2

MARIJKE BRUYNINCKX

DIRECTEUR PI

Hoe de welzijnswet naleven tijdens

werken met uitzendkrachten?

5 oktober 2017

3

Inhoud

• Preventie en Interim

• Uitzendsector

• Principe en wetgeving uitzendarbeid

• Werkpostfiche

• Onthaal

• Gezondheidstoezicht

• Arbeidsongevallen

4

Preventie en Interim

5

Preventie en Interim (PI)

• Opgericht in 1998 als Centrale preventiedienst voor de uitzendsector

– Wettelijke basis: KB 04/12/1997

• Belangrijkste opdracht:

– Verlagen van aantal en ernst van arbeidsongevallen van

uitzendkrachten

– Het beschermen van de gezondheid van de uitzendkrachten bij

het uitvoeren van risicovolle taken

– Voorstellen van praktische en efficiënte maatregelen ter

verbetering van welzijn op het werk van uitzendkrachten

• PI richt zich tot alle uitzendbureaus, alle uitzendkrachten en tot alle

ondernemingen waar uitzendkrachten ingezet worden.

Preventie en Interim (PI)

Organisatie team centrale cel PI

• Preventieadviseurs (I en II)

• Webmaster en communicatie

• Administratief personeel

Netwerk van team PI:

• elk uitzendbureau moet lid zijn van PI

• elk uitzendbureau stelt “verbindingspersoon” aan.

• Verbindingspersoon heeft minstens basisvorming veiligheid

7

Gelegen op een mooie locatie in Brussel: Tour & Taxis – Koninklijk Pakhuis

Preventie en Interim (PI)

Activiteiten PI

• Uitgeefactiviteiten - PI News, agenda’s,…

• Basisvorming preventiebeleid - verbindingspersonen en

uitzendconsulenten

• Adviezen - preventie en bescherming op het werk

• Sensibiliseringsmateriaal – infofiches, affiches,…

• Onderzoek/studie - arbeidsongevallen, agressie, enz.

• Statistieken - arbeidsongeval/medische onderzoeken

• Jobstudenten – preventie arbeidsongevallen

9

Websites PI

• www.p-i.be

• www.ikbenjobstudent.be

• www.werkpostfiche.be

• www.pi-m.be

• www.pi-a.be

10

www.ikbenjobstudent.be

11

12

13

AGENDA

14

De uitzendsector

15

Uitzendarbeid

Toegelaten Verboden

• Vervanging van vaste werknemer

bij ziekte, ontslag;

• Tijdelijke vermeerdering van werk;

• Uitvoering van bepaalde

uitzonderlijke werkzaamheden;

sinds 1 september 2013

• In aanloop van een vaste

aanwerving (motief instroom).

• Economische werkloosheid

• Tijdelijke werkloosheid bij slecht weer

• Bij staking

• Bij afbraak en verwijdering van asbest

• Bij begassingen met sommige

agentia

Ook verboden als ‘tewerkstelling op werkpost’:

• waarvoor werkpostfiche verplicht is en geen werd opgesteld;

• die niet overeenkomt met de ontvangen werkpostfiche.

16

Uitzendkrachten bouw sedert 2001

Voorwaarden

zie CAO 04/12/2014

Uitzendarbeid 1. Ter vervanging van arbeidsongeschikte arbeider

2. Tijdelijke vermeerdering van werk

3. Bij instroom vaste werknemer

Uitzendkantoor afzonderlijke erkenning “bouw” (Vlaanderen, Brussel)

Uitzendkracht eisen veiligheidsopleiding!

Gebruiker Ressorteren onder PC 124 (o.a. NACE 41, 42, 43)

Registratie als aannemer

Opnemen AO in statistieken bedrijf

17

Uitzendsector 2016

Omzet € 5,41 miljard

Uren tewerkstelling 214 miljoen

Aantal UZK 624 851

Dagelijks UZK (FTE)

109 399

Penetratiegraad 2,82%

Tewerkstelling sector

(2015)

Diensten 64.5%

Industrie 32.4%

Bouw 3.1%

Landbouw 1,8%

Vlaanderen :

68,5%

Wallonië:

21,6%

Brussel:

9,9%

Arbeider: 60% Bedienden: 40%

Uitzendkrachten:

419 419 Jobstudenten:

232 919

18

Tewerkstelling uitzendkrachten

19

Tewerkstelling jobstudenten

Principe en wetgeving

uitzendarbeid

20

21

UZB

Gebruikers Uitzendkracht

Terbeschikking- stelling

Arbeidscontract

22

Werkgever uitzendkracht ?

Juridisch Feitelijk

Uitzendbureau Gebruiker

Arbeidsovereenkomst +

Commerciële overeenkomst

Tijdens duur opdracht

zie artikel 19 Wet Uitzendarbeid 1987

zie artikel 2 Welzijnswet 1996

Opdracht:

Arbeidsongevallenverzekering/aangifte

Voorafgaand gezondheidstoezicht

Opdracht:

Preventie en bescherming op het werk

Arbeidsongevallenanalyse

• Uitzendkracht geniet dezelfde loonvoorwaarden als de werknemer die hij

vervangt bij gebruiker (zelfde leeftijd en ervaring).

• Uitzendkracht volgt uurrooster, instructies van gebruiker enz.

23

Jobstudent (-uitzendkracht)

ALS… DAN

Zoekt job via uitzendkantoor,

• Is uitzendkantoor werkgever;

• studentencontract met uitzendkantoor = jobstudent-

uitzendkracht);

• tewerkgesteld bij klant-gebruiker;

• Wet Uitzendarbeid van 1987

• Welzijnswet 1996

• Codex X.2 - Uitzendarbeid

• Codex X.3 - Jongeren op het werk

Zoekt job via werkgever, • ondertekent jobstudent studentencontract met werkgever;

• Werkt als jobstudent bij werkgever;

• Welzijnswet 1996

• Codex X.3 – Jongeren op het werk

24

Situatie uitzendkracht precair ?

• Profiel

• Korte opdrachten in nieuwe omgeving

• Onvoldoende onthaal door gebruiker

• Beperkte ondersteuning door collega’s

• Anderstaligheid op de werkplek

Bescherming veiligheid en gezondheid van uitzendkracht

via

specifieke wetgeving uitzendarbeid

25

Wet Uitzendarbeid 1987 – artikel 19

Codex Welzijn op het Werk

Boek X. – Werkorganisatie en bijzondere werknemerscategorieën

Titel 2. - Uitzendarbeid

Principe 1

Gebruiker is verantwoordelijk voor preventie en bescherming

van de uitzendkracht - en dit voor de periode dat de

uitzendkracht bij hem werkt!

Principe 2 Welbepaalde verplichtingen m.b.t. preventie en bescherming

worden verdeeld tussen gebruiker en uitzendbureau

26

Welzijnswet 1996

Gebruiker ook

verantwoordelijk voor

uitzendkrachten

(art. 2, 1° a):

Werknemer = “de personen die anders dan krachtens een

arbeidsovereenkomst, arbeid verrichten onder gezag van een

ander persoon”…

Uitzendkracht wordt voor de toepassing van de welzijnswet en

Codex beschouwd als werknemer van de gebruiker!

Verantwoordelijkheden

(H. IV; Afd 2 ‘Werkzaamheden

van de uitzendkrachten bij

gebruikers’)

Ernstig Arbeidsongeval van

uitzendkracht

(zie H. XI bis)

Gebruiker maakt omstandig verslag en verstuurt naar inspectie

Uitzendbureau en gebruiker wisselen de nodige informatie uit

Art. 12ter

De gebruiker weigert de

diensten van een

uitzendbureau dat zijn

verplichtingen niet nakomt.

Art. 12quater

Uitzendbureau levert geen

uitzendkrachten aan een

gebruiker die de welzijnswet

niet respecteert.

27

Taken gebruiker

1. Invullen werkpostfiche

2. Onthaal uitzendkracht op zijn werkplek

3. Verifieert het medisch geschiktheidsattest

4. Verifieert opleidingsattest

5. Staat in voor preventie op de werkplek voor de uitzendkracht

6. Levert en onderhoudt de werkkledij en de persoonlijke beschermingsmiddelen

7. Staat in voor spontaan medisch onderzoek

8. Analyseert arbeidsongevallen van de uitzendkracht

28

Taken uitzendbureau

1. Selecteert uitzendkracht in functie van gevraagde werkpost

2. Checkt of uitzendkracht beschikt over vereiste kwalificatie

3. Organiseert voorafgaand gezondheidstoezicht uitzendkracht

4. Informeert de uitzendkracht over zijn opdracht bij de gebruiker door middel van de werkpostfiche (werkplaats, taak, arbeidsmiddelen, risico’s en hinder, medisch toezicht, werkkledij en PBM)

5. Sluit arbeidsongevallenverzekering af

6. Staat in voor arbeidsongevallenaangifte van uitzendkracht

29

Werkpostfiche

30

Principe Codex X.2-Uitzendarbeid

Als Werkpost met gezondheidsrisico’s…

Dan 1. Werkpostfiche is verplicht

2. Gebruiker vult werkpostfiche in en bezorgt deze aan

uitzendkantoor

3. Uitzendbureau selecteert aan de hand van werkpostfiche

geschikte UZK

4. Uitzendbureau zorgt voor medisch onderzoek + vaccinaties

5. Zodra uitzendkracht werkt bij gebruiker = gebruiker staat in

voor alle verplichtingen inzake preventie en bescherming

31

Alles begint met…de gebruiker

Voorbereiding door gebruiker

1. Identificeert werkpost op werkplek met intern nummer

2. Voert met zijn preventieadviseurs een RI&A uit van werkpost

– Noteert preventiemaatregelen (werkkledij, opleidingseisen, enz.)

– Noteert gezondheidsrisico’s verbonden aan werkpost (MB 9/06/2010)

3. Legt resultaat Ri&A werkpost voor ter advies aan comité PBW Comité PBW adviseert aan welke werkposten uitzendkrachten worden ingezet!

Gebruiker wenst een uitzendkracht …

1. Gebruiker vult werkpostfiche adv uitgevoerde risicoanalyse werkpost in

2. Bezorgt deze aan uitzendkantoor

3. Voorziet procedure onthaal uitzendkrachten

4. Voorziet de nodige PBM’s voor de uitzendkrachten

32

33

Werkpostfiche (Codex, bijlage X.2-1)

• Preventie en Interim heeft modelwerkpostfiche ontwikkeld

Downloaden model kan via www.werkpostfiche.be

• www.werkpostfiche.be beschikbaar

met invulbare werkpostfiches (in verschillende talen)

en voorbeelden

• Werkpostfiche kan gebruikt worden als onthaaldocument

van de uitzendkracht

Zie luik C ‘Werkpostfiche’

34

www.werkpostfiche.be

35

36

Invullen werkpostfiche

Luik A - gebruiker

1. Inlichtingen gebruiker

2. Identificatienummer werkpost + uitgiftedatum datum

3. Omschrijving werkpost (+ maatregelen + PBM + vereiste opleiding)

4. Aanduiden betrokken gezondheidsrisico’s onder vorm van codes

5. Datum advies van:

• Comité PBW

• Preventieadviseur AG

• Preventieadviseur(s)

Luik B - uitzendbureau

1. Inlichtingen uitzendbureau + datum kopie aan uitzendkracht

2. Inlichtingen over uitzendkracht

Luik C - gebruiker

Handtekening als onthaal gebeurt via werkpostfiche

37

Luik A - Identificatienr. + uitgiftedatum

Gebruiker • Stelt een werkpostfiche op en noteert in luik A

– het intern nummer werkpost

– de uitgiftedatum (datum dat fiche wordt opgesteld)

• Luik A blijft actueel en geldig zolang er niets wijzigt aan de

werkpost/functie/wetgeving!

Voordeel • ‘Intern nummer werkpost + datum’ functioneren als registratiemiddel

tijdens levensduur werkpostfiche

• Administratieve rompslomp vermindert

38

Luik A – functie en arbeidsmiddelen

Gebruiker

• vult op werkpostfiche juiste functiebeschrijving in

• vult op wpf de te gebruiken arbeidsmiddelen in

– Vb. heftruck, elektrische transpallet,…

– Vb. schaafmachine (best niet algemeen

“houtbewerkingsmachine)

– Vb. hoogtewerker

UZK mag niet tewerkgesteld worden op andere functie

dan vermeld op de WPF!

39

Luik A - Opleiding uitzendkrachten

Gebruiker

• vult op werkpostfiche vereiste beroepskwalificaties in.

bv. heftruckchauffeur

bv. vakbekwaamheid code 95, rijgeschiktheid

bv. werken op hoogte

Gebruiker is verantwoordelijk voor interne opleiding

uitzendkracht

• Bijvoorbeeld nood aan opleiding voor bv. gebruik

bepaalde machine, type heftruck, intern verkeersplan,

BA4-BA5

40

Luik A- Werkkledij en PBM

Gebruiker

• Vult werkkledij en PBM in:

– reflecterende werkkledij, regenkledij, hoge veiligheidsschoenen met

stalen tip en zool, rubberen laarzen, veiligheidshelm,

veiligheidshandschoenen,...

– Vermelden juiste specificaties PBM

Opmerking

• Gebruiker levert/onderhoud werkkledij en PBM.

• Soms worden hiervoor afspraken gemaakt met het uitzendbureau. Dit

staat dan in de overeenkomst met de gebruiker.

Duidelijke afspraken over juiste PBM noodzakelijk!

41

Luik A - Gezondheidsrisico’s

Gebruiker • Vult de gezondheidsrisico’s in onder de vorm van codes

• Zelfde gezondheidstoezicht als voor zijn vaste werknemers

• Codes gezondheidsrisico’s volgens M.B. van 9 juni 2010

Voordeel • Uniformiteit medische onderzoeken (voor alle EDPB)

• Eenduidigheid codes = noodzaak voor invoering in Centrale

Gegevensbank PI-M

42

Luik A - Datum advies van…

Gebruiker > 50 wn Gebruiker < 50 wn

Een comité PBW Geen comité PBW

Dan cascaderegel:

• inschakeling vakbondsafvaardiging, of

• werknemers zelf via rechtstreekse participatie

Op WPF data advies:

• Comité PBW,

• Interne PA en

• Interne/of externe AG

Op WPF data volgens cascade regels + interne PA

en interne/externe AG

Voordelen Datum advies versterkt verantwoordelijkheid van gebruiker

Betrokkenen zijn op de hoogte en akkoord met de inhoud van Luik A (en luik C)

43

Luik B - het uitzendbureau

44

Luik B - Datum kopie werkpostfiche aan

uitzendkracht

Uitzendbureau

• Bezorgt de werkpostfiche aan de uitzendkracht

• Noteert in de werkpostfiche de datum waarop dit gebeurt

• Werkpostfiche bezorgen via mail, website, handmatig,…

Voordeel • UZK wordt betrokken en is op de hoogte van opdracht bij gebruiker

• Uitzendkracht kan nagaan of hij voorziene werkkledij en PBM’s krijgt

45

Onthaal

46

Luik C - de gebruiker

47

48

Taalproblemen op de werkplek

• 14% anderstaligen in de uitzendsector!

• 87% van diegene met een buitenlandse origine hebben de

Belgische nationaliteit (tweede en derde generatie).

Maar blijven nog vaak laaggeschoold en taal-onmachtig in het

Nederlands of Frans

• Diversiteit niet weg te denken in onze vergrijzende

maatschappij!

49

50

Gezondheidstoezicht

51

Wanneer gezondheidsonderzoek nodig?

Als werkpost bepaalde gezondheidsrisico’s heeft :

• Veiligheidsfunctie

• Waakzaamheid

• Welbepaald risico

– Kans op beroepsziekten (Chemische agentia, fysische en

biologische agentia)

– Lawaai

– Ergonomische belasting

– Psychosociale belasting

– Nachtarbeid, ploegenarbeid

– …

Lijst gezondheidsrisico’s: zie http://www.werkpostfiche.be/nl/tools

52

Voorafgaand gezondheidstoezicht

Als uitzendkracht…

Extra als jongere….

Als aangeduid in werkpostfiche

1. Jonger dan 18 jaar

2. Nachtarbeid

3. Een werkzaamheid vermeld in de niet

limitatieve lijst verboden werken voor

jongeren (en toch onder strikte

voorwaarden een afwijking bekomen)

Codex X.2 – Uitzendarbeid Codex X.3 – Jongeren op het werk

53

Verplichtingen gezondheidstoezicht

Uitzendbureau

• voorafgaand gezondheidstoezicht

• verplichte inentingen

• moederschapsbescherming

Gebruiker

• noteert gezondheidsrisico in werkpostfiche

• Verifieert het gezondheidsformulier voordat de

UZK aan zijn opdracht begint

• spontane raadpleging

• verzekert toezicht gezondheid tijdens

tewerkstelling

54

Centrale Gegevensbank

Codex

Art. X.2-13

“§1 Er wordt een centrale gegevensbank opgericht (…) met

minstens de gegevens (…) vermeld in Bijlage II…”

Ҥ2. Deze gegevensbank wordt beheerd door de centrale

preventiedienst voor de sector van de uitzendarbeid (…). Dit beheer

bestaat uit het vastleggen van de modaliteiten voor het opstellen,

de werking, de controle, de bewaring van en de toegang tot deze

gegevens (…)”.

Werkpostfiche

(Bijlage X.2-1)

Werkpostfiche = informatiebron voor Externe diensten

voor gezondheidsonderzoek van uitzendkracht

Afdruk

(Bijlage X.2-2)

Afdruk = document van de databank met essentiële informatie

afkomstig van gezondheidsformulier van die bepaalde

uitzendkracht

Voorbeeld: uitzendkracht Jan is medisch geschikt voor

veiligheidpost X

55

Centrale Gegevensbank

- Enkel te raadplegen door Uitzendbureaus

- Input gegevens “geschiktheid UZK” door

EDPB

- Privacy uitzendkrachten is gegarandeerd

56

Centrale Gegevensbank is open sinds

01/01/2016

WPF-ID

Privacy gerespecteerd

Specifiek voor deze uitzendkracht…

Opgevraagd door dit uitzendkantoor

Uitzendkracht is geschikt voor

risicocode …

…zoals aangeduid op werkpostfiche

met naam WPF-ID

57

Moederschapsbescherming

Zie www.p-i.be bij “wetgeving”

Circulaire CIN 2017 02

- Moederschapsbescherming

- Taakverdeling tussen UZB en

gebruiker

58

Vaccinatiecheck voor uitzendkrachten

59

Arbeidsongevallen

60

Arbeidsongevallen bij uitzendkrachten

Uitzendbureau • Sluit voor uitzendkracht een arbeidsongevallenverzekering af

• Doet aangifte bij arbeidsongeval en noteert: arbeidsongeval

gebruiker

Gebruiker • Preventiebeleid: arbeidsongevallen en beroepsziekten van

werknemers en uitzendkrachten

• Analyseert arbeidsongevallen van zijn werknemers en uitzendkracht

• Maakt omstandig verslag bij EAO en verstuurt deze naar overheid

– Uitzendkantoor werkt hieraan mee !

61

Evolutie Frequentiegraad

62

Evolutie Werkelijke en Globale Ernstgraad

63

Arbeidsongevallen Jobstudenten

Frequentiegraad Fg

64

info@p-i.be

02/ 204 56 80