Aquitaine van streek tot streek

Inleiding op Aquitaine

Aquitaine ontdekken 10

Aquitaine in kaart gebracht 16

Een schets van Aquitaine 18

Agenda van Aquitaine 38

Geschiedenis van Aquitaine 42

Aquitaine in het kort 60

Gironde 62

Périgord en Quercy 100

Lot-et-Garonne 146

Landes 172

Pays Basque 190

Béarn 218

Wegwijs in Aquitaine

Praktische informatie 286

Reisinformatie 294

Register 302

Trossen rijpe druiven in een wijngaard bij Bordeaux

InhoudHoe gebruikt u deze gids 6

Tips voor de reiziger

Accommodatie 246

Restaurants 256

Winkels en markten 272

Amusement 276

Buitenactiviteiten 278

Église Saint-Jean-Baptiste, Saint-Jean-de-Luz

Dankbetuiging 315

Uitdrukkingen 319

Decoratief paneel, Roze Zaal, Château de Roquetaillade, Gironde

De haven van Hendaye, Pays Basque

Château de Puyguilhem (16de eeuw), Dordogne

Duiventil, Lot-et-Garonne

Decoratief detail in het interieur van het Grand-Théâtre de Bordeaux

Gezicht op Château de Castelnaud-la-Chapelle, Castelnaud-la-Chapelle

Oorspronkelijke titel: Dorling Kindersley Travel Guides – Dordogne, Bordeaux & the Southwest Coast

© 2016 Oorspronkelijke uitgave: Dorling Kindersley Limited, London

A Penguin Random House Company

© 2018 Nederlandstalige uitgave: Uitgeverij Unieboek | Het Spectrum bv.,

Houten www.capitool.nl

www.unieboekspectrum.nl

Capitool maakt deel uit van Uitgeverij Unieboek | Het Spectrum bv., Postbus 97

3990 DB Houten

Auteurs: Suzanne Boireau-Tartarat, Pierre Chavot, Renée Grimaud, Wilfried Lecarpentier, Santiago Mendieta, Marie-Pascale Rauzier

Boekverzorging: de Redactie, Amsterdam Vertaling: Michiel Gussen, Dominique van der Lingen en

Jacqueline Toscani Bewerking: Gerard M.L. Harmans

Omslag: Zilverster Media, Annelies Dollekamp

Cartografie: Cyrille Suss

Alles is in het werk gesteld om ervoor te zorgen dat de informatie in dit boek bij het ter perse gaan zoveel mogelijk is bijgewerkt. Gegevens zoals telefoonnummers,

openingstijden, prijzen, exposities en reisinformatie zijn echter aan veranderingen onderhevig. De uitgever is niet aansprakelijk voor consequenties die voortvloeien

uit het gebruik van dit boek.

ISBN: 978 90 00 34164 1 NUR 512

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt,

in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke

toestemming van de uitgever.

Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16 Auteurswet 1912, juncto het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals

gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen

aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3051, 2130 KB, Hoofddorp). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en

andere compilatiewerken dient men zich tot de uitgever te wenden.

Het gebied dat in deze reisgids wordt behandeld, staat in het Frans bekend als Aquitaine.

D651

D114

D1215

D1113

D670

D670

D936

D1113

D932

D106

A10

A63

D3

D1010

D3

D655

A660

A89

A62

A65

D1250

N10

D6089

N89

D101

D647

D672

D668

D671

D10

D11

D11

D5

D8

D5

D2

D3

D3

D3

D137

k

g

RL

}O

}

PER

+

R

+

+

+

+

R

R

+

RP

R

1

2

3

4

5

6

9

0

q

w

e

r

t

y

i

p

a

u

os

h j

g

k

l

@

z

x

c

vb

n

m,

.

/

!

df

7

8

G I R O N D E

Mont-de-Marsan

Agen

Bergerac

Périgueux

Angoulême

Saintes

Bayonne

AT

LA

NT

IS

CH

E

OC

EA

AN

Gironde

Cap Ferret

Lac deLacanau

Étangde Cousseau

Garonne

Ga

ron

ne

Leyre

Dordogne

Ciro

n

Isle

Phare de Richard

Montalivet-les-Bains

St-Vivien-de-Medoc

St-Savin

Hourtin

Hourtin-Plage

Lacanau-Océan

Targon

Rions

Le Barp

Portets

Podensac

Hostens

Salles

St-Symphorien

Captieux

Vendays-Montalivet

Le Porge

Préchac

Coutras

Guîtres

Gujan-Mestras

Langon

Vayres

Branne

Lesparre-Médoc

Blanquefort

St-Medard

Arès

St-André-de-Cubzac

Andernos-les-Bains

Marcheprime

Ste-Hélène

Carcans

Le Pontet

PHARE DECORDOUAN

POINTE DE GRAVE

LAC D’HOURTIN-CARCANS

SOULAC-SUR-MER

LACANAU

ARCACHON

DUNE DU PYLA

BLAYE

FORT-MÉDOC

MOULIS-EN-MÉDOC

PAUILLAC

MARGAUXBOURG

WIJNGAARDEN VAN ST-ÉMILION

LA SAUVE-MAJEURE

CASTILLON-LA-BATAILLE

RAUZANBLASIMON

STE-FOY-LA-GRANDE

UZESTEBAZAS

CADILLAC

LA BRÈDEGRAVES

BARSAC

CHÂTEAU MALLESAUTERNAIS

VILLANDRAUT

LA RÉOLE

SAUVETERRE-DE-GUYENNE

ABBAYE DE ST-FERME

MONSÉGUR

ST-MACAIRE

LIBOURNE

ENTRE-DEUX-MERS

RONDRITMÉDOC

BASIND’ARCACHON

BORDEAUX

CHÂTEAU ROQUETAILLADE

CHÂTEAU CAZENEUVE

ST-ÉMILION

6 4 � A Q U I T A I N E V A N S T R E E K T O T S T R E E K G I R O N D E � 6 5

Gironde verkennenDe Gironde heeft een oppervlakte van 10.700 km2. Het gebied is genoemd naar het estuarium waarin de rivieren Dordogne en Garonne uitmonden. De streek staat voornamelijk bekend om zijn hoofdstad, Bordeaux, en om het Bassin d’Arcachon, maar herbergt ook vele wijngaarden, die enkele van de bekendste wijnen ter wereld voortbrengen. In de Gironde vindt u vele cha-teaus in uiteenlopende bouwstijlen, maar ook sierlijke kathedralen, kerken en bastides. De Atlantische kust van de Gironde en de meren in het gebied lenen zich uitste-kend voor fietsen, surfen en andere watersporten.

Château Rayne-Vigneau, een elegant wijngoed in de Sauternais

BereikbaarheidBordeaux, de hoofdstad van de Gironde, heeft een internationale luchthaven in Mérignac. De TGV (hogesnelheidstrein) rijdt in twee uur van Parijs naar Bordeaux. Hij stopt onderweg in Libourne; in het hoogseizoen rijdt hij door naar Arcachon (drie uur). De snelweg A10 gaat van Parijs naar Bordeaux door de Gironde. De A63, en zijn verlengde, de A660, verbindt Bordeaux met het Bas-sin d’Arcachon in het westen. Vanuit Bordeaux loopt de A89 naar Libourne en verder oost-waarts naar de Dordogne.

Pittoreske vissershuisjes op palen in het Bassin d’Arcachon

Bezienswaardigheden in het korth Sauveterre-de-Guyenne j Abbaye de Saint-Ferme k Monségur l La Réole z Château de Roquetaillade

(blz. 92–93) x Saint-Macaire c Cadillac v La Brède b Graves n Barsac m Château de Malle , Sauternais . Villandraut / Château de Cazeneuve

(blz. 98–99) ! Uzeste @ Bazas

Rondritten

0 Médoc o Wijngaarden van

Saint-Émilion

Verklaring

Snelweg

Vierbaansweg

Hoofdweg

Secundaire weg

Toeristische route

Hoofdspoorlijn

Secundaire spoorlijn

Provinciegrens

1 Phare de Cordouan 2 Pointe de Grave 3 Soulac-sur-Mer 4 Lac d’Hourtin-Carcans 5 Lacanau 6 Bassin d’Arcachon (blz. 68–69) 7 Arcachon8 Dune du Pyla 9 Bordeaux (blz. 72–79) q Margaux w Moulis-en-Médoc e Fort-Médoc r Pauillac t Blaye y Bourg u Libourne i Saint-Émilion (blz. 84–86) p Entre-deux-Mers a La Sauve-Majeure s Castillon-la-Bataille d Rauzan f Blasimon g Sainte-Foy-la-Grande

0 kilometer 15

Verklaring van de symbolen zie achterflap

1

2

3

4

7 6 � A Q U I T A I N E V A N S T R E E K T O T S T R E E K B O R D E A U X � 7 7

Hotels en restaurants in deze regio zie blz. 250–251 en 262–263

Grand-ThéâtreMaarschalk-hertog de Richelieu, die gouverneur van Guyenne was, liet het Grand-Théâtre ontwerpen en bou-wen door Victor Louis (1731–1811). Dit juweel in neo-classicistische stijl verrees tussen 1773 en 1780 op de plek van een Gallo-Romeinse tempel (Piliers de Tutelle). Het gebouw, met een grondplan van 88 bij 47 m, wordt omringd door gewelfde galerijen. Aan de voorzijde zijn twaalf Korinthische zuilen te zien met daarop stenen beelden van de negen muzen en de godinnen Juno, Venus en Minerva. Vooral het door zuilen omgeven atrium, het monumentale trappenhuis en het audito-rium zijn bezienswaardig. Het auditorium is vermaard om zijn goede akoestiek en werd opnieuw gedecoreerd in de originele kleuren (blauw, wit en goud). De Grand Foyer, omgedoopt tot Salon Gérard Boireau, is een fraai voorbeeld van Second Empirestijl (1852–1870).

. Grote trapDe fraaie trap is later door Garnier nagemaakt voor de Opéra in Parijs.

. AuditoriumHet hoefijzervormige auditorium biedt plaats aan 1114 bezoekers. De sierlijk vormgegeven verdiepingen worden onderbroken door twaalf bewerkte klassieke zuilen. In 1871 kwam hier de Assemblée Nationale bijeen.

Het podiumHet podium was voor die tijd bijzonder groot en beslaat meer dan een derde van het interieur.

Klassieke beeldenDe voorgevel wordt gesierd door beel-

den van de godinnen Juno, Venus en Minerva, en de negen muzen, die zijn vervaardigd door Pierre-François Berruer (1733–1797).

KoepelEen schilderij van François

Roganeau (1883–1974), vervaardigd in 1917, is te zien in de koepel. Het detail toont

de Allegorie van de Garonne.

. VoorgevelVoor het gebouw staan twaalf Korinthische zuilen. In de gewelfde galerijen aan beide zijden zaten vroeger winkeltjes.

UITGELICHT

1 Kassa

2 Atrium

3 Grand Foyer

4 Kristallen kroonluchter met 400 lampen

TIPS VOOR DE TOERIST

Praktische informatiePlace de la Comédie. Tel. 05-56008595. 7 8 0 Open tijdens voorstel lingen; informatie over rondleidingen bij het toeristen bureau. ∑ opera-bordeaux.com

Vervoerv Lijnen B en C. @ 10, 15, 29, 31, 53, 54, 55, 56, 58, pendelbus.

1 Onder de loep: PérigueuxHet oude centrum van Périgueux is een van de grootste beschermde stadsgezichten van Frankrijk. Het restauratieprogramma, waarmee begonnen is in 1970, betekende verlevendiging van de smalle straatjes tussen de boulevards van de bovenstad en de oevers van de Isle, en tussen de wijken Mataguerre en Plantier. De aangename middeleeuwse wijk, een voetgangersgebied, ligt rond de kathedraal. Op markt dagen gonzen de Place de la Marie, Place du Coderc en Place de la Clautre van de drukte. Dwaal rond over de Place Saint-Louis, achter de Rue Limogeanne, en door de straatjes rond Place de la Vertu.

1 0 4 � A Q U I T A I N E V A N S T R E E K T O T S T R E E K P É R I G U E U X � 1 0 5

Hotels en restaurants in deze regio zie blz. 251–252 en 263–265

. Place Saint-LouisHet mooiste huis aan dit plein is het Maison du Pâtissier, of

Maison Tenant. Dit gerestau-reerde 14de-eeuwse stadspaleis is een toon-beeld van renais sance -bouw kunst. De deur

stamt uit de 16de eeuw. Het pediment erboven draagt een opschrift in het Latijn.

Rue Limogeanne, de belangrijkste voetgangersstraat, met winkels en renaissancehuizen

Hôtel La JoubertieHet herenhuis op Rue de la Sagesse 1 heeft een schitterende renaissancetrap met een cassettegewelf en zuilen waarvan de kapitelen zijn bewerkt met fantasiedieren.

Hôtel de Ville

Place du CodercHet plein achter het Hôtel de Ville (stadhuis) staat vol bonte marktkramen.

Verklaring

Aanbevolen route

. Cathédrale Saint-FrontDe oorspronkelijke romaanse kerk werd in 1120 door brand verwoest.

De herbouw kreeg de vorm van een Grieks kruis, zoals de San Marco in Venetië. De eenvoud van het interieur benadrukt de verhoudingen. De

koepels steunen op zuilen en zijn elk 38 m hoog en 25 m in doorsnede.

Jardin du Thouin Water molen

. KadehuizenTot de renaissancehuizen aan de kade

behoren het 17de-eeuwse Hôtel Salle-ton, het 15de-eeuwse Maison des Con-suls (of Maison Cayla) met zijn gotische

dakkapellen en Maison Lambert met zijn cassetteplafonds en bewerkte pilasters.

Vrijmetselaarsloge De originele vrijmetselaarssymbolen op dit gebouw uit 1869 werden vernietigd tijdens het Vichybewind (1940–1944) en hersteld in 1987.

Logis Saint-Front of Hôtel Gamenson

Dit vierkante blok aan de Rue de la Constitution 7 bestaat uit

twee 15de-eeuwse huizen, een 16de-eeuwse vleugel in vakwerk en

een traptoren.

Hôtel Estignard is een herenhuis dat werd ge- bouwd onder Frans I (1515–1547).

TIPS VOOR DE TOERIST

Praktische informatieKaart D1. * 29.080. n Place Francheville 26; 05-53531063. ( Markt: wo en za (‘s ochtends); foie gras-markt: half nov.–maart. _ Mimos (mimefes-tival) (begin aug.); Sinfonia (eind aug..); Salon International du Livre Gourmand (nov., even jaren).

Openbaar vervoer£ @ k

0 meter 20

R U E V O L T A I R EP L A C E D U

P L A C E S A I N T L O U I S

P L A C E D U

C O D E R C

P L AC E D AU M E S N I L

P L AC E D E L A C L AU T R E

P L A C E D E L A V E R T U

RU

E D

ES

AU

GU

ST

I NS

P L A C E D E L’ H O T E L D E V I L L E

R U E É G U I L L E R I E

R U E D U S E R M E N T

R U E D E S C H A I N E S

R U E M A L E S H E R B E

RU

E L

IM

OG

EA

NN

E

RU

E S

AI

NT

-F

RO

NT

RU

E D

U P

LA

NT

IE

R

RU

E L

IM

OG

EA

NN

E

RU

E D

E L

A S

AG

ES

SE R

UE

SA

IN

T-

FR

ON

T

RU

E SA

L I NI E È E

R U E L A M M A R Y R U E N O T R E - D A M E

RUE DE L A CPNSTITUTION

AVENUE DAUMESNIL

RUE DE

TOURVILLE

R U E D E L A M I S E R I C O R D E

R U E D E L A C L A R T E

R U E DE N F E R T

R O C H E R E A U

M A R C H É A U B O I S

1

2

3

5

74

8

6

1 3 2 � A Q U I T A I N E V A N S T R E E K T O T S T R E E K P É R I G O R D E N Q U E R C Y � 1 3 3

Hotels en restaurants in deze regio zie blz. 251–252 en 263–265

Bij een bezoek aan deze grot treedt u in de voetstappen van de vroege Homo sapiens en betreedt u een geheimzinnige en magische wereld. Ongeveer 50 miljoen jaar geleden werd er een ondergrondse gang uitgesleten door een onderaardse rivier. Deze klamme ruimte vol natuur lijke rotsformaties bestaat uit meerdere zalen of kamers die honderden schilderingen, teke-ningen en gravures bevatten van mensen, dieren en abstracte symbolen. Het unieke van Pech-Merle is de manier waarop de prehistorische kunstenaars gebruikmaakten van de geologische kenmerken van de grot. De tekeningen zijn gemaakt met houts-kool, ijzeroxide en bruinsteen. Omdat een instorting 10.000 jaar ge leden aan het einde van de ijstijd de ingang versperde, bleef de grot ongerept tot de herontdekking in 1922.

l Grotte du Pech-Merle

Frise Noire (Zwart Fries)De grot die bekendstaat als de ‘Chapelle des Mammouths’ omvat afbeeldingen van elf mam-moeten, vijf bizons, vier paarden, vier oerossen en groepjes rode stippen.

Le CombelGefossiliseerde botten van beren, hyena’s, paarden, bizons en herten die in de grot zijn gevonden, zijn te zien in Le Combel.

Frise des Chevaux Ponctués (Fries van de Appelschim-mels) In dit 4 m lange fries heeft de schilder het reliëf gebruikt om een driedimen-sionaal effect te cre-eren. De voorstelling betreft twee met zwart getekende paarden met hun ruggen naar elkaar, een rode vis, 252 stippen en zes handafdrukken.

Frise des Femme-bisons (Fries van de Bizonvrouwen)Deze kleine fries aan de onderkant van een rots in de grot met het Plafond van de Hiërogliefen, toont een mammoet en gestileerde vrouwen in rood.

Omtrek van een handHandafdrukken, volgens sommige archeologen die van een vrouw, zijn zeldzaam in de grotkunst. Om de verf op de muur te krijgen heeft de schilder vermoedelijk de verf uit zijn of haar mond gespuugd.

Galerie de l’Ours (Berengalerij)

In deze galerij, met een hoogte van 11 m, heeft

het calciet vreemde doorschijnende schijven en ‘draperieën’ gevormd.

Salle des Disques (Zaal van de Schijven)In deze grot heeft het calciet zich gekristalliseerd in concentrische cirkels die op grote schijven lijken.

Gang in Pech-Merle, uitgesleten door een onderaardse rivier

UITGELICHT

1 Wortels van een eik

2 Moderne trap

3 Knekelhuis (geen toegang)

4 Berenhol

5 Edelhertschildering

6 Perles des Cavernes (Grotparels)

7 De gewonde man

8 Gefossiliseerde voetafdrukken

TIPS VOOR DE TOERIST

Praktische informatie3 km van Cabrerets. Wegen kaart E3. Tel. 05-65312705. Open april–half nov.: dag.; maximaal 700 bezoekers per dag; in het hoog-seizoen zeker 3–4 dagen van tevoren reserveren. 8 & Educatieve werkgroepen: gezamenlijke ingang grot en museum (Centre de Préhistoire). ∑ pechmerle.com

Openbaar vervoer@ Conduché. £ Cahors.

Ingang van de grot