Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes...

49

Transcript of Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes...

Page 1: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,
Page 2: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,
Page 3: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Inhoudso

Algemene informatie _ 4 Directieverslag 2016 _ 5Verslag van de Raad van Toezicht 2016 _ 18Personalia Directie en Raad van Toezicht _ 20Begroting 2017 _ 22Samengevoegde Jaarrekening 2016 _ 24 Samengevoegde balans per 31 december 2016 _ 24 Samengevoegde exploitatierekening over 2016 _ 25 Samengevoegd kasstroomoverzicht over 2016 _ 26 Toelichting bij de samengevoegde jaarrekkening 2016 _ 27 Noten bij de samengevoegde jaarrekkening 2016 _ 31Enkelvoudige jaarrekening 2016 _ 36 Enkelvoudige balans per 31 december 2016 _ 36 Enkelvoudige exploitatierekening over 2016 _ 37 Enkelvoudig kasstroomoverzicht over 2016 _ 38 Toelichting bij de enkelvoudige jaarrekkening 2016 _ 39 Noten bij de enkelvoudige jaarrekkening 2016 _ 40Overige gegevens _ 47 Controleverklaring _ 47

Page 4: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Statutaire naamStichting Paradiso Amsterdam

Statutaire vestigingsplaatsAmsterdam

Directie Mark Minkman / Algemeen directeur

Laurentine Pels Rijcken / Operationeel directeur

Raad van Toezicht Bart Drenth / Voorzitter

Edwin van Huis / Vice-voorzitter

Jacqueline Gerritsma

Rishi Santokhi

Wouter Kolk

Yuri Honing

Adres Weteringschans 6-8, 1017 SG Amsterdam

Contact Telefoon +31 (0)20-6268790

Email [email protected]

Website www.paradiso.nl

Externe Accountant BDO Accountants

Algemene Informatie4 Algemene informatie

Page 5: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Algemene Informatie

ActiviteitenverslagProgrammering

Monumentaal slapen aan het Leidseplein. Om kans te maken op een overnachting via Airbnb in de grote zaal

van Paradiso, vroegen we mensen om hun motivatie achter te laten. Honderden reacties kwamen binnen met

prachtige verhalen. Drie gelukkige duo’s mochten een nacht in het gebouw doorbrengen.

Zing Nederlands met me. Paradiso presenteerde voor iedereen die beter Nederlands wil leren, met

een eerste editie van Zing Nederlands met me op zondag 17 juli. Tijdens deze zangsessies worden een

uur lang Nederlandse liedjes gezongen, in de kleine zaal van Paradiso. Het idee hierachter is om niet-

Nederlandstaligen al zingende Nederlands te leren. Zingen op een bijzondere locatie, en binnen een unieke

context: Nederlands leren op het podium van een toonaangevende concertzaal.

Dit zijn maar twee voorbeelden van evenementen die bewijzen dat Paradiso meer doet dan alleen muziek en

clubnachten programmeren. Andere voorbeelden van niet-muziekprogrammering zijn de boekpresentaties

van A.F.Th. van der Heijden, Jonathan Safran Foer en het verhaal achter het ontwerp van Storyboard Artist

William Simpson van de wereld van Game of Thrones.

Paradiso programmeerde in 2016 daarnaast weer veel aansprekende artiesten. Een greep uit de vele

programma’s: Anderson.Paak die net voor zijn doorbraak in Paradiso Noord, de Tolhuistuin optrad,

Directieverslag

5

AirB

nB 5

0 Ja

ar P

arad

iso

/ Fo

to: B

ibia

n B

ing

en

Page 6: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Wolf Alice, King Gizzard & the Lizard Wizard, Grimes, Moderat, Shawn Mendes, Birdy, Jack Garratt,

Ry X, Lianne la Havas, Parquet Courts, Courtney Barnett, Kings of Convenience in het Zonnehuis, Chain

Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf.

Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie, The Libertines, Underworld, Last Shadow Puppets,

Wolfmother, Shellac, Public Enemy, Brian Ferry, White Lies, Kaiser Chiefs en De La Soul wisten in 2016

het podium van Paradiso weer te vinden.

Ook Nederlandse namen genoeg in het omvangrijke aanbod. We noemen hier talenten als Indian Askin,

Chef’ Special, afscheidsconcert John Coffey, Pink Oculus (de eerste release van de Paradiso Vinyl Club),

Amber Arcades, Canshaker Pi, My Baby, Cut_ en Weval dat in december de grote zaal voor het eerst

uitverkocht. Ten slotte noemen we in dit kader dat de viering van het jubileum van Café Nol, 50 jaar lol, een

van onze hoogtepunten vormde.

Cultureel ondernemerschap

Paradiso draait bijna dagelijks op de volledige capaciteit; Paradiso organiseerde in 2016 maar liefst 1.203

programma’s waarvan 861 aan de Weteringschans. Het aantal evenementen is ruim 100 hoger dan begroot

en vorig jaar.

Paradiso programmeert popmuziek hoofdzakelijk op twee eigen locaties: de

Weteringschans (in grote zaal, kleine zaal en kelder) en Paradiso Noord in de

Tolhuistuin. Het aantal bezoekers in 2016 aan de Weteringschans was ruim 522.000

en in Paradiso Noord ruim 64.000, beide vertonen een groei ten opzichte van het

voorgaande jaar. Daarnaast programmeert Paradiso ook op locaties elders in

Amsterdam waar de match tussen artiest en publiek optimaal tot zijn recht komt.

Voorbeelden zijn Oedipus Brouwerij, het Zonnehuis maar ook Bitterzoet of de

Vondelkerk. In totaal bezochten ruim 653.000 bezoekers de evenementen die door

Paradiso zijn georganiseerd, een groei van ca. 50.000 ten opzichte van het totaal

aantal bezoekers in 2015.

In 2016 organiseert Paradiso voor het derde jaar concerten in Paradiso Noord, de popzaal van het

Tolhuistuin-complex. Hier zijn 180 evenementen georganiseerd. Met deze zaal is Paradiso beter in staat een

plek te bieden aan bands die zo’n 500 bezoekers trekken. Tevens participeert Paradiso als een van de drie

vennoten in de horeca-exploitatie van het complex.

Paradiso ontwikkelde in 2016 bestaande activiteiten verder uit, zoals het 7 Layers festival (in nauwe

samenwerking met initiatiefnemer Dotan) waarin onbekende singer songwriters worden gepresenteerd.

Meer en meer bindt Paradiso het publiek aan zich met diverse ledenpassen: de Indiestad-pas, de Ticket tot

the Tropics-pas en het Sugar Mountain platform. De twee eerstgenoemden hebben duizenden pashouders

die regelmatig concerten bezoeken in het betreffende genre. De abonnees van de Paradiso Vinyl Club

ontvangen jaarlijks een aantal vinyl singels van veelbelovend Nederlands talent en mogen naar de live

optredens van de desbetreffende artiesten.

Andere voorbeelden van culturele ondernemerschap zijn de festivals die we organiseren, zoals

Milkshakefestival (met SFX), Summer Dance Forever (met Stichting Kindred), 30x20 minutenfestival

(met Pinguin Radio).

1.203 programma’s,ruim 653.000 bezoekers

6 Directieverslag 2016

Page 7: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Talentontwikkeling

Door de jaren heen heeft Paradiso de mogelijkheid gecreëerd om bands en culturele programma’s te

begeleiden en verder te ontwikkelen. Belangrijk voor de talentontwikkeling van de artiest is de keten van

zalen die Paradiso aanbiedt, waaronder de kleine zaal, de middenzaal Paradiso Noord in de Tolhuistuin

en de grote zaal. Een veelbelovende act als het Belgische Bazart klom in 2016 op van de kleine zaal naar

Paradiso Noord en waarvan de geplande show in 2017 in de grote zaal uitverkocht is. Ook Alex Vargas en

Michael Kiwanuka klommen op van een kleinere zaal naar een uitverkochte grote zaal.

In de begroting worden middelen vrijgemaakt om de kosten voor talentontwikkeling te dragen, ook

worden medewerkers specifiek voor dit doel aangetrokken. Een van de pilaren binnen Paradiso voor

talentontwikkeling is en blijft het London Calling Festival dat twee keer per jaar wordt georganiseerd.

In 2016 is hiernaast onder andere de volgende programma’s geïnitieerd:

• Indiestadt: een minifestival als doorvoerhaven naar het Hamburgse Reeperbahn festival voor

nieuwsgierige muziekliefhebbers om vele nieuwe indie- en popartiesten te ontdekken.

• Uit de samenwerking met de Herman Brood Academy (artiestenopleiding) zijn succesvolle bands

ontstaan. Niet alleen de studenten van de artiestenopleiding werken mee aan dit programma, ook de

studenten van de opleiding management popmuziek en de opleiding podium/studiotechniek dragen hun

steentje bij, door middel van de promotie en productie van de avond en tijdens het optreden verzorgen

ze zelf het licht en geluid.

• Dondergrondse: wekelijks dé plek waar nieuwe indie-initiatieven, underground live-acts en talentvolle

DJ’s bijeen worden gebracht in Amsterdam.

• 30x20 Minutenfestival: 30 bands spelen ieder 20 minuten. Door heel Paradiso. De kelder, boven en

de grote zaal vol muziek. De bands hebben zichzelf geselecteerd via de 2minutenshow op

Pinguinradio.com. De band met de meeste stemmen sluit af in de grote zaal, de band die op nummer

30 staat opent in de kelder.

• Paradiso Vinyl club, waarmee Paradiso beginnende acts/artiesten een kans biedt om een vinylsingle uit

te brengen en deze te promoten met een optreden in de kleine zaal.

Een belangrijke functie van Paradiso is jonge acts een podium bieden als voorprogramma van een grote

(internationale) act. Hiermee krijgen onbekende artiesten de unieke kans en ervaring om in de grote zaal voor

een groot publiek op te treden.

Cultuureducatie

Paradiso werkt op diverse manieren samen met onderwijsinstellingen op het gebied van cultuur-educatie.

Op de Amsterdamse Kunstschooldag komen zo’n 1.400 leerlingen. Paradiso geeft hiermee leerlingen een

kijk achter de schermen van een groot podium. De Kunstschooldag biedt hen een waardige afsluiting van

het vak kunsteducatie op de basisschool.

Paradiso participeert in de Cultuurkaart-organisatie, geeft CJP-korting op een aantal programma’s (lezingen,

klassieke concerten) en geeft kortingsacties voor scholen bij de workshops en concerten van House Dance

Forever en Summer Dance Forever. Via die kanalen komen honderden middelbare scholieren en studenten

bij onze activiteiten.

Ongeveer 25 scholieren en studenten lopen jaarlijks bij Paradiso stage, onder andere bij de afdelingen

techniek, onderhoud, administratie en receptie. Door de stage krijgen zij praktijkervaring in de organisatie

van een podium.

7Directieverslag 2016

Page 8: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Samenwerking binnen de sector

Paradiso werkt veel samen binnen de culturele sector van Amsterdam. Met de Melkweg werkt Paradiso

samen via stichtingen Paradiso Melkweg Productiehuis en Spin Off. Met Pinguin Radio is een festival

georganiseerd; deels een showcase voor startende bands, gevolgd door een avondconcert met vele

bekendere bands. Samen met het symfonieorkest Con Brio werd onder andere muziek van Kurt Weil ten

gehore gebracht; met het Nederlands Kamer Orkest werden stukken van Stravinsky uitgevoerd.

Een belangrijke samenwerking met een grote impact voor de ontwikkeling van Amsterdam Noord is die in

het Tolhuistuin project. Belangrijke partners zijn VOF de Tolhuistuin die het restaurant exploiteert – waarin

Paradiso ook zakelijk participeert - en Stichting Tolhuistuin die een deel van de culturele (niet-popmuziek)

programmering voor haar rekening neemt. Andere samenwerkingen van Paradiso zijn onder andere die met

Stichting Grote Prijs van Nederland, Stichting Pera, Stichting Marmoucha, Stichting Sonic Acts, Stichting

Likeminds en Stichting Kindred, de organisator van Summer Dance Forever.

Diversiteit

De lijst met georganiseerde concerten en andere programma’s in 2016 geeft een

goed beeld van het zeer gevarieerde aanbod. Optredende artiesten komen uit alle

werelddelen en trekken alleen daardoor al een divers publiek. In de paragraaf hiervoor

meldden we al de klassieke muziek. Programma’s als Lost en Found en Rocky bieden

(performance-) kunstenaars een podium. In de kleine zaal traden meer dan 300

bands op. In de kelder programmeren we op de donderdagnacht risicovol; het publiek

van de Noodlanding kan zo kennismaken met meer avontuurlijke muziekstijlen. De

dansnachten worden druk bezocht, de meeste formats bedienen een specifiek publiek.

En natuurlijk zou je kunnen stellen dat elk van de 214 concerten in de grote zaal een

specifiek publiek trekt.

Verbreding van het publieksbereik

Het programmeren in verschillende zalen, het openen van een popzaal in Amsterdam Noord, past in het

streven van Paradiso om een zo breed mogelijk publiek te bereiken. Paradiso streeft ernaar het publiek te

verrassen. Door na een grote zaalconcert nog een band in de kleine zaal te laten spelen, geeft Paradiso

de bezoeker een kans om iets nieuws te ontdekken (de bezoeker mag zonder bijbetaling naar dat concert).

Daarmee proberen we nieuw publiek te genereren voor artiesten die nog onbekend zijn. Ook wordt door

meer promotie via online media getracht een internationaal publiek te interesseren voor onze concerten

en dansnachten. Uit analyse van de voorverkoop-gegevens blijkt dat een deel van onze bezoekers uit het

buitenland komt (7%).

Duurzaamheid/Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Voor meer informatie verwijzen we naar de aparte paragraaf Maatschappelijk Verantwoord

Ondernemen.

Overig

Paradiso is terughoudend met het uitgeven van vrijkaarten; vrijkaarten worden alleen strategisch ingezet,

bijvoorbeeld bij dansnachten om een nieuw publiek aan te boren en aan zakelijke relaties.

meer dan 300 bands in de kleine zaal, 214 concerten in de grote zaal

8 Directieverslag 2016

Page 9: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Financiële informatieExploitatie

Wat betreft het aantal bezoekers en in financieel opzicht is 2016 een zeer goed jaar voor Paradiso geweest.

Het aantal bezoekers is gestegen met bijna 50.000 ten opzichte van het vorig jaar. De helft daarvan is in de

zalen aan de Weteringschans gerealiseerd, de andere helft in Paradiso Noord, de Tolhuistuin. Er zijn ruim

honderd programma’s meer georganiseerd dan in 2015.

De resultaten uit zowel de programmering en de horeca stijgen de laatste jaren

gestaag. Het programmaresultaat is ruim €260.000 hoger dan begroot. In 2016 is de

horecaopbrengst hoger dan begroot, hetgeen deels verklaard wordt door de stijging

in het aantal bezoekers en deels door de stijging van de gemiddelde horecabesteding

per bezoeker. De verbouwde kelder zorgt ervoor dat bezoekers na een concert

rustig kunnen blijven hangen in een relaxte sfeer. Het pinnen aan de bar (naast

contant afrekenen) raakt meer en meer ingeburgerd hetgeen enige invloed heeft op

de hoogte van de bestedingen. Mede door deze oorzaken is het horecaresultaat

ongeveer €270.000 hoger dan begroot. Ook heeft een nieuwe overeenkomst met een

belangrijke leverancier die met terugwerkende kracht is ingegaan bijgedragen aan het

horecaresultaat.

De personeelskosten zijn nagenoeg op het begrote bedrag uitgekomen. De publiciteitskosten zijn sterk

gestegen door meer online advertentie uitgaven en de ontwikkeling van een nieuwe website (in 2016 mee

begonnen, realisatie medio 2017). Tevens is er een permanente A0 posteractie in Amsterdam. De kantoor- en

overige organisatiekosten dalen door enkele nagekomen baten uit voorgaande jaren.

Onder aan de streep resulteert een perioderesultaat van €354.145 positief. Dit is ongeveer 2% van de

baten. Verderop lichten we toe op welke wijze we dit resultaat besteden. Het positieve resultaat is nodig

om voldoende buffer op te bouwen om de continuïteit van Paradiso te waarborgen en om te kunnen blijven

innoveren. Het eigen inkomsten percentage van Paradiso is in de lijn met voorgaande jaren ongeveer 96%.

De grafiek hieronder toont de omzet en het bijbehorende resultaat van de afgelopen vijf jaren:

9

horeca-resultaat ongeveer€270.000hoger danbegroot

Directieverslag 2016

Page 10: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Investeringen

Paradiso heeft in 2016 geïnvesteerd in onder meer een nieuwe geluidstafel in de grote zaal, (duurzaam LED)

licht in de grote- en kleine zaal, de verbouwing van de kelderruimte en nieuwe trussen voor de grote zaal

(eind januari in gebruik genomen). De garderobe boven heeft plaats gemaakt voor lockers, zodat het publiek

in staat is zonder rijvorming persoonlijke eigendommen in bewaring te stellen.

Financiële vaste activa

De post ‘Financiële vaste activa’ bestaat met name uit de deelname in VOF de Tolhuistuin via Paradiso

Tolhuistuin B.V. De VOF de Tolhuistuin heeft in 2016 ruim €130.000 afgelost op de geldlening van Paradiso.

Door de positieve resultaten in 2016 van VOF de Tolhuistuin is de voorziening die we hebben getroffen op de

vordering van Paradiso op Paradiso Tolhuistuin BV met €40.000 verlaagd.

Liquide middelen

De investeringen overschreden de afschrijvingen (bijna €300.000) en de pensioenrekening voor 2017 is in

2016 betaald. Mede daardoor daalde het saldo met ca. €634.000.

Voorzieningen

De post ‘Voorzieningen’ is in 2016 nagenoeg gelijk gebleven. Aan de voorziening groot onderhoud ligt

een meerjaren onderhoudsplan ten grondslag. De grootste uitgave was aan de keldervloer. In verband

met nader onderzoek naar de beste oplossing en het vinden van een juist moment gezien de drukke

programmering, is het schilderwerk in de grote zaal gepland voor 2017. Paradiso heeft, ter dekking van

toekomstige uitgaven aan het onderhoud van het pand en de installaties, ongeveer €77.000 vanuit de

exploitatierekening gedoteerd aan de post ‘Voorziening groot onderhoud’. Met de huidige stand is het

gewenste onder¬houdsniveau de komende jaren gewaarborgd en wordt de exploitatie van de komende jaren

ontlast.

Continuïteitsreserve en overige bestemmingsreserves

De directie en de Raad van Toezicht streven er naar een continuïteitsreserve aan te houden voor de

bijzondere risico’s die de continuïteit van de bedrijfsvoering van Paradiso in gevaar brengen.

Vuistregel die we hanteren is toewerken naar een continuïteitsreserve waarmee we bovenop onze

bedrijfsschadeverzekering die een half jaar dekt, nog eens 3 maanden zelfstandig onze vaste uitgaven

kunnen betalen. Het huidige niveau van de continuïteitsreserve is nog onder het gewenste niveau. De

directie is voornemens om in 2017 een risicomodel op te stellen waarmee we het gewenste niveau van de

continuïteitsreserve en overige reserves kunnen bepalen.

In 2018 viert Paradiso haar 50 jarig bestaan en wil daar nadrukkelijk aandacht aan besteden in Amsterdam.

In dat kader wordt een jubileum georganiseerd met activiteiten binnen en buiten Paradiso, zowel zelfstandig

georganiseerd, als in samenwerking met andere culturele organisaties. Paradiso vormt hiertoe een

bestemmingsreserve.

10 Directieverslag 2016

Page 11: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Resultaatbestemming

De directie stelt voor om vanuit het resultaat twee bedragen aan de bestemmingsreserves te doteren, de rest

van het resultaat, € 4.145, wordt toegevoegd aan de algemene reserve. De andere bestemmingsreserves

blijven ongewijzigd.

• €150.000 aan de continuïteitsreserve;

• €200.000 aan de bestemmingsreserve jubileum.

Samengevoegde jaarrekening

Stichting Paradiso Amsterdam maakt een samengevoegde jaarrekening op waarin de financiële gegevens

van Stichting Paradiso Amsterdam en Stichting Paradiso Research & Development samengevoegd zijn onder

eliminatie van onderlinge verhoudingen en transacties. De jaarrekeningen zijn samengevoegd aangezien

Stichting Paradiso Amsterdam overheersende zeggenschap heeft over Stichting Paradiso Research &

Development. Een deel van de programmaontwikkelingsactiviteiten van Paradiso zijn ondergebracht in de

Paradiso Research & Development. Via deze stichting ondersteunt Paradiso een aantal culturele stichtingen

op het gebied van management advies, administratie en huisvesting. De samenstelling van de statutaire

directie en Raad van Toezicht van beide stichtingen zijn gelijk.

11Directieverslag 2016

Op

enin

g K

eld

er /

Fot

o: P

iete

r K

ers

Page 12: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Maatschappelijk verantwoord ondernemenBinnen Paradiso vormt de duurzaamheidscommissie in nauw overleg met de directie de visie en

speerpunten ten aanzien van maatschappelijk verantwoord ondernemen, met hierbij onder meer aandacht

aan energie-, materiaal en waterverbruik, afval, assortiment en toeleveranciers.

Paradiso participeert via de organisatie Overleg Amsterdamse Theaters in het initiatief van ‘Duurzame

Theaters’ onder leiding van de experts van “De Gezonde Stad” om in 2040 klimaatneutraal te worden. In dit

overleg komen zaken als energie-inkoop, energiebesparingen en milieubeheer aan de orde.

Ondertussen zijn belangrijke duurzame initiatieven gerealiseerd. Zo heeft Paradiso

een WKO-installatie (Warmte en Koude Opslag onder de grond) waarmee veel energie

wordt bespaard en is LED verlichting aangebracht. In 2016 heeft Paradiso na een

geslaagde proef watervrije urinoirs geplaatst (bespaart 115.000 liter water per jaar

per urinoir). Tevens is gedurende 2016 overgegaan op verkoop van water over de tap

waarmee we uitstoot veroorzaakt door transport terugbrengen. Met ingang van 2017

wordt een deel van de omzet hiervan besteed aan duurzaamheidsprojecten binnen en

buiten Paradiso.

Paradiso is een monumentaal pand in een dicht bevolkt gedeelte van de stad. Hierdoor bestaat een risico

op geluidsoverlast voor de buurt. Dit vraagt blijvende aandacht. Paradiso is permanent in gesprek met

de gemeente en de buurt. Wij kennen een strikt beleid voor laden en lossen, een strikt rookbeleid en we

zetten beveiliging in om buiten om ons pand tijdens clubnachten en bij het leeglopen van het pand proactief

mogelijke overlast te voorkomen.

Ander thema dat een blijvend probleem vormt voor de muziekliefhebber is de zwarthandel in

concertkaartjes. Paradiso brengt in samenwerking met de VNPF het thema onder de aandacht en promoot

voorlichting via weetwaarjekoopt.nl.

12

watervrije urinoirs besparen 115.000 liter water per jaar per urinoir

Directieverslag 2016

Foto

: Bib

ian

Bin

gen

Page 13: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

RisicoparagraafDe directie van Paradiso onderkent een aantal risicocategorieën en hanteert daarbij de volgende

categorisering: strategische risico’s, operationele risico’s, financiële risico’s en risico’s op het gebied van

wet- en regelgeving.

Strategische risico‘s

Investering in de Tolhuistuin

Paradiso speelt twee rollen in het Tolhuistuin project. Allereerst neemt Paradiso een belangrijk deel van de

programmering in de popzaal van het Tolhuistuin paviljoen voor haar rekening onder de naam “Paradiso

Noord”. Daarnaast is Paradiso samen met Tijmen Vermaas en Remko Struyck verantwoordelijk voor de

gehele exploitatie van het paviljoen als VOF de Tolhuistuin. Een andere belangrijke partner is Stichting

Tolhuistuin, die zowel hoofdhuurder van het complex is en tevens programmerende partij. De betrokken

partijen overleggen op regelmatige basis en dragen er zorg voor dat alle relevante afspraken vastliggen in

formele documenten, zoals de service letter of andere overeenkomsten.

Paradiso loopt een ondernemingsrisico met betrekking tot het project. We nemen dit risico bewust omdat

we uitgaan van de kracht van het project en de toegevoegde waarde voor Paradiso en de stad. Het risico

is zo veel mogelijk beperkt door met een tussenliggende juridische entiteit te participeren in de VOF,

namelijk Paradiso Tolhuistuin B.V. Het financiële risico is beperkt tot de inbreng van Paradiso, bestaande uit

gekapitaliseerde ureninzet en voorgeschoten kosten. Paradiso heeft ook een lening verstrekt aan de VOF,

waarop de VOF momenteel aflost. Inmiddels draait VOF de Tolhuistuin positieve cijfers.

Veranderingen in marktverhoudingen

De laatste jaren is sprake van een aantal veranderingen in de marktverhoudingen in zowel de stad

Amsterdam, als in Nederland die mogelijk een impact zouden kunnen hebben op Paradiso. In Amsterdam

is de concurrentie zowel bij concerten als bij de nachten hoog. Op landelijk gebied heeft Paradiso te

maken met spelers als TivoliVredenburg (Utrecht) en het uitgebreide 013 (Tilburg). Tevens blijft het aantal

zomerfestivals onverminderd hoog.

Paradiso gaat ondanks de verhoogde concurrentie uit van haar eigen kracht. Veel artiesten willen optreden

in Amsterdam als ze Nederland aan doen en zien Paradiso voor de capaciteit van rond de 1.500 als

voorkeurzaal door de uitstraling van de grote zaal. Paradiso biedt met de kleine zaal, grote zaal en Paradiso

Noord als middenzaal een ideale zalencapaciteit aan de artiesten en concertbezoekers. Deze visie betaalt

zich uit in de groei van bezoekersaantallen en het aantal programma’s.

Operationele risico’s

Continuïteit van de productie

Paradiso kent een hoge productie. Bijna elke dag staan er meerdere programma’s op de agenda. Gezien

de vaste kosten is het cruciaal dat het programma van Paradiso doordraait. Risico bij een calamiteit zou

kunnen zijn dat de exploitatie (deels) stil komt te liggen. Paradiso beperkt dit risico in eerste instantie door

een gedegen investering in veiligheid en door het verzekeren van bepaalde risico’s, waaronder het risico van

brand- en bedrijfsschade bij discontinuïteit. Daarnaast heeft Paradiso een garantievermogen opgebouwd

(reserve voor bijzondere risico’s). Zelfs bij het (deels) stilvallen van de exploitatie van het Paradiso complex

zal Paradiso deels door kunnen exploiteren door de exploitatie in onze middenzaal Paradiso Noord in de

Tolhuistuin. Daarnaast programmeert Paradiso nu al voor een deel buiten de deur in onder andere Bitterzoet

en een aantal Amsterdamse kerken.

13Directieverslag 2016

Foto

: Bib

ian

Bin

gen

Page 14: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Continuïteit van de geautomatiseerde gegevensverwerking

Paradiso is afhankelijk van geautomatiseerde gegevensverwerking. De continuering hiervan is cruciaal

voor vrijwel alle kernprocessen van Paradiso. Paradiso investeert jaarlijks in verbetering van de IT

infrastructuur om de continuïteit van de relevante processen nog beter te waarborgen. Paradiso heeft

bewust de samenwerking gezocht bij een gerenommeerd bedrijf als Ticketmaster om te waarborgen dat het

verkoopproces en scannen bij deur en hiermee de dienstverlening naar de bezoeker optimaal is.

Financiële risico’s

Afhankelijkheid van horecaomzet

Paradiso is in haar begroting afhankelijk van de horecaomzet. De strategie van Paradiso om met

verschillende maatregelen de horecaomzet te stimuleren betaalt zich uit. Voorbeelden van maatregelen zijn:

een extra bar in de grote zaal, pinnen aan de bar en terugdringen van rijvorming mede door aanbieden van

garderobe lockers. Desondanks blijft de ontwikkeling van de horecaomzet onverminderd aandacht krijgen.

Indien nodig blijft Paradiso investeren in de horeca. De kelder is verbouwd om het aantrekkelijker te maken

voor bezoekers om eerder te komen voor, of langer te blijven na een evenement en is ook meer inzetbaar

tijdens clubnachten en voor kleine optredens.

Politieke en economische ontwikkelingen

Paradiso is afhankelijk van een aantal externe factoren, zoals politieke en economische

ontwikkelingen. Zo zouden economische ontwikkelingen het uitgave patroon van

publiek negatief kunnen beïnvloeden. Politieke ontwikkelingen zouden de (verdeling

van) subsidies kunnen beïnvloeden. Paradiso gaat uit van haar eigen kracht,

zoals bijvoorbeeld de uitstraling van het de kleine en grote zaal. Paradiso steunt

grotendeels op eigen inkomsten (aandeel subsidies is ongeveer 5%) en kent een brede

programmering, waardoor de financiële risico’s enigszins beperkt zijn.

Wijzigingen op het gebied van wet- en regelgeving

Relevant voor Paradiso is het voldoen aan (wettelijke) vereisten met betrekking tot bijvoorbeeld geluid,

horeca en veiligheid. Paradiso is echter ook op het gebied van fiscale eisen afhankelijk van de ontwikkeling

wet- en regelgeving, zoals wetgeving met betrekking tot uitbetalingen aan artiesten en wetgeving met

betrekking tot de vennootschapsbelasting. Paradiso overlegt actief met allerlei (overheids)instanties en

andere belanghebbenden, waaronder buurtbewoners, zodat het beleid in overeenstemming is en blijft met

de complexe vereisten.

14

Paradiso gaat uit van eigen kracht: aandeel subsidies ca. 5%

Directieverslag 2016

Bo

nob

o /

Foto

: Lot

te S

chra

nder

Page 15: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Governance Profiel

De doelstelling van Stichting Paradiso Amsterdam (hierna: Paradiso) is het ontwikkelen en produceren van

activiteiten op het terrein van kunst en cultuur, met inbegrip van nieuwe media, wetenschap en educatie en

voorts alles wat daarmede in de meest uitgebreide zin des woords verband houdt of daartoe bevorderlijk kan

zijn. Deze doelstelling streven we na door het ontwikkelen en promoten van popcultuur en moderne muziek

in al haar facetten. Van daaruit gaan we dwarsverbanden aan met aanverwante muziekstijlen, disciplines en

maatschappelijke stromingen.

Stichting Paradiso Amsterdam is op 13 januari 1968 opgericht en heeft de rechtsvorm van een stichting

en is gevestigd te Amsterdam en ingeschreven bij de Kamer van Koophandel te Amsterdam onder

nummer 33250935. De statuten zijn in 2016 gewijzigd zodat de bepalingen aansluiten op de culturele ANBI

regelgeving en consistent zijn met het Reglement voor de Raad van Toezicht.

Directie

De dagelijkse leiding ligt in handen van de directie. De directie is verantwoordelijk voor de algehele gang

van zaken binnen de stichting. Alle zaken die betrekking hebben op de beleidsvorming van de stichting als

geheel behoren tot de verantwoordelijkheid van de directie. De directie is binnen het kader van bepalingen in

de statuten van de stichting gerechtigd tot alle daden van het bestuur. De directie houdt zich aan de door de

Raad van Toezicht goedgekeurde Reglement voor de Directie. De directie bestaat volgens de statuten van

de stichting uit één of meer leden. Het Reglement voor de Directie bepaalt dat één lid voorzitter is en tevens

algemeen directeur. De Raad van Toezicht stelt het aantal leden van de directie vast en keurt de benoeming

van directeuren en adjunct-directeuren die statutair geen deel uit maken van de directie (titulaire directeuren).

Momenteel bestaat de statutaire directie uit één directielid, namelijk de algemeen directeur. De directie

omvat naast een statutaire algemeen directeur een titulaire operationeel directeur.

Raad van Toezicht

De directie staat onder toezicht van de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht bestaat uit minimaal vijf

en maximaal zeven leden en heeft tot taak toezicht te houden op het beleid van de directie en de algemene

gang van zaken in de stichting en de met haar verbonden instelling(en). De Raad van Toezicht staat de

directie met raad terzijde. De Raad van Toezicht vervult de werkgeversrol ten opzichte van algemeen

directeur waaronder begrepen benoeming, ontslag en het vaststellen van de arbeidsvoorwaarden en heeft

instemmingsrecht voor het benoemen en ontslaan alsmede het vaststellen van de arbeidsvoorwaarden voor

de titulaire directieleden. De Raad van Toezicht benoemt uit zijn midden een voorzitter en een vice-voorzitter.

De Raad van Toezicht heeft een aantal profielen opgesteld om te waarborgen dat de Raad een evenwichtig

beeld vormt wat betreft diversiteit en deskundigheid. De maximale zittingstermijn is twee keer een termijn

van vier jaar. De Raad van Toezicht houdt zich aan het Reglement voor de Raad van Toezicht. De Raad van

Toezicht heeft een tweetal commissies ingesteld, namelijk: een financiële commissie en een HR commissie.

Jaarlijks evalueert de Raad van Toezicht buiten aanwezigheid van de Directie, het functioneren van de Raad

van Toezicht en van zijn leden, het functioneren van de leden van de Directie en de samenwerking tussen de

Raad van Toezicht en de Directie. Zowel de algemeen directeur, de operationeel directeur als de controller

hebben een directe rapportagelijn naar de Raad van Toezicht.

15Directieverslag 2016

Page 16: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Governance Code Cultuur

Paradiso past de Governance Code Cultuur toe. De Code is te vinden op www.governancecodecultuur.

nl. Stichting Paradiso Amsterdam is volledig compliant aan de principes en praktijkaanbevelingen van de

Governance Code Cultuur. Er is geen sprake van besluiten waarbij sprake is van tegenstrijdige belangen in

de zin van Governance Code Cultuur praktijkaanbeveling 8.8. Een overzicht van de nevenfuncties van de

directie en de leden van de Raad van Toezicht is opgenomen onder Personalia.

Bezoldigingsbeleid

Paradiso heeft een bedrijfs-CAO die geldt voor 2015 en 2016. De Raad van Toezicht stelt de bezoldiging

van de algemeen directeur vast. De algemeen directeur heeft een aanstelling voor onbepaalde duur. De

jaarrekening bevat nadere informatie over de bezoldiging van de algemeen directeur.

ANBI

Paradiso (fiscaal nummer: 2958089) is door de Belastingdienst aangewezen als Algemeen Nut Beogende

Instelling (ANBI). Deze status geeft donateurs de mogelijkheid een financiële gift fiscaal van de belasting af te

trekken (meer informatie is beschikbaar op www.belastingdienst.nl/giften).

16 Directieverslag 2016

Lond

on

Cal

ling

mei

201

7 /

Foto

: Will

em S

chal

ekam

p

Page 17: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

17

VerwachtingKomend jaar vormt het eerste jaar van de nieuwe kunstenplanperiode. De gemeente Amsterdam heeft

Paradiso in de basisinfrastructuur opgenomen. Hierdoor is Paradiso op structurele basis verzekerd van

subsidie. De programmering van Paradiso binnen en buiten onze thuiszaal op de Weteringschans zet zich

in het komende jaar onverminderd door. De verwachting is dat het aantal bezoekers en aantal programma’s

licht zullen blijven stijgen.

In 2017 voeren we verschillende operationele projecten uit. Zo wil Paradiso haar IT verder professionaliseren,

investeren we in de marketing en talentontwikkeling en ronden we de onderhandelingen af over de verlenging

van de bedrijfs-cao. Veiligheid is altijd een relevant thema binnen Paradiso, daarom investeren we het

komend jaar meer in veiligheid en preventie waarbij we het personeel trainen om goed met (denkbeeldige)

calamiteiten om te gaan.

Komend jaar blijft het Tolhuistuin project relevant. De verwachting is dat de aanloopinvesteringen

zich in 2017 zullen uitbetalen en dat onze deelneming een positieve waardering krijgt. De ingezette

professionaliseringsslag zal worden doorgezet.

De directie bedankt al haar medewerkers uitdrukkelijk voor de flexibiliteit, creativiteit en bezieling die

Paradiso kenmerkt. Het hoge activiteitenniveau legt een enorme druk op de gehele organisatie. Alleen door

de grote inzet van al onze medewerkers kunnen we zorgen dat we elk evenement weer een topprestatie

leveren.

Paradiso kijkt met vertrouwen naar de komende kunstenplanperiode waarin we bovendien het 50-jarig

jubileum in 2018 vieren. We continueren waar we sterk in zijn, namelijk het fungeren als nationaal en

internationaal toon¬aangevend podium mede door het signaleren en programmeren van vernieuwende

podiumkunst in relatie tot muziek. Paradiso blijft daarbij de kraamkamer voor jong muzikaal talent en is

cultureel ondernemer die vernieuwingen in het stedelijk maatschappelijk veld stimuleert en entameert.

Amsterdam 20 maart 2017,

Mark Minkman Algemeen directeur Laurentine Pels Rijcken Operationeel directeur

Directieverslag 2016

Page 18: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Verslag van de Raad van Verslag van de Raad van Toezicht 2016De Raad van Toezicht ziet toe op het algemene beleid van Paradiso en is verantwoordelijk voor het

benoemen van de algemeen directeur/bestuurder. In het jaarverslag doet de Raad van Toezicht verslag van

zijn activiteiten in 2016. De leden van de Raad van Toezicht worden hiervoor niet betaald.

Beleidsplan kunstenplan periode 2017-2020

Vanaf 2016 heeft de Gemeente Amsterdam Paradiso in de basisinfrastructuur opgenomen. Directeur/

bestuurder heeft in 2016 een beleidsplan opgesteld voor de aankomende kunstenplan periode 2017-2020.

De Raad van Toezicht heeft op meerdere vergaderingen (concept)beleidsplannen besproken en beoordeeld.

De Raad van Toezicht onderschrijft het beleidsplan en is verheugd dat de subsidie voor de aankomende

kunstenplan periode toegezegd is.

Paradiso Noord, de Tolhuistuin

De Raad van Toezicht heeft gedurende het jaar kennis genomen van de ontwikkeling van het Tolhuistuin

project en is verheugd dat na de opstartfase VOF de Tolhuistuin omgevormd lijkt te zijn tot een structureel

winstgevende onderneming. Wel is de Raad van mening dat de professionaliseringsslag van de

Tolhuistuinorganisatie die in 2016 is ingezet in 2017 doorgezet dient te worden.

Financiële situatie

We hebben de financiële ontwikkeling van Paradiso in het loop van het jaar gevolgd aan de hand van

kwartaalrapportages. De Raad van toezicht onderschrijft dat 2016 een zeer positief jaar is geweest voor

Paradiso voor zowel het aantal bezoekers van Paradiso evenementen als de omzet.

Statutenwijziging

De statuten van Stichting Paradiso Amsterdam zijn in 2016 gewijzigd. De Raad van Toezicht heeft het

directievoorstel tot wijzigen van de statuten integraal besproken en goedgekeurd. De belangrijkste

wijzigingen zijn doorgevoerd zodat de bepalingen aansluiten op de culturele ANBI regelgeving en consistent

zijn met het Reglement van de Raad van Toezicht en de Governance Code Cultuur.

Vergaderingen

In 2016 heeft de Raad van Toezicht vier keer formeel vergaderd in aanwezigheid van de leden van de

directie. Eenmaal was het nieuwe hoofd marketing, publiciteit en ticketing aanwezig. Op 29 augustus heeft

een vergadering plaatsgevonden in afwezigheid van de directie in het kader van de evaluatie.

In het afgelopen jaar hebben we daarnaast met de Ondernemingsraad gesproken.

Naast de al eerder genoemde onderwerpen kwamen bij de vergaderingen de volgende onderwerpen

aan de orde.

18 Verslag van de Raad van Toezicht 2016

Page 19: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Verslag van de Raad van

19

• Begroting, kwartaalrapportages en jaarrekening;

• Verlenging cao en pensioenregeling;

• Voornaamste risico’s, beoordeling van directie van risico’s en de beheersing van deze risico’s;

• Governance Code Cultuur en de naleving hiervan.

• Verlenging biercontract

• Deelname Paradiso aan handelsmissie New York

De aanwezigheid van de Raadsleden bij vergaderingen was als volgt.

Financiële commissie

De financiële commissie bestaat uit Rishi Santokhi en Jacqueline Gerritsma en bespreekt de financiële

rapportages en begroting met de directie en onderhoudt namens de Raad van Toezicht het contact met de

externe accountant BDO. Jaarlijks bespreekt de commissie de jaarstukken en het accountantsverslag met

de directie en controller, in aanwezigheid van de externe accountant. Daarnaast heeft de commissie kennis

genomen van de rapportages van de externe accountant. De Financiële commissie heeft drie keer vergaderd

in 2016 in aanwezigheid van directie en controller. De commissie informeert de gehele Raad van Toezicht

over de uitkomsten van de vergaderingen.

HR Commissie

De HR commissie kent twee leden, namelijk Edwin van Huis en Wouter Kolk en gaat over de

arbeidsvoorwaarden van de directeur/bestuurder. In 2016 is gestart met de opvolgingsprocedure van de

voorzitter aangezien de tweede termijn van Bart Drenth afloopt.

Evaluatie

De Raad van Toezicht heeft in 2016 haar functioneren geëvalueerd in 2016 in een aparte vergadering.

Belangrijke thema’s hierbij zullen zijn: onafhankelijkheid, relatie met de directie en de directeur/bestuurder

in het bijzonder en het eigen optreden. Als input hebben de leden, de directie en controller een vragenlijst

ingevuld. Gerichte acties zijn onder meer in 2017 in gesprek te gaan met programmeurs en het vaststellen

van profielen voor de openstaande vacatures.

Mutaties

Op 23 mei 2016 is Sandra Soskic (marketing profiel) afgetreden wegens een nieuwe, uitdagende baan in de

Verenigde Staten. De vacature zal worden ingevuld nadat in 2017 een nieuwe voorzitter is geworven.

Amsterdam 20 maart 2017,

Namens de Raad van Toezicht,

Bart Drenth Voorzitter

Datum

18 januari

21 maart

23 mei

29 augustus

7 november

Drenth

Aanwezig

Aanwezig

Aanwezig

Aanwezig

Aanwezig

Van Huis

Aanwezig

Aanwezig

Afwezig

Aanwezig

Afwezig

Gerritsma

Aanwezig

Aanwezig

Aanwezig

Aanwezig

Aanwezig

Kolk

Aanwezig

Aanwezig

Afwezig

Afwezig

Afwezig

Santokhi

Aanwezig

Aanwezig

Aanwezig

Aanwezig

Aanwezig

Soskic

Aanwezig

Aanwezig

Aanwezig

N.v.t.

N.v.t.

Honing

Aanwezig

Aanwezig

Aanwezig

Aanwezig

Aanwezig

Verslag van de Raad van Toezicht 2016

Page 20: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

20

Personalia Statutair/titulair Statutair

Functie Algemeen directeur

GeslachtM

Geboortedatum 4-8-1964

Nevenfuncties Lid Raad van Toezicht Instituut voor Beeld en Geluid / Bestuurslid ACT / Bestuurslid Stichting Paradiso

Research & Development / Bestuurslid Stichting 5 Days Off / Bestuurslid Stichting Fabchannel / Bestuurslid

Stichting Paradiso Melkweg Productiehuis / Bestuurslid Stichting Pera / Bestuurslid Stichting Sonic Acts /

Bestuurslid Stichting Spin Off / Lid Adviescommissie Raad voor Cultuur sector muziek

Statutair/titulair Titulair

Functie Operationeel directeur

GeslachtV

Geboortedatum 7-4-1961

Nevenfuncties Lid raad van commissarissen Hotel Amsterdam/Restaurant de Roode Leeuw

Laurentine Pels Rijcken

MarkMinkman

Personalia Directie en Raad van Toezicht

Directie

Page 21: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

21

Personalia

Wouter Kolk(M/1966)

RishiSantokhi(M/1974)

Yuri Honing(M/1965)

JacquelineGerritsma(V/1963)

Edwin van Huis(M/1958)

BartDrenth(M/1966)

Raad van ToezichtDe raad van Toezicht van Stichting Paradiso Amsterdam vormt qualitate qua tevens de Raad van Toezicht

van Stichting Paradiso Research & Development.

Functie Voorzitter

Beroep Partner Bart Drenth Advies

Belangrijkste nevenfuncties Lid adviescommissie Sociaal en Cultureel Planbureau / Lid

investeringscommissie Triodos Cultuurfonds / Lid RvT Balletorkest / Voorzitter MKB Amsterdam / Voorzitter

Liberaal Netwerk Cultuur en Media

Datum eerste benoeming 18-5-2009

Lopende termijn 18-5-2013 – 17-5-2017 (tweede termijn)

Functie Vice-voorzitter / Lid HR commissie

Beroep Algemeen directeur Naturalis Biodiversity Center

Belangrijkste nevenfuncties Bestuurslid Kunsten ’92 / Bestuurslid Caribbean Netherlands Science Institute

/ Lid Raad van Toezicht Cultuureducatiegroep, Leiden / Bestuurslid van het Rathenau Instituut / Lid van de

Commissie Natuur van het Prins Bernhard Fonds / Lid van de Raad van Toezicht van het Sieboldhuis

Datum eerste benoeming 1-2-2010

Lopende termijn 1-2-2014 – 31-1-2018 (tweede termijn)

Functie Lid / Lid Financiële commissie

Beroep Organisatie-adviseur / Zakelijke leider Investico

Belangrijkste nevenfuncties Voorzitter Institute for Human Activities

Datum eerste benoeming 7-4-2011

Lopende termijn 7-4-2015 – 6-4-2019 (tweede termijn)

Functie Lid / Lid HR commissie

Beroep Directeur Albert Heijn

Belangrijkste nevenfuncties Lid Raad van Toezicht Hortus Botanicus

Datum eerste benoeming 11-11-2013

Lopende termijn 11-11-2013 – 10-11-2017 (eerste termijn)

Functie Lid / Lid Financiële commisie

Beroep Financieel directeur bij AEGON Asset Management Nederland

Belangrijkste nevenfuncties Lid Raad van Commissarissen Mitros

Datum eerste benoeming 10-11-2014

Lopende termijn 10-11-2014 – 9-11-2018 (eerste termijn)

Functie Lid

Beroep Componist

Belangrijkste nevenfuncties Casting Director bij Corporate Casting (t/m juni 2016)

Datum eerste benoeming 10-11-2014

Lopende termijn 10-11-2014 – 9-11-2018 (eerste termijn)

Personalia Directie en Raad van Toezicht 21

Page 22: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Begroting 2017

BatenProgrammabaten

Horecabaten

Structurele subsidies

Totaal baten

LastenLasten i.v.m. programma en horeca

Programmakosten

Horeca kosten

Totaal lasten programma en horeca

Personeelskosten

Salariskosten, sociale lasten en pensioen

Overige personeelskosten

Doorberekende personeelskosten

Totaal personeelskosten

Organisatiekosten

Huisvestingskosten

Automatiseringskosten

Publiciteitskosten algemeen

Afschrijvingen

Kantoor- en overige organisatiekosten

Totaal organisatiekosten

Totaal lasten

ExploitatieresultaatResultaat deelnemingen

Rentebaten, buitengewone baten en lasten

Perioderesultaat voor vrijval reserveOnttrekking (bestemmings)reserves

Perioderesultaat na vrijval reserve

9.624.541

4.544.625

705.958

14.875.124

5.987.047

847.406

6.834.453

6.593.764

135.577

-450.021

6.279.320

853.812

144.791

195.862

207.521

414.991

1.816.977

14.930.750

-55.62585.000

-29.375

00

0

22 Begroting 2017

Page 23: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Ban

ks /

Fot

o: W

illem

Sch

alek

amp

23

Page 24: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

ActivaVaste Activa

Materiële vaste activa

Financiële vaste activa

Totale vaste activa

Vlottende activa

Voorraden

Vorderingen

Vorderingen op groepsmaatschappijen

Debiteuren

Overige vorderingen en overlopende activa

Liquide middelen

Totaal vlottende activa

Totale activa

PassivaEigen vermogen

Algemene reserve

Bestemingsreserves

Totaal eigen vermogen

Totaal voorzieningen

Totaal langlopende schulden

Kortlopende schulden

Crediteuren

Belastingen en premies

Overige schulden en overlopende passiva

Totaal kortlopende schulden

Totale passiva

31-12-2016

731.820

346.951

1.078.771

106.012

29.620

649.440

1.438.621

3.592.871

5.816.564

6.895.335

383.895

1.392.998

1.776.893

1.003.349

49.899

733.769

309.560

3.021.865

4.065.194

6.895.335

Noot

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

31-12-2015

439.777

442.327

882.104

97.060

13.996

492.280

808.102

4.225.832

5.637.270

6.519.374

379.754

1.042.998

1.422.752

983.890

74.846

581.168

289.146

3.167.572

4.037.886

6.519.374

Samengevoegde jaarrekening ParadisoSamengevoegde balans per 31 december 2016

24 Samengevoegde jaarrekening 2016

Page 25: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Samengevoegde jaarrekening ParadisoSamengevoegde balans per 31 december 2016

Baten

Programmabaten

Directe programmasubsidies

Horecabaten

Structurele subsidies

Totaal Baten

LastenLasten i.v.m. programma en horeca

Programmakosten

Horecakosten

Totaal lasten programma en horeca

Personeelskosten

Salariskosten, sociale lasten en pensioen

Overige personeelskosten

Doorberekende personeelskosten

Totaal personeelskosten

Organisatiekosten

Huisvestingskosten

Automatiseringskosten

Publiciteitskosten algemeen

Afschrijvingen

Kantoor- en overige organisatiekosten

Totaal organisatiekosten

Totaal lasten

Exploitatieresultaat

Rentebaten

Resultaat deelneming

Perioderesultaat

Mutatie bestemmingsreserves

T.g.v. / t.l.v. continuïteitsreserve

T.g.v. / t.l.v. bestemmingsreserve programmaontwikkeling

T.g.v. / t.l.v. bestemmingsreserve CAO conversie

T.g.v. / t.l.v. bestemmingsreserve jubileum

Totale mutatie bestemmingsreserves

Resultaat na mutatie bestemmingsreserves

Werkelijk

11.241.062

25.500

4.661.883

700.300

16.628.745

7.461.441

984.406

8.445.847

5.517.830

826.067

512.278-

5.831.619

1.007.874

178.098

363.892

205.641

248.008

2.039.513

16.316.979

311.766

42.379

-

354.145

150.000-

-

-

200.000-

350.000-

4.145

Noot

12

12

13

14

15

1

Begroot

9.472.224

-

4.388.671

700.300

14.561.195

5.957.460

958.824

6.916.284

5.580.641

722.506

474.135-

5.829.012

864.241

152.309

185.906

249.785

443.821

1.896.062

14.641.358

80.163-

49.160

-

31.003-

-

-

31.003

-

31.003

-

Werkelijk

10.560.956

-

4.320.298

691.550

15.572.804

7.143.978

945.894

8.089.872

5.308.366

814.423

475.015-

5.647.774

836.273

125.092

188.123

164.475

399.810

1.713.773

15.451.419

121.385

53.794

-

175.179

50.000-

100.000-

-

-

150.000-

25.179

Samengevoegde exploitatierekening 2016

2016 2016 2015

25Samengevoegde expoitatierekening 2016

Page 26: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Exploitatieresultaat

Afschrijvingen

Mutatie voorzieningen

Bruto kasstroom uit bedrijfsoperaties

Veranderingen in werkkapitaal:

Mutatie voorraden

Mutatie vorderingen

Mutatie kortlopende schulden

Netto kasstroom uit bedrijfsoperaties

Rentebaten

Incidentele baten en lasten

Kasstroom uit operationele activiteiten

Mutatie financiële activa

Investeringen in materiele en immateriële vaste activa

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

Mutatie langlopende schuld

Kasstroom uit financeringsactiviteiten

Mutatie liquide middelen

Liquide middelen begin boekjaar

Liquide middelen einde boekjaar

Mutatie liquide middelen

2016

311.766

205.641

19.459

536.866

8.952-

803.303-

27.308

248.082-

42.379

-

205.703-

95.376

497.683-

402.307-

24.947-

24.947-

632.961-

4.225.832

3.592.871

632.961-

2015

121.385

164.475

1.330

287.190

21.020-

204.864

153.129

624.163

53.794

-

677.957-

66.529

176.631-

110.102-

24.950-

24.950-

542.901

3.682.931

4.225.832

542.901

Samengevoegd kasstroomoverzicht 2016Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode.

26 Samengevoegd kasstroomoverzicht 2016

Page 27: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

AlgemeenStichting Paradiso Amsterdam is gevestigd te Amsterdam en ingeschreven bij de Kamer van Koophandelte

Amsterdam onder nummer 33250935. De samengevoegde jaarrekening van Stichting Paradiso

Amsterdam is opgesteld in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 Burgerlijk Wetboek en de Richtlijn voor de

Jaarverslaggeving 640 “Organisaties zonder winststreven”. De jaarrekening is opgemaakt op 20 maart 2016.

De Financiële Commissie van de Raad van Toezicht heeft de in de jaarrekening opgenomen begroting voor

2016 goedgekeurd op 7 december 2015. De Raad van Toezicht heeft de begroting 2016 na aanbeveling van

de Financiële Commissie goedgekeurd op 18 januari 2016. De balans is opgesteld na resultaatbestemming

vooruitlopend op de goedkeuring van de Raad van Toezicht van Stichting Paradiso Amsterdam op het

voorstel van de directie.

De jaarrekening is opgesteld in euro’s tenzij anders vermeld.

Vergelijkende cijfers

De cijfers voor 2015 zijn, waar nodig, geherrubriceerd teneinde vergelijkbaarheid met 2016 mogelijk te

maken.

Schattingen

Bij toepassing van de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening vormt de directie van

Stichting Paradiso Amsterdam verschillende oordelen en schattingen die essentieel kunnen zijn voor de in

de jaarrekening opgenomen bedragen. De feitelijke uitkomsten kunnen van deze schattingen afwijken.

De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen

van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige

perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft. Indien het voor het geven van het in artikel 2:362 lid 1

BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende

veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de desbetreffende jaarrekeningposten.

Samengevoegde jaarrekeningStichting Paradiso Amsterdam maakt een samengevoegde jaarrekening op waarin de financiële gegevens

van Stichting Paradiso Amsterdam en Stichting Paradiso Research & Development, gevestigd te Amsterdam,

samengevoegd zijn onder eliminatie van onderlinge verhoudingen en transacties. De jaarrekeningen zijn

samengevoegd aangezien Stichting Paradiso Amsterdam overheersende zeggenschap heeft over Stichting

Paradiso Research & Development. Een deel van de programmaontwikkelingsactiviteiten van Stichting

Paradiso Amsterdam zijn ondergebracht in de Stichting Paradiso Research & Development. Via Stichting

Paradiso Research & Development ondersteunt Stichting Paradiso Amsterdam een aantal culturele

stichtingen op het gebied van management advies, administratie en huisvesting. De samenstelling van de

statutaire directie en Raad van Toezicht van beide stichtingen zijn gelijk.

27Toelichting bij de Samengevoegde jaarrekening 2016

Toelichting bij de Samengevoegde jaarrekening 2016

Page 28: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Grondslagen voor de waardering van activa en passivaDe waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische

kosten, tenzij anders vermeld. Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde

van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn

geworden.

Materiële vaste activa

De materiële vaste activa worden gewaardeerd op aanschafwaarde, verminderd met de cumulatieve

afschrijvingen en indien van toepassing, met bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingen worden

gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage

van de verkrijgingsprijs, rekening houdend met een eventuele restwaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het

moment van ingebruikneming.

De afschrijving bedraagt voor:

Verbouwingen 20 %

Inventaris 20 %

Automatisering 33 %

Regie apparatuur 20 % - 33 %

Horeca-apparatuur 20 % - 33 %

Vervoermiddelen 33 %

Financiële vaste activa

De deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijk en financiële beleid wordt uitgeoefend,

worden gewaardeerd op nettovermogenswaarde. Deze is berekend door de activa, voorzieningen en

schulden te waarderen en het resultaat te berekenen op basis van de voor de moedermaatschappij geldende

waarderingsgrondslagen. Voor ingehouden winsten van tegen nettovermogenswaarde gewaardeerde

deelnemingen, waarover de Stichting niet vrij kan beschikken, wordt een wettelijke reserve gevormd.

 

Deelnemingen met een negatieve nettovermogenswaarde worden op nihil gewaardeerd. Wanneer

de Stichting geheel of ten dele in staat voor schulden van de desbetreffende deelneming, wordt een

voorziening gevormd, primair ten laste van de vorderingen op deze deelneming en voor het overige onder

de voorzieningen ter grootte van het aandeel in de door de deelneming geleden verliezen, dan wel voor de

verwachte betalingen door de Stichting ten behoeve van deze deelnemingen.

 

Deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend,

worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs en indien van toepassing onder aftrek van bijzondere

waardeverminderingen.

De onder financiële vaste activa opgenomen vorderingen worden initieel gewaardeerd tegen de reële

waarde onder aftrek van transactiekosten (indien materieel). Vervolgens worden deze vorderingen

gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs. Bij de waardering wordt rekening gehouden met eventuele

waardeverminderingen.

Voorraden

De voorraad betreft gereed product en handelsgoederen. De voorraden worden gewaardeerd tegen

verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde. Waar nodig worden voor incourante voorraden voorzieningen

getroffen die hierop in mindering worden gebracht.

28

Toelichting bij de Samengevoegde jaarrekening 2016

28 Toelichting bij de Samengevoegde jaarrekening 2016

Page 29: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Vorderingen en overlopende activa

De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd

tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk zijn aan de nominale waarde, onder aftrek van de

noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid. Deze voorzieningen worden bepaald

op basis van individuele beoordeling van de vorderingen.

Liquide middelen

Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden.

Liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

De liquide middelen staan, voor zover niet anders vermeld, ter vrije beschikking van de Stichting.

Voorzieningen

Voorzieningen worden gevormd tegen concrete of specifieke risico’s en verplichtingen die op de

balansdatum bestaan en waarvan de omvang onzeker is doch redelijkerwijs in te schatten.

Voorziening groot onderhoud

De voorziening ter gelijkmatige verdeling van lasten voor groot onderhoud van het gebouw wordt bepaald

op basis van de te verwachten kosten over een reeks jaren. De voorziening wordt lineair opgebouwd. Het

uitgevoerde groot onderhoud wordt ten laste van deze voorziening gebracht.

 

Voorziening voor arbeidsongeschiktheid

Voor de op balansdatum bestaande verplichtingen tot doorbetaling van de lonen en salarissen (inclusief

werkgeverslasten) van het per balansdatum naar verwachting voor langere tijd arbeidsongeschikte personeel

is een voorziening gevormd ter grootte van het naar verwachting in de toekomst verschuldigde bedrag. Aan

arbeidsongeschikt personeel betaalde bedragen worden ten laste van deze voorziening gebracht.

Pensioenen

Stichting Paradiso Amsterdam heeft voor haar werknemers een pensioenregeling getroffen waarbij de

pensioenuitkeringen gebaseerd zijn op het middelloon. Deze pensioenregeling is ondergebracht bij een

verzekeringsmaatschappij. De over het boekjaar verschuldigde premies worden als kosten verantwoord.

Voor per balansdatum nog niet betaalde premies wordt een voorziening opgenomen. Aangezien deze

verplichtingen een kortlopend karakter hebben, worden deze gewaardeerd tegen de nominale waarde. De

risico’s van loonontwikkeling, prijsindexatie, beleggingsrendement zullen mogelijk leiden tot toekomstige

aanpassingen in de jaarlijkse bijdragen aan de verzekeringsmaatschappij. Deze risico’s komen niet tot

uitdrukking in een in de balans opgenomen voorziening.

Langlopende schulden

Onder de langlopende schulden worden schulden opgenomen met een resterende looptijd van meer dan

één jaar. De schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens

gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs.

Kortlopende schulden

De kortlopende schulden hebben een verwachte looptijd van maximaal één jaar.

Kortlopende schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Kortlopende

schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen

bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Dit is meestal de

nominale waarde.

Toelichting bij de Samengevoegde jaarrekening 2016

29Toelichting bij de Samengevoegde jaarrekening 2016

Page 30: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Saldering

Een actief en een post van het vreemd vermogen worden gesaldeerd in de jaarrekening opgenomen

uitsluitend indien en voor zover:

-Een deugdelijk juridisch instrument beschikbaar is om het actief en de post van het vreemd vermogen

gesaldeerd en simultaan af te wikkelen; en

-Het stellige voornemen bestaat om het saldo als zodanig of beide posten simultaan af te wikkelen.

Grondslagen voor de resultaatbepalingHet resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de baten en alle hiermee verbonden, aan het

verslagjaar toe te rekenen lasten. De lasten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor vermelde

waarderingsgrondslagen.

 

Winsten worden verantwoord in het jaar waarin de omzet is gerealiseerd. Verliezen worden in aanmerking

genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn.

 

De overige baten en lasten worden toegerekend aan de verslagperiode waarop deze betrekking hebben.

Baten

Baten worden verantwoord in de periode waarin de prestaties zijn geleverd.

Exploitatiesubsidies worden ten gunste van de exploitatierekening gebracht in het jaar ten laste waarvan de

gesubsidieerde uitgaven komen.

Lasten

Lasten worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn.

De lasten in verband met programma en horeca betreffen de direct aan deze activiteiten toe te rekenen

kosten. De indirece kosten van deze activiteiten bestaande uit personeelskosten en organisatiekosten, zijn

afzonderlijk vermeld in de exploitatierekening. De afschrijvingen zijn gerelateerd aan de aanschafwaarde van

de betreffende materiële vaste activa.

Resultaat deelneming

Het resultaat op deelnemingen betreft het aandeel van de Stichting in het resultaat van de op

nettovermogenswaarde gewaarde deelnemingen.

Rentebaten en rentelasten

Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet

van de desbetreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met

de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen.

Vergelijking exploitatierekening met begroting

Stichting Paradiso Amsterdam heeft meer bezoekers gehad voor haar evenementen dan begroot. Dit geldt

zowel voor de thuiszalen op de Weteringschans, als voor evenementen op externe locaties, waaronder

Paradiso Noord, de tolhuistuin. Mede hierdoor zijn de saldo zaalprogrammering en het horecaresultaat hoger

dan begroot. De personeelskosten en organisatiekosten zijn hierdoor ook hoger dan verwacht, maar zijn

relatief minder gestegen dan de omzet. Hierdoor resteert een positief exploitatieresultaat. Een uitgebreide

toelichting op de financiele resultaten is opgenomen in het directieverslag.

30 Toelichting bij de Samengevoegde jaarrekening 2016

Page 31: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Boekwaarde per 1 januari 2016

Desinvesteringen

Cumm. afschr. desinvesteringen

Investeringen

Afschrijvingen

Boekwaarde per 31 december 2016

Aanschafwaarde per 1 januari 2016

Cumm. afschrijvingen per 1 januari 2016

Boekwaarde per 1 januari 2016

Aanschafwaarde per 31 december 2016

Cumm. afschrijvingen per 31 december 2016

Boekwaarde per 31 december 2016

Aanschafwaarde per 1 januari 2016

Som van aflossingen per 1 januari 2016

Som van herwaarderingen per 1 januari 2016

Boekwaarde op 1-1-2016

Aankopen, verstrekte leningen 2016

Verkopen, aflossingen 2016

Waardeveranderingen 2016

Aandeel resultaat deelnemingen 2016

Dividend deelnemingen2016

Saldo mutaties 2016

Aanschafwaarde per 31 december 2016

Som van aflossing per 31 december 2016

Som van herwaarderingen per

31 december 2016

Boekwaarde op 31-12-2016

Inventaris

14.211

-

-50.701

14.226-

50.686

111.699

97.488

14.211

162.400

111.714-

50.686

Paradiso

Tolhuistuin

B.V.

18.000

-18.000-

-

-

-

-

-

-

-

18.000

-

18.000-

-

Verbouwingen

3.758

-

-106.204

20.444-

89.518

535.911

532.153-

3.758

642.115

552.597-

89.518

Kindred

Spirits B.V.

4.500

-4.500-

-

-

-

-

-

-

-

4.500

-

4.500-

-

Automatisering

44.636

-

-18.827

25.661-

37.802

162.640

118.004-

44.636

181.467

143.665-

37.802

Regie

Apparatuur

250.622

171.015-

171.015

302.816

87.236-

466.202

697.782

447.160-

250.622

829.583

363.381-

466.202

Horeca

Apparatuur

126.551

-

-15.660

57.012-

85.199

353.646

227.095-

126.551

369.306

284.107-

85.199

Paradiso

Tolhuistuin

B.V.

133.671

-119.815-

13.856

-

-

43.186

-

-

43.186

133.671

-

76.629-

57.042

Vervoers-

middelen

-

-

-3.475

1.062-

2.413

-

-

-

2.413

-

2.413

V.o.f. De

Tolhuistuin

495.000

66.529--

428.471

-

138.562-

-

-

-

138.562-

495.000

205.091-

-

289.909

Totaal

439.778

171.015-

171.015

497.683

205.641-

731.820

1.861.678

1.421.900-

439.778

2.187.284

1.455.464-

731.820

Totaal

651.171

66.529-142.315-

442.327

-

138.562-

43.186

-

-

95.376-

651.171

205.091-

99.129-

346.951

1. Materiële vaste activa

Het verloopoverzicht Materiële vaste activa is als volgt:

2. Financiële vaste activa Deelneming in groepsmaatschappijen Vorderingen op groepsmaatschappijen

Noten bij de Samengevoegde jaarrekening 2016

31Noten bij de Samengevoegde jaarrekening 2016

Page 32: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

6. Eigen vermogen

Hieronder is een verloopoverzicht opgenomen van het eigen vermogen:

Algemene reserve

Continuïteitsreserve

Bestemmingsreserve grootstedelijke ontwikkeling

Bestemmingsreserve programmaontwikkeling

Bestemmingsreserve cao conversie

Bestemmingsreserve jubileum 50 jr in 2018

Totaal Bestemmingsvermogen

Totaal Eigen vermogen

3. Debiteuren

Handelsdebiteuren

Voorverkoop debiteuren

Af: voorziening dubieuze debiteuren

Totaal Debiteuren

Voor alle vorderingen is er sprake van een looptijd van korter dan één jaar.

31-12-2016

569.598

94.025

14.183-

649.440

31-12-2015

343.285

158.995

10.000-

492.280

4. Overlopende activa en overige vorderingen

Vooruitbetaalde kosten

Te vorderen subsidies

Nog te ontvangen baten

Overige vorderingen

Totaal Overlopende activa en overige vorderingen

Voor alle vorderingen is er sprake van een looptijd van korter dan één jaar.

31-12-2016

877.654

1.000

211.731

348.236

1.438.621

31-12-2015

559.019

-

79.536

169.547

808.102

resultaat boekjaar

2016

4.145

150.000

-

-

-

200.000

350.000

354.145

saldo per

31-12-2016

383.895

467.040

332.000

362.958

31.000

200.000

1.392.998

1.776.893

onttrekking 2016

-

-

-

-

-

-

-

-

saldo per31-12-2015

379.754

317.040

332.000

362.958

31.000

-

1.042.998

1.422.752

Noten bij de Samengevoegde jaarrekening 2016

Paradiso Tolhuistuin B.V.

Stichting Paradiso Amsterdam bezit 100% van de aandelen in Paradiso Tolhuistuin B.V. te Amsterdam. Paradiso Tolhuistuin

B.V. participeert 33,3 % in VOF de Tolhuistuin. Het belang van Stichting Paradiso Amsterdam in Paradiso Tolhuistuin B.V. is

nihil gewaardeerd aangezien de kapitaalrekening van Paradiso Tolhuistuin B.V. in VOF de Tolhuistuin ultimo 2016 negatief is.

Gezien de positieve resultaatontwikkeling in VOF de Tolhuistuin verwachten wij vanaf 2017 een positieve waardering.

Kindred Spirits B.V.

Sinds 2009 participeert Stichting Paradiso Amsterdam voor 20 % in Kindred Spirits B.V. te Amsterdam. De deelneming in

Kindred Spirits B.V is, doordat de winstverwachting nihil is, afgewaardeerd naar nihil.

5. Liquide middelen

Banksaldi, kasgelden

Depositorekeningen

Totaal Liquide middelen

In verband met een afgegeven bankgarantie is € 21.834 niet vrij opneembaar.

31-12-2016

544.675

3.048.196

3.592.871

31-12-2015

435.159

3.790.673

4.225.832

32 Noten bij de Samengevoegde jaarrekening 2016

Page 33: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Bestemmingsreserves

De beperkingen mbt onderstaande bestemmingsreserves zijn aangebracht door de directie en goedgekeurd door de raad

van toezicht.

Continuïteitsreserve

De directie en de Raad van Toezicht streven er naar een reserve aan te houden voor de bijzondere risico’s die de continuïteit

van de bedrijfsvoering Stichting Paradiso Amsterdam in gevaar brengen, zoals het waarborgen van financiering in geval van

bedrijfsschade als gevolg van een grote calamiteit.

Bestemmingsreserve programmaontwikkeling

Stichting Paradiso Amsterdam acht ontwikkeling van talent en nieuwe culturele initiatieven een belangrijke doelstelling.

Mede hiertoe is de bestemmingsreserve voor programmaontwikkeling gevormd. De bestemmingsreserve dient enerzijds als

buffer tegen verliezen van ontwikkelingsprogramma’s die als gevolg van hun aard een hoger financieel risicoprofiel hebben en

anderzijds om bepaalde uitgaven voor programma’s die zich richten op talentontwikkeling en/of nieuwe culturele initiatieven

(deels) te financieren. Jaarlijks is een budget beschikbaar vanuit de exploitatie voor talentontwikkeling en het stimuleren van

programma’s. Indien een deel van het budget niet wordt aangesproken en hierdoor een exploitatiewinst wordt behaald, wordt

het niet aangesproken deel gedoteerd aan de bestemmingsreserve programmaontwikkeling. In 2016 is het budget voor

programmaontwikkeling onder meer besteed aan de opstart van de programmering in Paradiso Noord, de Tolhuistuin en

het festival Summer Dance Forever.

Bestemmingsreserve cao conversie

Stichting Paradiso Amsterdam heeft met ingang van 2015 een bedrijfs cao geimplementeerd. De huidige cao loopt tot en

met 2016. Met deze reserve is gewaarborgd dat middelen beschikbaar zijn voor algemene kosten die gepaard gaan met de

verdere implementatie van de bedrijfscao (zoals kosten voor training en advies) en algemene kosten voor ondersteuning en

begeleiding van het onderhandelingsproces voor de cao voor 2017 (en verder).

Bestemmingsreserve jubileum 50 jr in 2018

In 2018 viert Paradiso haar 50 jarig bestaan en wil daar nadrukkelijk aandacht aan besteden in Amsterdam. In dat kader wordt

een jubileum georganiseerd met activiteiten binnen en buiten Paradiso, zowel zelfstandig georganiseerd, als in samenwerking

met andere culturele organisaties. Paradiso vormt hiertoe een bestemmingsreserve.

Bestemmingsreserve grootstedelijke ontwikkeling

De bestemmingsreserve grootstedelijke ontwikkeling op de balans van Stichting Paradiso Research & Development is ge-

vormd ten behoeve van de aanvang van de activiteiten in VOF de Tolhuistuin, waarin Stichting Paradiso via 100 % dochter

Paradiso Tolhuistuin B.V. medevennoot is. De reserve kan eveneens worden besteed aan andere grootstedelijke, culturele

projecten.

7. Voorzieningen

Hieronder is een verloopoverzicht opgenomen van de voorzieningen:

Voorziening groot onderhoud

Langdurig arbeidsongeschikten

Totaal Voorzieningen

Van de voorziening groot onderhoud is € 693.694 langlopend.

dotatie

2016

77.664

-

77.664

saldo per

31-12-2016

961.696

41.653

1.003.349

onttrekking 2016

36.807

-

36.807

vrijval2016

-

21.399

21.399

saldo per31-12-2015

920.838

63.052

983.890

Noten bij de Samengevoegde jaarrekening 2016

33Noten bij de Samengevoegde jaarrekening 2016

Page 34: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

11. Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen

Huurovereenkomsten

Stichting Paradiso Amsterdam is langdurige huurovereenkomsten aangegaan inzake de volgende objecten:

• Gebouw Paradiso tot en met 31 december 2018 voor € 310.995 per jaar (huurprijs 2016, jaarlijks geïndexeerd).

• Kantoor Max Euweplein tot 1 november 2018 voor € 70.684 per jaar (huurprijs 2016, jaarlijks geïndexeerd).

In verband met dit huurcontract heeft de bank een bankgarantie afgegeven van €21.834.

Lease overeenkomsten

• Stichting Paradiso Amsterdam heeft in 2015 een lease overeenkomst afgesloten betreffende de monitor installatie

kleine- en grote zaal. De overeenkomst loopt tot en met 31 mei 2018. De jaarlijkse verplichting is € 18.900.

• In 2015 is een leasecontract afgesloten voor GranMa 2 Fullsize, tot en met 31 januari 2018, jaarlijks € 11.400.

• In 2016 is een leasecontract afgesloten voor LED spots lichtarmaturen grote zaal, tot en met 30 september 2021,

jaarlijks € 33.000.

Vennootschapsbelasting

Stichting Paradiso Amsterdam is niet belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. De stichting is een organisatie zonder

winststreven die culturele activiteiten ontplooit en niet in concurrentie treedt. Alle activiteiten van Stichting Paradiso zijn

gericht op en ten behoeve van de ontwikkeling en productie van activiteiten op het terrein van kunst en cultuur. De stichting

kent geen winststreven; zij beoogt geen winst en is voor haar continuïteit afhankelijk van subsidies. Een eventueel positief

exploitatiesaldo wendt zij overeenkomstig de subsidiedoeleinden en doelstelling in de statuten aan voor het verder stimuleren

van talentontwikkeling, cultuureducatie en overige culturele initiatieven.

Mogelijk kan in de toekomst door wijziging van wet- en regelgeving en/of gewijzigde marktsomstandigheden op grond van de

activiteiten van de Stichting door de fiscus het standpunt worden ingenomen dat de Stichting wel (deels) belastingplichtig is.

De omvang van een eventuele verplichting hiervan is niet te bepalen.

8. Langlopende schulden

Overlopende passiva

Totaal Langlopende schulden

Deze overlopende passiva hebben overwegend een langlopend karakter met een looptijd korter dan 5 jaar.

31-12-2016

49.898

49.898

31-12-2015

74.846

74.846

9. Belastingen en premies

Premie pensioenverzekering

Omzetbelasting

Loonbelasting en premieheffing

Totaal Belastingen en premies

31-12-2016

31.037

129.906

148.617

309.560

31-12-2015

25.560-

154.062

160.644

289.146

10. Overige schulden en overlopende passiva

Vooruitontvangen bedragen

Vooruitontvangen subsidies

Te betalen personeelskosten

Overige te betalen kosten

Totaal Overige schulden en overlopende passive

31-12-2016

1.878.088

19.197

647.644

476.935

3.021.865

31-12-2015

1.831.964

27.275

604.555

703.778

3.167.572

12. Programmabaten

Projectsubsidies

In de programmabaten opgenomen sponsoring

2016Werkelijk

25.500

-

2016Begroting

-

-

2015Werkelijk

-

15.000

34 Noten bij de Samengevoegde jaarrekening 2016

Page 35: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

13. Horecabaten

Horecabaten

In de horecabaten opgenomen sponsoring

Horecabaten exclusief sponsoring

2016Werkelijk

4.661.883

435.259

4.226.624

2016Begroot

4.388.671

416.500

3.972.171

2015Werkelijk

4.320.298

393.618

691.550

15. Salariskosten, sociale lasten en pensioen

Loonkosten

Sociale lasten

Pensioen kosten

Totaal salariskosten

2016Werkelijk

4.286.729

709.536

521.565

5.517.830

2016Begroot

4.342.358

712.723

525.560

5.580.641

2015Werkelijk

4.180.816

713.024

414.526

5.308.366

16. Bezoldiging Directeur bestuurder

De bezoldiging van Mark Minkman, Directeur bestuurder (Algemeen directeur) is hieronder toegelicht.

De leden van de raad van toezicht verrichten hun werkzaamheden onbezoldigd.

Duur dienstverband

Omvang dienstverband (in fte)

Beloning

Belastbare onkostenvergoeding

Beloning betaalbaar op termijn

Totaal bezoldiging

14.Structurele subsidies

Gemeentelijke meerjarensubsidies

Subsidie poppodia Fonds Podiumkunsten

Totaal structurele subsidies

Structurele subsidies worden in 2017 afgerekend. De totale omzet is 7% hoger ten opzichte van vorig boekjaar.

2016Werkelijk

650.300

50.000

700.300

2016Begroot

650.300

50.000

700.300

2015Werkelijk

650.300

41.250

691.550

2016

1/1-31/12

1,0

123.344

-

16.161

139.505

2015

1/1-31/12

1,0

121.700

-

10.632

132.332

17. Gemiddeld aantal werknemers

Vaste werknemers

Ambulante werknemers

Totaal aantal werknemers

fte’s

57

65

122

2015Aantal

74

151

225

fte’s

58

60

118

2016Aantal

73150

223

18. Resultaat bestemming

Het bestuur stelt voor het resultaat als volgt te bestemmen:

T.g.v./t.l.v. algemene reserve

T.g.v./t.l.v. bestemmingsreserve bijzondere risico’s

T.g.v./t.l.v. bestemmingsreserve CAO conversie

T.g.v./t.l.v. bestemmingsreserve programmaontwikkeling

T.g.v./t.l.v. bestemmingsreserve jubileum

Resultaat boekjaar

19. Gebeurtenissen na balansdatum

Er hebben zich geen gebeurtenissen na balansdatum voorgedaan, die van invloed zijn op de situatie per balansdatum.

Stichting Paradiso

Amsterdam

3.559

150.000

-

-200.000

353.559

Stichting Paradiso Amsterdam Research

& Development

586

-

-

-

-586

Samengevoegde resultaat-

bestemming

4.145

150.000

-

-200.000

354.145

35Noten bij de Samengevoegde jaarrekening 2016

Page 36: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

ActivaVaste Activa

Materiële vaste activa

Financiële vaste activa

Totale vaste activa

Vlottende activa

Voorraden

Vorderingen

Vorderingen op groepsmaatschappijen

Debiteuren

Overige vorderingen en overlopende activa

Liquide middelen

Totaal vlottende activa

Totale activa

PassivaEigen vermogen

Algemene reserve

Bestemingsreserves

Totaal eigen vermogen

Totaal voorzieningen

Totaal langlopende schulden

Kortlopende schulden

Crediteuren

Belastingen en premies

Overige schulden en overlopende passiva

Totaal kortlopende schulden

Totale passiva

31-12-2016

731.820

346.951

1.078.771

106.012

29.620

649.440

1.438.541

3.235.466

5.459.079

6.537.850

358.411

1.060.998

1.419.409

1.003.349

49.899

733.769

309.560

3.021.865

4.065.194

6.537.850

Noot

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

31-12-2015

439.777

442.327

882.104

97.060

13.996

492.280

807.638

3.869.397

5.280.371

6.162.475

354.855

710.998

1.065.853

983.890

74.846

581.168

289.146

3.167.572

4.037.886

6.162.475

Enkelvoudigejaarrekening ParadisoEnkelvoudige balans per 31 december 2016Na resultaat bestemming

36 Enkelvoudige jaarrekening 2016

Page 37: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Enkelvoudige exploitatierekening 2016

Baten

Programmabaten

Directe programmasubsidies

Horecabaten

Structurele subsidies

Totaal Baten

LastenLasten i.v.m. programma en horeca

Programmakosten

Horecakosten

Totaal lasten programma en horeca

Personeelskosten

Salariskosten, sociale lasten en pensioen

Overige personeelskosten

Doorberekende personeelskosten

Totaal personeelskosten

Organisatiekosten

Huisvestingskosten

Automatiseringskosten

Publiciteitskosten algemeen

Afschrijvingen

Kantoor- en overige organisatiekosten

Totaal organisatiekosten

Totaal lasten

Exploitatieresultaat

Rentebaten

Resultaat deelneming

Perioderesultaat

Mutatie bestemmingsreserves

T.g.v. / t.l.v. continuïteitsreserve

T.g.v. / t.l.v. bestemmingsreserve programmaontwikkeling

T.g.v. / t.l.v. bestemmingsreserve CAO conversie

T.g.v. / t.l.v. bestemmingsreserve jubileum

Totale mutatie bestemmingsreserves

Resultaat na mutatie bestemmingsreserves

Werkelijk

11.241.062

25.500

4.661.883

700.300

16.628.745

7.461.441

984.406

8.445.847

5.517.830

826.067

512.278-

5.831.619

1.007.813

178.081

363.892

205.641

283.908

2.039.335

16.316.801

311.944

41.615

-

353.559

150.000-

-

-

200.000-

350.000-

3.559

Noot

12

12

13

14

15

1

Begroot

9.472.224

-

4.388.671

700.300

14.561.195

5.957.460

958.824

6.916.284

5.580.641

722.506

474.135-

5.829.012

864.241

152.309

185.906

249.785

443.821

1.896.062

14.641.358

80.163-

49.160

-

31.003-

-

-

31.003

-

31.003

-

Werkelijk

10.560.956

-

4.320.298

691.550

15.572.804

7.143.978

945.894

8.089.872

5.308.366

814.423

475.015-

5.647.774

835.674

124.916

188.123

164.475

398.896

1.712.084

15.449.730

123.074

51.546

-

174.620

50.000-

100.000-

-

-

150.000-

24.620

2016 2016 2015

37Enkelvoudige exploitatierekening 2016

Page 38: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Exploitatieresultaat

Afschrijvingen

Mutatie voorzieningen

Bruto kasstroom uit bedrijfsoperaties

Veranderingen in werkkapitaal:

Mutatie voorraden

Mutatie vorderingen

Mutatie kortlopende schulden

Netto kasstroom uit bedrijfsoperaties

Rentebaten

Incidentele baten en lasten

Kasstroom uit operationele activiteiten

Mutatie financiële activa

Investeringen in materiele en immateriële vaste activa

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

Mutatie langlopende schuld

Kasstroom uit financeringsactiviteiten

Mutatie liquide middelen

Liquide middelen begin boekjaar

Liquide middelen einde boekjaar

Mutatie liquide middelen

2016

311.944

205.641

19.459

537.044

8.952-

803.687-

27.308

248.288-

41.615

-

206.673-

95.376

497.683-

402.307-

24.947-

24.947-

633.931-

3.869.397

3.235.466

633.931-

2015

123.074

164.475

1.330

288.879

21.020-

205.328

143.558

616.745

51.546

-

668.291-

66.529

176.631-

110.102-

24.950

24.950-

533.236

3.336.161

3.869.397

533.236

Enkelvoudig kasstroomoverzicht 2016Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode.

38 Enkelvoudig kasstroomoverzicht 2016

Page 39: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

De enkelvoudige jaarrekening van Stichting Paradiso Amsterdam is opgesteld in overeenstemming met

Titel 9 Boek 2 Burgerlijk Wetboek en de Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 640 “Organisaties zonder

winststreven”. Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de grondslagen voor

de waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat, alsmede voor de toelichting op de

onderscheiden activa en passiva en de resultaten wordt verwezen naar de toelichting op de samengevoegde

jaarrekening.

Het enkelvoudige resultaat van Stichting Paradiso Amsterdam verschilt van het samengevoegde resultaat

van de groep Stichting Paradiso Amsterdam. Oorzaak is dat het resultaat van Stichting Paradiso Research

& Development wel is samengevoegd in de groep, maar enkelvoudig niet in het resultaat meetelt aangezien

geen sprake is van een kapitaalbelang van Stichting Paradiso Amsterdam in Stichting Paradiso Research &

Development.

Toelichting bij de Enkelvoudige jaarrekening 2016

39Toelichting bij de Enkelvoudige jaarrekening 2016

Page 40: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Noten bij de Enkelvoudige jaarrekening 2016

Boekwaarde per 1 januari 2016

Desinvesteringen

Cumm. afschr. desinvesteringen

Investeringen

Afschrijvingen

Boekwaarde per 31 december 2016

Aanschafwaarde per 1 januari 2016

Cumm. afschrijvingen per 1 januari 2016

Boekwaarde per 1 januari 2016

Aanschafwaarde per 31 december 2016

Cumm. afschrijvingen per 31 december 2016

Boekwaarde per 31 december 2016

Aanschafwaarde per 1 januari 2016

Som van aflossingen per 1 januari 2016

Som van herwaarderingen per 1 januari 2016

Boekwaarde op 1-1-2016

Aankopen, verstrekte leningen 2016

Verkopen, aflossingen 2016

Waardeveranderingen 2016

Aandeel resultaat deelnemingen 2016

Dividend deelnemingen2016

Saldo mutaties 2016

Aanschafwaarde per 31 december 2016

Som van aflossing per 31 december 2016

Som van herwaarderingen per

31 december 2016

Boekwaarde op 31-12-2016

Inventaris

14.211

-

-50.701

14.226-

50.686

111.699

97.488

14.211

162.400

111.714-

50.686

Paradiso

Tolhuistuin

B.V.

18.000

-18.000-

-

-

-

-

-

-

-

18.000

-

18.000-

-

Verbouwingen

3.758

-

-106.204

20.444-

89.518

535.911

532.153-

3.758

642.115

552.597-

89.518

Kindred

Spirits B.V.

4.500

-4.500-

-

-

-

-

-

-

-

4.500

-

4.500-

-

Automatisering

44.636

-

-18.827

25.661-

37.802

162.640

118.004-

44.636

181.467

143.665-

37.802

Regie

Apparatuur

250.622

171.015-

171.015

302.816

87.236-

466.202

697.782

447.160-

250.622

829.583

363.381-

466.202

Horeca

Apparatuur

126.551

-

-15.660

57.012-

85.199

353.646

227.095-

126.551

369.306

284.107-

85.199

Paradiso

Tolhuistuin

B.V.

133.671

-119.815-

13.856

-

-

43.186

-

-

43.186

133.671

-

76.629-

57.042

Vervoers-

middelen

-

-

-3.475

1.062-

2.413

-

-

-

2.413

-

2.413

V.o.f. De

Tolhuistuin

495.000

66.529-

-

428.471

-

138.562-

-

-

-

138.562-

495.000

205.091-

-

289.909

Totaal

439.778

171.015-

171.015

497.683

205.641-

731.820

1.861.678

1.421.900-

439.778

2.187.284

1.455.464-

731.820

Totaal

651.171

66.529-

142.315-

442.327

-

138.562-

43.186

-

-

95.376-

651.171

205.091-

99.129-

346.951

1. Materiële vaste activa

Het verloopoverzicht Materiële vaste activa is als volgt:

2. Financiële vaste activa Deelneming in groepsmaatschappijen Vorderingen op groepsmaatschappijen

40 Noten bij de Enkelvoudige jaarrekening 2016

Page 41: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Noten bij de Enkelvoudige jaarrekening 2016

3. Debiteuren

Handelsdebiteuren

Voorverkoop debiteuren

Af: voorziening dubieuze debiteuren

Totaal Debiteuren

Voor alle vorderingen is er sprake van een looptijd van korter dan één jaar.

31-12-2016

569.598

94.025

14.183-

649.440

31-12-2015

343.285

158.995

10.000-

492.280

6. Eigen vermogen

Hieronder is een verloopoverzicht opgenomen van het eigen vermogen:

Algemene reserve

Continuïteitsreserve

Bestemmingsreserve programmaontwikkeling

Bestemmingsreserve cao conversie

Bestemmingsreserve jubileum 50 jr in 2018

Totaal Bestemmingsvermogen

Totaal Eigen vermogen

4. Overlopende activa en overige vorderingen

Vooruitbetaalde kosten

Te vorderen subsidies

Nog te ontvangen baten

Overige vorderingen

Totaal Overlopende activa en overige vorderingen

Voor alle vorderingen is er sprake van een looptijd van korter dan één jaar.

31-12-2016

877.654

1.000

211.651

348.236

1.438.541

31-12-2015

559.019

-

79.072

169.547

807.638

resultaat boekjaar

2016

3.559

150.000

-

-

200.000

350.000

353.559

saldo per

31-12-2016

358.411

467.040

362.958

31.000

200.000

1.060.998

1.419.409

onttrekking 2016

-

-

-

-

-

-

-

saldo per31-12-2015

354.855

317.040

362.958

31.000

-

710.998

1.065.853

Paradiso Tolhuistuin B.V.

Stichting Paradiso Amsterdam bezit 100% van de aandelen in Paradiso Tolhuistuin B.V. te Amsterdam. Paradiso Tolhuistuin

B.V. participeert 33,3 % in VOF de Tolhuistuin. Het belang van Stichting Paradiso Amsterdam in Paradiso Tolhuistuin B.V. is

nihil gewaardeerd aangezien de kapitaalrekening van Paradiso Tolhuistuin B.V. in VOF de Tolhuistuin ultimo 2016 negatief is.

Gezien de positieve resultaatontwikkeling in VOF de Tolhuistuin verwachten wij vanaf 2017 een positieve waardering.

Kindred Spirits B.V.

Sinds 2009 participeert Stichting Paradiso Amsterdam voor 20 % in Kindred Spirits B.V. te Amsterdam. De deelneming in

Kindred Spirits B.V is, doordat de winstverwachting nihil is, afgewaardeerd naar nihil.

5. Liquide middelen

Banksaldi, kasgelden

Depositorekeningen

Totaal Liquide middelen

In verband met een afgegeven bankgarantie is € 21.834 niet vrij opneembaar.

31-12-2016

497.445

2.738.021

3.235.466

31-12-2015

420.746

3.448.651

3.869.397

41Noten bij de Enkelvoudige jaarrekening 2016

Page 42: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

8. Langlopende schulden

Overlopende passiva

Totaal Langlopende schulden

Deze overlopende passiva hebben overwegend een langlopend karakter met een looptijd korter dan 5 jaar.

31-12-2016

49.898

49.898

31-12-2015

74.846

74.846

Bestemmingsreserves

De beperkingen mbt onderstaande bestemmingsreserves zijn aangebracht door de directie en goedgekeurd door de raad

van toezicht.

Continuïteitsreserve

De directie en de Raad van Toezicht streven er naar een reserve aan te houden voor de bijzondere risico’s die de continuïteit

van de bedrijfsvoering Stichting Paradiso Amsterdam in gevaar brengen, zoals het waarborgen van financiering in geval van

bedrijfsschade als gevolg van een grote calamiteit.

Bestemmingsreserve programmaontwikkeling

Stichting Paradiso Amsterdam acht ontwikkeling van talent en nieuwe culturele initiatieven een belangrijke doelstelling.

Mede hiertoe is de bestemmingsreserve voor programmaontwikkeling gevormd. De bestemmingsreserve dient enerzijds als

buffer tegen verliezen van ontwikkelingsprogramma’s die als gevolg van hun aard een hoger financieel risicoprofiel hebben en

anderzijds om bepaalde uitgaven voor programma’s die zich richten op talentontwikkeling en/of nieuwe culturele initiatieven

(deels) te financieren.

Jaarlijks is een budget beschikbaar vanuit de exploitatie voor talentontwikkeling en het stimuleren van programma’s. Indien

een deel van het budget niet wordt aangesproken en hierdoor een exploitatiewinst wordt behaald, wordt het niet aangesproken

deel gedoteerd aan de bestemmingsreserve programmaontwikkeling. In 2016 is het budget voor programmaontwikkeling

onder meer besteed aan de opstart van de programmering in Paradiso Noord, de Tolhuistuin en

het festival Summer Dance Forever.

Bestemmingsreserve cao conversie

Stichting Paradiso Amsterdam heeft met ingang van 2015 een bedrijfs cao geimplementeerd. De huidige cao loopt tot en

met 2016. Met deze reserve is gewaarborgd dat middelen beschikbaar zijn voor algemene kosten die gepaard gaan met de

verdere implementatie van de bedrijfscao (zoals kosten voor training en advies) en algemene kosten voor ondersteuning en

begeleiding van het onderhandelingsproces voor de cao voor 2017 (en verder).

Bestemmingsreserve jubileum 50 jr in 2018

In 2018 viert Paradiso haar 50 jarig bestaan en wil daar nadrukkelijk aandacht aan besteden in Amsterdam. In dat kader wordt

een jubileum georganiseerd met activiteiten binnen en buiten Paradiso, zowel zelfstandig georganiseerd, als in samenwerking

met andere culturele organisaties. Paradiso vormt hiertoe een bestemmingsreserve.

7. Voorzieningen

Hieronder is een verloopoverzicht opgenomen van de voorzieningen:

Voorziening groot onderhoud

Langdurig arbeidsongeschikten

Totaal Voorzieningen

Van de voorziening groot onderhoud is € 693.694 langlopend.

dotatie

2016

77.664

-

77.664

saldo per

31-12-2016

961.696

41.653

1.003.349

onttrekking 2016

36.807

-

36.807

vrijval2016

-

21.399

21.399

saldo per31-12-2015

920.838

63.052

983.890

42 Noten bij de Enkelvoudige jaarrekening 2016

Page 43: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

11. Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen

Huurovereenkomsten

Stichting Paradiso Amsterdam is langdurige huurovereenkomsten aangegaan inzake de volgende objecten:

• Gebouw Paradiso tot en met 31 december 2018 voor € 310.995 per jaar (huurprijs 2016, jaarlijks geïndexeerd).

• Kantoor Max Euweplein tot 1 november 2018 voor € 70.684 per jaar (huurprijs 2016, jaarlijks geïndexeerd).

In verband met dit huurcontract heeft de bank een bankgarantie afgegeven van €21.834.

Lease overeenkomsten

• Stichting Paradiso Amsterdam heeft in 2015 een lease overeenkomst afgesloten betreffende de monitor installatie

kleine- en grote zaal. De overeenkomst loopt tot en met 31 mei 2018. De jaarlijkse verplichting is € 18.900.

• In 2015 is een leasecontract afgesloten voor GranMa 2 Fullsize, tot en met 31 januari 2018, jaarlijks € 11.400.

• In 2016 is een leasecontract afgesloten voor LED spots lichtarmaturen grote zaal, tot en met 30 september 2021,

jaarlijks € 33.000.

Vennootschapsbelasting

Stichting Paradiso Amsterdam is niet belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. De stichting is een organisatie zonder

winststreven die culturele activiteiten ontplooit en niet in concurrentie treedt. Alle activiteiten van Stichting Paradiso zijn

gericht op en ten behoeve van de ontwikkeling en productie van activiteiten op het terrein van kunst en cultuur. De stichting

kent geen winststreven; zij beoogt geen winst en is voor haar continuïteit afhankelijk van subsidies. Een eventueel positief

exploitatiesaldo wendt zij overeenkomstig de subsidiedoeleinden en doelstelling in de statuten aan voor het verder stimuleren

van talentontwikkeling, cultuureducatie en overige culturele initiatieven.

Mogelijk kan in de toekomst door wijziging van wet- en regelgeving en/of gewijzigde marktsomstandigheden op grond van de

activiteiten van de Stichting door de fiscus het standpunt worden ingenomen dat de Stichting wel (deels) belastingplichtig is.

De omvang van een eventuele verplichting hiervan is niet te bepalen.

9. Belastingen en premies

Premie pensioenverzekering

Omzetbelasting

Loonbelasting en premieheffing

Totaal Belastingen en premies

31-12-2016

31.037129.906

148.617

309.560

31-12-2015

25.560-154.062

160.644

289.146

10. Overige schulden en overlopende passiva

Vooruitontvangen bedragen

Vooruitontvangen subsidies

Te betalen personeelskosten

Overige te betalen kosten

Totaal Overige schulden en overlopende passive

31-12-2016

1.878.088

19.197

647.644

476.935

3.021.865

31-12-2015

1.831.964

27.275

604.555

703.778

3.167.572

12. Programmabaten

Projectsubsidies

In de programmabaten opgenomen sponsoring

2016Werkelijk

25.500

-

2016Begroting

-

-

2015Werkelijk

-

15.000

43Noten bij de Enkelvoudige jaarrekening 2016

Page 44: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

13. Horecabaten

Horecabaten

In de horecabaten opgenomen sponsoring

Horecabaten exclusief sponsoring

2016Werkelijk

4.661.883

435.259

4.226.624

2016Begroting

4.388.671

416.500

3.972.171

2015Werkelijk

4.320.298

393.618

3.926.680

15. Salariskosten, sociale lasten en pensioen

Loonkosten

Sociale lasten

Pensioen kosten

Totaal salariskosten

2016Werkelijk

4.286.729

709.536

521.565

5.517.830

2016Begroting

4.342.358

712.723

525.560

5.580.641

2015Werkelijk

4.180.816

713.024

414.526

5.308.366

16. Bezoldiging Directeur bestuurder

De bezoldiging van Mark Minkman, Directeur bestuurder (Algemeen directeur) is hieronder toegelicht.

De leden van de raad van toezicht verrichten hun werkzaamheden onbezoldigd.

Duur dienstverband

Omvang dienstverband (in fte)

Beloning

Belastbare onkostenvergoeding

Beloning betaalbaar op termijn

Totaal bezoldiging

14.Structurele subsidies

Gemeentelijke meerjarensubsidies

Subsidie poppodia Fonds Podiumkunsten

Totaal structurele subsidies

Structurele subsidies worden in 2017 afgerekend. De totale omzet is 7% hoger ten opzichte van vorig boekjaar.

2016Werkelijk

650.300

50.000

700.300

2016Begroting

650.300

50.000

700.300

2015Werkelijk

650.300

41.250

691.550

2016

1/1-31/12

1,0

123.344

-

16.161

139.505

2015

1/1-31/12

1,0

121.700

-

10.632

132.332

17. Gemiddeld aantal werknemers

Vaste werknemers

Ambulante werknemers

Totaal aantal werknemers

fte’s

57

65

122

2015Aantal

74

151

225

fte’s

58

60

118

2016Aantal

73

150

223

18. Resultaat bestemming

Het bestuur stelt voor het resultaat als volgt te bestemmen:

T.g.v./t.l.v. algemene reserve

T.g.v./t.l.v. bestemmingsreserve bijzondere risico’s

T.g.v./t.l.v. bestemmingsreserve CAO conversie

T.g.v./t.l.v. bestemmingsreserve programmaontwikkeling

T.g.v./t.l.v. bestemmingsreserve jubileum

Resultaat boekjaar

Stichting Paradiso

Amsterdam

3.559

150.000

-

-200.000

353.559

Stichting Paradiso Amsterdam Research

& Development

586

-

-

-

-586

Samengevoegde resultaat-

bestemming

4.145

150.000

-

-200.000

354.145

44 Noten bij de Enkelvoudige jaarrekening 2016

Page 45: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

19. Gebeurtenissen na balansdatum

Er hebben zich geen gebeurtenissen na balansdatum voorgedaan, die van invloed zijn op de situatie per balansdatum.

Amsterdam, 20 maart 2017

Stichting Paradiso Amsterdam

Mark Minkman Algemeen directeur Laurentine Pels Rijcken Operationeel directeur

45Noten bij de Enkelvoudige jaarrekening 2016

Page 46: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Tory

Lan

ez /

Fot

o: L

otte

Sch

rand

erTo

ry L

anez

/ F

oto:

Lot

te S

chra

nder

Tory

Lan

ez /

Fot

o: L

otte

Sch

rand

er

46

Page 47: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Controleverklaring van de onafhankelijke accountantAan: de directie en de raad van toezicht van Stichting Paradiso Amsterdam

A. Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening 2016

Ons oordeel

Wij hebben de jaarrekening 2016 van Stichting Paradiso Amsterdam te Amsterdam gecontroleerd.

De jaarrekening omvat de geconsolideerde en de enkelvoudige jaarrekening.

Naar ons oordeel geeft de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en

de samenstelling van het vermogen van Stichting Paradiso Amsterdam op 31 december 2016 en van het

resultaat over 2016 in overeenstemming met titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek

(BW) en de Richtlijn voor de Jaarverslaggeving (RJ) 640 Organisaties zonder winststreven.

De jaarrekening bestaat uit:

1. de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2016;

2. de geconsolideerde en enkelvoudige exploitatierekening over 2016; en

3. de toelichting met een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en

andere toelichtingen.

De basis voor ons oordeel

Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse

controlestandaarden vallen. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de sectie

‘Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening’.

Wij zijn onafhankelijk van Stichting Paradiso Amsterdam zoals vereist in de Verordening inzake de

onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante

onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en

beroepsregels accountants (VGBA).

Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor

ons oordeel.

B. Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen andere informatie

Naast de jaarrekening en onze controleverklaring daarbij, omvat het jaarverslag andere informatie,

die bestaat uit:

• algemene informatie;

• directieverslag;

• verslag van de Raad van Toezicht;

• personalia Directie en Raad van Toezicht;

• begroting;

• overige gegevens. 47Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Controleverklaring

Page 48: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Controleverklaring Op grond van onderstaande werkzaamheden zijn wij van mening dat de andere informatie:

• met de jaarrekening verenigbaar is en geen materiële afwijkingen bevat;

• alle informatie bevat die op grond van titel 9 Boek 2 BW is vereist.

Wij hebben de andere informatie gelezen en hebben op basis van onze kennis en ons begrip, verkregen

vanuit de jaarrekeningcontrole of anderszins, overwogen of de andere informatie materiële afwijkingen bevat.

Met onze werkzaamheden hebben wij voldaan aan de vereisten in titel 9 Boek 2 BW en de Nederlandse

Standaard 720. Deze werkzaamheden hebben niet dezelfde diepgang als onze controlewerkzaamheden

bij de jaarrekening.

Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van de andere informatie, waaronder algemene

informatie, directieverslag 2016, verslag van de Raad van Toezicht 2016, personalia Directie en Raad van

Toezicht, begroting 2016 en overige gegevens in overeenstemming met titel 9 Boek 2 BW.

C. Beschrijving van verantwoordelijkheden met betrekking tot de jaarrekening

Verantwoordelijkheden van het bestuur en de raad van toezicht voor de jaarrekening

Het bestuur is verantwoordelijk voor het opmaken en getrouw weergeven van de jaarrekening in

overeenstemming met titel 9 Boek 2 BW en de Richtlijn voor de Jaarverslaggeving (RJ) 640 Organisaties

zonder winststreven. In dit kader is het bestuur verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die

het bestuur noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen

van materieel belang als gevolg van fouten of fraude.

Bij het opmaken van de jaarrekening moet het bestuur afwegen of de onderneming in staat is om haar

werkzaamheden in continuïteit voort te zetten. Op grond van genoemd verslaggevingsstelsel moet het

bestuur de jaarrekening opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling, tenzij het bestuur het

voornemen heeft om de vennootschap te liquideren of de bedrijfsactiviteiten te beëindigen of als beëindiging

het enige realistische alternatief is. Het bestuur moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede

twijfel zou kunnen bestaan of de onderneming haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten,

toelichten in de jaarrekening.

De raad van toezicht is verantwoordelijk voor het uitoefenen van toezicht op het proces van financiële

verslaggeving van de vennootschap.

Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening

Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee

voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel.

Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor het

mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle materiële fouten en fraude ontdekken.

Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs kan

worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische

beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard,

timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende

afwijkingen op ons oordeel.

48 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Page 49: Inhoudso - Paradiso · 2017. 7. 19. · Smokers, Netsky, Death Grips, Warpaint, Warhaus, Agnes Obel, Lemon Twigs, LP en Oscar and the Wolf. Ook gerenommeerde acts Suede, Skunk Anansie,

Controleverklaring Wij hebben deze accountantscontrole professioneel kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant

professionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden,

ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. Onze controle bestond onder andere uit:

• het identificeren en inschatten van de risico’s dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang

bevat als gevolg van fouten of fraude, het in reactie op deze risico’s bepalen en uitvoeren van

controlewerkzaamheden en het verkrijgen van controle-informatie die voldoende en geschikt is als basis

voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt wordt gro-

ter dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk

nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van

de interne beheersing;

• het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle met als doel

controlewerkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandigheden. Deze werkzaamheden

hebben niet als doel om een oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing van

de vennootschap;

• het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving, en het

evalueren van de redelijkheid van schattingen door het bestuur en de toelichtingen die daarover in de

jaarrekening staan;

• het vaststellen dat de door het bestuur gehanteerde continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is.

Tevens het op basis van de verkregen controle-informatie vaststellen of er gebeurtenissen en

omstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderneming haar

bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten. Als wij concluderen dat er een onzekerheid van

materieel belang bestaat, zijn wij verplicht om aandacht in onze controleverklaring te vestigen op de

relevante gerelateerde toelichtingen in de jaarrekening. Als de toelichtingen inadequaat zijn, moeten wij

onze verklaring aanpassen. Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie die verkregen is

tot de datum van onze controleverklaring. Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden kunnen er

echter toe leiden dat een onderneming haar continuïteit niet langer kan handhaven;

• het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomen

toelichtingen; en

• het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties en

gebeurtenissen.

Wij communiceren met de raad van toezicht onder andere over de geplande reikwijdte en timing van de

controle en over de significante bevindingen die uit onze controle naar voren zijn gekomen, waaronder

eventuele significante tekortkomingen in de interne beheersing.

Utrecht, 23 maart 2017

BDO Audit & Assurance B.V.

namens deze,

w.g. R.W.A. Eradus RA

49Controleverklaring van de onafhankelijke accountant