In je kracht - Taal voor het Leven · het moodboard Een blad met veel plaatjes en een beetje tekst....

In je kracht

Werkboek voor deelnemers

Colofon

Dit werkboek voor deelnemers hoort bij de cursus In je kracht. Dit is een cursus voor laaggeletterden die willen nadenken over hun toekomst. De cursus bestaat uit een werkboek voor deelnemers en een gids voor vrijwilligers.

In je kracht is een uitgave van Stichting Lezen & Schrijven. De cursus wordt gefinancierd door de Rijksoverheid vanuit de pilot Educatie voor Vrouwen met Ambitie (EVA) 2014-2018.

Als je (delen uit) deze uitgave wilt hergebruiken of kopiëren, dan werken we hier graag aan mee. We vragen je om dit vooraf af te stemmen met Stichting Lezen & Schrijven via [email protected].

Ken je iemand die moeite heeft met lezen en schrijven, of ken je iemand die anderen graag wil helpen als taalvrijwilliger? Bel dan voor advies naar het telefoonnummer dat hieronder staat.

December 2018 © Stichting Lezen & Schrijven

Dit werkboek is van:

Telefoonnummer:

4 In je kracht - December 2018taalvoorhetleven.nl

Inhoud

De cursus In je kracht 6

Les 1 Groeien & Mijn rollen 8 Werkblad Wat heb ik nodig om te groeien? 9 Werkblad Rollen 11 Werkblad Afspraken 16 Woordenlijst bij les 1 17

Les 2 Mijn dromen & Mijn toekomst 18 Werkblad Mijn toekomst 19 Woordenlijst bij les 2 21

Les 3 Dit vind ik belangrijk in mijn leven 22 Werkblad Wat vind ik belangrijk in mijn leven? 23 Woordenlijst bij les 3 26

Les 4 Werk & Leren 28 Werkblad Waarom wil ik vrijwilligerswerk doen? 29 Werkblad Waarom wil ik werken? 31 Werkblad Waarom wil ik leren? 33 Woordenlijst bij les 4 35

Les 5 Wat wil ik & Wat kan ik? 38 Werkblad Wat wil ik doen? 39 Werkblad Mijn sterke punten 42 Werkblad Vaardigheden 46 Woordenlijst bij les 5 51

Les 6 Wat doe ik graag & Wat kan ik? 52 Werkblad Wat doe ik graag? 53 Werkblad Ervaring 57 Woordenlijst bij les 6 59

Les 7 Welk werk past bij mij? 60 Werkblad Wat vind ik belangrijk als ik werk? 61 Werkblad Beroepen 64 Werkblad Informatie vinden over beroepen 67 Woordenlijst bij les 7 69


Les 8 Verder leren & Mijn netwerk 70 Werkblad Wat wil ik nog meer leren? 71 Werkblad Mijn netwerk 77 Woordenlijst bij les 8 82

Les 9 Hoe ga ik verder? 84 Werkblad Mijn moodboard presenteren 85


De cursus In je kracht

In je kracht

In je kracht is een cursus voor mensen zoals jij.Mensen die willen nadenken over hun toekomst.Wat wil jij doen?Misschien wil je vrijwilligerswerk doen of een betaalde baan.Misschien wil je een opleiding volgen.Of weet je het nog niet zo goed?Het kan spannend zijn om met iets nieuws te beginnen.Weet jij goed wat je wilt?Weet jij goed wat je kunt?Wil jij nog iets leren?

In de cursus In je kracht onderzoek je de volgende vragen:• Waar ben ik goed in?• Wat vind ik belangrijk?• Wat vind ik leuk?

Daar denk je over na.Zo krijg je meer zelfvertrouwen.Je weet dan beter wat je wilt.Je weet beter wat je kunt.Je weet ook wat je nog wilt leren.Je denkt na over wie jou kan helpen.

De cursus

De cursus duurt minstens elf weken.Je volgt de cursus in een groep.Je ziet elkaar minstens negen keer in deze groep.De groep heeft een begeleider die je helpt.Ook de organisatie waar jij de cursus volgt, kan jou helpen.Na de negen lessen heb je een gesprek met een begeleider.In dit gesprek bespreek je of je verder wilt leren.Misschien wil je nog meer leren.Bijvoorbeeld over solliciteren, taal of omgaan met de computer.Dat kan misschien bij deze organisatie, of bij een andere.Je doet de dingen die jij wilt doen.


De cursus In je kracht

Het werkboek

In dit werkboek vind je werkbladen.Je gebruikt de werkbladen tijdens de les.Je begeleider legt uit wat jullie gaan doen.Je vult in de les de werkbladen in.Zo kun je altijd nog even terugkijken wat je ook alweer gedaan hebt.

Veel plezier en succes!


Les 1

Groeien & Mijn rollen


Les 1 | Groeien & Mijn rollen

Werkblad Wat heb ik nodig om te groeien?

Een zonnebloem groeit uit een zaadje.

Het zaadje heeft verschillende dingen nodig:• aarde en voeding• water• zonlicht

Het zaadje ontwikkelt zich* dan tot een mooie zonnebloem.

De bloem heeft deze dingen ook nodig om gezond te blijven.Anders verliest de bloem zijn kracht.Dan wordt hij slap.Of hij gaat dood.

Mensen ontwikkelen zich ook.Een baby groeit uit tot een kind.Een kind groeit uit tot een volwassene.

Maar ook als je volwassen bent, kun je blijven groeien.Groeien betekent dan: jezelf blijven ontwikkelen.Dat is belangrijk om je goed en sterk te blijven voelen.

groeien als persoon = jezelf blijven ontwikkelen


Opdracht

Wat heb jij nodig om te groeien?Om jezelf te blijven ontwikkelen?Om je goed en sterk te voelen?

Schrijf op wat jij nodig hebt.




Werkblad Rollen

Ieder mens heeft verschillende rollen* in het leven.Soms heb je de ene rol, soms de andere.

Bijvoorbeeld:• moeder of vader• cursist• vrijwilliger• werknemer

Bij elke rol horen taken*.In elke rol doe je dingen.

Bijvoorbeeld:• Als moeder of vader zorg je ervoor dat de kinderen naar

school gaan.• Als cursist zorg je ervoor dat je op tijd bent voor de les.• Als werknemer zorg je ervoor dat je je werk goed doet.

Elke rol in je leven kost tijd.

Bijvoorbeeld:• Het kost tijd om de kinderen naar school te brengen.• Het kost tijd om naar de les te gaan.• Het kost tijd om naar je werk te gaan.

Van sommige rollen krijg je energie*.Je wordt er blij van. Je hebt dan zin om dingen te doen.Andere rollen kosten energie.Je wordt er moe van.



Opdracht 1

Hier staat een lijst met rollen.Welke rollen heb jij?

Zet een kruisje onder ‘Jij’? als jij de rol hebt.Je mag ook zelf rollen invullen.

Rol Uitleg Jij?

moeder of vader

dochter of zoonBijvoorbeeld:Je gaat bij je ouders op bezoek.Je zorgt voor je ouders.

familielid

vriendin of vriend

iemand die voor het huishouden zorgt

Bijvoorbeeld:Je ruimt op en je maakt schoon.Je doet boodschappen en je kookt.

mantelzorger

Bijvoorbeeld:Je zorgt voor je buurvrouw die lang ziek is.Je doet boodschappen voor je opa die niet meer kan lopen.

werknemer Je doet betaald werk voor een baas.

vrijwilliger Je doet werk waar je niet voor wordt betaald.

cursist Je bent deelnemer aan een cursus.

student Je volgt een opleiding.

ondernemer Je hebt een eigen bedrijf.



Opdracht 2

Bekijk nog eens wat je bij opdracht 1 hebt ingevuld.Geef dan antwoord op de vragen.

Vraag 1Van welke rollen krijg jij energie?Waarom krijg jij energie van deze rollen?

Vraag 2Welke rollen kosten jou energie?Waarom kosten deze rollen jou energie?



Opdracht 3

Bekijk nog eens wat je bij opdracht 1 hebt ingevuld.

Bij sommige rollen heb je geen kruisje gezet.Deze rollen heb jij niet.Welke rollen wil je wel hebben?

Kruis jouw antwoord aan.Je mag meer antwoorden kiezen.Je mag ook zelf iets invullen.

moeder of vader familielid vriendin of vriend iemand die voor het huishouden zorgt mantelzorger werknemer vrijwilliger cursist student ondernemer

Opdracht 4

Je ziet drie cirkels.

Eerst zie je een voorbeeld.Dan zie je een cirkel met het woord NU.Bij de laatste cirkel staat TOEKOMST*.

Kijk goed naar het voorbeeld.

In de cirkel met NU teken je de rollen die jij nu hebt.Je tekent ook hoeveel tijd je nu aan die rollen besteedt.

In de cirkel met TOEKOMST teken je de rollen die jij graag wilt hebben.Je tekent ook hoeveel tijd je aan die rollen wilt besteden.



Voorbeeld

NU

TOEKOMST

Moeder

Familielid

Dochter(zorg voor vader)

Cursist

Vriendin

Zorg voorhuishouden


Werkblad Afspraken



Woordenlijst bij les 1

jezelf ontwikkelen Veranderen, ergens beter in worden, uitgroeien tot iets.

Hanna ontwikkelt zich tot een goede voetbaltrainer.

de rol Een deel van je leven. Of een gebied in je leven.

Zij heeft veel plezier in haar rol als moeder.

de taak Iets wat je doet. Iets wat bij een rol hoort.

Jan is tuinman.Zijn taak is om het gras te maaien.

ergens energie van krijgen

Iets doen waardoor je je blij, sterk of actief gaat voelen.

Ik krijg energie van dansen.

de toekomst De tijd die komt. Bijvoorbeeld: morgen, volgende week, volgend jaar.

In de toekomst ga ik nieuwe dingen doen.



Les 2

Mijn dromen & Mijn toekomst


Les 2 | Mijn dromen & Mijn toekomst

Werkblad Mijn toekomst

Denk jij weleens na over je toekomst?

Je gaat nu een moodboard* maken over je toekomst.Een moodboard is een blad met veel plaatjes en een beetje tekst.

Hier zie je een voorbeeld van een moodboard.

Als je een moodboard maakt, kun je nieuwe ideeën krijgen.Je kunt ook laten zien waar je aan denkt.

Wat wil jij in de toekomst?Wat zijn jouw ideeën, wensen en doelen*?Wat wil jij volgende maand al doen?Wat wil jij volgend jaar doen?



Opdracht

Je gaat nu jouw eigen moodboard maken.Je laat jouw wensen, dromen en ideeën voor de toekomst zien.

Wat kun je gebruiken?• foto’s• plaatjes van internet• plaatjes uit tijdschriften• teksten uit tijdschriften• je eigen teksten

Kun je zelf nog iets leuks bedenken?

Je plakt alles op een groot vel papier.Je neemt het moodboard mee naar huis.Dan kun je er thuis verder aan werken.

Heb je nieuwe dingen bedacht?Heb je nieuwe ideeën gekregen?Dan kun je die op je moodboard plakken.Of je schrijft er iets over op je moodboard.

In de laatste les vertel je aan de groep over jouw moodboard.




het moodboard Een blad met veel plaatjes en een beetje tekst.

Met een moodboard kun je laten zien wat je in de toekomst wilt doen.

het doel Iets wat je wilt bereiken.

Layla doet een mbo-opleiding.Haar doel is om het diploma te halen.


Les 3

Dit vind ik belangrijk in mijn leven


Les 3 | Dit vind ik belangrijk in mijn leven

Werkblad Wat vind ik belangrijk in mijn leven?

Wat vind jij belangrijk in jouw leven?

Bijvoorbeeld:• (zorgen voor) jouw gezin en familie• jouw eigen geld verdienen• nieuwe dingen leren

We zijn allemaal verschillend.We denken verschillend.We doen verschillende dingen.We maken verschillende dingen mee.We vinden verschillende dingen belangrijk.

Jij kiest wat jij belangrijk vindt.

Bijvoorbeeld:• Vind je het belangrijk om nu meteen je eigen geld te verdienen?

Dan zoek je zo snel mogelijk werk.

Of:• Vind je het belangrijk om nieuwe dingen te leren?

Dan ga je een opleiding doen of een taalcursus volgen.

Opdracht 1

Je ziet hier een lijst.Welke dingen uit de lijst vind jij belangrijk?

Zet een kruisje onder ‘Jij?’.Je mag ook zelf iets invullen.




Uitleg Jij?

afwisseling Jouw leven is niet altijd hetzelfde.Je doet graag elke keer andere dingen.

andere mensen helpen

creativiteit Je mag nieuwe dingen bedenken of maken.Bijvoorbeeld iets tekenen of schrijven.

expressie Je mag je gevoelens laten zien.Bijvoorbeeld door erover te praten.

geloof

gezondheid

hoge status Je hebt bijvoorbeeld een beroep waar andere mensen tegen opkijken.

iets goeds doen voor de samenleving

Je doet iets goeds voor andere mensen.Je doet bijvoorbeeld vrijwilligerswerk.

kennis Je weet veel.Je hebt veel geleerd.

mezelf ontwikkelen

Je groeit als persoon.Je blijft nieuwe dingen leren.

mijn eigen geld hebben

ontspanning Je hebt tijd voor jezelf.Dan wordt het rustig in je hoofd en in je lichaam.

sociale contacten Je hebt contact met andere mensen.

succesvol zijnJe bent heel goed in iets en je hebt veel bereikt.Bijvoorbeeld in je werk of in een sport.Of je hebt je kinderen goed opgevoed.

veiligheid Je kunt zonder gevaren leven.

waardering krijgen Je weet dat mensen blij zijn met wie jij bent of wat jij doet.

zekerheid De dingen in jouw leven zijn goed geregeld.

zelfstandig zijn Je kunt goed voor jezelf zorgen.



Opdracht 2

Maak nu een top vijf.Welke vijf dingen vind jij het belangrijkst?

1.

2.

3.

4.

5.


Uitleg Jij?

(zorgen voor) mijn gezin en mijn familie


Les 4

Werk & Leren


Les 4 | Werk & Leren

Werkblad Waarom wil ik vrijwilligerswerk doen?

Wat is vrijwilligerswerk?

Vrijwilligerswerk is werk waar je niet voor betaald krijgt.Je krijgt er geen loon voor.

Je maakt afspraken over vrijwilligerswerk, bijvoorbeeld:• de dagen en tijden waarop je werkt• wat je gaat doen• wie jouw begeleider is• wie je moet bellen als je een keer niet kunt komen• of je een vrijwilligersvergoeding* krijgt• of je een reiskostenvergoeding* krijgt• of je andere kosten vergoed krijgt• of je een cursus mag volgen

Vrijwilligerswerk doe je voor andere mensen.Soms voor één persoon, soms voor een groep.Soms doe je het alleen, soms doe je het samen.

Vrijwilligerswerk doe je vaak bij een organisatie.Bijvoorbeeld een school, een buurtcentrum of een ziekenhuis.

Voorbeelden van vrijwilligerswerk:• koffie rondbrengen in een verzorgingshuis• dieren verzorgen op een kinderboerderij• helpen in de schoolbibliotheek



Opdracht

Vraag 1Bedenk nog meer voorbeelden van vrijwilligerswerk.Wat wil jij doen?

Vraag 2Kijk nog eens naar vraag 1.Waarom wil jij dit doen?


Ik wil andere mensen helpen. Ik wil andere mensen leren kennen. Ik wil een organisatie leren kennen. Ik wil iets buiten mijn huis doen. Ik wil iets doen wat ik leuk vind. Ik wil mijn Nederlands verbeteren. Ik wil nieuwe dingen leren. Ik wil vaker Nederlands praten. Ik vind het leuk om bezig te zijn. Ik vind het leuk om samen te werken.



Werkblad Waarom wil ik werken?

Opdracht

Vraag 1Heb jij weleens betaald werk gedaan?

Kruis jouw antwoord aan.Je mag ook iets invullen.

Nee.

Ja, ik

Vraag 2Wil jij werken?


Nee.

Ja, maar ik weet nog niet wat ik wil doen.

Ja, ik


Vraag 3Wat vind jij belangrijk als je gaat werken?


Ik wil een goed voorbeeld zijn voor mijn kinderen. Ik wil iets buiten mijn huis doen. Ik wil iets leuks doen. Ik wil iets voor andere mensen doen. Ik wil iets voor mezelf doen. Ik wil mezelf blijven ontwikkelen. Ik wil mijn eigen geld verdienen. Ik wil mijn opleiding gebruiken. Ik wil nieuwe dingen leren. Ik wil nieuwe mensen leren kennen. Ik wil oefenen met de Nederlandse taal. Ik wil verder komen in mijn leven.



Werkblad Waarom wil ik leren?

Wat is leren?

Leren* is ervoor zorgen dat je iets nieuws weet of kunt.

Wat weet jij?Dat is kennis*.

Wat kun jij?Dat zijn vaardigheden*.

Je kunt op verschillende manieren leren.

Bijvoorbeeld:• door boeken te lezen• door informatie op internet te lezen• door te kijken hoe iemand anders iets doet• door te oefenen• door een cursus te doen• door een opleiding te doen

Wat kun je leren?

Je kunt verschillende dingen leren.

Bijvoorbeeld:• de Nederlandse taal• een sollicitatiebrief* schrijven• rekenen• voor kinderen zorgen• een beroep• naaien, koken, dansen of timmeren• werken met de computer, tablet of smartphone



Opdracht

Vraag 1Wat wil jij leren?


Vraag 2Kijk nog eens naar vraag 1.Waarom wil jij dit leren?


Ik wil een diploma of certificaat* halen. Ik wil een goed voorbeeld zijn voor mijn kinderen. Ik wil een goede gezondheid. Ik wil iets buiten mijn huis doen. Ik wil iets doen wat ik leuk vind. Ik wil iets voor mezelf doen. Ik wil meer zelfvertrouwen* krijgen. Ik wil mezelf blijven ontwikkelen. Ik wil mijn kans op werk groter maken. Ik wil mijn Nederlands verbeteren. Ik wil nieuwe dingen doen. Ik wil nieuwe dingen leren. Ik wil vaker Nederlands praten. Ik wil verder komen in mijn leven.




de vergoeding Geld dat je krijgt omdat je iets hebt gedaan.Of omdat je kosten hebt gemaakt.

Tim is vrijwilliger bij een verpleeghuis.Hij krijgt een vrijwilligersvergoeding.

Maria gaat met de auto naar haar werk.Zij krijgt een reiskostenvergoeding.

leren Ervoor zorgen dat je iets nieuws weet of kunt.

Janneke gaat Spaans leren.

de kennis Dingen die je weet.

Henk heeft veel kennis over vliegtuigen.

de vaardigheden (de vaardigheid)

Dingen die je kunt.

Wil jij als kapper werken?Dan is knippen een belangrijke vaardigheid.

de sollicitatiebrief Brief die je schrijft als je ergens wilt werken.

Sita wil als leraar werken.Zij schrijft een sollicitatiebrief aan een school.


het certificaat Bewijs dat je hebt meegedaan aan een cursus.

In de laatste les van deze cursus krijg je een certificaat.

het zelfvertrouwen Het gevoel dat je dingen kunt.

Liset durft een nieuwe cursus te doen.Zij weet dat zij het kan.Liset heeft zelfvertrouwen.



Les 5

Wat wil ik & Wat kan ik?


Werkblad Wat wil ik doen?

Opdracht 1 doe je in deze les.Opdracht 2 doe je in een latere les.

Wat wil jij doen?Wil je gaan werken?Of wil je eerst nog iets leren?Wat heb jij nodig om dat te kunnen doen?


Les 5 | Wat wil ik & Wat kan ik?

Opdracht 1

Kruis jouw antwoorden aan.Je mag ook zelf iets invullen.

Ik weet nog niet wat ik wil doen.

Ik weet nog niet welk beroep bij mij past.

Ik weet nog niet welke cursus of opleiding ik wil doen.

Ik wil graag werken als

Ik wil een cursus of opleiding doen:

Ik heb nog meer ervaring nodig (oefenen, stage, vrijwilligerswerk).

Ik wil graag beter leren: lezen en schrijven solliciteren om mijn geldzaken* te regelen hoe ik goed voor mijzelf zorg wat ik moet regelen als ik ga werken

(bijvoorbeeld kinderopvang)

Naam:

Datum:



Opdracht 2

Kruis jouw antwoorden aan.Je mag ook zelf iets invullen.

Ik weet nog niet wat ik wil doen.

Ik weet nog niet welk beroep bij mij past.

Ik weet nog niet welke cursus of opleiding ik wil doen.

Ik wil graag werken als

Ik wil een cursus of opleiding doen:

Ik heb nog meer ervaring nodig (oefenen, stage, vrijwilligerswerk).

Ik wil graag beter leren: lezen en schrijven solliciteren om mijn geldzaken* te regelen hoe ik goed voor mijzelf zorg wat ik moet regelen als ik ga werken

(bijvoorbeeld kinderopvang)

Naam:

Datum:



Werkblad Mijn sterke punten

Sterke punten* kunnen dingen zijn waar je goed in bent.

Bijvoorbeeld:• Je kunt goed luisteren.• Je kunt goed organiseren.• Je kunt goed advies geven.

Sterke punten kunnen ook iets positiefs zeggen over wie of wat je bent.

Bijvoorbeeld:• Je bent sterk.• Je bent netjes.• Je bent sociaal.

Een ander woord voor sterk punt is kracht.Een sterk punt wordt ook wel een kwaliteit genoemd.

Opdracht 1

Hier staat een lijst met sterke punten.Welke sterke punten heb jij?

Zet een kruisje onder ‘Jij?’ als jij het sterke punt hebt.Je mag ook zelf sterke punten invullen.

Sterk punt Uitleg Jij?

actief Je doet veel dingen (activiteiten).

ambitieus Je wilt graag verder en/of hogerop komen in het leven.

behulpzaam Je helpt graag anderen.

betrouwbaar Je bent eerlijk.Je doet wat je afspreekt.

communicatief Je maakt gemakkelijk contact.Je kunt bijvoorbeeld goed met anderen praten.

creatief Je bedenkt en/of maakt nieuwe dingen.




doelgericht Het lukt je om doelen te behalen.Dat doe je op een goede en snelle manier.

doorzetter Je geeft niet snel op.Je gaat door tot het af is, ook als het moeilijk is.

enthousiast Je doet graag met iets mee.

flexibel Je past je gemakkelijk aan.

geduldig Je kunt lang aan iets werken.Je kunt goed op iets wachten.

hard werken Je werkt hard.

humoristisch Je bent grappig.Je maakt graag grapjes.

initiatiefrijkJe wacht niet af.Je ziet wat er gedaan moet worden.Je doet dat dan ook.

intelligent (slim)

kalm (rustig)

leidinggeven Je kunt goed de baas zijn van een groep mensen.

leergierig Je vindt leren fijn.Je wilt graag nieuwe dingen leren.

luisteren Je kunt goed luisteren naar andere mensen.

moedig (stoer) Je durft nieuwe dingen te doen.Je durft dat ook als je het spannend vindt.

onderzoeken Je wilt graag weten hoe iets werkt.Je gaat dat dan uitzoeken.

ontwerpenJe kunt bedenken hoe iets eruit gaat zien(bijvoorbeeld een gebouw of een jurk).Je kunt dat dan tekenen of opschrijven.

openJe staat open voor wat andere mensen denken.Ook als hun mening of ideeën anders zijn dan die van jou.

organiseren Je kunt goed dingen regelen.




plannenJe kunt goed plannen maken.Je bedenkt wat nodig is.Je maakt een plan om dat te bereiken.

positief Je ziet vooral de goede kanten van dingen.

praktisch Je doet graag iets met je handen.

precies (netjes, ordelijk)

problemen oplossen

Je ziet het als er problemen zijn.Je bedenkt hoe je deze kunt oplossen.

representatief Je ziet er netjes en verzorgd uit.

respectvol Je behandelt mensen met respect.

samenwerken Je kunt goed samen met anderen aan een taak werken.

sociaal Je kunt goed omgaan met anderen.

stressbestendig Je kunt goed omgaan met stress (spanning).Bijvoorbeeld: als het heel druk is, blijf jij rustig.

vriendelijk

vrolijk

zelfstandig Je kunt dingen doen zonder hulp of steun van iemand anders.

zelfverzekerd Je bent zeker van jezelf.Je hebt vertrouwen in jezelf.

zorgzaam Je zorgt graag voor anderen.



Opdracht 2

Maak nu een top vijf.Welke vijf dingen vind jij het belangrijkst?

1.

2.

3.

4.

5.



Werkblad Vaardigheden

Vaardigheden zijn dingen die je kunt.Het zijn dingen die je doet.

Bijvoorbeeld:• zwemmen• kleding maken• lezen en schrijven• omgaan met de computer

Als je iets wilt doen, dan moet je eerst dingen weten.Je hebt kennis nodig.

Bijvoorbeeld: je wilt een broek maken.Je moet dan een aantal dingen weten:

• Hoeveel stof heb je nodig?• Hoe knip je een patroon?• Hoe werkt de naaimachine?

Weet je al deze dingen?Dan kun je de broek maken.Kleding maken is een vaardigheid.

Vaardigheden kun je oefenen.Dan kun je er beter in worden.Het gaat dan steeds makkelijker.Bijvoorbeeld werken met de computer.



Opdracht 1

Hier staat een lijst met vaardigheden.Welke vaardigheden heb jij?Welke dingen kun jij?

Zet een kruisje onder ‘Jij?’ als jij de vaardigheid hebt.Je mag ook zelf vaardigheden invullen.

Vaardigheid Uitleg Jij?

administratie doenJe leest bijvoorbeeld brieven van de bank.Of je kunt rekeningen betalen.Of je kunt een lijst met namen en adressen maken.

adviseren Je kunt raad geven.

apparaten repareren Je kunt apparaten die kapot zijn weer heel maken.

bakken

begeleiden Je helpt iemand die iets wil leren of ontdekken.

contact maken met mensen

Je praat makkelijk met mensen.Je kunt makkelijk met mensen omgaan.

dansen

dieren verzorgen

een auto, bus of vrachtwagen besturen

een brief schrijven aan de gemeente

een huis of winkel inrichten

Je kunt meubels en spullen in een huis of winkel zetten zodat het er mooi uitziet.

een instrument bespelen

Je kunt een instrument bespelen.Je maakt muziek, bijvoorbeeld met een piano.

een sollicitatiebrief schrijven

een taal leren




een verslag schrijven

Je kunt schrijven over iets wat is gebeurd.Bijvoorbeeld een vergadering of een optreden.

fotograferen

gesprekken voeren

iets bestellen op internet

iets ruilen in een winkel

informatie zoeken

kleding maken

knutselen Je maakt dingen van bijvoorbeeld papier, hout of stof.

koken

leidinggeven Je kunt de baas zijn van een groep mensen.

lesgeven

luisteren

mensen enthousiast maken

Je kunt ervoor zorgen dat iemand graag iets wil doen.

mensen verzorgen of verplegen

met de computer werken

met kinderen omgaan

meubels maken

ondernemen Je bent eigen baas.Je hebt bijvoorbeeld een webwinkel.


opruimen




opvoeden

organiseren Je kunt dingen regelen.Of je kunt dingen voorbereiden.

plannenJe kunt goed plannen maken.Je bedenkt wat nodig is.Je maakt een plan om dat te bereiken.

planten verzorgen

problemen oplossen

Je begrijpt makkelijk hoe een probleem in elkaar zit.Je kunt het probleem dan oplossen.

rekenen en wiskunde Je kunt met cijfers werken.

samenwerken Je kunt samen met anderen aan een taak werken.

schilderen Je kunt een schilderij maken.Of je kunt je huis schilderen.

sporten Je kunt bijvoorbeeld voetballen.Of je kunt zwemmen.

tekenen

toneelspelen

uiterlijke verzorging

Je kunt haren knippen.Je kunt nagels verzorgenJe kunt make-up opdoen.

verhalen vertellen

verkopen

zingen



Opdracht 2

Maak nu een top vijf.Welke vijf dingen kun jij het best?

Schrijf deze vaardigheden op.

1.

2.

3.

4.

5.

Opdracht 3

Zijn er vaardigheden die jij nog wilt leren?


Nee.

Ja, maar ik weet nog niet wat ik wil leren.

Ja, ik wil graag




de geldzaken Dingen die te maken hebben met geld.

Jelle heeft een vraag over zijn geldzaken.Daarom belt hij met de bank.

het sterke punt Iets waar je goed in bent. Of iets positiefs over wie of wat je bent.

Haar sterke punt is dat ze goed kan luisteren.


Les 6

Wat doe ik graag & Wat kan ik?


Les 6 | Wat doe ik graag & Wat kan ik?

Werkblad Wat doe ik graag?

Wil je gaan werken?Of wil je vrijwilligerswerk gaan doen?Dan is het belangrijk om te weten wat jij leuk vindt.

Wat vind jij leuk om te doen?Wat doe jij graag?

Iets wat jij leuk vindt noem je een interesse*.

Je kunt verschillende dingen doen.Dit noem je activiteiten*.

Bijvoorbeeld:• planten verzorgen• een fietsband plakken• met kinderen omgaan• met de computer werken

Het is fijn als je je werk leuk vindt.Kies daarom activiteiten die bij jou passen.Kies dingen die jij interessant* vindt.Dan houd je je werk langer vol.



Opdracht 1

Je ziet hier een lijst met activiteiten.Welke activiteiten vind jij interessant?

Zet een kruisje onder ‘Jij?’ als jij de activiteit interessant vindt.Je mag ook zelf activiteiten invullen.

Activiteit Uitleg Jij?

achter een balie of receptie staan of zitten

Een balie is een plek waar je mensen ontvangt, bijvoorbeeld in een kantoor of een ziekenhuis.

administratie doen Bijvoorbeeld: brieven typen, de agenda invullen, rekeningen versturen.

advies geven

apparaten repareren Apparaten die kapot zijn weer heel maken.

beveiligen

schoonmaken

buiten zijn

creatief bezig zijn Nieuwe dingen bedenken of maken.

de telefoon opnemen en beantwoorden

dieren verzorgen

een auto, bus of vrachtwagen besturen

financiële zaken regelen

Bijvoorbeeld: rekeningen op tijd betalen, dingen regelen met de belasting.

gastvrouw of gastheer zijn Gasten of klanten ontvangen.

gesprekken voeren

iets verkopen




in een hotel werken

in een restaurant werken

in je eentje werken Bijvoorbeeld: thuis werken, zonder collega’s werken.

kleding maken Bijvoorbeeld: naaien, breien.

klussenKleine reparaties, verbouwingen of onderhoud doen, bijvoorbeeld: de muren verven, een schilderij ophangen, een kraan repareren.

koken en/of bakken

lesgeven Iets leren aan andere mensen.

lezen

met machines werken

mensen beter maken

mensen verzorgen

met de computer werken

met groepen mensen werken

met je handen werken

met kinderen werken

met ouderen werken

planten en bomen verzorgen




op een kantoor werken

opruimen Je maakt alles netjes.Je zet dingen op hun plek.

teksten schrijven

voor baby’s zorgen

Opdracht 2

Maak nu een top vijf.Welke activiteiten vind jij het leukst om te doen?

1.

2.

3.

4.

5.



Werkblad Ervaring

Je leert je hele leven.Je leert dingen op school.Bijvoorbeeld uit boeken.Je leert ook door te doen.En je leert dingen in het dagelijks leven.Zo bouw je ervaring* op.

Ervaring is alles wat je in je leven hebt geleerd en gedaan.

Bijvoorbeeld:

• Ali heeft vijf kinderen. Hij heeft veel ervaring met het opvoeden van kinderen.

• Jantien werkt al zes jaar in een restaurant. Zij is een ervaren kok.

Als je een activiteit vaker doet, dan krijg je meer ervaring.

Welke ervaring heb jij?Wat heb jij in je leven geleerd?Deze dingen kun je gebruiken als je gaat werken.Of als je vrijwilligerswerk gaat doen.Of als je een cursus of een opleiding gaat doen.



Opdracht

Pak het werkblad Wat doe ik graag? erbij.Kijk nog eens naar de lijst met activiteiten.

Met welke activiteiten heb jij ervaring?Schrijf deze activiteiten op.





de interesse Iets wat je leuk vindt. Iets wat je interessant vindt.

Kleding maken is een interesse van mij.

de activiteit Iets wat je doet.

Ik vind schoonmaken geen leuke activiteit.

interessant Je vindt iets leuk. Je wilt er meer over weten.

Nel vindt reisprogramma’s op tv interessant.

de ervaring Alles wat je in je leven hebt geleerd en gedaan.

Luuk heeft veel ervaring met taarten bakken.


Les 7

Welk werk past bij mij?


Les 7 | Welk werk past bij mij?

Werkblad Wat vind ik belangrijk als ik werk?

Welke dingen zijn voor jou belangrijk als je werkt?

Bijvoorbeeld:• Ik vind het belangrijk dat ik andere mensen kan helpen.• Ik vind het belangrijk dat ik mijzelf blijf ontwikkelen.• Ik vind het belangrijk om mijn eigen geld te verdienen.

Opdracht 1

Je ziet hier een lijst.Wat vind jij belangrijk als je werkt of vrijwilligerswerk doet?

Zet een kruisje onder ‘Jij?’ als jij het belangrijk vindt.Je mag ook zelf dingen invullen.

Wat vind jij belangrijk bij (vrijwilligers)werk?

Uitleg Jij?

afwisseling Je doet steeds iets anders in je werk.

andere mensen helpen

een goede balans tussen werk en privé

Je kunt werk en privé goed combineren.Jouw werktijden passen bij de taken die jij thuis hebt.Je hebt ook tijd voor dingen buiten het werk.

hoge status Je doet bijvoorbeeld werk waar andere mensen tegen opkijken.

hulp van anderen Je kunt om hulp vragen.Mensen helpen jou als het nodig is.

iets goeds doen voor de samenleving

Je doet werk dat goed is voor andere mensen.Je doet bijvoorbeeld vrijwilligerswerk.

kennis Je krijgt steeds nieuwe kennis.Je gebruikt die nieuwe kennis.

klantcontact Je hebt veel contact met klanten.



Wat vind jij belangrijk bij (vrijwilligers)werk?

Uitleg Jij?

mezelf ontwikkelen Je blijft nieuwe dingen leren.

mijn eigen geld verdienen

samenwerken Je doet veel dingen samen met andere mensen.

sociale contacten Je hebt contact met mensen. Bijvoorbeeld met collega’s.

succesvol zijn Je bent heel goed in iets.Je hebt veel bereikt.

vaardigheden Je leert steeds nieuwe vaardigheden.Je gebruikt die nieuwe vaardigheden.

veiligheid Je kunt zonder gevaren werken.

vrijheid Je kunt zelf bepalen wat je doet als je werkt.Of bijvoorbeeld zelf je werktijden kiezen.

waardering krijgen Je krijgt te horen dat je het goed doet.

zekerheid Je hebt een betrouwbaar inkomen.Je hebt een (vast) contract.

zelfstandigheid Je kunt goed zelf je werk doen.Je hebt weinig hulp nodig.



Opdracht 2

Maak nu een top vijf.Welke vijf dingen vind jij het belangrijkst als je werkt of vrijwilligerswerk doet?

1.

2.

3.

4.

5.



Werkblad Beroepen

Een beroep* is het werk dat je doet.Je beroep noem je ook wel: je vak.

Bijvoorbeeld:• agent• leraar• schoonmaker• tandarts• verpleger

Activiteiten

Bij elk beroep passen activiteiten.Welke dingen doe je in een beroep?

Beroep: verkoper in een winkelActiviteiten:• advies geven• iets verkopen

Beroep: thuiszorgmedewerkerActiviteiten:• bij mensen thuis schoonmaken• mensen verzorgen of verplegen

Leuk en niet zo leuk

Elk beroep heeft leuke dingen.Maar beroepen hebben ook dingen die niet zo leuk zijn.Soms moet je in de avond of in het weekend werken.Bijvoorbeeld in de zorg.

Denk dus goed na als je een beroep gaat kiezen.Kijk naar de leuke dingen.Maar kijk ook naar de dingen die niet zo leuk zijn.



Opdracht

Pak het werkblad Wat doe ik graag? erbij.Kijk nog eens naar jouw top vijf.Welke activiteiten vind jij het leukst om te doen?

Vraag 1Bedenk drie beroepen waarin je deze activiteiten doet.Schrijf ze op.

Vraag 2Wat vind jij leuk aan deze beroepen?Schrijf dit op.

Vraag 3Wat vind jij niet zo leuk aan deze beroepen?Schrijf dit op.

Beroep 1:

Wat vind ik leuk?

Wat vind ik niet zo leuk?



Beroep 2:

Wat vind ik leuk?


Beroep 3:

Wat vind ik leuk?




Werkblad Informatie vinden over beroepen

Het is goed om te weten welke dingen je doet in een beroep.En waar je die dingen doet.

Bijvoorbeeld:Je werkt in een schoenenwinkel.Dan help je klanten.Je werkt met de kassa.Misschien doe je nog andere dingen.Soms werk je in de avond of in het weekend.

In elk beroep doe je andere dingen.Dit noem je activiteiten of taken.Het is belangrijk dat je weet wat je allemaal doet in een beroep.Dan kun je een beroep kiezen dat goed bij jou past.

Wil je meer weten over een beroep?Dan kun je verschillende dingen doen.

• Je kunt praten met iemand die dit beroep heeft. Ken je iemand?

• Je kunt vacatures* bekijken op internet.

• Je kunt met Google zoeken naar informatie over een beroep.

• Je kunt informatie vinden op sites over opleidingen en beroepen. Bijvoorbeeld: www.kiesmbo.nl Of: www.bekijkjetoekomst.nu

• Je kunt beroepen- en competentietestjes doen. Bijvoorbeeld: op www.jobpersonality.com



Wil je nog iets opschrijven bij deze opdracht?Dat kun je hier doen.




het beroep Het vak, het werk dat je doet.

Het beroep van Gijs is loodgieter.

de vacature Een plek voor een nieuwe werknemer.

Het restaurant zoekt een nieuwe kok.Er is een vacature.


Les 8

Verder leren & Mijn netwerk


Les 8 | Verder leren & Mijn netwerk

Werkblad Wat wil ik nog meer leren?

In deze cursus hebben we over veel dingen gepraat.

Bijvoorbeeld:• kennis• vaardigheden• interesses• ervaring• leren• vrijwilligerswerk• beroep

Je leest hier nog een keer wat deze woorden betekenen.

Woord Uitleg

de kennis Dingen die je weet.

de vaardigheden

Dingen die je kunt.Dingen die je doet.

Vaardigheden kun je oefenen.Dan kun je er beter in worden.

de interesses Dingen die je leuk vindt.

de ervaring Alles wat je in je leven hebt geleerd en gedaan.

leren Ervoor zorgen dat je iets nieuws weet of kunt.

het vrijwilligerswerk Werk waar je niet voor betaald krijgt.

het beroep Het werk dat je doet.Je vak.



Cursus, opleiding, vrijwilligerswerk

Heb je nieuwe ideeën gekregen door deze cursus?

Bijvoorbeeld:Zijn er interesses waar je meer over wilt leren?Zijn er vaardigheden waar je meer mee wilt doen?Wil je een vak gaan leren?

Dan kun je het volgende doen:• Je kunt een cursus doen.• Je kunt een opleiding volgen.• Je kunt vrijwilligerswerk doen.

Je doet een cursus omdat je het leuk vindt om nieuwe dingen te leren.Bijvoorbeeld om te leren naaien, timmeren of bakken.Of om iets nog beter te leren doen.Bijvoorbeeld schrijven of rekenen.Of dingen opzoeken op internet.Een cursus bestaat uit een aantal lessen.Een cursus kun je bijvoorbeeld doen in een buurtcentrum.

In een opleiding leer je voor een beroep.Je gaat naar school.Daarnaast leer je in de praktijk*.In het beroepsonderwijs zijn veel opleidingen.Bijvoorbeeld om in de zorg te werken.Of om beveiliger te worden.

Door vrijwilligerswerk kun je ook veel nieuwe dingen leren.En je doet dingen die je leuk vindt.Bijvoorbeeld dieren verzorgen op een kinderboerderij.Of achter de bar staan bij de sportvereniging.

Soms leer je dingen ergens anders.Bijvoorbeeld thuis.Je probeert een nieuw recept uit.Of je leert hoe jouw nieuwe wasmachine werkt.



Kennis en ervaring

In elk beroep heb je speciale kennis of ervaring nodig.

Bijvoorbeeld:• Ga je bij een dierenarts werken?

Dan heb je kennis over dieren nodig. Je moet bijvoorbeeld weten hoe je een kat vasthoudt.

• Ga je in een winkel werken achter de kassa? Dan heb je kassa-ervaring nodig. En je moet met klanten kunnen omgaan.

Opdracht 1

Pak het werkblad Vaardigheden erbij.Pak ook het werkblad Wat doe ik graag? erbij.Kijk nog eens naar jouw antwoorden.

Welke vaardigheden heb jij?En welke activiteiten vind jij leuk om te doen?

Vraag 1Waar wil jij meer over leren?



Vraag 2Waar wil jij dat leren?


in een cursus in een opleiding in vrijwilligerswerk



Opdracht 2

Pak het werkblad Ervaring erbij.Pak ook het werkblad Beroepen erbij.Kijk nog eens naar jouw antwoorden.

Welke ervaring heb jij?En welke beroepen heb jij opgeschreven?

Vraag 1Heb jij alle kennis en ervaring voor de beroepen die jij leuk vindt?


Dat weet ik niet. Ja, ik heb de goede kennis en ervaring. Nee, ik wil nog dingen leren:

Vraag 2Wil jij een cursus of een opleiding doen?Of wil je vrijwilligerswerk doen?

Kruis jouw antwoord aan.Je mag meer antwoorden kiezen.Je mag ook iets invullen.

Ja, ik wil misschien een cursus doen. Ja, ik wil misschien een opleiding doen. Ja, ik wil misschien vrijwilligerswerk doen. Nee, dat wil ik niet. Iets anders:


Vraag 4Hoe zoek jij informatie over een cursus, opleiding of beroep?

Kruis jouw antwoord aan.Je mag meer antwoorden kiezen.Je mag ook iets invullen.

Ik zoek op internet. Ik praat daarover met mijn begeleider. Ik praat daarover met andere deelnemers uit deze groep. Ik vraag dat aan iemand die de cursus of opleiding heeft gedaan. Ik vraag dat aan iemand die dit beroep heeft.


Vraag 3Weet jij welke cursus of opleiding je wilt doen?


Nee, dat weet ik nog niet. Ja, ik wil graag:



Werkblad Mijn netwerk

Wat is je netwerk*?Dat zijn alle mensen die je kent.

Je hebt familie, vrienden en kennissen.Je kent mensen van de sportclub.Of van de school van je kinderen.Bijvoorbeeld ouders of leraren.Je kent misschien ook mensen uit het buurtcentrum.Of doordat je (vrijwilligers)werk doet.

Sommige mensen ken je beter dan anderen.Maar ze horen allemaal bij jouw netwerk.

De mensen in je netwerk kunnen jou helpen.Bijvoorbeeld als je een oppas nodig hebt.Of als je een sollicitatiebrief wilt schrijven.Ze kunnen jou ook helpen bij het vinden van (vrijwilligers)werk.Of ze kunnen jou informatie, advies en tips geven.

Opdracht 1

Wie ken jij allemaal?Waar ken je deze mensen van?

Schrijf de namen van deze mensen in het goede vakje.



Ik

Familie

School, cursus, (vrijwilligers)werk

Vrienden, kennissen, buren

Zorgverleners, buurtcentrum

Sport, hobby

Anders



Opdracht 2

Bekijk de namen die je bij opdracht 1 hebt opgeschreven.Zijn er mensen die jou kunnen helpen?

Bijvoorbeeld:Je wilt een sollicitatiebrief schrijven.Of je wilt meer weten over kinderopvang.Of je hebt een andere vraag.Wie kan jou helpen?

Schrijf de namen van die mensen op.Schrijf ook op waarmee ze jou kunnen helpen.

Naam:

Waarmee?

Naam:

Waarmee?


Naam:

Waarmee?

Naam:

Waarmee?

Naam:

Waarmee?




in de praktijk Op de werkplek. Je bent aan het werk.

Naomi leert het beroep van verzorgende in de praktijk.

het netwerk Alle mensen die je kent.

Vrienden, familieleden en buren horen bij mijn netwerk.



Les 9

Hoe ga ik verder?


Les 9 | Hoe ga ik verder?

Werkblad Mijn moodboard presenteren

Je hebt een moodboard gemaakt over je toekomst.

In de laatste les vertel je aan de groep over je moodboard.

1. Vertel wat jij wilde voordat je deze cursus ging doen.

2. Vertel welke ideeën jij in deze cursus hebt gekregen.

3. Laat je moodboard zien aan de groep. Vertel wat er op je moodboard staat.

4. Vertel wat je na deze cursus wilt gaan doen.

86 Jouw leven & werk - December 2018taalvoorhetleven.nl

Les 9 | Hoe ga ik verder?

87 Jouw leven & werk - December 2018taalvoorhetleven.nl

Dit werkboek voor deelnemers hoort bij de cursus In je kracht. Dit is een cursus voor laaggeletterden die willen nadenken over hun toekomst.

In je kracht is een uitgave van Stichting Lezen & Schrijven. De cursus wordt gefinancierd door de Rijksoverheid vanuit de pilot Educatie voor Vrouwen met Ambitie (EVA) 2014-2018.

December 2018 © Stichting Lezen & Schrijven

In je kracht - Taal voor het Leven · het moodboard Een blad met veel plaatjes en een beetje tekst....

Documents

Transcript of In je kracht - Taal voor het Leven · het moodboard Een blad met veel plaatjes en een beetje tekst....