september 1999 DE SOEFI-gedachte28

GebeurtenissenDe Urs van Hazrat Khwaja Moinuddin Chishti

Rasjied Leguijt

Terug in de tijd. Dat was de reden waarom ik de Urs van Hazrat Khwaja Moi-nuddin Chishti (±1142 - 1238) wilde bijwonen. Twee jaar geleden maakte ikde Urs van Hazrat Inayat Khan in Delhi mee, nu wilde ik verder terug in degeschiedenis: naar de Urs van de stichter van de Chishti-orde waarvan ookInayat Khan een leerling was. Vorig jaar had ik ook een poging gedaan om deUrs van Chishti in Ajmer te bezoeken, maar ik had de juiste datum niet en wasnet te laat. Dit jaar probeer ik het opnieuw. Vorig jaar wilde ik in Ajmer ook een bezoek brengen aan Zahurul HassanSharib. Van hem had ik in India en Nederland boeken gekocht en gelezen, en diespraken mij zeer aan. Ik had in een autobiografisch hoofdstuk gelezen dat hijeen zieke man van in de tachtig was, maar zijn boeken lazen alsof ze geschre-ven waren door een jongeman in de kracht van zijn leven. Toen ik vorig jaar bijzijn huis aanklopte, bleek hij een half jaar daarvoor te zijn overleden. Zijn zoonInam Hassan had zijn functie als hoofd van de Koedri Sjahi-orde overgenomenen hij is dit jaar mijn gastheer. Ik logeer twee weken bij hem thuis om met zijnfamilie en zijn leerlingen de Urs mee te beleven. Als hoofd van de orde heeft Inam Hassan Sharib het druk met de organisatievan de Urs. In het kleine provinciestadje worden twee miljoen gasten verwacht.De Urs vormt het middelpunt van 'The Holy City of Ajmer'. Al van veraf kun jede dargah zien liggen: haar wit met gouden koepel steekt overal boven uit.Rondom het graf is een ruim terrein met graven van andere bekende soefies,een moskee, een auditorium ('sama-khana'), wat andere gebouwen, twee grotekookpotten, en een aantal toegangspoorten. De moskee en de grootste kook-pot ('deg') zijn geschonken door de Mogoelkeizer Akbar (1542 - 1605). Hij waserg geboeid door de 'leer' van Chishti en bezocht zijn graf vaak. Al dagen voor de Urs wordt er op de dargah hard gewerkt. Alle gebouwenworden met veelkleurige knipperlichtjes volgehangen, als symbool voor deverlichte wijsheid van Chishti. De pleinen worden met kleurige kleden overspan-nen, want straks zullen hier duizenden pelgrims op de grond logeren. Op detoegangswegen naar de dargah worden hekken in het asfalt gemaakt om demenigte straks in goede banen te leiden. Normaal gesproken duurt een Urs één dag en wordt op die dag het stervenvan de heilige herdacht. De Urs van Chishti duurt zes dagen. Aan het einde vanzijn leven sloot Chishti zich op in zijn meditatiegrot ('chilla'). Hij beval zijnleerlingen de grot niet te openen, maar toen ze na zes dagen hun meester nogsteeds niet gezien hadden, braken ze de grot open en vonden ze hem dood.

29De Soefi Beweging

Het woord 'Urs' betekent huwelijk. Het verwijst naar de symbolische verbindingmet God die een soefi-heilige aangaat als hij sterft. Na zijn dood is hij één metGod. Daarom is een herdenking van een sterfdag niet iets treurigs, maar eengroot feest. Tijdens de zes dagen van de Urs ligt het mystieke hoogtepunt inhet auditorium. Daar worden zes nachten lang door beroepsmusici ('qawwals')in poëtische teksten een eerbewijs gezongen aan de soefi-heiligen. Deze mu-ziekbijeenkomsten ('sama's') werden al tijdens het leven van Chishti zelf gehou-den en vormen het hart van de praktijk van het soefisme in Noord-India. Tijdensde uitvoering van de muziek kunnen mensen in vervoering raken en dansen zijrond als wervelende derwishen. Zo iemand ervaart de eenwording met God. Hetwas indrukwekkend dit van dichtbij te ervaren en hier helemaal middenin tezitten. Ik ervoer die nachten echt terug in de geschiedenis te zijn gegaan. Het bijwonen van de Urs betekent ook: zes dagen en nachten weinig slaap.Elke nacht brachten wij door in de dargah en ook overdag waren er muziek-bijeenkomsten bij mensen thuis. Net zoals volgens islamitische voorschriften de huwelijksnacht wordt beëin-digd met een rituele wassing, zo wordt ook de Urs afgesloten met zo'n wassing('ghoesl'). Iedereen doet mee aan het bewassen van het graf met rozenwater.Omdat van de vele duizenden mensen slechts enkelen echt bij het graf kunnenkomen, doen anderen hun best om het water zo dicht mogelijk naar de dargahte gooien. Die dag is iedereen door- en doornat en de hele dargah staat blankvan het water. Er heerst een uitgelaten en vrolijke stemming. Na het beëindigen van de eigenlijke Urs zijn er nog steeds muziekbijeenkom-sten thuis, en zo duurt alles bij elkaar wel twee weken. Ik heb in die tweeweken erg veel van het soefisme in India gezien en geleerd. Het was vooralbijzonder om bij Inam Hassan te gast te zijn en samen met zijn moerieds ditfeest mee te maken. Omdat Inam Hassan een grote rol speelt in de organisatievan de Urs, waren we overal nauw bij betrokken. Naast de Indiase gastvrijheid,was ik vooral getroffen door de openheid van de groep: we konden overal bijaanwezig zijn. De Urs van Chishti heeft me veel geleerd. Het heeft mijn weg in het soefismeverrijkt, verbreed en door de vele ervaringen meer verinnerlijkt.