- 1 -

ïil-nAEtr- ,rdFUXIIn 1922 deed:de legondar igche S lenkenkenner H. lognren cLe u i tsoraak :

" !g oorze.ak dat men van óén koppel Slenkeneon s te l v lo t te jo 'ngen kweekt r - i s vaak deonoordoe lkund ige tee l tw i j ze .loor s te lse l loze sanêaste lJ_ ing van de fok-peren bh . j f t verzwakk ing d ikn i j l s n ie t u i t . "

Nu no8,? 'Q 'n d i rke zes t i .g jaar la te r roept d i t nog s ieeds de v raag op :, ,Hoe nceten de fokkoppe ls dan wèI s te lse-Lraa t ig

s,r 'mengestel-d wordon om vl ta le, kracht igo SleËkente fokken? "

De_er fe l i j khe ids leer en d .e k leurvererv ing s taa t in v r i j r ve l aL led.r ivonboeken beschrov€r l r De Slenkenfokkers weten cle l ink tugssnd. ie e r f .e l l i khe ids leer en voora l d .e k leurvererv ing , èn he t l r i deprakt i jk samenstel len van d.e Slenkenpci . ren, merondeels niet teleggen , Er - l s rok nco l t op "S lenkenbas iso (b iJ n iJn we ten) overgeschreven lDe oorzaak l ig t in he t fe i t , da t ln vee l tLu ivenbceken de er fe l i j k -he ids leer beschrsven i . s voor and.ere d .u ivenressen, d io wè1 ges laóhts -gebonden hr-rn kleur vererven.Omdat d i t laa ts te ech ter NM og onze S lenk van toepess lng is ,kwanen de Slenkenfokkers i -n verwarr ing.-En bleven aiJ hun-koppelsui ts lu i tend (helaas ) op hun vcl , ,vassen-ul ter l iJk se.rneástel- len.

-

Nu ben ik nog naar zo 'n d r ie - . r ie r jaar ge led .en overges tap t op deSlenkenfckker i j . I k w i l gch t n j -e t p re tendoren d .e S lenken. l i Jshe idin pacht te hebben. De S lenk heef t rn i . j eerder in pacht .r . ,o roept d.e Slenk bl j xr i j (a ls vcor l reèn wit fokker) nog vele vragenCP v . ! l r 'b ' de k leu fVere fv ing .l i ivgren Slenkenfokkers van*nà, wi ld.en zich holeas {nog) ni t r t brs.n-den orn do Slenkenkleurvererving aan het papier v:r.n ons Slenkonblatttoe te ver t rouwen.Ioegegeven, hst is een hele k lus om deao leer verant ' ryoord, en duide-l i j k op pap ie r te ze t ten .Uit wat ik ven erveron Slenkenfokkers vernem, geconebineerd, mst eirenorvar ing en s tud ie r p roboer j . k de v raag to beantwoorden:"hoe el l l , ,yeaïon noete$. de fokparon etelselmat ig saJrengesteld worden?'rPrak t ies gesprcken 1s do he le c lou ' ,vaar de S lenkenfokker op nootle t ten : '

D]I tsUI{ÀRING VÀN HXT 1 rveeK JONG$ SI.,X}TKJB,a) Is Ceze zwa.sr dons behsard

" ?

b) Is d .eae kaa l en hee l l i ch t behaard , ?]YOIf;R DI? $JiTIJK IIIII'I I{E? :INOïN :

(mns)( nl,rl )

DE Y[]ÏSTREG:]I VOO.N DE tr TÀIE SI,ENi{T}IFOK:BtïJ l .

,riVa . r rom n is t Í

He t i s bekend (voora l b i j de w : - t f cËkers ) ,d .a t he t ondor l i ng b l i j venkruisen v3n verdunkleur i -ge duiven - leee kale jongen- le idt tot ver-zwakk ing en eerdere kens op .z iek tos lDo ' r i t * l i t e i t l oop t ds .n teFUBr wn t rok f , rnes t i s in he t k rach t -vergende kl ' teekseizoenl Door die verzwakking ! :cpt rok de vnr,cht-b.*arheid terug. Het teuperenent varr de Slenk verdcezel-d dic rrer-zwakking. Ovei d.e gevolten: zi-e do rri.tspraak van LOGI.L,IN.,Yanneer d .o S lenkenfokker ( zonder e r e rg 1n te hebbsn) oen v i ts ,a lfokpa:r uit !í..r-{! x ifu-{j, sa.nenstelt, d.an kunnen daar beet rnooj-e encok : te l v i ta ls jongen ui tval len. l 'okt h i j daarrnee dóor, dan vraegth1 . ' i om : roe i l i j kheden cp den duur .L te fokk* r g r i j p t dan naar he t ra idde l ' rb loe r l ve rv€rso l " , wa t ncg s tan tu i ! de ï i id ver ad .er le , t$n i " i ie kans da t h i j ' r , ln ê€r r c , l i l ega- fnk ;c* " rïeer r ; ' ka i rL gebor*n l . i , ' , , z i jn hok b innqr " r t l t i s y ' ' : . , j S rc i : r l l l

NcOïr nocj.rr'0i{rf;tN :,!ET tLL\l x I{AAï, !

?\

-2 -

Van b lcod.verversen is a l leon z inn ig sprakerwanneer c le fokkor l s top DONS en i (À{,1, b iJ ds aenschaf :

De v raeg r j . j s t nu qp : Is oen kaa l -geboren S lenk pq{ de f in i t ie zwak?Antwcord, : NEEN, als i -nert nasr ni ,et net kaalxkaal áóórfokt llggrnan:n De S leak i . s van na ture een k rach t1ge vogo l ! ' t0ók oen kaa l -gq lo ren S lenk kan v i tea l z i jn lU k ' . r .nt rust ig áénmaal keal x kaal l .q, ten ËruisenrMïTS U-daarnanet IONS inkru is t . Bedenk goed da t u i t kas l x kaa l a l lóón ka lova l len ! * l t i j d , zo4der u i t zonder ing .Bo langr i j k i s nu iq weten , wearoro d1 t zo is :

wqerjongen

l earvoor noeten we echtor EERSI behande len hoe de t leurvererv ing iszoa ls d ie voor de qees to -aqdgro rassen opgaat .l l ,. i${À pas ds uitzonderinf-dffie regel: ónzo Slenk.

.bIRSl ' ver{elen we Èe "normalp' t d.uive_n- in lweq grgepen:

I

Daza k leuren worden bepaa ld door de sanonste l l ing van do tweek leur fak to ren , d . ie e lke du i f in a1 z : - jn ce lLen heef t z ib ten lIo f fe rs hebben T i fOE k leurbepa lende fak to ren per ee I . (oo)Du iv innen hebbqn EEN kLeurbepa lende fak to r ) *^ - ? a , \

ón i i f l [ n ie t k Iàurbepa lend.e - | ner cer ' (ov /

B i j de samenvoeg ing van d .e zaad.cs l met de e ice 'L , va l t e r(zowel van de d .o f fe r - ,a ls van d .e du iv innece l )óén fak to r ÀF.r le lke to taa l twee er a fva l len is puur toeva l ,Dat e r twee moeten a fva l len is log i -esrwant he t jong moet immers' í reer tweo fak to ren Der ce l hebben!Eén van d.e vader , àr óén van de moed.er.(o p lus o ) word , t du 's sen jonge do f fe r . (oq)(o plus y) wordt d.us een jonge d.uiv in. (oy ' )

Bi j oen d.uiv in is de y-faktor NOOII ' k leurbspelond, ALTIJD geslachts-bepa lend . .Do y e rb l j van de noeder , bepaa l t dus da t ' t een doch to r wordDe d .u iv in ' rbepaa l t ' rduÊ o f he t jonge d .u i f je een zoon o f een dochter wsrd

3f j d .e mensen is he t p rec ies andersom. l Jaarom mogen vaders ook noo i tnopperen op B loeders * ls e r a l leen naar doehters geboren worden"

( r r ) o f ( ro ) o f (oY )IONS JONGEN

INTENSIBUE K!ïUREN

ROODROODi IJ,V]JRBIÁUtrenz .

(oo ) o f (oy )l(ÀLE JONGEN

VERPUNI(I,EUII]'N

GEET.,GF-Ei,ZI],18RBLÀUïfZIr,VERÊt1 '7

(do f fe r x du lv in )

. rndêrsom ock n ie t , we.n t he t toeva l bepaa l t de keus op o o f y l

ïerug naer de dulvoa:r i r kunnen 4 konbinat i -es ontstaan:rJ6 k ru isen (o t + oZ) x (o , + y+) .

Daar kunnen dus ui.tvallen '

2 Co f fo rs : à f o1 x o3 = oo

à f o , * o3 =o0

2 d.uiv innen : àí c. ' * 14 = oy

àr o, x ya: 'o ï

Do bovengenrende ïNTENSIEYIT kleuren geven we nu eon {vo11or ordus .|ONS is dus .

Do bovengenoemde YiRr)UIIKLdUlii l I goven wo nu een "1ega " o, dus oKÀAl is dus o

De I l í i l iNSIEYr k leuren rood, roodz i l ver , b lauw en?, . z l jn dorn j .nant(cverhee rsend ) over do

' \ fERDul , i k leuron geeI , goe lz j . l ve r l b lauwz j . l ver enz

-r-

NOIIS (r) is dus overheersend over i rÁ.r . i , (o) .

Xen b lauwband do f fe r ken fokzu lver z i ja en heef t dan ( r r ) , DONS .Een bleurvband doffer kan fokonzuj .ver z i jn en heef, t dan (ro) , lOl tS .

Van de fckonzu iyoro b lauwe DONS dof fe r j -s do n legen ( .o ) van deb lauwz i lver k leur , d lo o r we l inz i t , maar we z : -en ho t n ie t .

ncn bI : : ,uwzi lver doffer is ALTIJD fokzui-ver voor blauryzi lvcrr cr heeftt l r : s 2 lege fek to ron , ( oo ) . , r . l ,T IJn KA- \ i , . iTe lke fak to r de ke .ns ookkr l ;g t b i j de se r rensmol t ing nne t do e iceL , he t i s a l t i j d een b laurvz i l ve rf ax tr ' r - , i i e sta=t vocr Á.:-,Jr.

!c ï - fektor ven do duiv in is ÀI,LEEN geslschtsbepalend. XObff k leur-bepa lend. .laarom ip een du iv i -n a } t i jd fokzu ivsr vocr haar k lour . lo andero ce1-fak to r heef t immers geen konkur ren t j -B iB i j . y i s l re t a l - t i j d . -een in tds ie f gek leur , le d .u iv in ( a l t i j d IONS) .E i j oy i s he t e l t i j d een vordunk leur ige du iv Ín í a l t i j d KAÀL) .

DE ÁLIURjl{ L\?lN lm }fU lOS,

,Y-i I-n?ÏïN .i-LlEl{ 0P }ONS 0F Kq.\L.

Op papier ga iàn we fokparen ss.monste l len: Ste lse lnat ig .- , , /e k ru isen : { r , .a ) * ( .1 I4) = a .p . ,z r3 n t r4 .Zy4

d.ons x dons a} le jongen dons en fokzuiver i

, , ' {ê k ru isen ' ( . t oZ) x ( .1 Í4) = ,1r5 oZ.7 .11t4 ozr4onz. dons dons .1r j is d .o f fer is fok - zu iver dcns

::;'-i: :Ï::: ï: ::Ï:":ïï;:: ::::t2y4 is du iv j .n i s fok - zu iver kaa l

Tr , fe k ru isen ; ( t . , oZ) x (o1 y4

enz. dons kaal

) = ,1 t3 o2ot o t Y aI T

o tlf ,t

,1o3 i s do f fe r i s fokcnzu ive r dons

oZoS is do f fe r 1s fokz l . r i r rc r kna l

e tya , i -s du j -v in i s fokzu i ver dons

o.y4 is du iv in i s fokz ' r i ver kaa l

, ïanneer een fokker z i jn S lenkenbe,s tand zo s te rk en y i taa l rnoge l i j kni l opbor: . ' {en, dan fokt h i j op f :kzuivere dó- l ï íFs. ( ;c)--IJe (a l t i . jd fckzu ivere) dons du iv innen va l len er dan vanze l f ook u i t i

De: r ! , e k lnb ina t ie za l h i j n ie t k iozen!rm 'no-q l rq rn . |e 4 noge l l j kheden heef t h i j ( in verhoud lng-over n ie t tea : 1 r - r v - L r t

r r r a

k le ine a :n ta l len jongen- genornen ) J kansán, da t ,h i j e r wéér jongenr r i - t fok t ne t een ka le fak to r : Ï ree d .o f fe rs en een du iv in .

- le fckker d j -e noo i t op dons /kae l Le t , heef t een f i f t y - f i r t y knnsdat hi j dexr e kruis i ,ng samenstel ï ' .- ï . i t À . : innc 'a r1 daar* i t weer een f i f t y - f i f t y kans da t h i j nu he le rnaa l. . i v r : t ) v:

ks.al . x kael g: i .at kruisen, ws'sr nu al le 4 jongen kaal worr leniq i i l a r t c oF ech te r n ie t oP , maar vo rzoek t Ce g , rden nu l ve l )p z l Jnr r À . J À v v e v v r

kn ieên om te rug loop in v i ta l i te i t en verenpak. Z i jn d .u iven word .ensna l le r en k le i -ner .In de na tuur kon t d i t evengoed ' í l ees evensLech t ) voor . ., . :a ' r r da;r selekteert noeder-natuur het zwakke spul genacl .e loos ui t .3e t d ien t daar a ls voedse l vo , f r de vo lgende ke ten in de na tuur .fn de na tu , r . r zorgen e l leen de s te rken vcor he t nases lach t lDo nat, t r : r kent geen Burger l i jke Stand. Al les fokt r lear aen. Ftrei-nteei t l . lger wè1 .net " -DE ,ru! V-r l I tE SfËRi(ST!" i

.

-4-

Om vo l lad ig te z i jn zu l len we de Laats te d . r le koope l rnoge l i . ' j r rhedenui two rken :

lY oo x oy = oo oo oy oy , . De s lech ts te comb ina t ie ; ouders kaa lj ongen ka;el .

V oo x oy = )a . . oy oy . !e jonge dc f fe rs z i j n we l d .ons , nearhebben de ks .1e fak to r verscho len in z ích .De jonge dulv innon worden fc lkzuiver kaal .t loodzonde zo ,n goode du iv in te verpru tsen./ .o 'n , dons du iv i -n verd ien t een dons- do f fe r !

V I . . x oY = ro .o .y .y . / .o fok t u u i t een, ka le du iv in u i ts l -u i tenddons doch te rs voor de na fbk l

t

Op de vor ige b ladz i jde hebben wege là ten .!1e l r leurverervlng pakken

de kl-eur even bui ten beschouwing

lyeer op. ïnklusief DONS/I(q,ÀL,"

rassen hun kleur geslachtsgebond.e4IE-IS'I gain 'rÍe ki jken hoe

lve nu

snderevererven.

(Daarna de SLEIIK, die daarvan afvr i jk t en waaron)We stel len een i , Íeeuwenpaar sanen ui t : R@D x GEEI.ROOD ( r dons ) is donlnant ovetr GAXL ( o ka: t l ) .!o do f fe r ks .n fokzu iver z : - jn ( ro ) , o f fokonzu iver voor rood. ( ro ) .

B i j fok - zu iver : . . x oy .o .o . : / . . J r . (a l les rood. en dons)B i j fokonzu ive r : .o x oy .o oo .y oy " (do f fe rs 1x rooc i -dons

1x gee l -kaa ldoch te rs lx rood-dons

iCDE1x gee l -kaa l

du iv innen z : . . jn dus DONS! Kan n ie t u issen.WAATOM lIE ZïJN KrJUR NI}]T GISL..C}IIS$5BO}IDTN Iï?ERIÏ

- .1 le jonge

ijan nu de

.|'

I

srii{{,

,{e koppelen een Si,3}IiliNpaar uit : itOOD x Gn-r,ll.Daar val len nu COIIE dochters ui t d ie Ktu1'L z i - jn.

Bi j i i . l i l ï I (EI I is de add.er onder het gras, dat hi jges lach tsgebo4d en verer f t :

z i j n k leu r n ie t

à l i f i k leurs lagen van s lenken ( rood, gee l , roodb leek , gee lb leek ,roodspar , gee lspar , en w i t ) ,

U.IJN oNDbR ' r i i VËRDETEN rN r lT ' rLNsI] j ,F (dons) en.\ERDUN (kaal) .

{ * t de_vo lwasseq S lenk 1s he laas NLET moer te z íen o f he t een in tens levedan weI een veFd-unkleurige Slenk E6ïïeft"Cr :k n ie t aan de k leurd iep te ltlr; luÍÏ lE qèl aan het jonà, dat nog niet 1n dÊ veren z:.-t I Dolls of KAAL.ln.armee kunnen we bf j de Sr. ,ENK wè1 Ce intensi-v i te i tsfaktor berekenenzo: i , ls ssngeFeven bi j kruis lng I thtg, . IONS of Kl , i l .l e fokker , d ie l le t spg l le t je DONS- iL ! { I , eenrnaa l onder de kn ie heef , tgekregen, ken zó z i jn (ons) S len tenbestand S?EISEU, ïÀ ' I IG weer Y ïTALERga ' rn fokken!

STRjj{Gp s3rli\rfE oP VI'I\IïTEII

u i t he t boven: taande mag u n ie t opmaken, da t u a1 le "ka le" jongenneteen zou nceten QPru imen. r laa lgeboren S lenken kunnen nog hard enkerngezond z t ,1n ! Oók u i t de dons- jongen kunnen z 'nakken va l len l- i ' 1 le z r ' i kke nneeêtende voge ls d i reÈt u i tse lek te ren en .a fmaken l. , ^e t v i . ta l "e S lenken dóór fokken op d .ons :

q

to t s1o t . . .

Hoe kom je IN DE P l - .d ' f f J r r Ce eers te . ia ren Cocr met STEiS:ll ' :^Tf G f okken.

ÍtÀ13 ZONIN: (oo )Xen vï ï tE goede ks.1e zoot l kan ui- ' teraard wel nasr 11e tentoonstel l ing.l ;13 : , r . . . r 'oo i d .e s te lseJ-na t i -gq - fok i s h i j voor k ru is ing l t / ongesch ik t .B i j k ru is ing Y k 'an t u e r a l léén ha l fgoedo zonen u i t fokken.. to isekvent á i ;n wanneer l J gÊen dons áu iv ln e r voor (over ) heef t :, i l s voeds ter -áo f fe r en anders ocru i -nen l Geen ge* j8 , - r l r . l :1 r r ' {êg er rqee!

DCI {S ZOi i ïN : í re o f f o )H6ïfrei l l6 l ^}s die kal-o zusjes hebbén, dan weet r l inmidï le1s dat d.e 'vader fokonzu iver d .ons is . ÍeCer koppe l t u dus . a , .n een dons du i r r in !í k r - r i e i r c ' l l )\ r r - \ ^ +

i { ebben 'dàze dons zonen nu dons zus jes , dan va l - l en ze u i t een donsvader u i t k ru i s i -ng r . ( o f k ru i s ing l i , 1 ] ] , o f y I , wan t oy i s e rmose l i i k n i e t u i t geva l - l en ) . ne vado r ve r raad t dus dons t e z í1n , wa t.Á te nn tp ren r ï r J d .e hokb rced . l i j s t : ( oa o f oo ) . , Í annee r een c l ons do f f e rr r v 4 ^ v u ! à v À r v I

. i aa r in jaa r u1 t ions -d .och tà rs gee Í ' t , dan mogenTe n ,c te ren Cet h i iïokzu lve i (co) vcor d .ons i s . i Jasr z i jn we dan brand-zu in ig op llo noeder va l t n ie t neer te her re iden ; dus houdcn we d ie ean zo langze ons voor de fok voLdoet ean de verwacht lng . r

i l\!j DC.]H IÏ :TS : ( OY )Ae ïs ÏTan n l leen-u i t de k ru is r -ngen l l \ in V De 'vader kan noo i t

f okzu j -ve r dons z i j n (ao ) . , ïe l , f cÈonzu ive r dons (co ) à f kea l (oo ) .i {e t ve r te l - t ons n ie ts over ie moeder .Àa l -e d .u iv in len z i jn voor k ru i .s rng V l een Bok, omdet l ve in he t eers teja . r . r da t . re s te l -sè lna t i -g fokkenr t roE n ie t weten ' 'n*b onze dons-dof fe rsà i ;n : @e o f G i ) . , {e gokken op r ru is jng f1 : zodra e r een ka le doch te rr : : - t va l r , dan weïen we da i we k r ' , r i s ing i i l - konpe iden i De vaderno te ren ' , ve l te . tee ' r a i s 3o .;en ka le d .u iv in i s voor k ru is ing lY s te lse lmat lg u i tges lo ten l. i . 1s we - in ' t : r : te rs te ' te€n dons c lo f fe r hebben voor deze ka le du i ' r i nd : rn heef t ? ,e voor ons v í f ,o r Ce fok pech gehad. Eventuee l u i ts l -u i iendnog a ls voeds te r , naér anders r . . . . konsekwent a ls moeder na t i t ' - : . r : weg , !

: jo i i s iOtHt I iS : (sy )Ï [e z ï ïn -a Ï ï ja fokzu iver l )aar z i jn we brgnd-zu Ín ig op !l ie zet ten ' r íe al- t :=: ! op een dons Coffer. i i ru is i -ng I ,of l - l - .In he t u i te rs te ge ' / " ] nog eens op k ru is ing Y r oF er ha- i f soed.e zonenu i - t te fokken. In fe i te i s d re k ru i s ing V de verkeerCe kant c i l naarkaa l i

i i e t s te lse lmat ig fokken z tL Ce eors te ja ren doorze t t lngsvernoge l lv ràgen van u . Yoora l onrda t 'ne b f j S lenken noo i t gee lk leur i r ren opeLka: * r ze t r .e r r . l i e keus c r " r u i r e r E i€ I : fok goece s te l se l :n - - t t ige konpe lsba j 6 ] ]as r . r te zoeken z . r l n ie t e rg g r :o t zL in l Áoppe l -s u i t ka . } x kaa lz . . t ,1 t u nod ig hebben e1s voeds te rs 'B innen eÉrn psar jaar z i t u a ] . ' ' . ' ee l ru iner in voora l dcns Cu i . ' ' i nnen.. l - rons CcÍ l fe rs ' ' a l t qe teen xe l - mee. Qok d .e ten toons te l l - ingsresu l ta tenkunnen de eers te Daer j ra rvJ . t te rugva l len ,L tk r i j s t e r ech ter een s te rkere s ta rn S i ; l iÁ l iN voor te r r :n j

l r f r t t t - r t T n Y \ 7 \ t t n Í f 1 / I- r L - ! : I t a : ) - ' . : : r L - ! l ' l Á \

Í

/ , ru is lng, , - r r r i c i n r r

*rui s ingr , r r r i c ' i r n c r

, . 7 r r i c i n c rU 4 1 : -

. \ r 1 1 i c I n - -

O S x O y =

o O X s ) t =

ooxoy

ooxoyooxêy

6 & O € . y 6 y

6 & A O O y C y

rso oc s ) ' cy

,o oo oy oyso oo )y oy

oc ao fy ; y 06C) - 566 8F'5f ' r i ts J ,van i {outen

1

l1

1t_l

1v

/ lI

oaxcJ í=

' j , . 1984