1

2

HANDLEIDING DOCENT Welkom bij WE ARE WATER, het lesprogramma over waterbewustzijn dat is gekoppeld aan de grootste en spectaculairste zeilwedstrijd rond de wereld, de Volvo Ocean Race! Deze handleiding biedt informatie over:

● De achtergrond van WE ARE WATER ● Het lesprogramma WE ARE WATER ● De Superchallenge ● Gastlessen door waterambassadeurs ● WE ARE WATER internationaal ● Aansluiting bij de kerndoelen

We wensen je veel plezier met dit programma!

Het scholenprogramma wordt u aangeboden door:

Stichting Zeeland Sport & Leisure Volvo Ocean Race Den Haag

Plastic Soup Foundation Ministerie VWS

IenM BuZa

Rijkswaterstaat Unie van Waterschappen

Sailing Holland

3

ACHTERGROND WE ARE WATER

Ons lijf bestaat voor het grootste deel uit water. We poetsen onze tanden met water, we wassen ons met water. Voor de afwas en de was gebruiken we water. Als we dorst hebben drinken we water. Ons leven draait om water. We kunnen niet zonder. Vandaar de titel van dit programma; WE ARE WATER.

We staan er nauwelijks bij stil dat er in Nederland altijd schoon water uit de kraan komt, waar en wanneer we maar willen. En dat we allemaal veilig wonen achter onze dijken en duinen. Maar het hebben van schoon, veilig en voldoende water is niet vanzelfsprekend.

De overheid en het bedrijfsleven werken hard aan het garanderen van waterkwaliteit, waterkwantiteit en waterveiligheid. Om te kunnen blijven genieten van water, om onze watervoorraad op orde te houden en om Nederland te beschermen tegen water moeten we blijven investeren. Niet alleen in beleid en techniek, maar ook in waterbewustzijn.

De afgelopen jaren zijn er verschillende initiatieven gestart om Nederlanders waterbewuster te maken. Het programma WE ARE WATER sluit hierbij aan door het onderwerp waterbewustzijn in de klas te brengen. Dat doen we op een bijzondere manier, namelijk door een koppeling met de grootste en spectaculairste zeilwedstrijd rond de wereld: de Volvo Ocean Race.

HET LESPROGRAMMA WE ARE WATER

De leerlingen beleven de race mee met de Nederlandse zeilers van Team AkzoNobel en Team Brunel. Hun avonturen aan boord van de VO65, de ultieme race zeilboot, zijn het uitgangspunt voor vier digitale lesmodules rond het thema water.

Via de zeilers komen leerlingen in aanraking met allerlei regionale, nationale en mondiale vraagstukken rondom water. Van de zeilers ontvangen de leerlingen uitdagingen waar ze in de klas mee aan de slag kunnen. Op die manier ontdekken zij de fascinerende kanten van water en waterbeheer, doen ze kennis op over watertechnologie en vormen ze zich een beeld van de beroepsperspectieven in de sector water. Voorbeelden van onderwerpen die in de modules aan bod komen zijn weer en klimaat, sanitatie, klimaatverandering, plastic soup en bescherming tegen water. WE ARE WATER bestaat uit:

- een introductieactiviteit - vier digitale lesmodules voor klas 1 en 2 van het vmbo en klas 1, 2 en 3 van havo/vwo - een superchallenge waarmee een unieke prijs gewonnen kan worden - gastlessen door waterambassadeurs (optioneel)

4

De lesmodules zijn gekoppeld aan de stopplaatsen van de Volvo Ocean Race in Kaapstad, Hongkong, Newport en de finish in Den Haag. Voorafgaand aan iedere stopplaats wordt er in de online lesomgeving een nieuwe lesmodule gepubliceerd:

Introductieactiviteit: online op 20 oktober 2017 Module 1 Kaapstad: online op 1 december 2017 Module 2 HongKong: online op 27 januari 2018 Module 3 Newport: online op 19 mei 2018 Module 4 Den Haag: online op 8 juni 2018 Via verschillende invalshoeken worden de leerlingen uitgedaagd tot het stellen van vragen en het doen van onderzoek. Proefjes en ontwerpopdrachten stimuleren samenwerken en bieden ruimte om vanuit eigen talenten antwoorden te vinden. Avontuur, verwondering en plezier staan in alle modules centraal. Inzet digibord WE ARE WATER is een digitaal lespakket waarvoor een digibord nodig is. Via het digibord bekijken de leerlingen filmpjes en krijgen ze onderzoeksvragen, stellingen en kennistesten aangeboden. Voorbereiding De basisles van iedere module vraagt een minimale voorbereidingstijd en kan in 50 tot 60 minuten gegeven worden. Daarnaast worden er suggesties geboden voor lesuitbreiding. Differentiatie De lesinhoud op het digibord is voor alle leerlingen gelijk. In de lesvoorbereiding is rekening gehouden met differentiatie. Er zijn verwerkingsopdrachten beschikbaar op vmbo- en havo/vwo-niveau. Lesvoorbereiding Voor de docent is er bij iedere digitale lesmodule een lesvoorbereiding beschikbaar met details over voorbereiding, lesdoelen, lesopbouw en achtergrondinformatie over het onderwerp dat in de module centraal staat. Daarnaast bevat de lesvoorbereiding een lesinstructie die parallel loopt met de verschillende dia’s op het digibord. De lesvoorbereiding kan gedownload worden als PDF-bestand. SUPERCHALLENGE Alle klassen die meedoen aan WE ARE WATER kunnen meedoen aan de Superchallenge, een opdracht waar een toffe prijs mee te winnen valt. De Superchallenge en de voorwaarden voor deelname worden na de start van de Volvo Ocean Race op 22 oktober in Alicante gepubliceerd op de website www.proefdezee.nl.

5

De klas die de challenge wint wordt uitgenodigd voor een VIP-arrangement tijdens de finishweek van de Volvo Ocean Race in De Haag. Het volledige programma blijft nog even geheim maar een het VIP-arrangement bestaat in ieder geval uit een rib experience in Scheveningen (met snelle rubberboten de zee op) en een Meet&Greet met de Nederlandse zeilers. GASTLESSEN DOOR WATERAMBASSADEURS Het lesprogramma WE ARE WATER kan aangevuld worden met een gastles door een team van waterambassadeurs. Een ambassadeurteam bestaat uit een student die een studie volgt in de watersector en een watertopsporter. In de gastles wordt aandacht gevraagd voor waterbewustzijn en studies in de watersector. Een gastles kan aangevraagd worden via de website www.proefdezee.nl of rechtstreeks via www.watereducatie.nl. WE ARE WATER Internationaal Nederlandse scholen in Kaapstad, Hongkong en Newport doen mee aan WE ARE WATER. Zij voeren op de stopplaatsen dezelfde onderzoeken uit als de leerlingen in Nederland. Uitwisseling van resultaten tussen scholen op de stopplaatsen en scholen in Nederland is mogelijk. AANSLUITING BIJ DE KERNDOELEN De lesmodules van WE ARE WATER sluiten aan bij de kerndoelen voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Actief leren, leren samen met anderen, leren in samenhang en oriëntatie op de verdere schoolloopbaan en de beroepspraktijk worden middels dit pakket gestimuleerd. De modules sluiten in het bijzonder aan bij de kerndoelen voor: Nederlands

Kerndoel 1 De leerling leert zich mondeling en schriftelijk begrijpelijk uit te drukken.

Kerndoel 5 De leerling leert in schriftelijke en digitale bronnen informatie te zoeken, te ordenen en te beoordelen op waarde voor hemzelf en anderen.

Kerndoel 6 De leerling leert deel te nemen aan overleg, planning, discussie in een groep.

Kerndoel 7 De leerling leert een mondelinge presentatie te geven.

6

Mens en natuur

Kerndoel 29 De leerling leert kennis te verwerven over en inzicht te verkrijgen in sleutelbegrippen uit het gebied van de levende en niet-levende natuur, en leert deze sleutelbegrippen te verbinden met situaties in het dagelijks leven.

Kerndoel 30 De leerling leert dat mensen, dieren en planten in wisselwerking staan met elkaar en hun omgeving (milieu), en dat technologische en natuurwetenschappelijke toepassingen de duurzame kwaliteit daarvan zowel positief als negatief kunnen beïnvloeden.

Kerndoel 31 De leerling leert onder andere door praktisch werk kennis te verwerven over en inzicht te verkrijgen in processen uit de levende en niet-levende natuur en hun relatie met omgeving en milieu Mens en maatschappij

Kerndoel 38 De leerling leert een eigentijds beeld van de eigen omgeving, Nederland, Europa en de wereld te gebruiken om verschijnselen en ontwikkelingen in hun omgeving te plaatsen.

Kerndoel 39 De leerling leert een eenvoudig onderzoek uit te voeren naar een actueel maatschappelijk verschijnsel en de uitkomsten daarvan te presenteren.

Kerndoel 41 De leerling leert de atlas als informatiebron te gebruiken en kaarten te lezen en te analyseren om zich te oriënteren, zich een beeld van een gebied te vormen of antwoorden op vragen te vinden.

Kerndoel 42 De leerling leert in eigen ervaringen en in de eigen omgeving effecten te herkennen van keuzes op het gebied van werk en zorg, wonen en recreëren, consumeren en budgetteren, verkeer en milieu.

Kerndoel 46 De leerling leert over de verdeling van welvaart en armoede over de wereld, hij leert de betekenis daarvan te zien voor de bevolking en het milieu, en relaties te leggen met het (eigen) leven in Nederland.

7