HS 3 Beheersysteem NIROND-TR 2011-03 N V1

3

Beheersysteem

NIROND-TR 2011-03 N Versie 1 – september 2012

Hoofdstuk 3 uit het veiligheidsrapport voor de oppervlaktebergingsinrichting van categorie A-afval in Dessel

tabbladen.indd 19 21/01/13 15:49

NIRAS

NIROND-TR 2011-03 N V1 Categorie A

Hoofdstuk 3

Beheersysteem

Technische basis van het veiligheidsrapport voor de oppervlakte-bergingsinrichting voor categorie A-afval in Dessel

30 september 2012

Hoofdstuk 3: Beheersysteem

Technische basis van het veiligheidsrapport voor de oppervlaktebergingsinrichting voor categorie A-afval in Dessel

NIROND-TR 2011-03 N, versie 1, 30 september 2012 3-iii

Documentgegevens

Hoofdstuk 3 Beheersysteem


Nationale instelling voor radioactief afval en verrijkte splijtstoffen

NIRAS

Kunstlaan 14

1210 Brussel

Serie Categorie A Documenttype NIROND-TR

Status Vertrouwelijk tot cAt- vergunningsaanvraag

Publicatiedatum 30 september 2012

NIRAS–rapport nummer

2011-03 N Herzieningsnummer 1

Sleutelwoorden Bergingscolli, categorie A, veiligheid, vergunningsaanvraag

De gegevens, resultaten, besluiten en aanbevelingen in dit rapport zijn eigendom van NIRAS. Dit rapport mag worden aangehaald

mits de bron wordt vermeld. Het wordt beschikbaar gesteld op voorwaarde dat het niet gebruikt wordt voor commerciële

doeleinden. Elk commercieel gebruik, inclusief het kopiëren en heruitgeven ervan, vereist de voorafgaande schriftelijke toestemming

van NIRAS.



NIROND-TR 2011-03, versie 1, 30 september 20123-iv

Tabel met wijzigingen

Versie Commentaren en overzicht van wijzigingen ten opzichte van vorige versie

Nummer Datum

1.0 30/09/2012 Initiële versie ingediend bij het FANC samen met de vergunningsaanvraag tot oprichting en exploitatie (A1) van de oppervlaktebergingsinrichting voor categorie A-afval in Dessel



NIROND-TR 2011-03 N, versie 1, 30 september 2012 3-v

Inhoudsopgave

3 Beheersysteem 3-1

3.1.1 Inleiding 3-1

3.1.2 Ontwikkeling van een geïntegreerd systeem 3-3

3.1.3 Procesmatige aanpak 3-3

3.2.1 De opdracht van NIRAS als afvalbeheerder 3-5

3.2.2 NIRAS als nucleair exploitant 3-5

3.2.3 Integratie van NIRAS als afvalbeheerder en nucleair exploitant 3-6

3.2.4 Partijen die rechtstreeks betrokken zijn bij de uitwerking van de berging van het categorie A-afval 3-9

3.3.1 Principeorganigram van de rollen binnen NIRAS 3-10

3.3.2 Beheer- en coördinatieorganen 3-12

3.3.3 Rollen tijdens de verschillende activiteiten verbonden aan de berging3-13

3.3.4 Managementprincipes gehanteerd bij de berging (Veiligheidsbeheer; kwaliteitsbeheer; middelen; meting, evaluatie en verbetering) 3-15

3.4.1 Generieke processen en activiteiten in verband met de berging 3-17

3.4.2 Beheer van projecten 3-20

3.4.3 Beheer van veiligheidsdocumenten en kwaliteitsopnames 3-21

3.4.4 Beheer van aankoop 3-24

3.4.5 Beheer van kennis 3-24

3.4.6 Beheer van expertise en personeelsmiddelen 3-28

3.4.7 Gebruik van uitvoeringsprocedures voor het cAt-project 3-30

3.5.1 Rol en verantwoordelijkheden 3-32

3.5.2 Kwaliteitszorg 3-32

3.5.3 Specificaties van de berging 3-32

3.6.1 Algemene principes 3-33


3.6.3 Bouwwerkzaamheden 3-35

3.6.4 Kwaliteitszorg 3-35

3.1 Inleiding en doelstellingen 3-1

3.2 Geïntegreerd beheersysteem van NIRAS 3-5

3.3 Globale organisatie 3-10

3.4 Processen 3-17

3.5 Organisatiestructuur tijdens de voorbereiding van vergunningen 3-32

3.6 Organisatiestructuur tijdens de bouw 3-33



NIROND-TR 2011-03, versie 1, 30 september 20123-vi

3.7.1 Conformiteitsverificaties en inbedrijfstelling van de bergingsinstallatie 3-37



3.8.2 Management 3-41

3.8.3 Interne dienst voor preventie en bescherming op het werk (IDBPW)3-42

3.8.4 Dienst voor fysische controle (DFC) 3-42

3.8.5 Total Quality Management 3-44

3.8.6 CONFORMITEIT 3-45

3.8.7 Operationele cel (EXPL) 3-45

3.8.8 Emergency Management (EMM) 3-46

3.8.9 Performance Management (Performantiebeheer) 3-48

3.8.10 Administratie (ADM) 3-49

3.8.11 Fysieke beveiliging en non-proliferatie 3-50

3.8.12 Coördinerende organen 3-50

3.8.13 Specifieke operationele processen 3-53

3.9.1 Lijst van hoofdstukken 3-59

3.9.2 Lijst van referenties 3-59

3.9.3 Lijst van ondersteunde documenten 3-60

3.10.1 Bijlage 1: Lijst van gebruikte afkortingen 3-61

3.10.2 Bijlage–2: Definities 3-62

3.10.3 Kwalificatie en opleiding van het personeel 3-66

3.7 Organisatiestructuur tijdens de inbedrijfstelling 3-37

3.8 Organisatiestructuur tijdens de exploitatie 3-39

3.9 Referenties 3-59

3.10 Bijlagen 3-61


Technische basis van het veiligheidsrapport voor de oppervlaktebergingsinrichting voor categorie A-afval in

Dessel

NIROND-TR 2011-03 N, versie 1, 30 september 2012 3-1

3 Beheersysteem

3.1 Inleiding en doelstellingen

3.1.1 Inleiding

Voor de oprichting van een bergingsinstallatie van categorie A (cAt-berging) moet een IMS (Integrated Management System) worden ingevoerd waarin veiligheid een primordiale rol speelt. In dit hoofdstuk wordt beschreven op welke manier NIRAS aan die verplichting voldoet.

Dit hoofdstuk is bedoeld om de belangrijkste elementen van het IMS van NIRAS voor te stellen, met het oog op de volgende fasen van de realisatie van de bergingsinstallatie: de bouw, de inbedrijfstelling en de exploitatie. In dit stadium van de aanvraag tot een vergunning voor oprichting en exploitatie van een bergingsinstallatie, is dit hoofdstuk een voorbereidende versie. Dit hoofdstuk zal evolueren ten gevolge van de ontwikkeling van het IMS van NIRAS.

Specifieke documenten geven, indien nodig, meer uitleg over de realisatie van deze aspecten van het IMS.

Sommige van de processen beschreven in dit hoofdstuk kunnen tijdens de verdere ontwikkeling van het globale IMS van NIRAS wijzigen (andere namen, ontbinding in subprocessen, …).

Het hele IMS van NIRAS zal volledig operationeel zijn tegen het bevestigingsbesluit.

Dit hoofdstuk is als volgt gestructureerd:

Voorstelling van het ontwikkelingskader van een IMS en van de belangrijkste te beschouwen kenmerken ervan, in het bijzonder de procesbenadering.

Voorstelling van het volledige beheersysteem van NIRAS, dat de rollen van NIRAS als afvalbeheerder en als nucleaire exploitant integreert met het oog op de berging van het categorie A-afval. Hier worden de actoren in de afvalbeheerketen en hun interfaces met NIRAS op het vlak van de verantwoordelijkheden beschreven.

Algemene organisatiestructuur van NIRAS voor de realisatie van de berging van het categorie A-afval. In dit deel worden de verschillende betrokken eenheden, de verschillende rollen die NIRAS in de verschillende fasen speelt en de toegepaste managementprincipes gedefinieerd.

Inleiding tot de generieke processen van het IMS van NIRAS (zoals gedefinieerd in de GS-R3-standaard van het IAEA en in de ISO-kwaliteitsnormen) met hun specifieke toepassing op de berging van het categorie A-afval. Het generieke proces van de kwalificatie van het personeel dat een actieve rol speelt in de berging van het categorie A-afval wordt in de bijlage gedetailleerd.

De vier volgende delen omschrijven de organisatiestructuur die specifiek is voor de realisatie van de berging: ontwerp, bouw, inbedrijfstelling, exploitatie. Ze bepalen de rollen



Dessel

NIROND-TR 2011-03, versie 1, 30 september 20123-2

en processen die specifiek zijn voor deze fasen en, indien nodig, de raakvlakken met het globale IMS van NIRAS



Dessel


3.1.2 Ontwikkeling van een geïntegreerd systeem

Het concept ‘geïntegreerd beheersysteem’, of IMS (Integrated Management System), werd ingevoerd door de IAEA-standaarden (SF-1 [R3-1], GS-R3 [R3-2], GS-G-3.1 [R3-3], GS-G3.4 [R3-4]) en omgezet in Belgische regels en reglementen (koninklijk besluit houdende veiligheidsvoorschriften voor kerninstallaties [R3-18] en FANC-leidraden ([R3-6], [R3-7], [R3-8] en [R3-9]). Dit geheel van documenten wordt hierna ‘IMS-regels’ genoemd.

De IMS-regels vereisen dat voor nucleaire installaties of activiteiten een IMS wordt ontwikkeld en in stand gehouden dat (minstens) de veiligheid, de beveiliging, de gezondheid, het milieu, de kwaliteit en de economie integreert en waarin de veiligheid een sleutelrol speelt.

Het IMS impliceert een sterk leiderschap en het engagement van alle betrokkenen op alle veiligheidsniveaus bij de uitvoering van de beschouwde activiteit.

Het IMS is een beheersysteem dat geïnspireerd is op de ISO-normen en dus verschillende eisen moet integreren die soms met elkaar in tegenspraak zijn. Een geïntegreerd systeem (IMS) voor een bepaalde organisatie (in de zin van ISO 9000) is in feite een systeem voor kwaliteitsbeheer (van het type ISO) gecombineerd met een concept van veralgemeende kwaliteit, gedefinieerd als de bundeling van alle eisen die de organisatie moet naleven en die in feite afkomstig zijn van alle stakeholders van de organisatie.

Aangezien de eisen elkaar kunnen tegenspreken, moeten binnen de organisatie arbitrageorganen worden opgericht (impliciet vermeld in § 3.13 van de IAEA-standaard GS-R3) die tot taak hebben op traceerbare wijze te beslissen volgens bepaalde principes. Het is in dat kader dat wordt ingegaan op het primordiale karakter van de veiligheid.

3.1.3 Procesmatige aanpak

Door het definiëren van processen, die alle activiteiten van de organisatie omvatten met hun doel, hun verschillende fasen, input en output en onderlinge interacties, kan men een grondige kennis verwerven over de werking van het systeem. Deze kennis is essentieel voor het beheersen van de kwaliteit en de veiligheid. De lijst met processen binnen een organisatie is niet gestandaardiseerd; de complexiteit en structuur ervan hangen af van de aard en behoeften van de organisatie. In een later stadium kunnen alle processen worden bijeengebracht en zo een hiërarchische organisatiestructuur vormen.

Sommige processen (zoals het proces voor projectbeheer) kunnen worden toegepast op diverse types tijdelijke of terugkerende activiteiten.

Er wordt een risicoanalyse opgesteld voor fouten in de processen, met de nodige acties voor remediëring.

Alle processen worden geëvalueerd met het oog op hun verbetering, via een interne lus of via een proces dat dit aspect in zijn geheel behandelt. Een proces is doeltreffend wanneer bij een evaluatie blijkt dat het zijn doel bereikt.



Dessel


De algemene doeltreffendheid van het geïntegreerde systeem in zijn geheel, dit wil zeggen de mate waarin het zijn doelstellingen bereikt, wordt holistisch geëvalueerd.

Men onderscheidt volgende procestypes: speciale processen en ‘niet-speciale’ processen.

3.1.3.1 Speciale processen (zie bijlage 3.10.2)

Het resultaat van deze processen kan niet op niet-destructieve wijze worden gecontroleerd, tenzij ‘het te laat is’, dit wil zeggen wanneer de gevolgen van dat resultaat merkbaar zijn. Dit betekent dat de kwaliteit van het resultaat van deze processen afhangt van:

de geschiktheid van het proces om te voldoen aan de resultaatsverwachtingen;

de strikte uitvoering van het proces (en in elk geval van bepaalde sleutelfasen die het resultaat op kritieke wijze beïnvloeden), wat noodzakelijk inhoudt dat de goede uitvoering van de sleutelfasen systematisch wordt gecontroleerd.

Voor speciale processen kunnen de controles op de uitvoering de vorm aannemen van controles onafhankelijk van de uitvoerende organisatie.

Voorbeelden van speciale processen zijn: werkzaamheden met cement of beton, verrichtingen die niet meer te controleren zijn na bijzondere verwerkingsfasen. Dat is het geval voor het merendeel van de constructie- of productieprocessen voor een bergingsinstallatie voor radioactief afval. Dit betreft in feite de gehele keten voor afvalbehandeling, namelijk stroomopwaarts tot en met postconditionering van het afval (IPM).

3.1.3.2 ‘Niet-speciale’ processen

Voor andere processen kan de kwaliteit van het resultaat volledig worden gecontroleerd op het ogenblik dat de resultaten worden geproduceerd of zelfs nadien; eventueel vastgestelde gebreken kunnen dan op aanvaardbare wijze worden gecorrigeerd.

Zo kan de bekwaamheid van de partijen die betrokken zijn bij de exploitatie van de bergingsinstallatie voor categorie A-afval worden nagegaan aan de hand van documenten of controles a posteriori.



Dessel


3.2 Geïntegreerd beheersysteem van NIRAS

3.2.1 De opdracht van NIRAS als afvalbeheerder

NIRAS is de overheidsinstelling die, onder voogdij van de regering, als enige belast is met de ontwikkeling van een samenhangend beheer van radioactief afval op Belgisch grondgebied, dat veilig is, technisch haalbaar, conform de geldende wettelijke en regelgevende bepalingen en in overeenstemming met de maatschappelijke en economische dimensie.

Deze opdracht wordt gekenmerkt door het hoofdproces voor het beheer van de keten van alle handelingen betreffende het afval, vanaf zijn productie tot aan zijn eindberging, waarbij NIRAS voor elk stadium van de keten instaat voor de veiligheid, (technische, economische) haalbaarheid en maatschappelijke aanvaardbaarheid.

Om dit hoofdproces goed te beheren, kreeg NIRAS specifieke exclusieve opdrachten, in het bijzonder:

het transport, de ophaling en de tijdelijke opslag of de berging van het afval;

de ACCEPTATIE van afval dat al dan niet geconditioneerd is, op basis van acceptatiecriteria (ACRIA’s), die werden vastgesteld op basis van algemene regels en afhangen van de operationele veiligheid en de langetermijnveiligheid (zie definities in bijlage 3.10.2) voor het toekomstig beheer van het afval, met inbegrip van de definitieve berging als referentieoplossing voor de uiteindelijke bestemming van het afval. De ERKENNING door NIRAS van installaties van exploitanten waar het afval een behandeling ondergaat of opgeslagen wordt (installaties voor meting, opslag, verwerking, conditionering) en van een methodologie voor radiologische karakterisering van het afval, is een noodzakelijke voorwaarde om deze handelingen te mogen uitvoeren (zie [HS-6]).

3.2.2 NIRAS als nucleair exploitant

NIRAS als exploitant van een bergingsinstallatie voor afval van categorie A, zoals beslist door de raad van bestuur van 02/10/2009, is een nucleair exploitant in de zin van art. 3.6 van het ARBIS [R3-5].

NIRAS wordt officieel exploitant van een nucleaire inrichting van klasse 1 vanaf de afkondiging van het besluit tot oprichting en exploitatie van de bergingsinstallatie voor categorie A-afval.

In overeenstemming met art. 23.1. van het ARBIS, richt de directeur-generaal (DG) van NIRAS binnen de instelling een dienst voor fysische controle (DFC) van klasse 1 op. Deze dienst is belast met het algemeen toezicht op de naleving van het ARBIS en de vergunningsvoorwaarden met betrekking tot de bergingsinrichting (Zie § 3.8.4 voor een beschrijving van de verantwoordelijkheden van de DFC). Zijn opdrachten betreffen alle activiteiten van NIRAS als nucleair exploitant.



Dessel


3.2.3 Integratie van NIRAS als afvalbeheerder en nucleair exploitant

NIRAS heeft beslist voor al haar activiteiten een IMS te ontwikkelen, in overeenstemming met de GS-R3-standaard van het IAEA [R3-2].

Dit IMS ligt in de lijn van het vroegere beleid voor integrale kwaliteitszorg (TQM, ISO 9001:2008-certificaat) (zie § 3.9.2) en van de veiligheidsstrategie die werd uitgestippeld in het kader van het cAt-project (zie [R-19]). NIRAS schaart zich daarbij volledig achter principe nr. 1 van SF1 [R-1], dat de eerste verantwoordelijkheid voor de veiligheid bij de exploitant legt, en achter principe nr. 3 van SF1, dat van de exploitant een effectief en doeltreffend veiligheidsmanagement vereist, meer bepaald een stevig leiderschap en de aanmoediging van een veiligheidscultuur. Dit IMS integreert op structurele wijze het TQM van NIRAS.

Het IMS van NIRAS geeft de werking weer van een gecoördineerd beheer van het radioactieve afval in België. De figuur hieronder symboliseert de interacties tussen het IMS van NIRAS als afvalbeheerder en nucleair exploitant, en de interfaceprocessen van het IMS van de exploitanten buiten NIRAS. De figuur illustreert ook, door middel van de naar links gaande pijl, dat de vereisten opgelegd in de verschillende stappen van het afvalbeheersysteem bepaald worden door de randvoorwaarden waaraan het afval dient te voldoen in de volgende stappen van het beheer. Een informatiestroom is dan ook noodzakelijk.

Figuur 3-1 - Interactie tussen het IMS van producenten, transporteurs, Belgoprocess en van NIRAS

als afvalbeheerder en als nucleair exploitant

De exploitanten buiten NIRAS (hierna ‘derde exploitanten’ genoemd) zijn degenen die meewerken aan activiteiten in de afvalbeheerketen (actoren voor de karakterisering van het



Dessel


afval; transporteurs; exploitanten die afval produceren (die NGA produceren of NGA omzetten in GA); conditioneerders (inclusief BP, met in het bijzonder de IPM; … ) [HS-6].

NIRAS draagt de eindverantwoordelijkheid voor de veiligheid en haalbaarheid van het beheer van het categorie A-afval en van de bergingsinstallatie in elke fase van het afvalbeheer, en is dus ook eindverantwoordelijke voor de langetermijnveiligheid van de berging.

Dit kan als volgt uitgedrukt worden:

Opdat de langetermijnveiligheid gewaarborgd zou worden,

dient de bergingsinstallatie conform de ontwerpvoorwaarden gebouwd te zijn

en

dient het afval stroomopwaarts conform het acceptatiesysteem geconditioneerd en gekarakteriseerd te zijn

en

dient de bergingsinstallatie geëxploiteerd te worden conform de ontwerpvoorwaarden

Aangezien de hele afvalbehandelingketen een speciaal proces is (zie § 3.1.3), kan men het volgende concluderen.

De langetermijnveiligheid hangt af van de kwaliteit van het afvalbeheerproces (hoofdproces), een proces waarvoor NIRAS als enige over alle beoordelingselementen beschikt.

Hiertoe legt NIRAS, via haar systeem van ACCEPTATIE, ERKENNING, ACRIA’s, de externe exploitanten voorwaarden op rond veiligheid en technische en economische haalbaarheid, die een invloed hebben op het IMS van deze exploitanten.

De kwaliteit van de goede uitvoering van alle verplichtingen door de exploitanten wordt algemeen beheerd in het kader van het TQM van NIRAS, dat opgenomen is in het IMS.

De dienst voor fysische controle (DFC) van NIRAS oefent de bevoegdheid uit die hem reglementair toegewezen is voor de veiligheid van de installaties van de bergingsinstallatie voor categorie A-afval, die rechtstreeks geëxploiteerd wordt door NIRAS.

De dienst voor fysische controle NIRAS ziet toe op de goede uitvoering van de veiligheidsaspecten van de verplichtingen die NIRAS oplegt aan derde exploitanten. Dit wil zeggen toezien, via de interne audit van het acceptatiesysteem van NIRAS, op de goede uitvoering van processen van derde exploitanten die de veiligheid van de afvalbeheerketen zouden kunnen beïnvloeden. De dienst voor fysische controle NIRAS zal tevens de aspecten die verbonden zijn met de langetermijnveiligheid van de bedrijfsprocessen van NIRAS bewaken. Het betreft hier vooral de lange termijn veiligheidsgebonden aspecten van de processen die deel uitmaken van het acceptatiesysteem en van de processen verbonden met de realisatie van infrastructuren.



Dessel


De derde exploitanten die meewerken aan activiteiten rond het afval (waaronder de IPM) zijn verantwoordelijk:

reglementair, principieel via hun dienst voor fysische controle (DFC), voor de veiligheidvan het afval voor wat betreft de impact op hun installaties of activiteiten;

contractueel, via hun kwaliteitssysteem, voor het aan NIRAS leveren van afval of producten/activiteiten in verband met afval dat beantwoordt aan de door NIRAS opgelegde voorwaarden. De afvalproducerende exploitanten zijn wettelijkverantwoordelijk voor de karakterisering van hun afval, uit te voeren volgens processen en methodes die werden erkend door NIRAS (zie Hoofdstuk 6 [HS-6]).

De rol van de DFC-NIRAS is weergegeven in de volgende figuur.

Acceptatiesysteem van NIRAS(Acceptatiecriteria, Erkenningen, Acceptatieprocedure)

DFCproducent

FANCBEL-V

opleggen van vereisten/voorwaarden vanuit het afvalbeheersysteem

DFC van NIRAS

productie van ruw radioactief afval

DFCconditioneerder

V&C opslag

DFCexploitant

opslaggebouw

V&EC

DFCconditioneerder

audit van de met de veiligheid (LTV+OV) verbonden aspecten

Verificatie en toezicht

afval afval afval afval

toezicht opoperationele

veiligheid (Regelgeving &

Vergunning)

berging

19 juni 2012

andere processen van NIRAS(b.v. realisatie van Infrastructuren)

LEGENDE = afvalstroom

= installatie

= handeling= functionele relatie V&(E)C = verwerking en (eind)conditionering

= producent/exploitant

= NIRAS (exploitant)

= NIRAS (afvalbeheerder)

LTV = Langetermijnveiligheid

OV = Operationele veiligheid

toezicht opoperationele


Vergunning)

toezicht op operationele


Vergunning)



Vergunning)



Vergunning)

Figuur 3-2 - Rol van de DFC-NIRAS in de afvalbehandelingsketen



Dessel


3.2.4 Partijen die rechtstreeks betrokken zijn bij de uitwerking van de berging van het categorie A-afval

Een aantal partijen zijn rechtstreeks betrokken bij de uitwerking (het ontwerp en de realisatie) van de berging. Hun rol en opdrachten worden hierna verduidelijkt op het niveau van elke realisatiefase van de bergingsinstallatie. De rechtstreeks betrokken partijen zijn de volgende:

NIRAS in haar geheel, als instelling voor het beheer van radioactief afval en als nucleair exploitant.

► Bepaalt de visie, het beleid en de strategie voor het beheer van radioactief afval (in overeenstemming met haar wettelijke taak als ‘Autoriteit belast met het afvalbeheer’).

► Bepaalt, in overleg met de andere betrokken partijen, de strategie voor het opvullen van de bergingsinstallatie, ondersteund door het acceptatiesysteem, en neemt de verantwoordelijkheid op zich voor de langetermijnveiligheid van de berging, dit wil zeggen:

de langetermijnveiligheid van de berging gedurende het hele afvalbeheerproces, vanaf de productie van het afval over de verwerking, de (post)conditionering, het transport en de tijdelijke opslag tot aan de berging.

coördineert alle studies en RD&D ter ondersteuning van de langetermijnveiligheid van de bergingsinstallaties voor radioactief afval, met inbegrip van de bergingsinstallatie voor het afval van categorie A in Dessel.

waakt over aspecten van de langetermijnveiligheid gedurende de hele realisatie van de berging, onder meer via een of meer lokale cellen in Dessel en de coördinatie- en beheerorganen beschreven in § 3.8.12.

Het cAt-project, dat onder de rechtstreekse bevoegdheid van de algemene directie van NIRAS valt, omvat onder meer het ontwerp, de bouw en de inbedrijfstelling van de bergingsinstallatie voor categorie A-afval.

De interne eenheid bij NIRAS, met de naam NIRAS-Site Dessel die, in opdracht van NIRAS, instaat voor de exploitatie van de bergingsinstallatie voor categorie A-afval op de site van Dessel.

Ze krijgt de nodige middelen, meer bepaald bekwaam plaatselijk managementpersoneel, om haar taak te kunnen uitvoeren op de site, op een veilige manier en conform:

► de vergunningsbesluiten en andere wettelijke of reglementaire bepalingen;

► de afvalbeheerstrategie van NIRAS.



Dessel


Het is de taak van NIRAS-Site Dessel om de beleidseisen van NIRAS om te zetten bij de exploitatie van de bergingsinstallatie, waarbij ze strikt de veiligheidsvoorschriften en vergunningsvoorwaarden moet naleven.

Het IMS in verband met de exploitatiefase wordt gekenmerkt door processen die in het IMS van NIRAS speciaal bedoeld zijn voor die activiteit en door interfaces met de andere betrokken partijen.

De dienst voor fysische controle (DFC) van NIRAS fungeert op het niveau van heel NIRAS, en omvat een cel DFC-Site Dessel op het niveau van NIRAS-Site Dessel die belast is met het toezicht op de operationele veiligheid van de berging conform de vergunningen en andere wettelijke of reglementaire bepalingen.

De dochteronderneming Belgoprocess van NIRAS. Belgoprocess exploiteert, in opdracht en onder toezicht van NIRAS, de sites 1 en 2 in Dessel en Mol, waaronder installaties voor verwerking en (post)conditionering, inclusief de installatie voor de productie van monolieten (IPM) bestemd voor de bergingsinstallatie van categorie A-afval.

3.3 Globale organisatie

3.3.1 Principeorganigram van de rollen binnen NIRAS

Figuur 3-3 geeft het principeorganigram van de rollen die, binnen NIRAS als geheel, een impact hebben op de realisatiefasen van de berging.

De figuur toont de belangrijkste eenheden binnen NIRAS die een rol spelen in de werking van NIRAS als nucleair exploitant:

1) Verschillende eenheden binnen NIRAS die niet rechtstreeks tot de organisatie van de bergingssite behoren:

De algemene directie: directeur-generaal (DG) en adjunct-directeur-generaal, met het strategisch beleid van NIRAS.

De cel veiligheid/milieu (STSE) die, met eigen personeel of met vaardigheden verdeeld over het geheel van NIRAS, de algemene directie ondersteunt bij het uitzetten van algemene strategieën op het vlak van veiligheids- en milieukwesties, die technische ondersteuning biedt aan instanties die op die gebieden beslissingen moeten nemen en die zorgt voor de algemene contacten met de betrokken bevoegde overheden.

De processen verbonden aan de afvalacceptatie (ACRIA, ERKENNING,ACCEPTATIE).

RD&D (onderzoek, ontwikkeling en demonstratie).

De dienst voor fysische controle (DFC) en de interne dienst voor preventie en bescherming op het werk (IDPBW).



Dessel


Total Quality Management (TQM).

De algemene diensten (ADM): Human Resources Management (HRM) en aankoopbeheer (AANKOOP)

De projecten (STSP), waaronder het cAt-project (ontwerp, bouw, inbedrijfstelling), het beheer van de periodieke veiligheidscontroles.

2) De eenheid NIRAS-Site Dessel die belast is met de exploitatie, met haar specifieke rollen en interacties met andere entiteiten van NIRAS.

3) Verschillende comités, RCC (Overleg- en arbitragecomité), OSG (Operational Start-Up Group), PORC (Plant Operation Review Committee), SAC (Safety Assessment Committee), die fungeren als schakel tussen NIRAS in haar geheel, de eenheid NIRAS-Site Dessel, het cAt-project of Belgoprocess, en ook dienen om de activiteiten van NIRAS te evalueren. De algemene principes hiervan worden gedefinieerd in §3.8.12. Deze comités werken mee aan de continue verbetering en aan de arbitrage die nodig is om ervoor te zorgen dat de verschillende eisen waaraan NIRAS moet voldoen, verenigbaar zijn.

Onderstaande figuur identificeert de rollen van NIRAS die een invloed hebben op de veiligheid en toont NIRAS-Site Dessel op basis van een kleurcode (i.e. zelfde kleur voor zelfde rol). Ook het beheer van de interfaces of de arbitrages wordt aangegeven.

Figuur 3-3 - van categorie A-afval. Afkortingen: ADM (Algemene diensten), CB (Courant Beheer),

DFC (dienst voor fysische controle), DG (directeur-generaal), EMM (Emergency Management),

EXPL (operationele cel), HRM (Human Resources Management), IDPBW (Interne dienst voor

preventie en bescherming op het werk), LTB (Beheer op lange termijn), OSG (Operational Start-Up

Group), PB (Previsioneel Beheer), PORC (Plant Operation Review Committee), RCC (Overleg- en

arbitragecomité), STSE (Strategische Cel Veiligheid/Milieu), STSP (Projecten), SAC (Safety

Assessment Committee), TQM (Total Quality Management - kwaliteitsbeheer).



Dessel


3.3.2 Beheer- en coördinatieorganen

Op verschillende niveaus werden een aantal coördinatie- en beheerorganen opgericht, zodat de realisatie (constructie, oplevering en exploitatie) van de bergingsinstallatie veilig verloopt, in overeenstemming met de opdrachten van NIRAS.

Deze organen hebben een aantal identieke kenmerken die ervoor zorgen dat ze hun rol goed kunnen spelen:

een duidelijk omschreven taak, in een precieze context;

een intern werkingsreglement;

een standaardagenda, waarvan de punten worden onderzocht met een vooraf bepaalde periodiciteit;

de beslissingen worden opgenomen in een pv, die de aanleiding ervan uitlegt;

de beslissingen en conclusies worden meegedeeld aan de betrokkenen.

De betrokken organen zijn:

Op het niveau van het arbitragebeheer:

► Het Overleg- en arbitragecomité (RCC) tussen de algemene organisatie van NIRAS en NIRAS-Site Dessel (en andere, indien nodig): zie § 3.8.12.1

Voor de bouw en de inbedrijfstelling:

► Operational Start-up Group (OSG): zie § 3.7.2.1

Voor de exploitatie:

► Plant Operation Review Committee, binnen NIRAS-Site Dessel, (PORC): zie § 3.8.12.2

► Safety Assessment Committee (SAC), voor de operationele en langetermijnveiligheid: zie § 3.8.12.3



Dessel


3.3.3 Rollen tijdens de verschillende activiteiten verbonden aan de berging

De hierna opgesomde rollen schetsen een algemeen beeld van de verantwoordelijkheden van de partijen die betrokken zijn bij de belangrijkste activiteiten in het kader van de berging. De rollen worden opgenomen in de volgende onderdelen, en de volledige organisatiestructuur per fase van de ontwikkeling van de berging zijn aangegeven in § 3.5 tot § 3.8:

3.3.3.1 Voorbereiding van de vergunningen

NIRAS dient de aanvraag voor de vergunning van de berging in en zorgt voor de opvolging.

Het cAt-project staat in voor de technische voorbereiding van het veilig ontwerp van de bergingsinstallatie en van de aanvragen voor de nodige vergunningen.

NIRAS is houder van de vergunningen met betrekking tot de berging.

De DFC is operationeel bij het verlenen van de oprichtings- en exploitatievergunning.

3.3.3.2 Bouw

Zodra het koninklijk besluit tot oprichting en exploitatie er is, start het cAt-project met de bouw (niet-nucleaire fase) van de bergingsinstallatie en de controle ervan volgens de specificaties, eisen en voorwaarden van het ontwerp (zie § 3.5.3) en de vergunning (KB en referentiedocumenten). Hierbij zijn de controles van alle activiteiten onafhankelijk van de uitvoering ervan (Zie principe uit § 3.3.4.3).

NIRAS-Site Dessel werkt in deze fase mee, zodat ze een praktische kennis kan verwerven van de installatie en eventuele latere exploitatieproblemen kan identificeren.

Tijdens de bouw van de installatie staat het cAt-project in voor het kwaliteitsbeheer (kwaliteitsdoelstellingen, kwaliteitsplan, QA, QC), volgens de TQM-principes van NIRAS. Waar nodig wordt een beroep gedaan op onafhankelijke controleorganisaties (zie § 3.6).

Waar veiligheidsaspecten aan bod komen, komen de IDPBW (conventionele veiligheid) en de DFC (nucleaire veiligheid) tussenbeide. De DFC beheert de interfaces met de veiligheidsoverheid (FANC).

3.3.3.3 Inbedrijfstelling

De conformiteit van de installaties wordt nagegaan op basis van een controleprogramma dat verenigbaar is met het ontwerp en met de vergunning. De DFC controleert hierbij of dit programma geschikt is voor een reglementaire oplevering door het FANC (art. 6.9 van het ARBIS).

Voordat de reglementaire oplevering van de diverse installaties reglementair plaatsvindt (art. 6.9 van het ARBIS), gaat de DFC na of het dossier dat aan het FANC wordt overhandigd volledig en in orde is. Hiervoor baseert de DFC zich op de resultaten van voornoemd programma.

Bij deze controle wordt de cel DFC op het niveau van NIRAS-Site Dessel betrokken.



Dessel


3.3.3.4 Exploitatie

NIRAS-Site Dessel wordt, als ‘eenheid op afstand’ die belast is met de exploitatie van de bergingsinstallatie, voorzien van een managementstructuur (in het kader van het IMS van NIRAS) die gebruikmaakt van alle toepassingsgerichte processen (van NIRAS-Site Dessel) en bestaande generieke processen (zie GS-R-3; ISO-normen) binnen NIRAS. Deze managementstructuur omvat ook de interfaces tussen NIRAS in haar geheel, NIRAS-Site Dessel en de derde organisaties die betrokken zijn bij de exploitatie (zoals de exploitatie van het IPM).

Voor de visie, het beleid en de strategie voor het langetermijnbeheer van het afval, met inbegrip van de langetermijnveiligheid, staan de betrokken eenheden van NIRAS in, onder meer op basis van informatie die verstrekt wordt door NIRAS-Site Dessel.

De verschillende specifieke processen of rollen van NIRAS-Site Dessel hebben vaak tegenhangers in processen of rollen bij andere entiteiten binnen NIRAS. De interacties tussen deze equivalente rollen zijn gedefinieerd in ‘uitvoeringsmatrices’, waarin de taken van iedereen zijn bepaald, de bevoegdheden zijn afgebakend en de aard van de onderlinge interfaces is gedefinieerd (met eventueel hun interacties met andere processen en rollen). Dit wordt expliciet aangegeven in deel 3.8.

Deze interacties zijn op volgend principe gebaseerd:

Elke uitvoering van taken voor NIRAS-Site Dessel is onderworpen aan specificaties en de goedkeuring ervan door NIRAS-Site Dessel op basis van de vergunning en het veiligheidsrapport.

Meer expliciet (voor taken uitgevoerd binnen NIRAS):

► Voor de rollen en processen die zich op ad-hocentiteiten van NIRAS buiten de organisatie van NIRAS-Site Dessel site steunen, zijn de volgende fasen van toepassing:

De siteorganisatie bepaalt de specificaties die aan de bergingsvergunningen, waaronder het veiligheidsrapport, verbonden zijn.

De ad-hocentiteiten van NIRAS voeren de betrokken taken voor de berging site uit.

Het product van deze uitvoering is onderworpen aan de goedkeuring door NIRAS-Site Dessel op basis van de vergunning en van het veiligheidsrapport.



Dessel


3.3.4 Managementprincipes gehanteerd bij de berging (Veiligheidsbeheer; kwaliteitsbeheer; middelen; meting, evaluatie en verbetering)

Het IMS van NIRAS voor de vestiging van de cAt-bergingsinstallatie maakt gebruik van een reeks specifieke concepten, principes en waarden die behoren tot het beleid of de strategie van NIRAS.

Hierna worden de principes, bijeengebracht in categorieën, kort voorgesteld. Meer uitleg hierover is, indien nodig, te vinden in de specifieke documenten.

3.3.4.1 Veiligheidsbeheer

Het sleutelelement van GS-R-3 is het primordiale karakter van de veiligheid. Deze moet op holistische wijze worden benaderd gedurende de hele levensduur van de bergingsinstallatie, dus via multidisciplinaire, onafhankelijke en transparante organen voor coördinatie, evaluatie of arbitrage.

Een stevige veiligheidscultuur wordt gestimuleerd via een gedrag dat kritisch, nieuwsgierig en gecoacht is, ondersteund door de ontwikkeling van een grondige kennis van de processen van de organisatie en door het systematisch gebruik van instrumenten die deze benadering vergemakkelijken, zoals de paradigma’s van DID (Defence in Depth), processen om de veiligheid te optimaliseren, reflexen voor vraagstelling (paradigma’s om halt te houden voor reflectie), technieken voor risicoanalyses, oorzaken of gebreken, technieken voor evaluatie van organisatorische en menselijke factoren.

Dankzij een progressieve benadering kan het gebruik van de middelen die bestemd zijn voor de veiligheid/kwaliteit worden geoptimaliseerd.

Doordat, voor zover redelijk, een lokaal beheer wordt ingevoerd, kunnen veiligheidskwesties worden aangepakt met een zo goed mogelijke kennis van de beperkingen van het terrein.

De vereiste om in alle omstandigheden de veiligheid te waarborgen, houdt in dat de organisatie moet worden gezien als standvastig, dit wil zeggen dat ze (volgens strenge regels) het hoofd kan bieden aan te beschouwen gebeurtenissen, maar ook als veerkrachtig, dit wil zeggen dat ze in staat is om het hoofd te bieden aan onverwachte problemen (door te steunen op de expertise van personen). NIRAS wil beide aspecten ontplooien.

Opdat de rechtstreekse exploitant zich vertrouwd kan maken met de installatie en eventuele problemen kan identificeren, wordt hij nauw betrokken bij de bouw, oplevering en inbedrijfstelling.



Dessel


3.3.4.2 Kwaliteitsbeheer

Het kwaliteitsbeheer beïnvloedt indirect de veiligheid.

Als een beheersysteem dat gebaseerd is op kwaliteitsbeheerprincipes, moet het IMS een dynamisch systeem zijn dat gericht is op continue kwaliteitsverbetering (in ruime zin, dit wil zeggen het voldoen aan de eisen van de stakeholders), en dus op een continue verbetering van het systeem en zijn doeltreffendheid in het bereiken van de doelstellingen.

Dat verplicht tot gegronde systematische benaderingen, bijvoorbeeld via de paradigma’s voor verbetering door doelstellingen, kwantitatieve en kwalitatieve evaluatielussen op procesniveau of op een holistisch niveau.

Dat streven naar kwaliteitsverbetering vergt ook van de organisatie een grondige kennis van de ondersteunende processen, met identificatie van de risico’s en de aard ervan. Dit geldt in het bijzonder voor de kennis van de specifieke technische kwaliteitskenmerken van de cAt-bergingsinstallatie, waarvan de meeste bouwprocessen voor SSC (Structuren, Systemen en Componenten) van het type ‘speciaal proces’ zijn en/of afkomstig uit onderaanneming. Vandaar dat het uiterst belangrijk is dat deze onderaanneming zodanig wordt beheerd dat alle partijen goed op de hoogte zijn van de eisen die door de anderen moeten worden nageleefd. Overigens is er voor het beheer van activiteiten die kritiek zijn voor de kwaliteit of de veiligheid nood aan planning en controle.

3.3.4.3 Waarden

Vanuit haar opdracht moet NIRAS transparant zijn in haar daden en beslissingen, waarbij de principes van openbaarmaking van de daden en traceerbaarheid van de beslissingen worden toegepast.

Overigens is het omwille van de uitsluiting van belangenconflicten in de organisatie noodzakelijk dat de uitvoerder van een product onafhankelijk is van degene die de kwaliteit ervan controleert.

3.3.4.4 Middelen

NIRAS identificeert en voorziet in de noodzakelijke middelen voor de uitvoering van haar activiteiten. Dit gebeurt in overeenstemming met de middelen die haar ter beschikking zijn gesteld in de wetgeving en de reglementen die haar opdracht als afvalbeheerder vastleggen (zie § 3.2.1).

NIRAS bezorgt de lokale exploitant, NIRAS-Site Dessel, de nodige middelen op het gebied van geldmiddelen, infrastructuur en personeel (zie § 3.3.3.4).

De kwalificatie van het personeel, het beheer van de documentatie en het beheer van kennis worden behandeld in §§ 3.4.1, 3.4.7, 3.4.8, 3.4.3, 3.8.13.3 (+ bijlage 3.10.3).

3.3.4.5 Meting, evaluatie en verbetering

De basis van de meting, de evaluatie en de continue verbetering worden beschreven in de 3.4.1, 3.3.4.1, 3.3.4.2, 3.8.9 (Proces ‘Performance managemement-Performantiebeheer’), 3.8.12 (coördinerende organen).



Dessel


3.4 Processen

3.4.1 Generieke processen en activiteiten in verband met de berging

Hierna wordt overeengekomen dat de term ‘veiligheid van de bergingsinstallatie’ zowel de radiologische als de conventionele veiligheid, de fysieke beveiliging en de bescherming van het milieu omvat.

De volledige ontwikkeling van processen in verband met de berging wordt uiteengezet in specifieke documenten, die ten laatste klaar moeten zijn bij de oplevering van de bergingsinstallatie.

Meer bepaald de rol van NIRAS als enige eindverantwoordelijke voor de samenstelling van de bronterm, met het oog op de langetermijnveiligheid van de berging, zal het voorwerp zijn van een gedetailleerde beschrijving (handleiding) in een apart document: ‘Handleiding voor de samenstelling en de opbouw van de bronterm (technische en administratieve bepaling)’.

Dit document zal onder meer de volgende elementen bevatten:

de verantwoordelijkheid van NIRAS met betrekking tot de samenstelling en de opbouw van de bronterm, rekening houdend met de exploitatievoorwaarden van de bergingsinstallatie;

de rol van het acceptatiesysteem van NIRAS met betrekking tot de productie van de monolieten (bv. erkenning van IPM, ACRIA Berging);

de rol en verantwoordelijkheid van de betrokken nucleaire exploitanten bij de uit te voeren activiteiten en handelingen in het kader van de eindconditionering voor berging;

de verschillende acceptatiestappen, met inbegrip van de acceptatie vóór en na de eind-conditionering voor berging;

de uitvoering van bijkomende controles.

Hierna worden de essentiële aspecten kort uiteengezet, met nadruk op de aspecten die al worden toegepast bij de voorbereiding van de vergunningen en/of bij de activiteiten voor de bouw en de inbedrijfstelling. De beschrijving wordt aangevuld met de aspecten in verband met de exploitatie, ter voorbereiding van het bevestigingsbesluit.

Het IMS, zoals bepaald in het kader van de berging, maakt gebruik van processen die specifiek ontworpen zijn voor de realisatie van de berging en van een aantal generieke processen, dit wil zeggen standaard volgens GS-R-3 of al bij NIRAS aanwezig via het TQM-systeem.

Deze generieke processen, ‘generieke processen in verband met de berging’ genoemd, worden geïmplementeerd door NIRAS in haar geheel, maar ook aangepast door NIRAS-Site Dessel voor de exploitatie van de bergingsinstallatie voor categorie A.

De specifiek ontworpen processen zijn, naargelang van de behoeften, omschreven in de paragrafen over de organisatiestructuur tijdens de verschillende fasen van de ontwikkeling van de berging.



Dessel


In al deze processen onderscheidt men de volgende rollen:

A (ACCOUNTABLE) Eigenaar, enige verantwoordelijke voor het resultaat van het proces/subproces/activiteit.

R (RESPONSIBLE) Verantwoordelijk voor de uitvoering van de activiteit (kan deel van een team zijn).

C (CONSULTED) Geraadpleegd tijdens de uitvoering van de activiteit.

I (INFORMED) Wordt op de hoogte gebracht van het resultaat van de activiteit.

De eigenaar (ACCOUNTABLE) van deze processen behoort ofwel tot NIRAS-Site Dessel ofwel tot andere entiteiten binnen NIRAS.

De tabel hieronder geeft een opsomming van de beschouwde processen, met hun referenties zoals ze worden vermeld in dit hoofdstuk of in de beschrijving van het hele IMS van NIRAS, wanneer dit volledig operationeel zal zijn (zie § 3.1.1), en met het verantwoordelijkheidsniveau van de uitvoering ervan op het niveau van heel NIRAS of van het cAt-project of van NIRAS-Site Dessel.

Sommige van deze processen kunnen tijdens de verdere ontwikkeling van het globale IMS van NIRAS wijzigen (andere namen, ontbinding in subprocessen, …).

Table 3 - 1: Beschouwde processen

NR Proces (P)/Activiteit (A) Ref. NIRAS

NIRAS- berging siteDessel

1.

Hoofdproces van NIRAS (P)

Keten van het afvalbeheer vanaf de productie van het afval tot aan de eindberging inbegrepen processen in verband met de acceptatiesysteem (ACCEPTATIE, ERKENNING, ACRIA, …)

IMS NIRAS

A R

2. Andere hoofdprocessen van NIRAS (P) - Bv Inventaris IMS NIRAS

A R

3.

Beheer van het IMS (P)

Beheer van het IMS als systeem, met zijn specifieke processen, doelstellingen, documentatie en evaluatielussen (bijvoorbeeld via interne en externe audits). Meer specifiek stelt het proces documenten op en houdt deze bij, met identificatie van de eenheden of individuen die diverse rollen vervullen in de processen van het IMS. Het integreert en ontwikkelt het TQM-beheer van NIRAS.

IMS NIRAS

A R



Dessel




4.

Stakeholders Relationship Management (P)

Dit proces is een uitbreiding van het proces ‘Customer Relationship Management’ van systemen gebaseerd op ISO 9001.

Dit is het sleutelproces om het geïntegreerde karakter van het IMS te beheren. Het beheert de (belangrijke) relaties met de stakeholders. Hiertoe inventariseert het alle eisen van de organisatie en structureert deze volgens hun oorsprong (dit wil zeggen volgens stakeholder); het beheert de interfaces en verenigbaarheid van de eisen.

Het proces wordt opgesplitst in verschillende specifieke processen om de relaties met de verschillende stakeholders (bijvoorbeeld FANC, voogdijoverheid van NIRAS, afvalproducenten, …) te beheren. De verschillende specifieke processen zijn dan weer onderling verbonden door een structuur zodat de samenhang en de conflicten tussen de verschillende eisen kunnen worden beheerd.

IMS NIRAS

A R

5.

Beheer van Kennis (P)

Dit proces betreft het behoud van de kennis en expertise gedurende alle activiteiten van NIRAS (in het bijzonder tijdens de realisatie van de cAt-berging), maar ook op lange termijn, voor de toekomstige generaties.

3.4.5 A R

6.

Beheer van informatie (inclusief Documenten en Opnames)(A)

Algemeen proces voor elk beheersysteem(cf. GS-R3).

3.4.3 A R

7. Aankoopbeheer (P)

Essentieel proces om de kwaliteit van de input door derden te verzekeren.

3.4.4 A R

8. Projectbeheer (P)

Generiek standaard kaderproces gebruikt voor specifieke activiteiten (cAt).

3.4.2 A R

9.

Performantiebeheer (P)

Proces voor de beoordeling van de processen van het systeem in het algemeen, ook op het vlak van veiligheid en kwaliteit.

3.8.9 A R

10. Middelenbeheer (P)

Dit omvat onder andere de personeels- en infrastructuurmiddelen en de financiële middelen.

3.8.10 A R

11. Diverse ondersteunende processen (P)

Dit omvat de administratieve ondersteuning, met inbegrip van IT en financiën.

IMS NIRAS /3.8.10r

A R



Dessel




12. Processen die specifiek werden ontwikkeld voor het cAt-project 3.6/3.7 A R

13. Processen die specifiek werden ontwikkeld voor NIRAS-Site Dessel 3.8.13 R A

Hierna worden de generieke processen van het IMS besproken. Andere processen, die meer specifiek opgericht werden voor de bouw, de inbedrijfstelling en de exploitatie van de bergingsinstallatie, worden besproken in respectievelijk § 3.6, § 3.7 en § 3.8.

3.4.2 Beheer van projecten

Het projectbeheerproces is een proces dat van toepassing is op elk projecttype.

Het wordt gekenmerkt door een aantal fasen die ervoor moeten zorgen dat de projectspecificaties, de vereiste middelen, de uitvoering van de activiteiten, de uiteindelijke kwaliteit van het te leveren resultaat en de algemene doeltreffendheid van het proces goed gekend zijn. Deze worden samengevat in een PQP (Project Quality Plan) met, onder meer, het precieze doel en de precieze specificaties van het project, de organisatie ervan, alsook de middelen, controles en evaluaties van het project (gebruikt voor continue verbetering).

Voorbeelden of richtlijnen voor de ontwikkeling van een PQP en projectevaluaties worden bezorgd aan het betrokken personeel en zijn gebaseerd op gekende standaarden (bijv. ISO 10005).

Het projectbeheerproces wordt gebruikt telkens wanneer een stakeholder vraagt om een specifiek product (materiaal, dienst, wijzigingen in het systeem of in de organisatie, ...).

De uitgebreidheid van het PQP is evenredig met het belang van het project (middelen, veiligheid, …).

Het projectbeheerproces kan ook worden gebruikt voor terugkerende activiteiten of voor delen van processen. In dat geval zijn de specificaties van het product eens en voorgoed gekend als het doel van de activiteit of van het deel van het proces en is het PQP een standaard kwaliteitsplan voor de activiteit.



Dessel


3.4.3 Beheer van veiligheidsdocumenten en kwaliteitsopnames

3.4.3.1 Algemeen

Documentbeheer, inclusief kwaliteitsopnamebeheer, is een onderdeel van het TQM-systeem van NIRAS, dat opgenomen is in het algemene IMS van NIRAS. Het wordt in het proces ‘Beheer van informatie’ behandeld.

Het is een overkoepelende procedure, die verschillende documenten specificeert volgens hun oorsprong, extern/intern/QA …, hun verband met een project, hun karakter ‘registratie’, en vermeldt waar en hoe deze documenten worden beheerd.

Overigens bevat elk proces (eventueel via specifieke procedures) een identificatie van de documenten die er betrekking op hebben, waaronder de registraties, en geeft het aan door wie en hoe ze worden beheerd. Deze informatie is een output van het betrokken proces.

De documentatie van het cAt-project wordt opgenomen in dit systeem, met aanpassingen. Het beheer ervan is geregeld door procedures.

De fysieke duurzaamheid van de documentatie wordt algemeen besproken in § 3.8.6.2.

Hierna wordt het bijzonder geval van de structuur en omvang van de documenten in verband met de veiligheid behandeld.

3.4.3.2 Structuur van de documentatie voor de berging

Men onderscheidt (op niet-exhaustieve wijze) volgende klassen van documenten:



Dessel


Table 3 - 2: Structuur van de documentatie voor de berging

NR Klasse van documenten Beschrijving

A.

Documenten die het referentiesysteem van

het ontwerp van de bergingsinstallatie

definiëren

Deze klasse omvat een beschrijving van het ontwerp en de rechtvaardiging ervan (inzake afvalbeheer en veiligheid). Hieruit worden de specificaties voor de bouw van de voorzieningen voor de bergingsinstallatie afgeleid. Deze klasse omvat ook de documentatie van de R&D-programma’s en -resultaten die het ontwerp ondersteunen. Deze klasse varieert dynamisch in de tijd, naarmate het ontwerp vordert.

B.

Documenten over de bouw, conformiteits-

testen en inbedrijfstelling

Deze klasse omvat de programma's, principeprocedures en specifieke procedures van de conformiteitstesten, evenals de testverslagen en de pv’s van aanvaarding van de testen medeondertekend door de betrokken partijen (waaronder NIRAS-Site Dessel). Het gaat om beschrijvende of rechtvaardigende documenten en registraties van de kwaliteit (in ruime zin).

De klasse omvat ook de dossiers van de constructeurs en de AS BUILT-documenten.

C.Documenten over de

exploitatie van de bergingsinstallatie

Deze klasse omvat, naast de exploitatiehandleiding, ook de documenten die de implementatieprocessen beschrijven van de elementen die tijdens de exploitatie worden gebouwd of geproduceerd (waaronder de monolieten): de procedures of verslagen voor de testen of de conformiteitscontroles (waaronder die voor het afval), de periodieke proeven van de uitrustingen, de controle- en monitoringresultaten en de evaluaties of eventueel ondernomen acties op basis van de resultaten ervan, de registraties van de beslissingen die een invloed hebben op de veiligheid en kwaliteit van het afval. De klasse betreft alle fasen van de exploitatie van de bergingsinstallatie.

D.Documenten over de kwalificatie van het

personeel

Deze klasse omvat de rollen, de bijbehorende kwalificaties, de programma's voor vereiste voorkennis, ervaring, opleiding en herscholing, de verificatie van de vaardigheden en de registratie van deze activiteiten.

Tijdens de exploitatie is NIRAS-Site Dessel verantwoordelijk voor het bijhouden van de bewijzen van de competenties van de medewerkers. Deze bewijzen worden opgesteld op een manier die in verhouding staat tot het belang van de competentie voor de exploitatie, en vooral voor de veiligheid.

E.Documenten die niet in verband staan met de

veiligheid/kwaliteit

Deze klasse omvat de administratieve documenten die geen verband houden met de betrouwbaarheid, veiligheid of kwaliteit van het afval.



Dessel


3.4.3.3 Veiligheidsrapport & essentiële ondersteunende documenten

Table 3 - 3: Veiligheidsrapport en essentiële ondersteunende documenten

NR Issue Beschrijving

A. Hiërarchie van de veiligheidsgebonden

documenten

Er bestaan twee niveaus van de veiligheidsgebonden documenten:

Essentiële documenten (zeer fundamentele documenten): veiligheidsrapport (VR), methodologische documenten, essentiële aannamen en modellering.

Ze vergen een voorafgaande toestemming van het FANC en zijn geidentificeerd.

Niet essentiële ondersteunende documenten: wetenschappelijke feiten of wetten, toepassingen van methodologiën, procedures, aanpassingen van methodologische documenten, …

De aanpassingen ervan worden pas na wijziging aan het FANC bezorgd.

B. Veiligheidsrapport (VR) Het VR, dat de veiligheid van de installatie staaft met alle nodige elementen (argumenten, berekeningen, documenten, …) en ter ondersteuning dient bij de vergunningsaanvragen, is het sleuteldocument van hoger niveau dat de veiligheid van de installatie behandelt.

Om dit bewijsmateriaal toegankelijk te maken, is het VR synthetisch. Dientengevolge steunt het op ‘ondersteunende documenten’, geproduceerd door NIRAS, die bepaalde aspecten van de ondersteuning van de veiligheid uitvoeriger behandelen. Het VR maakt ook gebruik van duurzame documenten, die objectieve elementen bevatten en onafhankelijk zijn van het specifieke geval van de betreffende installatie. Dit zijn de ‘referentiedocumenten’.

Tussen beide soorten documenten wordt een onderscheid gemaakt in de documenten die worden geciteerd in het VR.

De in het veiligheidsrapport vermelde versie van de referenties en ondersteunende documenten wordt op elk ogenblik ter beschikking gehouden van de veiligheidsoverheid en kan dus worden geconsulteerd door de veiligheidsoverheid indien zij dit nodig acht in het kader van haar werkzaamheden.

3.4.3.4 Documentatie van referentieontwerp en wijzigingen

De documentatie van het precieze ontwerp waarop de veiligheidsevaluaties uitgevoerd worden, is belangrijk om de traceerbaarheid van de evaluaties te behouden. Daarom is deze documentatie veiligheidsgebonden.

Bij voorstellen tot wijziging van het ontwerp is het belangrijk dat op correcte wijze rekening wordt gehouden met de veiligheidsaspecten, inclusief de noodzaak van eventuele revisies van de veiligheidsevaluaties. Dit vereist een proces van gecontroleerde wijzigingen aan het ontwerp (binnen het cAt-project wordt hiertoe de procedure [R3-12] gevolgd).

In de documentatie van de veiligheidsevaluaties dient steeds verwezen te worden naar de documentatie van het ontwerp waarop men zich gebaseerd heeft. Bij voorstellen tot wijziging van het ontwerp kan men tot de vaststelling komen dat deze wijziging geen invloed heeft op de bestaande veiligheidsevaluaties en dat deze evaluaties dus niet moeten worden aangepast. In dat geval verwijzen sommige figuren en referenties in de documentatie van de veiligheidsevaluaties nog steeds naar de vroegere versie van de documentatie van het ontwerp. Zolang sommige veiligheidsevaluaties zich op een bepaalde versie van het ontwerp baseren,



Dessel


blijft de documentatie van die versie van het ontwerp deel uitmaken van de veiligheidsgebonden documentatie. In dat geval krijgt deze documentatie een stempel ‘historische versie’ mee, om duidelijk te maken dat de referentieversie van het ontwerp een nieuwe versie is.

3.4.4 Beheer van aankoop

Dit proces is een aanpassing van het huidige TQM-proces, dat geïntegreerd is in het IMS, voor onderwerpen in verband met de cAt-berging.

Het proces betreft de voorraden die essentieel zijn voor de veiligheid en algemene kwaliteit van de bergingsinstallatie. Het gaat om materieel, materialen, diensten, gehuurd personeel en onderaannemers. De bijbehorende leveranciers zijn cruciale leveranciers, die gecertificeerd moeten zijn. Ook hier komen de IDPBW en de DFC (in geval van nucleaire veiligheidsgebonden aankoop) tussenbeide.

In dit proces bezorgt de eenheid van NIRAS die verantwoordelijk is voor een bepaalde activiteit (cAt-project, NIRAS-Site Dessel, ...) de aankoopdienst alle toepasselijke eisen om te voldoen aan de eisen van de bergingsinstallatie (eisen in verband met vergunningen en afvalbeheer). Het proces houdt ook in dat de leverancier zijn bekwaamheid moet kunnen aantonen.

De eisen vormen de input voor het algemene aankoopproces van NIRAS onder verantwoordelijkheid van de NIRAS-aankoopadministratie, die bij mogelijk tegenstrijdige eisen coördineert met de verantwoordelijke eenheid. De bijbehorende beslissingen worden gedocumenteerd en geregistreerd.

De beschouwde leveranciers zijn onderworpen aan de principes vermeld in § 3.3.4.2, indien van toepassing.

3.4.5 Beheer van kennis

Dit proces is algemeen voor alle activiteiten van NIRAS. Hier wordt de specifieke toepassing ervan voor de berging van het categorie A afval besproken.

In het kader van de berging van het categorie A afval heeft het proces twee doelstellingen die hierna verder worden toegelicht.

3.4.5.1 Zorgen voor aangepaste expertise voor de verdere realisatie van de bergingsinstallatie

Dat omvat de ontwikkeling, het behoud en de registratie van de kennis en expertise die ervoor moeten zorgen dat de installaties veilig worden gerealiseerd gedurende alle bouwen exploitatiefasen van de bergingsinstallatie en tijdens de uitvoering van de opdrachten van NIRAS.



Dessel


Dit betekent het volgende:

de duurzame expertise voor de verdere vestiging van de installatie is verzekerd. ‘Duurzaam’ betekent hier een erg lange tijdsperiode, en dat is een uitdaging;

het beheer van expertise uit de delen § 3.4.6 en § 3.8.13.3 (0) is effectief;

de informatieset voor de toekomstige generaties is gekend en wordt gedeeld binnen NIRAS (met inbegrip van NIRAS-Site Dessel).

Het proces maakt gebruik van de volgende bronnen voor de ontwikkeling van kennis. Elke bron wordt in een apart (sub)proces behandeld.



Dessel


Table 3 - 4: Ontwikkeling, behoud en registratie van de kennis en expertise

NR Bronnen Beschrijving

A. Kennisdocumentatie en -beheer

Deze activiteit omvat, zowel op korte als op lange termijn, het registreren en bewaren van alle gegevens in verband met de berging, in het bijzonder (zie § 3.4.3.2):

nuttige informatie over het afval en de historiek ervan;

gegevens over het referentiesysteem van het ontwerp en de veiligheid van de installaties;

informatie over de processen en het evaluatiekader van de veiligheid van de installaties;

informatie over de historiek van de bouw en exploitatie van de installaties.

B. Organisatie van de ontwikkeling van

expertise en kennis

Organisatie van de expertise en kennis die nodig zijn voor de diverse rollen van het personeel, via opleiding, herscholing, coaching of deelname aan externe activiteiten, volgens specifiek, voor elk rol op voorhand bepaalde programma's en een vastgelegde periodiciteit (zie § 3.4.6).

C. OEF (Operating ExperienceFeedback)

De interne of externe (internationale gegevens) OEF bij NIRAS.

De activiteit bestaat uit het onderzoeken van de beschikbare informatie over ervaringen met de betreffende installatie of met soortgelijke installaties of delen van installaties, om na te gaan of ze kunnen worden toegepast op de huidige installaties en om eventuele acties tot verbetering van de installaties te bepalen.

OEF kan plaatsvinden op elk niveau (met nadruk op de installatie als geheel), maar ook op erg specifieke technische of engineeringniveaus (voor sommige technologieën).

De organisatie van de OEF is geregeld door procedures.

D. RD&D NIRAS heeft RD&D-activiteiten nodig, zodat ze kan beschikken over de nodige kennis om het afval veilig te beheren. Onder dit veilig afvalbeheer valt ook het ontwerp en de realisatie van installaties voor definitieve berging. Alle RD&D-activiteiten worden beheerd op het niveau van NIRAS.

De resultaten van de programma’s worden binnen de organisatie verspreid onder iedereen die geacht wordt ze nodig te hebben.

Voor de cAt-berging:

Dankzij de gecentraliseerde RD&D-activiteiten op het niveau van NIRAS kan NIRAS het specifieke beheer van de installaties en de bijbehorende activiteiten verbeteren en ondersteuning bieden bij eventuele wijzigingen en periodieke veiligheidsherzieningen.

De RD&D-aspecten van het cAt-project, die rechtstreeks nodig zijn voor de vergunningsaanvraag en tijdens de behandeling van de vergunningsaanvraag, worden beheerd door het cAt-project ‘ontwerpfase’.

Na uitreiking van de vergunningen worden de RD&D-ontwikkelingen die nodig zijn voor de operationele activiteiten en die nog geen deel uitmaken van de RD&D op het niveau van NIRAS, door NIRAS-Site Dessel voorgesteld aan de directie van NIRAS.



Dessel


3.4.5.2 Informatieoverdracht aan toekomstige generaties

Informatieoverdracht vloeit voort uit de fundamentele vereiste voor de berging dat toekomstige generaties met kennis van zaken beslissingen kunnen nemen over de sluiting en controle van de installatie.

Dit betekent dat deze generaties moeten kunnen beschikken over de nodige kennis en expertise, en ook over alle informatie over de kenmerken van de installatie.

Dientengevolge moeten de documentklassen, vermeld in § 3.4.3., niet alleen worden bewaard, maar moet ook de historiek van de ontwikkeling ervan worden bijgehouden.

Om de relevante informatie op de meest doelgerichte wijze door te geven, worden alle documenten die relevant zijn voor de toekomst geïdentificeerd en worden samenvattende documenten of richtlijnen opgesteld naarmate de documentatie wordt opgesteld.

Dit betekent:

1) dat een deugdelijke, duurzame documentatie over het ontwerpconcept en de voorzieningen moet worden voorbereid, voortdurend bijgewerkt met wijzigingen, OEF, RD&D en periodieke globale herzieningen (die worden bewaard in geval van een enkelvoodige ramp);

2) dat informatie moet worden opgenomen over het gedrag en de prestaties van de installatie op lange termijn;

3) dat de informatiedragers berekend moeten zijn op toekomstige veranderingen in technologische en communicatie-instrumenten (talen, ...). Bijgevolg moet de situatie periodiek worden geëvalueerd, eventueel ter gelegenheid van de PSR (Periodic Safety review) of wanneer technologische veranderingen nodig worden geacht.

4) dat de informatie een lokale ramp (brand, overstroming, …) moet kunnen overleven. In de praktijk betekent dit dat de informatie moet wordt opgeslagen op twee verschillende, van elkaar verwijderde, plaatsen en behoorlijk beschermd moet worden.

Bovendien wil NIRAS samenvattende documentatie over de cAt-berging beschikbaar stellen op een aantal andere plaatsen, voor verspreiding of voor lokaal gebruik.



Dessel


3.4.6 Beheer van expertise en personeelsmiddelen

3.4.6.1 Algemeen

Het personeel dat voor het cAt-project of de bergingsoperatie werkt, bestaat uit mensen die op de loonlijst van NIRAS staan en uit mensen die deel uitmaken van derden organisaties, zoals bijvoorbeeld Belgoprocess.

In het cAt-project kunnen ook mensen worden ingezet die tijdelijk werden aangeworven of die gedetacheerd zijn voor hun competente bijdrage aan een specifiek project. Voor NIRAS-Site Dessel zou deze situatie een uitzondering moeten zijn. Alle belangrijke leidende rollen van het IMS worden vervuld door personeel dat rechtstreeks op de loonlijst van NIRAS staat.

Het volgende geldt voor alle voorgaande personeelscategorieën en zal worden opgenomen in het proces voor Competency Management van NIRAS.

3.4.6.2 Kwalificatie en opleiding van het personeel (in verband met de berging)

Dit deel behandelt de eisen die worden gesteld aan personeel dat betrokken is bij de realisatievan de cAt-berging, aansluitend op de verantwoordelijkheden van datzelfde personeel op het vlak van de veiligheid.

NIRAS en in het bijzonder NIRAS-Site Dessel kunnen, in het algemene kader van het personeelsbeheer, ook andere vaardigheidseisen voor het personeel stellen, die geen verband houden met de veiligheid.

Merk op dat de vereiste kwalificatie van het personeel losstaat van het statuut van het personeel.

De algemeen gevolgde benadering wordt beschreven in het subproces ‘Organisatie van de ontwikkeling van expertise en kennis’ in § 3.4.6.

De belangrijkste stappen zijn de volgende:

1) het opstellen van een lijst van de belangrijke veiligheidsrollen met de vaardigheidseisen;

2) op basis van de inhoud van een rol, het bepalen van de vereiste kwalificaties (achtergrond, ervaring, vaardigheid, opleiding of bijscholing). Hieruit volgt dan:

i) de vereiste voorkennis; ii) de achtergrond; iii) de ervaring; iv) de basisopleidingen en herscholingsprogramma’s; v) de modaliteiten voor de opleidingen; vi) de evaluatie van de effectieve vaardigheden van het personeel (met

inbegrip van ingehuurd personeel of contractanten); vii) de evaluatie van de opleidingsprogramma’s aan de hand van de opgedane

ervaring.



Dessel


3.4.6.3 Activiteiten die bijdragen tot een verhoging van de kwalificaties van het personeel

De kwalificaties van het personeel en van de organisatie als geheel worden verhoogd door de activiteiten toegelicht in § 3.4.5.1. Dit kan gebeuren op elk niveau (met nadruk op de installatie in haar geheel), maar ook op erg specifieke technische of engineeringniveaus (voor sommige technologieën). Bovendien worden, zoals hierboven vermeld, de resultaten van RD&D binnen de organisatie verspreid onder de personen die geacht worden ze nodig te hebben.

NIRAS, voor het project cAt, en NIRAS-Site Dessel in samenwerking met HRM, voor de exploitatie van de bergingsinstallatie, zetten een jaarlijks opleidingsprogramma op voor het personeel dat actief is op de site. Dit programma is aangepast aan en evenredig met de huidige rol van elk personeelslid. Het is in gelijke mate bedoeld voor het personeel op de loonlijst van NIRAS en het personeel dat gedetacheerd is van andere bedrijven. Voor NIRAS-Site Dessel wordt het programma goedgekeurd en opgevolgd door het PORC.

3.4.6.4 Support en Engineering

Met het oog op een algemeen behoud van haar expertise is NIRAS van plan om, binnen de organisatie zelf of via derde organisaties, te beschikken over een aangepaste Support en Engineering, bestaande uit personeel dat beschikt over de vereiste vaardigheden en kwalificaties.

Een inventaris van de benodigde soorten expertise en hun mogelijke bronnen wordt opgesteld en periodiek bijgewerkt in samenwerking met HRM. Voorzieningen worden getroffen om de beschikbaarheid van deze bronnen te verzekeren.

Het project cAt in elke fase en NIRAS-Site Dessel kunnen zoveel als nodig is een beroep doen op deze expertise. Bij het opstellen van voornoemde inventaris wordt rekening gehouden met hun behoeften.

3.4.6.5 Registratie van de vaardigheden

NIRAS is verantwoordelijk voor het bijhouden van de bewijzen van de competentie van de personeelsleden die een essentiële rol spelen op veiligheidsvlak. Deze bewijzen worden opgesteld op een manier die in verhouding staat tot het cruciale karakter van de beschouwde vaardigheid voor de exploitatie, en vooral voor de veiligheid. Dit wordt centraal beheert, maar zal altijd beschikbaar zijn bij NIRAS-site Dessel.



Dessel


3.4.7 Gebruik van uitvoeringsprocedures voor het cAt-project

Dit past binnen het algemene beleid van procedureontwikkeling door NIRAS, maar betreft hier de specifieke procedures die worden ontwikkeld ten behoeve van de cAt-berging (cAt-project en NIRAS-Site Dessel).

Table 3 - 5: Specifieke procedures ten behoeve van de cAt-berging

NR Issue Description

A. Behoefte aan procedures

Voor kwaliteitsnormen zijn slechts een beperkt aantal procedures nodig (bijvoorbeeld voor het definiëren en valideren van processen).

Andere procedures worden al dan niet geïmplementeerd naargelang van de behoeften en vaardigheden van de organisatie.

Voor de cAt-berging gelden de volgende (niet-beperkende) richtlijnen om te beslissen om een procedure te gebruiken:

het cruciale karakter van de procedure of van sommige stappen daarvan voor de algemene kwaliteit en prestatie van het systeem;

het feit dat een bouw- of exploitatieproces een speciaal proces is dat belangrijk is voor de veiligheid (of een proces dat geen verband houdt met de veiligheid maar wordt beschouwd als essentieel voor de opdracht van NIRAS);

indien voorzorgsmaatregelen nodig zijn om nadelige gevolgen voor de veiligheid, het milieu, de gezondheid van de werknemers of het publiek te vermijden;

indien checklists essentieel zijn voor een correcte realisatie van de doelstelling van de procedure;

indien de kwaliteit van de bijbehorende activiteit niet alleen kan berusten op de expertise van het personeel.

B. Voorbereiding van procedures

Alle procedures in verband met de veiligheid worden voorbereid en toegepast volgens onderstaande principes:

ze worden voorbereid door bevoegde personen die hiervoor de toelating hebben (normaal personen uit de eenheid die de procedure zal toepassen);

ze worden gecontroleerd en goedgekeurd door de bevoegde hiërarchie;

ze worden, indien vereist door de regelgeving, goedgekeurd door de DFC (en/of de IDPBW);

ze worden gebruikt door personen met geschikte competenties en vaardigheden;

ze worden gevalideerd voor het eerste gebruik, indien mogelijk in een niet radioactieve omgeving;

ze moeten klaar zijn voor het eerste gebruik.



Dessel


NR Issue Description

C. Categorieën van procedures

De procedurecategorieën zijn de volgende:

administratieve procedures (permanente regels, verantwoordelijkheden, behandeling van rapporten, tijdelijke instructies en procedures, werktoelatingen (onderhoud, testen, ... );

bouw en inbedrijfstelling (proceures bezorgd door het cAt-project);

exploitatie;

onderhoud;

monitoring;

veiligheid, milieu en beveiliging;

stralingsbescherming;

kritieke situaties en noodplan.

De eigenlijke set procedures is een onderdeel van de Operating Manual.



Dessel


3.5 Organisatiestructuur tijdens de voorbereiding van

vergunningen

3.5.1 Rol en verantwoordelijkheden

De technische voorbereiding en het ontwerp van de berging is een specifiek project en werd uitgevoerd door het cAt-project binnen het bestaande TQM-systeem van NIRAS.

Meer details worden in hoofdstuk 2 [HS-2] gegeven.

3.5.2 Kwaliteitszorg

Bij het ontwerp van de berging en zijn veiligheidsevaluatie werden het ISO 9001:2008-gecertificeerde TQM-systeem van NIRAS, de algemene veiligheidsaanpak en de veiligheidsstrategie vastgelegd binnen het cAt-project (zie Hoofdstuk 2 [HS-2]) en werd het kwaliteitshandboek van het cAt-project [R3-11] gevolgd. Daarenboven werden de nodige interne verificaties en afspraken qua planning/beheer, al dan niet binnen een formeel kwaliteitssysteem, vereist in de contracten (bestekken samen met goedgekeurde offertes) voor alle contractanten van NIRAS. De belangrijkste contractanten op wie een beroep gedaan werd voor het voorliggend ontwerp en de evaluatie van de veiligheid, het SCK•CEN, Tractebel,Belgoprocess en Galson Sciences Ltd., beschikken over een formeel ISO 9001-gecertificeerd kwaliteitssysteem dat van toepassing is op deze taken. Hoofdstuk 1 [HS-1], §1.7.1 bevat een lijst van de nationale en internationale experts die tijdens het ontwerp en de veiligheidsstudies van de cAt-berging een bijdrage hebben geleverd.

Teneinde de verschillende vereisten in verband met het ontwerp en de veiligheid van het ontwerp grondig te begrijpen en correct te beheren, werden de multidisciplinaire overlegorganen ‘engineering’ en ‘interactie ontwerpveiligheid’ gecreëerd binnen het cAt-project en werd een formele procedure voor ontwerpwijzigingen vastgelegd [R3-12].

De werkzaamheden werden beheerd aan de hand van contractuele documenten (bestekken, taakfiches) en werkplannen [R3-13], [R3-14], [R3-15], [R3-16]. Hierin werd speciale aandacht besteed aan de onafhankelijke verificatie door NIRAS en/of onafhankelijke contractanten alvorens studies op het niveau van het cAt-project goed te keuren.

De rapportering in het kader van de vergunningsaanvraag werd uitgevoerd conform een project quality plan [R3-17].

Toekomstige studies qua ontwerp van de berging en evaluatie van de veiligheid en toekomstige eventuele aanvragen tot wijziging van vergunningen/nieuwe vergunningen zullen op analoge wijze behandeld worden door NIRAS.

3.5.3 Specificaties van de berging

Op basis van het ontwerp van de berging wordt een stelsel van gedetailleerde (operationele en veiligheidsgebonden) specificaties opgesteld, die tijdens de bouw, de inbedrijfstelling en de



Dessel


exploitatie gebruikt zullen worden. De opstelling van deze specificaties wordt ook in het kader van het TQM van NIRAS voorbereid.

3.6 Organisatiestructuur tijdens de bouw

3.6.1 Algemene principes

De bouwfase heeft betrekking op volgende elementen van de bergingsinstallatie en -site: modules, administratief gebouw, transportvoorzieningen (trein, spoorlijn), monitoring- en alarmsystemen, noodstroomvoorziening, omheiningen, hijskranen, ...

De kwaliteitsbeheerprincipes voor producten die resulteren uit speciale processen worden beschreven in de delen 3.1.3, 3.3.3.2 en 3.3.4.2.

Deze fase is niet-nucleair, wat het volgende inhoudt:

de bouwwerken worden uitgevoerd door personeel dat niet beroepshalve wordt blootgesteld aan straling. Indien op de site bouwwerken worden uitgevoerd na het begin van de nucleaire exploitatie, zal men zich ervan moeten vergewissen dat het personeel niet op onredelijke wijze beroepshalve wordt blootgesteld aan straling;

het is mogelijk om meer rechtstreekse controles uit te voeren op het product, ook wanneer de belangrijkste kwaliteit van het product afhangt van een speciaal proces;

procedures kunnen worden gevalideerd voor testen, onderhoud en exploitatie zonder dat er radioactief materiaal aanwezig is.

De fase gaat voort na het begin van de exploitatie, met de bouw van de modules. De DFC zal erop toezien dat de bescherming van het personeel gewaarborgd is.



Dessel



Tijdens de bouw bestaan er twee grote partijen: de opdrachtgever en de opdrachtnemers.

De organisatie kan schematisch als volgt worden voorgesteld:

Figuur 3-0-4 - Werforganisatie

Aan de kant van de opdrachtgever zijn de partijen:

De aanbestedende overheid, in casu NIRAS. De aanbestedende overheid draagt de eindverantwoordelijkheid voor de goede organisatie en coördinatie van de uitvoering. Binnen de aanbestedende overheid zijn er diverse rollen:

► hiërarchie: waken over strategische keuzes, formeel goedkeuren beslissingen vanaf een bepaalde omvang;

► leidend ambtenaar: verantwoordelijke in eerste lijn voor de diverse (bouw)opdrachten;

► medewerkers van diverse disciplines die bijdragen tot een goed verloop van de bouw: engineering, (langetermijn)veiligheid, costing, planning, …

► NIRAS-Site Dessel werkt in deze fase mee, zodat ze een praktische kennis kan verwerven van de installatie en eventuele latere exploitatieproblemen kan identificeren.



Dessel


Veiligheidscoördinatie: verplichte functie in het kader van het KB van 25/01/2001 op de tijdelijke en mobiele werkplaatsen.

Studiebureau: een studiebureau zal tijdens de uitvoering van de opdrachten een belangrijke rol spelen om na te gaan of de werkwijzen, materialen, … die voorgesteld en aangewend worden door de diverse aannemers voldoen aan het uitgewerkte ontwerp.

Kwaliteitscontrole: een groep van controleurs uit verschillende disciplines (bijvoorbeeld beton, staalbouw, manutentiemiddelen, …) waarop een beroep kan worden gedaan om controles uit te voeren tijdens de uitvoering van de bouw.

Onafhankelijke technische controle: bureau dat erop toeziet dat de uitvoering geschiedt in overeenstemming met de geldende normen en regels van de kunst. Hoewel ze aangesteld zijn door de aanbestedende overheid, opereren de experts autonoom.

Werftoezicht: dagelijkse opvolging van de werf. De voornaamste taken zijn:

► een algemene controle dat de uitvoering geschiedt conform het bestek (indien niet wordt de aanbestedende overheid op de hoogte gebracht);

► opmeten en controleren van hoeveelheden, materiaalfiches, leveringsbonnen in het kader van vermoedelijke hoeveelheden nodig voor de vorderingsstaten.

Bovenvermelde taken, uitgezonderd die van de aanbestedende overheid, zullen worden uitgevoerd door externe dienstverleners, die hun controle onafhankelijk zullen uitvoeren. Deze zullen aangesteld worden via een overheidsopdracht, waarbij het mogelijk is dat eenzelfde dienstverlener verscheidene van bovenvermelde taken toegewezen krijgt.

3.6.3 Bouwwerkzaamheden

De bergingssite zal worden gebouwd door diverse opdrachtnemers. De diverse onderdelen kunnen worden uitgevoerd door verschillende aannemers.

3.6.4 Kwaliteitszorg

De diverse onderdelen worden uitgevoerd volgens een vast stramien. De voorwaarden van de opdracht, zowel administratief als technisch, zijn beschreven in het contract dat bestaat uit het bestek en de goedgekeurde offerte.

Bij aanvang van de opdracht is er steeds een studiefase waarin de aannemer de uitvoeringsplannen en -procedures in detail uitwerkt. Naast deze procedures en plannen worden materiaalfiches, rekennota's, proefverslagen en dergelijke voorgelegd. Al deze documenten worden ter goedkeuring aan de opdrachtgever voorgelegd.

Aan de hand van de goedgekeurde documenten kunnen de bouwactiviteiten worden uitgevoerd.

Tijdens de uitvoering wordt gecontroleerd of deze bouwactiviteiten conform de documenten uitgevoerd worden.



Dessel


Na de bouw, de inbedrijfstellingstesten en het opmaken van het bouwdossier (As Built-dossier) kan worden overgegaan tot de oplevering (Zie § 3.7).

Voor elk van bovenstaande elementen zal het bestek duidelijke holdpoints definiëren waarop een officiële goedkeuring (pv) van de opdrachtgever nodig is alvorens de aannemer in kwestie kan overgaan tot een volgende uitvoeringsfase.

De hierboven genoemde actoren bij de controle van de technische kwaliteit van de bouw komen tussenbeide volgens de volgende principes:

wanneer onafhankelijke organisaties de activiteiten van dienstverleners-onderaannemers controleren, kan het gebeuren dat minder belangrijke afwijkingen worden vastgesteld, gebaseerd op vooraf gedefinieerde criteria. Deze afwijkingen kunnen onmiddellijk worden gecorrigeerd;

indien de afwijkingen niet gering zijn, zullen ze worden beoordeeld door deskundigen van NIRAS die op de hoogte zijn van het basisontwerp van de berging (zie § 3.6.2 rol 1c), eventueel met de steun van externe deskundigen (bijvoorbeeld studiebureau, …). Nadat zij hun oordeel hebben gegeven, worden gepaste corrigerende acties bepaald;

elke afwijking wordt gedocumenteerd en geregistreerd. De registraties dienen als basis voor de bovenvermelde pv en voor de elementen van het dossier dat aan het FANC moet worden overhandigd voor de reglementaire oplevering.

De gegevens in verband met de controles en goedkeuringen (pv) worden overhandigd aan de Operational Start-up Group (OSG) met het oog op de inbedrijfstelling.



Dessel


3.7 Organisatiestructuur tijdens de inbedrijfstelling

3.7.1 Conformiteitsverificaties en inbedrijfstelling van de bergingsinstallatie

Op het einde van de bouwfase voert gekwalificeerd personeel een algemeen programma voor conformiteitsverificaties van de gebouwde producten en voorzieningen uit. Dat programma is opgesteld door het cAt-project en verenigbaar met het ontwerp en met de vergunning. Het programma omvat, in het bijzonder en volgens de mogelijkheden, testen van de werking en prestaties van de SSC (Structuren, Systemen en Componenten) en de voorzieningen of systemen die nodig zijn voor de exploitatie en veiligheid van de bergingsinstallatie en een algemene evaluatie van de afwijkingen van de bouw of de installatie.

Het programma wordt ontworpen en uitgevoerd door personeel dat het basisveiligheidsontwerp van de bergingsinstallatie kent, evenals de testtechnieken (zie § 3.6.2).

De uitvoering van dit programma dient als basis voor het dossier dat moet worden overhandigd aan het FANC met het oog op de reglementaire oplevering (ARBIS, art. 6.9).

Het programma en het dossier dat worden overhandigd aan het FANC met het oog op de reglementaire oplevering worden gecontroleerd door de DFC (zie § 3.8.4).


De rollen en verantwoordelijkheden tijdens de inbedrijfstelling worden uitgeoefend in het kader van de hierna omschreven Operational Start-up Group (OSG).

3.7.2.1 Operational Start-up Group (OSG)

Deze specifieke groep komt tussenbeide op bouwniveau en bij de conformiteitsverificaties bij de opstart.

Opdracht

Conformiteitsverificaties van de bouw en de SSC.Onderzoek van de bouwen controleverslagen en van de testen om te oordelen over de aanvaardbaarheid van de uitrustingen die werden geleverd voor de bergingsinstallatie:

► goedkeuring van de bouwprocessen en -procedures en van de conformiteitsverificatie, in het bijzonder van het principeprogramma van de testen;

► evaluatie van het verloop van de bouwprocessen en -procedures;

► onderzoek van alle afwijkingen en ondernomen acties;

► onderzoek van de test- of proefrapporten;

► opstelling van een pv met de beslissing om de proeven te aanvaarden en de producten op te leveren als conform, medeondertekend door alle betrokken partijen;



Dessel


► voorbereiding van het dossier bestemd voor het FANC met het oog op de reglementaire oplevering (ARBIS, art. 6.9).

Levensduur

Operationeel vanaf het begin van de constructiefase.

Verdwijnt op het einde van de inbedrijfstellingsfase (bevestigingsvergunning).

Periodiciteit

Doorlopend, volgens het verloop van de bouwen testprogramma’s.

Samenstelling (indien van toepassing)

Start-upverantwoordelijke van het cAt-project.

Start-upverantwoordelijke van NIRAS-Site Dessel (zie § 3.3.3.2). Hoewel de exploiterende eenheid niet belast is met de bouw, wordt ze betrokken bij bepaalde aspecten van de oplevering en inbedrijfstelling, met het oog op de opleiding en het testen van de operabiliteit van de installaties.

De DFC (voor de veiligheidsaspecten); de kwaliteitsbeheerder (TQM); indien nodig de IDPBW en andere deskundigen.

Vertegenwoordigers van constructeurs of aannemers die verantwoordelijk zijn voor specifieke constructies en testen.

Rapportering

De OSG brengt regelmatig verslag uit bij het Overleg- en arbitragecomité (zie § 3.8.12.1).



Dessel


3.8 Organisatiestructuur tijdens de exploitatie


Aangezien NIRAS-Site Dessel rechtstreeks verantwoordelijk is voor de exploitatie van de bergingsinstallatie krijgt de organisatie, in overeenstemming met het principe van lokaal beheer (zie § 3.3.4.1) de volgende rollen, die daarna verder omschreven worden en die de aspecten ‘veiligheid’ en ‘kwaliteitszorg’ omvatten:

een lokale Site Manager (SIM) (inrichtingshoofd), die verantwoordelijk is voor de exploitatie van NIRAS-Site Dessel en het naleven van de exploitatievergunning in het kader van de opdrachten, bevoegdheden, …, die hem zijn toegewezen door de directeur-generaal (DG) van NIRAS en die opgenomen zijn in de organisatienota van de instelling ; in dit kader dient deze verantwoordelijke de nucleaire veiligheid van de site en de naleving van de vergunningsvoorwaarden te garanderen en de algemene strategie, het beleid en de visie van NIRAS om te zetten naar de exploitatie van de nucleaire site.

een lokale cel van de dienst voor fysische controle (DFC), die belast is met de veiligheidscontroleactiviteiten op NIRAS-Site Dessel en die rapporteert aan de dienst Fysische controle van NIRAS (de lokale cel wordt voorzien van de nodige middelen op basis van de operationele en reglementaire behoeften).

een lokale cel IDPBW (Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk)van NIRAS voor de toepassing van de wettelijke en reglementaire bepalingen inzake het welzijn van de werknemers bij de uitoefening van hun werk en alle relevante preventiemaatregelen en -activiteiten (de lokale cel wordt voorzien van de nodige middelen op basis van de operationele en reglementaire behoeften).

een lokale cel CONFORMITEIT, die verantwoordelijk is voor het afvalbeheer op de site en, in het bijzonder, het controleren van de conformiteit van het voor berging conform verklaard binnenkomende afval, zodat formeel wordt gegarandeerd dat dit voldoet aan de vergunningsvoorwaarden en aan andere reglementaire vereisten (zie § 3.8.6);

een lokale cel voor kwaliteitsbeheer (TQM), die instaat voor het beheer van de operationele kwaliteit van de exploitatie en zich vooral richt op het belang van de speciale processen in de realisatie van de installatie;

een lokale operationele cel die belast is met de eigenlijke exploitatie van debergingsinstallatie, met inbegrip van de onderhoudsactiviteiten (EXPL);

een lokale cel die op een samenhangende manier kan optreden bij abnormale situaties:buitengewone omstandigheden of gebeurtenissen, noodplan en rampvoorbereiding (Emergency Management - EMM);

een lokale administratieve cel (ADM) om NIRAS-Site Dessel administratieve ondersteuning te bieden bij haar veiligheidsgebonden activiteiten.



Dessel


Deze rollen, met hun bijbehorende processen en relaties met andere rollen binnen NIRAS, worden verder toegelicht in de volgende delen.



Dessel


3.8.2 Management

De Site Manager van NIRAS-Site Dessel (SIM) (inrichtingshoofd) rapporteert rechtstreeks aan de directeur-generaal (DG) van NIRAS over de veilige exploitatie van de bergingsinstallatie volgens de strategieën van NIRAS. Het inrichtingshoofd is het rechtstreekse aanspreekpunt voor het FANC wat de exploitatie van de site betreft.

3.8.2.1 De directeur-generaal van NIRAS (DG)

NIRAS is houder van de vergunningen voor de bergingsinstallatie; de directeur-generaal is dus, in zijn hoedanigheid van ondernemingshoofd, de wettelijke eindverantwoordelijke voor de naleving van de vergunningen. Hij zorgt ervoor dat NIRAS-Site Dessel alle nodige middelen en informatie krijgt om haar opdracht uit te voeren. De directeur-generaal doet daarbij een beroep op ondersteunende processen binnen de centrale algemene organisatie van NIRAS. Conform artikel 23.11 van het ARBIS dient hij de toezichthoudende veiligheidsoverheid (FANC) alle inlichtingen en documenten te bezorgen die nodig zijn voor de uitvoering van haar opdracht. Hij kan deze taak toewijzen aan het inrichtingshoofd van de exploitatiesite conform de bepalingen die opgenomen zijn in de organisatienota van de instelling, evenwel zonder ontlast te worden van zijn juridische verantwoordelijkheid.

NIRAS bezorgt NIRAS-Site Dessel meer bepaald informatie over (niet-beperkende lijst):

ACRIA, ERKENNING, ACCEPTATIE;

kennis van het afval;

algemene RD&D en langetermijnveiligheid;

veiligheidsstrategie;

internationale richtlijnen;

lessen uit internationale ervaringen;

coördinatie van internationale contacten;

algemene informatie over de relaties met het FANC.

3.8.2.2 De Site Manager van NIRAS-Site Dessel (SIM) (inrichtingshoofd)

De Site Manager van NIRAS-Site Dessel (SIM) (inrichtingshoofd) is rechtstreeks verantwoordelijk voor de omzetting van de algemene beleidsmaatregelen en strategieënvan NIRAS met strikte naleving van de vergunningen en andere wettelijke bepalingen.

Hij zorgt voor de toewijzing van de middelen die hij ontvangt van NIRAS en die nodig zijn voor een veilige exploitatie van de bergingsinstallatie; indien nodig vraagt hij middelen aan bij de DG van NIRAS. Hij beheert in het bijzonder het personeel dat ter beschikking wordt gesteld voor de exploitatie van de bergingsinstallatie (op de loonlijst van NIRAS of afkomstig van contractanten). Hij is verantwoordelijk voor het budgettair beheer van de exploitatie van de bergingsinstallatie.



Dessel


Het is zijn verantwoordelijkheid erop toe te zien dat de input van de berging (in het bijzonder het afval goedgekeurd voor berging) en de procedés die nodig zijn voor het bergen zelf verenigbaar zijn met de vergunningsvoorwaarden van de bergingsinstallatie.

SIM is de belangrijkste verantwoordelijke voor de naleving van de verplichtingen van NIRAS-Site Dessel (proces ‘Stakeholders Relationship Management’, § 3.4.1). Hiertoe laat hij alle verplichtingen van NIRAS-Site Dessel verzamelen en de mogelijke onderlinge conflicten identificeren, en duidt hij verantwoordelijken aan om aan die verplichtingen te voldoen. Hij bepaalt, eventueel via specifieke organen van NIRAS-Site Dessel, het beleid en de strategie van NIRAS-Site Dessel (in overeenstemming met die van NIRAS), meer bepaald op het gebied van:

de naleving van de voorschriften;

de veiligheid en bescherming van werknemers, bevolking en milieu;

de exploitatie van de bergingsinstallatie;

de toewijzing van de ontvangen middelen;

het gezag, de leiding en het toezicht op het personeel en het beheer in verband met kwalificaties en basis- en continue opleidingen (in verband met de vergunningen en de veiligheid) van het personeel dat betrokken is bij de exploitatie van de bergingsinstallatie.

SIM is, voor de contacten met het FANC, verantwoordelijk voor de exploitatie van de bergingsinstallatie.

3.8.3 Interne dienst voor preventie en bescherming op het werk (IDBPW)

Het hoofd van de Interne dienst voor preventie en bescherming op het werk (IDPBW) van NIRAS is preventieadviseur van niveau 1. Hij rapporteert rechtstreeks aan de directeur-generaal (DG).

Omwille van de specifieke en plaatselijke risico’s van de exploitatie voor het personeel, is een IDPBW-cel gepland op de site van Dessel voor de evaluatie van de dagelijkse operationele risico’s. Hiërarchisch valt deze cel onder het hoofd van de IDPBW, maar functioneel rapporteert hij aan SIM.

3.8.4 Dienst voor fysische controle (DFC)

3.8.4.1 Algemene principes

Als exploitant van een inrichting van klasse 1 moet NIRAS beschikken over één DFC, waarvan de opdrachten bepaald zijn in artikel 23.1 (evenals in andere artikelen) van het ARBIS (§ 3.2.2).

Het hoofd van de DFC van NIRAS moet een expert van klasse 1 zijn en ook het hoofd van de IDPBW zijn [ARBIS, art. 23.3]. Hij rapporteert rechtstreeks aan de directeur-generaal (DG). De dienst voor fysische controle vervult de opdrachten die beschreven zijn in het ARBIS (§ 23.1 en andere) bij NIRAS in haar geheel en in het bijzonder bij NIRAS-Site Dessel.



Dessel


Aangezien de activiteiten op de site bijzonder belangrijk en specifiek zijn, wordt een lokale cel van de DFC opgericht, waarvan het hoofd een expert van klasse 1 is. Hij is hiërarchisch afhankelijk van het hoofd van de DFC van NIRAS en rapporteert functioneel aan de SIM. De cel staat eveneens in voor de contacten met het FANC op het niveau van de exploitatie van NIRAS-Site Dessel.

3.8.4.2 Verantwoordelijkheden DFC NIRAS

Table 3 - 6: Verantwoordelijkheden en opdrachten van de DFC NIRAS

Verantwoordelijk zijn voor het uitoefenen van de opdrachten die in het ARBIS bepaald zijn, in het bijzonder in art. 23.1 en 67.

Dit omvat in het bijzonder de activiteiten in verband met het transport van radioactieve stoffen en bestraalde splijtstof, de preventie van incidenten, ongevallen en diefstal van radioactieve stoffen en alle activiteiten (operationeel of in verband met de naleving van de vergunning voor de bergingsinstallatie) van de DFC op de bergingssite van Dessel.

Zorgen voor de contacten met de vertegenwoordigers van het FANC op het niveau van heel NIRAS als nucleair exploitant.

Sommige van deze opdrachten worden aan specifieke afdelingen van de DFC toevertrouwd. Dit is het geval voor de lokale cel DFC op de bergingssite Dessel (zie § 3.2.4, 3.8.4.1 en 3.8.4.3).

Een coherent veiligheidsbeleid bevorderen op het niveau van NIRAS als nucleair exploitant.

Toezien op de goede uitvoering van de veiligheidsaspecten van het acceptatiesysteem van NIRAS en van de CONFORMITEITscel van NIRAS-Site Dessel.

Toezien op de goede uitvoering van de veiligheidsaspecten van de verplichtingen die NIRAS oplegt aan derde exploitanten, met inbegrip van de IPM (onder andere door middel van conformiteitscriteria). Dit wil zeggen toezien, via het acceptatiesysteem van NIRAS, op de goede uitvoering van processen van derde exploitanten die de veiligheid van de afvalbeheerketen zouden kunnen beïnvloeden, met inbegrip van de langetermijnveiligheid van de berging.

Oordelen over het geschikte karakter van de middelen die worden toegekend aan NIRAS-Site Dessel om haar veiligheidsopdracht uit te voeren.

Oordelen over de doeltreffendheid van de algemene opdracht van NIRAS-Site Dessel voor een veilig afvalbeheer via onafhankelijke audits of controles; de resultaten van deze audits of controles rapporteren aan SIM voor actie.

Rapporten opstellen voor de directeur-generaal (DG), periodiek of in geval van belangrijke problemen of problemen die niet voorgoed zijn opgelost.

3.8.4.3 Organisatie

Table 3 - 7: Organisatiemaatregelen

NIRAS DFC

Volgende opdrachten worden door het hoofd van de DFC van NIRAS toevertrouwd aan de lokale DFC-cel op de bergingssite:

Alle activiteiten (operationeel of in verband met de naleving van de vergunning voor de bergingsinstallatie) van de DFC op de site van Dessel;

in het bijzonder de contacten en relaties met de afgevaardigden van het FANC op de site.

Het hoofd van de DFC van NIRAS kan indien nodig in beroep gaan bij de directeur-generaal van NIRAS (DG)



Dessel


DFC-Cel op NIRAS-SiteDessel

In het kader van de opdracht die ze kreeg van het hoofd van de DFC van NIRAS:

alle activiteiten (operationeel of in verband met de naleving van de vergunning voor de site) van de DFC op de bergingssite uitvoeren;

Dit betreft in het bijzonder:

o de reglementaire oplevering (ARBIS),

o de contacten en relaties met afgevaardigden van het FANC op de site,

o het toezien op de goede uitvoering van de veiligheidsaspecten van de verplichtingen die NIRAS oplegt aan derde exploitanten (bijvoorbeeld IPM en de aanvoer van het afval van de opslaggebouwen).

(functioneel) rechtstreeks rapporteren aan SIM over de uitvoering van de operationele activiteiten of in geval van ongewone situaties;

(hiërarchisch) rapporteren aan het hoofd van de DFC van NIRAS over de goede uitvoering van de reglementaire opdrachten van de DFC of, in geval van ongewone situaties of van een conflict met SIM.

3.8.5 Total Quality Management

Deze rol is geïntegreerd in het IMS en het organisatiebeheer van NIRAS (§ 3.2.3).

Het kwaliteitsbeheer via TQM, indien nodig aangevuld met controles of audits die de doeltreffendheid van de processen moeten verzekeren, ondersteunt het engagement van de organisatie voor de kwaliteit van de berging en de voortdurende verbetering daarvan. Op de site werd een lokale cel van TQM opgericht.

De verantwoordelijkheden van TQM worden hierna beschreven.



Dessel


Table 3 - 8: Verantwoordelijkheden TQM

NIRAS De Total Quality-beheerder van NIRAS komt niet rechtstreeks tussenbeide in de opvolging van de operationele kwaliteit, die gedelegeerd is aan de kwaliteitsbeheerder van NIRAS–berging site Dessel.

De Total Quality-beheerder van NIRAS voert, naast zijn taken met betrekking tot TQM bij NIRAS als geheel, controleopdrachten uit in verband met de berging en coacht de kwaliteitsbeheerder van NIRAS–berging site Dessel. Dit omvat:

het algemeen kwaliteitstoezicht op de goede uitvoering van het acceptatiesysteem van NIRAS;

het algemeen kwaliteitstoezicht op de controle van de goede uitvoering door derde exploitanten van alle verplichtingen opgelegd door NIRAS;

oordelen over het kwaliteitsbeheer tijdens de fasen van het cAt-project (ontwerp, bouw en inbedrijfstelling van de bergingsinstallatie);

oordelen over de doeltreffendheid van de algemene opdracht van de kwaliteitsbeheerder van NIRAS-Site Dessel voor kwaliteitsbeheer, via onafhankelijke audits of controles; de resultaten van deze audits of controles worden aan SIM gerapporteerd voor actie;

oordelen over het geschikte karakter van de middelen die aan de kwaliteitsbeheerder van NIRAS-Site Dessel worden toegekend om haar opdrachten uit te voeren; de resultaten worden gerapporteerd aan SIM;

zorgen voor samenhang in het kwaliteitsbeheer binnen NIRAS (waarbij rekening wordt gehouden met de specifieke kenmerken van NIRAS; de kwaliteitsbeheerder van NIRAS-Site Dessel coachen en rapporteren aan SIM;

rapporteren aan de directeur-generaal (DG), periodiek of in geval van belangrijke problemen of problemen die niet voorgoed zijn opgelost.

NIRAS-SiteDessel

De lokale cel TQM staat in voor het kwaliteitsbeheer binnen NIRAS-Site Dessel; deze cel werkt samen met de procesverantwoordelijken om de processen te verbeteren en rapporteert rechtstreeks aan SIM.

3.8.6 CONFORMITEIT

De resultaten van het acceptatiesysteem van NIRAS vormen een belangrijke input voor NIRAS-Site Dessel, in die zin dat de kenmerken van het geaccepteerde afval dat normaalbestemd is voor NIRAS-Site Dessel essentieel zijn voor de naleving van de vergunning [HS-6].

De lokale cel Conformiteit is verantwoordelijk voor het afvalbeheer op de site conform de wettelijke en reglementaire bepalingen. De opdracht van de lokale cel CONFORMITEIT, onder toezicht van de DFC, bestaat uit het controleren van het afval dat wordt aangeboden voor berging, om na te gaan of het conform de vergunning van de berging is. De bovenvermelde controle is meestal gebaseerd op het opvolgingsdossier van het afval [HS-6].

Het leveringsproces voor het bergingsafval wordt gevalideerd door het Overleg- en arbitragecomité, dat hierbij eventueel ook andere actoren uit het proces (bijvoorbeeld Belgoprocess) betrekt.

3.8.7 Operationele cel (EXPL)



Dessel


Voor de uitvoering van de exploitatieactiviteiten van de nucleaire site dient te worden voorzien in het nodige ervaren en gekwalificeerde personeel.

Het gaat hier om de verschillende specifieke processen (zie § 3.8.13) die worden gebruikt voor de volgende activiteiten:

Table 3 - 9: Verantwoordelijkheden Operation

Keuring Keuring van de gebruikte producten/diensten (buiten de afvalketen), met inbegrip van een eventuele conformiteitsverificatie.

Exploitatie

De nodige verrichtingen uitvoeren voor de aanlevering van de monolieten, deze in de bergingsinstallatie plaatsen, de berging exploiteren in overeenstemming met de lopende fase (zie § 3.8.13).

Zich ervan vergewissen dat wordt voldaan aan de ‘Operational Limits & Conditions’ (zie HS-17).

Zich ervan vergewissen dat de eigenschappen van de installatie en van de monolieten niet verslechteren gedurende de exploitatie.

Het afval, geproduceerd als gevolg van de bergingsoperaties, beperken.

Onderhoud

Een veilige en performante werkingscapaciteit garanderen van de uitrustingen en voorzieningen die nodig zijn voor de korte- en langetermijnveiligheid van de exploitatie.

Een preventief, predictief of correctief onderhoudsplan opstellen voor de materialen, naargelang van de behoeften.

Toezicht houden op de sleutelparameters van de staat van de bergingsinstallatie (al dan niet in verband met de veiligheid).

Bij de uitvoering van activiteiten de veiligheids- en kwaliteitsverplichtingen naleven.

Specifiek beheer van de nodige communicatie-elementen en gegevensbanken om de duurzaamheid van de kennis te verzekeren, in het bijzonder van de IT-middelen die nodig zijn voor de kwaliteit van het toezicht, voor de bescherming of voor de alarmering in een geklasseerde inrichting. Dit doet geen afbreuk aan de raadpleging van de cel Communicatie van NIRAS (zie § 3.8.10).

WijzigingenWijzigingen uitvoeren (of laten uitvoeren) die in overeenstemming zijn met de specificaties van de teams voor het project, het ontwerp en de veiligheid. De uitvoeringsprocedures worden goedgekeurd door de DFC.

3.8.8 Emergency Management (EMM)

De rol van het EMM omvat het gecoördineerd beheer van incidenten (een toestand die verslechtert, afwijkingen), ‘ongevallen’ en van het noodplan (nucleair of conventioneel).

De eerstelijnsacties zijn toegewezen aan specifieke eenheden die problemen rechtstreeks kunnen vaststellen en de eerste oplossingen aanbrengen. Afhankelijk van de situatie worden andere eenheden betrokken bij het herstellen van de toestand.

De rol stemt overeen met de invoering van een coördinatiestructuur, waarbij specifieke of multidisciplinaire expertises worden betrokken, voor ergere situaties, voor het bepalen van



Dessel


maatregelen tot verbetering en voor de organisatie van kennisgevingen aan de overheid en andere stakeholders.

Deze organisatie wordt beschreven in het dossier van de operationele procedures (Operating Manual). De organisatie van het noodplan wordt samengevat in Hoofdstuk 9 [HS-9].



Dessel


3.8.9 Performance Management (Performantiebeheer)

Het proces voor het Performance Management van de cAt-berging moet worden geïntegreerd in een generiek proces (performantiebeheer - zie § 3.4.1) van NIRAS dat de prestaties van de organisatie en de veiligheid van haar exploitatie evalueert.

Het wordt gedefinieerd in het volledige IMS van NIRAS en hierna specifiek toegepast op de exploitatieactiviteiten en op de activiteiten die worden uitgevoerd om te voorkomen dat de eigenschappen van de SSC van de cAt-berging achteruitgaan.

Table 3 - 10: Verantwoordelijkheden Performance Management

NIRAS

De toepassing van het generieke proces Performantiebeheer van NIRAS op het cAt-project wordt hierna uiteengezet.

Doel:

De prestaties van de bergingsinstallatie beheren; dit omvat volgende aspecten:

de kwaliteit van de berging (SSC) en haar processen, de veiligheid en de beveiliging;

een doeltreffend beheer van de interfaces tussen processen;

een doeltreffende bevordering van de veiligheidscultuur, onder andere:

o het paradigma PMA (Prevention, Monitoring, Action) van DID (Defence in Depth) volgen;

o het paradigma STAR (Stop, Think, Act en Review) volgen;

o de instrumenten voor risicoanalyse doeltreffend aanwenden.

Methodologische benadering

Definitie van KPI.

Prestatie van de processen: monitoring van de processen, testen, doeltreffendheid, efficiëntie.

Aangepast beleid en strategieën voor de vestiging van de bergingsinstallatie en de opvolging ervan.

Evaluatie van de lussen voor continue verbetering, in het bijzonder van de toegepaste methodologie (zoals de Deming Cyclus).

Doeltreffendheid van de preventie (bv. Tagging & Logging-aspect, bevordering en gebruik van ‘Operating Experience Feedback’);

Doeltreffendheid van de monitoring.

Organisatie

Evaluaties door multidisciplinaire comités (met deelnemers van de bergingsorganisatie (zie § 3.8.1), van andere entiteiten van NIRAS voor de aspecten die heel NIRAS betreffen), zelfevaluatie, peer reviews).

Nood aan voorbereiding van de evaluatie: gegevens inzamelen en verwerken (trends, KPI, ... ).

De betrokkenen informeren over de resultaten en nieuwe doelstellingen definiëren.

NIRAS-SiteDessel

Het proces ‘Performantiebeheer’, beheerd door NIRAS, heeft een specifiek luik voor de exploitatieactiviteiten en om te voorkomen dat de eigenschappen van de SSC achteruitgaan; daarvoor werden volgende rollen bepaald:

de kwaliteitsbeheerder van NIRAS–berging site Dessel zorgt voor het inzamelen en verwerken van de nodige gegevens, die vervolgens door het PORC worden geanalyseerd tijdens de gewone exploitatie;

de resultaten van de analyses worden door het SAC en het RCC gebruikt om de trends op middellange en lange termijn te evalueren.



Dessel


3.8.10 Administratie (ADM)

3.8.10.1 Centrale administratie van NIRAS

Table 3 - 11: Verantwoordelijkheden centrale administratie NIRAS

De centrale administratie NIRAS omvat algemene diensten, met de volgende activiteiten:

logistiek;

financieel beheer;

juridische ondersteuning;

communicatie van het bedrijf en de participerende organen;

informatiebeheer. Dit betreft het IT-beheer en de gegevensbanken maar niet het specifieke beheer

van de nodige informatie-elementen voor het toezicht, de bescherming of de verwittiging in een

geklasseerde inrichting.

HRM. Het HRM-beheer op NIRAS-niveau is algemeen. Het omvat, onder meer, het beheer van

loopbaanplannen, het beheer van de expertise, de documentatie over de kwalificaties en basis- en

continue opleidingen (gebaseerd op een algemeen beleid van NIRAS en op plannen voorgesteld door

de systemen waartoe de personeelsleden behoren).

Aankoop – Contracten. Dit betreft het algemene kader van aankopen en de gunning en goedkeuring

van contracten. De specificaties van NIRAS-Site Dessel rond haar verplichtingen vormen een input

voor de contracten.

Het principe vermeld in § 3.3.3.4 (3) is van toepassing op een aantal administratieve taken

die op centraal niveau bij NIRAS worden uitgevoerd.

De uitvoering van deze taken voor NIRAS-Site Dessel is dus onderworpen aan

specificaties en aan de goedkeuring ervan door NIRAS-Site Dessel op basis van de

vergunning en het veiligheidsrapport.

3.8.10.2 Administratiecel van NIRAS-Site Dessel

Een lokale administratieve cel dient in te staan voor de administratieve ondersteuning van de

exploitatie van NIRAS-Site Dessel (lokaal budget- en personeelsbeheer, lokaal beheer

aankopen en contracten, …).



Dessel

NIROND-TR 2011-03, versie 1, 30 september 2012 3-50

Table 3 - 12: Verantwoordelijkheden Administratiecel van NIRAS-Site Dessel

De administratieve cel op het niveau van NIRAS-Site Dessel is bedoeld om gecentraliseerde ondersteuning te

bieden aan SIM bij het specifieke administratieve beheer voor NIRAS-Site Dessel:

lokale administratieve ondersteuning;

lokaal budgetbeheer;

beheer van de informatie en de gegevensbanken. In overleg met de IT-afdeling van NIRAS;

bepaling van de expertise die nodig is voor NIRAS-Site Dessel (niet beperkt tot het kader van de

vergunningen);

lokaal personeelsbeheer:

o beheer van de documentatie van de kwalificatie en basis- en continue opleidingen die nodig zijn

voor de vergunningen, en waarvan de behoeften, specificaties en planningen worden opgelegd

door NIRAS-Site Dessel in het kader van de naleving van haar vergunningen;

o het beleid hiervoor wordt uitgestippeld door SIM, naargelang van de behoeften en ter naleving

van de vergunningen.

Aankoop en contracten. Centralisering en vormgeving van de aankoopspecificaties van de aanvragers van

NIRAS-Site Dessel (in het bijzonder in verband met de naleving van de vergunningen) en goedgekeurd

door SIM. Deze gegevens dienen als input voor het contractbeheer door de administratie van NIRAS.

3.8.11 Fysieke beveiliging en non-proliferatie

NIRAS beschikt over een uitvoeringsplan voor de industriële nucleaire veiligheid.

Dit plan is vertrouwelijk en werd overhandigd aan de bevoegde overheid.

De veiligheidsmachtigingen worden beheerd door de veiligheidsofficier van NIRAS.

3.8.12 Coördinerende organen

3.8.12.1 Overleg- en arbitragecomité (RCC)

Opdracht

Overleg- en arbitragecomité op NIRAS-niveau voor:

de opvolging van de inbedrijfstelling en de exploitatie van de bergingsinstallatie

(activiteiten van het cAt-project en van NIRAS-Site Dessel) onder de verantwoordelijkheid

van NIRAS en conform de vergunning;

beheer van de interacties tussen NIRAS als afvalbeheerder (erkenningen, acceptatie, …) en

NIRAS als nucleair exploitant (vergunningen, veiligheid, …). Het overleg- en

arbitragecomité dient er inzonderheid op toe te zien dat elke mogelijkheid op een

conflictsituatie of een tegenstrijdige actie of beslissing tussen de rol van NIRAS als

afvalbeheerder en deze van NIRAS als nucleair exploitant vermeden wordt. Het comité

vervult een arbitrerende rol indien dergelijke conflictsituaties zich zouden voordoen.

beheer van de interfaces en potentiële conflicten tussen NIRAS-Site Dessel en de andere

entiteiten van NIRAS. Vóór elke levering van een product/dienst van andere entiteiten van

NIRAS aan NIRAS-Site Dessel vindt overleg plaats, dat bedoeld is om ervoor te zorgen dat



Dessel


de verplichtingen van NIRAS-Site Dessel en de reden ervan goed worden begrepen, dat ze

goed worden toegepast en dat de kwaliteit van het resultaat wordt nagegaan.

beheer van de interfaces met Belgoprocess/IPM (via een subcomité).

Levensduur

Vanaf het KB voor bouw en exploitatie.

Periodiciteit

Terugkerend (ongeveer maandelijks).

Indien nodig.

Samenstelling

De directeur-generaal (DG) als voorzitter of, bij diens ontstentenis, de adjunct-directeur-

generaal.

SIM.

Volgende rollen zowel op het niveau van heel NIRAS als op dat van NIRAS-Site Dessel:

DFC, IDPBW, TQM, CONFORMITEIT, ACCEPTATIE.

Indien nodig, vertegenwoordiger van SAC.

Voor zover nodig, andere rollen bij NIRAS-Site Dessel en andere entiteiten van NIRAS die

een invloed kunnen hebben op de veiligheid van de bergingsinstallatie (ERKENNING,

ACRIA, RD&D, Aankoop, …).

Indien nodig, vertegenwoordigers van Belgoprocess/IPM of het cAt-project.

3.8.12.2 Plant Operation Review Committee (binnen NIRAS-Site Dessel) (PORC)

Dit specifieke comité speelt zijn rol op het niveau van de exploitatie van de bergingsinstallatie,

staat onder meer in voor de goedkeuring van de veiligheidsprocedures, de optimalisering van

de veiligheid op de site, de opvolging van operationele zaken, … en rapporteert periodiek aan

de directeur-generaal van NIRAS..

Opdracht

Goedkeuring van procedures in verband met de veiligheid.

Goedkeuring van voorstellen tot wijziging.

Optimalisatie van de veiligheid & ALARA: operationele toepassing.

Opvolging van operationele kwesties: bouw van nieuwe onderdelen, exploitatie,

onderhoud, monitoring, naleving van de Operational Limits & Conditions,

veiligheidsaspecten, ongewone gebeurtenissen, corrigerende acties.

Doeltreffendheid en aspecten van processen: inzameling KPI, trends.

Bespreking van de controleverslagen: FANC, TQM, audits, …

Inspectie van acties met naleving van OEF (Operating Experience Feedback).

Beheer van acties tot verbetering.



Dessel


Periodiek verslag aan de directeur-generaal (DG) van NIRAS, vooral bij gebeurtenissen die mogelijk de veiligheid kunnen beïnvloeden (operationele veiligheid en langetermijnveiligheid).

Levensduur

Vanaf de inbedrijfstellingsfase.

Periodiciteit

Terugkerende operationele vergaderingen (ongeveer maandelijks).

Indien nodig.

Samenstelling

Site Manager (SIM) als voorzitter.

Lokale cel van de DFC.

Lokale cel IDPBW.

Operationele exploitatie (EXPL).

CONFORMITEIT.

Lokale cel kwaliteitsbeheer (TQM).

3.8.12.3 Safety Assessment Committee (SAC)

Opdracht

Dit comité wordt belast met het formuleren van aanbevelingen in verband met:

doeltreffendheid van het IMS en van de processen;

optimalisering van de (langetermijn- en operationele) veiligheid & ALARA: evaluatie;

operationele kwesties, veiligheidskwesties, storingen, evaluaties, corrigerende acties;

operationele en langetermijnveiligheidsgebonden kwesties;

OEF (Operating Experience Feedback);

inzameling KPI, trends.

input van RD&D, Safety Assessment Methodology;

periodieke veiligheidsherzieningen.

Levensduur

Vanaf de inbedrijfstellingsfase.

Periodiciteit

Terugkerende vergaderingen (ongeveer halfjaarlijks).

Samenstelling

de directeur-generaal (DG) als voorzitter;

SIM (inrichtingshoofd);



Dessel


de DFC;

de IDPBW;

OPS;

CONFORMITEIT;

Performance Management;

Peers of deskundigen van buiten NIRAS-Site Dessel (mogelijk sommigen van buiten NIRAS).

3.8.13 Specifieke operationele processen

3.8.13.1 Normale exploitatiewerkzaamheden

De bergingsoperaties die NIRAS-Site Dessel uitvoert, omvatten verschillende soorten activiteiten:

Uitvoering/realisatie van de SSC van de bergingsinstallatie na de bouwfase

Deze operaties zijn vaak speciale processen en worden benaderd op dezelfde manier als de elementen die werden gebouwd tijdens de bouwfase (speciale processen), behalve dat er nu mogelijk stralingsvelden aanwezig zijn en men bijgevolg geen uitgebreide metingen kan doen op de gebouwde elementen.

Bovendien kunnen ze worden uitgevoerd in of dichtbij de gecontroleerde zone, wat de goedkeuring en controle door de DFC vereist.

Specifieke activiteiten rond afvalbeheer

De bouw van een bergingsinstallatie voor categorie A-afval houdt het naleven van volgende elementen in: de vergunningsvoorwaarden, de langetermijnstrategie voor het afvalbeheer van NIRAS (bezorgd door NIRAS), de kwestie van de stralingsbescherming voor de berging, het beheer interface opslag/berging met een invloed op de opslag door BP. De elementen die verband houden met de constructie van de bronterm van de bergingsinstallatie worden gecoördineerd via procedures of via specifieke vergaderingen van het Overleg- en arbitragecomité waaraan Belgoprocess/IPM deelneemt (zie § 3.8.12.1).

Deze activiteiten hebben zowel een invloed op de operationele veiligheid als op de langetermijnveiligheid.

Zij worden voor het grootste deel gecontroleerd als speciale processen, waarbij procedures worden toegepast voor het kwaliteitsbeheer.

Onderhoud, periodieke testen

Op basis van de ontwerp- en bouwdocumentatie wordt een onderhoudsprogramma en een programma voor periodieke testen opgezet. Deze berusten op een beleid of programma voor het onderhoud (correctief, preventief of predictief, volgens de beschikbare technologieën) en op testtechnieken en verlopen volgens een periodiciteit zodat de voorzieningen die nodig zijn om de installatie te laten werken beschikbaar en operationeel



Dessel


zijn. De eigenlijke onderhoudsactiviteiten en testen verlopen volgens procedures die zijn goedgekeurd door het bestuur en, bij veiligheidskwesties, door de DFC.

Monitoring

Er wordt een monitoringsprogramma opgezet om de evolutie van de kwalificatie van de bergingsvoorzieningen na te gaan, omwille van het verouderen of kunstmatig aftakelen van de voorzieningen. Het programma wordt beschreven in Hoofdstuk 16 [HS-16]. De resultaten van het monitoringproces worden geëvalueerd en er worden conclusies getrokken in verband met de veiligheid op korte en op lange termijn. Dit evaluatieproces wordt besproken in het PORC; er wordt een periodiek verslag verzonden naar het Overleg- en arbitragecomité.

3.8.13.2 Specifieke operationele activiteiten

Veroudering

Er wordt een monitoringprogramma voor veroudering opgezet, met volgende doelstellingen:

A. nagaan of het voorziene gedrag van de SSC in verband met de veiligheid (of van de SSC die belangrijk zijn voor de opdracht van NIRAS) niet in slechte zin afwijkt van het verwachte gedrag;

B. de wetenschappelijke vorderingen in verband met het gedrag van SSC opvolgen, om mogelijke nieuwe aftakelingsmechanismen op te sporen;

C. voorbereid zijn op de veroudering van het personeelsbestand via Competency Management.

Punt A wordt aangepakt via het monitoringprogramma voor de SSC en door OEF (Operating Experience Feedback).

Punt B wordt aangepakt door een gecentraliseerde wetenschappelijke opvolging op het niveau van NIRAS (RD&D) of door input van OEF. Dit kan leiden tot een wijziging van het programma voor punt A of tot RD&D.

Punt C is een normaal onderdeel van de HRM-activiteiten rond de planning van competenties, met een speciale nadruk op het aantal middelen inzake mensen, tijd en geld om een verdwenen competentie terug te brengen.



Dessel


Wijziging van de installatie

Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals een corrigerende actie, een voorstel tot verbetering, lessen uit een ervaring, de invoering van een nieuwe soort afval.

Het concept grote installatiewijziging betreft wijzigingen waarvoor een nieuwe vergunning vereist is, bijvoorbeeld wijzigingen aan het ontwerp van het bergingssysteem en een aanzienlijke heroriëntering van de organisatiestructuur ervan (Change Management). De grote wijzigingen worden vooraf ter goedkeuring voorgelegd aan NIRAS als geheel.

Kleine wijzigingen aan de installatie worden goedgekeurd door de DFC, in overeenstemming met het ARBIS.

Alle wijzigingen aan de installatie, ongeacht wie er verantwoordelijk voor is, passen het projectbeheerproces toe met identificatie van de doelstelling van de wijziging en opstelling van een Project Quality Plan (PQP) voor het opvolgen van het proces. Elke wijziging omvat twee fasen die moeten worden gecontroleerd op kwaliteit en veiligheid:

Ontwerp

Vertrekken vanuit het laatst goedgekeurde referentieontwerpsysteem.

Gebruikmaken van het proces voor ontwerpwijziging [R3-12] (aangepast door goedkeuring door de DFC), met inbegrip van de referentie-update voor ontwerpdocumentatie.

Voor elke wijziging is een risicobeoordeling van de toestand vereist om berekend te zijn op mogelijke nadelen van de wijziging.

Realisatie

Volgende stappen worden uitgevoerd en, indien van toepassing, ter goedkeuring voorgelegd aan de DFC:

omzetten van de ontwerpeisen in specificaties voor de bouw en de werking;

bouwen van de wijziging;

testen van de wijziging;

in gebruik nemen van de wijziging.

Periodieke veiligheidsherzieningen

Het betreft de herzieningen die bepaald zijn in de vergunning en vrijwillige controles. Ze worden beheerd door NIRAS in samenwerking met NIRAS-Site Dessel.



Dessel


3.8.13.3 Organisatieaspecten in verband met veiligheid en kwaliteit

Controle van het werk en van de configuratie

Het proces voor het controleren van de configuratie is bedoeld om de configuratie van de installatie te garanderen (naleving van het referentieontwerp (materialen) en correcte status (veiligheid en werking) van de voorzieningen en gecontroleerde werkzaamheden van de installatie).

Een controle van de configuratie is nodig bij elke vrijwillige of onverwachte verstoring van de configuratie en wanneer de configuratie opnieuw in goede staat moet worden hersteld.

Voorbeelden van verstoringen van de configuratie zijn onderhoud en interventie, bepaalde testen, wijzigingen aan de installatie, …

Telkens wanneer een specifieke situatie een interventie op de installatie vereist, wordt een werkaanvraag opgesteld waarin de interventie wordt gerechtvaardigd en omschreven. De werkaanvraag vermeldt ook de nodige voorzorgsmaatregelen (met inbegrip van een ALARA-beoordeling), een voorstel voor een procedure voor de interventie en de controle, validatie en herkwalificatietesten die vereist zijn voor een correcte werking van de elementen wanneer ze opnieuw in gebruik worden genomen. Na een multidisciplinaire controle (technisch, operationeel, veiligheid en betrouwbaarheid) van de werkaanvraag, waarbij eventueel aanpassingen worden aangebracht of voorzorgsmaatregelen worden toegevoegd, en na definitieve goedkeuring door de DFC, wordt een werktoelating uitgereikt. Na de interventie wordt de werktoelating terugbezorgd met een kort verslag voor controle en rapportering aan de verantwoordelijke voor de operatie. Voor terugkerende standaardactiviteiten zijn vereenvoudigde processen voor werktoelatingen mogelijk.

Gebruik van uitvoeringsprocedures voor exploitatie

De nodige procedures worden ontwikkeld in overeenstemming met de principes vermeld in § 3.4.7.

De eigenlijke set procedures is een deel van de Operating Manual.

Alle procedures worden geschreven volgens een systematisch formaat en volgens controleprocessen. Ze worden gevalideerd voordat ze voor het eerst daadwerkelijk worden gebruikt, waar mogelijk met een blanco test (zonder radioactieve stoffen). Ze worden goedgekeurd door het Operating Management en door de DFC in overeenstemming met het ARBIS, § 23.1.

Verantwoordelijkheden op het gebied van onderaanneming op de site tijdens de exploitatie van de bergingsinstallatie

NIRAS-Site Dessel, als verantwoordelijke voor de exploitatie van de bergingsinstallatie, zet de voorschriften en vereisten van de exploitatie om in specificaties voor personen, materialen of operaties in het kader van de berging, en houdt rekening met de plaatselijke operationele eigen specificiteiten van de site. Voor het overige worden ze beheerd in overeenstemming met de principes vermeld in § 3.3.4.2.



Dessel


Normaal worden ze plaatselijk beheerd, met een plaatselijke omkadering die bevoegd is op het vlak van de veiligheid van de specifieke installaties en uitgevoerd conform de regels die gelden voor de site en waarvoor de Site Manager van de NIRAS-Site Dessel volledig verantwoordelijk is.

Wanneer de vaststellingen die resulteren uit de opvolging van de activiteiten betrekking hebben op de site, wordt in de eerste plaats gerapporteerd aan de Site Manager van NIRAS-Site Dessel.



Dessel


Beheer van expertise en personeelsmiddelen tijdens de exploitatie

De expertise en de competenties van het exploitatiepersoneel worden beheerd volgens het bijbehorende generieke proces beschreven in § 3.4.6. met de gepaste aanpassingen.

Kwalificatie en opleiding van personeel (voor de cAt-berging)

Het proces dat werd voorgesteld in § 3.4.6 wordt toegepast op de vereisten voor het personeel dat betrokken is bij de operationele activiteiten van de cAt-berging.

Het gaat hier om het personeel dat lokaal wordt beheerd door NIRAS-Site Dessel (op basis van de belangrijkste rol van NIRAS-Site Dessel en specifieke lokale operationele cellen ), maar ook om personeel van andere entiteiten van NIRAS dat betrokken is bij processen van NIRAS die een invloed hebben op de kwaliteit van de SSC van de bergingsinstallatie.

Registratie van de competenties

Tijdens de exploitatie is NIRAS-Site Dessel verantwoordelijk voor het bijhouden op de site van de bewijzen van de competenties van de werknemers die een invloed kunnen hebben op de veiligheid en kwaliteit van de berging. Deze bewijzen worden opgesteld op een manier die in verhouding staat tot het belang van de beschouwde competenties voor de exploitatie, en vooral voor de veiligheid.

Kwalificaties van de belangrijkste rollen die een invloed hebben op de veiligheid en kwaliteit van de cAt-berging

Voor de realisatie van de berging wordt een lijst opgemaakt met rollen die fundamenteel zijn voor de veiligheid, met een beknopte voorstelling van de vereiste kwalificatie (achtergrond, ervaring, talenten, basis- en continue opleiding) en de manier om die te behalen. Meer informatie over uitvoerige programma’s is te vinden in de exploitatiedocumenten.

In dit stadium beperkt het VR zich tot een samenvatting van de rollen die op dit ogenblik fundamenteel blijken voor de radiologische veiligheid tijdens de bouw, de inbedrijfstelling en de exploitatie. Ze worden vermeld in bijlage 3.10.3 met een lijst van kwalificatievereisten (ervaring en kennisaspecten). De uitgebreide lijst van de rollen die de veiligheid beïnvloeden, de gedetailleerde kwalificatievereisten en de opleidingsprogramma's zullen deel uitmaken van de Operating Manual.



Dessel


3.9 Referenties

3.9.1 Lijst van hoofdstukken

[HS-1] Hoofdstuk 1 - NIROND-TR 2011-01 SR V2, 30 september 2012

[HS-2] Hoofdstuk 2 - NIROND-TR 2011-02 N V2, 30 september 2012

[HS-6] Hoofdstuk 6 - Afval, NIROND-TR 2011-06 N V2, 30 september 2012

[HS-9] Hoofdstuk 9 - Uitbating, NIROND-TR 2011-09 N V1, 30 september 2012

[HS-16] Hoofdstuk 16 - Monitoring, NIROND-TR 2011-16 N V2, 30 september 2012

[HS-17] Hoofdstuk 17 - Technische specificaties, NIROND-TR 2011-17 N V2, 30 september 2012

3.9.2 Lijst van referenties

[R-1] IAEA, Fundamental Safety Principles, Jointly sponsored by EURATOM, FAO, IAEA, ILO, IMO, OECD/NEA, PAHO, UNEP, WHO, Safety Fundamentals No. SF-1, Vienna, 2006

[R-2] IAEA-GS-R-3 - The Management System for Facilities and Activities – Safety Requirements – IAEA Vienna, 2006

[R-3] IAEA-GS-G-3.1 - Application of the Management System for Facilities and Activities - Safety Guide – IAEA Vienna, 2006

[R-4] IAEA-GS-G-3.4 - The Management System for the Disposal of Radioactive Waste - Safety Guide, IAEA Vienna, July 01, 2008

[R-5] ARBIS - Besluit van 20 juli 2001 houdende algemeen reglement op de bescherming van de bevolking, van de werknemers en het leefmilieu tegen het gevaar van de ioniserende stralingen (ARBIS), Belgisch Staatsblad, 30 augustus 2001 - Revisie 2007

[R-6] AFCN - Dépôts définitifs de déchets radioactifs: Note stratégique et politique de gestion des demandes d’autorisation – FANC-mp1-01, AFCN Note numéro 007-020-f, rév. 1, 17 Octobre 2007

[R-7] AFCN - Projet de guidance “Dépôt définitif en surface sur le territoire belge” - Volet B: dispositions particulières, FANC Note 007-037-F rév.0, March 2009

[R-8] AFCN - Guide technique générique dépôts, Note numéro 010-121, 16 Juillet 2010

[R-9] AFCN - Guide technique “Dépôt définitif en surface sur le territoire belge“, Note numéro 007-228, rév. 1, 1er Juillet 2010

[R-10] NIRAS, Kwaliteitsbeleid, Maart 2007

[R-11] MAQ: kwaliteitshandboek van het project cAt, NIRAS-nota 2010-1932 rev.0



Dessel


[R-12] Procedure for cAt A-design Modification Process (DCA100E), laatste versie: NIRAS nota 2010-1933 rev.0

[R-13] Work Plan Long-term Safety, NIRAS-nota 2009-2252 rev.0.

[R-14] Document planning Long-term Safety, NIRAS-nota 2009-2253 rev.0

[R-15] Globaal werkplan operationele veiligheid, NIRAS-nota 2009-2444 rev.0

[R-16] Working Arrangements for the Establishment of a Safety Case in support of the License Application for the Category A-waste Near-surface Disposal Facility at Dessel, NIRAS-nota 2010-1052 rev.0

[R-17] Safety Case cAt-project Quality Plan, NIRAS-nota 2011-1082 rev.0

[R-18] Koninklijk besluit houdende veiligheidsvoorschriften voor kerninstallaties (30 november 2011).

[R-19] IAEA-NW-T-1.2, "The Management System for the Development of Disposal Facilities for Radioactive Waste", IAEA Nuclear Energy series, IAEA Vienna, 2011

3.9.3 Lijst van ondersteunde documenten

[OD-001] ONDRAF/NIRAS, Development of the Safety Concept and Status mid-2011 of the Disposal Facility Design, NIROND-TR-2007-03 E V 3 (30/10/2011)



Dessel


3.10 Bijlagen

3.10.1 Bijlage 1: Lijst van gebruikte afkortingen

ADM: Algemene diensten

RCC: Overleg- en arbitragecomité

DFC: Dienst voor fysische controle

DG: Algemene directie

DID: Defence-In-Depth

EMM: Emergency Management

FANC: Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle

GA: Geconditioneered afval

HRM: Human Resources Management

IDPBW: Interne dienst voor preventie en bescherming op het werk

IMS: Integrated Management System (Managementsysteem)

NGA: Niet-geconditioneerd afval

OPS: Operation (exploitatie)

OSG: Operational Start-Up Group

PMA: Prevention, Monitoring, Action

PORC: Plant Operation Review Committee

SAC: Safety Assessment Committee

SSC: Structuren, Systemen en Componenten belangrijk voor de veiligheid

STAR: Stop, Think, Act en Review

STSE: Strategische cel veiligheid/milieu

STSP: Cel Projecten

TQM: Total Quality Management

VD: Veiligheidsdossier

VR: Veiligheidsrapport



Dessel


3.10.2 Bijlage–2: Definities

In deze bijlage worden de definities voorgesteld die NIRAS gebruikt bij de ontwikkeling van het IMS.

Om te kunnen beschikken over een reeks definities die zo duidelijk, eenduidig en universeel aanvaard mogelijk zijn, heeft NIRAS bij voorkeur definities overgenomen uit algemene beheer- of kwaliteitsnormen (vooral dan de ISO-normen) of, indien het gaat om begrippen die typisch zijn voor België, uit de bijbehorende Belgische regelgeving.

In sommige gevallen kunnen deze definities licht verschillen van die welke worden gehanteerd door de IAEA-standaarden of hun omzetting in Belgische regelgeving.

Table 3 - 13: Definities

Uitwerking van de bergingsinstallatie

Ontwerp + realisatie

Volledige realisatie van de bergingsinstallatie

Bouw, inbedrijfstelling, exploitatie sluiting en einde van de controles

Realisatie van de bergingsinstallatie

Bouw, inbedrijfstelling, exploitatie

Exploitant Elke natuurlijke of rechtspersoon die verantwoordelijk is voor de inrichting of de beroepsactiviteit waarvoor een vergunning of aangifte in de zin van hoofdstuk II [van het ARBIS] vereist is.

Inrichting Een geheel van een of meer installaties waar een handeling of handelingen of beroepsactiviteiten, bedoeld in de eerste twee leden van artikel 1 [van het ARBIS], worden uitgevoerd binnen een beperkte en welomschreven geografische zone en waarvoor eenzelfde exploitant verantwoordelijk is .

Installatie Een geheel van voorwerpen toestellen, voorzieningen of gebouwen die binnen een inrichting een technische eenheid vormen, en waar een handeling of handelingen of beroepsactiviteiten, bedoeld in de eerste twee leden van artikel 1 [van het ARBIS], worden uitgevoerd.

Organisatie Groep van personen en uitrustingen met een hiërarchie van verantwoordelijkheden, vaardigheden en relaties.

Stakeholders Alle belanghebbende partijen in de organisatie.



Dessel


Doeltreffendheid Mate waarin de geplande activiteiten uitgevoerd worden en de geplande resultaten worden bereikt.

Veiligheid Van een installatie

Capaciteit van de installatie (inclusief organisatie) om (op een aanvaardbare manier) (te allen tijde) de bescherming van de personen en het milieu te verzekeren.

Capaciteit van de installatie om vrijwillige of toevallige gebeurtenissen, die onaanvaardbare gevolgen hebben voor de personen en het milieu, te vermijden.

Langetermijnveiligheid(LTV) van een bergingsinstallatie

(Intrinsieke) Capaciteit van de bergingsinstallatie om de bescherming van de personen en het milieu (overeenkomstig de aanvaarde basissen van het bergingsontwerp) te verzekeren in afwezigheid van alle menselijke tussenkomst/toezicht (na de institutionele controles).

Opertionele veiligheid(OV) van een bergingsinstallatie

Capaciteit van de inrichting (inclusief organisatie) om de bescherming van de personen en het milieu (overeenkomstig de reglementaire voorschriften, waaronder het ARBIS en de vergunningen) te beschermen ten gevolge van de exploitatieactiviteiten.

OV impliceert niet alleen het naleven van het ARBIS maar ook van de andere regelgevingen en van de vergunningen.

Voor een bergingsinstallatie:

de exploitatieactiviteiten worden uitgebreid tot het einde van de institutionele controles, waarna de intrinsieke LTV slechts mogelijk is (passieve systeem);

de te beschermen personen en het te beschermen milieu zijn niet alleen die welke tijdens de betrokken activiteiten bestaan, maar ook die welke na de institutionele controles zullen bestaan;

de vergunningen leggen voorschriften op, die betrekking hebben op de LTV. Dit impliceert dat geen enkel vrijwillige of toevallige gebeurtenis de LTV in het gedrang mag brengen door een degradatie van de voorschriften die erop betrekking hebben.

Procedure Vastgestelde manier om een activiteit of proces uit te voeren.

Proces Een proces is een geïntegreerde reeks activiteiten om input (middelen inbegrepen) om te zetten in output.



Dessel


Speciaal proces Proces dat outputs genereert waarvan de kwaliteit niet technisch of economisch (op niet-destructieve wijze) kan worden gecontroleerd op het einde van de uitvoering ervan, m.a.w. tenzij ‘het te laat is’, dit wil zeggen wanneer de gevolgen van de output merkbaar zijn.

Fase Samenhangende stap in een proces.

Systeem Geheel van onderling afhankelijke of interactieve elementen dat de mogelijkheid biedt doelstellingen te bereiken op een efficiënte en doeltreffende manier.

Er is sprake van een systeem telkens wanneer verschillende processen met elkaar verbonden zijn via input-outputrelaties.

Beheersysteem Geheel van onderling afhankelijke of interactieve elementen dat dient om een beleid en doelstellingen op te stellen en dat de mogelijkheid biedt deze doelstellingen te bereiken op een efficiënte en doeltreffende manier.

Referentiesysteem Set documenten die het geheel van fundamentele elementen en regelingen omschrijven van het veiligheidsontwerp van een installatie zoals toegelaten in de vergunning.

Het referentiesysteem omvat niet alle gedetailleerde documenten die zorgen voor de realisatie van de installatie.

Product Resultaat van een proces.

Het betreft het door de organisatie geleverde product (= materieel product of dienst voor de klant/stakeholder).

Kwaliteit Mate waarin een reeks eigenschappen overeenstemt met vereisten/criteria.

Kwaliteitscontrole Actie om de kwaliteit van een product te controleren en na te gaan of wel degelijk is voldaan aan de kwaliteitseisen.

Kwaliteitszorg Systeem om vertrouwen te scheppen dat aan de kwaliteitseisen zal worden voldaan.

Kwaliteitsbeheer Het systeem om de kwaliteit te beheren; dit systeem omvat kwaliteitsplanning, kwaliteitscontrole, kwaliteitszorg en kwaliteitsverbetering.

Total Quality Management (TQM)

Managementstrategie gericht op het verankeren van een kwaliteitsbewustzijn in alle processen van de organisatie.

Operating Manual Bundel (die voortdurend in ontwikkeling is) van procedures en leidraaddocumenten die worden gebruikt bij de exploitatie.



Dessel


Validatie Bevestiging, via voorlegging van een objectief bewijs, dat werd voldaan aan alle vereisten voor een specifiek gebruik of toepassing.

(Doen we datgene wat nodig is om onze doelstelling te bereiken?)

Verificatie Bevestiging, via voorlegging van een objectief bewijs, dat werd voldaan aan specifieke vereisten.

(Hebben we gedaan wat we van plan waren te doen?)

Waarden Waarden zijn algemene principes en overtuigingen die belangrijk zijn voor de organisatie. Onder die waarden is de primordiale rol van de veiligheid cruciaal.



Dessel


3.10.3 Kwalificatie en opleiding van het personeel

Deze bijlage geeft een overzicht van de vereiste kwalificaties voor de gespecificeerde rollen voor de veiligheid van de realisatie van de bergingsinstallatie. De competenties tussen haakjes zijn competenties die op een algemeen niveau beheerst moeten worden. Volgende verduidelijkingen dienen hierbij aangebracht te worden:

1. Competenties voor een bepaald individu. Indien een individu meer dan één rol waarneemt, is zijn kwalificatie de samenbundeling van de kwalificaties van de verschillende rollen.

2. De rollen van de betrokkenen vallen uiteen in niveaus: uitvoering, meesterschap, kaderlid. Voor eenzelfde vakgebied zal de opleiding voor het meesterschap een diepgaandere kennis van de technische aspecten en/of van hun relatie met andere activiteiten aangeven. De opleiding van de kaderleden dient ervoor te zorgen dat ze de verschijnsels en de algemene context van de activiteiten goed begrijpen en beheersen.

3. Een gelijkwaardige kwalificatie (betreffende opleiding, ervaring of specifieke vereisten) kan worden gerechtvaardigd door een praktische opleiding en voldoende ervaring. Dit wordt geregeld door vaste procedures.

4. De te beschouwen ervaring is de ervaring op het betrokken activiteitsgebied. De minimale vereiste ervaring mag worden gereduceerd indien de medewerker een schoolse opleiding genoten heeft die superieur is aan het vereiste minimumniveau en dit op het technische gebied dat in verband staat met zijn rol. Dit wordt geregeld door vaste procedures.

5. De tijdsduur die nodig is voor de opleiding voor het uitvoeren van een welbepaalde taak telt mee in het bepalen van de ervaringstijd in de exploitatie van de bergingsinstallatie.

6. De departementshoofden moeten een minimale ervaring van vier jaar hebben in een functie met hiërarchische verantwoordelijkheid.

7. De duur van de ervaring ‘op de site’ kan worden verminderd door middel van een opleiding waarbij de betrokkene zich de regels en bijzonderheden van de in het land geldende wetgeving eigen kan maken.

8. De certificering door NIRAS is gebaseerd op vaste procedures.

9. De vereiste ervaring in jaren moet worden aangezien als een ‘equivalente’ ervaring en dus niet noodzakelijk in een gelijkaardige installatie opgedaan zijn.



Dessel


Table 3 - 14: Kwalificatie van de rollen van het personeel dat betrokken is bij de bergingsactiviteiten

Entiteit - Rol Opleiding1 Ervaring

(jaren) Nuc/alg

Kwalificatie bij aanvang van de functie

NIRAS-Directeur- generaal

Mast. Eng. Of

Doctor in de wetenschap

pen

15 Aanvullende academische geattesteerde nucleaire vorming

Tien jaar recente ervaring in de nucleair sector, waarvan minstens vijf jaar in de sector van radioactief afval

Ten minste vijf jaar werkervaring in een leidinggevende functie binnen de nucleaire sector

NIRAS - Hoofd dienst Fysische

controle

Mast. Eng 3 Hoofd IDPBW (diploma preventieadviseur niveau 1).

Bijkomend universitair diploma in kernwetenschappen.

Erkend als deskundige bevoegd in de fysische controle van klasse I, onder de voorwaarden van het ARBIS, art 73.1.

Algemene kennis van de nucleaires sites en inrichtingen (in het bijzonder het ontwerp van de berging van het categorie A afval, van IPM en opslagpraktijken).

Algemene kennis van de TQM-praktijken van NIRAS.

Kennis van het acceptatiesysteem van NIRAS.

NIRAS - Team ACCEPTATIE,ERKENNING,

ACRIA

Mast Eng /Ind Eng

3 Grondige kennis van het acceptatiesysteem (incl. ERKENNING en ACRIA), rekening houdend met de cAt-specifieke kenmerken en de RD&D-resultaten.

Integratie van de specifieke cAt-gebonden aspecten in de ERKENNINGsprocessen en in de ontwikkeling van de ACRIA’s.

Algemene kennis van het cAt-ontwerpreferentie systeem (SSC).

NIRAS Team STSE

Mast Eng /Ind Eng

3 Grondige kennis van het cAt-ontwerpreferentiesysteem (SSC).

Safety Assessment.

Studie van de referentie ‘Nucleair veiligheidsbeleid en strategie van NIRAS’.

(Aanvullende) academische geattesteerde nucleaire vorming.

1 Mast Eng (Master in Engineering); Ind Eng (Master in Industrial Engineering); HSTO (Hoger Secundair Technisch Onderwijs)



Dessel



(jaren) Nuc/alg


NIRAS - Project Manager

Ind Eng Varia/2 Ervaring in management van projecten.

Opleiding in projectorganisatie en -kwaliteit.


NIRAS-SiteDessel – SIM

(inrichtingshoofd)

Master in Engineering

3 Drie jaar ervaring in management.

Drie jaar operationele ervaring in Waste Management en veiligheid.


Kennis van het ontwerp van de berging van het categorie A afval.


Algemene kennis van het acceptatiesysteem van NIRAS.

Algemene kennis van de nucleaire en klassieke veiligheid

NIRAS-SiteDessel – DFC-cel

op site: Hoofd

Mast. Eng 2 Erkend als deskundige bevoegd in de fysische controle van klasse I, onder de voorwaarden van het ARBIS, art 73.1.

Bijkomend universitair diploma in kernwetenschappen.

Kennis van het ontwerp van de berging van het categorie A afval (VR).



NIRAS – DFC: SB-agent

HSTO 0.5 Stralingsbescherming technicus.

Certificering door NIRAS.

NIRAS-SiteDessel:

Monitoring Agent

HSTO 0.5 Specifieke training.


NIRAS-SiteDessel - IDPBW

Adviseur

Bachelor 1 Diploma preventieadviseur niveau 2.

NIRAS-SiteDessel - TQM

(Interne Auditor)

Bachelor 1 Kennis van TQM en IMS.

Interne auditeur.

Basis van het acceptatiesysteem van NIRAS (ERKENNING)


NIRAS-SiteDessel -

Verantwoordelijke CONFORMITEIT

Bachelor 2 Kennis van het referentiesysteem van het cAt-ontwerp.




Dessel



(jaren) Nuc/alg


NIRAS-SiteDessel -

Verantwoordelijke EMM/brand

Bachelor 1 (Aanvullende) academische geattesteerde nucleaire vorming.

Kennis van exploitatie- en storingsprocedures.

Brandbestrijding en -beveiliging: Technologies & Training.

Kennis over evaluatie van brandrisico.

Kennis van de veiligheidsimpact van brand op SSC van cAt.

NIRAS-SiteDessel - Hoofd

Exploitatie(EXPL)

Mast. Eng 2 Master in Engineering (of equivalent).

Eén jaar operationele ervaring in Waste Management en veiligheid.


Algemene kennis van het referentiesysteem van het cAt-ontwerp (VR).


Algemene kennis van het acceptatiesysteem van NIRAS.

Algemene kennis klassieke veiligheid.

NIRAS-SiteDessel -

Exploitatie – Instrumentatie: Team Leader

Bachelor 1 (Aanvullende) academische geattesteerde nucleaire vorming.

Kennis in instrumentatietechnieken.

Specifieke opleiding.

NIRAS-SiteDessel -

Exploitatie – Instrumentatie:

Agent

HSTO 1 Specifieke opleiding.


NIRAS-SiteDessel –

Exploitatie:operator

HSTO 0.5 Specifieke opleiding.


HS 3 Beheersysteem NIROND-TR 2011-03 N V1

Documents

Transcript of HS 3 Beheersysteem NIROND-TR 2011-03 N V1