerkers. Het plaatsen van
meldingen is niet uniform en inzichtelijk
en medewerkers vragen zich af bij welke
afdeling ze iets moet melden. Een gevolg
van de regionalisering en de centralisatie
van afdelingen die daar het gevolg van is.
Reden voor Brandweer Flevoland dit project
te starten.
Uitwerking
In december 2014 is het besluit genomen
de app te gaan bouwen. Een projectgroep
is begonnen met het inventariseren van
meldingen. De bevindingen zijn bekeken
in relatie tot de geldende werkprocessen.
Er zijn nieuwe werkprocessen beschreven
en bekrachtigd en deze hebben geleid
tot een op een gestandaardiseerde
manier aanmaken van meldingen. Na een
aanbestedingsprocedure is de bouw van de
app aan een bedrijf gegund. Er komt zowel
een app die geschikt is voor het iOS-systeem
als een app voor het Android-systeem.
De zomermaanden zijn gebruikt voor het
testen van de applicatie. Vanaf september
kan de app door medewerkers zelf
worden gedownload. De bedoeling is
door ‘storytelling’ de innovatie binnen
de organisatie te promoten. Brandweer
Flevoland streeft ernaar in 2016 85 procent
van alle meldingen via de FollowOp!-app af
te handelen.
Mogelijkheden
De app FollowOp! voorziet in de volgende
(hoofd)functies:
– Het doen van de meest uiteenlopende
meldingen.
– Online forum. Enerzijds een
‘vraagbaak’, anderzijds een platform
waarop medewerkers leermomenten
kunnen delen.
– Mediatheek voor leermomenten,
procedures, foto- en filmmateriaal, etc.
– Een push-optie, waarmee iedereen
op hetzelfde moment van dezelfde
informatie kan worden voorzien.
Dit vindt Nico Buitink
“Wij vinden het een unieke innovatie die
waarschijnlijk zal leiden tot een nieuwe
manier van werken. Doordat we met
de app interne processen effectiever en
efficiënter gaan organiseren, sluit het
project naadloos aan bij de strategische
focus van de brandweer op het samen
verbeteren van de brandveiligheid. Met
FollowOp! gaat Brandweer Flevoland
vol inspiratie de toekomst tegemoet.
Een toekomst waarin de eindgebruiker
centraal staat. Onze leidraad daarbij is een
uitspraak van Steve Jobs, de voormalig
CEO van Apple: ‘You‘ve got to start with
the customer experience and work back
toward the technology, not the other way
around’.” n
1918
Reflectieruimte op de werkvloer
Innovatie: Reflectieruimte AAR
Organisatie: Brandweer Flevoland
Categorie: Incidentbestrijding, organisatie
Status: Pilot
Contactpersoon: Jeroen van Opstal, [email protected]
Korte omschrijving innovatie
In de voormalige ademluchtwerkplaats
naast de remise van de kazerne op Urk is
een reflectieruimte ingericht met de naam
‘Laarhokke’ (Leerlokaal). Brandweermensen
kunnen hier stoom afblazen na een inzet,
evalueren en reflecteren en ze kunnen er
gebrieft en gedebrieft worden.
Aanleiding
Vakmanschap staat bij de brandweer in
de schijnwerpers. Zowel beroepskrachten
als vrijwilligers willen daarbij terug naar de
kern van hun vak. De reflectieruimte past in
het streven om vakmanschap een eigentijds
gezicht te geven. In de ruimte krijgt de
kernwaarde ‘deskundigheid’ als het ware
concreet vorm.
Uitwerking
Het verplaatsen van de werkplaats bood
mogelijkheden voor het inrichten van een
leerlokaal in de directe omgeving van de
werkvloer. Met vereende krachten werd
het lokaal in korte tijd gerealiseerd. De
ruimte is ingericht met robuuste, houten
zitbanken. Ook is er een werkplek voor
de bevelvoerder. Aan de muur hangt
een whiteboard en er is een tekst op
geschreven: ‘Grotere liefde dan deze heeft
niemand: dat iemand zijn lijf en ziel inzet
voor zijn vrienden’. (Johannes 15:13).
(Terzijde: Urk maakt deel uit van het
verzorgingsgebied van Brandweer
Flevoland. Sinds 1939 is er een vrijwillige
brandweerpost gevestigd op het voormalige
eiland in de Zuiderzee. De post kent een
eigen taal, traditie en een sterke onderlinge
verbondenheid. De wil om te leren van
ervaringen is groot. Met altijd in het
achterhoofd het verlies van collega Lubbert
Romkes tijdens een duikongeval in 2007).
Mogelijkheden
De mogelijkheden om direct na een
inzet, ongeacht het tijdstip van de dag,
te reflecteren zijn verbeterd. Dit heeft
een positief effect op het uitwisselen
van ervaringen en daarmee op het
intensiveren van kennis. Analoog aan
het landelijke programma Versterking
Brandweeronderwijs (VBo), draait in
Flevoland het programma ‘Vakmanschap:
zijn, doen en leren’. Dit programma streeft
naar een sterke positie van de mens als
vakman en vakvrouw in de organisatie.
Leren en delen van ervaringen is één van de
sleutelbegrippen. De reflectieruimte biedt
daar mogelijkheden voor.
Dit vindt Jeroen van Opstal
“Iemands leermotivatie en de omgeving
waarin wordt geleerd, bepalen in
hoofdzaak of leren een succes wordt.
Daarom vraagt kennisontwikkeling een
leerruimte die is gepositioneerd in de
haarvaten van een organisatie. Zo’n
leerruimte is ons ‘Laarhokke’.” n
2120
App kan brandveiligheid enorme impuls geven
Innovatie: App ‘Is mijn huis brandveilig?’
Organisatie: Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland
Categorie: Risicobeheersing, maatschappelijke relevantie
Status: Pilot
Contactpersoon: Hans Harding, [email protected]
Korte omschrijving innovatie
Een mobiele applicatie (app) waarmee
burgers thuis kunnen checken in hoeverre
hun woning brandveilig is. Ook worden
tips gegeven om de woning brandveiliger
te maken.
Aanleiding
Apps maken het leven van gebruikers
makkelijker omdat informatie snel kan
worden geraadpleegd. Dat geldt ook voor
de app ‘Is mijn huis brandveilig?’ De app
kan, daar is iedereen van overtuigd, op
termijn een grote bijdrage leveren aan het
verbeteren van de brandveiligheid in de
woon- en leefomgeving.
Uitwerking
Het ‘landschap’ (bouwtekening) van de
app is gereed en de ideeënfase over hoe
de app eruit moet gaan zien is afgerond.
Inmiddels is begonnen met de bouw van
de applicatie. Naast veel informatie bevat
de app een to-do-lijst en kan er worden
doorgeklikt naar extra informatie over een
bepaald onderdeel.
Mogelijkheden
De digitale mogelijkheden zijn eindeloos
en dat geldt dus ook voor de app.
Uitbreidingen en verbeteringen zijn altijd
mogelijk, maar houden direct verband met
de financiële middelen die beschikbaar
zijn. In dat verband is het positief dat bijna
alle veiligheidsregio’s hebben aangegeven
te willen bijdragen aan de verdere
ontwikkeling van de app. In de wetenschap
dat ze dan ook van de revenuen profiteren.
Dit vindt Hans Harding
“Deze app kan een groot succes worden.
Bijna iedereen is ‘online’ tegenwoordig en
ik twijfel er niet aan dat heel veel mensen
zijn geïnteresseerd in een aantrekkelijke
app over brandveiligheid. De bedoeling is
dat mensen zelf met de app aan de slag
gaan. De app moet aanzetten tot het
nemen van brandveiligheidsmaatregelen
en kan een belangrijke bijdrage
leveren aan het in gang zetten van een
gedragsverandering.”
“Voor ons als brandweer is bovendien
interessant dat we met de app veel data
kunnen verzamelen. Data die ook regionaal
gefilterd kan worden, zodat iedere
regio weet waar ze staan in vergelijking
met de andere. Op basis van die kennis
kan richting worden gegeven aan
voorlichtingsactiviteiten.” n
“ App draagt bij aan
gedragsverandering”
2322
Hulpbehoevende senioren als serieuze uitdaging
Innovatie: Watermistunits en slimme rookmelders voor senioren
Organisatie: Brandweer Amsterdam-Amstelland
Categorie: Risicobeheersing, incidentbestrijding, techniek,
maatschappelijke relevantie
Status: Idee/schets
Contactpersoon: Loek Pfundt, [email protected]
Korte omschrijving innovatie
De innovatie is gebaseerd op een project
van de brandweer in Kopenhagen in
Denemarken en valt in twee ideeën
uiteen. Aan de ene kant het plaatsen van
mobiele watermistsystemen in de (thuis)
zorgsector, daarnaast het ontwikkelen van
een nieuw type rookmelder dat buren en/
of hulpdiensten automatisch alarmeert in
geval van nood.
Aanleiding
De samenleving vergrijst, maar steeds
meer senioren komen niet in aanmerking
voor aanvullende zorg in bijvoorbeeld een
instelling. Dit betekent dat gekeken moet
worden naar de mogelijkheden om deze
mensen (die vaak niet zelfredzaam zijn!) te
helpen in geval van nood. Watermistunits
en ‘slimme’ rookmelders kunnen wellicht
de opkomsttijd overbruggen die de
brandweer nodig heeft.
Uitwerking
Vanuit ‘Brandweer Over Morgen’ wordt
ter verhoging van de zelfredzaamheid
en het veiligheidsbewustzijn van burgers
verbinding gemaakt met netwerkpartners.
Naast het bedenken van wat er allemaal
verbeterd kan worden en het overtuigen
daarvan van de netwerkpartners, zal
de brandweer zich meer inspanningen
moeten getroosten om ideeën gerealiseerd
te krijgen. Gezamenlijk optrekken is
een voorwaarde. Daarom zal ook voor
het plaatsen van watermistunits en
geavanceerde rookmelders eerst in
netwerkverband een draagvlak gecreëerd
moeten worden. Ondertussen kan worden
gezocht naar bedrijven die deze producten
kunnen leveren.
Mogelijkheden
De Deense collega’s die al met
watermistsystemen werken, rapporteren in
de periode 2012-2015 negen incidenten
waarbij de mobiele watermistunit
levensreddend waren. De gemiddelde
herstelkosten bij deze incidenten lagen
tussen de 4.000 en 7.000 euro. In totaal
zijn in deelnemende verpleegtehuizen in
Kopenhagen meer dan 250 units geplaatst.
Het zegt iets over de mogelijkheden,
maar die zullen nader onderzocht moeten
worden.
Dit vindt Loek Pfundt
“Persoonlijk vind ik rookmelders die in staat
zijn buren te alarmeren of berichten naar
hulpdiensten te versturen, een must voor
zelfstandig wonende senioren. Vooralsnog
echter heb ik geen geïnteresseerde
leveranciers kunnen vinden. De
watermistunits zijn van een andere orde,
maar mijns inziens ook interessant genoeg
om nader te onderzoeken.”
“De brandweer in Kopenhagen spreekt van
een ‘succesvolle aanpak’. Ze werken daar
met een ‘sociaal woningbrandrisicoprofiel’.
Op basis daarvan kom je als minder
zelfredzaam persoon wel of niet in
aanmerking voor een watermistunit. In
Nederland ken ik geen initiatieven op dit
vlak, maar het lijkt me de moeite waard dit
met onze netwerkpartners te bespreken en
een vergelijkbare pilot als in Denemarken
op te starten.” n
2524
Risicobeoordeling 16.0: een handvat voor echte brandveiligheid
Innovatie: Risicobeoordeling 16.0
Organisatie: Brandweer Hollands Midden
Categorie: Risicobeheersing, organisatie
Status: Project en implementatiefase
Contactpersoon: Jeroen van de Werfhorst, [email protected]
en Peter Stolker, [email protected]
Korte omschrijving innovatie
Risicobeoordeling 16.0 is een leidraad
voor risicogericht werken en is inzetbaar
bij alle gebruiksfuncties. De aanpak reikt
instrumenten aan die gebruikt kunnen
worden om de brandveiligheid in kaart
te brengen en risico’s te prioriteren. Het
betreft een risicomanagementproces. Dit
gaat verder dan alleen het beoordelen
van de regels die zijn vastgelegd in het
Bouwbesluit. Echte brandveiligheid gaat
verder dan regels. Echte brandveiligheid
gaat, naast effectbeperking, ook over
het reduceren van de kans op brand.
Deze combinatie en de vertaling ervan
richting incidentbestrijding verhogen
de brandveiligheid. Het cijfer ‘16’ in de
projectnaam staat voor het regionummer
van Brandweer Hollands Midden.
Aanleiding
Na de brand bij zorgcentrum Rivierduinen
in Oegstgeest (maart 2011) ontstond bij
Brandweer Hollands Midden de behoefte
meer risicogericht te gaan werken en
te komen tot echte brandveiligheid,
waarbij gebouw en gebruik op elkaar
zijn afgestemd. De handvatten hiervoor
ontbraken echter.
Uitwerking
Risicobeoordeling 16.0 wordt met succes
toegepast bij diverse gebruiksfuncties,
onder andere bij woonfuncties voor
kamergewijze verhuur, campings en
recreatieterreinen, bij complexe gebouwen
en in de zorgsector. Hiermee is de basis
gelegd voor een organisatiebrede uitrol van
Risicobeoordeling 16.0. De implementatie
zal de komende jaren gefaseerd
plaatsvinden.
Mogelijkheden
Risicobeoordeling 16.0 maakt inzichtelijk
uit welke factoren het risico bestaat. Zowel
de kans op als het effect van een brand
worden daarin meegewogen. Op basis
daarvan kan een effectieve en afgewogen
keuze worden gemaakt voor het nemen
van maatregelen. Omdat samen met
de partners invulling wordt gegeven
aan de risicobeoordeling, wordt ook de
risicobewustwording gestimuleerd.
De brandweer vervult een aanmoedigende
en sturende rol. Samen met de eigenaar
of gebruiker analyseert en beoordeelt de
brandweer het risico, waarna de eigenaar
of gebruiker ermee aan de slag moet.
De achterliggende gedachte hierbij is dat
de brandweer verstand heeft van brand
en de andere partij van de wijze waarop
het gebouw wordt gebruikt. Door deze
kennis te combineren wordt gekozen
voor beheersmaatregelen die het dagelijks
gebruik van het bouwwerk niet hinderen.
Dit vinden Jeroen van de Werfhorst
en Peter Stolker
“Er is een omslag gaande van regelgericht
werken naar risicogericht werken. Met
Risicobeoordeling 16.0 spelen we daar
op in. Wij zien Risicobeoordeling 16.0
als een handvat om te komen tot echte
brandveiligheid.” n
Brandveilig leven afstemmen op
oorzaken
Netwerken
Risicogericht werken
Inzicht in risico’s
Database van scenario’s
Maatwerk
Gericht op scenario’s voor operationele
voorbereiding
Input brandrisicoprofiel
Voorkomen oorzaak
Beperken effect
Goed voor incidentbestrijding
Initiator bewustwording brandveiligheid
Stimuleren veiligheidscultuur
Risicobeoordeling 16.0
2726
Brainbox THV: leren door te doen
Innovatie: Brainbox THV
Organisatie: Veiligheidsregio Haaglanden
Categorie: Incidentbestrijding, techniek
Status: Definitief
Contactpersoon: Rik de Graaff en Rick van Hoeij, [email protected]
Korte omschrijving innovatie
Brainbox THV (Technische Hulpverlening)
is een interactief lesprogramma voor man-
schappen en bevelvoerders op het niveau
basisbrandweerzorg. De bedoeling ervan
is manschappen bekend te maken met de
actuele ontwikkelingen in de automobiel-
markt en de vele technische veranderingen.
Aanleiding
Auto’s worden steeds veiliger voor inzit-
tenden. Dat is een prima ontwikkeling,
maar tegelijkertijd worden diezelfde auto’s
steeds ingewikkelder voor hulpverleners.
Met name geavanceerde veiligheidsvoor-
zieningen en alternatieve brandstoffen
kunnen obstakels zijn in het geval van
nood. Met Brainbox THV doet Veiligheids-
regio Haaglanden een handreiking aan alle
brandweermensen die met ongelukken met
voertuigen te maken kunnen krijgen.
Uitwerking
De Brainbox THV is een samenvoeging van
bestaande ideeën voor het gebruik van
demovoertuigen met veel andere, relevante
informatie over autotechniek, auto-
onderdelen en toegepaste materialen. Ook
informatie uit en werken met het Crash
Recovery System is meegenomen bij de
samenstelling van de lessen. De Brainbox
THV is binnen Haaglanden inmiddels aan
zo’n 250 brandweermensen gegeven. De
reacties zijn zeer positief.
In 2015 is dit project gestart en tot medio
2016 wordt de ‘Brainbox’ over alle 900
medewerkers in de regio uitgerold.
Daarvoor worden oefenavonden en
oefendagen georganiseerd. Theorie wordt
gekoppeld aan interactieve praktijk.
Onder meer twee speciaal geprepareerde,
moderne voertuigen (een hybride Toyota
Prius en een Mercedes NGT die op aardgas
rijdt) en een breed scala aan losse auto-
onderdelen worden ingezet.
Mogelijkheden
Meer praktische kennis van moderne
auto’s vergroot de mogelijkheden om
in geval van nood daadkrachtig op te
treden. Opvallend is dat andere regio’s al
belangstelling hebben getoond voor het
idee. Veiligheidsregio Haaglanden bekijkt
nog in hoeverre de demovoertuigen in de
toekomst eventueel beschikbaar kunnen
worden gesteld aan andere regio’s.
Dit vinden Rik de Graaff en Rick
van Hoeij
“Het brainboxconcept onderscheidt zich
van andere trainingsconcepten doordat de
informatie op een leuke en toegankelijke
manier wordt overgebracht. Door de
slimme opzet met gebruikmaking van
eenvoudige attributen, leer je dankzij de
brainbox door zelf te doen.” n
“ Daadkrachtig optreden
door meer praktische
kennis van moderne
auto’s”
2928
Eén handschoen en verder geen gezeur
Innovatie: Blushandschoen 2.0
Organisatie: Brandweer Gilze
Categorie: Incidentbestrijding, techniek
Status: Prototype/pilot
Contactpersoon: Jan-Willem van den Heuvel, [email protected]
Korte omschrijving innovatie
Een handschoen die geschikt
is als blushandschoen én als
hulpverleningshandschoen. Je krijgt er
bovendien geen natte handen in.
Aanleiding
Iedere brandweerman en brandweervrouw
kent de problemen met handschoenen.
De blushandschoen aandoen of toch de
hulpverleningshandschoen? Voor welke
je ook kiest, natte handen krijg je altijd.
Ook de veiligheid van veel handschoenen
laat te wensen over. Redenen genoeg een
handschoen te ontwerpen die voldoet
aan de hoge eisen die brandweermensen
stellen.
Uitwerking
Een handschoen die zo dun is dat er
hulpverleningsactiviteiten mee kunnen
worden uitgevoerd, maar die tegelijkertijd
ook geschikt is om te dragen bij het
blussen van een brand. De fabrikant die
momenteel een prototype maakt, heeft de
volgende richtlijnen meegekregen:
– Een slanke, onderhoudsvriendelijke en
prikbestendige handschoen met veel
vingergevoeligheid.
– Een voering van 100 procent Kevlar
(een ijzersterke aramidevezel), die
onlosmakelijk is verbonden met de
buitenhandschoen.
– Een optimaal draagcomfort. Handschoe-
nen moeten als één geheel aanvoelen.
– Gebruik van aerogel op de rugzijde.
Aerogel is ultradun en bestand
tegen meer dan 1.000 graden
stralingswarmte.
– Gebruik van het Outdry-membraan dat
ook wordt toegepast bij de productie
van hoogwaardige motorlaarzen. Het
membraam maakt de handschoen
waterdicht, maar zorgt er tevens voor
dat hij blijft ademen. Natte handen
tijdens de inzet behoren daarmee tot
het verleden.
– De handschoen wordt daar waar de
palm van de hand zit, versterkt met
Kevlar-silicone. Een materiaal dat sterker
is dan leer, duurzaam en zorgt voor een
betere grip in natte omstandigheden.
– Kevlar-silicone wordt ook gebruikt op
de kwetsbare delen van de buitenkant
van de handschoen. Enerzijds ter
bescherming van de handen, anderzijds
om de levensduur van de handschoen
te verlengen.
– Nomex op de buitenkant van de
handschoen. Nomex biedt bescherming
tegen chemicaliën en extreme hitte.
Mogelijkheden
De nieuwe twee-in-één handschoen is
makkelijker en veiliger in gebruik dan de
gangbare handschoenen.
Dit vindt Jan-Willem van den
Heuvel
“Zo lang ik bij de brandweer actief ben
staan de handschoenen ter discussie.
Uiteindelijk heb ik besloten zelf de
spreekwoordelijke handschoen op te
pakken en een handschoen te ontwerpen
die aan alle eisen voldoet. In het najaar
verwacht ik de beschikking te hebben
over een prototype. Die zal getest
moeten worden en eventueel nog verder
ontwikkeld. Daarna kan de handschoen
hopelijk in serieproductie worden
genomen. Vervolgens verwacht ik dat de
handschoen op niet al te lange termijn
populair zal zijn in heel Nederland.” n
3130
Foto doorsturen en iedereen heeft dezelfde informatie
Innovatie: Creatief gebruik smartphone
Organisatie: Brandweer Tynaarlo
Categorie: Risicobeheersing, incidentbestrijding, techniek, organisatie
Status: Geïmplementeerd
Contactpersoon: Meindert Jan Hazenberg, [email protected]
Korte omschrijving innovatie
Maak direct bij aankomst bij een incident
met je smartphone een foto van het
ter plekke geldende ontruimingsplan
of plattegrond en stuur die door naar
alle bevelvoerders die worden ingezet.
Bijvoorbeeld via WhatsApp.
Aanleiding
Ontruimingsplannen, plattegronden
en aanvalsplannen hangen meestal op
een strategische plaats bij bedrijven en
instellingen. Maar zeker bij grotere branden
zet de brandweer vanaf meerdere posities
mensen in. Dan is het heel handig als alle
bevelvoerders de beschikking hebben
over dezelfde informatie. Over dezelfde
plattegronden dus en over dezelfde
plannen die ooit zijn uitgedacht en op
papier gezet. Door daar een foto van te
maken en die te delen, wordt de kans op
een succesvolle inzet groter.
Uitwerking
Uitwerking is bij deze innovatie niet echt
een issue. Moderne elektronica waar
tegenwoordig bijna iedereen over beschikt
(smartphones), wordt als hulpmiddel
gebruikt bij een inzet. Een kind kan de was
doen.
Mogelijkheden
Manschappen worden sneller
geïnformeerd. Soms al tijdens het aanrijden
in het geval andere units al aanwezig zijn.
Ze krijgen bijvoorbeeld informatie over de
indeling van een pand. Op basis daarvan
kan de strategie worden bepaald. De
voordelen van het delen van informatie
via het doorsturen van foto’s, gelden
nadrukkelijk ook in het geval buurkorpsen
moeten worden ingezet die minder bekend
zijn met de situatie ter plekke. Richting
toekomst zou gedacht kunnen worden aan
een extra functie op de portofoon.
Dit vindt Meindert Jan Hazenberg
“In al z’n eenvoud is het een innovatie
die enorm veel voordelen kan opleveren.
Omdat iedereen die bij het overleg is
betrokken beschikt over de juiste en
dezelfde informatie. Wij passen het maken
en doorsturen van een foto al enige tijd
toe en het werkt echt. Niemand hoeft
meer schetsen te gaan maken of dingen te
onthouden. De foto op je telefoon geeft
alle antwoorden. Bovendien is het een
innovatie die geen cent extra kost. Iedereen
heeft een smartphone.” n
“ Fotografeer en deel
ontruimingsplannen”
3332
Veranderen brandveilig gedrag burgers. Hoe doe je dat?
Innovatie: Intervention Mapping:
dé nieuwe routeplanner voor Brandveilig Leven
Organisatie: Brandweer Limburg-Noord en Brandweer Zuid-Limburg
Categorie: Risicobeheersing, maatschappelijke relevantie
Status: Pilot
Contactpersoon: Angélique van de Kar [email protected]
Korte omschrijving innovatie
Met een wetenschappelijk onderbouwd
onderzoek naar duurzame gedrags-
verandering, willen de initiatiefnemers
vaststellen hoe brandveilig gedrag van
burgers te beïnvloeden is.
Aanleiding
Gedrag veranderen betekent méér dan
alleen het geven van voorlichting. Om
gedrag echt te kunnen veranderen is
inzicht nodig in de factoren die verklaren
waarom burgers wel of niet brandveilig
gedrag vertonen. Denk bijvoorbeeld aan
het ophangen van een rookmelder. Zo
moeten burgers bewustzijn van het belang,
weten waar de rookmelders te plaatsen
en hoe deze te testen. Inzicht in de mate
waarin de factoren een rol spelen is van
belang om brandveilig gedrag van burgers
te beïnvloeden. Dit ontbreekt volgens
deskundigen nog grotendeels op het
gebied van brandveiligheid. Het doel van
het onderzoek, gestart in januari 2015, is
om meer inzicht te krijgen in brandveilig
gedrag van burgers en deze kennis te
gebruiken om effectieve interventies te
ontwikkelen.
Uitwerking
Gedurende het onderzoek worden ver-
schillende fasen van de wetenschappelijke
methodiek ‘Intervention Mapping’ doorlo-
pen, toegepast op brandveiligheid.
In de eerste, voorbereidende fase wordt
geïnventariseerd welke doelgroep met
name brandonveilig gedrag vertoont en/
of een verhoogd risico loopt om slachtoffer
te worden van brand. Vervolgens wordt
bij deze doelgroep brandveilig gedrag
onderzocht en de factoren die hierop van
invloed zijn. Op basis hiervan worden in
de tweede fase interventies ontwikkeld of
bestaande interventies aangepast om het
gedrag te beïnvloeden.
Hierna volgen nog fasen drie en vier,
respectievelijk het implementeren van de
interventies en het testen en evalueren of
de interventies haalbaar zijn in de praktijk
en het gewenste effect hebben.
Mogelijkheden
De verwachting is dat eind 2015 al
enig inzicht ontstaat in de belangrijkste
brandonveilige gedragingen bij de
geselecteerde doelgroep. Deze inzichten
kunnen dan al worden toegepast binnen
Brandveilig leven. Hoe dan ook maakt
de innovatieve en provinciebrede aanpak
mogelijk dat gedragsverandering in de
toekomst stevig wordt verankerd in het
programma Brandveilig Leven.
Dit vindt Angélique van de Kar
“De focus op brandveilig gedrag volgens
de methodiek ‘Intervention Mapping’ is
vernieuwend. We zien onze aanpak als een
aanvulling op onderzoeksinitiatieven van
de Wetenschappelijke Raad Brandweer.
Mogelijk kunnen we ook als voorbeeld
dienen voor andere regio’s. Daarnaast
brengt deze aanpak het belang van het
verzamelen van gedragsmatige gegevens
op het gebied van brandveiligheid, naast
brandtechnische gegevens, onder de
aandacht van de brandweer.” n
3534
Levensecht oefenen met RedSuit
Innovatie: RedSuit
Organisatie: Brandweer Twente
Categorie: Vakbekwaamheid, incidentbestrijding, techniek,
maatschappelijke relevantie
Status: Prototype/pilot
Contactpersoon: Jan Harbers, [email protected]
Korte omschrijving innovatie
RedSuit is een systeem waarmee je,
uitgerust met een lichtsensorvest en een
headset, kunt oefenen in een virtuele,
driedimensionale omgeving. De gebruiker
heeft veel fysieke bewegingsvrijheid en de
belevingswaarde is hoog. Het motto van
RedSuit is: ‘Train as you firefight’.
Aanleiding
Er is bij de brandweer steeds meer
belangstelling voor ‘schoon’ trainen met
uitsluiting van gezondheidsrisico’s. RedSuit
sluit naadloos op deze ontwikkeling
aan. Het systeem heeft een hoog
leerrendement.
Uitwerking
Door het gebruik van een lichtgewicht
sensorvest, headset met virtuele bril en
fysieke componenten die zijn geïntegreerd
in het systeem (onder meer straalpijp en
meetapparatuur), waant de brandweerman
of het brandweerteam zich daadwerkelijk
in het ‘heetst van de strijd’. Fysieke
handelingen zijn te zien dankzij de virtuele
bril. Door de toevoeging van rook, vuur en
de uitstroom van gassen en vloeistoffen,
wordt de oefening als levensecht
ervaren. Het systeem is zo opgebouwd
dat de scenario’s zich snel aanpassen
aan veranderende omstandigheden.
Desgewenst kan er ook worden geoefend
met andere veiligheidspartners.
De oefeningen worden helemaal
opgenomen, zowel vanuit het perspectief
van de medewerker (zicht door de virtuele
bril) als het totale scenario. Daarmee is
RedSuit uitstekend geschikt voor een After
Action Review. Op dit moment wordt door
Brandweer Twente een pilot uitgevoerd in
samenwerking met elektronicafabrikant
RE-liON uit Enschede. Zes scenario’s
worden getest. De volgende stap is een
doorontwikkeling naar een volwaardig
product voor de gebruiker.
Mogelijkheden
RedSuit is snel (binnen een uur) op te
zetten in een lege, overdekte ruimte.
Gelijk na het opzetten kan een team
van maximaal zestien trainees beginnen
met trainen, zowel individueel als
gezamenlijk. Alle deelnemers worden
ondergedompeld in de gesimuleerde
omgeving. Er kan met allerlei scenario’s
en met veel fysieke bewegingsvrijheid
worden geoefend. Bijvoorbeeld ook
in tunnels en in operatiekamers van
ziekenhuizen, ruimten die in werkelijkheid
niet snel voor oefeningen zullen
worden opengesteld. In het kader van
brandveiligheid biedt het systeem eveneens
toepassingsmogelijkheden.
Dit vindt Jan Harbers
“We leven in een samenleving waarin
realistisch oefenen lastiger wordt. Met
RedSuit kan dat wel, al is het dan virtueel.
Bovendien kunnen ook complexe scenario’s
worden nagebootst. Deze innovatieve
methode geeft een nieuwe dimensie aan
oefenen. Er hoeven geen fysieke elementen
als water, brandstof, hitte en rook worden
ingebracht. Daardoor is de methode
minder belastend voor degene die oefent
én voor het milieu. Bovendien wordt er op
kosten bespaard.” n
3736
Met een mini-woning de voorlichtingsmarkt op
Innovatie: Mini-woning (Brand)veilig Leven
Organisatie: Brandweer Zuid-Holland Zuid
Categorie: Risicobeheersing, incidentbestrijding, techniek, organisatie,
maatschappelijke relevantie
Status: Geïmplementeerd
Contactpersoon: Marco Troost, [email protected]
Korte omschrijving innovatie
In een mini-woning wordt met herkenbare
praktijkvoorbeelden gedemonstreerd waar
het mis kan gaan en hoe brand kan ontstaan.
Vervolgens wordt uitgelegd hoe brandpre-
ventieve maatregelen kunnen worden ge-
nomen. Er wordt ook gekeken naar gevaren
van buiten de woning, zoals de barbecue en
elektrisch tuingereedschap. De demonstraties
worden ‘by storytelling’ gegeven door repres-
sieve ambassadeurs Brandveilig Leven van
Brandweer Zuid-Holland Zuid.
Aanleiding
De brandweer doet tegenwoordig meer
dan alleen blussen. Om dat onder de
aandacht van een breed publiek te
brengen is in navolging van een project van
Brandweer Haaglanden het project Mini-
woning (Brand)veilig Leven opgezet. Echter,
deze woning is grotendeels in eigen beheer
gebouwd. Uitgangspunten zijn geweest:
draagvlak creëren, samenwerken door
elkaars kennis en kunde te benutten en
kosten besparen.
Uitwerking
De mini-woning is een voormalige
decontaminatiecontainer. Deze is door
beroepskrachten, vrijwilligers en lokale
ondernemers omgebouwd tot een effectief
middel om voorlichting te geven over
brandveiligheid. Kennis en kunde zijn
ingebracht, door zelfwerkzaamheid zijn
de kosten laag gehouden en door samen
te werken is draagvlak gecreëerd. De
deelnemers zijn gezamenlijk trots op de
mini-woning.
De inrichting van de woning is vergelijkbaar
met die van de woning van een gezin.
Compleet met een kookplaat, oven,
afzuigkap, geiser, wasdroger, frituurpan,
strijkplank, tv, prullenbak en een
meterkast. Sinds september 2014 wordt
de woning met grote regelmaat ingezet
bij evenementen en open dagen van de
brandweer. Daarnaast wordt de ‘container’
gebruikt voor het geven van instructies aan
medewerkers van thuiszorgorganisaties en
aan eigen ambassadeurs Brandveilig Leven.
Mogelijkheden
Al tijdens de bouw was het enthousiasme
onder de deelnemers groot. Later is daar de
bewustwording van gevaren bijgekomen.
Ook steeds meer niet-brandweermensen
worden dankzij de mini-woning bewust van
de gevaren van brand. De ambassadeurs
beschikken met de mini-woning over
een aantrekkelijk ‘vehikel’ om burgers te
informeren over Brandveilig Leven.
Dit vindt Marco Troost
“Iedereen die een rondgang door de
mini-woning heeft gemaakt, vragen we
een korte enquête in te vullen. We vragen
wat ze hebben geleerd en welke cijfers
ze geven voor de uitleg en voor het idee
om met behulp van een mini-woning
voorlichting te geven. De beoordelingen
zijn verbluffend. Gemiddeld wordt een 9
gegeven. Dan doe je iets goed, denken wij
in alle bescheidenheid.” n
“ Dankzij de miniwoning
bewust van gevaren
van brand”
Brandweer Nederland
Kemperbergerweg 783
Postbus 7010
6801 HA Arnhem
t (026) 355 24 55
f (026) 351 50 51
www.brandweernederland.nl
Redactie: Bureau Brandweer Nederland
Tekst: Daan Appels, Appels Communicatie
Drukwerk: GLD Grafimedia
Vormgeving: OudZuid Ontwerp mediavormgevers
© Brandweer Nederland, september 2015
Colofon
