IBS REWILDING

Datum 9 juli 2021 Versie 1.1 GM

IBS REWILDING Studenthandleiding EW42 2021-2022

Versie 1.1 GM | 9 juli 2021 2/23

IBS REWILDING

Yuverta Opleidingen, 2021 – 2022 Auteur(s): Team Groene Ruimte Eindredactie: Team Eco & Wildlife MBO Geldermalsen Uitgever: Yuverta Opleidingen IBS-code: IBS_ECO_ZDG_N4_LJ2

© Yuverta opleidingen. Dit werk is auteursrechtelijk beschermd. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, micro-film, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitge-ver. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitge-ver wenden.

Versie 1.1 GM | 9 juli 2021 3/23

IBS REWILDING

Inhoudsopgave

1. IBS overzicht 4

2. Inleiding 5

3. Leerdoelen & succescriteria 6

4. Situatie & de uitdaging 7

4.1 Situatie 7 4.2 Uitdaging 7

5. Projectomschrijving 8

5.1 Beschrijving van de opdracht 8 5.2 Leereenheden tijdens de IBS 8 5.3 IBS planning 8

6. Opdracht IBS Rewilding 9

6.1 Taak 1 Oriënteren & plannen 9 6.2 Taak 2 Het doen van onderzoek 10 6.3 Taak 3 De uitvoering 11 6.4 Taak 4 Verwerken van informatie 12 6.5 Taak 5 De afronding 13

8. Het presenteren van het onderzoek 13

7. Praktijk 14

7.1 Inhoud praktijklessen 14

8. Resultaat 15

Bijlage 1. Projectmatig werken 16

Bijlage 2. Inhoudsopgave (her)introductieverslag 18

Bijlage 3.Beoordelingsformulier (her)introductieverslag 19

Bijlage 4. Beoordelingsformulier praktijk 20

Bijlage 5. Checklist verslag 21

Versie 1.1 GM | 9 juli 2021 4/23

IBS REWILDING

1. IBS overzicht

Basisgegevens

Opleiding Opzichter/Uitvoerder Groene Ruimte Specialisatie Eco & Wildlife

Crebo 25617

Cohort 2020-2021

Kerntaak & werk-proces

B1-K1-W1: Draagt zorg voor natuur, grond en water B1-K1-W2: Hanteert gereedschappen ten behoeve van aanleg/inrichting en beheer/on-derhoud B1-K1-W4: Voert voorbereidende en afrondende werkzaamheden rondom aanleg/in-richting en onderhoud/beheer uit P7-K1-W1: Stelt een plan op en draagt zorg voor de realisatie P7-K1-W2: Calculeert en bewaakt budget P7-K1-W3: Levert het werk op

Omvang (KU) 120 uur BOT en 40 uur zelfstudie

Uitvoering Individueel

Locatie o Op school o In de beroepspraktijk

Afronding o Kennistoets (natuurontwikkeling, dierethiek) o Praktijktoets o (Her)introductieverslag

Versie 1.1 GM | 9 juli 2021 5/23

IBS REWILDING

2. Inleiding

Dit is de studenthandleiding die hoort bij de Integrale BeroepsSituatie (IBS) Rewilding. Deze IBS maakt onderdeel uit van het tweede leerjaar. Hierin leggen we je uit hoe je onderwijs concreet vorm krijgt. In deze studenthandleiding lees je wat de IBS Rewilding inhoudt, wat je kunt ver-wachten aan lessen en opdrachten en welke verplichtingen je hebt om deze IBS voldoende af te ronden. In deze studenthandleiding vind je:

• De doelen waaraan je tijdens deze IBS werkt en de succescriteria waaraan je kunt zien

dat je de doelen behaald hebt.

• Een uitleg over de situatie en de dilemma’s die in deze IBS centraal staan.

• Een projectomschrijving met daarin de opdracht, de leereenheden en de planning.

• De deelopdrachten die gezamenlijk leiden tot het eindresultaat.

• De manier waarop toetsing plaatsvindt.

Versie 1.1 GM | 9 juli 2021 6/23

IBS REWILDING

3. Leerdoelen & succescriteria Deze doelen en succescriteria zijn afgeleid van de kerntaken en werkprocessen, waarop je aan

het eind van je opleiding, tijdens je examenperiode, getoetst wordt.

1. Je kunt vakkundig de staat van natuur, grond en water beoordelen door middel van in-ventarisatie.

1.1 Je kunt flora, fauna, bodemtypen, waterelementen en landschapstypes herkennen en benoemen.

1.2 Je kunt de conditie/geschiktheid van het terrein beschrijven aan de hand van jouw inven-tarisatie, denk aan bodem, flora, fauna en landschapselementen.

1.3 Je kunt inventarisatiemethodes toepassen, passend bij de soortgroep.

2. Je kunt de beheermaatregelen uitvoeren die leiden tot verbetering van de conditie/ge-schiktheid van het terrein.

2.1 Je kunt de conditie/geschiktheid van het terrein verbeteren door minstens beheermaatre-gelen te beschrijven en uit te voeren.

2.2 Je kunt de verwachte effecten van deze beheermaatregelen op soortenrijkdom en land-schap beschrijven.

2.3 Je kunt tijdens het uitvoeren van de beheermaatregelen rekening houden met flora en fauna (flora/faunacheck).

2.4 Je kunt je beheermaatregelen aanpassen op de eigenschappen van bodem, grond en (plant)materiaal.

2.5 Je kunt een werkplan opstellen voor de uit te voeren beheermaatregelen en volgens dit werkplan werkzaamheden uitvoeren.

2.6 Je kunt een begroting maken voor de materialen, manuren en afschrijvingen. 2.7 Je kunt gereedschappen, machines en materialen hanteren. 2.8 Je kunt restmateriaal afvoeren. 2.9 Je kunt reflecteren op het werken volgens planning en begroting.

3. Je kunt ongewenste situaties signaleren en rapporteren. 3.1 Je kunt veel voorkomende ziekten en plagen benoemen. 3.2 Je kunt afwijkingen aan flora en fauna signaleren en rapporteren.

4. Eco specifiek: Je kunt beschrijven hoe je succesvol een diersoort in een gebied

kunt (her)introduceren. 4.1 Je kunt met behulp van passende bronnen de algemene geschiedenis van (her)introduc-

ties, de redenen voor herintroductie en de algemene doelen die gekoppeld zijn aan (her)introductie beschrijven.

4.2 Je kunt voorwaarden voor een succesvolle (her)introductie van de soort beschrijven. 4.3 Je kunt de risico's die verbonden zijn aan de (her) introductie van de soort beschrijven. 4.4 Je kunt de kans op een succesvolle introductie beschrijven en uitleggen waarom.

Versie 1.1 GM | 9 juli 2021 7/23

IBS REWILDING

4. Situatie & de uitdaging

Elke IBS is gebaseerd op een situatie die voorkomt in de beroepspraktijk. Het is een situatie waarin je uitgedaagd wordt een complexe taak met verschillende verantwoordelijkheden uit te voeren.

4.1 Situatie De biodiversiteit gaat wereldwijd hard achteruit. Dit komt onder andere door versnippering van gebieden, ontbossing, verwoestijning, overbevissing, verzuring van de bodem en oceaan en opwarming van de aarde. Dit is ontstaan als gevolg van menselijk handelen. Naast negatieve invloed kunnen mensen de omgeving ook positief beïnvloeden. Zo kan bijvoorbeeld voedselproductie zo opgezet worden dat er ruimte ontstaat voor biodiversiteit. Een ander voorbeeld is een groot project dat zorgt voor natuurherstel van het Markermeer. Door de aanleg van natuureilanden met zand, klei en slib uit het Markermeer komt nieuwe natuur tot ontwikkeling. De Marker Wadden ontstaan door een samenwerking tussen Natuurmonumenten, Rijkswaterstaat en Boskalis.

4.2 Uitdaging Om biodiversiteit te bevorderen kun je er ook voor kiezen een diersoort te (her)introduceren in een natuurgebied. Voor een succesvolle (her)introductie moet er heel wat gebeuren. Zo moet er een geschiktheidsbeoordeling plaatsvinden van het gebied en in kaart gebracht worden wat de redenen zijn waarom de diersoort verdwenen, dan wel, niet aanwezig is. In veel gevallen moet voor (her)introductie het beheer aangepast worden.

Lange termijn succes (her)introductie: “vestiging van een vitale, zichzelf in stand houdende populatie met voldoende genetisch potentiaal om zich aan te passen aan veranderingen in de omgeving, waardoor overleving op lange-termijn mogelijk is.” (WUR)

Eco

&

wildlife

http://www.natuurmonumenten.nl/projecten/marker-wadden

Versie 1.1 GM | 9 juli 2021 8/23

IBS REWILDING

5. Projectomschrijving

5.1 Beschrijving van de opdracht Je doel is, om te onderzoeken of een diersoort succesvol ge(her)introduceerd kan worden, in een Nederlands Natura 2000-gebied. Daarvoor moet je bepalen:

• wat de soort nodig heeft voor een succesvolle (her)introductie,

• wat er op dit moment in het gebied aanwezig is (geschiktheidsbeoordeling) en

• welke veranderingen (beheermaatregelen) je in het gebied moet doorvoeren om de omstan-

digheden zo optimaal mogelijk te maken voor het succesvol (her)introduceren van de geko-

zen diersoort.

Bovendien moet je bepalen welke individuen (man/vrouw/jong etc.) je gebruikt en je kan het

belang van de genetische diversiteit benoemen om de kans op een vitale, zichzelf in stand

houdende populatie zo groot mogelijk te maken.

Je (literatuur)onderzoek gaat leiden tot een (her)introductieverslag. De inhoudsopgave in bijlage

2 geeft je de structuur om dit onderzoek uit te voeren. Door het goed uitvoeren van de onder-

staande taken, die inhoudelijk richting geven, kun je je doel bereiken. Vergeet daarnaast niet om

gebruik te maken van de schrijfwijzer en dus ook de juiste bronvermelding. In bijlage 1 van deze

handleiding vind je de werkwijze voor projectmatig werken.

5.2 Leereenheden tijdens de IBS In de afbeelding hieronder zie je in een keer uit welke eenheden (lessenserie) de IBS bestaat.

5.3 IBS planning In de onderstaande tabel staat de planning van deze IBS. Gebruik deze planning als leidraad voor het schrijven van het (her)introductieverslag. Tip: neem de planning over in je eigen agenda.

Wk Inhoud lessen Doen

36 Uitleg opdracht en Taak 1: keuze diersoort Vaststellen doelsoort

37 Taak 2: invullen hfst 1 en 2 Voorbereiden onderzoek

38 Taak 3: invullen hfst 3, 4, 5 Onderzoek



41 Taak 4: invullen hfst 6, 7, 8, 9 Conclusies trekken

42 Taak 4: invullen hfst 6, 7, 8, 9 Inleveren concept verslag

44 Taak 5: resultaat opleveren Afronding en presentatie voorbereiden

45 Afronding met toets en praktijk Inleveren (her)introductieverslag

Rekenen Nederlands Engels Soortenkennis Ecologie 3 IBS Projecturen

PraktijklessenRelatie Mens

en Natuur Afrika

Duurzaam

natuurontwikkelingDierethiek

Versie 1.1 GM | 9 juli 2021 9/23

IBS REWILDING

6. Opdracht IBS Rewilding

Je hebt nu een beeld van de komende periode, hieronder wordt de opdracht beschreven waar je deze periode aan gaat werken. Deze is opgedeeld in taken. Let op je planning!

6.1 Taak 1 Oriënteren & plannen

Leerdoel

• Je weet wat de opdracht inhoudt en kunt deze in eigen woorden navertellen.

• Je weet welke vakken je deze periode gaat volgen en wat je hiervoor moet doen.

• Je weet welke soort je wilt (her)introduceren.

Resultaat • Persoonlijk leerplan

• De te (her)introduceren soort

Vooraf Boeken en laptop mee

Werktijd BOT 2 uur ZELFSTUDIE 1 uur

1. IBS doornemen met docent. Je krijgt inzicht in wat er de komende weken van je verwacht

wordt.

2. Op basis van een brainstorm, waarin je rekening houdt met de opdracht zoals omschreven op

blz. 8 en de onderstaande uitgangspunten, kies je uit de lijst je te (her)introduceren soort. Je

hoeft nog geen gebied te kiezen. Dat doe je bij Taak 3.

Je kunt kiezen uit: Amfibieën: kamsalamander, knoflookpad en boomkikker. Zoogdieren: otter, wisent, eland, hazelmuis, korenwolf, Europese lynx, waterbuffel en wilde kat. Vissen: rivierdonderpad, Atlantische zalm en beekprik. Vogels: raaf en korhoen. Insecten: vliegend hert, bosparelmoervlinder en donker pimpernelblauwtje. Reptiel: adder.

3. Bespreek je idee met de docent.

Uitgangspunten:

• Je moet voldoende informatie kunnen verzamelen over de diersoort en het leefgebied

zodat je een goede geschiktheidsbeoordeling kunt doen.

• Je kunt ziekten en plagen benoemen die gelinkt zijn aan de diersoort en het leefgebied

en het publiek hierover informeren.

• Je kunt inzicht krijgen in een beheerplan of de beheersmaatregelen die van toepassing

zijn voor het leefgebied van je diersoort.

• Je kunt beheersmaatregelen beschrijven die nodig zijn om de kans op succes voor je te

(her)introduceren doelsoort groter te maken.

• Tijdens het hele proces ben je bewust bezig met ethisch en duurzaam handelen.

Versie 1.1 GM | 9 juli 2021 10/23

IBS REWILDING

6.2 Taak 2 Het doen van onderzoek

Leerdoel • Je weet hoe je een onderzoek moet opzetten en start met de uitvoering.

Resultaat

• Je hebt je onderzoeksvraag vastgelegd.

• Je hebt inzicht in herintroductie algemeen.

• Je hebt vastgesteld en vastgelegd hoe je het onderzoek naar je diersoort wilt vormgeven.

Vooraf Taak 1. Ondersteunende lessen.


Open de inhoudsopgave uit bijlage 2 en kopieer dit in een Word-bestand. Door de taken uit te voeren, vul je stap voor stap de inhoudsopgave die uiteindelijk je (her)introductieverslag zal vor-men.

1. Het voorbereiden van je onderzoek door inzicht te krijgen in (her)introductie in het algemeen.

Hoofdstuk 1: Je schrijft een inleiding waarin je uitlegt welke diersoort je wilt gaan (her)introduce-ren. ½ A4tje maximaal. Je kunt een inleiding ook schrijven aan het eind van het proces. Geef hier ook een hypothese over het belang van de (her)introductie. Tip: gebruik het afwegingskader (her)introducties uit bijvoorbeeld “Gewilde dieren” of het document “Beleidslijn herintroducties van dieren”. Hoofdstuk 2: Je verdiept je in de geschiedenis van (her)introductie en in de doelen die gekop-peld zijn aan (her)introductie. Algemeen! Je gaat hier dus niet in op de gekozen diersoort.

2. Het opstellen van een onderzoeksplan voor de door jou gekozen diersoort. Ge-bruik hiervoor de onderwerpen van hoofdstuk 3 en verder.

• Welke informatie heb je nodig?

• Hoe kom je aan die informatie?

• Hoe ga je het onderzoek aanpakken? (volgorde, planning, taken, benodigde materialen)

• Selecteer bronnen

• Bereid eventueel interviews en enquêtes voor

• Ga op bezoek in je gekozen natuurgebied

• Wat wordt je definitieve onderzoeksvraag?

3. In de derde/vierde week van deze periode ga je met de docent op pad naar een na-tuurgebied om hier een geschiktheidsbeoordeling uit te voeren. Dit oefenmoment gebruik je om de vaardigheden op te doen die je nodig hebt voor het uitvoeren van de geschiktheidsbeoordeling in je gekozen natuurgebied voor je gekozen soort.

4. Stel je werkzaamheden vast en maak een planning voor jezelf. Neem deze planning

op als bijlage 1 in je onderzoeksverslag tezamen met de rest van het onderzoeks-plan. Ook hierbij geldt dat bij ontbreken er geen beoordeling plaatsvindt.

Versie 1.1 GM | 9 juli 2021 11/23

IBS REWILDING

6.3 Taak 3 De uitvoering

Leerdoel

• Je kunt de geschiktheid van het leefgebied beoordelen.

• Je kunt de effecten van werkzaamheden aantonen.

• Je kunt ongewenste situaties signaleren en rapporteren.

Resultaat

• Eerste resultaten onderzoek: o Inventarisatie voorwaarde succesvol introduceren diersoort; o Geschiktheidsbeoordeling leefgebied; o Invloed van beheersmaatregelen.

Vooraf Taak 1 en 2. Ondersteunende lessen. Praktijkdagen. Kennis van technieken, materialen en gereedschappen.


5. Het verzamelen van informatie

• Welke informatiebronnen en middelen heb je verzameld?

• Wat heb je uit de verzamelde informatie nodig om de hoofdstukken te vullen? Je weet nu uit welke informatie je kunt putten. Werk verder aan de hoofdstukken waarin je uitgaat van de gekozen diersoort. Hoofdstuk 3: Hierin bepaal je de voorwaarde(n) voor een succesvolle (her)introductie.

3.1 Welke eisen stelt jouw diersoort aan zijn leefgebied (denk aan: voortplanting, voedsel, water, schuilmogelijkheden, migratieroutes, vegetatiestructuren)? 3.2 Welke factoren zorgen ervoor dat de diersoort (gedeeltelijk) uit Nederland/Europa is verdwenen? Oftewel, wat zijn de bedreigingen voor deze diersoort?

Hoofdstuk 4: Je geeft aan welk Natura 2000-gebied het meest geschikt is en waar dit natuurgebied zich bevindt.

4.1 In welk gebied wil jij je dier (her)introduceren? 4.2 Wat is er op dit moment in het gebied aanwezig (geschiktheidsbeoordeling)? Je bezoekt het gebied en voert een geschiktheidsbeoordeling uit voor je gekozen soort. De excursie vooraf helpt je bij het opdoen van de vaardigheden die hiervoor nodig zijn. Neem de geschiktheidsbeoordeling op in je verslag als bijlage 2 en ondersteun met foto’s. 4.3 Hoe groot moet het gebied zijn voor je (her)introductie en leg uit waarom.

Het is belangrijk dat je bij dit hoofdstuk nog niet ingaat op wijzigingen die het gebied beter geschikt maken voor de diersoort. Bespreek hier alleen de huidige situatie van het gebied. 4.4 Wat zijn de gevolgen van het (her)introduceren van de gekozen soort op het ecosysteem?

Hoofdstuk 5: Je bepaalt welke beheermaatregelen van toepassing kunnen zijn.

5.1 Welke beheermaatregelen zijn in het gekozen gebied van toepassing? 5.2 Welke effecten heeft het beheer op het gekozen gebied? 5.3 Welke gevolgen hebben deze handelingen op je gekozen soort?

Tip: www.synbiosys.alterra.nl/natura2000

http://www.synbiosys.alterra.nl/natura2000

Versie 1.1 GM | 9 juli 2021 12/23

IBS REWILDING

6.4 Taak 4 Verwerken van informatie

Leerdoel

• Je kunt duurzaam handelen.

• Je gebruikt het resultaat van de inventarisatie voor het succesvol (her)intro-duceren van de diersoort.

• Je kunt het effect van het (her)introduceren van de diersoort op midden- en lange termijn benoemen.

Resultaat • Concept (her)introductieverslag

Vooraf Taak 1, 2 en 3.


6. Het verwerken van informatie

• Kun je een passend en voldoende antwoord gaan geven op vragen over het leefgebied voor het succesvol (her)introduceren van een diersoort?

7. Het beantwoorden van de vragen in de volgende hoofdstukken

• Welk antwoord kun je geven op de vragen van hoofdstuk 6 en 7?

• Welk antwoord kun je geven op de hoofdvraag: kun je op een duurzame manier de diersoort (her)introduceren in het door jou gekozen gebied?

Hoofdstuk 6: Je geeft aan wat je moet doen om de omstandigheden zo optimaal mogelijk te maken voor het succesvol (her)introduceren van de gekozen diersoort.

6.1 Beschrijf minstens 3 inrichtings- en/of beheermaatregelen die de geschiktheid van het gebied verbeteren ten gunste van je gekozen soort.

6.1.1 met betrekking tot flora 6.1.2 met betrekking tot fauna

6.2 Hoe kun je duurzaam zorgdagen voor het leefgebied, zodat de diversiteit van flora en fauna behouden blijft en/of vergroot wordt? 6.3 Maak over één van de inrichtings- en/of beheermaatregelen een werkplan inclusief begroting. Gebruik het normenboek. Overleg je keuze met je docent.

Hoofdstuk 7: Populatie omschrijving en monitoring.

7.1 Welk specifieke geslacht, leeftijd en genetische variatie is nodig voor een succesvolle (her)introductie? Kortom beschrijf je wensen ten aanzien van de bronpopulatie. 7.2 Wat is het verschil tussen soft - en hard release en welke is het meest geschikt voor jouw diersoort? 7.3 Op welke manier monitor je de diersoort?

Hoofdstuk 8: Zijn er risico’s verbonden aan de (her)introductie?

8.1 Welke risico’s zijn er met betrekking tot verspreiding van ziekten en plagen (noem er minimaal vijf)? 8.2 Hoe zou je dier-ethische dilemma’s die ontstaan kunnen oplossen? 8.3 Welke conflicten tussen dier en mens kunnen er ontstaan? 8.4 Op welke manier mogen mensen gebruik maken van het gebied voor bijvoorbeeld onderzoek en/of recreatie. Lever het resultaat in bij de docent. Dit is de eerste versie van het (her)introductieverslag.

Versie 1.1 GM | 9 juli 2021 13/23

IBS REWILDING

6.5 Taak 5 De afronding

Leerdoel

• Je kunt de effecten van werkzaamheden aantonen. • Je kunt het effect van het (her)introduceren van plant- en/of diersoorten in

het gebied op midden- en lange termijn benoemen.

• Je toont aan dat je duurzaam kunt handelen.

Resultaat • (her)Introductieverslag

Vooraf Taak 1, 2, 3 en 4. Ondersteunende lessen. Het (her)introductieverslag.


8. Het presenteren van het onderzoek

Hoe kun je de resultaten van je onderzoek aan anderen laten zien?

Je doel was, om te onderzoeken of een diersoort succesvol ge(her)introduceert kan worden, in een Nederlands Natura 2000-gebied.

• Welk antwoord kun je geven op de hoofdvraag: kun je op een duurzame manier de diersoort (her)introduceren in het door jou gekozen gebied?

Hoofdstuk 9: Conclusie

• Een conclusie op basis van de hoofdstukken (max half A4tje). Is je doel (zie hierboven)

behaald? Waarom wel, waarom niet? Koppel ook terug naar je eigen onderzoeksvraag

als deze in formulering afwijkt van hierboven genoemd doel.

• Een Engelstalige samenvatting.

✓ Gebruik de feedback op je eerste versie van het (her)introductieverslag om verbeteringen

toe te passen. ✓ Ga na of je hebt voldaan aan alle inlevervoorwaarden, zie bijlage 5 voor de checklist verslag

en bijlage 3 voor het beoordelingsformulier (her)introductieverslag. ✓ Lever de eindversie van je (her)introductieverslag in. ✓ Presenteer in maximaal 3 minuten in het Engels je samenvatting voor de Young

Rewilders Community.

Versie 1.1 GM | 9 juli 2021 14/23

IBS REWILDING

7. Praktijk Deze praktijktoets voer je uit tijdens de laatste lessen van de praktijkleerlijn.

• Voer beheermaatregelen uit die de geschiktheid van een gebied verbeteren ten gunste van een diersoort.

• Voer van tevoren een flora/fauna check uit.

• Laat zien dat je beheermaatregelen aanpast op de eigenschappen van bodem, grond en (plant)materiaal.

• Voor het uitvoeren van de beheermaatregelen maak je zorgvuldig en effectief gebruik van de juiste gereedschappen, machines en materialen.

• Check vooraf de aanwezigheid van de noodzakelijke veiligheidsvoorzieningen (zo-als PBM’s).

• Voer restmateriaal af volgens voorschrift.

7.1 Inhoud praktijklessen Doelstellingen:

1. Tijdens deze praktijklessen ga je oefenen in het werken met machines t.b.v. groenonderhoud. Het overkoepelende doel van groenonderhoud uitvoeren is altijd om de natuur te verbeteren en soorten de nodige kansen te geven. Daarmee houd of maak je het biotoop geschikt voor de beoogde soorten.

2. Door middel van groenonderhoud krijg je inzicht in het belang van instandhouding cultuurlandschappen.

3. Oefenen met het opstellen van een realistisch werkplan en deze ook uitvoeren en evalueren.

Je oefent bovenstaande doelstellingen op verschillende locaties.

Versie 1.1 GM | 9 juli 2021 15/23

IBS REWILDING

8. Resultaat

In dit hoofdstuk lees je wat je aan resultaat voor deze IBS en opdracht moet opleveren en beha-len. In hoofdstuk 3 kun je de doelen en succescriteria voor deze IBS terugvinden. Het is dan ook goed om in de evaluatie van deze IBS nog eens te kijken hoe ver je daarin bent gekomen.

Je wordt beoordeeld op de volgende eindproducten:

• een (her)introductieverslag met daarin opgenomen de vastgestelde taken

• de kennistoets

• de praktijkonderdelen (geschiktheidsbeoordeling en (machinaal) onderhoud)

Je hebt de IBS Rewilding afgerond als je de bovenstaande onderdelen gemiddeld met een vol-doende hebt afgesloten.

Versie 1.1 GM | 9 juli 2021 16/23

IBS REWILDING

Bijlage 1. Projectmatig werken

Tijdens de IBS wordt er projectmatig gewerkt. Dit betekent:

• Dat er een duidelijk begin en einde is.

• Dat je aan de hand van een planning dit project uitvoert.

• Dat je de verantwoording draagt voor de taken.

• Dat ieder project is opgebouwd uit herkenbare stappen zoals hieronder weergegeven.

Hieronder wordt uitgelegd wat de verschillende stappen inhouden. Je leest in het boek ‘Greep krijgen op je opdrachten en projecten’ handvatten om de stappen nog beter toe te kunnen pas-sen.

Stap 1 begint met een oriëntatie op de totale opdracht. Voordat je met de uitvoering van de opdracht begint weet je wat er van je verwacht wordt. Je gaat de volgende acties ondernemen:

• je verkent samen met je klas en de docent de opdracht.

• jullie bespreken het verloop van de IBS

• je krijgt ondersteunende lessen aangeboden die je helpen bij het ma-ken van de opdracht.

• in deze fase ga je ook heel goed bij jezelf na wat jij wil leren in deze IBS.

In de tweede fase, de planningsfase, maak je een:

• een planning van de opdracht.

1. Oriënta-

tie &

Verkenning

2. Plan-

ning

3. Uitvoering

4. Evaluatie

1. Oriënta-

tie &

Verkenning

2. Plan-

ning

Versie 1.1 GM | 9 juli 2021 17/23

IBS REWILDING

In de derde fase, de uitvoeringsfase, ga je:

• de opdracht uitvoeren;

• een eindproduct opleveren.

In de vierde en laatste fase, de evaluatie:

• kijk je terug op het project, zowel inhoudelijk als procesmatig.

• aan de hand van een evaluatie bespreek je samen wat je van de IBS geleerd hebt, als groep en als individu.

• je hebt de opdracht en het project uitgevoerd om er iets van te leren.

De docent beoordeelt vervolgens of je aan de opdracht voldaan hebt en de IBS af kunt ronden.

3. Uitvoering

4. Evaluatie

Versie 1.1 GM | 9 juli 2021 18/23

IBS REWILDING

Bijlage 2. Inhoudsopgave (her)introductieverslag

Hieronder vind je de inhoudsopgave voor het (her)introductieverslag. Dit moet je minstens verwerken. Na-tuurlijk kun je zelf nog paragrafen toevoegen als je informatie vindt die je op wilt nemen in je verslag. Als er in de titel staat jouw diersoort, vervang je het met de naam van het door jou gekozen dier.

1. Introductie 2. Geschiedenis en doel(en) van (her)introductie

Vanaf hier concentreer je je op je eigen soort

3. Voorwaarden voor een succesvolle (her)introductie Korte introductie 3.1 Jouw diersoort en de eisen aan het leefgebied 3.2 Bedreigingen

4. Geschikt habitat Korte introductie 4.1 Beschrijving van (her)introductiegebied 4.2 Geschiktheidsbeoordeling van (her)introductiegebied 4.3 Grootte van het leefgebied 4.4 Gevolgen voor het ecosysteem

5. Beheer en/of beheermaatregelen Korte introductie 5.1 Beheermaatregelen 5.2 De effecten van het beheer 5.3 De gevolgen voor jouw diersoort

6. Aanpassing leefgebied Korte introductie 6.1 Benodigde aanpassingen

6.1.1 Benodigde aanpassingen met betrekking tot flora

6.1.2 Benodigde aanpassingen met betrekking tot fauna

6.2 Duurzaam zorgdagen

6.3 Werkplan en begroting

7. Populatieomschrijving en monitoring 7.1 Omschrijving bronpopulatie 7.2 Soft - en hard release en keuze voor jouw diersoort 7.3 Monitoring

8. De risico’s van (her)introductie Korte introductie 8.1 Ziekten en plagen 8.2 Dier-ethische dilemma’s 8.3 Dier - mens conflicten 8.4 Activiteiten

9. Conclusie en Engelse samenvatting Bijlage 1: onderzoeksplan + planning IBS Bijlage 2: geschiktheidsbeoordeling plus foto’s Bijlage 3: ingevulde schrijfwijzer checklist

Versie 1.1 GM | 9 juli 2021 19/23

IBS REWILDING

Bijlage 3.Beoordelingsformulier (her)introductieverslag

Zie appendix I: ‘Verslagtoets rewilding IBS-ECO-REW-N4-LJ2’

Versie 1.1 GM | 9 juli 2021 20/23

IBS REWILDING

Bijlage 4. Beoordelingsformulier praktijk

Zie appendix II: ‘Praktijktoets rewilding IBS-ECO-REW-N4-LJ2’

Versie 1.1 GM | 9 juli 2021 21/23

IBS REWILDING

Bijlage 5. Checklist verslag

Dit is een algemene lijst en wat aangevinkt moet zijn is per verslag anders. Algemeen en Nederlands taalgebruik o het verslag is gecontroleerd op spelling en grammatica o taalgebruik sluit aan op doelgroep o juiste interpunctie is toegepast o verslag bevat geen spreektaal, is zakelijk geschreven (ik, je, hij, wij) o hoofdstukken (de kern) bevatten WEINIG TOT GEEN persoonlijke voornaamwoorden o zinnen zijn volledig, geen telegramstijl o cijfers onder de tien worden voluit geschreven, tenzij er een eenheid achter staat (bv. 3 kg). o er wordt verwezen wanneer dit mogelijk is o alles is kort en bondig beschreven o Hoofdstukken, paragraven en subparagraven zijn genummerd en duidelijk onderscheid-baar van elkaar. o overal is dezelfde lay-out en schrijfstijl toegepast. o nieuwe alinea wordt duidelijk weergeven met witregel o zinnen lopen door (geen ENTER binnen alinea) o afbeeldingen, figuren en tabellen hebben passende titel / deze is kleiner dan de andere tekst en cursief weergegeven. o in tekst wordt verwezen naar figuren/tabellen o foto’s, figuren en tabellen zijn (door)genummerd o pagina’s zijn genummerd en hebben aantrekkelijke opmaak o alles wat niet direct thuishoort in de kern van het verslag komt in de bijlagen te staan. Voorblad o titel is specifiek o aantrekkelijke lay-out (foto, illustratie) o auteur(s) (op alfabetische volgorde) o logo school o eventueel logo opdrachtgever Titelpagina o titel is hetzelfde als op voorblad o ondertitel is duidelijk o auteur(s) (op alfabetische volgorde) o IBS/vak, bijvoorbeeld: Een verslag in het kader van… o plaats, datum (maand en jaar) o alle onderdelen zo kort mogelijk o geen punt, dubbele punt etc. na titel o zakelijk lettertype (Arial) o geen paginanummer (maar telt wel mee voor de paginanummering) Voorwoord o bevat aanleiding tot het schrijven van het verslag o bedankjes o vermeldt onderaan naam, plaats en datum o geen paginanummer (maar telt wel mee voor de paginanummering)

Versie 1.1 GM | 9 juli 2021 22/23

IBS REWILDING

Samenvatting (indien van toepassing) o Nederland en Engels o hoofdlijnen van het verslag, de belangrijkste informatie uit ALLE hoofdstukken o samenvatting is zakelijk geschreven o samenvatting is maximaal 1 pagina o geen paginanummer (maar telt wel mee voor de paginanummering) Inhoudsopgave o alle onderdelen van het verslag (hoofdstukken, paragrafen, subparagrafen) zijn vermeld en genummerd o paginaverwijzing is correct o inhoudsopgave is overzichtelijk o inhoudsopgave is automatisch gegenereerd o geen paginanummer (maar telt wel mee voor de paginanummering) 1. Inleiding o inleiding nodigt uit tot lezen (blikvanger) o er wordt relevante (achtergrond)informatie gegeven o probleemstelling / onderzoeksvraag / doel is duidelijk en specifiek o opbouw verslag (korte inhoud per hoofdstuk) wordt aangegeven o bij de inleiding begint de paginanummering (voorgaande pagina’s tellen mee) 2. Methode o Zoekbanken o Zoekwoorden o Gecheckt over betrouwbaarheid en validiteit o Praktijkonderzoek wordt zo beschreven dat het onderzoek opnieuw uitgevoerd kan wor-den. 3. Resultaten / kern: opbouw hoofdstukken, paragrafen o hoofdstukken en (sub)paragrafen hebben passende titel o nieuw hoofdstuk begint op nieuwe pagina o hoofdstukken worden duidelijk ingeleid o hoofdstukken bevatten geen plagiaat 4. Discussie (indien van toepassing) o geeft gebreken in het onderzoek aan o geeft vervolg stappen aan o geeft antwoord met behulp van de kern (resultaten) op de deelvragen o analyseert

Versie 1.1 GM | 9 juli 2021 23/23

IBS REWILDING

5. Conclusie/Advies (indien van toepassing) o conclusie/advies is gebaseerd op argumentatie uit hoofdstukken o kort en bondig o bevat geen nieuwe informatie Bronnen o De bronnen zijn volgens Apa of Vancouver in de tekst verwerkt. De bronnen zijn in de bronnenlijst volgens de regels uitgewerkt o ALLE bronnen die in literatuurlijst zijn opgenomen, worden in tekst vermeld d.m.v. noten, citaten en voetnoten o citaten zijn niet langer dan drie zinnen en volgens de regels weergegeven. o bronnen ondersteunen argumenten/feiten (eigen tekst) o bronnen worden op juiste plaats in tekst weergegeven Bijlagen o bijlagen zijn genummerd o bijlagen hebben passende titel o in de kern wordt naar elke bijlage specifiek verwezen o bijlage bevat geen eigen analyse (eigen woorden)

IBS REWILDING

Documents

Transcript of IBS REWILDING