Vuurwerkvrije zonesMei 2018

Een onderzoek onder DIP-leden naar hun mening over vuurwerkvrije zones

Gemeente DelftCluster Interne Dienstverlening/AdviesBI/Onderzoek & Statistiek Juni 2018

Inhoudsopgave

1 Inleiding..........................................................................................................................................11.1 Aanleiding voor het onderzoek...............................................................................................11.2 Methode van onderzoek........................................................................................................1

2 Resultaten......................................................................................................................................22.1 Afsteken van vuurwerk...........................................................................................................22.2 Overlast van vuurwerk............................................................................................................42.3 Mening vuurwerkvrije zones..................................................................................................72.4 Locaties vuurwerkvrije zones................................................................................................112.5 Effect vuurwerkvrije zones...................................................................................................122.6 Proef vrijwillige vuurwerkvrije zones in Delft.......................................................................15

Bijlage I - Open antwoorden (losse bijlage)

1 Inleiding

1.1 AANLEIDING VOOR HET ONDERZOEK

Afdeling Veiligheid/Advies heeft O&S gevraagd een onderzoek onder het Delft Internet Panel (DIP) uit te zetten naar de mening van Delftenaren over het instellen van vuurwerkvrije zones in de stad rond de jaarwisseling.

1.2 METHODE VAN ONDERZOEKIn mei 2018 is er een meting uitgezet onder het Delft Internet Panel (DIP) naar de mening van Delftenaren over vuurwerkvrije zones. De panelleden hebben twee weken de tijd gekregen om de vragenlijst in te vullen. Er zijn 2.449 panelleden uitgenodigd om deel te nemen aan het onderzoek. Van hen hebben er 1.581 de vragenlijst ingevuld. Dit resulteert in een respons van 65%.

Ter compensatie van vertekeningen die optreden door over- en ondervertegenwoordiging van doel-groepen in de onderzoeksgroep is er een weegfactor gebruikt tijdens de analyse. De gegevens zijn gewogen op basis van leeftijd, geslacht, etniciteit (Nederlands en niet-Nederlands) en woonwijk. Na weging is het totaal aantal respondenten 1.222.

Hoofdstuk 2 bevat de resultaten van het onderzoek. De open antwoorden staan in een losse bijlage.

1

2 ResultatenDit hoofdstuk bevat de resultaten van het onderzoek naar de mening van Delftenaren over vuurwerkvrije zones in de gemeente. Waar dit interessant zou kunnen zijn, is er gekeken of er verschillen optreden in de resultaten naar wijk, geslacht, leeftijd en etniciteit.

2.1 AFSTEKEN VAN VUURWERKHeeft men tijdens de afgelopen jaarwisseling vuurwerk afgestoken?Allereerst is er geïnventariseerd of bewoners de afgelopen jaarwisseling vuurwerk hebben afgestoken. Bijna driekwart van de respondenten geeft aan nooit vuurwerk af te steken, een minderheid van 8% doet dit elk jaar, 7% doet dit meestal en 12% heeft afgelopen jaar een keer geen vuurwerk afgestoken.

Figuur 1

AchtergrondgegevensTellen we het aandeel dat 'elk jaar' en 'meestal' vuurwerk afsteekt bij elkaar op, dan steekt men het meest vuurwerk af in de wijk Buitenhof (24%) en het minst in de wijk Voorhof (10%). Het aandeel dat nooit vuurwerk afsteekt is het grootst in de wijken Voorhof (84%) en Tanthof (78%) en het kleinst in de wijken Hof van Delft (68%), Buitenhof (68%) en Wippolder (65%).

Tabel 1. Aandeel dat elk jaar/meestal of nooit vuurwerk afsteekt, naar wijk

% dat elk jaar of meestal vuurwerk afsteekt

% dat nooit vuurwerk afsteekt

Binnenstad 14 72Vrijenban 16 76Hof van Delft 16 68Voordijkshoorn 14 75Tanthof 11 78Voorhof 10 84Buitenhof 24 68Wippolder 18 65totaal 15 73

Bij uitsplitsing naar geslacht valt op dat vrouwen in meerdere mate aangeven nooit vuurwerk af te steken (78%) dan mannen (69%).

2

Wat betreft leeftijd steken de 18-24 jarigen (27%), 35-44 jarigen (22%) en 45-54 jarigen (25%) bovengemiddeld vuurwerk af (aandeel 'elk jaar' en 'meestal' samen). Het aandeel dat nooit vuurwerk afsteekt is het kleinst in deze leeftijdsgroepen en het grootst onder 55-64 jarigen (82%) en 65-plussers (92%).Er treden geen verschillen op naar etniciteit.

Is men van plan om dit jaar vuurwerk te gaan afsteken rond de jaarwisseling?Twee derde deel van de respondenten antwoordt zeker niet vuurwerk te gaan afsteken komende jaarwisseling, een aandeel van 15% waarschijnlijk niet. Een aandeel van 6% gaat dit zeker wel doen, 9% waarschijnlijk wel. Een klein deel geeft aan het nog niet te weten.

Figuur 2

Plannen om komende jaarwisseling vuurwerk af te steken gekruist met of men vuurwerk afsteektZoals te verwachten valt, is het aandeel dat van plan is om komende jaarwisseling vuurwerk te gaan afsteken groter onder bewoners die al elk jaar of meestal vuurwerk afsteken (83%). Ook is het aandeel dat waarschijnlijk tot zeker niet van plan is om vuurwerk te gaan afsteken het grootst onder de groep die al aangeeft nooit vuurwerk af te steken (98%) en ook aanzienlijk onder de bewoners die afgelopen jaar al geen vuurwerk afstaken (68%).

Tabel 2. Van plan om vuurwerk af te steken komende jaarwisseling, naar of men vuurwerk afsteekt (in %)

steekt vuurwerk af (altijd/ meestal)

stak afgelopen jaar een keer geen

vuurwerk af

steekt nooit vuurwerk af totaal

zeker/waarschijnlijk van plan vuurwerk af te steken 83 18 0,4 15

waarschijnlijk/zeker niet van plan vuurwerk af te steken 4 68 98 80

weet het (nog) niet 13 14 2 5totaal 100 100 100 100

Achtergrondgegevens

3

In de wijken Voorhof zijn bewoners in mindere mate (waarschijnlijk/zeker wel) van plan om komende jaarwisseling vuurwerk te gaan afsteken (9%), in de wijk Buitenhof juist in meerdere mate (21%).Mannen geven net wat vaker aan (waarschijnlijk/zeker wel) van plan te zijn om komende jaarwisseling vuurwerk te gaan afsteken (17%), dan vrouwen (12%).De leeftijdsgroepen die het meest van plan zijn om komende jaarwisseling vuurwerk af te steken zijn de jongeren van 18-24 jaar oud (31% waarschijnlijk/zeker wel van plan) en de 45-54 jarigen (23%). De 55-64 jarigen en 65-plussers zijn het minst van plan om vuurwerk af te gaan steken. Wederom zijn er nauwelijks verschillen naar etniciteit.

2.2 OVERLAST VAN VUURWERKAlle respondenten konden vervolgens aangeven in hoeverre zij doorgaans overlast van vuurwerk ervaren rond de jaarwisseling en waaruit de overlast bestaat.

In hoeverre ervaart men overlast van vuurwerk?Ruim een derde deel (36%) ervaart altijd/meestal overlast van vuurwerk rond de jaarwisseling. Ruim vier van de tien ervaren af en toe overlast van vuurwerk, bijna een vijfde deel nooit.

Figuur 3

Ervaren van overlast gekruist met of men vuurwerk afsteektVan de bewoners die nooit vuurwerk afsteken, geeft 44% aan altijd/meestal overlast van vuurwerk te ervaren tegenover 13% van de bewoners die meestal/elk jaar vuurwerk afsteken, zie Tabel 3.

Tabel 3. Aandeel dat altijd/meestal overlast ervaart van vuurwerk rond de jaarwisseling, naar of men vuurwerk afsteekt

% altijd/ meestal overlast van vuurwerksteekt elk jaar/meestal vuurwerk af 13stak afgelopen jaar een keer geen vuurwerk af 17steekt nooit vuurwerk af 44gemiddeld Delft 36

Ervaren overlast gekruist met of men komende jaarwisseling van plan is om vuurwerk af te steken

4

Bewoners die waarschijnlijk of zeker niet van plan zijn om komende jaarwisseling vuurwerk af te steken geven in meerdere mate aan altijd/meestal overlast te ervaren van vuurwerk (43%), ten opzichte van bewoners die waarschijnlijk of zeker wél van plan zijn om vuurwerk af te steken (9%). Bewoners die nog niet weten of ze komende jaarwisseling vuurwerk gaan afsteken ervaren eveneens in mindere mate overlast van vuurwerk (12%).

Tabel 4. Aandeel dat altijd/meestal overlast van vuurwerk ervaart, naar intentie vuurwerk af te steken komende jaarwisseling

% altijd/meestal overlast van vuurwerkzeker/waarschijnlijk wel van plan vuurwerk af te steken 9zeker/waarschijnlijk niet van plan vuurwerk af te steken 43weet het (nog) niet 12gemiddeld Delft 36

AchtergrondgegevensHet aandeel respondenten dat altijd/meestal overlast ervaart van vuurwerk rond de jaarwisseling is het grootst in de wijken Buitenhof, Voordijkshoorn en Tanthof, zie Tabel 5.

Tabel 5. Aandeel dat altijd/meestal overlast ervaart van vuurwerk rond de jaarwisseling, naar wijk

% altijd/meestal overlast van vuurwerk

Binnenstad 27Vrijenban 35Hof van Delft 32Voordijkshoorn 40Tanthof 40Voorhof 35Buitenhof 43Wippolder 37gemiddeld Delft 36

Het aandeel dat altijd/meestal overlast ervaart van vuurwerk rond de jaarwisseling is groter onder vrouwen (40%) dan onder mannen (32%).De overlast wordt bovengemiddeld gemeld door de 45-54 jarigen en 55-64 jarigen (42% altijd/meestal overlast van vuurwerk) en relatief weinig door 18-24 jarigen (23%) en 25-34 jarigen (28%). Respondenten van (niet-)westerse herkomst melden in meerdere mate overlast te ervaren van vuurwerk rond de jaarwisseling (42% altijd/meestal) dan Nederlandse respondenten (35%).

Waaruit bestaat de overlast?De respondenten die altijd/meestal overlast van vuurwerk ervaren, konden vervolgens aangeven waaruit deze overlast bestaat. Vrijwel iedereen geeft aan overlast te ervaren van harde knallen, 79% ervaart hinder van vuurwerkrestanten op straat. Bijna de helft noemt stankoverlast, 40% geeft aan dat huisdieren gestrest raken en 31% vindt de vuurwerkrestanten in hun tuin hinderlijk. Bijna een kwart noemt nog een andere vorm van overlast, zoals angst voor lichamelijk letsel bij mezelf of anderen (bijv. gehoorschade), angstige kinderen, onveilig gevoel, angst voor roekeloos gedrag van anderen resulterend in gevaarlijke situaties (bijv. jongeren die vuurwerk naar mensen of dieren gooien, niet goed opletten bij afsteken van vuurwerk), angstige huisdieren en wilde dieren, ademhalingsproblemen door rook/luchtverontreiniging (benauwdheid, astma-aanval) en ongezonde lucht (kruiddampen, fijnstof) of lucht-/milieuvervuiling, afsteken buiten de geoorloofde tijden of

5

periode, schade aan openbare ruimte (bijv. straatmeubilair, vuilnisbakken, publieke goederen), overlast, schade aan en vervuiling rondom huizen. Alle open antwoorden staan in Bijlage I.

Figuur 4

6

2.3 MENING VUURWERKVRIJE ZONESOm te peilen wat men vindt van vuurwerkvrije zones is er aan de respondenten gevraagd zich voor te stellen dat er in Delft bij de jaarwisseling op bepaalde plekken een verbod geldt voor het afsteken van vuurwerk, in zogenaamde vuurwerkvrij zones. Figuur 5 toont hoe men daarop reageert.

Wat vinden bewoners van vuurwerkvrije zones?Het merendeel is daar blij mee, een vijfde deel geeft aan dat het hen niets uit maakt of er vuurwerkvrije zones komen en ongeveer een tiende deel van de respondenten geeft aan er niet blij mee te zijn. Ruim een tiende deel noemt nog een ander antwoord, en geeft vooral aan: overlast buiten de zones wordt meer, overlast verplaatst zich naar andere locaties, het is zeer afhankelijk van de locaties van de zones en hoe die zones gekozen worden, afhankelijk van de hoeveelheid en grootte van de zones, dit is moeilijk te handhaven/controleren, beter zou zijn een algeheel vuurwerkverbod, een vuurwerkverbod voor heel Delft, alleen nog een vuurwerkshow, hoop dat mijn huis in zo'n zone valt/of juist niet, nog meer regels gaat te ver, denk niet dat het iets uitmaakt, het is maar één dag in het jaar, omdraaien en vuurwerkzones aanwijzen, om 0.00 uur genieten we van het vuurwerk, van mij hoeft het niet maar voor anderen is het prettig (bijv. ouderen), kan me voorstellen dat het op bepaalde locaties zinnig is (bijv. ziekenhuis). Alle antwoorden staan gegeven in Bijlage I.

Figuur 5

7

ToelichtingenDe respondenten konden hun antwoord vervolgens toelichten. Per antwoordcategorie staan alle toelichtingen in Bijlage I. Hieronder volgt een samenvatting van wat men vooral aangeeft.

Ik ben daar blij mee: goed idee, alles wat voor minder vuurwerk zorgt ben ik blij mee, beter vuurwerkzones aanwijzen, beter algemeen vuurwerkverbod (met name voor knalvuurwerk), ben voorstander van alleen nog georganiseerde (sier)vuurwerkshow, dan kan men zelf bepalen om te gaan kijken of niet, de overlast is te groot, hopelijk wordt er dan beter gehandhaafd, vuurwerkvrije zones leidt tot beperking van schade en ongelukken, minder letsel, beperking overlast en angst bij ouderen, kinderen en (huis)dieren, beperking van gooien van vuurwerk naar mens en dier, beperking milieubelasting/luchtverontreiniging, geeft meer rust, is veiliger, beter voor de gezondheid/beperking van ademhalingsproblemen (mensen met longproblemen), verbod gepast bij ziekenhuizen, verpleeghuizen en plekken waar dieren zijn, blij als ik in zo’n zone woon, consumentenvuurwerk afschaffen vanwege de ongelukken, is niet meer van deze tijd, beter alleen nog door professionals, helaas kunnen vele mensen er niet verstandig mee omgaan, hoop dat die zones dan wel veilig zijn, fijn om veilig buiten te kunnen lopen (met de hond), geen stank/rommel/afval meer, geen vuurwerk in de binnenstad/woonwijken, oude huizen moeten beschermd worden, centraal een plek aanwijzen voor vuurwerk afsteken of -show, is ook beter beheersbaar/te handhaven, vooral verbieden op plekken waar nu veel overlast is, fijn dat iedereen het naar zijn zin kan hebben, rust voor mensen die dat willen, ik heb niets met vuurwerk, vind vuurwerk eng/gevaarlijk, Het maakt mij niets uit: die paar dagen per jaar/één keer per jaar ervaar ik niet als overlast, het hoeft van mij niet, het hoort er toch wel bij/traditie, geen behoefte aan maar ook geen last van, overlast is van vuurwerk op tijden dat het niet is toegestaan en zware knallen van gevaarlijk illegaal vuurwerk, daar moet je tegen optreden en dat los je hier niet mee op, ben meestal niet thuis met de jaarwisseling.Ik ben daar niet blij mee: focus moet liggen op illegaal vuurwerk, beter goed handhaven van overtreding van huidige regels, het is al aardig gereguleerd, je mag alleen afsteken tussen 18 uur en 2 uur dus vooral overlast van vuurwerk buiten die tijden, daarop handhaven, die paar uur rond de jaarwisseling moet vuurwerk mogelijk blijven, het duurt maar kort, betutteling, zorgt niet voor verdwijnen van overlast, het is leuk en mooi en hoort bij Oud en Nieuw, is een traditie die moet blijven, afsteken bij je huis moet kunnen, onderscheid maken tussen knalvuurwerk en siervuurwerk, vuurwerkvrije zone heeft geen zin als er verder in de stad vuurwerk wordt afgestoken en is ook slecht te handhaven, zolang men zich aan de regels houdt, veilig afsteekt van legaal vuurwerk en zijn rommel opruimt moet het kunnen.Anders, namelijk: er wordt heel divers geantwoord, bijvoorbeeld: logische zones zoals rondom ziekenhuizen e.d. is begrijpelijk, niet hele wijken of willekeurige plekken want dan verplaatst het probleem naar verderop buiten de zone waar er dan meer overlast is en het is ook oneerlijk, want in de hele stad zijn mensen die niet houden van vuurwerk, zones zijn lastig te handhaven, overlastveroorzakers trekken zich mogelijk niks aan van zones, overlast is meer buiten de geoorloofde tijden met zwaar knalvuurwerk waar beter/strenger op gehandhaafd kan worden, ook lastig want je bent als handhaver al snel te laat ter plekke, maak vuurwerkzones waar je kunt handhaven, duidelijker dan zones is een totaalverbod met georganiseerde vuurwerkshow door professionals, zones bieden mogelijk lokaal meer veiligheid, belangrijk is aandacht voor milieu en de luchtkwaliteit waarvoor vuurwerkvrije zones geen zin hebben, vuurwerk afschaffen want het kost de samenleving te veel (ongelukken, angst, brandgevaar, onkosten van vernielingen), er wordt teveel beperkt op de vrijheid, niet de lol wegnemen van klein vuurwerk afsteken.

8

Mening vuurwerkvrije zones gekruist met of men vuurwerk afsteektBewoners die nooit vuurwerk afsteken geven in meerdere mate aan blij te zijn met vuurwerkvrije zones (63%) dan bewoners die (elk jaar of meestal) vuurwerk afsteken (34%) of afgelopen jaar een keer geen vuurwerk afstaken (40%).

Tabel 6. Mening vuurwerkvrije zones, naar of men vuurwerk afsteekt (in %)

steekt vuurwerk af (elk

jaar/meestal)

stak afgelopen jaar een keer

geen vuurwerk af

steekt nooit vuurwerk af

totaal

ik ben daar blij mee 34 40 63 56ik ben daar niet blij mee 20 21 5 19het maakt mij niets uit 25 26 17 9weet ik niet 8 2 4 12anders, namelijk 13 11 12 4totaal 100 100 100 100

Mening vuurwerkvrije zones naar of men van plan is om vuurwerk af te steken komende jaarwisselingEveneens naar verwachting, is het aandeel dat blij is met vuurwerkvrije zones groter onder de groep die waarschijnlijk/zeker niet van plan is om komende jaarwisseling vuurwerk te gaan afsteken (62%) dan onder de groep die wel vuurwerk gaat afsteken (27%), of het nog niet weet (38%).

Tabel 7. Mening vuurwerkvrije zones, naar of men van plan is om vuurwerk af te steken komende jaarwisseling (in %)

zeker/waarschijnlijk van plan vuurwerk af

te steken

waarschijnlijk/ zeker niet van plan vuurwerk

af te steken

weet het (nog) niet totaal

ik ben daar blij mee 27 62 38 56ik ben daar niet blij mee 26 6 6 19het maakt mij niets uit 25 17 33 9weet ik niet 7 3 10 12anders, namelijk 15 11 13 4totaal 100 100 100 100

Mening vuurwerkvrije zones naar of men overlast ervaart van vuurwerkOnder de bewoners die rapporteren altijd/meestal overlast te ervaren van vuurwerk is het aandeel dat blij is met vuurwerkvrije zones groter (76%) dan onder de bewoners die nooit/af en toe overlast ervaren (44%). Bijna niemand van de overlast ervarende bewoners geeft aan niet blij te zijn met vuurwerkvrije zones.

Tabel 8. Mening vuurwerkvrije zones, naar of men overlast ervaart van vuurwerk (in %)

altijd/meestal overlast af en toe/nooit overlast totaalik ben daar blij mee 76 44 56ik ben daar niet blij mee 2 13 19het maakt mij niets uit 5 27 9weet ik niet 2 6 12anders, namelijk 14 11 4totaal 100 100 100

9

AchtergrondgegevensHet aandeel dat blij is met de vuurwerkvrije zones is bovengemiddeld hoog in de wijken Wippolder (61%), Voorhof en Voordijkshoorn (beiden 59%), Tanthof en Vrijenban (beiden 58%) en relatief laag in de wijken Hof van Delft (52%), Buitenhof (51%) en Binnenstad (49%). De leeftijdsgroepen 55-plussers geven vaker aan er blij mee te zijn (55-64 jarigen: 65%, 65-plussers: 61%) en de 18-24 jarigen zijn er het minst blij mee (42% is er blij mee). Er zijn nauwelijks verschillen naar geslacht en etniciteit op dit punt.

10

2.4 LOCATIES VUURWERKVRIJE ZONESWaar in Delft wenst men vuurwerkvrije zones?Alle respondenten konden aangeven welke locaties als vuurwerkvrije zones zouden moeten worden aangewezen. Daarbij werd er aan hen ook gevraagd welke locaties het meest belangrijk zijn om vuurwerkvrij te maken, waarbij zij maximaal een drietal locaties konden kiezen. Figuur 6 laat de resultaten op beide vragen zien.

Geen vuurwerkvrije zones: 8% wenst geen vuurwerkvrije zones in de gemeente Delft.Heel Delft vuurwerkvrij: 24% wenst de hele gemeente Delft als vuurwerkvrije zone.

Meest genoemde locatiesHet meest noemt men de volgende locaties: dierenasiel/pensions (47%), het ziekenhuis en de kinderboerderij/manege (beiden genoemd door 45%), kwetsbare natuurgebieden (42%), woonzorgcentra/zorginstellingen (39%) en begraafplaatsen (37%).

Meest belangrijke locatiesDe meest belangrijke locaties (meest genoemd in de top 3) bestaan uit: dierenasiel/pensions (39%), het ziekenhuis (32%), kwetsbare natuurgebieden (31%), woonzorgcentra/zorginstellingen (29%) en de kinderboerderij/manege (26%).

Figuur 6

11

Er zijn ook nog andere locaties genoemd voor vuurwerkvrije zones, zoals woonwijken, ziekenhuizen, locaties waar dieren zijn, natuurgebieden, op grote verkeersroutes, stationsgebied, winkelgebied, daar waar een hoge woondichtheid is, bij brandgevoelige gebouwen. Daarbij zijn nog andere suggesties gegeven, zoals: een algemeen verbod (overal/heel Delft) met aangewezen zones waarin je wel vuurwerk mag afsteken (pleinen, grote terreinen, centrale plekken) en een georganiseerde vuurwerkshow.

2.5 EFFECT VUURWERKVRIJE ZONESAan respondenten die hebben aangegeven elk jaar of meestal vuurwerk af te steken, of vorig jaar een keer niet, is er gevraagd of een vuurwerkvrije zone bij hen in de buurt zou leiden tot het stoppen of minderen met vuurwerk kopen en afsteken.

Wat denken de respondenten dat het effect is van vuurwerkvrije zones op hun vuurwerk gebruik?Bij ongeveer de helft van de respondenten die wel eens vuurwerk afsteken is er waarschijnlijk een effect van stoppen of minderen met zelf vuurwerk kopen en afsteken als er in de buurt een vuurwerkvrije zone komt (52%). Ongeveer een kwart zou zeker wel stoppen met zelf vuurwerk kopen, 14% waarschijnlijk wel (samen 39%). Ook verwacht 14% wel te minderen, maar niet te stoppen met het kopen van vuurwerk. Drie van de tien respondenten die wel eens vuurwerk afsteken geven aan zeker niet te stoppen en ook niet minder vuurwerk af te steken. Figuur 7 toont de resultaten.

Figuur 7

12

Effect vuurwerkvrije zones gekruist met hoe geregeld men vuurwerk afsteektBewoners die de afgelopen jaarwisseling een keer geen vuurwerk hebben afgestoken geven in meerdere mate aan zeker wel te zullen stoppen met zelf vuurwerk kopen indien er een vuurwerkvrije zone in hun buurt komt (33%) dan bewoners die (elk jaar/meestal) vuurwerk afsteken (18%). Toch blijkt bij optelling van alle categorieën waarin men zegt te stoppen of te minderen dat dit aandeel groter is onder de groep die meestal tot elk jaar vuurwerk afsteekt (55%) dan onder de groep die afgelopen jaar een keer geen vuurwerk afstak (49%).

Tabel 9. Effect vuurwerkvrije zones, naar of men vuurwerk afsteekt (resp. die wel eens vuurwerk afsteken, in %)

steekt vuurwerk af(elk jaar/meestal)

(n=184)

stak afgelopen jaar een keer geen vuurwerk af

(n=141)

totaal(n=325)

ik zou zeker wel stoppen met zelf vuurwerk kopen 18 33 24

ik zou waarschijnlijk wel stoppen met zelf vuurwerk kopen 19 8 14

ik zou niet stoppen, maar ik zou minder eigen vuurwerk kopen 18 8 14

ik zou zeker niet stoppen en ook niet minder eigen vuurwerk afsteken 33 26 30

weet ik (nog) niet 13 25 18totaal 100 100 100effect van stoppen of minderen 55% 49% 52%

Effect vuurwerkvrije zones gekruist met of men van plan is om vuurwerk af te steken komend jaarBewoners die wel eens vuurwerk afsteken maar die toch al niet van plan zijn om komende jaarwisseling vuurwerk af te steken geven meer aan zeker te zullen stoppen met zelf vuurwerk kopen (40%) en ook in totaal meer te zullen stoppen dan wel te minderen met vuurwerk (58%), indien er in hun buurt een vuurwerkvrije zone komt, zie Tabel 10.

Tabel 10. Effect vuurwerkvrije zones, naar of men van plan is om vuurwerk af te steken komende jaarwisseling (resp. die wel eens vuurwerk afsteken, in %)

zeker/waarschijnlijk van plan vuurwerk af

te steken(n=179)

waarschijnlijk/zeker niet van plan vuurwerk

af te steken(n=102)

totaal*(n=325)

ik zou zeker wel stoppen met zelf vuurwerk kopen 15 40 24

ik zou waarschijnlijk wel stoppen met zelf vuurwerk kopen 13 11 14

ik zou niet stoppen, maar ik zou minder eigen vuurwerk kopen 18 7 14

ik zou zeker niet stoppen en ook niet minder eigen vuurwerk afsteken 42 17 30

weet ik (nog) niet 13 24 18totaal 100 100 100effect van stoppen of minderen 46% 58% 52%

*groep 'weet het (nog) niet' niet meegenomen in de vergelijking wegens te klein aantal, wel in totaalgroep aanwezig.

Mening vrijwillige vuurwerkvrije zones gekruist met of men overlast ervaart van vuurwerk

13

In de groep bewoners die wel eens vuurwerk afsteken is het aantal dat meestal tot altijd overlast ervaart van vuurwerk te klein om een uitspraak over te kunnen doen.

AchtergrondgegevensDe groepen worden te klein om uitspraken over te doen wanneer er gesplitst wordt naar achtergrondgegevens.

14

2.6 PROEF VRIJWILLIGE VUURWERKVRIJE ZONES IN DELFTDen Haag deed afgelopen jaarwisseling een proef met vrijwillige vuurwerkvrije zones in Scheveningen. Bewoners kunnen daarbij zelf hun straat of pleintje vuurwerkvrij verklaren en daar zelf ook op toezien. Dit betekent dat buurtbewoners goede afspraken met elkaar maken over de zone en het toezien daarop. Bij het maken van de afspraken wordt door de initiatiefnemers rekening gehouden met wensen van alle buurtbewoners, dus ook wanneer niet iedereen de wens deelt voor de vrijwillige zone. Het essentiële verschil tussen vuurwerkvrije zones en vrijwillige vuurwerkvrije zones is dat de gemeente in de vrijwillig vuurwerkvrije zones geen toezichthoudende of handhavende rol heeft. Het vuurwerkvrij houden van de zone gebeurt door de buurtbewoners, bijvoorbeeld door anderen te vragen respect te hebben voor de aangewezen zone. De gemeente voorziet de initiatiefnemers in borden en ondersteunt en faciliteert waar nodig. Aankomende jaarwisseling zou er gestart kunnen worden met een proef voor deze vrijwillige vuurwerkvrije zones in de gemeente.

Wat vinden de respondenten van het instellen van vrijwillige vuurwerkvrije zones? Ruim vier van de tien respondenten geven aan hier blij mee te zijn, voor 19% maakt het niets uit. Een klein vijfde deel geeft aan niet blij te zijn met het instellen van vrijwillige vuurwerkvrije zones in Delft (17%) en een klein tiende deel weet het niet.Het was ook mogelijk een ander antwoord te geven (13%). Men antwoordt hier bijvoorbeeld: vrijwillig werkt niet, dit wordt niets/hier geloof ik niet in, bij ons in de buurt/in Delft werkt dit niet, er is niet één standpunt over vuurwerk afsteken, dit leidt tot ruzies en onderlinge ergernis in de buurt, helpt ook niet tegen overlast want overlast komt van mensen die zich al niet aan huidige regels houden, overlast komt niet van buurtbewoners, dit is niet te handhaven/handhaving is geen taak van burgers (handhaving niet uit handen geven/recht van de sterksten gaat gelden), leidt tot conflicten, beter duidelijk verplichten/verbieden en optreden, dit moet de gemeente regelen, verbiedt knalvuurwerk en handhaaf op afsteken buiten de tijden, het is een stapje in de goede richting maar niet genoeg, halfslachtige oplossing. Alle antwoorden staan in Bijlage I.

Figuur 8

15

ToelichtingenDe respondenten konden hun antwoord vervolgens toelichten. Per antwoordcategorie staan alle toelichtingen in Bijlage I. Hieronder volgt een samenvatting van wat men vooral aangeeft.

Ik ben daar blij mee: goed initiatief, alles dat vuurwerk vermindert is meegenomen, als buurtgenoten het onderling eens worden/het vrijwillig is/burgerinitiatief betreft is het goed, een eerste stap richting een verbod/vuurwerkvrije stad, ben voor een vuurwerkverbod voor particulieren, beter zelf besluiten dan dat het door de overheid opgelegd wordt, beter een grote vuurwerkshow dan particulier vuurwerk, voor mensen die er last van hebben is dit fijn, geeft meer rust (voor huisdieren) op bepaalde plekken/minder overlast/meer veiligheid/betere luchtkwaliteit/minder vervuiling/scheelt rommel, wel een paar plekken aanwijzen waar men wel vuurwerk mag afsteken, ik houd niet van (knal)vuurwerk/bang voor vuurwerk, vuurwerk is gevaarlijk, ik steek geen vuurwerk af, buurtgenoten kunnen zelf invulling geven aan het feest in hun straat, goed dat de gemeente de buurtbewoners die dit willen ondersteunt, zorgt dat buurtbewoners met elkaar gaan praten over vuurwerk (saamhorigheid/rekening houden met elkaar/draagkracht en handhaving), met als doel om ervaring op te doen met vuurwerkvrije zones, lukt niet/twijfel of dit lukt in mijn buurt, kan tot problemen/spanningen leiden in de buurt, toch politie nodig bij escalatie. Het maakt mij niets uit: ervaar zelf geen overlast dus het maakt mij niet uit, ik heb er geen last van maar zou wel meewerken, of het werkt hangt af van de locatie/het contact tussen buurtgenoten, één keer per jaar vuurwerk afsteken moet kunnen, koop zelf geen vuurwerk, steek geen vuurwerk af, moeilijk te handhaven/controleren, alleen als men het onderling goed kan afspreken, men blijft toch vuurwerk afsteken, mensen zelf laten beslissen wat zij willen, vrijwillig helpt niet omdat sommigen daar lak aan hebben.Ik ben daar niet blij mee: de gemeente moet dit regelen/een keuze maken, deze verantwoordelijkheid kun je niet leggen bij de buurt, als er vuurwerkvrije zones komen maak het dan verplicht met controles/handhaving, als er toezicht/handhaving moet zijn dan van politie niet van burgers, dat is niet een taak van bewoners, er is niet één houding ten opzichte van vuurwerk in onze buurt, overige bewoners zijn de dupe van een aantal bepalende bewoners, zowel de te maken keuze wel/geen vuurwerkvrije zone als de handhaving door buurtgenoten leidt gegarandeerd tot ruzie/zal onenigheid zaaien/spanningen in de buurt opleveren, dit werkt niet, te vrijblijvend beter opleggen, overlastveroorzakers zullen hier niet door worden tegengehouden, het probleem verplaatst naar buiten de zones waar er meer overlast komt, wijs vuurwerkzones aan in plaats van vuurwerkvrije zones, verwacht niet dat de bewoners in mijn buurt zo'n zone willen, we kunnen geen onderlinge afspraken maken hier met de buurtbewoners (en het effect is tegengesteld), zelfstandig afsteken moet stoppen/ben voor een vuurwerk verbod, wil vuurwerk behouden/vindt vuurwerkvrije zones onzin, vuurwerk hoort bij Oud en Nieuw/traditie, laat jongeren hun plezier hebben, te betuttelend/weer meer regeltjes, de overlast is niet tijdens de daadwerkelijke jaarwisseling maar buiten de geoorloofde tijden waaruit blijkt dat zonder handhaving het niet werkt.Anders, namelijk: diverse antwoorden, zoals: Overlast veroorzakers aanpakken/meer handhaving van huidige regels/deze veroorzakers van overlast spreek je niet even aan, zal op de plekken met overlast ontaarden in ruzie, buurtconflicten werken lang door, maak regels die je handhaaft of maak geen regels, verbod ingesteld door de gemeente moet gehandhaafd worden door de gemeente/is taak van de overheid, consensus bereiken is lastig met vele bewoners/niet iedereen vindt hetzelfde en hoe spreek je met iedereen?, of het werkt hangt af of er veel/nog vuurwerk in de buurt wordt afgestoken, er lopen ook niet-bewoners door de buurt, werkt niet tegen rondlopende jongeren met vuurwerk, vrijwillige afspraak werkt niet/zinloos, andere maatregelen (bijv. knalvuurwerk verbieden en siervuurwerk toestaan, verkoop reguleren in plaats van zones).

16

Mening vrijwillige vuurwerkvrije zones gekruist met of men vuurwerk afsteektBewoners die nooit vuurwerk afsteken zijn in meerdere mate blij met het instellen van vrijwillige vuurwerkvrije zones (48%) dan bewoners die (elk jaar/meestal) vuurwerk afsteken (23%) of afgelopen jaar een keer geen vuurwerk afstaken (29%).

Tabel 11. Mening vrijwillige vuurwerkvrije zones, naar of men vuurwerk afsteekt (in %)

steekt vuurwerk af (elk

jaar/meestal)

stak afgelopen jaar een keer

geen vuurwerk af

steekt nooit vuurwerk af gemiddeld

Delftik ben daar blij mee 23 29 48 42ik ben daar niet blij mee 24 27 14 17het maakt mij niets uit 25 24 17 19weet ik niet 15 4 7 8anders, namelijk 13 15 13 13totaal 100 100 100 100

Mening vrijwillige vuurwerkvrije zones gekruist met intentie om komend jaar vuurwerk af te steken Ook is het aandeel dat blij is met het instellen van vrijwillige vuurwerkvrije zones groter onder de groep die waarschijnlijk/zeker niet van plan is om komende jaarwisseling vuurwerk te gaan afsteken (47%) dan onder de groep die wel vuurwerk gaat afsteken (21%).

Tabel 12. Mening vrijwillige vuurwerkvrije zones, naar of men van plan is om vuurwerk af te steken komende jaarwisseling (in %)

zeker/waarschijnlijk van plan vuurwerk

af te steken

waarschijnlijk/ zeker niet van plan

vuurwerk af te steken

weet het (nog) niet

gemiddeld Delft

ik ben daar blij mee 21 47 27 42ik ben daar niet blij mee 33 14 13 17het maakt mij niets uit 22 18 32 19weet ik niet 11 7 15 8anders, namelijk 13 14 14 13totaal 100 100 100 100

17

Mening vrijwillige vuurwerkvrije zones gekruist met of men overlast ervaart van vuurwerkEveneens volgens verwachting, is men meer blij met de vrijwillige vuurwerkvrije zones indien men altijd/meestal overlast ervaart van vuurwerk (53%) dan wanneer men nooit/af en toe overlast ervaart (36%).

Tabel 13. Mening vrijwillig vuurwerkvrije zones, naar of men overlast ervaart van vuurwerk (in %)

altijd/meestal overlast af en toe/nooit overlast Gemiddeld Delftik ben daar blij mee 53 36 42ik ben daar niet blij mee 17 17 17het maakt mij niets uit 7 27 19weet ik niet 5 10 8anders, namelijk 19 10 13totaal 100 100 100

AchtergrondgegevensDe bewoners in de wijken Voordijkshoorn (52%), Voorhof (47%) en Wippolder (46%) zijn bovengemiddeld blij met het instellen van vrijwillige vuurwerkvrije zones in Delft. Het aandeel dat er niet blij mee is varieert van 13% in de wijk Voorhof, tot 20% in Tanthof en 21% in de wijk Buitenhof. Mannen zijn in mindere mate blij (39%) met de vrijwillige vuurwerkvrije zones vergeleken met vrouwen (respectievelijk 45%).Het aandeel dat blij is met het instellen van vrijwillige vuurwerkvrije zones loopt op naarmate men ouder is; van 32% onder 18-24 jarigen tot 54% onder 65-plussers. Er zijn nauwelijks verschillen naar etniciteit.

18

Is men bereid zich in te zetten voor een vrijwillig vuurwerkvrije zone?De respondenten die hebben aangegeven blij te zijn met het instellen van vrijwillige vuurwerkvrije zones, dat het hen niets uitmaakt of anders hebben geantwoord konden vervolgens laten weten of zij zich zouden willen inzetten om een straat of pleintje vuurwerkvrij te verklaren en daarop toe te zien. Een klein deel ziet dit zitten: 7% van deze groep respondenten is bereid om zich in te zetten om een straat of pleintje vuurwerkvrij te verklaren en daarop toe te zien. Ruim de helft heeft hier geen behoefte aan en 41% weet het nog niet.

Figuur 9

19

Waarom twijfelen sommigen nog om zich in te zetten voor een vrijwillig vuurwerkvrije zone?De respondenten die twijfelen of zij zich willen inzetten om een straat of pleintje vuurwerkvrij te verklaren en daarop toe te zien, zijn nog gevraagd waarom zij dit niet zeker weten. Het was mogelijk om meerdere antwoorden te geven, zie Figuur 10.Een derde deel is bang dat het in de buurt niet goed wordt ontvangen of geeft aan zich hier niet veilig bij te voelen. Ruim een kwart heeft niet genoeg tijd om zich hiervoor in te zetten, bij een vijfde deel ontbreekt de motivatie. Ongeveer een kwart gaf nog een ander antwoord. Zij noemen vooral: ben (meestal/waarschijnlijk) niet thuis met de jaarwisseling, ben in het buitenland/op vakantie, vanwege de overlast ben ik niet thuis, toezien en handhaven is een taak voor de gemeente/overheid/politie, niet een taak voor burgers, nee ik wil me daar niet voor inzetten, ik wil niet toezien omdat dit niet de oplossing is, wil gewoon een duidelijk verbod, ben bang voor vuurwerk/kom dan niet naar buiten, overlast veroorzakers zullen niet naar mij luisteren, dit kan leiden tot conflicten, ben op leeftijd, wil eerst weten of er draagvlak is, er wordt al nauwelijks vuurwerk afgestoken, ben bij mijn kinderen/dieren/ vrienden. Alle antwoorden staan in Bijlage I.

Figuur 10

Opmerkingen over vuurwerkTot slot was het nog mogelijk om een opmerking te plaatsen over het onderwerp vuurwerk. Ruim een tiende deel heeft nog een opmerking gemaakt (12%), die allen te vinden zijn in Bijlage I.

NB. Sommige respondenten geven aan geen vuurwerk te kopen of af te steken en daarom bijvoorbeeld de vraag over intentie tot stoppen of minderen met vuurwerk moeilijk konden beantwoorden. Bij analyse is hier rekening mee gehouden doordat we alleen de groep bewoners hebben geselecteerd die sowieso vuurwerk afsteken, waardoor de resultaten in deze rapportage kloppen.

20