Inleiding€¦ · we sinds 2010 ook een speciale inspanning om educatieve pakketten aan te bieden...

9
1\ Inleiding Beste lezers, We hebben groot nieuws. Onze dienstwagens hebben een nieuwe striping gekregen. “Niet meteen een geschiedkundig artikel”, denkt u misschien, maar de idee dat een museum enkel mag terugblikken op het verleden is achterhaald. Ook onze IACM-collega’s proberen een stukje PR van de administratie voor hun rekening te nemen en zo kan het publiek een goede vergelijking maken tussen de werking van de douane vroeger en nu. Toch besteden we, zowel in ons museum als in dit boekje, de nodige aandacht aan het verleden. Zo blikken we 25 jaar terug met een artikel over de voorbereiding tot het openstellen van de binnengrenzen in 1992. Bovendien achterhaalden we het lot van een gesloten grenskantoor Kessenich. We hopen dat deze topics aansluiten bij uw interesse. Iets aanbieden waarin de lezers maar ook onze bezoekers in het D.A.-museum belangstelling hebben, is onze constante zorg. Daarom leveren we sinds 2010 ook een speciale inspanning om educatieve pakketten aan te bieden voor leerlingen. Bert Verhoeven vertelt er u in dit nummer meer over. Conservator Francis Huijbrechts licht een bezoek van de WDO-leden uit Zuid-Amerika, Afrika en Azië toe. Dit waren ook allen collega’s in opleiding die graag een vergelijking maakten met de werking van de Belgishe douane. We wensen u veel leesgenot toe. Anne Secretaris

Transcript of Inleiding€¦ · we sinds 2010 ook een speciale inspanning om educatieve pakketten aan te bieden...

Page 1: Inleiding€¦ · we sinds 2010 ook een speciale inspanning om educatieve pakketten aan te bieden voor leerlingen. Bert Verhoeven vertelt er u in dit nummer meer over. Conservator

1\

InleidingBeste lezers,

We hebben groot nieuws. Onze dienstwagens hebben een nieuwe striping gekregen. “Niet meteen een geschiedkundig artikel”, denkt u misschien, maar de idee dat een museum enkel mag terugblikken op het verleden is achterhaald. Ook onze IACM-collega’s proberen een stukje PR van de administratie voor hun rekening te nemen en zo kan het publiek een goede vergelijking maken tussen de werking van de douane vroeger en nu.

Toch besteden we, zowel in ons museum als in dit boekje, de nodige aandacht aan het verleden. Zo blikken we 25 jaar terug met een artikel over de voorbereiding tot het openstellen van de binnengrenzen in 1992. Bovendien achterhaalden we het lot van een gesloten grenskantoor Kessenich.

We hopen dat deze topics aansluiten bij uw interesse. Iets aanbieden waarin de lezers maar ook onze bezoekers in het D.A.-museum belangstelling hebben, is onze constante zorg. Daarom leveren

we sinds 2010 ook een speciale inspanning om educatieve pakketten aan te bieden voor leerlingen. Bert Verhoeven vertelt er u in dit nummer meer over. Conservator Francis Huijbrechts licht een bezoek van de WDO-leden uit Zuid-Amerika, Afrika en Azië toe. Dit waren ook allen collega’s in opleiding die graag een vergelijking maakten met de werking van de Belgishe douane.

We wensen u veel leesgenot toe.

Anne

Secretaris

Page 2: Inleiding€¦ · we sinds 2010 ook een speciale inspanning om educatieve pakketten aan te bieden voor leerlingen. Bert Verhoeven vertelt er u in dit nummer meer over. Conservator

/2

de eerste deelname aan Krokuskriebels werden er begin 2014 enkele activiteiten ontwikkeld die specifi ek gericht waren op kinderen tussen 4 en 12 jaar. Tijdens de tweede deelname in 2016 werden enkele van deze activiteiten geperfectioneerd en werden bijvoorbeeld onze voeldozen ontworpen.

Wat het D&A-museum deze leerlingen te bieden heeft?

• Een rondleiding op maat van elke leeftijdsgroep met spannende smokkelverhalen en gekke smokkelmethodes;

• Leuke doe-activiteiten met onder meer gevoelige voeldozen, onderzoekende woordzoekers en fotogenieke fotomomenten;

• Leerrijke connecties met andere thema’s zoals de haven van Antwerpen, de Europese Unie,…

Zoals jullie kunnen zien is dit een hele boterham. Vorige zomer werden deze activiteiten gecommuniceerd naar alle Antwerpse lagere scholen en niet zonder resultaat. Jullie konden in een vorig Museumnieuws namelijk al lezen over het geslaagde bezoek van het 5de leerjaar van De hoedjes van papier, maar hiernaast waren er

MUSEUM ZET IN OP EDUCATIEMUSEUM ZET IN OP EDUCATIEMUSEUM ZET IN OP EDUCATIEMUSEUM ZET IN OP EDUCATIEMUSEUM ZET IN OP EDUCATIE

In het D&A-museum komt het boeiende verleden van onze administratie aan bod, maar focussen we even hard op de rol die we de dag van vandaag spelen in de strijd tegen de illegale smokkel van bijvoorbeeld namaakproducten, drugs of bedreigde diersoorten.

De verhalen die tijdens een rondleiding in ons museum worden verteld, kunnen jong en oud boeien en zijn daarenboven vaak nog maatschappijrelevant. In het museum hebben we de voorbije jaren dan ook sterk ingezet op het aanbieden van educatieve pakketten voor alle leeftijden. Gesteund door

nog enkele andere scholen die ons verheugden met een bezoek. Ondanks het feit dat dit voor de museumbegeleiders zeer arbeidsintensief is, hopen we leerlingen ook in 2017-2018 te mogen verwelkomen en rekenen we erop dat er nog enkele groepen bij komen.

Het grootste doelpubliek was de voorbije jaren echter het secundair en hoger onderwijs. Ook hierover berichtten we eerder al in het D&A-museumnieuws. Zo ontvingen we in het kader van werkplekleren een groot aantal 7e-jaars Integrale Veiligheid, maar bijvoorbeeld ook studenten van de HoGent. Het programma voor dergelijke groepen ziet er uiteraard helemaal anders uit. Vaak gaat het immers om een ochtend- of namiddagvullend programma dat aanvangt met een presentatie waarin dieper wordt ingegaan op de huidige werking van de Algemene Administratie van Douane en Accijnzen en afsluit met een geleid bezoek aan het museum.

In totaal kregen we in 2016 zo ongeveer 750 leerlingen van allerlei leeftijden en achtergronden op bezoek. Graag doen we echter een beroep op de trouwe lezers van het D&A-museumnieuws

“Voeldozen”

om deze boodschap verder te verspreiden zodat we onze administratie op de kaart kunnen blijven zetten bij de douaniers van morgen. (BV)

“7 de jaar veiligheid”

“Ooit gedacht dat deze gasten een museum “cool” zouden vinden?”

3\

Page 3: Inleiding€¦ · we sinds 2010 ook een speciale inspanning om educatieve pakketten aan te bieden voor leerlingen. Bert Verhoeven vertelt er u in dit nummer meer over. Conservator

/4

WDO OP BEZOEK IN MUSEUMWDO OP BEZOEKWDO OP BEZOEK IN MUSEUMWDO OP BEZOEKWDO OP BEZOEK IN MUSEUM

De wereld over de vloer

Op zaterdag 24 juni 2017 bezocht de WCO Academy de AAD&A in de haven van Antwerpen. Op hun programma kon een bezoek aan het D&A-museum niet ontbreken. Groepen vanuit de Wereld Douane Organisatie zijn een heel international gegeven met collega’s uit alle windstreken. Ook nu konden we nogal wat ambtenaren in opleiding verwelkomen uit Zuid-Amerika, Afrika en Azië met hier en daar een douanier uit een Europese lidstaat.

Het zijn steeds gemotiveerde en interessante groepen om te begeleiden omdat het onze gidsen de kans geeft ervaringen en informatie uit te wisselen met collega’s van over de hele wereld en daar steekt iedereen wel iets van op. Vooral de ambtenaren uit Afrika waren deze keer behoorlijk verbaasd over wat de Belgische douane allemaal onderschept van de illegale trafi eken aan CITES-gerelateerde goederen tussen hun continent en Azië. De opstelling en de getoonde objecten in het D&A-museum vielen duidelijk in de smaak en we kregen van nogal wat van onze bezoekers de aanmoediging dat we “an excellent job” deden door het heden en verleden van onze administratie op deze manier te bewaren en open te stellen

voor een breed publiek.

Tijdens de middagpauze kon de ruime delegatie (75 deelnemers) trouwens nog eens genieten van het indrukwekkende erfgoed van de AAD&A aangezien hen een lunch werd aangeboden in het OPF te Kapellen, de voormalige douaneschool voor Nederlandstalige ambtenaren. In de namiddag werd er onder andere een bezoek gebracht aan de Grens Inspectie Post op de linkeroever van de Schelde, inclusief demonstraties door een mobiel team met motorrijders, drughond, backscatter,… (FH)

STRIPING DOUANEWAGENSSTRIPING DOUANE STRIPING DOUANEWAGENSSTRIPING DOUANE STRIPING DOUANEWAGENSGeel voor Douane

Sinds 1996 koos ons beleid ervoor om de dienstwagens duidelijk kleur te laten bekennen. De grijze bestelwagens werden vervangen door witte en op de motorkap werd een duidelijke gele streep aangebracht. Een kleur die uitsluitend aan de douane voorbehouden werd, waar de politie en de toenmalige rijkswacht respectievelijk kozen voor blauw en rood”?

Achteraan waren de nieuwkomers voorzien van refl ecterende rode strepen en op het dak droegen zij een blauwe zwaailichtbalk met een duidelijke vermelding van “Douane”.

Laatste nieuwe striping

De Douane heeft op 18 juli 2017 de laatste nieuwe striping van haar voertuigen voorgesteld. Deze bestreping loopt gelijk met die van de politie. Aangezien politie en douane steeds vaker samenwerken, lag deze keuze voor de hand. Ook onze wagens krijgen vier strepen. Drie ervan zijn donkerblauw en de onderste – juist u raadt het al – is geel. Hiermee onderscheiden onze dienstwagens zich wel van de camionettes van de politie. Zij koos voor de dienstwagens van de federale politie een okerkleurige streep en de regionale politie kreeg een grijsblauwe.

De kleurencombinatie van de nieuwe striping zorgt ervoor dat de zichtbaarheid van de voertuigen zowel overdag als ’s nachts verbetert, maar ook dankzij een brede refl ecterende band. Dit komt zowel de veiligheid van de douaniers en gecontroleerde burgers ten goede.

De Douane beschikt over ongeveer 200 voertuigen: 182 auto’s, 12 moto’s, 8 scanners en 2 boten. Alle voertuigen dienen voor het einde van het jaar voorzien te worden van deze striping. Voorlopig is dat al gebeurt bij 16 stuks en zullen zowel de nieuwe als de oude striping zichtbaar zijn in het straatbeeld.

Geel de kleur voor douane - 1996

5\

Page 4: Inleiding€¦ · we sinds 2010 ook een speciale inspanning om educatieve pakketten aan te bieden voor leerlingen. Bert Verhoeven vertelt er u in dit nummer meer over. Conservator

/6

Defi lé 2017

Sinds vorig jaar nam de douane voor het eerst deel aan het Nationale Defi lé te Brussel ter gelegenheid van de Nationale Feestdag op 21 juli. De Belgische autoriteiten wilden op deze manier de douanediensten bedanken voor de manier waarop zijn betrokken waren in de strijd tegen de terreur.

Dit jaar werd beslist dat de douane jaarlijks aanwezig zal zijn op de Nationale Feestdag en deelnemen aan het defi lé. Dit was voor onze administratie het ideale moment om reeds 8 wagens voorzien van de gloednieuwe striping aan het grote publiek voor te stellen. Vooraan reden twee collega’s van het EMT Brussel en Grace-Hollogne met hun motorvoertuigen BMW 1200. Dan volgde de VW Jetta, een voertuig van het bewakingsteam, met twee collega’ s van EMT 9 Antwerpen. In de Camionette COW, een VW Transporter, zaten 2 collega’s van het EMT Charleroi. Daarnaast reed de hondengeleider van het EMT Gosselies met de Opel Combo. Voor de Backscatter, de Mobiele Scanner en de ondersteuning van de Mobiele Scanner werden 6 collega’s ingezet van het EMT Antwerpen.

Momenteel lopen sommige collega’s al met plannen om volgend jaar ook een delegatie douaniers te voet te laten deelnemen aan het defi lé tijdens de Nationale Feestdag. Zover zijn we echter nog niet, afwachten maar… (AVP)

Foto’s: Archief Schakel, Hans Berckmans en Patrick Reunis

Een brede, rode refl ecterende band voor de zichtbaarheid

Uitwisseling over de grenzen heen

De vakantieperiode levert menig toerist doorgaans enkele souvenirs op, al dan niet uit verre oorden. De Algemene Administratie van de Douane en Accijnzen beschikt uiteraard over een uitgebreid, mondiaal netwerk waarbij offi ciële akten worden bekrachtigd, internationale conferenties worden georganiseerd, samenwerkingsverbanden worden opgestart en informatie en ervaringen worden gedeeld. Bij deze uitwisselingen horen natuurlijk ook relatiegeschenken die uiteenlopende vormen kunnen aannemen. Hierbij ziet u een paar souvenirs die vertegenwoordigers vanuit de Centrale Administratie ontvingen van onze collega’s in China.

Naast het logo van de Chinese douane – met gekruiste sleutel en Caduceus – vinden we hierop afbeeldingen van de veelkleurige make-up die wordt gebruikt door de zogenaamde Jing-opera of Peking-opera. Deze traditionele kunstvorm omvat niet alleen muziek, zang en dans, maar ook jongleer- en gevechtskunsten. Jing-opera ontstond

in Peking, maar ondertussen worden er over de hele wereld voorstellingen van gegeven. Onder andere bij de viering van het Chinese Nieuwjaar in onze gewesten. De kleuren en patronen gaan terug op een gebruik van ruim 1400 jaar geleden en geven informatie over de persoonlijkheid en de sociale status van de uitgebeelde karakters.

Tekst: Francis Huijbrechts

OBJECT IN DE KIJKER

IN DE KIJKERIN DE KIJKERIN DE KIJKERIN DE KIJKERIN DE KIJKER

7\

Page 5: Inleiding€¦ · we sinds 2010 ook een speciale inspanning om educatieve pakketten aan te bieden voor leerlingen. Bert Verhoeven vertelt er u in dit nummer meer over. Conservator

/8

GRENZEN OPEN: ALLE MENSEN WORDEN BROEDERS?1 januari 1993. Zal het een dag zijn om te vieren of om te herdenken ? Worden, zoals in die fameuze nacht van 20 op 21 juli 1860 wanneer de stadsoctrooien afgeschaft werden, ook nu de grenskantoren afgebroken en verbrand ? Worden de grenspalen uitgegraven ? Vieren we luidruchtig feest of houden we een minuut stilte ?

GRENZEN OPEN: ALLE MENSEN WORDEN BROEDERS ?

We hebben bij een aantal grensgemeenten ons licht opgestoken, hebben de kranten geraadpleegd en aan de collega’s overal ter plaatse gevraagd om ons op de hoogte te houden.

Een postzegel

We hebben er al melding van gemaakt: ter gelegenheid van de openstelling van de Interne Markt en het verdwijnen van de Europese binnengrenzen werd een gloednieuwe zegel uitgegeven. Onder de verschillende verenigingen die de voorverkoop met eerste-dag-afstempeling kregen, was ook de Postzegelcentrale van het Financiepersoneel (P.C.F.) te Antwerpen. Zij mochten tijdens het weekeinde van 24 en 25 oktober jl. heel wat volk ontvangen in de refter van het D.A.- Centrum te Antwerpen.

De zegel zelf toont de letter B (België) in de drie kleuren tegen de achtergrond van een Europakaart in blauw. De gele ster links bovenaan symboliseert de Europese sterren. De zegel heeft een waarde van 15 fr.

Naast Antwerpen werd deze zegel ook “ voorverkocht “ op andere plaatsen maar alleen te Rekkem (West-Vlaanderen) gebruikte men een douanesymbool (zij het dan een gebroken Douane-verkeersbord) als verwijzing naar de verdwenen grenzen. dd

Bieren

Etiket nieuw bier

GRENZEN OPEN: WORDEN BROEDERS?GRENZEN OPEN: ALLE MENSEN GRENZEN OPEN: WORDEN BROEDERS?GRENZEN OPEN: ALLE MENSEN WORDEN BROEDERS?GRENZEN OPEN: WORDEN BROEDERS?WORDEN BROEDERS?

Geen feest zonder bier en, met alle respect, zeker als het om of rond de douane gaat.

Nadat de Vriendenkring Douane Meer voor de viering van haar twintigjarig bestaan reeds een speciaal bierkruikje op de markt had gebracht, verscheen er in de streek van Wuustwezel in augustus jl. een nieuw bier dat wel de naam “ Smokkelaar “ droeg.

Het is een product van de Brouwerij Vieille Villers en het etiket toont een douanekantoor (in pure sprookjesstijl) met opgeheven slagboom en een auto, blijkbaar geladen met tonnen Smokkelaarsbier, die ongehinderd over de grens komt.

Monument en vuurwerk

Bij een historisch gebeuren als dit horen klaarblijkelijk ook monumenten die het gebeuren onvergetelijk moeten maken voor de toekomst.

Vroenhoven heeft zijn nieuw monument reeds gekregen op zaterdag 19 september jl. Het beeld, van de hand van Hubert Peusens, stelt “ de Smokelère van Montenaeke “ voor en is bedoeld als

De smokkelère van Montenaeke te Vroenhoven

Het Euro-monument te Lanaken

9\

Page 6: Inleiding€¦ · we sinds 2010 ook een speciale inspanning om educatieve pakketten aan te bieden voor leerlingen. Bert Verhoeven vertelt er u in dit nummer meer over. Conservator

/10

een hulde aan de laatste smokkelaar. Meteen ook een herinnering aan wat nu folklore is geworden. De offi ciële inhuldiging van het beeld werd bijgewoond door tal van plaatselijke prominenten en veel volk. Zoals het hoort.

Lanaken gaat een “ EURO-KUNSTWERK “ krijgen want het woord monument doet teveel aan oorlog en dood denken zegt men in deze Maaslandse gemeente.

Het beeld werd gemaakt door Paul Eurlings en is een constructie van beton en koper die, in combinatie met licht en water, een blikvanger van formaat moet worden in het centrum van de gemeente. Solide maar speels en uiteraard op het “ Europaplein “.

De verschillende elementen als twaalf lidstaten, Europese sterren, open grenzen en expansiekracht van de gemeente Lanaken werden in het 8,5 m hoge beeld gesymboliseerd.

“ Het Euro-kunstwerk “ moet een signaalbaken en een herkenningsfunctie krijgen, een soort logo van de gemeente, leesbaar voor iedereen “.

De offi ciële inhuldiging zal plaats vinden op 31 december 1992 te 19u. en omkaderd worden door een groots spektakel onder de naam

“Het monument dat uiteindelijk in Strijbeek (Meerle) werd onthuld voor de douaniers.”

“ EUROHAPPENING “ met tal van attracties en een knallend vuurwerk.

Monumenten voor smokkelaars maar toch ook een monumentje voor een douanier. Van het eertijds aangekondigde “ Douanemonument “ op de Belgisch-Nederlandse grens te Strijbeek komt dus niets in huis.

Wel komt op die plaats, tegen de gevel van het Café “ De Grens “, een klein beeldje dat “ De Douanier “ voorstelt. Het is een initiatief van de Café-uitbater en het beeldje werd gemaakt door de Nederlandse kunstenaar P. HAAGH.

De offi ciële onthulling zal vermoedelijk in de tweede helft van december plaatsvinden.

Vuurwerk wordt ook aangekondigd te Poperinge. Daar moet het op oudejaarsavond 1992 aan de grens “ de gebeurtenis van de eeuw “ worden. Ook andere manifestaties worden voorzien. De laatste dag van ’92 wordt ingezet met een academische zitting waaronder de prominenten van de Franse buurgemeenten. Er wordt ook een videoreportage gemaakt over de douaneactiviteiten uit het verleden en heden zoals ze aan de Frans-Belgische grens geschiedenis hebben gemaakt. (Voor het archief van deze Westvlaamse stad.)

Toerisme

Essen, aan de Nederlandse grens, ging op de toeristische toer. Ter gelegenheid van

“ Monumentendag 1992 “ pakte het gemeente-bestuur uit met een “ Grenzeloos Fietspad “. Het gaat hier om een nieuwe fi etsroute (42 km) die langs de mooiste plekjes van Essen (B), Nispen en Roosendaal (nl) loopt. Het gehele fi etspad wordt voorgesteld via een vierkleurenfolder die bij de VVV-kantoren verkrijgbaar is (35 fr of €0,87)

Het internationale fi etspad werd offi cieel ingereden (met de beide burgemeesters Suyckerbuyck (B) en Marynen (NL) symbolisch op een tandem op zaterdag 12 september aan het hoofd van een 300-koppige fi etsgroep. Aan grenspaal 214 fi etsten beiden door een papieren muur waardoor de grens symbolisch doorbroken werd.

Smeermaas kent jaarlijks haar “ Europees Mimiek-, Dans-, Zang-, en Folklorefestival “ georganiseerd door de Koninklijke Fanfare “ De Grensbewoners “. Dit jaar, in september jl. werd de medewerking verkregen van een Nederlandse en een Duitse fanfare. Omdat het grensdorp ook altijd nauw verbonden is met de douane was ook een afvaardiging van de douane aanwezig bij de plechtigheid.

11\

Page 7: Inleiding€¦ · we sinds 2010 ook een speciale inspanning om educatieve pakketten aan te bieden voor leerlingen. Bert Verhoeven vertelt er u in dit nummer meer over. Conservator

/12

Tentoonstellingen - boeken

Onder het motto “ Tussen Paal 207 en Paal 209 “ bracht de Kring voor Heemkunde Nicolaus Poppelius Ravels, in samenwerking met de heemkundige kring uit Hilvarenbeek, in oktober een tentoonstelling over het leven dat zich langs de grens tussen deze twee dorpen afspeelde.

Naast een stukje geschiedenis kwam ook de grens, de douane en de smokkel aan bod. Met bv. Een “ smokkelklomp “ die een omgekeerd voetspoor

naliet waardoor men trachtte de douane op een verkeerd spoor te zetten. Deze tentoonstelling was te zien in de Belgische gemeenten Weelde en Ravels.

Kessenich vierde feest met een tentoonstelling rond “ 90 jaar Douane Kessenich “ en de publicatie van een gedenkboek.

De tentoonstelling had plaats op 31 oktober, 1 en 2 november in de plaatselijke parochiezaal. Het boek, zowel als de tentoonstelling, is een realisatie van de Werkgroep 90 jaar Douane Kessenich in samenwerking met de Geschied- en Heemkundige Kring Kinrooi vzw.

Wie belang stelt in het boek kan steeds terecht op het adres:

Venlosesteenweg 403 – 3640 Kinrooi – Tel: 011/56.43.42.

De laatste zondag van augustus ’92 organiseerde de Dorpsraad Kerkhoven (Lommel) een tentoonstelling in het kader van haar “ Folklorefeesten 1992 “. Ook hier werd grote aandacht besteed aan de douane en de smokkel die in het verleden het leven van dit gehucht en

Kijk, de hak zit bij de tip van de klomp

zijn inwoners hebben bepaald. Het Archief en Museum van Douane en Accijnzen Antwerpen verleende ook hier haar medewerking.

Wij maakten reeds eerder melding van de geplande manifestaties die door de Stedelijke Oudheidkundige Commissie (St.O.C.) in Wervik worden voorbereid. Een tentoonstelling over de beide Wervikken en de publicatie van het jaarboek met als thema “ Smokkel “ moeten ook daar de overgang naar de Europese Interne Markt in de aandacht brengen.

En de douane?

Tenslotte zijn wij er ook nog en op meerdere plaatsen zou men afscheid, overgang en sluiting gaan vieren. Kemzeke-Paal doet dat op 15 december ‘ 92 met een koud buffet en een slotreceptie.

In Brasschaat kan “ een laatste groet en blijken van leedwezen gebracht worden aan de slachtoffers en de nabestaanden “ op vrijdag 18 december vanaf 14 uur.

Op diezelfde dag werd echter ook, in de hal van de Financietoren te Brussel, het nieuwe logo en de twee gelegenheidsbrochures offi cieel voorgesteld.

En wij weten dat men op andere plaatsen eveneens rondloopt of bezig is met afscheids- en andere vieringen.

De douane verdwijnt inderdaad op vele plaatsen maar zij laat zich echt niet in zak en as stoppen en op de schouders van meewarige en triomfantelijke omstaanders zomaar ronddragen. Zij feesten zichzelf wel uit.

Tekst: Geschreven door Jan Hellinx – voormalig hoofdredacteur De Schakel, D.A.-Magazine door en voor douaniers – jg 43 – 1992 november

13\

Page 8: Inleiding€¦ · we sinds 2010 ook een speciale inspanning om educatieve pakketten aan te bieden voor leerlingen. Bert Verhoeven vertelt er u in dit nummer meer over. Conservator

/14

KANTOOR KESSENICH: VAN TRAMSTATIE TOT SMAKERIJKANTOOR KESSENICH: VAN TRAMSTATIE TOT KANTOOR KESSENICH: VAN KANTOOR KESSENICH: VAN TRAMSTATIE TOT KANTOOR KESSENICH: VAN

Kessenich is vandaag een eerder klein Limburgs grensdorpje met niet meer dan 2000 inwoners. Van douaneaanwezigheid is er de dag van vandaag al een tijdje geen sprake meer, maar in een niet zo heel ver verleden was er hier niettemin een middelgroot douanekantoor gevestigd. In dit artikel overlopen we in vogelvlucht de geschiedenis van het mooie pand, gelegen langs de voormalige tramlijn Maaseik-Kessenich-Roermond.

Het is namelijk bij de opening van deze tramlijn in het jaar 1900 dat er van overheidswege werd aangedrongen om het nabijgelegen douanekantoor Ophoven af te schaffen en over te brengen naar een nieuw gebouw dat in Kessenich dicht bij de Nederlandse grens zou opgericht worden door de Nationale Maatschappij van Buurtspoorwegen. Wanneer niet veel later de rijksweg vanuit Bree over Kinrooi naar Kessenich werd aangelegd geraakte alles in een stroomversnelling en in oktober 1902 werd het besluit tot oprichting van een douanekantoor door Koning Leopold II ondertekend.

Aanvankelijk bleef het goederenverkeer eerder beperkt tot minder belangrijke handelsgoederen en reizigersverkeer. Na de Tweede Wereldoorlog veranderde dit echter snel. De tramrails werden

vervangen door bredere en verharde wegen die aan het toenemend wegverkeer en vrachtvervoer een rechtstreekse toegang verschaften naar het Ruhrgebied. De enorme economische groei van

de jaren zestig en zeventig, het feit dat het kantoor Kessenich zijn douanebevoegdheid bleef behouden na de invoering van de BTW en het wegvallen van de douaneformaliteiten aan de Belgisch-Nederlandse grens zorgden ervoor dat het kantoor in 1982, 80 jaar na de beslissing tot oprichting, de vaste werkplaats was van bijna 30 douaniers.

Dit mooie liedje bleef jammer genoeg niet duren. Het kantoor overleefde de eerste sluitingsronde naar aanleiding van het openstellen van de grenzen in 1993 nog wel doordat het ging functioneren als accijnskantoor voor het Maasland, maar in 1997 moest het onherroepelijk de deuren sluiten. Het

Binnenzicht “De Smakerij”

stond in de jaren nadien geruime tijd leeg tot het werd opgekocht door projectontwikkelaars en er een grondige, noodzakelijk renovatie werd uitgevoerd.

Op 1 mei 2014 opende een nieuwe zaak “De Kemies” (verwijzend naar het plaatselijke dialect voor douanebeambte) zijn deuren. Naast horecazaak werd het ook een toeristisch infopunt van het Regionaal Landschap Kempen en Maasland (RLKM) en de gemeente Kinrooi. Bezoekers konden er naast algemene info ook wandel- en fi etskaarten kopen. “De Kemies” moest jammer genoeg snel zijn deuren sluiten, waardoor ook het infopunt tijdelijk sloot.

15\

Page 9: Inleiding€¦ · we sinds 2010 ook een speciale inspanning om educatieve pakketten aan te bieden voor leerlingen. Bert Verhoeven vertelt er u in dit nummer meer over. Conservator

/16

Voor het Regionaal Landschap Kempen en Maasland (RLKM) en de gemeente Kinrooi was het essentieel om het vroegere toeristisch infopunt op deze strategische en typerende plaats te kunnen behouden. Met de opening van “De Smakerij” op 1 november 2015, werd deze lacune opnieuw ingevuld. “De Smakerij” is een combinatie van een specialiteitenwinkel en fi etscafé met vanaf het voorjaar verwarmd terras. Bij de herinrichting van de nieuwe zaak werd nog steeds aandacht geschonken aan het verleden van het oude douanekantoor. Dankzij de Geschied- en Heemkundige Kring Kinrooi en de erfgoedafdeling van het gemeentebestuur bevat De Smakerij immers enkele oude foto’s van en verwijzingen naar het douaneverleden. Ook zijn er terug toeristische en recreatieve brochures van diverse diensten zoals het gemeentebestuur, RLKM, VVV-infodienst van Kinrooi en omstreken, Toerisme Limburg,... te verkrijgen. (BV)

Bronnen

Schakelartikel 1982 http://www.hbvl.be/cnt/dmf20151029_01944691/de-smakerij-met-toeristisch-infopunt-in-oud-douanekantoorhttps://www.dekamer.be/kvvcr/showpage.cfm?section=grva&language=nl&cfm=grvaXml.cfm?legislat=49&dossierID=49-b097-05-995-1196199702161.xml http://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20131204_00872087https://www.facebook.com/pg/desmakerij1/about/?ref=page_internal