Inhoudsopgave

Aan de slag met PC-NavigoBestandNieuwOpenenOpslaanOpslaan als...Route sluitenAlles sluitenExporterenVoorkeurenAISGPSENCENC-instellingenSluitenBewerkenScheepsgegevens Bepaal Vertrek Bepaal Bestemming Voeg "Via"-plaats toe Onderbrekingen Voeg "Mijden"-plaats toe Tijdplanning BeeldOverzichtskaart: besturingOverzichtskaart: indelingENC-Viewer Pictogrammen Reisplan Niveaugrafiek Afmetingengrafiek Bladeren Maximale afmetingen / Reissamenvatting Voorafgaande verzoeken Areaalkaart Areaallijst StremmingenoverzichtToon stremmingen in de kaartGPS-MonitorSchaal

BrandstofmonitorRekenwijzeDynamisch reisplannenSnelste Route Kortste Route Optimale Route Toeristische Route Dichtstbijzijnde... StadDorpBeroepskadesHavenContainerterminalJachthavenJachtligplaatsBunkerstationPeilschaal Zoekcriteria "Passen en Meten"OptiesZoeken Zoeken naar plaatsZoeken naar vaarwegZoeken op GPS-positieBladeren Taalkeuze NederlandsDeutschFrançaisEnglishOmstandigheden Stremmingen downloadenKorte stremmingen wissenLegendaeKaart-aantekeningenAankomstdatum en -tijdTijdcorrectieBedieningstijdenGéén route gevonden?AfstandBeveiligingNieuw in PC-Navigo 2020ENC's en S-57 bestandenS-57 ENC inlezen en importerenENC-LegendaNavigeren op de ENCVolledig scherm weergave Intelligente kaartENC-kaart bewerkenHelpInfoRegistratie via Internet

Hulp-op-afstandDe installatie van PC-NavigoWaypoint NavigatieGrib FilesWaterstandenVaren doe je samenHistorische plaatsenBlauwe GolfNTS Berichten

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Van harte gefeliciteerd met de aanschaf van PC-Navigo, nog steeds de enige RoutePlanner vooralle Europese binnenwateren. Een enorm gegevensbestand waarin alle kenmerken van de waterwegen,bruggen, sluizen en havens zijn opgenomen, maakt dankzij de slimme opzet heel veel puzzel- enrekenwerk voor de vaarweggebruiker overbodig. Behalve als vraagbaak voor alles wat debinnenwateren betreft, kan het programma ook dienen als hulpmiddel om te bepalen waar U met eenbepaald schip kunt komen en hoe lang de reis zal vergen.

Naast deze reisplanner-functies bevat PC-Navigo ook een zogenaamde Inland ECDIS kaartviewer(ENC-viewer), waarmee tijdens het varen de electronische navigatiekaarten (ENC's) van devaarwegbeheerder (of de aanvullende kaarten van NoorderSoft, waar de beheerder nog geen of nietalle vaarwegen in kaart heeft gebracht) kunnen worden getoond. Met behulp van die kaarten en eenGPS en/of AIS kan volledig op PC-Navigo worden genavigeerd.

Het rekenwerk, dat aan allerlei aspecten van de binnenvaart vastzit, wordt een peuleschil: man kanheel wat mogelijkheden gedegen met elkaar vergelijken, zodat varen rendabeler, prettiger enontspannener kan worden. Ook voor het vaststellen van statistische gegevens (aantal gevaren kms,aantal gevaren uren, afgelegde afstand, etc.) is PC-Navigo van onschatbare waarde.

De verschillende wijzen waarop de gegevens gepresenteerd kunnen worden maken het gebruik voorieder de moeite waard. Of U nu met een groot Europaschip naar de Donau wilt varen of met een jachtvan Friesland naar de Maas, altijd zult U de benodigde gegevens voor de reis op een handzame maniervoorgeschoteld krijgen: of het nu gaat om het precieze verloop van zo'n route of om een simpel VHF-kanaal, om een sluitingstijd van een brug of sluis of om de vraag of het niet nét een beetje slimmer isom een stukje om te varen en wat tegenstroom te vermijden, al deze vragen kunnen met behulp vanPC-Navigo snel en duidelijk beantwoord worden.

De gegevens zijn met de grootst mogelijke zorgvuldigheid verzameld en worden geregeldgecontroleerd en vergeleken met alle beschikbare bronnen, zoals die van Rijkswaterstaat, de WSA's,en de Diensten voor de Scheepvaart. Toch kunnen er fouten en onjuistheden in de bestanden geslopenzijn. Daarom blijft de gebruiker zélf verantwoordelijk voor een veilige vaart. De makers van PC-Navigo wijzen daarom iedere verantwoordelijkheid voor schade of andere gevolgen van het gebruikvan PC-Navigo bij voorbaat af.

De systeemeisen van PC-Navigo staan op onze website: www.pcnavigo.com

Als U PC-Navigo voor het eerst opstart, zult U al dadelijk merken dat de besturing van hetprogramma sterk lijkt op wat U in andere Windows-programma's gewend bent. Boven aan het schermvindt U een MENUBALK, waarop de hoofd-besturingsmenu's van PC-Navigo zichtbaar zijn: Bestand,Bewerken, Beeld, Rekenwijze, Opties, Logboek en Help. Voordat U echter met deze menu's aan de slagkunt, moet U eerst iets weten over de algemene opzet van PC-Navigo.

PC-Navigo bevat een groot gegevensbestand, waarin alle VAARWEGEN van Europa opgenomen zijn,compleet met allerlei gegevens zoals stroomsnelheid, maximumsnelheid, toegestane afmetingen,waterpeil, en ligging. Bovendien bevat het programma per vaarweg een bestand, waarin alles wat de

schipper in die vaarweg kan tegenkomen opgenomen is: bruggen, sluizen, keersluizen, kades, havens,dorpen en steden, tunnels, aquaducten en ga zo maar door. Van al deze objecten zijn de relevantegegevens bekend (doorvaartafmetingen, bedieningstijden, telefoonnummers, marifoonkanalen,precieze ligging, etc.). Daarnaast bevat PC-Navigo ook nog een grote hoeveelheid kaartcellen in hetInland-ECDIS formaat (ENC-kaarten), die per kaart van een gebied van miximaal 10 bij 10 kilometeralle navigatiedetails en bebakening in groot detail weergeven.

PC-Navigo kan met deze gegevensbestanden razendsnel rekenen, sorteren, vergelijken en gegevensin de goede volgorde zetten. Daardoor kan het programma bijvoorbeeld in slechts enkele secondenalle afmetingen van alle bruggen en sluizen in een route vergelijken met de afmetingen van eenbepaald schip, en op die manier vaststellen of dat schip die route wel kan bevaren. Ook kan PC-Navigo van ieder stukje van een route de vaartijd berekenen, en door het tijdstip van aankomst tevergelijken met de op die dag geldende bedieningstijden, vaststellen of de brug of sluis noggepasseerd kan worden of dat er moet worden gewacht. Allerlei vragen zijn snel en trefzeker tebeantwoorden, niet alleen "wat is de snelste route van Rotterdam naar Parijs" maar ook "waar kan eenschip van 90 bij 12 meter, dat in Bremen ligt, allemaal komen?" of "Hoe laat en op welke dag kom ik inBratislawa aan als ik vandaag uit Rotterdam vertrek en volcontinu wil varen?"

Veel plezier dus met PC-Navigo. En, mocht U ergens niet uitkomen, zet dan gewoon het pijltje van decursor op de plaats of het menu-onderwerp, waarover U meer wil weten, en druk op de F1-toets: dehelpteksten leggen U alles over het betreffende onderwerp uit, zonder moeilijk opzoeken of puzzelen.

Beveiliging

PC-Navigo is beveiligd tegen ongeoorloofd kopieëren. Deze beveiliging werkt door middel van"hardware", met een zogenaamde dongle of kopiëersleutel. De beveiliging zorgt ervoor, dat hetprogramma uitsluitend gebruikt kan worden door degenen die voor een eigen licentie hebben betaald.Daardoor betaalt iedere gebruiker slechts de kosten, die het produceren en onderhouden van PC-Navigo werkelijk vergt, en niet ook nog een deel van het "illegale" gebruik van anderen.

De kopiëerbeveiliging is zo ingericht, dat de gebruiker er zo weinig mogelijk van merkt. Tijdens deinstallatie hoeft niets te worden gedaan, alleen moet tijdens het opstarten van het programma debeveiligings-sleutel (de "dongle") in de betreffende aansluiting aanwezig zijn.

Licentierechten

Het gebruiksrecht van software, de "licentie", is een recht dat aan iedere individuele gebruiker oppersoonlijke titel wordt verstrekt. Dat recht staat de gebruiker NIET toe, de software voor gebruik dooranderen te vermenigvuldigen. Wel mag de gebruiker de software wegschenken, verkopen of aananderen uitlenen, doch uitsluitend indien hij/zij dan zélf van het verdere gebruik afziet, zodat delicentie wederom bij één unieke gebruiker hoort.

Omdat de gegevens van alle licentiehouders door NoorderSoft worden bijgehouden, dient van eenoverdracht van een licentie aan derden mededeling te worden gedaan. Als dat achterwege blijft, kanaan de nieuwe gebruiker geen service worden geboden en kunnen ook geen updates wordenverstrekt; de nieuwe gebruiker is dan immers niet als gerechtigde bekend.

Updates van de software en van de erin gebruikte gegevens worden tegen het sterk gereduceerdetarief uitsluitend geleverd aan gebruikers met een licentie. Het updaten van oudere versies doorgebruikers, die bij NoorderSoft onbekend zijn, is niet mogelijk.

Iedere licentie geeft recht op het gebruik van één versie van PC-Navigo TEGELIJK. Dit houdt in, datde software weliswaar onbeperkt geïnstalleerd kan worden op zo veel computers als men wil, maar dathet programma slechts dáár zal werken, waar de dongle aanwezig is. Wie PC-Navigo op méér dan

een plaats wil gebruiken op hetzelfde moment, heeft dus méér dan een licentie nodig.

Bedrijven die PC-Navigo professioneel gebruiken, dienen per werkplek over een licentie tebeschikken. Bij grotere aantallen is het verstandig daarover contact te hebben met NoorderSoft.

Dongle-verlies en -beschadiging

De dongle vertegenwoordigt de VOLLEDIGE waarde van de software. Iedere dongle is voorzienvan een uniek nummer, dat bij NoorderSoft geregistreerd is. Bij onverhoopte beschadiging van dedongle of bij een onjuiste werking moet de dongle ALTIJD worden teruggestuurd naar NoorderSoft,zodat op basis van dit geregistreerde nummer een vervangende dongle beschikbaar gesteld kanworden. Bij VERLIES van de dongle is géén vervanging mogelijk!

De dongle is voorzien van een uitsparing, waarmee hij aan een sleutelring kan worden bevestigd. Voorgebruik aan boord is het verstandig, aan de dongle of aan de sleutelring een drijvertje te bevestigen(b.v. een kurkje of een speciaal daarvoor bedoeld sleutelbos-drijvertje) om bij overboordvallen tevoorkomen dat de sleutel naar de bodem zinkt.

Installatie

Om PC-Navigo te installeren, brengt U de CD-ROM of DVD in de betreffende drive en U volgt deaanwijzingen op het scherm. Pas NA installatie van het programma brengt U de dongle in een van devrije USB-poorten.

De dongle moet bij het opstarten van PC-Navigo aanwezig zijn. Zodra het programma draait, kan dedongle eventueel worden verwijderd (bijvoorbeeld als de gebruikte poort nodig is voor een andereUSB-aansluiting).

Verschillende soorten dongles

Er zijn twee soorten beveiligingsdongles verkrijgbaar: de meest gangbare is de groene USB-dongle,een piepklein USB-stekkertje dat in één van de (op moderne computers meervoudig aanwezige) USB-poorten gestoken kan worden.

Naast de groene USB-dongle is er ook een blauwe USB-dongle beschikbaar.

Foutmeldingen en herstel

Een dongle kan in enkele gevallen problemen geven door technische mankementen: indien het "ledje"(het kleine groene lampje aan het uiteinde van de dongle) brandt, is de dongle in orde en werkt hijnaar behoren. Indien het lampje knippert, is de dongle-driver niet of niet juist geïnstalleerd. Via eenhulpprogramma, dat U vindt in de bestandsmap waar PC-Navigo staat, en dat DONGLE DRIVERSINSTALLEREN OF REPAREREN heet, kunt U die drivers ZELF weer in orde maken. LET OP: vóór hetrunnen van dit hulpprogramma EERST de dongle verwijderen!

Als het lampje op de dongle helemaal niet brandt is er een andere storing in de dongle en moetcontact met NoorderSoft worden opgenomen.

Bij foutmeldingen hoeft U meestal alleen de gegeven aanwijzing op te volgen; als U er zelf niet uitkomt kan door middel van e-mail (info@noordersoft.com) altijd assistentie worden gevraagd.

Auteursrechten

De auteursrechten van PC-Navigo (versies 1.0 tot en met 2015) berustten bijP.L.Feenstra/J.C.R.Kouwenberg. Sinds 2016 valt het onder het eigendom van Noordersoft.

NoorderSoft treedt op inzake deze rechten. Gebruik door licentie-houders van de software voor allefunkties en mogelijkheden die erin zijn voorzien is toegestaan. Het gebruik van de in het programmatoegepaste technologieën, formaten en systemen vereist expliciete schriftelijke toestemming vanNoorderSoft, voorzover deze technologieën, formaten en systemen niet het intellectuele eigendomvan anderen zijn. Zonder een dergelijke schriftelijke toestemming is het gebruik van alle specifiek voorPC-Navigo ontwikkelde oplossingen nadrukkelijk verboden. Het programma is auteursrechtelijkbeschermd en merkenrechtelijk geregistreerd.

© 1990 - 2015 by P.L.Feenstra/J.C.R.Kouwenberg, Amsterdam, Nederland/Ray-sur-Saône, Frankrijk.

© 2016 - 2020 by Noordersoft B.V. Huisduinen, Nederland.

Bestand

Met <BESTAND> opent U de basis-functies die PC-Navigo net als ieder ander programma heeft: alleswat nodig is om bestanden te openen, op te slaan, af te drukken en aan Uw wensen aan te passen.Onder bestand staan tot Uw beschikking:

NieuwOpenenOpslaanOpslaan als...Route sluitenAlles sluitenExporterenVoorkeurenAISGPSENCSluiten

Nieuw

Met NIEUW kunt U een tweede routeberekening openen, zónder de gegevens van een eerder bepaalderoute, die in het geheugen zit of die U zojuist hebt berekend, te wissen. PC-Navigo biedt namelijk demogelijkheid om méér dan één route tegelijkertijd te laden. In het detailscherm rechts wordt iedereroute op een eigen TABBLAD weergegeven.

U hoeft NIEUW de eerste keer niet te gebruiken, omdat het geheugen dan nog leeg is.

Openen

Als U een route al eerder heeft berekend en opnieuw wil inlezen, doet U dat met OPENEN. Er verschijnteen dialoogvenster, waarin U naar het bestand kunt gaan wat U geopend wil hebben. Door erop tedubbelklikken opent U het bestand en kunt U ermee verder werken.

Als U een route opent, worden alle aspecten van die route weer geldig, dus ook de oorspronkelijkevertrekdatum, de opgegeven tijden en de vertrekplaats en bestemming. Nadat U de route geopendhebt, kunt U deze desgewenst aanpassen of wijzigen, gewoon door ze opnieuw te bepalen in debetreffende menuschermen, zoals Scheepsgegevens, Tijdplanning, Vertrek of Bestemming.

Routes die met oudere versies van PC-Navigo zijn gepland, kunnen vrijwel altijd direct wordengeopend in PC-Navigo 2020. Alléén als de vertrekplaats of de bestemming zoals die oorspronkelijkwas opgegeven, uit de gegevensbestanden verdwenen is, kan er een probleem ontstaan, maargelukkig is het aantal verdwijnende routepunten in de databases zéér beperkt (het betreft vrijweluitsluitend gesloten vaarwegdelen).

NB.: Door gewijzigde omstandigheden (andere geldende stremmingen, gewijzigdedoorvaartafmetingen, gewijzigde bedieningstijden) kunnen routes tóch anders verlopen dan in deoorspronkelijke planning.

Opslaan

Een eenmaal bepaalde route kan worden opgeslagen. Als U op OPSLAAN klikt, verschijnt eendialoogvenster, waarin U de naam van het bestand kunt opgeven, waarin de route opgeslagen zalworden. Als de route eenmaal opgeslagen is, verschijnt dat venster niet meer: de route wordt danopgeslagen onder de naam, die U laatstelijk gebruikt hebt.

Opslaan als...

Als U een route, die al opgeslagen geweest is, onder een andere naam wilt opslaan, waarbij ook deoorspronkelijke route, onder de oude naam, blijft bestaan, klikt U op OPSLAAN ALS... en U geeft deroute een nieuwe naam in het venster. Beide varianten van de route blijven nu bewaard.

Route sluiten

Als U één of meerdere routes geopend hebt, en U wil er één van sluiten, kunt U met ROUTE SLUITENde actuele route uit het geheugen verwijderen. Als er nog andere routes tegelijkertijd geopend zijn,blijven die wél actief.

Alles Sluiten

Als U één of meerdere routes geopend hebt, en U wil ze allemaal tegelijk sluiten, kunt U met ALLESSLUITEN alle actuele routes uit het geheugen verwijderen.

Printerfuncties

PC-Navigo heeft voor verschillende onderdelen van de routeplanner een aantal print-mogelijkheden.Zo kan het Reisplan worden afgedrukt, en ook kunnen de meeste hulpschermen (waarop vaaktelefonnummers, bedieningstijden e.d.) afgedrukt worden.

De printfuncties voorzien allemaal in een afdruk-voorbeeld, dat op het scherm wordt getoond en datmet een druk op de PRINT knop kan worden afgedrukt.

NB. De Pictogrammen en de Overzichtskaart kunnen NIET rechtstreeks worden afgedrukt. Dat komtomdat het samengestelde beelden zijn: er worden data uit de bestanden van PC-Navigobijeengebracht, die samen het pictogram of het kaartbeeld vormen. Wél kan van de overzichtskaarteen zogenaamd "bitmap" bestand worden gemaakt, dat in een grafisch programma (b.v. WindowsPaint, Photo Shop, Paint Shop Pro) kan worden ingelezen, verder bewerkt en ook afgedrukt. Dat datmet de kaart zélf NIET kan, komt omdat de kaart in PC-Navigo een zogenaamde vectorkaart is, diebestaat uit losse lijnen, die véél meer geheugenruimte innemen dan een bitmap-afbeelding.

De Printfuncties in PC-Navigo zijn niet heel erg uitgebreid: wie de te printen bestanden verregaandwil bewerken, doet er beter aan de bestanden te exporteren naar .html of .txt bestanden (met deknoppen boven het reisplan) of .bmp bestanden (met de knoppen boven de kaart) en de bewerkingverder te doen in de daarvoor geëigende Windows-programma's (zoals Word, Office, Start-office,Windows Paint, etcetera).

Voorkeuren

Onder VOORKEUREN (menu->tandwiel icoon)kunt U een dialoogvenster openen, waarin U allerleiinstellingen (programma-opties) van PC-Navigo kunt instellen en bewaren voor regulier gebruik. Hetbetreft:

1. Kaartinstellingen:de straal van de automatische zoekfunctie, waarbinnen bij een aanwijzing op de kaart gezocht

wordt naar plaatsen en objekten;

kaartinstellingen van plaatsnamen: U kunt de zichtbaarheid van stads- en dorpsnamen in- of

uitschakelen om de duidelijkheid van de kaart aan te passen aan de schaal. Los van het ingeschakeld

zijn wordt het tonen van de naamlabels óók nog beïnvloed door de schaal van de kaart: pas als verder

wordt ingezoomd dan een ingestelde kritische grens worden de naamlabels zichtbaar;

het al dan niet tonen van stremmingen en/of notities in de kaart; als deze opties aangevinkt zijn,

verschijnen er op de plaats waar een stremming of een notitie geldt informatie-icoontjes, waarop

geklikt kan worden om de inhoud te openen;

Varen doe je samen iconen kunnen aan of uitgezet worden;Varen doe je samen

Het tonen van de schaal waarop de kaart staat ingezoomd, en de transparantie van het

schaalvenster;

kaartinstellingen van het "format" van de lengte- en breedtegegevens: latitude en longitude in

graden, minuten en seconden óf in graden, minuten en decimale delen van een minuut óf in graden en

decimale delen van een graad;

de instelling van de lettergrootte van teksten in de kaart, die uit de PC-Navigo-database komen;

De instelling van de lettergrootte van de schaalmonitor;

De instelling van de kleur van de schaalmonitor (een dubbelklik op het kleurvakje opent het

kleurenpalet, waaruit men kan kiezen.)

2. Zoekproces-instellingen en plan-opties:

het vasthouden van een drietal instellingen in het zoekproces, nl de vertrekplaats en de

vertrekdatum en de bestemming; sinds versie 2014 kan hier ook de KLEUR van de stippellijn die de

route voorstelt worden aangepast aan de eigen voorkeuren. Bij een herstart kan men nu ook

verdergaan met de laatste reis.

3. Kunstwerkfilter-instellingen:

het instellen van details in het reisplan, in de pictogrammen en in de areaallijst: welke plaatsen en

objektsoorten wilt U wél, en welke niét, weergegeven zien. Het aan- of uitklikken van de betreffende

vakjes maakt de genoemde objekt-typen zichtbaar of onzichtbaar;

4. Diverse weergave-opties:

De weergave van afstanden, afmetingen en andere grootte-waarden kan worden omgeschakeld

van metrieke waarden (SI, meters, kilometers etcetera) naar "anglosaxoonse" of "imperiale" (mijl,

zeemijl, voet, inch) waarden.

Wie in de brandstof-module de meldings-dialoogschermen voor het bijwerken van de

resthoeveelheid heeft uitgechakeld, kan die HIER weer inschakelen;

Hier kunt u ook instellen welke instrumenten u aan de rechterkant wilt zien in zowel de reismodus

als in de navigatiemodus.

5. Het dynamisch routeplannen:

Het reisplan-proces in PC-Navigo kan worden gekoppeld aan de meetwaarden van de GPS. Als

die koppeling er is, kan het actuele reisplan door de GPS worden gecontroleerd én gecorrigeerd. Wie

voor deze correctie kiest, laat in feite de GPS controleren of een bepaald punt in de reis inderdaad op

de geplande tijd wordt gepasseerd.

Wijkt het passagetijdstip méér af dan de opgegeven waarde (die standaard op 10 minuten

afwijking staat) dan stelt de software voor om met de feitelijke passagetijd als uitgangspunt een

herberekening te maken voor de rest van de reis. Het kán immers zijn dat door een afwijkende

tijdplanning wijzigingen in de te volgen route wenselijk worden, en in ieder geval moet de te

verwachten aankomsttijd opnieuw worden vastgesteld;

Wie de voorgestelde correcties niet iedere keer opnieuw wil bevestigen, kan er voor kiezen de

wijzigingsvoorstellen al bij voorbaat te accepteren. PC-Navigo rekent dan gewoon volautomatisch

door, hoe het reisplan bijgesteld moet worden als gevolg van snellere of tragere voortgang.

Ook ZONDER geplande route is PC-Navigo in staat de voortgang door de vaarweg, waarin het

schip zich bevindt, te volgen. Dit kan door de GPS te laten bepalen in welke vaarweg men zich bevindt

en in de vaarrichting - tot aan het eerstvolgende belangrijke splitsingspunt - de details van de route

weer te geven. LET OP: bij deze weergave moet men nog altijd ZELF beslissen hoe de reis verloopt: de

GPS volgt immers de route maar tot aan het volgende keuzepunt!

Hier kunt u ook kiezen om het "wijzig navigatie-uren" scherm en de "waarschuwingsmonitor" te

negeren. Deze instellingen staan standaard juist.

6. De communicatie-parameters:

PC-Navigo kan communiceren met een STREMMINGENSERVER, waarop dagelijks alle geldende

stremmingen in het Europese vaarwegennetwerk worden vermeld, in een formaat dat PC-Navigo bij

het routeplannen kan inlezen. De server heeft zijn bijbehorende URL of IP adres. Bij wijzigingen of bij

langdurige storingen is het soms nodig deze adressen aan te passen; aanwijzingen daartoe vindt U

dan op de site van NoorderSoft.

7. De GPS-Monitor:

De GPS-Monitor is de weergave van de hoofd-waarden van het GPS-signaal: Breedte- en

Lengtegraad (Lat en Long), de Snelheid over de Grond (SOG) en de geschatte aankomsttijd (ETA)

kunnen worden in- of uitgeschakeld;

De zichtbaarheid (en de transparantie) van het schermpje zélf kan worden ingesteld;

De grootte van de tekens, waarmee de waarden worden getoond, en de kleuren, kunnen apart

worden ingesteld om te verzekeren, dat de waarden altijd goed leesbaar zijn tijdens het varen.

8. De AIS-Instellingen:

Van de AIS (Automatic Identification System) transponder kunnen sommige parameters

handmatig worden ingesteld (al is het meestal handiger de AIS na aansluiting zelf te laten zoeken naar

de juiste instellingen). Het betreft de COM POORT INSTELLINGEN (poort, snelheid, databits, stopbits,

parity en de synchronisatie), de keuze voor het gebruik van de interne GPS in plaats van een "losse"

GPS, het automatisch starten van de AIS, het gekozen bereik om de scheepspositie heen, het tonen

van de tekstlabels van de AIS, de grootte waarmee overige schepen worden afgebeeld, de

achtergrondkleur en de transparantie.

9. De GPS-Instellingen:

Ook van de GPS kunnen de instellingen handmatig worden aangepast: Compoort, snelheid,

databits, stopbits, parity en synchronisatie; ook het automatisch starten van de GPS kan worden aan-

en uitgezet. Tevens kan de "meldregel" van de GPS worden geselcteerd en kan de NMEA-positieregel

worden gekozen (dit om de compatibiliteit met sommige merken GPS te verbeteren). Zie daarvoor ook

de handleiding van Uw GPS ontvanger.

10. De Tracks-instellingen:

De GPS-tracks (de lijn die wordt gevormd door het volgen van de GPS-posities in de kaart)

kunnen worden weergegeven in de kaart; er ontstaat dan een zichtbare lijn die de koers aangeeft, die

het schip heeft gevolgd. Voor het opslaan van zo'n track kan men automatisch de naam van het

bestand laten bepalen, evenals de map waar het bestand moet worden opgeslagen. Ook de lijnkleur

en de dikte van de tracklijn kunnen hier worden ingesteld.

11. De ECDIS-instellingen:

De ECDIS viewer in PC-Navigo staat toe dat een aantal parameters aan eigen voorkeuren wordenaangepast: het gaat daarbij om het in of uitschakelen van de SOUNDINGS (dieptecijfers, zoals diesoms in maritieme en ruime wateren worden aangegeven), het in en uitschakelen van de SCAMIN(Minimum schaal waarbij sommige symbolen worden getoond, zoals boeien en bakens), de schaalwaarbij naar de detailkaart wordt overgeschakeld tijdens inzoomen, en de drie veiligheidsmarges(ondiep vaarwater, veilig vaarwater en diep vaarwater, zie ook het hoofdstuk INTELLIGENTE KAART.

Exporteren

PC-Navigo biedt de mogelijkheid om routes te EXPORTEREN:

1.Naar het dataformaat van Google-Earth. Daardoor is het mogelijk om het verloop van een route(INCLUSIEF de tijdstippen van de geplande passage bij ieder object) te tonen op de satellietfoto's vanGoogle Earth. Omdat dit formaat voor iedere Google-Earth-gebruiker bruikbaar is, kan de route dusook - bijvoorbeeld als bijlage bij een email - worden toegezonden aan anderen, die dan tot in zéérgroot detail het vaarplan van het schip kunnen volgen.

Er moet voor deze functie eerst een route gepland zijn. Als men dan op <EXPORTEREN NAARGOOGLE-EARTH> klikt komt men in een menu-boom, waarin men de doelmap (de map waar hetroutebestand opgeslagen moet worden) vindt; die kan desgewenst gewijzigd worden. Als men dejuiste map heeft aangegeven, klikt men op OK en de route wordt opgeslagen als Google-Earth (.kml)bestand.

Als men Google Earth open heeft, kan de aldus geexporteerde route worden geopend in Google,waarna de route als een witte lijn met daarop alle te passeren punten op de wereldbol verschijnt;Google zoomt doorgaans automatisch in op het eindpunt van de route. Door op één van deroutepunten te klikken, ziet de gebruiker het geplande tijdstip van de passage ter plaatse.

Bezoekers, of andere partijen die willen weten hoe het reisplan van het schip verloopt, kan men zo opzéér eenvoudige wijze tot in detail informeren over de voorgenomen verplaatsingen, en opstappers ofaflossend personeel kan hun plannen precies op het vaarplan van het schip afstemmen.

2.Naar PC-Navigo's MOBILE SERVER. Het exporteren van een geplande route naar deze speciale servervan NoorderSoft maakt het mogelijk die route MET alle bijbehorende gegevens, bebakening en anderedetails te importeren op een Android apparaat waarop PC-Navigo-Mobile draait. Zie voor verdereuitleg van de werking van PC-Navigo-Mobile de helpschermen van die app. De app is inmiddelsniet meer verkrijgbaar, maar de optie om te uploaden is nog beschikbaar.

Sluiten

Als U op SLUITEN klikt, wordt PC-Navigo afgesloten, en worden alle instellingen in het programmadie U niet specifiek heeft opgeslagen, gewist voor nieuw gebruik.

Bewerken

In het hoofdmenu BEWERKEN zijn alle functies samengebracht, die te maken hebben met denautische, plaats- en tijd-keuzes van de gebruiker: zijn keuze van het schip en de afmetingendaarvan, zijn keuze van de datum en tijd van vertrek en van de dagelijkse hoeveelheid vaar-uren, enook zijn keuze van vertrekplaats, bestemming, plaatsen die hij per se wil aandoen en plaatsen die hijjuist wil vermijden. Het zijn alle gegevens, die PC-Navigo vooraf nodig heeft om voor U aan het werkte kunnen.

Om te begrijpen hoe het route-zoeken in PC-Navigo werkt, is het van belang te weten welke zaken erminimaal opgegeven moeten worden:

het schip moet worden opgegeven, opdat de computer weet op welke afmetingen hij de

vaarwegen moet goed- of afkeuren;

de vertrekplaats en de bestemming moeten in ieder geval worden opgegeven om de computer

duidelijk te maken, tussen welke twee plaatsen hij een verbinding moet bepalen;

en de vertrekdag en -tijd, alsmede de dagelijkse begin- en eindtijd van de vaart, moeten wordenopgegeven om de computer te kunnen laten berekenen op welk tijdstip het schip waar zal zijn.

In dit menu staan de volgende submenu's tot Uw beschikking:

Scheepsgegevens Bepaal Vertrek Bepaal Bestemming Voeg "Via"-plaats toe Voeg "Mijden"-plaats toe Tijdplanning

Scheepsgegevens

Als U op SCHEEPSGEGEVENS klikt, wordt er een venster met tab-bladen geopend, waarop alle door Uooit ingevoerde vaartuigen en samenstellen zichtbaar zijn. U kunt één van de hier vermelde schepenmet een klik selecteren en onder in het scherm met de knop aangeven: "dit schip gebruiken". Deafmetingen en snelheid van het gekozen schip worden dan in het geheugen gezet voor dereisplanning. U kunt ook aangeven, dat U het gekozen schip als Uw "standaardschip" wil instellen: decomputer onthoudt dan voor een volgende keer, dat U met dit schip vaart.

Om een nieuw schip aan de lijst toe te voegen, klikt U op "toevoegen". U komt dan in een hulpschermwaarin de meest gebruikelijke scheepstypen en -afmetingen met hun meest gangbare maten al zijnopgesomd. Door op één van de schepen te klikken kiest U een schip, dat dan in het vlootschermverschijnt. Als U op Uw categorie hebt geklikt, komt U terug in het venster, waarop alle relevante

gegevens van dat scheepstype vermeld staan. De bij de categorie horende standaardgegevens zijn alingevuld, maar kunnen naar believen gewijzigd worden.

In het tweede tab-blad van het scherm, VAARWIJZE, kiest U, tot welke categorie Uw schip behoort(wat belangrijk kan zijn voor onderscheid in bedieningstijden) en of U op zondagen wenst stil teliggen. Ook kan, voor de beroepsvaart, een "exploitatiewijze" of "vaarregime" worden ingegeven: ditzijn de door de vaartijdenwet bepaalde dagelijkse uren, dat een schip in functie van z'n bemanningmag varen. De corresponderende tijden worden onder de gemaakte keuze zichtbaar. U kunt deze naarbelieven aanpassen: de wijzigingen worden automatisch ook doorgevoerd in de tijdplanning.

U moet óók opgeven, of het betreffende schip wel of niet geschikt is voor de vaart over open zee. Isdat niet het geval, dan worden bij het zoeken van routes de zee-verbindingen buiten beschouwinggelaten. Dat kan overigens resulteren in de onmogelijkheid om tussen twee opgegeven plaatsen eenbevaarbare route te vinden: als de twee plaatsen NIET via binnenwater verbonden zijn, zal geen routekunnen worden vastgesteld.

Bij de keuze om zeevaartroutes wel of niet mee te wegen, bestaat de mogelijkheid om vaart over zee"beperkt" toe te staan. Dat dient om een voorkeur van een bepaalde sterkte op te geven vóór - oftégen - vaart over zee. Hoe groter de in het veld ernaast opegegeven "handicap", des te mindervoorkeur zal worden gegeven aan het varen van afstanden over zee. Een "handicap" van minder dan 2geeft dus een "lichte" voorkeur aan routes binnendoor, terwijl een handicap van 8, 9 of 10 alléénroutes (deels) over zee plant als de bestemming écht niet anders bereikt kan worden. De "handicap" isdoor de gebruiker instelbaar.

Het derde tab-blad, BRANDSTOF, biedt de mogelijkheid om de brandstof-verbruikscijfers en detankinhouden van het schip op te geven. Tijdens de reis kan dan worden bijgehouden, hoe deverhouding tussen voorraad en verbruik zich ontwikkelt, en er kan een waarschuwing worden gegevenals blijkt dat er te veel vaaruren verstrijken zonder dat er brandstof is aangevuld.

In het tabblad BRANDSTOF kan in vier kolommen de relatie worden weergegeven tussen deVAARSNELHEID, het aantal OMWENTELINGEN PER MINUUT, het BRANDSTOFVERBRUIK en hetontwikkelde VERMOGEN. Door deze parameters te onderscheiden naar verschillende minima, maximaen tussenliggende waarden kan vrij nauwkeurig een voorspelling worden gedaan van hetbrandstofverbruik dat voor een reis nodig zal zijn, inclusief de eventuele gevolgen van het sneller oflangzamer varen van hetzelfde traject.

De tank of tanks (men kan ingeval van meerdere tanks naar believen tanks toevoegen) wordenafzonderlijk zichtbaar gemaakt in de TANKMONITOR, zodat men naar believen het verbruik vanbrandstof vanuit één of meerdere tanks zichtbaar kan maken en ook de bijbehorende waarschuwingenkan krijgen - desgewenst per tank - dat de resterende hoeveelheden kritisch worden.

Het vierde tab-blad, SCHEEPSVORM, is bedoeld om de vorm, waarmee het betreffende schip wordtafgebeeld in het scherm, aan te passen aan de werkelijkheid. Door op te geven, over hoeveel metersde scheepsromp "verloopt" (geleidelijk aan smaller wordt) aan de boeg- en hekzijde, kan een tekeningvan het schip globaal worden afgestemd op de werkelijke vorm. Ook kan de exacte positie van deGPS-antenne op het schip worden opgegeven (gerekend in meters vanaf de bakboordzijde en vanaf deachtersteven!). Vooral bij grotere schepen is dit belangrijk, omdat de juiste weergave van de positievan het schip in de vaarweg ervan afhangt.

Tot slot kan in dit vierde tabblad nog worden ingesteld of men afstandsringen op de kaart wilweergeven en zo ja, hoe veel en op welke onderlinge afstand. Het tonen van afstandsringenvergemakkelijkt het inschatten van afstanden waarmee men obstakels en andere schepen passeert.

Het vijfde tabblad biedt de mogelijkheid om een SYMBOLISCHE scheepsvorm te kiezen, bedoeld voordie situaties, waarbij de kaart te ver is uitgezoomd om nog iets van de scheepsvorm-op-schaal tekunnen herkennen. In die gevallen kan een punt- of pijlvorm worden afgebeeld, met een zelfgekozenkleur en grootte, om zeker te zijn van een duidelijke weergave in de kaart.

Als U alle rubrieken ingevuld hebt, kunt U het venster weer sluiten. Van ieder vaartuig worden devolgende gegevens daadwerkelijk gebruikt in PC-Navigo: de lengte, de breedte, de (geladen) hoogte,

de diepgang, de kruissnelheid, het onderscheid tussen beroeps- of pleziervaart, de vraag of erzondagsrust gehouden wordt, de geschiktheid voor vaart over open zee en de exploitatiewijze.

Als U van een schip eenmaal de precieze gegevens heeft ingevoerd, wordt dit schip met dezegegevens automatisch toegevoegd aan Uw vlootlijst. Een volgende keer kunt U dit schip ook directvanuit de vlootlijst selecteren door op de overeenkomstige knop links onder in het scherm te klikken.

Bepaal Vertrek

Als U op BEPAAL VERTREKPLAATS klikt, verschijnt een venster, waarin U (een deel van) de naam vaneen stad, dorp, ligplaats, sluis, brug, kade of ieder ander object kunt intypen. U hoeft zich daarbijgeen zorgen te maken over hoofd- of kleine letters en over accenten (A=Ä=a=á=à=ä=â). Als U dejuiste spelling niet weet, kunt U ook een DEEL van de naam intypen, b.v. "Ouden" voor Oudenaerde of"geveen" voor Hoogeveen, etc.

De vertrekplaats kan ook op talloze andere plaatsen in het programma worden bepaald (o.m. inBLADEREN, ZOEKEN enzovoort). Ook in de overzichtskaart kan een vertrekplaats worden opgegeven,door rechts in het scherm onder "Vertrek" op de knop "Locatie" te klikken.

De vertrekplaats is noodzakelijk voor iedere vorm van berekening, of het nu een route of een areaalbetreft. Zonder een vertrekplaats in te voeren, kunt U PC-Navigo uitsluitend gebruiken om erin teBLADEREN.

De vertrekplaats die gekozen is wordt zichtbaar in het overzichtskaartscherm, namelijk in het veld"Vertrek" onder de locatieknop. Met die locatieknop kunt U de vertrekplaats ook wijzigen.

LET OP: De keuze van vertrekplaats en/of bestemming kan al direkt leiden tot een onbevaarbareroute, indien de gekozen plaats aan een vaarwater ligt dat voor het betreffende schip onbereikbaar is.Een binnenschip dat als vertrekplaats een der Amsterdamse grachten opgeeft, zal die gracht niet eenskunnen verlaten vanwege te lage bruggen of te smalle doorvaarten. Let er bij de keuze vanvertrekplaats en bestemming dus altijd op, dat die plaats aan een vaarwater ligt, waar schepen vandie afmetingen uit de voeten kunnen! Het vaarwater staat ACHTER de gevonden plaatsen vermeld.Kies bij twijfel dus voor zo ruim mogelijk vaarwater (in het voorbeeld van Amsterdam dus eerder hetNoordzeekanaal of het Binnen-IJ dan de Keizersgracht).

Bepaal Bestemming

Als U op BEPAAL BESTEMMING klikt, verschijnt een venster, waarin U (een deel van) de naam van eenstad, dorp, ligplaats, sluis, brug, kade of ieder ander object kunt intypen. U hoeft zich daarbij geenzorgen te maken over hoofd- of kleine letters en over accenten (A=Ä=a=á=à=ä=â). Als U de juistespelling niet weet, kunt U ook een DEEL van de naam intypen, b.v. "Ouden" voor Oudenaerde of"geveen" voor Hoogeveen, etc.

De plaats van bestemming kan ook op talloze andere plaatsen in het programma worden bepaald(o.m. in BLADEREN, ZOEKEN, enzovoort) .Ook in de overzichtskaart kan een bestemming wordenopgegeven, door rechts in het scherm onder "Bestemming" op de knop "Locatie" te klikken.

De plaats van bestemming is noodzakelijk voor de berekening van een route; als U uitsluitend eenareaal wil vaststellen, hoeft U géén plaats van bestemming op te geven.

De plaats van bestemming die gekozen is wordt zichtbaar in het overzichtskaartscherm, namelijk in

het veld "Bestemming" onder de locatieknop. Met die locatieknop kunt U de bestemming ook wijzigen.

LET OP: De keuze van vertrekplaats en/of bestemming kan al direkt leiden tot een onbevaarbareroute, indien de gekozen plaats aan een vaarwater ligt dat voor het betreffende schip onbereikbaar is.Een binnenschip dat als vertrekplaats een der Amsterdamse grachten opgeeft, zal die gracht niet eenskunnen verlaten vanwege te lage bruggen of te smalle doorvaarten. Let er bij de keuze vanvertrekplaats en bestemming dus altijd op, dat die plaats aan een vaarwater ligt, waar schepen vandie afmetingen uit de voeten kunnen! Het vaarwater staat ACHTER de gevonden plaatsen vermeld.Kies bij twijfel dus voor zo ruim mogelijk vaarwater (in het voorbeeld van Amsterdam dus eerder hetNoordzeekanaal of het Binnen-IJ dan de Keizersgracht).

Voeg "Via"-plaats toe

Op dezelfde manier als U vertrek en bestemming heeft bepaald, kunt U plaatsen opgeven, die U op Uwroute wil aandoen of waarlangs U de route per se wilt laten lopen. In PC-Navigo worden die kortweg"via-plaatsen" genoemd. Ook via-plaatsen kunt U elders in het programma markeren met behulp vande rechter muistoets. In het overzichtskaartscherm kunt U "Via"-plaatsen toevoegen door rechts onder"Via" op de "+" te klikken en in het dialoogscherm de gezochte naam op te geven.

Via-plaatsen moeten altijd opgesomd staan IN DE VOLGORDE, WAARIN ZE MOETEN WORDENAANGEDAAN! De route, die PC-Navigo berekent, loopt dus van de vertrekplaats naar een eventuelevia-plaats 1, vandaar naar een eventuele via-plaats 2, enzovoort, tot er alleen nog de bestemmingresteert. U kunt in het veld, waarin de via-plaatsen opgenoemd staan, ook gemakkelijk "slepen": Ugaat op een plaats staan, die niet in de juiste volgorde staat en U drukt de linkermuitstoets in enhoudt deze ingedrukt. Dan "sleept" U de betreffende plaatsnaam naar de juiste plaats in de rij en daarlaat U de linker muistoets weer los. De lijst wordt dan veranderd en de versleepte plaats komt in depositie te staan waar U hem naartoe hebt gesleept.

LET OP! Als U eenmaal een of meer Via-plaatsen opgegeven heeft, moet U niet vergeten die ook weerweg te halen als U in dezelfde sessie ook nog andere routes wil laten berekenen. In hetoverzichtskaartscherm kunt U viaplaatsen óók één voor één opheffen met behulp van het "-"knopjenaast de lijst van viaplaatsen.

Een viaplaats die gekozen is, wordt zichtbaar in het overzichtskaartscherm, namelijk in het veld "Via".Door op één der Viaplaatsen te gaan staan en op het min-teken te klikken, kan een viaplaatsverwijderd worden. Door op het plus-teken te klikken, kan er een viaplaats worden toegevoegd (oftussengevoegd).

Zodra er méér dan twee via-plaatsen opgegeven worden, worden de opgegeven plaatsen weergegevenin een overzichtsscherm van de via- en vermijden-plaatsen. In dat scherm kan willekeurig wordengewist en/of aangevuld om de precieze detaillering van een lange route gemakkelijk te kunnenaanpassen.

LET OP: Ook de keuze van een via-plaats kan al direkt leiden tot een onbevaarbare route, indien degekozen plaats aan een vaarwater ligt dat voor het betreffende schip onbereikbaar is. Een binnenschipdat als via-plaats een der Amsterdamse grachten opgeeft, zal die gracht niet eens kunnen verlatenvanwege te lage bruggen of te smalle doorvaarten. Let er bij de keuze van viaplaatsen dus altijd op,dat die plaats aan een vaarwater ligt, waar schepen van die afmetingen uit de voeten kunnen! Hetvaarwater staat ACHTER de gevonden plaatsen vermeld. Kies bij twijfel dus voor zo ruim mogelijkvaarwater (in het voorbeeld van Amsterdam dus eerder het Noordzeekanaal of het Binnen-IJ dan deKeizersgracht).

Onderbrekingen

In de planning van een reis kunnen voorgenomen onderbrekingen worden opgegeven. De reis wordtdan op een bepaalde plaats voor een opgegeven aantal uren (of zelfs dagen en uren) onderbroken,onafhankelijk van het tijdstip van aankomst ter plaatse (dit in tegenstelling tot de tijdcorrectie, waarbijde reis tot een voorgenomen tijdstip wordt onderbroken, los van het tijdstip van aankomst terplaatse). Bij de onderbreking voor een vastgestelde tijdsduur gaat de klok als het ware pas lopen ophet moment van aankomst.

Onderbrekingen kunnen worden opgegeven voor activiteiten, die een vooraf bekende hoeveelheid tijdvergen, b.v. (deel)losactiviteiten of verplichte rustpauzes conform het vaartijdenbesluit (voor deberoepsvaart), museumbezoek of attractie-bezoek (voor de watersport), of bunker-, fourageer- ofreparatiewerkzaamheden onderweg. Na aankomst ter plaatse gaat de opgegeven tijdsduur van deonderbreking in, en na verloop van de opgegeven tijd wordt de reis hervat.

Onderbrekingen kunnen met de || toets (Pauzetoets) naast de Via-plaatsen in het detailscherm wordenopgegeven: in het dialoogscherm dat verschijnt kan het aantal dagen (etmalen) en het aantal urenworden opgegeven.

Voeg "Mijden"-plaats toe

Als er plaatsen zijn, die U beslist NIET wil aandoen, kunt U deze plaatsen op dezelfde manier als devertrekplaats, de bestemming en de via-plaatsen opgeven. Ook in het overzichtskaartscherm kunt U,met het "+" teken naast Vermijden, het dialoogschermpje openen waarin U een te vermijden plaatskunt zoeken. De volgorde is bij de te vermijden plaatsen niet van belang. Ook de te vermijdenplaatsen kunt U elders in het programma nog markeren met behulp van de rechter muistoets. En ookbij de te vermijden plaatsen moet U erom denken ze weer te verwijderen als U in dezelfde sessieandere routes wilt laten berekenen.

Het opgeven van te vermijden plaatsen kan handig zijn als U persoonlijke voorkeur heeft voor eenbepaald vaargebied. Wie van Nederland naar Frankrijk wil varen, maar de Rijn wil vermijden om b.v.de loodsplicht te ontlopen of de zware tegenstroom te vermijden, geeft een plaats ergens tussenLobith en Wesel op als te vermijden plaats, en PC-Navigo zal deze vaarweg "blokkeren", zodat vanzelfde alternatieven verschijnen.

Een te vermijden plaats die gekozen is, wordt zichtbaar in het overzichtskaartscherm, namelijk in hetveld "Vermijden". Door op één der te vermijden plaatsen te gaan staan en op het min-teken teklikken, kan een plaats verwijderd worden. Door op het plus-teken te klikken, kan er een plaatsworden toegevoegd (of tussengevoegd).

Zodra er méér dan twee mijden-plaatsen opgegeven worden, worden de opgegevenplaatsen weergegeven in een overzichtsscherm van de via- en vermijden-plaatsen. In datscherm kan willekeurig worden gewist en/of aangevuld om de precieze detaillering vaneen lange route gemakkelijk te kunnen aanpassen.

Tijdplanning

Om de computer te melden vanaf welke datum en tijd hij moet gaan rekenen, kunt U in eendialoogvenster opgeven, op welke datum en tijd Uw vertrek gepland staat. Als Uw reis meer dan eendag zal duren, kunt U ook Uw dagelijkse vertrektijd en Uw dagelijkse afmeertijd opgeven, zodat decomputer weet met hoeveel dagelijkse vaaruren er gerekend moet worden voor de voortgang.

PC-Navigo is voorzien van de betreffende regelingen in de vaartijdenwet, waarin behalve metvertrektijd en dagelijkse begin en eindtijd ook rekening gehouden zal worden met exploitatiewijze,vaargebruiken en eigen voorkeuren. De bij het schip behorende exploitatiewijze, die bijscheepsgegevens is ingevoerd, leidt tot een standaard-instelling van de dagelijkse begin- en einddtijdvan de vaart: ononderbroken ingeval van volcontinubedrijf, beginnend om respectievelijk 05:00, 06:00of 07:00 uur en eindigend om respectievelijk 19:00, 22:00 en 23:00 uur voor alléénvaart, dagvaart ensemi-continuvaart. Ook eigen vaarschema's kunnen per schip worden opgegeven.

LET OP: als in de vaarregimes van een schip wijzigingen worden doorgevoerd, overschrijven die de inde tijdplanning opgegeven dagelijkse vaartijd! Andersom laat de in de tijdplanning gewijzigdedagelijkse vaartijd de tijden van de vaarregimes ongemoeid! Dit om te vermijden, dat een schip meteen vast vaarregime "per ongeluk" van nieuwe vaartijden zou worden voorzien terwijl dat op grondvan de wetgeving niet mag. Wijzigt U daarom tijden die bij het vaarregime horen altijd in hetscheepsscherm, zodat U zeker weet dat dit schip steeds met de juiste tijden gepland wordt.

PC-Navigo kan niet alleen met een dag en tijd van vertrek rekenen (om daaruit de "geschatteaankomsttijd" ofwel Estimated Time of Arrival [E.T.A.] te berekenen), maar óók andersom: men kande gewenste dag en tijd van aankomst opgeven (de zogenaamde Required Time of Arrival of R.T.A.)waarna PC-Navigo berekent, op welke dag en tijd er moet worden vertrokken om die aankomst tehalen (en dat tijdstip heet de Required Time of Departure [R.T.D.] ofwel de vereiste tijd van vertrek).Door naar keuze vanuit het Vertrektijdstip of het Aankomsttijdstip te rekenen, kunt U de ene of deandere berekening gebruiken. De keuze kan ofwel in het tijdplanningscherm worden gemaakt(linksboven in het scherm) óf door de tijd hetzij onder de Vertreklocatieknop, hetzij onder deBestemminglokatieknop in het detailscherm recht in te vullen: de bovenste laat rekenen vanaf hetvertrekpunt (en berekent dus de ETA), de onderste vanaf het tijdstip van aankomst en die berekentdus de RTD, de vereiste tijd van vertrek.

LET OP: het verschuiven van de opgegeven vertrek- of aankomsttijd leidt niet altijd tot eenzelfdeverschuiving van de samenhangende aankomst- en vertrekdatum. Door onderweg optredendesluitingen van bruggen en/of sluizen treedt vaak een "sprongsgewijze" verschuiving op. Zo zal bij eenbrug of sluis die op zondag niet wordt bediend, als het schip daardoor wordt opgehouden, bij eenverschuivende vertrektijd de aankomsttijd langdurig gelijk blijven, en andersom.

Behalve vertrek- of aankomstdatum en -tijd en dagelijkse begin- en eindtijd van de vaart moet degebruiker óók nog opgeven, van welk soort passagemogelijkheid van bruggen en sluizen hij gebruikwil maken: alléén van reguliere bediening, of óók van bediening waarvoor een voorafgaand verzoeknodig is. Van die laatste categorie kan dan ook nog worden beslist, of daarvan alleen gebruik gemaaktzal worden als dat zonder kosten kan, of ook als ervoor betaald moet worden. Ingeval voor dat laatstegekozen wordt, worden alle passagemogelijkheden benut, die bij de betreffende soortvaarweggebruiker (beroeps- of pleziervaart) mogelijk zijn.

LET OP: in sommige regio's (waaronder vrijwel ALLE kleinere vaarwegen in Frankrijk) moetALTIJD vooraf worden aangemeld als men een of meer sluizen wil passeren. Als menaangeeft géén gebruik te willen maken van bediening na voorafgaand verzoek, zal men indeze regio's dus NERGENS doorgelaten worden. Daarom verdient het aanbeveling om bijeerste planning het gebruik willen maken van bediening op verzoek in te schakelen, om tevoorkomen dat men routemogelijkheden over het hoofd ziet.

In de tijdenschema's zijn de tijden, waarop alléén voor beroepsvaart of alléén voor watersport passagemogelijk is afzonderlijk opgenomen. Daarom heeft óók het scheepsgegevens-scherm invloed op deberekende tijdplanning. Veelal zullen namelijk verschillende tijden gelden voor de twee categorieën, enbovendien zijn de regelingen voor bediening op verzoek veelal verschillend.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

---------------------

LET OP: Het opgeven van Uw vaar-uren kan grote verschillen in route tot gevolg hebben: iemand dievolcontinu vaart, zal eerder over vaarwegen worden geleid, waar geen sluizen of bruggen zijn die devaart belemmeren, terwijl iemand, die slechts op bepaalde uren vaart, soms nauwelijks gehinderdwordt door de nachtsluiting van sluizen en bruggen. Maar ook zijn beperkingen in vaaruren somsobstakels: een jachtschipper die van 9 tot 17 vaart, maar die te hoog is voor de route doorAmsterdam, zal bv. nooit binnen zijn vaar-uren door die stad kunnen, omdat de spoorbruggen alleendes nachts worden bediend. PC-Navigo voert daarom, ingeval een route niet direct gevonden wordt,altijd een extra rekenslag uit om vast te stellen, of buiten de opgegeven tijden wél doorvaart mogelijkis.

Beeld

Alle weergave-typen van PC-Navigo zijn opgenomen onder het hoofdmenu BEELD. Voor sommigeweergave-typen moet er eerst een route berekend zijn (zoals voor Pictogrammen en voor Reisplan).Andere zijn ook voordien al te gebruiken.

De OVERZICHTSKAART is de standaard-weergave van PC-Navigo. Alle gegevens, die het resultaatzijn van een berekende route, kunnen geïntegreerd in de overzichtkaart worden afgebeeld, soms alskaart-object, soms als symbool in het naast de kaart getoonde hulpscherm. Daardoor ziet men metéén oogopslag alle belangrijke gegevens van de af te leggen route in beeld.

Naast het overzichtskaartscherm heeft U nog de volgende submenu's ter beschikking:

Pictogrammen Reisplan Niveaugrafiek Afmetingengrafiek Bladeren Maximale afmetingen / Reissamenvatting WaarschuwingsmonitorVoorafgaande verzoeken Areaalkaart Areaallijst StremmingenoverzichtToon stremmingen op de kaartGrib FilesAIS-lijstGPS-MonitorSchaalBrandstofmonitor

ENC-Viewer

De ENC-Viewer is de bekende Inland-ECDIS Viewer van PC-Navigo, waarin ENC's of Inland-ECDISkaarten (vectorkaarten) zichtbaar gemaakt kunnen worden. De viewer toont bij voldoende verinzoomen de Elektronische Navigatiekaarten (ENC's) waarin de navigatiedetails van de vaarweg

opgenomen zijn. Een uitgebreide beschrijving van het ENC-principe vindt U in het hoofdstuk PC-Navigo-ENC.

De ENC-Viewer toont de navigatiekaarten in een weergave die het meest doet denken aan de aloudemaritieme (zee-)kaarten. De kaarten worden volgens de zogenaamde Inland-ECDIS standaard overalter wereld op dezelfde wijze gepubliceerd, in principe door (en onder verantwoordelijkheid van) devaarwegbeheerder van het betreffende vaarwater. Het zijn dan ook de equivalenten van de"goedgekeurde zee-kaarten" voor de binnenwateren.

Schaal

De in PC-Navigo gebruikte instelling van de schaal kan in een klein monitorschermpje wordenweergegeven, zodat men altijd in beeld heeft op welke schaal de kaart ingesteld staat. Dezeschaalmonitor kan naar iedere willekeurige plaats op het beeldscherm worden gesleept.

Overzichtskaart - besturing

Het OVERZICHTSKAART-scherm is het belangrijkste scherm van PC-Navigo. U krijgt er de kaartvan de binnenvaarwegen op te zien. Als er al een route is berekend, staat deze in contrasterendekleuren in deze kaart weergegeven; is er nog geen route berekend, dan zijn alle vaarwegen in dekaart blauw.

LET OP: Deze overzichtskaart is in uitgezoomde vorm géén navigatiekaart, maar uitsluitend bedoeldom er het verloop van de route op af te beelden. Wie met behulp van PC-Navigo wil navigeren, dientdaartoe de ENC-detailkaarten te gebruiken door ver genoeg in te zoomen.

Als op PC-Navigo wordt genavigeerd, kan desgewenst het kaart-gedeelte van het scherm "full-screen" (d.w.z. beeld-vullend) worden gemaakt met behulp van de F-11 toets of met behulp van de

FULL SCREEN KNOP .

Als een route berekend is - en dat is automatisch het geval als alle benodigde opgaven (vertrek,bestemming, scheepskeuze en datum en tijd) gedaan zijn - kunt U het verloop van die route in dekaart bezien. Het verloop van de route staat in contrasterende kleur afgebeeld in de vaarwegenkaart.Nadere bijzonderheden - namelijk het geselecteerde schip, de opgegeven 'zoek-criteria', devertrekplaats, eventuele te vermijden plaatsen en viaplaatsen, de bestemming en het 'soort' route, datberekend is - staan afgebeeld in een hulpscherm rechts naast de kaart.

Mocht U bij nader inzien bedenken, dat er redenen zijn waarom U de voorkeur voor een iets andereroute zou hebben, dan kunt U dit desgewenst nog kenbaar maken door via- of mijden-plaatsen toe tevoegen, door een ander soort route te laten berekenen, of door Uw vertrekplaats en/of bestemming

aan te passen.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Boven de kaart treft U 32 knoppen aan. U kunt zelf knoppen verwijderen en toevoegen.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

De vijf meest linkse knoppen dienen voor het openen en bewaren van eenmaal berekende routes:

De eerste knop dient om een Nieuwe Route toe te voegen. In het rechter detailscherm

wordt de nieuw te bewerken route als een nieuw tabblad getoond. De eerdere routes blijven onder hun

eigen tabblad bewaard. U kunt nieuwe plaatsen opgeven en nieuwe keuzes instellen.

Met de tweede knop kunt U een eerder opgeslagen route openen. De opgeslagen route

wordt dan opnieuw ingelezen en afgebeeld, en U kunt er verder mee werken en desgewenst opnieuw

wijzigingen in aanbrengen.

Met de derde knop kunt u de route sluiten. Eerst wordt gevraagd of u de route op wilt

slaan.

Met de vierde knop kunt U de huidige route opslaan. De route wordt dan weggeschreven

naar een bestand, waaraan U een naam naar keuze kunt geven. Dat bestand kunt U later weer openen

om met de route verder te werken.

Met de vijfde knop kunt U het kaartbeeld van een route opslaan als 'bitmap' (U kunt er dein het scherm afgebeelde kaart mee "exporteren" als een zogenaamd "bitmap"-bestand, dat is degrafische afbeelding van het kaartbeeld, dat U in een grafisch programma eventueel verder kuntbewerken, aanpassen of afdrukken. In tegenstelling tot de door PC-Navigo in beeld getoonde kaart(een zogenaamde "vector"-kaart waarin alle gegevens afzonderlijk worden ingetekend) is de bitmap-kaart een gewone afbeelding, die daardoor ook met relatief weinig geheugengebruik gemakkelijkopgeslagen kan worden).

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

De volgende vijf knoppen zijn voor de 'besturing' van de kaart :

U klikt voor het INzoomen eerst op de knop met het vergrootglas en daarna zet U met de

linker muistoets een "vierkant" op dat deel van de kaart dat U wilt vergroten op de kaart: op de

linkerbovenhoek van die uitsnede houdt U de linker muisknop ingedrukt, waarna U de muis naar de

rechterbenedenhoek "sleept". Er tekent zich een vierkant af op de kaart. Zodra U de muis loslaat,

wordt het uitgesneden vierkant getekend. U kunt óók stapsgewijs inzoomen met de "+" toets. Voor

het UITzoomen doet U hetzelfde, maar nu door het vierkant van rechts onder naar links boven te

slepen (dus precies andersom als voor het inzoomen). De vroegere aparte knoppen voor in- en

uitzoomen hebben al in PC-Navigo 2013 plaats gemaakt voor één knop met dezelfde twee functies.

In- en uitzoomen kan óók met de PLUS en MIN tekens op het numerieke toetsenbord of met het

scrollwieltje van de muis.

Naast de in- en uitzoom-knop bevindt zich een knop voor een instelbare schaal: daarmee

kan PC-Navigo de kaart afbeelden op een schaalgrootte tussen 1 : 5.000 en 1 : 15.000.000. Een

schaal-aanduiding kan in beeld worden gezet met het menu BEELD, SCHAAL.

Een knop met een globe in de afbeelding is bedoeld om in één stap te kunnen inzoomen

naar het niveau van een geplande route: PC-Navigo kiest voor een zoomfactor, die de gehele route

duidelijk in beeld brengt.

De vierde knop, waarop een kruis zichtbaar is dat alle kanten op wijst (voorheen stond het

"grijphandje" in deze knop) dient om de kaart zijwaarts te "verslepen": door eerst op deze knop te

klikken en daarna de linkermuistoets ergens op de kaart in te drukken en ingedrukt te houden, kunt U

de kaart verslepen. U beweegt de muis, met ingedrukte knop, een stukje naar links of rechts of boven

of beneden, waarna U de linkermuisknop los laat. De kaart wordt dan opnieuw getekend, verschoven

over de afstand waarover U hebt "gesleept".

De vijfde knop, met daarin de letter T van TEKST, dient om de meeste tekstlabels vankaart-objecten in- en uit te kunnen schakelen (zoals teksten bij kaartobjekten, boeien, bakens, dorpenen andere ENC-kaartelementen). Deze functie kan de overzichtelijkheid van de kaart met één klikverbeteren op plaatsen waar de labels de kaart te veel bedekken.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

De volgende vijf knoppen zijn voor de 'interactie' tussen de gebruiker en de kaart :

De eerste knop is de informatie-knop: door er eerst op te klikken en dan uit het submenu,

dat zich opent, te kiezen WELK TYPE INFORMATIE U wil inzien (U kunt kiezen uit

JACHTHAVENGEGEVENS, FOTO'S, NOTITIES, STREMMINGEN, ENC-INFORMATIE, GETIJ, VAREN DOE JE

SAMEN en NTS BERICHTEN) en dan naar bijvoorbeeld een foto-icoon of een berichten-icoon in de

kaart te gaan en erop te klikken, opent men de "achterliggende" informatie, dus de foto of het bericht.

(NB: Sommige informatie, zoals de jachthaven database, wordt niet standaard geleverd maar kan

optioneel worden bijbesteld);

De tweede knop, met het "vingertje", dient om in de kaart plaatsen en objekten te kunnen

"aanwijzen". U klikt eerst op de knop en daarna wijst U met het vingertje zo precies mogelijk een

gewenste plaats aan (dat kan bijvoorbeeld de plaats zijn die U als vertrekpunt wilt aanwijzen, of Uw

bestemming). Als U op die plaats klikt met de linkermuisknop, "zoekt" PC-Navigo de plaatsen en

objecten, die binnen een bepaalde straal rondom de aangewezen plaats liggen. De straal kunt U onder

VOORKEUREN opgeven. Uit de lijst van plaatsen en objecten die verschijnt, kunt U de plaats of het

object van Uw keuze aanklikken, en dat met de knop <MARKEREN> als Uw vertrek, bestemming, via-

plaats of te vermijden plaats. Als er geen lijst verschijnt, liggen er geen plaatsen of objecten in de

opgegeven straal rondom de aangewezen plaats; klikt U dan iets verderop nog eens of zoomt U een

beetje in in de kaart;

De derde knop, is de PLAATS-SELECTIE-KNOP: als U erop klikt en U klikt vervolgens op een

plaats in de kaart in de buurt van een punt dat U als VERTREKPLAATS of als BESTEMMING of als VIA-

PLAATS wil selecteren, dan zoomt EERST de kaart in tot dichter bij die plaats, waarna U met NOG een

klik zo precies mogelijk een punt kunt aanwijzen. Het EERSTE punt wordt als VERTREKPLAATS

genomen, het TWEEDE punt als bestemming, een eventueel DERDE en volgende punt worden VIA-

PLAATSEN. Zo kunt U met slechts enkele muisklikken een complete route plannen.

De vierde knop, waarin een "vlag" dient om de met de PLAATS-SELECTIE-KNOP

aangegeven punten nog te kunnen verplaatsen (verslepen): klik op de vlag en vervolgens op de vlag

in de kaart die naar Uw oordeel niet precies op de juiste plaats staat. Versleep de vlag naar de juiste

plaats door de linker muisknop ingedrukt te houden en laat deze knop los op de plaats waar de vlag

moet komen.

De vijfde knop, de pijl die naar een route-detail wijst, zorgt ervoor dat in de "Route varen"stand de details van een specifieke plaats in de route in het hulpscherm rechts worden geplaatst: alsmet de muis of met de GPS-besturing een bepaalde plaats in de route wordt aangegeven, toont PC-Navigo rechts de detailinformatie van het betreffende punt: de vaarwegklasse, het waterpeil, demaximale afmetingen, de vaarwegnaam ter plaatse, de al gevaren afstand, de nog te varen afstand,de naam van het betreffende object, de passagetijd, de beschikbare doorvaartafmetingen, eventueleVHF-kanalen, telefoonnummers en de bedieningstijden.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

De volgende knop is voor de schakeling van de licht-sterkte van het beeldscherm:

deze knop kan de lichtsterkte van de beeldscherm-elementen aanpassen. Om tevoorkomen, dat een in de stuurhut gebruikt programma vanaf het scherm de stuurman of -vrouwverblindt, kan men de lichtsterkte van de schermen aanzienlijk reduceren. De schakeling kent driestanden, die conform de voorschriften uit het Reglement van Onderzoek voor Schepen op de Rijn desterkten aanpassen aan respectievelijk daglicht, schemerlicht en duisternis. Zo kan men hetprogramma beschikbaar houden ondanks de noodzaak tot demping van storende lichtbronnen in destuurhut.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

De volgende drie knoppen "schakelen" de detailschermweergave tussen "muisbediening" en "GPS-sturing" en regelen de orientatie van de kaart:

De "globe met de muis ernaast" schakelt op muis- of "handbediening": van de met de

muis aangewezen plaats worden de details in het detailscherm rechts weergegeven (als het

detailscherm tenminste op "route varen" geschakeld is, zie verderop).

Het "satelietje" schakelt op GPS of automatische bediening: als op de computer een

NMEA-GPS is aangesloten, wordt automatisch het detailscherm getoond, dat hoort bij de GPS-positie,

zodat men altijd die detailgegevens ziet, die horen bij de plaats waar het schip zich bevindt

Het rotatie-pijltje biedt de mogelijkheid de kaartweergave te draaien aan de hand van dekoers van het schip (een zogenaame "course-up" weergave) oftewel een weergave waarbij devaarrichting steeds naar de bovenrand van de kaart wijst. De kaart wordt in deze weergave dus steedszodanig gedraaid, dat het schip consequent naar de bovenrand van het scherm aan het varen is. Dezeweergave heeft uitsluitend effect als er een GPS is aangesloten.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

De voorlaatste twee knoppen "schakelen" het detailscherm heen en weer tussen de "plan"-modus ende "vaar"-modus:

De knop zónder scheepje, met de rode routelijn erin, schakelt het detailscherm in de

"plan"-modus: in die modus kunnen de bijzonderheden van de route (vertrekplaats, bestemming,

zoekkriteria, via-plaatsen en te vermijden plaatsen, en het soort route) worden ingezien en eventueel

gewijzigd.

De knop mét het scheepje erin schakelt het detailscherm in de "vaar"of "navigatie"-modus: in die modus worden de bijzonderheden van de geplande - of gevaren - route getoond: devaarwegklasse, het waterpeil, de maximale afmetingen, de vaarwegnaam ter plaatse, de al gevaren

afstand, de nog te varen afstand, de naam van het betreffende object, de passagetijd, de beschikbaredoorvaartafmetingen, eventuele VHF-kanalen, telefoonnummers en de bedieningstijden.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

De volgende twee knoppen zijn voor de kaartcatalogus wisselen en fullscreen

De knop met de klapper is voor het wisselen van kaartcatalogussen. In PC-navigo zitten

standaard twee catalogussen: De standaard catalogus en de Noordzee catalogus. De Noordzee

catalogus is enkel zichtbaar voor degenen die de Noordzee uitbreiding hebben aangeschaft via onze

website www.pcnavigo.com

De knop met de vier uiteenwijzende peilen heeft dezelfde functie als de F-11 toets op hettoetsenbord: de knop schakelt het kaartdeel van het scherm in de VOLLEDIG SCHERM modus, zodathet kaartbeeld zo groot en duidelijk mogelijk in beeld wordt gebracht. Net als bij de F-11 toetsschakelt een volgende klik op deze knop het beeld weer TERUG naar het kaart-deelvenster, zodat deoverige deelvensters weer zichtbaar worden.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

De volgende zeven knoppen zijn voor debediening van de waypoints. Hierover leest u meer in de aparte pagina over waypoints.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

De laatste twee knoppen zijn voor het ophalen van gegevens. De blauwe golf isvoor ligplaatsen (voor de beroepsvaart) en actuale bedieningstijden (beroepsvaart en pleziervaart). Degele gevarendriehoek is voor het ophalen van NTS berichten.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Onder de knoppen wordt nog de positie van de cursor op de kaart weergegeven in Latitude (Lengte)en Longitude (Breedte) graden, minuten en seconden. Hiernaast staan de pijling en afstand van deGPS positie tot de cursor. Indien een GPS aangesloten en in werking is, tonen deze cijfers de Latitudeen Longitude van de GPS-ontvanger en worden ernaast nog weergegeven: de door de GPSdoorgegeven TIJD, de SNELHEID t.o.v. de grond, de resterende tijd tot aankomst bij het volgendekunstwerk of de volgende plaats, en tenslotte de resterende afstand tot die plaats.

Wie beschikt over de ENC-cel op de plaats waar wordt ingezoomd, zal zien dat het kaart-beeld bij

steeds verder inzoomen ineens "overschakelt" van het overzichtskaartbeeld naar het ENC-beeld. Nógverder inzoomen levert dan stééds meer details van de vaarweg op, tot tenslotte alle voor de navigatierelevante zaken zijn afgebeeld (bij de zoomfactor, die men zal gebruiken als men met behulp van deENC en de GPS navigeert). Zie de informatie over PC-Navigo ENC.

Informatie-knop

De INFORMATIE-KNOP in de knoppenbalk boven de kaart van PC-Navigo vervult een aantalbelangrijke functies bij het zoeken naar bepaalde gegevens. Er zit namelijk ZO veel informatie in debestanden, dat een kaartklik ZONDER de selectie die door deze knop mogelijk wordt gemaakt, eenonbegrijpelijke brij aan informatie zou opleveren. Door in de INFORMATIE-KNOP éérst de keuze temaken welk type informatie U zoekt, wordt het zoeken trefzekerder en overzichtelijker.

Er kan worden gekozen uit:Jachthavengegevens*

Foto's

Notities

Stremmingen

ENC's

Getijdegegevens

Varen doe je samen

NTS berichten

JACHTHAVENGEGEVENS geeft toegang tot de symbolische overzichten van diensten envoorzieningen in de jachthavens. De gegevens zijn beschikbaar mits de AANVULLENDE gegevens in delicentie opgenomen zijn. Behalve gegevens over de jachthavens komen in deze gegevensverzameling

ook details voor over dienstverlenende bedrijven, zoals reparatiebedrijven en scheepswerven: .Door EERST in de informatieknop JACHTHAVENGEGEVENS aan te klikken en DAN met de cursor op eenvan deze symbolen te klikken, opent men de achterliggende gegevens.

Foto's van bruggen en sluizen in de vaarwegen worden als een symbolisch "cameraatje" getoondindien daarvoor ver genoeg is ingezoomd. Door EERST in de informatieknop FOTO'S aan te klikken enDAN op zo'n cameraatje te klikken, krijgt men de foto te zien.

Eigen NOTITIES in de kaart worden gesymboliseerd met een blauw INFORMATIE-icoontje. DoorEERST in de informatieknop NOTITIES aan te klikken en DAN op zo'n symbooltje te klikken, opent mende betreffende notitie.

Stremmingen worden in de vaarweg aangeduid door een soortgelijk icoontje, rood met een geeluitroepteken daarin. Ze worden OOK zichtbaar door het knipperende stremmingenvak in de balk metwaarschuwingsiconen. De inhoud van EEN specifieke stremming kunt U zichtbaar maken door EERSTin de informatieknop op STREMMINGEN te klikken en DAN op het betreffende stremmings-icoon te

klikken.

Via dit icoon krijgt u een zogenaamde getijdekromme te zien voor de geselecteerde plaats. Hierkunt u aflezen wat het verwachtte waterpeil is, gebaseerd op astronomische voorspellingen. Op dezemanier kunt u gemakkelijk zien of u het tij mee of tegen zult hebben en uw plan daarop aanpassen.De getijdekrommen zitten er alleen in voor het actuele jaar, de 2018 versie heeft dus alleengetijdekrommen voor 2018 erin zitten.

Dit icoon brengt u naar de varen doe je samen website. Hierover meer op de varen doe je samenpagina: Varen doe je samen

Dit icoon toont het NTS bericht van de huidige locatie. Meer hierover op de NTS-pagina.

Ook de inhoud van de ENC-kaartcellen kan met de informatieknop worden geopend: door EERST in deinformatieknop ENC's te kiezen en DAN op een willekeurige plaats in een ENC-kaartcel te klikken, zietU in een tekstvak de (gecodeerde) informatie die in die kaartcel is opgenomen. Zie voor een preciezebeschrijving van de inhoud van ENC's de hoofdstukken over ENC's.

Overzichtskaart - indeling

Het OVERZICHTSKAART-scherm is het belangrijkste scherm van PC-Navigo. U krijgt er de kaartvan de Europese vaarwegen op te zien. Als er al een route is berekend, staat deze in contrasterendekleuren in deze kaart weergegeven; is er nog geen route berekend, dan zijn alle vaarwegen in dekaart blauw.

LET OP: Deze overzichtskaart is in uitgezoomde vorm géén navigatiekaart, maar uitsluitend bedoeldom er het verloop van de route op af te beelden. Wie met behulp van PC-Navigo wil navigeren, dientdaartoe de ENC-detailkaarten te gebruiken door ver genoeg in te zoomen.

Als op PC-Navigo wordt genavigeerd, kan desgewenst het kaart-gedeelte van het scherm "full-screen" (d.w.z. beeld-vullend) worden gemaakt met behulp van de F-11 toets of met de FULL SCREENKNOP, de meest rechtste knop boven de kaart.

Als een route berekend is - en dat is automatisch het geval als alle benodigde opgaven (vertrek,bestemming, scheepskeuze en datum en tijd) gedaan zijn - kunt U het verloop van die route in dekaart bezien. Het verloop van de route staat in contrasterende kleur afgebeeld in de vaarwegenkaart.Nadere bijzonderheden - namelijk het geselecteerde schip, de opgegeven 'zoek-criteria', devertrekplaats, eventuele te vermijden plaatsen en viaplaatsen, de bestemming en het 'soort' route, datberekend is - staan afgebeeld in een hulpscherm rechts naast de kaart.

Het grootste linker-deel van het scherm toont het verloop van de route, ingetekend in devaarwegenkaart. Deze route-tekening geeft U al direct de mogelijkheid, wijzigingen in Uw route aan tebrengen als dat gewenst is: als U bijvoorbeeld ziet, dat de berekende snelste route langs een vaarweg

voert, waar U liever niet komt, kunt U - door het opgeven van via-plaatsen of van te vermijdenplaatsen - de computer "dwingen" een route te kiezen, die U beter bevalt.

Het plannen - het maken van een reisplan, als het ware- kan heel gemakkelijk in het rechter deelscherm - hetdetailscherm - gebeuren: in dat deelscherm vindt U alleopgegeven plaatsen en keuzes bij elkaar, als tenminstein de knoppenbalk de keuzeknop voor de "plan-modus"is ingedrukt: het schip, waarmee deze reis geplandwordt, de in- of uitgeschakelde afmetingen, waarmeerekening gehouden moet worden, de geplande ofberekende vertrekdatum en -tijd, de vertreklocatie,bestemming, via- en te vermijden plaatsen, deberekende of gewenste datum en tijd van aankomst enhet soort berekende route (de snelste, de kortste, deoptimale of de meest toeristische).

In het deelscherm kunt U in de "plan-modus" een aantalzaken DIRECT beïnvloeden: van boven naar benedenzijn dat:

de keuze van Uw schip (door op de "selecteer-knop"

te klikken en uit de vlootlijst een ander schip te kiezen,

of een nieuw schip aan te maken);

het in- of uitschakelen van de "zoek-criteria": door

in de witte vakjes voor de bordjes met toegestane

(rood) en/of beschikbare (blauw) afmetingen (lengte,

breedte, hoogte en diepgang) de "vinkjes" aan of uit te

klikken wordt wel of geen rekening gehouden met de

betreffende afmeting bij het zoeken van een route;

de vertrekplaats, bestemming (beide met de

"locatie" knop) en de viaplaatsen en te vermijden

plaatsen (met de plustekens en mintekens naast de

lijstjes;

het soort van te berekenen route: de snelste (in

tijd), de kortste (in afstand), de optimale (met het

minste aantal motoruren) of de toeristische (met het

grootste aandeel van kleinschalige vaarwegen);

de voorgenomen datum en tijd van vertrek of,indien van toepassing, de gewenste datum en tijd vanaankomst (als de een wordt opgegeven, wordt de anderberekend).

Als een route eenmaal gepland en berekend is, kan het rechter deelscherm in de "vaar-modus" wordengeschakeld, met behulp van de meest rechtste knop op de knoppenbalk. In de "vaar-modus" geeft hetdetailscherm alle bijzonderheden van de reis en de gepasseerde plaatsen en "kunstwerken" (bruggenen sluizen b.v.) overzichtelijk weer: van boven naar beneden: de vaarwegnaam, -klasse, stroming, hetwaterpeil, de maximale afmetingen, de al gevaren afstand, het tijdstip van aankomst bij - en vertrekuit - het volgende vaarwegobject, de nog te varen afstand, eventuele blokkanalen voor de marifoon,de naam van het betreffende object, de passagetijd, de beschikbare doorvaartafmetingen, eventueleVHF-kanalen, telefoonnummers en de bedieningstijden. De precieze PLAATS, waarvan deze detail-gegevens verstrekt worden, kan handmatig - dus met de muis - worden AANGEWEZEN in de route.Maar als op de computer een GPS is aangesloten, kan deze plaats óók worden bepaald door de GPS-positie van dat moment: in dat geval VOLGT PC-Navigo dus exact de voortgang van het schip enworden in het detailscherm precies de juiste gegevens van die plaats getoond. De keuze tussen GPS ofhandbediening wordt met de knoppenbalk gemaakt: als U tijdens het GPS-sturen detailgegevens vaneen plaats verder in de route wil weten, kunt U dus altijd nog naar de muisbediening overschakelen.

Direct in dit detailscherm kunt U bovendien nog de hulpschermpjes met telefoonnummers openen, ende schermpjes met de bedieningstijden, zoals die gelden op de berekende passagedag. Ook kunt U terplaatse tijdcorrecties doorvoeren - bijvoorbeeld als U ergens wil blijven liggen of een pauze in de reiswil ingelasten.

Van "achter" het rechter detailscherm kan met behulpvan het knopje erboven (of met het menu <BEELD>,<PICTOGRAMMEN>) ook de pictogrammenlijsttevoorschijn worden getoverd. De pictogrammenlijnstelt de schematische weergave voor van een route metdaarin alle "objecten" zoals bruggen, sluizen, kades,havens en andere voorzieningen. Zowel met de GPS alsmet het handmatig aanwijzen als ook met hetaanklikken van een object in de pictogrammenlijst zietU in het aangrenzende detailscherm de relevantedetails van dat object verschijnen (zoals doorvaart-afmetingen, eventuele bedieningstijden encommunicatie-kanalen). Door de volledige integratietussen kaartscherm, pictogrammenscherm endetailscherm heeft U op allerlei verschillende wijzendirect toegang tot al deze gegevens.

Men zal zien dat het kaart-beeld bij steeds verderinzoomen ineens "overschakelt" van hetoverzichtskaartbeeld naar het ENC-beeld. Nóg verderinzoomen levert dan stééds meer details van devaarweg op, tot tenslotte alle voor de navigatie

relevante zaken zijn afgebeeld (bij de zoomfactor, die men zal gebruiken als men met behulp van de

ENC en de GPS navigeert). Zie de informatie over PC-Navigo ENC.

GPS

PC-Navigo biedt de mogelijkheid een Global Positioning System (GPS) apparaat aan te sluiten op decomputer, waardoor de positie van het schip, uitgedrukt in lengte- en breedtegraden, zichtbaargemaakt kan worden op de kaart en gevolgd kan worden tijdens het verloop van een reis. De GPS-apparatuur moet aangesloten worden op één van de COM-poorten van de computer, hij moet signalenafgeven (dus satellieten kunnen ontvangen) en de verschillende parameters (dataoverdrachtssnelheid,bitratio enzovoort) moeten op elkaar zijn afgestemd. Het GPS-apparaat moet de lengte- enbreedtegraden en de voortgangssnelheid in het zogenaamde NMEA-formaat doorgeven.

Als de verbinding tussen het GPS-apparaat en de computer tot stand is gebracht, en de juisteparameters zijn ingesteld (zie daarvoor ook de handleiding van Uw GPS) kan het GPS-signaal wordenafgebeeld in de overzichtskaart van PC-Navigo en in de electronische navigatiekaarten. Dat levert demogelijkheid om de positie van het schip in de europese vaarwateren nauwkeurig weer te geven. Ookkan, desgewenst met behulp van de atoomklok-nauwkeurige tijdweergave van de GPS, worden"bewaakt" of het verloop van een route de voorspelde tijdberekeningen volgt; desgewenst kanonderweg voor vertragingen of voor een snellere voortgang worden gecorrigeerd.

Bediening van de GPS-Module

Met met submenu <GPS> start en beheert U de GPS-module in PC-Navigo. Het GPS-scherm wordtzichtbaar, met daarin vier tab-bladen: Satelieten, Log, Instellingen en Tracks. In het Instellingen bladdient U met de knop <AUTOMATISCH MET GPS VERBINDEN> (eenmalig) de COM-poort te latenkiezen, de snelheid in te laten stellen en de Databits, stopbits en pariteit op te laten geven. Als Udaartoe technisch in staat bent, kunt U die instellingen natuurlijk ook zelf ingeven door op de knopGEAVANCEERD te klikken (zie daarvoor ook de handleiding van Uw GPS).

De knop GEAVANCEERD brengt U naar het PROGRAMMA-VOORKEUREN scherm, dat U toestaat omhandmatig een aantal instellingen van de GPS in te stellen (COM-poort, BAUD-rate, Databits, Stopbitsen Parity van het GPS-signaal). U kunt in het geavanceerde scherm ook kiezen voor het wel of nietopslaan van zojuist gewijzigde instellingen en voor het automatisch inschakelen (AUTOSTART) van deGPS-verbinding bij het starten van PC-Navigo.

In het veld RUWE GPS DATA kunt U zien of er inderdaad een NMEA-signaal wordt ontvangen. Als dathet geval is, kunt U - indien de GPS-module onafgebroken op de computer aangesloten is - door hetaanklikken van GEAVANCEERD met de <Autostart> keuze de computer zélf laten zorgen voor hetopstarten van de GPS-module. Als het programma wordt gebruikt ZONDER een aangesloten GPS,verdient het aanbeveling deze Autostart functie NIET aan te schakelen, omdat anders bij iedere start

van het programma eerst alle checks en instellingen opnieuw worden afgelopen (wat tijd kost).

Omdat het vinden van de juiste poort en de juiste instellingen soms een ingewikkelde zaak is - dieonder meer afhangt van welke andere gebruikers van compoorten er al actief zijn op de computer -verdient het aanbeveling de <AUTOMATISCH MET GPS VERBINDEN> knop te gebruiken, dieautomatisch alle beschikbare com-poorten en alle daarbij mogelijke instellingen een voor een checkt.Daartoe moet de GPS wel zijn aangezet en met de computer verbonden. Let erop, dat een GPS nainschakeling meestal enkele minuten nodig heeft om te "initialiseren". Zet daarom de GPS aan, wachtenkele minuten en laat dan de knop <AUTOMATISCH MET GPS VERBINDEN> de juiste poort eninstellingen zoeken.

Het tabblad <LOG>, biedt de mogelijkheid de GPS lengte- en breedtegraden van alle punten in eenafgelegde route vast te leggen in een log-bestand, dat U onder een zelf te kiezen naam kunt bewarenom later nog te raadplegen. Met <START LOG Opname> begint U het feitelijke vastleggen. Bij hetafspelen van een dergelijk opgenomen logbestand kan de afspeelsnelheid worden ingesteld (zodat eenreis van vele uren in enkele minuten kan worden nagelopen).

Het meest linker tabblad, <SATELLIETEN>, is de grafische weergave van de GPS-verbinding. In desterrenhemelkaart "ziet" U welke satelieten door de GPS-ontvanger waargenomen worden. Hoe meersatelieten, des te beter de plaatsbepaling. Ook de signaalsterkte van iedere sateliet wordtweergegeven. De <START> knop stuurt het GPS-signaal van de ontvanger dóór naar PC-Navigo,waar het signaal wordt omgezet in een stip op de kaart. De <STOP> knop beëindigt de doorgifte vanhet GPS-signaal.

Het tabblad <Tracks> regelt het "verkeer" rond al gevaren (of bezig zijnde) routes: de track van zo'nroute is de kaartlijn, waarin de GPS-posities resulteren. Die lijn kan evenals de log-opnames wordenbewaard, bijvoorbeeld om een tweede keer op een bepaald traject te weten, waar men de vorige keerprecies gevaren heeft. Een dergelijke track kan (standaard) worden bewaard met de naam van de reiswaar hij bij hoort, of onder iedere andere gewenste naam. Ook kan de lijnkleur en de lijndikte van deweergave worden ingesteld.

Weergave

Als het GPS-signaal is ingesteld en door de computer kan worden geïnterpreteerd, kan de positie waarhet schip (of eigenlijk: de GPS) zich bevindt, worden weergegeven in de overzichtskaart of in deelectronische navigatiekaart. Het detailscherm naast de kaart zal dan "mee-bewegen" met devoortgang van het schip. Tevens zal de pictogrammen-weergave van de gevaren route danautomatisch het pictogram van de huidige positie weergeven, en "meeschuiven" met het varendeschip. De GPS-Monitor geeft een viertal data van de GPS apart weer in een duidelijk, transparanthulpschermpje, dat naar keuze overal in het beeld kan worden neergezet en waarvan de lettergrootteapart instelbaar is (b.v. om de snelheid ook van wat grotere afstand goed te kunnen aflezen).

Om detailgegevens in de pictogrammen niet telaat in beeld te krijgen, kan men de VERREKIJKERactiveren. Met behulp van de verrekijker kan men"vooruitkijken" langs de gevaren route. U kuntdaarbij kiezen wat U wil zien in het detailscherm:

alle kunstwerken van de route (dus zowel

bruggen en sluizen als ook kades, dorpen,

bunkerstations etc.), eventueel met een "blik

vooruit" die een bepaalde - in te stellen - afstand

vooruit kijkt. U krijgt dan in het detailscherm de

gegevens (marifoonkanalen, telefoonnummers,

eventuele bedieningstijden) van het object dat op

de ingestelde afstand vóór Uw GPS-positie ligt;

alleen de beweegbare bruggen en sluizen; de eerstvolgende brug - of als U een afstand hebt

aangegeven, de brug die op DIE afstand ligt - die beweegbaar is of de eerstvolgende sluis wordt in het

rechterbeeldscherm afgebeeld, ongeacht de vraag of er voor Uw scheepshoogte wel bediening vereist

is;

alléén de sluizen en de beweegbare bruggen DIE OOK FEITELIJK MOETEN WORDEN BEDIEND: danwordt in het rechter detailscherm de eerstvolgende brug, die gedraaid moet worden, getoond of deeerstvolgende sluis als die tenminste niet aan beide zijden open staat.

Als U de VERREKIJKER weer wiluitschakelen, kiest U voor ALLEKUNSTWERKEN en U zet de "blikvooruit" weer op nul.

Het reisplan-proces in PC-Navigo kanworden gekoppeld aan de meetwaardenvan de GPS. Als die koppeling er is, kanhet actuele reisplan door de GPSworden gecontroleerd én gecorrigeerd.Wie voor deze correctie kiest, laat infeite de GPS controleren of een bepaaldpunt in de reis inderdaad op degeplande tijd wordt gepasseerd.

Wijkt het passagetijdstip méér af dande opgegeven waarde (die standaard op 10 minuten afwijking staat maar die bij <Voorkeuren> andersingesteld kan worden) dan stelt de software voor om met de feitelijke passagetijd als uitgangspunteen herberekening te maken voor de rest van de reis. Het kán immers zijn dat door een afwijkendetijdplanning wijzigingen in de te volgen route wenselijk worden, en in ieder geval moet de teverwachten aankomsttijd opnieuw worden vastgesteld;

Wie de voorgestelde correcties niet iedere keer opnieuw wil bevestigen, kan er voor kiezen dewijzigingsvoorstellen al bij voorbaat te accepteren. PC-Navigo rekent dan gewoon volautomatischdoor, hoe het reisplan bijgesteld moet worden als gevolg van snellere of tragere voortgang.

GPS en de betrouwbaarheid van de positiebepaling

NOTA BENE! De lengte- en breedtegraad die de GPS doorgeeft en de lengte- en breedtegraad vanalle punten van de vaarwegenkaart komen uit verschillende bronnen, en zijn daarom niet altijdPRECIES identiek. De kaarten in PC-Navigo zijn, waar het de ligging van de vaarwegen betreft, voorNederland, Duitsland, België, Frankrijk en de Balkanlanden erg nauwkeurig (omdat de plaatsbepalingvan de waterwegen in die landen is ontleend aan de officiële data van de topografische diensten). Voorde perifere delen van Europa (Scandinavië, het Iberisch Schiereiland en Rusland, Witrusland en deOekraïne) is de nauwkeurigheid (nu nog) minder. In PC-Navigo ENC worden zowel "eigen" PC-Navigo-kaarten gebruikt, als ook de officiële electronische navigatiekaarten van de diversevaarwegbeheerders. Ook dáárin is dus sprake van verschillende bron-gegevens en daarmee vanmogelijke afwijkingen.

Ook de kwaliteit van Uw GPS-ontvanger kan invloed hebben op de plaatsweergave: een "gewone"GPS-ontvanger bepaalt de plaats met een nauwkeurigheid die varieert van enkele meters tot enkelehonderden meters; een zogenaamde DGPS (Differential GPS) bereikt bijna altijd een nauwkeurigheidtot op meters.

Door de afwijkingen van de kaart en van het signaal kan het voorkomen, dat de plaats van Uw schipniet IN, maar NAAST een vaarweg wordt aangegeven. Bij dicht bij elkaar gelegen vaarwegen is hetdaardoor soms ook onmogelijk precies vast te stellen in welke van de mogelijke wateren het schipvaart (b.v. vlak bij kruisingen of bij parallelle wateren of in naast elkaar gelegen sluiskolken). Door ditfenomeen is dan ook het zich orienteren op de GPS, bijvoorbeeld bij nachtvaart of varen in de mist,

niet aan te raden, te meer niet omdat men met de GPS alleen het EIGEN schip waarneemt en niet deoverige scheepvaart. Voor de vaart onder die omstandigheden is het gebruik van radar onmisbaar.

Indien U beschikt over een goede en betrouwbare (D?-)GPS ontvanger en U stelt een verschil vasttussen de kaartligging van de vaarweg waarin U zich bevindt en de positie van Uw schip, dan stellenwij het erg op prijs dit van U te vernemen; als U in staat bent van dát deel van Uw reis een logbestandaan te leggen, dan is dat voor ons een erg bruikbare wijze om de kaarten te verbeteren, dus wehouden ons aanbevolen zo'n bestand (b.v. als bijlage bij een e-mail-bericht) te mogen ontvangen:info@noordersoft.com.

AIS (Automatic Identification System)

PC-Navigo biedt de mogelijkheid een Automatic Identification System (AIS), ook wel eenTRANSPONDER genoemd, aan te sluiten op de computer, waardoor de posities en identificaties vanANDERE (AIS-voerende) schepen, uitgedrukt in lengte- en breedtegraden en een naam-label,zichtbaar gemaakt kunnen worden op de kaart en gevolgd kunnen worden tijdens het verloop van eenreis. De AIS-apparatuur moet aangesloten worden op één van de COM-poorten van de computer, hijmoet signalen afgeven (dus AIS-berichten kunnen ontvangen) en de verschillende parameters(dataoverdrachtssnelheid, bitratio enzovoort) moeten op elkaar zijn afgestemd. Het AIS-apparaatmoet de lengte- en breedtegraden, de identificatie en de voortgangssnelheid van de schepen die deontvangen berichten hebben uitgezonden, in het zogenaamde NMEA-formaat doorgeven.

Als de verbinding tussen het AIS-apparaat en de computer tot stand is gebracht, en de juisteparameters zijn ingesteld (zie daarvoor ook de handleiding van Uw AIS) kan het AIS-signaal vanschepen worden afgebeeld in de overzichtskaart van PC-Navigo en in de electronischenavigatiekaarten. Dat levert de mogelijkheid om de naam, de positie, de vaarrichting en de snelheidvan schepen met AIS in de europese vaarwateren nauwkeurig weer te geven.

Als ZOWEL een AIS als een GPS worden gebruikt, verdient het aanbeveling de "dubbeling" van hetsignaal van de eigen scheepspositie te voorkomen, ofwel door de GPS uit te schakelen of af tekoppelen, of door het eigen-schip-signaal van de AIS uit te schakelen.

Bediening van de AIS-Module

Met het submenu <AIS> start en beheert U de AIS-module in PC-Navigo. Het AIS-scherm wordtzichtbaar, met daarin drie keuzes: het instellingenscherm, het aan- en uitschakelen van de AIS-signalen in beeld en het tonen van de "AIS-labels".

Het instellingenscherm heeft drie tab-bladen: Log, Instellingen en Interface. De Interface staat apartbeschreven. In het Instellingen blad dient U met de knop <AUTOMATISCH MET AIS VERBINDEN>(eenmalig) de COM-poort te laten kiezen, de snelheid in te laten stellen en de Databits, stopbits enpariteit op te laten geven. Als U daartoe technisch in staat bent, kunt U die instellingen natuurlijk ookzelf ingeven door onder VOORKEUREN naar de AIS-instellingen te gaan (zie daarvoor ook dehandleiding van Uw AIS).

Daar kunt U handmatig een aantal instellingen van de AIS instellen (COM-poort, BAUD-rate, Databits,Stopbits en Parity van het AIS-signaal). U kunt ook kiezen voor het wel of niet opslaan van zojuistgewijzigde instellingen en voor het automatisch inschakelen (autostart) van de AIS-verbinding bij hetstarten van PC-Navigo.

Boven op het INSTELLINGEN blad krijgt U in het tekstveld te zien of er inderdaad een NMEA-signaalwordt ontvangen (U ziet dan de "ruwe data" voorbijkomen). Als dat het geval is, kunt U - indien deAIS-module onafgebroken op de computer aangesloten is - door het aanklikken van de <Autostart>keuze bij VOORKEUREN de computer zélf laten zorgen voor het opstarten van de AIS-module. Als het

programma wordt gebruikt ZONDER een aangesloten AIS, verdient het aanbeveling deze Autostartfunctie NIET aan te schakelen, omdat anders bij iedere start van het programma eerst alle checks eninstellingen opnieuw worden afgelopen (wat tijd kost).

Omdat het vinden van de juiste poort en de juiste instellingen soms een ingewikkelde zaak is - dieonder meer afhangt van welke andere gebruikers van compoorten er al actief zijn op de computer -verdient het aanbeveling de <AUTOMATISCH MET AIS VERBINDEN> knop te gebruiken, dieautomatisch alle beschikbare com-poorten en alle daarbij mogelijke instellingen een voor een checkt.Daartoe moet de AIS wel zijn aangezet en met de computer verbonden. Let erop, dat een AIS nainschakeling meestal enkele minuten nodig heeft om te "initialiseren". Zet daarom de AIS aan, wachtenkele minuten en laat dan de knop <AUTOMATISCH VERBINDING ZOEKEN MET AIS> de juiste poorten instellingen zoeken.

Het tabblad <LOG>, biedt de mogelijkheid de AIS-signalen van schepen vast te leggen in een log-bestand, dat U onder een zelf te kiezen naam kunt bewaren om later nog te raadplegen. Met <STARTLOG Opname> begint U het feitelijke vastleggen. Bij het afspelen van een dergelijk opgenomenlogbestand kan de afspeelsnelheid worden ingesteld (zodat een reis van vele uren in enkele minutenkan worden nagelopen).

Met het menu BEELD kunt U ervoor kiezen alle AIS-objecten die Uw AIS ontvangt in een lijst weer tegeven. In die lijst worden alle gegevens die in de AIS-signalen besloten liggen per schip weergegeven,zodat U met één blik een overzicht heeft van alle schepen in de buurt.

Weergave

Als het AIS-signaal is ingesteld en door de computer kan worden geïnterpreteerd, kunnen de namen,de posities, de vaarrichtingen en de snelheden van andere schepen die een transponder hebbenworden weergegeven in de overzichtskaart of in de electronische navigatiekaart. De schepen wordenmet een scherpgepunte driehoek afgebeeld, waarbij de scherpe punt van de driehoek, als het schipvaart, de koersrichting aangeeft. Als U op de informatie-toets (i) en dan op zo'n AIS symbool klikt,worden de achterliggende gegevens van het betreffende schip afgebeeld: scheepsnaam, Call Sign,navigatiestatus, AIS-type, scheepstype, koers, snelheid, draaisnelheid, scheepslengte enscheepsbreedte.

Ook kunnen de "labels" (dat zijn de tekstveldjes met het Call Sign en enkele gegevens van de overigeAIS-schepen) worden in- en uitgeschakeld. In drukke gebieden zal het soms nodig zijn die labels uit te

schakelen om te voorkomen dat het beeld "vol loopt".

Vastgesteld is, dat het gebruik van een AIS transponder in samenhang met de electronische kaartgrote eisen stelt aan de computer, waarop alles moet worden afgebeeld: waar de GEWONEsysteemeisen voor PC-Navigo relatief bescheiden zijn moet voor gebruik met een AIS 4 gigabyteRAM-geheugen en een processorsnelheid van tenminste 2,6 GHz beschikbaar zijn! Bij een kleinergeheugen en/of een lagere snelheid kan de weergave vastlopen indien er veel andere AIS-schepen inde omgeving zijn, omdat de processorbelasting dan al gauw 100 % wordt en de processor dus nietmeer beschikbaar is voor andere functies van het programma. Het programma gaat dan "stokken" enloopt mogelijk zelfs helemaal vast.

Bij problemen helpt het, de "koers-boven" functie uit te schakelen, evenals de Dieptecijfers in deENC's UIT en de SCAMIN (schaalfiltering) in de ENC's AAN te zetten, en om eventuele ANDEREprogramma's die de processor belasten af te sluiten.

Het is tevens mogelijkheid om de koersvectoren van de AIS targets aan of uit te zetten. Standaardstaan deze op vijf minuten. Ook kunt u ervoor kiezen om stilliggende AIS targets te verbergen. Ditalles onder bestand->voorkeuren->AIS instellingen

AIS en de betrouwbaarheid van de positiebepalingen

NOTA BENE! De lengte- en breedtegraad die de AIS doorgeeft is een GPS-positie van de schepen,zoals die door de transponder wordt uitgezonden. Door de onnauwkeurigheden van de GPS in detransponder kunnen afwijkingen voorkomen tot vele meters.

Door dit fenomeen is dan ook het zich orienteren op de AIS voor het nauwkeurig vaststellen van dekoers van andere schepen, bijvoorbeeld bij tegenkomen, kruisen of oplopen tijdens nachtvaart ofvaren in de mist, niet aan te raden, te meer niet omdat men met de AIS alleen schepen waarneemtdie een transponder voeren, en NIET schepen zonder transponder of andere obstakels. Voor de vaartonder die omstandigheden is het gebruik van radar onmisbaar.

Pictogrammen

De details van Uw route worden schematisch zichtbaar in de beeldmodus PICTOGRAMMEN.Pictogrammen zijn geschematiseerde grafische weergaven van de werkelijkheid. In oudere PC-Navigo-versies waren de Pictogrammen reeksen afzonderlijke afbeeldingen per object. Nu zijn zesamengevoegd tot een schematisch getekende vaarweg, waarin of waaraan de ligging van allerleiobjecten op schaal zichtbaar is gemaakt door ze in te tekenen. Deze Pictogrammen kunnen zichtbaarworden gemaakt door het schermpaneel, waarop ze worden afgebeeld, "achter het detailschermvandaan" te halen met het daartoe bestemde knopje of met het submenu PICTOGRAMMEN. Zo ziet Umet één oogopslag de ligging van sluizen, bruggen, havens, kaden, kruisingen, steden en dorpen,zwaaikommen en bunkerstations, terwijl de detailgegevens van al die objecten direct toegankelijk zijn,alweer in schematische vorm: 'verkeersborden' voor de toegestane afmetingen en demaximumsnelheid, borden waarin de beschikbare breedte, hoogte, lengte en diepgang weergegevenwordt, en knoppen waarmee U de telefoonnummers, de marifoonkanalen, de bedieningstijden enandere specifieke informatie kunt 'openen'.

Van boven naar beneden in de Pictogrammen-lade vindt U de schematische tekeningen van objecten(bruggen, sluizen, kades, steden, ligplaatsen, bunkerstations enzovoort) die op Uw route liggen (oflangs de vaarweg waarin U aan het bladeren bent). In het detailscherm zelf, rechts, treft U de bij iederpictogram behorende gegevens aan: vaarwegklasse, normaal waterpeil, maximumsnelheid, toegestaneafmetingen, marifoonkanalen waarop lokaal moet zijn afgestemd en eventuele informatiekanalen, deeventueel al afgelegde en nog af te leggen afstand, de verwachte tijd van aankomst bij - en vanvertrek vanaf - het volgende "object", de relevante doorvaart-afmetingen, een mogelijkmarifoonkanaal van het object zelf, en eventuele telefoonnummers en bedieningstijden voorzover

relevant.

Als bediening van een brug of sluis nodig is, knippert de knop met bedieningstijden van die dag. Als deknop NIET knippert, kan het schip de brug gesloten passeren of staat de sluis open. Ook de knop voorde tijdcorrectie zit op dit paneel. Indien er voor het betreffende vaarweggedeelte marifoon-blokkanalen of sectorkanalen gelden of indien er info-kanalen van de vaarwegbeheerder beschikbaarzijn, wordt dit ook in dit paneel weergegeven.

Als er een GPS-ontvanger aangesloten en in werking is, wordt het pictogrammenscherm automatischop die plaats gesteld, waar het schip zich volgens de GPS-coördinaten bevindt. Voor het uitschakelenvan die functie kunt U de GPS bedienen onder <BESTAND> en GPS doen.

Voor het pictogrammenscherm kan een selectie worden gemaakt uit het soort objecten, dat menzichtbaar wil hebben. Daartoe klikt men met de RECHTER muistoets op het kaartvlak en dan op hetmenu <KUNSTWERKFILTER>. Er verschijnt dan een dialoogscherm, waarin men met aanvinken eenkeuze kan maken uit de object-typen. Zo kan een beroepsschipper de jachthavens en -ligplaatsenuitschakelen, om de informatie op maat te krijgen voor zijn doeleinden.

Reisplan / Kilometertabel

Voor diverse doeleinden (om aan boord mee te nemen als reisplan, routetabel, of om als rapportage tedienen, of om iemand anders de weg te wijzen, of om de gegevens van een route bij de hand tehebben) kan van een eenmaal berekende route de totale lijst met detailgegevens wordenweergegeven en/of uitgedraaid met behulp van het submenu REISPLAN. Deze tabel bevat van deroute de ligging van ieder object in afstand vanaf de vertrekplaats, de vaarwegnaam, de objectnaam,en een groot aantal detailbijzonderheden, die U voor een deel naar keuze kunt instellen. De "knoppen"bovenaan de pagina staan toe om het overzicht per kolom aan en uit te schakelen zodat U alleen diezaken toont, die voor U relevant zijn.

Ook de diverse objecten en "kunstwerken" die U in de tabel wil terugzien, kunt U instellen: onder hethoofdmenu <Bestand> en het submenu <Voorkeuren> kunt U in het tabblad Filter alle zaken aan- ofuitklikken, die U in het reisplan opgenomen of juist overgeslagen wil hebben. Indien U een overzichtvan dorpen en steden wenst, klikt U die twee zaken aan en de rest uit. Alles, wat niet voor Uw routerelevant is - behalve dorpen en steden, natuurlijk - wordt nu uit de tabel weggelaten. Maar indien Ub.v. precies inzicht wil hebben in de tijdstippen van brug- en sluispassage, klikt U beweegbare bruggenen sluizen "aan" en alle andere zaken uit.

Denk erom, dat sommige routes enorme hoeveelheden gegevens kunnen opleveren: als U een reisplanmaakt van alle gegevens in de route van Rotterdam naar Sulina of van Berlijn naar Bordeaux, zult Uhonderden pagina's met details in beeld krijgen, hetgeen nauwelijks verduidelijkend is. Daaromverdient het aanbeveling om naarmate Uw vertrekplaats en bestemming verder uit elkaar liggen,gewenste delen van de route als aparte route op te geven en het reisplan van alléén dat stukje af tedrukken.

Onderaan het reisplan worden, indien nodig, nog voetnoten getoond die de betekenis van sommigebijzonderhedencodes verklaren.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

De knoppenbalk bovenaan het reisplan schakelt de volgende weergave-velden in of uit:

Tijdstip van passage.

Afstand vanaf het vertrekpunt.

Ligging links of rechts (in de vaarrichting gezien).

Kilometerraai of (in het Verenigd Koninkrijk) Mile Marker (of indien er geen raai of markerbekend is: afstand vanaf de oorsprong van de betreffende vaarweg).

Type plaats of "kunstwerk" (b.v. stad, kade, dorp, brug, sluis enz.).

Naam van de plaats of van het "kunstwerk".

Verwijzingen naar voetnoten en/of bijzonderheden.

Stroming ter plaatse (gemiddeld, bij normale afvoer).

Marifoonkanaal van brug of sluis of haven.

Telefoonnummers van brug of sluis.

Beschikbare doorvaartlengte, -breedte, -hoogte en -diepte.

Noodzaak voor bediening (voor sluis of beweegbare brug). Als de brug ongeopendgepasseerd kan worden en/of als de sluis gewoonlijk open staat, is géén bediening nodig.

Gebruikelijke waterpeil ter plaatse

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

De laatste knoppen op de knoppenbalk dienen ter aansturing van de printer en om de bestanden teexporteren:

Printer-instellingen. Deze knop opent een dialoog-scherm, waarin een aantal instellingenvan de printer kan worden gewijzigd. Het gaat om de omranding, de marges, en eventuelekop- en voetteksten van de afdruk. NB Omdat dit dialoogscherm direct aan Windowsinstellingen is gebonden, komt de tekst soms in het engels in beeld.

Printer. Met deze knop kan de af te drukken tekst worden geprint. Eerst komt eenafdrukvoorbeeld op het scherm, waarin men door alle pagina's heen kan lopen om te zien ofde afdruk naar wens is. Als dat het geval is, kan de printopdracht naar de printer wordengestuurd met de knop "Print". Met "Close" gaat men weer terug naar het reisplanscherm.

Exporteert het reisplan naar een .html of .txt bestand. Het (digitale) plan wordt danleesbaar met behulp van een internet-browser (.html) of een tekstverwerker (.txt). Datbiedt de mogelijkheid om de tabel in ieder ander programma nog verder aan te passen aan

de eigen wensen, alvorens hem af te drukken of verder te verwerken.

Met de EBIS knop kunt u een bepaalde items zien, zoals passagetijd, afstand en hoogtevan bruggen.

De SLUITEN knop kan bij TOUCH SCREEN computers worden gebruikt om hetreisplanscherm te sluiten.

Niveaugrafiek

Als een route berekend is, 'weet' PC-Navigo precies, hoe het niveau van de route verloopt t.o.v. dezeespiegel (NAP, TAW, NN en NGM). Om U te tonen op welke delen van de route U 'opvarend' bent enop welke 'afvarend', kunt U de NIVEAUGRAFIEK raadplegen. Behalve verkeerstechnische zaken(afvaart gaat voor opvaart) kunt U ook zien, of U in een U onbekende sluis op- of afschut, of U bijovernachten ter plaatse aan de benedenzijde of aan de bovenzijde wil liggen, en waar dewaterscheidingen zich op Uw route bevinden.

Als U met de muis op een plaats in de grafiek klikt, ziet U waar in de route het betreffende niveau zichbevindt (onder aan de grafiek staat de naam van het aangeklikte object. Met de pijltjes kunt Udesgewenst object voor object de hele route doorlopen).

Afmetingengrafiek

In de <Afmetingengrafiek> wordt getoond, hoe het gebruikte schip zich verhoudt tot de beschikbaredoorvaart-afmetingen van de geplande route. De scheepsafmetingen (van boven naar beneden:scheepsbreedte, hoogte/diepgang, en scheepslengte) worden als een blauwe lijn weergegeven, dieruimte laat in de vaarwegbreedte (de zwarte streepjes) en de toegestane scheepsbreedte op devaarweg (de rode begrenzingen) in de bovenste balk.

In de middelste balk wordt hetzelfde getoond voor de combinatie van kruiphoogte en diepgang: debeschikbare doorvaarthoogte bij bruggen wordt aangegeven met de zwarte streepjes op de plaats inde reis waar zich een brug bevindt, de doorvaartdiepte (b.v. op sluisdrempels) door streepjes ónder deblauwe balk. De ruimte tussen vlak en bodem en tussen stuurhutdak/hoogste punt en brug is dus deruimte die overblijft tussen de blauwe balk en de streepjes.

LET OP: de beschikbare vaardiepte in rivieren en kanalen wordt meestal als TOEGESTANE diepteweergegeven, omdat er van veel plaatsen geen FEITELIJKE dieptegegevens bekend zijn. Inwerkelijkheid kan het op een bepaalde plaats dus aanmerkelijk dieper zijn dan getoond wordt!

De onderste balk toont het verband tussen de scheepslengte en de beschikbare doorvaartlengte en demaximaal toegestane scheepslengte op overeenkomstige wijze. Door de weergavevorm is dit verbandwat moeilijker zichtbaar.

Bladeren

Met het menu BLADEREN kunt U rechtstreeks, dus zonder een route te plannen, de gegevens in PC-Navigo inzien. Er verschijnt een lijst van vaarwegen, waaruit U de vaarweg naar keuze kuntaanklikken. Als U dat doet, verschijnt in een PICTOGRAMMEN-deelscherm (d.i. een scherm waarinschematisch allerlei zaken worden weergegeven) de gevraagde vaarweg, en alle objecten die daarin tevinden zijn. Door met de pijltjes, met Page Up of Page Down of met de muis door de lijsten te lopen,kunt U steeds meer details van een vaarweg of een object in beeld brengen, tot en met detelefoonnummers, de marifoonkanalen en de bedieningstijden. In BLADEREN komt U dus in feiterechtstreeks in de gegevensbestanden van PC-Navigo uit. Behalve de ligging van allerlei plaatsen enobjekten kunt U op deze manier de volgende gegevens vinden:

marifoonkanalen;

doorvaartlengte;

doorvaartbreedte;

doorvaarthoogte;

diepte;

doorvaartlengte van een nevendoorvaart;

doorvaartbreedte van een nevendoorvaart;

doorvaarthoogte van een nevendoorvaart;

diepte van een nevendoorvaart;

maximumsnelheid ter plaatse;

toegestane scheepslengte;

toegestane breedte;

toegestane hoogte;

toegestane diepgang;

aanwijzingen voor de doorvaart;

telefoonnummer(s);

bedieningstijden;

stroomsnelheid ter plaatse;

waterpeil ter plaatse;

marifoon-blokkanalen;

infokanalen van de waterbeheerder.

Maximale afmetingen / Reissamenvatting

Als een route eenmaal berekend is, is het vaak van belang precies te weten met welke maximaleafmetingen er op ieder deel van de route gevaren mag worden. Als U op MAXIMALE AFMETINGEN /REISSAMENVATTING klikt, krijgt U, in volgorde van Uw route, een overzicht van de meest kritiekeafmetingen op de route en een overzicht van het totaal aantal kilometers of mijlen en het totaal aantalvaardagen en vaaruren. Ook het aantal te passeren sluizen, en de hoeveelheid keren dat bedieningnodig was van sluizen en beweegbare bruggen, wordt weergegeven.

LET OP: de op deze wijze geldende meest kritieke afmetingen zijn die, welke gelden op de volledigeroute*. Om vast te kunnen stellen welke de grootste scheepsafmetingen zijn, waarmee de afstand vanvertrek naar bestemming nog bevaren kan worden, kunt U onder <REKENWIJZE> het submenu<"PASSEN EN METEN"> gebruiken. Dat zoekt automatisch de afmetingen van het grootste schip, datnog juist tussen vertrekplaats en bestemming kan varen. Daarbij is het overigens mogelijk, dat langsverschillende routes verschillende verhoudingen in afmetingen gelden (b.v. iets langer en smaller langsde ene route, tegenover iets breder en korter langs de andere). Dit komt tot uiting in het AANTALroutes dat met deze routine wordt gevonden.

* Als er een "via-plaats" is ingegeven, kan men desgewenst ook de trajecten tussen de diverseplaatsen (vertrekplaats, viaplaats, viaplaats.......... viaplaats, bestemming) afzonderlijk inzien: in hetoverzicht wordt ófwel de reis van begin tot eind getoond, óf een van de samenstellende delen. Voorroute-analyse kan deze optie handig zijn.

Voorafgaande verzoeken

Als Uw route berekend is, is duidelijk óf er wellicht bruggen en/of sluizen in Uw route voorkomen,waarvan de bediening op Uw gewenste tijdstip van passage vooraf moet worden aangevraagd (dezogenaamde "bediening na voorafgaand verzoek"). Enkele vaarwegen in Frankrijk vereisendaarenboven ALTIJD melding voorafgaand aan passage.

Als er ergens "voor-gemeld" moet worden, wordt dit getoond met behulp van de waarschuwings-iconen: van de vijf waarschuwingen knippert dan (onder andere) de vierde:

De gegevens van de route, die PC-Navigo bijeenzoekt, bevatten óók de telefoonnummers van debetreffende bruggen en sluizen. Door te klikken op het knipperende waarschuwingsicoon of met hetmenu < Voorafgaande verzoeken> wordt de gehele lijst met de te bellen telefoonnummers in beeldgebracht, zodat men gemakkelijk toegang heeft tot de juiste nummers.

NB. Soms kan één verzoek - aan het eerste kunstwerk in een bepaalde serie - volstaan om bedieningbij ALLE kunstwerken die erop volgen te regelen. Voor de zekerheid worden echter ALLE kunstwerkengetoond, waarvan een VERSCHILLEND telefoonnummer bekend is. Vraag bij aanmelding daarom altijdnaar het bereik van de toegezegde bediening.

LET OP: in sommige regio's (waaronder vrijwel ALLE kleinere vaarwegen in Frankrijk) moetALTIJD vooraf worden aangemeld als men een of meer sluizen wil passeren. Als menaangeeft géén gebruik te willen maken van bediening na voorafgaand verzoek, zal men indeze regio's dus NERGENS doorgelaten worden. Daarom verdient het aanbeveling om bijeerste planning het gebruik willen maken van bediening op verzoek in te schakelen, om tevoorkomen dat men routemogelijkheden over het hoofd ziet.

Areaalkaart

Als Uw schip, met zijn specifieke afmetingen en vaarsnelheid, op een bepaalde standplaats ligt, kunt UPC-Navigo laten uitrekenen, welke waterwegen vanuit die standplaats bereikbaar en bevaarbaar zijn.U krijgt dan als het ware een kaart van het AREAAL, dat voor dát specifieke schip bevaarbaar is. In deoverzichtskaart wordt dat areaal in de contrasterende kleur groen weergegeven. Vanuit deAREAALKAART kunt U eventueel rechtstreeks naar de AREAALLIJST.

Areaallijst

In de Areaallijst zijn de details van het voor U bevaarbare AREAAL netjes gegroepeerd weergegeven.Door op de 'kop' (de bovenkant of titel) van een bepaalde kolom te klikken (b.v. de kolom "afstand")wordt de lijst gesorteerd in volgorde van oplopende afstand. Klikt U daarentegen op de kolom Tijd, danwordt de lijst gesorteerd aan de hand van de vaartijd naar de objecten toe. De selectie van de SOORTobjecten, die U in de areaallijst opgenomen wil zien, kunt U onder VOORKEUREN instellen. Ook daargeldt: hoe meer verschillende objecten U wil zien, des te onoverzichtelijker wordt de lijst!

LET OP: bij lange lijsten kan de sorteerslag even tijd in beslag nemen, omdat de computer dan eenenorme hoeveelheid gegevens moet onderzoeken.

Stremmingenoverzicht

Op veel vaarwegen gelden periodiek sluitingen die dienen om onderhoud te kunnen plegen aan debruggen en sluizen. Veel van die sluitingen worden vooraf gepland en bekend gemaakt via de"Berichten aan de Scheepvaart". Deze berichten worden door NoorderSoft dagelijks bijgehouden enalle stremmingen, die vooraf bekend worden gemaakt en die langer dan enkele uren duren, worden ineen stremmingenbestand geplaatst. Dit bestand kan door de gebruiker van PC-Navigo wordenopgehaald via het hoofdmenu OPTIES onder STREMMINGEN DOWNLOADEN, of via onze internetsitewww.noordersoft.com. Zodra de stremmingen zijn opgehaald, zal PC-Navigo op een gevonden routealtijd kijken, of er ergens op de route stremmingen voorkomen. Als dat het geval is, zal hetprogramma de gebruiker vragen of er berekend moet worden, wat het beste alternatief voor destremming is (wachten of omvaren) en dit berekenen.

De lijst van stremmingen kan ook visueel worden geraadpleegd met dit STREMMINGENOVERZICHT.Nodig is dat niet: als op een route een stremming wordt gevonden, meldt PC-Navigo dit aan degebruiker en biedt de keuze om om te varen óf af te wachten tot het einde van de stremming óf destremming te veronachtzamen (voor het geval met uitsluitend met analyses van routes bezit is). Alseen route gevonden is, wordt dit overzicht ook door PC-Navigo geraadpleegd en worden díestremmingen, die zich in de route bevinden ten tijde van de passage, in een lijst gepresenteerd. Menkan met behulp van de drukknop onderaan de lijst de route direct herberekenen, waarbij dan met destremmingen rekening wordt gehouden. Als het sneller is om op het einde van de stremming tewachten, laat PC-Navigo de gebruiker wachten; is het echter sneller om een andere route te varenom de stremming te omzeilen, dan wordt die andere route gepresenteerd.

Als de route gehandhaafd wordt, verschijnen eventuele stremmingen als rode bolletjes met eenuitroeptekentje erin in de kaart. Door erop te klikken krijgt men informatie over de plaats en de duurvan de stremming.

Vanaf 2010 worden behalve de "échte" stremmingen ook de bruggen opgenomen, die "niet bediend"worden gedurende een geplande tijd. Schepen die onder zo'n gesloten brug door kunnen varenworden dan doorgelaten, maar voor schepen die te hoog zijn en waarvoor dus bediening nodig is,wordt de betreffende brug gestremd.

Wie géén rekening wenst te houden met actuele stremmingen - of wie geen mogelijkheid heeft destremmingen regelmatig te downloaden zodat het bestand actueel blijft - kan de stremmingenuitschakelen met het menu KORTE STREMMINGEN WISSEN. Dit menu maakt het stremmingenbestandleeg, op díe stremmingen na, die (voorlopig) blijvend zijn: vaarwegen die voor meerdere jarenafgesloten zijn of sluizen, die voorlopig langdurig buiten gebruik zijn.

PC-Navigo's STREMMINGENSERVER met behulp waarvan de geldende stremmingen kunnen wordenopgehaald is bereikbaar op het serveradres obstruct.noordersoft.com maar eenvoudiger is het destremmingen rechtstreeks door het programma te laten downloaden via het menu OPTIES en hetsubmenu STREMMINGEN DOWNLOADEN. Het adres van de stremmingenserver is instelbaar onderVOORKEUREN, COMMUNICATIE-PARAMETERS.

Toon stremmingen

PC-Navigo's STREMMINGENSERVER bevat alle door de diverse vaarwegbeheerders geplande engepubliceerde stremmingen. De stremmingen die op een bepaald moment in die planning zitten kunt Uin de kaart zichtbaar maken. U moet dan eerst de periode selecteren, zodat U ook uitsluitend DIEstremmingen te zien krijgt, die Uw reis kunnen beïnvloeden.

De stremmingen verschijnen als rode puntjes in de overzichtskaart; als U inzoomt worden heticoontjes met een "!" erin. Een klik op zo'n icoontje, nadat U de muis in de INFORMATIEMODUS hebtgeschakeld met behulp van de INFORMATIE-KNOP, waar U voor STREMMINGEN hebt gekozen, toont deprecieze locatie van de stremming en de duur ervan. Ook wordt getoond of het een volledigestremming betreft of een bedienings-onderbreking of een afmetingbeperking (want dat maakt voor dedoovaart natuurlijk verschil!).

GPS-Monitor

Veel mensen gebruiken de waarden van de GPS als "instrumentenpaneel" voor de vaart: met name desnelheid, maar vaak ook de uiteindelijke aankomsttijd (ETA) worden veelvuldig uitgelezen. Om ervoorte zorgen, dat deze gegevens ALTIJD duidelijk zichtbaar in beeld kunnen zijn, kunnen ze in een aparthulpschermpje worden weergegeven, de zogenaamde <GPS-Monitor>. Van die monitor kunnen bij<Voorkeuren> de afmetingen, lettergroottes, kleuren en de transparantie van het schermpje wordeningesteld. Zo kan iemand bij wie het beeldscherm eigenlijk iets te ver van de stuurstand verwijderd is,ervoor zorgen dat door de grotere instelling van de cijfers de snelheid toch altijd leesbaar is. Hettransparante scherm zorgt ervoor, dat er geen kaart-informatie "verdwijnt" achter het scherm.

Vooral bij het gebruik van het dynamisch reisplannen zal de gebruiker af en toe een blik op de GPS-waarden willen kunnen werpen om een goed beeld van het verloop van de reis te houden:

Het reisplan-proces in PC-Navigo kan worden gekoppeld aan de meetwaarden van de GPS. Als

die koppeling er is, kan het actuele reisplan door de GPS worden gecontroleerd én gecorrigeerd. Wie

voor deze correctie kiest, laat in feite de GPS controleren of een bepaald punt in de reis inderdaad op

de geplande tijd wordt gepasseerd.

Wijkt het passagetijdstip méér af dan de opgegeven waarde (die standaard op 10 minuten

afwijking staat) dan stelt de software voor om met de feitelijke passagetijd als uitgangspunt een

herberekening te maken voor de rest van de reis. Het kán immers zijn dat door een afwijkende

tijdplanning wijzigingen in de te volgen route wenselijk worden, en in ieder geval moet de te

verwachten aankomsttijd opnieuw worden vastgesteld;

Wie de voorgestelde correcties niet iedere keer opnieuw wil bevestigen, kan er voor kiezen dewijzigingsvoorstellen al bij voorbaat te accepteren. PC-Navigo rekent dan gewoon volautomatischdoor, hoe het reisplan bijgesteld moet worden als gevolg van snellere of tragere voortgang.

Brandstofmonitor

Als van het schip de verbruikscijfers van brandstof bij bepaalde snelheden bekend zijn, kunnen dieworden ingegeven bij de scheepsgegevens. Door óók de totale tankinhoud, een beginvoorraad en eenminimaal nodig (kritisch) volume voor de brandstof op te geven, kan men PC-Navigo laten"bijhouden" hoeveel brandstof er gedurende de reis wordt verbruikt.

Het reisplan (en de vermoedelijk te varen snelheden op de verschillende delen van de reis) wordt dangebruikt om het waarschijnlijke verbruik af te zetten tegen de beginvoorraad. Zo kan men devoortgang volgens de GPS gebruiken als een globale tankinhoudmeter, óf men kan door handmatigeen punt in de route te selecteren kijken hoeveel brandstof men dan volgens de berekeningen nog zoumoeten over hebben (of tekort komen!).

Een alarm kan aangeven, op wélk punt in de reis de nog aanwezige hoeveelheid brandstof onder deaangegeven kritische grens zal komen. Het zoeken naar het dichtstbijzijnde bunkerstation kan danzorgen voor aanvulling van de voorraad.

In SCHEEPSGEGEVENS, in het tabblad BRANDSTOF, kan in drie kolommen de relatie wordenweergegeven tussen de VAARSNELHEID, het aantal OMWENTELINGEN PER MINUUT en hetBRANDSTOFVERBRUIK. Door deze parameters te onderscheiden naar verschillende minima, maximaen tussenliggende waarden kan vrij nauwkeurig een voorspelling worden gedaan van hetbrandstofverbruik dat voor een reis nodig zal zijn, inclusief de eventuele gevolgen van het sneller oflangzamer varen van hetzelfde traject.

De tank of tanks (men kan ingeval van meerdere tanks naar believen tanks toevoegen) wordenafzonderlijk zichtbaar gemaakt, zodat men naar believen het verbruik van brandstof vanuit één ofmeerdere tanks zichtbaar kan maken en ook de bijbehorende waarschuwingen kan krijgen -desgewenst per tank - dat de resterende hoeveelheden kritisch worden.

Rekenwijze

Het hoofdmenu REKENWIJZE vormt het hart van PC-Navigo. Hierin zitten alle rekenprogramma's enalgoritmen verwerkt, waarmee PC-Navigo zo'n uniek en praktisch programma wordt: de

routeberekeningsformules en de areaalberekeningsformules. Voor U als gebruiker is van belang, welkefactoren PC-Navigo onder de loep neemt bij het berekenen van een route. Dat zijn achtereenvolgens:

de stroom-effecten per vaarwegsegment;

de gemiddelde wachtttijd per sluis;

de maximum snelheid als die lager is dan de kruissnelheid van het schip;

de toegestane afmetingen van de diverse stukken vaarweg;

de beschikbare doorvaartafmetingen in bruggen, sluizen etcetera;

de bedieningsseizoenen, -regelingen en -tijden per brug of sluis;

de vraag of het moment van passage valt op een tijdstip dat bediend wordt;

statistische factoren ten aanzien van waterafvoer en drukte op de wateren;

sluitingen van vaarwegen op zon- en feestdagen en langdurige stremmingen;

Géén rekening wordt (nog) gehouden met de volgende factoren:

Plotselinge, onaangekondigde stremmingen van bruggen of sluizen;

Extreme drukte of wachttijden wegens opstoppingen in de vaarwegen;

Extreme waterafvoeren en onaangekondigde stremmingen die daar het gevolg van zijn;

'Incidentele' pech of geluk: nog net wél of net niet meer geschut worden, bv;

Meer dan gebruikelijke vertragingen als gevolg van beschikbare diepte;

Stromingen die het gevolg zijn van getijdebewegingen.

Natuurlijk zijn alle berekeningen statistische gemiddelden. Toch zal in de praktijk blijken, dat de duurvan een route zich met de bovenstaande factoren goed laat inschatten, ook - en zelfs juist - bij zeerlange routes.

PC-Navigo biedt de mogelijkheid om onder REKENWIJZE "handmatig" het berekenen van een route testarten. Nodig is dat niet meer, want zodra alle noodzakelijke gegevens bekend zijn, rekent PC-Navigo ook zelfstandig al een route uit (namelijk die route, die in het detailscherm van de plan-modusin het overzichtskaartscherm ingesteld staat).

In het hoofdmenu REKENWIJZE staan U de volgende submenu's ter beschikking:

Snelste Route Kortste Route Optimale Route Toeristische Route Dichtstbijzijnde... Zoekcriteria "Passen en Meten"

Dynamisch reisplannen

Het reisplan dat wordt berekend om vanuit een bepaalde vertrekplaats of vanuit de GPS positie eenbestemming te bereiken, wordt berekend op basis van een aantal aannames omtrent de te varensnelheid, de mogelijke soorten oponthoud onderweg en de te verwachten invloeden van stroming endrukte. Uiteraard zullen de werkelijke waarden vaak afwijken van de aangenomen gemiddelden.

De GPS geeft daarbij de mogelijkheid om tijdens de reis op ieder willekeurig punt te vergelijken op

welk tijdstip de passage van dat punt was GEPLAND en op welk tijdstip deze WERKELIJK plaatsvindt.Wijkt de planning méér dan een bepaalde waarde af van de werkelijkheid (standaard ingesteld op 10minuten afwijking, maar bij <Voorkeuren> kan men deze waarde desgewenst aanpassen), dan kanmen ervoor kiezen de rest van de reis met de juiste waarden opnieuw te berekenen. Vanaf hetpassagepunt wordt dan het overblijvende deel van de reis berekend.

Omdat in werkelijkheid afwijkingen herhaaldelijk kunnen optreden (b.v. bij een oponthoud voor eensluis zal na tien minuten langer wachten dan oorspronkelijk aangenomen de herrekening al wordenvoorgesteld, en tien minuten later nóg eens, en weer tien minuten later opnieuw, enzovoort) kan hetde voorkeur krijgen om de herrekening niet iedere keer te hoeven bevestigen, maar vooraf goed tekeuren. Dit kan men doen door bij voorkeuren de optie voor het sowieso herrekenen aan te klikken,waarna PC-Navigo zonder toestemming te vragen het restant van de reis opnieuw berekent.

NB. Het dynamisch reisplannen gaat uit van precieze afstanden en posities. Omdat noch allevaarweggegevens, noch de GPS-positie onder alle omstandigheden even betrouwbaar zijn, kan eenplotselinge afwijking tussen het reisplan en de werkelijkheid LIJKEN op te treden, die in werkelijkheidniet of in mindere mate optreedt. Dit zal onder andere het geval zijn in situaties, waarin debrongegevens van de vaarweg onnauwkeurig zijn of waarin de afstandstabellen van de betreffendevaarwegauthoriteit niet kloppen: dan wordt namelijk een ANDERE afstand gebruikt voor deberekeningen als die, welke voor de verplaatsing van het schip werkelijk afgelegd is. Het dynamischreisplannen raakt van zulke afwijkingen af en toe "in de war". In voorkomende gevallen kan men danhet dynamische proces beter uitschakelen en uitgaan van het oorspronkelijke plan (waarin deverschillen in afstand zich uiteindelijk uitmiddelen).

Snelste Route

Als U de SNELSTE ROUTE wilt weten, berekent PC-Navigo hoe U op het eerst mogelijke tijdstip op Uwbestemming kunt komen, óók als daarvoor een omweg moet worden gevaren om tijdwinst te boeken.Het programma berekent van ieder stukje vaarwater in Europa of U er kunt varen, en zo ja hoe lang Uover dat stukje zult doen, rekening houdend met alle factoren. Door van alle 'kruispunten' allemogelijke manieren om er te komen uit te rekenen en daarvan de snelste te kiezen, werkt PC-Navigozich als het ware 'langzaam' naar Uw bestemming. Dat langzaam is natuurlijk relatief: het hele procesduurt misschien een of twee seconden! Het resultaat is de snelste manier om ter plaatse te komenmet de door U opgegeven vertrektijd en dagelijkse vaartijd.

Het gebeurt overigens wel, dat kleine wijzigingen in vertrektijd of in het aantal dagelijks te varen urengrote gevolgen hebben voor de te kiezen route. Zo zal iemand met een redelijk snel schip, die zo langmogelijk wil varen, al gauw over de Rijn naar midden-Frankrijk worden gestuurd, terwijl iemand, diezo'n twaalf tot veertien uur per dag vaart, meestal over de Maas wordt geleid. De bedieningsregimesvan sluizen, verschillen in toegelaten en haalbare snelheid, en de nog bestaande zondagssluiting voorberoepsvaart in België verklaren zulke verschillen. Experimenteert U daarom rustig enige tijd metverschillende vaarregimes en vertrekmomenten, en U leert al snel zien welke factoren Uw vaarsnelheidzoal bepalen.

Wat U óók kunt afleiden uit de rekenresultaten, is dat het soms niet veel oplevert om zo snel mogelijkte varen: als U na enige tijd tóch drie kwartier zult moeten wachten op de opening van een bepaaldebrug, kunt U wellicht brandstof en milieu sparen door enige tijd rustig aan te doen. Uw beloning isfinanciëel (minder gasolie), ecologisch (minder vervuiling) en U hoeft niet zo lang te wachtenbovendien.

Kortste Route

Als U de KORTSTE ROUTE berekent, telt PC-Navigo eenvoudigweg de lengtes van alle stukje vaarwegbij elkaar op, en selecteert dan de kortste verzameling die U op Uw bestemming brengt. U moetdaarbij wel bedenken, dat 'kortste' voor de computer ook echt kortste betekent. Al is een route over100 sluizen en met allerlei obstakels en beperkingen maar 100 meter korter dan een andere, die véélsneller te bevaren is, dan nog is kortste domweg kortste! De optie KORTSTE ROUTE geeft vaak welgoede informatie over alternatieven voor de SNELSTE ROUTE; als U zo'n alternatief wilt bevaren, is heteen tip om een plaats langs Uw kortste route als via-plaats op te geven en daarna de SNELSTE ROUTEopnieuw te berekenen. Op die manier vermijdt de computer tijdrovende uitstapjes, en levert hij tochde alternatieve route als uitkomst (voorbeeld: de kortste route naar Kortrijk voert door destadswateren van Gent; als we Gent als via-plaats opgeven en de SNELSTE route kiezen, worden we -terecht - over de ringvaart gestuurd).

Let bij het berekenen van de kortste route altijd even op Uw aankomstdatum (in de Pictogrammen ofaan het eind van Uw reisplan). Immers, omdat de computer geen rekening houdt met het tempo,waarin Uw reis verloopt, bestaat er altijd een risiko dat U met langdurige wachttijden geconfronteerdwordt. Dat is bijvoorbeeld het geval bij vaarwegen, die gedurende een deel van het jaar gesloten zijnvoor de scheepvaart. Om die reden verdient het aanbeveling de kortste route altijd even te vergelijkenmet de snelste!

Optimale Route

Iets ingewikkelder dan de snelste route en de kortste route is de OPTIMALE ROUTE. In dezerekenwijze bepaalt PC-Navigo, hoe een schip met het relatief kleinste aantal draaiuren van de motortoch zo snel mogelijk op de plaats van bestemming kan komen. Allerlei wachttijden voor bruggen ensluizen - vooral die, waarbij men langer dan enkele minuten moet wachten, zodat de motor uit kan -wegen minder zwaar dan de uren, die men varend doorbrengt. Omwegen worden dus vermeden, alsdoor enkele uren wachten vele uren varen bespaard kunnen worden. Zo is de OPTIMALE ROUTE vaak

het beste alternatief tegenover de snelste route.

Vooral voor schepen die niet continu varen maar die doorgaans stilliggen voor de nacht kan deze routevoordelen bieden. Omdat de motor-uren tellen, maar de stillig-uren niet, wordt gezocht naar het besteoptimum, waarbij bruggen en sluizen die geen nachtelijke bediening hebben worden benut alsovernachtingsplaats. Zo wordt een efficiente route gecombineerd met het vaarregime van het schip.

Toeristische Route

Als U niet voor Uw beroep vaart, en als toervaarder de drukke propvolle waterwegen juist wilvermijden - waarmee U dikwijks zowel Uzelf als de beroepsvaarders een plezier zult doen - ware hetaangenaam om zo weinig mogelijk op beroepshoofdvaarwegen terecht te komen. De verhalen over hetdrukke Prinses Margrietkanaal zijn intussen helaas maar al te bekend. PC-Navigo kan metTOERISTISCHE ROUTE goede alternatieven zoeken voor alle drukke hoofdvaarwegen, waardoor menmet een toerjacht zo weinig mogelijk 'in het vaarwater' van vrachtschepen hoeft te komen en zelfgeen last heeft van de golfslag en het jagen en jachten van het beroepsverkeer.

In feite wordt berekend of de plaats van bestemming redelijkerwijs bereikbaar is met vermijding vangrootschalige vaarwegen: hoe hoger de klasse van de vaarweg, hoe langer de "omweg" die acceptabelwordt gevonden.

Dichtstbijzijnde...

Een extra mogelijkheid van de formule, die de arealen berekent, vind U in het submenuDICHTSTBIJZIJNDE... Als U hierop klikt, moet U eerst kiezen vanuit welk UITGANGSPUNT U wilzoeken: dat kan de vertrekplaats van een geplande route zijn (b.v. om te zien waar het eerstgepasseerde bunkerstation langs de route zit) óf een te selecteren plaats op de route (bijvoorbeeld omonderweg te zien, welk bunkerstation U kunt gebruiken om even bij te tanken) óf Uw GPS-Positie (bijeen aangesloten GPS: de plaats waar U zich bevindt).

Ernaast ziet U een keuzelijstje waarin U kunt aanklikken naar welk soort plaats of object U op zoekbent. Als het erom te doen is uit te zoeken, waar U brandstof kunt bunkeren, markeert U de plaatswaar Uw schip zich bevindt als vertrekplaats, en klikt U in DICHTSTBIJZIJNDE simpelwegBUNKERSTATION aan, enzovoort. In volgorde van afstand krijgt U binnen een seconde de lijst metbunkermogelijkheden in beeld. Op deze manier kunt U natuurlijk alle andere voorzieningen ookvinden. De voorzieningen die U kunt zoeken zijn:

Alles (het bevaarbaar areaal)Stad Dorp Beroeps/laad- en loskades Haven Containerterminal Jachthaven JachtligplaatsBunkerstation Peilschaal

Stad

Als STAD zijn opgenomen plaatsen met een behoorlijk belang in de betreffende regio (dus ook als heteigenlijk grote dorpen zijn!).

Dorp

Als DORP zijn opgenomen alle kleinere plaatsen langs de route.

Beroepsligplaats

Als beroepsligplaats zijn opgenomen de door de vaarwegbeheerder tot ligplaats voor de beroepsvaartaangewezen plaatsen. Meestal betreft het afmeer-gelegenheden. In de Duitse rivieren worden somsechter ook plaatsen, die nauwelijks meer zijn dan ankerplaatsen, als formele ligplaatsen aangeduid

(b.v. in de Moezel). In Frankrijk worden de ligplaatsen uitsluitend opgenomen als zij voldoende diepgang hebben voor eennormaal geladen beroepsschip.

Haven

Als HAVEN zijn opgenomen alle als zodanig door de vaarwegbeheerder aangeduide plaatsen voor deberoepsvaart.

Containerterminal

Als CONTAINERTERMINAL zijn opgenomen alle als zodanig door de vaarwegbeheerder aangeduideplaatsen die volledig zijn gereserveerd voor de container-overslag. Vaak bestaat voor dergelijketerminals een vaarverbod voor schepen, die NIET bij de containeroverslag betrokken zijn.

Jachthaven

Als JACHTHAVEN zijn opgenomen alle jachthavens en beschutte havens die uitsluitend of voornamelijkdoor de pleziervaart worden gebruikt.

Als aanvullende bron van informatie over de VOORZIENINGEN en DIENSTVERLENING in jachthavens isin een aantal landen een extra gegevensbestand beschikbaar, waarin informatie over de jachthavens isopgenomen, zoals de beschikbaarheid van (passanten)ligplaatsen, de aanwezigheid van voorzieningenop de steigers, de beschikbaarheid van reparatie- en onderhoudsmogelijkheden en vaak ookinformatie over tarieven en dergelijke. Wie deze aanvullende jachthavengegevens in zijn licentie heeft,kan met behulp van de INFORMATIE-KNOP toegang krijgen tot deze detail-gegevens.

Jachtligplaats

Als JACHTLIGPLAATSEN zijn opgenomen alle afmeergelegenheden, aanlegplaatsen en andere, voorjachten speciaal geschikte, ligplaatsen.

Bunkerstation

Als BUNKERSTATION zijn opgenomen alle bunkerstations voor de beroepsvaart, alsmede tank-

gelegenheden voor de watersport.

Peilschaal

Op veel plaatsen wordt de beschikbare vaardiepte en de beschikbare doorvaarthoogte afgeleid vanlokale Peilschalen, ook wel "Pegels" of waterstandmeters genoemd. Indien dat het geval is, wordt demeest nabijgelegen peilschaal gevonden door hier Peilschaal te selecteren.

Zoekcriteria

De factoren, die maatgevend zijn voor het berekenen van routes en arealen, zijn de scheepslengte, descheepsbreedte, de scheepshoogte, de diepgang en de kruissnelheid. Al deze zaken kunnen er dereden van zijn, dat een schip een bepaald traject niet - of niet snel genoeg - kan bevaren.

Met PC-navigo kan de computer zelf berekenen, waarom een bepaald traject niet bevaren kanworden. Als niet onmiddellijk een verbinding gevonden wordt, onderzoekt de software of zo'nverbinding wél gevonden wordt als met andere vaartijden gevaren wordt, en als dat nóg niet het gevalis, wordt stapsgewijs berekend met welke scheepsafmetingen wél een bevaarbare route wordtgevonden.

In het dialoogvenster dat geopend wordt als U ZOEKCRITERIA aanklikt kunt U het rekening houdenmet respectievelijk de MAXIMALE LENGTE, MAXIMALE BREEDTE, MAXIMALE HOOGTE, MAXIMALEDIEPGANG, BESCHIKBARE (SCHUT)LENGTE, BESCHIKBARE DOORVAARTBREEDTE, BESCHIKBAREDOORVAARTHOOGTE EN BESCHIKBARE DIEPTE één voor een, of groepsgewijs, ook nog handmatig'uitschakelen'. Zo kunt U stap voor stap analyseren waar, en in welk soort afmeting, een blokkadeoptreedt in de door U te bevaren routes.

In het Verenigd Koninkrijk bestaat het begrip "grootste toegestane afmeting" niet; daar worden"aanbevolen afmetingen" bekendgemaakt door British Waterways. De impact op de routeplanning isoverigens vergelijkbaar: als een schip, waarmee een route wordt gepland, groter is dan de aanbevolenafmetingen, is het verstandig om vooraf de vaarwegbeheerder te raadplegen.

Van een gevonden route kan in BEELD, MAXIMALE AFMETINGEN, ingezien worden waar de'flessenhals' zit. Dit levert snel gegevens over de knelpunten op.

Vergeet U niet om uitgeschakelde criteria na Uw analyses weer IN te schakelen; zou U dat NIET doen,dan bestaat het risico dat de computer een volgende route berekent zonder de betreffende afmetingenin ogenschouw te nemen. Dat kan wel eens onaangename verrassingen opleveren tijdens de vaart!

De zoekcriteria kunnen ook in het overzichtskaartscherm zichtbaar worden gemaakt: namelijk in de"plan-modus" van het detailoverzicht rechts. De maximale lengte, breedte, hoogte en diepgang en debeschikbare lengte, breedte, hoogte en diepte kunnen ook daar worden in- en uitgeschakeld:

"Passen en Meten"

Op vrijwel alle vaarwegen gelden beperkingen aan de afmetingen van schepen die er kunnen en/ofmogen varen. Om de computer te laten berekenen, hoe groot een schip mag zijn voor een bepaalderoute is een hele reeks herhaald uitgevoerde berekeningen nodig, die de verschillende afmetingen vaneen schip steeds met kleine stapjes ophogen om zo vast te stellen, wat voor ieder van die afmetingende grootste is, die nog kan passeren.

Als een route wordt berekend tussen twee opgegeven plaatsen en de computer kan voor hetopgegeven schip en binnen de opgegeven vaartijden géén bevaarbare verbinding vaststellen, wordt indrie stappen antwoord gezocht op de vraag met welke afmetingen men dan wél de bestemming kanbereiken:

Allereerst wordt, indien de dagelijkse

vaartijd die is opgegeven minder bedraagt dan 24

uur, opnieuw gekeken of er met verruiming van

die vaartijd wél een verbinding gevonden wordt;

de onmogelijkheid om de bestemming te

bereiken zou immers kunnen liggen aan brug- of sluisbediening, die uitsluitend buiten de opgegeven

tijden mogelijk is of die uitsluitend op verzoek, of tegen betaling, of voor andere soorten

vaarweggebruikers mogelijk is. Blijkt dat het geval, dan wordt de balk met waarschuwings-iconen

getoond, waarin dan het TWEEDE icoon (met de klok) roodomrand knippert: Door erop te klikken,

krijgt men de mogelijkheid de dagelijkse vaartijden te verruimen, zodat de verbinding vastgesteld kan

worden;

Als zelfs met verruimde tijden geen

verbinding wordt gevonden, zou dat te wijten

kunnen zijn aan de noodzaak om een deel van

het parcours over open zee af te leggen (terwijl

bij het schip is opgegeven dat men dat wil of

kan); in dat geval zal van de balk met waarschuwings-iconen het DERDE icoon (met de golf)

roodomrand knipperen: door erop te klikken krijgt men een schermpje waarin men de noodzakelijke

wijziging kan doorvoeren, zodat de verbinding vastgesteld kan worden;

Als óók met deze verruiming géénverbinding wordt gevonden, dan wordt de balkmet waarschuwings-iconen getoond met hetEERSTE icoon rood knipperend. Dat wil danzeggen dat er voor een schip met de OPGEGEVENafmetingen in ieder geval GEEN bevaarbareverbinding is gevonden. Dan kunt U de computer

laten vaststellen, welke de grootste afmetingen zijn van het schip, dat nog wél op de bestemming kangeraken. We hebben dat "Passen en Meten" genoemd. Als die grootste afmetingen zijn vastgesteld,

worden ze vergeleken met de opgegeven scheepsafmetingen, en wordt aan de gebruiker teruggemeldmet welke scheepsafmetingen de route wél bevaren kan worden. De gebruiker kan dan zien, of(bijvoorbeeld door inzinking, klapbare delen of ballast) er aan de "tekorten" iets te doen is.

De gevonden route(s) worden in het Passen en Meten-scherm weergegeven. Door één (of meer) vandie routes te selecteren, kunt U met de gevonden routes verder werken (en bijvoorbeeld deafmetingen van Uw schip aanpassen, de tijden weer in overeenstemming brengen met Uw wensen,enzovoort). U selecteert een route door het selectievakje erachter aan te vinken en het Passen enMeter-scherm te sluiten.

Omdat het berekenen van deze grootst mogelijke afmetingen soms veel rekenslagen vergt, kan het optragere computers een relatief langdurig proces zijn. Daarom wordt tussentijds gevraagd, of degebruiker dóór wil gaan met deze rekenslagen of er de voorkeur aan geeft zelf een andere route in tegeven.

Als er ook ná deze rekenslagen geen route wordt gevonden, liggen vertrekplaats en bestemming (oféén van de viaplaatsen) in een deel van het vaarwegennetwerk, dat niet in verbinding staat met deoverige delen.

Vaak levert het zoeken van de grootst mogelijke afmetingen niet één, maar meerdere routes op, somswel vier of meer. In dat geval zijn er verschillen in de VERHOUDINGEN tussen de diversescheepsafmetingen: een schip van 85 meter lengte kan langs een gegeven route varen, maar zal danin breedte beperkt zijn tot bijvoorbeeld 8,20, terwijl een andere route een breedte van 8,50 toelaat,maar alleen voor schepen die korter zijn dan 80 meter. Zo ook met de hoogte en diepgang. Als allevier de dimensies op verschillende plaatsen verschillende maxima opleveren, is het vergelijken van deafmetingen met die van het eigen schip soms nog een hele puzzel....

Opties

In het hoofdmenu OPTIES zijn een paar zaken samengebracht, die de inzagemogelijkheden en derekenwijzen van PC-Navigo nog verder kunnen verfijnen. Zo kunt U de software nog beter aanpassenaan Uw wensen en aan de actuele omstandigheden. Tot Uw beschikking staan:

Zoeken Bladeren Taalkeuze Omstandigheden Stremmingen downloaden Korte stremmingen wissen Pegels ophalenLegendae

Zoeken

Zoeken kan in PC-Navigo langs vier verschillende ingangen: via het bestand van VAARWEGEN, viahet bestand van OBJECTEN/PLAATSEN in die vaarwegen, via de KAART of rondom de GPS-positie (alseen GPS signaal ontvangen wordt.

Dat komt omdat de bestanden in PC-Navigo opgebouwd zijn in een aantal "lagen": de eerste laagbevat alle vaarwegen, met de gegevens die bij die vaarwegen horen (zoals stroomsnelheid, maximumsnelheid, maximale afmetingen, waterpeil en dergelijke). De tweede laag zijn de plaatsen en objecten,die in of aan zo'n vaarweg gelegen zijn, weer met de bijbehorende gegevens: doorvaartafmetingen,marifoonkanalen, telefoonnummers, coördinaten en dergelijke) De derde laag zijn algemene gegevensdie de computer nodig heeft om allerlei zaken te berekenen: codes voor de aard van ieder object,feestdagentabellen, matrixen van de vaarduur en de afstand tussen knooppunten, de identificatie vanalle vaarwegen en objecten, enzovoort enzovoort. Met de laatste laag heeft U niet veel te maken,maar door het onderscheid tussen de VAARWEGEN en de PLAATSEN en OBJECTEN moet U wel voorafbedenken, of U zoekt aan de hand van een vaarwegnaam of van een plaats- of objectnaam. Zo zoektU de Amstel in de vaarwegenlijst, maar de Berlagebrug in de objectenlijst.

Als men op een van deze keuzen klikt, krijgt men de mogelijkheid om de gezochte vaarweg hetzij in tetypen, hetzij in de lijst op te zoeken, hetzij in de kaart aan te klikken. De OBJECTEN/PLAATSEN kanmen intypen, waarna PC-Navigo een lijstje presenteert van alle objecten, waarin de opgegeven naamvoorkomt. Door de cursorbalk op de gewenste naam te plaatsen en te klikken, kiest U de betreffendeplaats en kunt U nadere details ervan inzien. Met de rechter muisknop kunt U het menuutje openenwaarmee U zo'n plaats kunt 'markeren' als Uw vertrekplaats, bestemming, via-plaats of te vermijdenplaats.

Plaats/Object Vaarwater GPS-positie

Plaats/Object

Bij het zoeken op plaatsnaam of objectnaam kunt U in het invulveld de door U gezochte plaats (ofbrug, of sluis, of haven) intypen. Er wordt dan een lijstje gepresenteerd met namen, die aan Uwspellingswijze voldoen. Een déél van de naam kan ook: als U "Berlage" intypt, krijgt U alle namen vanalle objecten te zien waar deze lettercombinatie in voorkomt, dus ook de Berlagebrug. Met accenten,leestekens en hoofd- of kleine letters hoeft U géén rekening te houden: als U "Sete" intypt, krijgt U deplaats Sète in Frankrijk, maar ook de Boalseterhimbrug, waar toevallig dezelfde letters in staan.

Door er één met de cursor aan te wijzen, kunt U deze plaats selecteren. Met de rechtermuistoets laatde plaats zich vervolgens "markeren" als Vertrekplaats, Bestemming, Via-plaats of Mijden-plaats. Doorerop te dubbelklikken gaat U naar de bijzonderheden van die plaats in het BLADEREN-scherm.

LET OP: In PC-Navigo kunt U de namen van vaarwegen en objecten weergeven in de LOKALE taal(dus sluizen in Duitsland in het duits, in Frankrijk in het frans en in Nederland in het Nederlands) óf inUw voorkeurstaal (waarbij in Duitsland bijvoorbeeld "Schleuse Charlottenburg Berlin" weergegevenwordt als "Sluis Charlottenburg Berlijn"). Deze keuze heeft gevolgen voor het zoeken op naam: als denamen in de lokale talen staan, zou U moeten zoeken naar "Berlin" om de sluis in het voorbeeld tevinden; staan de namen in Uw voorkeurstaal, dan zou U "Berlijn" moeten intypen! Houdt daaromrekening met de mogelijk afwijkende schrijfwijzen in andere talen!

Vaarwater

Als U op vaarwater wilt zoeken, krijgt U eenvoudig de lijst met alle vaarwateren in beeld. Door decursor op het gewenste water te zetten en te dubbelklikken, wordt de schematische weergave (zoals inPictogrammen) van die vaarweg geopend, waarin U hetzij gegevens kunt zoeken, hetzij plaatsen ofobjecten met behulp van de rechter muistoets als Uw vertrek, bestemming, via-plaats of te vermijdenplaats kunt "markeren".

LET OP: In PC-Navigo kunt U de namen van vaarwegen en objecten weergeven in de LOKALE taal(dus kanalen in Duitsland in het duits, in Frankrijk in het frans en in Nederland in het Nederlands) óf inUw voorkeurstaal (waarbij in Duitsland bijvoorbeeld "Niegripper Verbindungskanal" weergegevenwordt als "Niegripper Verbindingskanaal"). Deze keuze heeft gevolgen voor het zoeken op naam: alsde namen in de lokale talen staan, zou U moeten zoeken naar "Verbindungskanal" om de vaarweg inhet voorbeeld te vinden; staan de namen in Uw voorkeurstaal, dan zou U "Verbindingskanaal" moetenintypen! Houdt daarom rekening met de mogelijk afwijkende schrijfwijzen in andere talen!

Zoeken op GPS-positie

U kunt als er een GPS aangesloten is - en als die een bruikbaar signaal levert - óók zoeken in deomgeving van Uw GPS-positie: een klik op dit submenu zoekt met de in <Voorkeuren> opgegevenactieradius rondom Uw huidige scheepspositie. Met <Zoeken op GPS-positie> kunt U dus héélmakkelijk de directe omgeving van Uw positie "verkennen", bijvoorbeeld om te zien of er ergens in denabijheid aanlegplaatsen zijn, of bunkerstations, of andere voorzieningen.

Als er geen GPS is aangesloten of als een aangesloten GPS geen (bruikbaar) signaal afgeeft, zal dezefunctie niet beschikbaar zijn. Een dialoogvenster meldt dan dat er géén GPS positie beschikbaar is.

Bladeren

Ook onder OPTIES kunt U de BLADEREN-mogelijkheid openen, om van een bepaalde plaatsdetailgegevens op te zoeken. Onder BLADEREN heeft U de submenus VAARWEGEN,JACHTHAVENGEGEVENS, GETIJDELOCATIES en GESCHIEDENISLIJST. Het eerste submenu is debladerfunctie door de VAARWEGEN: met de rechter muisknop kunt U iedere plaats uit BLADERENmarkeren als vertrekplaats, bestemming, viaplaats of plaats om te vermijden. Deze mogelijkheid isgelijk aan BEELD, BLADEREN.

Tevens kunt U, met het tweede submenu JACHTHAVENGEGEVENS, hier bladeren door deJachthavendatabase: als U op het submenu klikt, verschijnt een lijst van alle opgenomen jachthavens,waarop U met een klik of dubbelklik (of met het menu TOON IN DE KAART) kunt nagaan wáár debetreffende haven of het betreffende bedrijf zich bevindt. In de uit de ANWB Wateralmanak bekendeiconen vindt U de voorzieningen die er beschikbaar zijn. De betreffende database is optioneelleverbaar als aanvulling op de PC-Navigo-data.

Met het menu BLADEREN kunt U rechtstreeks, dus zonder een route te plannen, de gegevens in PC-Navigo inzien. Er verschijnt een lijst van vaarwegen, waaruit U de vaarweg naar keuze kuntaanklikken. Als U dat doet, verschijnt in het PICTOGRAMMEN-deelscherm (d.i. het "uitschuifscherm"achter het rechter detailscherm waarin schematisch allerlei zaken worden weergegeven) de gevraagdevaarweg, en alle objecten die daarin te vinden zijn. Door met de pijltjes, met Page Up of Page Downof met de muis door de lijsten te lopen, kunt U steeds meer details van een vaarweg of een object inbeeld brengen, tot en met de telefoonnummers, de marifoonkanalen en de bedieningstijden. InBLADEREN komt U dus in feite rechtstreeks in de gegevensbestanden van PC-Navigo uit. Behalve deligging van allerlei plaatsen en objekten kunt U op deze manier de volgende gegevens vinden:

marifoonkanalen;

doorvaartlengte;

doorvaartbreedte;

doorvaarthoogte;

diepte;

doorvaartlengte van een nevendoorvaart;

doorvaartbreedte van een nevendoorvaart;

doorvaarthoogte van een nevendoorvaart;

diepte van een nevendoorvaart;

maximumsnelheid ter plaatse;

toegestane scheepslengte;

toegestane breedte;

toegestane hoogte;

toegestane diepgang;

aanwijzingen voor de doorvaart;

telefoonnummer(s);

bedieningstijden;

stroomsnelheid ter plaatse;

waterpeil ter plaatse;

marifoon-blokkanalen;

infokanalen van de waterbeheerder.

LET OP: In PC-Navigo kunt U de namen van vaarwegen en objecten weergeven in de LOKALE taal(dus kanalen in Duitsland in het duits, in Frankrijk in het frans en in Nederland in het Nederlands) óf inUw voorkeurstaal (waarbij in Duitsland bijvoorbeeld "Niegripper Verbindungskanal" weergegevenwordt als "Niegripper Verbindingskanaal"). Deze keuze heeft gevolgen voor het zoeken op naam: alsde namen in de lokale talen staan, zou U moeten zoeken naar "Verbindungskanal" om de vaarweg inhet voorbeeld te vinden; staan de namen in Uw voorkeurstaal, dan zou U "Verbindingskanaal" moetenintypen! Houdt daarom rekening met de mogelijk afwijkende schrijfwijzen in andere talen!

Via de GETIJDELOCATIES kunt u door alle locaties bladeren waarvoor getijdegegevens beschikbaarzien. Zie hiervoor de pagina getijdeplanning

Tevens kunt u hier de GESCHIEDENISLIJST openen van laatste gezochte locaties.

Taalkeuze

In het dialoogvenster, waarin de taalkeuze gemaakt kan worden, kan men op ieder denkbaar moment- dus ook tijdens het gebruik van het programma - omschakelen van de ene taal naar de andere.Normaliter wordt PC-Navigo standaard geleverd in de taal, waarin men ook de handleidingen heeftbesteld:

Nederlands Deutsch Français

English

De omschakeling kan naar keuze alléén de programma-bediening (dus de menu's, helpschermen,knoppen en dialoogvensters) betreffen, óf ook de vaarweg- en objectnamen (en sommigeplaatsnamen, zoals Parijs, Berlijn en Wenen). Wie voor <Vaarwegnamen in de lokale taal> kiest, krijgtalle namen in Europa in hun oorspronkelijke duitse, franse of anderstalige vorm te zien (dus "SchleuseKoblenz" en "Rheinbrücke" en Écluse de Noyon" en "Most Kolejowi Warsawa" enzovoort). Wie kiestvoor <Vaarwegnamen ook vertaald> ziet "Sluis Koblenz" en "Rijnbrug" en "Sluis Noyon" en"Spoorbrug Warschau".

Let op, dat deze keuze gevolgen heeft voor het op naam zoeken: wie de vaarweg- en objectnamenóók vertaald in beeld wil hebben, moet zoeken op "Parijs" en "Berlijn"; wie de lokale talen duidelijkervindt, zoekt dus op "Paris" en "Berlin"...

Nederlands

In het Nederlands verschijnen alle programma-teksten, knop-aanduidingen, schermnamen, help-schermen en boodschappen in de Nederlandse taal. Ook de vertaalbare begrippen en namen van deplaatsen en objecten in het buitenland worden voorzover mogelijk en zinnig naar het Nederlandsomgezet. Als men kiest voor "lokale naamgeving" blijven de namen in de lokale landstaal verschijnen.Dit maakt herkenning vaak gemakkelijker.

Deutsch

In het Duits verschijnen alle programma-teksten, knop-aanduidingen, schermnamen, help-schermenen boodschappen in de Duitse taal. Ook de vertaalbare begrippen en namen van de plaatsen enobjecten in het buitenland worden voorzover mogelijk en zinnig naar het Duits omgezet. Als men kiestvoor "lokale naamgeving" blijven de namen in de lokale landstaal verschijnen. Dit maakt herkenningvaak gemakkelijker.

Français

In het Frans verschijnen alle programma-teksten, knop-aanduidingen, schermnamen, help-schermenen boodschappen in de Franse taal. Ook de vertaalbare begrippen en namen van de plaatsen enobjecten in het buitenland worden voorzover mogelijk en zinnig naar het Frans omgezet. Als men kiestvoor "lokale naamgeving" blijven de namen in de lokale landstaal verschijnen. Dit maakt herkenningvaak gemakkelijker.

English

In het Engels verschijnen alle programma-teksten, knop-aanduidingen, schermnamen, help-schermenen boodschappen in de Engelse taal. Ook de vertaalbare begrippen en namen van de plaatsen enobjecten in het buitenland worden voorzover mogelijk en zinnig naar het Engels omgezet. Als menkiest voor "lokale naamgeving" blijven de namen in de lokale landstaal verschijnen. Dit maaktherkenning vaak gemakkelijker.

Omstandigheden

Een aantal omstandigheden wordt in de berekeningen van PC-Navigo in ogenschouw genomen:gemiddelde stroomsnelheid van de rivieren, bijvoorbeeld, en de gemiddelde wachttijd, die hetschutproces van iedere sluis op grond van de gegevens van de laatste tien jaren met zich meebrengt.Het spreekt vanzelf, dat op deze zaken ook de actuele omstandigheden van invloed zijn, die zich nietin een computervoorspelling laten vangen: toevallige drukte op een bepaalde plaats, extreem veelgrotere of kleinere rivierafvoer, het zijn twee zaken die een behoorlijke invloed kunnen hebben op hetvoortgangstempo van een reis. Daarom kan men onder OMSTANDIGHEDEN juist de DRUKTE en deSTROMING aanpassen aan de feitelijkheid: door de drukte marginaal te vergroten, wordt erprocentueel méér rekening gehouden met de wachttijden bij sluizen; door de stroming te verhogen ofverlagen, wordt de invloed van de stroom op de snelheid vergroot of verkleind, zodat zowel voor deopvaart als voor de afvaart juistere snelheid-gegevens gebruikt kunnen worden.

Let op, dat het vergroten van de afstroom tot gevolg kan hebben, dat een bepaald schip het vaarwaterniet meer stroomopwaarts kan bevaren! Dit hangt namelijk af van de vraag, of de kruissnelheid vanhet schip de tegenstroom voldoende overtreft om nog vooruit te komen.

Stremmingen downloaden

Op veel vaarwegen gelden periodiek sluitingen die dienen om onderhoud te kunnen plegen aan debruggen en sluizen. Veel van die sluitingen worden vooraf gepland en bekend gemaakt via de"Berichten aan de Scheepvaart". Deze berichten worden door NoorderSoft dagelijks bijgehouden enalle stremmingen, die vooraf bekend worden gemaakt en die langer dan enkele uren duren, worden ineen stremmingenbestand geplaatst. Dit bestand kan door de gebruiker van PC-Navigo die toegangheeft tot het internet worden opgehaald. Met een klik op STREMMINGEN DOWNLOADEN zoekt PC-Navigo contact met NoorderSoft's webserver en haalt daar het bestand met de stremmingen op.Aan deze dienst zijn géén kosten verbonden.

Zodra de stremmingen zijn opgehaald, zal PC-Navigo op een gevonden route altijd kijken, of erergens op de route stremmingen voorkomen. Als dat het geval is, zal het programma de gebruikervragen of er berekend moet worden, wat het beste alternatief voor de stremming is (wachten ofomvaren) en dit berekenen. De lijst van stremmingen kan worden geraadpleegd onder BEELD met hetSTREMMINGENOVERZICHT. De stremmingen kunnen ook in de KAART worden getoond met TOONSTREMMINGEN.

Het verdient aanbeveling bij zeer lange routes - met name routes die door Frankrijk voeren - altijd eenvrij recente stremmingenlijst te gebruiken (als norm geldt: niet ouder dan 14 dagen) om zeker teweten, dat de laatst bekend gemaakte stremmingen er in zijn opgenomen. In hetstremmingenoverzicht wordt zowel de datum van downloaden als de datum van samenstelling van hetbestand vermeld.

Vanaf versie 2014 kunnen de stremmingen rechtstreeks door het programma worden gedownload viahet menu OPTIES en het submenu STREMMINGEN DOWNLOADEN. . In versie 2020 is het adres van destremmingenserver instelbaar onder VOORKEUREN, COMMUNICATIE-PARAMETERS.U kunt destremmingen ook van onze website downloaden

Wie géén rekening wenst te houden met actuele stremmingen - of wie geen mogelijkheid heeft destremmingen regelmatig te downloaden zodat het bestand actueel blijft - kan de stremmingenuitschakelen met het menu KORTE STREMMINGEN WISSEN. Dit menu maakt het stremmingenbestandleeg, op díe stremmingen na, die (voorlopig) blijvend zijn: vaarwegen die voor meerdere jarenafgesloten zijn of sluizen, die voorlopig langdurig buiten gebruik zijn. De lijst van deze "vaste"stremmingen is per 01-01-2020 geactualiseerd.

Sinds PC-Navigo versie 2010 worden niet alleen volledige stremmingen, maar ook onderbrekingenvan brug- en sluisbediening opgenomen (waarbij dus een brug niet wordt bediend, maar schepen dieonder de gesloten brug kunnen doorvaren WEL doorgelaten moeten worden). Door dezebedieningsstops op te nemen in de stremmingenlijsten worden ook hogere schepen verzekerd van eenkloppende planning.

Korte stremmingen wissen

In sommige omstandigheden is het niet praktisch voortdurend rekening te houden met destremmingen. Bijvoorbeeld als men met analyses bezig is of met planningen, waarvan de preciezevaardatum nog niet bekend is. Ook als men niet in de gelegenheid is om de stremmingen tedownloaden en het bestand wellicht te weinig actueel is, kan het praktisch zijn de stremmingengrotendeels buiten beschouwing te laten.

Met KORTE STREMMINGEN WISSEN kan men het bestand waarin de stremmingen opgenomen zijnleeg maken, met uitzondering van enkele zéér langdurige (of zelfs blijvende) stremmingen. Degeplande stremmingen van de komende twee seizoenen - die normaliter in het stremmingenbestandworden bijgehouden - worden dan gewist. De lijst van de "vaste" stremmingen is per 01-01-2020geactualiseerd.

Als men de oude toestand wil herstellen, kan men dit doen door simpleweg opnieuw de actuelestremmingen te downloaden.

Legendae

Vier reeksen symbolen spelen een rol in PC-Navigo, die soms verklaring behoeven:De symbolen, tekens en afbeeldingen die worden gebruikt in de ENC-navigatiekaarten;

De symbolen die worden gebruikt in de jachthavengegevens, en die zijn ontleend aan de ANWB-

wateralmanak;

De symbolen die worden gebruikt in de weergave van schema's van brug- en sluisbediening.

De symbolen waarmee de diverse scheepstypen worden weergegeven in de AIS.

Met een klik op één van de vier betreffende tab-bladen kan de symbolenreeks worden geopend enkunnen de verklaringen worden afgelezen.

Kaart-aantekeningen

De gebruiker van PC-Navigo kan aantekeningen rechtstreeks in de kaart maken. Door op degewenste plaats in de kaart met de linkermuistoets te dubbelklikken óf door met de rechtermuistoetste klikken en "Nieuwe Kaartnotitie" te kiezen, opent een tekstveld ("Inhoud"), waarin aantekeningenkunnen worden gemaakt die bij de opgegeven kaartpositie worden opgeslagen. Boven dezeaantekeningen kan desgewenst een naam worden ingegeven, die bij het symbool van de betreffendenotitie in de kaart verschijnt.

Door op het tabblad GEAVANCEERD te klikken, kan men de precieze positie waar men geklikt heeft, deschaal waarboven de aantekening verschijnt, de bestandsnaam waar de aantekening is bewaard en deaanmaakdatum van de aantekening zien.

Bij het later her-openen van deze aantekeningen kan men ze desgewenst ook BEWERKEN met debetreffende knop.

Behalve tekst kan in de aantekeningenvelden ook beeld-materiaal worden geplakt: door b.v. foto's,kaartfragmenten of verduidelijkende schetsjes in het veld te knippen en plakken, kan men de situatieter plaatse verder toelichten en verduidelijken.

Via de PC-Navigo website worden van tijd tot tijd aanvullende afbeeldingen van bruggen, sluizen enandere objecten beschikbaar gesteld, die als kaart-aantekening in Uw software kunnen wordenopgenomen. Ook is een uitwisseling van aanvullende gegevens tussen de diverse PC-Navigo-gebruikers in voorbereiding. Zie voor meer informatie hierover de website www.pcnavigo.com.

Als het icoontje van een kaart-aantekening verschijnt, volstaat het om de INFO-CURSOR op NOTITIESte zetten en dan op het icoon van de notitie te klikken om de opgenomen informatie en eventueleafbeeldingen te openen. Als er een weergave-naam aan de notitie is toegevoegd, verschijnt die naambij het icoontje in de kaart.

Info

Onder INFO zijn gegevens over auteursrechten van de makers opgenomen. Ook zijn hier de gegevensvan de makers en van de HELP-DESK te vinden. Voor verdere wetenswaardigheden kunt U altijd kijkenop de website van PC-Navigo: www.pcnavigo.com.

Onderaan het scherm vindt men het serie- en buildnummer van deze versie van PC-Navigo. Het isvan belang bij het vaststellen van het nut van patches en van updates en uitbreidingen die men wildoorvoeren. Het nummer bestaat uit vier delen: 2020.0.4.1 bijvoorbeeld. Het eerste nummer is hetversienummer (2020), dan volgt de code van het dekkingsgebied, dan het release nummer entenslotte het "build" nummer (dat de verschillende productie-series aangeeft).

Registratie via Internet

De licenties van PC-Navigo worden verleend op persoonlijke titel. Van iedere licentiehouder wordt eenaantal zaken geregistreerd, die verband houden met de rechten op bepaalde vormen van gebruik vanPC-Navigo (bijvoorbeeld de gebiedsdekking, het recht op gebruik van eventuele opties en de rechtenop het gebruik van een bepaalde jaar-versie). De licentierechten kunnen weliswaar wordenovergedragen, maar UITSLUITEND nadat de OORSPRONKELIJKE licentiehouder de wijzigingen peremail of anderszins heeft geaccordeerd. Dit voorkomt tevens misbruik van (gestolen) dongles.

Vooral bij aanschaf via wederverkopers kan het belangrijk zijn zich al licentiehouder te registreren: pasna registratie is dan namelijk bekend, op welke aanvullingen en updates U als licentiehouder rechtheeft (sommige van die updates zijn tegen betaling verkrijgbaar, maar er zijn ook updates en patchesdie gratis verkrijgbaar zijn voor de rechthebbenden!).

Een klik op REGISTRATIE VIA INTERNET levert - bij een werkende internetverbinding - eeninvulscherm op, waarin de licentiehouder zijn gegevens kan invullen. Na volledige invulling volstaateen klik op OK om het formulier naar NoorderSoft te sturen.

Help

Onder het hoofdmenu HELP worden de helpschermen weergegeven, maar ook aanvullende informatieover klantregistratie, over de makers en over toegang tot de "hulp-op-afstand" voorzieningen vanNoorderSoft.

Onder INHOUD vindt U de talloze onderwerpen en hoofdstukken, waarin uitleg wordt gegeven over dewerking van PC-Navigo en over hoe bepaalde gegevens geïnterpreteerd moeten worden. U kunt dezeinteractieve uitlegschermen ook openen door de muiscursor op een plaats, waarover U méérinformatie wil hebben, te plaatsen en op de F1-toets te drukken. Doorgaans verschijnt dan direct hetbijbehorende helpscherm in beeld. Méér helpschermen vindt u, alfatbetisch gesorteerd, als Ubovenaan deze help-pagina op de Index klikt en het zoekwoord invult, waarover u uitleg wil lezen.

In de helpteksten en handleidingen zijn veel "links" opgenomen, verbindingen naar andere plaatsen inde helptekst of handleiding, waar aanverwante onderwerpen behandeld worden. Door op zo'n "link" teklikken, gaat U naar die andere plaats en kunt U over de verwante onderwerpen méér te wetenkomen.

In het hoofdmenu HELP zijn de volgende functies beschikbaar:HandleidingRegistratie via InternetInfoHulp op afstandDongle Wijzigingen

Hulp-op-afstand

HULP-OP-AFSTAND is een helpdesk hulpmiddel, waarmee een medewerker vanNoorderSoft op Uw computer kan "mee-kijken" in geval van problemen of storingen, enwaarin hij eventuele manco's kan repareren. Als U op dit menu-item klikt, opent er eenschermpje waarop een Identificatienummer (ID) en een Wachtwoord zichtbaar worden. AlsU dit nummer en dit wachtwoord meedeelt aan de helpdesk-medewerker, kan dezeverbinding met Uw computer maken en samen met U vaststellen, welk eventueelprobleem zich voordoet en hoe het kan worden opgelost.

De verbinding met Uw computer is éénmalig (dat wil zeggen, dat de betreffendemedewerker niet zonder Uw toestemming later opnieuw toegang tot Uw computer kankrijgen: na sluiting van de sessie is opnieuw een wachtwoord nodig!). Tijdens deverbinding "ziet" de NoorderSoft-medewerker wat er in Uw computer gebeurt en als erdingen niet juist geïnstalleerd zijn of beschadigd zijn geraakt, kan hij dit (meestal) ookherstellen. Bij sommige computers is daarbij af en toe Uw medewerking nodig(bijvoorbeeld voor zaken, die door de beveiliging geblokkeerd zijn om onbedoeld misbruikvan buitenaf te voorkomen), zoals voor het inbrengen en uitnemen van de dongle of voorhet inbrengen van de installatie-CD, maar OOK voor sommige handelingen waarbij U dande vraag zult krijgen om op OK te klikken om toestemming te geven.

Doorgaans verloopt het verhelpen van storingen VEEL gemakkelijker met hulp-op-afstand,omdat de NoorderSoft-medewerkers veel eerder kunnen zien wat het probleemveroorzaakt en omdat ze grote ervaring hebben bij het oplossen van storingen.

Als aan het eind van een sessie de verbinding weer wordt verbroken, kunt U datvaststellen doordat de betreffende merktekens onderop Uw scherm weer verdwijnen; vaakkomt ook een eventuele achtergrond - die in de sessie's wordt weggepoetst om snelheidte winnen - weer in beeld.

Dongle Wijzigingen

De software is beveiligd met een USB-dongle, een klein sleuteltje waarop delicentiegegevens van Uw versie vastliggen. Bij wijzigingen in Uw licentie (bijvoorbeeld alsU een update of een uitbreiding koopt, of als er een optionele kaartserie aan Uw licentiemoet worden toegevoegd) kan die dongle met behulp van een update-code wordenaangepast aan de nieuwe situatie. Bij een jaar-update wordt de dongle naar het nieuwejaar "omgezet" en bij een uitbreiding worden de betreffende onderdelen "vrijgegeven".

Dat updaten van de dongle kan handmatig gebeuren: U opent dan het scherm DONGLEINFO EN UPDATE dat U in de bestandenmap van PC-NAVIGO vindt en U voert de aan U

doorgegeven updatecode in en klikt op UPDATE DOORVOEREN. Na enkele secondenziet U de betreffende jaarversie, dekking of optie boven in het scherm verschijnen en is deupdate gelukt.

Als Uw computer bij het installeren van updates, uitbreidingen of opties met Internetverbonden is, kan het doorvoeren van de dongle-wijziging ook volledig automatischgebeuren: met een klik op DONGLE WIJZIGINGEN. Uw computer maakt bij de installatiekort contact met onze servers, waarop de benodigde updatecode gevonden wordt. UwUSB-dongle wordt op die manier aangepast zonder dat U er zelf nog iets voor hoeft tedoen! LET OP: voor deze functie moet Uw computer wel vrije toegang tot het Internethebben!

Aankomstdatum en -tijd

PC-Navigo berekent de route van het vertrekpunt naar de bestemming volgens het zogenaamde"Dijkstra-algoritme": vanaf de vertrekplaats wordt het héle netwerk van vaarwegen bekeken en wordtvan ieder segmentje van die vaarwegen bepaald, of het schip er kan (en mag) varen. Daarna wordtvan alle "knooppunten" bekeken welke route naar dat knooppunt de snelste, kortste of optimaleverbinding is. Op die manier berekent de computer de snelste, kortste of optimale verbinding.

Bij die berekening wordt met een groot aantal factoren tegelijkertijd rekening gehouden. Dezefactoren zijn achtereenvolgens:

de afmetingen van het schip in verhouding tot de doorvaartafmetingen van bruggen en sluizen

e.d.;

de afmetingen van het schip in verhouding tot de toegestane afmetingen van de vaarwegen;

de snelheid van het schip in verhouding tot de stroomsnelheid van de waterwegen;

de zeewaardigheid van het schip;

de snelheid van het schip in verhouding tot de maximum snelheden in de vaarwegen;

de bedieningstijden van bruggen en sluizen, gemeten naar het berekende aankomsttijdstip van

het schip bij de brug of sluis;

de (gemiddelde) wacht- en schutduur bij sluizen en een eventuele wachtduur bij bruggen;

de vaarwijze (exploitatiewijze) van het schip of de dagelijks voorgenomen vaar-uren;

de aangekondigde stremmingen in de vaarwegen;

de voorkeuren van de gebruiker m.b.t. plaatsen die men per se wil aandoen (via-plaatsen);

de voorkeuren van de gebruiker m.b.t. plaatsen die men per se wil vermijden (mijden-plaatsen);

de berekende vaartijd van het schip over alle vaarwegsegmenten (bij snelste route);

de berekende afstand over alle vaarwegsegmenten (bij kortste route);

de berekende hoeveelheid motoruren nodig om alle vaarwegsegmenten te bevaren (bij optimale

route);

de berekende hoeveelheid kilometers over kleinschalige vaarwegen (bij de toeristische route);

De rode regels kunnen leiden tot de conclusie, dat er géén voor het betreffende schip bevaarbare

verbinding tussen de vertrekplaats en de bestemming bestaat. Voor de afmetingen zal dat

vanzelfsprekend zijn. Minder voordehandliggend is het gegeven, dat de kruissnelheid van een schip

een route onbevaarbaar kan maken: namelijk als het schip niet voldoende snelheid en vermogen heeft

om "te berg" (stroomopwaarts) te varen. Nog minder logisch zijn de dagelijkse vaar-uren: een schip

dat opgeeft dagelijks van 09:00 tot 17:00 uur te varen, doch waarvoor (spoor)bruggen bediend

moeten worden, die alléén des nachts geopend worden, zal de bestemming ook niet kunnen bereiken.

Om te voorkomen, dat de gebruiker moet gaan "gissen" naar de knelpunten, rekent PC-Navigo in drie

extra stappen uit:

1. of met de opgegeven scheepsafmetingen BUITEN de opgegeven vaartijden wél een verbinding

gevonden wordt die voor het betreffende schip bevaarbaar is;

2. of met het mogelijk maken van vaart over open zee wél een verbinding gevonden kan worden;

3. en als dat NIET het geval is, rekent het programma uit met welke afmetingen de gevraagdeverbinding dan WEL bevaren kan worden. In dat laatste geval worden één of meer routes aangegeven,ieder met de voor die route maximaal mogelijke afmetingen. De drie stappen worden weergegeven inde BALK MET WAARSCHUWINGSICONEN:

Als PC-Navigo uiteindelijk de gewenste route gevonden heeft, wordt vanaf het tijdstip van vertrek dehoeveelheid benodigde tijd tot aan iedere brug of sluis berekend, zodat precies bekend is op welktijdstip men bij die brug of sluis aankomt. Dan wordt bekeken of er op dat tijdstip bediening plaatsvindt, of dat gewacht moet worden tot een later tijdstip (bij bedieningsonderbrekingen) of zelfs tot devolgende dag (bij aankomst na afloop van de dagelijkse bedieningstijd).

Op deze wijze wordt een nauwkeurige berekening gemaakt van het geschatte tijdstip van aankomst(of Estimated Time of Arrival, ETA) van het schip op de bestemming. Natuurlijk zijn dan óók deafgelegde kilometers bekend.

Het geheel wordt in de overzichtskaart, in het pictogrammenscherm en in het reisplan zichtbaargemaakt.

Voor reizen die niet vooral worden gepland op basis van mogelijke of gewenste vertrektijd, maarveeleer op basis van gewenste of noodzakelijke aankomsttijd, kan in de tijdplanning wordenaangegeven, dat de berekening van het reisplan ANDERSOM, dus terugrekenend vanaf de gewensteaankomstdatum en -tijd, wordt uitgevoerd. De computer rekent dan van ieder punt onderweg opvergelijkbare wijze stap voor stap uit, hoe laat dát punt uiterlijk bereikt moet worden om nog tijdig opde plaats van bestemming aan te komen, met als uiteindelijke resultaat hoe laat het vertrek moetplaatsvinden om de bestemming tijdig te halen.

Tijdcorrectie

Soms wordt een reis met een schip bewust onderbroken (bijvoorbeeld wegens tussentijdse laad- oflosactiviteiten, wegens pauzes onderweg, of omdat op een bepaalde plaats of tijd een stop nodig is.Met de TIJDCORRECTIE kan men die stop in de planning van PC-Navigo opnemen.

Op de aangegeven plaats of tijd in het routeplan wordt dan het tijdstip (en bij langere pauzes ook dedatum) van de hervatting van de reis opgegeven. PC-Navigo herrekent dan automatisch hetresterende deel van de reis tot aan de bestemming.

De tijdcorrectie kan óók worden gebruikt om het reisplan handmatig te verbeteren, als wordtvastgesteld dat men een bepaald punt eerder of later bereikt dan in de oorspronkelijke planning: zokan een ongebruikelijke vertraging - of een ongebruikelijk vlot verlopen deel - van de reis nogonderweg worden bijgesteld.

Wie een GPS in samenhang met PC-Navigo gebruikt, kan deze correctie overigens ook automatischdoen door middel van het <dynamisch reisplannen> (zie ook <voorkeuren>): bij het dynamischplannen vindt er interactie plaats tussen het reisplan en de GPS. Er wordt bewaakt of de passage opeen bepaald punt feitelijk plaats vindt op het geplande tijdstip; als dat niet zo is en als de afwijkinggroter wordt dan een ingestelde waarde (standaard: 10 minuten), dan wordt het restant van de reisherrekend om een nieuwe aankomsttijd vast te stellen en eventueel om de route te verleggen als datdoor de gewijzigde omstandigheden gevergd wordt.

In TIJDCORRECTIE in het ook mogelijk om het restant van de route te varen met andere dagelijksevaartijden: men kan, bijvoorbeeld om een vertraging in te halen, de dagelijkse vaartijd verlengen, ofbij een te snel verlopende reis juist verkorten.

Bedieningstijden

PC-Navigo berekent de route van het vertrekpunt naar de bestemming op een zodanige wijze, datvan iedere beweegbare brug en van iedere sluis, die het schip op zijn route moet passeren, wordtgekeken óf bediening nodig is (want als de brug ongeopend gepasseerd kan worden en als een sluisaan beide zijden open staat heeft men niets met de bedieningstijden van doen), en als dat het gevalis, óf er op de tijd, waarop het schip ter plaatse zal zijn, ook feitelijk bediend wordt.

Voor die bedieningstijden wordt de datum (vanwege de seizoenen), de dag-van-de-week (vanwegeverschillen tussen werkdagen, zaterdagen, zondagen en feestdagen) én de tijd van de dag (vanwegede vraag of die tijd BINNEN of BUITEN een bedieningsblok valt) bekeken. Ook wordt nog, voor defeestdagen, gekeken in welk LAND men is (omdat er per land andere officiële feestdagen gelden).

Van iedere bedieningsperiode wordt ook nog bekeken, of op dat tijdstip álle vaarweggebruikers (duszowel beroepsvaart als pleziervaart) mogen passeren, of er een voorafgaand verzoek nodig is en ofbediening uitsluitend tegen betaling mogelijk is. Die aspecten worden, afhankelijk van de keuze van degebruiker om wel of niet te opteren voor bediening op verzoek en/of voor bediening tegen betaling,meegewogen bij de vaststelling of er gewacht moet worden of doorgevaren.

Als een schip bij een brug of sluis aankomt op een tijdstip, dat er normaliter bediening mogelijk is,wordt het schip doorgelaten, waarbij dan de per brug en sluis vastgestelde duur van de passage(gemiddelde wachttijd bij bruggen, gemiddelde wachttijd plus gemiddelde schuttijd bij sluizen) wordtopgeteld bij de reistijd. Als een schip dus, hoewel nog binnen zijn dagelijkse uren varend, bij een brugof sluis aankomt die die dag niet meer wordt bediend, zal het schip pas de volgende ochtend bij eerstegelegenheid (doch binnen zijn opgegeven vaartijd) worden verdergelaten.

Alle bedieningstijden van alle bruggen en sluizen in Europa worden regelmatig gecontroleerd, en ookwordt de Berichtgeving aan de Scheepvaart nauwgezet bijgehouden op wijzigingen vanbedieningsschema's. Toch kan het sporadisch gebeuren, dat een brug of sluis in werkelijkheid ietsafwijkende tijden heeft. Als U toegang heeft tot e-mail, zijn wij U erkentelijk als U afwijkingen in debedieningstijden wilt melden aan info@noordersoft.com.

Van enkele bruggen en sluizen in Finland, Rusland, Oekraïne en Witrusland zijn geen gegevens over debediening bekend. In die gevallen wordt de gebruiker gewaarschuwd met een melding, en wordt er

voor de reisplanning vanuit gegaan dat de betreffende brug of sluis uitsluitend tussen 09 en 17 uurpasseerbaar is.

Sluizen en bruggen in veel vaarwegen in het Verenigd Koninkrijk kunnen ook buiten debedieningstijden door de vaarweggebruiker zélf worden bediend. In de bedieningsschema's van dezesluizen en bruggen komen dan periodes voor mét bediening door personeel van de vaarwegbeheerder,en daarnaast periodes zónder dergelijke bediening, gedurende welke men met zelfbediening de sluiskan passeren. Uiteraard heeft dit voor de passage verder weinig gevolgen.

Gebleken is, dat in vrijwel alle Europese landen de bedieningstijden gedurende de periode tussen Kersten Nieuwjaar aanzienlijk worden beperkt. Omdat de in die periode gehanteerde tijden veelal pas ophet laatste moment worden aangepast en gepubliceerd, levert dat bijna per definitie onbetrouwbareresultaten van een routeplanning op. Daarom verschijnt in die periode - na het downloaden van deactuele stremmingen - een waarschuwing dat U voor het bevaren van een route hoe dan ook voorafmoet informeren over eventuele wijzigingen in de bediening.

Geen route gevonden?

Als de verbinding over water van de vertrekplaats naar de bestemming voor een bepaald schip nietdirect gevonden kan worden, kunnen daar verschillende redenen voor zijn:

Als een route wordt berekend tussen twee opgegeven plaatsen en de computer kan voor hetopgegeven schip en binnen de opgegeven vaartijden géén bevaarbare verbinding vaststellen, wordt indrie stappen antwoord gezocht op de vraag met welke afmetingen men dan wél de bestemming kanbereiken:

Allereerst wordt, indien de dagelijkse

vaartijd die is opgegeven minder bedraagt dan 24

uur, opnieuw gekeken of er met verruiming van

die vaartijd wél een verbinding gevonden wordt;

de onmogelijkheid om de bestemming te

bereiken zou immers kunnen liggen aan brug- of sluisbediening, die uitsluitend buiten de opgegeven

tijden mogelijk is of die uitsluitend op verzoek, of tegen betaling, of voor andere soorten

vaarweggebruikers mogelijk is. Blijkt dat het geval, dan wordt de balk met waarschuwings-iconen

getoond, waarin dan het TWEEDE icoon (met de klok) roodomrand knippert: Door erop te klikken,

krijgt men de mogelijkheid de dagelijkse vaartijden te verruimen, zodat de verbinding vastgesteld kan

worden;

Als zelfs met verruimde tijden geen verbinding wordt gevonden, zou dat te wijten kunnen zijn

aan de noodzaak om een deel van het parcours over open zee af te leggen (terwijl bij het schip is

opgegeven dat men dat wil of kan); in dat geval zal van de balk met waarschuwings-iconen het DERDE

icoon (met de golf) roodomrand knipperen: door erop te klikken krijgt men een schermpje waarin men

de noodzakelijke wijziging kan doorvoeren, zodat

de verbinding vastgesteld kan worden;

Als óók met deze verruiming géén

verbinding wordt gevonden, dan wordt de balk

met waarschuwings-iconen getoond met het

EERSTE icoon rood knipperend. Dat wil dan

zeggen dat er voor een schip met de OPGEGEVEN

afmetingen in ieder geval GEEN bevaarbare verbinding is gevonden. Dan kunt U de computer laten

vaststellen, welke de grootste afmetingen zijn van het schip, dat nog wél op de bestemming kan

geraken. We hebben dat "Passen en Meten" genoemd. Als die grootste afmetingen zijn vastgesteld,

worden ze vergeleken met de opgegeven scheepsafmetingen, en wordt aan de gebruiker teruggemeld

met welke scheepsafmetingen de route wél bevaren kan worden. De gebruiker kan dan zien, of

(bijvoorbeeld door inzinking, klapbare delen of ballast) er aan de "tekorten" iets te doen is.

Het helemáál niet vinden van een route kan twee oorzaken hebben:

vetrekplaats en bestemming (en/of één of meer van de viaplaatsen) liggen in twee

vaarwegenstelsels, die onderling uitsluitend via de zee met elkaar in verbinding staan. Dit kan

bijvoorbeeld het geval zijn met plaatsen in west- en zuidwest Frankrijk, vanwaar géén bevaarbare

verbindingen binnendoor meer bestaan met de rest van de europese vaarwegen. Indien het schip NIET

geschikt is voor de vaart over zee, zal geen verbinding worden gevonden;

om van de vertrekplaats naar de bestemming te komen moet ergens stroomopwaarts worden

gevaren, waarbij de stroomsnelheid groter is dan de maximale vaarsnelheid van het betreffende schip.

Als het vaarwegsegment dan NIET kan worden omzeild, kunnen stroomopwaarts gelegen

bestemmingen niet worden bevaren. Dit is soms het geval met langzame schepen die stroomopwaarts

de Donau of de Rhône willen bevaren;

Voor de gevallen, waarin wel een route wordt aangeboden, maar die route NIET bevaarbaar is voor het

opgegeven schip, gelden een aantal richtlijnen die soms behulpzaam kunnen zijn bij de

reisvoorbereiding. Onderstaande problemen kunnen op de aangegeven wijze opgelost worden:

de vertrekplaats of de bestemming ligt in een voor de scheepsafmetingen onbevaarbare vaarweg

(bijvoorbeeld: wie als bestemming "Amsterdam-Centrum" opgeeft - gelegen in de binnenwateren van

Amsterdam - zal met een Europaschip van 110 bij 11,40 m géén voor dat schip bevaarbare verbinding

vinden);

DE OPLOSSING: Check de precieze ligging van de vertrekplaats, de bestemming en eventuele "via"-

plaatsen, en als er één of meer aan vaarwegen van een te kleine klasse liggen, kies dan een plaats

aan groot vaarwater als vertrekplaats, bestemming of via-plaats.

Vertrek en bestemming liggen weliswaar aan bevaarbaar water, maar er is voor de betreffende

afmetingen géén ononderbroken verbinding tussen de twee plaatsen (bijvoorbeeld: een Kempenaar

van 55 bij 6,60 m kan zowel in de Waal als in de Rhône varen, maar er is geen voor Kempenaars

bevaarbare binnenvaartverbinding tussen die twee wateren);

DE OPLOSSING: Als men gebonden is aan absolute afmetingen van het schip, zal er géén verbinding

mogelijk zijn; het kan echter zijn, dat de verschillen tussen de scheepsafmetingen en de

doorvaartafmetingen héél klein zijn. Het hangt ervan af waar het "tekort" zit: een centimeter te lang of

te breed levert al gauw onoverkomenlijke problemen op, terwijl tien centimeter te diep of te hoog

soms gemakkelijk oplosbaar zijn.

NB: Een schip met een hoogte, die één centimeter groter is dan de doorvaarthoogte van een vaste

brug, zal NIET worden doorgelaten. Men moet zich daarom bewust zijn van de mogelijkheden om (b.v.

bij hoogte en diepgang) precies de werkelijke "grens" van de scheepsafmetingen vast te stellen.

Er is normaliter wel een verbinding, maar in een cruciaal deel van die verbinding bevindt zich een

stremming van onbepaalde duur;

DE OPLOSSING: áls de stremming met dit schip langs een andere route te omzeilen zou zijn, had PC-

Navigo die route kunnen berekenen. Als er niet automatisch, na herberekenen, een alternatieve route

wordt aangegeven, zal de stremming dus in een cruciaal vaarwater zijn, en zal het schip de

bestemming dus NIET kunnen bereiken zolang de stremming voortduurt.

Er is normaliter wel een verbinding en er zijn ook geen blijvende stremmingen, maar er is brug- of

sluisbediening nodig, die binnen de opgegeven dagelijkse vaartijden niet beschikbaar is (het voorbeeld

van hoge schepen in de "staande mast route", die opgeven dat ze van 09:00 tot 18:00 uur willen

varen, doch die alléén door sommige spoorbruggen heen kunnen gedurende de nacht!);

DE OPLOSSING: PC-Navigo herrekent automatisch, of de bedieningstijden wellicht het probleem

vormen, door na de eerste rekenslag opnieuw te rekenen als geen route gevonden is, maar nu met

verruimde vaartijden. Als er vervolgens wél een route berekend kan worden, wordt dit teruggemeld

aan de gebruiker.

Er is, zelfs voor het kleinste schip, geen route te vinden, als de vertrekplaats en de bestemming intwee onderling NIET verbonden delen van het vaarwegennet liggen en het schip NIET geschikt is voorde vaart over zee. Zo kan men met een jacht niet (over binnenwater) van Nederland naar Bretagnevaren, omdat de binnenvaartverbindingen tussen het bretonse kanalennet en de overigebinnenwateren van Europa niet meer bevaarbaar zijn.

DE OPLOSSING: Schakel de keuze in om het schip over zee te laten varen. Door eventueel met via-plaatsen en te vermijden plaatsen de route te beïnvloeden, kan men het zee-traject naar keuzebeïnvloeden.

Waarschuwings-Monitor

Als een route wordt berekend tussen twee opgegeven plaatsen kunnen er zaken zijn, die het resultaatbeïnvloeden of zelfs het vinden van een route onmogelijk maken. In die gevallen wordt deWAARSCHUWINGS-MONITOR getoond, een balk met iconen waarop met één oogopslag te zien is waarde schoen wringt:

Als duidelijk is, dat er GEEN verbinding

tussen vertrekplaats en bestemming bestaat, die

bevaarbaar is voor het opgegeven en

geselecteerde schip, knippert op de

WAARSCHUWINGS-MONITOR het eerste icoon:

GEEN BEVAARBARE VERBINDING GEVONDEN. Met "passen en meten"" kan men het programma dan

laten berekenen, welke scheepsafmetingen WEL in staat zijn om de plaats van bestemming te

bereiken;

Indien de dagelijkse vaartijd die is

opgegeven minder bedraagt dan 24 uur, wordt

gekeken of er met verruiming van die vaartijd wél

een verbinding gevonden wordt; de

onmogelijkheid om de bestemming te bereiken

zou immers kunnen liggen aan brug- of sluisbediening, die uitsluitend buiten de opgegeven tijden

mogelijk is of die uitsluitend op verzoek, of tegen betaling, of voor andere soorten vaarweggebruikers

mogelijk is. Blijkt dat het geval, dan wordt de balk met waarschuwings-iconen getoond, waarin dan

het TWEEDE icoon (met de klok) roodomrand knippert: Door erop te klikken, krijgt men de

mogelijkheid de dagelijkse vaartijden te verruimen, zodat de verbinding vastgesteld kan worden;

Als zelfs met verruimde tijden geen

verbinding wordt gevonden, zou dat te wijten

kunnen zijn aan de noodzaak om een deel van

het parcours over open zee af te leggen (terwijl

bij het schip is opgegeven dat men dat wil of

kan); in dat geval zal van de balk met waarschuwings-iconen het DERDE icoon (met de golf)

roodomrand knipperen: door erop te klikken krijgt men een schermpje waarin men de noodzakelijke

wijziging kan doorvoeren, zodat de verbinding vastgesteld kan worden;

Ook als er WEL een bevaarbare verbinding is

gevonden, kunnen er waarschuwingen nodig zijn:

als het VIERDE icoon (met de telefoonhoorn)

knippert, betekent dat dat één of meer bruggen

of sluizen uitsluitend OP VERZOEK worden

bediend en/of voor-aanmelding noodzakelijk maken. Door op het knipperende icoon te klikken wordt

een lijst geopend van de betreffende brug(gen) of sluis (sluizen) met de telefoonnummers die gebeld

moeten worden;

Een tweede waarschuwing bij eengevonden route betreft de mogelijkeSTREMMINGEN op de route (óf op eenplaats, die ZONDER die stremming mogelijkop de route zou hebben gelegen); behalvedat men bij stremmingen al gelijk de keuze

krijgt om, als omvaren een snellere verbinding oplevert, ofwel om te varen ofwel destremming af te wachten, kan men, door op het knipperende stremmingen-icoon van deWAARSCHUWINGS-MONITOR te klikken, de lijst van aangetroffen stremmingen directinzien.

Bij het berekenen van een route kan er één icoon knipperen, maar het kunnen er ookmeerdere tegelijkertijd zijn.

Afstand

PC-Navigo rekent drie van de vier mogelijke soorten routes in feite uit aan de hand van deTIJDSDUUR die het kost om een route te bevaren. Zowel de SNELSTE als de OPTIMALE als deTOERISTISCHE route "wegen" voornamelijk de tijd die gemoeid is met het bevaren van een segment:als bijvoorbeeld de route van 's Gravendeel naar Pannerden sneller gaat via de Waal, zal die rivier indrie van de vier routes de voorkeur krijgen.

Maar zodra de snelste route eenmaal is vastgesteld, kan PC-Navigo natuurlijk moeiteloos de totaleafstand, die gevaren is, optellen, zodat men in de schermen ook de lengte van de route in kilometers(of desgewenst in mijlen of in zeemijlen) gepresenteerd krijgt, en tijdens het varen van de route ook,hoeveel kilometer U al hebt afgelegd en hoeveel U nog te gaan hebt.

Alléén de KORTSTE route telt écht de afstand als criterium. Maar dat levert dan ook soms onzinnigeresultaten op: wie de kortste route van Amsterdam naar Frankrijk berekent voor een 'spits', wordteerst door de Amstel en de Gouwe naar Rotterdam gestuurd, dan naar Zeeuws Vlaanderen en hijwordt in Gent door de stadswateren gestuurd, terwijl die route dágen langer duurt dan de meestvoordehandliggende. Maar ja, kortste is nou eenmaal kortste! Nog erger wordt het, als er ergens eenlangdurige stremming op zo'n "kortste" route ligt: omdat de tijdsduur helemaal niet telt, wacht hetschip in zo'n geval rustig de stremming af, óók als die drie jaar duurt!

Het verdient daarom aanbeveling om met het zoekbegrip KORTSTE ROUTE voorzichtig om te gaan.

Ook moet men rekening houden met het feit, dat - vooral bij lange geplande vaardagen - een routeover zee vaak sneller zal verlopen dan een route via de binnenwateren. Omdat niet alle schepen onderalle omstandigheden de zeeën kunnen bevaren, moet men zich bewust zijn van het feit, dat het vaakzinnig is de zeevaart uit te sluiten als men zéker wil weten dat de bestemming bereikbaar is. Hetverdient hoe dan ook aanbeveling om zich ervan te vergewissen dat een route in geval van slecht weergeheel "binnendoor" te bevaren is.

Nieuw in PC-Navigo 2020

De Inland-ECDIS kaartviewer in PC-Navigo is volledig aangepast aan de nieuweuitrustingseisen die de Centrale Rijnvaart Commissie stelt aan schepen langer dan 20meter; PC-Navigo voldoet daarmee volledig aan deze uitrustingseisen;

Alle ECDIS (=ENC) kaarten zijn aan de hand van de updates van de bevoegdeauthoriteiten van Nederland, België, Duitsland, Frankrijk en andere landen bijgewerkt;

Kaarten van de waterwegen in west-Polen zijn toegevoegd, en de gegevens van dezewaterwegen zijn geactualiseerd;

Geschikt voor Windows besturing (alle systemen tussen Windows 7 en Windows-10).Windows XP en Vista werken ook, maar hier wordt niet uitgebreid op getest.

Alle bedieningstijden en stremmingen zijn gecheckt en bijgewerkt; indien nodig zullennagekomen wijzigingen in de patches worden opgenomen.

Nieuw uiterlijk met nieuwe iconen.Varen doe je samen is een nieuwe functie waarmee u bij bepaalde knooppunten meer

informatie kunt krijgen. Lees hierover meer op de "Varen doe je samen" pagina.Blauwe golf functionaliteit is toegevoegd. Hierover meer op de blauwe golf pagina.NTS berichten kunnen nu ingeladen worden. Hierover meer op de NTS pagina.

Verbetering van de AIS Interface

Aan de slag met PC-Navigo

Zie voor de installatie van PC-Navigo op Uw computer het hoofdstuk: DE INSTALLATIE VAN PC-NAVIGO.

PC-Navigo is een reisplanner voor vaartochten via de binnenwateren, voorzien van een volledige"Inland ECDIS" kaartviewer en alle detailkaarten (zg. ENC-kaarten) van de vaarwateren. Hetprogramma werkt zoals een auto-navigatiesysteem: men geeft een vertrekplaats en een bestemmingop en de computer rekent uit hoe U van de ene naar de andere moet komen en toont U vervolgens dedetailkaart als U gaat varen. Om snel aan de slag te gaan, dient U de volgende stappen te zetten:

1. Men moet éérst (eenmalig) de gegevens van het eigen schip invoeren. Dat gebeurt door in hethoofdmenu <Bewerken> op <Scheepsgegevens> te klikken. In het scherm dat geopend wordt kunt Ulinks onderaan op de knop <Toevoegen> klikken waarna er een scherm met allemaal scheeptypengeopend wordt. Daaruit kiest U het type dat het dichtst bij Uw eigen schip komt en daarop klikt U metde muis. U springt dan terug naar het vlootlijst-scherm, waar U de precieze gegevens van Uw schipkunt ingeven:

de correcte naam;

een eventueel scheepsnummer;

lengte, breedte, kruiphoogte en diepgang;

vaarsnelheid (gemiddeld, op stil water);

of U beroepsvaart of pleziervaart bent;

of U wel of niet op zondag vaart;

(bij beroepsvaart) welk vaarregime U volgt;

hoe laat Uw meerdaagse tochten gewoonlijk beginnen en eindigen;

en of Uw schip wél of niet zeewaardig is (en U ook over zee wenst te varen).

Daarnaast kunt U desgewenst nog gegevens opgeven voor de berekening van het brandstofverbruik:een tabel van gemiddeld gebruik bij bepaalde snelheden, de door U gebruikte eenheden (kubiekemeters of liter), de tankinhoud, de beginvoorraad voor de eerste reis en indien van toepassing dekritische (minimale) hoeveelheid brandstof die in de tank aanwezig moet blijven.

Als alles ingevuld is klikt U op <Dit schip gebruiken>. Als U doorgaans met ditzelfde schip plant, kuntU dit schip <Als standaardschip instellen> met de meest linkse knop.

2. Voor de eerste reis moet een tijdplanning worden opgegeven: in het hoofdmenu <Bewerken> kliktU op <Tijdplanning> en U voert een vertrekdatum in, een vertrektijd, én een dagelijkse starttijd endagelijkse eindtijd. U kunt daarbij óók nog voorkeuren opgeven voor de soorten bediening vanbruggen en sluizen waarvan U gebruik wil maken (alleen gewone, of óók op voorafgaand verzoek, endan ook nog als ervoor betaald moet worden) én U kunt apart opgeven of U wel of niet of beperkt overzee wil varen als dat voor het bereiken van de bestemming nodig is. Met <Deze tijden gebruiken> geeft U uw tijdplanning door.

3. In het hoofdmenu <Bewerken> óf met de betreffende invulvelden in het rechter hulpscherm geeft Unu een vertrekplaats op, een plaats van bestemming en (desgewenst) plaatsen die U per se onderwegwil aandoen ("via"-plaatsen) of die U juist per se wil vermijden ("mijden"-plaatsen). Zodra de laatstevan deze zaken ingegeven is, berekent PC-Navigo een route: naargelang de keuzeknoppen rechtsonder in het planscherm aangeven is dit de snelste, kortste, optimale of toeristische route.

Als er feitelijk gevaren wordt, kan de kaart-functie van PC-Navigo worden gebruikt, simpelweg doorin te zoomen op de plaats waar het schip zich bevindt; boven een ingestelde zoomfactor (default:1:15.000) schakelt de OVERZICHTSKAART over naar de ENC-DETAILKAART.

Met de ruim 250 hulpfuncties die PC-Navigo bevat, kunt U de software, de instellingen én de wijzevan route zoeken aan al Uw persoonlijke voorkeuren aanpassen. Al deze functies worden afzonderlijkin deze handleiding beschreven: via de inhoudsopgave kunt U iedere functie afzonderlijk leren kennen.

Belangrijke informatie over Uw voorgenomen route wordt nog verstrekt door de nieuwe BALK metWAARSCHUWINGS-ICONEN: zodra er bij het berekenen van Uw route problemen of mogelijkehindernissen worden vastgesteld, wordt U daarover geinformeerd door één of meer van de volgendeknipperende symbolen:

Er is géén bevaarbare route gevonden voor een schip met de afmetingen van het Uwe. Klik op hetsymbool om PC-Navigo te laten berekenen, voor welke scheepsafmetingen de plaats van bestemmingWEL bereikbaar is!

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Om Uw bestemming te bereiken is het nodig de vaartijd te verruimen, omdat er BINNEN de opgegeventijd géén, maar BUITEN die tijden WEL bediening mogelijk is! Klik op het knipperende icoon om naarde uitbreiding van Uw vaartijden te gaan.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Om Uw bestemming te bereiken moet er onvermijdelijk een stuk over open zee gevaren worden; Klikop het knipperende icoon om deze wijziging door te voeren.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Voor één of meer van de te passeren bruggen en/of sluizen is vóór-aanmelding noodzakelijk. Klik ophet knipperende icoon om vast te stellen voor welke objecten dit geldt en om de betreffendetelefoonnummers te zien.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Op de berekende route zijn stremmingen vastgesteld; klik op het knipperende icoon om de lijst van deaangetroffen stremmingen te zien.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

PC-Navigo-ENC

PC-Navigo bevat standaard de nieuwe, multifunctionele kaart-viewer van PC-Navigo. De viewer kanENC-kaarten weergeven. ENC staat voor Electronic Nautical Chart oftewel electronische navigatiekaart.Met de naam "ENC" wordt een kaart-cel aangeduid, die in een gestandaardiseerd formaat (volgens dezogenaamde Inland ECDIS standaard) is geproduceerd. Dit standaardformaat wordt ook welaangegeven met het nummer van het IMO-document waarin de standaard is vastgelegd, namelijk S-57.

ENC's worden meestal geproduceerd door de vaarwegbeheerders, al zijn er óók particuliere bedrijvendie ENC's van bepaalde waterwegen uitgeven. Door de Europese Unie is een richtlijn uitgevaardigd, diede lidstaten voorschrijft ENC's beschikbaar te stellen van alle vaarwegen van klasse IV en hoger (datzijn vaarwegen die bevaarbaar zijn voor schepen van circa 80 bij 9,5 meter). Deze ENC's kunnen metspeciale kaart-viewers worden zichtbaar gemaakt.

In PC-Navigo is een extra module ingebouwd, die de ENC's kan afbeelden. Boven een bepaaldezoomfactor (instelbaar van schaal 1:50.000 tot schaal 1:200.000) wordt, indien een detail-ENC vanhet betreffende vaarwater beschikbaar is, het beeld van de overzichtskaart vervangen door hetnavigatiekaartbeeld.

Inland ECDIS ENC kaarten tonen een zéér groot detail van alle factoren, die voor de navigatie

belangrijk zijn: dieptegebieden, boeien en bebakening, allerlei gevaren, obstakels en beperkingen, enook de correcte topografie van de omgeving van het vaarwater (kustlijnen, eventuele banken,remmingwerken, meerpalen, sluiskolken enzovoort). De kaarten worden gemaakt met eennauwkeurigheid, die in de orde van minder dan één meter afwijking komt.

Omdat de kaart zo nauwkeurig is, is in combinatie met een precieze plaatsbepaling van het schip eenbeeld te geven van de ligging van het schip in het vaarwater, dat exact overeenkomt met dewerkelijkheid. Men kan als het ware "het schip over de kaart zien varen". Daardoor wordt denavigatiekaart een handig hulpmiddel bij de navigatie, vooral op wateren, waarin het belangrijk is eenjuiste koers voor te liggen tussen obstakels en ondiepten door.

De ENC's, waarvan PC-Navigo ENC gebruikt maakt, zijn voorgeïnstallerd en worden bij installatie vande software op U computer gebruiksklaar opgeslagen. De voorgeïnstalleerde kaarten zijn aangepasteENC's op basis van de officiëel gepubliceerde overheids-ENC's. Ze zijn door NoorderSoft waar nodiggecorrigeerd, aangevuld en onderling aansluitend gemaakt om zo een coherente, samenhangende ennaadloos aansluitende kaartdekking te verkrijgen. Eigenlijk vormen de ENC's géén onderdeel van desoftware: ze kunnen ook afzonderlijk op de computer worden geïnstalleerd en in PC-Navigo ENCworden geïmporteerd. Daardoor kan men ook onafhankelijk van NoorderSoft eventuele latere updatesin PC-Navigo gebruiken. Het is WEL zaak om bij het zelf importeren van ENC's eerst een backup temaken van de voorgeïnstalleerde cartotheek, omdat vaak bij eigen import de samenhang en decoherentie verloren gaan indien men geen specifieke kennis heeft van de technologie van ENC's enhun precieze dekking.

Voor degenen die desalniettemin ook zelf rechtsreeks ENC's willen downloaden van de beheerders, iser op de website van NoorderSoft een reeks links beschikbaar naar de sites van diversevaarwegbeheerders (zie www.noordersoft.com. Ook kan men van de downloadpagina diversekaartenreeksen downloaden.

NoorderSoft produceert ook eigen ENC's, en wel van die gebieden, die bij de officiële overheden niet ofslecht gedekt zijn. Er is een ENC-kaartserie van België en Frankrijk beschikbaar en een AANVULLENDEENC-kaartserie van Nederland (waarin de in de Rijkswaterstaat-ENC's ontbrekende vaarwateren zijnopgenomen) en Duitsland, waarin ook alle nog niet door de WSA geproduceerde kaarten van Duitslandopgenomen zijn. Ook van de westelijke helft van Polen en van alle Donau-oeverstaten zijn ENC's

beschikbaar.

ENC-Instellingen

PC-Navigo staat toe dat men bepaalde zaken in de Electronische Navigatiekaart zélf instelt of regelt.Het gaat om twee weergave-keuzes en om drie instellingen voor het interpreteren vanvaarwegdiepten:

Dieptecijfers (zogenaamde "Soundings") worden vaak in ENC's opgenomen daar waar het

vaarwater sterk wisselende diepten heeft (zoals in de Schelde-armen en in andere ruime wateren).

Deze cijfers zijn in feite door het gebruik van dieptegebieden (gebieden waar minimaal een

gegarandeerde diepte aanwezig is) overbodig: een schip dat in een dieptegebied vaart dat voor zijn

diepgang afdoende is, zal minder belang hebben bij de precieze diepte op één plaats. Daarom kunnen

de dieptecijfers of soundings in PC-Navigo worden uitgeschakeld met behulp van het submenu <ENC-

INSTELLINGEN> onder <SOUNDINGS UITSCHAKELEN>;

De schaal-afhankelijke weergave van details regelt het weergeven van sommige details in functie

van de mate waarin men is ingezoomd; zo wordt voorkomen, dat bij uitzoomen sommige

kaartelementen het gehele kaartbeeld bedekken (zogenaamde "clutter"). Toch kan het soms handig

zijn alle elementen zichtbaar te maken, b.v. om te controleren of een bepaald detail überhaupt in de

kaart opgenomen is. De schaal-afhankelijke weergave wordt in een ENC bepaald door de zogenaamde

SCAMIN-waarde (SCAMIN staat voor Minimal Scale). Wie ALLE kaartelementen wil laten tonen, moet

het gebruik van deze SCAMIN-waarden uitschakelen met behulp van het submenu <ENC-

INSTELLINGEN> onder <SCAMIN UITSCHAKELEN>;

PC-Navigo-ENC kan vóórdat de kaart wordt afgebeeld de opgegeven diepgang van het schip

waarmee gevaren wordt uitzoeken. Bij het afbeelden van de kaart kan daarom precies díe diepte als

"veilige diepte" worden weergegeven, die overeenstemt met de diepte die voor een veilige vaart met

het betreffende schip nodig is. In de praktijk wordt er méér dan één dieptegrens aangegeven, namelijk

de begrenzing van "diep water" (waar zó veel diepte is, dat het niet zinnig is er verder naar te kijken;

standaard is deze diepte in PC-Navigo ENC ingesteld op diepgang +5,00 meter), écht veilig vaarwater

(veelal zodanig vastgesteld, dat een vaartuig bij die beschikbare diepte géén vaarbeperkingen heeft,

dus geen risiko van aan de grond lopen, geen risiko van zuiging en dergelijke; standaard in PC-

Navigo ENC ingesteld op diepgang +1,00 meter), voorts de begrenzing van de scheepsdiepgang

vermeerderd met een in te stellen marge (die kritischer genomen kan worden dan de veilige diepte,

maar nog wel voldoende is om er zonder schade overheen te varen; standaard in PC-Navigo ENC

ingesteld op diepgang +0,10 meter ), voorts de "ondiep water" grens (ofwel de grens van het gebied,

waar te weinig water staat voor het betreffende schip) en tenslotte mogelijke droogvallingen. Door de

werkelijke diepgang in deze berekeningen te betrekken, kunnen de aangegeven dieptegebieden

precies juist worden afgebeeld: hoe lichter de kleur, des te veiliger zal het water zijn. Wit is veilig, het

donkerste blauw is te ondiep, en groen is droogvallend. In het submenu <ENC-INSTELLINGEN> kan

men desgewenst eigen marge-waarden invullen voor ondiep, veilig en diep vaarwater.

PC-Navigo-ENC schakelt bij een instelbare schaal over van de OVERZICHTSKAART naar de ENC-

DETAILKAARTEN. De precieze schaal waarbij die overschakeling gebeurt kan worden gevariëerd van

1:50.000 tot 1:200.000. Hoe groter het getal, des te langer blijven bij het uitzoomen de ENC's

zichtbaar. Dit legt overigens wel een behoorlijk beslag op de grafische kaart en het geheugen van de

computer.

Het lettertype, waarmee in de ENC's teksten en waarden worden weergegeven, kan opverschillende groottes worden ingesteld: normaal is 10 pixels.

ENC's en S-57 bestanden

Soorten electronische waterkaarten

Electronische of digitale waterkaarten zijn er in vele soorten en maten, variërend van Rasterkaarten,eenvoudige bitmaps van kaartmateriaal, dat oorspronkelijk op papier werd afgedrukt, totVECTORKAARTEN, zoals de internationale standaard voor digitale zee-kaarten, ECDIS (hetgeen staatvoor Electronic Chart Display and Information System ofwel Electronisch Kaartweergave enInformatiesysteem), die de International Maritime Organisation (IMO) heeft voorgeschreven invoorschift S-57. Naar dit voorschrift is het standaard-bestandsformaat simpelweg vernoemd, daaromspreekt men dus van S-57-kaarten. Die S-57 of ECDIS-kaarten zijn in feite enormegegevensbestanden, waarin allerlei details over vaarwegdelen afzonderlijk en zéér nauwkeurig zijnvastgelegd.

Met rasterkaarten kan de computer in feite niet veel méér doen dan ze afbeelden; het beeldschermvervangt dan de papieren kaart, maar de navigator moet nog wel steeds alle informatie zelfinterpreteren en verwerken. VECTORKAARTEN bevatten daarentegen zo veel meer gegevens, dat zeeen deel van de "duiding" van de kaartbeelden kunnen overnemen. Zo kunnen dieptegebieden wordengekoppeld aan de positie en de koers van het schip, zodat een waarschuwing kan worden gegeven alshet schip dreigt in ondiep vaarwater te komen.

Van de ECDIS kaarten uit de zeevaart is een binnenwater-variant ontwikkeld, Inland ECDIS, die doorde EU, de Centrale Rijnvaartcommissie en de Centrale Donaucommmissie is uitgeroepen tot standaardvoor digitale binnenwaterkaarten. Ook Inland-ECDIS kaarten worden in het S-57 formaat opgeslagen.Inland ECDIS is met de maritieme variant volledig compatibel.

Celgrootte en bestandsgrootte

S-57 kaarten worden geproduceerd - doorgaans door de verantwoordelijke vaarwegbeheerder - inkaart-cellen, die een beperkt gebied bestrijken: door de enorme hoeveelheid gegevens in een S-57 celis zo'n gebied meestal niet groter dan enkele vierkante kilometers, omdat dan de bestandsomvang alvaak bijna de maximale waarde (5Mb) heeft. Zo is de Rijkswaterstaat-kaartcoverage van Nederlandmeer dan 150 cellen groot. De hoofdvaarwateren van Duitsland tellen ruim 200 cellen, de OostenrijkseDonau 70 cellen. In heel Europa zijn meer als 1000 cellen van de binnenwateren beschikbaar, naast devele duizenden die op de open zee beschikbaar zijn.

Het heeft vaak niet veel nut al die cellen tegelijkertijd op de computer te installeren: alléén wieveelvuldig over langere afstanden vaart, zal aan een zo groot bereik behoefte hebben. Voor wie in eenbeperkt gebied opereert, zal het volstaan de lokale ENC's te downloaden en installeren.

Bestandsvorm

S-57 kaartcelbestanden hebben het formaat (bij wijze van voorbeeld) "1R5MA001.000", waarbij de

eerste twee tekens de producentencode vormen (1R = Rijkswaterstaat, 1X = NoorderSoft), het derdeteken de "usage" (de mate van detail waarvoor de kaart bedoeld is) en de volgende 5 tekens vormende code voor de betreffende vaarweg (vaak: twee of drie voor de naam-afkorting, zoals MA001, deMaas, kaart 1). De bestanden eindigen steeds op ".000" en worden dan ook vaak door de kenners als"nul-nul-nul-bestanden" aangeduid.

Viewers die "open" S-57 bestanden kunnen weergeven, werken meestal rechtstreeks met deze .000bestanden. Zo ook PC-Navigo. In de viewer worden de .000 bestanden omgezet (vertaald) naar hetbestandssysteem waarmee de viewer werkt. Bij die omzetting worden alle elementen uit degegevensbestanden omgezet naar zichtbare tekens, codes en waarden. Zo wordt de S-57-code vooreen rode boei met topteken en lichtfreqentie vertaald naar het tekeningetje van zo'n boei, compleetmet topteken, knipperend lampje en/of toelichtende tekst, en wordt een dieptegebied getoond als eenvaarwegdeel met een bepaalde kleur. De software voor deze omzetting is in de viewer geïntegreerd.

Er zijn ook S-57-viewers die géén "open" S-57 bestanden kunnen tonen, maar alléén "beschermde" S-57 bestanden. Een voorbeeld is het bestandsformaat 7CB, dat in feite een versleuteld .000 bestand is.

Update-bestanden

.000 bestanden kunnen op een doelmatiger wijze worden geupdate dan door het hele bestand temoeten vernieuwen: in Inland ECDIS is voorzien in een update-systeem, waarmee kleine stukjes vaneen S-57 cel kunnen worden overschreven met nieuwe informatie. Dit update-mechanisme is in PC-Navigo opgenomen. Cellen met een .001, .002, .003 (enzovoort) extensie worden gebruikt om deovereenkomstige cel met een .000 extensie te updaten. Door de .001-cel in dezelfde directory teplaatsen als de overeenkomstige .000-cel en deze laatste opnieuw in te lezen, wordt volautomatischde inhoud van de update-cel in de "oude" .000-cel verwerkt, zodat in PC-Navigo de wijzigingenzichtbaar worden.

LET OP: Bij meerdere update-cellen die horen bij een bepaalde .000-cel moeten ALLE opeenvolgendeextensienummers aanwezig zijn in de map: dus bij updatecel met .004 als extensie moeten debetreffende bestanden eindigend op .000, .001, .002 en .003 óók beschikbaar zijn; pas DAN zal hetupdateproces correct worden toegepast!

S-57 ENC inlezen en importeren

Bij levering van PC-Navigo worden de ENC-cellen van die gebieden, waar de vaarwegbeheerder dezegratis beschikbaar stelt, door NoorderSoft al meegeleverd, kant en klaar omgezet en gebruiksklaar.Wie uitsluitend die kaartcellen wil gebruiken, hoeft dus géén verdere actie meer te ondernemen. Dealdus gratis verstrekte kaarten moeten meestal nog aanzienlijk worden aangevuld, uitgebreid engecorrigeerd, omdat de beheerders uitsluitend het GROOTSCHALIG vaarwater in hun kaartenopnemen. Een afslag van bijvoorbeeld de Maas wordt in die kaarten "afgekapt". NoorderSoft vult dieafgekapte wateren eerst aan, en breidt vervolgens de serie uit met aanvullende kaartcellen voor diegebieden, waarin geen grootschalige vaarwegen zijn (b.v. Overijssel, Drente, Loosdrecht enVinkeveen, de Amsterdamse, Leidse en Utrechtse grachten, enzovoort). Ook deze aanvulling wordtvanaf versie 2011 zonder meerkosten meegeleverd met de cartotheek. Alléén in Duitsland (waar devaarwegbeheerder de kaartseries NIET kostenloos beschikbaar stelt) moet voor ENC-kaartseriesworden betaald.

S-57 kaartcelbestanden hebben het formaat (bij wijze van voorbeeld) "1X4NED33.000", waarbij deeerste twee tekens de producentencode vormen (1X = NoorderSoft), het derde teken de "usage" (demate van detail waarvoor de kaart bedoeld is) en de volgende 5 tekens vormen de code voor debetreffende vaarweg (vaak: twee of drie voor de naam-afkorting, zoals NED33, Kaartcel 33 vanNederland). De bestanden eindigen steeds op ".000" en worden dan ook vaak door de kenners als"nul-nul-nul-bestanden" aangeduid.

In PC-Navigo moeten .000 bestanden worden omgezet naar een sneller bruikbaar formaat. Dat wordt

bij aankoop van Uw software al tijdens de installatie gedaan. Maar ook als U zelf cellen importeert,hoeft dat omzetten per cel of per groep van cellen maar één keer te gebeuren, na de omzetting wordtde cel in het PC-Navigo formaat bewaard voor later gebruik. Om de cellen te kunnen inlezen, moetendie éérst worden gedownload of gekopieëerd van een CD-ROM of DVD en ergens op de vaste schijfopgeslagen.

Om cellen in te lezen in het PC-Navigo-formaat, maakt U éérst een back-up van de map CHARTS inde directory waar PC-Navigo geïnstalleerd staat. Als dat gebeurd is - om eventuele problemen tekunnen herstellen - klikt U op <BESTAND> en <ENC> en <IMPORTEER S-57 (.000)>. U klikt op<Bladeren/toevoegen> en U gaat naar de map waar de om te zetten .000 files zich bevinden. Uselecteert de toe te voegen .000 bestanden en U klikt op "Openen" waarna PC-Navigo volautomatischde cellen omzet en wegschrijft naar de juiste map. Als dit proces voltooid en gelukt is, wordt ditgemeld.

De cellen zijn daarmee nog NIET direct zichtbaar. Pas als PC-Navigo verder dan ongeveer schaal1:25.000 staat ingezoomd, wordt het ENC kaartbeeld zichtbaar. Als weer verder wordt uitgezoomd,wordt de ENC-cel automatisch weer vervangen door het beeld van de overzichtskaart om te vermijden,dat het moeten inlezen van een groot aantal ENC cellen tegelijk de computer onacceptabel langzaamzou maken.

Als een ENC cel zichtbaar is, zijn vaak nog niet ALLE kaart-elementen van die cel te zien. Dat komtomdat Inland ECDIS kaarten reageren op de mate waarin is ingezoomd (zeg maar: hoe "dicht bij" dekaart de kijker staat). Bij verder inzoomen worden van een KLEINER gebied MEER detailsweergegeven. Zo verdwijnen en verschijnen sommige boeien en bakens alnaargelang men in- ofuitzoomd. Deze automatische funktie kan desgewenst worden in- en uitgeschakeld in ENC-Instellingen. Zie voor meer uitleg over de dynamiek van S-57 cellen ook het hoofdstuk over ENC-Instellingen en over Navigeren op de ENC.

Update-bestanden

.000 bestanden kunnen op een doelmatiger wijze worden geupdate dan door het hele bestand temoeten vernieuwen: in Inland ECDIS is voorzien in een update-systeem, waarmee kleine stukjes vaneen S-57 cel kunnen worden overschreven met nieuwe informatie. Dit update-mechanisme is in PC-Navigo-ENC opgenomen. Cellen met een .001, .002, .003 (enzovoort) extensie worden gebruikt omde overeenkomstige cel met een .000 extensie te updaten. Door de .001-cel in dezelfde directory teplaatsen als de overeenkomstige .000-cel en deze laatste opnieuw in te lzen, wordt volautomatisch deinhoud van de update-cel in de "oude" .000-cel verwerkt, zodat in PC-Navigo de wijzigingen zichtbaarworden.

LET OP: Bij meerdere update-cellen die horen bij een bepaalde .000-cel moeten ALLE opeenvolgendeextensienummers aanwezig zijn in de map: dus bij updatecel met .004 als extensie moeten debetreffende bestanden eindigend op .000, .001, .002 en .003 óók beschikbaar zijn; pas DAN zal hetupdateproces correct worden toegepast!

ENC-Legenda

ENC's in het S-57 formaat geven de kaart-informatie op een voorgeschreven manier: voor alle zakendie de navigatie en de veiligheid betreffen zijn voorgeschreven symbolen en tekens. De meeste vandie symbolen zijn vanzelfsprekend, bijvoorbeeld boeien, bakens en lichten worden afgebeeld alsschematische weergave van de werkelijkheid: een spitse ton zal als een driehoekje in de kaartverschijnen met de bijpassende kleur, een stompe ton als een vierkantje of parallellogram. Ook

walbakens, verkeerstekens en lichten worden zo veel mogelijk afgebeeld op een wijze die direct inzichtgeeft in de betekenis.

Toch zijn er ook heel wat symbolen die minder voor de hand liggen. Om alle symbolen van de kaart tekunnen terugvinden, is er een legenda voor de ENC's opgenomen - vergelijkbaar met "kaart nul" vande papieren zeekaarten - waarin de tekens worden verklaard. Om deze legenda te openen klikt U op<BESTAND> en op <ENC> en op <Legenda> en U zoekt het gewenste symbool, waarachter U deverklaring/beschrijving vindt.

U vindt de ENC-legenda óók onder OPTIES en LEGENDAE, waar alle in het programma voorkomendesymbool-verklaringen zijn samengebracht.

Navigeren op de ENC

Pas als PC-Navigo verder dan ongeveer schaal 1:25.000 staat ingezoomd, wordt het ENC kaartbeeldzichtbaar. Als weer verder wordt uitgezoomd, wordt de ENC-cel automatisch weer vervangen door hetbeeld van de overzichtskaart. Voor het varen met behulp van een ENC is het belangrijk te weten wathet kaartbeeld laat zien en hoe er met die informatie moet worden omgegaan.

De combinatie van PC-Navigo-ENC met een Global Positioning System (GPS), waarmee de positievan het schip kan worden berekend en het schip direct kan worden afgebeeld in de kaart (op de juisteschaal, bovendien), levert een krachtig hulpmiddel bij de navigatie op. Men "ziet" het schip als hetware over de kaart varen, op precies de juiste positie. De koers, die men moet varen, kan dan ookrechtstreeks uit dat kaartbeeld worden afgeleid. Deze wijze van navigeren stelt echter wél strengeeisen aan de kaart, de apparatuur en de navigator:

de kaart moet zéér nauwkeurig én zéér actueel zijn;

de computer en de GPS, maar óók de stroomvoorziening en het besturingssysteem, moeten

betrouwbaar zijn;

de navigator moet goed op de hoogte zijn van de betekenis van alle kaartelementen en van demanier, waarop kaart, GPS en koers op elkaar inwerken.

Nauwkeurigheid van de kaart

De ENC's worden geproduceerd door de vaarwegbeheerder, vaak op basis van extreem nauwkeurigetopografische basiskaarten (in Nederland de schaal 1:1.000 topografische kaart). Er wordt naargestreefd om zaken op de kaart weer te geven hoogstens een halve meter van de precieze plaats waarze zich feitelijk bevinden. Omdat ook cartografie mensenwerk is en er dus fouten in voorkomen, moetmen zich ervan bewust zijn dat de kaart géén REAL TIME BEELD van de werkelijkheid geeft, maar eenmoment-opname van die werkelijkheid. Of er sinds de productie wijzigingen in de werkelijkheid zijnaangebracht, en of er wellicht fouten zijn gemaakt bij het afbeelden van die werkelijkheid, weet meneigenlijk pas als men de werkelijkheid visueel kan vergelijken met het kaartbeeld. In gebieden waarmen niet vaak vaart, is het daarom nimmer aan te raden al te zeer te vertrouwen op dekaartweergave.....

Ook de actualiteit van een kaart is belangrijk: verbouwingen, verleggingen van de vaargeul enverondiepingen kunnen maken dat voor de veilige vaart nu een andere koers nodig is dan voorheen.Overtuig U er daarom altijd van dat U met de meest actuele versie van de kaart werkt.

Computer, GPS, voeding en besturing

Al is de kaart nog zo accuraat en al is hij volledig up to date, de beschikbaarheid van het kaartbeeld

hangt óók nog af van de hardware: de computer, de GPS, de stroomvoorziening of hetbesturingssysteem kunnen problemen vertonen of uitvallen. In dat geval valt ook het kaartbeeld weg,zodat er op andere navigatiemiddelen moet kunnen worden teruggevallen.

Betekenis van de kaart-elementen

In Inland ECDIS worden zaken volgens voorgeschreven methodes zichtbaar gemaakt. Daarbij isuitgangspunt, dat de belangrijkste zaken prioriteit krijgen in de weergave boven minder belangrijkezaken, en dat er allerlei controles in de kaartbestanden zitten, die moeten zorgen dat er géénonvolkomenheden in de structuur van de kaart kunnen ontstaan. Er mogen bijvoorbeeld geengebieden "ontbreken" of door minder belangrijke zaken overschreven worden.

Als de kaart-elementen uiteindelijk correct worden weergegeven, zijn vaak nog niet ALLE kaart-elementen van die cel te zien. Dat komt omdat Inland ECDIS kaarten reageren op de mate waarin isingezoomd (zeg maar: hoe "dicht bij" de kaart de kijker staat). Bij verder inzoomen worden van eenKLEINER gebied MEER details weergegeven. Zo verdwijnen en verschijnen sommige boeien en bakensalnaargelang men in- of uitzoomt. Uitgangspunt is daarbij, dat iemand die feitelijk aan het navigerenis, behoorlijk ver zal zijn ingezoomd op zijn onmiddellijke omgeving, terwijl als iemand over watgrotere afstand wil kijken, het weergeven van alle details zoals boeien en bakens (die immers niet MEEverkleinen en vergroten, maar steeds afzonderlijk worden getekend) zou leiden tot het "vollopen" vanhet beeld met duizenden boeien. Door de schaal-effecten mee te laten werken, worden boeien enbakens pas vanaf een bepaalde zoom getoond (en altijd precies even groot: wie inzoomt op een boei,ziet dus NIET de boei groter worden, WEL de kaartomgeving "dichterbij" komen). Onder ENC-Instellingen is deze functie desgewenst uit te schakelen met behulp van de optie <ENC-INSTELLINGEN> en <SCAMIN UITSCHAKELEN>.

Alle kaartsymbolen in Inland ECDIS zijn afgeleid van de bekende hydrografische kaartsymbolen van deInternational Hydrographic Organisation, de IHO. Ze zijn te vinden op "Kaart Nul" en in het kaart-legenda-scherm in PC-Navigo-ENC. Wie een symbool op de kaart ziet, waarvan de betekenisonbekend is, doet er goed aan even in de legenda te kijken om te zien wat het symbool voorstelt.

Kaart en/of radar

De kaart alleen is als navigatie-hulpmiddel bij slecht of geen zicht ongeschikt! Men ziet immers op dekaart weliswaar de eigen scheepspositie in vergelijking tot de omgeving (als tenminste de computer,de GPS, de voeding en het besturingssysteem én de software zonder problemen functionneren), maarmen ziet TWEE dingen NIET: andere schepen en de "dynamische" factoren (b.v. sluisdeuren,brugdekstanden, verkeerslichten en dergelijke). Daarom zijn voor het varen bij slecht of geen zichtandere hulpmiddelen onontbeerlijk: radar, een goede communicatie en eventueel AIS.

Door de dynamiek van het "varen op een electronische kaart" komen stuurlui soms in de verleidingméér risiko's te nemen bij afnemend zicht dan ze voorheen zouden hebben gedaan. Ze moeten zichdaarbij bewust zijn van de beperkingen, die de technologie nog altijd kent, of anders gewoon de vaartonderbreken als de omstandigheden het veilig voortzetten ervan onmogelijk maken.

Volledig scherm weergave

De combinatie van PC-Navigo-ENC met een Global Positioning System (GPS) maakt het gebruik vanPC-Navigo ENC als navigatie-hulpmiddel aantrekkelijk. Omdat bij dat gebruik het kaartbeeldverreweg het belangrijkste onderdeel op het scherm is - men zal immers alle andereschermelementen, zoals knoppen, planschermen, menu's, pictogrammen en dergelijke, eerdergebruiken bij de VOORBEREIDING van de reis dan bij de uiteindelijke NAVIGATIE - is er eenmogelijkheid gecreëerd om het kaartbeeld SCHERMVULLEND te maken: met een klik op de F-11 toets

of op de FULL SCREEN KNOP wordt de kaart zodanig afgebeeld, dat hij het hele beeldschermbedekt, zodat de duidelijkheid aanzienlijk wordt vergroot.

Door de instelling van AFSTANDSRINGEN (instelbaar onder <SCHEEPSGEGEVENS> op het tab-blad<SCHEEPSVORM>) kan met name het schatten van afstanden aanzienlijk worden vergemakkelijkt.

Met een herhaalde druk op de F-11 toets of op de FULL SCREEN KNOP wordt het kaartbeeldweer teruggebracht tot de omvang van het "canvas" waarop het normaal in PC-Navigo wordtafgebeeld, en zijn dus ook de andere schermdelen en elementen weer zichtbaar.

Intelligente kaart.....

PC-Navigo-ENC heeft de mogelijkheid om de "intelligentie" die in de Inland ECDIS kaarten isingebouwd, te benutten. Behalve in de vorm van de afbeelding van het eigen schip (op schaal) in dekaart, kan de kaart worden aangepast aan allerlei omstandigheden en wensen:

Diepgangs-gevoeligheid

PC-Navigo-ENC kan vóórdat de kaart wordt afgebeeld de opgegeven diepgang van het schipwaarmee gevaren wordt uitzoeken. Bij het afbeelden van de kaart kan daarom precies díe diepte als"veilige diepte" worden weergegeven, die overeenstemt met de diepte die voor een veilige vaart methet betreffende schip nodig is. In de praktijk wordt er méér dan één dieptegrens aangegeven, namelijkde begrenzing van "diep water" (waar zó veel diepte is, dat het niet zinnig is er verder naar te kijken;standaard is deze diepte in PC-Navigo ENC ingesteld op diepgang +5,00 meter), écht veilig vaarwater(veelal zodanig vastgesteld, dat een vaartuig bij die beschikbare diepte géén vaarbeperkingen heeft,dus geen risiko van aan de grond lopen, geen risiko van zuiging en dergelijke; standaard in PC-Navigo ENC ingesteld op diepgang +1,00 meter), voorts de begrenzing van de scheepsdiepgangvermeerderd met een in te stellen marge (die kritischer genomen kan worden dan de veilige diepte,maar nog wel voldoende is om er zonder schade overheen te varen; standaard in PC-Navigo ENCingesteld op diepgang +0,10 meter ), voorts de "ondiep water" grens (ofwel de grens van het gebied,waar te weinig water staat voor het betreffende schip) en tenslotte mogelijke droogvallingen.

Door de werkelijke diepgang in deze berekeningen te betrekken, kunnen de aangegevendieptegebieden precies juist worden afgebeeld: hoe lichter de kleur, des te veiliger zal het water zijn.Wit is veilig, het donkerste blauw is te ondiep, en groen is droogvallend.

Soundings

In veel ENC's worden zogenaamde SOUNDINGS afgebeeld, puntgewijze metingen van de diepte terplaatse. Omdat deze soundings soms storend zijn voor de overzichtelijkheid van het kaartbeeld, zijn zeonder BESTAND en ENC en INSTELLINGEN uitschakelbaar gemaakt.

Schaal-afhankelijke weergave van details

De schaal-afhankelijke weergave van details regelt het weergeven van sommige details in functie vande mate waarin men is ingezoomd; zo wordt voorkomen, dat bij uitzoomen sommige kaartelementenhet gehele kaartbeeld bedekken (zogenaamde "clutter"). Toch kan het soms handig zijn alle elementenzichtbaar te maken, b.v. om te controleren of een bepaald detail überhaupt in de kaart opgenomen is.De schaal-afhankelijke weergave wordt in een ENC bepaald door de zogenaamde SCAMIN-waarde(SCAMIN staat voor Minimal Scale). Wie ALLE kaartelementen wil laten tonen, moet het gebruik vandeze SCAMIN-waarden uitschakelen met behulp van het submenu <ENC-INSTELLINGEN> onder<SCAMIN UITSCHAKELEN>;

Dag-, schemer- en nachtschermen

Beeldschermen in een stuurhuis kunnen bij donkerte storende effecten op de zichtbaarheid van deomgeving hebben. Om dat te verminderen, kan het beeldscherm van kleuren en contrastenveranderen. De schemerstand biedt dan nog juist voldoende kleur en contrast om in hetschemerdonker gezien te worden zonder te verblinden. De nachtstand is uitsluitend in het aardedonkerzichtbaar en zendt vrijwel geen licht uit dat de waarnemer zou kunnen verblinden.

ENC-Pickreport

De gegevens die zijn opgeslagen in een ENC beschrijven IEDER teken en symbool afzonderlijk. Demeeste van die gegevens worden grafisch (als symbool met bepaalde kleuren en eigenschappen)weergegeven. Men kan echter deze gegevens ook als tekstbeschrijving inzien door eerst met de cursorop de info-knop (met de i) boven de kaart te klikken en dan op het gewenste symbool of gebied in deENC-kaart.

Er opent zich dan een zogenaamd "Pick-Report" (een "aanklik-rapportage") waarin de in dedatabestanden opgeslagen gegevens van het betreffende onderwerp worden weergegeven. Zaken alsbrugnamen, doorvaartafmetingen, boeikleuren, opschriften, en dergelijke kunnen op deze wijzeworden opgevraagd.

Met de knop <MEER DETAILS> kan men alle detailgegevens van ALLE objecten in de ENC-kaartweergeven, zodat men de tekstuele lijst kan langslopen om de onderliggende gegevens nader tebestuderen.

ENC-kaarten bewerken

Omdat alle kaart-elementen in een ENC "los" zijn (d.w.z. dat ieder symbool zijn eigen plaats,beschrijving, data en attributen heeft) is het mogelijk sommige elementen te wijzigen zonder de restvan de kaart aan te tasten. Op verzoek van veel gebruikers is er in PC-Navigo dan ook een "kaart-editor" opgenomen, een hulpprogramma waarmee men zelf boeien kan verwijderen, kan verplaatsenof toe kan voegen. Onder het hoofdmenu BESTAND en het submenu ENC vindt U het submenu ENC

BEWERKEN. Het venster. dat getoond wordt bevat de naam van de betreffende ENC-cel met daarnaasteen knop waarmee men altijd terug kan schakelen naar de oorspronkelijke kaart (door alle wijzigingenin één klap ongedaan te maken).

Drie knoppen kunnen worden gebruikt voor het TOEVOEGEN of VERPLAATSEN of VERWIJDEREN vaneen boei. Als U op TOEVOEGEN klikt verschijnt de legendavan de diverse soorten boeien, waaruit Ueen keuze moet maken. Bedenk daarbij, dat in het Europese systeem van bebakening somsverwarring bestaat: de twee belangrijkste boeien zijn de stuurboord- en bakboordvaarwaterzijdegezien in de stroomafwaartse richting van de rivier (respectievelijk de rode stompe ton en de groenespitse ton). Vanaf zee gezien (dus stroomopwaarts) ligt de groene spitse ton dus aan stuurboord, ende rode stompe ton aan bakboord. Als het begrip "stuurboordzijde vaarwater" wordt gebruikt wordtmeestal eerst gedacht vanuit zee, terwijl het begrip "rechteroever" bijna altijd vanaf de bron van eenrivier wordt bepaald.

Voor boeien aan de rechteroever worden altijd stompe rode boeien gebruikt (type BOYCAN60 ofBOYLAT24 of BOYLAT50 uit de legenda), voor die aan de linkeroever altijd spitse groene boeien (typeBOYCON61 of BOYLAT13 of BOYLAT51 uit de legenda). Voor geulen en wateren die in verbinding staanmet de zee kunt U soms beter andersom rekenen: vanuit zee naar binnen dus aan stuurboord spitsegroene boeien (type BOYCON61 of BOYLAT13 of BOYLAT51 uit de legenda), aan bakboord stompe rodeboeien (type BOYCAN60 of BOYLAT24 of BOYLAT50 uit de legenda). U klikt simpelweg één keer op degewenste boei en daarna precies op die plaats in de kaart, waar U de nieuwe boei wil toevoegen. Klaaris Kees.

Het VERPLAATSEN gaat simpelweg door een bepaalde boei (zelfgeplaatst of in de oorspronkelijke kaartal aanwezig, dat maakt niet uit) aan te klikken en mnet ingedrukte muisknop te "verslepen"naar zijnnieuwe plaats. Het VERWIJDEREN gaat ook zo: een klik op de knop VERWIJDEREN gevolgd door eenklik op de ongewenste boei laat deze verdwijnen.

Als U de aldus gewijzigde kaart in de oorspronkelijke staat wil terugbrengen, klikt U simpelweg op deknop KAART VERWIJDEREN en de door Uzelf gewijzigde versie van de kaart wordt weer "teruggezet"naar hoe de kaart oorspronkelijk was.

De Installatie van PC-Navigo

Het installeren van PC-Navigo op Uw computer verloopt eenvoudig: In de doos waarin U PC-Navigoontvangt treft U een CD-ROM of DVD aan, een z.g. USB-dongle (de "beveiligingssleutel"), en dekorte papieren installatiehandleiding.

Als U de CD-ROM of DVD in de CD-ROM of DVD-speler brengt, zal deze vanzelf starten en hetinstallatiemenu openen. Let op: het opstarten van de CD-ROM of DVD kan even duren, omdat de CD-of DVD-speler doorgaans de hele CD of DVD "scant".

(Als ook na enig wachten de CD NIET automatisch start, kunt U met 'Deze Computer" naar debetreffende CD-speler gaan en erop dubbelklikken, of met de Windows verkenner, op de CD-ROM ofDVD, het programma "Setup.exe" dubbelklikken.)

1. DE TAALKEUZE VAN DE INSTALLATIE

Als eerste wordt U gevraagd te kiezen in welke taal U de installatieprocedure wilt doorlopen. Dezekeuze beïnvloedt alléén de installatie: in PC-Navigo zelf kunt U op ieder denkbaar moment van taalwisselen, ongeacht de taalkeuze die U voor de installatie hebt gemaakt.

2. HET AUTEURSRECHTENSCHERM

Zodra U Uw taal gekozen heeft krijgt U een openingsscherm met gegevens over Uw versie en

auteursrechtelijke gegevens.

3. HET INFORMATIESCHERM

Door op 'volgende" te klikken gaat U naar een mededelingenscherm, dat U waarschuwt de USB-donglepas NA de installatie aan te sluiten.

4. DE LICENTIEOVEREENKOMST

Weer een klik op "volgende" toont de licentieovereenkomst met daarin de voorwaarden die aan hetgebruik van de licentie verbonden zijn. Als U instemt met deze voorwaarden kunt U dit kenbaar makendoor het vakje vóór de tekst "Ik ga akkoord met deze voorwaarden" aan te vinken. Dan wordt de totdan toe 'uitgegrijsde' knop "volgende" geactiveerd en kunt U daar weer op klikken.

5. DE INSTALLATIE OPTIES

In een keuzescherm kunt U onder Uw versie het mee installeren van foto's en - indien U een ENC-uitvoering heeft - van ENC kaartcellen in- en uitschakelen. Als U zo'n optie uitschakelt, wordt deinstallatie doorgevoerd zonder dat de fo7o's of de ENC kaarten mee geïnstalleerd worden. Vooral opcomputers met weinig schijfruimte kan dat een optie zijn omdat zowel de foto's als de kaartcellen veelschijfruimte vergen.

Onder aan het scherm kunt U de standaard map wijzigen, waarin PC-Navigo geïnstalleerd wordt. AlsU op de knop "bladeren" klikt, zoekt Uw computer de mappenlijst van Uw computer (LET OP: dit kaneven duren!) en biedt U zo de mogelijkheid om de software NIET in C:\navigo2018 te installeren maarin een andere map naar Uw eigen keuze.

Als U de juiste map heeft gekozen, kunt U op "installeren" klikken om met de eigenlijke installatie tebeginnen.

6. DE EIGENLIJKE INSTALLATIE

(Als het installatieprogramma vaststelt, dat er al ANDERE versies van PC-Navigo aanwezig zijn, zalmen de keuze krijgen die eerst te verwijderen (omdat er geen twee verschillende versies naast elkaarop dezelfde computer kunnen draaien) óf de installatie af te breken.)

Een voortgangsbalk toont de vordering van de installatieprocedure. Deze kan, zeker indien ook foto'sen kaartcellen worden geïnstalleerd, enkele (tot soms vele) minuten in beslag nemen. Als de installatiesuccesvol kon worden afgerond, krijgt U de mededeling dat de installatie voltooid is en dat U de"dongle" (de USB-sleutel die is meegeleverd of die U van Uw vorige versie(s) heeft) kunt aansluiten.Enkele seconden na het aansluiten van deze dongle zal het led-lampje dat in het puntje van de donglezit onafgebroken branden en zal een schermpje melden dat "Nieuwe Hardware Gevonden" is. Door op'voltooien te klikken beëindigt U de installatie en is PC-Navigo klaar voor gebruik.

Na deze eenmalige installatieprocedure is de CD-ROM of DVD niet meer nodig om PC-Navigo tegebruiken. U kunt hem opbergen voor eventuele latere herinstallaties. De dongle is wél nodig: diemoet bij het opstarten van PC-Navigo op de computer aangesloten zijn.

7. HET GEBRUIK VAN PC-NAVIGO Na de succesvolle installatie staat PC-Navigo op de vaste schijf van Uw computer geïnstalleerd enkunt U het met een dubbelklik op de snelkoppeling op Uw bureaublad starten. De dongle moet tijdensdat opstarten aangesloten zijn, maar mag eventueel worden verwijderd zodra het hoofdscherm vanPC-Navigo, met de kaart, in beeld is verschenen. PC-Navigo werkt dan ook ZONDER dongle totdathet programma wordt afgesloten.

Behalve met de snelkoppeling kan PC-Navigo óók worden gestart met de Windows START knop(meestal links onder op het scherm) en een klik op ALLE PROGRAMMA'S. Daar zal in de map "PC-Navigo 2018" een tiental koppelingen zichtbaar worden, waaronder "PC-Navigo 2018" waarmee Uhet programma ook kunt starten.

De andere twaalf koppelingen zijn:

"Dongle Info en Update": dit programmaatje wordt gebruikt om informatie over Uw dongle teachterhalen en om de dongle bij versie-wijzigingen te kunnen updaten;"Dongle drivers installeren of repareren" dient om een beschadigde dongle driver te herstellen: als Ub.v. een nieuw besturingssysteem heeft geïnstalleerd en Uw donglelampje knippert, kunt U met dithulpprogramma de driver repareren;"PC-Navigo handleiding 2018" (en de duitse, engelse en franse versie daarvan) opent de uitgebreideHTML handleiding voor het gebruik van PC-Navigo;"Kaartnotitie editor" is een hulpprogramma dat het mogelijk maakt Uw notities, die U in PC-Navigowellicht maakt, te wijzigen en/of te onderhouden;"PC-Navigo Communicatie Parameters instellen" is een hulpprogramma dat het mogelijk maakt deinternet-adressen van de stremmingen- en scheepvaartberichtenservers te wijzigen;"PC-Navigo online helpdesk" (en de duitse, engelse en franse versie daarvan) is een hulpprogrammadat Uw computer toegankelijk kan maken voor een van onze programmeurs, die zodoende op snelleen gemakkelijke wijze eventuele problemen en storingen kan verhelpen; "Uninstall PC-Navigo" tenslotte kan worden gebruikt om PC-Navigo in zijn geheel van Uw computerte verwijderen en alle instellingen die bij de installatie werden gemaakt weer terug te zetten.

8. HET GEBRUIK VAN ONLINE HULP

In de nieuwste versie van PC-Navigo is een hulpprogramma opgenomen, waarmee via het internetUw computer verbonden kan worden met een van de werkstations van onze programmeurs. Deprogrammeur kan dan "meekijken" op Uw beeldscherm en indien nodig zelfs correcties en reparatiesaanbrengen. Terwijl U zelf het verloop op Uw eigen beeldscherm kunt volgen, ziet U hoe een van de"kenners" snel een diagnose van de installatie van PC-Navigo stelt en hoe eventuele problemen voorU worden verholpen. Online kunnen eventueel ook aanvullende of geactualiseerde bestanden van PC-Navigo worden overgestuurd (o.a. om eventuele patches en updates op Uw computer te installeren).

Gedurende de online hulp kunt U natuurlijk ten allen tijde de internet-verbinding verbreken. Detoegang, die onze programmeur tot Uw computer krijgt, is afhankelijk van een wachtwoord dat alleenU hem kunt verschaffen en waarmee slechts één keer toegang kan worden verkregen. Om redenenvan Uw privacy en van de veiligheid van de gegevens in Uw computer moet een eventuele tweedeverbinding weer opnieuw een wachtwoord worden verstrekt.

Tijdens de werkzaamheden, die de programmeur aan Uw installatie verricht, kunt U meekijken, zodathet niet eens nodig is de telefoonverbinding in stand te houden: door in Uw beeldscherm eenzogenaamd "chat-venster" te openen kan de programmeur met U communiceren (b.v. om U te vragende USB-dongle aan te sluiten of de CD in de drive te doen, want DAT kan natuurlijk NIET op afstandgebeuren).

Aan het eind van de hulp-sessie zal de programmeur - of Uzelf - de verbinding afsluiten en is Uwcomputer weer volledig in Uw handen.

Waypoint Navigatie

In PC-Navigo 2018 is het mogelijk gebruik te maken van waypoint navigatie. Dit is bedoeldals aanvulling op de normale routes die berekend worden in PC-Navigo.Waypointnavigatie is bedoeld voor gebruik op het open water. Tijdens het varen over eenroute van Waypoints is constant de afstand en peiling van het aankomende waypoint inbeeld. Wanneer u een Waypoint dicht genoeg passeert springt het systeem automatischover naar het volgende waypoint. Hieronder volgt een korte uitleg van de verschillendeiconen die zijn toegevoegd aan de knoppenbalk:

Met deze knop voegt u een Waypoint toe. Vervolgens kunt u met uw muiscursor opmeerdere plekken klikken om een route van waypoints te maken.

Met een druk op deze knop verwijdert u het laatst toegevoegde Waypoint.

Met deze knop verwijdert u alle Waypoints.

Een druk op deze knop open een bestandsdialoog waarmee u de huidige Waypointrouteop kunt slaan

Hiermee opent een bestandsdialoog waarmee u een eerder opgeslagen Waypointroutekunt openen.

Als deze knop aangeklikt is kunt u met de muis waypoints aanklikken en verslepen.

Met deze knop kunt u het waypoint selecteren waarvan u de peiling en afstand wilt zien.

Grib Files

Grib bestanden zijn kleine bestanden met daarin weersvoorspellingen. Deze worden alshet ware over de kaart heen weergegeven.

Hier ziet u een lijst van Grib bestanden die op de server klaar staan. Wanneer u eenhiervan aanklikt ziet u ook gelijk voor welk gebied deze geldt. Het grib file uit deschermafbeelding geeft bijvoorbeeld de stroming van de Duitse bocht aan. Wanneer uvervolgens op Download klikt wordt het bestand binnengehaald. Met een druk op "toon opde kaart" wordt het bestand verwerkt en krijgt u het op de kaart te zien. Let u wel op dathet juiste stuk kaart zichtbaar heeft.

Grib files werken aan de hand van voorspellingen. Met de pijltjes kunt u door de tijd vande voorspelling heen lopen. Tevens worden de waardes getoond op de locatie van demuis cursor, indien de info knop ingedrukt staat. Zo kunt u mooi zien wanneer op de Elbehet getij mee gaat lopen.

Via het tabblad "Download Locaties" krijgt u een aantal websites te zien waar u gribbestanden kunt downloaden. Er zijn op het internet ook veel betaalde bronnen voor hetdownloaden van grib files te vinden.Met een druk op de "open" knop kunt u een bestand op uw lokale PC selecteren om teopenen. Op deze manier kunt u ook bestanden met windgegevens openen.

Waterstanden

In PC-Navigo is het mogelijk om een lijst met recent gemeten waterstanden tedownloaden. Hier is een actieve internetverbinding voor noodzakelijk. Het ontvangen van

de laatste waterstanden gaat via beeld->lijst van de huidige diepte. Vervolgens drukt u op"Dieptes downloaden". Het binnenhalen van de waterstanden kan tot een minuut duren.Het kan zijn dat het wifi netwerk in sommige jachthavens of uw firewall het dataverkeerblokkeert.

Dit screenshot geeft aan hoe de waterstanden eruit zien nadat ze zijn binnengehaald.Waterstanden in Nederland zijn ten opzichte van NAP.

GetijdeplanningDe getijdefuncties in PC-Navigo bestaan uit twee delen:

1. RouteplanningTijdens het plannen van een route op getijdewater krijgt u automatisch de keuze

voorgeschoteld of u gebruik wilt maken van de getijdegegevens. Deze worden vervolgensgelijkt toegepast op uw reisplan, waardoor in de routeplanning zelfs met de dynamiek vanhet tij rekening wordt gehouden. De getijdegegevens waarvan gebruikt maakt zitten eralleen in voor het huidige jaar. In de 2018 versie wordt dus alleen voor routes die eenvertrek en aankomst binnen 2018 hebben gebruikt gemaakt van getijdegegevens.

2. GetijdekrommesDe getijdekrommes zijn een hele waardevolle functie in PC-Navigo. Ze stellen u in staatom te zien wanneer het hoogwater is en laagwater is. Tevens ziet u hoe hoog het waterzal komen te staan ten opzichte van LAT, wat overeenkomt met de kaartdiepte. Voorplanning op getijdewater is de tijd van hoog-en laagwater essentieel, omdat het nagenoegovereenkomt met het moment waarop het tij keert.

Varen doe je samen

'Safe boating' aims to increase the safety on and around the water. There are manydifferent types of craft, both professional and leisure craft, which requires constantawarness of safety-risks. Dit maakt continue aandacht voor veiligheidsrisico's

noodzakelijk. De samenwerkende partners van 'Varen doe je Samen!' bundelen hunkennis, netwerken en communicatiekracht om de verschillende vaarweggebruikers voor telichten en te motiveren om de vaarwegen en de wateren veilig met elkaar te delen.

In PC-Navigo hebben we de knooppunten van varen doe je samen als objecteningebracht. Via de info knop kunt u zo'n punt aanklikken, dit opent een link naar dewebsite van varen doe je samen. Op deze website staan de knooppunten beschreven methandige tips en trucs.

Mocht u deze iconen liever niet zien kunt u deze uitzetten onder bestand->voorkeuren->toon varen doe je samen

Meer over varen doe je samen leest u op de website:https://www.varendoejesamen.nl/

AIS interface

Via de AIS interface kunt u enkele instellingen van uw AIS transponder vanaf uw pcwijzigen. Hierin worden meerdere types AIS ondersteund. Voor gebruik van de AISinterface is het wel nodig dat de bekabeling correct in twee richtingen werkt.

Indien correct aangesloten kunt u de gegevens uit de AIS ophalen met de knop "Krijg AIS-instellingen". Vervolgens kunt u ze aanpassen en met "Stuur naar AIS" in de transponder

opslaan.

Een aantal instellingen is beveiligd met een wachtwoord: ENI, MMSI, Call sign etc horenbij installatie reeds correct in de transponder opgeslagen te zijn.

Historische plaatsen

Sinds de 2018 versie heb je nu de mogelijkheid locaties uit je geschiedenis terug tegebruiken. Dit bespaart al heel wat zoekwerk voor plaatsen die je vaak nodig hebt. Delocaties die je ingeeft in "vertrek", "bestemming", "via", ... worden automatisch opgeslagenin de geschiedenis. In deze lijst kan je deze locaties ook aanduiden als favorieten, omdeze nog makkelijk terug te vinden.

Je kan er ook voor kiezen om de lijst leeg te maken, maar de favorieten niet. Dit is danhandig om bepaalde plaatsen toch te behouden en de lijst weer overzichtelijker te maken.Om plaatsen makkelijker terug te vinden, kan je de lijst ook sorteren op alfabet, stijgend ofdalend.

Blauwe Golf

Blauwe Golf Verbindend ontsluit real-time gegevens over geopende bruggen enbeschikbare ligplaatsen in havens. Informatie waarmee schippers en weggebruikers hunreis en aankomst beter kunnen plannen, met minder hinder en ergernis en zonder onnodigbrandstofverbruik en uitstoot van uitlaatgassen. Blauwe Golf biedt deze gegevens vooreen groot aantal regio's in Nederland en breidt deze diensten steeds verder uit overgeheel het land. In PC-Navigo kunt u, mits u ver genoeg ingezoomd bent, via een druk op

het blauwe golf icoon gegevens van ligplaatsen en geplande brugopeningen ophalen.

Na het ophalen krijgt u in de kaart verschillende iconen te zien.

Als u bovenin de knoppenbalk op de i drukt en vervolgens op het brugicoon krijgt uinformatie te zien over de brug op die locatie. Tevens kunt u zien op welke tijd er eenopening gepland is.

Via de i knop en dan het ligplaatsicoon (bij verder inzoomen verschijnt zelfs devolledige contour van de ligplaats) krijgt u verschillende actuele gegevens van die ligplaatste zien. U kunt de afmetingen van de ligplaats zien en de bezettingsgraad.

NTS Berichten

In December 2018 werd door de EU een nieuwe standaard gepubliceerd voor het

weergeven van Scheepvaartberichten in electronische vorm, de NTS standaard. Dezestandaard wordt door alle overheden gebruikt om Scheepvaartberichten uit te sturen entevens waterstanden en ijsberichten te verspreiden. De scheepvaartberichten zijn op tevragen en te bekijken via de geelzwarte driehoek rechtsboven.

U kan het land en/of de regio kiezen en het type bericht om op te halen. De berichten zijnzodanig opgebouwd dat ze steeds in uw eigen taal worden getoond. Dit voorkomt foutieveinterpretaties en laat toe ook berichten in vreemde talen zoals Hongaars, Pools ofBulgaars te lezen. Bij het opvragen van waterstanden zal u soms ook voorspelling vindenin één en hetzelfde bericht. De waterstanden in Nederland zijn via de NTS service enkelop te halen voor de grootste vaarwegen.