MAANDAG 28 MEI 2018 HET PAROOLkunst & mediaJeugdboek Wat als het systeem een vermorzelende machine blijkt?

In haar jeugdboekDe schaduwen vanRadovarbeschrijftMarloes Morshuishet leven in een totalitairestadstaat. ‘Het mag beklemmenden spannend zijn, ik denk dat kinderenheel veelaankunnen.’

In de stad Radovar móet je

Marolijn de CocqAMSTERDAM

Radovar is een grote grijzestad van hoge flats. Je kunt erhoog opklimmen – in pun-tental maar daarmee ook let-terlijk van verdieping naarverdieping –door je als voor-beeldig Bovengronder te ge-dragen. Maar doe je iets watbuiten het systeem valt, dankun je diep vallen en Onder-

gronder worden, of zelfs in een Onderwijk eindi-gen. En dan is er het met grimmige geheimzinnig-

heid omgeven bestaan van Mingebouwen –waar wie een misstap heeft begaan en alle kre-diet heeft verspeeld dwangarbeid verricht.Plusgebouwen zijn er ook, waar onproductieve75-plussers worden opgeruimd. Een gesloten,gereguleerde en gecontroleerde stadstaat – tenbehoeve van het productieproces van Comview,‘het grootste techbedrijf van de wereld’.

Grijze wolkenkrabbersHoofdpersoon Jona Berger voelt zich in Deschaduwen van Radovar van Marloes Morshuis(48) een gevangene. Ze wil haar oma, die even-zeer als zij snakt naar hun dorp van vroeger, eenplantje geven. En daarmee is het spel op de wa-gen en begint een avontuur waarbij de realiteitvan de stad niet grijs maar zelfs inktzwart blijktte zijn.Het boek diende zich aan met een ‘plaatje’,

vertelt Morshuis. “Ik zag een foto van een Chi-nese stad met alleen grijze wolkenkrabbers en

→ ‘Het wasdoorzetten, eenontdekkingstocht.Maar ik heb er geenspijt van gehad.’ FOTO TAMMY VAN NERUM

Als je niet in Radovar past,dan kun je diep vallen eneen Ondergronderworden

15‘Mensen in de Albert Heijn vroegen mij waarom er geen nieuwe single kwam. Dat wist ik zelf niet eens’

Esmée Denters kreeg als 17-jarige een platencontract van Justin Timberlake; daarna bleef het stil → 16

MOSKOU

Schilderij Ilyarepin zwaarbeschadigdIn het Tretjakov museum inMoskou is het schilderij Ivan deVerschrikkelijke en zijn zoonIvan, 16 november 1581 van degrote Russische schilder IlyaRepin vrijdag zwaar beschadigd.Een dronken man bewerkte hetmet een ijzeren paaltje, dat on-derdeel was van de afzetting. Hijbrak het beschermglas en ver-oorzaakte diepe gutsen in hetdoek. Repin toont tsaar Ivan diezojuist zijn eigen zoon heeft ver-moord, een feit dat door Russi-sche nationalisten wordt be-twist. De vernieler stoorde zichaan de ‘historische onjuistheid’van de afbeelding. Ook in 1913werd het werk vernield, toenmet een mes.

HAARLEM

orgelmeesterPiet Kee (90)overledenMeesterorganist Piet Kee isvrijdag op 90-jarige leeftijdoverleden in zijn woonplaatsHaarlem. Piet Kee was de zoonen leerling van Cor Kee, organistin verschillende kerken in Am-sterdam. Piet Kee was van 1952tot 1986 organist van de Groteof Sint-Laurenskerk in Alkmaaren van 1956 tot 1989 stadsorga-nist in Haarlem. Kee had eengrote reputatie als improvisator.Na het behalen van de Prix d’excellence won hij drie jaarachtereen de eerste prijs op hetInternationaal OrgelconcoursHaarlem. In 1988 kende hetRoyal College of Organists hem,samen met Olivier Messiaen,een Honorary Fellowship toe.

STADSGEZICHTEN

Frans halsMuseum kooptBerckheydeHet Frans Hals Museum inHaarlem heeft de hand gelegdop het oudste en avontuurlijksteschilderij van de Haarlemseschilder van stadsgezichtenGerrit Berckheyde (1638-1698).Het betreft het olieverfschilderijGezicht op de Bakenessergrachtmet de brouwerij de Passer ende Valk, gemaakt in 1662, dat inhet bezit was van een Zwitserseparticuliere verzamelaar. Wathet doek zeer origineel maakt, ishet gebruik van licht en donker.De panden van de bierbrouwersaan de Bakenessergracht zijngoeddeels in schaduw gehuld,waardoor de meeste aandachtuitgaat naar een vrouw aan deoverkant van de kade.

meedoen

PoP

Katy PErry

Gehoord 26/5, Ziggo Dome

Terwijl bij de Pretty in Pink-editievan de Toppers alles en iedereen inde Arena roze is, spreekt Katy Perryvlakbij in de Ziggo Dome een bonterpalet aan. Als altijd bij haar oogt hetpodium als een omgekeerde snoep-trommel. De kleuren zijn zelfs zo feldat je als concertganger betreurt datje de zonnebril die je de hele dag op jeneus had vanavond niet gewoon hebtopgehouden.

ogen tekortLa Perry daalt op een ster neer op het podium en draagt een gouden gewaad. En waar anderen daarmeestal tot de toegift mee wachten,draaien bij haar meteen al in het ope-ningsnummer de confettikanonnenop volle toeren. Het overrompelendebegin van een spectaculaire show? Er is genoeg te zien in de twee uur dievolgen. Sterker, je komt soms ogentekort, maar na pakweg een half uur

dringt zich het ongemakkelijke ge-voel op dat dit helemaal niet zo’ngoede show is.Dat heeft voor een groot deel te maken met het materiaal van haarlaatstverschenen album Witness.Vrolijke en aanstekelijke meezingpopop electrobasis was altijd de speciali-teit van het huis bij de vooral bij eenheel jong publiek populaire Katy Per-ry. Maar op Witnessklinkt een grootdeel van de liedjes behoorlijk flets.Tekenend is dat de plaat Perry aan-

zienlijk minder grote hits opleverdedan de vier albums die eraan vooraf-gingen. In de Ziggo Dome wisselt de zange-res dat nieuwe werk vanzelfsprekendaf met oude successen, die bij het pu-bliek veel beter vallen. En als gezegdvalt er visueel veel te beleven. Er dra-ven enorme poppen met tv-hoofden

over het podium, ze danst met –waarom niet? – een flink uitgevallenhaai en tegen het einde van de avondzweeft de zangeres op een eigen planeet door de zaal.

Flauw en verveeld Het rare is dat er ondanks al dat spek-takel niet echt vaart in de show zit.Onbegrijpelijk lang zijn soms de in-termezzo’s tussen de songs. Er komtgeen einde aan het ook nog eens heelflauwe gesprek dat ze voert met diehaai (we kennen hem van Perry’s op-treden bij de Super Bowl, een paarjaar geleden). Maar echt gek wordthet bij het potje basketbal dat de zan-geres voorafgaand aan Swish swishspeelt met twee fans uit de zaal. Wiedenkt ze hiermee te plezieren?Die jonge meisjes die aan het beginvan de avond op de schouders van paof ma nog alles zo enthousiast mee-zongen, hangen er inmiddels ver-veeld bij. Voordat in de finale Perry’swaarschijnlijk bekendste nummerFirework losbarst, heeft een deel vanhet publiek de zaal zelfs al verlaten.Peter van Brummelen

→ als altijd bij KatyPerry oogt het podiumals een omgekeerdesnoeptrommel. FOTO ANP

Show Katy Perry mist vaart,ondanks al het spektakel

eindeloze rijen raampjes. Ik dacht: hoe moet hetzijn als je daar als kind opgroeit, als een heelklein radertje in zo’n grote stad? Zo’n stad alseen grote machine waarin je als mens vermor-zeld wordt? Wat doe je, wat doet het met je? Legje je erbij neer? Ga je je verzetten?”Morshuis werkte tot 2010 op het landelijk bu-reau van GroenLinks. Maar in schrijven, wist ze,lag voor haar een nog onontgonnen gebied. “Alsik daar iets mee wilde doen, moest ik dat serieusaanpakken. Best een lastige keuze.”Ze stopte bij GroenLinks en begon als zelfstan-dige. “Dan ben je in de veertig, je hebt nog geenuitgever en je wilt per se gaan schrijven. Eenenorme tijdsinvestering die op gespannen voetstaat met de hypotheekaflossing. En wie zit erop je te wachten? Het was doorzetten, een soortontdekkingstocht. Maar ik heb er geen spijt vangehad.”

En dan nu een sprookjeZe koos voor jeugdboeken omdat ze zelf heelgoede herinneringen heeft aan lezen als kind.Denk: Roald Dahl, Paul Biegel, Thea Beckman,Tonke Dragt. “Ik vind het fijn om eraan bij tedragen kinderen aan het lezen te krijgen. Het iszo fijn om te kunnen verdwijnen in een boek.Kinderboeken kunnen echt iets magisch heb-ben. Ik probeer zo te schrijven dat je wordt mee-gesleept in een andere wereld. Ik probeer een

sfeer neer te zetten, met een goed spannend ver-haal met veel drama erin – en nog wel wat meerinhoud.”Wat dat laatste betreft: in de eco-thriller

Borealis (2016) kon ze haar frustratie en boos-heid kwijt over de klimaattop in Parijs. “Al diewereldleiders die daar over elkaar heen roldenom voor de microfoon te zeggen hoe belangrijkze het allemaal vonden, maar wat gaan ze eraandoen? Ik vind dat ze daarmee de kinderen vannu in de steek laten.” Borealis werd daardoor ‘best een pittig boekmet een boodschap’ – ze had daarna tegenvrienden gezegd: en dan nu maar een luchtigsprookje schrijven.

Ingehaald door chinaLacht: “Dat is dus mislukt. Ik ben maatschappe-lijk geïnteresseerd dus ik rol daar automatischeen beetje naartoe. Ik laat mezelf ook meesle-pen. Wat ik zo fascinerend vind is hoe gemeenzo’n systeem als dat van Radovar is omdat hetzichzelf in stand houdt. Wie eruit wil stappen,wordt daarvoor gestraft. Nee, ik denk zeker nietdat dat te heftig is; het mag beklemmend enspannend zijn, ik denk dat kinderen heel veelaankunnen. Zolang het maar wel een mooi,spannend verhaal is en in balans.”Toen het boek al bij de drukker lag, zag ze in detelevisieserie Door het hart van China van Ru-ben Terlou dat China daadwerkelijk zo’n pun-tensysteem aan het opzetten is. “Als je aan hetschrijven bent gebruik je je fantasie. Maar ikwerd dus ingehaald door de realiteit. Er zittenzo veel elementen in die allang echt zijn. Kinde-ren die telefoons maken, de ratrace. En dus ookdat puntensysteem, bizar. We maakten al grap-jes dat China dit boek heeft gehackt.”

JEUGDBOEKMARLOES MORSHUISDE SchaDuwEnvan raDovarLemniscaat,€15,95, 300 blz.

Echt gek wordt het bij hetpotje basketbal dat zespeelt met twee fans

Plusgebouwen zijn er ook,waar onproductieve 75-plussers wordenopgeruimd