INHOUT 33september 2011

Schuivende panelen in de timmerindustrieBOUWPLAATS WORDT STEEDS MEER MONTAGEPLAATS

Focus op een energiezuinige bedrijfsvoeringJONGENEEL MAAKT HAAR ENERGIEPRESTATIES TRANSPARANT

Jongeneel laat haar handen wapperen‘ALS JE IETS VOOR ANDEREN KUNT DOEN, DAN MOET JE DAT OOK DOEN’

Kijkje achter de schermen bij de bouw van een fly-overHEIJMANS WERKT MET MECCANO VOOR VOLWASSENEN

3

Inhout is het relatiemagazine van Koninklijke Jongeneel. Het verschijnt vier keer per jaar. Redactie Luc Abbing, Henk ten Bouwhuis, Klara Mussche en Henk Fieggen Redactieadres KoninklijkeJongeneel, Afdeling Marketing & Communicatie, Postbus 49, 3500 AA Utrecht. Telefoon 030 2346347.info@jongeneel.nl. www.jongeneel.nl Realisatie Mediabizz, Amersfoort. Fotografie Henk ten Bouwhuis Vormgeving Sok visueel management, Amsterdam Productie Grafisch Bedrijf Tuijtel,Hardinxveld-Giessendam

INHOUD

14 Jongeneel laat haar handen wapperen

20 Kijkje achter de schermen bij de bouw van een fly-over

4 Schuivende panelen in de timmerindustrie

Uw verslaggevers Henk ten Bouwhuis(rechts) en Henk Fieggen (links) in de timmerfabriek van Hardeman in Lunteren,waar de foto’s zijn gemaakt voor het artikel op pagina 4 over de veranderingenin de timmerindustrie. Hardeman heeftgeïnvesteerd in een volledig geautomati-seerde houtbewerkingsmachine.

› Opvallende stijgingduurzame houtimport

› Kans op een gloednieuwe iPad 2

› Zeeuws gevelproductwint aan populariteit

› Spectaculair transport› Smartply OSB 3 ideaal

voor houtskeletbouw› Geprefabriceerde

badkamers

› Nieuwbouw basisschool De SprongRosmalen

› Renovatie WillibrordgebouwLudger CollegeDoetinchem

KlimaatvriendelijkondernemenJongeneel heeft zich bij de Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden enOndernemen (SKAO) laten certificeren.Daarmee legt Jongeneel haar energie-beleid officieel vast en maakt ze haarreductiedoelstellingen transparant. Ditgeldt ook voor de maatregelen die zijngetroffen om de CO2-uitstoot te verla-gen. U leest er meer over op pagina 12

10 NIEUWS

18 PROJECTEN

12 Focus op een energiezuinigebedrijfsvoering

4

BOUWPLAATS WORDT STEEDS MEER MONTAGEPLAATS

De traditionele rollen van de aannemer en de timmerfabrikant zijn aan het veranderen.Hetzelfde geldt voor de houthandelaar en de houtproducent. Het leidt tot minderfaalkosten en komt de snelheid en de kwaliteit van het bouwproces ten goede.

Schuivende panelenin de timmerindustrie

5

e snijden het onderwerp aan in eengesprek met Bert Kattenbroek en Adde Heij. Bert is bij de Nederlandse

Bond van Timmerfabrikanten (NBvT) verant-woordelijk voor de marketing en communicatieen Ad is bij Jongeneel verantwoordelijk voor deinkoop van vurenhout en hardhout. We vragenBert Kattenbroek naar de ontwikkeling die deNBvT heeft doorgemaakt: ‘Onze organisatie iskort na de Tweede Wereldoorlog opgericht alsbelangenbehartiger van fabrikanten van ramenen kozijnen. Dat waren de producten waar hettoen om ging. In de loop der tijd is daar een grootaantal producten bijgekomen en dat heeft zichook in onze organisatiestructuur vertaald. We heb-ben nu aparte secties voor kozijnen, buitendeuren,binnendeuren, trappen, daken en binnenspouw-bladen. Deze laatste sectie is nieuw. Wij zijn hemgestart vanwege de opvallende groei in de toe-passing van dit product. Tegen de stroom in, wantwe weten allemaal dat er op de woningmarktsprake is van stagnatie. Deze geprefabriceerdehouten bouwelementen maken het niet alleenmogelijk om de gevel snel luchtdicht te maken,maar bevorderen tegelijkertijd de snelheid vanbouwen. Begrijpelijk is deze ontwikkeling dus wel.Een andere verklarende factor is dat het imagovan houtskeletbouw in de bouwwereld snel aanhet verbeteren is. Werd het vroeger nog geasso-

Manager marketing encommunicatie Bert Kattenbroek van de

NBvT: ‘Als het om desamenwerking binnen

de keten gaat, moet je bij wijze van

spreken leren om meervoor te denken dan na

te denken’

W cieerd met ‘kraken en piepen’ en de idee van eenblokhut, tegenwoordig is men zich steeds meerbewust van het veel betere isolerend vermogenen de kwaliteitsvoordelen van prefabricage. Daar-naast is men geheel vrij in de keuze van het mate-riaal voor het buitenspouwblad. Dit geldt ook voorde keuze van de huid van het gebouw. Dat blijft inveel gevallen metselwerk.’

Afleverconcepten‘In algemene zin zie je dat het allround vakman-schap op de bouwplaats aan het verdwijnen is,niet alleen als gevolg van de economische crisismaar ook als gevolg van de vergrijzing onder detraditionele bouwvakkers. Het specialisme neemttoe. Een bouwvakker die gigantisch goed kanmetselen, weet niet meer hoe hij profielen moetstellen en een bouwvakker die weet hoe je eentrap moet stellen, weet niet meer hoe hij een dak-kapel moet afwerken. De bouwplaats wordt dussteeds meer een montageplaats en daar spelenonze leden op in. Wij helpen ze daarbij door zeover deze marktontwikkelingen continu de laatsteinformatie te verstrekken. We helpen ze ook omde samenwerking binnen de keten te verbeterenen hun eigen processen nog efficiënter te maken.Dat doen we onder meer door opleiding en trai-ning, vaak in de fabriek. Het gaat daarbij om vaar-digheden als optimaal isoleren en kierdicht bou-

6

wen, maar we maken onze leden ook bewust vanhun verantwoordelijkheden in het bouwproces.Zo kan de isolatiewaarde vandaag de dag bij-voorbeeld goed worden gemeten. Dus als je daar-over iets belooft, dan moet je het ook kunnenwaarmaken. En als het om de samenwerking bin-nen de keten gaat, moet je bij wijze van sprekenleren om meer voor te denken dan na te denken.’We vragen Bert Kattenbroek naar de aflevercon-cepten die de NBvT voor kozijnen en buitendeu-ren heeft ontwikkeld: ‘Daarmee worden de rollenvan de aannemer en de timmerfabrikant heldervastgelegd. Volgens concept I levert de timmer-fabriek het product als halffabricaat aan de aan-nemer. De aannemer is dan verantwoordelijkvoor de opslag, het plaatsen en het afwerken. Ditlaatste moet binnen zes maanden zijn gebeurd.’

Just-in-time‘Volgens concept II is de aannemer nog steedsverantwoordelijk voor de opslag, het plaatsenen het afwerken, maar levert de timmerfabrikanteen voorgelakt product dat door de aannemerbinnen anderhalf jaar moet zijn afgelakt. Binnenhet kader van concept III veranderen de rollennadrukkelijk. Dan is de timmerfabrikant verant-woordelijk voor de levering en plaatsing van hetafgelakte product. Volgens concept IV neemt detimmerfabrikant ook het onderhoud op zich als-mede voor een bepaald aantal jaren de verant-woordelijkheid voor het onderhoud. In lijn metwat ik eerder zei over de bouwplaats die steedsmeer een montageplaats wordt, zie je de marktverschuiven in de richting van concept IV. Ditbiedt voor de aannemer ook belangrijke voorde-len: minder faalkosten en minder risico’. Een der-gelijke verschuiving constateren we ook in derelatie tussen de timmerfabrikant en de hout-handel. Ad de Heij bevestigt deze ontwikkeling

De specialisatie in de houtverwerkende indus-trie (HVI) neemt sterk toe. Daarom heeft Jongeneel een aparte business unit gevormdwaarin ze haar niet geringe eigen kennis heeftgebundeld. Specialisten tegenover specialis-ten. Deze business unit staat onder leiding van Bart Raymann (foto) en gaat landelijk opereren. De operationele contacten en leve-ringen blijven via de vestigingen lopen. In een volgend nummer van Inhout laten weBart Raymann uitgebreid aan het woord.

7

en voegt daar nog aan toe dat dit eveneens geldtvoor de relatie tussen de houthandel en haarleveranciers, de houtproducenten: ‘Om een effi-ciënte schakel in de keten te kunnen zijn, is Jon-geneel voor de houtverwerkende industrie eentotaalleverancier geworden. Naast hout en hout-producten zoals plaatmateriaal leveren wij bij-voorbeeld ook alle mogelijke soorten isolatie-materialen, zodat men voor het totale pakket bijons terecht kan. One-stop-shopping. Wij zijn instaat om op maat en op tijd te leveren. Daarvoormaken wij gebruik van onze Platerij in Utrecht envan ons centrale magazijn op Oud-Beijerland inde buurt van de haven van Rotterdam. In onzerelatie met de houtverwerkende industrie kun-nen wij het voorraadrisico overnemen en ervoorzorgdragen dat er steeds ‘just-in-time’ wordt gele-verd, mede dankzij het feit dat we onze logis-tieke infrastructuur goed op orde hebben.’

Toepassingsgericht‘Daar komt nog bij dat we op importniveausteeds meer producenten bereid hebben gevon-den om op bestekniveau te leveren. Dat geldt ookvoor de hardhoutsector. Hierdoor kan de leadtime in het ordertraject tot vijf of zes weken wor-den beperkt. Vergelijk het maar met de ontwik-keling die we in het Meranti hebben gezien. Nogniet zo heel erg lang geleden werd hiervan 75%als ruw hout geleverd en 25% als gevingerlasthout. Nu zijn deze percentages omgedraaid. Deverschillende schakels in de keten worden steedsbeter op elkaar aangesloten.’ Ad de Heij belichtnog een belangrijke verschuiving in de markt:‘Vroeger had je verschillende soorten hout voorverschillende soorten toepassingen. Het warendogma’s. Nu zijn deze dogma’s veel minder een-duidig geworden. Kozijnen werden altijd vanMeranti gemaakt. Afhankelijk van de omstan-digheden en het onderhoudsconcept worden ernu ook andere houtsoorten toegepast en zo kanik nog wel een aantal voorbeelden noemen. Inessentie gaat het steeds minder om het producten steeds meer om de prestaties die bij eenbepaalde toepassing zijn vereist. Het denkenwordt minder productgericht en meer toepas-singsgericht. Jongeneel heeft hierover veel ken-nis in huis. Die wordt via onze eigen JongeneelAcademy aan onze medewerkers overgedragen,zodat zij onze klanten op dit gebied goed kunnenadviseren.’ Bert Kattenbroek onderstreept hetbelang van kennisoverdracht: ‘Bij ons staat ditook hoog in het vaandel. Als brancheorganisatievertegenwoordigen wij niet alleen de kwalita-tieve top van de Nederlandse timmerfabrikan-ten. Wij functioneren tevens als kenniscentrum,voor onze leden en voor andere marktpartijenzoals architecten, maar bijvoorbeeld ook vereni-gingen van eigenaren.’ <

Manager inkoop vuren-hout en hardhout Ad deHeij: ‘Om een efficiënteschakel in de keten te kunnen zijn, is Jongeneelvoor de houtverwerkendeindustrie een totaalleve-rancier geworden’

De foto’s bij dit artikelzijn gemaakt bij Tim-merfabriek W. Harde-man in Lunteren. Zij werken met demodernste houtbe-werkingsmachinesvan Midden-Neder-land. Met deze CNC-gestuurde machinesworden de verschil-lende onderdelenvolledig automatischvervaardigd. Daarnaworden de kozijnendoor vakbekwamemedewerkers geas-sembleerd. Order-grootte speelt geenrol meer.

HET IS EEN TREND®

Het moderne aanrecht moet tegen een stootje kunnen en daarnaast een moderne uistraling hebben, het TREND roestvrijstalen aanrechtblad koppelt deze 2 eigenschappen. De aanrechten zijn ontworpen op basis van 100 jaar ervaring en hebben zich bewezen in miljoenen keukens. Voor meer informatie bezoek onze website.

YOUR CHOICE www.franke.nl

9

De medewerkers vanJongeneel geven tijd-

en geldbesparendeadviezen. Een mooi

voorbeeld is de toepas-sing van Hydropanel.

Met deze afbouwplaatkan een badkamer ofkeuken snel worden

gerenoveerd.

e komende jaren zullen er niet meer zoveelnieuwe woningen worden gebouwd. Medein dit verband zien we dat de woningmarkt

stagneert en dat huizenbezitters meer geld beste-den aan het verbouwen en renoveren van huneigen woning. Daarnaast is er sprake van eenbelangrijke accentverschuiving in het beleid van deoverheid: minder nieuwe Vinex locaties en meeraandacht voor het herontwikkelen van binnenste-delijke gebieden. Ook op de kantorenmarkt zien weeen belangrijke verschuiving. De structurele leeg-stand op deze markt leidt eveneens tot mindernieuwbouw en meer renovatie. Leegstaande pan-den worden gemoderniseerd of krijgen een anderebestemming. Deze ontwikkelingen hebben totgevolg dat de klussen op het gebied van verbou-wen en renoveren in omvang gemiddeld veel gro-ter worden en dat er steeds vaker vakmensenvoor worden ingeschakeld. Op de woningmarktdoen huizenbezitters eenvoudige, kleine klussenvaak zelf, maar grotere of specialistische klussenworden aan vakmensen overgelaten. Een bijko-mende reden is dat dit soort verbouwingenmeestal moeten worden uitgevoerd terwijl debewoners hun huishouden blijven voeren en dussnel moeten worden afgerond. Voor het uitvoeren

van dit soort klussen moet je tegenwoordig oversteeds meer kennis beschikken. Denk daarbijmaar eens aan de steeds hogere eisen die deoverheid aan zaken als duurzaamheid en ener-giezuinigheid stelt. Ook op dit gebied kunnen vak-mensen het verschil maken.

CampagneAls het om materialen en toebehoren voor ver-bouwen en renoveren gaat, is Jongeneel eenzeer complete leverancier. Jongeneel is traditio-neel sterk in hout en houtproducten, maar heeftbijvoorbeeld ook een ruim assortiment isolatie-materialen. Voor elke toepassing is het juiste pro-duct voorhanden. Hout is een licht, duurzaamen onderhoudsarm product dat bij uitstekgeschikt is voor binnenverbouwingen. Zo heeftJongeneel FSC- en PEFC-gecertificeerd hout opvoorraad voor klussen als het maken van eenvliering of het uitvoeren van een dakrenovatie,maar het assortiment omvat ook lichtgewichtplaten voor binnenafwerking, dakramen enbouwfolies. Voor een uitbouw kan alles wordengeleverd van kozijnen tot terrasdeuren en gevel-platen. Het is eigenlijk te veel om op te noemen.Door een nauwe samenwerking met haar kern-leveranciers blijven de medewerkers van Jonge-neel op de hoogte van de laatste ontwikkelingen.Daarnaast zorgen opleidingen op de eigen Jon-geneel Academy ervoor dat ze kunnen meeden-ken in het bouwproces en de klanten van Jon-geneel van tijd- en geldbesparende adviezenkunnen voorzien. In oktober start Jongeneel eencampagne die zich speciaal op verbouwen enrenoveren richt. Een onderdeel van deze cam-pagne is het organiseren van avonden op eenaantal vestigingen van Jongeneel waar circa vijf-tien producenten in de binnenafbouw hun pro-ducten en methoden zullen tonen, onder meerdoor middel van productdemonstraties en mon-tagedemonstraties. Over de andere onderdelenen – niet te vergeten – voordelen van deze cam-pagne zullen de klanten van Jongeneel binnen-kort nader worden geïnformeerd. <

D

Verbouwen en renoverenbiedt volop kansenSPECIALE AVONDEN MET PRODUCTDEMONSTRATIES

De markt is aan het verschuiven. Nieuwbouw staat op een laag pitje en deverwachting is dat daarin voorlopig geen verandering komt. Daar staat tegenoverdat de markt voor verbouwen en renoveren volop kansen biedt. Ook voor dezemarkt is Jongeneel een zeer complete leverancier.

ZEEUWS GEVELPRODUCT WINT AAN POPULARITEIT

Schuren en boerderijen worden al sinds mensenheugenis afgewerkt metvlotdelen. Het is een van origine Zeeuws gevelproduct dat op de Zeeuwseen Zuid-Hollandse eilanden vaak in een gitzwarte uitvoering werd toege-past. Tegenwoordig wint deze gevelbekleding ook in andere delen van hetland aan populariteit en zie je het steeds meer in de woningbouw. Dezevlotdelen zijn bepaald niet eenvoudig te produceren. Jongeneel heefthet proces inmiddels goed onder de knie. De grondstof is Midden-Euro-pees vuren. Voor een mooi oppervlak en dito verfaanhechting wordt hethout eerst tweezijdig gebandzaagd. Teneinde scheurvorming en schotelente voorkomen, worden de delen vervolgens luchtgedroogd en onderKOMO verduurzaamd met Tanalith E. Daarna worden ze weer luchtge-droogd waarbij de vochtigheidsgraad naar 18 tot 20% wordt terugge-bracht. Tenslotte wordt het product twee keer rondom gebeitst met eenwatergedragen, niet-filmvormende buitenbeits. Vlotdelen worden ‘gepot-dekseld’. Hierbij zijn weinig schroeven nodig. Omdat de delen maar liefst275 mm breed zijn, is de montage een ‘vlot’ proces. <

10

KANS OP EEN GLOEDNIEUWE IPAD 2

De Bouw Relatiedagen in Gorinchem en Harden-berg zijn al jaren hét trefpunt in de bouw. U kunt erin een ongedwongen sfeer contacten leggen, infor-matie uitwisselen en kennismaken met een breedscala aan producten en diensten. Jongeneel behoorttot de deelnemers van het eerste uur, niet alleen meteen gastvrije stand maar ook met een leuke kennis-quiz waarmee u elke dag een aantrekkelijke prijskunt winnen. Hardenberg valt dit jaar op woensdag12, donderdag 13 en vrijdag 14 oktober. U bent vanharte welkom op onze stand. Het nummer is een-voudig te onthouden: 222. Heeft u geen toegangs-bewijs ontvangen? Vraag hem dan gratis aan opwww.evenementenhal.nl. In de quiz testen we ditjaar uw houtkennis. U kunt er een gloednieuwe iPad2 mee winnen. Maar er is meer. Mijnjongeneel.nl, depopulaire bestelsite van Jongeneel, bestaat vijf jaaren dat willen we niet ongemerkt voorbij laten gaan.We laten u graag zien hoe u snel en gemakkelijkonline kunt bestellen, zodat u kunt profiteren van 2%extra korting op iedere internetorder. <

SPECTACULAIR TRANSPORT

Jongeneel Terneuzen heeft het verpakkingshout geleverd voor het trans-port van een 54 meter lange zeilmast van koolstof vezels naar haar eind-bestemming in Turkije. De mast werd gefabriceerd door de Europese ves-tiging van de vermaarde Amerikaanse mastenbouwer Hall Spars eningepakt door timmerbedrijf Meeusen, beide gevestigd in het ZeeuwseBreskens. Het transport naar de haven van Breskens, waar de vracht eerstop een binnenschip naar Antwerpen werd geladen, had heel wat voetenin de aarde. Het korte ritje vanaf het industrieterrein duurde maar liefstzes uur. Al na twintig meter bleek een lantaarnpaal in de weg te staan enmoest het gevaarte in de takels. Eenmaal aangekomen in de havenmoesten de kranen er opnieuw aan te pas komen. Omdat de vrachtwa-gen in geladen staat de helling naar de haven niet kon nemen, moest dekist over de kademuur worden getakeld (foto). In Antwerpen werd demast overgeladen op een zeeschip naar Istanbul. Daar werd hij op eenjacht van 38 meter geplaatst. <

IDEAAL VOOR HOUTSKELETBOUW

Smartply OSB is een hoogwaardige constructieplaat die vele toepassingenkent. In de houtskeletbouw is de 9 mm OSB 3-variant van 2697 mm lengteen 1197 mm breedte zeer geschikt om als achterhout te gebruiken. De lengteis ideaal voor wanden en de breedte biedt ruimte voor een 3 mm dilitatie-voeg op 1200 mm brede gipsplaten. Daarnaast is van belang dat SmartplyOSB wordt vervaardigd van hout afkomstig uit duurzaam beheerde bossen.Het product is FSC-gecertificeerd en ook voorzien van een KOMO- en eenCE2+-certificaat. De platen zijn formaldehydevrij verlijmd en vertegen-woordigen dus een laag gezondheidsrisico. Hout en houtproducten zettenuit bij vochtopname en krimpen bij vochtverlies. Het is daarom belangrijkdat het vochtgehalte van de platen op het moment van installeren dichtbijhet vochtgehalte van het toepassingsgebied ligt. Derhalve is het verstandigom ze voor installatie te conditioneren. Smartply OSB 3 heeft als extra plus-punt dat het probleemloos in een vochtige omgeving (RV < 80%) kan wor-den toegepast. Dit product is leverbaar in pakken van 92 stuks. <

11

NIEUWS

OPVALLENDE STIJGING DUURZAME HOUTIMPORT

In 2015 moet 85% van al het hout dat door deleden van de Vereniging Van Nederlandse Hout-ondernemingen (VVNH) wordt geïmporteerd, aan-toonbaar afkomstig zijn uit duurzaam beheerdebossen. Op weg naar het realiseren van dezeambitieuze doelstelling wordt elk jaar de balansopgemaakt. Ondanks de moeilijke tijden die dehoutsector en de bouwsector doormaken, steeghet percentage van 63% in 2009 naar 71% in 2010.Directeur Paul van der Heuvel van de VVNH isuiteraard tevreden met deze opvallende stijging,maar maakt tevens duidelijk dat er nog veel werkaan de winkel is: ‘Wij werken er keihard aan omhet gebruik van verantwoord hout tot de norm temaken. Dat kunnen wij echter niet alleen. Daaromdringen wij er bij de andere schakels in de ketenop aan om al hun hout duurzaam in te kopen.Alleen dan kunnen we wereldwijd nog meer bos-eigenaren stimuleren om hun bossen duurzaamte beheren’. <

GEPREFABRICEERDE BADKAMERS

In verband met de geplande nieuwbouw van het Internationale Strafhof op het terrein van de Alexanderkazerne in Den Haagwordt het aldaar gelegen officiershotel verplaatst naar het terrein van de tegenovergelegen Frederikkazerne. Een klant vanJongeneel Eindhoven, Logus Prefab, heeft de opdracht gekregen om de badkamers te leveren. Ze zijn gespecialiseerd inhet prefabriceren van badkamers en die werkwijze wint snel aan populariteit. Logus Prefab behoort tot de grootste pro-ducenten in de Benelux en beheerst het totale proces:van advies via ontwerp en productie tot plaatsing enoplevering. Geprefabriceerde badkamers bieden allevoordelen van een gecontroleerd productieproces.Het resulteert ook in minder faalkosten, minder afvalen minder transportbewegingen (minder uitstoot vanCO2). Daarnaast wordt kostbare bouwtijd bespaard.De oplegger van Logus Prefab kan vier badkamerunitsper keer vervoeren. Ze kunnen binnen een uur wor-den geplaatst. Jongeneel Eindhoven heeft voor debadkamerunits in dit nieuwe officiershotel 538 deurenen kozijnen mogen leveren. <

12

Manager inkoop RamonBus van Jongeneel:

‘Als Jongeneel willenwij graag een energiebe-

wuste leverancier vanhout, plaatmateriaal enafbouwmaterialen zijn’

e leggen ons oor te luister bij managerinkoop Ramon Bus. Hij coördineert deactiviteiten van Jongeneel om de ambi-

ties die horen bij een energiebewust bedrijf, omte zetten in meetbare resultaten. Ramon schetsteerst het grotere kader: ‘Er wordt al jaren gespro-ken en onderhandeld over de impact van broei-kasgassen op het klimaat. Door een toenemendeuitstoot van deze gassen zal de gemiddelde tem-peratuur stijgen en dat zal onder meer invloedhebben op de beschikbaarheid van water envoedsel. Zetten we dat af tegen de verwachte

groei van de wereldbevolking van 6,7 miljard in2010 naar 9,3 miljard in 2050, dan zal het ieder-een duidelijk zijn dat we als bedrijven niet stilkunnen blijven zitten. Gelukkig zijn er al diverseinitiatieven genomen om de CO2-uitstoot tebeperken, zowel op mondiaal niveau als op nati-onaal en brancheniveau. Binnen de houtwereldhebben wij ons in eerste instantie geconcen-treerd op het verhandelen en toepassen vanhout en houtproducten uit duurzaam beheerdebossen. Niet zonder succes, want onlangs konofficieel worden vastgesteld dat in 2010 al 71%

W

JONGENEEL MAAKT HAAR ENERGIEPRESTATIES TRANSPARANT

Duurzaamheid heeft in de houtwereld niet alleen betrekking op het verhandelen en toepassen van houten houtproducten uit duurzaam beheerde bossen. Het heeft ook betrekking op een energiezuinigebedrijfsvoering. Daarom heeft Jongeneel besloten om haar CO2-uitstoot als bedrijf te gaan beperken.

Focus op een energiezuinige bedrijfsvoering

13

van al het hout dat door de leden van de Ver-eniging Van Nederlandse Houtondernemingen(VVNH) wordt geïmporteerd, aantoonbaarafkomstig is uit duurzaam beheerde bossen. Hetonderstreept de ambities van de leden om ditpercentage in 2015 te laten groeien naar 85%.Dat levert op zich al een belangrijke bijdrageaan de CO2-reductie, maar energiebewustgedrag heeft ook betrekking op een energiezui-nige bedrijfsvoering. Als Jongeneel willen wijgraag een energiebewuste leverancier van hout,plaatmateriaal en afbouwmaterialen zijn en daar-aan willen we doelgericht werken met meetbareresultaten.’

Good HousekeepingConcreet geldt dat we een traject hebben opge-start dat er in 2013 toe moet leiden dat onzetotale CO2-emissies ten opzichte van 2010 met5% zijn gedaald. 2010 is dus ons basisjaar. Overdat jaar hebben we een zogenaamde emissie-inventaris laten maken. Daaruit blijkt dat de CO2-emissies waarop Jongeneel zelf en vollediginvloed kan uitoefenen 5,69 ton bedragen. Ver-uit het grootste deel hiervan is elektriciteit (48%),maar diesel is met 29% ook een belangrijkebron. Het gaat hierbij in principe om het ener-gieverbruik dat is gekoppeld aan gebouwen,bedrijfsvoertuigen en machines. Naast eengeleidelijke invoering van groene stroom heb-ben we een aantal concrete maatregelen geno-men om deze ambitieuze 5% reductiedoelstel-ling te realiseren. Het gaat daarbij onder meerom energiezuinige verlichting, energiezuinigevrachtwagens en heftrucks en een efficiëntererouteplanning. Wat dit laatste betreft hebben wegekozen voor een verdere uitrol van een speciaalbeladingsprogramma dat ervoor zorgdraagt dathet brandstofverbruik van de eigen en inge-huurde vrachtwagens verder afneemt. Verderonderzoeken we of het mogelijk is om berijdersvan leaseauto’s en vrachtwagens met behulpvan een cursus ‘Het Nieuwe Rijden’ energiezui-niger te laten rijden. Good Housekeeping is ookeen belangrijke factor. Het betekent dat we metons hele bedrijf bewuster worden van zinloosenergieverbruik: machines die niet wordengebruikt, kunnen uitgeschakeld worden, bij hetverlaten van een ruimte kan het licht uit en deverwarming lager of uit. Op dit gebied helpt de

techniek ons ook een handje. Zo zijn er tegen-woordig bijvoorbeeld systemen die het licht auto-matisch aan- of uitschakelen bij het betreden ofverlaten van een ruimte.’

CO2-PrestatieladderRamon Bus wijst op de invloed van eisen vanopdrachtgevers: ‘Dat hebben we gezien bij duur-zaam geproduceerd hout. Steeds meer opdracht-gevers gingen eisen stellen aan het duurzamekarakter van het hout dat in hun projecten mochtworden toegepast. Het heeft geleid tot meerbewustwording bij bouwbedrijven en houtleve-ranciers en dat heeft weer een versnellendeinvloed gehad op de beschikbaarheid van duur-zaam geproduceerd hout. De vraag bepaalt nueenmaal het aanbod. Eenzelfde ontwikkeling zieje nu ook met betrekking tot het belang van eenenergiezuinige bedrijfsvoering. Op dit gebied isProRail de kar gaan trekken door eisen te gaanstellen aan het energieverbruik van haar leve-ranciers. Dit heeft geresulteerd in de CO2-Pres-tatieladder. ProRail heeft dit instrument ontwik-keld om de bedrijven die deelnemen aan hunaanbestedingen uit te dagen en te stimulerenom hun eigen CO2-productie te kennen en te ver-minderen. Het principe was simpel: hoe meereen bedrijf zich inspant om CO2 te reduceren,hoe meer kans het heeft op gunning. Het is danook niet verwonderlijk dat alle grote nationalebouwbedrijven inmiddels het hoogste niveau opdeze ladder hebben bereikt. Begin dit jaar heeftProRail het beheer van dit instrument aan eenonafhankelijke stichting overgedragen, die deniets verhullende naam Stichting Klimaatvrien-delijk Aanbesteden en Ondernemen (SKAO)heeft gekregen. Jongeneel heeft zich bij dezestichting op niveau 3 laten certificeren. Daarmeeleggen wij ons energiebeleid officieel vast enmaken we onze reductiedoelstellingen transpa-rant. Dat geldt ook voor de maatregelen die weals bedrijf hebben getroffen om onze CO2-uit-stoot te verlagen.’<Wist u dat...één m3 hout die als alternatief voor een anderbouwmateriaal wordt gebruikt, de CO2-uitstootmet gemiddeld 1,1 ton vermindert? Tel de 0,9ton CO2-uitstoot die in hout zelf wordt vastge-houden daarbij op en je komt op een totalebesparing van 2,0 ton. Omdat bomen in staatzijn om CO2 uit de atmosfeer op te vangen en te combineren met water uit de bodem,bestaat er geen ander bouwmateriaal dat met zo weinig energie wordt geproduceerd.

14

‘ALS JE IETS VOOR ANDEREN KUNT DOEN, DAN MOET JE DAT OOK DOEN’

De managementdagen van Jongeneel stonden dit jaar in het teken van ‘samenbouwen’. De organisatoren gingen op zoek naar een project waarmee dit mottoniet alleen figuurlijk, maar ook letterlijk in de praktijk kon worden gebracht. Zevonden het bij de woon- en werkgemeenschap Bronlaak in Oploo.

e kijken op deze bijzondere manage-mentdagen terug met Willem van Buij-tene van de Stichting Zonnehuizen en

directiesecretaresse Willeke Helmond en regio-manager Luc Abbing van Koninklijke Jongeneel.We vragen aan Willem van Buijtene wat de Stich-ting Zonnehuizen zoal doet. Hij steekt direct vanwal: ‘Onze organisatie is zo’n tachtig jaar geledenopgericht en is inmiddels in zeven provinciesactief. Wij helpen mensen met een ontwikke-lingsstoornis om zich naar volle vermogen teontwikkelen. Dat doen wij vanuit een antroposo-fische inspiratie. Dit betekent dat wij van degezonde kant van het individu uitgaan en onsrichten op diens mogelijkheden, talenten en wen-sen. Met onze activiteiten bedienen wij twee doel-groepen: kind & jeugd aan de ene kant en vol-wassenen aan de andere kant. Voor de doelgroepkind & jeugd bieden wij onder meer voltijdseopname met zorg en behandeling, speciaalonderwijs, ondersteuning en begeleiding in de

W

Van links naar rechts:regiomanager en MT-lid

Luc Abbing van Jonge-neel, staffunctionarisWillem van Buijtene

van de Stichting Zonnehuizen en directie-

secretaresse WillekeHelmond van Jongeneel

eigen omgeving en wonen & werken met klein-schalige werkplekken en mogelijkheden voorscholing. Bij de doelgroep volwassenen gaat hetom zorg aan huis, tijdelijk verblijf in één vanonze logeerhuizen en wat wij noemen eenwarme woonomgeving en een werkplek opdezelfde locatie. Er zijn nu zeven van deze loca-ties in Nederland. Eén van deze locaties is Bron-laak in Oploo waar Jongeneel de handen uit demouwen heeft gestoken, maar laat ik eerst nogeven teruggaan naar het begin toen wij via Anne-mieke van der Sterren van bemiddelingsbureauBylei de vraag kregen of wij voor tachtig man eenhands-on project konden draaien. Het was eenbedrijf dat vanuit haar maatschappelijke betrok-kenheid iets voor de samenleving wilde doen.We wisten toen nog niet dat het om Jongeneelging, wel om een partij uit de houtwereld.’

Samen bouwenWillem van Buijtene werkt al zestien jaar bij deStichting Zonnehuizen, het laatste jaar op deafdeling Civil Society. Deze afdeling houdt zichniet alleen bezig met het inventariseren van debehoeften van de verschillende onderdelen vande Stichting maar ook met het concretiseren enrealiseren van deze behoeften door middel vanfondsenwerving of hands-on projecten. Het wasdan ook logisch dat deze aanvraag op zijn bureauterechtkwam. Willeke Helmond vult de anderekant van het verhaal in: ‘Met als doel om elkaarbeter te leren kennen, hebben wij de manage-mentdagen dit jaar gecombineerd met de ver-koopleidersdagen. We moeten het tenslottesamen doen. Daar kwam het motto vandaan:‘samen bouwen’. Het leek ons een goed idee omdit motto niet alleen figuurlijk, maar ook letterlijkin de praktijk te brengen en daarmee tevens tast-bare inhoud te geven aan het maatschappelijkbetrokken ondernemerschap dat we als Jonge-neel nastreven. Het bleek niet zo eenvoudig omeen project te vinden waarmee we dit zouden

Jongeneel laat haar handen wapperen

15

Luc Abbing: ‘Toen ik in

het klusoverzicht dat

verrotte bruggetje zag,

wist ik het zeker: voor

deze gemeenschap kun-

nen wij als Jongeneel

echt iets betekenen’

Het zuivelhuis kreeg eenafdakje waardoor hetmateriaal droog blijft en het bij slecht weer niet inregent

Op het zonneterraswerden de zitbanken

vervangen

kunnen realiseren. De meeste goede doelen zijnnamelijk op zoek naar geld, niet zozeer naar hand-jes en materialen. Uiteindelijk bleven er tweegoede doelen over. De keuze bleek niet moeilijk.We vielen allemaal als een blok voor het projectBronlaak van de Stichting Zonnehuizen. Op hetterrein van deze woon- en werkgemeenschapbleek nogal wat achterstallig onderhoud te zijn.Daar zouden we als Jongeneel goed werk kun-nen verrichten. Het plan dat door de Stichtingwerd opgesteld, bestond uit twaalf uiteenlo-pende klussen die we in twee dagen zouden moe-ten klaren. Een mooie uitdaging.’

Minutieus voorbereidLuc Abbing kreeg het verzoek om de kar te trek-ken. Hij heeft zijn wortels in de aannemerij enbeschikt over de nodige bouwervaring. Maar datwas niet de enige reden dat hij deze handschoenoppakte: ‘Je hoort wat te doen voor deze wereld.Daar moet je jezelf toe verplichten. Als je ietsvoor anderen kunt doen, dan moet je dat ookdoen. Zo denk ik erover. Toen ik in het klusover-zicht dat verrotte bruggetje zag, wist ik het zeker:voor deze gemeenschap kunnen wij als Jonge-neel echt iets betekenen. We hebben het werkminutieus voorbereid. Elke klus is ter plekke ‘inge-meten’ en ‘vertaald’ in tekeningen, uren, beno-digde materialen en benodigd materieel. Het wasook belangrijk om de bewoners tevoren op dehoogte te stellen, zodat ze op onze komst warenvoorbereid en wisten wat we gingen doen. Elkeklus kreeg zijn eigen voorman. Die hebben wetevoren geselecteerd en al op de dag ervoor bijonze voorbereidingen betrokken. Eveneens opde dag ervoor zijn de materialen en het materieelmet een speciale transportwagen vanaf Jonge-neel Alkmaar op het werk afgeleverd en ‘uitgelo-pen’ waar de klussen moesten worden uitge-voerd. Nadat locatiemanager Chrith Joosten onsbij het begin van de eerste dag had verwelkomden aan de hele groep had uitgelegd wat onze‘invasie’ voor de bewoners betekende en hoe zedaarmee het beste zouden kunnen omgaan, heb-ben we de klusteams door middel van lotingsamengesteld en zijn we aan de slag gegaan.’

16

17

Perfecte matchEr was behoorlijk wat werk aan de winkel. Zomoest de houten vloer van de hooimijt wordenvervangen, het zuivelhuis een afdakje krijgenzodat het materiaal droog blijft en het bij slechtweer niet inregent, een overkapping boven deopslag van de potgrond worden gebouwd, de zit-banken op het zonneterras worden vervangen,het metalen toegangshek naar de schapenweiworden vervangen door een houten hek datbeter in de omgeving past en een overkappingworden gebouwd voor de zaagmachine. En zowaren er nog zes klussen. Luc Abbing: ‘De meestin het oog springende klus was het opnieuwomheinen van de ponyweide. Die was dringendaan een vervanging toe. Hij bestond uit palen,gaas en schrikdraad en men wilde graag eenhouten afrastering omdat die beter in de natuur-lijke omgeving zou passen. Rosa, één van debewoners die dagelijks met haar pony Sammyen een aanhangwagen producten rondbrengt,bleek bijzonder ingenomen met deze nieuweafrastering. Aan het einde van de tweede dagviel haar de eer te beurt om de officiële over-drachtshandeling te verrichten door Sammyweer in ‘zijn’ wei los te laten. Daarna volgdennog enkele toespraken, maar het moment datRosa aan het einde van de bijeenkomst op haarknieën viel en zei: ‘ ik doe dit niet gauw maarlieve mensen van Jongeneel, willen jullie vol-gend jaar alsjeblieft, alsjeblieft terugkomen?’staat voor altijd in mijn geheugen gegrift.’ Hetslotwoord is voor Willem van Buijtene: ‘Desamenwerking met Jongeneel bleek een ‘per-fecte match’, voor alle betrokken partijen eenechte win-win situatie.’<

De potgrond en de zaag-machine kregen een

fraaie overkapping

Rosa met haar pony Sammy.Zij groeide uit tot het sym-bool van deze bijzonderemanagementdagen

18

Project

NieuwbouwbasisschoolDe SprongRosmalen

Bouwbedrijf

Verlaat UdenBouwsystemenUdenTwan PetersProjectleider(zie foto)

Aandeel Jongeneel

Circa 1.000 m2

Trespa Meteonin drie kleurenverlijmd metblinde borging

Jongeneel Projecten

Regio Noord Oost

Henk KroesManager

19

PROJECTEN

Project

Renovatie WillibrordgebouwLudger CollegeDoetinchem

Bouwbedrijf

Klaassen BouwmaatschappijDinxperloVincent BokkersHoofduitvoerder(rechts op foto)

Montagebedrijf

Applex GevelbekledingAarle-RixtelEugène BeerenDirecteur(foto hiernaast)

Aandeel Jongeneel

Circa 1.000 m2

Rockpanelin vijf kleurenbevestigd met nagels

Erik MegensVertegenwoordiger(links op foto)

Jongeneel Lichtenvoorde

20

et knooppunt Kerensheide ligt bij de stadGeleen, daar waar de A2 kruist met deA76. Het is gelegen in een stedelijk gebied

met ten noordoosten en zuidoosten de industrievan DSM en ten westen de plaats Stein. Hetknooppunt dankt haar naam aan het voormaligeBeekse mijnwerkersdorpje Kerensheide dat in1978 in zijn geheel werd gesloopt ten gunste vaneen uitbreiding van het terrein van DSM. In zijnhuidige vorm is Kerensheide in 1978 gereedgekomen. Op dit moment wordt aan een forseuitbreiding gewerkt, waarvan de fly-over voorhet verkeer van de A2 naar de A76 het belang-rijkste onderdeel vormt. Deze uitbreiding zal in2013 zijn voltooid. We bezoeken het werk aan defly-over samen met vertegenwoordiger Fransvan Rooijen van Jongeneel Sittard. Hij is steeds

de contactpersoon geweest van uitvoerder RuudVermeulen van Heijmans. Frans is er trots op datJongeneel aan de realisatie van dit prestigepro-ject bijdraagt: ‘ Het is een knooppunt waar allewegen in Zuid-Limburg bijeenkomen. Je zou duskunnen zeggen dat het de slagader van Zuid-Lim-burg is. En het ligt ook nog eens bij ons in debuurt. Bij zo’n groot infrastructureel project wil jeper se betrokken zijn. Nadat hij een aanvraag bijons had ingediend, had ik vrij snel een klik metde uitvoerder. Ik denk dat wij toen snel en accu-raat hebben gehandeld door de verschillendealternatieven door onze centrale inkoopafdelin-gen voor vuren en plaatmateriaal op een rijtje telaten zetten. De uiteindelijke beslissing lag bijChiel van Dam die voor dit project bij Heijmansverantwoordelijk was voor de inkoop. Op het

HEIJMANS WERKT MET MECCANO VOOR VOLWASSENEN

Jongeneel levert maar liefst 14.000 meter betonbaddingen en 2.700 m2

betonplex voor de bouw van een fly-over bij het knooppunt Kerensheide inZuid-Limburg. Dit imposante ‘kunstwerk’ wordt gerealiseerd door de civielepoot van bouwgigant Heijmans. We nemen een kijkje achter de schermen.

Kijkje achter de schermen bij de bouw van een fly-over

HUitvoerder Ruud

Vermeulen vanHeijmans Betonwerken:

‘Het belangrijkste uit-gangspunt is dat we

voor de weggebruikerszo min mogelijk overlast

veroorzaken’

werk worden we door Ruud Vermeulen verwel-komd met een prima bakkie koffie. Hij legt ons destructuur van Heijmans uit: ‘Dit project wordtgerealiseerd door onze civiele poot. Daarondervalt de divisie Beton- en waterwerken en daarvalt de divisie Betonwerken weer onder.’

Kunstwerk‘De divisie Betonwerken voert dit project uit. Dezedivisie bouwt niet alleen viaducten, maar bij-voorbeeld ook sluizen, waterkeringen en ener-giecentrales. Voorbeelden daarvan zijn de sluizenbij Sambeek, de sluizen bij Belfeld, waar we bin-nenkort mee van start gaan, en de Flevocentralebij Lelystad. We doen ook projecten voor Pro-Rail waarbij de gunning tegenwoordig ook afhan-kelijk is van je positie op de CO2 Prestatieladderdie ze speciaal daarvoor hebben ontwikkeld (zieook het artikel op pagina 12). Dit project staatbekend als kunstwerk 5. Voor diegenen die nietzo thuis zijn in de weg- en waterbouw: een kunst-werk is een bouwkundige term voor een weg- ofwaterbouwkundig bouwwerk. Deze fly-overbestaat uit twee landhoofden en tien pijlers. Elkepijler, waarvan de kleinste een hoogte heeft van7,5 meter en de grootste een hoogte van 14,5meter, wordt gefundeerd op 49 heipalen die in devorm van een carré het fundatieblok dragen, datook wel de poer wordt genoemd. Dit fundatie-blok heeft een afmeting van 14 bij 14 meter en is2 meter diep. In elk blok wordt 390 m3 betongestort. Om jullie een idee te geven: dat is aan-zienlijk meer dan de hoeveelheid beton die we

21

Bij de constructie van dedekken maakt Heijmansgebruik van een zelf ontwikkeld modulairbouwsysteem

De fly-over voor hetverkeer van de A2 naarde A76 moet in 2013 zijn voltooid

voor de pijlers zelf nodig hebben. In de kleinstegaat 110 m3 en in de grootste 220 m3. Tussen depijlers komen in totaal 11 dekken met een totalelengte van iets meer dan 600 meter. We maken 1dek van 75 meter en 10 dekken van 55 meter. Bijde constructie van deze dekken maken wegebruik van een door onszelf ontwikkeld systeemdat inmiddels ook door andere bouwbedrijvenwordt gebruikt. Je zou het een soort meccanovoor volwassenen kunnen noemen. Met ditmodulaire bouwsysteem creëren we tussen depijlers tijdelijke steunpunten. Op deze steunpun-ten rusten voor elk dek 160 stalen balken van 80cm hoog die op hun beurt de bekisting dragen.’

IndrukwekkendNadat we een helm hebben opgezet en een fluo-rescerend hesje aangetrokken, neemt Ruud Ver-meulen ons mee naar boven. We staan op het

22

eerste dek dat al helemaal klaar is, en kijkennaar het tweede dat op het punt staat om metbeton te worden volgestort. Ruud Vermeulengaat verder met zijn uitleg: ‘Zoals jullie zien, gaathet om een manshoge betonlaag, 1,65 meterom precies te zijn. Om deze betonlaag te ver-sterken, brengen we niet alleen vlechtwerk aan.We spannen ook 39 kabels met elk 31 strengenom de overspanning te ondersteunen. We heb-ben gekozen voor betonplex van WISA omdatdie kwaliteit 15 tot 20 keer kan worden herge-bruikt en dat is voor dit project ruim voldoende.Nadat het beton is uitgehard, verhuizen we dehele constructie naar het volgende dek. De totalebouwtijd van een dek bedraagt ongeveer vierweken.’ Terug in de bouwkeet vragen we RuudVermeulen naar de kritische factoren: ‘Hetbelangrijkste uitgangspunt is dat we voor deweggebruikers zo min mogelijk overlast veroor-zaken. We bouwen ‘in het verkeer’ zoals wij datnoemen. Daarom wordt er continu doorgewerkten worden er veel werkzaamheden ’s nachts ver-richt. We moeten er ook voor zorgen dat er noggeen boutje op het wegdek valt. In tegenstellingtot vroeger is het tegenwoordig zo dat de com-plete verantwoordelijkheid bij de aannemer ligt.Dat geldt voor alle infrastructurele werken. Deklant, in dit geval Rijkswaterstaat, vraagt om eenproduct en wij leveren dat, vanaf het ontwerp toten met de oplevering. Daarvoor is kennis vereistvan uiteenlopende zaken zoals fundatietechniek,verkeerstechniek (vangrails en lichtmasten),betonwerk en wegenbouw (asfaltering). Bij eenwaarde van meer dan 15 miljoen euro moetendit soort opdrachten Europees worden aanbe-steed. Daarvoor is kennis vereist van een grootaantal uiteenlopende zaken zoals fundatietech-niek, verkeerstechniek, betonwerk en wegen-bouw. Bij verkeerstechniek moeten jullie ookaan vangrails en lichtmasten denken en bijwegenbouw ook aan asfaltering.’ Er komt heelwat kijken bij het bouwen van zo’n ‘kunstwerk’.Het was een indrukwekkend bezoek. <

Om de overspanning teondersteunen worden inelk dek 39 kabels met elk31 strengen gespannen.

Er is voor betonplex vanWISA gekozen omdatdie kwaliteit 15 tot 20

keer kan worden herge-bruikt (rechtsonder)

VertegenwoordigerFrans van Rooijen van

Jongeneel Sittard: ‘Bij zo’n groot infrastruc-

tureel project wil je per se betrokken zijn’

K2018

8/11

DUURZAAM BRUYNZEEL…

DE ATLAS VAN BRUYNZEEL

Voor hetzelfde geld heeft u een Bruynzeel keuken! Meer dan 110 jaar keukenervaring Een merkkeuken voor een scherpe prijs Keuze uit een uitgebreide collectie Persoonlijke aandacht voor al uw wensen Slim keukenontwerp in 3D

Eén aanspreekpunt na aankoop Op maat voor u gemaakt in eigen fabriek Vakkundig inmeten, leveren en monteren Betalen zoals u dat wenst 10 jaar garantie en CBW zekerheid

www.bruynzeelkeukens.nl

Bruynzeel Keukens gebruikt FSC hout.

Wellicht heeft u al een milieukeurmerk

of doelstelling of bent u bezig hiermee.

Dan is het geruststellend dat wij al in het

bezit zijn van de nodige certifi ceringen

om uw doelstellingen gemakkelijker te

maken. Steeds meer overheden of andere

instellingen zullen ook van toeleveranciers

verwachten dat er beleid is voor het

milieu, en het FSC keurmerk is een

belangrijke toegevoegde waarde hiervoor.

Het maakt ons voor u, en u voor uw

klanten een betere partner. Zo helpen wij

u om uw milieubeleid en commerciële

activiteiten nog verder te verfi jnen voor

een betere concurrentiepositie.

www.theuma.com / info@theuma.nl

doors & framesaltijd een sluitende oplossing!

Met ruim 60 jaar ervaring is Theuma een toonaangevend bedrijf op het gebied van binnendeursystemen. Voor elk project vindt u dat terug in een breed en diep assortiment (schuif)deuren en kozijnen.

Als specialist adviseert Theuma u graag bij uw keuzes. Met doordachte oplossingen voor alle constructieve eisen, maar ook in combinatie met elke wens van brandwerendheid, inbraakwerendheid en geluidwerendheid.Naast constructie en veiligheid, staat duurzaamheid centraal in onze beleid-voering. Theuma maakt bewust gebruik van hout, grondstoffen, energie en productietechnieken. Dit vindt u terug in onze keurmerken en certificaten.

Theuma, vorm en functie voor elk project