HET ONTSLAG VOLGENS DE LETTER VAN DE WETEnkele praktische zaken op een rij

1. Hoe lang is mijn opzegtermijn? p4

2. Krijg ik een ontslagvergoeding? p6

3. Welke instanties moet ik aanspreken? p7

4. Hoeveel bedraagt mijn werkloosheidsuitkering? p8

5. Wat als ...? Nog een aantal praktische vragen p11

Inhoudstafel

Een antwoord op je praktische vragenOpzegtermijn, ontslagvergoeding en uitkeringen: bij een ontslag stel je jezelf heel wat praktische vragen. Hoelang zal je opzegtermijn zijn? Hoeveel bedraagt je ontslagvergoeding? En wat gebeurt er met je overgebleven vakantiedagen? Wij zetten het voor je op een rij.

DE LETTER VAN DE WET 4

Als je ontslag neemt of krijgt, moet je soms een opzegtermijn respecteren.

Hoelang je na je ontslag nog verder moet werken, hangt af van de

startdatum van je arbeidscontract.

1. Hoe lang is mijn opzegtermijn?

De berekening van de opzegtermijn is veranderd sinds de invoering van het eenheidsstatuut op

1 januari 2014, dat arbeiders en bedienden gelijkstelt. Sinds die datum hangt die termijn af van je

anciënniteit voor en na die datum.

Je arbeidscontract ging in na 1 januari 2014

Wanneer je zelf ontslag neemt, is de opzegtermijn die je moet naleven maar de helft van de

opzegtermijn bij ontslag door de werkgever. De termijnen worden, zo nodig, naar beneden

afgerond.

Anciënniteit Opzegtermijn wanneer je ontslag neemt

Opzegtermijn wanneer je ontslag krijgt

< 3 maanden 1 week 2 weken

3 < 6 maanden 2 weken 4 weken

6 < 12 maanden 3 weken 6 à 7 weken

12 < 18 maanden 4 weken 8 à 9 weken

18 < 24 maanden 5 weken 10 à 11 weken

2 < 4 jaar 6 weken 12 à 13 weken

4 < 5 jaar 7 weken 15 weken

5 < 6 jaar 9 weken 18 weken

6 < 7 jaar 10 weken 21 weken

7 < 8 jaar 12 weken 24 weken

8 jaar en + 13 weken 27 weken

DE LETTER VAN DE WET 5

• Voor wie zelf opstapt en 8 jaar anciënniteit heeft opgebouwd, blijft de opzegtermijn geplafonneerd op 13 weken. Dit is niet het geval voor wie zijn ontslag krijgt.

• Vanaf het 6de jaar tot het 20ste jaar anciënniteit verandert de berekening voor de opzegtermijn. Die neemt telkens met 3 weken toe.

• Vanaf het 21ste jaar anciënniteit verandert de situatie opnieuw, dan moet de werkgever rekenen op 1 week extra opzegtermijn per jaar.

Je was al aan het werk voor 1 januari 2014Voor het eenheidsstatuut inging, was de duur van je opzeg-termijn afhankelijk van je statuut en van je bruto jaarloon. De rechten die je had opgebouwd, als arbeider of als bediende, gaan niet verloren. Je draagt die mee. Vanaf 1 januari 2014 worden de nieuwe opzegtermijnen erbij opgeteld. Wie zijn opzegtermijn wil berekenen kan een kijkje

nemen op: ‘Hoe bereken ik mijn opzegtermijn?'

Wat met cao-vakantiedagen, vakantie of inhaalrust?

Stel, je hebt nog vakantiedagen of je gaat in bevallingsverlof, wat gebeurt er dan met je opzeg-

termijn?• Je krijgt ontslag: je opzegtermijn stopt tijdens wettelijke vakantie, zwangerschap- en

bevallingsrust, voorlopige hechtenis, arbeidsongeschiktheid, inhaalrust – in de volksmond ‘recup’ – of loopbaanonderbreking. De tijd dat je afwezig bent, moet je inhalen.

• Je neemt ontslag: wanneer je zelf ontslag neemt, blijft de opzegtermijn gewoon verder lopen. Dus als je bijvoorbeeld inhaalrust of cao-vakantiedagen opneemt tijdens de opzegtermijn, wordt die niet verlengd. Als je die dagen niet opneemt, ontvang je loon voor de niet-opgenomen dagen vakantie.

• cao-vakantiedagen: deze neem je het best zoveel mogelijk op voor het einde van je opzegtermijn. In veel sectoren vervallen ze immers automatisch bij het einde van het

contract of opzegtermijn.

TIP: Neem een kijkje in dit

artikel: Hoe bereken ik

mijn opzegtermijn?

Denk je eraan om zelf op te stappen?

Weet dan dat je niet van de ene dag op de andere de handdoek in de ring kan gooien. Lees

ons e-book ‘Ontslag indienen: de gids naar je volgende uitdaging’ om het hoofdstuk op een

goede noot af te sluiten.

DE LETTER VAN DE WET 6

Je werkgever wil misschien liever dat je meteen stopt in plaats van

je opzegtermijn te laten presteren. In dat geval moet hij of zij je een

ontslagvergoeding uitbetalen. Die 'gouden handdruk' komt overeen met

je loon plus vakantiegeld, eindejaarspremie en extralegale voordelen die

je tijdens de opzegperiode zou ontvangen

2. Krijg ik een ontslagvergoeding?

Hoeveel bedraagt je ontslagvergoeding?Om te weten hoeveel je bruto ontslagvergoeding bedraagt, vermenigvuldig je het aantal weken van je opzegtermijn met je bruto weekloon. Hou er wel reke-ning mee dat je hier nog bedrijfsvoorheffing op moet betalen en netto dus minder zal overhouden.

In één keer uitbetaald of per maand?In principe krijg je bij de stopzetting van je contract je loon in één keer uitbetaald. In de praktijk gebeurt dat niet altijd. Een ontslagvergoeding van een werknemer met een hoge anciënniteit kan immers een serieuze dobber zijn voor de werkgever. In dat geval kan de werkgever met je overeenkomen om je maandelijks uit te betalen zonder dat je effectief werkt tijdens de opzegtermijn.

Wat met vakantiegeld?Als je bij je ontslag nog niet alle jaarlijkse vakantiedagen hebt opgenomen, krijg je die uitbetaald. Hetzelfde geldt voor je vakantie van volgend jaar. Als je bij een nieuwe werkgever aan de slag gaat, wordt het vakantiegeld dat je al kreeg verrekend.

Een deeltje is ook nog voor de fiscus:Plots staat er een stevige som op je rekening. Maar hou er rekening mee dat ook de fiscus zijn deel komt opeisen. Je opzegvergoeding is immers belastbaar beroepsinkomen. Gemiddeld gaat er tussen de 30 en 45% naar de belastingen.

TIP: Let op, als je ‘in onderlinge

overeenkomst’ met je baas je

contract verbreekt, dan heb

je geen recht op een ontslag-

vergoeding. Voor je je ontslag-

brief ondertekent, verzeker je

je er dus best van dat wat je

werkgever je aanbiedt, ook is

waar je recht op hebt.

TIP: Misschien moet je van werkge-

ver toch je opzegtermijn pres-

teren. Tijdens je opzegtermijn

kan je wel sollicitatieverlof op-

nemen om een nieuwe job te

zoeken. Lees er alles over in dit

e-book!

DE LETTER VAN DE WET 7

Wil je na je ontslag een werkloosheidsuitkering ontvangen, dan wend je

je het best zo snel mogelijk tot de juiste instanties. We overlopen even de

gebruikelijke stappen.

3. Welke instanties moet ik aanspreken?

Schrijf je in bij de VDAB

Heb je je ontslag gekregen en ben je gedomicilieerd in Vlaanderen? Dan moet je je inschrijven

bij de VDAB om een werkloosheidsuitkering te krijgen. Je kan je inschrijven vanaf 4 weken voor

je contract stopt tot 8 dagen erna. • Rechten & plichten:

Ben je ingeschreven bij de VDAB, dan heb je bepaalde rechten en plichten. Je ontvangt vacatures via mail of per brief, je krijgt begeleiding bij je zoektocht, je kan gratis opleidingen volgen en daarmee premies krijgen. De VDAB verwacht ook een aantal zaken van jou en volgt die op. Zo moet je actief zoeken naar werk en ben je verplicht om te reageren op een uitnodiging van je bemiddelaar voor een gesprek, job of opleiding.

LET OP: als je zelf opstapt, heeft dit gevolgen voor je werkloosheidsuitkering. Of je recht hebt op een uitkering als je zelf ontslag neemt, hangt af van verschillende factoren en van je individuele situatie.

Enkele algemene regels:• Vraag je meteen nadat je ontslag nam een uitkering aan? Dan heb je meestal geen recht

op een uitkering. Een van de voorwaarden om een uitkering te krijgen, is immers dat je onvrijwillig werkloos bent.

Concreet zal de RVA je uitkering gedurende een bepaalde periode schorsen. Na die

schorsing kan je opnieuw een uitkering aanvragen.

Kan je aantonen dat je je werk op eigen initiatief hebt verlaten, maar met een geldige

reden? Bijvoorbeeld omwille van een medische reden of een zware fout van je werkge-

ver? Dan kan het dat je toch recht hebt op een uitkering.

• Werk je na je ontslag nog 4 weken voltijds via interim of een tijdelijk contract, en vraag je daarna pas een uitkering aan, krijg je wel een uitkering.

DE LETTER VAN DE WET 8

Ga naar de Hulpkas of vakbond

Voor de uitbetaling van je werkloosheidsuitkering kan je terecht bij 4 uitbetalingsinstellingen:• De Hulpkas voor Werkloosheidsuitkeringen (HVW). De dienstverlening is gratis.

• Drie vakbonden: de liberale ACLVB, de christelijke ACV en de socialistische ABVV. Om je aan te sluiten moet je wel lidgeld betalen. Zij bezorgen je de nodige documenten, zoals je controlekaart. Die moet je invullen en terugbezorgen. Daarnaast stellen ze ook een uitkeringsaanvraagdossier op en bezorgen dat aan de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA). Zij beslissen binnen de maand of je al dan niet recht hebt op een uitkering.

• Wat neem je mee? - Je C4. Dat document krijg je meteen als je geen opzegtermijn moet presteren. Is dat wel het geval, dan krijg je het op het einde mee. - Het C6-formulier dat je van je ziekenfonds krijgt in geval van arbeidsongeschiktheid - Je inschrijvingsbewijs van de VDAB

Ontslag brengt heel wat emoties met zich meeMaar blijf niet bij de pakken zitten. Met ons e-book ‘Ontslag gekregen: hoe moet het nu

verder?’ pik je snel de draad weer op.

DE LETTER VAN DE WET 9

De RVA berekent je werkloosheidsuitkering. Maar hoeveel bedraagt die

precies? We geven alvast enkele algemene regels.

4. Hoeveel bedraagt mijn werkloosheidsuitkering?

1. Hoe berekent de RVA je werkloosheidsuitkering?Het brutobedrag wordt berekend op basis van een aantal parameters:

• Je gezinssituatie

• Je laatst verdiende loon dat je ten minste 4 aaneensluitende weken kreeg bij éénzelfde werkgever. Als je niet gedurende 4 ononderbroken weken voor dezelfde werkgever hebt gewerkt of als je gemiddelde maandloon minder dan het minimumbedrag van 1.502 euro bedraagt, kent de RVA je een minimumuitkering toe. De hoogte daarvan hangt af van je gezinstoestand. Deze bedragen worden jaarlijks geïndexeerd. Je vindt ze terug op de website van de RVA.

• Je beroepsverleden: als je jonger bent dan 36 jaar moet je minstens 12 maanden voltijds gewerkt hebben vooraleer je recht hebt op een uitkering. Ben je tussen 36 en 49, dan moet je 18 maanden gewerkt hebben. En als je 50 jaar of ouder bent, moet je 24 maanden

gewerkt hebben.

2. Je uitkering evolueertJe uitkering zal na verloop van tijd zakken. Je doorloopt drie vergoedingsperiodes:

1. Eerste vergoedingsperiode: 12 maanden• Tijdens de eerste drie maanden krijg je 65% van je laatst verdiende loon, begrensd tot

2.466,59 euro per maand; • van de vierde tot zesde maand 60% van hun laatst verdiende loon, begrensd tot

2.466,59 euro per maand;• van de zevende tot twaalfde maand 60% van hun laatst verdiende loon, begrensd tot

2.298,90 euro per maand.

DE LETTER VAN DE WET 10

2. Tweede vergoedingsperiode: maximaal 36 maanden Deze periode bedraagt maximaal 36 maanden en is opgedeeld in maximaal 5 fases. De eerste fase duurt maximaal 12 maanden (2 maanden "vast" en maximaal 10 maanden in functie van het beroepsverleden). Je ontvangt naargelang je gezinssituatie de volgende bedragen:• samenwonende met gezinslast: 60% van het laatst verdiende loon, begrensd tot

2.148,27 euro per maand;• alleenwonende: 55% van het laatst verdiende loon, begrensd tot 2.101,52 euro per

maand;• samenwonende zonder gezinslast: 40% van het laatst verdiende loon, begrensd tot

2.148,27 euro per maand;

In de 4 volgende fases van samen maximaal 24 maanden (= maximaal 4 periodes van telkens

maximaal 6 maanden) zakt je uitkering geleidelijk tot een forfaitaire uitkering.

3. Je uitkering zakt niet altijd In 3 situaties behoud je het bedrag dat je ontvangt:• Je hebt minstens 22 jaar in loondienst gewerkt (de vereiste loopbaanjaren zullen de

komende jaren wel nog oplopen, vanaf 1 november 2017 ligt dit op 25 jaar);• Je bent minstens 33% blijvend arbeidsongeschikt;• Je bent 55 jaar of ouder.

DE LETTER VAN DE WET 11

Elk ontslag is anders. Daarom enkele veelgestelde vragen met

verhelderende antwoorden.

5. Wat als ...? Nog een aantal praktische vragen

1. Wat als je functie opnieuw is ingevuld een maand na jouw ontslag om economische redenen? Je werkgever is verplicht om op je C4 een reden van ontslag te vermelden. Als hij op je C4 ‘economische

redenen’ aangaf en dit blijkt niet te kloppen, kan hij sancties oplopen voor valsheid in geschrifte. De straf

gaat van 3 tot 8 maanden gevangenisstraf en/of boetes van 550 tot 5.500 euro. De RVA voert hier een

grondig onderzoek naar. Let wel op, als de RVA zou vaststellen dat je zelf voor een stuk aan de oorsprong

ligt, kan je zelf sancties oplopen en tijdelijk geschorst worden voor je werkloosheidsuitkering.

2. Je uitkering evolueertEen werkgever kan nooit worden gedwongen een werknemer terug in dienst te nemen. In de Belgische

arbeidswetgeving staat immers dat het niet mogelijk is om een onrechtvaardig ontslag ongedaan te maken.

Je kan wel een bijkomende schadevergoeding eisen bovenop je opzegtermijn of –vergoeding.

• claimen wanneer hun ontslag geen verband houdt met hun geschiktheid of gedrag, noch met de werking van de onderneming of afdeling.

• Voor bedienden bestaat geen vergelijkbare regeling. Het wordt ook slechts in uitzonderlijke gevallen aanvaard en de schadevergoeding is meestal klein. Al zijn er regels waar de werknemer zich moet aan houden: - Werknemers niet discrimineren op basis van gezondheidstoestand (ziekte mag dus geen reden voor ontslag zijn) - Niet onredelijk zijn - Niet willekeurig zijn

Meer weten over de verschillende soorten ontslag? Lees ons e-book ‘Het ene ontslag is het andere niet’ voor een volledig overzicht.

DE LETTER VAN DE WET 12

3. Wat als je langdurig afwezig bent?Herhaaldelijk of langdurig afwezig zijn, kan als ontslagreden gelden als het een negatief effect heeft voor

het bedrijf. Als je lang ziek bent of een zwaar ongeval hebt gehad, kan de werkgever niet anders dan

een vervanger zoeken. Let wel, voor een contract van bepaalde duur van minstens 3 maanden is het wel

mogelijk ontslagen te worden voor langdurige ziekte (> 6 maanden).

4. Wat als ik zwanger ben, kan ik dan ontslagen worden?In sommige situaties heb je als werknemer extra recht op bescherming. Die gevallen zijn voorzien in de

wet. Niet alleen zwangere vrouwen, maar ook als je gebruik maakt van je recht op vaderschapsverlof,

tijdskrediet, ouderschapsverlof, betaald educatief verlof of politiek verlof kan je niet ontslagen worden.

Ook werknemers die een klacht hebben ingediend voor discriminatie genieten extra bescherming. In die

gevallen kan je alleen ontslagen worden als een werkgever een geldige reden tot ontslag heeft, die los

staat van de oorzaak van je bescherming. Als de werkgever niet in staat is om dat te bewijzen, dan moet

hij bovenop de verbrekingsvergoeding een beschermingsvergoeding betalen. Meestal gaat het om 6

maanden loon.

Verder zijn nog beschermd:• Werknemers met een militaire verplichting

• Leden van de ondernemingsraad en van het comité voor preventie en bescherming. Zij kunnen alleen ontslagen worden om economische, technische of dringende redenen.

• Vakbondsafgevaardigden