Hernieuwbaar gas in de toekomstige G-gassamenstelling Den Haag, 13 oktober 2011

Hernieuwbaar gas in de toekomstige G-gassamenstelling

Den Haag, 13 oktober 2011

Vereniging Groen Gas ProducentenMicha Sanders, voorzitter

Vereniging Groen Gas Producenten

• Branche organisatie voor ondernemingen die Groen Gas (gaan) produceren

• Groen Gas = gas wat uit hernieuwbare bronnen komt en commercieel of technisch aardgas kan vervangen

• Leden: (Vertegenwoordigen nagenoeg alle productie in 2011) afkomstig o.a. uit: agrarische sector, industrie en afvalbranche

• Missie: belangenbehartiging en bevordering van goede marktomstandigheden en randvoorwaarden voor haar leden.

• Opgericht mei 2011, bezig met verdere profilering naar alle ‘stakeholders’. Toegetreden tot het GEN.


Hernieuwbaar gas in de toekomstige G-gassamenstelling

1. Historisch kader2. Karakteristiek Groen Gas3. Praktijk ervaring met Groen Gas4. Ambitie verduurzaming gashuishouding Nederland5. Entry- versus exit-specificaties6. Meetbare eenheden voor kwaliteit7. Hernieuwbaar gas inpasbaar binnen bandbreedte G-gas8. Samenstelling, veiligheid en duurzaamheid9. Taken en verantwoordelijkheden in het veld10. Conclusie


Historisch kader

• Vanaf 1900 grootschalige ontwikkeling ‘stadsgas’ netten • 50 jaar geleden transitie naar ‘Slochteren kwaliteit’ met landelijk net• 25 jaar geleden eerste Groen Gas projecten gestart• Ondernemingen van voormalige gasbedrijven en afvalbedrijven• Groen Gas goed maakbaar binnen bandbreedte G-gas bij invoeding

in regionale gasnetten 4 bar en 8 bar.• Jaren ervaring “gasbronnen” stortgas, vergistergas en RWZI-gas • Tijdens MEP periode alleen stimulering ‘verstromen’• Tot 2006 totale stilstand Groen Gas in NL, kennis en ervaring bij

gasbedrijven (nu Netwerkbedrijven) lijkt verwaterd!


Karakteristiek Groen Gas

• Samenstelling mengsel CH4 en inert CO2 / N2.• Bijna nihil hogere koolwaterstoffen of verbindingen daarvan. • Sporen elementen >0% zoals CO, H2, H2S of siloxaan• Kwaliteit geregeld door ‘afwobben’ CO2 tot midden in Wobbe band• Gebruikseigenschappen gelijk aan “Slochteren gaskwaliteit”• Laag klopgetal, laag propaangetal, hoog methaangetal.• Normaal afgestelde branders met Groen Gas lagere NOx lagere CO• Calorische waarde rond “Slochteren norm” (35.17MJ/Nm³ UHV)

• Kwaliteit lange termijn stabieler dan mengsels fossiel gasKwaliteit fossiel gas is bron afhankelijkGroen Gas heeft kwaliteitsregeling


Praktijk ervaring met Groen Gas

Bewezen product• Start na gedegen onderzoek naar veiligheidsrisico’s en normen door

het VEG gasinstituut, jaren lang intensieve monitoring gaskwaliteit• Na 20 jaar Groen Gas productie materialen installaties, appendages

en leidingen onderzocht plus onderzoek voorkomen micro organismen (RIVM). Geen aanleiding voor adviezen over aanvullende beheersmaatregelen.

Bewezen techniek• Productie technieken: PSA / Water-wassing / Chemische-wassing /

Membranen zijn ruimschoots bewezen in de praktijk in Nederland en daar buiten.


Ambitie verduurzaming gashuishouding Nederland

• Horizon tot 2014 naar 2020 en verder richting 2050• “Groen Gas Green Deal” ambities:

- In 2014: Vergisting 300 miljoen Nm³, daarna tot 750 miljoen Nm³

- Na 2020: 1,5-2,0 miljard Nm³ met >10% uit (hout)vergassing.

- In 2050 streefgetal 30 miljard Nm³• Werkelijk te realiseren productie volumes afhankelijk van

beschikbaarheid biomassa en stimuleringsmaatregelen overheid• Werkelijke invoeding afhankelijk van lokale omstandigheden• Stimuleringsbeleid Groen Gas maakt kaders en prioritering

noodzakelijk voor transport en distributie van duurzaam gas en stelt randvoorwaarden aan de G-gassamenstelling vanaf 2021


Entry- versus exit-specificaties

Groen Gas naar eindgebruiker via 4 routes.1. Via landelijk net GTS (nu invoeding, toekomst ook import)2. Menging met gas uit landelijk net in mengstation bij GOS3. Invoeding met verdringing ander gas in het net4. Menging met aardgas op klantspecificatie bij eindgebruiker

• Er moet in een distributienet onderscheid gemaakt worden:- Entry specificaties gericht op netveiligheid en -integriteit- Exit specificaties gericht op veilig gebruik gastoestellen etc.

• Non-discriminatie tussen invoeders van gassen met nu en in de toekomst brede entry-spec voor Groen Gas met het doel dat exit veilig is.

• Geen terugprojectie exit eisen op entry specs bij o.a. “overstorten”


Aanbeveling: Meetbare eenheden voor kwaliteit• Eisen aan G-gaskwaliteit geen beperking voor toepassing en

productie hernieuwbaar gas. Veiligheid, net- & installatie-integriteit moeten gegarandeerd zijn.

• Veiligheid toestellen en machines borgen door eenduidige en meetbare gasspecificaties. Vlamstabiliteit, klop-eigenschappen vertalen in eenduidige normen

• Samenstelling is meetbaar, veiligheidseisen zijn niet rechtstreeks meetbaar en moeten bewaakt kunnen worden vanuit samenstelling.

• Geen verwarring eisen referentiegas voor testen en G-gaskwaliteit• Vaststellen over welke periode gas gemeten moet worden om aan

normen te voldoen, bijvoorbeeld calorische waarde kan over langere tijd worden gemiddeld en Wobbe index / O2 wordt continu bewaakt


Hernieuwbaar gas inpasbaar binnen bandbreedte G-gas

• Bij huidige bronnen is biogas het startproduct met voornamelijk CH4 en CO2. Soms komt N2 voor tot 14%

• Groen gas voldoet nu aan voorgestelde G-gasspecificatie, na 2021 moet Groen Gas direct maakbaar blijven vanuit biogas en syn-gas

• In voorkomende gevallen kan vrijwillig N2 worden toegevoegd.

• In principe geen bijmenging met hogere koolwaterstoffen, in voorkomende gevallen kunnen bijvoorbeeld propaan of butaan op vrijwillige basis worden bijgemengd


Samenstelling, veiligheid en duurzaamheid• Vlamstabiliteit van branders bij nieuwe toestellen garanderen voor

Groen Gas met CO2 max 10-11% en lage Wobbe index• Rekening houden met sporen elementen >0% en samenstelling van

Groen Gas uit syn-gas zoals aanwezigheid CO en H2 • Rekening houden met wisselend aanbod Groen Gas aan toestellen,

machines en branders in combinatie met een willekeurige mix van gassen uit “de matrix” van oud en nieuw G-gas/H-gas/LNG etc.

• Groen Gas, verbrandingsproducten en sporen elementen bewaken op verschillende aspecten:- Corrosie eigenschappen normeren bij entry voor toegepaste materialen in het net, toestellen, machines en branders.- Vertaling geldende normen zoals MAC waarden bij exit en bijv. rekening houden met maximale blootstelling tot LEL concentraties.

• Beperk “lekkage” hogere koolwaterstoffen om landelijk net heen naar regionale netten via o.a. menging met Groen Gas.


Taken en verantwoordelijkheden in het veld• Kaders vanuit politiek met duidelijke richtlijnen over kosten toedeling

en marktordening, taken en verantwoordelijkheden marktpartijen • Producent is verantwoordelijk voor zijn product op entry basis.• Netbeheerder distributienet is verantwoordelijk voor kwaliteit op exit

punten bij aflevering aan aangeslotenen.• In alle deel netten bewaakt Netbeheerder de massa- en energie

balans. Volumetrische toerekening bij afrekeningen is definitief verleden tijd na aanpassing G-gassamenstelling in 2021.

• Aangeslotenen (zowel producenten als afnemers) dienen transparant in staat gesteld te worden om bij grote bandbreedte de afrekening van de leverancier (PV-partij) in MWh te herleiden op hun daadwerkelijke productie of energieverbruik.


Conclusie:

“Er is een G-gas toekomst denkbaar met Groen Gas als ‘mainstream’ en fossiel gas als bijmenging en profielbrandstof.”

• Base-load met Groen Gas uit hernieuwbare bronnen• Peak-shaving met Slochteren, buffers en LNG

Hernieuwbaar gas in de toekomstige G-gassamenstelling Den Haag, 13 oktober 2011

Documents

Transcript of Hernieuwbaar gas in de toekomstige G-gassamenstelling Den Haag, 13 oktober 2011