HanD...van de conferentie, aangezien de taken van de conferentie in Nederland in de unie zijn...
284
HAND BOEK KERKELIJK
Transcript of HanD...van de conferentie, aangezien de taken van de conferentie in Nederland in de unie zijn...
HanDboek
k e r k e l i j k
ke
rk
elijk
Ha
nD
bo
ek
Uitgave van het Kerkgenootschap der Zevende-dags Adventisten (Nederlandse Unie). Deze Nederlandse editie is gebaseerd op de officiële Engelse tekst van 2005.
KerKelijK HandboeK
HanDboek
k e r k e l i j k
4
Tenzij anders aangegeven wordt in het Kerkelijk Handboek geciteerd uit
de NBV (Nieuwe Bijbelvertaling) van 2004.
Bij citaten uit boeken en artikelen van Ellen G. White wordt in de voet
noten niet steeds de naam van de auteur genoemd.
Een aantal redactionele voetnoten zijn bij de Nederlandse vertaling ter
verduidelijking toegevoegd.
Over het algemeen wordt hij en zijn gebruikt waar hij/zij en zijn/haar wordt
bedoeld.
Dit boek is een vertaling van het Seventh-day Adventist Church Manual, 2005
editie, uitgegeven door de General Conference of Seventhday Adventists.
© Nederlandse vertaling: Kerkgenootschap der Zevendedags Adventisten
(Nederlandse Unie), 2008
Vertaling: Mariëlle de Reusvan der Kamp
Redactie: Reinder Bruinsma
Grafische vormgeving: Pre Press Buro Booij, Huis ter Heide
Druk: Klomp Grafische Communicatie, Amersfoort
Adres landelijk kantoor:
Amersfoortseweg 18
3712 BC Huis ter Heide
www.adventist.nl
tel. 030 6939375
Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar ge
maakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, internet, of op welke
wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de
uitgever.
5
inhoudsopgave
WOORD VOORAF BIJ DE NEDERLANDSE UITGAVE ....................................................................... 11
INLEIDING .............................................................................................................................................................................................................. 14
De ontwikkeling van het Kerkelijk Handboek ........................................................................................... 14
Inhoud van het Kerkelijk Handboek ........................................................................................................................... 16
Procedure t.a.v. wijzigingen in het Kerkelijk Handboek ........................................................... 16
Gebruik van het Kerkelijk Handboek ........................................................................................................................ 18
Gebruikte termen in het Kerkelijk Handboek ............................................................................................ 18
Huidige uitgave ............................................................................................................................................................................................... 18
I. HET GEZAG VAN DE KERK EN HET KERKELIJK HANDBOEK ................................... 19
Kerkelijk gezag in de eerste gemeenten ................................................................................................................ 19
Kerkelijk gezag in de Kerk der Zevendedags Adventisten ...................................................... 19
II. DE KERK VAN DE LEVENDE GOD ......................................................................................................................... 21
Geen scheidsmuur .................................................................................................................................................................................... 22
Het hoogste doel........................................................................................................................................................................................... 22
De vijand weerstaan ............................................................................................................................................................................... 23
De gemeente volmaakt in Christus .............................................................................................................................. 24
III. FUNDAMENTELE GELOOFSWAARHEDEN VAN DE
ZEVENDE-DAGS ADVENTISTEN ........................................................................................................................... 26
IV. DE KERK IS GEBOUWD OP GODDELIJKE GRONDBEGINSELEN .................... 38
Bijbels fundament voor de organisatie .................................................................................................................. 38
Organiseren: van wezenlijk belang .............................................................................................................................. 39
Gods doel .................................................................................................................................................................................................................. 40
V. HET ORGANISATIEMODEL VAN HET KERKGENOOTSCHAP
DER ZEVENDE-DAGS ADVENTISTEN .............................................................................................................. 42
Modellen van kerkelijk bestuur ......................................................................................................................................... 42
Vier bestuurlijke niveaus in de organisatie ................................................................................................... 43
Kerkelijke instellingen ....................................................................................................................................................................... 44
De Generale Conferentie als hoogste gezagsorgaan ........................................................................ 45
6
VI. KERKELIJK LIDMAATSCHAP ...................................................................................................................................... 47
Lidmaatschap berust op geestelijke basis.......................................................................................................... 47
De doop – een eis van het evangelie ........................................................................................................................... 47
Doopgelofte en doop.............................................................................................................................................................................. 51
Doopcertificaat en tekst van belijdenis................................................................................................................. 52
Onberispelijk gedrag ............................................................................................................................................................................ 54
Overschrijving van leden .............................................................................................................................................................. 54
De uniegemeente ........................................................................................................................................................................................ 59
Georganiseerde groepen ................................................................................................................................................................ 59
Vragen over het opnemen en uitschrijven van leden ................................................................... 60
Herdoop ...................................................................................................................................................................................................................... 62
VII. KERKELIJKE AMBTSDRAGERS EN HUN
VERANTWOORDELIJKHEDEN ............................................................................................................................. 65
Vereisten .................................................................................................................................................................................................................... 65
Lidmaatschap vereist om voor een ambt in aanmerking te komen ..................... 70
Ambtsperiode.................................................................................................................................................................................................... 70
De ouderling ....................................................................................................................................................................................................... 71
Leiders van een gemeente ............................................................................................................................................................ 77
De diaken ................................................................................................................................................................................................................. 78
De diakones ........................................................................................................................................................................................................... 81
De algemeen secretaris van de gemeente .......................................................................................................... 83
De penningmeester ................................................................................................................................................................................. 85
Coördinator zorg voor belangstellenden ........................................................................................................... 90
Wanneer een ambtsdrager het kerkelijk lidmaatschap
wordt ontnomen .................................................................................................................................................................................... 90
Bevestiging ............................................................................................................................................................................................................. 90
AANVULLINGEN BIJ HOOFDSTUK 7 ............................................................................................................................ 91
VIII. EREDIENSTEN EN BIJEENKOMSTEN ..................................................................................................... 99
Muziek in de eredienst ................................................................................................................................................................... 102
De bijeenkomsten op sabbat ................................................................................................................................................. 104
Het heilig avondmaal ....................................................................................................................................................................... 106
Gebedsbijeenkomsten ...................................................................................................................................................................... 112
Plaatselijk jeugdwerk ....................................................................................................................................................................... 113
Plaatselijke activiteiten voor de jongere jeugd (tieners) ........................................................ 114
Scouting .................................................................................................................................................................................................................. 114
Scouting – afdeling welpen .................................................................................................................................................... 114
Gemeentelijke evangelisatiebijeenkomsten ............................................................................................... 115
kerkelijk handboek | inHoud
7
Huishoudelijke vergaderingen ......................................................................................................................................... 115
Vergaderingen van de kerkenraad .............................................................................................................................. 116
Vergaderingen van het schoolbestuur ................................................................................................................ 120
Ouderraad ........................................................................................................................................................................................................... 120
AANVULLINGEN BIJ HOOFDSTUK 8 ......................................................................................................................... 121
IX. AFDELINGEN VAN DE KERK EN HUN MEDEWERKERS.......................................... 127
De afdeling zending ........................................................................................................................................................................... 127
De afdeling sabbatschool .......................................................................................................................................................... 130
Het Advent Jeugd Verbond (AJV) .................................................................................................................................... 137
AJV junior afdeling ............................................................................................................................................................................... 143
Scouting .................................................................................................................................................................................................................. 143
Plaatselijke scoutinggroepen .............................................................................................................................................. 145
Christelijk onderwijs en de school van de gemeente ................................................................. 146
De oudervereniging ............................................................................................................................................................................. 147
Het bestuur van de school van de kerk .............................................................................................................. 149
De afdeling communicatie en PR................................................................................................................................ 152
De afdeling gezondheidsactiviteiten ..................................................................................................................... 154
De afdeling rentmeesterschapszaken .................................................................................................................. 155
De afdeling gezinspastoraat ................................................................................................................................................. 156
De afdeling vrouwenpastoraat ......................................................................................................................................... 158
De afdeling kinderpastoraat ................................................................................................................................................. 160
De afdeling overheidszaken en godsdienstvrijheid ....................................................................... 162
Speciale diensten ..................................................................................................................................................................................... 164
AANVULLINGEN BIJ HOOFDSTUK 9 ......................................................................................................................... 165
X. PREDIKANTEN EN KERKELIJKE EMPLOYEES EN HUN
RELATIE TOT DE GEMEENTE .................................................................................................................................. 177
Een door God ingesteld ambt.............................................................................................................................................. 177
De unievoorzitter..................................................................................................................................................................................... 177
Predikanten bepalen niet het kerkelijk beleid ...................................................................................... 178
Voorzitter en bestuur geven leiding aan afdelingssecretarissen............................. 178
Taken van afdelingssecretarissen ................................................................................................................................. 178
Verhouding van een ingezegend predikant tot het kerkelijk werk .................... 179
Gemeenten kiezen geen predikant ........................................................................................................................... 179
Predikanten die (nog) niet zijn ingezegend ................................................................................................ 180
Evangelistes ....................................................................................................................................................................................................... 181
Managers van adventistische boekenwinkels .......................................................................................... 181
Predikant dient de evangelist te ondersteunen ................................................................................... 181
inHoud
8
Voorzitter en Algemeen Kerkbestuur geven leiding aan
uniemedewerkers .............................................................................................................................................................................. 182
Geloofsbrieven en machtigingen ................................................................................................................................. 183
Verlopen geloofsbrieven............................................................................................................................................................... 184
Het ontheffen van een predikant uit zijn ambt .................................................................................. 184
Gepensioneerde medewerkers .......................................................................................................................................... 184
XI. KERKELIJKE VERKIEZINGEN .................................................................................................................................. 185
Het benoemingscomité ................................................................................................................................................................. 185
Verkiezing van afgevaardigden voor het uniecongres ............................................................. 191
Verantwoordelijkheid van uniefunctionarissen ................................................................................ 193
Leden van het Algemeen Kerkbestuur vertegenwoordigen
de gehele unie ........................................................................................................................................................................................ 193
XII. FINANCIËLE ASPECTEN VAN HET KERKELIJK WERK ............................................. 194
Rentmeesterschap ................................................................................................................................................................................. 195
Tienden .................................................................................................................................................................................................................... 196
Collecten / gaven ...................................................................................................................................................................................... 199
Algemene aanbevelingen .......................................................................................................................................................... 201
XIII. DE MAATSTAF VOOR EEN CHRISTELIJK LEVEN ........................................................... 206
De verheven roeping van God in Jezus Christus ................................................................................ 206
Bijbelstudie en gebed ....................................................................................................................................................................... 207
Onze verhouding tot de samenleving.................................................................................................................. 208
Het houden van de sabbat ....................................................................................................................................................... 208
Eerbied voor de plaats van aanbidding .............................................................................................................. 210
Gezondheid en matigheid ........................................................................................................................................................ 210
Kleding ...................................................................................................................................................................................................................... 212
Eenvoud ................................................................................................................................................................................................................... 213
Lectuur ...................................................................................................................................................................................................................... 214
Radio en televisie ..................................................................................................................................................................................... 214
Ontspanning en vrije tijd .......................................................................................................................................................... 215
Muziek ....................................................................................................................................................................................................................... 216
Vriendschappen ......................................................................................................................................................................................... 217
Begeleiding / Mentorschap ...................................................................................................................................................... 219
Relaties en huwelijk ............................................................................................................................................................................ 219
Besluit ........................................................................................................................................................................................................................ 221
kerkelijk handboek | inHoud
9
XIV. KERKELIJKE TUCHT .......................................................................................................................................................... 222
Algemene richtlijnen ....................................................................................................................................................................... 222
Het bewaken van de eenheid binnen de gemeente ...................................................................... 229
Het toepassen van de kerkelijke tucht ................................................................................................................ 231
Kerkelijke tucht door middel van censuur ................................................................................................. 233
Uitsluiting van het kerkelijk lidmaatschap............................................................................................... 233
Gronden waarop kerkelijke tucht kan worden toegepast ................................................. 234
Tijdbewaking in het proces van kerkelijke tucht ............................................................................. 235
Kerkelijke tucht met beleid toepassen................................................................................................................ 235
XV. HUWELIJK, SCHEIDING EN HERTROUWEN ............................................................................. 241
Wat zegt de Bijbel over het huwelijk? .................................................................................................................. 241
Wat zegt de Bijbel over echtscheiding? ............................................................................................................. 244
Wat zegt de Bijbel over hertrouwen? .................................................................................................................... 245
Wat zegt de kerk over huwelijk en echtscheiding? ....................................................................... 245
Gemeentezorg voor gezinnen ........................................................................................................................................... 249
XVI. HET STICHTEN, SAMENVOEGEN EN ONTBINDEN
VAN GEMEENTEN ............................................................................................................................................................... 251
De stichting van een gemeente ....................................................................................................................................... 251
Het samenvoegen van gemeenten ............................................................................................................................. 253
Het ontbinden of uitsluiten van gemeenten ........................................................................................... 254
XVII. DE KANSEL IS GEEN FORUM......................................................................................................................... 259
ZAAKREGISTER ......................................................................................................................................................................................... 263
inHoud
10
11
Woord vooraf bij de nederlandse uitgave
Na lange tijd verschijnt er een nieuwe Nederlandse editie van het Kerkelijk
Handboek. In een klein taalgebied als het Nederlands is het een relatief
kostbare zaak om elke vijf jaar, nadat er tijdens een wereldcongres van de
kerk wijzigingen zijn aangebracht, een herziene uitgave van deze publica
tie te verzorgen. Maar geleidelijk aan was de bestaande Nederlandse tekst
wel dusdanig bij de huidige Engelse versie achtergebleven, dat er terecht
op werd aangedrongen niet langer te wachten met het uitbrengen van een
nieuwe Nederlandse editie.
Het Kerkelijk Handboek speelt een belangrijke rol in het kerkelijk leven
van de Adventkerk, vooral in de plaatselijke gemeente. Het geeft de lijnen
aan waarlangs het werk van de gemeente zich voltrekt. Het is onmisbaar als
een baken van orde en eenheid. Toch zijn er grote verschillen in de mate
waarin en de wijze waarop het Kerkelijk Handboek in de gemeenten func
tioneert. In sommige gemeenten heeft het bijna de kracht van wet, terwijl
andere gemeenten zich vrij voelen van de adviezen of regel af te wijken als
daarvoor, naar hun idee, goede redenen bestaan. De Nederlandse Unie heeft
zich altijd op het standpunt gesteld dat het in het Kerkelijk Handboek welis
waar niet om vrijblijvende suggesties gaat, maar dat er ruimte moet blijven
om vooral de geest van de beginselen en van de regelgeving toe te passen.
Wie het Kerkelijk Handboek zorgvuldig leest, ontdekt al snel dat het niet
eenvoudig is elk detail in elke situatie overal ter wereld toe te passen. In
veel landen ontbreken eenvoudigweg nog allerlei elementen van de kerke
lijke infrastructuur die in het Kerkelijk Handboek worden beschreven. In
sommige landen heeft men te maken met juridische of maatschappelijke
omstandigheden die het niet mogelijk maken bepaalde gedeelten van het
Handboek toe te passen. Bovendien zijn bepaalde aspecten van het kerkelijk
werk niet overal even sterk ontwikkeld. Zo heeft de kerk niet overal een net
werk van basisscholen die onder de jurisdictie vallen van lokale gemeenten,
zoals het Kerkelijk Handboek als regel veronderstelt.
In de Nederlandse situatie is een aantal zaken waarvan de gebruiker van
het Kerkelijk Handboek zich bewust dient te zijn:
1. Er zijn termen en gebruiken die voor een goed verstaan enig inzicht
in de geschiedenis van de kerk vergen. Het lezen van een boek over de
geschiedenis van de kerk is aan te raden voor wie de achtergronden van
12
het Kerkelijk Handboek wil begrijpen.1 Bovendien zijn in deze editie hier
en daar redactionele voetnoten opgenomen die hopelijk verhelderend
zullen zijn.
2. Lokale gemeenten verschillen sterk van aard, maar ook qua omvang.
In het Kerkelijk Handboek wordt vooral uitgegaan van gemeenten die
honderden leden tellen. Dat blijkt onder andere uit de lange lijsten met
ambtsdragers die gekozen dienen te worden. Het ligt voor de hand dat in
kleine gemeenten, van vaak niet meer dan enkele tientallen leden, niet
alles wat het Kerkelijk Handboek vermeldt, kan worden toegepast.
3. Het is vaak uitermate lastig Nederlandse woorden te vinden voor de En
gelse termen in het Handboek. Dat betreft vooral de namen of titels die
men geeft aan kerkelijke employés, maar bijvoorbeeld ook voor de activi
teiten en organisatie van het jeugdwerk. In tal van landen – waaronder
ook Nederland – zijn (met volledige instemming van de internationale
kerkelijke leiding) organisatiemodellen ingevoerd die aansluiten bij de
plaatselijke behoeften en gebruiken en die daardoor op bepaalde punten
afwijken van het Kerkelijk Handboek. Steeds is echter gepoogd de onder
liggende gedachten adequaat te vertalen.
4. Het meest ingrijpende probleem waarmee de vertaler van het Kerkelijk
Handboek te maken had was het feit dat het Kerkelijk Handboek vol
ledig is gebaseerd op een organisatiemodel waarbij de “conferentie” als
bestuurslaag tussen de unie en de gemeente een sleutelrol speelt. Bij een
reorganisatie in 1973 werden in Nederland de twee conferenties, die tot
dan toe bestonden, afgeschaft en was er voortaan sprake van een unie
van gemeenten. (Dit gebeurde op voorstel van de leiding van de Generale
Conferentie.) Hiermee kwam er dus een directe link tussen de gemeen
ten en de unie. In heel veel gevallen waarin het Kerkelijk Handboek ver
wijst naar de conferentie als aanspreekpunt voor de gemeenten, wordt
daarom in de Nederlandse editie verwezen naar de unie. Het feit dat er
binnen de Nederlandse Unie geen conferenties meer zijn heeft o.a. ook
gevolgen voor de wijze waarop afgevaardigden voor congressen worden
benoemd. Waar in deze Nederlandse editie van het Kerkelijk Handboek
verwezen wordt naar de unie, is in de Engelse editie gewoonlijk sprake
van de conferentie, aangezien de taken van de conferentie in Nederland
in de unie zijn geïncorporeerd.
1 Ziebijv.GeorgeR.Knight,Een beknopte geschiedenis van het Zevende-dags AdventismeenGeorgeR.Knight,Op zoek naar een eigen identiteit: De ontwikkeling van het adventistisch geloofsgoed.Beideboe-kenwerdenin2006doorhetkerkgenootschapuitgegeven.
kerkelijk handboek | woord vooraf
13
Tot voor kort verkeerde de Nederlandse Unie met dit model, samen met
o.a. Denemarken, Zweden, Spanje, Portugal, Oostenrijk en Italië, in een
uitzonderingspositie. In het najaar van 2007 heeft de internationale kerk
echter in principe besloten de organisatie flexibeler te maken. Het is nu
gemakkelijker om in landen met een beperkt ledental te kiezen voor het
bestuursmodel Unie van kerken. In dergelijke unies zijn er geen conferen
ties. Ongetwijfeld zal die wijziging in toekomstige Engelse edities van het
Kerkelijk Handboek worden weerspiegeld.
De Nederlandse Unie hoopt dat deze nieuwe editie van het Kerkelijk
Handboek ertoe mag bijdragen dat de Nederlandse Adventgemeenten aan
organisatorische kracht winnen en daardoor zich nog intensiever kunnen
inzetten voor hun opdracht.
De Nederlandse Unie
najaar 2008
woord vooraf
14
inleiding
De ontstaansgeschiedenis van het Kerkgenootschap der Zevende-dags Adventisten
In 1844 begon de Adventbeweging aan haar profetische reis ter vervulling
van het goddelijke plan. De eerste stappen waren nog wat onzeker. Het was
een klein groepje mensen, waarvan velen uit hun oorspronkelijke gemeente
waren gezet, omdat zij de Adventboodschap hadden aangenomen. Zo over
tuigd als zij waren van hun boodschap voor de wereld, zo onzeker waren
zij over de organisatievorm die zij zouden kiezen. Velen hadden nog vers
in het geheugen hoe zij door machtige, goed georganiseerde kerken waren
tegengewerkt bij de verkondiging van de Adventboodschap. Dit bepaalde
dan ook de aanvankelijke weerstand tegen elke vorm van centraal gezag en
bestuur. Echter, steeds meer kwamen de leiders van het eerste begin tot de
conclusie dat een zekere mate van bestuur noodzakelijk was om de Advent
beweging in goede banen te leiden. Deze opvatting werd ook ondersteund
door Ellen G. White.
In 1860 kreeg de beweging haar uiteindelijke naam – Kerkgenootschap
der Zevendedags Adventisten – en werd er een wettelijke bestuursvorm ge
creëerd voor het beheer van de kerkelijke eigendommen. In 1861 volgde de
organisatie van de eerste officiële conferentie1 in Michigan. Hierbij werd
ook geregeld hoe de plaatselijke gemeenten zich konden organiseren en
werd een kerkelijke overeenkomst door de leden ondertekend. Tevens werd
geregeld hoe de diverse gemeenten samenvielen in wat men een conferen
tie noemde. Tot slot werd aan predikanten een speciaal certificaat gegeven,
waarmee zij zich konden onderscheiden van bedriegers die zich voordeden
als echte predikanten.
In 1863 werd de Generale Conferentie georganiseerd: een samenbun
deling van een aantal conferenties. De Adventbeweging zette hiermee de
eerste stap op de weg van coördinatie en organisatie.
De ontwikkeling van het Kerkelijk HandboekIn de beginperiode kwam de Generale Conferentie jaarlijks bijeen. Tijdens
iedere vergadering werden beslissingen genomen aangaande kerkordelijke
1 Denaam“conferentie”wasinverschillendegeloofsgemeenschappenindeVerenigdeStatenindenegentiendeeeuwingebruikalsaanduidingvooreenverbandvangemeentenineenbepaalderegio.Determwerd,evenalsdiverseandereorganisatorischetermen,doordeAd-ventgelovigenovergenomen.
15
onderwerpen in een poging richtlijnen op te stellen voor het dagelijks be
stuur van de kerk. In 1882 besloot de Generale Conferentie “richtlijnen voor
kerkelijk werkers” voor te bereiden “en deze te publiceren in de Review and
Herald of in de vorm van een brochure.”2 Uit deze beslissing sprak een
groeiend besef dat een algemene kerkorde noodzakelijk was voor een goed
functionerende kerkelijke organisatie. Aangezien eenheid en uniformiteit
alleen gegarandeerd konden worden als deze richtlijnen ook daadwerke
lijk op schrift zouden worden gesteld, kwam er een eerste publicatie. Maar
toen tijdens de Generale Conferentie van 1883 het voorstel werd gedaan
om over te gaan tot het formaliseren van deze richtlijnen in een Kerkelijk
Handboek, werd dit voorstel in eerste instantie verworpen. Kennelijk waren
de leden bang dat dit zou leiden tot institutionalisering van de kerk en dat
predikanten beperkt zouden worden in hun vrijheid kerkordelijke zaken
naar eigen inzicht op te lossen.
Deze angst – die ongetwijfeld nog een restant was van de weerzin van
20 jaar eerder tegen elke vorm van kerkelijke organisatie – verdween geluk
kig snel. Tijdens de jaarlijkse vergaderingen van de Generale Conferentie
werden steeds meer kerkordelijke zaken geregeld. En zo groeide langzaam
maar zeker jurisprudentie over kerkordelijke zaken. Van tijd tot tijd ver
schenen er uitgaven in boek of brochurevorm waarin de belangrijkste uit
spraken werden gepubliceerd. Een mooi voorbeeld hiervan is het boek van
J.N. Loughborough, The Chuch, Its Organisation, Order and Discipline uit 1907.
Ondertussen maakte de Adventbeweging een sterke groei door, zowel
in NoordAmerika als in andere landen. Deze groei maakte de noodzaak tot
een uniform beleid alleen maar duidelijker en in 1931 werd definitief be
sloten tot de publicatie van een officieel Kerkelijk Handboek. J.L. McElhany,
de toenmalige vicevoorzitter van de Generale Conferentie voor NoordAme
rika en de latere voorzitter van de Generale Conferentie, werd gevraagd een
eerste aanzet te geven. Na zorgvuldige bestudering en voorbereiding door
het bestuur van de Generale Conferentie verscheen in 1932 de eerste editie.
In het voorwoord van deze editie staat “dat de behoefte aan een Kerkelijk
Handboek steeds groter is geworden om de manier waarop de kerk func
tioneert voor te zetten en te behouden.” Het woord behouden valt hierbij op.
Kennelijk was het de leiding van de kerk niet te doen om plotseling een
heel scala van kerkelijke regels op te stellen. Het was veeleer een poging om
alle goede beslissingen te behouden die in de voorgaande jaren al waren
2 Review and Herald,26december1882.
inleiding
16
genomen en daaraan de regels toe te voegen die de groei van de kerk en de
daarbij behorende toenemende complexiteit vereisten.3
Inhoud van het Kerkelijk HandboekTijdens de Generale Conferentie van 2000 is besloten een aantal hoofdstuk
ken uit het Kerkelijk Handboek te herzien. Deze herziene versie van het
Kerkelijk Handboek, met de indeling van hoofdstukken en subhoofdstuk
ken, kent twee soorten tekst. Het grootste gedeelte van elk hoofdstuk is al
gemeen van aard en is van toepassing op iedere gemeente waar ook ter we
reld. Maar om ook tegemoet te komen aan de diversiteit die de Adventkerk
wereldwijd kent, is aan het eind van sommige hoofdstukken aanvullend
materiaal toegevoegd. Dit materiaal, Aanvullingen genoemd, heeft veeleer
een verklarend karakter en kan gebruikt worden ter verdere oriëntatie. De
Aanvullingen zijn zodanig gerubriceerd dat de subtitels corresponderen
met de subtitels uit het betreffende hoofdstuk.4
Procedure t.a.v. wijzigingen in het Kerkelijk HandboekZeker in een wereldkerk is het van belang dat het “goed en ordelijk ver
loopt.”5 Beslissingen van een kerkelijk bestuur moeten immers niet alleen
op papier bestaan, maar moeten ook een breed draagvlak binnen de kerk
hebben. In 1946 besloot de Generale Conferentie tot de volgende procedure:
“Wijziging en/of herziening van kerkelijke regelgeving, zoals vastgelegd in
het Kerkelijk Handboek, kan alleen gebeuren met goedkeuring van een we
reldcongres van de Generale Conferentie.”6
Echter, plaatselijke omstandigheden kunnen soms vragen om aanpas
singen. Daarom werd tijdens de najaarsvergadering van de Generale Con
ferentie van 1948 (waar voorbereidingen werden getroffen voor een herzie
ning van het Kerkelijk Handboek t.b.v. de Generale Conferentie van 1950) de
volgende motie aanvaard: “Iedere divisie (inclusief de NoordAmerikaanse
Divisie) kan een bijlage op het Kerkelijk Handboek opstellen. Deze bijlage
heeft niet tot doel het Handboek te veranderen, maar om een aanvulling te
geven hoe te handelen in omstandigheden die specifiek zijn voor die plaats
of regio. Deze aanvullingen dienen eerst aan de Generale Conferentie te
worden voorgelegd, voordat tot uitgave kan worden overgegaan.”7
3 Zieverderhoofdstuk1:“GezagvandeKerkenhetKerkelijkHandboek”.4 Tevenszijnerindehoofdstukkenvoetnotenopgenomendienaardebetreffendeaanvullingen
verwijzen.5 Evangelism,bladz.314.6 VerslagvandeGeneraleConferentienr.8,bladz.197,14juni1946.7 Autumn Council Actions,1948,bladz.19.
kerkelijk handboek | inleiding
17
Wijzigingen en/of aanvullingen op het Kerkelijk Handboek, (met uit
zondering van de Aanvullingen, zie ook volgende alinea), kunnen der
halve alleen door de Generale Conferentie worden gedaan. Tijdens het
congres van de Generale Conferentie zijn alle divisies vertegenwoordigd
en hebben dus een stem in de wijzigingsvoorstellen. Indien iemand van
mening is dat herziening van het Kerkelijk Handboek wenselijk is, dan
zullen deze wijzigingen worden voorgelegd aan de volgende bestuurslaag
ter verdere bestudering en advies. Bij goedkeuring gaat het voorstel weer
naar het daarop volgende bestuursniveau ter verdere evaluatie en beoor
deling. Daarna zal het voorstel worden voorgedragen aan de Commissie
Kerkelijk Handboek van de Generale Conferentie. Deze commissie beoor
deelt alle voorstellen, aanvullingen en wijzigingen en dient deze, indien
goedgekeurd, in tijdens de jaarvergadering van het bestuur van de Gene
rale Conferentie.8
Als men in een gemeente, conferentie of unie van mening is dat aanvul
ling of herziening van de Aanvullingen van het Kerkelijk Handboek wen
selijk is9, dan zal men deze voorstellen indienen bij de daarop volgende
bestuurslaag. Bij goedkeuring zullen deze voorstellen worden voorgelegd
aan het daarop volgende bestuursniveau ter verdere bestudering en goed
keuring. Deze procedure herhaalt zich totdat deze voorstellen uiteindelijk
aan de Commissie Kerkelijk Handboek zullen zijn voorgelegd ter bestu
dering en goedkeuring. Deze commissie legt op haar beurt haar advies
ter goedkeuring voor aan het Algemeen Bestuur van de Generale Confe
rentie tijdens de laatste jaarvergadering voorafgaand aan het vijfjaarlijkse
congres van de Generale Conferentie. Zo kunnen alle voorstellen tot her
ziening en aanvulling worden gecoördineerd en worden afgestemd op de
eventuele wijzigingen op de hoofdtekst die het Algemeen Bestuur van de
Generale Conferentie tijdens het eerstvolgende congres van de Generale
Conferentie zal voorstellen. Echter, het Algemeen Bestuur behoudt zich
het recht voor tijdens elke jaarvergadering wijzigingen aan te brengen in
de Aanvullingen.
8 DeGeneraleConferentieheefteendagelijksbestuurdatdikwijlsvergadertenregelmatigookbijeenkomtmetgrotereaantallen,voorzoverdebestuursledenbeschikbaarzijn.Eenaanzien-lijkdeelvandeongeveer300ledenvanhetGeneraleConfentiebestuurwoontechterverspreidover de wereld. Elk najaar komen alle leden bijeen voor het zogenaamde Annual Council.Bepaaldebelangrijkezakenwordenalleentijdensdezejaarlijksevergaderingbehandeld.HethoogstegezagindekerkisechterhetvijfjaarlijksecongresvandeGeneraleConferentie,waar-aantweeduizendafgevaardigdendeelnemen.VeranderingeninhetKerkelijkHandboekkun-nenalleentijdenseendergelijkcongreswordenbekrachtigd.
9 Zieookbladz.43,44.
inleiding
18
Na elk congres van de Generale Conferentie wordt er een nieuwe, her
ziene uitgave van het Kerkelijk Handboek gepubliceerd. Wij raden u dan
ook aan om altijd met de meest recente versie van het Kerkelijk Handboek
te werken.
Gebruik van het Kerkelijk HandboekIndien er binnen een gemeente onduidelijkheden zijn hoe te handelen
binnen de richtlijnen van het Kerkelijk Handboek, dan is zij in eerste in
stantie voor advies aangewezen op de unie waar zij onder ressorteert. In
dien men niet tot overeenstemming of een besluit kan komen, dient men
de kwestie voor te leggen aan de divisie.
Gebruikte termen in het Kerkelijk HandboekIedere georganiseerde gemeente maakt deel uit van een verband van
gemeenten, ook wel conferentie genoemd. Dit zijn gemeenten die op grond
van hun geografische ligging bij elkaar horen. Mocht deze groepering van
gemeenten nog niet de status van conferentie hebben bereikt, dan kunnen
ook woorden als missie, afdeling of gewest worden gebruik om een regi
onaal verband van gemeenten aan te duiden. In het Kerkelijk Handboek
wordt het begrip conferentie of unieconferentie ook gebruikt voor een
“mission,” of “union mission”.10
Met term predikant wordt in het Kerkelijk Handboek een kerkelijke
functionaris/pastor/pastoraal werker omschreven die in algemene dienst is
van de kerk of door het bestuur van een conferentie of unie de zorg voor één
of meerdere gemeenten heeft gekregen.
Huidige uitgaveIn deze uitgave van het Kerkelijk Handboek zijn alle aanvullingen en
wijzigingen opgenomen tot en met de bijeenkomst van de Generale Confe
rentie in 2005.
10 Hierbijwordenbestuurlijkeeenhedenbedoelddieeengroterebestuurlijkeafhankelijkheidvaneendivisiehebben.Vooreenverdereuitlegvaneenaantaltermen,zieWoordVoorafbijdeNederlandsevertaling.
kerkelijk handboek | inleiding
19
HoofdstuK i
Het gezag van de kerk en het kerkelijk Handboek
Kerkelijk gezag in de eerste gemeentenAls Schepper en Verlosser, Heer en Meester over de schepping, vormt
God de enige bron en basis van het kerkelijk gezag. Hij heeft zijn gezag
overgedragen aan zijn profeten en apostelen.1 Zij, op hun beurt, hebben een
cruciale en unieke positie in het doorgeven van Gods Woord en de morele
vorming van de kerk bekleed.2
In de vroegchristelijke kerk hadden de ouderlingen (of bisschoppen) een
belangrijke, gezaghebbende positie. Een van hun belangrijkste taken was het
verzorgen van de pastorale zorg voor de gemeente en de algemene leiding.3
Daarnaast waren zij ook belast met meer specifieke taken, zoals het onder
wijzen van de juiste leer en het weerspreken van hen die deze leer ontken
den.4 De goede bestuurders onder hen moesten “dubbel worden beloond”
vooral als zij zich tevens bezig hielden met prediking en onderricht.5
De kerk droeg verantwoordelijkheid voor de zuiverheid van de leer. Zij
moest onderzoeken of een “geest van God kwam” of niet,6 of, zoals Pau
lus het verwoordde, “alles te onderzoeken, maar het goede te behouden.”7
Hetzelfde gold ook voor de kerkelijke tucht.8 Dit besloeg het hele scala van
een persoonlijke vermaning uit bezorgdheid,9 tot het ontzeggen van het lid
maatschap.10 De gemeente had ook de bevoegdheid voorwaarden te stellen
aan de toetreding tot de gemeente en het beleid te bepalen.
Kerkelijk gezag in de Kerk der Zevende-dags AdventistenHet besluit van de Generale Conferentie in 1946 dat “alle wijzigingen
en/of aanvullingen op bestaande regelgeving” in het Kerkelijk Handboek
1 2Korintiërs10:8.2 Efeziërs2:20.3 Handelingen20:17-28;Hebreeën13:17;1Petrus5:1-3.4 1Timoteüs3:1,2;Titus1:5,9.5 1Timoteüs5:17.6 1Johannes4:1.7 1Tessalonicenzen5:21.8 ZieMatteüs18:15-17.9 BijvoorbeeldMatteüs18:16;Galaten6:1.10 Matteüs18:18;1Korintiërs5:11,13;2Korintiërs2:5-11.
20
alleen kunnen plaatsvinden met goedkeuring van een congres van de Gene
rale Conferentie, weerspiegelt een opvatting over het gezag van de Generale
Conferentie die al lange tijd algemeen wordt onderschreven. Tijdens de bij
eenkomst in 1877 werd het volgende besluit genomen: “De Generale Con
ferentie, handelend binnen de haar wettelijk toegestane ruimte, bekleedt,
na God, het hoogste gezag binnen het Kerkgenootschap der Zevendedags
Adventisten. Derhalve zijn de besluiten die door een congres van de Gene
rale Conferentie worden genomen, voor iedereen, en zonder enige uitzon
dering, bindend, tenzij kan worden aangetoond dat deze besluiten in strijd
zijn met Gods Woord, dan wel met het recht van persoonlijk geweten.”11
Ellen G. White schreef in 1909: “Wanneer, tijdens een zitting van de
Generale Conferentie, de mening van de broeders wordt gevraagd, moet er
niet koste wat het kost vastgehouden worden aan persoonlijk belang en per
soonlijke vrijheid. Het is geen verdienste om halsstarrig vast te blijven hou
den aan een persoonlijk standpunt dat tegen de algemene opinie ingaat.”12
Al in 1875 had Ellen G. White zich in deze zin uitgelaten. “De gemeente
van Jezus Christus is continu in gevaar. Satan laat geen middel onbenut
om Gods volk te vernietigen en de menselijke geest noch zijn oordeel zijn
te allen tijde te vertrouwen. Het is Christus’ wens dat zijn volgelingen bij
elkaar gebracht worden in een gemeente, in een omgeving waar regels zijn
en discipline heersen, waar iedereen aan elkaar onderdanig is, de ander
uitmuntender achtend dan zichzelf.”13
Deze woorden en de uitspraken van de Generale Conferentie van 1877
vormen de grondslag voor het Kerkelijk Handboek en voor het beroep dat
het op ons allemaal doet, zowel de mensen in dienst van de kerk als ge
meenteleden.
Het Kerkelijk Handboek geeft aan hoe het Kerkgenootschap der Zeven
dedags Adventisten denkt dat een mens als christen behoort te leven en
hoe een gemeente bestuurd dient te worden – dit alles gebaseerd op bijbelse
principes. Het is tevens een bevestiging van het gezag van de uitspraken
en beslissingen die tijdens de bijeenkomsten van de Generale Conferentie
zijn genomen. “God heeft bevolen dat, wanneer vanuit de gehele wereld
de vertegenwoordigers van Gods kerk samenkomen tijdens een Generale
Conferentie, zij met gezag zullen spreken.”14
11 ReviewandHerald,jaargang50,nr.14,bladz.106.12 Testimonies,deel9,bladz.260.13 Testimonies,deel3,bladz.445.14 Testimonies,deel9,bladz.261.
kerkelijk handboek | HoofdstuK i
21
HoofdstuK ii
De kerk van de levende God
Het is een groot voorrecht tot Gods kerk te mogen behoren. Het is een on
derdeel van Gods plan met deze wereld om een volk te verzamelen, vanuit
alle uithoeken der aarde, en hen samen te brengen in één lichaam, het
lichaam van Christus. Want het is Christus die aan het hoofd staat van zijn
kerk. Iedereen die zich als een kind van God beschouwt, is een onderdeel
van dit lichaam. Zo kan iedereen verbondenheid ervaren; niet alleen met
elkaar maar ook met Christus.
De Bijbel gebruikt meerdere uitdrukkingen om de gemeente of de kerk
aan te duiden, zoals bijvoorbeeld “Gods gemeente,”1 het “lichaam van Chris
tus,”2 of het “huis van de levende God.”3
Het woord “gemeente” wordt in de Bijbel op minimaal twee verschil
lende manieren gebruikt. Het kan gebruikt worden als een algemene ver
wijzing naar een universele kerk.4 Maar het wordt ook gebruikt in een meer
specifieke betekenis als verwijzing naar een gemeente in een stad of regio.
In de volgende teksten wordt verwezen naar een plaatselijke gemeente: de
gemeente te Rome, de gemeente in Korinte, de gemeente van Tessaloniki.5
In de volgende teksten wordt verwezen naar een gemeente in de provincie:
de gemeenten in Galatië, de gemeenten in Azië, de gemeenten in Syrië en
Cilicië.6
Christus heeft, als hoofd van zijn kerk, de leden van zijn lichaam waar
lijk lief. In de kerk wordt Hij verheerlijkt,7 en door de kerk zal Gods wijsheid
“in alle schakeringen bekend worden.”8 Hij voedt en verzorgt zijn kerk9 en
wil niets liever dan haar “in al haar luister bij Zich te nemen, zodat ze zon
der vlek of rimpel of iets dergelijks zal zijn, heilig en zuiver.”10
1 Handelingen20:28.2 Efeziërs4:12.3 1Timoteüs3:15.4 BijvoorbeeldMatteüs16:18;1Korintiërs12:28.5 Romeinen1:6,7;1Korintiërs1:2;1Tessalonicenzen1:1.6 1Korintiërs16:1;1Korintiërs16:19;Handelingen15:41.7 Efeziërs3:21.8 Efeziërs3:10.9 Efeziërs5:29.10 Efeziërs5:27.
22
Geen scheidsmuurTijdens zijn leven op aarde heeft Christus in zijn onderwijzing ons er
voortdurend op gewezen dat God geen onderscheid maakt tussen het volk
van Israël en de andere volken.11 Paulus schreef: “De heidenen delen door
Christus Jezus ook in de erfenis, maken deel uit van hetzelfde lichaam en
hebben ook deel aan de belofte, op grond van het evangelie.”12
Volgelingen van Christus behoren geen onderscheid te maken naar
klasse, nationaliteit, ras of huidskleur, want allen zijn van één bloed, opdat
“iedereen die in Hem gelooft niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft.”13
Gods uitverkorenen vormen een broederschap zonder grenzen, een univer
seel volk, zij zijn “allen één in Christus.”14
“Christus is naar deze wereld gekomen om vergeving en genade te predi
ken. Deze prediking vormt de basis voor een geloof waarin jood en heiden,
zwart en blank, zij die vrij zijn en zij die gebonden zijn, samen worden ge
bracht in één verbond, waar ieder gelijk is in Gods ogen. Want Gods liefde
voor de mens kent geen grenzen.”15
“God maakt geen onderscheid in nationaliteit, ras, of sociale klasse. Hij is
de Schepper van alle mensen. Allen zijn door de schepping leden van één ge
zin en allen zijn één door de verlossing. Christus is gekomen om elke scheids
muur neer te werpen, om elke afdeling van de tempel te openen, zodat ieder
een vrij toegang kan hebben tot God... In Christus is geen jood of Griek, geen
slaaf of vrije. Allen zijn nabij gebracht door zijn kostbaar bloed.”16
Het hoogste doelZij die zich geroepen weten een kerkelijke taak op zich te nemen, wor
den geacht “voor de gemeente te zorgen” en “Gods gemeente te verzor
gen.”17 Aan anderen wordt de leiding van een aantal of zelfs alle gemeenten
toevertrouwd, zoals aan Paulus, de geliefde apostel voor de heidenen.18 Ook
de volgende citaten uit de geschriften van Ellen G. White spreken van Chris
tus’ grote liefde voor zijn volgelingen die in zijn naam samenkomen.
“Ik zeg u, broeders en zusters, dat de gemeente van Christus, hoe zwak
of gebrekkig zij ook moge zijn, voor Hem het kostbaarste op aarde is. Over
11 Johannes4:4-42;10:16;Lucas9:51-56;Matteüs15:21-28.12 Efeziërs3:6.13 Johannes3:16.14 Galaten3:28.15 Testimonies,deel7,bladz.225.16 Lessen uit het Leven van Alledag,bladz.239.17 1Timoteüs3:5;Handelingen20:28.18 2Korintiërs11:28.
kerkelijk handboek | HoofdstuK ii
23
de hele wereld klinkt zijn uitnodiging om tot Hem te komen en gered te
worden. Zijn engelen zullen een ieder bijstaan die om zijn hulp vraagt. Hij
is zelf aanwezig te midden van zijn kerk in de persoon van de heilige Geest.
‘Als u de zonden blijft gedenken, HEER, wie houdt dan stand? Maar bij U is
vergeving, daarom eert men U met ontzag. Ik zie uit naar de HEER, mijn
ziel ziet uit naar Hem en verlangt naar zijn woord. Mijn ziel verlangt naar
de HEER, meer dan wachters uitzien naar de morgen. Israël, hoop op de
HEER! Bij de HEER is genade, bij Hem is bevrijding, altijd weer. Hij zal Israël
bevrijden uit al zijn zonden.’19 Laten wij dan op deze manier spreken, als
een antwoord op Gods genade en liefde. ‘Israël, blijf hopen op de Heer.’20
‘Loof de naam van de HEER, loof hem, dienaren van de HEER, u die staat
in het huis van de HEER, in de voorhoven van het huis van onze God. Loof
de HEER, want Hij is goed, bezing zijn naam, zo lieflijk van klank. De HEER
heeft Jakob uitgekozen, Israël als zijn kostbaar bezit. Ik weet het: groot is
de HEER, onze Heer overtreft alle goden.’21 Bedenk dan, broeders en zusters
dat de Heer een eigen volk heeft uitgekozen, zijn gemeente, opdat zij aan
Hem toebehoort. Binnen zijn grenzen duldt Hij geen andere macht dan de
zijne, geen andere wet dan de zijne.”22
De vijand weerstaan“Satan heeft zijn eigen gemeente. Christus noemt het satans synagoge,
omdat de leden daarvan kinderen der zonde zijn. De leden van satans ge
meente stellen alles in het werk om Gods wet te vernietigen en het onder
scheid tussen goed en kwaad te vertroebelen. Satan doet zijn uiterste best
om met behulp van zijn volgelingen verraad en afvalligheid in de plaats te
stellen van waarheid en trouw. Mensen worden opgezet tegen God om de
opstand, die reeds in de hemel is begonnen, te voltooien.”23
“Juist nu moet de kerk haar ware gezicht laten zien – ‘Christus, onze
rechtvaardigheid.’ Grenzen die vervaagd waren, zullen weer moeten wor
den hersteld. Door de geboden van God te houden en het geloof in Jezus
staande te houden, zal het onderscheid met hen die God ontrouw zijn ge
worden weer duidelijk worden. Daarom moeten we God en zijn wet erken
nen, want het is zijn wet die de basis vormt voor zijn koninkrijk, zowel in de
hemel als hier op aarde. Zijn gezag moet helder te onderscheiden zijn voor
19 Psalmen130.20 Psalmen130:7.21 Psalmen135:1-5.22 Testimonies to Ministers,bladz.15,16.23 Testimonies to Ministers,bladz.16.
de KerK van de levende god
24
iedereen. Wetten die hiermee in tegenspraak zijn, dient men niet te accep
teren. Wanneer wij ons immers laten beïnvloeden door wetten die in strijd
zijn met Gods plan, zal Gods doel nooit slagen. Als de gemeente twijfelt, zal
in de hemelse boeken worden opgetekend dat zij ontrouw is geworden aan
haar beginselen en Gods koninkrijk heeft verraden. De kerk moet sterk en
standvastig zijn in haar beginselen. Niet alleen tegenover de wereld, maar
ook tegenover God. Door trouw te blijven aan Gods heilige wet, zal zij voor
velen een teken in de wereld zijn. Haar werken zullen opvallen en zullen
aanleiding zijn voor anderen zich te bekeren. Zij die trouw en waarachtig
zijn, zullen opvallen in de hemel. En het zal iedereen duidelijk zijn wie
trouwe volgelingen van Christus zijn, en zij zullen herkend worden wan
neer zij gekroond en verheerlijkt worden. Zij zullen geëerd worden, omdat
zij God hebben geëerd, en eeuwig leven zal hun beloning zijn...”24
De gemeente volmaakt in Christus“God heeft zijn kerk talenten en zegeningen gegeven, opdat zij een af
spiegeling zal zijn van zijn voorzienigheid. Zo kan zijn kerk volmaakt zijn,
zoals Hij volmaakt is, en kan zij een afspiegeling van de hemelse werke
lijkheid zijn: van een orde die de menselijke ordening verre te boven gaat.
Zijn kerk is gebouwd naar een goddelijk evenbeeld, en de hemelse architect
waakt er over dat iedere steen zo gehouwen wordt, dat het een afspiege
ling is van de hemel, opdat de glans van de Zonne der Gerechtigheid naar
alle kanten wordt weerspiegeld. De gemeente dient gevoed te worden met
hemels manna, en moet onder de hoede van zijn genade bewaard blijven.
Gekleed in de volledige wapenuitrusting van licht en rechtvaardigheid ver
schijnt zij op het strijdtoneel. De vodden en al het andere zonder waarde
zullen verzwolgen worden en de wereld zal uiteindelijk de waarheid in al
haar heiligheid kunnen aanschouwen... Christus’ werk laat zien wat zijn ge
nade en vergeving kunnen bewerkstelligen in mensen. De resultaten hier
van zijn zo overweldigend dat satan, in weerwil van zijn grootspraak en
kwaadwillendheid, hier niets tegen kan uitrichten. Zij zijn als een onneem
baar fort, waartegen hij niets kan beginnen. Het wonder is te groot voor
hem. De engelen in de hemel reageren met vreugde wanneer een mens, die
eens een kind van het kwaad was, zich bekeert en zich ontwikkelt als een
kind van God, en uiteindelijk deelneemt aan de hemelse vreugde.
Christus heeft zijn gemeente rijkelijk gezegend. In ruil daarvoor mag
Hij van zijn volk verwachten dat zij Hem op hun beurt rijkelijk zegenen.
24 Testimonies to Ministers,bladz.16,17.
kerkelijk handboek | HoofdstuK ii
25
De gemeente, gezegend met Christus’ rechtvaardigheid, is zijn schatkamer,
waarin zijn genade, liefde en goedheid als schatten staan uitgestald. Hij
heeft zijn vader gevraagd ons net zo lief te hebben als Hij Hem, zijn enigge
boren zoon, lief heeft gehad. Zo kunnen wij bij Hem zijn, eeuwig verenigd
met Christus en God. Door ons zijn heilige Geest te sturen, wordt de kerk
omringd door een muur van vuur, waartegen de machten van het kwaad
niets kunnen uitrichten. De zuiverheid en reinheid van Gods volk is voor
Christus een beloning voor zijn lijden en zijn vernedering. Het draagt in
belangrijke mate bij aan zijn verheerlijking – Christus als stralend middel
punt van eer en glorie. ‘Gelukkig zijn zij, die voor het bruiloftsmaal van het
lam zijn uitgenodigd’ (Openbaring 19:9).”25
Het Kerkgenootschap der Zevendedags Adventisten onderschrijft deze
grondbeginselen als het gaat over de eenheid van Christus’ kerk. De kerk
ziet het als haar plicht elke hindernis uit de weg te ruimen die het kwaad
tussen mensen heeft opgeworpen.
25 Testimonies to Ministers,bladz.15-19.
de KerK van de levende god
26
HoofdstuK iii
Fundamentele geloofswaarheden van de Zevende-dags adventisten
De zevendedags adventisten aanvaarden de Bijbel als hun enige credo en
geloven dat bepaalde fundamentele geloofspunten de leer van de heilige
Schrift samenvatten. Deze geloofspunten, zoals ze hierna volgen, zijn de
neerslag van het denken van de kerk en een weergave van de leer van de
Schrift. Een herziening van deze punten mag verwacht worden tijden een
Generale Conferentie, als de kerk door de heilige Geest tot een beter ver
staan van de Bijbel wordt geleid of betere woorden vindt om de leer van
Gods heilig Woord uit te drukken.
1. De BijbelDe Bijbel, het Oude en het Nieuwe Testament, is het geschreven woord
van God, door goddelijke inspiratie overgeleverd aan ‘heilige mensen Gods’,
die in hun spreken en schrijven gedreven werden door de heilige Geest. In
dit Woord heeft God de mens de nodige kennis tot heil aangereikt. De heili
ge Schrift is de onfeilbare openbaring van zijn wil. Deze is de norm voor ons
gedrag en onze geloofsbeleving, de gezaghebbende openbaringsbron van de
geloofsleer en het betrouwbare verslag van Gods daden in de geschiedenis.
2 Petrus 1:20,21; 2 Timoteüs 3:16,17; Psalmen 119:105; Spreuken 30:5,6; Jesaja 8:20;
Johannes 17:17; 1 Tessalonicenzen 2:13; Hebreeën 4:12.
2. De Drie-eenheidEr is één God, Vader, Zoon en heilige Geest en deze drie zijn één. God is
eeuwig, almachtig, alwetend, boven alles en altijd tegenwoordig. Hij is on
begrensd en door de mens niet te doorgronden. Desondanks kan Hij gekend
worden vanuit zijn zelfopenbaring. Hij is te allen tijde onze aanbidding en
verering waardig en moet door de gehele schepping worden gediend.
Deuteronomium 6:4; Matteüs 28:19; 2 Korintiërs 13:14; Efeziërs 4:4-6; 1 Petrus 1:2; 1 Ti-
moteüs 1:17; Openbaring 14:7.
3. De VaderGod, de eeuwige Vader, is de Schepper, de Bron, de Ouderhouder en de
Heerser over al het geschapene. Hij is rechtvaardig en heilig, genadig en
27
barmhartig, traag tot toorn en rijk aan niet aflatende liefde en trouw. Wat
wij aan hoedanigheden en krachten in de Zoon en in de heilige Geest ont
dekken, zijn eveneens openbaringen van de Vader.
Genesis 1:1; Openbaring 4:11; 1 Korintiërs 15:28; Johannes 3:16; 1 Johannes 4:8; 1 Timo-
teüs 1:17; Exodus 34:6,7; Johannes 14:9.
4. De ZoonDoor Hem is alles geschapen, werd het karakter van God geopenbaard,
de redding van de mensheid tot stand gebracht en de wereld geoordeeld.
Voor eeuwig waarlijk God, werd Hij ook waarlijk mens: Jezus, de Christus.
Hij werd ontvangen uit de heilige Geest en geboren uit de maagd Maria. Hij
leefde als een mens en werd verzocht, maar openbaarde op volmaakte wijze
de rechtvaardigheid en liefde van God. In zijn wonderen werd Gods macht
zichtbaar. Zij getuigden van zijn goddelijke roeping als Messias.
Hij leed en stierf vrijwillig aan het kruis voor onze zonden, werd opge
wekt uit de doden en voer ten hemel om in het hemels heiligdom voor ons
de dienst te verrichten. Hij zal terugkeren in heerlijkheid voor de uiteinde
lijke verlossing van zijn volk en het herstel van alle dingen.
Johannes 1:1-3, 14; Kolossenzen 1:15-19; Johannes 10:30; 14:9; Romeinen 6:23; 2 Korin-
tiërs 5:17-19; Johannes 5:22; Lucas 1:35; Filippenzen 2:5-11; Hebreeën 2:9-18; 1 Korintiërs
15:3; Hebreeën 8:1,2; Johannes 14:1-3.
5. De heilige GeestGod de eeuwige Geest was met de Vader en de Zoon, werkzaam in de
schepping, vleeswording en verlossing. Hij inspireerde de schrijvers van de
Bijbel. Hij vulde Christus’ leven met macht, nodigt en overtuigt de mens, en
hij die gehoor geeft, vernieuwt en verandert Hij naar Gods beeld. Gezonden
door de Vader en de Zoon om altijd bij zijn kinderen te zijn, deelt Hij geeste
lijke gaven uit aan de gemeente, geeft Hij haar kracht om van Christus te ge
tuigen en leidt haar, in overeenstemming met de Schrift, in alle waarheid.
Genesis 1:1,2; Lucas 1:35; 4:18; Handelingen 19:38; 2 Petrus 1:21; 2 Korintiërs 3:18;
Efeziërs 4:11,12; Handelingen 1:8; Johannes 14:16-18, 26; 15:26; 16:7-13.
6. De scheppingGod is de Schepper van alle dingen en heeft in de Schrift het waarach
tige verslag van zijn scheppend werken geopenbaard. In zes dagen heeft
de Heer ‘de hemel en de aarde’ en alle levende wezens op aarde gemaakt,
en op de zevende dag van die eerste week heeft Hij gerust. Op deze wijze
heeft Hij de sabbat ingesteld als een blijvend gedenkteken van zijn voltooid
fundamentele geloofswaarHeden van de zevende-dags adventisten
28
scheppingswerk. De eerste man en vrouw werden gemaakt naar het beeld
van God als de bekroning van de schepping. Hen werd heerschappij gege
ven over de aarde en verantwoordelijkheid haar te onderhouden. Toen de
wereld voltooid was, was alles ‘zeer goed’ en verkondigde deze Gods eer.
Genesis 1:2; Exodus 20:8-11; Psalmen 19:1-6; 33:6, 9; 104; Hebreeën 11:3..
7. De natuur van de mensMan en vrouw werden naar Gods beeld geschapen met persoonlijkheid,
macht en vrijheid om te denken en te handelen. Elk mens is een ondeelbare
eenheid van lichaam, ziel en geest. Ofschoon als vrij wezen geschapen, blijft
hij van God afhankelijk voor zijn leven en al het overige. Toen onze stam
ouders God ongehoorzaam werden, ontkenden zij hun afhankelijkheid van
Hem, en verloren hun hoge positie onder God. Het beeld Gods in hen werd
vervormd en zij raakten aan de dood onderworpen. Hun nakomelingen de
len in deze gevallen natuur en de gevolgen hiervan. Zij worden geboren met
zwakheden en de neiging tot kwaad. Maar God verzoende in Christus de we
reld met Zichzelf. Hij herstelt door zijn Geest in berouwvolle stervelingen
het beeld van hun Maker. Zij zijn geschapen tot eer van God en geroepen
om Hem en elkaar lief te hebben en voor hun omgeving te zorgen.
Genesis 1:26-28; 2:7; Psalmen 8:4-8; Handelingen 17:24-28; Genesis 3; Psalmen 51:5; Ro-
meinen 5:12-17; 2 Korintiërs 5:19,20; Psalmen 51:10; 1 Johannes 4:7-11, 20; Genesis 2:15.
8. De grote strijdDe hele mensheid is nu betrokken bij een grote strijd tussen Christus en
satan aangaande het karakter van God, zijn wet en zijn heerschappij over
het universum. Dit conflict begon in de hemel, toen een geschapen wezen,
begiftigd met de vrijheid van keuze, in zelfverheffing tot satan, Gods tegen
stander, werd en een deel van de engelen tot opstand aanzette. Hij bracht
de geest van opstand deze wereld in toen hij Adam en Eva tot zonde verleid
de. Deze zonde van de mens had de vervorming van het beeld Gods in het
mensdom tot gevolg. Dit leidde tot wanorde binnen de geschapen wereld
en de uiteindelijke vernietiging daarvan ten tijde van de wereldomvattende
zondvloed. Ten aanschouwen van de hele schepping werd deze wereld het
strijdperk van het alomvattende conflict. Daarin zal God uiteindelijk als
een God van liefde in het gelijk worden gesteld. Om zijn volk in deze strijd
bij te staan, zendt Christus de heilige Geest en getrouwe engelen om hen te
leiden, te beschermen en te ondersteunen op de weg des heils.
Openbaring 12:4-9; Jesaja 14:12-14; Ezechiël 28:12-18; Genesis 3; Romeinen 1:19-32; 5:12-
21; 8:19-22; Genesis 6-8; 2 Petrus 3:6; 1 Korintiërs 4:9; Hebreeën 1:14.
kerkelijk handboek | HoofdstuK iii
29
9. Het leven, de dood en de opstanding van ChristusIn Christus’ leven, van volmaakte gehoorzaamheid aan Gods wil, zijn
lijden, dood en opstanding, heeft God voorzien in het enige zoenmiddel
voor de zonde van de mens, zodat zij die door het geloof deze verzoening
aanvaarden, eeuwig leven mogen ontvangen en de hele schepping de on
eindige en heilige liefde van de Schepper mag verstaan. Deze volmaakte
verzoening stelt de rechtvaardigheid van Gods wet en zijn genadevolle ka
rakter op overtuigende wijze vast – het veroordeelt onze zonde en verschaft
ons tegelijkertijd vergeving. De dood van Christus is plaatsvervangend en
uitdelgend, verzoenend en herscheppend. De opstanding van Christus ver
kondigt Gods overwinning op de krachten van het kwade en verzekert de
genen die de verzoening aanvaarden van uiteindelijke overwinning op de
zonde en dood. Deze opstanding geeft aan, dat Jezus Christus hun Heer is,
voor wie alle knie in hemel en op aarde zal buigen.
Johannes 3:16; Jesaja 53; 1 Petrus 2:21,22; 1 Korintiërs 15:3,4, 20-22; 2 Korintiërs 5:14-
21; Romeinen 1:4; 3:25; 4:25; 8:3,4; 1 Johannes 2:2; 4:10; Kolossenzen 2:15; Filippenzen
2:6-11.
10. De ervaring van verlossingIn zijn oneindige liefde en trouw heeft God Christus – die geen zonde
gekend heeft – voor ons tot zonde gemaakt, opdat wij zouden worden ge
rechtigheid Gods in Hem. Door de Geest geleid beseffen wij onze tekort
komingen, erkennen wij onze zondigheid, hebben wij berouw over onze
overtredingen en oefenen wij geloof in Jezus als Christus en Heer, als plaats
vervanger en voorbeeld. Dit geloof, dat de verlossing ontvangt, komt door
de goddelijke macht van het Woord en is Gods genadegave. Door Christus
worden wij gerechtvaardigd, aangenomen als kinderen van God en bevrijd
van de heerschappij van de zonden. Door de Geest worden wij wedergebo
ren en geheiligd; de Geest vernieuwt onze geest, schrijft Gods wetten van
liefde in ons hart en geeft ons de kracht een heilig leven te leiden. Wanneer
wij in Hem blijven, krijgen wij deel aan de goddelijke natuur en hebben wij
de verzekering van het heil, nu en in het oordeel.
2 Korintiërs 5:17-21; Johannes 3:16; Galaten 1:4; 4:4-7; Titus 3:3-7; Johannes 16:8; Gala-
ten 3:13,14; 1 Petrus 2:21,22; Romeinen 10:17; Lucas 17:5; Marcus 9:23,24; Efeziërs 2:5-
10; Romeinen 3:21-26; Kolossenzen 1:13,14; Romeinen 8:14-17; Galaten 3:26; Johannes
3:3-8; 1 Petrus 1:23; Romeinen 12:2; Hebreeën 8:7-12; Ezechiël 36:25-27; 2 Petrus 1:3,4;
Romeinen 8:1-4; 5:6-10.
fundamentele geloofswaarHeden van de zevende-dags adventisten
30
11. Groeien in ChristusDoor zijn dood aan het kruis triomfeerde Jezus over de machten van het
kwaad. Hij, die tijdens zijn dienstwerk op aarde de demonische geesten on
derwierp, heeft hun macht gebroken en hun uiteindelijke ondergang verze
kerd. Jezus’ victorie geeft ons de overwinning over de boze machten die ons
nog steeds in hun ban willen houden, als wij met Hem blijven wandelen in
vrede en vreugde, verzekerd van zijn liefde. De heilige Geest leeft nu in ons
en geeft ons kracht. In onze voortdurende toewijding aan Jezus als onze
Zaligmaker en Heer zijn wij bevrijd van de last van onze daden in het verle
den. Wij leven niet langer in duisternis, bevreesd voor boze machten, in on
wetendheid en in de zinloosheid van onze vroegere leefwijze. In de nieuwe
vrijheid die wij in Christus bezitten, zijn wij geroepen om te groeien in de
gelijkvormigheid aan zijn karakter, om dagelijks gemeenschap met Hem
te hebben in gebed, ons te voeden met zijn Woord, te mediteren over dit
Woord en over zijn voorzienigheid, te zingen tot zijn eer, samen te komen
om Hem te eren en deel te hebben aan de zendingsopdracht van de kerk.
Wanneer wij onszelf in liefdevolle dienstbaarheid geven aan de mensen om
ons heen en getuigen van zijn redding, zal zijn onafgebroken aanwezigheid
met ons, door de Geest, elk moment transformeren en elke taak tot een
geestelijke ervaring maken.
Psalmen 1:1,2; 23:4; 77:11,12; Kolossenzen 1:13,14; 2:6,14,15; Lucas 10:17-20; Efeziërs
5:19,20; 6:12-18; 1 Tessalonicenzen 5:23; 2 Petrus 2:9; 3:18; Matteüs 20:25-28; Johannes
20:21; Galaten 5:22-25; Romeinen 8:38,39; 1 Johannes 4:4; Hebreeën 10:25.
12. De kerkDe kerk is de gemeenschap der gelovigen die Jezus Christus als Heer en
Heiland belijdt. In aansluiting op het volk van God in oudtestamentische
tijden, worden wij uit de wereld geroepen en komen wij samen om te aan
bidden, om de verbondenheid met elkaar te ervaren, onderricht te worden
in het Woord, om de maaltijd des Heren te vieren, de gehele mensheid te
dienen en het evangelie aan de hele wereld te verkondigen. De kerk ont
leent haar gezag aan Christus, het vleesgeworden Woord, en aan de heilige
Schrift, die het geschreven Woord is. De kerk is Gods gezin – de leden ervan
(die door Hem als zijn kinderen zijn aangenomen – leven onder het nieuwe
verbond. De kerk is het lichaam van Christus, een geloofsgemeenschap waar
van Christus zelf het hoofd is. De kerk is de bruid voor wie Christus stierf om
haar te heiligen en te reinigen. Bij zijn terugkeer in heerlijkheid zal Hij haar
voor Zich plaatsen als een stralende kerk, de getrouwen uit alle eeuwen, ge
kocht door zijn bloed, zonder vlek of rimpel, maar heilig en onbesmet.
kerkelijk handboek | HoofdstuK iii
31
Genesis 12:3; Handelingen 7:38; Efeziërs 4:11-15; 3:8-11; Matteüs 28:19,20; 16:13-20;
18:18; Efeziërs 2:19-22; 1:22,23; 5:23-27; Kolossenzen 1:17,18.
13. De ‘rest’ en haar zendingDe algemene kerk bestaat uit allen die waarachtig in Christus geloven.
In het laatste der dagen, een tijd van algemene afval, is een ‘rest’ ertoe
geroepen de geboden Gods en het geloof van Jezus te onderhouden. Deze
‘rest’ kondigt aan dat het uur van het oordeel is gekomen, predikt het heil
in Christus en verkondigt zijn naderende wederkomst. Deze afkondiging
wordt verbeeld door de drie engelen van Openbaring 14; zij valt samen met
het oordeelswerk in de hemel en leidt tot een werk van berouw en vernieu
wing op aarde. Iedere gelovige wordt geroepen om persoonlijk deel te ne
men aan dit wereldwijde getuigenis.
Openbaring 12:17; 14:6-12; 18:1-4; 2 Korintiërs 5:10; Judas 3:14; 1 Petrus 1:16-19; 2 Pe-
trus 3:10-14; Openbaring 21:1-14.
14. De eenheid in het lichaam van ChristusDe kerk is één lichaam met vele leden, geroepen uit alle landen, ge
slachten, talen en volkeren. In Christus worden wij een nieuwe schepping;
onderscheid in ras, cultuur, ontwikkeling en nationaliteit, en verschillen
tussen hoog en laag, rijk en arm, mannelijk en vrouwelijk, mogen geen
verdeeldheid onder ons teweeg brengen. Wij zijn allen gelijk in Christus,
die ons door één Geest in één gemeenschap met Hem en met elkaar ver
bonden heeft; wij moeten dienen en ons laten dienen zonder partijdigheid
of terughoudendheid. Door de openbaring van Jezus Christus in de Schrift
delen wij in hetzelfde geloof en dezelfde hoop, en doen al het mogelijke dat
in een gemeenschappelijk getuigenis aan allen uit te dragen. Deze eenheid
heeft haar bron in de eenheid van de drieenige God, die ons als zijn kinde
ren heeft aangenomen.
Romeinen 12:4,5; 1 Korintiërs 12:12-14; Matteüs 28:19,20; Psalmen 133:1; 2 Korintiërs
5:16,17; Handelingen 17:26,27; Galaten 3:27,29; Kolossenzen 3:10-15; Efeziërs 4:14-16;
4:1-6; Johannes 17:20-23.
15. De doopMet de doop belijden wij ons geloof in de dood en opstanding van Jezus
Christus en betuigen onze dood voor de zonde en ons voornemen in nieuw
heid des levens te wandelen. Zo erkennen wij Christus als Heer en Heiland,
worden wij zijn volk en worden wij door zijn kerk als leden aanvaard. De
doop is een zinnebeeld van onze verbondenheid met Christus, de vergeving
fundamentele geloofswaarHeden van de zevende-dags adventisten
32
van onze zonden en ons ontvangen van de heilige Geest. De doop vindt
plaats door onderdompeling in water en op de belijdenis van het geloof in
Jezus en blijk van berouw. Hij volgt op onderricht vanuit de heilige Schrift
en aanvaarding van de bijbelse leer.
Romeinen 6:1-6; Kolossenzen 2:12,13; Handelingen 16:30-33; 22:16; 2:38; Matteüs
28:19,20
16. De maaltijd van de HeerDe maaltijd van de Heer is het deelnemen aan de tekenen van het li
chaam en bloed van Jezus als een uitdrukking van het geloof in Hem, onze
Heer en Heiland. In deze ervaring van verbondenheid is Christus aanwezig
om zijn volk te ontmoeten en kracht te geven. Wanneer wij eraan deelne
men, verkondigen wij, vol vreugde, de dood van de Heer totdat Hij komt.
Aan de maaltijd gaan vooraf: voorbereiding, berouw en belijdenis. De Mees
ter stelde de dienst van de voetwassing in als teken van hernieuwde reini
ging, om uitdrukking te geven aan de bereidheid elkaar, naar het voorbeeld
van Jezus, in nederigheid te dienen en om onze harten in liefde te verbin
den. De maaltijd van de Heer is toegankelijk voor alle gelovige christenen.
1 Korintiërs 10:16,17; 11:23-30; Matteüs 26:17-30; Openbaring 3:20; Johannes 6:48-63;
13:1-17.
17. Geestelijke gaven en ambtenGod schenkt aan alle leden van zijn kerkvanalleeeuwen geestelijke ga
ven die elk lid dient te gebruiken in een liefdevolle dienst voor het algemeen
welzijn van de kerk en de mensheid. De gaven worden gegeven door middel
van de heilige Geest, die een ieder in het bijzonder toedeelt gelijk Hij wil. De
gaven verschaffen alle bekwaamheden en ambten die de kerk nodig heeft
om haar van God gegeven taak te vervullen. Volgens de heilige Schrift omvat
ten deze gaven onder andere bedieningen van geloof, profetie, genezing, ver
kondiging, onderwijs, bestuur, verzoening, medegevoel, en zelfopofferend
dienstbetoon en liefde om de mensen te helpen en te bemoedigen. Sommige
leden worden door God geroepen en door de Geest begiftigd voor ambten
als herder, evangelist, apostel of leraar en worden als zodanig door de kerk
erkend. Zij zijn nodig om de heiligen toe te rusten tot dienstbetoon, tot op
bouw van de kerk tot geestelijke rijpheid en om de eenheid van het geloof
en de kennis van God te bevorderen. Wanneer leden als trouwe rentmeesters
deze geestelijke gaven van Gods veelkleurige genade gebruiken, wordt de
kerk beschermd tegen de vernietigende invloed van valse leer. Zij groeit dan
met een groei die van God is en wordt opgebouwd in geloof en liefde.
kerkelijk handboek | HoofdstuK iii
33
Romeinen 12:4-8; 1 Korintiërs 12:9-11,27,28; Efeziërs 4;8, 11-16; Handelingen 6:1-7; 1 Ti-
moteüs 3:1-13; 1 Petrus 4:10,11.
18. De gave der profetieProfetie is één van de gaven van de heilige Geest. Deze gave is een ken
merk van de gemeente der ‘overigen’, en heeft zich geopenbaard in het
werk van Ellen G. White. Als een gezondene van de Heer vormen haar ge
schriften een blijvende en gezaghebbende bron van waarheid en verschaf
fen zij de kerk troost, onderwijs en vermaning. Deze geschriften maken ook
duidelijk dat de Bijbel de norm is waaraan alle onderwijs en ervaring moe
ten worden getoetst.
Joël 2:28,29; Handelingen 2:14-21; Hebreeën 1:1-13; Openbaring 12:17; 19:10.
19. Gods wetDe belangrijkste grondbeginselen van Gods wet zijn vervat in de Tien
Geboden en werden nageleefd in het leven van Christus. Zij zijn een uit
drukking van Gods liefde, zijn wil en zijn bedoelingen ten aanzien van
het gedrag en de onderlinge verhoudingen van de mens, en zijn bindend
voor alle mensen in alle tijden. Deze voorschriften zijn de grondslag van
Gods verbond met zijn volk en vormen de maatstaf in Gods oordeel. Door
de werkzaamheid van de heilige Geest wijzen zij zonde aan en wekken het
besef dat wij een Zaligmaker nodig hebben. De verlossing is geheel uit ge
nade en niet uit (de) werken, maar de vrucht ervan is gehoorzaamheid aan
de geboden. Deze gehoorzaamheid draagt bij tot de ontwikkeling van een
christelijk karakter en loopt uit op een besef van vrede. Zij is een blijk van
onze liefde voor de Heer en onze zorg voor onze medemens. De geloofsge
hoorzaamheid toont de macht van Christus om mensen te veranderen en
ondersteunt daarom het christelijk getuigenis.
Exodus 20:1-17; Psalmen 40:7,8; Matteüs 22;36-40; Deuteronomium 28:1-14; Matteüs
5:17-20; Hebreeën 8:8-10; Johannes 15:7-10; Efeziërs 2:8-10; 1 Johannes 5:3; Romeinen
8:3,4; Psalmen 19:7-14.
20. De sabbatDe weldadige Schepper rustte, na zes scheppingsdagen, op de zevende
dag en stelde de sabbat in voor alle mensen als een gedenkteken van de
schepping. Het vierde gebod van Gods onveranderlijke wet eist de viering
van de sabbat (de zevende dag) als de dag van rust, aanbidding en bediening
in overeenstemming met het onderwijs en de gewoonte van Jezus, de Heer
van de sabbat. De sabbat is een dag van vreugdevol omgaan met God en de
fundamentele geloofswaarHeden van de zevende-dags adventisten
34
naaste. De sabbat is een symbool van onze verlossing in Christus, een teken
van onze heiliging, een bewijs van onze trouw en een voorproef van onze
eeuwige toekomst in Gods koninkrijk. De sabbat is Gods altijddurende teken
van het eeuwig verbond tussen Hem en zijn volk. Het vreugdevol waarne
men van deze heilige tijd, van avond tot avond, van zonsondergang tot zons
ondergang, is een viering van Gods scheppend en verlossend handelen.
Genesis 2:1-3; Exodus 20:8-11; Lucas 4:16; Jesaja 56:5,6; 58:13,14; Matteüs 12:1-12; Exo-
dus 31:13-17; Ezechiël 20:12,20; Deuteronomium 5:12-15; Hebreeën 4:4-11; Leviticus
23:32; Marcus 1:32.
21. RentmeesterschapWij zijn Gods rentmeesters. Van Hem ontvangen wij tijd en mogelijk
heden, bekwaamheden en bezit, en de zegeningen van de aarde en haar
rijkdommen. Wij zijn aan Hem verantwoording schuldig voor het juiste
gebruik hiervan. Wij erkennen Gods eigendomsrecht door Hem en onze
medemensen trouw te dienen en door onze tienden terug te geven en gaven
te brengen voor de verkondiging van zijn evangelie en voor het welzijn en
de groei van zijn kerk. Rentmeesterschap is een voorrecht, ons door God ge
geven om ons in liefde op te voeden en ons de overwinning te doen behalen
over egoïsme en hebzucht. De rentmeester verheugt zich in de zegeningen
die anderen ten deel vallen als gevolg van zijn getrouwheid.
Genesis 1:26-28; 2:15; 1 Kronieken 29:14; Haggaï 1:3-11; Maleachi 3:8-12; 1 Korintiërs
9:9-14; Matteüs 23:23; 2 Korintiërs 8:1-15; Romeinen 15:26, 27.
22. Het gedrag van de christenWij zijn geroepen een godvruchtig volk te zijn dat denkt voelt en han
delt in overeenstemming met de hemelse beginselen. Om de heilige Geest
de gelegenheid te geven in ons het karakter van de Heer te herscheppen,
wensen wij alleen betrokken te zijn bij die dingen die een christelijke rein
heid, gezondheid en vreugde in ons leven tot stand brengen. Dit wil zeg
gen dat ontspanning en vrijetijdsbesteding moeten voldoen aan de hoogste
normen van christelijke smaak en verfijning. Bij alle verschil in cultuur
behoort onze kleding eenvoudig, bescheiden en netjes te zijn, zoals het hen
betaamt wier schoonheid niet bestaat uit uiterlijke versierselen, maar uit
de onvergankelijke tooi van een zachtmoedige en stille geest. Omdat ons li
chaam een tempel van de heilige Geest is, dienen wij dit lichaam op een ver
standige manier te gebruiken. Naast voldoende lichaamsbeweging en rust,
moeten wij ons zo gezond mogeljk voeden en ons onthouden van onrein
voedsel, zoals in de Schrift staat aangegeven. Daar alcoholische dranken, ta
kerkelijk handboek | HoofdstuK iii
35
bak en het onverantwoordelijk gebruik van medicijnen en verdovende mid
delen schadelijk zijn voor het lichaam, behoren wij ons daarvan eveneens
te onthouden. In plaats daarvan moeten wij bezig zijn met al die dingen die
onze gedachten en ons lichaam brengen onder het gezag van Christus, die
het beste met ons voorheeft.
Romeinen 12:1,2; 1 Johannes 2:6; Efeziërs 5:1-21; Filippenzen 4:8; 2 Korintiërs 10:5; 6:14-
7:1; 1 Petrus 3:1-4; 1 Korintiërs 6:19,20; 10:31; Leviticus 11:1-47; 3 Johannes 2.
23. Huwelijk en gezinHet huwelijk werd in Eden door God ingesteld. Jezus onderstreepte dat
het huwelijk een levenslange verbintenis is tussen man en vrouw in lief
devolle kameraadschap. Voor de christen is een huwelijk bindend jegens
zowel God als de partner en behoort alleen aangegaan te worden door
partners die van hetzelfde geloof zijn. Wederzijdse liefde, eer, respect en
verantwoordelijkheid zijn de bouwstenen van deze relatie, die de liefde,
heiligheid, hechtheid en het blijvende van de band tussen Christus en zijn
kerk weerspiegelen. Met betrekking tot echtscheiding leerde Jezus dat de
gene die van zijn partner scheidt, behalve in geval van overspel, en een an
der trouwt, echtbreuk pleegt. Ofschoon sommige gezinsrelaties verre van
ideaal zijn, mogen huwelijkspartners die zich in Christus geheel op elkaar
richten, door de leiding van de Geest en de zorg van de kerk, hopen een
eenheid in liefde te bereiken. God zegent het gezin, en wenst dat gezins
leden elkaar bijstaan op de weg naar volwassenheid. Ouders moeten hun
kinderen opvoeden om de Heer lief te hebben en te gehoorzamen. Door hun
voorbeeld en woorden moeten zij hen leren dat Christus een liefhebbende,
altijd tedere en zorgzame tuchtmeester is, die wil dat zij leden van zijn
lichaam, het gezin van God, worden. Toenemende gezinshechtheid is één
van de kenmerken van de laatste evangelieboodschap.
Genesis 2:18-25; Matteüs 19:3-9; Johannes 2:1-11; 2 Korintiërs 6:14; Efeziërs 5:21-33; Mat-
teüs 5:31, 32; Marcus 10:11, 12; Lucas 16:18; 1 Korintiërs. 7:10, 11; Exodus. 20:12; Efeziërs
6:1-4; Deuteronomium. 6:5-9; Spreuken. 22:6; Maleachi. 4:5, 6.
24. De dienst van Christus in het hemels heiligdomEr is een heiligdom in de hemel, de ware tabernakel, die de Heer heeft
opgericht, en niet een mens. Daarin doet Christus dienst, ons ten goede, en
maakt Hij de resultaten van zijn zoenoffer, dat eens en voor altijd aan het
kruis is gebracht, beschikbaar voor alle gelovigen. Hij werd als onze grote
hogepriester ingewijd en begon zijn bemiddelende dienst bij zijn hemel
vaart. In 1844, aan het einde van het profetische tijdperk van 2.300 dagen,
fundamentele geloofswaarHeden van de zevende-dags adventisten
36
begon Hij aan de tweede en laatste fase van zijn verzoeningswerk. Dit is
een werk van onderzoekend oordeel, dat deel uitmaakt van de uiteindelijke
verdelging van alle zonde, uitgebeeld in de reiniging van het Hebreeuwse
heiligdom, uit de oudheid, op de grote verzoendag. In deze zinnebeeldige
dienst werd het heiligdom gereinigd met bloed van dierenoffers, maar de
hemelse dingen worden gereinigd door het volmaakte offer van het bloed
van Christus. Het onderzoekend oordeel openbaart aan de hemelse wezens
welke doden in Christus zijn ontslapen en daarom, in Hem, waardig wor
den geacht deel te hebben aan de eerste opstanding. Het maakt ook duide
lijk welke van de levenden in Christus standhouden, de geboden van God
en het geloof van Jezus bewaren, en daarom in Hem gereed zijn voor opne
ming in zijn eeuwig koninkrijk. Dit oordeel toont de gerechtigheid van God
aan in de verlossing van hen die in Christus geloven. Het verklaart dat zij
die God trouw zijn gebleven, het koninkrijk zullen ontvangen. De voltooi
ing van dit dienstwerk van Christus luidt het einde van de genadetijd voor
de mens, vlak voor de wederkomst, in.
Hebreeën. 8:1-5; 4:14-16; 9:11-28; 10:19-22; 1:3; 2:16, 17; Daniel. 7:9-27; 8:13, 14; 9:24-27;
Numeri. 14:34; Ezechiël 4:6; Leviticus. 16; Openbaring 14:6, 7; 20:12; 14:12; 22:12.
25. De tweede komst van ChristusDe wederkomst van Christus is de gezegende hoop van de kerk, de
grootste climax van het evangelie. De komst van de Verlosser zal werkelijk,
persoonlijk, zichtbaar en wereldomvattend zijn. Bij zijn komst zullen de
rechtvaardige doden worden opgewekt, en tezamen met de levende recht
vaardigen worden verheerlijkt en in de hemel worden opgenomen. Maar
de onrechtvaardigen zullen sterven. Het feit dat de meeste profetische lij
nen vrijwel geheel in vervulling zijn gegaan en de huidige toestand in de
wereld, tonen aan dat Christus’ komst op handen is. Het moment van die
gebeurtenis is niet geopenbaard en daarom worden wij gemaand te allen
tijde bereid te zijn.
Titus 2:13; Hebreeën 9:28; Johannes 14:1-3; Handelingen 1:9-11; Matteüs 24:14; Open-
baring 1:7; Matteüs 24:43, 44; 1 Tessalonicenzen 4:13-18; 1 Korintiërs. 15:51-54; 2 Tes-
salonicenzen 1:7-10; 2:8; Openbaring 14:14-20; 19:11-21; Matteüs 24; Marc. 13; Lucas 21;
2 Timoteüs. 3:1-5; 1 Tessalonicenzen. 5:1-6.
26. Dood en opstandingHet loon van de zonde is de dood. Maar God, die alleen onsterfelijk is,
zal aan de verlosten eeuwig leven verlenen. Tot die dag is de dood voor alle
mensen een toestand van onbewustzijn. Wanneer Christus, die ons leven is,
kerkelijk handboek | HoofdstuK iii
37
verschijnt, zullen de opgestane en de dan nog levende rechtvaardigen ver
heerlijkt en opgenomen worden om hun Heer te ontmoeten. De tweede op
standing, die der onrechtvaardigen, zal duizend jaar later plaatsvinden.
Romeinen 6:23; 1 Timoteüs 6:15, 16; Prediker 9:5, 6; Psalmen 146:3, 4; Johannes 11:11-
14; Kolossenzen 3:4; 1 Korintiërs 15:51-54; 1 Tessalonicenzen 4:13-17; Johannes 5:28, 29;
Openbaring 20:1-10.
27. Het millennium en het einde van de zondeHet millennium is de duizendjarige regering van Christus met zijn heili
gen in de hemel tussen de eerste en de tweede opstanding. Gedurende deze
periode worden de onrechtvaardige doden geoordeeld; de aarde zal geheel
verlaten zijn, zonder levende menselijke bewoners, maar bevolkt door satan
en zijn engelen. Aan het einde hiervan zullen Christus met zijn heiligen en
de heilige stad nederdalen van de hemel naar de aarde. De onrechtvaardige
doden zullen dan worden opgewekt en met satan en zijn engelen de stad
omsingelen; maar vuur van God zal hen verteren en de aarde reinigen. Zo
zal het heelal voor eeuwig worden bevrijd van zonde en zondaars.
Openbaring 20; 1 Korintiërs 6:2, 3; Jeremia 4:23-26; Openbaring 21:1-5; Maleachi 4:1;
Ezechiël 28:18, 19.
28. De nieuwe aardeOp de nieuwe aarde, waar gerechtigheid woont, zal God een eeuwig te
huis voor de verlosten bieden, en een volmaakt milieu voor eeuwig leven,
liefde, vreugde en ontwikkeling in zijn aanwezigheid. Want hier zal God
zelf bij zijn volk wonen, en leed en dood zullen voorbij zijn. De grote strijd
zal ten einde zijn en er zal geen zonde meer zijn. Alles, bezield of onbezield,
zal verklaren dat God liefde is; en Hij zal voor eeuwig heersen.
2 Petrus 3:13; Jesaja 35; 65:17-25; Openbaring 21:1-7; 22:1-5; 11:15.
fundamentele geloofswaarHeden van de zevende-dags adventisten
38
HoofdstuK iv
De kerk is gebouwd op goddelijke grondbeginselen
Het juiste organisatiemodel komt van God en is gefundeerd op goddelijke
principes. “Structuur en orde zijn het kenmerk van al Gods werken in het
hele universum.”1 De ontelbare sterren bewegen zich in perfecte baan door
de ruimte. De structuur van elke plant en van ieder levend wezen vormen
het bewijs van orde en rangschikking.
In de hemel heerst een absolute, perfecte structuur. “Engelen werken
samen in harmonie en hun daden worden gekenmerkt door perfectie.”2 “In
de hemel heerst de wet van de vaste orde en juist om die reden zou deze wet
ook de wet van Gods volk op aarde moeten zijn.”3
Bijbels fundament voor de organisatieToen God het volk Israël uit Egypte riep en hen tot zijn volk verkoos, gaf
Hij hun een stelsel van wetten en regels mee waarmee zij zich zowel maat
schappelijk als in religieus opzicht konden organiseren. “Het bestuur van
Israël,” zo wordt ons verteld door Ellen G. White, “werd gekenmerkt door
een uiterst grondige organisatie, wonderbaar door haar eenvoud en volko
menheid. De orde, die zo kenmerkend was in de volmaaktheid en regeling
van al Gods geschapen werken, openbaarde zich in de Hebreeuwse samen
leving. God was het middelpunt van het gezag en het bestuur, de Soeverein
van Israël. Mozes was hun zichtbare leider, door God hiertoe aangewezen,
om wetten in zijn naam te handhaven. Uit de oudsten van de stammen
werd een raad van zeventig gekozen om Mozes te assisteren in de algemene
belangen van het volk. Daarnaast kwamen de priesters, die de Here dien
den in het heiligdom. Oversten werden aangesteld over de stammen. Dit
waren “oversten over duizend, oversten over honderd, oversten over vijftig
en oversten over tien”4 en tenslotte beambten die voor speciale taken waren
aangewezen.”5
1 Testimonies to Ministers,bladz.26.2 Testimonies to Ministers,bladz.28.3 Testimonies to Ministers,bladz.26.4 ZieNumeri11en12.5 Patriarchen en Profeten,bladz.338.
39
In het Nieuwe Testament vinden we dezelfde organisatieopbouw in de
eerste gemeenten. Het kan niet anders dan dat deze manier van organise
ren een goddelijke oorsprong heeft. Het is immers Christus die zijn kerk
heeft gebouwd. Hij “heeft nu eenmaal alle lichaamsdelen hun eigen plaats
gegeven, precies zoals Hij dat wilde.”6 Hij heeft hen gezegend met gaven en
talenten, passend bij de rol die zij op zich zouden nemen. Hij heeft hen in
een verband geplaatst zodat zij, onder zijn leiding, als één lichaam zouden
samenwerken.
“Zoals ons ene lichaam vele delen heeft en die delen niet allemaal de
zelfde functie hebben, zo zijn we samen één lichaam in Christus en zijn we,
ieder apart, elkaars lichaamsdelen.”7 “Hij is het hoofd van het lichaam, de
kerk. Oorsprong is Hij, eerstgeborene van de doden, om in alles de eerste
te zijn.”8
“Er zijn verschillende gaven, maar er is één Geest; er zijn verschillende
dienende taken, maar er is één Heer... Een lichaam is een eenheid die uit
vele delen bestaat; ondanks hun veelheid vormen al die delen samen één
lichaam. Zo is het ook met het lichaam van Christus... Welnu, u bent het li
chaam van Christus en ieder van u maakt daar deel van uit. God heeft in de
gemeente aan allerlei mensen een plaats gegeven: ten eerste aan apostelen,
ten tweede aan profeten en ten derde aan leraren. Dan is er het vermogen
om wonderen te verrichten, de gave om te genezen en het vermogen om
bijstand te verlenen, leiding te geven of in klanktaal te spreken.”9
Organiseren: van wezenlijk belangNet zoals het menselijk lichaam niet kan functioneren als de ledematen
niet met elkaar verbonden zijn en aangestuurd worden door het centrale
zenuwstelsel, zo kan er ook geen levende, groeiende, welvarende kerk zijn
zonder dat haar leden met elkaar verbonden zijn in één lichaam. Zo kun
nen zij samenwerken en de door God gegeven taken en ambten vervullen
onder leiding van een door God ingesteld gezag.
Geen enkele organisatie kan zonder structuur bestaan. Een land zonder
regering zal al snel tot complete chaos vervallen. Een bedrijf zonder struc
tuur gaat failliet. Zo is het ook in de kerk; zonder structuur of organisatie
zou zij al snel uiteenvallen en ten onder gaan. Christus heeft zijn kerk een
even eenvoudig als doeltreffend systeem gegeven, zodat zij zich in voor
6 1Korintiërs12:18.7 Romeinen12:4,5.8 Kolossenzen1:18.9 1Korintiërs12:4-5,12,27-28.
de KerK is gebouwd op goddelijKe grondbeginselen
40
spoed kan ontwikkelen en haar taak kan volbrengen om in de wereld het
evangelie te verkondigen. Of zij deze doelstellingen zal halen, hangt ervan
af of zij trouw kan blijven aan deze richtlijnen.
“Een aantal mensen is van mening dat in de eindtijd ieder kind van God
zich onafhankelijk moet opstellen van iedere vorm van religieuze organisa
tie. De Heer heeft mij echter getoond dat er in dit werk geen sprake kan zijn
van individuele onafhankelijkheid. De sterren aan de hemel ressorteren
onder dezelfde wetmatigheid, elkaar beïnvloedend om Gods wil te doen,
zich onderwerpend aan de wetmatigheid die hun baan bepaalt. Zo moet
ook Gods volk zich onderling verbonden weten, opdat het werk van de Heer
gestaag en voorspoedig moge voortgaan.”10
“O, wat zou satan zich verheugen wanneer hij erin zou slagen vat op dit
volk te krijgen en het werk te verstoren, juist in een tijd waarin een doortas
tende organisatie zo hard nodig is om vreemde ideeën buiten te sluiten en
claims te weerleggen die niet onderbouwd worden door Gods Woord! Wij
zullen de regels echter onveranderlijk handhaven, zodat er geen afbreuk
gedaan kan worden aan de manier waarop wij zijn georganiseerd; een or
ganisatie opgebouwd na doordachte en zorgzame arbeid. Wij mogen niet
toestaan dat verstorende elementen ons werk bepalen.”11
Gods doel“Met de groei van het aantal predikanten werd het steeds duidelijker
dat, zonder enige vorm van organisatie er grote verwarring zou ontstaan.
Kerkelijke organisatie bleek noodzakelijk opdat het werk goede voortgang
zou vinden. Op deze manier konden predikanten worden ondersteund en
nieuwe zendingsgebieden worden ontwikkeld. Zowel de kerk als de predi
kanten konden beschermd worden tegen schadelijke invloeden, kerkelijke
bezittingen konden worden beheerd, de waarheid kon door middel van ker
kelijke publicaties worden verspreid, enzovoort.”12
“In ons werk moeten wij ook aandacht schenken aan de onderlinge re
laties tussen de medewerkers binnen het werk van God. We mogen niet uit
het oog verliezen dat wij allemaal een taak hebben die verbonden is met
dit doel. Wij mogen ons niet afsluiten voor raadgeving door anderen. Bij al
onze ideeën over voortgang van onze taak, moeten wij blijven openstaan
voor de ideeën van anderen. Laat ons blij zijn, in een geest van vertrouwen,
met de wijsheid van onze broeders. Wij moeten bereid zijn goede raad en
10 Testimonies to Ministers,bladz.489.11 Testimonies to Ministers,bladz.489.12 Testimonies to Ministers,bladz.26.
kerkelijk handboek | HoofdstuK iv
41
vermaning van onze medebroeders te accepteren. Verbonden als wij zijn in
de dienst aan God, dient een ieder van ons zich bewust te zijn dat wij on
derdeel uitmaken van een groter geheel. Wij moeten openstaan voor Gods
wijsheid, ondervinden wat het is om een geduldige en opmerkzame geest te
hebben en tot Hem te gaan wanneer wij moe of terneergeslagen zijn.”13
“Leden van de zichtbare gemeente en werkers in de wijngaard van de
Heer – iedereen in Gods dienst – moeten alles in het werk stellen om vrede,
harmonie en liefde te bewaren in de kerk. Indachtig de woorden die Chris
tus bad: “Laat hen allen één zijn, Vader. Zoals U in Mij bent en Ik in U, laat
hen zo ook in Ons zijn, opdat de wereld gelooft dat U Mij hebt gezonden.”14
De eenheid van de kerk is het overtuigende bewijs dat God Jezus naar deze
aarde heeft gestuurd als haar Verlosser.”15
“Met banden van liefde en mededogen heeft de Heer alle mensen met
Zich verbonden. Zo zegt Hij over ons: “Dus wij zijn medewerkers van God
en U bent zijn akker. U bent een bouwwerk van God.”16 Deze verhouding
moet ons voor ogen blijven staan. Indien wij verbonden zijn met Christus,
moeten wij zijn voorbeeld volgen en ons bekommeren om hen die tot het
uiterste moeten gaan om hun lasten te kunnen dragen, zelfs als wij moeite
hebben met onze eigen moeilijkheden.”17
13 Testimonies to Ministers,bladz.500.14 Johannes17:21.15 Testimonies,deel5,bladz.619,620.16 1Korintiërs3:9.17 Testimonies to Ministers,bladz.495.
de KerK is gebouwd op goddelijKe grondbeginselen
42
HoofdstuK v
Het organisatiemodel van het kerkgenootschap der Zevende-dags adventisten
Christus’ opdracht aan de kerk om het evangelie over de gehele wereld te
verspreiden,1 omvatte niet alleen de verkondiging van het Woord maar te
vens een verantwoordelijkheid voor het welzijn van diegenen die dit Woord
aanvaardden. De kudde moest niet alleen gehoed en ondergebracht worden;
men moest voorbereid zijn om problemen in de onderlinge verhoudingen op
te lossen. Dit alles maakte het noodzakelijk dat de kerk zich organiseerde.
Ten tijde van de eerste gemeenten richtten de apostelen een raad op om
dit soort werkzaamheden te coördineren.2 Op een gegeven moment werd de
gemeente echter zo groot dat het beheer van de dagelijkse gang van zaken
niet meer in één hand kon worden gehouden. Er werden toen diakenen
benoemd om de zakelijke aspecten van de gemeente te regelen.3
Later ontstonden er andere gemeenten in Azië en Europa, en dit vormde
de aanleiding om de organisatie van gemeenten verder te ontwikkelen. In
Handelingen 14:23 lezen wij dat in iedere gemeente in KleinAzië ouderlin
gen werden aangesteld. Het ligt voor de hand te veronderstellen dat met
de uitbreiding van het aantal gemeenten over de verschillende provincies
van het Romeinse Rijk, de kerk zich organiseerde in wat wij tegenwoordig
‘districten’ noemen, zoals blijkt uit de naam “de gemeenten in Galatië.”4
Zo raakten de eerste gemeenten steeds meer georganiseerd. Onder Gods lei
ding en inspiratie ontwikkelden de leiders van de eerste gemeenten een
organisatiemodel waarmee het doel van Gods werk werd gewaarborgd.
Modellen van kerkelijk bestuurMen kan in het algemeen vier verschillende modellen van kerkelijk be
stuur onderscheiden. Deze kunnen als volgt omschreven worden:
1. Episcopaal: Aan het hoofd van de kerkelijke organisatie staan de bis
schoppen met verschillende rangen: bisschop, priesters en diakenen..
1 Matteüs28:19;Marcus16:15.2 Handelingen6:2,8:14.3 Handelingen6:2-4.4 Galaten1:2.
43
2. Rooms-katholiek: Binnen de kerkelijke organisatie ligt de hoogste
macht bij de paus. Hij bestuurt de kerk, met onder zich de kardinalen,
aartsbisschoppen, bisschoppen, en priesters. De plaatselijke gemeenten
en het individuele lid kunnen geen directe invloed uitoefenen op het
kerkelijk bestuur.
3. Onafhankelijk: Binnen deze vorm van kerkelijk bestuur ligt alle macht
bij de plaatselijke gemeente. Zij is vrij haar eigen beleid te bepalen. Dit
wordt ook wel congregationalisme genoemd.
4. Representatief: Deze vorm van kerkelijk bestuur erkent dat het gezag
van de kerk ligt bij de leden van de kerk. Zij delegeren hun verantwoor
delijkheid aan vertegenwoordigers en andere medewerkers die samen
het kerkelijk bestuur vormen. Deze vorm erkent tevens de gelijkwaar
digheid van inzegening van alle ambten. Het Kerkgenootschap der Ze
vendedags Adventisten wordt bestuurd volgens dit principe.
Vier bestuurlijke niveaus in de organisatie5
Binnen het Kerkgenootschap der Zevendedags Adventisten zijn er vier
onderscheiden niveaus, oplopend van de individuele gelovige tot en met de
wereldwijde organisatie van het werk van de kerk.
1. De plaatselijke gemeente. Dit is het georganiseerde verband van indivi
duele gelovigen;
2. De conferentie (ook wel “zending” of “veld” genoemd); een georgani
seerd verband van gemeenten in een regio, streek of provincie;6
3. Een unie-conferentie (of uniemissie): een verzameling van conferen
ties, zendingsgebieden of –velden, die zich uitstrekken over een groter
gebied;7
5 Debasisstructuurvandekerkbestaatuitvierbestuurslagen.Indepraktijkzienvelendedivi-sies(deinstantietussenuniesendeGeneraleConferentie)ookalseenapartebestuurslaag.Hetgaatbijdedivisiesechteromdivisions(d.w.z.afdelingen)vandeGeneraleConferentieineenbe-paalderegiovandewereld.Deambtsdragersvaneendivisiewordendanook,netalshuncol-lega’sinhethoofdkantoorvandeGeneraleConferentie,gekozentijdenshetvijfjaarlijksewe-reldcongres.Dedivisievoorzitterszijnallemaalvice-voorzittersvandeGeneraleConferentie.Alenigetijdzijnerenkelegebiedenwaardekerkeenbestuurslaagminderteltdoordaterunieszijnzonderconferenties.TijdenshetAnnualCouncilvan2007werdbepaalddatdezesi-tuatienietlangeralseenuitzonderingzalwordenbeschouwd,maardatdezeaanpassingvandebestuursstructuurvoortaanopveelruimereschaalkanwordentoegepast.OngetwijfeldzaldatzijnsporennalateninvolgendeeditiesvanhetKerkelijkHandboek.
6 Zieookbladz.17.7 Nootvandevertalers:Eenunie-missie(Engels:unionmission)iseenuniemetbeperktebe-
voegdheden,omdatdekerkindebetrokkenregioinsommigeopzichtennognietsterkge-noegisomallebijeenuniebehorendeverantwoordelijkhedentekunnendragen.Deleidersvaneendergelijkeunie-missiewordennietdoorafgevaardigdenuithetgebiedgekozenmaardoordedivisiebenoemd.
Het organisatiemodel
44
4. De Generale Conferentie; de hoogste vorm van bestuur die alle unies
over de gehele wereld omvat. De divisies maken deel uit van de Generale
Conferentie en hebben een eigen bestuurlijke verantwoordelijkheid in
een bepaald geografisch gebied.
“Ieder lid van de kerk kan zijn stem uitbrengen om functionarissen bin
nen de kerk te kiezen. De gemeente kiest de functionarissen voor de confe
rentie.8 Afgevaardigden door de conferentie aangewezen kiezen de functi
onarissen voor de unie. Afgevaardigden van de unie kiezen op hun beurt
weer de functionarissen van de Generale Conferentie. Op deze manier heeft
iedere conferentie, iedere unie, iedere gemeente en ieder lid, hetzij direct,
hetzij indirect, de mogelijkheid een bijdrage te leveren aan de verkiezing
van personen die belangrijke verantwoordelijkheden dragen in de Generale
Conferentie.”9
Kerkelijke instellingenBinnen deze vier niveaus zijn diverse typen instellingen werkzaam. Uit
de opdracht van het evangelie en uit het voorbeeld dat Christus en zijn
apostelen ons hebben voorgeleefd, concluderen wij dat volgelingen van
Christus de verantwoordelijkheid hebben de mensheid te dienen. In ons
streven om gehoor te geven aan deze opdracht, heeft het Kerkgenootschap
der Zevendedags Adventisten er voor gekozen om, conform deze principes,
te investeren in onderwijs, gezondheidszorg, uitgeverijen en andere instel
lingen.
Zowel in onze theologie als in onze filosofie beschouwen wij bovenge
noemde instellingen als een onmisbaar onderdeel van de kerk bij het uit
dragen van de goddelijke boodschap. Wij maken dan ook gebruik van de
aan de kerk gelieerde instellingen (zoals ziekenhuizen, uitgeverijen, fabrie
ken voor gezonde voeding en onderwijsinstellingen) als instrumenten op
het gebied van gezondheidszorg, lectuurverspreiding en onderwijs. Deze
instellingen zijn onmisbaar en onlosmakelijk verbonden met de algemene
taak van de kerk om het evangelie over de gehele wereld te verkondigen.
Al deze verschillende onderdelen van de wereldkerk – of het nu gaat om
een gemeente, een conferentie, een gezondheidsinstelling, een uitgeverij,
een school, of een andere instelling – zij hebben allemaal hun plaats onder
de koepel van de Generale Conferentie der Zevendedags Adventisten. Daar
8 Ofvoordeunieinhetgevalergeenconferentieszijn.9 Testimonies,deel.8,bladz.236,237.
kerkelijk handboek | HoofdstuK v
45
worden zij allemaal, hetzij direct, hetzij indirect vertegenwoordigd. Met
hun hulp kan de wereldkerk in de naam van Christus haar hand uitsteken
om tegemoet te komen aan de nood van de wereld.
De Generale Conferentie als hoogste gezagsorgaanDe Generale Conferentie, in vergadering bijeen (en het Algemeen Be
stuur van de Generale Conferentie in de periodes tussen de bijeenkomsten
van de Generale Conferentie), vormt het hoogste gezagsorgaan binnen het
wereldwijde netwerk. De Generale Conferentie heeft de volmacht andere
instellingen of organisaties op te richten om een specifieke taak uit te voe
ren in een bepaald gebied. Daarom heeft, na God, de Generale Conferentie
onder zevendedags adventisten het hoogste gezag, waaraan alle instellin
gen en organisaties over de hele wereld verantwoording verschuldigd zijn.
Als er binnen een organisatie of tussen organisaties onderling verschil van
mening mocht zijn, dient dit voorgelegd te worden aan de organisatie waar
onder zij ressorteert, tot aan de Generale Conferentie in vergadering bijeen,
of aan het Algemeen Bestuur tijdens de jaarlijkse zitting. In de periodes
tussen de congressen heeft het Algemeen Bestuur van de Generale Confe
rentie de taak te functioneren als orgaan waaraan alle meningsverschillen
kunnen worden voorgelegd. Het oordeel van het bestuur kan eventueel wor
den herzien tijdens een congres van de Generale Conferentie of tijdens de
jaarvergadering van het Algemeen Bestuur.
“De Heer heeft mij meerdere malen laten zien dat de mening van één
persoon nooit kan opwegen tegen de mening van een ander persoon. De
wijsheid van één persoon of een klein aantal personen kan nooit afdoende
zijn om alle werk te overzien en te besluiten welke route gevolgd zou moe
ten worden. Echter, tijdens de zitting van de Generale Conferentie waar de
broeders uit alle delen van de wereld zijn verzameld, moet men niet koste
wat het kost vasthouden aan een persoonlijke mening of een eigen visie.
Niemand mag het als een verdienste zien aan zijn eigen mening vast te blij
ven houden wanneer deze indruist tegen de beslissing van de vergadering.
“Ik heb altijd gezegd dat ik de Generale Conferentie niet zal erkennen
als Gods stem wanneer een aantal personen aan wie het algemeen bestuur
is toevertrouwd namens de Generale Conferentie beslissingen neemt die
indruisen tegen Gods Woord. Maar daarmee is nog niet gezegd dat men
beslissingen van de Generale Conferentie, samengesteld uit wettelijk geko
zen vertegenwoordigers, niet zou moeten erkennen. God heeft bevolen dat
de Generale Conferentie gezag zal hebben, wanneer vertegenwoordigers
van zijn kerk, bijeengekomen vanuit alle windstreken der aarde, in zitting
Het organisatiemodel
46
bijeen zijn. Het gevaar ligt veeleer hierin dat men zich overlevert aan het
oordeel en inzicht van één persoon of een kleine groep. God heeft macht
gegeven aan zijn kerk en aan het oordeel van de Generale Conferentie, om
te oordelen wat het beste is voor de voortgang van zijn werk.
De ware bijbelse hiërarchie wordt verstoord wanneer de macht die God
zo duidelijk aan de kerk heeft gegeven, in zijn geheel wordt toevertrouwd
aan één persoon, waarbij hem tevens de macht wordt gegeven om voor an
deren te beslissen. Satan zal niets nalaten om deze persoon even subtiel als
onvermijdelijk te beïnvloeden, in de hoop hiermee ook toegang te krijgen
tot de harten van anderen. Laat ons aan het hoogste gezaghebbende orgaan
in de kerk datgene geven, wat wij geneigd zijn te geven aan een enkel per
soon of aan een kleine groep personen.”10
Het gezag van de kerk en het Kerkelijk HandboekZie Hoofdstuk 1.
10 Testimonies,deel9,bladz.260,261.
kerkelijk handboek | HoofdstuK v
47
HoofdstuK vi
kerkelijk lidmaatschap
Lidmaatschap berust op geestelijke basisEen ieder die lid wil worden van de kerk, moet volledig op de hoogte
zijn van de plechtige en serieuze verplichtingen die bij dit lidmaatschap
horen. Men moet onderwezen worden in wat het betekent lid te worden
van het lichaam van Christus. Alleen zij die blijk geven de wedergeboorte
te hebben ervaren en een geestelijke band met Christus hebben, komen
in aanmerking om als lid te worden opgenomen. Iedere kandidaat die in
aanmerking wil komen voor het kerkelijk lidmaatschap, dient grondig in
de geloofsleer en praktijk van de kerk onderwezen te worden, alvorens hij
gedoopt en opgenomen in de gemeente kan worden. Iedereen die tot de
kerk wenst toe te treden, moet op de hoogte worden gebracht van de grond
slagen van de kerk.
Het lidmaatschap is een geestelijke relatie. Alleen zij die waarlijk be
keerd zijn, kunnen deze relatie aangaan. Alleen op deze manier kan de zui
verheid en reinheid van de kerk behouden blijven. Het is de plicht van elke
predikant degenen die de grondslagen der waarheid aanvaarden verder te
onderwijzen, opdat zij op een gezonde, geestelijke basis tot de gemeente
kunnen toetreden. Aan de doop is geen minimumleeftijd verbonden. Wan
neer kinderen reeds op zeer jonge leeftijd de wens uiten gedoopt te willen
worden, is het raadzaam hen aan te moedigen en te laten deelnemen aan
een toeleidingstraject tot de doop.
“De leden van zijn kerk, die Hij uit de duisternis heeft geroepen tot zijn
wonderbaar licht, moeten zijn heerlijkheid verkondigen. De gemeente is
de schatkamer van de rijkdommen van Christus’ genade; en door de ge
meente zal ten slotte de laatste en volle uitstorting van Gods liefde open
baar gemaakt worden, zelfs aan de ‘overheden en machten in de hemelse
gewesten’.”1
De doop – een eis van het evangelieHet Nieuwe Testament maakt duidelijk dat de doop het ritueel is om toe
te treden tot de kerk. “Ga dus op weg en maak alle volken tot mijn leerlin
1 Van Jeruzalem tot Rome,bladz.9.
48
gen, door hen te dopen in de naam van de Vader en de Zoon en de heilige
Geest, en hun te leren dat ze zich moeten houden aan alles wat Ik jullie
opgedragen heb. En houd dit voor ogen: Ik ben met jullie, alle dagen, tot
aan de voltooiing van deze wereld.”2
“Petrus antwoordde: ‘Keer u af van uw huidige leven en laat u dopen on
der aanroeping van Jezus Christus om vergeving te krijgen voor uw zonden.
Dan zal de heilige Geest u geschonken worden.’”3
De doop is een eerste vereiste voor het kerkelijk lidmaatschap – “Christus
heeft de doop tot een teken voor het ingaan in zijn geestelijk koninkrijk
gesteld. Hij heeft dit tot een absolute voorwaarde gesteld, waaraan allen
moeten voldoen die willen laten weten dat zij onder het gezag van de Vader,
de Zoon en de heilige Geest staan. Alvorens de mens zijn tehuis in de ge
meente kan vinden, voordat hij de drempel van Gods geestelijk koninkrijk
kan overschrijden, moet hij het stempel ontvangen van de goddelijke naam:
‘De Here, onze gerechtigheid.’4
De doop is een plechtig afstand doen van de wereld. Zij die gedoopt zijn
in de drievoudige naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest, leggen
bij aanvang van het christelijk leven een openbaar getuigenis af dat zij de
dienst van satan hebben verlaten en dat zij nu lid zijn van het koninklijk
gezin, kinderen van de hemelse koning. Zij hebben het bevel gehoorzaamd:
‘Ga weg bij de ongelovigen, zonder je van hen af en raak niets aan dat on
rein is. Dan zal Ik jullie aannemen en jullie vader zijn, en jullie mijn zonen
en dochters – zegt de almachtige Heer.’5
Personen die nog maar kortgeleden de waarheid hebben aangenomen
moeten degelijk onderwezen worden in de beginselen van het christelijk
leven. Niemand kan zich verlaten op zijn geloofsbelijdenis als bewijs dat hij
deelt in de verlossende macht van Christus. Wij moeten niet alleen zeggen
“ik geloof”, maar wij moeten de waarheid ook in praktijk brengen. Wan
neer onze woorden, ons gedrag en ons karakter in overeenstemming met de
wil van God zijn, bewijzen wij dat wij gemeenschap met Hem hebben.” 6
Wijze van dopen
Zevendedags adventisten belijden de doop door onderdompeling. Al
leen zij die op deze wijze zijn gedoopt, kunnen toetreden tot de gemeente.
2 Matteüs28:19,20.3 Handelingen2:38.4 Jeremia23:6.5 2Korintiërs6:17,18.6 Testimonies,deel6,bladz.91,92.
kerkelijk handboek | HoofdstuK vi
49
Personen die hun zondige natuur erkennen, zich oprecht afkeren van hun
zonde en hun bekering ervaren, kunnen, na grondig onderricht, in aan
merking komen voor de doop en het kerkelijk lidmaatschap.
Kandidaten dienen in het toeleidingstraject tot de doop grondig door
de predikant onderwezen te worden – Een kandidaat voor de doop kan niet
zonder meer door de predikant worden voorgedragen. De predikant dient
de gemeente ervan te overtuigen dat de kandidaat goed onderwezen is en
klaar is om deze stap te nemen.7 Dit gebeurt doorgaans door het afleggen
van een openbare belijdenis van de kandidaat. Gemeenten kunnen een
alternatieve viering overwegen wanneer er met grote regelmaat doopvie
ringen plaatsvinden waarmee de waarde van een openbare geloofsbelijde
nis in het gedrang zou kunnen komen. Het werk van de predikant is pas
voltooid wanneer de kandidaten grondig zijn onderwezen en bekend zijn
met de fundamentele geloofswaarden en bijbehorende praktijk van de kerk
en bereid zijn de verantwoordelijkheden die bij het lidmaatschap horen te
aanvaarden. Gemeenten moeten erop toezien dat bij de opname van nieuwe
leden dit toeleidingstraject als richtlijn wordt gevolgd. Tevens moeten zij,
door middel van hun kerkenraad, erop toezien dat de kandidaten individu
eel onderricht worden en, indien mogelijk, in een doopklas.
“De toets van het discipelschap wordt op de doopkandidaten niet zo
streng toegepast als het behoort. Men moet weten of zij enkel de naam van
de zevendedags adventisten willen aannemen, of dat zij zich werkelijk aan
de zijde des Heren scharen, om zich van de wereld af te scheiden en het
onreine niet aan te raken. Vóór de doop behoort er een grondig onderzoek
ingesteld te worden naar de ervaringen van de kandidaten. Dit onderzoek
moet niet verricht worden op een koude, onsympathieke manier, maar op
een vriendelijke, tactvolle wijze, waarbij de nieuwe bekeerling gewezen
wordt op het Lam Gods, dat de zonde der wereld wegneemt. Houdt aan de
kandidaten de eisen van het evangelie voor.”8
“Wanneer zij [= de doopkandidaten] blijk geven dat zij hun positie ten
volle hebben begrepen, kunnen zij aangenomen worden.”9
Voorbereidingsgesprek op de doop
De gemeente heeft het recht zich inzicht te verschaffen in het geloof en
de geloofshouding van iedere kandidaat die in aanmerking wil komen voor
het kerkelijk lidmaatschap. Dit voorbereidingsgesprek vindt bij voorkeur
7 Zieookbladz.31-35.8 Testimonies,deel6,bladz.95,96.9 Testimonies to Ministers,bladz.128.
KerKelijK lidmaatscHap
50
plaats voorafgaand aan de doop, ten overstaan van de gemeente. Mocht dit
op praktische bezwaren stuiten, dan kan het ook gebeuren ten overstaan
van de kerkenraad, dan wel een door de kerkenraad aangewezen commissie
(bestaand bijvoorbeeld uit ouderlingen). Voorafgaand aan de doop brengt
deze commissie de kerkenraad op de hoogte van haar bevindingen. Wan
neer van één van de hierboven genoemde alternatieven gebruik wordt ge
maakt, mag de kandidaat, indien hij dit wenst, niet de mogelijkheid ont
houden worden alsnog in het openbaar uiting te geven aan zijn wens om
toe te treden tot de gemeente en voortaan bij de gemeente te horen.
Bij de doophandeling
Bij de doop hoort ook de overhandiging van: een samenvatting van de
geloofspunten (hiertoe speciaal ontwikkeld voor het onderricht aan doop
kandidaten)10 de doopbelijdenis en het doopcertificaat. Iedereen die door
de doop in de gemeente is opgenomen, krijgt een gedrukt exemplaar van
dit document met onder andere het doopcertificaat overhandigd. Ook aan
degenen die op de belijdenis van hun geloof worden aangenomen, zal een
daarbij behorend certificaat worden gegeven.
De samenvatting van geloofspunten is speciaal ontwikkeld voor het on
derricht aan doopkandidaten. Van iedere dopeling wordt verwacht dat hij
deze geloofspunten grondig heeft bestudeerd, bekend is met de verplich
tingen die op iedere gelovige rusten, en door zijn gedrag laat zien dat hij
alle leerstellingen aanneemt zoals die onderwezen worden door het Kerk
genootschap der Zevendedags Adventisten. Want, zoals geschreven staat,
“aan hun vruchten zult gij hen herkennen.”11
Tijdens de voorbereiding op hun doop of geloofsbelijdenis moeten toe
komstige leden van het Kerkgenootschap der Zevendedags Adventisten
zorgvuldig onderwezen worden in de Bijbel en in de fundamentele ge
loofspunten van de kerk, zoals die beschreven staan in hoofdstuk 3 van dit
Kerkelijk Handboek. Er is ook een samenvatting van deze geloofspunten
gemaakt ter ondersteuning van evangelisten, predikanten en anderen die
betrokken zijn bij het onderwijs aan dopelingen. Deze samenvatting is o.a.
opgenomen in het Minister’s Handbook.12
10 Ziebladz.52.11 Matteüs7:16.12 HetMinister’s Handbook iseenpublicatievandeafdelingterdeondersteuningvanpredikanten
(“MinisterialAssociation”)vandeGeneraleConferentie.Daarinwordendebelangrijksteaspec-tenvanhetpredikantschapbesproken.Hetboekheeftalsofficiëlepublicatievandewereldkerkeenaanzienlijkgezag,maarhetstaatnietophetzelfdeniveaualshetKerkelijkHandboek.
kerkelijk handboek | HoofdstuK vi
51
Doopgelofte en doopDoopgelofte
Doopkandidaten of zij die wensen opgenomen te worden in de gemeente
op grond van hun belijdenis, dienen hun aanvaarding van de geloofspunten
van het Kerkgenootschap der Zevendedags Adventisten te bevestigen ten over
staan van de gemeente, dan wel een speciaal hiertoe aangewezen commissie.13
De predikant of ouderling stelt de kandidaten onderstaande vragen. Beant
woording kan zowel verbaal geschieden, als met het opsteken van de hand.
BELIJDENISVRAGEN
1. Gelooft u in God de Vader, in zijn Zoon Jezus Christus en in de heilige
Geest?
2. Neemt u de dood van Jezus Christus op Golgota aan als een verzoenend of
fer voor de zonden van de mensen, en gelooft u, dat door het geloof in zijn
vergoten bloed de mensen verlost worden van de zonde en van haar straf?
3. Hebt u, de wereld en haar zondige praktijken verzakende, Jezus Christus
als uw persoonlijke Verlosser aangenomen en gelooft u, dat God, om Chris
tus’ wille, u uw zonden heeft vergeven en uw hart heeft vernieuwd?
4. Neemt u de gerechtigheid van Christus in het geloof aan, erkent u Hem
als uw Middelaar in het hemels heiligdom en maakt u aanspraak op zijn
belofte u door zijn inwonende Geest te versterken, zodat u kracht zult
ontvangen om zijn wil te doen?
5. Gelooft u, dat de Bijbel het geïnspireerde Woord van God is en dat daar
in de enige richtlijn voor het geloof en het gedrag van een christen ge
vonden wordt?
6. Neemt u de Tien Geboden aan als nog steeds bindend voor de gelovigen
en is het uw streven om, door de kracht van de inwonende Geest, deze
wet te onderhouden, waaronder ook het vierde gebod valt, dat de vie
ring eist van de zevende dag van de week als de sabbat des Heren?
7. Gelooft u, dat uw lichaam een tempel van de heilige Geest is en dat u
God moet eren door u te onthouden van alcoholische dranken, tabak in
elke vorm en onrein voedsel?
8. Aanvaardt u de leerstelling van de geestelijke gaven en gelooft u dat de
‘geest der profetie’ één van de kenmerken is van de laatste gemeente?
9. Is de spoedige komst van Jezus ‘ de gezegende hoop’ in uw hart, en is het
uw vaste voornemen u voor te bereiden Hem in vrede te ontmoeten en
anderen te helpen op zijn komst voorbereid te zijn?
13 Zieookbladz.49,50.
KerKelijK lidmaatscHap
52
10. Gelooft u in de kerkelijke organisatie, en is het uw doel de gemeente
door uw tienden en gaven, uw persoonlijke inspanning en invloed te
ondersteunen?
11. Neemt u de nieuwtestamentische leer van de doop door onderdompe
ling aan en verlangt u zo gedoopt te worden, als een openbaar getuige
nis van uw geloof in Christus en in de vergeving der zonden?
12. Is het, aangezien u de fundamentele beginselen, zoals deze door het
Kerkgenootschap der Zevendedags Adventisten geleerd worden, kent
en verstaat, uw voornemen door Gods genade uw leven in harmonie te
brengen met deze beginselen?
13. Gelooft u dat het Kerkgenootschap der Zevendedags Adventisten de
laatste gemeente is, en is het uw verlangen daarin als lid te worden op
genomen?
Alternatieve doopgelofte
1. Aanvaardt u Jezus Christus als uw persoonlijke Verlosser en Heer en is
het uw wens in een levende relatie met Hem te leven?
2. Aanvaardt u de leerstellingen van de Bijbel, zoals die verwoord zijn in
de Fundamentele Geloofswaarheden van de Zevendedags Adventisten
en belooft u dat u door Gods genade in overeenstemming zult brengen
met deze beginselen?
3. Wilt u gedoopt worden als een openbare belijdenis van uw geloof in
Jezus Christus en wilt u opgenomen worden in de gemeenschap van de
Zevendedags Adventisten? Bent u bereid de kerk en haar opdracht als
een getrouw rentmeester te steunen door uw persoonlijke invloed, uw
tienden en gaven en een leven van dienstbaarheid?
Doopcertificaat en tekst van belijdenisHet nieuwe lid wordt in de gelegenheid gesteld het doopbewijs te onder
tekenen als een bevestiging van zijn verbondenheid. Na de doop worden het
doopcertificaat en de tekst van de belijdenis aan de dopeling overhandigd.
De belijdenis is als volgt:
BELIJDENIS
1. Ik geloof in God de Vader, in Jezus Christus zijn Zoon en in de heilige
Geest.
2. Ik geloof dat Jezus Christus mijn persoonlijke Verlosser is; dat Hij mens
geworden is, aan het kruis is gestorven voor de zonden der wereld en
door God is opgewekt uit de dood; dat Hij is opgevaren naar de hemel,
kerkelijk handboek | HoofdstuK vi
53
“zittende ter rechterhand Gods als onze Middelaar, vanwaar Hij spoedig
zal komen om te oordelen de levenden en de doden.” Ik geloof in de
opstanding van de doden en het eeuwige leven.
3. Ik geloof dat God mij kracht schenkt om als een nieuwgeboren schepsel
zijn wil te doen, zoals deze in zijn geïnspireerd Woord is geopenbaard
en in het bijzonder wordt uitgedrukt in de Tien Geboden, waaronder de
sabbat.
4. Ik geloof dat ik een tempel ben van de heilige Geest en dat ik ben geroe
pen een rein leven te leiden uit liefde voor God en mijn naaste.
5. Ik geloof dat God mij persoonlijk geroepen heeft tot opbouw van zijn
kerk en tot verbreiding van het evangelie.
6. Op belijdenis van mijn geloof en op mijn wens ben ik door de doop deel
geworden van het lichaam van Christus en ben ik opgenomen in de
gemeente der Zevendedags Adventisten.14
Verwelkoming van kandidaten
Nadat de kandidaten ten overstaan van de gemeente of een daartoe
aangewezen commissie de doopvragen positief hebben beantwoord (of op
andere wijze hebben laten blijken dat zij deze vragen reeds positief hebben
beantwoord), wordt de gemeente gevraagd te stemmen over hun opname
in de gemeente. Aangezien het lidmaatschap ingaat na de doop, dient deze
stemming niet onnodig lang te worden uitgesteld.
De opname van leden die niet bekend zijn bij de gemeente
Indien het toeleidingstraject door een pastoraal medewerker of evan
gelist van elders wordt verzorgt, dient deze de predikant die de doop zal
voltrekken uit te nodigen om een voorbereidingssessie bij te wonen waarin
de predikant kennis kan maken met de dopelingen. Op deze manier kan
de gemeente zich beter voorbereiden op de opname van deze nieuwe leden
in haar midden. Deze procedure geldt echter niet voor gelovigen die ver
weg van een gemeente wonen en die opgenomen wensen te worden in een
uniegemeente.15
14 HierisdetekstopgenomendieindegemeentenindeNederlandseUniegewoonlijkwordtgebruikt.ZieookhetboekjeWat Zevende-dags Adventisten Geloven.DetekstindeEngelseeditievanhetKerkelijkHandboekisietsuitgebreider.
15 Deuniegemeenteiseenadministratieveregelingwaarbijledendiegeenrelatie(kunnen)heb-benmeteenplaatselijkegemeenterechtstreeksbijdeuniealslidingeschrevenstaan.Dezeregelingwordtalleentoegepastalsergeenandereoptie isenzalgewoonlijkvantijdelijkeaardzijn.IneenkleinlandalsNederlandbehoeftvandezeregelingslechtszeldengebruiktewordengemaakt.
KerKelijK lidmaatscHap
54
Doopplechtigheid
Ter voorbereiding op de doopplechtigheid zijn diakenen aangewezen
om de mannelijke doopkandidaten te helpen bij het betreden van het doop
bassin.16 De vrouwelijke doopkandidaten zullen geholpen worden door de
diakonessen.17 De gemeente dient er op toe te zien dat de dopelingen de
juiste kleding krijgen, bij voorkeur doopkleden, gemaakt van zware stof.
Indien deze niet voorhanden zijn, dient men de dopelingen te verzoeken
zich op een sobere manier te kleden. Tot besluit van de doopplechtigheid
geeft men elkaar de rechterhand als teken van verbondenheid waarna de
predikant of ouderling namens de gehele gemeente enkele woorden ter ver
welkoming uitspreekt.
Onberispelijk gedragAlle kerkleden worden geacht van onbesproken gedrag te zijn tenzij zij
onder de kerkelijke tucht vallen.18
Overschrijving van ledenHet overschrijven van leden
Wanneer een gemeentelid verhuist naar een andere gemeente, stuurt
de gemeentesecretaris van de gemeente waar het lid staat ingeschreven een
bericht aan de nieuwe gemeente (of, als het een verhuizing betreft naar een
ander land, naar de betreffende conferentie of unie), met de vraag of de pre
dikant van deze gemeente het lid zou willen bezoeken. Dit bezoek kan het
overschrijvingsproces versoepelen. Tevens stelt de gemeentesecretaris van
de gemeente waar het lid staat ingeschreven hem ervan in kennis dat zijn
nieuwe adres wordt doorgegeven aan de nieuwe gemeente.
Wanneer een gemeentelid voor een periode van zes maanden of langer
naar een nieuwe woonplaats verhuist, dient hij zo spoedig mogelijk zijn
verzoek tot overschrijving op te sturen naar de gemeente die het dichtst
bij zijn/haar nieuwe woonplaats is. Indien het gemeentelid verhuist naar
een regio waar binnen een redelijke afstand geen gemeente is, kan hij zich
aansluiten bij de uniegemeente. Dit verzoek tot overschrijving is zes maan
den geldig, ingaand op de datum van dagtekening en zal nietig worden
verklaard, indien het niet binnen de gestelde termijn in behandeling is ge
nomen.
16 Zieookbladz.78-81.17 Zieookbladz.81-8318 Ziehiervoorbladz.235-240.
kerkelijk handboek | HoofdstuK vi
55
Wijze waarop een verzoek tot overschrijving moet worden behandeld
Indien een gemeentelid opgenomen wenst te worden in een nieuwe
gemeente, dient hij hiertoe een verzoek in bij de gemeentesecretaris van
de beoogde gemeente. De gemeentesecretaris stuurt dit verzoek aan de ge
meentesecretaris van de gemeente waar het gemeentelid tot dan toe is inge
schreven. Bij ontvangst legt de secretaris dit verzoek voor aan de predikant
of ouderling, die op zijn beurt het verzoek voorlegt aan de kerkenraad. Na
ampel beraad adviseert de kerkenraad de gemeente positief of anderszins
over het verzoek.19 De predikant of ouderling brengt de gemeente op hoogte
van de aanbeveling, met de mededeling dat dit een voorlopige kennisgeving
betreft. Het uiteindelijke besluit valt een week later, wanneer het verzoek
tot overschrijving ter stemming wordt voorgelegd aan de gemeente. Het
doel van deze tussenliggende periode is leden in de gelegenheid te stellen
bezwaar te maken tegen deze overschrijving. Deze bezwaren dienen niet
openbaar gemaakt te worden, maar kunnen kenbaar gemaakt worden aan
de predikant of ouderling, die op zijn beurt de verantwoordelijkheid heeft
de kerkenraad op de hoogte te stellen van deze bezwaren. De bezwaarheb
bende dient in de gelegenheid gesteld te worden zijn bezwaren uit te leggen
aan de kerkenraad. Indien deze bezwaren ongegrond blijken te zijn, moet
de bezwaarhebbende dringend worden verzocht zijn bezwaren in te trek
ken. Indien de bezwaren echter valide worden geacht, heeft de kerkenraad
de plicht deze bezwaren nader te onderzoeken. In dergelijke gevallen zal
de uiteindelijke beslissing over het verlenen van de gemeentebrief worden
uitgesteld, totdat de kwestie naar tevredenheid is opgelost.
Indien er bezwaren zijn in de persoonlijke sfeer, dient alles in het werk
te worden gesteld om verzoening te bewerkstelligen. Indien er sprake is van
openbare fouten, kan besloten worden tot kerktuchtelijke maatregelen. Wan
neer er sprake is van een geestelijke verzwakking, moet men ernaar streven
het gemeentelid in kwestie te helpen zijn geloof weer te versterken.
De secretaris bereidt de gemeentebrief voor
Wanneer de gemeente toestemming heeft gegeven om de gemeente
brieven te versturen, vult de secretaris het hiertoe bestemde formulier in
en stuurt dit aan de secretaris van de gemeente in welke het gemeentelid
opgenomen wenst te worden. De secretaris van deze gemeente stuurt deze
brief door aan de predikant of ouderling die de brief op zijn beurt ter goed
keuring voorlegt aan de kerkenraad. Vervolgens wordt het verzoek in de
19 Zieookbladz.83,240,255.
KerKelijK lidmaatscHap
56
eerstvolgende dienst voorgelezen in de gemeente. Hierna volgt een week
bedenktijd, waarna de definitieve beslissing ten aanzien van de opname
van het lid wordt genomen door middel van stemming. De secretaris van
de ontvangende gemeente voegt daarna de naam van het nieuwe lid toe in
de kerkelijke ledenadministratie, alsmede de datum van opname. De secre
taris vult tevens het retourgedeelte van het overschrijfformulier in, waarin
hij verklaart dat het gemeentelid in de nieuwe gemeente is opgenomen en
stuurt dit aan de secretaris van de gemeente waar het gemeentelid tot dan
toe ingeschreven stond.20
Alternatieve manier van overschrijving
Een divisie kan desgewenst ook andere manieren van overschrijving toe
staan, wanneer het gaat om overschrijving van leden van de ene gemeente
naar de andere binnen deze divisie. Echter, wanneer leden overgeschreven
willen worden naar een gemeente van een andere divisie, dient bovenstaan
de procedure te worden gevolgd.
Lidmaatschap gedurende de periode van overschrijving
Zolang de procedure nog niet is afgerond en de secretaris het retour
gedeelte van het overschrijfformulier nog niet heeft ontvangen, mag hij
onder geen beding de naam van het gemeentelid dat overgeschreven wenst
te worden uit de ledenadministratie verwijderen. Indien dit toch gebeurt,
wordt de persoon in kwestie zijn kerkelijk lidmaatschap onthouden, het
geen niet wenselijk is. De secretaris, de ouderling, de predikant en de unie
voorzitter zijn allen verantwoordelijk voor een juist verloop van de over
schrijvingsprocedure.
Opname van leden uit ontwrichte gebieden uit de wereld
Er kunnen zich omstandigheden voordoen dat leden afkomstig zijn uit
gebieden waarmee op geen enkele wijze communicatie mogelijk is. In der
gelijke gevallen kan de gemeente waarvan zij nu deel uitmaken, in overleg
met de unie, genoegen nemen met de informatie die zij op dat moment
over deze personen heeft, en hen opnemen op basis van een geloofsbelijde
nis. Mocht op een later tijdstip de communicatie met de voormalige ge
meente wel weer mogelijk zijn, dan dient de gemeente alsnog een brief te
sturen waarin melding wordt gemaakt van de opname van de betreffende
gemeenteleden.
20 Zieookbladz.83,84.
kerkelijk handboek | HoofdstuK vi
57
Kwartaalrapportages
Wanneer aan het einde van ieder kwartaal, alsmede aan het einde van
elk kalenderjaar, de cijfers worden opgesteld, dienen alle leden waarvan de
gemeentebrieven zijn verstuurd, maar van wie nog geen bevestiging van
de ontvangende gemeente is ontvangen, geteld te worden als lid van de
gemeente die de gemeentebrief heeft verstuurd. Op het moment dat het
overschrijvingsformulier retour is gezonden aan de gemeente, waarbij
bevestigd wordt dat het gemeentelid officieel is opgenomen in de nieuwe
gemeente, wordt de naam uit de ledenadministratie van de voorgaande ge
meente verwijderd. Deze telt derhalve niet meer mee bij de eerstvolgende
kwartaalrapportage. De ontvangende gemeente zal de naam van het nieu
we gemeentelid opnemen in haar ledenadministratie en meetellen bij de
eerstvolgende kwartaalrapportage.
Wanneer een lid geweigerd wordt
De gemeente aan wie een verzoek tot overschrijving is geadresseerd, is
verplicht het nieuwe lid op te nemen, tenzij zij gegronde redenen heeft de
persoon het lidmaatschap van de gemeente te onthouden. Wanneer de ge
meente het gemeentelid weigert op te nemen, dient de gemeentesecretaris
het overschrijvingsverzoek te retourneren aan de gemeente die het verzoek
heeft verstuurd en daarbij de reden van weigering te vermelden. Het ge
meentelid blijft in dit geval gewoon lid van de gemeente, zoals dat was voor
dat het verzoek werd tot overschrijving werd gedaan. Het gemeentelid dient
er in samenwerking met de gemeente alles aan te doen om de redenen van
weigering op te helderen en weg te nemen.
Geen overschrijvingsbrieven voor leden die onder de kerkelijke tucht vallen
In geen enkel geval mag de gemeente een verzoek tot overschrijving van
een gemeentelid dat onder kerkelijke tucht is geplaatst in stemming bren
gen. Wanneer dit toch wordt gedaan, betekent dit een inbreuk op de geest
van de gouden regel.21
Gemeentebrieven worden alleen gegeven aan leden die niet onder kerkelijke tucht
staan
Alleen gemeenteleden die niet onder kerkelijke tucht staan, kunnen
een verzoek tot overschrijving doen en een gemeentebrief aanvragen. In
deze gemeentebrief zijn kwalificerende uitspraken echter niet op z’n plaats.
21 ZieMatteüs7:12.
KerKelijK lidmaatscHap
58
Wanneer een gemeentelid zich in een andere plaats heeft gevestigd, en een
onverschillige houding heeft aangenomen ten opzichte van de kerk, kan
de ouderling in contact treden met de ouderling van de beoogde gemeente
alvorens verdere stappen te zetten in de officiële overschrijvingsprocedure.
Geen stemming zonder toestemming van het gemeentelid
Onder geen enkel beding mag een gemeente een overschrijvingsverzoek
in stemming brengen zonder voorafgaande toestemming van, of tegen de wil
in, van het gemeentelid in kwestie. Tevens is het de gemeente niet toegestaan
een lid op te nemen wiens verzoek op dergelijke wijze tot stand is gekomen.
Het kerkelijk lidmaatschap is de persoonlijke relatie van een individu
met het lichaam van Christus. De kerk dient deze relatie te respecteren
en zij dient dan ook in haar beleid elke schijn van willekeur te vermijden.
Anderzijds behoort het gemeentelid het welzijn van de kerk voor ogen te
houden. Hij dient alles te doen wat in zijn vermogen ligt om de kerk te hel
pen en te voorkomen dat de gemeente in problemen komt doordat leden
nog wel staan geregistreerd in het ledenregister, maar niet meer in de kerk
komen zijn. Wanneer iemand verhuist uit de gemeente waarvan hij lid is,
is het tevens zijn plicht medewerking te verlenen door een verzoek tot over
schrijving te doen.
In het geval dat een gemeente door de unie is uitgesloten van de ge
meenschap der gemeenten, kan het nodig zijn het lidmaatschap van loy
ale gemeenteleden te garanderen door hen tijdelijk over te schijven. Een
uitzondering wordt gemaakt voor personen die weigeren zich aldus te
laten overschrijven. Laatstgenoemden zullen als uitgeschreven worden be
schouwd, op basis van het uitsluiten van de gemeente. De unie heeft de
bevoegdheid op verzoek van de loyale leden gemeentebrieven op te stellen,
zoals die volgens de procedure worden gevraagd, en zo nodig een verzoek
tot overschrijving aan een andere gemeente te doen.22
Kerkenraad kan geen verzoek tot overschrijving goedkeuren/afgeven
De kerkenraad heeft geen bevoegdheid een verzoek tot overschrijving in
stemming te brengen of leden van andere gemeenten op te nemen op basis
van dit verzoek. De kerkenraad heeft slechts de bevoegdheid tot het doen van
aanbevelingen. De bevoegdheid een nieuw gemeentelid al dan niet op te ne
men ligt uitsluitend bij de gemeente.23 De gemeentesecretaris heeft geen be
22 Zieookbladz.254-258.23 Zieookbladz.54-56.
kerkelijk handboek | HoofdstuK vi
59
voegdheid om zelfstandig namen aan de ledenadministratie toe te voegen of
te verwijderen, zonder dat deze bij de gemeente in stemming zijn gebracht.
Wanneer een gemeentelid overlijdt, hoeft zijn naam niet door stemming uit
de ledenadministratie te worden verwijderd. Het volstaat de gemeentesecre
taris de datum van overlijden in de administratie op te nemen.
De uniegemeente24
Leden die ver van alle gemeenten wonen, kunnen zich als individuele
leden aansluiten bij de zogenaamde uniegemeente. Deze gemeente is speci
aal opgericht voor gelovigen die dermate verspreid wonen dat zij anders de
voorrechten van het lidmaatschap van de gemeente zouden missen. Leden
op gevorderde leeftijd of met een slechte gezondheid dienen ingeschreven
te staan bij de plaatselijke gemeente waar zij het dichtst bij wonen. De plaat
selijke gemeente heeft de plicht en de verantwoordelijkheid naar hen om
te kijken. Deze taak kan niet overgedragen worden aan de uniegemeente,
omdat deze er niet op is toegerust om in plaats van de plaatselijke gemeen
te te functioneren. Ook medewerkers die ten behoeve van alle gemeenten
een dienstverband met de unie hebben, dienen zich in te schrijven bij de
gemeente in hun woonplaats. Het is niet de bedoeling dat de unie een ge
meente wordt voor medewerkers die bij haar in dienst zijn. Predikanten en
andere kerkelijk werkers dienen deel uit te maken van de gemeente waar
zij, gezien hun woonplaats, onder zouden vallen.
De voorzitter van de unie zal tevens optreden als hoofdouderling van
de uniegemeente. De taken die normaal gesproken onder de verantwoor
delijkheid van de gemeentesecretaris en de penningmeester vallen, zullen
worden verzorgd door de secretaris/penningmeester van de unie. Alle zaken
die normaliter worden afgehandeld door een plaatselijke gemeente en haar
bestuur, zullen in de uniegemeente, die uit de aard der zaak geen apart
bestuur heeft, worden behandeld door het bestuur van de unie. Het bestuur
van de unie benoemt tevens de afgevaardigden die namens de uniegemeen
te aan een uniecongres deelnemen.
Georganiseerde groepenWanneer, in een regio waar geen gemeente is, een aantal gelovigen in
nabijheid van elkaar woont, kunnen zij een plaatselijke groep vormen om
zo samen te komen en erediensten te houden, met als doel om uit te groeien
tot een georganiseerde gemeente. Een dergelijke groep kan als geloofsgroep
24 Zieookvoetnoot15,bladz.53.
KerKelijK lidmaatscHap
60
worden georganiseerd met toestemming van het Algemeen Kerkbestuur,
dat tevens de bevoegdheid heeft om de groep weer te ontbinden. Wan
neer de unie instemt met de oprichting van een dergelijke groep, kan zo’n
groep onder de supervisie van een predikant uit de regio vallen of onder
een pastoraal werker die hiertoe wordt aangewezen door de het Algemeen
Kerkbestuur. Deze zal, in overleg met de plaatselijke gemeenteleden, uit de
gedoopte leden een leider en een penningmeester aanwijzen.
Alle andere ambtsdragers (zoals bijv. het algemeen hoofd sabbatschool,
de zendingsleiders, en hoofdjeugdleider) dienen gekozen te worden door
de gedoopte leden van de plaatselijke groep tijdens een vergadering onder
voorzitterschap van de districtspredikant, of een andere persoon die hier
toe door het Algemeen Kerkbestuur is aangewezen.
De leider van een plaatselijke groep wordt niet als zodanig ingezegend,
en beschikt derhalve ook niet over dezelfde bevoegdheden als een ouderling
in een gemeente. Echter, in uitzonderingssituaties kan het Algemeen Kerkbe
stuur iemand, die beschikt over een ruime kerkelijke ervaring en leiderschaps
kwaliteiten, aanwijzen om als ouderling in een dergelijke groep op te treden.
De penningmeester van de plaatselijke groep dient nauwkeurig alle in
komsten en uitgaven bij te houden. Hij zal stipt, op een door de unie te
bepalen tijdstip, de tienden en collectegelden aan de penningmeester van
de unie overmaken (met uitzondering van de gelden die bijeenzijn gebracht
voor plaatselijke doeleinden).
Omdat alle gedoopte leden van een plaatselijke groep tevens leden zijn van
de uniegemeente, heeft de geloofsgroep niet de bevoegdheid zelfstandig de
kerkelijke tucht toe te passen. Derhalve dienen dergelijke zaken behandeld te
worden door een speciale commissie vanuit de unie, (vanuit haar verantwoor
delijkheid als bestuur van de uniegemeente) en onder voorzitterschap van de
unievoorzitter die in deze als ouderling van de uniegemeente optreedt.
Het doel van een georganiseerde groep is zich te ontwikkelen en uit te
groeien tot een volwaardige gemeente. Daarom dienen de leiders van deze
groep alle kerkelijke activiteiten met zorg te begeleiden en hun leden voor
te bereiden op de verantwoordelijkheden, die normaal gesproken bij een
reguliere gemeente horen.
Vragen over het opnemen en uitschrijven van ledenHet opnemen van leden op basis van hun geloofsbelijdenis
In een viertal situaties is het mogelijk personen, die de boodschap der
Zevendedags Adventisten hebben aangenomen, op basis van hun geloofsbe
lijdenis op te nemen in de plaatselijke gemeente:
kerkelijk handboek | HoofdstuK vi
61
1. De persoon in kwestie is een christen, afkomstig van een kerkgenoot
schap, waar hij reeds de doop der onderdompeling, zoals die geleerd
wordt door het Kerkgenootschap der Zevendedags Adventisten, heeft
ondergaan.25
2. De persoon in kwestie is zevendedags adventist, maar is afkomstig uit
een gebied waar, als gevolg van de plaatselijke situatie, de gemeente niet
in staat is een verzoek tot overschrijving in te dienen.26
3. De persoon in kwestie is zevendedags adventist, maar hij krijgt bij de
gemeente waar hij is ingeschreven geen enkele respons op zijn verzoek
tot overschrijving. In een dergelijk geval dient de unie te worden inge
schakeld om tot een oplossing te komen. Indien de gemeente in kwestie
onder een andere unie of conferentie valt, dienen beide instanties te
worden ingeschakeld.
4. De persoon in kwestie is lid geweest, maar zijn lidmaatschap is destijds
ingetrokken omdat hij/zij al een tijd niet meer in de kerk kwam. Deze
persoon is echter altijd oprecht zijn geloof in Christus blijven belijden.
Men dient zeer zorgvuldig te werk te gaan bij de opname van nieuwe
leden wanneer zij in het verleden lid zijn geweest van een andere gemeente
binnen het kerkgenootschap. Er zijn vele voorbeelden van personen van
wie het lidmaatschap in de ene gemeente is ontnomen en die zich vervol
gens aanmelden bij een andere gemeente voor opname op grond van hun
geloofsbelijdenis. Wanneer iemand verzoekt lid te worden op grond van ge
loofsbelijdenis, moet zijn verleden dan ook zorgvuldig worden onderzocht.
Predikanten en pastorale medewerkers zouden hierbij de unievoorzitter
om ondersteuning en advies kunnen vragen. Er moet voldoende tijd wor
den gereserveerd om het onderzoek eventueel verder uit te breiden en alle
benodigde informatie te verkrijgen.
Indien iemand het verzoek doet lid te worden op basis van zijn geloofs
belijdenis en het blijkt dat hij nog steeds ingeschreven staat bij een andere
gemeente binnen het kerkgenootschap, dan dient de procedure tot opna
me te worden stopgezet, totdat de gemeente waar de persoon nog steeds
staat ingeschreven de vereiste documenten heeft afgegeven. Mocht, nadat
de gehele procedure is doorlopen27, het verzoek tot overschrijving worden
geweigerd, dan kan de persoon in kwestie, wanneer hij van mening is dat
zijn verzoek op onterechte gronden is geweigerd, beroep aantekenen bij het
25 Zieookbladz.47-49.26 Zieookbladz.56.27 Zieookbladz.54-56.
KerKelijK lidmaatscHap
62
Algemeen Kerkbestuur. De gemeente waar de persoon tot dan is ingeschre
ven, dan wel de unie waar deze gemeente onder ressorteert, is de aangewe
zen instantie om te bepalen of deze beslissing terecht is of niet. Door deze
procedure te volgen, zal de waardering voor de heiligheid van het kerkelijk
lidmaatschap toenemen en wordt bevorderd dat, waar nodig, fouten kun
nen worden hersteld.
Geen enkele gemeente heeft de bevoegdheid een overschrijvingsverzoek
te weigeren, tenzij de persoon in kwestie onder de kerkelijke tucht is ge
steld.28 Wanneer iemand van wie het lidmaatschap is ontnomen, opnieuw
lid wenst te worden, zal heropname normaliter voorafgegaan worden door
herdoop.
Het verwijderen van namen
Er kunnen alleen namen uit het ledenregister van de gemeente worden
verwijderd wanneer dit bij de gemeente in stemming is gebracht, wanneer
een verzoek tot overschrijving wordt gehonoreerd of wanneer iemand geen
lid meer wenst te zijn van de gemeente.29
Geen schaduwlijst
In iedere gemeente mag er slechts één ledenregister zijn. Het bijhou
den van een schaduwlijst, of tweede register, mag onder geen beding wor
den toegestaan. Het ledenregister dient de namen van alle leden te bevat
ten. Er kunnen alleen namen aan toegevoegd worden wanneer de persoon
in kwestie een verzoek tot lidmaatschap middels doop, geloofsbelijdenis,
of overschrijving heeft ingediend en dit bij de gemeente in stemming is
gebracht.
HerdoopIn de Bijbel wordt op één specifieke plek gesproken over de herdoop,
namelijk wanneer Paulus een groep van 12 gelovigen herdoopt.30 Zij waren
eerder gedoopt met de doop van Johannes de Doper, die de doop der be
kering predikte. In aanvulling op deze bekering, gaat de christelijke doop
samen met een helder begrip van het evangelie, een persoonlijke aanvaar
ding van de leer van Jezus Christus en het ontvangen van de heilige Geest.
Door dit voortschrijdend inzicht en de hernieuwde toewijding, was het toe
gestaan deze personen te herdopen.
28 Zieverderbladz.233,234.29 Ingevalvanoverlijden:ziebladz.83.30 Handelingen19:1-7.
kerkelijk handboek | HoofdstuK vi
63
Personen afkomstig uit andere christelijke groeperingen
Personen, die de boodschap van de zevendedags adventisten willen aan
nemen en afkomstig zijn uit andere christelijke groeperingen waar zij reeds
de doop door onderdompeling hebben ondergaan, kunnen op bijbelse gron
den in aanmerking komen voor herdoop. De nu volgende voorbeelden sug
gereren echter dat herdoop niet verplicht is. Het voorbeeld uit Handelingen
19 is kennelijk een uitzondering, want ook van Apollos wordt vermeld dat
hij met de doop van Johannes de Doper is gedoopt, zonder dat melding
wordt gemaakt van zijn herdoop.31 Ook enkele van de apostelen werden met
de doop van Johannes gedoopt, maar ook van hen wordt niet vermeld dat
zij zijn herdoopt.32
In haar geschriften ondersteunt Ellen G. White de herdoop van per
sonen die belangrijke nieuwe waarheden hebben aanvaard wanneer de
heilige Geest hen daartoe aanzet.33 Gelovigen die in het verleden de doop
des geloofs hebben ondergaan, zouden hun nieuwe geestelijke ervaringen
moeten onderzoeken om te bepalen of herdoop wenselijk is. Het is echter
niet noodzakelijk. “Dit is een onderwerp ten aanzien waarvan ieder zichzelf
nauwkeurig moet onderzoeken in de vreze des Heren. Het moet met voor
zichtigheid en liefde ter sprake worden gebracht, want het is alleen aan
God om druk op mensen uit te oefenen. Geef God de gelegenheid door de
heilige Geest aan hun harten te werken, zodat elk persoon geheel overtuigd
is en voldoening vindt in de voorgenomen stap.”34
Afvalligheid en herdoop
Alhoewel afvalligheid ook al bestond ten tijde van de eerste gemeen
ten,35 brengt de Bijbel dit nooit in verband met de vraag over herdoop. Ellen
G. White ondersteunt de gedachte van de herdoop van leden die afvallig
zijn geworden en er een levenswijze opna hebben gehouden die duidelijk in
strijd is met de principes van de kerk. In deze gevallen zouden zij, wanneer
zij weer als lid in de gemeente opgenomen wensen te worden, weer bij het
begin moeten beginnen – namelijk bij de doop.36
“De Heer vraagt om een volkomen verandering. Als een ziel waarlijk
bekeerd is, laat hij dan herdoopt worden. Laat hem zijn verbond met God
31 Handelingen18:25.32 Johannes1:35-40.33 ZieookHandelingen19.34 Evangelism,bladz.373.35 Bijv.Hebreeën6:4-6.36 Zieookbladz.234,239,240.
KerKelijK lidmaatscHap
64
vernieuwen en God zal zijn verbond met hem hernieuwen.”37 Uiteraard be
treft het hier niet een geestelijke opleving in de ervaring van een gelovige,
maar een radicale omkering in iemands leven.
Oneigenlijk gebruik van de herdoop
Op basis van de Bijbel en de inzichten van Ellen G. White kan herdoop
alleen maar plaatsvinden in zeer specifieke gevallen. Herdoop dient dan
ook als een uitzondering te worden beschouwd. De doop zou aan waarde
verliezen wanneer herdoop regelmatig zou worden toegepast, of slechts op
basis van gevoelens. Op deze manier worden de ernst en de betekenis die de
Bijbel eraan toekent verkeerd verstaan. Een gemeentelid wiens geloof is ver
kild, heeft behoefte aan een geest van bekering die kan leiden tot herleving
en verandering. Deze ervaring kan op zijn beurt weer leiden tot deelname
aan de voetwassing en het avondmaal als teken van vernieuwing en verbon
denheid met het lichaam van Christus. In dergelijke gevallen is herdoop
dus overbodig.
Wanneer de doop juist wordt toegepast, fungeert deze als een pad waar
langs de gelovige bekend wordt met de kerk. De doop is ten diepste een
belofte om deel te nemen aan Christus’ reddende verbond, bedoeld als een
blijvend teken en dient daarom behandeld te worden als een vreugdevol en
plechtig welkom in Gods familie.
37 Evangelism,bladz.375.
kerkelijk handboek | HoofdstuK vi
65
HoofdstuK vii
kerkelijke ambtsdragers en hun verantwoordelijkheden
Het aanstellen van ambtsdragers in de gemeente of in andere bestuurs
organen is een belangrijke zaak. De voortgang van het kerkelijk werk rust
voor een groot deel op hun schouders en is afhankelijk van hun leider
schap. Daarom kunnen we niet zorgvuldig genoeg zijn bij de aanstelling
van mannen en vrouwen op verantwoordelijke posities. Degene die moge
lijk in aanmerking komen voor een ambt in de kerk, dienen in ieder geval
over de hieronder beschreven kwalificaties te beschikken.
VereistenMorele geschiktheid
“Maar zoek daarnaast onder het volk een aantal doortastende, vrome
mannen, die betrouwbaar zijn en zich niet laten omkopen, en geef hun de
leiding over groepen van duizend, van honderd, van vijftig en van tien.”1
“Kies daarom, broeders en zusters, uit uw midden zeven wijze mannen
die goed bekend staan en vervuld zijn van de heilige Geest. Aan hen zullen
we deze taak opdragen.”2
“Verder moet hij buiten de gemeente een goede reputatie hebben, zodat
hij niet in opspraak komt en door de duivel wordt gestrikt.”3
“Geef wat je in aanwezigheid van velen van mij hebt gehoord, door aan
betrouwbare mensen die geschikt zijn om anderen te onderwijzen.”4
Geestelijke geschiktheid
“Het is een waar woord: als iemand opziener wil worden, is dat een eer
zaam streven. Een opziener moet onberispelijk zijn. Hij kan slechts de man
van één vrouw zijn en hij moet sober, bezonnen, gematigd, gastvrij en een
goede leraar zijn. Hij mag niet te veel drinken of driftig zijn, maar hij moet
vredelievend en vriendelijk zijn, en niet geldzuchtig. Hij moet zijn huisge
zin goed leiden en op een waardige manier gezag over zijn kinderen uitoe
1 Exodus18:21.2 Handelingen6:3.3 1Timoteüs3:7.4 2Timoteüs2:2.
66
fenen. Als iemand geen leiding kan geven aan zijn huisgezin, hoe zou hij
dan voor de gemeente van God kunnen zorgen? Hij mag ook niet iemand
zijn die net bekeerd is; anders raakt hij verblind en valt hij ten prooi aan
de duivel. Verder moet hij buiten de gemeente een goede reputatie hebben,
zodat hij niet in opspraak komt en door de duivel wordt gestrikt. Ook een
diaken moet zich waardig gedragen. Hij moet oprecht zijn, mag niet over
matig veel wijn drinken en niet hebzuchtig zijn; hij moet vasthouden aan
het mysterie van het geloof, met een zuiver geweten. Ook hij moet eerst op
zijn geschiktheid worden getoetst; pas daarna, als blijkt dat hij een onbe
rispelijk mens is, kan hij zijn dienst verrichten. Dit geldt ook voor de vrou
wen: ook zij moeten zich waardig gedragen, ze mogen niet kwaadspreken
en moeten sober en in alles betrouwbaar zijn. Een diaken mag maar één
vrouw hebben en moet goed leiding geven aan zijn kinderen en zijn huis
genoten. Degenen die hun dienst goed verrichten, verwerven aanzien en
kunnen door hun geloof in Christus Jezus vrijuit spreken.”5
“Sta niemand toe dat hij vanwege je jeugdige leeftijd op je neerkijkt,
maar wees voor de gelovigen een voorbeeld in wat je zegt, in je levenswijze,
in liefde, geloof en zuiverheid. In afwachting van mijn komst moet je je toe
leggen op het voorlezen uit de Schrift, op de prediking en het onderricht.
Veronachtzaam de genade die je geschonken is niet; je dankt haar aan de
profetische woorden die de raad van oudsten over jou, onder handoplegging,
heeft uitgesproken. Richt je hierop, maak het je eigen, zodat voor iedereen
duidelijk wordt dat je vorderingen maakt. Neem je in acht, houd je aan de
leer en blijf dat doen; dan red je zowel jezelf als hen die naar je luisteren.”6
“Ik heb je op Kreta achtergelaten om, volgens mijn richtlijnen, de reste
rende zaken te regelen en in elke stad oudsten aan te stellen: onberispelijke
mannen, die maar één vrouw hebben, en gelovige kinderen die niet kun
nen worden beschuldigd van schandelijk gedrag en ongehoorzaamheid.
Een opziener moet als beheerder van Gods huis onberispelijk zijn: hij mag
niet eigenzinnig optreden, niet driftig zijn, niet te veel drinken, niet ge
welddadig zijn en niet hebzuchtig; hij moet juist gastvrij zijn, goedwillend,
bezonnen, rechtvaardig, toegewijd en beheerst. En hij moet zich houden
aan de betrouwbare boodschap die in overeenstemming is met de leer, zo
dat hij in staat is om anderen met heilzaam onderricht te bemoedigen en
dwarsliggers terecht te wijzen. Want er zijn veel ongehoorzame mensen,
praatjesmakers en bedriegers, vooral onder joodse gelovigen. Hun moet de
5 1Timoteüs3:1-13.6 1Timoteüs4:12-16.
kerkelijk handboek | HoofdstuK vii
67
mond worden gesnoerd; ze richten hele families te gronde door uit schan
delijk winstbejag de verkeerde dingen te onderwijzen.”7
“Maar jij moet verkondigen wat overeenkomt met de heilzame leer...
Geef zelf met goede daden het voorbeeld, laat je leer zuiver en waardig zijn,
en verkondig de heilzame, onbetwistbare boodschap, zodat onze tegenstan
ders beschaamd staan en niets kwaads over ons kunnen zeggen.”8
De kerk moet beschermd en gevoed worden
Bij zijn werk riep Paulus de “oudsten der gemeente” bijeen en gaf hun
het volgende advies: “Zorg voor uzelf en voor de hele kudde waarover de
heilige Geest u als herder heeft aangesteld; u bent de opzieners van Gods ge
meente, die Hij verworven heeft door het bloed van zijn eigen Zoon. Ik weet
dat er na mijn vertrek woeste wolven bij u zullen binnendringen, die de
kudde niet zullen ontzien. Uit uw eigen kring zullen mensen voortkomen
die de waarheid verdraaien om de leerlingen voor zich te winnen. Wees
daarom waakzaam en vergeet niet hoe ik ieder van u drie jaar lang dag en
nacht onder tranen steeds weer raad heb gegeven.”9
“Ik doe een beroep op de oudsten onder u. Als uw medeoudste en als
ooggetuige van Christus’ lijden, en omdat ik evenals u zal delen in de luister
die binnenkort zal worden geopenbaard, vraag ik u: Hoed Gods kudde waar
voor u de verantwoordelijkheid hebt, houd goed toezicht – niet gedwongen
maar vrijwillig, zoals God dat wil, en niet om er zelf beter van te worden
maar met belangeloze toewijding. Stel u niet heerszuchtig op tegenover de
kudde die aan u is toevertrouwd, maar geef het goede voorbeeld.”10
Predikanten en ambtsdragers verdienen respect en achting
“Wij vragen u, broeders en zusters, diegenen onder u te erkennen die
zich op gezag van de Heer ervoor inzetten u te leiden en terecht te wijzen.
U moet hun om hun werk veel liefde en respect betonen. Leef in vrede met
elkaar.”11
“Oudsten die goed leiding geven moeten dubbel worden beloond, vooral
degenen die zich veel moeite geven voor de prediking en het onderricht.”12
“Denk aan uw leiders, die het Woord van God aan u hebben verkondigd,
neem een voorbeeld aan hun geloof en kijk vooral goed hoe hun levenswan
7 Titus1:5-11.8 Titus1:1,7-8.9 Handelingen20:28-31.10 1Petrus5:1-3.11 1Tessalonicenzen5:12,13.12 1Timoteüs5:17.
KerKelijKe ambtsdragers en Hun verantwoordelijKHeden
68
del eindigt. Gehoorzaam uw leiders en schik u naar hen, want zij waken
over uw leven en zullen daarvan ook rekenschap moeten afleggen. Zorg
ervoor dat zij hun taak met vreugde kunnen vervullen, zodat ze geen reden
tot klagen hebben: dat zou u zeker niet ten goede komen.”13
“De gelovigen te Tessaloniki werden in hoge mate geërgerd door men
sen met fanatieke ideeën en leerstellingen. Sommigen gedroegen zich onge
regeld, “door geen werk te verrichten, maar bezig te zijn met wat geen werk
is.”14 De gemeente was goed georganiseerd en functionarissen waren aange
steld om als predikanten en diakenen dienst te doen. Maar er waren enige
eigenzinnige en onbezonnen mensen die weigerden zich te onderwerpen
aan hen die leidende posities in de gemeente bekleedden. Zij maakten niet
alleen aanspraak op het recht van eigen oordeel, maar ook op het recht
hun eigen inzichten aan de gemeente op te dringen. Met het oog hierop
vestigde Paulus de aandacht van de Tessalonicenzen op de eerbied en het
gezag die aan hen die tot leidende posities in de gemeente werden verkozen
verschuldigd zijn.”15
“Velen tonen geen begrip te hebben voor de heiligheid van de verhou
dingen binnen de gemeente en onderwerpen zich ongaarne aan orde en
tucht. Zij tonen in hun doen en laten dat zij hun eigen oordeel stellen boven
dat van de gemeente als geheel en zij hoeden zich er niet voor een geest
van tegenstand tegen de stem der gemeente op te wekken. Weliswaar kun
nen zij die een verantwoordelijke plaats in de gemeente bekleden, gebreken
hebben evenals andere mensen en zij kunnen fouten begaan in hun beslis
singen; maar ondanks dat alles heeft de gemeente van Christus hen bekleed
met een gezag dat niet licht geacht moet worden.”16
Niet te snel tot een ambt verkiezen
Het gebeurt regelmatig dat personen te snel een verantwoordelijke posi
tie als ambtsdrager wordt gegeven, terwijl zij toch voor een dergelijk ambt
nog niet geschikt zijn. Zij hebben zichzelf nog niet volledig in de hand en
beschikken nog niet over de juiste uitstraling. De gemeente bevindt zich
voortdurend in moeilijkheden door de tekortkomingen in hun karakter.
Men heeft deze personen te snel ingezegend.”17
“De apostel Paulus schreef aan Titus: ‘Ik heb je op Kreta achtergelaten
13 Hebreeën13:7,17.14 2Tessalonicenzen3:11.15 Van Jeruzalem tot Rome,bladz.192.16 Testimonies,deel4,bladz.17.17 Testimonies,deel4,bladz.406,407.
kerkelijk handboek | HoofdstuK vii
69
om, volgens mijn richtlijnen, de resterende zaken te regelen en in elke stad
oudsten aan te stellen: onberispelijke mannen, die maar één vrouw hebben,
en gelovige kinderen die niet kunnen worden beschuldigd van schandelijk
gedrag en ongehoorzaamheid. Een opziener moet als beheerder van Gods
huis onberispelijk zijn.’18 Het zou voor al onze evangeliedienaren goed zijn
om op deze woorden acht te slaan, en niet te snel personen op posten te
plaatsen zonder hier goed over te hebben nagedacht en door veel gebed te
vragen of God door zijn Geest wil aanwijzen wie Hij wil aannemen.
Zo spreekt de apostel: “Leg niemand overijld de handen op.”19 In een
aantal van onze gemeenten is men bij het organiseren van de gemeente en
het inzegenen van ouderlingen overhaast te werk gegaan. Men heeft geen
acht geslagen op de richtlijn die de Bijbel geeft. En dientengevolge is de
gemeente in ernstige moeilijkheden geraakt. Er moet bij het kiezen van lei
ders niet overhaast te werk worden gegaan door mensen in te zegenen die
in geen enkel opzicht geschikt zijn voor het verantwoordelijke werk.”20
Personen die tweedracht zaaien zijn niet geschikt voor een ambt
“Er zijn in de laatste tijd personen onder ons opgestaan die belijden
dienstknechten van Christus te zijn. In hun werk blijken zij echter tegenstan
ders te zijn van de eenheid die onze Heer in de gemeente heeft ingesteld. Zij
hebben hun eigen visie en methode van werken. Zij willen veranderingen
in de gemeente aanbrengen, opdat zij hun ideeën kunnen invoeren en ver
beelden zich dat daardoor grote resultaten worden bereikt. Deze mannen
zouden eerst leerlingen moeten zijn in de school van Christus, in plaats van
zich gelijk als leraren te gedragen. Zij zijn altijd rusteloos, willen steeds iets
groots tot stand brengen, iets waarmee zij zelf in achting zullen stijgen. Zij
moeten de belangrijkste les nog leren: nederigheid en geloof in Jezus... Pre
dikers der waarheid, zendelingen, ambtsdragers kunnen goed werk doen
voor de Meester, indien zij slechts hun eigen ziel willen reinigen door de
waarheid te gehoorzamen... Als leden van het lichaam van Christus zijn alle
gelovigen bezield met dezelfde geest en dezelfde hoop. Verdeeldheid in de
gemeente onteert de godsdienst van Christus in de ogen van de wereld en
biedt de vijanden der waarheid gelegenheid hun daden te rechtvaardigen.
De wijze raad van Paulus gold niet alleen voor de gemeenten uit zijn tijd.
Het was Gods bedoeling dat deze ook voor ons bewaard zou blijven.”21
18 Titus1:5-7.19 1Timoteüs5:22.20 Testimonies,deel5,bladz.617.21 Testimonies,deel5,bladz.238,239.
KerKelijKe ambtsdragers en Hun verantwoordelijKHeden
70
Geen personen kiezen die weigeren met anderen samen te werken
“God heeft in de gemeente mannen met verschillende talenten als zijn
helpers geplaatst, opdat men door de samengevoegde wijsheid van velen,
naar de wil van de Geest zou handelen. Mensen die volgens hun eigen over
heersende karaktereigenschappen te werk gaan en die tevens weigeren sa
men te werken met anderen die een lange ervaring in het werk van God
bezitten, zullen door zelfvertrouwen worden verblind. Zij zullen niet in
staat zijn het valse van het ware te onderscheiden. Het is niet verstandig
zulke mensen als leiders in de gemeente te kiezen. Zij zullen hun eigen
oordeel en plannen volgen, zonder zich om het oordeel van hun broeders
te bekommeren. Het is gemakkelijk voor de vijand om door hen te werken,
die, ofschoon zij zelf bij iedere stap raad behoeven, de leiding van zielen in
eigen kracht op zich nemen, zonder de nederigheid van Christus te hebben
geleerd.”22
Lidmaatschap vereist om voor een ambt in aanmerking te komenLeden van het Kerkgenootschap der Zevendedags Adventisten die van
onbesproken gedrag zijn, kunnen in aanmerkingen komen voor een ambt
in de gemeente waar zij ingeschreven staan.23 In de volgende gevallen kan
hierop een uitzondering worden gemaakt:
1. Studenten met een goede reputatie die voor hun studie elders wonen en
vanwege hun studie regelmatig naar de kerk gaan in de plaats waar zij
studeren;
2. een predikant/pastoraal medewerker die twee of meerdere gemeenten
onder zijn/haar hoede heeft;24
3. een ouderling die gekozen wordt om in meerdere gemeenten dienst te
doen. Het gaat hier echter om uitzonderingsgevallen. Dit kan dan ook
alleen worden toegepast met goedkeuring van de unie.25
De unie heeft de bevoegdheid andere uitzonderingen te maken.
AmbtsperiodeDe ambtsperiode voor kerkelijke ambtsdragers bedraagt één jaar. De ge
meente kan er echter voor kiezen iedere twee jaar verkiezingen te houden
om zo de continuïteit en de ontwikkeling van geestelijke gaven te waarbor
gen en de hoeveelheid werk die jaarlijkse verkiezingen met zich meebren
22 Van Jeruzalem tot Rome,bladz.203.23 Zieookbladz.185-191.24 Zieookbladz.192.25 Zieookbladz.75.
kerkelijk handboek | HoofdstuK vii
71
gen, te beperken. Hoewel het niet aanbevelenswaardig is een bepaald ambt
heel lang te bekleden, is het mogelijk ambtsdragers te herkiezen.
De ouderlingHet ambt van ouderling is belangrijk
Wanneer de unie de gemeente niet kan voorzien van een predikant, is
de ouderling het eerste en belangrijkste aanspreekpunt in de organisatie en
het bestuur van de gemeente.
In de volgende paragrafen volgt een nadere uiteenzetting van de morele
en geestelijke geschiktheid, die echter niet alleen van toepassing is op ou
derlingen, maar ook op andere ambtsdragers in de gemeente.
Een geestelijk leider van de gemeente
De plaatselijke ouderling moet bij de gemeenteleden in hoog aanzien
staan en door iedereen erkend worden als een sterke leider, zowel in geeste
lijk als in religieus opzicht. Hij moet van onbesproken gedrag zijn. Bij afwe
zigheid van de predikant is de ouderling de geestelijk leider van de gemeen
te en het is zijn taak de gemeente in woord en daad tot voorbeeld te zijn ten
aanzien van de verdieping en verbreding van het christelijk geloof.
In staat tot bediening van het Woord
De ouderling moet in staat zijn voor te gaan in de eredienst. De unie is
niet altijd in staat iedere gemeente van een predikant te voorzien. Dienten
gevolge moet de ouderling in staat worden geacht de dienst van het Woord
te leiden en de leer te onderwijzen. Echter, het mag niet zo zijn dat de ou
derling gekozen wordt vanwege zijn gave van het woord of zijn sociale vaar
digheden. Hij moet gekozen worden op basis van zijn toewijding en zijn
kwaliteiten als leider. Bij het organiseren van de verkiezingen mag dit door
het benoemingscomité nooit uit het oog worden verloren.
Ambtsperiode
Net als alle andere ambtsdragers, wordt de ouderling voor een periode
van één of twee jaar gekozen, afhankelijk van hetgeen binnen de gemeen
te gebruikelijk is.26 De ouderling kan herkozen worden, maar het is niet
wenselijk dat iemand het ambt een lange periode achtereen bekleedt. De
gemeente heeft niet de verplichting iemand te herkiezen. Zij kan iemand
anders tot ouderling kiezen, wanneer een verandering wenselijk wordt ge
26 Ziebladz.70.
KerKelijKe ambtsdragers en Hun verantwoordelijKHeden
72
acht. Wanneer iemand anders tot ouderling wordt gekozen, vervalt het ou
derlingschap van zijn voorganger. Deze kan echter wel voor een ander ambt
binnen de gemeente worden gekozen.
Inzegening van de ouderling
Dat men gekozen is tot ouderling wil nog niet zeggen dat men ook di
rect als ouderling kan optreden. Voordat een ouderling kan functioneren
als ouderling dient hij te worden ingezegend. In de periode tussen de ver
kiezing en de inzegening kan de ouderling wel optreden als leider. Hij heeft
echter niet de bevoegdheid om kerkelijke handelingen te verrichten.
De inzegeningsplechtigheid kan alleen worden voltrokken door een in
gezegend predikant, daartoe gemachtigd door de unie. Indien gewenst kan
een andere ingezegende predikant worden uitgenodigd om bij de plechtig
heid te assisteren. Het kan echter alleen op uitdrukkelijk verzoek van de
plaatselijke gemeente dat een andere predikant dan die in de gemeente is
aangesteld de plechtigheid leidt.
De inzegeningsplechtigheid dient in aanwezigheid van de gemeente te
worden voltrokken en kan de volgende onderdelen bevatten: (1) een korte
beschrijving van het ambt van ouderling; (2) de vereisten ten aanzien van
het ambt; (3) de belangrijkste taken en verantwoordelijkheden.
Na de vermaning wordt de ouderling door de predikant (eventueel geas
sisteerd door andere predikanten of andere ouderlingen uit de gemeente)
ingezegend door het uitspreken van een gebed en het opleggen van de
handen.27 Indien een ouderling in het verleden al eens is ingezegend als
ouderling, is het niet noodzakelijk hem nogmaals in te zegenen wanneer
hij als ouderling herkozen wordt, noch voor een ander ambt in een andere
gemeente, op voorwaarde dat de ouderling van onbesproken gedrag is. Ie
mand die eenmaal is ingezegend als ouderling is derhalve ook bevoegd het
ambt van diaken te bekleden.
Vorming en toerusting van de ouderlingen
Het departement van Vorming & Toerusting van de Nederlandse Unie
verzorgt, in samenwerking met andere departementen, de vorming en toe
rusting van plaatselijke ouderlingen. Echter, de plaatselijke predikant blijft
in eerste instantie verantwoordelijk voor de vorming van de plaatselijke ou
derlingen.28
27 Zieookbladz.252,253.28 ZieookAanvullingen,nr.3,bladz.95,96.
kerkelijk handboek | HoofdstuK vii
73
Het werk van de ouderling is plaatselijk
De werkzaamheden en bevoegdheden van een ingezegend ouderling
beperken zich tot de gemeente waaraan hij verbonden is. Wanneer deze im
mers ook in andere gemeenten zou optreden als ouderling, zou hij in feite
dezelfde positie innemen als een ingezegend predikant. Het Algemeen Kerk
bestuur kan een dergelijke situatie niet goedkeuren. Mocht er aan een deze
vorm van ondersteuning behoefte bestaan, dan kan het Algemeen Kerkbe
stuur de betreffende gemeente(n) adviseren de ouderling van de dichtstbij
zijnde gemeente te vragen hen ook te dienen. Zo kan, indien noodzakelijk,
iemand door verkiezing in meer dan één gemeente dienst doen. Dergelijke
regelingen kunnen alleen in nauw overleg met het Algemeen Kerkbestuur
tot stand komen. Echter, de beslissing ligt bij de gemeente en niet bij het
Algemeen Kerkbestuur. De enige manier waarop men bevoegd is de kerk in
het algemeen te dienen, is door inzegening tot het evangeliewerk.29
Toezicht op alle vormen van kerkelijk werk
De plaatselijk ouderling is, na de predikant, (of bij diens afwezigheid),
de geestelijk leider van de gemeente. In deze functie is hij verantwoordelijk
voor het toezicht op alle afdelingen en alle activiteiten. De ouderling dient
een harmonieuze samenwerkingsrelatie te onderhouden met de andere
ambtsdragers in de gemeente.
Verhouding tot de ingezegend predikant
Wanneer het Algemeen Kerkbestuur een predikant aan een gemeente
heeft toegewezen, dient zij deze als leider te beschouwen. De ouderlingen
zijn zijn ondergeschikten. Hun werkzaamheden zijn echter nauw met el
kaar verbonden en zij dienen daarom in goede harmonie met elkaar samen
te werken. De predikant behoort niet alle verantwoordelijkheden naar zich
toe te trekken, maar dient deze te delen met de plaatselijke ouderlingen en
andere ambtsdragers. De predikant die regelmatig in de gemeente voorgaat
fungeert tevens als voorzitter van de kerkenraad.30 Er kunnen zich echter
ook situaties voordoen waarin het wenselijk is dat een ouderling deze rol
op zich neemt. De pastorale zorg over de gemeente behoort immers gedeeld
te worden. De ouderlingen dienen, in overleg met de predikant, mee te wer
ken in de pastorale taken, zoals het bezoeken van gemeenteleden, het be
zoeken van zieken, het voorbereiden en/of meewerken aan zalvingen, het
29 Zieookhieronderdeparagraaf“Verhoudingtotdeingezegendpredikant.”30 Zieookbladz.118.
KerKelijKe ambtsdragers en Hun verantwoordelijKHeden
74
opdragen van kinderen en het bemoedigen van hen die de moed hebben
opgegeven. Het belang van dit onderdeel van het werk van de ouderlingen
kan niet genoeg worden benadrukt. Zij zijn als assistenten van de herder,
continu wakend over de kudde. Wanneer de predikant die aan de gemeente
is toegewezen nog niet is ingezegend, kan de gemeente hem als ouderling
kiezen.31
Omdat de predikant door de unie op de betreffende positie in de plaat
selijke gemeente aangesteld is, is hij verantwoording verschuldigd aan het
Algemeen Kerkbestuur. Desalniettemin behoort hij zich positief en coöpe
ratief op te stellen ten opzichte van de gemeente en dient hij een positieve
bijdrage te leveren aan de plannen en activiteiten van de plaatselijke ge
meente. De ouderlingen zijn echter gekozen door de plaatselijke gemeente.
Zij zijn dan ook verantwoording verschuldigd aan de gemeente en de ker
kenraad.32
Voorgaan in de eredienst
Na de predikant, of bij diens afwezigheid, is de ouderling verantwoor
delijk voor de erediensten in de gemeente. Hij dient deze te leiden, dan wel
iemand aan te wijzen die dit doet. De avondmaalsdiensten worden altijd
geleid door een ingezegend predikant of door de ouderling. Alleen predi
kanten en ouderlingen die ingezegend zijn, zijn bevoegd deze dienst te lei
den. De predikant is gewoonlijk de voorzitter tijdens de vergaderingen van
de kerkenraad. Indien hij afwezig of verhinderd is, kan de ouderling deze
rol overnemen.
Dopen
Indien er geen ingezegend predikant beschikbaar is, kan de ouderling
de voorzitter van de unie vragen hem toestemming te geven de doophan
deling te mogen verrichten.33 Een ouderling uit een plaatselijke gemeente
kan niet voorgaan in een doopdienst zonder eerst toestemming te hebben
verkregen van de unievoorzitter.
Huwelijk
Alleen een ingezegend predikant kan tijdens een huwelijksplechtig
heid voorgaan in de dienst, de belofte afnemen en het huwelijk sluiten.
Een uitzondering vormen die gebieden, waar de divisie een aantal predi
31 Ziebladz.179.32 Ziebladz.71,72.33 Zieookbladz.49,50.
kerkelijk handboek | HoofdstuK vii
75
kanten die nog niet zijn bevestigd als predikant, maar wel zijn ingezegend
als plaatselijke ouderlingen, toestemming heeft gegeven om huwelijken te
sluiten.34 Zowel een ingezegend predikant en een vrouwelijke predikant35,
als een ouderling kunnen de prediking verzorgen, voorgaan in het gebed,
of de zegen uitspreken.36
Samenwerking met de unie
De predikant, ouderling(en) en alle andere kerkelijke ambtsdragers,
dienen nauw samen te werken met de unie en de hoofden van de departe
menten van de unie om gezamenlijk gestalte te geven aan de plannen die
op plaatselijk en landelijk niveau worden aangereikt, alsmede aan plannen
van de Divisie en de Generale Conferentie. Zij moeten de gemeente op de
hoogte brengen van alle reguliere en bijzondere collectes en bekendheid
geven aan alle activiteiten van de kerk.
De ouderling werkt nauw samen met de penningmeester van de ge
meente. Hij ziet erop toe dat alle gelden die aan de unie toekomen, ook
daadwerkelijk aan de penningmeester van de unie op het door de unie vast
gestelde tijdstip worden afgedragen. De ouderling ziet er persoonlijk op toe
dat het kwartaalverslag van de gemeentesecretaris wordt verzonden aan de
secretaris van de unie.
De ouderling moet zorgvuldig omgaan met de correspondentie vanuit
de unie. Brieven of aankondigingen dienen tijdig aan de gemeente te wor
den doorgegeven.
Wanneer er afgevaardigden moeten worden gekozen voor de zittingen
van de unie moet, indien de predikant niet aanwezig kan zijn, de hoofdou
derling (in overleg met de predikant) erop toe te zien dat dit gebeurt en dat
hun namen door de gemeentesecretaris aan de unie worden doorgegeven.
De ouderling staat de andere ambtsdragers met raad en daad terzijde
bij de uitvoering van hun taken en bij activiteiten en beleidslijnen die in de
samenwerking met de unie worden ontwikkeld. Tevens ziet hij erop toe dat
alle rapportages nauwkeurig en op tijd worden verstuurd.
34 Zieookbladz.180.35 DeEngelseeditieverwijstnaareenordained minister eneencommissioned minister.Destatusvan
commissionedministergeeftrechtopvrijwelalleambtshandelingen,maargeldtinprincipealleenindeuniewaarbinnendezestatusisverleend,terwijleenregulieringezegendpredi-kantzijnfunctiezondermeeroveralterwereldmaguitoefenen.Indepraktijkhebbenmetnamevrouwelijkepredikantendestatusvancommissionedminister.
36 Insommigelandenisergeenapartburgerlijkhuwelijkalsereenkerkelijkhuwelijkwordtgesloten.InlandenalsNederlandwordthethuwelijkgezegendnadathethuwelijkvoordeburgerlijkestandisvoltrokken.Tenaanzienvandepredikantgeldenechterdezelfderegels.ZieookAanvullingen,nr.4,bladz.96.
KerKelijKe ambtsdragers en Hun verantwoordelijKHeden
76
Het bevorderen van evangelisatie in de gehele wereld
Een ander belangrijk aspect van het ouderlingschap is het bevorderen
van evangelisatieactiviteiten. Hiertoe dient de ouderling op de hoogte te
zijn van het evangelisatiewerk van de kerk. Op deze manier kan hij de be
hoeften die hierin bestaan bij de gemeente kenbaar maken. De ouderling
dient gemeenteleden aan te moedigen een bijdrage te leveren aan het evan
gelisatiewerk om dit, hetzij persoonlijk, hetzij op andere wijze, te onder
steunen. Een vriendelijke en tactvolle houding van de ouderling kan een
belangrijke stimulans betekenen voor de vrijgevigheid van gemeenteleden,
zowel in de eredienst als in de sabbatschool.
Het bevorderen van het geven van tienden
Door zelf het goede voorbeeld te geven, kan de ouderling anderen ook
aanmoedigen tienden te geven.37 Iemand die in deze belangrijke zaak de
gemeente niet ten voorbeeld dient, zou niet tot ouderling gekozen moeten
worden, noch tot enig ander ambt in de gemeente. Het geven van tienden
kan worden bevorderd door openlijk te wijzen op de bijbelse verplichtingen,
de verantwoordelijkheden die het rentmeesterschap met zich meebrengt,
en het persoonlijk contact met de gemeenteleden. Hierin dient men uiter
aard zorgvuldig en discreet te werk te gaan. Alle financiële informatie die
de ouderling uit hoofde van zijn ambt te weten komt, dient hij vertrouwe
lijk te behandelen. Deze informatie mag niet in handen komen van perso
nen die hiertoe geen bevoegdheid hebben.
Verantwoordelijkheden verdelen
Bij de verdeling van de verantwoordelijkheden betreffende de gemeente
lijke activiteiten moet worden voorkomen dat bereidwillige gemeenteleden
te veel worden belast, terwijl aan anderen wordt voorbijgegaan. Voorkomen
moet worden dat één persoon voor meerdere ambten wordt gekozen, tenzij
de omstandigheden niet anders toelaten. De ouderling dient vrijgesteld te
worden van andere taken, opdat hij zich volledig kan concentreren op zijn
ambt. In sommige gevallen kan het wenselijk zijn de ouderling te vragen de
evangelisatieactiviteiten te leiden, maar dit moet zoveel mogelijk worden
vermeden, zeker als er ook anderen zijn die voor deze taak in aanmerking
zouden kunnen komen.
37 Zieookbladz.196,197.
kerkelijk handboek | HoofdstuK vii
77
Hoofdouderling
In gemeenten met veel leden, is het raadzaam meer dan één ouder
ling te kiezen. De taken en verantwoordelijkheden zouden te veel voor één
persoon kunnen zijn. In dergelijke situaties dient één van de ouderlingen
benoemd te worden als “hoofdouderling.” In onderling overleg en al naar
gelang hun capaciteiten en ervaring kunnen de taken onder de ouderlin
gen worden verdeeld.
Ouderling is niet automatisch afgevaardigde
De ouderling is niet automatisch op grond van zijn ouderlingschap af
gevaardigde tijdens het uniecongres. De ouderling kan alleen als afgevaar
digde optreden indien hij hiertoe door de gemeente is aangewezen.
Grenzen aan de bevoegdheden
Een ouderling heeft niet de bevoegdheid eigenhandig gemeenteleden
op te nemen of te royeren. Dit kan alleen gebeuren wanneer dit in stem
ming is gebracht bij de gemeente. De ouderling en de kerkenraad kunnen
wel een aanbeveling doen bij de gemeente.38
Leiders van een gemeenteBij nieuwe gemeenten (en soms ook bij reeds bestaande gemeenten),
kan het voorkomen dat geen van de leden over de benodigde capacitei
ten beschikt om in aanmerking te komen voor het ambt van ouderling.
In dergelijke gevallen kan de gemeente iemand aanwijzen als haar “ge
meenteleider.” Indien de unie geen predikant of pastoraal medewerker
aan de gemeente heeft toegewezen, is de gemeenteleider verantwoordelijk
voor de erediensten in de gemeente alsmede voor de vergaderingen van
de kerkenraad. Al deze activiteiten staan onder zijn leiding, dan wel on
der leiding van iemand die hij als zijn vervanger heeft aangewezen. Een
gemeenteleider heeft geen bevoegdheid om kerkelijke inzegeningen te
voltrekken, doophandelingen te verrichten, het avondmaal te bedienen,
een kerkelijk huwelijk te sluiten, of een vergadering van de kerkenraad of
huishoudelijke vergadering voor te zitten waarin leden onder kerkelijke
tucht worden gesteld. In deze gevallen dient bij de unievoorzitter een ver
zoek te worden ingediend om een predikant te sturen om de vergadering
te leiden.
38 Zieookbladz.53,56.
KerKelijKe ambtsdragers en Hun verantwoordelijKHeden
78
De diakenIn het Nieuwe Testament wordt het ambt van diaken beschreven.39 Hier
wordt het Griekse woord diakonos gebruikt, waar ons woord “diaken” van
afstamt. Het Griekse woord wordt ook wel vertaald met “knecht, dienaar,
schrijver, verzorger” en in de christelijke context heeft het de huidige be
tekenis van “diaken” gekregen. De Bijbel bevestigt dat het ambt reeds in
de eerste gemeenten bestond: “Want zij, die hun dienst [als diaken] goed
hebben vervuld, verwerven zich een ereplaats en veel vrijmoedigheid om te
spreken door het geloof in Christus Jezus.”40 Op basis van deze tekst kiest de
gemeente uit haar midden personen die de gemeente in praktische zin die
nen. Zij nemen een aantal specifieke taken ten behoeve van de kerkdienst
voor hun rekening en zorgen voor de gemeentelijke eigendommen.
Een diaken wordt voor de periode van één of twee jaar gekozen, al naar
gelang dit binnen de gemeente gebruikelijk is.41
Belang van het ambt
Uit het verhaal van de uitverkiezing van de mannen die later bekend
zouden worden als de zeven diakenen van de eerste gemeenten, blijkt dat
zij werden gekozen en aangesteld om de zakelijke taken van de gemeente
op zich te nemen.42
Echter, het ambt van diaken omvatte meer dan alleen maar het verzorgen
van de zakelijke aspecten van de snel groeiende christelijke gemeenschap. De
diakenen werden betrokken bij belangrijke onderdelen van het werk van de
Heer, waarbij bijna dezelfde capaciteiten vereist waren als bij het werk van
een ouderling.43 “Het feit dat deze broeders tot het speciale werk van armen
zorg waren ingezegend sloot hen niet uit van het leraarsambt. Integendeel,
zij waren volkomen bekwaam om anderen in de waarheid te onderwijzen en
zij gaven zich met grote ernst en met succes aan het werk.”44 Stefanus, de eer
ste christelijke martelaar en Filippus, die later “de evangelist” werd genoemd,
maakten deel uit van deze groep van zeven diakenen.45
Deze geïnspireerde regeling leverde een belangrijke bijdrage aan de
groei van de eerste gemeenten. “De benoeming van de zeven die het toe
zicht kregen op speciale werkzaamheden in de gemeente, bleek een grote
39 1Timoteüs3:8-13.40 1Timoteüs3:13.41 Ziebladz.71.42 Handelingen6:1-8.43 Zie1Timoteüs3:8-13.44 Van Jeruzalem tot Rome,bladz.65.45 Handelingen6:5,6;8:5-26;21:8.
kerkelijk handboek | HoofdstuK vii
79
zegen te zijn. Deze ambtsdragers schonken nauwkeurig aandacht aan de
individuele noden zowel als aan de algemene financiële aangelegenheden
van de gemeente. Door hun voorzichtig beleid en hun godvruchtig voor
beeld waren zij een belangrijke steun voor hun medearbeiders om de ver
schillende belangen der gemeente tot één geheel samen te bundelen.”46
Ook in deze tijd kan het aanstellen van door de gemeente gekozen di
akenen tot zegen zijn. Zij kunnen de predikanten, ouderlingen en andere
ambtsdragers ondersteunen bij het vervullen van hun taken. “Tijd en krach
ten van degenen die door Gods voorzienigheid op verantwoordelijke, lei
dende posten in de gemeente zijn geplaatst, behoren te worden gebruikt
bij het afdoen van meer gewichtige zaken die bijzondere wijsheid en groot
moedigheid vragen. Het ligt niet in Gods bedoeling dat op zodanige perso
nen een beroep wordt gedaan voor de afhandeling van minder belangrijke
zaken waartoe anderen zeer wel de bekwaamheid bezitten.”47
De raad van diakenen
Wanneer er binnen een gemeente voldoende diakenen aanwezig zijn, is
het verstandig een diakonieraad te vormen waarbij één diaken de rol van
voorzitter op zich neemt en één diaken de rol van secretaris. Met de instel
ling van een dergelijke raad wordt gewaarborgd dat de taken juist worden
verdeeld, en kunnen de bijdragen vanuit de diakonie beter worden gecoör
dineerd. Het voorziet tevens in een omgeving waarin jonge mensen die voor
het eerst het ambt van diaken aanvaarden, kunnen worden begeleid in hun
taken en verantwoordelijkheden. De hoofddiaken is lid van de kerkenraad.
Diakenen moeten worden ingezegend
Een nieuw gekozen diaken kan zijn ambt niet vervullen tenzij hij is in
gezegend door de predikant die door de unie is aangesteld.
De inzegeningsplechtigheid wordt gehouden ten overstaan van de ge
meente door een ingezegend predikant en kan de volgende onderdelen be
vatten: een korte uitleg over de aard van het ambt; de capaciteiten waarover
diaken dient te beschikken; een uitleg van de belangrijkste taken die de di
aken uit hoofde van zijn ambt in de gemeente mag vervullen. Na een korte
oproep om het ambt naar eer en geweten te vervullen, volgt de inzegening
van de diaken door de predikant, eventueel hierbij geassisteerd door een
ouderling. De inzegening geschiedt door een gebed en handoplegging.48 In
46 Van Jeruzalem tot Rome,bladz.64.47 Van Jeruzalem tot Rome,bladz.67.48 Zieookbladz.251-253
KerKelijKe ambtsdragers en Hun verantwoordelijKHeden
80
dien de persoon in kwestie reeds eerder het ambt van diaken heeft vervuld
en zijn lidmaatschap heeft behouden, is het niet noodzakelijk nogmaals
ingezegend te worden, zelfs niet als hij dit ambt in een andere gemeente
heeft vervuld. Wanneer de periode waarvoor de diaken is gekozen afloopt,
en hij wenst zijn ambt voort te zetten, dient hij hiertoe herkozen te wor
den door de gemeente. Indien iemand die eerder het ambt van ouderling
heeft bekleed, gekozen wordt tot diaken, hoeft deze persoon niet opnieuw
te worden ingezegend. Zijn inzegening als ouderling omvat ook het ambt
van diaken.
Geen bevoegdheid om voor te gaan
De diaken is niet bevoegd doop of avondmaalsdiensten te leiden, noch
heeft hij de bevoegdheid een kerkelijk huwelijk te sluiten. De diaken heeft
niet de bevoegdheid een huishoudelijke vergadering voor te zitten, noch
mag hij besluiten in de overschrijving of opname van een gemeentelid. In
dien de gemeente niemand in haar midden heeft die over dergelijke be
voegdheden beschikt, dient zij contact op te nemen met de unie.
Taken van de diakenen
De werkzaamheden van de diakenen omvatten een groot aantal taken
die voornamelijk van praktische aard zijn. Hieronder vallen:
1. Assisteren bij erediensten en bijeenkomsten: Bij de eredienst zijn de
diakenen doorgaans verantwoordelijk voor het verwelkomen van de ge
meenteleden en in het bijzonder van de gasten. Indien nodig kunnen
zij hen assisteren bij het vinden van een zitplaats. Zij ondersteunen de
predikant en ouderling om bijzondere bijeenkomsten van de gemeente
goed en soepel te laten verlopen.
2. Huisbezoek: Een belangrijk onderdeel van het diakoniewerk is het be
zoeken van gemeenteleden.49 In een aantal gemeenten heeft men de ge
meente opgedeeld in wijken, waarbij iedere diaken een wijk voor zijn
rekening neemt. Het streven is om ieder gezin in ieder geval één maal
per kwartaal te bezoeken.
3. Voorbereiding bij doopdiensten: Tijdens de doopdienst hebben de di
akenen een aantal voorbereidende taken. De gemeente dient ervoor te
zorgen dat deze taken duidelijk omschreven zijn, opdat er geen verwar
ring of onduidelijkheid is.50
49 Zieookbladz.83.50 Zieookbladz.54enAanvulling,bladz.96.
kerkelijk handboek | HoofdstuK vii
81
4. Ondersteuning bij de viering van het heilig avondmaal: Het is de taak
van de diakenen om alle voorbereidingen te treffen voor de viering van
de dienst der voetwassing; zij zorgen voor de handdoeken, zorgen er
voor dat de schalen gevuld zijn met water (zo mogelijk op een aange
name temperatuur), enz. Na de dienst verzamelen zij het gebruikte lin
nengoed en zorgen zij ervoor dat het, gewassen en gestreken, weer op
zijn plaats wordt teruggelegd.
Na afloop van het heilig avondmaal, moeten zij erop toezien dat het
brood en de wijn die overgebleven zijn, met zorg worden behandeld. De
overgebleven wijn waarover de zegen is uitgesproken, dient met respect
te worden weggegoten. Het overgebleven brood waarover de zegen is
uitgesproken, dient te worden verbrand, begraven of op een andere pas
sende wijze te worden vernietigd. Het mag onder geen beding worden
gebruikt voor alledaags gebruik.
5. Zorg voor de armen en zieken: De hulp aan zieken en mensen in nood
is een andere belangrijke taak van de diakenen. De gemeente dient uit
haar fondsen geld beschikbaar te stellen voor dit werk. De penningmees
ter kan, na overleg met de kerkenraad, geld beschikbaar te stellen dat
de diakenen en diakonessen kunnen gebruiken ten behoeve van schrij
nende gevallen. Deze taak is in het bijzonder aan de diakenen toever
trouwd, en zij dienen de gemeente voortdurend op de hoogte te houden
van de behoeften, zodat zij op de steun van de leden kunnen rekenen.
6. Zorg en onderhoud van gemeentelijk bezit: In gemeenten waar geen
commissie van beheer van het kerkgebouw is die voorziet in de zorg en
het onderhoud van de bezittingen van de gemeente, wordt deze taak
vervuld door de diakenen.51
De diakonesAl in de eerste christelijke gemeenten maakten de diakonessen deel uit
van de ambtsdragers. “Ik beveel onze zuster Febe bij u aan, die in dienst staat
van de gemeente in Kenchreeën. Ontvang haar in de naam van de Heer, op
een wijze die bij de heiligen past. En sta haar bij wanneer ze uw hulp ergens
voor nodig heeft, want ze is velen tot steun geweest, ook mij.”52
De diakones wordt gekozen door de gemeente voor een periode van één
of twee jaar, afhankelijk van het gebruik binnen de gemeente.53 Het is niet
zo, dat de echtgenote van een iemand die tot diaken is gekozen, automatisch
51 ZieookAanvulling,nr.6,bladz.96,97.52 Romeinen16:1,2.53 Ziebladz.70.
KerKelijKe ambtsdragers en Hun verantwoordelijKHeden
82
diakones wordt, noch is het wenselijk dat de gemeente de echtgenote van een
diaken als diakones kiest, alleen vanwege het feit dat haar man diaken is. De
diakones wordt gekozen op basis van haar dienstbaarheid en andere capaci
teiten die haar geschikt maken voor vervulling van het ambt. De gemeente
kan een speciale dienst organiseren, onder leiding van een ingezegend pre
dikant, om de diakonessen te wijden voor hun taak in de gemeente.
Taken van de diakonessen
De werkzaamheden van de diakonessen omvatten een breed scala van
werkzaamheden. Daaronder vallen:
1. Assisteren bij de doop: De diakonessen hebben tot taak om tijdens de
doopplechtigheid de vrouwelijke dopelingen bij te staan, zowel vóór als
na de doophandeling. Zij kunnen de kandidaten met raad en daad ter
zijde staan, bijv. met advies over de te dragen kleding. De gemeente dient
de kandidaten van passende doopkleden te voorzien. Wanneer deze kle
den worden gebruikt, is het de verantwoordelijkheid van de diakonessen
ervoor te zorgen dat deze zorgvuldig worden gereinigd en opgeborgen.
2. Voorbereidingen voor het heilig avondmaal: De diakonessen helpen
bij de dienst der voetwassing. Vooral de leden die nieuw zijn in de ge
meente verdienen hun aandacht. Het is de taak van de diakonessen alle
voorbereidingen te treffen voor deze dienst, zoals het klaarleggen van
het linnengoed dat tijdens de voetwassing wordt gebruikt. Na de dienst
zorgen zij ervoor dat het gebruikte linnengoed zorgvuldig gereinigd
wordt, en weer wordt opgeborgen.54 De diakonessen bereiden tevens de
avondmaalstafel voor. Zij zorgen ervoor dat brood en wijn aanwezig zijn,
dekken de avondmaalstafel, schenken de wijn in, leggen het brood op
de schalen, en bedekken de tafel met het daartoe bedoelde avondmaals
kleed. Dit dient allemaal klaar te zijn vóór aanvang van de dienst.
3. De zorg voor zieken en armen: De diakonessen hebben ook een aandeel
in de zorg voor de zieken en mensen in nood. Hierin werken zij nauw
samen met de diakenen.55
Raad van diakonessen
Wanneer er meerdere diakonessen zijn gekozen, kan men een raad van
diakonessen vormen, waarin één diakones de rol van voorzitter op zich
neemt en een andere diakones de rol van secretaris. Deze raad heeft de
54 Zieookbladz.107.55 Ziebladz.81.
kerkelijk handboek | HoofdstuK vii
83
bevoegdheid om taken aan individuele diakonessen toe te wijzen en werkt
nauw samen met de raad van diakenen, in het bijzonder als het gaat om de
verwelkoming van nieuwe leden en gasten in de gemeente en het afleggen
van huisbezoeken.
De algemeen secretaris van de gemeenteEen belangrijke taak
De secretaris van de gemeente bekleedt een belangrijke functie binnen de
gemeente. Het is zijn taak om de administratie van de gemeente te beheren.
Op deze manier levert hij een belangrijke bijdrage aan het goed functioneren
van de gemeente. Net als alle ambtsdragers, wordt de algemeen secretaris ge
kozen voor een periode van één of twee jaar, afhankelijk van hetgeen binnen
de gemeente gebruikelijk is.56 Echter, gezien het belang van deze post is het
verstandig iemand te kiezen die meerdere malen herkozen kan worden, om
zo de continuïteit in de verslaglegging en rapportage te waarborgen. In grote
gemeenten kan men ervoor kiezen ook een assistentsecretaris aan te stellen.
De algemeen secretaris heeft tot taak alle huishoudelijke vergaderingen te no
tuleren en van alle vergaderingen verslag te doen. Mocht de secretaris, om wel
ke reden dan ook, verhinderd zijn bij een vergadering aanwezig te zijn, dan
neemt de assistent deze rol waar en verzorgt hij de notulen en het verslag.57
Geen namen toevoegen of verwijderen zonder toestemming van de gemeente
Er kan geen naam aan de ledenadministratie van de gemeente worden
toegevoegd, noch worden verwijderd, zonder dat dit eerst bij de gemeente
in stemming is gebracht.58 Noch de kerkenraad, noch de algemeen secretaris
van de gemeente kan eigenhandig besluiten tot het toevoegen of verwijderen
van de naam van een gemeentelid. Dit kan alleen als een voorstel hiertoe bij
de gemeente in stemming is gebracht. Wanneer een gemeentelid overlijdt,
dient de algemeen secretaris zo spoedig mogelijk de datum van overlijden in
de gemeentelijke ledenadministratie te vermelden.
Overschrijven van leden
De algemeen secretaris behandelt en verzorgt de correspondentie be
treffende de overschrijving van gemeenteleden van de ene naar de andere
gemeente.59
56 Ziebladz.70.57 ZieverderAanvulling7,bladz.97.58 Hetoverlijdenvangemeenteledenvormthieropeenuitzondering.Zieookbladz.62.59 Zieverderbladz.54-59.
KerKelijKe ambtsdragers en Hun verantwoordelijKHeden
84
Correspondentie met gemeenteleden
De algemeen secretaris zal zijn best doen in contact te blijven met ge
meenteleden die niet in de kerk (kunnen) komen.60
Geloofsbrieven voor afgevaardigden t.b.v. uniezittingen
De algemeen secretaris zal, op verzoek van de kerkenraad, de afgevaar
digden die door de gemeente zijn gekozen om de gemeente te vertegen
woordigen tijdens de congressen van de unie formeel van hun benoeming
op de hoogte stellen. Hij zal deze namen zo snel mogelijk toesturen aan
de uniesecretaris. Alle formulieren die nodig zijn om verslagen, rapporta
ges, geloofsbrieven, gemeentebrieven, enz. goed in te vullen, zullen door de
unie worden aangeleverd.
Verslagen dienen tijdig te worden aangeleverd
De algemeen secretaris is verantwoordelijk voor het tijdig aanleveren
van verslagen en rapportages. Een aantal van deze verslagen is jaarlijks,
terwijl andere rapportages elk kwartaal moeten worden aangeleverd. Het
is belangrijk dat deze rapportages op het daartoe door de unie vastgestelde
tijdstip aan de unie worden verstuurd, omdat deze rapportages als basis
dienen voor rapportages die aan andere geledingen van de wereldkerk wor
den verstuurd. De gegevens die nodig zijn om de rapportages op te stellen,
dienen te worden aangeleverd door de penningmeester, de evangelisatielei
der, de diaken, de sabbatschoolsecretaris, de jeugdouderling en het hoofd
van de kerkschool.61 Daarnaast is informatie nodig uit de administratie die
onder verantwoordelijkheid van de algemeen secretaris valt.62
Gemeenteverslagen
De verslagen en rapportages betreffende de gemeente worden door de
secretaris van de gemeente zorgvuldig bewaard en beheerd. Alle verslagen
en rapportages betreffende de gemeente blijven het eigendom van de ge
meente. Zij dienen aan het einde van de ambtsperiode te worden overgedra
gen aan de nieuwe ambtsdrager, en aan de predikant of ouderling wanneer
deze daarom verzoekt.
60 ZieverderAanvulling8,bladz.97.61 InNederlandisopditmomentslechtséénadventistischebasisschool.Dezevaltechterniet
onderdejurisdictievandeplaatselijkegemeente,maarisondergebrachtineenzelfstandigestichtingmeteeneigenbestuur.WathiereneldersinhetKerkelijkHandboekoverkerkscho-lenwordtgezegdisderhalvenietrechtstreeksvantoepassingopdeNederlandsesituatie.
62 ZieverderAanvulling9,bladz.97,98.
kerkelijk handboek | HoofdstuK vii
85
De penningmeesterEen heilige taak
De penningmeester bekleedt een belangrijke functie binnen de gemeen
te. Hij wordt gekozen, net als alle andere functionarissen, voor de periode
van één of twee jaar, al naar gelang gebruikelijk binnen de gemeente.63 In
grotere gemeenten kan het verstandig zijn ook een assistentpenningmees
ter aan te stellen.
De penningmeester kan een belangrijke bijdrage leveren aan het ge
loofsleven van de gemeente en aan de verdieping van de vrijgevigheid on
der gemeenteleden, in het bijzonder ten aanzien van de tienden. Een ge
baar of goede raad, gegeven in de geest van onze Heer, kan een gemeentelid
helpen trouw zijn tienden aan God te blijven afdragen, zelfs in tijden van
financiële moeilijkheden.
De penningmeester, de beheerder van alle gemeentelijke fondsen
De penningmeester is de beheerder van alle financiële fondsen van de
gemeente. Hieronder vallen: fondsen bestemd voor de unie; fondsen van de
plaatselijke gemeente; fondsen die toebehoren aan organisaties die gelieerd
zijn aan de plaatselijke gemeente.
Voor al deze fondsen zal de penningmeester bij een bank of andere fi
nanciële instelling een rekening openen op naam van de kerk, tenzij de
unie een ander systeem toestaat. Het betreft hier een aparte bankrekening
die niet mag worden gecombineerd met een persoonlijke bankrekening.
Voor overige kerkfondsen kunnen, op verzoek van de kerkenraad, aparte
spaarrekeningen worden geopend. Wanneer het om grote bedragen gaat,
bijvoorbeeld voor gebouwen of speciale projecten, kan de kerkenraad be
sluiten een aparte bankrekening te openen. Echter, ook deze rekeningen
vallen onder het beheer van de penningmeester.
Fondsen van de unie
Fondsen van de unie zijn geoormerkte gelden. Hieronder vallen: tien
den; de zendingscollecten; financiële middelen t.b.v. speciale projecten van
de unie en andere instellingen. Aan het einde van iedere maand, of zo vaak
als de unie daarom vraagt, stuurt de penningmeester het totaalbedrag aan
ontvangen gelden dat aan de unie toekomt, toe aan de penningmeester van
de unie. Onder geen beding mag de gemeente dergelijke gelden die aan de
unie toebehoren gebruiken, lenen of behouden voor welk doel dan ook.
63 Ziebladz.70.
KerKelijKe ambtsdragers en Hun verantwoordelijKHeden
86
Sabbatschoolfonds
Alle collectegelden die tijdens de sabbatschool worden opgehaald ten
behoeve van de zending, dienen wekelijks door het algemeen hoofd sabbat
school overgedragen te worden aan de penningmeester. De penningmees
ter houdt nauwkeurig de hoogte van de afgedragen bedragen bij. Ook deze
gelden worden door de penningmeester overgedragen aan de unie zoals
beschreven staat in de voorgaande paragraaf. Collectes ten behoeve van uit
gaven van de sabbatschool dienen ook wekelijks aan de penningmeester te
worden afgedragen, die deze fondsen onder toezicht van de sabbatschool
raad zal beheren. Deze fondsen zijn bedoeld om de reguliere uitgaven van
de sabbatschool te dekken.64
Jeugdkas
De jeugdkas bevat fondsen van het plaatselijke jeugdwerk in al haar ge
ledingen. Het is van belang dat de fondsen die specifiek voor een bepaalde
leeftijdsgroep zijn bestemd, door de penningmeester apart worden gead
ministreerd. De opbrengst van collecten die tijdens jeugdbijeenkomsten
worden gehouden ten bate van unie of zendingsprojecten moet zo snel
mogelijk aan de penningmeester van de gemeente worden overhandigd,
zodat deze ze kan doorsturen naar de unie. Gelden die binnenkomen ter
dekking van de onkosten van het jeugdwerk moeten ook direct aan de pen
ningmeester van de gemeente ter hand worden gesteld, die ze vervolgens
zal reserveren voor het jeugdwerk.
De onkosten die voor het jeugdwerk worden gemaakt, worden door de
penningmeester van de gemeente betaald, op aanwijzing van het bestuur
van het plaatselijke jeugdwerk. Als een afdeling een eigen bestuur heeft, zal
dat zijn goedkeuring moeten geven aan de betaling van de kosten die voor
de betreffende afdeling zijn gemaakt.
Fondsen van de plaatselijke gemeente
Plaatselijke fondsen bevatten fondsen ten behoeve van het functioneren
van de gemeente, fondsen t.b.v. het kerkgebouw en het gemeentelijke diako
niefonds. Deze fondsen behoren toe aan de plaatselijke gemeente. Uitgaven
vinden alleen plaats nadat de penningmeester hiervoor toestemming heeft
verkregen van de kerkenraad of de huishoudelijke vergadering. Echter, de
penningmeester zal uit deze fondsen alle rekeningen betalen die te maken
hebben met de kerkhuur, schoonmaakkosten, gas, water en licht, verzeke
64 Zieookbladz.169,170.
kerkelijk handboek | HoofdstuK vii
87
ring, enz., enz. De afrekeningen en kwitanties van deze uitgaven worden
bewaard door de penningmeester.
Fondsen voor aan de gemeente gelieerde organisaties
Het betreft hier fondsen voor evangelisatiewerk, welzijnswerk, jeugd
en jongerenwerk, diakonie, sabbatschooluitgaven, het gezondheidswerk
(voor zover dat onder de gemeente valt), en eventueel gelden bestemd voor
de kerkschool.65 Al het geld dat van, en ten behoeve van, deze organisaties
wordt ontvangen, dient direct door de secretaris van de betreffende organi
satie of door één van de diakenen overgedragen te worden aan de penning
meester. Deze gelden zijn gereserveerd voor het specifieke doel waarvoor
zij zijn gegeven. Uitgaven van deze gelden kan alleen op verzoek van de
organisatie voor wie zij bestemd zijn.
Voor iedere gift die de penningmeester ontvangt zal hij een kwitantie
uitschrijven, met inbegrip van die giften die gedaan zijn door organisaties
die gelieerd zijn aan de gemeente. Wanneer een dergelijke organisatie een
gift van de gemeente ontvangt, dient de secretaris van deze organisatie een
kwitantie uit te schrijven en deze aan de penningmeester van de gemeente
te overhandigen.
Doel van het fonds bewaken
Al het geld dat tijdens een collecte wordt opgehaald, hetzij ten bate van
de wereldkerk, hetzij voor een algemeen of plaatselijk doel, zal worden toe
gerekend aan dat doel, tenzij de gever duidelijk anders aangeeft. Het is zeer
belangrijk dat alle collecten en giften die door de gemeente bijeen worden
gebracht ten behoeve van een bepaald doel, ook voor dat doel worden aan
gewend. Noch de penningmeester, noch de kerkenraad heeft de bevoegd
heid fondsen die bijeen gebracht zijn voor een bepaald doel, voor een ander
doel te bestemmen.
De fondsen voor aan de gemeente gelieerde instellingen, die vaak voor
een aanzienlijk deel bestaan uit donaties voor speciale doelen, zijn bijeenge
bracht om te voorzien in dat aspect van het kerkelijk werk waarvoor deze in
stelling is opgericht. Dergelijke fondsen worden door de gemeente beheerd.
Ook voor deze fondsen geldt dat hieruit niet kan worden geleend, noch dat
zij op andere wijze kunnen worden aangewend, en dat noch de penning
meester, noch de kerkenraad de bevoegdheid heeft deze gelden voor een an
der doel aan te wenden dan het doel waarvoor zij zijn bijeengebracht.
65 Zieookdeeerderevoetnootopbladz.84.
KerKelijKe ambtsdragers en Hun verantwoordelijKHeden
88
Wanneer een gelieerde instelling wordt opgeheven, kan de huishoude
lijke vergadering van de gemeente besluiten hoe de eventueel overgebleven
gelden van de betreffende instelling zullen worden aangewend.
Bestellen en afrekenen van kerkelijke publicaties
In gebieden waar geen verkooppunt van adventistische publicaties be
staat, is de plaatselijke penningmeester verantwoordelijk voor de afhande
ling van de financiële aspecten van de individuele bestellingen door ge
meenteleden van boeken, folders, tijdschriften en abonnementen.66
Juiste wijze van betalen voor gemeenteleden
De penningmeester moet er bij de gemeenteleden op aandringen dat
bij alle giften, met uitzondering van de reguliere collectes, gebruik wordt
gemaakt van de normale tienden en giftenenveloppen. Daarbij dient op de
enveloppe duidelijk het bedrag en het doel te worden vermeld en dient de
gever zich ervan te vergewissen dat het totaalbedrag zoals dat op de enve
loppe staat geschreven, overeenkomt met het bedrag in de enveloppe. Daar
naast dient de enveloppe te zijn voorzien van de naam en het adres van de
gever, alvorens deze kan worden overhandigd aan de penningmeester of in
de collectezak kan worden gedaan. De penningmeester dient deze envelop
pen als documentatie te bewaren totdat alle rekeningen zijn gecontroleerd
door de accountant/boekhouder van de unie.
Gemeenteleden die hun tienden en collectes liever per bank of giro over
maken, dienen dit geld over te maken naar de rekening van de gemeente en
niet naar een persoonlijke privérekening, tenzij uitzonderlijke omstandig
heden dit onmogelijk maken.
Kwitanties voor gemeenteleden
De penningmeester schrijft een kwitantie uit voor alle giften die wor
den ontvangen, ongeacht de hoogte van het bedrag. Tevens houdt hij een
overzicht bij van alle binnengekomen giften en betalingen. Het geld dat
tijdens de collecte wordt bijeengebracht, dient door de penningmeester te
worden geteld, in bijzijn van een andere ambtsdrager (bij voorkeur een dia
ken), die tevens een afschrift van de telling krijgt overhandigd.
66 Dewerkzaamhedendieverbondenzijnaandedistributievankerkelijkepublicatiesbinnendegemeente,zullengewoonlijkwordengedelegeerdaaniemanddiedaarvoorisbenoemd.Depenningmeesterblijftechterwelverantwoordelijkvoordefinanciëleafhandelingvandebe-stellingen.Hetiszijntaakeroptoeteziendatrekeningenvoorontvangenpublicatiespromptaandeuniewordenvoldaan.
kerkelijk handboek | HoofdstuK vii
89
Wijze waarop fondsen aan de unie moeten worden overgedragen
Wanneer er fondsen worden overgedragen aan de penningmeester van
de unie, dienen alle cheques en opname en overschrijfformulieren op
naam te worden gezet van de organisatie en niet van een persoon. Een ko
pie uit de boekhouding van de gemeente, dient bij de overdracht te worden
bijgesloten. De unie zal voor de juiste formulieren zorgen.67
Bewaren van financiële documenten
Voor alle fondsen dienen financiële documenten, afschriften, rekenin
gen en kwitanties bewaard te blijven, volgens de wijze die voorgeschreven
is door de unie.
De boekhouding dient gecontroleerd te worden
De definitieve controle van de boekhouding geschiedt jaarlijks en wordt
doorgaans verzorgd door de penningmeester van de unie of door een ander
persoon, hiertoe aangewezen door het Algemeen Kerkbestuur van de unie.
De unie behoudt zich het recht voor op ieder gewenst moment de boek
houding van de penningmeester te kunnen inzien, alsmede aanverwante
financiële rapportages zoals die van de penningmeester van de school en
van de penningmeester van een aan de gemeente gelieerde instelling. Dit
recht geldt tevens voor de predikant, de districtspredikant, de hoofdouder
ling, en andere personen die daartoe door de kerkenraad zijn gemachtigd.
Echter, personen die geen machtiging hebben, hebben dit recht niet.68
Op de huishoudelijke vergadering van de gemeente dienen alle versla
gen van de inkomsten en uitgaven uit de fondsen te worden gepresenteerd.
Een afschrift van deze verslaglegging wordt tevens overhandigd aan de be
langrijkste ambtsdragers van de gemeente. Bij de telling van het aantal le
den dat tienden betaalt, dienen, naast de kostwinnaar, ook diens partner en
de (eventuele) minderjarige kinderen zonder inkomsten, die wel lid van de
gemeente zijn, gerekend worden tot de groep tienden betalenden.
Vertrouwelijke informatie
De penningmeester dient zich er altijd van bewust te zijn, dat de infor
matie die hij van gemeenteleden ontvangt strikt vertrouwelijk van aard is.
De penningmeester moet zich daarom ook van elk commentaar onthouden
wanneer een gemeentelid zijn tienden, of een andere gift afdraagt. Een uit
67 Zieookbladz.196-199.68 Zieverderbladz.205.
KerKelijKe ambtsdragers en Hun verantwoordelijKHeden
90
zondering vormen de personen die ambtsdrager zijn. Het niet naleven van
deze regel kan veel schade berokkenen.
Coördinator zorg voor belangstellendenHet is belangrijk dat de diverse evangelisatiegebieden waarop de ge
meente actief is, goed op elkaar worden afgestemd. Hiertoe kan een coör
dinator worden aangesteld, mogelijk een ouderling, voor de periode die
binnen de gemeente gebruikelijk is.69 Deze persoon maakt deel uit van
de kerkenraad en is tevens lid van de plaatselijke zendingsraad. Hij werkt
nauw samen met de predikant en de voorzitter van de zendingsraad. Onder
deze post kunnen de volgende taken vallen:
1. Het bijhouden van een lijst met alle resultaten van de verschillende ac
tiviteiten, bijvoorbeeld: vrijwilligerswerk, de jaarlijkse inzamelingsac
tie voor noodhulp in ontwikkelingslanden, evangelisatie, bijbelstudie,
diensten verzorgd door leken, tijdschriften ten behoeve van evangeli
satie, sabbatschool, evangelisatie, gezondheidscursussen, radio en tv,
evangelisatiemateriaal afkomstig van de plaatselijke gemeente, enz.
2. Het ondersteunen van de predikant en de voorzitter van de zendingsraad
bij de werving en selectie van geschikte gemeenteleden voor followup.
3. Het opstellen van een maandelijks verslag voor de kerkenraad waarin de
resultaten van de activiteiten worden vermeld. Wanneer er een partici
pant van een activiteit is die een duidelijke belangstelling voor de kerk
heeft gekregen, stelt de coördinator de predikant hiervan op de hoogte.
Wanneer een ambtsdrager het kerkelijk lidmaatschap wordt ontnomenHet kan voorkomen dat een ambtsdrager geroyeerd wordt als gemeen
telid. Wanneer hij op een later tijdstip weer in de gemeente wordt opgeno
men, betekent dit niet dat hij weer geïnstalleerd wordt in zijn ambt.
BevestigingDe gemeente heeft de mogelijkheid om voor alle nieuw gekozen ambt
dragers tijdens een eredienst Gods zegen te vragen. Deze dienst dient geleid
te worden door een ingezegend predikant.70 Wanneer er geen ingezegend
predikant beschikbaar is, kan de dienst ook geleid worden door een ingeze
gend ouderling van de betreffende gemeente.
69 Ziebladz.70.70 Ziebladz.164.
kerkelijk handboek | HoofdstuK vii
91
aanvullingen bij hoofdstuk 7
Deze aanvullingen bevatten extra informatie over hoe een plaatselijke gemeente in
bepaalde situaties kan handelen. In een aantal gevallen heeft de plaatselijke gemeente
ruimte eigen beleid te ontwikkelen. Dit eigen beleid dient echter wel in overeenstem-
ming te zijn met de algemene richtlijnen zoals die door het Kerkgenootschap der Ze-
vende-dags Adventisten worden geleerd en gepraktiseerd.
1. Ieder lid betrokken bij het werk van de kerk71
Het Bijbelse woord laos, waar ons woord ‘leek’ van afgeleid is, omvat het
gehele volk van God, met inbegrip van de ambtsdragers. Het kan ook ver
staan worden als ‘mededienaar’. “De verantwoordelijkheid uit te gaan en
deze opdracht te vervullen, rust niet slechts op de ingezegende predikant.
Iedereen die Christus heeft aangenomen, is geroepen voor het heil van zijn
medestanders te arbeiden.”72
“Aan ieder van ons is genade geschonken naar de maat waarmee Chris
tus geeft. Daarom staat er: “Toen Hij opsteeg naar omhoog, voerde Hij
gevangenen mee en schonk Hij gaven aan de mensen... En Hij is het die
apostelen heeft aangesteld, en profeten, evangelieverkondigers, herders en
leraren, om de heiligen toe te rusten voor het werk in zijn dienst. Zo wordt
het lichaam van Christus opgebouwd.” 73
Toen Jezus ten hemel voer, stuurde Hij ons zijn heilige Geest, die ons
zegende met een talent of talenten, “ze aan een ieder toebedelend zoals
Hij dat wil,”74 opdat wij deze talenten in kunnen zetten in dienst voor an
deren. Iedereen die de heilige Geest toelaat, ontvangt een talent, hem toe
bedeeld door de Geest, en bedoeld om het te gebruiken in de dienst voor
Christus.”75
De heilige Geest spoort ons aan een taak te zoeken die bij het talent
past dat wij gekregen hebben, opdat wij anderen kunnen dienen en hen
op Christus kunnen wijzen. Hierin bestaat geen hiërarchie. Iedereen is die
naar, verantwoordelijk voor de taak waartoe hij/zij is toegerust.
71 Ziebladz.65,66.72 Van Jeruzalem tot Rome,bladz.80.73 Efeziërs4:6-12.74 1Korintiërs12:11.75 GedeeltenvandezetekstzijnafkomstiguitSeventh-day Adventist Minister’s Handbook,
hoofdstuk11,bladz.121.
KerKelijKe ambtsdragers en Hun verantwoordelijKHeden
92
Dienst op basis van kwaliteiten
De gemeente dient ernaar te streven dat ieder gemeentelid een taak
krijgt toebedeeld die past bij zijn/haar kwaliteiten. Een gemeente kan er de
voorkeur aan geven de verdeling van taken over te dragen aan het benoe
mingscomité.
Nieuwe ambten of posten die niet voorkomen in het Kerkelijk Handboek
dienen, voorafgaand aan de verkiezingen, goedgekeurd te worden door de
kerkenraad. Iedere naam dient zorgvuldig overwogen te worden, zowel in
onderling gesprek als in gebed, en ieder lid dient van te voren gepolst te
worden, alvorens hem/haar voor te dragen voor een ambt of functie.
Al naar gelang de grootte van de gemeente, kan het benoemingscomité
maandelijks of wekelijks bijeen komen om haar taak te vervullen. Het is
mogelijk het benoemingscomité te beschouwen als een Comité Persoon
lijke Toerusting, hiermee aangevend dat er speciale verwachtingen zijn ten
aanzien van de betrokkenheid van de gemeenteleden. Als het benoemings
comité wordt ingesteld als een permanent comité, dan moet dit gebeuren
met goedkeuring van de gemeente en dienen de leden van het comité geko
zen te worden door de gemeente.
De gemeente kan er ook voor kiezen zowel een benoemingscomité als
een Comité van Persoonlijke Toerusting aan te stellen. Het benoemingsco
mité stelt de kandidatenlijst op voor de reguliere ambten en functies zoals
die zijn genomen in het Kerkelijk Handboek. Het Comité voor Persoonlijke
Toerusting zorgt er voor dat alle andere gemeenteleden een passende taak
of functie krijgen.
2. Kleine groepen76
Exodus 18 vertelt ons dat Mozes Israël in groepen van tien verdeelde.
Jezus koos twaalf personen uit om hem tijdens zijn werk op aarde te ver
gezellen. Vaak onderwees Hij bij de mensen thuis.77 De eerste gemeenten
centreerden hun activiteiten in kleine groepen en vormden met elkaar een
gemeenschap om samen te komen voor studie, ervaringen uit te wisselen,
te bidden en de maaltijd te houden.
Zowel in NoordAmerika als in andere delen van de wereld is de Advent
kerk in veel plaatsen begonnen met kleine groepen die in huiskamers samen
kwamen. Ellen G. White schrijft hierover: “De Eeuwige, bij wie geen vergis
sing mogelijk is, heeft mij laten zien dat de vorming van kleine groepen goed
76 Ziebladz.126.77 Matteüs13:36;17:25;Marcus9:33;10:10.
kerkelijk handboek | HoofdstuK vii
93
is als basis van christelijke evangelisatie. Als de gemeente een groot aantal
leden heeft, laat zij zich dan opsplitsen in kleinere groepen, opdat zij niet al
leen voor de gemeente werkt, maar ook voor hen die nog niet geloven.”78
Al in 1871 stelde zij speciale richtlijnen op (“How to Conduct Meetings”) die
heden ten dage nog steeds als doel en richtlijn dienen voor kleine groepen.79
Het ware leven van een lichaam bevindt zich in de cellen. Als de cel
afsterft, sterft het lichaam uiteindelijk ook. Als de cellen gezond zijn, is het
lichaam ook gezond. Wanneer de cellen zich vermenigvuldigen, groeit het
lichaam. De kerkgeschiedenis laat zien dat actief bezig zijn met de Bijbel en
het samenkomen van gelovigen in kleine groepen vaak aan de basis heeft
gestaan van belangrijke oplevingen.
BIJBELSTUDIEGROEPEN
Doel – Bijbelstudiegroepen kennen meerdere doelen. Naast het onder
steunen van leden en het aantrekken van nieuwe leden, bieden zij tevens
bij uitstek een gelegenheid om in contact te komen met leden die niet meer
in de kerk komen. Het versterken van de onderlinge band is een belangrijk
aspect van deze groepen. Door de kleine en informele setting van de groep
is het makkelijker om verbondenheid te ervaren dan in een reguliere kerk
dienst. Zelfs personen die zich nog niet klaar achten om zich aan te sluiten
bij een kerk, kunnen zich op hun gemak voelen in de veilige omgeving van
een kleine groep.
Grootte – Groepen zouden tussen de vier en vijftien personen moeten
zijn. Zij zouden regelmatig bij elkaar moeten komen – wekelijks of tweewe
kelijks, of op z’n minst één maal per maand. Zij kunnen bijeenkomen bij
iemand thuis, op kantoor, of in één van de ruimtes van een gemeenschaps
gebouw. De bijeenkomsten duren gewoonlijk één à twee uur en bestaan uit
vier onderdelen:
1. Samen delen: Bij voorkeur moet dit onderdeel geplaatst worden aan het
begin van de bijeenkomst. Men maakt anderen deelgenoot van de vreug
de, zegeningen en teleurstellingen die men heeft meegemaakt. Door dit
aan het begin van de bijeenkomst te plaatsen, krijgt de bijeenkomst een
zeer natuurlijk begin; het neemt de spanning weg, het kan mensen op
een positieve manier bevestigen in hun gevoel en zorgt voor een sfeer
van vertrouwen. Niemand mag echter de groep domineren.
78 Evangelism,bladz.115.79 ZieReview and Herald,30mei1871.HerdruktinTestimonies,deel2,bladz.577-582.
KerKelijKe ambtsdragers en Hun verantwoordelijKHeden
94
2. Bijbelstudie: Er kan gekozen worden een bijbelboek te bestuderen of
een studiegids te volgen. Iedereen bestudeert voorafgaand aan de bijeen
komst het afgesproken gedeelte. Onder leiding van een gespreksleider
zoekt de groep naar antwoorden op vragen als “Wat bedoelt de schrijver
met deze tekst?” en “Wat probeert God mij in deze tekst duidelijk te
maken?”
3. Gebed: De groep stelt een lijst op met onderwerpen die zij in gebed wil
len opdragen, inclusief dankzeggingen en vragen. Het is belangrijk dat
men ook voor elkaar bidt en elkaar draagt in het gebed. Tevens kunnen
speciale projecten waar de groep op dat moment bij betrokken is, voor
gedragen worden in gebed. Zorg dat er voldoende tijd beschikbaar is,
zodat een ieder die dat wil een kort gebed kan uitspreken.
4. Getuigen: Stel tijd beschikbaar om met elkaar van gedachten te wis
selen over de manieren en mogelijkheden waarop mensen kunnen
getuigen van hun geloof en om nieuwe activiteiten om te getuigen te
bespreken.
Ideeën voor activiteiten kunnen verder worden ontwikkeld en in ver
volggesprekken kunnen ideeën en ervaringen met elkaar worden uitgewis
seld. Tevens kan deze tijd gebruikt worden om groepsleden methodes aan
te reiken om effectief te kunnen getuigen. In groepen waar ook leden par
ticiperen die niet meer (regelmatig) in de kerk komen, is het echter beter
zich er in eerste instantie op te richten deze personen weer kennis te laten
maken met Jezus Christus.
GROEPEN VOOR MENSEN MET GELIJKE INTERESSES
Dit zijn kleine groepen die elkaar ontmoeten in de kerk en die een
interesse met elkaar delen. Voorbeelden hiervan zijn: groepen die gericht
zijn op het gezinsleven, groepen voor jonge ouders, zelfhulpgroepen, en
bijbelstudiegroepen met speciale aandacht voor lichamelijke, geestelijke
en spirituele gezondheid. Deze groepen kunnen ook ondersteuning bie
den aan de sabbatschool, aan personen met speciale vragen of aan andere
groepen.
“CHURCH PLANTS”
Dit zijn kleine groepen die ondersteund worden door de plaatselijke ge
meente en die hun eerste stappen doen in een nieuw gebied of een nieuwe
wijk. Zij zijn te vergelijken met de sabbatschoolbijeenkomsten en de huis
diensten die de zevendedags adventisten in de 19de eeuw hielden.
kerkelijk handboek | HoofdstuK vii
95
Een kleine groep die in een huiskamer bijeenkomt voor bijbelstudie,
samenzijn en eredienst heeft weinig financiële ondersteuning nodig, en
biedt zo de plaatselijke gemeente een goede mogelijkheid haar evangelisa
tieactiviteiten te ontplooien. Omdat de unie niet altijd de middelen heeft
om extra predikanten in te zetten, blijven de evangelisatiegroepen wel ver
bonden met de plaatselijke gemeente. De leiders van deze groepen functi
oneren onder de supervisie van de ingezegend predikant die in die regio
werkzaam is.
START
Normaal gesproken wordt het opzetten van kleine groepen geïnitieerd
door de zendingsraad. De uiteindelijke goedkeuring van het programma
en de aanstelling van leiders ligt bij de kerkenraad. Op deze manier wordt
voorkomen dat er ongewenste wildgroei plaatsvindt.
De predikant hoeft geen vaste deelnemer te zijn aan de groepen. Hij
moet echter wel het overzicht behouden over alle groepen die actief zijn.
Zijn belangrijkste bijdrage ligt in het werven en opleiden van leiders voor
deze groepen. Deze nodigen op hun beurt weer vrienden, familie en kennis
sen uit om bij de groep te komen.
Al vanaf de eerste bijeenkomst zou er een geschreven overeenkomst
of groepsverklaring moeten zijn, waarin het doel en de basisregels van de
groep worden omschreven. De groepsleden wordt gevraagd een bijdrage te
leveren aan deze korte verklaring, die doorgaans niet meer dan één pagina
omvat. Hierin kan onder andere worden opgenomen: de afspraak om ge
durende een bepaalde periode (bijv. 6, 10, 13, of 26 weken) wekelijks bij
elkaar te komen, de toezegging bij elke bijeenkomst aanwezig te zijn (m.u.v.
ziekte, etc.) de verplichting voorbereid op de bijeenkomst te komen, een
plicht tot geheimhouding t.a.v. persoonlijke zaken die worden besproken,
de afspraak zich niet negatief over andere personen of organisaties uit te
laten en anderen uit te nodigen voor bijeenkomsten. Aan hen, die om welke
reden dan ook, de overeenkomst niet kunnen ondertekenen, moet de gele
genheid worden geboden zich discreet terug te trekken.
3. Opleiden en toerusten van plaatselijke ouderlingen80
Uiteraard ligt de verantwoordelijkheid voor het opleiden en begeleiden
van de plaatselijke ouderling in eerste instantie bij de predikant. Dat neemt
niet weg dat ook de unie de mogelijkheid heeft om periodiek trainingen en
80 Ziebladz.72.
KerKelijKe ambtsdragers en Hun verantwoordelijKHeden
96
bijeenkomsten voor ouderlingen aan te bieden. In het kader van een suc
cesvolle relatie tussen predikant en ouderling verdient het de aanbeveling
dat de predikant ook aanwezig is bij deze bijeenkomsten. Leiders die in een
kleine groep de plaats van de ouderling innemen, zouden ook voor deze
bijeenkomsten moeten worden uitgenodigd.
4. Huwelijksplechtigheid81
In sommige landen is de predikant wettelijk verplicht zich als zoda
nig te laten registeren, voordat hij bevoegd is een huwelijksplechtigheid
te voltrekken. In andere landen kan de predikant weliswaar het huwelijk
in de kerk voltrekken, maar wordt de huwelijksakte wettelijk ondertekend
door een ambtenaar van de overheid, die voor deze gelegenheid in de con
sistoriekamer plaatsneemt als toehoorder. In weer andere landen heeft de
predikant helemaal geen bevoegdheid een huwelijk te voltrekken, omdat
dit gezien wordt als een taak van de overheid. Het huwelijk wordt in dit ge
val als een burgerlijke overeenkomst beschouwd. In deze gevallen kunnen
mensen, na de burgerlijke huwelijksvoltrekking terug gaan naar hun huis
of naar het kerkgebouw, alwaar een speciale huwelijksdienst wordt gehou
den door de predikant, om daar de zegen van de Heer over dit huwelijk te
vragen.82
5. Voorbereiding van de doopplechtigheid83
Ook de diakenen hebben een taak bij de voorbereiding van de doop
plechtigheid. Zo kunnen zij ervoor zorgen dat het doopvont klaar is en ge
vuld met water en hebben zij de zorg voor de mannelijke dopelingen, zowel
vóór als na de plechtigheid.
6. Onderhoud van kerkelijk bezit84
Het is de taak en de verantwoordelijkheid van de diakenen ervoor te
zorgen dat het kerkgebouw schoon en netjes is, zowel binnen als de terrei
nen er omheen. Hieronder vallen ook alle beheerstaken. In grote gemeen
ten kan het nodig zijn een beheerder aan te stellen. De diakenen kunnen
hiertoe iemand voordragen bij de kerkenraad, die hierover bij stemming
besluit. De kerkenraad kan ook toestemming geven aan de diakenen om
zelf een beheerder aan te stellen.
81 Ziebladz.72,73.82 Zieverderbladz.219-222,241-250.83 Ziebladz.82.84 Zieookbladz.81.
kerkelijk handboek | HoofdstuK vii
97
De kerkenraad dient akkoord te gaan met alle grote reparaties alvorens
deze kunnen worden uitgevoerd. Alle rekeningen voor gas, water, licht en
verwarming kunnen direct doorgegeven worden aan de penningmeester
ter verdere afhandeling.
7. Een belangrijke post85
Alle notulen van een vergadering worden geregistreerd op de wijze zo
als die in een gemeente gebruikelijk is. Hierbij worden de bijeenkomsten
vermeld, alsmede de datum, het tijdstip, het aantal bezoekers, en eventuele
besluiten die genomen zijn. De secretaris van de gemeente dient ook een
lijst te maken van de eventuele werkgroepen of comités die zijn ingesteld,
waarbij tevens wordt genoteerd wie er in deze groepen zitting hebben en
een korte omschrijving van de taakopdracht van de werkgroep. Deze lijst
dient ook aan de voorzitter van de betreffende werkgroep overhandigd te
worden.
Het ledenregister biedt de mogelijkheid de ledenadministratie van de
gemeente bij te houden, waarbij tevens ruimte is de datum van opname
en/of vertrek te noteren. Deze lijst dient chronologisch te worden bijhou
den, en de opnamedata dienen ook te worden genoteerd bij de verslagen
waar wordt gesproken over de betreffende opnames. De gemeenteledenad
ministratie dient nauwkeurig en up to date te worden gehouden, opdat op
elk gewenst moment een juist overzicht van het actuele aantal leden kan
worden gegenereerd.
8. Correspondentie met leden86
Het is de taak van de secretaris van de gemeente in contact te blijven
met leden die niet meer in de kerk komen. Dit kan door hen regelmatig op
de hoogte te stellen van activiteiten die wellicht interessant voor hen zou
den kunnen zijn. Zo zouden zij zich op hun beurt weer uitgenodigd kun
nen voelen om hun eigen ervaringen te delen met anderen. Het is daarom
belangrijk dat de secretaris dit contact regelmatig onderhoudt.
9. Verslagen op tijd aanleveren87
Iedere vraag op de formulieren dient te worden ingevuld. Speciale aan
dacht verdienen de vragen die gaan over de overschrijving van gemeentele
den, gemeenteleden die opgenomen dan wel verwijderd zijn uit de leden
85 Zieookbladz.83.86 Zieookbladz.84.87 Zieookbladz.84.
KerKelijKe ambtsdragers en Hun verantwoordelijKHeden
98
administratie, met de vermelding van de reden, zoals is aangegeven op het
formulier. De secretaris van de unie dient ieder kwartaal een rapportage te
sturen aan de divisiesecretaris. Deze rapporteert weer aan de secretaris van
de Generale Conferentie. Iedere vergissing of vertraging in de rapportage is
dus van invloed op de nauwkeurigheid en de voortgang van het werk. Het
nauwkeurig en zorgvuldig invullen van de formulieren is een belangrijke
bijdrage aan het wereldwijde registratiesysteem van de kerk.
10. Financiële aspecten aangaande de distributie van adventistische publicaties88
In gebieden waar geen adventistisch verkooppunt voor handen is, kun
nen gemeenteleden hun persoonlijke bestellingen voor boeken, brochures,
tijdschriften en abonnementen op tijdschriften opgeven aan de persoon die
aangesteld is om de distributie van adventistische publicaties te verzorgen.
De penningmeester stuurt de totale bestelling en de betaling door aan het
adventistisch boekenhuis of aan de uitgeverij89, op de manier zoals die ter
plaatse gebruikelijk is. Aan het einde van ieder kwartaal maakt de verant
woordelijke voor de distributie van kerkelijke publicaties ten behoeve van
de huishoudelijke vergadering een overzicht van de bestellingen die bij het
boekenhuis of de uitgeverij zijn gedaan. De penningmeester krijgt een ko
pie van dit overzicht.90
88 Zieookbladz.88.89 In Nederland is de kerkelijke uitgeverij een afdeling van de unie. Dit zogenaamde Service
Centrumvandeunieverzorgtdedistributievandeeigenuitgavenendievanadventistischepublicatiesinanderetalen.Elkegemeentesteltgewoonlijkeenpersoonaandiedezezakenopplaatselijkniveauverzorgt.
90 Zieookbladz.128,166.
kerkelijk handboek | HoofdstuK vii
99
HoofdstuK viii
erediensten en bijeenkomsten
De ware geest van aanbidding
“Hoewel God niet woont in tempels, met handen gemaakt, eert Hij toch
door zijn tegenwoordigheid de vergaderingen van zijn volk. Hij heeft be
loofd dat Hij hen door zijn Geest zal ontmoeten, als ze samenkomen om
Hem te zoeken, hun zonden te erkennen en voor elkaar te bidden. Wan
neer zij samenkomen, dienen zij alle verkeerde dingen achter zich te laten.
Wanneer zij echter niet in een geest van waarheid en van zijn heilige glorie
samenkomen, zal hun samenkomst zinloos zijn. Van hen zegt God: ‘Dit volk
eert Mij met de lippen, maar hun hart is verre van Mij. Tevergeefs eren zij
Mij.’1 Zij die God aanbidden, moeten Hem aanbidden in geest en in waar
heid, ‘want de Vader zoekt zulke aanbidders’.”2
Het doel van erediensten en bijeenkomsten
Het christelijk leven wordt gevormd door geestelijke wedergeboorte,
vreugdevolle verzoening, trouwe dienst en een nederige gehoorzaamheid
aan God.3 Al ons doen en laten, dus ook als wij bijeenkomen in de kerk, ge
tuigt van ons nieuwe leven in Christus en de vruchten hiervan. Het doel van
de eredienst en de bijeenkomsten in de kerk is God te eren om zijn schep
pend werk en Hem dank te zeggen voor onze redding; om zijn woord, zijn
leer en zijn doel met ons beter te leren begrijpen; om gemeenschap in geloof
en liefde te vieren; te getuigen van het geloof in Christus’ verzoenend offer
aan het kruis en te begrijpen hoe wij de opdracht van het evangelie kunnen
vervullen om overal ter wereld mensen tot zijn discipelen te maken.4
Eerbied in Gods huis
“Voor de ootmoedigen en gelovigen is Gods huis op aarde de poort naar
de hemel. De lofzang, het gebed, de woorden gesproken door de vertegen
woordigers van Christus, zijn de door God ingestelde middelen om een volk
voor te bereiden op de gemeente hierboven, op hogere aanbidding, waar
niets kan binnentreden dat ontheiligt.
1 Matteüs15:8.2 Johannes4:23inProfeten en Koningen,bladz.29.3 Zieook2Korintiërs5:17;Filippenzen2:5-8.4 Matteüs28:19,20.
100
Van de heiligheid die verbonden was met het aardse heiligdom kunnen
de christenen leren hoe zij de plaats waar de Here zijn volk ontmoet moeten
beschouwen... God zelf heeft zijn dienst ingesteld en deze verheven boven
alles wat van tijdelijke aard is.
“Het huis is het heiligdom voor het gezin en de ‘binnenkamer’ of een
andere plek waar men alleen kan zijn, is de rustigste plek om in contact te
komen met God. De kerk is echter het heiligdom voor de gemeente. Er be
horen voorschriften te zijn betreffende het tijdstip, de plaats en de manier
van samenkomst. Niets dat heilig is, niets dat tot de godsdienstoefening
behoort, mag op een slordige of onzorgvuldige wijze worden uitgevoerd.
De samenkomsten moeten zo worden gehouden dat het heilige van het ge
wone wordt gescheiden, opdat men niet wordt afgeleid, maar zich optimaal
kan concentreren op de eredienst en de aanbidding van God. Personen die
veel aan hemelse dingen denken, hebben doorgaans verheven ideeën en no
bele gedachten en verlangens. Gelukkig zijn de mensen die een heiligdom
hebben, hetzij voornaam, hetzij nederig van aanzien, in de stad of te mid
den van het ruige gebergte, in een nederige hut of in de wildernis. Indien
dit het beste is dat zij aan de Heer kunnen bieden, dan zal Hij deze plaats
heiligen met zijn aanwezigheid; het zal een heilige plaats zijn voor de Here
der heerscharen.”5
Kinderen moet eerbied worden geleerd
“Ouders, houdt de banier van het christendom hoog in de gedachten
van uw kinderen; help hen Jezus in hun dagelijks leven te betrekken; leer
hen de hoogste eerbied te hebben voor Gods huis en te begrijpen dat zij
Gods huis moeten binnentreden met een ontvankelijk hart, in gedachten
houdend: ‘God is hier, dit is zijn huis. Mijn gedachten en mijn bedoelingen
moeten zuiver en heilig zijn. Ik mag in mijn hart geen trots, jaloezie, boze
gedachten, haat of bedrog koesteren, want ik bevind mij in de nabijheid van
de heilige God. Dit is een plaats waar God zijn volk ontmoet en hen zegent.
God, die in de hoge woont, ziet op mij neer, zoekt mijn hart en leest mijn
gedachten en mijn daden, zelfs de meeste verborgene.’”6
Eerbied en rust in het huis van aanbidding
“Wanneer de gelovigen de kerkzaal binnentreden, behoren zij dit te
doen met gepaste eerbied. Zij behoren rustig hun plaatsen in te nemen...
5 Testimonies,deel5,bladz.491,492.6 Testimonies,deel5,bladz.494.
kerkelijk handboek | HoofdstuK viii
101
Alledaagse praatjes, gefluister en gelach horen niet thuis in een huis van
aanbidding, noch voorafgaand, noch na afloop van de dienst. Diepgevoelde
vroomheid moet het kenmerk der gelovigen zijn.
Laten degenen die enkele minuten moeten wachten voordat de dienst
begint, deze tijd in een ware geest van vroomheid en stille overdenking
doorbrengen, zich in gebed tot God richtend, opdat de dienst een bijzon
dere zegen voor hun eigen hart zal zijn en zal leiden tot inzicht en bekering
van anderen. Bedenk dat hemelse afgezanten in het huis aanwezig zijn.
Wij smaken lang niet ten volle de zoete verbondenheid met God, omdat
wij te rusteloos zijn en geen tijd nemen voor bemoedigende momenten van
overdenking en gebed. Wij zouden onze geestelijke gesteldheid regelmatig
kritisch moeten onderzoeken en ons hart en ons verstand richten op de Zon
der Gerechtigheid. Wanneer wij de kerk binnengaan, in oprechte eerbied
voor de Heer en in gedachten houdend dat wij ons in zijn nabijheid bevin
den, zal er een weldadige stilte zijn. Het fluisteren, lachen en praten, dat in
het dagelijks leven heel normaal is, hoort niet thuis op de plaats waar God
wordt aanbeden. De geest moet zich voorbereiden het Woord van God te
horen, opdat het Woord zijn werk in het hart kan doen.”7
Soorten samenkomsten
Iedere gemeente kan zijn samenkomsten naar eigen behoefte organise
ren. De eredienst op sabbat, het heilig avondmaal, de gebedsbijeenkomsten,
de sabbatschool, de bijeenkomsten van de jeugd en jonge kerk en de evan
gelisatieactiviteiten leveren allemaal een zeer belangrijke bijdrage aan het
gemeenteleven waarin aanbidding, studie en activiteiten centraal staan.
Daarnaast is het ook belangrijk dat de huishoudelijke vergaderingen regel
matig worden gehouden.
Gastvrijheid
In iedere gemeente dient een geest van gastvrijheid te zijn. Niets is scha
delijker voor het geestelijke welzijn van een gemeente dan een koude en
zakelijke sfeer. Daarmee wordt iedere vorm van gastvrijheid en christelijke
verbondenheid uit de gemeente verdreven. Gastvrijheid is een belangrijk
aspect van een christelijk leven dat gekoesterd moet worden, vooral met
betrekking tot de aanbidding van God. Iedere bezoeker die met ons de ere
dienst wil vieren, dient vriendelijk ontvangen te worden, opdat hij zich
welkom voelt. Het is de taak van de ambtsdragers ervoor te zorgen dat er
7 Testimonies,deel5,bladz.493.
erediensten en bijeenKomsten
102
iemand is die gasten in de eredienst opvangt en hen welkom heet. “Houd de
gastvrijheid in ere, want zo hebben sommigen zonder het te weten engelen
ontvangen.”8
Onbevoegde sprekers in de gemeente
Onder geen beding mag een predikant, ouderling of enig andere ambts
drager, iemand die onbekend is of een andere onbevoegde uitnodigen in de
gemeente voor te gaan in de eredienst. Personen die uit het ambt zijn gezet,
wier lidmaatschap door andere gemeenten ontnomen is, of personen die
geen enkele bevoegdheid hebben in de kerk, kunnen onder geen enkele
voorwaarde de kansel betreden. Een ieder die zich het vertrouwen van de
gemeente waard acht, zal dit moeten aantonen door de daarbij behorende
bewijsstukken te overhandigen. Het kan echter voorkomen dat vertegen
woordigers van de overheid de gemeente wensen toe te spreken. Alle andere
sprekers dienen echter van de kansel geweerd te worden, tenzij de unie
daartoe toestemming heeft gegeven. Iedere ouderling, predikant en unie
voorzitter heeft de plicht erop toe te zien dat deze regel wordt nageleefd.9
Muziek in de eredienstMuziek in de eredienst
“Muziek kan van grote betekenis zijn, maar helaas benutten wij dit as
pect niet altijd ten volle. Vaak zingen wij slechts in een opwelling, of bij
speciale gelegenheden. In andere gevallen zingen er slechts een paar men
sen. Zo verliest de muziek aan betekenis voor hen die aanwezig zijn. Muziek
moet schoonheid hebben, vol van emotie en kracht. Verhef uw stem in lie
deren van lofprijzing en aanbidding. Maak gebruik van muziekinstrumen
ten als u die tot uw beschikking heeft en laat hun harmonieuze klanken als
een dankbaar offer opstijgen tot God.”10
Zingen met gevoel en begrip
“In hun pogingen mensen te bereiken moeten de dienaren van de Heer
niet de wegen van de wereld bewandelen. Tijdens bijeenkomsten moeten zij
niet vertrouwen op wereldse zangers en theatraal vertoon om de interesse
van de mensen te wekken. Hoe moeten zij, die nog nooit interesse hebben
getoond voor Gods Woord en die nog nooit zijn Woord hebben gelezen, be
grijpen en voelen wat ze zingen? Hoe kunnen hun harten in overeenstem
8 Hebreeën13:2.9 Zieookbladz.180,259-262.10 Testimonies,deel4.bladz.71.
kerkelijk handboek | HoofdstuK viii
103
ming zijn met de woorden die ze zingen? Hoe kunnen de hemelse koren
ooit meedoen in muziek die niet meer is dan een vorm?...
Laat tijdens de bijeenkomsten een aantal leden voorgaan tijdens de
zangdienst, zo mogelijk begeleid door instrumentalisten van een goed
niveau. Wij moeten het gebruik van muziekinstrumenten in ons werk ze
ker niet ontmoedigen. Dit onderdeel van de eredienst moet zorgvuldig
worden geleid, want het gaat om lofprijzing van God door middel van
muziek.
Het zingen moet niet altijd door slechts enkele personen gebeuren. Laat
de gehele gemeente zo vaak als maar mogelijk is meedoen.”11
Aanwijzen voor koorleiders
De koorleiders of degenen die verantwoordelijk zijn voor de muziek tij
dens de eredienst moeten met zorg worden gekozen. Hiervoor dienen alleen
personen in aanmerking te komen die zich daadwerkelijk aan de muziek
hebben gewijd. Het aanstellen van leiders die de muziek niet waarlijk zijn
toegewijd, kan tot veel schade leiden. Men moet personen kiezen die over
een vakkundig oordeel beschikken om te bepalen welke muziek geschikt
is voor de dienst. Wereldse muziek en muziek van dubieuze aard zijn niet
passend voor een eredienst.
Koorleiders dienen nauw samen te werken met de predikant en de ou
derling, zodat de muzikale omlijsting van de dienst in overeenstemming
is met het thema van de preek. De koorleider staat onder het gezag van de
predikant en de ouderling en werkt niet zelfstandig. In overleg met de pre
dikant en de ouderling stelt de koorleider de muziek samen en gezamenlijk
bepalen zij wie er wordt uitgenodigd om mee te doen met het koor of de
muziekgroep. De koorleider maakt op grond van zijn functie geen deel uit
van de kerkenraad.
Kerkelijke musici
Gewijde muziek is een belangrijk onderdeel van de eredienst. De ge
meente dient met zorg koorleden en andere musici te selecteren die de
grondbeginselen van de kerk kunnen vertegenwoordigen. Koorleden en
andere musici hebben een opvallende plek in de eredienst. Daarom zijn
hun muzikale capaciteiten slechts één van de vereisten. Het verdient de
voorkeur dat zij tevens lid zijn van de gemeente, van de sabbatschool of
van de jeugdgroep. Daarbij moeten zij in hun voorkomen en uiterlijk een
11 Testimonies,deel9,bladz.143,144.
erediensten en bijeenKomsten
104
voorbeeld zijn van eenvoud en fatsoenlijkheid. Toegewijde leden die een
voorbeeld zijn in gedrag en kleding, kunnen zeker een positieve bijdrage
leveren wanneer zij betrokken worden bij de muzikale omlijsting van de
eredienst. De gemeente is vrij haar eigen beleid te bepalen ten aanzien van
het al dan niet dragen van koorkleding.
Gemeenten kunnen ervoor kiezen meerdere koren op te richten. De op
richting van een kinderkoor verdient aanbeveling, omdat het een goede
manier kan zijn om kinderen in geestelijk opzicht te vormen en hen aan de
gemeente te binden. Tevens kan het een vorm van evangelisatie zijn.
De bijeenkomsten op sabbatSabbatschool
Zeer terecht noemt men de sabbatschool ook wel de “lerende gemeen
te”. Het is één van de belangrijkste bijeenkomsten die in het kader van ons
gemeentelijk werk worden gehouden. Iedere sabbat ontmoeten de meeste
van onze leden en talloze geïnteresseerden en vrienden elkaar in de sabbat
school om Gods Woord te bestuderen. Alle gemeenteleden zouden moeten
worden aangemoedigd de sabbatschool te bezoeken en belangstellenden
mee te nemen. In de sabbatschool dient men ernaar te streven voor iede
re leeftijdscategorie een apart programma te bieden. Door de unie en de
divisie zijn er verschillende programma’s, materialen en activiteiten ont
wikkeld om gemeenten bij deze belangrijke taak te ondersteunen. Gewoon
lijk duren deze diensten ongeveer één uur en 10 minuten. De plaatselijke
gemeente is echter vrij om desgewenst een langere of kortere periode te
hanteren. Bij samenstelling van de dienst moet erop worden gelet dat er
minimaal 30 minuten beschikbaar is voor bijbelstudie.
De eredienst
Van alle bijeenkomsten van de gemeente is de eredienst op sabbat het
belangrijkst. Wekelijks komt de gemeente voor Gods aangezicht samen om
Hem te danken en te eren, naar zijn Woord te luisteren, kracht en bemoedi
ging te vinden de tegenslagen van het leven te overwinnen en om zijn we
gen beter te leren begrijpen. Eerbied, eenvoud en zorgvuldigheid vormen
de kernwoorden van de eredienst.
Heiligheid van de eredienst op sabbat
Het dienen van God is het hoogste en heiligste dat mensen kunnen er
varen. Daarom dient de eredienst met de grootst mogelijke zorgvuldigheid
te worden voorbereid.
kerkelijk handboek | HoofdstuK viii
105
“Zou het niet onze plicht moeten zijn ons meer te verdiepen in de voor
bereiding van de eredienst, en hier meer aandacht en studie aan te beste
den? Zo zal de eredienst tot grote zegen zijn voor anderen en een optimale
indruk achterlaten op de aanwezigen.”12
“Onze God is een tedere, genadige Vader. De dienst aan Hem moet niet
worden beschouwd als iets waardoor het hart treurig en terneergeslagen
raakt. Het moet een vreugde zijn om de Heer te vereren en deel te heb
ben aan zijn werk... Christus, de gekruisigde, behoort het onderwerp te zijn
van onze overdenking, van onze gesprekken, van onze gevoelens, en van
onze grootste vreugde... Wanneer wij onze dank uiten, naderen wij de ere
dienst van de hemelse legerscharen. ‘Wie een dankoffer brengt, geeft mij
alle eer.’13 Laat ons met eerbiedige vreugde en met ‘muziek en lofzang’14 tot
onze Schepper gaan.”15
Opbouw van de dienst
De eredienst op sabbatmorgen bestaat uit twee belangrijke onderdelen:
het antwoord van de gemeente in lofzegging en aanbidding, door middel
van gezang, gebed en collectegaven enerzijds en anderzijds de boodschap
van Gods Woord.16
Het is niet onze bedoeling om een verplichte orde van dienst voor te
schrijven. Een korte liturgie past vaak beter bij de ware geest van aanbid
ding. Lange inleidingen moeten zoveel mogelijk worden vermeden. De tijd
die bedoeld is voor aanbidding en de verkondiging van Gods Woord, mag
nooit opgaan aan de langdurige inleidingen.17
Bekendmakingen
De lengte en het karakter van de aankondigingen tijdens de eredienst
moeten zorgvuldig worden bekeken. Predikanten en ambtsdragers kunnen
mededelingen, die geen direct verband hebben met de eredienst of met het
kerkelijk werk, beter weglaten. Zo blijven het karakter en de geest van de
dienst bewaard. In veel van de grotere gemeenten wordt een apart bulletin
uitgegeven met daarin de belangrijkste mededelingen voor die week. Wan
neer dit gebeurt, is er vrijwel geen noodzaak de mededelingen nog in de
kerk af te kondigen. Wanneer er geen gedrukt bulletin is, kiezen veel ge
12 EllenG.WhiteinReview and Herald,14april1885,bladz.225.13 Psalmen50:23.14 Jesaja51:3.15 De Weg naar Christus,bladz.96.16 ZieookAanvulling1,bladz.121,122.17 Zievoorverderesuggestiesvooreenordevandienst:Aanvulling2,bladz.122,123.
erediensten en bijeenKomsten
106
meenten ervoor de mededelingen voorafgaand aan de eredienst te doen.18
Uiteraard verdienen de diverse afdelingen van de gemeente enige tijd
om hun activiteiten voor de gemeente te presenteren. Echter, men moet
bij een dergelijke presentatie de tijd goed bewaken, opdat er voldoende tijd
overblijft voor de verkondiging van Gods Woord.
Openbaar gebed
“Christus heeft er zijn discipelen nadrukkelijk op gewezen dat een ge
bed kort diende te zijn, en niet meer moest bevatten dan hetgeen zij wilden
zeggen... Een of twee minuten is normaal gesproken lang genoeg voor een
gebed.”19
“Wanneer u bidt, wees dan kort en zeg gelijk wat u bedoelt. Het is niet
de bedoeling dat u een preek houdt voor de Heer met uw lange gebeden.”20
“Laten zij die bidden en zij die spreken hun woorden goed en duidelijk
uitspreken. Een goed en duidelijk uitgesproken gebed kan veel kracht ge
ven. Het is één van de instrumenten die de Heer gebruikt om de schatten
der waarheid aan zijn volk mee te delen. Maar het gebed is dikwijls niet wat
het zou moeten zijn, omdat het wordt uitgesproken met een onduidelijke
stem. Satan verheugt zich wanneer een gebed tot God vrijwel onverstaan
baar is. Leer Gods volk hoe het moet spreken en bidden om op de juiste
wijze de waarheden die het bezit uit te dragen. Laat de getuigenissen die
worden uitgesproken duidelijk en verstaanbaar zijn. Op deze manier zal
God worden verheerlijkt.”21
Het heilig avondmaalHet Kerkgenootschap der Zevendedags Adventisten heeft de gewoonte
eens per kwartaal het avondmaal te vieren. Deze dienst omvat zowel de
dienst der voetwassing als de viering van het avondmaal. Zowel voor de ge
meente als voor de predikant en andere ambtsdragers is dit een zeer heilige
maar ook zeer vreugdevolle gebeurtenis. Het voorgaan bij het avondmaal
is voor de predikant en voor de ambtsdrager één van de heiligste taken,
omdat Jezus, de Bevrijder van deze wereld, heilig is. De engelen roepen:
“Heilig, heilig, heilig is God, de Heer, de Almachtige, die was, die is en die
komt.”22 Daarom, omdat Jezus heilig is, zijn de symbolen die zijn bloed en
18 ZieookAanvulling2,bladz.122,123.19 Testimonies,deel2,bladz.581.20 Testimonies,deel5,bladz.201.21 Testimonies,deel6,bladz.382.22 Openbaring4:8.
kerkelijk handboek | HoofdstuK viii
107
zijn lichaam voorstellen ook heilig. De Heer zelf heeft deze betekenisvolle
symbolen van ongegist brood en de ongegiste vrucht van de wijnstok aan
ons gegeven. Hij gebruikte het eenvoudigste middel om de voeten van zijn
discipelen te wassen. Daarom moeten wij zeer terughoudend zijn met het
introduceren van andere symbolen of andere middelen (met uitzondering
van noodgevallen), omdat het oorspronkelijke karakter van het avondmaal
verloren kan gaan. Dit geldt ook voor de rol van ambtsdragers; de predi
kanten, ouderlingen, diakenen en diakonessen die dienst doen tijdens het
avondmaal. Wij moeten voorzichtig zijn om niet al te snel tot vervanging
of vernieuwing over te gaan, omdat hiermee het avondmaal gemakkelijk
van iets heiligs tot iets heel gewoons kan worden. Persoonlijke opvattingen
en vrijheid in handelen en beslissen kunnen leiden tot een houding van
onverschilligheid ten opzichte van de kerkelijke eenheid en gemeenschap
bij deze zegenrijke en heilige gebeurtenis. De wens te veranderen mag het
element van herdenken, dat zo karakteristiek is voor deze dienst, niet te
niet doen. Het is een dienst die is ingesteld door de Heer zelf, vlak voor Hij
zijn lijdensperiode tegemoet trad.
Ook vandaag de dag heeft het avondmaal nog dezelfde heiligheid als
destijds, toen het werd ingesteld door Jezus Christus. Hij is nog steeds in ons
midden wanneer deze heilige dienst wordt gevierd. Zo lezen wij bij Ellen
G. White: “Tijdens deze door Hem ingestelde gelegenheden komt Christus
samen met zijn volk en Hij bezielt hen door zijn aanwezigheid.”23
Dienst der voetwassing
“Toen Hij de voeten van de discipelen had gewassen, zei Hij: ‘Ik heb u
een voorbeeld gegeven, opdat ook gij doet gelijk Ik u gedaan heb.’24 Met deze
woorden gebood Jezus niet alleen het betonen van gastvrijheid. Er werd meer
bedoeld dan alleen het wassen van de voeten van de gasten om het stof van
de weg te verwijderen. Christus stelde hier een godsdienstig ritueel in. Door
de daad van onze Heer werd deze vernederende dienst tot een gewijde hande
ling gemaakt. De discipelen moesten deze instelling steeds in acht nemen als
een blijvende herinnering aan zijn lessen van nederigheid en dienstbetoon.
“Deze instelling heeft Christus gegeven als voorbereiding op de dienst
van het avondmaal. Wanneer trots, onenigheid en twist de boventoon voe
ren, kan het hart geen gemeenschap hebben met Christus. Wij zijn niet
gereed om deel te hebben aan zijn lichaam en aan zijn bloed, Daarom heeft
23 Jezus, De Wens der Eeuwen,bladz.547.24 Johannes13:15.
erediensten en bijeenKomsten
108
Jezus bepaald dat het gedenkteken van zijn nederigheid eerst gevierd moest
worden.”25
Door de voeten van zijn discipelen te wassen, waste Christus tevens hun
harten van de smet der zonden. Wij zouden ons onwaardig kunnen voelen
de symbolen van brood en wijn aan te nemen, wanneer wij deze voetwas
sing die ons geheel reinigt zouden overslaan.26 Jezus wilde niets liever dan
“de vijandschap, afgunst en trots van hen afwassen... Trots en zelfzucht ver
oorzaken tweedracht en haat, maar Jezus wilde dit alles afwassen... Toen
Jezus hen aankeek, kon hij zeggen: ‘Gijlieden zijt rein.’”27
De geestelijke ervaring die ten grondslag ligt aan de voetwassing maakt
dat het niet langer een gewone handeling is, maar een daad van heiliging.
Het is een boodschap van vergeving, acceptatie, bevestiging en eenheid, in
de eerste plaats van Christus met de gelovige, maar ook tussen de gelovigen
onderling. Deze dienst ademt de sfeer van nederigheid.
Ongegist brood en ongegiste wijn
“Christus zit nog steeds aan de tafel waarop het Paasmaal staat. De on
gezuurde broden, die tijdens het feest worden gebruikt, staan voor Hem.
De wijn, die ongegist is, staat op tafel. Christus gebruikt deze symbolen om
daarmee zijn eigen vlekkeloos offer aan te duiden. Niets wat bedorven was
door gisting, het zinnebeeld van zonde en dood, kon een beeld zijn van het
‘onberispelijk en vlekkeloos Lam.’”28
Net zoals aan de vooravond van de eerste dag van het joodse Pascha
alle gist of gistingsproducten uit de woningen moesten zijn verwijderd, zo
waren ook de wijn en het brood niet gegist.29 Daarom mag er tijdens het
avondmaal alleen ongegist druivensap en ongegist brood worden gebruikt.
Deze moeten daarom met zorg worden uitgezocht. Voor de meer afgelegen
gebieden op deze aarde of de plekken waar geen ongegist druivensap voor
handen is, zal een passend alternatief door de desbetreffende conferentie/
missie worden voorgesteld.
Een herdenking aan de kruisiging
“Door het avondmaal des Heren te gebruiken, het gebroken brood en
de vrucht van de wijnstok, verkondigen wij de dood des Heren, totdat Hij
25 Jezus, De Wens der Eeuwen,bladz.540,541.26 VergelijkJohannes13:10.27 1Petrus1:19in:Jezus, De Wens der Eeuwen,bladz.539.28 Jezus, De Wens der Eeuwen,bladz.544.29 VergelijkExodus12:15,19;13:7.
kerkelijk handboek | HoofdstuK viii
109
komt. De tonelen van zijn lijden en dood worden ons op die wijze helder
voor de geest gebracht.”30
“Wanneer wij het brood en de wijn ontvangen, die Christus’ verbro
ken lichaam en vergoten bloed symboliseren, wonen wij in gedachten het
avondmaal in de opperzaal bij. Het is alsof wij ons in de hof bevinden, die
gewijd is door de zielenstrijd van Hem, die de zonder der wereld gedragen
heeft. Wij zijn getuigen van de strijd waardoor onze verzoening met God tot
stand is gekomen. Wij zien Christus als gekruisigd in ons midden.”31
Verkondiging van de wederkomst
“De avondmaalsdienst verwijst naar Christus’ wederkomst en was be
doeld om deze hoop levend te houden in de gedachten van de discipelen.
Als zij bijeenkwamen om zijn dood te gedenken, herinnerden zij zich op
nieuw dat “Hij een beker nam, de dankzegging uitsprak en hun die gaf en
zeide: Drinkt allen daaruit. Want dit is het bloed van mijn verbond, dat voor
velen vergoten wordt tot vergeving van zonden. Doch Ik zeg u, Ik zal van
nu aan voorzeker niet meer van deze vrucht van de wijnstok drinken, tot
op die dag dat Ik haar met u opnieuw zal drinken in het koninkrijk mijns
vaders.”32 Voor hen was deze gedachte van onschatbare waarde: “Zo dikwijls
gij dit brood eet en de beker drinkt, verkondigt gij de dood des Heren, totdat
Hij komt.” ”33
Bekendmaking van het avondmaal
Het avondmaal kan een onderdeel vormen van iedere christelijke ere
dienst. Om het avondmaal echter voor zoveel mogelijk gemeenteleden toe
gankelijk te maken en hieraan voldoende bekendheid te geven, is het avond
maal gewoonlijk een onderdeel van de wekelijkse eredienst, bij voorkeur op
de voorlaatste sabbat van het kwartaal.
Tijdens de eredienst op de daaraan voorafgaande sabbat wordt de avond
maalsdienst bekendgemaakt. Hierbij wordt nogmaals gewezen op het be
lang deel te nemen aan het avondmaal, opdat alle gemeenteleden zich
hierop kunnen voorbereiden en onopgeloste meningsverschillen tussen
mensen kunnen worden opgelost. Wanneer zij dan de week daarna deel
nemen aan het avondmaal, kunnen zij de ware bedoeling en zegen van het
avondmaal ervaren. Wanneer er leden tijdens de bekendmaking niet aan
30 Eerste Geschriften,bladz.257.31 Jezus, De Wens der Eeuwen,bladz.550.32 Matteüs26:27-29.33 1Korintiërs11:26in:Jezus, De Wens der Eeuwen,bladz.548.
erediensten en bijeenKomsten
110
wezig zijn, dienen zij op een andere wijze op de hoogte te worden gebracht
en te worden uitgenodigd.
De avondmaalsdienst
De duur van de dienst – Tijd is niet één van de belangrijkste aspec
ten bij de voorbereiding van de viering van het heilig avondmaal. Om het
avondmaal echter voor zoveel mogelijk mensen toegankelijk te maken en
de geestelijke concentratieboog te bevorderen, kan gelet worden op de vol
gende zaken:
1. Laat bij deze dienst onderdelen die eenvoudig gemist kunnen worden
weg.
2. Vermijd oponthoud voor en na de voetwassing.
3. Laat de diakonessen van tevoren de avondmaalstafel voorbereiden.
Voorbereiding – Het voorbereidende deel van de eredienst zou alleen
de volgende zaken moeten bevatten: een korte afkondiging van de mede
delingen, een gezang, een gebed, een collecte, en een korte preek. Daarna
gaat men uiteen voor de voetwassing, waarna men terugkeert om samen
het heilig avondmaal te vieren. Wanneer het eerste gedeelte van de dienst
kort wordt gehouden, zullen meer mensen zich uitgenodigd voelen deel te
nemen aan de gehele avondmaalsdienst.
Voetwassing – Iedere gemeente dient beleid te ontwikkelen hoe zij de
voetwassing zo goed mogelijk kan laten verlopen.34
Brood en wijn – Na de voetwassing komt de gemeente samen om met
elkaar de maaltijd van brood en wijn te vieren.35
Viering – De dienst kan afgesloten worden met een muzikale bijdrage
of gemeentezang, waarna de zegen volgt. Ongeacht de vorm die gekozen
wordt, zou de dienst moeten eindigen met een lofzang. De diensten dienen
weliswaar eenvoudig en sober te zijn, maar nooit somber. Fouten zijn recht
gezet, zonden zijn vergeven en men is weer gesterkt in zijn geloof; dit mag
gevierd worden met blijde en vreugdevolle muziek.
Bij de uitgang van de dienst wordt vaak nog een collecte gehouden voor
mensen in nood. Na de dienst ruimen de diakenen en de diakonessen de
avondmaalstafel op. Zij verzamelen de bekers en dragen zorg voor het over
gebleven brood en de overgebleven wijn. De wijn wordt uitgegoten, en het
brood wordt begraven, verbrand of anderszins vernietigd. In geen geval
mag noch het brood, noch de wijn weer gewoon worden gebruikt.
34 ZieookAanvulling3,bladz.123.35 ZieookAanvulling4,bladz.123,124.
kerkelijk handboek | HoofdstuK viii
111
Wie mogen er deelnemen?
Het Kerkgenootschap der Zevendedags Adventisten kent een open
avondmaal. Een ieder die Jezus Christus als zijn Bevrijder heeft aangeno
men kan deelnemen. Kinderen leren de betekenis van het avondmaal door
aanwezig te zijn bij de viering en toe te kijken. Nadat zij in de doopklassen
onderwezen zijn en Jezus hebben aangenomen door de doop, kunnen zij
deelnemen aan het avondmaal.
“Het voorbeeld van Christus verbiedt mensen uit te sluiten van het hei
lig avondmaal. Het is waar dat openlijke zonden de schuldige buitenslui
ten. Dit leert de heilige Geest duidelijk.36 Maar daarbuiten mag niemand
een oordeel vellen. God heeft niet aan mensen de beslissing overgelaten
om vast te stellen wie bij deze gelegenheden aanwezig mogen zijn. Wie kan
het hart lezen? Wie kan het onkruid scheiden van de tarwe? ‘Laat daarom
iedereen zichzelf eerst toetsen voordat hij van het brood eet en uit de beker
drinkt... Daarom maakt iemand die op onwaardige wijze van het brood eet
en uit de beker van de Heer drinkt, zich schuldig tegenover het lichaam en
het bloed van de Heer... want wie eet en drinkt maar niet beseft dat het om
het lichaam van de Heer gaat, roept zijn veroordeling af over zichzelf.’37
Als gelovigen samenkomen om het avondmaal te vieren, zijn bood
schappers, onzichtbaar voor menselijke ogen, tegenwoordig. Het is moge
lijk dat er een Judas in de bijeenkomst is, en als dat het geval is, zijn er
ook boodschappers van de vorst der duisternis, want zij zijn bij allen die
weigeren zich door de heilige Geest te laten leiden. Ook hemelse engelen
zijn tegenwoordig. Deze onzichtbare bezoekers zijn aanwezig bij alle derge
lijke gelegenheden. Het is mogelijk dat in de gemeente mensen komen die
in hun hart de waarheid niet dienen, die niet geheiligd zijn, maar die toch
aan de dienst wensen deel te nemen. Zij mogen niet geweigerd worden. Er
zijn getuigen aanwezig die tegenwoordig waren toen Jezus de voeten van de
discipelen waste, ook die van Judas. Andere dan menselijke ogen sloegen dit
schouwspel gade.”38
Ieder gemeentelid zou moeten deelnemen
“Niemand moet zich uitsluiten van het avondmaal, omdat er mensen
aanwezig kunnen zijn die onwaardig zijn. Op iedere discipel wordt een be
roep gedaan openlijk deel te nemen en zo te getuigen dat hij Christus als
persoonlijke Verlosser aanneemt. Op deze door Hem ingestelde gelegenhe
36 Zieook1Korintiërs5:11.37 1Korintiërs11:28,27,29.38 Jezus, de Wens der Eeuwen,bladz.546,547.
erediensten en bijeenKomsten
112
den komt Christus samen met zijn volk en bezielt hen door zijn aanwezig
heid. Harten en handen die onwaardig zijn, kunnen zelfs het avondmaal
bedienen, maar toch is Christus er om zijn kinderen te dienen. Allen die
komen, terwijl hun geloof gericht is op Hem, zullen rijk worden gezegend.
Wie die deze momenten van goddelijk voorrecht verzuimen, lijden schade.
Van hen kan met recht gezegd worden:’Gij zijt niet allen rein.’”39
Wie het avondmaal mogen bedienen
Het avondmaal kan alleen bediend worden door een ingezegend predi
kant of ouderling. Diakenen kunnen niet voorgaan in deze dienst, ook al
zijn zij ingezegend. Zij kunnen wel bij de dienst assisteren bij het ronddelen
van brood en wijn.
Avondmaal voor hen die ziek zijn
Het kan voorkomen dat een gemeentelid door ziekte of een andere reden
niet in staat is zijn huis te verlaten om deel te nemen aan het avondmaal. In
deze gevallen is het mogelijk een avondmaalsdienst bij deze mensen thuis
te houden. Deze dienst kan echter alleen worden gehouden door een in
gezegend predikant of ouderling, eventueel bijgestaan door een diaken of
diakones.
Gebedsbijeenkomsten“Gebedsbijeenkomsten zouden de interessantste bijeenkomsten moe
ten zijn, maar helaas worden deze bijeenkomsten vaak gebrekkig geleid.
Velen wonen de prediking bij, maar verwaarlozen de gebedsbijeenkomst.
Ook hierop moet ernstig de aandacht worden gevestigd. Men moet God om
wijsheid vragen en plannen maken de bijeenkomsten zó in te kleden, dat
deze interessant en aantrekkelijk zijn. De mensen smachten naar het brood
des levens. Wanneer zij dit op de gebedsbijeenkomsten kunnen vinden, dan
zullen zij daarheen gaan om het te ontvangen.
Lange gebeden en veel gepraat horen nergens thuis en zeker niet op
deze bijeenkomsten. Personen die continu aan het woord zijn en zich al
tijd maar willen laten horen vormen een beletsel voor het getuigenis van
degenen die verlegen zijn en zich op de achtergrond houden. De oppervlak
kigsten hebben vaak het hoogste woord. Hun gebeden zijn lang en routine
matig. Zij vermoeien de engelen en de mensen die naar hen luisteren. Onze
gebeden moeten kort zijn en de kern raken. Laten zij die behoefte hebben
39 Johannes13:11(NBG’51)in:Jezus, de Wens der Eeuwen,bladz.547.
kerkelijk handboek | HoofdstuK viii
113
aan lange, vermoeiende gebeden deze voor hun binnenkamer bewaren. Stel
uw harten open voor de geest van God en alle vormelijkheid zal worden
weggevaagd.”40
De wekelijkse gebedsbijeenkomst is van zo’n groot belang, dat wij meer
dan ons best zouden moeten doen om deze bijeenkomst tot een succes te ma
ken. De bijeenkomsten moeten op tijd beginnen, zelfs als maar twee of drie
mensen aanwezig zijn. Begin met een korte bijbelstudie of een voordracht
van een gedeelte uit de Getuigenissen van Ellen G. White gedurende een kwar
tier tot twintig minuten. Bied vervolgens de mensen de gelegenheid tot het
uitspreken van een gebed of een getuigenis. De bijeenkomst kan van week
tot week anders zijn; de ene week kan in het teken staan van bijbelstudie en
gebed, de volgende keer van bijbelstudie en getuigenis of van gebed en zang.
Indien de leden niet in staat zijn op de gewone plaats samen te komen,
kan de bijeenkomst ook bij iemand thuis gehouden worden en allen tot
zegen zijn.
Plaatselijk jeugdwerkHet AdventJeugd Verbond (AJV) is de jeugdvereniging van de kerk. Het
plaatselijke jeugdwerk maakt hiervan deel uit. Onder leiding van de geko
zen jeugdleider komen jongeren bijeen om samen te werken aan spiritu
ele, geestelijke en lichamelijke ontwikkeling. Daarnaast is er aandacht voor
sociale contacten en evangelisatieactiviteiten die onderdeel uitmaken van
het evangelisatiewerk van de plaatselijke gemeente. Het doel van het AJV is
alle jongeren uit de gemeente te betrekken bij zinvolle activiteiten van de
gemeente en hen zo op te leiden voor eventuele andere functies binnen de
gemeente.
De jongerenbijeenkomsten vinden wekelijks plaats, bij voorkeur op de
vrijdagavond of sabbatmiddag. De samenkomsten kunnen plaatsvinden bij
iemand thuis, of, als het om een grote groep gaat, in de kerk. Omdat het
jeugd en jongerenwerk een integraal onderdeel is van het kerkelijk werk,
dienen de jeugdbijeenkomsten open te staan voor ieder gemeentelid. In
dien mogelijk zouden de programma’s en de activiteiten door de jongeren
zelf moeten worden ontwikkeld en uitgevoerd. In kleinere gemeenten zal
een gezinsgerichte aanpak noodzakelijk zijn.41
Het is belangrijk dat het jongerenwerk in de plaatselijke gemeente
wordt afgestemd op het werk van de andere afdelingen die zich ook be
40 Testimonies,deel4,bladz.70,71.41 ZieookAanvulling5,bladz.124.
erediensten en bijeenKomsten
114
zighouden met kinderen en jeugd. Om deze samenwerking beter te laten
verlopen, kan er een plaatselijke jeugdraad worden opgericht waarin o.a.
de zendingsleider, de coördinator voor gezondheidszaken, de leider van de
kindersabbatschool, het hoofd van de school en de scoutingleider zitting
hebben. Eventueel kan deze raad aangevuld worden met andere ambtsdra
gers of functionarissen. Dit comité organiseert en coördineert alle activitei
ten voor het jeugd en jongerenwerk in de gemeente.42
Om een succesvol jongerenprogramma op te stellen, dient nauw samen
gewerkt te worden met de kindersabbatschool. Daarnaast is er specifiek tijd
en ruimte nodig voor bijeenkomsten, vriendschap en ontspanning, evan
gelisatieactiviteiten en leiderschapstoerusting. Al deze onderdelen dienen
terug te komen in het jeugdwerk.
Plaatselijke activiteiten voor de jongere jeugd (tieners)Het doel van het werk voor de jongere jeugd komt overeen met het doel
van de activiteiten voor de oudere jeugd. Het doel is om karaktervormend te
werken, te voorzien in een sociaal netwerk, leiderschaptrainingen te geven
en jeugd te betrekken bij activiteiten van de gemeente. In landen waar ad
ventistische scholen zijn, vormen deze activiteiten meestal een onderdeel
van het curriculum van de school.
ScoutingDe scouting heeft een programma van activiteiten, speciaal voor de jon
gere jeugd. In sommige gebieden neemt het dan ook de plaats in van het
jeugdwerk voor de jongere jeugd. Wanneer een gemeente zowel jeugdwerk
voor de jongere jeugd als een scoutinggroep heeft, dienen beide nauw sa
men te werken. De bijeenkomsten van de scoutinggroep zijn conform de
voorschriften vanuit de unie.
Scouting – afdeling welpenDe afdeling welpen van de scoutinggroep voorziet in een speciaal pro
gramma voor de grote groep jonge kinderen in de plaatselijke gemeente.
Het doel van de club is om de ouders te ondersteunen bij de ontwikkeling
van het jonge kind. De bijeenkomsten en activiteiten dienen in overeen
stemming met het plaatselijk beleid plaats te vinden, zoals dat omschreven
staat in de betreffende handleidingen en in samenwerking met de andere
afdelingen van het jeugd en jongerenwerk van de plaatselijke gemeente.
42 Zieookbladz.131,132enAanvulling6,bladz.124,125.
kerkelijk handboek | HoofdstuK viii
115
Gemeentelijke evangelisatiebijeenkomstenDe Heer heeft aan zijn kerk de opdracht gegeven het evangelie over de
gehele wereld te verkondigen. Dit betekent dat iedereen de persoonlijke ver
antwoordelijkheid heeft de boodschap van bevrijding aan zoveel mogelijk
andere mensen door te geven. De Heer “droeg het beheer over aan zijn die
naren, die elk een eigen taak kregen.”43 Hij kwam na zijn opstanding met
zijn elf discipelen samen om hen advies te geven en hen te bemoedigen. Op
dat moment gaf Hij ook de evangelieopdracht aan zijn discipelen en aan
de samengekomen gemeente die toen uit meer dan 500 leden bestond. Dit
was de eerste evangelisatiebijeenkomst van de christelijke kerk. En het was
zeker niet de bedoeling dat het de laatste zou zijn.
Als een blijvend en vast onderdeel van de activiteiten van de christelijke
kerk hebben de evangelisatiebijeenkomsten de eeuwige goddelijke goed
keuring. Ellen G. White zegt ons: “God heeft een bijzonder heilig werk aan
onze handen toevertrouwd. Derhalve moeten wij samenkomen om onderricht
te worden, opdat wij in staat zullen zijn deze taak te volbrengen.”44
Tijdstip van samenkomst
In het algemeen geldt de eerste sabbat van de maand als de gemeentelij
ke evangelisatiesabbat. In de eredienst staat de evangelisatie centraal, maar
ook andere afdelingen van de gemeente kunnen deze mogelijkheid benut
ten om hun activiteiten voor het voetlicht te brengen. Uiteraard geschiedt
dit in nauw overleg met de betreffende afdelingen.45
Het uitdelen van lectuur op sabbat
De sabbat is meestal de beste mogelijkheid voor degene die verantwoor
delijk is voor de distributie van de kerkelijke uitgaven binnen de gemeente
om de lectuur aan de gemeenteleden uit te delen. Men moet er echter voor
waken dat de aandacht van de gemeente niet teveel wordt afgeleid van de
eredienst. Het uitdelen dient dan ook discreet te gebeuren.
Huishoudelijke vergaderingenDe huishoudelijke vergaderingen worden doorgaans maandelijks dan
wel één maal per kwartaal gehouden, afhankelijk van de behoefte van de
gemeente. De vergadering wordt bijeen geroepen door de predikant, dan
wel door de kerkenraad in overleg met de predikant. Alle bij de gemeente
43 Marcus13:3.44 Testimonies,deel6,bladz.32.Cursiefisovergenomenuitorigineel.45 ZieookAanvulling8,bladz.125,126.
erediensten en bijeenKomsten
116
ingeschreven leden die niet onder kerkelijke tucht staan kunnen bij de ver
gadering aanwezig zijn, en hebben stemrecht. Het quorum zal door de huis
houdelijke vergadering, dan wel door de kerkenraad, bij stemming worden
vastgesteld. Stemming bij volmacht of per brief is niet mogelijk. Om een
nauwe en harmonieuze samenwerking te garanderen tussen de plaatselijke
gemeente en de unie, zal de gemeente de unie in alle belangrijke zaken be
trekken en op de hoogte houden. Het dagelijks bestuur van de unie [d.w.z.
voorzitter, secretaris en penningmeester] kan bij elke vergadering van een
gemeente binnen deze unie aanwezig zijn. Zij hebben echter geen stem
recht, tenzij dit door de gemeente wordt verleend. De huishoudelijke ver
gadering zal worden afgekondigd in een reguliere eredienst op sabbat, met
vermelding van de datum, het tijdstip en de plaats van vergadering. Tijdens
deze vergaderingen, waarin de predikant doorgaans de rol van voorzitter
heeft (of een ouderling vraagt om deze rol te vervullen), dient de gemeente
volledig geïnformeerd te worden over de voortgang van het kerkelijk werk.
Bij de sluiting van het jaar dienen de rapportages van de activiteiten van
het afgelopen jaar te worden gepresenteerd. Tevens kan, op basis van deze
rapportages, alvast vooruitgekeken worden en een planning worden ge
maakt voor de activiteiten voor het komende jaar. Indien mogelijk moeten
de rapportages en de beleidsplannen voor het komende jaar schriftelijk ter
beschikking worden gesteld.46
Vergaderingen van de kerkenraadOmschrijving en functie
De kerkenraad wordt gevormd door de belangrijkste ambtsdragers van
de gemeente. De kerkenraad heeft een aantal belangrijke verantwoordelijk
heden, maar zijn belangrijkste taken zijn de geestelijke voeding van de ge
meente en het plannen en faciliteren van evangelisatieactiviteiten in alle
mogelijke vormen.
De zendingsopdracht van Jezus maakt dat evangelisatie – het verkon
dingen van het goede nieuws van het evangelie – de belangrijkste taak van
de gemeente is.47 Derhalve is het de belangrijkste taak van de kerkenraad
om als hoogste orgaan binnen de gemeente te functioneren. Wanneer de
kerkenraad zijn belangrijkste aandacht en energie aan persoonlijke evan
gelisatie geeft, zal een groot gedeelte van de problemen in een gemeente
worden voorkomen, dan wel op een eenvoudige manier kunnen worden
46 ZieookAanvulling9,bladz.126.47 Matteüs28:18-20.
kerkelijk handboek | HoofdstuK viii
117
opgelost. Op deze manier zal men een krachtige, positieve energie ervaren
in het geestelijk leven en een groei van de gemeente.
Tot de verantwoordelijkheden van de kerkenraad behoren verder:
1. de geestelijke groei;
2. evangelisatie in al haar facetten;
3. het bewaken van de leerstellige zuiverheid binnen de gemeente;
4. het bewaken van de christelijke normen;
5. aanbevelingen doen in het kader van gemeentelidmaatschap;
6. kerkelijke financiën;
7. de zorg en beheer van kerkelijke eigendommen;
8. het coördineren van de verschillende afdelingen binnen de gemeente.
De kerkenraad wordt gekozen door de leden van de gemeente, tegelij
kertijd met de verkiezing van de ambtsdragers.48
Lidmaatschap
De volgende ambtsdragers hebben zitting in de kerkenraad:
– ouderling(en);
– hoofddiaken;
– hoofddiakones;
– penningmeester;
– algemeen secretaris van de gemeente;
– zendingsleider en de secretaris;
– coördinator mannenpastoraat
– coördinator lectuurvoorziening;
– coördinator ESDAcursussen;
– coördinator sociale projecten;
– sabbatschoolleider;
– coördinator gezinspastoraat;
– coördinator vrouwenpastoraat;
– leider van de kindersabbatschool;
– coördinator onderwijszaken;
– voorzitter oudervereniging;
– hoofdjeugdleider;
– scoutingleider;
– scoutingleider afdeling welpen;
– coördinator zorg voor belangstellenden;
48 Zieookbladz.70.
erediensten en bijeenKomsten
118
– voorzitter en/of secretaris van de PRwerkgroep
– coördinator voor gezondheidszaken;
– coördinator rentmeesterschapszaken;
– coördinator godsdienstvrijheid.
In veel gevallen zullen twee of meerdere van deze ambten door dezelfde
persoon worden bekleed. Indien gewenst kan de gemeente besluiten ook
andere ambtsdragers te kiezen voor de kerkenraad. De predikant die door
de unie aan de gemeente is toegewezen maakt altijd deel uit van de kerken
raad.
Ambtsdragers
De predikant die door de unie aan de gemeente is toegewezen, is tevens
de voorzitter van de kerkenraad. Indien de predikant deze rol niet wil of
kan vervullen, kan hij de hoofdouderling verzoeken de rol van voorzitter
tijdelijk op zich te nemen. De secretaris van de gemeente fungeert als secre
taris van de kerkenraad en is tevens verantwoordelijk voor de tijdbewaking
tijdens de vergaderingen.
Vergaderingen
Omdat het werk van de kerkenraad van vitaal belang is voor de gezond
heid en de groei van de gemeente, dient de raad minstens één maal per
maand bijeen te komen. In grotere gemeenten kan het nodig zijn vaker te
vergaderen. Het kan handig zijn de vergaderingen in een vast ritme te plan
nen, bijv. elke eerste maandag van de maand.
De vergaderingen van de kerkenraad worden tijdens de mededelingen
in de eredienst afgekondigd. Men moet zijn uiterste best doen elke vergade
ring voltallig bijeen te komen.
Iedere gemeente moet tijdens een huishoudelijke vergadering bepalen
hoeveel leden er minimaal aanwezig moeten zijn bij een vergadering van
de kerkenraad om het quorum te behalen. Het is niet mogelijk om bij vol
macht of per brief te stemmen.
De taken van de kerkenraad
1. Het plannen van evangelisatieactiviteiten – Omdat evangelisatie de be
langrijkste taak van de gemeente is, dient dit ook het belangrijkste agen
dapunt voor iedere vergadering van de kerkenraad te zijn. In aanvulling
hierop kan het verstandig zijn om minimaal één maal per kwartaal een
hele vergadering van de kerkenraad te wijden aan de voorbereiding en
kerkelijk handboek | HoofdstuK viii
119
uitvoering van evangelisatieactiviteiten. Tijdens deze vergadering kun
nen aanbevelingen van de plaatselijke evangelisatiegroep om evangeli
satieactiviteiten en methodes te ontwikkelen worden bestudeerd. De
kerkenraad besluit uiteindelijk welke activiteiten zullen worden uitge
voerd. In overleg met de predikant initieert en ontwikkelt de kerken
raad plannen voor externe evangelisatiecampagnes.
2. Het coördineren van evangelisatieprogramma’s van de verschillende af
delingen. De kerkenraad is verantwoordelijk voor de coördinatie van de
activiteiten van alle gemeentelijke afdelingen, waaronder de activiteiten
van de evangelisatieafdeling, de sabbatschool, de kindersabbatschool,
het jeugdwerk, het gezondheidswerk en onderwijszaken. Elk van deze
afdelingen ontwikkelt een programma met evangelisatieactiviteiten
binnen zijn eigen domein. De coördinatie van al deze activiteiten is van
cruciaal belang om te voorkomen dat activiteiten met elkaar concur
reren en te garanderen dat er voldoende vrijwilligers beschikbaar zijn.
Alleen op deze manier kan een optimaal resultaat worden bereikt. Al
vorens de plannen in de gemeente af te kondigen, dient iedere afdeling
zijn plannen ter goedkeuring voor te leggen aan de kerkenraad. De afde
lingen brengen regelmatig verslag uit aan de kerkenraad over de voort
gang van hun activiteiten. Het staat de kerkenraad vrij aanbevelingen te
doen aan de afdelingen over de manier waarop hun activiteiten kunnen
bijdragen aan de voorbereiding, uitvoering en evaluatie van de externe
evangelisatiecampagnes.
3. Het ondersteunen en faciliteren van de zendingsraad. Het doel moet
zijn alle gemeenteleden, inclusief de jeugd, te betrekken bij een vorm
van evangelisatie. Toerustingscursussen kunnen hierbij van nut zijn.
4. Het samenwerken met de coördinator ‘zorg voor belangstellenden’. Ge
zamenlijk zorgen zij ervoor dat iedere blijk van interesse in de bood
schap van de kerk, opgewekt door ongeacht welke bron, een persoonlijk
en direct vervolg krijgt.
5. Het bewaken van de algemene voortgang van het kerkelijk werk in de
gemeente. De kerkenraad moedigt iedere afdeling aan minstens één
maal per kwartaal verslag uit te brengen aan de kerkenraad en/of de
huishoudelijke vergadering en/of tijdens de eredienst op sabbat.
6. Het bestuderen van de financiële en andere rapportages. De penning
meester dient de kerkenraad regelmatig te informeren over de stand
van zaken. De gemeentelijke ledenadministratie dient te worden door
gesproken, waarbij ook het geestelijke en spirituele welzijn van de le
den ter sprake dient te komen. Tevens dienen maatregelen te worden
erediensten en bijeenKomsten
120
besproken hoe er wordt omgegaan met de zieken in de gemeente, zij
die moedeloos zijn geworden of zij die niet meer in de kerk komen. De
ambtsdragers brengen verslag uit van de werkzaamheden waarmee zij
belast zijn.
Werkgroepen van de kerkenraad
De kerkenraad mag niet toestaan dat andere activiteiten zoveel tijd en
energie vragen dat ze de evangelisatieactiviteiten in de weg staan. Indien
andere zaken teveel tijd vragen van de kerkenraad, kan de raad besluiten
een werkgroep in te stellen om de kerkenraad in specifieke gebieden te on
dersteunen. Hierbij valt te denken aan financiën of projecten voor nieuw
bouw. Deze werkgroepen doen aanbevelingen aan de kerkenraad. Op deze
manier blijft de tijd en energie van de kerkenraad bewaard voor haar be
langrijkste taak – evangelisatie.49
Vergaderingen van het schoolbestuurIn de gemeenten die een kerkelijke school hebben, staat het werk van
de school normaal gesproken onder supervisie van het schoolbestuur. Er
wordt een voorzitter gekozen die de vergaderingen van dit bestuur leidt.
Tevens wordt er een secretaris aangewezen die de vergaderingen en de be
sluiten notuleert. Het verdient de aanbeveling dat dit bestuur regelmatig
bijeenkomt. Indien nodig kan de voorzitter besluiten een extra vergadering
te organiseren. Sommige gemeenten geven er echter de voorkeur aan om
de kerkenraad, of een afvaardiging van de kerkenraad, als schoolbestuur
aan te stellen.
Ouderraad50
De oudervereniging is een vereniging, opgericht door de plaatselijke
gemeente om de activiteiten tussen de school, het gezin en de kerk te co
ordineren. Het verdient de voorkeur dat de oudervereniging één maal per
maand bijeenkomt. De toerusting van de ouders verdient hierbij de speci
ale aandacht, maar ook de ondersteuning van de school om de benodigde
fondsen en middelen (ondersteuning door ouders, boeken, onderwijskun
dig materiaal, etc.) te werven kan aan de orde komen.
Materiaal ter ondersteuning van de leiders van deze raden is verkrijg
baar bij het departement van onderwijs.
49 ZieookAanvulling9,bladz.126.50 Zieookdeeerdereopmerkingenbijvoetnoot61vanhoofdstuk7,bladz84.
kerkelijk handboek | HoofdstuK viii
121
aanvullingen bij hoofdstuk 8
Deze aanvullingen bevatten extra informatie over hoe een plaatselijke gemeente in
bepaalde situaties kan handelen. Ten aanzien van deze materie heeft de plaatselijke
gemeente de vrijheid eigen beleid te ontwikkelen. Dit eigen beleid dient echter wel in
overeenstemming te zijn met de algemene richtlijnen zoals die door het Kerkgenoot-
schap der Zevende-dags Adventisten worden geleerd en gepraktiseerd.
1. Vorm van de dienst51
Als de predikant binnenkomt en neerknielt op het podium, dient de
gemeente, met gebogen hoofd, te bidden om de aanwezigheid en de zegen
van God. Hierna volgt een eerbiedige stilte, ter voorbereiding op het ope
ningsgezang en de daaropvolgende onderdelen.
De twee belangrijkste onderdelen van de eredienst zijn:
a. Het antwoord van de gemeente in gebed en aanbidding, tot uitdrukking
gebracht in zang, gebed en afdracht van gaven.
b. De boodschap van het Woord van God. Degene die dit woord verkondigt
en het brood des levens breekt, moet zich terdege bewust zijn van de
heiligheid van dit werk en dient zich dus gedegen voor te bereiden. Dit
geldt ook voor degene die het gebed uitspreekt en zo de gemeente voor
God brengt. Dit gebed is wellicht één van de heiligste handelingen van
de gehele dienst en men moest hierbij dan ook uiting te geven aan een
gevoel van eerbied en nederigheid. Het is gebruikelijk om bij deze han
delingen te knielen. De gemeente op haart beurt, is gericht op het po
dium en, voor zover mogelijk, knielt. Het gebed moet kort zijn; het moet
zowel elementen van dankzegging en aanbidding bevatten, als ook een
verwoording van de noden van zowel de gemeente als van de gelovigen
wereldwijd.
De predikatie wordt voorafgegaan door passende muziek, dan wel een
gezang in de sfeer van aanbidding. Dan volgt het belangrijkste onderdeel
van dit uur van aanbidding – het geestelijk voedsel voor Gods volk. Wan
neer een gemeente waarlijk is gevoed en ervaren heeft dat “God Zich om
zijn volk heeft bekommerd.”52 zal zij gezegend worden, ter meerdere eer en
glorie van God.
51 Zieookbladz.105.52 Lukas7:16.
erediensten en bijeenKomsten
122
De collecte is een belangrijk onderdeel van de eredienst. Terwijl ons
wordt aangeraden om ons te buigen “voor de HEER in zijn heilige glorie,”
worden wij ook aangemoedigd om “geschenken zijn voorhoven binnen te
dragen”.53 Het is dan ook logisch dat wij tijdens de eredienst onze gaven aan
God afdragen.
De ouderling, werkt nauw met de predikant samen bij het opstellen
van de orde van dienst. (Dit geldt met name als de ouderling een nog niet
ingezegend predikant is.) Wanneer de gemeente niet over een vaste predi
kant beschikt, wordt de eredienst door de ouderling geleid. Wanneer dit
niet mogelijk is, zoekt hij een vervanger die in staat is de dienst te leiden.
De gewone erediensten kunnen afgewisseld worden met diensten waarin
plaats is voor gemeenteleden om getuigenissen te geven of te vertellen over
hun ervaringen tijdens evangelisatieactiviteiten.
2. Orde van dienst54
Hier volgen twee mogelijkheden voor een orde van dienst.
Uitgebreide orde van dienst
– Muzikaal intro
– Mededelingen
– Koor en predikant komen binnen
– Intochtslied
– Votum en groet
– Schriftlezing
– Lofzang
– Gebed
– Muzikaal intermezzo
– Collecte
– Wijdingslied
– Verkondiging van het Woord
– Gezang
– Zegenbede
– Stil gebed (gemeente staat of zit)
– Muzikaal naspel
53 Psalmen96:9,8.54 Zieookbladz.104.
kerkelijk handboek | HoofdstuK viii
123
Korte orde van dienst
– Mededelingen
– Gezang
– Gebed
– Collecte
– Gezang of muziek
– Verkondiging van het Woord
– Gezang
– Zegenbede
– Stil gebed (gemeente zit of staat)
3. Voetwassing55
Het verdient de voorkeur dat er bij de voetwassing aparte ruimtes be
schikbaar zijn voor mannen en vrouwen. Voor hen die moeilijk ter been zijn
en voor wie trappen en/of afstand een probleem vormen, dienen er speciale
voorziening getroffen te worden. In landen waar het algemeen geaccep
teerd is en waar kleding geen indiscrete belemmeringen oplevert, kan men
ervoor kiezen echtparen, dan wel ouders met hun gedoopte kinderen sa
men de dienst der voetwassing te laten doen. Om verlegen of beschroomde
gemeenteleden die er tegenop zien een partner bij de voetwassing te kiezen
tegemoet te komen, dienen de ambtsdragers in de gemeente personen aan
te wijzen die deze leden helpen bij het vinden van een partner.
4. Brood en wijn56
De gemeente zingt gedurende de tijd dat men weer binnenkomt en de
predikant en de ouderlingen hun plaats innemen achter de tafel met het
brood en de wijn en de diakenen en diakonessen hun plaats weer innemen.
Dan wordt het avondmaalskleed verwijderd terwijl een passende tekst uit
de Bijbel wordt gelezen.57 Men kan er ook voor kiezen om juist op dit mo
ment een korte overdenking te houden. Dit kan heel effectief zijn wanneer
in de overdenking de nadruk ligt op de betekenis van brood en wijn. Op
deze manier sluit de overdenking nauw aan bij het uitdelen van de em
blemata. De dienstdoende ambtsdragers knielen wanneer de zegen over
het brood wordt uitgesproken. De gemeente kan dit desgewenst ook doen
of kan blijven zitten. Normaal gesproken is het grootste gedeelte van het
brood reeds gebroken voordat het avondmaal begint. Voor de dienstdoende
55 Zieookbladz.107,108.56 Zieookbladz.108.57 Bijvoorbeeld:1Korintiërs11:23,24;Matteüs26:26;Marcus14:22ofLucas22:19.
erediensten en bijeenKomsten
124
ouderling of predikant is een klein gedeelte overgelaten om te breken. De
predikant en ouderling overhandigen de schalen met brood aan de dienst
doende diakenen, die op hun beurt met de schalen rondgaan in de gemeen
te. Gedurende deze rondgang kan men muziek ter meditatie laten klinken,
gemeente leden een getuigenis laten geven, een korte samenvatting geven
van de preek, bijbelteksten voorlezen, of tijd nemen voor gemeentezang.
Van het brood mag niet worden gegeten totdat ook de predikant en/
of ouderling een stukje brood hebben gekregen. Wanneer allen weer hun
plaats hebben ingenomen, nodigt de voorganger iedereen uit het brood te
eten. Tijdens het eten van het brood is er gelegenheid voor een stil gebed.
Dan volgt het uitdelen van de wijn. Eerst leest de predikant een passende
bijbeltekst,58 waarna de predikant en ouderling(en) neerknielen en een gebed
uitspreken over de wijn. Dan gaan de diakenen de gemeente rond met de wijn.
Gedurende deze rondgang kunnen er dezelfde onderdelen plaatsvinden als
eerder beschreven bij het ronddelen van het brood. Nadat iedereen (incl. de
dienstdoende ambtsdragers) hebben gehad, drinkt men samen de wijn.59
Een alternatieve manier kan zijn om de zegen over het brood uit te spre
ken en het te breken; vervolgens worden brood en wijn op dezelfde schaal ge
plaatst en uitgedeeld aan de gemeente. Het gemeentelid neemt zowel brood
als wijn van de schaal. Dan wordt het brood gegeten, gevolgd door een stil
gebed. Vervolgens wordt de zegen over de wijn uitgesproken en wordt deze
gedronken, gevolgd door een stil gebed. In gemeenten waar de stoelen of
banken voorzien zijn van rekjes waarin de bekertjes kunnen worden neerge
zet, is het niet nodig deze direct op te halen. Dit kan na de dienst gebeuren.
5. Het jeugdwerk (AJV)60
Bij de Nederlandse Unie is via de afdeling Jeugdwerk/AJV materiaal aan
wezig om plaatselijke gemeenten te ondersteunen bij het organiseren van
het plaatselijke jeugdwerk.
6. Het jeugdwerk (AJV)61
Het AJV organisatieplan staat kort beschreven in hoofdstuk 9 “Instellin
gen van de kerk en hun medewerkers”. Uitgebreide informatie hierover is
verkrijgbaar bij de uniesecretaris van de afdeling Jeugdwerk/AJV.
58 Bijvoorbeeld:1Korintiërs11:25,26;Matteüs26:27-29;Marcus14:23-25ofLucas22:20.59 Dezeproceduregeldtuiteraardalleenwanneererbijdeavondmaalsvieringgebruikwordt
gemaaktvanindividuelebekertjesomdewijninteschenken.60 Zieookbladz.113,114.61 Zieookbladz.137-146.
kerkelijk handboek | HoofdstuK viii
125
Het is van groot belang dat iedere gemeente een studie maakt van de
jeugd en de gezinnen in haar gemeente, alsmede van de middelen, de man
kracht, de mogelijkheden, enz.
7. Tijdstippen van bijeenkomsten62
Om de evangelisatieactiviteiten van de gemeenteleden verder te onder
steunen, kunnen er aanvullende diensten worden georganiseerd. Hieron
der volgt een aantal mogelijkheden waarop deze diensten gehouden zou
den kunnen worden.
a. Een tien minuten durende dienst die iedere sabbat plaatsvindt. Gebrui
kelijk is dat deze zogenaamde “tienminutendienst” na de sabbatschool
en voorafgaand aan de eredienst plaatsvindt.
b. Op een doordeweekse dag, indien mogelijk in combinatie met een ge
bedsbijeenkomst. Bij deze gelegenheid kan het eerste gedeelte van de
bijeenkomst een gewijd karakter hebben, waarbij er ruimte wordt ge
boden voor gebed vanuit de idee dat het aanbidden van God onontbeer
lijk is voor de geestelijke groei en de voorbereiding op dienstbaarheid.
De overgebleven tijd kan besteed worden aan het ondersteunen van de
leden bij de lekenevangelisatie. Dit kan bijvoorbeeld bestaan uit het on
derricht in evangelisatiemethodes, waarbij de leden gelegenheid wordt
geboden problemen in te brengen die zij hebben ondervonden bij hun
evangelisatiewerkzaamheden.
c. Speciale diensten kunnen ook plaatsvinden op de tijdstippen die de
gemeente het beste uitkomt. Het is de taak van de zendingsraad deze
bijeenkomsten zorgvuldig voor te bereiden opdat zij een gelegenheid
zijn waar mensen geestelijk worden gesterkt en tevens praktische onder
steuning ervaren. De raad moet er tevens op toezien dat deze bijeenkom
sten met dezelfde regelmaat en continuïteit plaatsvinden als de overige
bijeenkomsten van de gemeente.
8. Huishoudelijke vergaderingen63
De rapportages kunnen de volgende onderdelen bevatten:
a. Een verslag van de algemeen secretaris van de gemeente, waaruit het
actuele ledenaantal van de gemeente blijkt, het aantal leden dat is op
genomen, dan wel is overgeschreven naar een andere gemeente. Tevens
dient melding te worden gemaakt (zonder daarbij noodzakelijkerwijs de
62 Zieookbladz.115.63 Zieookbladz.115,116.
erediensten en bijeenKomsten
126
namen te noemen) van degenen die zijn uitgeschreven uit de gemeente,
alsmede van hen die zijn overleden. Een korte samenvatting van de be
sluiten van de kerkenraad is vanzelfsprekend voor iedereen belangrijk.
b. Een verslag van de voorzitter van de zendingsraad of de zendingsleider
waarbij verslag wordt gedaan van de evangelisatieactiviteiten, met inbe
grip van het vrijwilligerswerk en mogelijke plannen voor de toekomst.
Hierna volgt het verslag van de secretaris van de zendingsraad.
c. Een verslag van de penningmeester, waaruit de totale som aan ontvan
gen en aan de unie afgedragen tienden blijkt, alsmede een compleet
overzicht van de ontvangen en afgedragen zendingsgelden en een over
zicht van de fondsen/rekeningen van de plaatselijke gemeente met de
bijbehorende uitgaven en ontvangsten.
d. Een verslag van de diakenen en diakonessen, waarbij ingegaan wordt op
de huisbezoeken die zij hebben afgelegd, hun werkzaamheden ten be
hoeven van hen die hulp nodig hebben en andere activiteiten die onder
hun verantwoordelijkheid vallen.
e. Een verslag van de secretaris van de jeugdvereniging waarbij wordt ver
teld over de evangelisatieactiviteiten die zij hebben gedaan, alsmede
over hun andere taken t.b.v. jongeren in de gemeente.
f. Een verslag van de secretaris van de sabbatschoolraad, waaruit o.a. het
aantal leden dat de sabbatschool bezoekt blijkt en andere relevante za
ken.
9. Werkgroepen van de kerkenraad64
In zeer grote gemeenten kan de kerkenraad een werkgroep instellen die
de voorbereiding van de evangelisatieactiviteiten op zich neemt. Deze werk
groep bestaat uit de hoofden van de evangelisatie en welzijnsafdelingen
met een ouderling als voorzitter. Deze werkgroep brengt verslag uit aan de
kerkenraad en heeft tevens tot taak de verschillende evangelisatie en wel
zijnsactiviteiten van de diverse afdelingen te coördineren.
64 Zieookbladz.120.
kerkelijk handboek | HoofdstuK viii
127
HoofdstuK iX
afdelingen van de kerk en hun medewerkers
De opbouw van de gemeente is van vitaal belang. Met de juiste opbouw
kan zij, met hulp van de heilige Geest, de geestelijke groei van haar leden
waarborgen en haar opdracht in deze wereld vervullen. De opbouw van
de gemeente vormt de ruggengraat van de kerk. Zo “...krijgt het lichaam
samenhang en wordt het ondersteund en bijeengehouden door alle ge
wrichtsbanden. Ieder deel draagt naar vermogen bij tot de groei van het li
chaam, dat zo zichzelf opbouwt door de liefde.”1 In de structuur en opbouw
van de plaatselijke gemeente vormen de kerkelijke ambtsdragers en de af
delingen van de gemeente de belangrijkste onderdelen.2 In dit hoofdstuk
worden de verschillende afdelingen beschreven met hun respectievelijke
opbouw, doel, leiding, functie en werkzaamheden. De afdelingen van de
plaatselijke gemeente worden geacht samen te werken met de betreffende
afdelingen van de unie en de divisie.
De werkzaamheden van de plaatselijke afdelingen en het werk van de
predikant zijn nauw met elkaar verweven. Elk levert op zijn manier een bij
drage aan het algehele programma van de gemeente. De predikant is tevens
een adviseur voor alle werkgroepen van alle afdelingen van de gemeente.
De afdelingen ondersteunen de gemeente bij het implementeren van de
programma’s. In noodgevallen, of wanneer de situatie daartoe aanleiding
geeft, kan de predikant een bijzondere vergadering bijeenroepen van iedere
werkgroep of afdeling van de gemeente om, in het belang van de gemeente,
een aantal besluiten te nemen. Iedere gemeente zou er goed aan doen de
werkzaamheden van de verschillende afdelingen, zoals die in dit hoofdstuk
staan beschreven, ten volle te benutten. Op deze manier kan zij haar leden
voeden en de opdracht vervullen die Christus aan de kerk, en aan de ge
meente in de eindtijd in het bijzonder, heeft gegeven.3
De afdeling zendingDe afdeling zending ondersteunt gemeenteleden (zowel met materiaal
als met trainingen en cursussen) om, in samenwerking met de ambtsdra
1 Efeziërs4:16.2 Zieookhoofdstuk7.3 Zieook:Matteüs28:19;Openbaring10:11;14:6.
128
gers, de evangelieboodschap te verkondigen. Het doel van de afdeling is ie
der gemeentelid te betrekken bij de verkondiging van deze boodschap.
De zendingsraad
De zendingsraad leidt alle evangelisatieactiviteiten van de gemeente. De
raad staat onder leiding van de kerkenraad. De zendingsraad dient op z’n
minst één maal per maand te vergaderen en bestaat uit de volgende leden:
de zendingsleider (tevens voorzitter van de raad), de secretaris, de coördina
tor lectuurverspreiding, de predikant, een ouderling, de penningmeester
van de gemeente, de coördinator en de secretaris van de dorkasgroep, de
coördinator mannenpastoraat, de coördinator zorg voor belangstellenden,
de coördinator gezondheidsactiviteiten, de secretaris van de werkgroep PR,
het algemeen hoofd sabbatschool, de hoofdjeugdleider, de coördinator voor
de zorg voor minder validen, de coördinator kinderpastoraat, de coördina
tor vrouwenpastoraat en de coördinator ESDAcursussen. Indien de gemeen
te dat noodzakelijk acht, kan deze groep aangevuld worden met andere
functionarissen. De zendingsraad kan desgewenst werkgroepen instellen
voor speciale projecten. Deze werkgroepen zijn verantwoording schuldig
aan de zendingsraad.4
De zendingsleider
De leider van de zendingsraad is door de gemeente gekozen om alle
evangelisatieactiviteiten van de gemeente te leiden. Hij is tevens de voorzit
ter van de zendingsraad. Het kan zijn dat de zendingsleider behoefte heeft
aan ondersteuning bij de coördinatie van de ESDAcontacten, bijbelevange
lisatie, de verspreiding van lectuur, de jaarlijkse collecte t.b.v. noodhulp in
ontwikkelingslanden,5 het werken met kleine groepen, het coachen van le
den of bij andere aspecten van evangelisatie. Het is de taak van de zendings
leider de resultaten van de evangelisatieactiviteiten te presenteren tijdens
de maandelijkse evangelisatiedienst op sabbat en tijdens de huishoudelijke
vergaderingen van de gemeente.
De secretaris van de zendingsraad
De secretaris van de zendingsraad wordt door de gemeente gekozen. Hij
coördineert tevens de lectuurvoorziening van de kerkelijke uitgaven aan
4 ZieookAanvulling1,bladz.1655 IndeNederlandseUniehebbenveelgemeenteneenADRA-coördinatoraangestelddieo.a.de
organisatievandejaarlijksecollecteopzichneemt.
kerkelijk handboek | HoofdstuK iX
129
de leden.6 De secretaris werkt nauw samen met de zendingsleider bij het
ontwikkelen van de evangelisatieactiviteiten van de gemeente.7
Welzijnswerk / Dorkasgroep
Deze groep vormt een belangrijk onderdeel van het kerkelijke welzijns
en evangelisatiewerk. De voorzitter van deze groep, evenals de secretaris en
de penningmeester worden tijdens de reguliere gemeentelijke verkiezingen
gekozen. Deze groep houdt inzamelingsacties (kleding, voedsel, enz.) voor
mensen in nood. De groep werkt nauw samen met de diakenen en diako
nessen van de gemeente. De activiteiten van de groep gaan echter verder
dan alleen maar het geven van materiële steun; ze voorzien ook in vormen
van volwasseneneducatie, huisbezoeken, huishoudelijke hulp, advies en
andere vormen van dienstverlening. Deze activiteiten vinden plaats onder
verantwoordelijkheid van de zendingsraad van de gemeente.
Depot voor hulpgoederen
Wanneer de gemeente een eigen depot voor hulpgoederen heeft, wordt
dit beheerd door de zendingsraad. De zendingsraad stelt een beheerder van
het servicecentrum aan, die tevens deel uit maakt van de raad.8
Mannenpastoraat
Het pastoraat onder mannen is een aparte taak binnen de afdeling zen
ding.9
Zorg ten behoeve van minder validen
Met de werkgroep “zorg ten behoeve van minder validen” kan de afdeling
zending specifieke aandacht geven aan mensen met een handicap. Deze werk
groep heeft een aantal specifieke taken: speciale activiteiten ontwikkelen om
te evangeliseren onder mensen met een handicap; aanbevelingen doen bij
de kerkenraad over de manier waarop het kerkgebouw (beter) toegankelijk
gemaakt kan worden voor minder validen; de gemeente ondersteunen in het
vinden van oplossingen bij vervoersproblemen voor minder validen; het advi
seren van de gemeente aangaande de inschakeling van mensen met een han
dicap in het kerkelijk werk. De coördinator van deze werkgroep treedt tevens
op als contactpersoon voor andere organisaties t.b.v. minder validen.
6 Zienootbladz.98.7 ZieookAanvulling2,bladz.166,1678 ZieookAanvulling4,bladz.167.9 ZieookAanvulling3,bladz.167.
afdelingen van de KerK en Hun medewerKers
130
Coördinator ESDA-cursussen10
De coördinator van de ESDAcursussen heeft tot taak de schriftelijke
ESDAcursussen in de gemeente en in de plaats waar de gemeente is gevestigd
te organiseren en te coördineren. De coördinator werkt nauw samen met de
predikant, de coördinator zorg voor belangstellenden en de zendingsleider.
De afdeling sabbatschool11
De sabbatschool vormt de belangrijkste manier waarop binnen het
Kerkgenootschap der Zevendedags Adventisten godsdienstig onderwijs
wordt gegeven. De sabbatschool kent een viertal doelstellingen. De sabbat
school bevordert:
1. de betrokkenheid van de leden bij een verantwoorde studie van de Bijbel;
2. de betrokkenheid van de leden bij elkaar;
3. de betrokkenheid van de leden bij een betere samenleving;
4. de betrokkenheid van de leden bij de wereldzending van de Adventkerk.
In samenwerking met de verschillende divisies van de wereldkerk heeft
het departement Sabbatschool van de Generale Conferentie zich tot doel ge
steld voor alle leeftijden een Studiegids voor de Sabbatschool te verspreiden.
Deze gids voorziet in een rooster voor de sabbatschool, waarbij rekening
wordt gehouden met de culturele verschillen die er tussen de verschillende
regio’s in de wereld zijn. Tevens heeft de Generale Conferentie aanvullend
materiaal en handleidingen voor sabbatschoolleiders ontwikkeld, waarbij
ook de zendingscollecte van de sabbatschool onder de aandacht wordt ge
bracht.
“De sabbatschool is een belangrijke tak van het zendingswerk. Het biedt
jong en oud de mogelijkheid met Gods Woord in aanraking te komen. Maar
het belangrijkste is dat het hen de liefde voor de waarheid leert en in hen de
behoefte doet ontwaken deze waarheden zelf te onderzoeken. Daarbij leert
de sabbatschool hen hun leven conform de heilige Schrift in te richten.”12
“Wanneer de sabbatschool op een goede manier wordt georganiseerd,
is het één van Gods belangrijkste instrumenten om mensen met de waar
heid in aanraking te brengen.”13
10 ZieookAanvulling5,bladz.167,168.11 Voor een uitgebreide beschrijving van de verantwoordelijkheden en de taken van de afde-
lingsabbatschool,alsmedevandetaakomschrijvingenvandefunctionarissenverwijzenwijunaardehandleidingdiedoorhetdepartementVorming&Toerustingisuitgegeven:”Wegwijsindesabbatschool.”
12 Counsels on Sabbath School Work,bladz.10,11.13 Counsels on Sabbath School Work,bladz.115.
kerkelijk handboek | HoofdstuK iX
131
De sabbatschoolleiding, de gespreksleiders en alle leden van de sab
batschool dienen bij alle evangelisatieactiviteiten samen te werken met
de andere afdelingen van de gemeente. Daarnaast dient iedereen zijn
bijdrage te leveren aan de sabbatschoolgespreksgroep en aan activiteiten
als de catecheseklassen van de predikant, Open Huisdagen, vakantiebij
belschool en andere activiteiten, zoals de bijbelclubs in de wijk en een
verteluurtje voor kinderen. In gemeenten waar een kinderpastoraat func
tioneert, vallen activiteiten als de vakantiebijbelschool, dependances van
de kindersabbatschool, de bijbelclubs in de wijk en het verteluurtje onder
de verantwoordelijkheid en de leiding van de afdeling kinderpastoraat.14
Zo dienen alle afdelingen van de gemeente samen te werken met de sab
batschool om het werk van de kerk zo goed en zo optimaal mogelijk te
laten verlopen.
De gespreksleiders van de sabbatschool dienen lid te zijn van de plaat
selijke gemeente. Zij worden voor de periode van één of twee jaar gekozen,
al naar gelang dit binnen de gemeente gebruikelijk is.15 De functionaris
sen die tegelijkertijd ook lid zijn van de sabbatschoolraad worden op de
zelfde manier en op het zelfde tijdstip gekozen als de andere ambtsdra
gers en functionarissen van de gemeente. Bij de verkiezingen worden de
volgende functionarissen gekozen: het algemeen hoofd sabbatschool (met
één of meer assistenten), de secretaris (met één of meer assistenten), een
coördinator voor iedere sectie (incl. de volwassenen en andere secties), een
kindersabbatschoolleider en/of leider voor de vakantiebijbelschool en een
secretaris investeringsgaven.
De sabbatschoolraad
De sabbatschoolraad is het bestuurlijke orgaan van de sabbatschool en
bestaat uit de volgende leden: het algemeen hoofd sabbatschool (tevens
voorzitter), de assistent sabbatschoolleider(s), de secretaris, de assistent
secretaris(sen), de sectieleiders, de secretaris investeringsgaven, de zen
dingsleider, de coördinator kinderpastoraat (en/of coördinator van de va
kantiebijbelschool), een ouderling (deze wordt aangewezen door de kerken
raad of door de ouderlingenraad) en de predikant. Nadat de functionarissen
zijn gekozen, dient het algemeen hoofd sabbatschool de sabbatschoolraad
bijeen te roepen. Tijdens deze vergadering worden medewerkers aangewe
zen voor de verschillende secties. Deze medewerkers hebben verder geen
14 Zieookbladz.161,162.15 Zieookbladz.70.
afdelingen van de KerK en Hun medewerKers
132
zitting in de sabbatschoolraad. Hierbij valt te denken aan assistent sectielei
ders, sectiesecretarissen, muziekcoördinatoren, pianisten en/of organisten
en gastheren of vrouwen.
In aanvulling op de medewerkers die in de bovenstaande alinea wor
den genoemd, wijst de sabbatschoolraad tevens gespreksleiders voor alle
afdelingen aan. Deze lijst met namen wordt vervolgens ter goedkeuring aan
de kerkenraad voorgelegd. De behoefte van elke groep dient nauwkeurig
in kaart te worden gebracht. Het verdient aanbeveling hierover overleg te
voeren met de respectievelijke afdelingsleiders, vooral op het gebied van
de benoeming van gespreksleiders voor de kindersabbatschool. Tijdens de
sabbatschool dient minimaal dertig minuten besteed te worden aan bijbel
studie. Alle gesprekleiders dienen van onbesproken gedrag te zijn, d.w.z. zij
mogen niet onder kerkelijke tucht staan.
De sabbatschoolraad is bij hoofde van zijn voorzitter, het algemeen
hoofd sabbatschool, verantwoordelijk voor een goed verloop van de gehele
sabbatschool. De raad dient zo vaak als nodig is bijeen te komen om een
goede afstemming te verzorgen tussen de programma’s van de verschillen
de afdelingen. Het is de verantwoordelijkheid van de sabbatschoolraad dat
het ondersteunend materiaal (waaronder de bijbelstudiegids zoals die door
de Generale Conferentie wordt uitgegeven) tijdig en in voldoende mate aan
wezig is.
Het algemeen hoofd sabbatschool
Het algemeen hoofd sabbatschool is de hoofdverantwoordelijke func
tionaris tijdens de sabbatschool. Het is zijn taak de sabbatschool zo soepel
en optimaal mogelijk te laten verlopen. Het algemeen hoofd sabbatschool
dient de plannen en thema’s zoals die door de afdeling Vorming & Toerus
ting van de unie worden voorgesteld, te ondersteunen. Het algemeen hoofd
sabbatschool wordt geacht zich te houden aan de beslissingen van de sab
batschoolraad.16
De assistent hoofd sabbatschool
Indien nodig kunnen één of meer assistenten worden gekozen ter on
dersteuning van het algemeen hoofd sabbatschool. Deze assistenten kun
nen een specifieke taak op zich nemen, bijvoorbeeld het informeren van
de gemeente over de projecten van de wereldzending, het coördineren van
het zendingsthema van de week, het inroosteren en promoten van collec
16 ZieookAanvulling6,bladz.168,169.
kerkelijk handboek | HoofdstuK iX
133
tedoelen en het coördineren en bewaken van evangelisatieactiviteiten t.b.v.
de gemeenschap.
De assistent noteert wie er tijdens de sabbatschool aanwezig zijn en ver
gelijkt deze lijsten met de algemene ledenlijst van de gemeente. Op basis
van deze uitkomsten kan beleid worden ontwikkeld over de manier waarop
het sabbatschoolbezoek kan worden bevorderd. Deze plannen dienen als
doel te hebben zowel individuele als groepsgewijze evangelisatieactivitei
ten te ondersteunen en zowel nieuwe leden als leden die niet meer in de
kerk komen (weer) in contact met de gemeente te brengen.
De secretaris van de sabbatschoolraad
Trouw, zorgvuldigheid, en christelijke hoffelijkheid zijn bij uitstek ka
raktereigenschappen die nodig zijn in het werk als secretaris.17
De assistent-secretaris
Bij afwezigheid van de secretaris, neemt de assistentsecretaris de ver
antwoordelijkheden waar. De assistentsecretaris behoort tijdens iedere sab
batschool aanwezig te zijn, klaar om het algemeen hoofd sabbatschool of
de secretaris te ondersteunen.
Indien gewenst kan de assistentsecretaris als secretaris optreden tijdens
de bijeenkomsten van de gespreksleiders. Op deze manier kan hij alle be
langrijke punten aan de secretaris doorgeven.
Secretaris investeringsgaven
De secretaris investeringensgaven coördineert alle activiteiten die te
maken hebben met deze giften voor het zendingswerk in de wereld. Hij
informeert alle afdelingen van de sabbatschool over de mogelijkheden
waarop zij een bijdrage kunnen leveren aan de zendingsprojecten. Tevens
is het zijn taak de leden op de hoogte te houden over de voortgang van de
investeringsprojecten.
Coördinator vakantiebijbelschool
De coördinator van de vakantiebijbelschool is verantwoordelijk voor de
organisatie, promotie en implementatie van de plaatselijke evangelisatie
via de jaarlijkse vakantiebijbelschool.18
17 ZieookAanvulling7,bladz.169.18 Sommigegemeentengevenerdevoorkeuraandezeverantwoordelijkheidtedelegerenaande
coördinatorvanhetkinderpastoraat.
afdelingen van de KerK en Hun medewerKers
134
Coördinator kerkmuziek
De sabbatschoolraad kan een coördinator kerkmuziek aanstellen, die,
in overleg met de afdelingsleiders, de muzikale omlijsting van de sabbat
school verzorgt.
Muziek is ook een uiting van aanbidding, en dus dient men er goed op
te letten dat er muziek gekozen wordt die God tot eer is. De zangers dienen
met dezelfde zorgvuldigheid gekozen te worden als de andere medewerkers
van de sabbatschool. Allen dienen aan dezelfde normen te voldoen.19
Pianist / organist
Wanneer er tijdens de sabbatschooldienst gebruik gemaakt wordt van
een pianist of organist, wordt deze doorgaans benoemd door de sabbat
schoolraad.
Sabbatschoolsectieleiders
Voor iedere afdeling van de sabbatschool wordt door de kerkenraad
een leider aangesteld. Indien nodig kan de sabbatschoolraad besluiten as
sistentsectieleiders aan te stellen. Verdere informatie over het indelen van
de sabbatschool naar leeftijdsklasse (variërend van jongeren t/m volwasse
nen) staat uitgebreid beschreven in de Nederlandse uitgave van het Sabbath
School Handbook.20 Dit handboek is verkrijgbaar bij de afdeling Vorming &
Toerusting van de unie of bij het servicecentrum van de unie.
Een van de taken van de sectieleiders is het voorbereiden van het weke
lijkse programma van de sabbatschool. Iedere afdeling behoort het voor
gestelde rooster te volgen zoals dat beschreven is in het Sabbath School
Handbook. Tijdens iedere bijeenkomst is er in ieder geval ruimte voor het
zendingsthema en voor het bespreken van de bijbelstudie, passend bij het
(leeftijds)niveau van de betreffende afdeling. Het is de taak van de afdelings
leiders te bewaken dat er voldoende tijd is om de lessen te bespreken. Tevens
dienen zij ervoor te zorgen dat er voldoende exemplaren of kopieën van
het studiemateriaal beschikbaar zijn en dat er ondersteunend materiaal
(schrijfborden, flipovers, enz.) aanwezig is.
Zorg voor hen die aan huis gebonden zijn
De afdeling biedt ondersteuning aan hen die, vanwege lichamelijke ge
breken of leeftijd, niet meer bij de sabbatschool aanwezig kunnen zijn. Het
19 Zieookbladz.102-104.20 BijdeafdelingVorming&Toerustingverkrijgbaaronderdetitel“Wegwijsindesabbatschool”.
kerkelijk handboek | HoofdstuK iX
135
Sabbath School Handbook biedt aanvullende informatie over de taken en ver
antwoordelijkheden van de coördinator van deze afdeling.
Gespreksleiders
De gespreksleiders van de sabbatschool worden gekozen door de sab
batschoolraad. Hun namen worden vervolgens ter goedkeuring aan de ker
kenraad voorgelegd. De gespreksleiders dienen een zekere affiniteit met
lesgeven te hebben en dienen bereid te zijn voortdurend naar manieren te
zoeken om hun onderwijskwaliteiten te verbeteren. Zij dienen nauwgezet
in hun voorbereiding te zijn, regelmatig en stipt in de sabbatschool aanwe
zig te zijn en een voorbeeld te zijn voor de groep door dagelijks de lessen uit
de betreffende themaboekjes te bestuderen.
Speciale aandacht vereist het kiezen van leiders en leidsters voor de
kindersabbatschool en de jeugdklassen. Hiervoor zouden mensen gekozen
moeten worden met een speciale affiniteit en met het vermogen aan te voe
len waar de kinderen en jongeren behoefte aan hebben.
Alle gesprekleiders dienen aangemoedigd te worden deel te nemen aan
de speciale cursussen voor gesprekleiders die met regelmaat door de kerk
worden aangeboden.
Gespreksleidersbijeenkomsten
Het verdient aanbeveling dat de gespreksleiders van de sabbatschool
wekelijks bijeenkomen. In de regel zullen deze bijeenkomsten door het al
gemeen hoofd sabbatschool worden geleid, ongeacht het feit dat iemand
anders kan worden aangewezen de sabbatschool van die week te leiden.
Bij voorkeur dient de bijeenkomst vóór de sabbat gehouden te worden. Op
deze manier biedt het de mogelijkheid tot persoonlijke studie, zowel vooraf
gaand als na afloop van de bijeenkomst. Wanneer de bijeenkomst op sabbat
morgen gehouden wordt, zou deze onder te veel tijdsdruk kunnen komen
te staan. Voor de bijeenkomst dient voldoende tijd te worden uitgetrokken.
Tijdens de bijeenkomst dienen de volgende onderwerpen in ieder geval aan
bod te komen: een korte samenvatting van de bijbelles die de komende sab
bat behandeld zal worden; een korte bespreking van de doelen die behaald
dienen te worden en een discussie over problemen of moeilijkheden die
zich tijdens de bespreking in de sabbatschool zouden kunnen voordoen.
De sabbatschoollessen
De leidinggevenden van de sabbatschoolafdelingen dienen alles te doen
wat mogelijk is om een regelmatige en systematische bestudering van het
afdelingen van de KerK en Hun medewerKers
136
Woord aan te moedigen, vanuit de gedachte dat “alleen zij, die door de
waarheid van de Bijbel zijn versterkt, in de laatste grote strijd stand zul
len houden.”21 Het themaboekje voor de sabbatschool is geschreven met als
doel mensen aan te moedigen zich dagelijks te voeden met Gods Woord.
Deze gewoonte heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het behoud van
de eenheid in de gehele wereldkerk.
Door de Generale Conferentie wordt voor iedere afdeling van de sabbat
school een apart studiemateriaal uitgegeven. Voor ieder gemeentelid zijn
d.m.v. een studiegids de teksten beschikbaar, passend bij zijn/haar leeftijd.
Handleidingen voor de coördinatoren en gespreksleiders worden eveneens
door de kerk uitgegeven. Deze handleidingen dienen voor iedere gespreks
leider beschikbaar te zijn.
Sabbatschoolcollecten
Alle collecten die tijdens de sabbatschool worden opgehaald, dienen
zorgvuldig door de sabbatschoolsecretaris geregistreerd te worden en zo
snel mogelijk aan de penningmeester overhandigd te worden. Wanneer
aanvullende gelden afkomstig van aan huis gebonden leden worden ont
vangen, dienen deze toegevoegd te worden aan de collecten die reeds vanuit
de sabbatschool zijn ontvangen.
Alle sabbatschoolgaven (met uitzondering van de onkostencollecte voor
de sabbatschool), behoren in principe toe aan de Generale Conferentie. Deze
collectes dienen dan ook in z’n geheel aan de uniepenningmeester te wor
den gezonden ter overdracht aan de Generale Conferentie. Hieronder val
len de wekelijkse sabbatschoolcollecte, de speciale collecte op de dertiende
sabbat, de sabbatschoolinvesteringsgaven en de verjaardagsgaven. Al deze
gaven zijn bestemd voor de zending. Elk van deze categorieën dient apart
in de algemene boekhouding van de gemeente te worden geregistreerd. Dit
is noodzakelijk omdat op deze wijze de Generale Conferentie in staat is de
percentages die zij gebruikt voor speciale projecten zonodig aan te passen.
Noch de plaatselijke gemeente, noch de unie mag zendingsgelden achter
houden.
Algemene kosten
Het is mogelijk op gezette tijden een collecte te houden ter bestrijding
van de algemene kosten van de sabbatschool.22
21 De Grote Strijd,bladz.548.22 Zieook:Aanvulling8,bladz.169,170.
kerkelijk handboek | HoofdstuK iX
137
De collecte ter bestrijding van de algemene kosten van de sabbatschool
en de zendingscollecte kunnen niet tegelijk worden gehouden om dan vol
gens een bepaald percentage te worden verdeeld. De collecte ter bestrijding
van de onkosten van de sabbatschool behoort geheel gescheiden te worden
gehouden van de zendingscollectes.
Kwartaalrapportage
De kwartaalrapportage dient zo snel mogelijk na de laatste sabbat
van de het kwartaal te worden opgesteld. De rapportage behoort binnen
de daarvoor gestelde termijn aan het de afdelingen Vorming & Toerusting
en Gemeentegroei van de unie te worden toegestuurd. Tevens dient de rap
portage behandeld te worden tijdens de huishoudelijke vergadering van de
gemeente. De secretaris van de gemeente dient de rapportage (middels het
daartoe bestemde formulier) aan de staffunctionarissen van de afdelingen
Vorming & Toerusting en Gemeentegroei van de unie toe te zenden. Hij
bewaart een afschrift van deze rapportage in het archief van de gemeente
en stuurt tevens afschriften aan het algemeen hoofd sabbatschool en de
predikant.
Het Advent Jeugd Verbond (AJV)De gemeente (en de kerk) werkt door en voor haar jongeren middels het
AJV. “Mozes antwoordde: ‘We gaan met jong en oud, met onze zonen en
dochters, en we nemen ook onze schapen, geiten en runderen mee, want
we gaan ter ere van de HEER een feest vieren.’”23 “Houd de geboden die ik
u vandaag opleg steeds in gedachten. Prent ze uw kinderen in en spreek er
steeds over, thuis en onderweg, als u naar bed gaat en als u opstaat. Draag
ze als een teken om uw arm en als een band op uw voorhoofd. Schrijf ze op
de deurposten van uw huis en op de poorten van de stad.”24 “Sta niemand
toe dat hij vanwege je jeugdige leeftijd op je neerkijkt, maar wees voor de
gelovigen een voorbeeld in wat je zegt, in je levenswijze, in liefde, geloof en
zuiverheid.”25
“Wij hebben tegenwoordig een leger van jongeren, dat tot veel in staat
is, mits zij op de juiste manier geleid en bemoedigd worden... Wij willen dat
zij door God gezegend worden. Wij willen dat zij deelnemen in goed geleide
activiteiten waarmee zij andere jongeren kunnen bereiken.”26
23 Exodus10:9.24 Deuteronomium6:6-8.25 1Timoteüs4:12.26 EllenG.WhiteinGeneral Conference Bulletin,29,30januari1893,bladz.24.
afdelingen van de KerK en Hun medewerKers
138
Ellen G. White riep op een speciale jongerenorganisatie in iedere ge
meente op te richten, waarbij zij tevens richtlijnen meegaf hoe deze organi
satie eruit zou moeten zien. “Laten wij dan een groep oprichten, gelijkend
op de Christian Endeavor Society...”27 “Laten in iedere gemeente er groepen
gevormd worden, die deze taken kunnen doen.”28
“Onze verantwoordelijkheid stopt niet op het moment dat jongeren
besluiten hun hart aan God te geven. Hun interesse in het werk voor de
Heer dient gewekt te worden en zij moeten leren begrijpen dat Hij iets
van hen verwacht om zijn werk te laten voortgaan. Het is niet voldoende
hen te laten zien hoeveel werk er nog verzet moet worden en hen aan te
moedigen hun steentje daaraan bij te dragen. Wij moeten hen leren op
welke manier zij zich voor de Heer zouden moeten inzetten. Zij moeten
op de best mogelijk manier getraind en geoefend worden om anderen voor
Christus te winnen. Leer hen hoe zij op een rustige en tactvolle manier
hun leeftijdsgenoten kunnen bereiken. Bereid hen systematisch voor op de
verschillende aspecten van het zendingswerk waaraan zij kunnen deelne
men. Ondersteun en onderwijs hen hierin. Op deze manier zullen zij voor
God leren werken.”29
“Zouden wij niet de boodschap van de gekruisigde, opgestane Heer
die snel wederkomt, over de gehele wereld kunnen verkondigen met een
dergelijk leger aan arbeiders zoals onze jeugd, dat op de juiste wijze is ge
traind!”30
In iedere gemeente dient een actieve AJVgroep te zijn. Daarbij is het
belangrijk dat het jeugdprogramma niet gescheiden wordt van de andere
programma’s van de gemeente. Naast hun deelname aan de jeugdgroep,
dienen jongeren ook betrokken te worden bij de taken in de gemeente en
bij het gehele scala aan gemeentelijke activiteiten. Er zouden jonge ouder
lingen moeten zijn, evenals jonge diakenen en diakonessen om samen te
werken met ambtsdragers die meer ervaring hebben. Jongeren zouden in
alle activiteiten van de gemeente werkzaam moeten zijn. “God heeft jeugdi
ge kracht, ijver en moed nodig, opdat zijn werk op alle fronten doorgaat. Hij
heeft de jeugd uitgekozen om te helpen bij de vooruitgang van zijn bewe
ging. Er is frisse, gezonde energie nodig om met een heldere geest de paden
uit te zetten en met moedige handen het werk te doen. Jonge mannen en
vrouwen worden uitgenodigd God de kracht van hun jeugd te geven opdat
27 Counsels on Health,bladz.537.28 EllenG.WhiteinSign of the Times,29mei1893.29 Gospel Workers,bladz.210.30 Messages to Young People,bladz.196.
kerkelijk handboek | HoofdstuK iX
139
zij, door hun kracht, hun verstand en hun daden Hem eer zullen brengen
en hun naaste tot redding zullen zijn.”31
Beginselverklaring32
Door ons vooral te richten op de evangelisatie onder jongeren kunnen
zij door Jezus Christus worden gered. Wij geloven dat het evangelisatiewerk
onder jongeren een taak van de gemeente is die door, voor en met jongeren
gedaan behoort te worden.33 Het is onze taak om:
1. jongeren hun eigenwaarde te laten ontdekken, alsmede hun geestelijke
gaven en talenten te laten ontdekken en ontplooien;
2. jongeren toe te rusten en te ondersteunen wanneer zij hun leven in
dienst van Gods kerk en de maatschappij willen stellen;
3. ervoor te zorgen dat jongeren betrokken worden bij alle aspecten van
het kerkelijk leven, opdat zij als volwaardige leden deel kunnen nemen
aan de vervulling van de opdracht van de kerk.34
Doelstellingen
In navolging van de bovengenoemde verklaring, heeft de afdeling AJV
leiderschapstrainingen gegeven en materiaal uitgegeven ter ondersteuning
van de evangelisatieactiviteiten van locale AJVgroepen. De Geest der Profe
tie omschrijft de doelen van een jongerengroep als volgt:
Het AJV dient zich in te zetten om: 1) jongeren trainen zich ook voor
andere jongeren in te zetten; 2) jongeren te werven die de gemeente willen
ondersteunen en “personen die belijden de sabbat te vieren” en 3) zich in te
zetten voor “hen die niet tot ons geloof behoren.”35
Om al deze doelstelling te bereiken, wordt de jeugd opgeroepen om 1)
samen te bidden; 2) Gods Woord samen te bestuderen; 3) samen te komen
om christelijke verbondenheid te ervaren; 4) in kleine groepen samen te
komen om plannen te maken om te evangeliseren; 5) tact, vaardigheid en
talenten te ontwikkelen in dienst voor de Heer; en 6) elkaar te bemoedigen
in geestelijke groei.
Het doel van het AJV is: “Het verspreiden van de adventboodschap over
de hele wereld in mijn generatie,” met de lijfspreuk “De liefde van Christus
dringt ons.”
31 Gospel Workers,bladz.67.32 IndeNederlandseUnieisditvertaaldindriebeleidsvoornemenstenaanzienvandedoelen
diemenzichinhetjeugdwerkheeftgesteld.ZieverderAanvulling9,bladz.170.33 AangenomendoordeGeneraleConferentieendeJeugdleidersvandedivisiesinjuli1993.34 Zieook:Aanvulling9,bladz.170.35 Sign of the Times,29mei,1893.
afdelingen van de KerK en Hun medewerKers
140
Lidmaatschap van het AJV
Er zijn drie verschillende soorten lidmaatschap binnen het AJV.36
De jeugdraad en zendingsactiviteiten
De jeugdraad is het overkoepelende orgaan van het jeugdwerk in de plaat
selijke gemeente en is verantwoordelijk voor de algemene planning van het
jeugdevangelisatie programma.37 In de raad hebben de (jeugd)leiders zitting,
alsmede de zendingsleider; de coördinator van de jeugdsabbatschoolklas, de
coördinator van het gezondheidswerk, de scoutingleider, de leider van de wel
penafdeling van de scouting, de jeugdouderling en de predikant.38 De hoofd
jeugdleider, die tevens lid is van de kerkenraad, treedt op als voorzitter.
De raad komt zo vaak als nodig bijeen, om op juiste wijze leiding te ge
ven aan het beleid en de activiteiten t.a.v. het jongerenwerk in de gemeente.
Tijdens deze vergaderingen wordt tijd besteed aan gebed, het bestuderen van
manieren om jongeren te ondersteunen in hun geloof en de voorbereiding
van evangelisatieactiviteiten. De raad dient er tevens op toe te zien dat er re
gelmatig jongerenbijeenkomsten worden georganiseerd. Verder werkt de raad
samen met andere afdelingen van de gemeente bij de afstemming van het jon
gerenprogramma. Om de effectiviteit van het jeugdwerk te bevorderen dienen
er zowel doelen op korte als op lange termijn te worden geformuleerd.
De jeugdraad39
Deze jeugdraad is verantwoordelijk voor de activiteiten van de oudere
jeugd in de gemeente. De raad werkt middels de algemene jeugdraad sa
men met de andere jeugdafdelingen. Wanneer er geen scoutingafdelingen
zijn, vallen de activiteiten voor de jongere jeugd onder de verantwoordelijk
heid van de juniorafdeling van de jeugdraad.
Functionarissen van het AJV
De manier waarop het leiderschap functioneert is een belangrijke factor
of een AJVafdeling al dan niet succesvol is. Wanneer de functionarissen toe
36 ZieAanvulling10,bladz170.37 Zieookbladz.114.38 Indiendegemeenteeenschoolheeft,kaneventueelookhethoofdvandeschoolinderaad
zittinghebben.39 InNederlandiseenafdelingvoor‘junioren-jeugd’nietgebruikelijk.Eénvanderedenenisdat
de leeftijdsindelingbijhet jeugdwerkinNederlandnaarbenedentoeafwijkt invergelijkingtotveelanderelanden(InNederlandligtdeleeftijdtussen14-22jaar,i.t.t.veelanderelandenwaarmeeeenleeftijdscategoriehanteertvan16–30jaar).Watderhalveinsommigelandenals‘ouderejeugd’wordtbeschreven,valtinNederlandgewoonlijkonderdecategorie‘jongekerk.’
kerkelijk handboek | HoofdstuK iX
141
gewijde, actieve christenen zijn, die initiatieven durven nemen, goed kunnen
organiseren en anderen kunnen enthousiasmeren, zal het werk voorspoedig
verlopen. Jonge mensen kunnen worden gered en zij kunnen opgeleid wor
den in dienst van God. De gemeente zal hierdoor gesterkt worden.
De functionarissen van het AJV worden door de gemeente gekozen. Hier
onder vallen de volgende functies; de hoofdjeugdleider, de jeugdleiders, de
secretarispenningmeester, de assistent secretarispenningmeester, de coör
dinator eredienst, de pianist en/of organist en de jeugdouderling. Gezien
het feit dat muziek een belangrijke rol speelt in de ontwikkeling van het
karakter van jonge mensen, zouden musici met dezelfde zorgvuldigheid
moeten worden geselecteerd als andere functionarissen van het AJV.40 Deze
groep vormt de kern van de jeugdraad. Deze raad kan in samenspraak met
de jeugd andere functionarissen aanwijzen zoals: de groepsleider, de coör
dinator voor de gebedsbijeenkomsten, de lectuurvoorziener en een coördi
nator PR, alsmede de leiders van verschillende werkgroepen. In kleinere
gemeenten zal het nodig blijken dat verschillende posten door dezelfde per
soon worden vervuld. De gemeente dient de jongeren zoveel te betrekken
bij de voorbereiding en de uitvoering van de diverse activiteiten.
De hoofdjeugdleider en jeugdleiders
De hoofdjeugdleider dient, als een volgeling van Jezus, een voorbeeld te
geven van de deugden van een oprechte christen. Het is zijn belangrijkste
doel om jonge mensen in aanraking met Jezus te brengen. Hij dient een
aanstekelijk enthousiasme uit te stralen. Wanneer de hoofdjeugdleider jon
geren helpt te leren samenwerken en hun verantwoordelijkheid te nemen,
treedt hij zelf niet op de voorgrond. Hij is op de achtergrond aanwezig – als
coach en raadgever, de jongeren aanmoedigend, hen in staat stellend erva
ring op te doen en het plezier te laten ervaren wanneer het lukt. Hij zal het
profiel van de jeugdgroep van de gemeente goed moeten bestuderen om
passende manieren te vinden om ieder jeugdlid bij het AJV te betrekken.
De hoofdjeugdleider staat in nauw contact met de predikant, de jeugd
ouderling en met de landelijke jeugdleider. Daarbij dient hij iedere moge
lijkheid aan te grijpen om de groep zelf te trainen en het AJV voor te gaan
in een goede samenwerkingsrelatie met zowel de plaatselijke gemeente als
met de unie.
De overige jeugdleiders ondersteunen de hoofdjeugdleider bij het ver
vullen van zijn taken. Wanneer de hoofdjeugdleider afwezig of verhinderd
40 Zieookbladz.103.
afdelingen van de KerK en Hun medewerKers
142
is, neemt één van de andere jeugdleiders zijn taken waar, o.a. het voorzit
terschap tijdens de vergadering van de jeugdraad. De raad heeft tevens de
mogelijkheid een aantal taken aan de jeugdleiders toe te wijzen. In kleinere
gemeenten kan de raad ook besluiten deze functies te laten samenvallen
met die van secretarispenningmeester.
Secretaris-penningmeester en zijn assistent
Ten aanzien van de andere functionarissen, dient de secretarispenning
meester in de eerste plaats toegewijd en oprecht gelovig te zijn. Hij heeft de
Heer aangenomen als zijn Bevrijder en spreekt vanuit een persoonlijke er
varing. Hij heeft affiniteit met het werken met jongeren. De secretarispen
ningmeester registreert alle activiteiten van het AJV en stuurt deze maan
delijks via een speciaal formulier aan de landelijke jeugdleider.41 Tevens
moedigt hij jongeren aan te getuigen van hun geloof tijdens de speciale
momenten aan het einde van de sabbatschool.42 De assistentsecretarispen
ningmeester ondersteunt (indien nodig) de secretarispenningmeester bij
zijn werkzaamheden en vervangt hem tijdens diens afwezigheid.
De jeugdouderling
De jeugdouderling is goed op de hoogte met de doelstellingen van het
AJV en hij heeft een positieve houding ten aanzien van jongeren en hun be
trokkenheid bij de gemeente. Deze persoon fungeert als coach of adviseur
voor AJVfunctionarissen en is aanwezig tijdens de vergaderingen van de
jeugdraad. De jeugdouderling moet iemand zijn die geliefd is bij de jonge
ren en wiens advies op prijs wordt gesteld. In samenwerking met de hoofd
jeugdleider zorgt de jeugdouderling ervoor dat de behoeften van het AJV
bekend zijn bij de kerkenraad.
De jeugdouderling dient tevens kennis te maken met de landelijke
jeugdleider en hij houdt hem op de hoogte van de gang van zaken binnen
het AJV in de gemeente (bijvoorbeeld bij wisselingen van functionarissen).
Samen met de andere AJVfunctionarissen kan de jeugdouderling de trai
ningen voor jeugdleiders bijwonen die door de unie worden georganiseerd.
Zo blijft hij steeds op de hoogte van de ontwikkelingen in het jeugdwerk en
kan hij deze kennis meenemen in zijn coaching. Met het oog op de continuï
teit, verdient het de voorkeur dat de jeugdouderling gedurende een aantal
jaar zijn functie vervult.
41 EenmaandelijkserapportageisindeNederlandseUnienietgebruikelijk.Menstreefteerdernaareenjaarlijksterugkerenderapportage.
42 Zieook:Aanvulling11,bladz.170,171.
kerkelijk handboek | HoofdstuK iX
143
Kenmerken van het AJV
De afdeling AJV van de gemeente streeft ernaar jongeren in hun ontwik
keling te volgen en hen te ondersteunen met een diverse actieve, leeftijds
gerelateerde programma’s. Het AJV probeert een omgeving te zijn waarin
geestelijke gaven kunnen worden ontwikkeld ter voorbereiding op dit leven
en op het leven dat nog komen gaat.
Hieronder vallen:
1. Aanbidding en onderwijs: Bijbelleesroosters, bijbelstudies van de ESDA,
de jeugdgebedsweek, jeugdleiderstrainingen, Plug in en Faith Challen
ge weekenden, studentendagen.
2. Getuigen: Het organiseren van jeugdcongressen en jeugdrally’s, zen
dingsprojecten, projecten in het kader van het Student Missionary pro
gramma, festivals, concerten, straatevangelisatie, evangelisatieprojec
ten waarbij gebruik gemaakt wordt van mime, drama en/of muziek.
3. Ontspanning: Het organiseren van gezellige jeugd of filmavonden,
wandeltochten, kampen, jeugdweekenden, sporttoernooien, muziekfes
tivals en scouting.
AJV-junior afdelingIn sommige landen kent men een juniorenafdeling van het jeugdwerk.
Vaak is die afdeling, waar men over een aan de gemeente(n) gelieerde ba
sisschool beschikt, geïntegreerd met het onderwijsprogramma van de
basisschool. In andere gevallen zijn de taken van deze juniorenafdeling
grotendeels overgenomen door het scoutingprogramma van de kerk. In de
Nederlandse Unie worden verder specifieke landelijke activiteiten georgani
seerd voor tieners.
Scouting43
Het Advent Jeugd Verbond heeft voor de jeugd vanaf ongeveer 4 jaar
gekozen voor de levensbeschouwelijke vorm van scouting (AJVscouting) en
voor de jeugd vanaf ongeveer 14 jaar voor de Jeugdclubvorm. AJVscouting
43 Devolgendealinea’sweerspiegelendeNederlandsesituatie. IndeNederlandseUniewordtvoordekerkelijkescoutingsindslangetijdeenmodelgebruiktdatgebaseerdisophetNe-derlandsescouting-model.Ditmodelisvolledigaangepastaandespecifiekebehoeftenvanhetscoutingwerkbinnendekerk.VooreenvolledigeweergavevanditmodelverwijzenwijunaarhetHandboekAJV-ScoutingdatopgevraagdkanwordenbijhetkantoorvanAJV-scouting.DezehandleidingistevensteraadplegenviadewebsitevanAJV-scouting.
WienawilgaaninhoeverreditmodelafwijktvanhetinsommigelandengebruiktemodeldatindeEngelstaligeuitgavevanhetKerkelijk Handboek wordtbeschreven,verwijzenwijnaardeeditievanhetKerkelijk Handboek 2005,bladz.115,116.
afdelingen van de KerK en Hun medewerKers
144
kent een viertal onderafdelingen voor de verschillende leeftijdscategorieën:
bevers, welpen, scouts en explorers.
AJVscouting beweegt zich op het terrein van de lichamelijke, geeste
lijke, emotionele en verstandelijke ontwikkeling. Het benadrukt het ont
wikkelen van creativiteit en het verwerven van noodzakelijke kennis van
sociale, culturele en lichamelijke vaardigheden. Bij dit alles richt zij zich
niet allen op de ontwikkeling van het individu, maar legt ook grote nadruk
op het functioneren van de mens in groepsverband.
De te verwerkelijken doelen zijn grotendeels in de volgende gebieden te
onderscheiden:
1. Religieus – Vertrouwen in de Schepper van hemel en aarde en het bevor
deren van een adventistische levensstijl. Alsmede de ontwikkeling van
religieuze gevoelens en begrip voor godsdienst in het algemeen.
2. Lichamelijk – De ontwikkeling van de psychomotoriek, gezond leven
en handvaardigheden.
3. Verstandelijk – De ontwikkeling van goede gewoonten, verstandelijke
vaardigheden, verwerven van cognitieve kennis en inzicht.
4. Psycho-sociaal – De ontwikkeling van medemenselijkheid, dienstbaar
heid, maatschappelijke weerbaarheid. Hieronder vallen ondermeer;
a. leren samenwerken met anderen en verwerven van begrip voor de
multiraciale samenleving;
b. leren omgaan met en op juiste waarde stellen van de media;
c. leren omgaan met vrije tijd;
5. Cultureel – Ontwikkeling van de kennis van gewoonten en gebruiken
en de culturele verworvenheden van het Nederlandse volk en de etni
sche minderheden die in Nederland wonen.
6. Creatief – Het ontwikkelen van een gevoel voor verhouding, schoonheid
en harmonie.
Het Algemeen Kerkbestuur is het hoogste bestuurlijke orgaan binnen de
Nederlandse Unie. Daaronder vallen dus ook alle landelijke activiteiten
van AJVscouting. Hiermee heeft het Algemeen Kerkbestuur altijd het recht
om veranderingen in de structuur en het bestuur aan te brengen. Het Alge
meen Kerkbestuur zal echter advies inwinnen van de Scouting Advies Raad
(SAR), waarin alle plaatselijke groepen vertegenwoordigd zijn, alvorens te
besluiten over ingrijpende veranderingen binnen AJVscouting.
De staffunctionaris voor jeugdwerk binnen de Nederlandse Unie is de
landelijke coördinator van het gehele adventistische jeugdwerk, inclusief
kerkelijk handboek | HoofdstuK iX
145
AJVscouting. Hij wordt bijgestaan daar een AJV Scouting Consulent en lan
delijke bureaumedewerkers. Deze worden door de Nederlandse Unie aan
gesteld o.a. om de continuïteit van de kwaliteit en levensbeschouwing te
bevorderen.
AJVscoutinggroepen hebben, gezien hun religieuze karakter, een ge
mengde vorm van autonomie en afhankelijkheid. Om een scoutinggroep te
formeren dient men te voldoen aan de voorwaarden uitgezet door Scouting
Nederland zowel als aan de voorwaarden en regels die gelden binnen het
AJV. E.e.a. is geregeld in het handboek voor AJVscouting, waarin ook wordt
voorzien in regels voor het opheffen en eventueel “slapend” houden van
een groep.
Plaatselijke scoutinggroepenIedere scoutinggroep heeft een eigen structuur en identiteit die gestoeld
is op de uitgangspunten van het Advent Jeugd Verbond. Aan het hoofd van
de plaatselijke A.J.V.scoutinggroep staat een groepsraad. De groepsraad is
het overlegorgaan voor alle groepszaken en draagt de verantwoordelijkheid
voor de goede gang van zaken binnen de groep.
De groepsvoorzitter is de voorzitter van de groepsraad en het groeps
bestuur. Het bestuur is het dagelijks bestuur van de groepsraad en bestaat
tenminste uit de groepsvoorzitter, de groepssecretaris en groepspenning
meester. De groepsvoorzitter dient een belijdend lid te zijn van het Kerkge
nootschap der Zevendedags Adventisten en wordt gekozen door de groep
en in de gemeente voorgesteld. In overleg met de (jeugd)predikant wordt
deze tijdens een eredienst geïnstalleerd. Hij/zij dient de levensbeschouwe
lijke visie zoals die is uitgegeven door A.J.V. scouting, te onderschrijven en
uit te dragen.
De groepsvoorzitter zit als afgevaardigde van de groep in de SAR. Bij
verhindering kan deze een ander kaderlid sturen. De groepsvoorzitter of
groepspenningmeester zal bij de plaatselijke kerkenraad de scouting pro
moten en de financiën en begroting toelichten om middelen te verkrijgen
voor de groep.
De groepsvoorzitter is in het bijzonder belast met de bewaking van de
continuïteit van het groepsbeleid. Hij/zij dient ervoor te zorgen dat jaarlijks
een complete ledenlijst en een financieel verslag worden gestuurd naar het
secretariaat van A.J.V.scouting.
Het initiatief tot het oprichten van een AJVscouting groep mag door ie
der gemeentelid in samenspraak met de plaatselijke kerkenraad genomen
worden. De oprichting zal in nauwe samenwerking met het plaatselijke
afdelingen van de KerK en Hun medewerKers
146
kerkbestuur en AJVscouting moeten plaatsvinden teneinde de afgeleide
rechtspersoonlijkheid te waarborgen.
Plaatselijk initiatief en verantwoordelijkheid zijn de pijlers van de
groep. AJVscouting zal zich echter naar vermogen inzetten tot bevordering
van kennis en uitvoeren van landelijke activiteiten.
Christelijk onderwijs en de school van de gemeente44
Filosofie
De gemeente kan besluiten tot het oprichten van een eigen school. Hier
mee kan zij bereiken dat de jongeren uit de gemeente een evenwichtige li
chamelijke, geestelijke, verstandelijke, sociale en beroepsopleiding krijgen,
waarbij het onderwijs in harmonie is met de christelijke normen en idea
len, met God als de bron van alle morele waarden en waarheid. Het doel van
de kerk is om het beeld van de Schepper in de mens te herstellen. Alleen op
deze manier kan de mens tot volle ontplooiing komen, zowel in dit leven
als in het toekomende.
De wereldkerk beheert haar eigen scholen, variërend van kleuterschool
tot universiteit. Zo kan zij aan de kinderen de waarden van het geloof over
dragen, alsmede haar overtuigingen, gedragsregels, waarden, gewoontes en
gebruiken. Openbare scholen hebben zich vaak tot doel gesteld kinderen
op te leiden tot vaderlandslievende, gezagsgetrouwe burgers. In aanvulling
hierop stellen adventistische scholen zich tot doel kinderen de mogelijk
heid te geven zich te ontwikkelen tot trouwe, gewetensvolle zevendedags
adventistische christenen. De bron, de middelen en het doel van het adven
tistisch onderwijs worden gevormd door een ware kennis van Gods vriend
schap, verbondenheid met Hem door bijbelstudie en dienstbaarheid en op
Hem willen lijken in karaktervorming.
Doelstellingen
Scholen die onder de verantwoordelijkheid van de gemeente vallen, stel
len zich tot doel aan alle leerlingen onderwijs te bieden vanuit de bevrij
dende boodschap van het evangelie. De algemene basiskennis wordt onder
wezen opdat leerlingen die goed kunnen toepassen.
In het bijzonder zetten deze scholen zich in om iedere leerling in staat
te stellen zich een hoger niveau van gezondheids en gedragsprincipes eigen
te maken. Tevens krijgt de leerling de mogelijkheid zich te ontwikkelen op
44 Zieeerdereopmerkingenoverdebasisschoolondersupervisievaneenplaatselijkegemeenteopbladz.84.
kerkelijk handboek | HoofdstuK iX
147
het gebied van de basale leervaardigheden en wordt hij onderwezen op het
gebied van sociale vaardigheden, beroepsvaardigheden, maatschappijleer,
nuttige invulling van vrije tijd en in morele volwassenheid. Door kwalita
tief hoogwaardig onderwijs te bieden dat z’n focus heeft in Christus worden
ook doelen bereikt op gebied van geestelijke verbondenheid, zelfontplooi
ing, sociale vaardigheden, maatschappelijke verantwoordelijkheid, dienst
baarheid aan de naaste en de wereld, en economische weerbaarheid.
Onderwijssecretaris
Een goed begrip en een heldere visie op christelijk onderwijs – waarvan
de uiteindelijke doelen overeenkomen de doelen van verlossing – kan al
leen maar worden bereikt en bewaakt wanneer de gemeente steeds herin
nerd wordt aan haar duidelijke opdracht. Daarom dient iedere gemeente
een onderwijssecretaris te kiezen ter bevordering en ondersteuning van het
christelijk onderwijs. Deze onderwijssecretaris maakt deel uit van het da
gelijks bestuur van de oudervereniging en werkt derhalve nauw samen met
deze raad.
De ouderverenigingAlgemeen doel
De oudervereniging kent een tweeledig doel:
1. het ondersteunen van de ouders;
2. het verenigen van het gezin, de school en de kerk in hun streven de
kinderen christelijk onderwijs op adventistische grondslag te bieden.
Doelstellingen
De oudervereniging kent de volgende doelstellingen:
1. het ondersteunen van de ouders in samenwerking met de gemeente en
de school, in hun streven om de gehele ontwikkeling van het kind te
bewerkstelligen – “de harmonieuze ontwikkeling van de lichamelijke,
de verstandelijke en de geestelijke krachten.”45
2. het bevorderen van de samenwerking tussen ouders en leraars in het
onderwijs;
3. het geven van advies hoe er in het gezin een sfeer van liefde en gehoor
zaamheid kan zijn, waarin christelijke, adventistische normen en waar
den aan kinderen geleerd kunnen worden door bijbelstudie, gebed, ge
zinswijdingen en in de voorbeeldfunctie van de ouders;
45 Karaktervorming,bladz.11.
afdelingen van de KerK en Hun medewerKers
148
4. het bieden van de mogelijkheid aan ouders en leraars een positieve rela
tie te ontwikkelen in hun werk t.b.v de kinderen;
5. het ondersteunen van de school in het streven naar een betere afstem
ming te komen tussen de uitgangspunten van het christelijk onderwijs
in filosofie, inhoud en lesmethode;
6. het verbeteren van de band tussen school en het gezin door:
a. het doen van aanbevelingen aan het schoolbestuur ter verbetering
van het lesprogramma;
b. het aanmoedigen van regelmatige contactmomenten tussen school
en thuis;
c. het aanmoedigen van ouders om de school te bezoeken;
d. het aanmoedigen van leraars tot het afleggen van huisbezoeken;
e. te voorzien in vrijwilligerswerk, wanneer de school daarom vraagt;
f. het ondersteunen van de school bij het vinden van aanvullende ma
terialen en faciliteiten die niet door de gemeente of de unie kunnen
worden verzorgd.
7. het streven om ieder kind uit de gemeente naar de school van de ge
meente te laten gaan. Men dient zijn uiterste best te doen om ook kinde
ren uit achtergestelde gezinnen naar de school van de kerk te laten gaan
opdat ieder adventistisch kind de mogelijkheid heeft om adventistisch
onderwijs te genieten.
Lidmaatschap
Gemeenteleden en degenen die gebruik maken van de voorzieningen
van de school, zijn lid van de oudervereniging.
Functionarissen
Alle ouders van leerlingen kunnen lid worden van de oudervereniging.
De leden van het verenigingsbestuur dienen echter lid te zijn van het Kerk
genootschap der Zevendedags Adventisten. Het bestuur bestaat uit een
voorzitter, een plaatsvervangend voorzitter, een secretarispenningmees
ter, een bibliothecaris en de onderwijscoördinator van de gemeente. Om
de continuïteit binnen het bestuur te bewaken, verdient het de voorkeur
dat een aantal leden van het bestuur wordt herkozen voor een tweede ter
mijn.
Voorzitter
De voorzitter van de oudervereniging dient lid te zijn van een advent
gemeente. Hij heeft, met succes, ervaring opgedaan in het onderwijs aan
kerkelijk handboek | HoofdstuK iX
149
kinderen. De voorzitter staat open voor nieuwe ideeën, heeft affiniteit met
het onderwijs en is overtuigd voorstander christelijk onderwijs.
Secretaris-penningmeester
De secretarispenningmeester verzorgt de verslagen van de oudervereni
ging. Hij is verantwoording verschuldigd aan de coördinator van de afdeling
Vorming & Toerusting van de unie en rapporteert hem in ieder geval aan
het begin en het einde van ieder schooljaar. Gelden van de oudervereniging
worden door de penningmeester van de school dan wel de penningmeester
van de gemeente beheerd. Het geld wordt op een aparte rekening gestort,
conform de boekhoudkundige regels die in de unie gelden.
Ex officio
Het hoofd van de school is uit hoofde van zijn functie lid van de ouder
vereniging.
Het bestuur van de school van de kerkLidmaatschap
Voor iedere basisschool of school voor voortgezet onderwijs die door één
gemeente wordt beheerd, dient een bestuur gekozen te worden. Dit bestuur
wordt, hetzij door de gemeente, hetzij door een door de kerkenraad aange
wezen commissie gekozen. Derhalve kan het schoolbestuur een onafhanke
lijk schoolbestuur zijn, dan wel een kerkenraad, dan wel een commissie die
verantwoording verschuldigd is aan de kerkenraad Wanneer de school door
twee of meer gemeenten wordt beheerd, zal het bestuur worden gevormd
door een schoolbestuur dat door de unie is aangesteld.
Het is mogelijk één of twee leden van de kerkenraad in het schoolbe
stuur te kiezen. Op deze manier wordt de nauwe band tussen de kerkenraad
en het schoolbestuur gewaarborgd.
De predikant van de gemeente is lid van het schoolbestuur. Wanneer de
school beheerd wordt door twee of meer gemeenten, is het gebruikelijk dat
alle predikanten van de betreffende gemeenten lid zijn van het schoolbe
stuur. In scholen voor voortgezet onderwijs en in basisscholen is het hoofd
van de school lid van het schoolbestuur.
Het is mogelijk dat ouders, wier kinderen naar een dergelijke school
gaan, lid zijn van het schoolbestuur. Op deze manier kan de school profi
teren van de mening en het advies van de ouders voortkomend uit eigen
ervaringen.
afdelingen van de KerK en Hun medewerKers
150
Bestuursleden
Het bestuur bestaat in ieder geval uit een voorzitter en een secretaris.
Wanneer een school door meer gemeenten wordt beheerd, worden daar
naast een penningmeester, een plaatsvervangend voorzitter en een assi
stentsecretaris benoemd. Wanneer de school door slechts één gemeente
wordt beheerd, wordt de voorzitter van het schoolbestuur door de gemeen
te gekozen. Wanneer de school door meer gemeenten wordt beheerd, wordt
de voorzitter door het bestuur gekozen tijdens de eerste vergadering na de
verkiezingen. In het geval dat de gemeenten niet tot overeenstemming kun
nen komen, zal de voorzitter door het dagelijks bestuur van de unie worden
aangewezen. Het hoofd van de school wordt doorgaans aangewezen als se
cretaris van het schoolbestuur.
Verhouding tussen school en gemeenten
Wanneer een school door twee of meer gemeenten wordt beheerd, dient
iedere beslissing van het schoolbestuur waarbij financiële verplichting zijn
gemoeid, aan de kerkenraden van de deelnemende gemeenten ter goedkeu
ring worden voorgelegd.
Zittingsperiode
Wanneer een zelfstandig schoolbestuur wordt gekozen, kan, met betrek
king tot de zittingsperiode van de leden van het bestuur, uit de volgende
procedures worden gekozen:
1. Alle leden kunnen aan het einde van het kalenderjaar, of aan het einde
van het fiscale jaar voor de periode van één jaar worden gekozen.
2. De leden van een nieuw bestuur worden gekozen voor de respectieve
lijke periodes van één, twee of drie jaar.
Nieuwe leden worden vervolgens gekozen voor de periode van drie jaar.
Met deze manier van kiezen wordt gegarandeerd dat er altijd een kern van
leden met ervaring binnen het bestuur is, waardoor de continuïteit van het
onderwijsbeleid beter gewaarborgd blijft.
Vacante posten worden op dezelfde wijze ingevuld als vacatures bij de
andere functies in de gemeente; de vacante post wordt vervuld voor de peri
ode die rest tot aan het einde van de oorspronkelijke zittingstermijn.
Vergaderingen
Het schoolbestuur komt regelmatig bijeen met een minimum van één
maal per maand gedurende het schooljaar.
kerkelijk handboek | HoofdstuK iX
151
Vereisten
De leden van het schoolbestuur worden gekozen op basis van hun toe
wijding, hun overtuiging en trouw aan de basisprincipes van christelijk on
derwijs, hun beoordelingsvermogen en tact, hun ervaring met onderwijs
zaken en hun financiële inzicht en capaciteiten. Van hen wordt verwacht
dat zij de onderwijsprincipes en het beleid van de gemeente hierin onder
schrijven en uitvoeren.
Omdat het schoolbestuur van de basisschool en/of de school voor voort
gezet onderwijs een belangrijk orgaan is in de plaatselijke gemeente, dienen
de leden van het bestuur met de grootst mogelijke zorgvuldigheid gekozen
te worden. Personen die geen waarde hechten aan christelijk onderwijs of
afwijzend staan ten opzichte van het onderwijsprogramma zouden niet
in het schoolbestuur gekozen moeten worden. Overtuiging t.a.v. plannen
waaraan God zijn goedkeuring kan hechten, geloof, moed en begrip zijn
essentiële factoren voor een succesvol schoolbestuur.
Taken van het bestuur
De voorzitter roept de vergaderingen bijeen, fungeert als voorzitter
tijdens de vergadering, en ziet erop toe dat de beslissingen die tijdens de
vergaderingen worden genomen ook daadwerkelijk worden uitgevoerd. De
voorzitter is medeondertekenaar van alle stukken met financiële aspecten
die de secretaris doet uitgaan.
De voorzitter is uit hoofde van zijn functie tevens lid van de inspectie
raad van de basisschool en de school voor het voortgezet onderwijs. Deze
raad heeft tot taak het onderwijs, zoals dat op de basisschool en bij het
voortgezet onderwijs gegeven wordt, te controleren en te evalueren.
De secretaris notuleert iedere vergadering, geeft opdrachten tot beta
ling van rekeningen of andere financiële verplichtingen en verzorgt de cor
respondentie namens het bestuur.
Wanneer de school wordt beheerd door één gemeente, wordt het werk
van de penningmeester doorgaans verzorgd door de penningmeester of de
assistentpenningmeester van de gemeente. Deze ontvangt het schoolgeld
en andere gelden; betaalt rekeningen in opdracht van de secretaris en met
goedkeuring van de voorzitter; zorgt ervoor dat alle betalingen worden ge
registreerd in de boekhouding; en geeft tijdens de maandelijkse vergade
ring van het schoolbestuur een gedetailleerd verslag van de financiële situ
atie. Wanneer de school door meerdere gemeenten wordt beheerd, wordt
een aparte penningmeester door het bestuur benoemd.
afdelingen van de KerK en Hun medewerKers
152
Functies
Voor de verdere omschrijving van de werkzaamheden van schoolbestu
ren en hun functionarissen verwijzen wij naar de richtlijnen van de divi
sie.
De afdeling communicatie en PRHet belang van goede communicatie
In de loop van de tijd heeft de kerk goddelijke richtlijnen gekregen over
het belang van het gebruik van de juiste communicatiemiddelen voor de
verkondiging van het evangelie. Ons is het volgende aangeraden:
“Wij moeten geen manier onbenut laten om het licht onder de mensen
te verspreiden. Laten we de pers gebruiken en laten we ieder middel inscha
kelen om de aandacht op ons werk te vestigen.”46
“Manieren zullen worden bedacht om de harten van mensen te berei
ken. Het kan voorkomen dat er andere methodes zullen worden toegepast
dan in het verleden gebruikelijk was...”47
Organisatie
De organisatie van deze afdeling vraagt om inzet van iedere kerkelijke
employé, ieder gemeentelid en iedere afdeling. De afdeling communicatie
streeft naar een samenhangend PR programma, waarbij voor de verkondi
ging van het evangelie gebruik wordt gemaakt van alle moderne commu
nicatiemiddelen, technieken en media. Daarom is het nodig dat in ieder
gemeente een coördinator voor communicatie wordt aangesteld. Indien no
dig kan ook een werkgroep communicatie en PR worden opgericht.
Taken van de coördinator communicatie
De coördinator PR binnen de gemeente is verantwoordelijk voor het
verzamelen en verspreiden van informatie. Wanneer de mogelijkheid zich
voordoet, brengt de secretaris interessante personen onder de aandacht,
d.m.v. bijvoorbeeld een interview, en zorgt voor eventuele nieuwsflitsen. De
samenwerking met de redacties van kranten en tijdschriften en andere PR
functionarissen dient vriendelijk en harmonieus te zijn.48
De coördinator PR van de gemeente werkt samen met de staffunctiona
ris PR van de unie in de uitvoering van de plannen van de unie en brengt
verslag uit wanneer daarom gevraagd wordt. Tevens doet hij regelmatig ver
46 Testimonies,deel6,bladz.36.47 Evangelism,bladz.105.48 ZieookAanvulling12,bladz.171.
kerkelijk handboek | HoofdstuK iX
153
slag van zijn werkzaamheden tijdens de huishoudelijke vergadering van de
gemeente.
Werkgroep PR
In een grote gemeente omvatten de PR en de communicatiewerkzaam
heden vele facetten. In dat geval kan het beter zijn een werkgroep PR aan
te stellen ter ondersteuning van de coördinator PR. In een dergelijke werk
groep fungeert de coördinator PR als voorzitter. De werkgroep wordt tege
lijkertijd met de andere ambtsdragers en functionarissen gekozen tijdens
de algemene verkiezingen van de gemeente. De werkgroep kan aan de indi
viduele leden een specifieke taak geven, bijvoorbeeld het onderhouden van
relaties met de pers en andere externe media en het relatiebeheer binnen
de gemeente en de kerk. Indien er een adventistische (zorg)instelling in de
omgeving van de gemeente is gevestigd, is het verstandig de PRfunctionaris
van deze instelling uit te nodigen zitting te nemen in de werkgroep.49
De predikant, die in eerste instantie verantwoordelijk is voor het com
municatiebeleid van de gemeente, werkt nauw samen met de coördinator
PR en/of de werkgroep PR. De predikant heeft hierin een adviserende rol.
Verhouding tot andere afdelingen binnen de gemeente
Om de gemeente op een goede manier van dienst te kunnen zijn, dient
de coördinator PR tijdig op de hoogte te worden gesteld van activiteiten
en andere plannen. Iedere afdeling van de gemeente kan hiervoor iemand
aanwijzen die tot taak heeft de coördinator PR op de hoogte te houden met
nieuws en informatie over de betreffende afdeling.
In grote adventistische centra
In grote plaatsen met meerdere grote adventistische gemeenten, kun
nen gemeenten besluiten tot de oprichting van een centrale PRwerkgroep.
In deze centrale werkgroep hebben de PRcoördinatoren van de respectieve
lijke gemeenten zitting. Zij dienen volledig medewerking te verlenen aan
ieder bovengemeentelijk plan dat de coördinatie van nieuws en andere me
diaactiviteiten voor de verschillende gemeenten beter doet verlopen. De op
richting van een dergelijke werkgroep dient te worden geïnitieerd door de
staffunctionaris voor communicatie van de unie. Deze centrale werkgroep
kiest uit haar midden een voorzitter die tevens tot taak heeft de vergaderin
gen bijeen te roepen.
49 ZieookAanvulling13,bladz.171.
afdelingen van de KerK en Hun medewerKers
154
Bij de PRafdelingen van de divisie en de unie zijn informatie, publica
ties, voorbeeldbrieven en andere richtlijnen beschikbaar voor de PRcoördi
natoren ter ondersteuning en inspiratie.
Vereisten
De PRcoördinator wordt gekozen op basis van zijn
1. vermogen de gemeente en de kerk in zijn geheel op een juiste manier te
vertegenwoordigen;
2. betrouwbaar oordeel;
3. organisatietalent;
4. vermogen informatie op een aantrekkelijke en overtuigende manier te
brengen;
5. bereidheid opdrachten uit te voeren;
6. sociale vaardigheden in de omgang met mensen.
De afdeling gezondheidsactiviteitenDe kerk heeft haar opdracht aanvaard om Christus over de wereld te ver
kondigen. Zij gelooft dat de morele verplichting om de menselijke waardig
heid te bewaren een belangrijk onderdeel van deze opdracht is. Dit houdt in
dat zij een hoge norm heeft gesteld voor de lichamelijke, verstandelijke en
geestelijke gezondheid. Dit betekent dat zij niet alleen omkijkt naar hen die
ziek zijn. Haar verantwoordelijkheid strekt zich tevens uit tot het voorko
men van ziektes. Dit doet zij door goede voorlichting te geven over gezond
leven en de nadruk te leggen op een leven zonder tabak, alcohol en andere
verdovende middelen en onrein voedsel. Tevens moedigt zij haar leden aan
om, zo mogelijk, een vegetarisch eetpatroon na te streven.
Coördinator gezondheidsactiviteiten
Om een doelmatig programma te ontwikkelen en te implementeren in
de gemeente is het noodzakelijk dat de gemeente een coördinator kiest.
Deze dient een brede interesse te hebben voor gezondheidszaken en bereid
te zijn de normen van de kerk uit te dragen door zelf het goede voorbeeld te
geven aan de leden en aan de samenleving door middel van de gezondheids
programma’s van de kerk. De coördinator moet in staat zijn programma’s
en informatie te selecteren die representatief zijn voor grondbeginselen en
de filosofie van het Kerkgenootschap der Zevendedags Adventisten en deze
te integreren tot een effectief getuigenis voor zowel lichaam als geest.50
50 ZieookAanvulling14,bladz.171,172.
kerkelijk handboek | HoofdstuK iX
155
Assistent coördinator gezondheidsactiviteiten
De assistent heeft tot taak de coördinator in zijn werkzaamheden te on
dersteunen.
Werkgroep gezondheidsactiviteiten
Een gemeente kan besluiten een werkgroep gezondheidsactiviteiten op
te richten. Deze werkgroep heeft tot taak leiding te geven aan het gezond
heidswerk binnen de gemeente en in de samenleving. Tevens heeft zij de
taak de gemeente te ondersteunen bij de evangelisatieactiviteiten door een
praktisch gezondheidsprogramma te ontwikkelen op een geestelijke grond
slag.51 De predikant is uit hoofde van zijn functie automatisch lid van deze
werkgroep en kan eventueel ook optreden als voorzitter.
Gezondheidscursussen
In samenwerking met de zendingsraad ontwikkelt de werkgroep voor
gezondheidsactiviteiten een aantal gezondheidscursussen waaronder: Stop
metroken cursussen, kookworkshops, gezondheidscursussen, antistress
cursussen, enz.
Gezondheidsvereniging
Op sommige plaatsen kunnen de gezondheidsactiviteiten of acties ter
bevordering van geheelonthouding worden ondergebracht in aparte ver
enigingen die duidelijk onderscheiden dienen te worden van de overige ker
kelijke afdelingen. De uniefunctionaris die belast is met gezondheidszaken
dient bij de oprichting van dergelijke verenigingen betrokken te worden.
Wereldwijde collecte voor het gezondheidswerk
Het totaalbedrag van deze collecte wordt aan de unie afgedragen, die
het vervolgens conform de richtlijnen verdeelt over de Generale Conferen
tie, de divisie en de unie. Op verzoek kan de gemeente tot maximaal 25%
van de opbrengst van de collecte behouden voor het gezondheidswerk van
de gemeente.
De afdeling rentmeesterschapszakenDe afdeling rentmeesterschap is opgericht om leden te helpen bij de
invulling van het rentmeesterschap en hen te ondersteunen bij de imple
mentatie van Gods plan van het systematisch geven door alle leden van de
51 ZieookAanvulling15,bladz.172.
afdelingen van de KerK en Hun medewerKers
156
kerk. Omdat het rentmeesterschap gaat over een goed beheer van het ge
hele leven, wordt in de activiteiten de nadruk gelegd op het juiste gebruik
van tijd, vaardigheden en talenten, bezittingen en de zorg voor het lichaam
als een tempel van de heilige Geest. De afdeling rentmeesterschapszaken
adviseert de gemeente hoe zij haar middelen optimaal kan inzetten om de
taak die de kerk heeft gekregen te voltooien. Het nu volgende citaat geeft
een goede weergave van de geestelijke en financiële doelstellingen van de af
deling: “Wanneer zij zullen ontwaken en zij hun gebeden, hun bezittingen
en al hun krachten en middelen aan de voeten van Jezus zullen leggen, zal
de waarheid zegevieren.”52
Coördinator rentmeesterschapszaken
De coördinator rentmeesterschapszaken wordt door de gemeente geko
zen op basis van zijn capaciteiten de ideeën en de taken uit te voeren zoals
die door het afdeling rentmeesterschap zijn ontwikkeld. De coördinator be
schikt over de volgende eigenschappen:
1. hij is een geestelijk leider;
2. hij brengt de principes van het christelijk rentmeesterschap in praktijk;
3. hij heeft inzicht in de geestelijke uitgangspunten en het financiële be
leid van de kerk;
4. hij is bereid tijd beschikbaar te stellen voor de voorbereiding, organisa
tie en uitvoering van de activiteiten. Hij werk samen met de staffuncti
onaris van de unie die rentmeesterschapszaken behartigt, de predikant
en de kerkenraad.
De coördinator vormt de verbindende schakel tussen de afdeling rent
meesterschapszaken enerzijds en de gemeente anderzijds.53
De afdeling gezinspastoraatHet overkoepelende doel van het gezinspastoraat in het streven een plek
te zijn waar men een volgeling van Christus wordt. Het gezin is door God
geschapen als een basisvoorziening voor de mensheid. Het is de belangrijk
ste omgeving waarin normen en waarden worden overgedragen en waarin
mensen leren intieme relaties aan te gaan; zowel met andere mensen als
met God.
Het woord “genade” vormt het kernwoord binnen het gezinspastoraat.
Het pastoraat vindt zijn basis in de leer van de Bijbel t.a.v. het gezin en houdt
52 Testimonies,deel4,bladz.475.53 ZieookAanvulling16,bladz.172.
kerkelijk handboek | HoofdstuK iX
157
Gods idealen t.a.v. het gezinsleven in ere. Tegelijkertijd heeft het pastoraat
ook oog voor de gebroken gezinnen in deze zondige wereld. Het gezinspas
toraat zoekt naar manieren om gezinnen weer in contact te brengen met de
goddelijke idealen. Tevens brengt het pastoraat het goede nieuws van Gods
reddende genade onder de aandacht en de belofte dat groei mogelijk is met
behulp van de heilige Geest.
Het gezinspastoraat richt zich op de onderlinge menselijke relaties. Het
pastoraat staat open voor de vragen van echtparen, ouders met kinderen,
alleenstaanden die graag een gezin zouden willen stichten en alle leden
van de grotere familiekring wanneer zij op hun levensweg geconfronteerd
worden met onverwachte wendingen in hun leven.
Het gezinspastoraat ondersteunt en onderschrijft het complete gezins
leven. Het pastoraat ondersteunt personen bij het opbouwen en onderhou
den van gezonde relaties, vanuit het principe dat een gezond christelijk
gezin garant staat voor gezonde leden van Gods koninkrijk en tevens een
positief getuigenis is voor de omgeving om hen heen. Het gezinspastoraat
predikt begrip, acceptatie en liefde binnen het gezin en in Gods familie. Het
pastoraat streeft naar de hereniging en verzoening tussen de generaties zo
als ons dat in de Bijbel wordt beloofd,54 en probeert hoop en ondersteuning
te bieden aan hen die door misbruik, een verstoord gezinsleven of gebroken
relaties gekwetst en beschadigd zijn. Het gezinspastoraat biedt ondersteu
ning door sociale vaardigheden te leren die nodig zijn bij het onderhouden
van relaties.
Het biedt mogelijkheden tot groei door gezinstraining en ondersteu
ning. Het moedigt individuele personen, echtparen en gezinnen aan pro
fessionele hulp te zoeken wanneer dat nodig mocht zijn.
Een efficiënt gezinspastoraat omvat de volgende taken: huwelijksvoor
bereidingscursussen voor aankomende echtparen, ondersteuning bij huwe
lijksproblemen, cursussen voor jonge ouders (met speciale aandacht voor
alleenstaande ouders en pleeggezinnen), cursussen voor gezinsevangelisa
tie en ondersteuning voor families in nood.
Werkgroep gezinspastoraat
Om de gezinnen in de gemeenten beter van dienst te kunnen zijn, kan
de kerkenraad besluiten een werkgroep gezinspastoraat op te richten. De
coördinator gezinspastoraat is de voorzitter van deze werkgroep. 55
54 ZieMaleachi4:5,6.55 ZieookAanvulling17,bladz.173.
afdelingen van de KerK en Hun medewerKers
158
Coördinator gezinspastoraat56
De gemeente kan iemand (of een echtpaar) kiezen als coördinator(en)
van het gezinspastoraat. De coördinator heeft een positieve houding ten
opzichte van God, zichzelf, zijn naaste en de gemeente. De coördinator on
dersteunt mensen in hun zoektocht naar een hecht en groeiend gezinsle
ven. Het is zijn oprechte wens een bijdrage te willen leveren aan het welzijn
van alle gezinnen. Om mensen die lijden onder de gevolgen van gebroken
relaties goed te kunnen helpen, dient de coördinator doordrongen te zijn
van Gods mogelijkheden om mensen te bevrijden. Tevens is het van groot
belang dat de coördinator in staat is zaken geheim te houden en zich ervan
bewust is wanneer en hoe hij personen in crisissituaties kan doorverwijzen
naar professionele hulpverleners.
De afdeling vrouwenpastoraatDe afdeling vrouwenpastoraat is opgericht om adventistische vrouwen
te ondersteunen, te bemoedigen en uit te dagen in hun dagelijks leven als
volgelingen van Jezus en als leden van zijn wereldkerk. De missie van het
vrouwenpastoraat is, in breder perspectief, gelijk aan de missie van alle
christenen – de verkondiging van Christus in de gemeente en in de wereld.
Doelen
Het vrouwenpastoraat heeft als doel:
1. een bijdrage te leveren aan de geestelijke groei van vrouwen;
2. te benadrukken dat vrouwen van onschatbare waarde zijn, omdat ook
zij geschapen en verlost zijn. Het vrouwenpastoraat ondersteunt vrou
wen bij de vervulling van hun taken in de gemeente. Het vrouwenpasto
raat wil een bijdrage leveren aan kerkelijke discussies door standpunten
vanuit een specifiek vrouwelijk oogpunt te belichten;
3. vrouwen op hun levensweg te ondersteunen, daarbij rekening houdend
met etnische en culturele verschillen;
4. samenwerkingsverbanden aan te gaan met andere specifieke afdelingen
van de gemeente om op deze manier het werken van en voor vrouwen te
faciliteren;
5. vrouwen van over de hele wereld met elkaar in contact te brengen en
hen aan te moedigen vriendschappen aan te gaan, elkaar te ondersteu
nen en tot een creatieve uitwisseling te komen van ideeën en informa
tie;
56 ZieookAanvulling18,bladz.174.
kerkelijk handboek | HoofdstuK iX
159
6. adventistische vrouwen met raad en daad terzijde te staan, met hen zoe
kend naar manieren waarop zij hun talenten kunnen inzetten voor het
werk in de kerk en in de gemeente;
7. manieren en middelen te ontwikkelen om adventistische vrouwen uit
te nodigen hun talenten in te zetten in samenwerking met anderen
voor de wereldwijde missie van de kerk.
Coördinator vrouwenpastoraat
De coördinator van het vrouwenpastoraat wordt door de gemeente ge
kozen om specifieke projecten te ontwikkelen ter ondersteuning van vrou
wen en hen toe te rusten voor het werk voor God en voor de gemeente.
De coördinator vrouwenpastoraat is tevens de voorzitter van de werkgroep
vrouwenpastoraat. Zij ontwikkelt plannen en ideeën om de participatie
graad van vrouwen in het kerkelijk werk te verhogen. Als voorzitter is de
coördinator verantwoordelijk voor het opstellen van de agenda, het leiden
van de gesprekken in de werkgroep en voor de ontwikkeling van een gevoel
van verbondenheid door de leden uit te nodigen ervaringen met elkaar uit
te wisselen, met elkaar te bidden en samen te zijn.
De coördinator is tevens lid van de kerkenraad, alwaar zij een goede
afstemming van het programma van het vrouwenpastoraat met de pro
gramma’s van de andere afdelingen bewaakt. Tevens is het de taak van de
coördinator de kerkenraad te informeren over de voortgang van het vrou
wenpastoraat en de bijdrage die het pastoraat aan de gemeente levert. Voor
cursussen, informatie en ondersteunend materiaal kan de coördinator een
beroep doen op de verantwoordelijke voor het vrouwenpastoraat van de
unie.
Kwalificaties coördinator vrouwenpastoraat
De coördinator vrouwenpastoraat dient een vrouw te zijn met een ge
voelig, betrokken karakter, met affiniteit voor het vrouwenpastoraat en
vrouwenzaken. Zij is in staat om de verschillende aandachtsgebieden bin
nen het vrouwenpastoraat met elkaar in evenwicht te brengen, en heeft de
gave vrouwen uit te nodigen hun geestelijke talenten te ontplooien. Zij on
derhoudt een goede relatie met haar achterban, evenals met de predikant
en de kerkenraad.
Werkgroep vrouwenpastoraat
De coördinator vrouwenpastoraat kan, in samenwerking met de pre
dikant en de kerkenraad, een werkgroep vrouwenpastoraat oprichten om
afdelingen van de KerK en Hun medewerKers
160
samen vorm en inhoud te geven aan het pastoraat onder vrouwen in de ge
meente. Personen die bereid zijn zich te verdiepen in de behoeften van vrou
wen en zich willen inzetten voor een bredere participatie van vrouwen in de
kerk, kunnen lid worden van de werkgroep. Om het evenwicht in de werk
groep te bewaken, kan het verstandig zijn de werkgroep samen te stellen uit
mensen met verschillende achtergronden en verschillende talenten.57
De afdeling kinderpastoraatDe afdeling kinderpastoraat heeft tot doel het geloof van kinderen van
af hun geboorte tot ca. 14 jaar te ontwikkelen en hen te betrekken bij de
gemeente. Hiertoe ontwikkelt de afdeling verschillende manieren waarop
kinderen Jezus kunnen leren kennen en Hem bij hun dagelijks leven kun
nen te betrekken. Het kinderpastoraat werkt bij de vormgeving van het
godsdienstonderwijs aan de kinderen nauw samen met de afdeling sabbat
school en andere afdelingen.
Doelstelling
De doelstelling van de afdeling kinderpastoraat is kinderen te leren wat
een liefdevolle, dienstbare relatie met Jezus is. De afdeling probeert deze
doelstelling te realiseren door activiteiten te organiseren rond de volgende
kernwoorden:
– Genade: Kinderen laten ervaren dat de liefde van Jezus onvoorwaardelijk
is, dat bij Hem vergeving mogelijk is en dat Hij hen aanneemt zoals ze zijn.
Kinderen voorbereiden om zich aan Hem te geven.
– Gelijkheid: Allen, zowel medewerkers van de kindersabbatschool als de
kinderen, zijn voor Chris tus gelijk, ongeacht hun afkomst, huidskleur, taal,
geslacht, talenten of sociale status.
– Leiderschap: de vrijwilligers worden opgeleid, getraind en toegerust om
leiding te geven aan de kindersabbatschoolklassen.
– Dienstbaarheid: kinderen wordt de gelegenheid gegeven mensen in hun
omgeving van dienst te zijn. Op deze manier raken zij al op jonge leeftijd
bekend met het doen van vrijwilligerswerk, waardoor er een grote kans is
dat zij dit ook op latere leeftijd zullen voortzetten.
– Samenwerking: Het gaat hierbij om de samenwerking met andere afde
lingen zoals het gezinspasto raat, de sabbatschool en de zendingsafdeling
van het jeugdwerk, de afdeling onderwijs, de afdeling rentmeesterschap en
andere afdelingen om hun doelstellingen te bereiken.
57 ZieookAanvulling19,bladz.174.
kerkelijk handboek | HoofdstuK iX
161
– Preventie: de gemeente a) selecteert vrijwilligers met een goede geestelij
ke en morele achter grond; b) zorgt voor zorgvuldige screening om kinderen
te beschermen tegen fysiek, emotioneel, seksueel of geestelijk misbruik,
waarmee de gemeente tevens gevrijwaard wordt van wettelijke aansprake
lijkheid.
Ellen G. White onderstreept het belang van het werken met kinderen.
Zij schrijft hierover: “Het belang van het onderwijs aan jonge kinderen kan
niet vaak genoeg benadrukt worden. De kennis die een kind gedurende de
eerste zeven jaar van zijn leven opdoet, zal van grotere invloed op zijn ka
raktervorming zijn dan alle kennis die hij zich in zijn verdere leven eigen
zal maken.”58
“Het is nog altijd waar dat kinderen het ontvankelijkst zijn voor de
boodschap van het evangelie. Hun harten staan open voor Gods invloeden
en ze onthouden de geleerde lessen gemakkelijk. Kleine kinderen kunnen
christenen zijn en een ervaring hebben in overeenstemming met hun leef
tijd. Zij moeten opgevoed worden in geestelijke zaken en de ouders moeten
hen alle kansen geven, zodat zij een karakter kunnen vormen overeenkom
stig het karakter van Christus.”59
“Kinderen in de leeftijd van acht, tien of twaalf jaar zijn oud genoeg om
met hen te spreken over hun geloof. Spreek niet met uw kinderen over het
geloof alsof het geloof zou gaan over een zaak die in de verre toekomst ligt,
wanneer zij oud genoeg zijn zich te bekeren en de waarheid te aanvaarden.
Ook zeer jonge kinderen kunnen, mits zij op de juiste wijze zijn onderwe
zen, een juist begrip hebben van hun zondige natuur en de manier waarop
zij door Christus gered kunnen worden.”60
“Toen Jezus zijn discipelen zei dat ze de kinderen niet moesten verbie
den tot Hem te komen, sprak Hij tot zijn volgelingen in alle tijden, tot kerke
lijke ambtsdragers, predikanten, helpers, ja, tot alle christenen. Jezus trekt
de kinderen tot Zich en Hij zegt ons: Laat ze tot Mij komen, alsof Hij zou
willen zeggen: Zij zullen komen als u ze niet verhindert.”61
Coördinator kinderpastoraat
De coördinator van het kinderpastoraat wordt door de gemeente geko
zen om specifieke activiteiten te ontwikkelen om het geloof bij kinderen te
58 Child Guidance,bladz.193.59 Jezus, de Wens der Eeuwen,bladz.425,426.60 Testimonies,deel1,bladz.400.61 Jezus, de Wens der Eeuwen,bladz.427.
afdelingen van de KerK en Hun medewerKers
162
voeden en die ertoe bijdragen dat zij een liefdevolle en dienstbare relatie
met Jezus kunnen ontwikkelen. De coördinator is iemand met een uitste
kend moreel en ethisch besef. Hij is in woord en daad een voorbeeld van
zijn liefde en verbondenheid met God en de gemeente. De coördinator heeft
ervaring als leidinggevende en heeft affiniteit met het werken met kinde
ren.62
Werkgroep kinderpastoraat
De coördinator kinderpastoraat kan, in samenwerking met de predi
kant en de kerkenraad, een werkgroep kinderpastoraat oprichten. Deze
werkgroep bestaat uit personen die gekozen worden op basis van hun af
finiteit en hun ervaring in het werken met kinderen. Normaal gesproken
worden de leden geselecteerd uit de afdelingsleiders van de sabbatschool,
de coördinator van de vakantiebijbelschool, de jeugdleiders van de tiener
afdeling, aangevuld met twee of drie anderen die gemotiveerd zijn om met
kinderen te werken.63
De afdeling overheidszaken en godsdienstvrijheid64
De afdeling overheidszaken en godsdienstvrijheid zet zich in voor het
behoud en de verspreiding van godsdienstvrijheid, en in het bijzonder voor
de vrijheid van geweten. Godsdienstvrijheid omvat onder andere het recht
een eigen godsdienst aan te hangen of te kiezen. Het omvat ook het recht
van godsdienst te veranderen en voor zijn godsdienst uit te komen (zowel
individueel als in groepsverband) door erediensten, woord, gedrag, getuige
nis, en onderwijs, met als voorbehoud dat men anderen op dezelfde wijze
respecteert.
Godsdienstvrijheid houdt tevens in dat men het recht heeft een rustdag
te vieren, conform de grondregels van zijn/haar religie. Daarom zet de afde
ling zich in voor het recht van zevendedags adventisten om de sabbat te
vieren overeenkomstig het vierde gebod uit de Tien Geboden. De afdeling
houdt zich tevens bezig met het verzamelen en bestuderen van informatie
62 ZieookAanvulling21,bladz.174,175.63 Aanvulling20,bladz.175.64 VaakwordtnaardezeafdelingookverwezenmethetEngelseacroniemPARL(PublicAffairs
andReligiousLiberty).Dezeafdelinghoudtzichbezigmetcontactenmetoverhedenopal-lerlei niveaus, maar ook met contacten met andere geloofsgemeenschappen. Daarnaast ishetthemagodsdienstvrijheidvangrootbelang.InNederlandzalerindemeestegemeentenwellichtgeenbehoeftebestaanomeenfunctionariseneenwerkgroepvoordezeafdelingtekiezen.Gewoonlijkzalmeninvoorkomendegevallengebruikmakenvandedienstenvandeunie.
kerkelijk handboek | HoofdstuK iX
163
over actuele gebeurtenissen die verband zouden kunnen houden met de
profetieën.
Ter bescherming van de vrijheid van godsdienst is de afdeling een groot
voorstander van de scheiding tussen kerk en staat, zoals dit ook door de
Heer werd verkondigd toen Hij sprak: “Geef dan wat van de keizer is aan de
keizer, en geef aan God wat God toebehoort.”65 “Een band tussen kerk en
staat zal, zelfs wanneer deze tussen beide heel los is, misschien de indruk
wekken dat de wereld tot de kerk wordt bekeerd, maar in werkelijkheid
wordt de kerk tot de wereld bekeerd.”66
De overheid mag nooit het domein van de kerk binnendringen om op
enigerlei wijze te trachten de vrijheid van geweten of het recht op gods
dienst te beïnvloeden. Tegelijkertijd mag de kerk zich niet begeven op het
terrein van de overheid behalve, wanneer dat gepast is, om publieke vraag
stukken vanuit een moreel standpunt te becommentariëren.
De afdeling verzet zich tegen elke vorm van inbreuk op de vrijheid van
godsdienst, vooral vanuit het oogpunt van de vervolgingen zoals die in de
profetieën van Openbaring 13 worden beschreven. “Het is onze plicht alles
te doen wat in onze macht ligt om het dreigende gevaar af te wenden.”67
Verenigingen ter bevordering van godsdienstvrijheid
De afdeling godsdienstvrijheid vervult veel van haar taken in samenwer
king met de International Religious Liberty Association en haar zusterver
enigingen die over de hele wereld zijn verspreid.68
Coördinator godsdienstvrijheid
De coördinator godsdienstvrijheid van de plaatselijke gemeente wordt
door de gemeente gekozen. Hij werkt nauw samen met de predikant ten
aanzien van alle aspecten van godsdienstvrijheid. Tevens werkt hij samen
met de verantwoordelijke voor godsdienstvrijheid van de unie.
De coördinator beschikt over een positieve, inspirerende uitstraling en
hij is in staat om in het openbaar het woord te voeren. Hij is geïnteresseerd
in maatschappelijke aangelegenheden en beschikt over goede schriftelijke
65 Matteüs22:21.66 De Grote Strijd,bladz.280.67 Testimonies,deel5,bladz.452.68 DeInternationalReligiousLibertyAssociationiseenorganisatiedieisgeïnitieerddoordeZe-
vende-dagsAdventisten,maarwaarinookvertegenwoordigersvananderegezindtenwelkomzijn.HethoofdkantoorisinhetgebouwvandeGeneraleConferentieinSilverSpring(VS).Ineenaantalregio’svandewereld(divisies)eneenaantallandenzijnactieveonderafdelingen.Voormeerinformatie,ziewww.irla.org.
afdelingen van de KerK en Hun medewerKers
164
uitdrukkingsvaardigheden. Hij zet zich in voor het behoud van de vrijheid
van Gods volk opdat zij haar opdracht kan volbrengen.69
Speciale dienstWanneer er een speciale eredienst70 wordt gehouden om de nieuw geko
zen ambtsdragers aan de gemeente voor te stellen, dienen de functionaris
sen van de verschillende afdelingen hier ook bij betrokken te worden.
69 ZieookAanvulling22,bladz.176.70 Zieookbladz.90.
kerkelijk handboek | HoofdstuK iX
165
aanvullingen bij hoofdstuk 9
Deze aanvullingen bevatten extra informatie over hoe een plaatselijke gemeente in
bepaalde situaties kan handelen. Ten aanzien van deze materie heeft de plaatselijke
gemeente de vrijheid eigen beleid te ontwikkelen. Dit eigen beleid dient echter wel in
overeenstemming te zijn met de algemene richtlijnen zoals die door het Kerkgenoot-
schap der Zevende-dags Adventisten worden geleerd en gepraktiseerd.
1. De zendingsraad71
De zendingsraad is onder andere voor de volgende taken verantwoor
delijk:
a. het organiseren van evangelisatiebijeenkomsten voor de gemeente, het
onderzoeken van nieuwe mogelijkheden voor evangelisatie en het be
trekken van ieder gemeentelid bij enige vorm van evangelisatie.
b. het betrekken van zoveel mogelijk gemeenteleden bij de evangelisatieac
tiviteiten die door de zendingsraad worden georganiseerd, bijvoorbeeld
bij:
1. het verspreiden van evangelisatielectuur en evangelisatietijdschrif
ten;
2. het werven en begeleiden van cursisten van schriftelijke cursussen;
3. het doen van vrijwilligerswerk en/of deelnemen aan activiteiten van
de dorcasgroep;
4. het assisteren bij laagdrempelige activiteiten zoals Stopmetroken
cursussen, kooklessen, antistress cursussen, enz.;
5. het assisteren bij evangelisatieactiviteiten zoals bijbelstudiegroepen
en vervolgcontacten, openbare evangelisatiebijeenkomsten, enz.
c. het voorbereiden, coördineren en (mede)uitvoeren van de jaarlijkse
ADRAcollecte;
d. het toerusten en vormen van gemeenteleden in het geven van getui
genissen. De raad kan hierbij bijvoorbeeld de volgende mogelijkheden
aanbieden:
1. het organiseren van trainingen in het leiden van bijbelstudiegroe
pen, manieren om te getuigen, het uitvoeren van vrijwilligerswerk
en het ondersteunen van noodhulpprogramma’s;
2. het geven van praktijklessen in bovenstaande programma’s.
71 Zieookbladz.128.
afdelingen van de KerK en Hun medewerKers
166
e. het aanmoedigen van gemeenteleden om hun activiteiten te rapporte
ren aan de secretaris van de zendingsraad;
f. het coördineren van het vrijwilligerswerk van de gemeente. Daarbij fun
geert de raad tevens als bestuur van het depot van hulpgoederen van de
gemeente;
g. het samenwerken met het departement Gemeentegroei van de unie bij
de uitvoering van het pro gramma;
h. het toestemming geven voor uitgaven uit de zendingskas;
i. de voorbereiding en uitvoering van de wekelijkse en maandelijkse bij
eenkomsten van de zendings raad of andere bijeenkomsten die onder
supervisie van de zendingsraad vallen en zijn opgenomen in de activi
teitenplanning van de gemeente.
2. De secretaris van de zendingsraad72
De taken van de secretaris van de zendingsraad zijn:
a. Het verzorgen van het secretariaat van de zendingsraad, het notuleren
van de vergaderingen en bijeenkomsten die door de zendingsraad wor
den georganiseerd en het actief ondersteunen van de uitvoering van de
plannen van de zendingsraad. De secretaris dient verslag te doen van de
evangelisatieactiviteiten die door de gemeenteleden worden georgani
seerd. Tevens dient hij ieder kwartaal alle rapportages en andere infor
matie op te sturen naar het departement gemeentegroei van de unie.
b. Tijdens de maandelijkse zendingsdienst en tijdens de vergaderingen
van de kerkenraad verslag uitbrengen aan de gemeente van de evangeli
satieactiviteiten.
c. Het coördineren en afhandelen van alle bestellingen die door de ge
meente bij het Service Centrum van de unie of bij andere leveranciers
worden gedaan. De secretaris dient, in samenwerking met de penning
meester van de gemeente, nauwkeurig de bestellingen bij te houden
(met behulp van kopieën van de bestelbonnen) en erop toe te zien dat
de rekeningen op tijd worden betaald. Tevens dient de secretaris te be
waken of de bestelde goederen (inclusief de bestellingen die nog in be
handeling zijn) tijdig worden geleverd.
d. De gemeente wijzen op materialen uit diverse bronnen die eventueel
gebruikt kunnen worden.
e. Het plannen van collectes ten behoeve van de zendingsactiviteiten, wan
neer deze activiteiten niet in de algemene begroting van de gemeente
72 Zieookbladz.129.
kerkelijk handboek | HoofdstuK iX
167
of in het collecteschema van de unie zijn opgenomen. Een dergelijke
collecte kan tijdens de eerste sabbat van de maand worden gehouden.
Wanneer de opbrengsten van deze collectes niet afdoende zijn om de
kosten te dekken, kan er ook gecollecteerd worden tijdens de wekelijkse
evangelisatiebijeenkomsten. De zendingsraad besluit vervolgens hoe
deze collectes kunnen worden besteed.
f. Het verzorgen van de verslaglegging van activiteiten die door gemeen
teleden zijn gedaan. Een samenvatting van deze verslagen dient tevens
aan de staffunctionaris van het department gemeentegroei van de unie
te worden toegestuurd.
3. Mannenpastoraat73
De belangrijkste evangelisatieactiviteiten die door deze groep worden
verzorgd, zijn: lekenprediking, het pastoraat onder gevangen en vrijwilli
gerswerk.
4. Centrum voor sociale activiteiten74
Wanneer er in een bepaald gebied een aantal gemeenten gezamenlijk
een depot voor hulpgoederen of andere sociale projecten heeft, wijzen deze
gemeenten gezamenlijk een bestuur voor deze activiteiten aan. In dit bestuur
zitten vertegenwoordigers uit de deelnemende gemeenten, onder voorzitter
schap van de predikant die in de desbetreffende regio werkzaam is.
Wanneer dergelijke activiteiten door gemeenten uit meerdere districten
worden ondersteund, dient het bestuur te bestaan uit vertegenwoordigers
uit de deelnemende gemeenten, aangevuld met vertegenwoordigers die
door het Algemeen Kerkbestuur worden aangewezen. Het bestuur kiest uit
haar midden een voorzitter, maar het is ook mogelijk dat deze rol wordt
vervuld door de staffunctionaris van het departement gemeentegroei van
de unie of de coördinator voor sociale projecten.
5. Coördinator bijbellessen75
Tot de taken van de coördinator behoort onder andere: het werven van
vrijwilligers, het geven van trainingen in het geven van bijbelstudies, het
73 Zieookbladz.129.74 Zieookbladz.129. IndeEngelstaligeeditiewordtdetermCommunityServiceCentergebruikt.Insommigelan-
denhebben(voornamelijkgrote)gemeenteneencentrum,somsmeteenpartgebouw,vanwaaruitmaatschappelijkeactiviteitenwordenondernomen.Meestalisdaarinookeendepotvoorhulpgoederen(kleding,voeding)ondergebracht.
75 Zieookbladz.130.
afdelingen van de KerK en Hun medewerKers
168
afleggen van bezoeken, het bestellen van schriftelijke bijbelstudies76 en an
dere benodigdheden, en het ontwikkelen van ideeën voor het werven van
cursisten en het promoten van de activiteiten. Voor het geven van bijbel
lessen bestaan verschillende hulpmiddelen zoals: de schriftelijke bijbelstu
dies, materiaal specifiek voor kleine groepen, video’s, DVD’s en Internet.
6. Algemeen hoofd sabbatschool77
Het algemeen hoofd sabbatschool heeft tot taak:
a. De gemeente van dienst te zijn als leider van alle afdelingen van de sab
batschool. Hoewel hij de algemeen leider van de sabbatschool is, is hij
daarmee niet per definitie de leider van de sabbatschool voor volwas
senen. Hij kan hier echter wel voor gekozen worden.
b. Het bestuderen van de richtlijnen en de adviezen uit de Counsels on
Sabbath School Work van Ellen G. White en de Nederlandse versie van
het Sabbath School Handbook.78 Het algemeen hoofd sabbatschool ziet
er bij de gemeente op toe dat deze boeken beschikbaar zijn voor alle
(gespreks)leiders van alle afdelingen van de sabbatschool.
c. Zich op de hoogte te stellen van de doelen van het zendingsprogramma
van de wereldkerk. Het algemeen hoofd sabbatschool moedigt de leden
van de sabbatschool aan tot ruimhartig geven als teken van oprechte
betrokkenheid bij de ondersteuning van de wereldzending.
d. Het bijeenroepen en voorzitten van de vergaderingen van de sabbat
schoolraad voor urgente zaken, zoals het doen van aanbevelingen met
betrekking tot de vervulling van vacatures van gespreksleider.
e. Het verzamelen van alle agendapunten van de afdelingsleiders aangaan
de de voortgang en het financieel beheer van de sabbatschool. Het is de
taak van het algemeen hoofd sabbatschool om deze agendapunten bij
de sabbatschoolraad in te brengen.
f. Het implementeren van de beslissingen van de sabbatschoolraad.
g. Het leiden van de bijeenkomsten van gespreksleiders. Waar anderen
belast zijn met specifieke taken (bijvoorbeeld met het geven van bijbel
studies), is het de taak van het algemeen hoofd sabbatschool om de alge
hele leiding te nemen, en deze bijeenkomsten tot een essentieel onder
deel van het sabbatschoolwerk te maken. Deze bijeenkomsten kunnen
76 Zieookbladz.130.77 Zieookbladz.132.Vooreenuitgebreidebeschrijvingvandetakenenverantwoordelijkheden
vanhetalgemeenhoofdsabbatschoolverwijzenwijuooknaardeNederlandsehandleiding“Wegwijsindesabbatschool.”
78 Dithandboekisverkrijgbaaronderdetitel“Wegwijsindesabbatschool”bijhetdepartementVorming&ToerustingvandeNederlandseUnie.
kerkelijk handboek | HoofdstuK iX
169
een uitstekend middel zijn om een sterk, spiritueel vormingsteam te
bouwen.
7. Secretaris van de sabbatschool79
De taken van de secretaris zijn:
a. Het bijhouden van alle gegevens die nodig zijn om officiële formulie
ren van de unie in te vullen en voor het opstellen van een volledig en
nauwkeurig kwartaalverslag van de sabbatschool. Dit verslag stuurt de
secretaris zo snel mogelijk aan de betreffende verantwoordelijken. De
secretaris informeert tevens de sabbatschool over de voortgang van het
sabbatschoolwerk.
b. Het verspreiden van benodigd materiaal onder de gespreksleiders, het
verzamelen van gegevens van iedere sabbatschoolklas en het verzame
len van de sabbatschoolcollectes uit de verschillende klassen (indien de
collecte tijdens de discussie in de klassen wordt opgehaald).
c. Het verifiëren of iedere sabbatschoolklas over de benodigde materialen
beschikt;
d. Het wekelijks bijhouden van de sabbatschoolgaven, alsmede van de der
tiende sabbatschoolcollecte, de verjaardagsgaven, de investeringsgaven
en de (eventuele) collectes ter bestrijding van de onkosten van de sab
batschool. Deze financiële verslagen worden door de secretaris van de
sabbatschoolraad opgesteld en dienen exact overeen te komen met de
rapportages van de penningmeester van de gemeente.
f. het bestellen via de secretaris van de zendingsraad van materialen en
andere benodigdheden ten behoeve van de sabbatschool. Deze bestel
lingen kunnen alleen gedaan worden met toestemming van de sabbat
schoolraad.
g. het verzorgen van de notulen van de vergaderingen van de sabbatschool
raad.
8. Gelden ter bestrijding van de onkosten80
Alle gelden die voor dit doel worden bijeengebracht, dienen als zoda
nig te worden geregistreerd door de secretaris en vervolgens overhandigd
te worden aan de penningmeester van de gemeente. Deze gelden mogen
alleen gebruikt worden ter bestrijding van de onkosten van de sabbatschool
en kunnen alleen worden gebruikt met toestemming van de sabbatschool
79 Zieookbladz.133endehandleiding“Wegwijsindesabbatschool”.80 Zieookbladz.136.
afdelingen van de KerK en Hun medewerKers
170
raad. In veel gemeenten zijn de algemene kosten van de sabbatschool op
genomen in de algemene begroting van de gemeente en uitgaven vinden
alleen plaats na toestemming van de sabbatschoolraad.
9. AJV beginselverklaring81
In de Nederlandse Unie is dit vertaald met de volgende beleidsvoorne
mens:
a. Het jeugdwerk wil jongeren manieren aanreiken waarmee zij zich het
geloof eigen kunnen maken, d.w.z. het geloof dient van henzelf te zijn
en niet van hun ouders, de kerk of van de predikant.
b. Het jeugdwerk wil jongeren ondersteunen om het geloof op hun manier
tot uitdrukking te laten komen. Er dient voortdurend een brug gevon
den te worden tussen het geloof van de jongeren en hun cultuur en
belevingswereld.
c. Het jeugdwerk wil jongeren ondersteunen bij het verspreiden van het
geloof op hun manier. De meest effectieve manier van evangeliseren is
door het geloof te leven en van ‘peer to peer.’
10. Lidmaatschap van het AJV82
In sommige landen wordt er onderscheid gemaakt tussen jeugdleden
die al gedoopt zijn in de Adventkerk en jeugdleden die (nog) niet gedoopt
zijn. In Nederland wordt dit onderscheid niet gemaakt. Alle jongeren die
regelmatig naar de jeugdbijeenkomsten komen en aan activiteiten deelne
men, worden als jeugdlid gerekend.
Daarnaast kent men in sommige landen zogenaamde ‘ereleden.’ Dit kun
nen bijv. oudere leden zijn die nog een sterke verbondenheid voelen met het
jeugdwerk. Deze categorie is in Nederland echter niet gebruikelijk.
11. Secretaris-penningmeester en assistent83
Een andere belangrijke taak van de secretarispenningmeester is het
nauwkeurig bijhouden van alle inkomsten en uitgaven van de gelden van
het AJV.
De gelden van het AJV worden beheerd door de penningmeester van
de gemeente tot het moment dat de jeugdraad opdracht geeft tot betaling.
De jeugdraad controleert daarom ieder kwartaal de financiële verslagen.
De boekhouding wordt één maal per jaar door de penningmeester van de
81 Zieookbladz.139.82 Zieookbladz.140.83 Zieookbladz.142.
kerkelijk handboek | HoofdstuK iX
171
gemeente gecontroleerd. Veel gemeenten hebben het jeugdwerk in hun al
gemene begroting opgenomen.
12. Taken van de secretaris van de communicatiewerkgroep84
De secretaris van de communicatiewerkgroep ondersteunt bij het mo
biliseren van steun voor de mediacampagnes van de gemeente. Hieronder
kunnen vallen: het plaatsen van advertenties en aankondigingen voor
schriftelijke bijbelstudies en uitzendingen via de plaatselijke radio en tv,
het promoten van collectes voor dat doel en de deelname aan activiteiten
voor de verspreiding van materiaal voor radio, televisie en schriftelijke bij
belstudies.
13. Werkgroep communicatie85
Andere werkzaamheden betreffende de communicatie die onder de
verantwoordelijkheid van de werkgroep vallen zijn: de voorbereiding van
speciale gemeentefeesten en andere gelegenheden, de voorbereiding van
kerkelijke tentoonstellingen en stands voor evenementen, het plaatsen van
kerkelijke advertenties, het verspreiden van brochures en folders over het
Kerkgenootschap der Zevendedags Adventisten bij openbare bibliotheken
en andere informatiecentra. De verdeling van de taken is afhankelijk van de
capaciteiten van de leden van de werkgroep. Alle activiteiten van de werk
groep worden gecoördineerd door de voorzitter van de werkgroep.
14. Coördinator gezondheidsactiviteiten86
De coördinator gezondheidsactiviteiten heeft de volgende taken:
a. Het ontwerpen, voorbereiden en begroten van activiteiten voor de ge
meente en voor de gemeen.schap die de nadruk leggen op gezond leven
en gezonde voeding. De coördinator werkt hierin samen met de predi
kant, de werkgroep gezondheidswerk en de kerkenraad.
b. Het geven van voorlichting aan de samenleving over de schadelijke ef
fecten van het gebruik van tabak, alcohol en andere verdovende mid
delen die nadelig voor de gezondheid zijn.
c. Het onderhouden van een goede samenwerkingsrelatie met de publieke
gezondheidsinstellingen.
d. Het aanmoedigen van de studie van de bijbelse principes en de adviezen
van de Geest der Profetie betreffende een gezonde levenswijze.
84 Zieookbladz.152.85 Zieookbladz.153.86 Zieookbladz.154.
afdelingen van de KerK en Hun medewerKers
172
e. Het geven van voorlichting aan gemeenteleden over de manier waarop
zij de gezondheidsprincipes in hun eigen leven kunnen toepassen.
f. Het voorbereiden en promoten van gezondheidsprogramma’s in en
rond de gemeente in nauwe samenwerking met eventuele activiteiten
van de unie op dit terrein.
g. Het verzorgen van het secretariaat van de werkgroep gezondheidsactivi
teiten, behalve wanneer hem is gevraagd de rol van voorzitter te vervul
len.
15. Werkgroep gezondheidsactiviteiten87
De leden van de werkgroep worden door de gemeente gekozen. De vol
gende personen kunnen deel uit maken van de werkgroep: de predikant
of ouderling (tevens voorzitter van de werkgroep); de coördinator gezond
heidsactiviteiten; de hoofdjeugdleider, of twee vertegenwoordigers uit het
jeugdwerk; drie vertegenwoordigers uit de volgende beroepsgroepen: huis
arts, tandarts, voedingsdeskundige, verpleegkundige, gezondheidsvoorlich
ter, coördinator rentmeesterschapszaken of anderen die affiniteit hebben
met het gezondheidswerk;
16. Coördinator rentmeesterschapszaken88
De coördinator heeft tot taak zorg te dragen voor de implementatie
van het algemene voorlichtingsprogramma van de afdeling rentmeester
schap van de unie. Dit programma wordt regelmatig aangepast om aan
de voortdurende vraag te voldoen. Deze verantwoordelijkheid omvat te
vens het ondersteunen van de predikant tijdens de jaarlijkse ‘Dag van het
Rentmeesterschap’, het leiden van de rentmeesterschapgroepen, het geven
van voorlichting over tienden en andere gaven, en de uitleg van de basale
principes van het rentmeesterschap tijdens de sabbatschool of bij andere
gelegenheden.
De overige taken van de coördinator zijn:
a. lidmaatschap van de kerkenraad (met bijzondere aandacht voor de gees
telijke en financiële aspecten van het gemeenteleven);
b. lid van werkgroepen die raakvlakken hebben met rentmeesterschap en
financiën;
c. actieve ondersteuning verlenen aan de predikant als deze van tijd tot
tijd activiteiten ontwikkelt om het rentmeesterschap te promoten.
87 Zieookbladz.155.88 Zieookbladz.156.
kerkelijk handboek | HoofdstuK iX
173
17. Werkgroep gezinspastoraat89
Deze werkgroep hoeft niet erg omvangrijk te zijn om toch effectief haar
werk te doen. Wel dienen er de juiste gemeenteleiders aan deel te nemen,
alsmede personen die een open oog hebben voor de verschillende behoef
ten die er onder de gezinnen in de gemeente leven. Personen die een trau
matische ervaring binnen het gezin hebben gehad en deze ervaring op
een volwassen manier hebben verwerkt, kunnen een waardevolle bijdrage
leveren aan de werkgroep. De werkgroep dient zowel uit mannen als uit
vrouwen te bestaan en, indien mogelijk, een persoon die alleenstaand is,
een echtpaar, één of twee ouders, aangevuld met andere leden die een re
presentatieve afspiegeling van de gemeente vormen. De werkgroep heeft de
volgende taken:
a. het ondersteunen van de leiders van de gemeente door hen te voorzien
van gegevens over gezinnen in de gemeente en in de naaste omgeving,
opdat er specifieke doelgroepen kunnen worden aangewezen.
b. het ondersteunen van de leidinggevenden in de gemeente bij het beoor
delen van de behoeften van de gemeenteleden ten aanzien van voorlich
ting op gebied van gezinsleven, welzijn en psychologische ondersteu
ning. Tevens ontwikkelt de werkgroep ideeën over de manier waarop de
kennis van de samenleving binnen de gemeente zouden kunnen wor
den benut om aan deze behoeften tegemoet te komen.
c. het bevorderen van de raakvlakken tussen de activiteiten van de ge
meente en het gezin ten aanzien van de manier waarop gezinnen hun
tijd, energie, geld en andere bronnen besteden.
d. het samenwerken met de afdeling gezinspastoraat van de unie bij de
implementatie van programma’s die op gezinnen zijn gericht.
e. het samenwerken met de leiding van de gemeente bij het ontwerpen,
voorbereiden en uitvoeren van aanvullende activiteiten voor gezinnen
wanneer daar behoefte aan mocht bestaan. Deze activiteiten kunnen
zowel een ondersteuning van het gezinsleven binnen de gemeente zijn,
als een manier om te evangeliseren in de omgeving.
f. een bijdrage leveren aan een sfeer van warmte en verbondenheid, waar
door in de gemeente een gevoel van onderlinge verbondenheid kan
ontstaan en een helpende hand geboden kan worden aan gezinnen die
behoefte hebben aan ondersteuning en bemoediging.
89 Zieookbladz.157.
afdelingen van de KerK en Hun medewerKers
174
18. Coördinator(en) gezinspastoraat90
De coördinator(en) gezinspastoraat heeft (hebben) de volgende taken:
a. het voorzitterschap van de werkgroep gezinspastoraat;
b. het informeren van de kerkenraad over de behoeften en wensen van
de gezinnen in de gemeente en het afstemmen van de activiteiten van
het gezinspastoraat op het totale programma aan activiteiten van de
gemeente;
c. het informeren van de predikant en de kerkenraad aangaande de werk
zaamheden en de resultaten van het gezinspastoraat en het werven van
fondsen en steun voor het pastoraat onder gezinnen;
d. het aandragen van mogelijkheden voor de gemeente en de samenleving
die een positieve ontwikkeling binnen het gezinsleven kunnen bevor
deren en het bieden van hulp in acute noodsituaties. Het onder de aan
dacht brengen van deze mogelijkheden bij de leiding van de gemeente
en bij gezinnen.
19. Werkgroep vrouwenpastoraat91
De werkgroep vrouwenpastoraat heeft de volgende taken:
a. het inventariseren en beoordelen van de behoeften en de wensen van
vrouwen in de plaatselijke gemeente en in de samenleving, onder an
dere door monitoren en interviews. Dit gebeurt in overleg met de predi
kant en de andere leidinggevenden in de gemeente;
b. het bedenken en ontwikkelen van manieren om, in samenwerking met
de overige afdelingen van de gemeente, activiteiten en programma’s
aan te bieden ter ondersteuning van vrouwen;
c. in samenwerking met de predikant, de afdelingshoofden uit de ge
meente en andere gemeenteleiders, het voorbereiden en uitvoeren van
bovenstaande activiteiten en andere ideeën die verband houden met de
specifieke behoeften van vrouwen;
d. het bevorderen van de deelname van de plaatselijke gemeente aan jaar
lijkse activiteiten die georganiseerd worden door de unie, de divisie of de
Generale Conferentie, zoals de internationale gebedsdag voor vrouwen,
de dag van het vrouwenpastoraat en het pastoraat voor kleine groepen
t.b.v. vrouwen en het aanmoedigen van vrouwen om deel te nemen aan
de diensten. Verdere informatie over deze activiteiten is verkrijgbaar bij
de afdeling Vrouwenpastoraat van de unie.
90 Zieookbladz.158.91 Zieookbladz.159,160.
kerkelijk handboek | HoofdstuK iX
175
20. De werkgroep kinderpastoraat92
De werkgroep kinderpastoraat heeft de volgende taken:
a. het in kaart brengen van de wensen en behoeften van de kinderen in
de gemeente (en in de naaste omgeving), onder andere door het gebruik
van opiniepeilingen en interviews. Dit geschiedt in overleg met de pre
dikant en andere leidinggevenden in de gemeente;
b. in samenwerking met andere afdelingen binnen de gemeente worden
ideeën en strategieën ontwikkeld om programma’s en activiteiten op te
zetten die erop gericht zijn kinderen te leren wat het betekent om een
kind van God te zijn;
c. het opstellen van een jaarplan met activiteiten voor kinderen. Door re
kening te houden met de activiteiten die door andere afdelingen binnen
de gemeente worden georganiseerd, kan een evenwichtig programma
worden opgesteld en kunnen overlappingen en/of tegenstrijdigheden
worden voorkomen;
d. het bijhouden van een actuele lijst met namen van kinderen die deelne
men aan de activiteiten die door de gemeente zijn georganiseerd. Deze
lijsten worden bewaard door de secretaris van de gemeente;
e. het ondersteunen van de afdeling kinderpastoraat van de unie bij de
uitvoering van activiteiten die specifiek op kinderen zijn gericht.
21. Coördinator kinderpastoraat93
De taken van de coördinator kinderpastoraat zijn:
a. het voorzitterschap van de werkgroep kinderpastoraat;
b. het implementeren van het curriculum van de sabbatschool en het trai
nen en toerusten van medewerkers van de kindersabbatschool in het
gebruik en de uitvoering van dit programma;
c. het voorbereiden en implementeren van een jaarplan met activiteiten
voor kinderen waarin zij Jezus in hun eigen leven kunnen ontdekken.
Het is tevens de taak van de coördinator ervoor te zorgen dat kinderen
zoveel mogelijk bij alle kerkelijke activiteiten worden betrokken;
d. het opstellen van een begroting voor de uitvoering van alle program
ma’s en activiteiten van kinderen;
e. het behartigen van de belangen van het kinderpastoraat bij:
1. de kerkenraad – door de leden van de kerkenraad te informeren over
de activiteiten en de voortgang, door de raad te informeren over de
92 Zieookbladz.160-162.93 Zieookbladz.161,162.
afdelingen van de KerK en Hun medewerKers
176
resultaten van het in kaart brengen van de behoeften van de kinde
ren en door fondswerving voor het kinderpastoraat.
2. de predikant – in het gezamenlijke streven om diverse aspecten van
het kerkelijk leven aantrekkelijk te maken voor kinderen.
3. de medewerkers in het kinderpastoraat – door hen te ondersteunen
en aan te moedigen.
f. het bewaken van het morele en ethische niveau van de medewerkers
van het kinderpastoraat, onder andere door medewerkers eerst te scree
nen voordat zij worden aangesteld;
g. het onderhouden van contacten met ouders en leiders van activiteiten
voor kinderen door hen te informeren over trainingen, bijeenkomsten,
kampweekenden en andere activiteiten. De coördinator ondersteunt
hen in het steeds beter leren begrijpen van hun kinderen;
h. het zoeken naar mogelijkheden om tijd met kinderen door te brengen
om op deze manier op de hoogte te blijven van hun ideeën en hun be
hoeftes.
22. Coördinator godsdienstvrijheid in de plaatselijke gemeente94
De coördinator godsdienstvrijheid heeft de volgende taken:
a. het onderhouden van contact met de verantwoordelijke functionaris
voor godsdienstvrijheid en overheidszaken van de unie en het uitvoeren
van ideeën die via de reguliere kanalen tot hem komen.
b. het adviseren inzake kwesties die te maken hebben met godsdienstvrij
heid.
c. het promoten van tijdschriften over godsdienstvrijheid en andere lec
tuur die door de divisie en Generale Conferentie zijn goedgekeurd.
d. het organiseren van bijeenkomsten, trainingen, programma’s en activi
teiten m.b.t. godsdienstvrijheid, als de omstandigheden daartoe aanlei
ding geven.
94 Zieookbladz.163,164.
kerkelijk handboek | HoofdstuK iX
177
HoofdstuK X
Predikanten en kerkelijke employees en hun relatie tot de gemeente
Een door God ingesteld ambt“God heeft een gemeente, en de gemeente heeft door God aangestelde
dienaren. ‘En Hij is het die apostelen heeft aangesteld, en profeten, evan
gelieverkondigers, herders en leraren, om de heiligen toe te rusten voor
het werk in zijn dienst. Zo wordt het lichaam van Christus opgebouwd,
totdat wij allen samen door ons geloof en door onze kennis van de Zoon
van God een eenheid vormen, de eenheid van de volmaakte mens, van
de tot volle wasdom gekomen volheid van Christus. Dan zijn we geen on
mondige kinderen meer die stuurloos ronddobberen en met elke wind
meewaaien, met wat er maar verkondigd wordt door mensen die tot alles
in staat zijn wanneer ze anderen listig en doortrapt op een dwaalspoor
willen brengen. Dan zullen we, door ons aan de waarheid te houden en
elkaar lief te hebben, samen volledig toe groeien naar hem die het hoofd
is: Christus.’1
De Heer heeft zijn door Hem gekozen dienstknechten en een gemeen
te die haar weg is gegaan door vervolging, strijd en duisternis. Jezus had
de gemeente lief en offerde Zichzelf daarvoor op. Hij wil haar verheffen,
veredelen en zuiveren, zodat zij staande zal blijven te midden van de
verderfelijke invloeden van deze wereld. Door God aangewezen personen
zijn gekozen om zeer nauwlettend en volhardend toe te zien dat de ge
meente niet het slachtoffer wordt van de boze listen van satan, maar dat
zij in de wereld staat om Gods heerlijkheid onder de mensen te openba
ren.”2
De unievoorzitterDe voorzitter van de unie dient een ingezegend predikant zijn, iemand
met ervaring en van onbesproken gedrag. Hij staat aan het hoofd van alle
evangeliedienaren in de unie en is de leider van alle gemeenten. Hij zet zich
in voor het geestelijk welzijn en de opbouw van de gemeenten en geeft hun
advies over hun plannen en activiteiten. Hij heeft toegang tot alle gemeen
1 Efeziërs4:11-15.2 Testimonies to Ministers,bladz.52,53.
178
kerkelijk handboek | HoofdstuK X
ten en erediensten. Hij kan aanwezig zijn bij alle huishoudelijke vergade
ringen en vergaderingen van de kerkenraad, maar heeft geen stemrecht,
tenzij de gemeente anders beslist. Uit hoofde van zijn functie is hij tevens
bevoegd deze vergaderingen voor te zitten als dit wenselijk wordt geacht.
Hij heeft toegang tot alle gemeentelijke rapportages, administraties, enz.
Hij zal rechtmatig gekozen ambtsdragers van de gemeente niet passeren,
maar met hen samenwerken. Zij zullen op hun beurt de banden tussen de
gemeente en de unie erkennen en de voorzitter betrekken bij alle zaken
die het welzijn van de gemeente raken. Zij mogen hem niet hinderen bij de
uitvoering van zijn werkzaamheden.
Predikanten bepalen niet het kerkelijk beleidIngezegende predikanten die door de unie zijn aangewezen om als pre
dikant te werken in hun gemeente(n) kunnen daar niet de plaats innemen
van de unievoorzitter. Zij beschikken niet over dezelfde bevoegdheden als
de unievoorzitter. Predikanten en unievoorzitter werken nauw samen bij
het uitvoeren van de plannen en activiteiten van de unie.
Voorzitter en bestuur geven leiding aan staffunctionarissenAfdelingssecretarissen (of staffunctionarissen) worden door de unie be
noemd om belangrijke taken binnen het kerkelijk werk uit te voeren. Deze
functionarissen dienen toegang te hebben tot alle gemeenten om zo hun
taken goed te kunnen uitvoeren. Zij moeten door de gemeenten in de ge
legenheid worden gesteld hun plannen aan de gemeente te presenteren.
Het ligt voor de hand dat deze uniefunctionarissen rekening zullen houden
met de plannen die reeds in de gemeente leven, zelfs als deze plannen niet
direct betrekking hebben op hun eigen afdeling. De secretarissen werken
onder de algemene leiding van het Algemeen Kerkbestuur en in nauw over
leg met de unievoorzitter. De unievoorzitter is tevens het hoofd van alle
afdelingen.
Taken van afdelingssecretarissenDe afdelingssecretaris bezit geen bestuurlijke of leidinggevende be
voegdheid binnen de unie of in de gemeente. In de relatie met de gemeen
ten heeft hij een adviserende rol. Door de aard van zijn werkzaamheden
heeft de secretaris een andere relatie met de gemeente dan de unievoorzit
ter of het Algemeen Kerkbestuur. De taken van de afdelingssecretaris zijn
in de eerste plaats gerelateerd aan een specifiek onderwerp en in het kader
hiervan werkt de afdelingssecretaris ten behoeve van de gehele unie. Het is
179
niet de bedoeling dat de afdelingssecretaris de gemeenten adviseert over
verkiezingen of andere bestuurstaken, tenzij de unievoorzitter hem hiertoe
uitdrukkelijk heeft verzocht.
Verhouding van een ingezegend predikant tot het kerkelijk werkWanneer een ingezegend predikant aan een gemeente wordt toege
wezen, staat deze boven de plaatselijke ouderling of ouderlingen. De ou
derlingen ondersteunen de predikant bij zijn werkzaamheden. Op basis
van zijn bevestiging als predikant mag hij voorgaan in alle diensten en
plechtigheden. Een predikant is de geestelijk leider en raadgever van de
gemeente. Hij onderricht de ambtsdragers bij het vervullen van hun taken
en bespreekt met hen alle aspecten van het kerkelijk werk.
Wanneer een predikant door de unie wordt toegewezen aan een ge
meente, betekent dit automatisch dat hij lid wordt van de kerkenraad
van de betreffende gemeente en de rol van voorzitter van de kerkenraad
op zich neemt. Wanneer de predikant echter te kennen geeft dat hij van
deze verantwoordelijkheid ontheven wil worden, kan de rol van voorzit
ter vervuld worden door een ouderling uit de gemeente. Predikant en
ouderling(en) dienen nauw en harmonieus samen te werken.3 Van de
predikant wordt verwacht dat hij, ondersteund door de ouderlingen, alle
religieuze bijeenkomsten van de gemeente voorbereidt en leidt. Hieron
der vallen de eredienst op sabbatmorgen, de gebedsbijeenkomsten, het
heilig avondmaal en de doop. De predikant dient zich niet te omringen
met eigenhandig uitgezochte adviseurs. Hij dient samen te werken met de
rechtmatig gekozen ambtsdragers uit de gemeente.
Wanneer een door de unie ingezegend predikant een gemeente bezoekt,
is het gebruikelijk dat de plaatselijke ouderling hem de eer bewijst door
hem uit te nodigen op de kansel. Dit geldt ook voor andere kerkelijke me
dewerkers die door de unie worden gestuurd, maar die niet als predikant
zijn ingezegend.4
Gemeenten kiezen geen predikantPredikanten of pastoraal medewerkers worden niet benoemd noch ge
kozen door de gemeente. Zij worden door de unie aan de gemeente verbon
den. Deze aanwijzing kan echter te allen tijde worden gewijzigd.5
3 Zieookbladz.73,74,116,117.4 Zieookbladz.102,183,1845 Zieookbladz.73,74.
prediKanten en KerKelijKe employees en Hun relatie tot de gemeente
180
kerkelijk handboek | HoofdstuK X
Predikanten die (nog) niet zijn ingezegend6
Om jonge mensen in de gelegenheid te stellen hun roeping tot het ambt
te testen (vooral op het gebied van evangelisatie), kan de unie aan potentiële
kandidaten een bevoegdheid tot ambtsdrager met preekbevoegdheid verle
nen. Door deze officiële bevoegdheid toe te kennen, wordt deze persoon een
rechtmatige positie gegeven, en krijgt deze de mogelijkheid zijn/haar talent
in dienst van de kerk te ontwikkelen. Een predikant die nog niet is ingeze
gend heeft het recht te preken, evangelisatie te bedrijven, vrijwilligersacti
viteiten te leiden en bij alle kerkelijke activiteiten aanwezig te zijn.
Er kunnen zich echter omstandigheden in het werkveld voordoen
waardoor de unie zich genoodzaakt ziet een nietingezegend predikant
aan te stellen die tevens de verantwoordelijkheid voor de gemeente draagt
als ware hij een ingezegend predikant. Om het toch mogelijk te maken
een aantal pastorale taken te vervullen, kan de gemeente (of gemeenten)
waarin hij werkzaam is, hem tot plaatselijk ouderling kiezen. Aangezien
hij echter door de unie is aangesteld en deze als zodanig vertegenwoordigt,
kan de unie overwegen (als de omstandigheden daartoe aanleiding geven)
zijn bevoegdheden uit te breiden om hem zo in staat te stellen zijn taken
naar tevredenheid te vervullen. Het recht tot het uitbreiden van bevoegd
heden en verantwoordelijkheden ligt in eerste instantie bij het Algemeen
Bestuur van de divisie. De unie dient het besluit van de divisie af te wach
ten, alvorens zij kan overgaan tot het uitbreiden van de bevoegdheden en
verantwoordelijkheden van de betreffende nietingezegende predikant. Dit
besluit dient helder en eenduidig te beschrijven welke specifieke pastorale
taken de nietingezegende predikant mag vervullen, met dien verstande dat
deze uitbreiding alleen geldt voor de gemeente(n) waar hij door de unie aan
verbonden is.7
Het Algemeen Kerkbestuur van de unie kan de bevoegdheden die het
Algemeen Bestuur van de divisie aan de ambtsdrager heeft toegekend niet
verder uitbreiden. De unie mag niet toestaan dat een nietingezegend predi
kant van gemeente tot gemeente trekt (buiten de gemeente(n) waar hij als
6 Insommigelandenleggenpredikanteneenvrijlangewegafvoordatzijwordeningezegend.Verschillendeplaatselijkeomstandigheden,waarondervooralopleidingscriteria,liggendaar-aantengrondslag.Inanderegebieden,waaronderNederland,duurtdeopleidingrelatieflangenwordteralzorgvuldigopgeschiktheidgetoetstvoordataandetheologischestudiewordtbe-gonnen.Nahetbehalenvandevereistegraadvolgteentwee-jarigepraktijkstage.Wanneerdezenaartevredenheidisafgerondvolgtgewoonlijkbinnenkortetijddeinzegeningtotpredikant.DebepalingenvandezeparagraafzijndusindeNederlandseUnieuitsluitendvantoepassingoppredikanten-in-opleiding(eenperiodevangewoonlijknietveelmeerdantweejaar)enoppastoralewerkersdieinprincipenietineentrajectzijndattotinzegeningtotpredikantleidt.
7 Zieookbladz.74.
181
ouderling aan verbonden is) en in plechtigheden voorgaat die aan een inge
zegend predikant zijn voorbehouden. Een besluit van het uniebestuur kan
niet de plaats innemen van een gemeentelijke verkiezing of een inzegening
tot het ambt van predikant.
Evangelistes8
Een belangrijke functie in het kerkelijk werk wordt bekleed door de
evangeliste. In verschillende landen is dit onderkend door geschikte per
sonen hiertoe aan te stellen. Zij kunnen op verschillende plaatsen worden
ingezet, al naar gelang het werk dat verlangt. Zij kunnen aangesteld wor
den om de evangelisatieactiviteiten te ondersteunen, en in dat geval vallen
zij rechtstreeks onder de evangelist die hiermee belast is. Zij kunnen ook
in een bepaalde plaats gestationeerd worden, en in dat geval werken zij
samen met de plaatselijke gemeente en staan zij rechtstreeks onder leiding
van de predikant van de plaatselijke gemeente. Echter, omdat zij in dienst
zijn van de unie, vallen zij onder de verantwoordelijkheid van de unie. Een
evangeliste zou niet gevraagd moeten worden een ambt in de gemeente
te bekleden, tenzij hiertoe een speciale overeenkomst wordt getroffen met
de unie. Zij behoren echter in eerste instantie vrijgesteld te blijven om het
zielenwinnend werk te kunnen doen.
Managers van adventistische boekenwinkelsDeze personen zijn in dienst van de unie en vallen dus ook onder de
verantwoordelijkheid van het Algemeen Kerkbestuur en de unievoorzitter.
Hoewel zij in nauwe relatie staan met de kerkelijke uitgeverijen, worden zij
niet gekozen, gevraagd of aangestuurd door de besturen van deze uitgeverij
en, maar door de unie. Bij de werving en selectie van mogelijke kandidaten
voor deze functie, dient rekening gehouden te worden met degenen die in
dit werkgebied reeds ervaring hebben opgedaan.
Predikant dient de evangelist te ondersteunenWanneer een evangelist wordt uitgenodigd een evangelisatieactie te
leiden in een regio of stad waar reeds een adventistische gemeente is met
een predikant, dan dient de predikant door de unie te worden uitgenodigd
8 Indemeestelandenindewestersewereldzijnergeenkerkelijkewerkersmeerindezecatego-rie.BibleInstructorswareninhetverledenvrijwelaltijdvrouwen,diefull-timeondersteuningbodenaanpredikanten,vooralgerichtopevangelisatie-activiteitenennietofweinigoppasto-raalwerk.InNederlandwerdenpersonenindezecategoriemeestalaangeduidalsevangelis-tes.Pastoralewerkershebbennueenvergelijkbaretaak,metdatverschildatzijbrederwordeningezet.
prediKanten en KerKelijKe employees en Hun relatie tot de gemeente
182
kerkelijk handboek | HoofdstuK X
bij de evangelisatiebijeenkomsten aanwezig te zijn. Zo wordt de predikant
de gelegenheid geboden reeds in een vroeg stadium kennis te maken met
eventuele toekomstige leden.
Voorzitter en Algemeen Kerkbestuur geven leiding aan uniemedewerkersDe unievoorzitter geeft, in samenwerking met het Algemeen Kerkbe
stuur, leiding aan de medewerkers die bij de unie in dienst zijn. Het is zijn
taak de medewerkers te informeren over de plannen en beleidslijnen van
het Algemeen Kerkbestuur en de voortgang en de uitvoering te bewaken.
Het evangelisatiewerk verdient hierbij zijn speciale aandacht, waarbij hij
alles dient te doen wat in zijn macht ligt om zijn medewerkers te ondersteu
nen en te bemoedigen in dit voortdurende zielenwinnende werk. De voor
zitter dient actief betrokken te zijn bij de werving van nieuwe kandidaten
voor het werk van de kerk. Staffunctionarissen zijn in dienst van de unie
om belangrijke aspecten van het kerkelijk werk te bevorderen.
Alle medewerkers die in dienst zijn van de unie – predikanten, evange
listes, staffunctionarissen enz. – vallen onder de verantwoordelijkheid van
het Algemeen Kerkbestuur. Zij ontvangen hun geloofsbrieven van het Alge
meen Kerkbestuur en zijn hieraan tevens verantwoording schuldig en niet
aan enige plaatselijke gemeente in de unie. Gemeenten kunnen de unie
voorzitter verzoeken om ondersteuning door medewerkers van de unie.
Echter, de toewijzing van het verzoek ligt te allen tijde bij het Algemeen
Kerkbestuur. Medewerkers kunnen aangewezen worden om in bepaalde ge
meenten te werken, maar wanneer het Algemeen Kerkbestuur van mening
is dat deze indeling gewijzigd dient te worden, dan heeft het bestuur te al
len tijde de vrijheid dit te doen. De gemeente en/of de medewerker hebben
echter wel het recht het Algemeen Kerkbestuur te vragen naar de reden van
deze wijziging. Deze beslissing dient dan ook met de uiterste zorgvuldig
heid te worden genomen en in de context van de behoeften van de gehele
unie te worden geplaatst. Mocht het voorkomen dat de medewerker weigert
gehoor te geven aan met het Algemeen Kerkbestuur en strijdig met de be
slissingen van het bestuur opereert, dan kan dit gedrag als een werkweige
ring worden beschouwd en dient het ook als zodanig behandeld te worden.9
9 Hetdienstverbandtussendekerkenhaarmedewerkerswordtuiteraardookinbelangrijkematebepaalddoordejuridischekadersvanhetarbeidsrecht.Dezekaderskunnenvanlandtotlandaanzienlijkverschillen.InNederlandheefteenpredikanteenandererechtspositiedaneenmedewerker“dieopdeloonlijststaat.”DeNederlandseunieheefteenaantalproto-collenopgesteldwaarinbeschrevenstaathoeergehandeldwordtingevalvanarbeidsconflic-tenofinhetgevalerbemiddelingtussenpartijennodigis.
183
In geen geval kan hij bij de betreffende gemeente in beroep gaan tegen deze
beslissing. Een gemeente die een medewerker in deze situatie ondersteunt,
loopt het risico onder kerkelijke tucht gesteld te worden door unie.
Geloofsbrieven en machtigingenGods werk dient met de grootst mogelijke zorgvuldigheid te worden
bewaakt en beheerd door hen die hiervoor verantwoordelijk zijn; van de
plaatselijke gemeente tot aan de Generale Conferentie. Om te voorkomen
dat geen onbevoegden toegang tot de kansel krijgen, dient de gemeente
erop toe te zien dat alleen zij die geldige geloofsbrieven kunnen overleggen,
de kansel betreden. Er kunnen zich echter gelegenheden voordoen waarbij
het gepast is dat de gemeente wordt toegesproken door overheidsfunctio
narissen of door andere publieke leiders. Dit laat echter onverlet dat onbe
voegden de kansel niet mogen betreden.10
De gemeenten hebben gezamenlijk de bevoegdheid om (in nauwe sa
menwerking met het uniebestuur), een aantal personen de bevoegdheid te
geven de gemeente te vertegenwoordigen en op te treden als predikanten
of evangelisten. Deze bevoegdheid blijkt uit de geloofsbrieven; dit is een
geschreven volmacht, voorzien van een datum en ondertekend door de lei
dinggevenden van de unie. Het gezag dat met deze geloofsbrieven wordt
overgedragen, is niet op persoonlijke titel, noch is het inherent aan het in
dividu dat de geloofsbrieven heeft. Het gezag is afkomstig van de instantie
die de geloofsbrieven heeft afgegeven. Daarom kunnen de geloofsbrieven
dan ook te allen tijde weer ingetrokken worden, wanneer daar aanleiding
toe bestaat. De geloofsbrieven die aan de medewerkers worden gegeven, be
horen dan ook niet gezien te worden als een persoonlijk eigendom, maar
blijven toebehoren aan de instantie die de geloofsbrieven heeft verleend. De
medewerker is verplicht de geloofsbrieven weer terug te geven, wanneer dit
orgaan hem daarom verzoekt.
Officiële geloofsbrieven worden verleend aan alle gemachtigde mede
werkers van het Kerkgenootschap der Zevendedags Adventisten en worden
door het Algemeen Kerkbestuur ( of eventueel via een speciaal hiertoe aan
gestelde commissie) voor bepaalde tijd afgegeven.11
10 Zieookbladz.102,181,259-262.11 IndeNederlandseUnieisbeslotenhetuitgevenen/ofvernieuwenvangeloofsbrievenoverte
latenaanhetAlgemeenKerkbestuur.Ditiséénvandeeerstetakenvanhetbestuurnadathetdoorhetvijfjaarlijkscongresisgekozen.
prediKanten en KerKelijKe employees en Hun relatie tot de gemeente
184
kerkelijk handboek | HoofdstuK X
Verlopen geloofsbrievenGeloofsbrieven worden afgegeven voor de duur van de bestuursperi
ode van de unie. De geloofsbrieven worden vernieuwd door deze tijdens
het uniecongres in stemming te brengen of door een besluit van het Alge
meen Kerkbestuur. Wanneer het, om welke reden dan ook, niet wenselijk
wordt geacht dat de geloofsbrieven van een predikant worden vernieuwd,
betekent dit tevens dat hij niet langer in de hoedanigheid van predikant in
dienst kan zijn van de unie.12 Wanneer de geloofsbrieven van een predikant
verlopen zijn, heeft hij niet de bevoegdheid om welk ander ambt dan ook
te vervullen. In een dergelijk geval heeft hij niet méér gezag dan enig ander
willekeurig gemeentelid.
Het ontheffen van een predikant uit zijn ambt13
Een predikant kan door de unie uit zijn ambt worden ontheven, zonder
dat hem hierbij zijn kerkelijk lidmaatschap wordt ontnomen. Wanneer een
predikant ook het kerkelijk lidmaatschap is ontnomen, en hij wordt op een
later tijdstip weer als lid opgenomen, betekent dit niet dat hij automatisch
in zijn ambt wordt hersteld. Hij wordt weer tot de kerk toegelaten als een
gewoon lid.
Gepensioneerde medewerkersIn het werkveld van de unie zijn er medewerkers die, op grond van hun
leeftijd of gezondheid, niet meer actief werkzaam zijn. Als groep verdienen
deze medewerkers alle eer en respect. In veel gevallen gaat het om personen
die zich gedurende vele jaren voor Gods werk hebben ingezet. Hun aanwe
zigheid is een zegen en een steun voor de gemeente.
Gepensioneerde predikanten blijven doorgaans lid van de gemeente die
het dichtst bij hun woonplaats is. Zij kunnen voor elk ambt in de gemeente
gekozen worden. In dat geval kunnen zij vrijelijk alle taken verrichten die
bij het ambt horen dat zij bekleden. Zij kunnen echter hun pastorale taken
blijven uitvoeren op aanwijzing van het Algemeen Kerkbestuur.
12 Ofeenpredikant,nahetverliezenvanzijn statusals ingezegendpredikant,nog indienstkanblijvenvandekerk(weliswaarineenanderefunctie)isterbeslissingaanhetAlgemeenKerkbestuur.Viaeenspeciaalhiertoeingesteldecommissiemaakthetbestuureenzorgvul-digeafweging,waarbijinaanmerkinggenomenwordta)hetgeenzichheeftvoorgedaan,b)dejuridischeenmaatschappelijkeaspectenvandekwestieenc)eventuelebestaandevacatures.
13 Zieookvoetnootnr.9vandithoofdstuk.
185
HoofdstuK Xi
kerkelijke verkiezingen
De verkiezing van kerkelijke ambtsdragers is een belangrijke aangele
genheid, gezien de verantwoordelijkheden die zij dragen en de aard van de
werkzaamheden die van hen worden verwacht. Het ambt behoort daarom
in alle ernst en zorgvuldigheid en in de geest van gebed te worden aan
vaard. Alleen zij die werkelijk bereid zijn de specifieke taken die het ambt
met zich meebrengt te vervullen, zouden gekozen moeten worden.
Het benoemingscomitéBinnen het Kerkgenootschap der Zevendedags Adventisten is het ge
bruikelijk dat ambtsdragers jaarlijks of iedere twee jaar worden gekozen1,
op voordracht van een hiertoe aangewezen benoemingscomité. Dit comité
brengt haar verslag uit aan de gemeente, waarna de gemeente stemt over
de namen die worden voorgesteld. Deze procedure biedt de gemeente de
gelegenheid iedere kandidaat zorgvuldig te bestuderen, alvorens deze voor
te dragen voor verkiezing. Tevens wordt zo vermeden dat kandidaten elkaar
in het openbaar beconcurreren.
Het benoemingscomité brengt de behoeften van de gemeente in kaart
en onderzoekt zorgvuldig de geschiktheid van de kandidaten voor de ver
schillende ambten. Dit is de reden waarom kandidaten niet door openbare
stemming worden gekozen.
Het Kerkelijk Handboek doet geen uitspraak over de omvang van het be
noemingscomité. Dit kan variëren van vijf leden (voor een kleine gemeente)
tot een groter aantal in een grotere gemeente. Het precieze aantal leden dat
plaatsneemt in een benoemingscomité wordt daarom overgelaten aan het
inzicht van de gemeente. De kerkenraad moet hierover een uitspraak doen,
alvorens dit aan de gemeente te presenteren. Een passend voorstel kan kort
in de kerk worden afgekondigd tijdens de mededelingen in de eredienst.
Wanneer wordt een benoemingscomité aangewezen
Het benoemingscomité moet worden aangewezen aan het begin van het
laatste kwartaal van het kerkelijk jaar en dient haar verslag uit te brengen
ten minste drie weken voor de laatste sabbat van het jaar.
1 Zieookpag.70,71.
186
Wijze waarop het benoemingscomité wordt aangewezen
De predikant of districtsleider (of de ouderling, wanneer beiden afwezig
zijn) brengt deze zaak bij de gemeente onder de aandacht. De gemeente zal
dan een organiserend comité samenstellen dat verantwoordelijk is kandi
daten te zoeken voor het benoemingscomité. Dit organiserend comité kan
op twee manieren worden gekozen:
1. Door het voorstellen van namen (mondeling of schriftelijk) in een open
bare zitting. Wanneer de stemming mondeling geschiedt, moet het voor
iedereen duidelijk zijn dat men slechts één persoon mag voordragen.
Het moet voorkomen worden dat de zitting beheerst wordt door één
persoon of een kleine groep. Men dient zijn uiterste best te doen ervoor
te zorgen dat het organiserend comité representatief is voor de gehele
gemeente. Iedere schijn van belangenverstrengeling dient voorkomen
te worden. De predikant zal optreden als voorzitter van dit organise
rend comité. In het geval dat de predikant nog niet bevoegd is als leider
van de gemeente op te treden, zal de kerkenraad een voorzitter aanwij
zen uit de leden van het organiserend comité. Het organiserend comité
dient, normaal gesproken, even groot te zijn als de kerkenraad. Eventu
eel kan het organiserend comité aangevuld worden met maximaal vijf
tot zeven personen.
2. Met goedkeuring van de gemeente kan de kerkenraad, samen met vijf
tot zeven door de gemeente aangewezen personen (volgens de bij ad. 1
gevolgde procedure) een organiserend comité vormen. Wanneer deze
procedure wordt gevolgd, is het gebruikelijk dat de voorzitter van de
kerkenraad tevens de voorzitter van het organiserend comité is.2
De vervolgstappen zijn:
a. De gemeente wijst bij stemming een organiserend comité aan volgens
één van bovenstaande procedures.
b. Dit organiserend comité draagt kandidaten voor het benoemingscomité
voor, en doet een voorstel ten aanzien van de kandidaatsecretaris. Het
organiserend comité dient haar uiterste best te doen een kandidaten
lijst voor het benoemingscomité op te stellen die een representatieve
afspiegeling van de gemeente is.
c. De gemeente wijst door stemming het benoemingscomité aan en be
noemt een secretaris.
2 Zieookpag.179.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xi
187
d. De predikant is uit hoofde van zijn functie automatisch lid van het be
noemingscomité en fungeert tevens als voorzitter van het comité. In
dien de predikant de rol van voorzitter niet kan vervullen (bijv. omdat
hij daartoe nog niet bevoegd is), draagt het organiserend comité iemand
voor deze functie voor.
e. Het benoemingscomité komt bijeen om de lijst van kandidaatambts
dragers samen te stellen. Deze lijst wordt aan de gemeente ter goedkeu
ring voorgelegd.
f. De gemeente wijst door middel van stemming de ambtsdragers aan voor
de komende periode.
Wie kunnen er lid worden van het benoemingscomité?
Alleen gemeenteleden die niet onder kerkelijke tucht staan kunnen ge
kozen worden om zitting te nemen in het benoemingscomité. De leden van
het comité moeten beschikken over een juist oordeelsvermogen en het wel
zijn en de voorspoed van de gemeente een warm hart toedragen.
Taken van het benoemingscomité
De voorzitter roept het benoemingscomité zo snel mogelijk na de ver
kiezing bijeen. Na een ernstig gebed om Gods leiding kan het comité be
ginnen aan zijn taak potentiële kandidaten uit de gemeente te selecteren
voor de posten van ambtsdrager of assistent. De kandidaten worden voor
een ambt genomineerd en als zodanig tijdens een eredienst of tijdens een
speciale huishoudelijke vergadering aan de gemeente voorgedragen. Bij het
bepalen van zijn keuze kan het benoemingscomité anderen, die goed op
de hoogte zijn van het welzijn van de gemeente, om advies vragen. het be
noemingscomité doet geen voorstellen ten aanzien van de benoeming van
(hulp)predikanten. Deze benoemingen worden gedaan door het Algemeen
Kerkbestuur van de unie.
De volgende ambten vallen onder het benoemingscomité van de ge
meente:
– ouderling(en)
– diaken(en)
– diakones(sen)
– algemeen secretaris van de gemeente
– penningmeester
– assistentpenningmeester
– kindersabbatschoolleider
– dirigent van het kerkkoor of leider van gemeentezang
KerKelijKe verKiezingen
188
– organist/pianist
– coördinator onderwijszaken
– coördinator gezinspastoraat
– coördinator vrouwenpastoraat
– coördinator zorg minder validen
– zendingsleider
– secretaris zendingsraad
– coördinator ESDAcursussen
– coördinator lectuurverspreiding
– coördinator maatschappelijke projecten
– algemeen hoofd sabbatschool
– assistentsabbatschoolleider
– sabbatschoolsecretaris
– assistentsabbatschoolsecretaris
– sabbatschool sectieleiders (zowel voor volwassenen als voor jeugd en
kinderen)
– secretaris voor investeringsgaven
– leider vakantiebijbelschool
– voorzitter van de ouderraad
– secretarispenningmeester van de ouderraad
– leider Dorcasgroep
– secretarispenningmeester van de Dorcasgroep
– hoofdjeugdleider
– jeugdleiders
– adviseur afdeling jeugd
– AJV – secretarispenningmeester
– AJV – assistent secretarispenningmeester
– muziekcoördinator jeugdafdeling
– organist/pianist jeugddiensten
– scoutingleider
– assistentleider scouting
– scoutingleider – afdeling welpen
– coördinator voor godsdienstvrijheid
– coördinator PR
– coördinator gezondheidsactiviteiten
– coördinator rentmeesterschapszaken
– kerkenraad
– schoolbestuur
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xi
189
De gemeente kan eventueel nog andere functionarissen aanwijzen,
wanneer zij dat noodzakelijk acht. Een uitzondering hierop vormen de ge
spreksleiders van de sabbatschool. Deze worden aangewezen door de sab
batschoolraad en ter goedkeuring voorgelegd aan de kerkenraad.
Leden voor de ouderraad worden alleen voorgedragen in de plaatsen
waar de school door slechts één gemeente wordt ondersteund. De voor
dracht wordt dan voorgelegd aan het schoolbestuur dat de uiteindelijke
beslissing neemt. Wanneer de school ondersteund wordt door meer dan
één gemeente, zal deze procedure onder supervisie van het schoolbestuur
verlopen.3
In het algemeen wordt het aantal ambtsdragers mede bepaald door de
grootte van de gemeente. In een kleine gemeente zal het niet nodig zijn as
sistenten te benoemen. In een grote gemeente daarentegen zullen veel van
de leiders en assistenten die op de lijst worden genoemd nodig zijn.
Het benoemingscomité raadpleegt potentiële ambtsdragers
Wanneer het benoemingscomité trouwe en gelovige gemeenteleden
heeft genomineerd voor de diverse ambten, dienen de leden van het be
noemingscomité hen te informeren over hun nominatie en zich ervan te
verzekeren dat zij bereid zijn het ambt te aanvaarden.
Gemeenteleden kunnen een gesprek aanvragen met het benoemingscomité
Wanneer een gemeentelid een gesprek wenst met het benoemings
comité om aanbevelingen te doen, dan wel om zijn bezwaren kenbaar te
maken, dan dient hij/zij hiertoe in de gelegenheid te worden gesteld. Nadat
het gemeentelid zijn suggesties, c.q. bezwaren, kenbaar heeft gemaakt en
de vergadering heeft verlaten, zal het benoemingscomité zich beraden over
deze suggesties, c.q. bezwaren. Wanneer het benoemingscomité zijn over
leg heeft beëindigd en voldoende helderheid over de zaak in kwestie heeft
verkregen, brengt zij verslag uit aan de gemeente.
Vergaderingen van het benoemingscomité zijn vertrouwelijk
Het is een inbreuk op de christelijke moraal en op de geest van ‘de gouden
regel’ wanneer een lid van het benoemingscomité zich buiten de vergade
ring uitlaat over de gesprekken die er tijdens de vergadering zijn gehouden
over gemeenteleden die mogelijk voor een ambt of functie in aanmerking
komen. Een overtreding van deze regel kan reden zijn het betreffende lid
3 Zieookpag.149-152.
KerKelijKe verKiezingen
190
uit te sluiten van het benoemingscomité. Alle onderzoekingen en gesprek
ken met betrekking tot de geschiktheid van leden een ambt in de gemeente
te bekleden, moeten als vertrouwelijk worden beschouwd. Mocht het toch
noodzakelijk blijken verder onderzoek buiten het benoemings comité te
doen, dan is dit een taak van de voorzitter van het benoemingscomité.
Deze regels zijn voor alle benoemingscomités van toepassing, zowel in
de gemeente als in het werk van de unie.
Verslag uitbrengen aan de gemeente
Het verslag van het benoemingscomité is bestemd voor de gehele ge
meente en niet alleen voor de kerkenraad. De kerkenraad heeft in deze geen
bevoegdheden. Het verslag van het benoemingscomité kan tijdens de ere
dienst op sabbat worden gepresenteerd, of tijdens een speciale huishoude
lijke vergadering van de gemeente.
Wanneer het benoemingscomité klaar is om verslag uit te brengen,
krijgt de voorzitter van het benoemingscomité de gelegenheid aan de ge
meente een toelichting op dit verslag te geven. De gemeenteleden kunnen
een kopie van dit verslag krijgen, maar men kan er ook voor kiezen het
verslag tijdens de vergadering hardop te laten voorlezen door de secreta
ris van het benoemingscomité. De voorzitter maakt tevens bekend dat het
verslag binnen twee weken ter stemming zal worden voorgedragen aan de
gemeente.
Bezwaren maken tegen het verslag van het benoemingscomité
Ieder gemeentelid heeft het recht bezwaar te maken tegen het verslag
van het benoemingscomité. Deze bezwaren dienen persoonlijk aan het be
noemingscomité kenbaar gemaakt te worden voordat het verslag voor de
tweede keer wordt voorgelezen en ter goedkeuring aan de gemeente wordt
voorgelegd. Ook kan de bezwaarhebbende, voordat het verslag voor de twee
de keer aan de gemeente wordt voorgelegd, eisen dat het hele verslag, zon
der verdere discussie wordt terugverwezen naar het benoemingscomité,
ter verdere overweging. Het is gebruikelijk dat de voorzitter een dergelijke
terugverwijzing accepteert. Echter, wanneer de terugverwijzing wordt inge
bracht als een motie, dan staat deze verder niet ter discussie en zal hierover
worden besloten bij meerderheid van stemmen.
De voorzitter van het benoemingscomité dient dan aan te geven waar en
wanneer het benoemingscomité zal vergaderen om daar kennis te nemen
van de bezwaren die er jegens een kandidaat (of kandidaten) zijn. Tijdens
deze vergadering zal de bezwaarhebbende, alsmede ieder ander gemeente
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xi
191
lid die dit wenst, de gelegenheid worden geboden zijn/haar bezwaren toe te
lichten ten overstaan van het benoemingscomité. Men dient zich verre te
houden van ongegronde of niet ter zake doende bezwaren. Indien er echter
serieuze redenen zijn waarom een nominatie veranderd zou moeten wor
den, moeten deze redenen ter tafel komen. Het benoemingscomité dient
deze bezwaren serieus te bestuderen. Wanneer het benoemingscomité tot
de conclusie komt dat de bezwaren gegrond zijn, zal het comité de naam
van de genomineerde tegen wie de bezwaren zijn ingebracht, vervangen
door een andere naam. Wanneer het nieuwe verslag weer aan de gemeente
gepresenteerd wordt, zal de gemeente hierover stemmen. Bij de verkiezing
van de ambtsdragers mag ieder gemeentelid zijn stem uitbrengen. De ver
kiezing geschiedt bij meerderheid van stemmen, waarbij alleen de stem
men tellen van hen die aanwezig zijn èn aan de stemming meedoen.
Vacatures
Wanneer een ambt in de gemeente gedurende de ambtsperiode vrijkomt
(om reden van verhuizing, overlijden, uitschrijving of andere reden), kan de
kerkenraad een nieuwe kandidaat voorstellen om het ambt gedurende de
resterende ambtsperiode te vervullen. Dit voorstel zal aan de gemeente wor
den voorgelegd ter stemming.
Verkiezing van afgevaardigden voor het uniecongres4
Zowel op plaatselijk als op landelijk niveau ligt de oorsprong van alle
bestuurlijke macht bij de leden van de betreffende organisatie. De plaat
selijke gemeenten binnen de unie kiezen een aantal afgevaardigden die
de gemeenten rechtmatig vertegenwoordigen tijdens het uniecongres. Tij
dens het uniecongres worden afdelingssecretarissen van de unie gekozen,
geloofsbrieven en machtigingen afgegeven,5 aanpassingen of wijzigingen
gedaan op de beleidsvoornemens, en worden andere bestuurlijke zaken
geregeld. Een van de belangrijkste taken is het kiezen van een Algemeen
Kerkbestuur, dat de taak heeft namens alle leden te handelen in de periode
tussen de respectievelijke congressen. Alle gemeenten binnen de unie dele
geren het gezag om beslissingen te nemen die in het algemeen belang zijn
van de kerk aan dit Algemeen Kerkbestuur.
4 Deformeleproceduresvoor,tijdensennahetuniezijnvastgelegdindeStatutenvandeNe-derlandseUnie.
5 Zoalseerderaangegeven(hoofdstuk10,voetnoot11)is,innavolgingvanveelandereuniesenconferentiesindewereld,indeNederlandseUniebeslotenhetuitgevenen/ofvernieuwenvangeloofsbrievenovertelatenaanhetAlgemeenKerkbestuur.Ditiséénvandeeerstetakenvanhetbestuurnadathetdoorhetvijfjaarlijkscongresisgekozen.
KerKelijKe verKiezingen
192
Kiezen van afgevaardigden
“God heeft de zaken zo geregeld, dat gekozen personen als afgevaardig
den naar het congres zullen gaan. Deze personen moeten beproefd zijn. Het
moeten mensen zijn die het vertrouwen waardig zijn. Het verkiezen van
afgevaardigden om onze congressen bij te wonen is een belangrijke zaak.
Deze personen moeten de plannen maken die ter bevordering van het werk
zullen worden gevolgd; daarom moeten het mensen zijn met verstand van
zaken en in staat hun gedachten overtuigend onder woorden te brengen.”6
Het aantal afgevaardigden dat per gemeente aan het uniecongres kan
deelnemen is vastgelegd in de statuten van de unie. Wanneer het tijd is
om afgevaardigden te verkiezen, zal de predikant (of de hoofdouderling in
overleg met de predikant), de kwestie aan de gemeente mededelen. De ge
meente kan ervoor kiezen de afgevaardigden door een benoemingscomité
te laten kiezen of de benoeming van afgevaardigden aan de kerkenraad over
te laten. Alle schijn van belangenverstrengeling dient in deze voorkomen te
worden. Personen die bekend staan als gelovig en trouw en die in staat zijn
het congres bij te wonen, kunnen in aanmerking komen om genomineerd
te worden als afgevaardigde.7
Wanneer het benoemingscomité, dan wel de kerkenraad, zijn taak heeft
volbracht, wordt verslag uitgebracht aan de gemeente, waarbij de namen
van de kandidaten worden genoemd. Vervolgens stemt de gemeente over
deze lijst. Het is niet zo dat een ambtsdrager automatisch uit hoofde van
zijn functie ook afgevaardigde voor een uniecongres is. Na de verkiezing
vult de algemeen secretaris van de gemeente de betreffende formulieren
in, die hij vervolgens naar de secretaris van de unie verstuurt. De gekozen
afgevaardigden worden vertegenwoordigers van de gemeente, om samen
te komen met de afgevaardigden van de overige gemeenten uit de unie om
gezamenlijk de medewerkers van de unie te kiezen en alle andere bestuur
lijke zaken van de unie te bespreken. De afgevaardigden voor het congres
van de Generale Conferentie worden gekozen door de divisies en de unies.
De zittingsperiode voor functionarissen van deze organisaties is vastgelegd
in de statuten van de respectievelijke organisaties.
Taak van de afgevaardigden
Een afgevaardigde voor een uniecongres of tussentijds congres wordt
niet in eerste instantie gekozen om de gemeente of het district te vertegen
6 Testimonies,deel9,pag.262.7 Zieookpag.77,84.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xi
193
woordigen. Een afgevaardigde moet in staat zijn het hele werkveld te over
zien, met de gedachte dat hij/zij verantwoordelijk is voor de voortgang van
het kerkelijk werk in alle opzichten. Het is niet toegestaan dat gemeenten
en/of districten pogingen ondernemen hun stemmen onderling op elkaar
af te stemmen.8 Tevens is het niet toegestaan dat afgevaardigden van gro
tere gemeenten en/of districten een voorkeursbehandeling opeisen bij de
beleidsbepaling van de unie. Iedere afgevaardigde dient open te staan voor
de leiding van de heilige Geest en dient dan ook te stemmen volgens zijn
persoonlijke overtuiging. Iedere ambtsdrager van een gemeente of van een
district, of leider die probeert de stemmen van een groep afgevaardigden te
manipuleren, dient derhalve beschouwd te worden als ongeschikt voor de
functie die hij bekleedt.
Verantwoordelijkheid van uniefunctionarissenDe plaatselijke gemeente heeft geen gezag buiten haar eigen gemeente.
Zij komt tijdens het congres samen met andere gemeenten uit de unie om
haar gezag en verantwoordelijkheid te delegeren aan de functionarissen
van de unie en aan het Algemeen Kerkbestuur om het werk van de unie in
de periodes tussen de congressen uit te voeren. Deze functionarissen zijn
verantwoording verschuldigd aan de gehele unie en niet aan één specifieke
gemeente.
Leden Algemeen Kerkbestuur vertegenwoordigen de gehele unieDe leden van het Algemeen Kerkbestuur van de unie worden gekozen
om het werk te vertegenwoordigen in het gehele werkgebied van de unie;
zij vertegenwoordigen geen plaatselijke gemeente of district, noch een spe
cifieke instelling uit de unie. Ieder lid moet doordrongen zijn van het besef
dat hij de belangen van het gehele werkveld dient te behartigen. De be
sluiten en stemmen van het Algemeen Kerkbestuur mogen niet gemanipu
leerd, noch gecontroleerd worden door welke gemeente, groep of individu
dan ook. Het is de taak van het Algemeen Kerkbestuur om na ernstige en
gewetensvolle bestudering van de betreffende kwestie in al haar aspecten,
een besluit te nemen.
8 Datwilevenwelnietzeggendater,bijvoorbeeldopdistrictniveau,geenoverlegkanzijnoveronderwerpenvangezamenlijkbelang.Hetisnuttigdatereenvooroverlegplaatsvindtovervoorstellendiemenwildoen,ofmotiesdiemenwilindienen,zodaternagegaankanwordenoferdraagvlakvoordergelijkeinitiatievenis.Maarditlaatonverletdatelkeafgevaardigdevrijzijnstemkanuitbrengenendatdaarovernietvoorafafsprakenmogenwordengemaakt.
KerKelijKe verKiezingen
194
HoofdstuK Xii
Financiële aspecten van het kerkelijk werk
Het bijbels stelsel voor de ondersteuning van Gods werk door het verkon
digen van de eeuwige boodschap van het evangelie berust op de afdracht
van gaven en tienden door zijn volk. Al vanaf haar ontstaan heeft het Kerkge
nootschap der Zevendedags Adventisten hierbij dit bijbels stelsel gevolgd.
De bijbelse basis voor de afdracht van tienden en het geven van gaven
wordt gevonden in de volgende teksten: Leviticus 27:30; Maleachi 3:812;
Matteüs 23:23; 1 Korintiërs 9:914; 2 Korintiërs 9:615. De Geest der Profetie
zegt hierover het volgende: “Het stelstel van tienden en gaven was bestemd
om een grote waarheid aan de mens te leren – dat God de bron is van alle
zegeningen over zijn schepselen, en dat de mens Hem behoort te danken
voor de goede gaven waarin Hij voorziet.”1
“Tienden en gaven aan God vormen enerzijds een erkenning op zijn claim
die Hij met de schepping op ons heeft gelegd. Anderzijds zijn zij de erken
ning van zijn claim op onze verlossing. Omdat wij al onze kracht ontlenen
aan Christus, dienen deze gaven aan God toe te komen. Zij herinneren ons
aan de belofte van verlossing, de grootste belofte ooit gedaan; de belofte die
alle andere beloftes in zich heeft. Wij dienen ons telkens weer te realiseren
welk offer voor ons is gebracht. Dit besef dient al onze gedachten en onze
daden te doordringen. Christus moet waarlijk voor ons gekruisigd zijn.”2
“De tiende is heilig, door God voor Zichzelf afgezonderd. De tiende moet
in zijn schathuis worden gebracht, ter ondersteuning van het werk van de
evangeliearbeiders.”3
“Hij heeft aan zijn volk een plan gegeven om gelden in te zamelen die
voldoende zouden moeten zijn om de organisatie in stand te houden. Gods
plan met de tienden is even eenvoudig als evenwichtig. Iedereen kan eraan
bijdragen in geloof en moed, want de oorsprong van dit plan is in God.
In dit systeem worden eenvoud en doelmatigheid samengebracht en het
vereist geen diepgravende studie om het te begrijpen en uit te voeren. Ie
dereen kan beseffen dat hij een bijdrage kan leveren aan het kostbare werk
van de verlossing van de mens. Iedereen, man, vrouw of jongeling, kan een
1 Patriarchen en Profeten,bladz.476.2 Testimonies,deel9,bladz.479.3 Testimonies,deel9,bladz.249.
195
schatbewaarder van de Heer worden en kan een bijdrage leveren aan de
behoeften van de schatkamer. Want zo spreekt de apostel: ‘Laat ieder van u
elke eerste dag van de week naar vermogen iets opzij leggen.’”4
“Dat wat apart is gezet en wat volgens de heilige Schrift aan de Heer
toebehoort, is bestemd voor de financiering van de evangelieverkondiging
en behoort ons dus niet langer toe. Het is weinig minder dan heiligschennis
wanneer iemand iets ontneemt van Gods schathuis om het voor zichzelf te
houden of om iemand anders te dienen in wereldse zaken.”5
“Ieder gemeentelid moet onderricht worden trouw te zijn in het betalen
van een oprechte tiende.”6 “Dit is geen eis van een mens; het is één van Gods
instellingen, waardoor zijn werk in de wereld ondersteund kan worden en
doorgang kan blijven vinden... Niemand kan zich verontschuldigen wan
neer hij zijn tienden en gaven niet aan de Here geeft.”7
“God heeft de verkondiging van het evangelie afhankelijk gesteld van
de inspanningen en gaven van zijn volk. Vrijwillige gaven en de tienden
vormen het inkomen voor Gods werk. Van de middelen die aan de mens
worden toevertrouwd eist God een zeker deel – een tiende deel. Hij laat ie
dereen vrij te oordelen of zij meer willen geven dan dit of niet.”8
“God heeft speciale richtlijnen gegeven voor het gebruik van de tienden.
Hij wil niet dat zijn werk spaak loopt wegens een gebrek aan middelen. Er
mag geen sprake zijn van willekeur noch mogen er fouten gemaakt worden.
Hij heeft onze verantwoordelijkheid zeer duidelijk gesteld. Het deel dat God
voor Zichzelf heeft gereserveerd mag voor geen ander doel worden aange
wend dan Hij heeft bepaald. Laat niemand denken dat hij de vrijheid heeft
zijn tienden achter te houden en dit geld naar eigen inzicht te besteden.
Zij mogen de tienden niet voor eigen doelen inzetten in tijden van nood,
noch mogen zij de tienden naar eigen goeddunken inzetten voor hetgeen
zij beschouwen als het werk van de Heer.”9
RentmeesterschapChristenen zijn Gods rentmeesters. Hij heeft hun zijn bezittingen toe
vertrouwd en heeft hen als zijn partners verantwoordelijk gemaakt zijn
bezit te beheren overeenkomstig zijn wensen, zoals die ons door de heilige
Schrift en door de Geest der Profetie zijn overgeleverd. Het goddelijke advies
4 Testimonies,deel3,bladz.388,389.1Korintiërs16:2.5 Testimonies,deel9,bladz.246,247.6 Testimonies,deel9,bladz.251.7 Testimonies to Ministers,bladz.307.8 Van Jeruzalem tot Rome,bladz.53,54.9 Testimonies,deel9,bladz.247.
financiële aspecten van Het KerKelijK werK
196
luidt dat iemand die deze taak vervult, betrouwbaar moet zijn.10 Rentmees
terschap omvat veel elementen van de christelijke levenswijze en gedrag,
zoals onze tijdsbesteding, onze mogelijkheden en onze dienstbaarheid. Er
kan dan ook geen twijfel over bestaan dat het rentmeesterschap een belang
rijk onderwerp is wanneer het gaat over het beheer van de middelen die ons
ter beschikking staan. Het is iets dat ieder gemeentelid aangaat. Wij erken
nen hiermee Gods soevereiniteit. Wij erkennen dat alle dingen aan Hem
toebehoren en dat Hij zijn genade in onze harten heeft gelegd. Wanneer wij
groeien in het verstaan van deze principes, zullen wij de manier waarop
Gods liefde in ons leven werkzaam is steeds meer waarderen.
Ondanks het feit dat dit aspect van christelijk rentmeesterschap vooral
onze aardse bezittingen raakt, is het zeer zeker ook van invloed op ons ge
drag als christenen. De Heer verwacht een aantal dingen van ons, opdat
Hij op zijn beurt dingen voor ons kan doen. Wij brengen dit aspect van het
rentmeesterschap op een hoog geestelijk niveau door bereidwillig gehoor
zaam te zijn aan hetgeen onze hemelse Vader van ons verlangt. Onze God
is geen veeleisende God. Zijn vraag om Hem te dienen en Hem te erkennen
door onze gaven is geen onredelijke vraag. Integendeel, Hij heeft alles zo
voorzien dat ons hart gevoed zal worden met rijke geestelijke zegeningen,
wanneer wij in harmonie met zijn wens handelen. Anderzijds, wanneer wij
weigeren met Hem samen te werken in de uitvoer van zijn plannen, bero
ven wij onszelf van zijn rijke zegeningen, juist op die momenten dat wij
deze zegeningen het meeste nodig hebben.
“God verlangt van al zijn rentmeesters, dat zij de goddelijke verordenin
gen nauwkeurig in acht nemen. Zij moeten Gods werk niet tegenwerken
door naar eigen inzicht liefdadigheidswerk te doen of een gave te geven. Het
getuigt van een zeer pover inzicht wanneer mensen trachten verbeteringen
aan te brengen in Gods plan door lapmiddelen te bedenken die hun goede
bedoelingen moeten billijken voor één of andere zaak. God roept hen op
hun invloed aan te wenden voor zijn zaak. Hij heeft zijn plannen geopen
baard en een ieder die met Hem wil werken moet dit plan uitvoeren, in
plaats van pogingen te ondernemen het te verbeteren.”11
TiendenIedereen wordt aangemoedigd een oprechte tiende (d.w.z. 10 procent
van zijn persoonlijk inkomen) af te dragen aan de penningmeester van de
10 Zie1Korintiërs4:2.11 Testimonies,deel9,bladz.248.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xii
197
plaatselijke gemeente als erkenning van het bijbelse principe en als plech
tige belofte en teken van de verantwoordelijkheid die op de gemeentele
den rusten. Zij zijn immers Gods kinderen en vormen de leden van zijn
lichaam, de kerk.
Deze tienden worden niet gebruikt noch bestemd door de plaatselijke
gemeente, maar zij worden afgedragen aan de penningmeester van unie. Zo
vloeien de tienden van alle gemeenten naar de unie die op haar beurt weer
een tiende deel van de totale tiendeninkomsten afdraagt aan de Generale
Conferentie en aan de divisie. Op deze manier worden de unie, de divisie en
de Generale Conferentie voorzien van financiële middelen, zodat zij werk
nemers op een verantwoorde wijze in dienst kunnen nemen en uitgaven
voor de verbreiding van Gods werk bekostigd kunnen worden.
De unie draagt, in aanvulling op de afdracht van een deel van de tien
deninkomsten, ook een bepaald percentage af aan de Generale Conferentie
voor de financiële ondersteuning van het overige kerkelijke werk. Dit per
centage wordt door het Algemeen Bestuur van de Generale Conferentie of
door het bestuur van de divisie bepaald.
Deze richtlijnen zijn ontwikkeld om over de gehele wereld fondsen en
gelden in te zamelen. Deze fondsen zijn bedoeld om het kerkelijk werk (met
alle zakelijke aspecten die daarbij horen) te ondersteunen. De financiële en
zakelijke elementen van het werk zijn erg belangrijk en kunnen niet los ge
zien worden van de verkondiging van het evangelie; zij zijn onlosmakelijk
met elkaar verbonden.12
Structurele vrijgevigheid en verbondenheid
Het financiële beleid van de gemeente dient een groter doel dan op het
eerste gezicht blijkt uit de financiële verslagen. Dit beleid beoogt meer te
zijn dan alleen maar een manier om gelden bijeen te brengen en te verde
len. Het is tevens één van de belangrijke samenbindende factoren van de
Adventbeweging. Gods volk is een volk dat zich verbonden weet. Het gevoel
van eenheid en verbondenheid dat wereldwijd ervaren wordt, is mede tot
stand gekomen door het kerkelijke systeem waarin tienden verdeeld wor
12 Waardekerkelijkestructuurzoweluniesalsconferentiesomvat,draagtdeconferentietenminsteeentiendedeelvanhaarinkomstenafaandeunie,diedanophaarbeurtdaarvanweertenminsteeentiendedeelafdraagaandedivisie.Ditbetekentdusdatindiesituatievandetiendendiedoordegemeenteledenwordenbijeengebrachttenminsteéénprocentbijdeunieterugkomt.Waargeenconferentieszijnwordenalletiendendoordeunieontvangen.IndeTrans-EuropeseDivisie(waaronderookdeNederlandseUnieressorteert)dragendeuniesmetconferentiesendeunieszonderconferentieshetzelfdepercentagevanhuninkomstenaandedivisieaf.
financiële aspecten van Het KerKelijK werK
198
den over de unie en de Generale Conferentie en waarin gelden van over de
gehele wereld samengebracht worden en met elkaar worden gedeeld.
Hoe de tienden gebruikt moeten worden
De tienden moeten voor een heilig doel worden ingezet; voor het werk
van de predikanten, voor bijbelonderricht, bij de ondersteuning van de
uniestructuur die ten behoeve van de gemeenten werkt en voor evangeli
satieactiviteiten. De tienden mogen aan geen ander doel worden besteed,
noch mogen zij worden ingezet om de schulden van een gemeente of instel
ling te betalen, noch om bouwplannen te financieren.
“Ik heb een zeer duidelijke, heldere boodschap voor ons volk mogen
ontvangen. Mij is verzocht hun mee te delen dat zij een fout begaan door de
tienden te gebruiken voor doeleinden die, ondanks dat zij in zichzelf goed
zijn, niet behoren tot de doelen die door de Heer zijn aangewezen. Zij die
op deze manier de tienden inzetten, wijken af van hetgeen de Heer geboden
heeft. God zal hierover zijn oordeel vellen.”13
Hoe om te gaan met de tienden
De tienden behoren aan de Heer en dienen daarom, als een daad van
eerbied, aan de penningmeester van de unie te worden overdragen door
de gemeente waar de persoon als lid staat ingeschreven. In buitengewone
omstandigheden, kunnen gemeenteleden met medewerkers van de unie
overleggen over een alternatief.
Ambtsdragers en medewerkers van de unie geven het goede voorbeeld
Personen in dienst van de unie, ouderlingen, andere ambtsdragers, en
leiders van kerkelijke instellingen moeten zich ervan bewust zijn dat zij,
als leidinggevenden in Gods werk, het goede voorbeeld dienen te geven in
het afdragen van tienden. Indien men niet aan deze norm kan voldoen, kan
men niet als ambtsdrager of als predikant worden gehandhaafd.
Tienden – een bijbelse verplichting
Het afdragen van tienden wordt niet beschouwd als een toets voor het
lidmaatschap. Wel kan het als een bijbelse verplichting worden gezien die
iedere gelovige ten opzichte van God heeft. Tevens kan het een geestelijke
oefening zijn waarmee de gever door het geloof aanspraak kan maken op
alle zegeningen van het christelijke leven.
13 Testimonies,deel9,bladz.248.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xii
199
“Breng alle tienden naar mijn voorraadkamer, zodat er voedsel in mijn
tempel is, en zie dan of Ik niet de sluizen van de hemel voor jullie open en
zegen in overvloed op jullie land laat neerdalen.”14
Collecten / GavenDe Bijbel benadrukt onze verplichting om, naast de afdracht van tien
den, onze gaven aan de Heer te geven. Het niet geven van gaven wordt, net
als het niet afdragen van tienden, diefstal genoemd.15 Al vanaf het eerste be
gin heeft het Kerkgenootschap der Zevendedags Adventisten de gewoonte
gekend van het vrijgevig gaven af te dragen voor Gods werk. Als het gevolg
daarvan is het werk rijkelijk gezegend. Gods volk heeft eensgezind het werk
ondersteund door gaven te geven, een ieder naar draagkracht en evenredig
aan zijn inkomen.
Sabbatschoolgaven
De collecte tijdens de sabbatschool is wereldwijd de meest gebruikelijke
methode om gaven in te zamelen. De sabbatschoolgaven zijn bestemd voor
het werk in de zending. Iedere sabbat worden op deze manier grote bedra
gen bijeengebracht.
Andere collectes
Regelmatig worden er ook andere collectes gehouden voor het wereld
wijde zendingswerk en voor algemene en plaatselijke doelen. Wanneer een
collecte voor het zendingswerk wordt gehouden (of voor enig ander doel),
zal al het geld dat met deze collecte wordt opgehaald, geteld worden als
behorend tot deze collecte, tenzij dit door de gever uitdrukkelijk anders
wordt aangegeven.
Bijzondere zendingscollectes
De financiële ondersteuning van het wereldwijde werk van de kerk kent
een eigen begrotingssystematiek. De verschillende werkgebieden krijgen,
op basis van hun begroting, een toewijzing. Op deze manier worden bud
getten eerlijk en evenwichtig verdeeld en wordt erover gewaakt dat ieder
een zijn juiste deel ontvangt. Wanneer een bepaald gebied buiten zijn be
groting om een bijzondere gift ontvangt, kan er een ongelijkheid ontstaan
in het nadeel van andere werkgebieden. Indien een dergelijke schenking
14 Maleachi3:10.15 Maleachi3:8.
financiële aspecten van Het KerKelijK werK
200
wordt gedaan met als doel een nieuw project te starten, bestaat het gevaar
dat het project ophoudt zodra het geld van deze bijzondere schenking op
raakt, tenzij het wordt opgenomen in de totale begroting. Op deze manier
kunnen andere gebieden, die wellicht grotere noden hebben, maar niet in
de gelegenheid zijn die kenbaar te maken, te kort worden gedaan. Het geld
wordt nu immers ook verdeeld wordt over projecten die met bijzondere
schenkingen zijn gestart. Uit het verleden blijkt telkens weer dat het ver
standiger is wanneer leden hun vrijgevige en trouwe schenkingen via de
daartoe geëigende kanalen laten lopen, in de zekerheid dat op deze manier
ieder gebied deelt in de vruchten van een dergelijke schenking.
Hulp aan mensen in nood
De gemeente kan collectes houden om gemeenteleden te ondersteunen
die hulp nodig hebben. Voor zover mogelijk, moet de gemeente een reserve
in kas houden voor urgente gevallen. Desalniettemin dient de kerk een
open houding aan te nemen voor een ieder die ondersteuning nodig heeft.
De kerkenraad kan dan ook besluiten budget vrij te maken om het kerkelijk
gezondheids en vrijwilligerswerk onder gezinnen die in haar gebied wonen
te ondersteunen.
Kerkelijk budget voor plaatselijke uitgaven
De beste methode om de uitgaven van de plaatselijke kerk in kaart te
brengen, is het opstellen van een begroting. Voordat het nieuwe jaar be
gint, dient de kerkenraad een zorgvuldig opgestelde begroting te presen
teren waarin alle uitgaven voor de voortgang van het kerkelijk werk voor
het komende jaar zijn opgenomen. In deze begroting moet ruimte zijn voor
alle onderhoudskosten aan het kerkgebouw (reparaties, verwarming, licht,
schoonmaakkosten, enz.), uitgaven van de kerkelijke school, salarissen van
leraars, het noodfonds, enz. Deze begroting dient ter inzage en goedkeuring
aan de gemeente voorgelegd te worden. Tevens kunnen er plannen gemaakt
worden die ervoor moeten zorgen dat er voldoende inkomsten gegenereerd
zullen worden om de begroting sluitend te maken. Collectes en toezeggingen
kunnen dienen om voldoende geld in te zamelen om de begroting sluitend
te maken. Ieder gemeentelid kan naar draagkracht bijdragen aan de onder
steuning van zowel de plaatselijke kerk als van het werk in het algemeen.
Voorbeeld van een begroting
De volgende begroting is een voorbeeld en kan, al naar gelang de om
vang van de gemeente, worden aangepast.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xii
201
Geschatte inkomsten
Sabbatschoolcollectes 1.500,-
Kerkelijk diaconiefonds 375,-
Overige collectes 27.055,-
Fonds Sociale noden 300,-
Totaal inkomsten 29.230,-
Verwachte uitgaven
Onderhoud gebouw 2.250,-
Verwarming 2.350,-
Schoonmaakkosten 1.475,-
Verzekering van gebouwen en ander materiaal 750,-
Sabbatschoolmateriaal 1.250,-
Fonds bijzondere noden 2.000,-
Gas, licht, water 4.130,-
Kantoorartikelen, enz. 500,-
Stomerijkosten 75,-
Subsidie voor de school 8.000,-
Uitgaven aan liefdadigheid / vrijwilligerswerk 1.000,-
Evangelisatie 4.000,-
Totaal uitgaven 29.230,-
Balans 0
De gemeente dient voorzieningen te treffen om alle inkomsten en uit
gaven in de begroting tot uitdrukking te laten komen, met inbegrip van
inkomsten en uitgaven die gerelateerd zijn aan de diverse afdelingen.
Algemene aanbevelingenHet werven van fondsen
Bij het werven van fondsen dienen de volgende regels in acht genomen
te worden:
1. Geen enkele instelling, gemeente, of unie, kan zonder voorafgaand over
leg activiteiten starten waarvoor buiten het eigen gebied fondswerving
noodzakelijk is. Iedere fondswervingsactie binnen het eigen gebied dient
in overeenstemming te zijn met de richtlijnen zoals die ter plaatse, dan
wel door de unie, dan wel door de Generale Conferentie zijn opgesteld.
financiële aspecten van Het KerKelijK werK
202
2. Om gemeenten te beschermen tegen onbevoegde, frauduleuze of niet
door de kerk erkende fondswervingsacties, dienen de volgende regels te
worden gevolgd:
a. Predikanten en ambtsdragers mogen geen personen op de kansel toe
laten voor het bijeenbrengen van gelden die daartoe door de unie
niet bevoegd of gemachtigd zijn.16
b. Er mag geen toestemming gegeven fondsen te werven, noch open
baar, noch privé, wanneer een dergelijke machtiging ontbreekt.
c. Lectuur en/of formulieren ter ondersteuning van de fondswerving
zullen alleen worden verstrekt aan de daartoe bevoegde personen.
d. Alle gelden die bijeengebracht zijn voor een specifiek doel, zullen
worden overgedragen via de daartoe gebruikelijke kanalen.
e. Er kan geen machtiging verleend worden aan medewerkers die een
specifiek doel behartigen in een bepaald werkgebied, of om te assiste
ren bij fondswervingen ten gunste van andere werkgebieden of in een
andere landen, zonder voorafgaand overleg en schriftelijke toestem
ming van het Dagelijks Bestuur van de unie.
f. Uniefunctionarissen en ambtsdragers zullen passende maatregelen
treffen ter voorkoming van onbevoegde of onrechtmatige openbare
fondswerving.
3. Er zal geen andere collectecampagne gevoerd worden dan de jaarlijkse
[Adra]collecte (die vergezeld gaat van de officiële publicaties en collec
tebussen met bijbehorende etiketten). Unies en districten dienen pas
sende acties te ondernemen om inbreuk van deze regel te voorkomen.
4. Medewerkers die in een ander divisie werken, zullen, wanneer zij op
bezoek gaan in hun oorspronkelijke gemeente of met haar op andere
wijze contact onderhouden, alleen aan fondswerving te doen ten be
hoeve van officiële projecten die zijn goedgekeurd door de kerkelijke
organen. Tevens wordt hun gevraagd samen te werken met de gemeen
ten en unies om zodanig fondsen te werven dat het kerkelijk werk in
het algemeen zijn doorgang kan vinden. Al deze fondsen dienen via de
reguliere kanalen te worden verzonden.
Over discutabele manieren van fondswerving
Het Kerkgenootschap der Zevendedags Adventisten heeft zich altijd
sterk verzet tegen alle discutabele vormen van fondswerving voor plaatse
lijke of algemene projecten.
16 Zieookbladz.102,180.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xii
203
“Wat doen veel kerken wanneer er geld bijeengebracht moet worden
voor een religieus doel? Zij organiseren een markt, etentjes, braderieën of
zelfs loterijen en soortgelijke activiteiten. Vaak wordt het huis waar God
aanbeden wordt ontheiligd door feesten en drinkgelag, kopen en verkopen
en plezier maken. Eerbied voor Gods huis en respect voor zijn aanbidding
worden zo in de ogen van de jongeren minder belangrijk. De grenzen van
de zelfbeheersing worden verzwakt. Egoïsme, begeerte en uiterlijk vertoon
worden geprikkeld en deze worden sterker naarmate men zich er meer aan
overgeeft.”17
“Naarmate Gods werk zich uitbreidt, zullen de kreten om hulp steeds
sterker worden. Om aan deze oproepen te kunnen voldoen, dienen christe
nen het gebod ter harte te nemen: “Breng alle tienden naar mijn voorraad
kamer, zodat er voedsel in mijn tempel is.”18 Wanneer allen die de leer van
Christus belijden trouw God hun tienden en offergaven zouden brengen,
zou zijn schatkamer vol zijn. Dan zou er geen aanleiding zijn om de toe
vlucht te nemen tot tentoonstellingen, loterijen of feestelijke gelegenheden
om de benodigde middelen tot ondersteuning van het evangelie te verkrij
gen.”19
Tienden en collectes geen persoonlijk deposito
De tienden en collectes die aan de gemeenten zijn afgedragen mogen
niet gezien worden als een veilig deposito waarvan de gevers later kunnen
profiteren. Deze fondsen dienen zonder uitstel gebruikt te worden voor de
oorspronkelijke doeleinden waarvoor zij zijn gegeven.
Voorkom schulden
De kerkenraad dient altijd eerst met de uniefunctionarissen te over
leggen alvorens een lening, van welke aard dan ook, aan te gaan. Veel ge
meenten zijn in financiële moeilijkheden gekomen door onvolledige of on
doordachte plannen om een school of kerk te stichten. Deze moeilijkheden
kunnen voorkomen worden wanneer een gemeente, alvorens zich in een
dergelijke onderneming te storten, advies vraagt en trouw blijft aan de fi
nanciële richtlijnen die er voor dergelijke projecten zijn.
17 Testimonies,deel9,bladz.91.18 Maleachi3:10.19 Van Jeruzalem tot Rome,bladz.250.
financiële aspecten van Het KerKelijK werK
204
Over de financiering van kerkgebouwen20
Gemeenten die er over denken een kerkgebouw te kopen of een nieuwe
kerk te bouwen worden gewaarschuwd geen financiële verplichtingen op
zich te nemen waarmee zij de gemeente in verlegenheid zouden kunnen
brengen; in deze gevallen zullen commissies van zowel de unie als de ge
meente zelf zorgvuldig advies geven, waarbij rekening wordt gehouden met
de omvang van de gemeente, haar financiële draagkracht en de locatie van
het nieuwe kerkgebouw.
Bij de aankoop of bouw van kerkelijke eigendommen mogen in geen ge
val al toezeggingen worden gedaan of bouwactiviteiten worden ontplooid
voordat de goedkeuring is verkregen van de bouwcommissie(s) van de unie.
Zij kunnen deze goedkeuring pas geven nadat zij zich ervan hebben verze
kerd dat de financiële afspraken in overeenstemming zijn met het huidige
beleid.
Het beheer van fondsen
Het werven en het beheren van fondsen ten behoeve van het werk van de
Heer is een heilige verantwoordelijkheid. Deze dienen via de juiste kanalen
te verlopen. De eerste stap daarin is van het individuele gemeentelid naar
de plaatselijke gemeente. De penningmeester van de gemeente ontvangt
dit geld.21 De fondsen die bedoeld zijn voor plaatselijke kerkelijke activitei
ten zullen als zodanig aangewend worden. Fondsen die bedoeld zijn voor
projecten van de unie of voor algemene doelen zullen door de plaatselijke
penningmeester worden afgedragen aan de penningmeester van unie. De
penningmeester van de unie zorgt ervoor dat de fondsen die zijn bijeenge
bracht voor het werk van de unie hun juiste bestemming ontvangen en dat
fondsen die bijeengebracht zijn voor algemene doelen worden afgedragen
aan de penningmeester van de divisie of van de Generale Conferentie.
Alle penningmeesters, van de plaatselijke gemeente tot aan de Generale
Conferentie, werken onder toezicht van hetzij de kerkenraad, hetzij van het
Algemeen Bestuur. Zij zullen geen fondsen uitkeren zonder de goedkeuring
van de verantwoordelijke besturen.
20 IndeNederlandseUniezijnallekerkgebouwenenalleanderekerkelijkonroerendgoedheteigendomvandeNederlandseUnie.Kerkgebouwenwordenonderbepaaldevoorwaardeninhetbeheergegevenaandeplaatselijkegemeenten.Wanneereengemeentedewensheeftineen“eigen”gebouwsamentekomen,dientoverlegtewordengestartmetdeGebouwenCom-missievandeNederlandseUnie.Dezecommissieadviseertdeunieinalleaangelegenhedeninzakeonroerendgoed.
21 Zieookbladz.85-90.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xii
205
De jaarlijkse controle
Alle boekhoudingen van alle penningmeesters (van die van de penning
meester van de plaatselijke gemeente tot aan de boekhouding van de pen
ningmeester van de Generale Conferentie) moeten gecontroleerd worden
door hen die hiervoor zijn aangesteld. Deze controleregel geldt tevens voor
de boekhouding van elke kerkelijke instelling. Op deze manier wordt een
optimale veiligheid gegarandeerd met betrekking tot het beheer van de
fondsen.
financiële aspecten van Het KerKelijK werK
206
HoofdstuK Xiii
De maatstaf voor een christelijk leven
De verheven roeping van God in Jezus ChristusTot een christelijk leven geroepen worden is niet slechts een marginale
verandering of verbetering. Het gaat om een totale ommekeer in het wezen
van de mens. Deze komt tot stand wanneer de eigen wil en de zonden wor
den afgelegd, waardoor er een nieuwe mens kan opstaan met een nieuw
leven in Christus Jezus.
Door het geloof wordt het hart van de christen tot een woonplaats voor
Christus. Dit komt tot stand door “Christus te overdenken, Christus voor
ogen te houden en Hem te koesteren als onze dierbare Redder en onze beste
en dierbaarste Vriend, opdat wij Hem op geen enkele manier kwetsen of
teleurstellen.” Op deze manier hebben christenen “deel aan de goddelijke
aanwezigheid”. Juist door ons van deze aanwezigheid bewust te zijn “zullen
onze gedachten intens verbonden zijn met Jezus Christus”1 en zal ons leven
zich steeds meer gaan voegen naar aan de goddelijke norm.
Wij moeten ons goed realiseren dat “als een schild ter bescherming te
gen verleidingen, en als aansporing tot zuiverheid en waarheid, geen an
dere invloed op één lijn kan worden gesteld met het gevoel van Gods tegen
woordigheid.”2
Een soortgelijke gedachte kunnen wij lezen in ‘Patriarchen en Profeten’:
“Als wij steeds eraan zouden denken dat God alles hoort en ziet wat wij
doen en een nauwgezet verslag bijhoudt van onze woorden en daden, waar
voor wij eenmaal verantwoording moeten afleggen, zouden wij ervoor te
rugschrikken te zondigen. Laten de jongeren steeds eraan denken dat overal
waar zij zijn en bij alles wat zij doen, zij zich bevinden in Gods tegenwoor
digheid. Wij kunnen onze wegen niet verbergen voor de Allerhoogste... Elke
daad en iedere gedachte wordt even nauwkeurig vastgelegd alsof er slechts
één enkel mens op heel de wereld was en de aandacht van heel de hemel
op hem was gericht.”3
Gods liefde geldt voor iedereen en voor zijn kinderen in het bijzonder.
Hij heeft een open oor voor de roep van zijn volk – voor hen die zich heb
ben afgewend van de wereld en zichzelf aan Hem hebben gegeven. In deze
1 CitatenuitTestimonies to Ministers,bladz.337,338.2 Karaktervorming,bladz.255.3 Patriarchen en Profeten,bladz.184,185.
207
heilige relatie groeit respect en eerbied die zich elke dag en in alles laat
zien. Als christenen zijn wij leden van de koninklijke familie, kinderen van
de hemelse koning. Daarom moeten wij ook niets zeggen of doen wat “de
heilige naam, waarmee Ik u geroepen heb” zou onteren. In iedere fase van
ons leven behoren wij “nauwkeurig het goddelijkmenselijk karakter te be
studeren en ons voortdurend af te vragen: ‘Wat zou Jezus doen als Hij in
mijn plaats zou staan?’ Dit behoort de maatstaf te zijn voor onze plicht.”4
Door zijn laatste gemeente zal God uiteindelijk aan het gehele univer
sum de kracht van het evangelie laten zien door mannen en vrouwen te
redden uit de macht van de zonde. Juist in deze tijd is het nodig dat wij,
als leden van deze laatste gemeente, het belang van de normen van chris
telijk leven laten zien en dat wij onze belofte hernieuwen trouw te blijven
aan deze door God gegeven regels. Iedereen dient te voldoen aan de hoge
maatlat van het christelijk leven en zich daarin te onderscheiden van de
wereld. Op deze manier onderstrepen wij de vermaning van de Heer: “Heb
de wereld en wat in de wereld is niet lief. Als iemand de wereld liefheeft, is
de liefde van de Vader niet in hem.”5
Bijbelstudie en gebedVoor een geestelijk leven is geestelijk voedsel nodig. Als wij werkelijk
willen groeien in heiligheid, moeten wij onze gewoonte van bijbelstudie
en gebed in ere houden. Zeker in een tijd waarin wij dagelijks overspoeld
worden met grote hoeveelheden lectuur en waarin wij worden omgeven
door duizenden stemmen die onze aandacht vragen, is het van het grootste
belang onze ogen en oren te sluiten voor hetgeen onze geest wil binnen
dringen. Wij dienen ons te wijden aan Gods boek – het Boek der boeken,
het Boek des levens. Immers, als wij ophouden mensen van het Boek te zijn,
zullen wij verloren zijn en zal onze missie zijn mislukt. Maar als wij dage
lijks in ons gebed in gesprek blijven met God en luisteren naar zijn stem die
vanuit de Bijbel tot ons spreekt, kunnen we hopen dat wij het leven leiden
dat “met Christus verborgen is in God”6 en zijn werk voltooien.
Het gebed is een wederzijds gesprek, waarin gelovigen naar God luiste
ren en tot Hem spreken. “In het gebed openen wij ons hart voor God, zoals
wij dat zouden doen voor een vriend.”7 “Door middel van een ernstig gebed
wordt de verbinding met de Oneindige tot stand gebracht”, maar, “als wij
4 Ministry of Healing,bladz.491.5 1Johannes2:15.6 Kolossenzen3:3.7 De weg naar Christus,bladz.74.
de maatstaf voor een cHristelijK leven
208
niet aanhoudend bidden en ijverig waken, lopen wij het gevaar dat wij on
voorzichtig worden en afwijken van het rechte pad.”8
Het gezin is de hoeksteen van de gemeente en een christelijk gezin is
een huis van gebed. “Vaders en moeders”, zegt de Geest der Profetie, “hoe
zeer u ook door uw eigen zaken in beslag wordt genomen, verzuimt niet
met uw gezin samen te komen rond Gods altaar... Zij die een geduldig, lief
devol, gelukkig leven willen leiden, moeten bidden.”9
Onze verhouding tot de samenleving“Wij hebben ons burgerrecht in de hemel, en van daar verwachten wij
onze Redder, de Heer Jezus Christus.”10 Wij leven echter in deze wereld en
wij maken deel uit van de menselijke samenleving. Wij delen met onze me
demens een aantal verantwoordelijkheden in de alledaagse zaken van het
leven. Overal waar zevendedags adventisten wonen, zouden zij als voortref
felijke burgers herkend moeten worden door hun christelijke integriteit en
hun inzet ten behoeve van het welzijn van anderen. Ondanks dat wij in de
eerste plaats verantwoording verschuldigd zijn aan de kerk en aan haar
opdracht het evangelie over de gehele wereld te verkondigen, behoren wij
tevens alle pogingen voor een betere, sociale samenleving en het algemeen
welzijn te ondersteunen met alles wat in ons vermogen ligt en aansluit bij
ons geloof. Hoewel wij ons afzijdig moeten houden van alle politieke en
sociale inmenging, dienen wij, beheerst en standvastig, een onwrikbaar
standpunt in te nemen voor recht en gerechtigheid in burgerlijke zaken,
zonder daarbij onze religieuze overtuigingen te laten varen. Het is onze
heilige plicht een loyaal burger te zijn van de overheden die over ons gesteld
zijn, en daarbij te geven “aan de keizer, wat des keizers is en aan God wat
aan God behoort.”11
Het houden van de sabbatDe geheiligde instelling van de sabbat is een teken van Gods liefde voor
de mensheid. Het herinnert ons aan Gods macht ten tijde van de schepping
en toont ons zijn vermogen het leven te herscheppen en te heiligen.12 Het
in acht nemen van de sabbat is een teken van onze loyaliteit aan Hem. Een
juiste viering van de sabbat is een bewijs van onze trouw aan onze Schepper
8 De weg naar Christus,bladz.76,75.9 The Ministry of Healing,bladz.393.10 Filippenzen3:20.11 Matteüs22:21.12 ZieEfeziërs20:12.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xiii
209
en een uitdrukking van onze verbondenheid met onze Bevrijder. In zekere
zin is het houden van de sabbat een test van onze gehoorzaamheid. Als
wij zelf deze test al niet kunnen volbrengen, hoe zouden wij dan ooit de
boodschap van de sabbat op overtuigende wijze in de wereld kunnen ver
kondigen?
De sabbat neemt een bijzondere plaats in in het leven van zevendedags
adventisten. De zevende dag van de week, vanaf de zonsondergang op vrij
dagavond tot de zonsondergang op zaterdag,13 is ons door God geschonken
als een teken van zijn genade. De sabbat is een voorrecht, een bijzondere
tijd met de Ene die ons liefheeft en die wij liefhebben, een heilige dag die
apart is gesteld door Gods eeuwige wet, een dag van vreugde om God te aan
bidden en van samenzijn met anderen.14 De gelovige verwelkomt de sabbat
met vreugde en dankbaarheid. “Gods liefde heeft aan het zwoegen van de
mens een grens gesteld. Over de sabbat houdt Hij zijn genadige handen uit
gespreid. Op zijn eigen dag stelt Hij het gezin in de gelegenheid met Hem,
met de natuur en met elkaar één te zijn.”15
De sabbat behoort toe aan God, en moet alleen aan Hem worden besteed.
Op de dag van de Here is daarom geen plaats voor ons eigen vermaak, onze
eigen woorden, onze zakelijke beslommeringen en onze eigen gedachten.16
Laten wij liever samenzijn met ons gezin en de sabbat verwelkomen met
gebed en zang. Laten wij de dag afsluiten met gebed en onze dank betui
gen voor zijn wonderbaarlijke liefde. De sabbat is een bijzondere dag voor
aanbidding, zowel thuis als in de kerk. De sabbat is een dag waarop wij de
vreugde kunnen beleven met elkaar te zijn. Het is een dag waarop wij God
beter kunnen leren begrijpen, door bijbelstudie maar ook door de prach
tige natuur. Het is een dag waarop wij zieken kunnen bezoeken en anderen
het bevrijdend evangelie kunnen verkondigen. Al onze dagelijkse beslom
meringen die wij gedurende de overige zes dagen ervaren, kunnen wij van
ons af laten glijden. Beperk u tot het hoogst noodzakelijke. Besteed op Gods
heilige dag geen tijd aan wereldse lectuur, of uitzendingen van radio of tv.
“De sabbat is niet bedoeld als een dag van nietsdoen. De wet verbiedt het
dagelijks werk op de rustdag des Heren. Het werk waardoor in het levens
onderhoud wordt voorzien, moet worden neergelegd. Werk voor werelds
genoegen of eigen voordeel is op die dag niet toegestaan. Zoals God ophield
met scheppen, op de sabbat heeft gerust en die dag heeft gezegend, zo moet
13 ZieLeviticus23:32.14 ZieJesaja58:13.15 Karaktervorming,bladz.248,249.16 ZieJesaja58:13.
de maatstaf voor een cHristelijK leven
210
de mens zijn dagelijkse bezigheden laten rusten en deze heilige tijd beste
den aan gezonde rust, aanbidding en goede daden.”17
Wanneer wij de sabbat op deze manier invullen, met activiteiten die in
overeenstemming zijn met de ware bedoeling van de sabbat, zal deze geze
gende dag de meest vreugdevolle dag van de gehele week zijn; niet alleen
voor onszelf, maar ook voor onze kinderen – een ware voorsmaak van de
hemelse vrede.
Eerbied voor de plaats van aanbiddingChristenen die Gods almacht, zijn heiligheid en zijn liefde erkennen,
zullen altijd en onder alle omstandigheden uiting geven van een oprechte
eerbied voor God, zijn Woord en zijn aanbidding. “Nederigheid en eerbied
moeten het gedrag kenmerken van allen die in de tegenwoordigheid van
God komen.”18 Zij erkennen dat “het tijdstip en de plaats van gebed gehei
ligd is, omdat God daar aanwezig is.”19 Zij zullen niet onverschillig naar het
huis van aanbidding komen, maar in een geest van overdenking en gebed
en zullen onnodige gesprekken vermijden.
Ouders behoren hun kinderen te leren hoe zij zich eerbiedig dienen te
gedragen in het huis van God.20 Wanneer kinderen van begin af aan wordt
geleerd hoe zij zich thuis, in de sabbatschool en in de kerk dienen te gedra
gen en hen een respectvolle en eerbiedige houding wordt bijgebracht ten
aanzien van God, zullen zij hier in de latere jaren de vruchten van plukken.
De predikant die gevoelig is voor de heiligheid van Gods eredienst, zal
door het goede voorbeeld te geven, door onderwijzing, en in de dienst vanaf
de kansel, een houding van respect, eenvoud, ordelijkheid en decorum voe
den. “De HEER troont in zijn heilig paleis. Aarde, wees stil voor Hem!”21
Gezondheid en matigheidHet lichaam is een tempel van de heilige Geest.22 “Daar het verstand en
de ziel door het lichaam tot uitdrukking komen, is zowel verstandelijke
als geestelijke kracht in hoge mate afhankelijk van lichamelijke kracht en
werkzaamheid; wat de lichamelijke gezondheid bevordert, bevordert ook
een sterke geest en een evenwichtig karakter.”23 Om die reden vinden zeven
17 Jezus, de Wens der Eeuwen,bladz.163.18 Patriarchen en Profeten,bladz.220.19 Gospel Workers,bladz.178.20 Zie1Timoteüs3:15.21 Habakuk2:20.22 Vergelijk1Korintiërs6:9.23 Karaktervorming,bladz.193.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xiii
211
dedags adventisten het belangrijk verstandig te leven, in overeenstemming
met de gezondheidsprincipes van lichamelijke activiteit, ontspanning, zon
licht, frisse lucht, water, voldoende slaap en rust. Uit overtuiging kiezen
zij ervoor een gezond voedingspatroon te volgen en om uit eigen beweging
een gezonde leefwijze na te streven. Daarom onthouden zij zich van alle
vormen van alcohol, tabak en verslavende middelen. Zij streven ernaar hun
lichaam en geest in evenwicht te houden, door extremen te vermijden.
Gezondheidsleer en de ideeën over een gezonde en gematigde leefwijze
zijn onlosmakelijk verbonden met de adventboodschap. Ellen G. White
heeft ons hierover geschreven dat “zij, die de geboden van de Heer onder
houden, op een heilige manier met Hem verbonden worden. Door matig
heid in eten en drinken houden zij hun lichaam en geest in een optimale
conditie voor Gods werk.”24 Tevens “is het Gods bedoeling dat de helende
werking van de gezondheidsleer een onderdeel zal zijn van de laatste grote
inspanning om het evangelie te verkondigen.”25
Wij behoren God toe, in lichaam, geest en verstand. Daarom is het onze
christelijke plicht de gezondheidswetten in acht nemen, niet alleen voor
ons eigen welzijn, maar ook om God en onze medemens beter tot dienst te
kunnen zijn. Wij dienen onze eetlust onder controle te houden. Wij kun
nen onze gezondheid dienen door reinheidsprincipes in acht te nemen,
zoals frisse lucht, ventilatie, juiste kleding, persoonlijke hygiëne, voldoen
de lichamelijke activiteit en ontspanning, voldoende slaap en rust en een
passend, gezond voedingspatroon. God heeft de mens een breed scala aan
voedingsmiddelen ter beschikking gesteld om een gezond voedingspatroon
te kunnen volgen. Vruchten, granen, noten en groenten, op een eenvoudige
manier bereid, “zorgen, aangevuld met melk of room, voor het gezondste
voedingspatroon.”26
Wanneer wij de basisregels van een gezond leven in acht nemen, zullen
wij geen behoefte meer hebben aan stimulerende middelen. De wetten van
de natuur verbieden het gebruik van giftige of verslavende middelen. Sinds
haar begin heeft het Kerkgenootschap der Zevendedags Adventisten het
afzweren van het gebruik van alcohol en tabak gezien als een voorwaarde
voor het lidmaatschap.27
God heeft ons een groot inzicht gegeven met deze gezondheidsprincipes
en recent wetenschappelijk onderzoek heeft deze principes keer op keer
24 Counsels on Health,bladz.132,133.25 Medical Ministry,bladz.259.26 Christian Temperance and Bible Hygiene,bladz.4727 Zieookbladz.34,51-53,234.
de maatstaf voor een cHristelijK leven
212
bevestigd. Wij kunnen deze regels niet ontkennen, zo wordt ons gezegd,
want “zij die ervoor kiezen in deze hun eigen weg te volgen door te eten en
te drinken zoals het hen uitkomt, zullen langzaam maar zeker ook onver
schillig worden ten aanzien van andere waarheden die de Heer ons gegeven
heeft. Zo zullen zij de waarheid niet meer kunnen onderscheiden.”28
KledingAls zevendedags adventisten zijn wij uit de wereld geroepen. Wij zijn
hervormers. Het ware geloof, dat ons hele leven doordringt, dient dan ook
al onze daden te beïnvloeden. Ons gedrag moet voortkomen uit principes
en niet uit het voorbeeld van de ons omringende wereld. Gebruiken en
trends kunnen van tijd tot tijd veranderen, maar de principes van goed
gedrag blijven onveranderd. Kleding is een belangrijk aspect van christelijk
gedrag. Al vroeg in het bestaan van de kerk hebben wij onderricht ontvan
gen over de manier waarop een christen zich behoort te kleden. Het doel
hiervan was “Gods volk te beschermen tegen de verderfelijke invloeden van
de wereld en tevens lichamelijk en moreel welzijn te bevorderen... ”29 Dit is
inderdaad een veelomvattend doel! Het heeft namelijk geen zin zich anders
te kleden dan anderen met enkel als doel anders te zijn. Wanneer het ech
ter voortkomt uit ethische of fatsoensprincipes, zal de oprechte christen
trouw blijven aan zijn/haar overtuiging in plaats van de heersende mode
na te lopen.
Christenen behoren zich te onthouden van een oogverblindende op
zichtigheid en “overdadige versieringen.” Kleding dient, indien mogelijk,
“van goede kwaliteit te zijn met passende kleuren, en praktisch. Kleding
moet eerder om zijn duurzaamheid gekozen worden dan om zijn uiterlijk
vertoon.” Onze kleding dient zich te kenmerken door “matigheid”, “schoon
heid”, “elegantie” en “natuurlijke eenvoud.”30 In onze kleding zouden wij
niet de laatste mode moeten volgen, om zo opzichtigheid te vermijden.
Als mannen en vrouwen zich naar de laatste modegrillen kleden, kan dit
wijzen op een gebrek aan interesse voor serieuze zaken. Er zijn altijd uiter
sten in stijl die de grens van betamelijkheid overschrijden en zo rechtstreeks
een grotere onzedelijkheid bevorderen. Velen die blindelings de heersende
mode volgen, zijn zich op z’n minst gedeeltelijk niet bewust van deze ef
fecten, met alle (schadelijke) gevolgen van dien. Gods volk behoort zich be
houdend te kleden en “zou zich niet bezig moeten houden met het kleding
28 Testimonies,deel9,bladz.156,157.29 Testimonies,deel4,bladz.634.30 Messages to Young People,bladz.351,352.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xiii
213
vraagstuk”31. Zij moeten niet voorop lopen in modetrends, noch moeten zij
de laatsten zijn die vasthouden aan een mode die allang achterhaald is.
“Het is in overeenstemming met ons geloof dat wij ons eenvoudig
kleden en ons verre houden van uiterlijk vertoon van sieraden en andere
opsmuk.”32 Uit de Bijbel blijkt duidelijk dat het dragen van sieraden niet
in overeenstemming is met Gods wil. Paulus vermaant ons onszelf niet te
versieren met “een opzichtige haardracht, dure kleding, goud of parels.”33
Het dragen van sieraden is een vraag om aandacht die niet strookt met de
christelijke onzelfzuchtigheid.
In sommige landen is het zeer gebruikelijk een trouwring te dragen,
omdat dit gezien wordt als een teken van deugd. Het wordt daar dan ook
niet beschouwd als een sieraad. In dergelijke gevallen is het niet aan ons
een dergelijk gebruik te veroordelen.
Laten wij niet vergeten dat een oprecht christelijk karakter niet tot uit
drukking komt in “uiterlijkheden, ...maar in wat verborgen ligt in uw hart,
in een zacht en stil gemoed. Dat is een onvergankelijk sieraad dat God kost
baar acht.”34 Gebruik van makeup die niet in overeenstemming is met de
goede smaak en de christelijke soberheid, behoort te worden vermeden. Zij
die Christus willen vertegenwoordigen behoren rein te zijn en zich welge
manierd te gedragen.
Christelijke ouders dienen in hun opvoeding in woord en daad het goe
de voorbeeld te geven. Zo kunnen zij hun kinderen het gevoel van eenvoud
bijbrengen waarmee zij het respect en het vertrouwen van anderen kunnen
winnen. Laten wij ons dan als goedgekleed beschouwen wanneer aan de ei
sen van eenvoud wordt voldaan en wij ons op smaakvolle doch behoudende
wijze kleden.
EenvoudReeds bij de oprichting van het Kerkgenootschap der Zevendedags Ad
ventisten heeft het begrip “eenvoud” een belangrijke rol gespeeld. Het is
zaak dat wij mensen van eenvoud te blijven. Een toename van uiterlijk ver
toon gaat vaak samen met een achteruitgang in geestelijke kracht. Zoals
“het leven van Jezus een scherpe tegenstelling vormde met de pracht en
31 Evangelism,bladz.273. Indenegentiendeeeuwwerd indeVerenigdeStateneen intensievediscussiegevoerdovergezonderekledingvoorvrouwen.Sommigenwarenvoorstandervandezogenaamde‘reformdress’.Anderenwildenhethoudenbijdetraditionelelangerokkendievaakdoorhetstofsleepten.EllenG.Whitenamindezediscussieeentussenstandpuntin.
32 Testimonies,deel3,bladz.366.33 1Timoteüs2:9.34 1Petrus3:3,4.
de maatstaf voor een cHristelijK leven
214
praal uit zijn tijd,”35 zo moeten ook in onze dagen de eenvoud en de kracht
van de adventboodschap in duidelijk contrast staan met het uiterlijk ver
toon van de wereld. De Heer veroordeelt “onnodige, buitensporige geldver
spilling om onze trots en ons uiterlijk vertoon te bevredigen.”36 In overeen
stemming met deze principes dienen daarom eenvoud en spaarzaamheid
onze bijzondere diensten (bijvoorbeeld huwelijksdiensten en viering van
speciale gebeurtenissen) te kenmerken.
LectuurNet als het lichaam heeft ook onze geest behoefte aan goede voeding om
kracht op te doen.37 De mens wordt beoordeeld naar zijn verstand. Geestelijk
voedsel is daarom van wezenlijk belang voor onze karaktervorming en het
realiseren van ons levensdoel. Daarom dienen wij onze geestelijke gewoonten
kritisch te onderzoeken. Hetgeen wij lezen en horen vormt een uitstekende
maatstaf om ons karakter aan af te meten. Boeken en andere lectuur behoren
tot de waardevolste bronnen van kennis en cultuur, mits deze zorgvuldig wor
den uitgekozen en gebruikt. Er is een geweldige rijkdom aan goede lectuur,
zowel in de vorm van boeken als in de vorm van tijdschriften; tegelijkertijd
is er een overvloed aan slechte lectuur, vaak zeer aantrekkelijk vormgegeven,
maar desondanks wel degelijk schadelijk voor de geest en het normbesef. De
spannende avonturen en verhalen van een moreel bedenkelijk gehalte die we
in veel boeken of andere media terugvinden, zijn niet geschikt voor jongeren,
noch voor volwassenen, ongeacht of deze verhalen nu feit of fictie zijn.
“Zij die de gewoonte hebben snel een spannend verhaal te verslinden,
doen simpelweg afbreuk aan hun verstandelijke vermogens en maken hun
geest ongeschikt voor serieus nadenken en onderzoek.”38 Naast de andere
nadelen die er kleven aan het lezen van dergelijke verhalen, wordt ons ook
geleerd dat “het de geest ongeschikt maakt om de grote kwesties met be
trekking tot het levensdoel en de plicht” te overdenken, en dat het “een
weerzin kweekt tegen de praktische zaken van het leven.”39
Radio en televisieMet de komst van de radio en de televisie is de sfeer van onze moderne
wereld wezenlijk veranderd. Zij brengen ons in contact met het leven, doen
35 Zieook:Karaktervorming,bladz.75.36 Testimonies to Ministers,bladz.179.37 Zieook2Korintiërs4:6.38 Counsels to Parents, Teachers and Students,bladz.135.39 Counsels to Parents, Teachers and Students,bladz.383.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xiii
215
en denken van de gehele wereld. Radio en televisie zijn uitstekende media
om onze kennis te vergroten, om kennis te nemen van belangrijke gespreks
onderwerpen en om te genieten van goede muziek.
Helaas brengen de radio en de televisie ons ook in contact met amu
sement en andere invloeden die op geen enkele wijze bijdragen aan ons
welzijn. Wanneer wij geen duidelijk onderscheid aanbrengen, kunnen ra
dio en televisie ons huis veranderen in een schouwburg met goedkope en
weerzinwekkende voorstellingen.
Om onszelf en onze kinderen te beschermen, moeten we de vermaning
van de apostel Paulus ter harte nemen: “Ten slotte, broeders en zusters,
schenk aandacht aan alles wat waar is, alles wat edel is, alles wat rechtvaar
dig is, alles wat zuiver is, alles wat lieflijk is, alles wat eervol is, kortom, aan
alles wat deugdzaam is en lof verdient.”40
Ontspanning en vrije tijdOntspanning is een doelbewuste verfrissing van de krachten van li
chaam en geest. Een sterke, gezonde geest heeft geen behoefte aan werelds
vertier, maar zal eerder nieuwe energie opdoen als gevolg van goede ont
spanning.
“Vele van de vermakelijkheden die in onze tijd populair zijn, zelfs onder
christenen, leiden tot hetzelfde gevolg als het geval was bij de heidenen. Er
zijn maar weinig middelen die satan niet gebruikt om de ziel te verderven.
Door het toneel heeft hij eeuwenlang de hartstocht gewekt en de ondeugd
verheerlijkt. De opera, met zijn vertoon van praal en zinnen bekorende mu
ziek, de maskerade, dans, kaartspel – al deze dingen gebruikt satan om de
beginselen te verlagen en de deur te openen voor zingenot.
In elk gezelschap waar hoogmoed wordt gevoed of aan de hartstocht
wordt toegegeven, waar men ertoe gebracht wordt God uit het oog te ver
liezen en de eeuwige belangen te vergeten, bindt satan de ziel met zijn ke
tenen.”41
Wij waarschuwen in alle ernst tegen de subtiele maar duistere invloe
den van de bioscoop. Dit is geen plaats voor een christen. Speelfilms die
zeer beeldend en suggestief de zonden en misdaden van de mensheid laten
zien – moord, overspel, diefstal en ander kwaad – hebben niet in de laat
ste plaats bijgedragen aan de teloorgang van de moraal. Wij doen een be
roep op ouders, kinderen en jongeren deze plekken te vermijden, evenals
40 Filippenzen4:8.41 Patriarchen en Profeten,bladz.416.
de maatstaf voor een cHristelijK leven
216
de films die acteurs en actrices verheerlijken. Indien wij onze ontspanning
willen zoeken in Gods grote natuur en in de geschiedenis van goddelijke en
menselijke daden, zullen wij niet aangetrokken worden door onvolwassen
theatervoorstellingen.
Een andere vorm van amusement die een slechte invloed heeft, is het
dansen. “Het dansen zoals dat heden ten dage beoefend wordt, is een school
van verderf, een ware vloek voor de gemeenschap.”42
Laten wij ons dus verre houden van deze goedkope vormen van amu
sement, en niet opgaan in de grote massa die “meer liefde voor genot dan
voor God” heeft.43
Ontspanning is van wezenlijk belang. Wij zouden ernaar moeten stre
ven onze vriendschappen en onze vrije tijd zoveel mogelijk binnen het ker
kelijk verband te zoeken. Laten wij ernaar streven binnen ieder gezin mid
delen te propageren waarmee de kinderen zich op een creatieve manier
kunnen uiten. Positieve ontspanning kan ook verkregen worden door te
participeren in muziekverenigingen, activiteiten van het jeugdwerk van de
kerk en evangelisatieacties.
Muziek“Muziek was bedoeld een heilig doel te dienen, de gedachten te lei
den naar alles wat zuiver, edel en verheffend is, en in de ziel toewijding
en dank aan God te kweken.”44 Jezus “bleef door het lied met de hemel in
contact.”45
Muziek is één van de meest verheven kunsten. Mooie muziek geeft niet
alleen vreugde, maar verheft tevens de geest en levert zo een bijdrage aan
de ontwikkeling van goede eigenschappen. Geestelijke liederen zijn vaak
door God gebruikt om het hart van zondaren te raken en hebben zo tot
bekering geleid. Ontaarde muziek echter, verstoort het evenwicht in de ziel
en doet afbreuk aan de moraliteit.
Muziek dient met de grootst mogelijke zorg te worden uitgezocht. In
vloeden van jazz, rock en andere aanverwante stromingen of muziek waar
bij teksten gebruikt worden om onzinnige of triviale gevoelens uit te druk
ken, behoren zoveel mogelijk vermeden te worden. Laten wij alleen naar
goede muziek luisteren, thuis, in bijeenkomsten, op school of in de kerk.46
42 Messages to Young People,bladz.399.Zieook:2Korintiërs6:15-18;1Johannes2:15-17;Jakobus4:4;2Timoteüs2:19-22;Efeziërs5:8-11;Kolossenzen3:5-10.
43 2Timoteüs3:4.44 Patriarchen en Profeten,bladz.546.45 Jezus, de Wens der Eeuwen,bladz.51.46 Zieookbladz.102-104.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xiii
217
VriendschappenGod heeft ons geschapen met een behoefte aan verbondenheid. Hij
heeft ons deze behoefte niet alleen gegeven om ervan te genieten, maar
ook om er ons voordeel mee te doen. “… het contact met anderen biedt
ons de mogelijkheid ons verstand te scherpen; men leert anderen kennen,
vriendschappen worden gevormd en dit alles leidt tot onderlinge verbon
denheid en een sfeer van liefde waarop vanuit de hemel met welgevallen
wordt neergezien.”47 Gepaste omgang tussen de seksen is in het voordeel
van beide. Dergelijke omgang behoort op een hoog peil gehouden te wor
den, met in achtneming van de geldende normen en waarden ter bescher
ming van zowel de gemeenschap als het individu. Het is satans bedoeling
alles van waarde te besmeuren. En maar al te vaak leidt het besmetten van
het beste tot het slechtste.
Daarom is het ook van groot belang dat christenen hun morele stan
daard hoog houden. Helaas zien wij om ons heen dat de idealen die een vei
lige en gelukkige vriendschap mogelijk maken in snel tempo verdwijnen.
Onder invloed van emoties, niet geremd door ethische of religieuze princi
pes, is het contact tussen beide seksen verlaagd tot een ongebreidelde vrij
heid zonder grenzen. Seksuele uitspattingen, incest, en seksueel misbruik
van kinderen komen op grote schaal voor. Velen hebben de christelijke nor
men en waarden verlaten en hebben de heilige ervaringen van het huwelijk
en het ouderschap ingewisseld tegen de wrange vruchten van de hartstocht.
Dit zorgt er niet alleen voor dat het gezin niet langer de hoeksteen van de
samenleving is; de aftakeling van het gezin is tevens een broedplaats voor
andere vormen van kwaad. Het resultaat van de ontwrichte levens van kin
deren en jongeren is beangstigend en vervult ons met medelijden, terwijl
de effecten hiervan op de maatschappij rampzalig zijn en steeds grotere
vormen aannemen.
Dit kwaad vormt steeds openlijker een gevaar voor de idealen van het
christelijke gezin. Overspel, seksueel misbruik van kinderen en homosek
suele praktijken vormen enkele van de uitwassen van Gods oorspronkelijke
plan. Wanneer de strekking van enkele tekstgedeelten uit de Bijbel wordt
ontkend48 en wanneer vermaningen worden afgewezen en ingeruild voor
menselijke opvattingen, leidt dit tot veel verwarring en onzekerheid. En dat
is precies waar satan op uit is. Het is altijd al zijn bedoeling geweest mensen
te laten vergeten dat zij door God zijn geschapen en dat Hij de mens bij de
47 Testimonies,deel6,bladz.172.48 Ziebijvoorbeeld:Exodus20:14;Leviticus18:22,29;20:13;1Korintiërs6:9;1Timoteüs1:10;
Romeinen1:20-32.
de maatstaf voor een cHristelijK leven
218
schepping “geschapen heeft naar zijn beeld en gelijkenis.” Hij schiep hen
als “man en vrouw.”49
Gods Woord beschrijft in heldere taal wat de gevolgen zijn wanneer de
mens geobsedeerd raakt door seksualiteit en het najagen van zinnelijk ge
not. Maar Christus is naar de wereld gekomen om het kwaad te vernietigen
en het verbond tussen de mens en zijn Schepper te herstellen. Daarom zul
len zij die in Christus zijn, ondanks de zondeval, vergeving ontvangen. Zij
zullen de kans krijgen een andere weg in te slaan – de weg naar algehele
vernieuwing. Door de macht van het kruis en de kracht van de heilige Geest
zullen zij bevrijd worden uit de greep van het kwaad en zij zullen hersteld
worden naar het beeld van hun Schepper.
Het is de verantwoordelijkheid van ouders en van de geestelijke leiders
van onze jeugd deze maatschappelijke ontwikkelingen onder ogen te zien
en zo de problemen waarmee deze generatie wordt geconfronteerd beter
te begrijpen. Zij dienen hun uiterste best te doen voor de jeugd een veilige
omgeving te creëren, waarin zij de geest en de kracht van het christelijke
geloof kunnen ervaren. Op deze manier kan de jeugd beter beschermd wor
den tegen de verleidingen waarmee de wereld hen confronteert.
Tot onze jonge mensen zeggen wij: De keuze is aan jullie. Welke fouten
jullie ouders ook gemaakt mogen hebben, jullie hebben het voorrecht ken
nis te hebben van de normen en waarden van het christelijk geloof. Oprech
te bijbelstudie, een diepe verbondenheid met de natuur, een voortdurende
waakzaamheid ten opzichte van de heilige krachten van het lichaam, doel
gerichtheid, een volharding in gebed en een onzelfzuchtige houding jegens
de naaste – dit zijn karaktereigenschappen die bestand zullen zijn tegen
het kwaad. Zo zul je een licht zijn voor deze maatschappij.
Bijeenkomsten voor volwassenen en jongeren zouden geen momenten
van oppervlakkig vermaak moeten zijn, maar momenten van verbonden
heid, ter versterking van lichaam en geest. Passende muziek, inspirerende
gesprekken, goede voordrachten, gepaste voorstellingen, gezelschapsspelen
die zorgvuldig zijn geselecteerd op hun pedagogische kwaliteiten en vooral
het maken en uitvoeren van plannen voor evangelisatieactiviteiten vormen
de bouwstenen voor bijeenkomsten die tot zegen en opbouw van iedereen
zullen zijn. De afdeling jeugdwerk van de Generale Conferentie heeft veel
goede informatie beschikbaar over de manier waarop dergelijke bijeenkom
sten georganiseerd kunnen worden en over de manier waarop je (sociale)
relaties kunt vormgeven.
49 Genesis1:27.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xiii
219
Deze bijeenkomsten kunnen het beste georganiseerd worden bij ge
meenteleden thuis. In grote gemeenten, waar de groep te groot zou zijn
om het bij iemand thuis te organiseren en waar de gemeente niet over een
eigen gemeenschapsruimte beschikt, dient men te zoeken naar een ruimte
waar schadelijke invloeden zoveel mogelijk buitengesloten kunnen worden.
Ruimtes, die doorgaans voor commerciële doeleinden of sporten worden
gebruikt (zoals feestzalen en ijsbanen), zijn minder geschikt, omdat deze
een sfeer ademen die niet past bij de christelijke norm.
Begeleiding / MentorschapEr kan een zeer positieve invloed uitgaan van een goed en vriendschap
pelijk contact tussen personen die al wat ouder zijn en de jeugd. “Zowel
ouders als leraren lopen het gevaar ...onvoldoende contact te onderhouden
met hun kinderen of leerlingen.”50 Onze scholen en instellingen hebben
een verantwoordelijkheid voor hen die aan hun zorg zijn toevertrouwd. Be
geleiding of mentorschap is één van deze taken, zoals het evenzeer een taak
binnen het gezin is. Ouders dienen de voorschriften op de instellingen waar
zij hun kinderen hebben geplaatst daadwerkelijk te onderschrijven en na te
leven. Zij zouden ook in hun huis dergelijke regels moeten instellen. Om dit
alles mogelijk te maken, dienen zij eerst te leren hoe zij hun kinderen kun
nen begeleiden. Desondanks is het uiteindelijk de verantwoordelijkheid
van de jongeren zelf om van dit mentorschap geen vervelend en ongewenst
contact te maken, maar juist een hechte, eervolle en vreugdevolle relatie.
Verkeringstijd en huwelijkDe verkering wordt beschouwd als een voorbereidende tijd, waarin een
man en een vrouw, die zich reeds tot elkaar voelen aangetrokken, elkaar
beter leren kennen in de voorbereiding op een voorgenomen huwelijk. Het
christelijke huwelijk is een door God gegeven verbintenis tussen een gelo
vige man en een gelovige vrouw ter vervulling van hun liefde voor elkaar,
wederzijdse steun, gedeelde vreugde en de voortplanting en de opvoeding
van kinderen, die op hun beurt ook weer christen zullen worden. Volgens
Gods bedoeling kan deze verbintenis alleen verbroken worden door het
overlijden van één van de partners.
Het huwelijk vormt de basis van onze maatschappij en ware liefde tus
sen man en vrouw is een gave van God. “Zij, die aan trouwen denken, dienen
elk gevoel van degene met wie zij zich voor de rest van hun leven wensen
50 Counsels to Parents, Teachers and Students,bladz.176.
de maatstaf voor een cHristelijK leven
220
te verbinden, te overwegen en te letten op elke karaktertrek. Laat elke stap
die tot een huwelijksverbintenis leidt, gekenmerkt zijn door bescheiden
heid, eenvoud en oprechtheid, met de oprechte bedoeling God te behagen
en te eren. Een oprechte christen zal geen plannen maken die God niet kan
goedkeuren.”51
Wanneer men deze principes van een christelijke verkeringstijd niet op
volgt, kan dit rampzalige gevolgen hebben. Eensgezindheid tussen man en
vrouw op gebied van idealen en doelstellingen is een vereiste voor een ge
lukkig en harmonieus gezinsleven. “Vormt geen ongelijk span met ongelo
vigen”, adviseert de Bijbel ons.52 Verschil in godsdienstige overtuiging bergt
het gevaar in zich dat de vreugde in het gezin wordt verstoord en kan leiden
tot verwarring en moeilijkheden bij het opvoeden van de kinderen.
“De band tussen gezinsleden is de meest intieme, hechte en heilige band
die er bestaat. Het is bedoeld als een zegen voor de mensheid. Het zal zeker
tot zegen zijn, wanneer men op verstandige wijze het huwelijk aangaat,
indachtig hetgeen God ons geboden heeft, en met in achtneming van alle
verantwoordelijkheden.”53
Eerbied voor God, het vieren van de sabbat, ontspanning, vriendschap,
het beheer van de financiële middelen en het opvoeden van kinderen zijn
belangrijke taken in een gelukkig gezinsleven. Verschillen in opvatting over
deze onderwerpen leiden vaak tot een vertroebeling van de relatie, ontmoe
diging en zelfs tot een compleet verlies van het christelijke geloof. Daarom
behoren deze onderwerpen ook aan de orde te komen in de pastorale ge
sprekken die bij de voorbereiding op het huwelijk worden gehouden.
“‘Gaan er ooit twee samen op weg zonder bij elkaar te zijn gekomen?’54
Of een huwelijk vreugdevol en gelukkig zal zijn, hangt voor een groot deel
af van de eensgezindheid van beide partijen. Echter, tussen de gelovige en
de ongelovige is een wezenlijk verschil in smaak, gezindheid en doel. Zij
dienen twee heren, waartussen geen compromis mogelijk is. De invloed van
een ongelovige partner zal iemand langzaam maar zeker toch afleiden van
God, hoe zuiver en juist iemands overtuigingen ook mogen zijn.”55
De Geest der Profetie waarschuwt ons voortdurend tegen een huwelijk
tussen “een gelovige en een ongelovige.” Ellen G. White waarschuwt tevens
tegen een huwelijk met een christelijke partner die “nog niet de waarheid
51 The Ministry of Healing,bladz.359.52 2Korintiërs6:14.53 The Adventist Home,bladz.18.54 Amos3:3.55 Patriarchen en Profeten,bladz.146,147.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xiii
221
van deze tijd heeft aangenomen.”56 Wanneer beide partners dezelfde gees
telijke waarden en levensopvatting delen, zal de kans groter zijn dat het
huwelijk standhoudt en het gezinsleven een bijdrage kan leveren aan het
goddelijke plan. Daarom ontraadt het Kerkgenootschap der Zevendedags
Adventisten een huwelijk tussen een zevendedags adventist en een niet
adventist en zij adviseert haar predikanten dan ook dergelijke huwelijken
niet in te zegenen.
De kerk erkent dat de uiteindelijke beslissing met iemand te trouwen
exclusief aan het individu toebehoort. De kerk hoopt echter wel dat, wan
neer een gemeentelid ervoor kiest in het huwelijk te treden met iemand
die geen lid van de kerk is, beiden zich zullen realiseren en zullen respec
teren dat de predikant der zevendedags adventisten hun huwelijk niet zal
kunnen inzegenen, omdat hij gebonden is bovenstaande regels na te leven.
Wanneer iemand een dergelijk huwelijk aangaat, wordt van de gemeente
een liefdevolle en betrokken houding verwacht, en steun aan het echtpaar
te bieden in het vinden van de eenheid in Christus.57
BesluitWij bevinden ons in het laatste der dagen. Op onze schouders rust de
verantwoordelijkheid met spoed de laatste uitnodiging tot redding aan de
wereld te verkondigen. Wij zijn in afwachting van het oordeel dat zal uit
monden in een herstel van universele gerechtigheid. Laten wij ons dan met
een oprecht hart aan God geven, in lichaam, hart en ziel, vastbesloten onze
normen en waarden hoog te houden als een kenmerk van hen die de nabije
wederkomst van hun Heer verwachten.
56 Testimonies,deel5,bladz.364.57 Zieookhoofdstuk15“Huwelijk,scheidingenhertrouwen.”
de maatstaf voor een cHristelijK leven
222
HoofdstuK Xiv
kerkelijke tucht
Algemene richtlijnenAlle predikanten, voorgangers, ambtsdragers en gemeenteleden dienen
goed notie te nemen van de belangrijke citaten van de Geest der Profetie die
in dit hoofdstuk zijn opgenomen. Deze citaten verdienen uw aandacht en
studie; zij verklaren in heldere, eenduidige woorden de zware verantwoor
delijkheid die op Gods volk rust om haar zuiverheid en integriteit te behou
den en het geestelijk elan van de kerk te bewaken. Wanneer gemeenteleden
onverschillig worden, dient de gemeente alles in het werk te stellen hen
wakker te schudden uit hun lethargie. Wanneer iemand van de waarheid
dreigt af te dwalen, moet er moeite gedaan worden hem weer op het smalle
pad terug te brengen.
Hoe te handelen met dwalende leden
“Wat de houding jegens dwalende kerkleden betreft, dient Gods volk
zorgvuldig de instructies te volgen die door onze Heiland zijn gegeven in
het achttiende hoofdstuk van Matteüs.”1
“Als één van je broeders of zusters tegen je zondigt, moet je die daar
over onder vier ogen aanspreken. Als ze luisteren, dan heb je ze voor de
gemeente behouden. Luisteren ze niet, neem dan een of twee anderen mee,
zodat de zaak zijn beslag krijgt dankzij de verklaring van ten minste twee
getuigen. Als ze naar hen niet luisteren, leg het dan voor aan de gemeente.
Weigeren ze ook naar de gemeente te luisteren, behandel hen dan zoals je
een heiden of een tollenaar behandelt. Ik verzeker jullie: al wat jullie op
aarde bindend verklaren zal ook in de hemel bindend zijn, en al wat jullie
op aarde ontbinden zal ook in de hemel ontbonden zijn.”2
“De mens is Christus’ eigendom, door Hem gekocht voor een oneindig
hoge prijs. Hij is met Hem verbonden door de liefde die Christus en zijn
Vader voor hem hebben getoond. Hoe zorgvuldig zouden wij dan niet met
elkaar moeten omgaan! De mens heeft niet het recht kwade vermoedens
te koesteren jegens zijn medemens. Leden van de gemeente hebben niet
het recht hun eigen inzichten en neigingen te volgen in hun houding ten
1 Testimonies,deel7,bladz.260.2 Matteüs18:15-18.
223
opzichte van gemeenteleden die gedwaald hebben. Zij zouden er beter aan
doen hun vooroordelen niet uit te spreken, om zo anderen niet met hun
kwade gedachten te besmetten. Ongunstige berichten over een broeder of
zuster in de gemeente doen dan de ronde in de gemeente. Er worden fouten
gemaakt en onrecht geschiedt omdat sommigen geen gehoor willen geven
aan de regels die door Jezus zijn gegeven.
Christus zegt ons: ‘Als één van je broeders of zusters tegen je zondigt, moet
je die daarover onder vier ogen aanspreken.’3 Vertel anderen niet van de fout.
Eerst wordt het aan één persoon verteld, die het vervolgens weer aan een an
der vertelt, enz.; zo groeit het verhaal, het kwaad wordt steeds erger totdat de
hele gemeente eronder lijdt. Regel de kwestie onder vier ogen. Zo heeft God
het bedoeld. ‘Als je denkt dat iemand iets misdaan heeft, sleep hem dan niet
overijld voor het gerecht. Wat zou je moeten doen als hij je te schande maakt?
Als je een rechtsgeding met iemand hebt, onthul dan geen geheimen van een
ander.’4 Wees niet onverschillig ten aanzien van de zonde van uw broeder,
maar maak hem niet openlijk te schande, waardoor hij nog dieper in de moei
lijkheden zou geraken en het verwijt meer op een wraakneming gaat lijken.
Corrigeer hem op de manier zoals in Gods Woord beschreven staat.”5
Streef naar verzoening
“Laat gekwetstheid niet uitgroeien tot gevoelens van wrok. Sta niet toe
dat de wond gaat zweren en openbarst in woorden van gif die de geest van
de toehoorders besmetten. Sta niet toe dat bittere gedachten zich in uw
hoofd opstapelen, noch in het hoofd van de ander. Ga naar uw broeder toe
en bespreek deze kwestie met hem in alle nederigheid en openheid.
Wat de aard van de belediging ook geweest moge zijn, het verandert
niets aan Gods plan voor de manier waarop deze misverstanden en persoon
lijke beledigingen opgelost dienen te worden. Door elkaar onder vier ogen
en in de geest van Christus te spreken, zal veel opgelost kunnen worden.
Ga naar de ander, met een hart vol van Christus’ liefde en mededogen, en
probeer de kwestie recht te zetten. Spreek rustig en bedaard met elkaar.
Laat geen kwade woorden over uw lippen komen. Doe met uw woorden
een beroep op zijn oordeelsvermogen. Gedenk de woorden van de apostel
Jakobus: ‘Wie een zondaar van het dwaalspoor terugbrengt, redt hem van
de dood en wist tal van zonden uit.’6
3 Matteüs18:15.4 Spreuken25:7-9.5 Testimonies,deel7,bladz.260,261.6 Jakobus5:20.
KerKelijKe tucHt
224
Neem het medicijn mee dat uw broeder van zijn ongenoegen zal gene
zen. Doe van uw kant alles om hem te helpen. Laat dit zowel een voorrecht
als een plicht zijn, omwille van de vrede en eenheid in de gemeente. Indien
hij naar u luistert, heeft u hem gewonnen als uw vriend.
“De gehele hemel slaat met belangstelling het gesprek gade tussen
degene die gekwetst is en degene die dwaalt. Wanneer de dwalende de te
rechtwijzing, gedaan in de liefde van Christus, aanneemt, aan God zijn fout
belijdt en zijn broeder om vergeving vraagt, zal het zonlicht van de hemel
zijn hart vullen. Het geschil is bijgelegd; de vriendschap en het vertrouwen
zijn hersteld. De olie der liefde verwijdert alle pijn die door het kwaad is
veroorzaakt. Gods geest verbindt de harten en in de hemel klinkt muziek
voor de band die is hersteld.”7
“Mensen zullen rijkelijk gezegend worden, wanneer zij, met elkaar in
Christus verbonden, zich in gebed tot God richten en elkaar beloven recht
vaardig te handelen, de genade lief te hebben en in alle nederigheid met
God te wandelen. Indien zij anderen kwaad hebben berokkend, moeten zij
doorgaan met het proces van berouw tonen, bekering en herstel, met als
enig doel het goed doen aan de ander. Dit is de vervulling van de wet van
Christus.
‘Luisteren ze niet, neem dan één of twee anderen mee, zodat de zaak
zijn beslag krijgt dankzij de verklaring van ten minste twee getuigen.’8 Laat
u vergezellen van hen die geestelijk zijn ingesteld, en spreek met degene
die de dwaling heeft begaan. Het kan zijn dat hij gehoor geeft aan uw geza
menlijke oproep. Zijn verstand kan verhelderd worden, wanneer hij in deze
kwestie uw eensgezindheid ziet.
Wat moet er gedaan worden ‘als hij naar hen niet luistert’? Moeten dan
enkelen tijdens een bestuursvergadering de verantwoordelijkheid nemen
en hem het lidmaatschap ontnemen? ‘Als ze naar hen niet luisteren, leg het
dan voor aan de gemeente’9 Laat de gemeente haar taak ten opzichte van
haar leden verrichten.”10
“‘Weigeren ze ook naar de gemeente te luisteren, behandel hen dan zo
als je een heiden of een tollenaar behandelt.’11 Indien hij niet naar de stem
van de gemeente wil luisteren, wanneer hij alle moeite die wordt gedaan
hem op andere gedachten te brengen weigert, is het de plicht van de ge
7 Testimonies, deel7,bladz.261,262.8 Matteüs18:16.9 Matteüs18:17.10 Testimonies,deel7,bladz.262.11 Matteüs18:17.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xiv
225
meente hem het lidmaatschap te ontnemen. Zijn naam dient vervolgens uit
de boeken te worden verwijderd.
Geen enkele ambtsdrager, noch enig bestuur, noch enige gemeente mag beslissen
de naam van een gemeentelid uit de boeken te verwijderen, tenzij alle aanwijzingen
die door Christus aan ons zijn gegeven, trouw zijn opgevolgd. Wanneer alle aanwij
zingen zijn opgevolgd, kan de gemeente met een zuiver geweten voor God
verschijnen. Het kwaad moet in zijn ware gedaante worden geopenbaard.
Het moet verwijderd worden, opdat het zich niet verder zal verspreiden.
Het welzijn en de zuiverheid van de gemeente moeten bewaard blijven, op
dat zij onbevlekt voor God zal staan, bekleed met de klederen van Christus’
gerechtigheid.
‘Ik verzeker jullie: al wat jullie op aarde bindend verklaren zal ook in de
hemel bindend zijn, en al wat jullie op aarde ontbinden zal ook in de hemel
ontbonden zijn.’12
Deze woorden zijn van alle tijden. Aan de gemeente is de macht gege
ven in Christus’ plaats te handelen. Zij is een instrument in Gods handen
om de orde en tucht onder zijn volk te handhaven. Aan haar heeft de Heer
de macht gegeven alle zaken met betrekking tot haar groei, zuiverheid
en orde te regelen. Op haar schouders rust de plicht om allen die door
hun onchristelijk gedrag de kerk in diskrediet brengen, uit haar midden
te verwijderen. Alles wat de gemeente doet in overeenstemming met de
aanwijzingen die God in zijn Woord heeft gegeven, zal in de hemel worden
bekrachtigd.”13
“Zeer ernstige zaken dienen door de gemeente te worden besloten. De
gehele kwestie wordt voorgelegd aan de gemeente, nadat Gods dienstknech
ten (door Hem aangesteld als leiders van zijn volk) zich over de zaak hebben
gebogen, opdat er eensgezind een beslissing kan worden genomen.
Het is de wens van de Heer dat zijn volgelingen uiterst zorgvuldig met
elkaar omgaan. Zij behoren elkaar te verheffen, te herstellen en te helen.
Echter, de tucht in de gemeente mag niet verwaarloosd worden. Gemeente
leden dienen zichzelf te beschouwen als leerlingen in een school waar hen
onderwezen wordt hoe hun karakter zò gevormd kan worden dat zij hun
verheven roeping waardig zijn. Gods kinderen worden in de gemeente hier
op aarde voorbereid op de grote hereniging met de gemeente hierboven. Zij
die hier op aarde in harmonie met Christus leven, kunnen zich verheugen
op een eeuwig leven in de gemeenschap der verlosten.”14
12 Matteüs18:18.13 Testimonies,deel7,bladz.262,263.(Cursiveringovergenomenuitorigineel)14 Testimonies,deel.7,bladz.263,264.
KerKelijKe tucHt
226
Het gezag van de gemeente
“De Verlosser der wereld heeft zijn gemeente veel macht gegeven. Hij
heeft de regels gedicteerd die toegepast moeten worden in de rechtspraak
tussen gemeenteleden. Nadat Hij zeer duidelijke richtlijnen heeft gegeven
over de te volgen koers, zegt Hij: ‘Ik verzeker jullie: al wat jullie op aarde
bindend verklaren zal ook in de hemel bindend zijn, en al wat jullie op
aarde ontbinden zal ook in de hemel ontbonden zijn.’15 Dus zelfs de hemel
se machten bekrachtigen de tucht van de gemeente ten opzichte van haar
leden, wanneer zij hierin de bijbelse richtlijnen heeft gevolgd.
Gods Woord geeft het individu geen vrijbrief met zijn eigen oordeel in
te gaan tegen het oordeel van de gemeente, noch is het hem toegestaan
zijn opvattingen op te dringen tegen de opvattingen van de gemeente in.
Immers, indien er geen kerkelijke tucht of bestuur zou zijn, zou de kerk
uiteenvallen. Zij zou niet als één lichaam kunnen bestaan.”16
De gemeente is verantwoordelijk voor haar handelswijze ten opzichte van de zonde
“God stelt zijn volk, als ware het één lichaam, verantwoordelijk voor de
zonden die onder haar leden leven. Wanneer de leiders van de kerk verzuimen
de zonden die Gods misnoegen over de gemeente afroepen grondig te onder
zoeken, zullen zij de verantwoordelijkheid voor deze zonden dragen.”17
“Hij wilde zijn volk duidelijk maken dat ongehoorzaamheid en zonden
zeer grievend voor Hem zijn, en niet licht geacht zullen worden. Hij laat
ons zien dat, wanneer er zonde onder zijn volk gevonden wordt, zij snel
passende maatregelen moet nemen om de zonden uit haar midden weg te
nemen, opdat zijn afkeuring niet op het gehele volk zal rusten. Wanneer
de zonden van zijn volk echter genegeerd worden door hen die verantwoor
delijke posities bekleden, zal zijn afkeuring op hen rusten. Zij zullen teza
men met Gods volk, als ware het één lichaam, verantwoordelijk gehouden
worden voor deze zonden. De Heer heeft in het verleden laten zien hoe
Hij met zijn volk omgaat. Hij heeft laten zien dat het noodzakelijk is dat
de gemeente zich ontdoet van het kwaad. Een zondaar kan een schaduw
over de gehele gemeente werpen en haar afsluiten van Gods licht. Wan
neer mensen zich realiseren dat zij door duisternis omhuld worden, zonder
daarbij de oorzaak te weten, moeten zij God zoeken, in alle nederigheid en
verootmoediging, totdat het kwaad dat hun geesten bedroeft, gevonden en
verwijderd is...
15 Matteüs18:18.16 Testimonies,deel3,bladz.428.17 Testimonies,deel3,bladz.269.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xiv
227
“Wanneer Gods dienstknechten onverschillig voorbijgaan aan het
kwaad onder zijn volk, helpen en rechtvaardigen zij in feite de zondaar. Op
deze manier roepen zij evenzeer de afkeuring van God over zich af en zul
len zij verantwoordelijk gesteld worden voor de zonden van de schuldige. In
een droom is mij getoond dat er vele gevallen zijn waarin Gods misnoegen
werd gewekt door de nalatigheid van zijn dienstknechten in hun handels
wijze ten opzichte van het kwade en van de zonden die onder zijn volk
voorkwamen. Zij die dit kwaad toestonden, stonden bij de mensen bekend
als vriendelijk en aimabel, alleen omdat zij zich onttrokken aan hun dui
delijke bijbelse taak. Die taak was echter niet in overeenstemming met hun
gevoelens en daarom kozen zij ervoor het liever te vermijden.”18
Zij die niet toegewijd zijn, verzetten zich tegen de kerkelijke tucht
“Veel mensen beschikken niet over het onderscheidingsvermogen van
Jozua, noch beschouwen zij het als hun speciale verantwoordelijkheid het
kwade te onderzoeken en af te rekenen met de zonden die onder hen leven.
Laten deze mensen hen die deze plicht wel op zich hebben genomen niet
hinderen bij het uitvoeren van hun taak. Sommigen uiten openlijk hun
twijfel wanneer anderen het werk doen dat God hun niet heeft opgedragen.
Zij lopen hen in de weg aan wie God de taak heeft gegeven het kwaad te
bestraffen en uit de weg te ruimen, zodat zijn afkeuring van zijn volk wordt
afgewend. Indien er zich onder ons een geval als Achan zou voordoen, zou
den er velen zijn die met hun kritische geest degenen zouden beschuldigen
die het werk van Jozua doen en het kwade opsporen. God laat niet met zich
sollen. Wanneer een verdorven volk geen acht slaat op zijn waarschuwin
gen, zal Hij dat niet ongestraft laten.
“Mij is getoond dat de wijze waarop Achan zijn zonde beleed veel over
eenkomsten kent met de manier waarop sommigen van ons hun zonden
hebben bekend, of nog zullen bekennen. Zij verbergen hun fouten en wei
geren een oprechte bekentenis te doen, tot het moment dat God hen per
soonlijk aanwijst. Pas dan bekennen zij hun zonden. Enkelen volharden zo
lang in hun verkeerde weg, dat zij geheel verhard zijn geworden. Wellicht
dat zij zich nog bewust zijn van het feit dat zij de gemeente belasten, gelijk
Achan wist dat hij, door zijn zonden, Israël verzwakte ten opzichte van haar
tegenstanders. Desondanks hebben zij geen slecht geweten. Zij bevrijden
de gemeente niet door hun trots in te slikken en zij wenden zich niet met
een nederig hart tot God om hun zonden weg te nemen. Zo blijft Gods af
18 Testimonies,deel3,bladz.265,266.
KerKelijKe tucHt
228
keuring op zijn volk rusten en Hij zal zijn macht niet aan hen openbaren
zolang het kwade nog in hun midden is, oogluikend toegestaan door hen
die hiervoor verantwoordelijk zijn.
Zij, die in de vreze Gods werken om alle hindernissen uit de gemeente
weg te nemen door ernstige onjuistheden te herstellen, opdat Gods volk zal
inzien dat zij het kwaad moet verafschuwen om verder in alle zuiverheid te
kunnen groeien, zullen altijd geconfronteerd worden met de tegenwerking
van hen die niet waarlijk zijn toegewijd.”19
Regels en voorschriften zijn noodzakelijk
“Broeders, sta nooit toe dat uw geloof inzake orde en harmonie in de
gemeente aan het wankelen wordt gebracht door de ideeën van iemand
anders... Onze God is een God van orde en Hij verlangt van zijn volgelingen
dat zij zich aan de regels en voorschriften houden en de orde bewaren.”20
Onafhankelijke groepen
De kerk, met haar organiserend vermogen, is Gods instrument om orde
en recht onder zijn volk te bewaren. Gods Woord wordt niet alleen aan de
wereld verkondigd door het persoonlijke getuigenis van het individuele ge
meentelid, maar ook als een gezamenlijk getuigenis van de kerk als het
lichaam van Christus. Een dergelijk collectief getuigenis vereist de erken
ning van de bestuurlijke structuur zoals die is opgezet, met inbegrip van
alle rechtmatig gekozen ambtsdragers en alle reguliere kanalen waarlangs
het werk zich organiseert, zoals de sabbatschool, het zendingswerk, het
jeugdwerk, enz. Het vormt tevens de erkenning van alle financieel onafhan
kelijke instellingen die met hun diensten een bijdrage leveren aan het doel
van de kerk. Ondanks het feit dat alle leden binnen de gemeente gelijke
rechten hebben, behoort geen enkel lid of een groep van leden een bewe
ging of andere vorm van groepering te starten, of aanhangers te werven
voor welke andere leer dan ook die niet in overeenstemming is met de leer
van het Kerkgenootschap der Zevendedags Adventisten. Dergelijke acties
resulteren immers alleen maar in partijdigheid en verdeeldheid. Het is een
versplintering van krachten en van het getuigenis van de gemeente. De ge
meente wordt belemmerd om aan haar verplichtingen te voldoen die zij ten
opzichte van haar Leider en de wereld heeft.
19 Testimonies,deel3,bladz.270,271.20 Testimonies,deel5,bladz.274.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xiv
229
Het bewaken van de eenheid binnen de gemeenteChristenen behoren hun uiterste best te doen alles te vermijden dat onder
linge scheiding kan geven en schade kan toebrengen aan hun werk. “Het is
Gods doel dat zijn kinderen in eenheid samenkomen. Verwachten wij immers
ook niet samen in dezelfde hemel te kunnen leven?... Zij die weigeren in har
monie samen te werken, brengen God schade toe.”21 De gemeente behoort elke
actie te ontmoedigen die een bedreiging zou kunnen zijn voor de onderlinge
vrede. Zij dient voortdurend het belang van eensgezindheid te benadrukken.
Verzoening van verschillen binnen de gemeente en haar leden kan, in
de meeste gevallen, gebeuren zonder tussenkomst van een kerkelijke of
rechterlijke instantie. “Hoeveel kwaad zouden wij ons niet besparen, wan
neer moeilijke kwesties tussen broeders niet aan anderen worden voorge
legd, maar in alle oprechtheid en eerlijkheid onderling worden besproken,
in de ware geest van Christus’ liefde! Hoeveel oorzaken van verbittering,
waardoor velen verontreinigd worden, zouden dan vernietigd worden, en
hoe nauw en teder zouden dan de volgelingen van Christus verbonden kun
nen zijn in zijn liefde!”22
Beslechten van geschillen tussen gemeenteleden
Iedereen dient zijn uiterste best te doen geschillen tussen gemeenteleden
te beslechten en het meningsverschil zoveel mogelijk binnen de perken te
houden. “Grieven, twisten en rechtszaken tussen broeders zijn een schande
voor de waarheid. Zij die een dergelijke weg wensen te bewandelen, stellen
de gemeente bloot aan de hoon van haar vijanden waardoor de macht van
het kwaad kan zegevieren. Zij doorboren opnieuw de wonden van Christus
en maken Hem openlijk te schande. Door het gezag van de kerk te negeren,
minachten zij in feite God. Hij heeft haar immers zijn gezag verleend.”23
Een burgerlijke rechtszaak wordt vaak gevoerd in een geest van ruzie;
het is zowel het resultaat als de openbaring van de menselijke zelfzucht.
Een gemeente die probeert de geest van Christus uit te stralen, dient dit
soort zaken juist te voorkomen. Christelijke onbaatzuchtigheid zal er eer
der toe leiden dat ware volgelingen van Christus zich liever laten benadelen
dan dat zij “hun onderlinge rechtsgeschillen voor ongelovigen brengen in
plaats van voor de gelovigen.”24
21 Testimonies,deel8,bladz.240.22 Gedachten van de Berg der Zaligsprekingen,bladz.56.Zieook:Matteüs18:15-18enbladz.226-228
vanhetKerkelijkHandboek.23 Testimonies,deel5,bladz.242,243.24 Zieook1Korintiërs6:1,7.
KerKelijKe tucHt
230
Uiteraard behoort het in deze moderne maatschappij tot de mogelijk
heden een uitspraak van een burgerlijke rechtbank te vragen. Desondanks
zouden christenen er de voorkeur aan moeten geven hun geschillen voor
het gezag van de kerk op te lossen. Zij zouden zich voor de gang naar de
burgerlijke rechtbank moeten beperken tot zaken die overduidelijk bin
nen het domein van een burgerlijke rechter vallen of zaken waarover de
kerk geen uitspraak kan of mag doen, omdat zij daartoe niet de middelen
of het gezag heeft. Wanneer men vervolgens alsnog besluit naar de bur
gerlijke rechter te gaan, dient men dit niet te doen vanuit een gevoel van
wraak, maar altijd vanuit de wens recht te doen en geschillen in een geest
van vriendelijkheid op te lossen. Enkele voorbeelden hiervan zijn: oplos
sen van verzekeringskwesties, onduidelijkheid over de grenzen en/of het
eigendomsrecht van vastgoed, beslissingen ten aanzien van het beheer
van goederen en de toekenning van de voogdij over minderjarige kinde
ren. De kerk doet er goed aan een procedure op te stellen om, binnen het
kader van de wet, de gang naar de rechtbank zoals die genoemd wordt
in 1 Korintiërs 6 zoveel mogelijk te voorkomen. Hierbij dient uiteraard
wel voorkomen te worden dat de kerk zich niet onttrekt van haar eigen
lijke opdracht, namelijk de verkondiging van het evangelie. Tevens dient
zij ervoor te waken dat zij geen taken van de burgerlijke rechter op zich
neemt.25
Gods ideaal is dat de leden van zijn gemeente zoveel mogelijk “met alle
mensen in vrede leven.”26 De kerk kan gebruik maken van haar manier om
geschillen tussen leden in alle redelijkheid en openheid te beslechten. In
dien de gemeente er niet in slaagt een passend antwoord te vinden wanneer
een gemeentelid haar om hulp heeft gevraagd in de beslechting van een ge
schil, of wanneer de gemeente genoodzaakt is te erkennen dat de aard van
de kwestie buiten haar gezag ligt, moet duidelijk zijn dat het gemeentelid
alles heeft gedaan wat in zijn vermogen ligt om een oplossing te vinden,
binnen de richtlijnen zoals die door de Bijbel worden gegeven. De eventuele
vervolgstappen die hij wenst te nemen, zijn voor rekening van zijn eigen
geweten.27
Wanneer de gemeente een oplossing voorstelt in haar streven een snel
le, vreedzame oplossing te bieden voor het geschil dat tussen haar leden
is, dient deze niet zonder meer verworpen te worden. Het is een grote stap
voor een gemeentelid om, buiten de reguliere procedure van de gemeente,
25 Zieook:Lucas12:13enTestimonies,deel9,bladz.216-218.26 Romeinen12:18.27 ZieverderookSDA Bible Commentary,deel6,bladz.698.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xiv
231
een ander gemeentelid voor het gerecht te dagen. “Het is al treurig genoeg
dat er rechtsgeschillen bij u voorkomen.”28
Gemeenteleden die blijk geven van ongeduld en egoïsme door de aan
bevelingen van de gemeente niet af te wachten, kunnen eventueel onder
kerkelijke tucht gesteld worden, omdat zij door hun gedrag de gemeente
beschadigen en weigeren het gezag van de kerk te erkennen.29
Beslechten van geschillen die gemeenteleden tegen de kerk hebben
Wanneer een gemeentelid een geschil met een gemeente of een kerke
lijke instelling heeft, dienen dezelfde principes te worden gevolgd als bij
het beslechten van geschillen tussen gemeenteleden onderling.
Een gemeentelid dient geen gerechtelijke stappen te nemen tegen een
kerkelijke instelling, tenzij het een kwestie betreft waarin de kerkelijke pro
cedures niet voorzien, of een kwestie waarin de kerk geen jurisdictie heeft.
Het oplossen van geschillen tussen de kerk en gemeenteleden
Het kan voorkomen dat kerkelijke instanties of instellingen een geschil
hebben met een gemeentelid. In deze gevallen dienen de kerkelijke ambts
dragers, in een geest van christelijke verdraagzaamheid, zich de bijbelse
raadgevingen te herinneren betreffende het slechten van geschillen. Ver
volgens dienen zij deze raadgevingen toe te passen bij het oplossen van het
geschil dat de kerk met het gemeentelid heeft. De kerk dient alles te doen
wat binnen haar vermogen ligt om een civiele procedure te voorkomen en
tot een redelijke en vreedzame oplossing met het gemeentelid te komen.
Het toepassen van de kerkelijke tuchtWanneer een kerklid in zonde vervalt, moeten er serieuze pogingen
worden ondernomen om hem tot inkeer te brengen. “Als de dwalende be
rouw toont en zich weer wil onderwerpen aan de wet van Christus, moet
hem daartoe de kans worden gegeven. Zelfs wanneer hij niet bekent, en
hij buiten de gemeente staat, dienen Gods dienstknechten zich nog steeds
om hem te bekommeren. Zij moeten alles doen wat in hun vermogen ligt
om hem tot inkeer te brengen. Indien hij gehoor geeft aan het werk van de
heilige Geest, zijn zonden bekent, zijn leven betert, en daadwerkelijk blijk
geeft van zijn bekering, dient de gemeente hem te vergeven en hem weer in
haar midden op te nemen, hoe zwaar zijn overtredingen ook geweest mo
28 1Korintiërs6:7.29 Zieookbladz.227vanhetKerkelijkHandboek.
KerKelijKe tucHt
232
gen zijn. Zijn broeders dienen hem te steunen de juiste weg te gaan en hem
te behandelen zoals zij zelf behandeld zouden willen worden indien zij in
zijn plaats zouden staan, want ook zij kunnen verleid worden.”30
“Wij naderen de tijd van het oordeel en zij die de boodschap van verma
ning aan de wereld verkondigen, moeten zuiver van hart en handen zijn.
Zij moeten een levende band met God hebben. Hun gedachten moeten zui
ver en heilig zijn en hun ziel onaangetast. Het lichaam, de ziel en de geest
moeten een zuivere en reine gave aan God zijn, anders zal Hij het niet aan
nemen.”31
“De gemeente dient gedecideerd op te treden tegen zonde en de zon
daars, opdat anderen niet besmet raken. Waarheid en zuiverheid vereisen
dat wij het kamp grondig reinigen van de Achans onder ons. Het is noodza
kelijk dat degenen die een verantwoordelijke positie in de gemeente bekle
den, geen zonde in een broeder toelaten. Toon hem dat hij zijn zonde achter
zich moet laten. Anders zal hij van de gemeente worden uitgesloten.”32
Wanneer het ernstige overtredingen betreft, dient de kerkelijke tucht te
worden toegepast. Dit kan op twee manieren gebeuren:
1. door de persoon in kwestie onder kerkelijke censuur te plaatsen;
2. door de persoon in kwestie het kerkelijk lidmaatschap te ontnemen.
Het kan voorkomen dat de overtreding van dien aard is, dat het ontne
men van het lidmaatschap een te zware sanctie is. In die gevallen kan de
gemeente besluiten de persoon in kwestie een ernstige waarschuwing te
geven. Een dergelijke waarschuwing kan gegeven worden door het voorstel
de persoon onder kerkelijke tucht te plaatsen ter besluitvorming aan de
gemeente voor te leggen.
Kerkelijke tucht kent een tweeledig doel:
1. Het biedt de gemeente de mogelijkheid blijk te geven van haar afkeu
ring betreffende een daad die Gods kerk in diskrediet heeft gebracht;
2. Het is een oproep aan de persoon in kwestie zijn leven te veranderen en
zijn gedrag te wijzigen. Tevens biedt het de mogelijkheid de persoon in
kwestie een proeftijd te geven. In deze periode krijgt hij de gelegenheid
te laten zien dat hij zijn leven daadwerkelijk wil verbeteren.
30 Testimonies,deel7,bladz.263.31 Testimonies to Ministers,bladz.426.32 Testimonies,deel5,bladz.147.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xiv
233
Kerkelijke tucht door middel van censuurDe gemeente kan bij stemming besluiten een dwalend gemeentelid
onder censuur te plaatsen. Dit besluit dient tijdens een huishoudelijke
vergadering te worden genomen. De persoon in kwestie is vooraf van dit
voornemen op de hoogte gebracht. Indien hij dat wenst, mag hij bij deze
vergadering aanwezig zijn. Het besluit tot censuur wordt genomen voor
bepaalde tijd, variërend van minimaal één maand tot maximaal één jaar.
Wanneer een persoon onder censuur wordt gesteld, dient hij alle ambten of
functies die hij binnen de gemeente bekleedt neer te leggen. Tevens mag hij
gedurende de periode dat hij onder censuur is gesteld niet voor een ambt
of functie worden gekozen. Een persoon die onder censuur staat heeft geen
stemrecht en mag zich niet bemoeien met zaken binnen de gemeente, noch
kan hij een publieke functie binnen de gemeente vervullen, zoals die van
gespreksleider in de sabbatschool, enz. Een persoon onder censuur kan zich
gedurende de periode dat hij onder censuur staat niet laten overschrijven
naar een andere gemeente. Hem mag echter niet de toegang tot de sabbat
school, noch tot de eredienst, noch tot andere bijzondere diensten worden
geweigerd. Een besluit tot onder censuur plaatsing mag echter geen voor
waarden bevatten betreffende een eventuele ontzegging van het kerkelijk
lidmaatschap, in het geval dat de persoon in kwestie binnen de periode van
de censuur niet aan bepaalde voorwaarden zou voldoen. Aan het einde van
de periode van censuur dient grondig onderzocht te worden of de persoon
in kwestie zijn gedrag heeft verbeterd. Indien het gedrag naar tevreden
heid is veranderd, kan de persoon in kwestie weer als gewoon lid worden
beschouwd en kunnen verdere stappen achterwege blijven. Wanneer dit
echter niet het geval is, dient de kwestie opnieuw te worden beoordeeld
en dient de kerkelijke tucht te worden toegepast. Wanneer iemand, na een
periode van censuur, weer in aanmerking wenst te komen voor een ambt,
dient hij hiertoe door de gemeente gekozen te worden.
Uitsluiting van het kerkelijk lidmaatschapHet is altijd een zeer ernstige zaak wanneer iemand het kerkelijk lid
maatschap wordt ontnomen. Het is de zwaarste maatregel die een gemeen
te kan nemen. Deze maatregel kan alleen worden toegepast nadat alle pro
cedures die in dit hoofdstuk worden genoemd, zijn doorlopen en nadat alle
mogelijke moeite is gedaan de persoon in kwestie tot inkeer te brengen.
Wanneer een gemeente overweegt een dergelijke maatregel te nemen,
doet zij er goed aan vooraf advies in te winnen bij de predikant, of, wanneer
deze niet beschikbaar/aanwezig is, bij de voorzitter van de unie.
KerKelijKe tucHt
234
Gronden waarop kerkelijke tucht kan worden toegepastKerkelijke tucht kan worden toegepast om de volgende redenen:
1. Het ontkennen van fundamentele geloofswaarheden van het evangelie
dan wel van de geloofsleer van de kerk, of het verkondigen van een leer
die in tegenspraak is met deze leer.
2. Het openbaar afbreuk doen aan Gods wet, bijvoorbeeld door het aan
hangen van afgoden, moord, diefstal, prostitutie, gokken, het breken
van de sabbat en het moedwillig en systematisch niet spreken van de
waarheid.
3. De schending van het zevende gebod van Gods wet aangaande het huwe
lijk, het christelijk gezinsleven en de bijbelse norm voor moreel gedrag.
4. Overtredingen als overspel, incest, het praktiseren van homoseksuali
teit, seksueel misbruik van kinderen en weerloze volwassenen en ande
re seksuele perversiteiten, en het hertrouwen met iemand die geschei
den is (met uitzondering van de partner die gescheiden is wegens het
overspel of andere seksuele perversiteit van de partner, maar zelf trouw
is gebleven aan de huwelijkse belofte).
5. Fysiek geweld, inclusief huiselijk geweld.
6. Fraude of opzettelijke misleiding in zaken.
7. Onordelijke gedragingen die de kerk in diskrediet brengen.
8. Het deelnemen of ondersteunen van bewegingen of groeperingen die
zich willen afscheiden van de kerk.33
9. Het hardnekkig weigeren het rechtmatige gezag van de kerk te erken
nen of zich te onderwerpen aan de kerkelijke tucht.
10. Het gebruiken, produceren of verkopen van alcoholische dranken.
11. Het gebruiken, produceren of verkopen van tabak, in alle vormen die
geschikt zijn voor menselijke consumptie.
12. Het gebruiken van of handelen in verdovende middelen of drugs.
Het Kerkgenootschap der Zevendedags Adventisten is zich bewust van
het belang het geestelijk welzijn van haar leden zoveel mogelijk te bescher
men, een eerlijke behandeling te garanderen en de naam van de kerk in ere
te houden.
De gemeente kan de kerkelijke tucht toepassen en de overtreder voor
een bepaalde periode onder censuur plaatsen, wanneer iemand, nadat hij
Gods geboden heeft overtreden, blijk geeft van oprechte bekering en een
diep gevoeld berouw waaruit blijkt dat hij zich waarlijk heeft bekeerd.
33 Zieookbladz.228.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xiv
235
Echter, wanneer het gaat om overduidelijke overtredingen van Gods gebo
den die de kerk publiekelijk in diskrediet hebben gebracht, kan de gemeente
besluiten de overtreder het lidmaatschap te ontnemen om de naam van de ge
meente te beschermen, zelfs wanneer het lid openlijk berouw heeft getoond.
Wanneer na verloop van tijd blijkt dat de overtreder weer in overeenstemming
met de normen en waarden van de kerk leeft, kan de gemeente hem, nadat
hij herdoopt is, weer in haar midden opnemen. Een gemeente kan zich niet
veroorloven deze zonden te licht op te vatten, noch mogen persoonlijke gevoe
lens een rol spelen in haar besluitvorming hiertegen op te treden. Zij dient
duidelijk haar afkeuring uit te spreken ten aanzien van ontucht, overspel,
alle moreel verwerpelijke gedragingen en andere zware zonden. Tegelijkertijd
dient zij alles te doen om de overtreders hun fouten te laten inzien en hen
tot inkeer te brengen. In een omgeving waarin mensen steeds onverschilliger
komen te staan ten aanzien van morele zaken, mag de kerk haar normen en
waarden niet verlagen, want deze zijn haar door God gegeven.
Tijdbewaking in het proces van kerkelijke tuchtHet is de verantwoordelijkheid van de gemeente het proces van kerke
lijke tucht binnen een redelijke tijdsperiode af te ronden en haar besluiten
duidelijk doch met respect voor het individu kenbaar te maken. Het toepas
sen van kerkelijke tucht kan een zeer pijnlijke zaak zijn. Vertraging of een
langdurig proces roept leidt vaak tot meer frustratie en gekwetste gevoe
lens, zowel voor het individu als voor de gemeente.
Kerkelijke tucht met beleid toepassen“Christus heeft duidelijk geleerd dat mensen die in openlijke zonde vol
harden van de gemeente gescheiden moeten worden. De beoordeling van
het karakter en van de drijfveren heeft Hij ons echter niet toevertrouwd.
Hij kent onze natuur te goed dan dat Hij deze taak aan ons zou overlaten.
Als we zouden pogen alle mensen uit de gemeente te verwijderen die vol
gens ons geen echte christenen zijn, zouden wij beslist fouten maken. Vaak
beschouwen wij juist diegenen die Christus tot Zich trekt als hopeloze ge
vallen. Als wij deze mensen op grond van ons onvolmaakt oordeel zouden
beoordelen, zouden wij hen wellicht de laatste hoop ontnemen. Velen die
menen dat zij christenen zijn, zullen uiteindelijk in gebreke blijven. In de
hemel zullen er velen zijn, die er volgens hun buren nooit zouden komen.
De mens oordeelt naar wat hij ziet, maar God beoordeelt het hart. Het on
kruid en de tarwe moeten samen opgroeien tot de oogst. De oogst is het
einde van de genadetijd. In de woorden van de Heiland ligt nog een andere
KerKelijKe tucHt
236
les van wonderbare verdraagzaamheid en tedere liefde. Zoals de wortels van
het onkruid hecht vervlochten zijn met de wortels van het graan, kunnen
in de gemeente valse broeders nauw verbonden zijn met ware discipelen.
De ware aard van deze zogenaamde gelovigen komt niet ten volle tot uiting.
Als zij van de gemeente losgemaakt zouden worden, zouden anderen zich
daaraan kunnen storen, die anders trouw gebleven zouden zijn.”34
Predikanten en gemeenten kunnen geen maatstaven voor lidmaatschap vaststellen
Een predikant, noch een gemeente, noch een unie heeft de bevoegdheid
normen voor het kerkelijk lidmaatschap vast te stellen. Dit gezag berust bij
de gehele kerk en wordt binnen het Kerkgenootschap der Zevendedags Ad
ventisten uitgeoefend door de Generale Conferentie. Een ieder die andere
normen opstelt dan de Generale Conferentie is derhalve geen rechtmatige
vertegenwoordiger van de kerk.
“God leidt niet slechts afzonderlijke individuen waarbij de één dit en de
ander dat gelooft, maar staat aan het hoofd van één groot volk. Gods enge
len voltooien het werk dat aan hen is toevertrouwd. De derde engel leidt het
volk van God en reinigt het en het volk zal eensgezind met hem optrekken.
Sommigen lopen vooruit op de engelen die dit volk leiden, maar zij moeten
op hun schreden terugkeren en ootmoedig de engelen volgen.”35
Op een reguliere huishoudelijke vergadering
Leden kunnen door de gemeente om verschillende redenen onder ker
kelijke tucht worden geplaatst, maar dit mag alleen geschieden tijdens een
openbare, reguliere huishoudelijke vergadering van de gemeente en nadat
de kerkenraad de kwestie heeft besproken. Deze huishoudelijke vergade
ring dient onder voorzitterschap te staan van een ingezegend predikant
of een predikant die nog niet als zodanig is ingezegend, maar wel als inge
zegend ouderling aan de gemeente is verbonden. Wanneer zij verhinderd
zijn kan de vergadering ook onder voorzitterschap staan van een andere
ouderling van de betreffende gemeente. Dit kan echter alleen gebeuren na
overleg met de predikant of met de voorzitter van unie.
Bij meerderheid van stemmen
Leden kan hun lidmaatschap worden ontnomen of zij kunnen an
derszins onder kerkelijke tucht worden geplaatst wanneer dit tijdens een
34 Lessen uit het Leven van Alledag,bladz.39.35 Testimonies,deel1,bladz.207.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xiv
237
rechtmatige huishoudelijke vergadering bij meerderheid van de aanwezige
stemmen besloten wordt. “...de controle over de individuele leden wordt
uitgeoefend door de meerderheid van de gemeente.”36
De kerkenraad kan geen leden het lidmaatschap ontnemen
De kerkenraad kan de gemeente tijdens een huishoudelijke vergade
ring adviseren een lid zijn lidmaatschap te ontnemen. De kerkenraad
heeft echter in geen enkele omstandigheid het recht het definitieve be
sluit hierover te nemen. De algemeen secretaris van de gemeente kan al
leen de naam van een lid uit het gemeenteregister verwijderen, wanneer
hiertoe tijdens een huishoudelijke vergadering bij meerderheid van stem
men is besloten.37
Gemeentelid heeft het recht van hoor en wederhoor
Eén van de fundamentele grondbeginselen van het recht is dat iedereen
het recht heeft zich te verdedigen en bewijzen en getuigen aan te voeren.
De gemeente mag niet tot stemming overgaan, wanneer het gemeentelid
deze mogelijkheid niet heeft gehad, terwijl hij dit wel wenst. De gemeente
behoort het lid op de hoogte te stellen van haar voornemen de kwestie te
onderzoeken. Daarmee stelt zij tevens het gemeentelid in de gelegenheid
zich te verdedigen.
Leden mogen zich niet laten vertegenwoordigen door een advocaat
Wanneer een kerk discipline en tucht toepast, doet zij dit in haar hoe
danigheid als gemeente. Dit heeft niets te maken met een civiele of gerech
telijke procedure. Daarom heeft geen enkel gemeentelid het recht zich ge
durende de procedure van de kerkelijke tucht tijdens vergaderingen van
de gemeente door een advocaat te laten vertegenwoordigen, noch in enig
andere zaak die met de kerk te maken heeft. Het moet aan de leden duide
lijk worden gemaakt dat hen de mogelijkheid tot hoor en wederhoor ont
nomen zal worden, wanneer zij voornemens zijn zich tijdens een dergelijke
vergadering door een advocaat te laten vertegenwoordigen of bijstaan. De
gemeente heeft tevens het recht allen die geen lid van de gemeente zijn de
toegang tot de huishoudelijke vergadering of andere vergadering te ontzeg
gen, behalve wanneer zij als getuige worden opgeroepen.
36 Testimonies,deel5,bladz.107.37 Eenuitzonderingopdezeregeliswanneereengemeentelidisoverleden.Ziebladz.225.
KerKelijKe tucHt
238
Leden kan het lidmaatschap niet ontnomen worden wegens het niet bijwonen van
de kerkdiensten
Leden die niet meer in de kerk komen, dienen trouw bezocht te worden
door de leiders van de gemeente. Zij dienen bemoedigd te worden weer naar
de kerk te komen. Daarbij kan gewezen worden op het feit dat het kerkelijk
lidmaatschap bepaalde verplichtingen met zich meebrengt. Het kan gezien
worden als ernstige verzuim van plichten wanneer men zich moedwillig ge
durende een bepaalde periode uit de gemeenschap terugtrekt en niets van
zich laten horen, Wanneer een gemeentelid vanwege leeftijd, gezondheids
problemen of andere oorzaken die buiten zijn macht liggen, niet meer in
de kerk kan komen, behoort de gemeente het als haar plicht te zien met
dit lid in contact te blijven, hetzij door brieven, hetzij anderszins. Echter,
zolang een gemeentelid trouw is aan de leer van de kerk kan het niet bij
wonen van de erediensten geen reden vormen om hem/haar het kerkelijk
lidmaatschap te ontnemen.
Leden die verhuizen zonder bericht te sturen
Wanneer een gemeentelid uit de naaste omgeving van de gemeente ver
huist, heeft hij de plicht een verhuisbericht te sturen aan de ouderling of
de algemeen secretaris van de gemeente, met daarop de vermelding van
zijn nieuwe woonplaats en woonadres. In de tijd dat hij van deze gemeente
lid blijft, is het zijn plicht om regelmatig (bijv. eens per kwartaal) de ge
meente op de hoogte te stellen van zijn wel en wee en zijn tienden en gaven
aan de gemeente te blijven afdragen. Wanneer het lid echter verzuimt zijn
nieuwe adres achter te laten, geen pogingen doet met de thuisgemeente
in contact te blijven en het onmogelijk blijkt de huidige woonplaats van
het gemeentelid te achterhalen, kan hem na een periode van twee jaar het
lidmaatschap ontnomen worden. Nadat gebleken is dat de ambtsdragers
alles hebben gedaan om met deze persoon in contact te komen, kan de
gemeente door stemming besluiten hem het lidmaatschap te ontnemen.
De secretaris van de gemeente dient vervolgens in de boeken te vermelden:
“Huidige verblijfplaats onbekend. Besloten de betreffende persoon als ver
mist te vermelden.”
Leden kan niet het lidmaatschap worden ontnomen om financiële redenen
Een gemeentelid kan nooit het lidmaatschap ontnomen worden op
grond van zijn onvermogen het werk van de gemeente in financieel op
zicht te ondersteunen. Het lidmaatschap van de kerk is op basis van geloof.
Ieder kerklid heeft de verantwoordelijkheid het werk van de kerk ook in
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xiv
239
finan cieel opzicht te steunen, al naar gelang zijn draagkracht. Echter, een
kerklid mag nooit het lidmaatschap ontnomen worden enkel omdat hij niet
in staat is het werk van de kerk ook in financieel opzicht te ondersteunen.
Het uitschrijven van leden op eigen verzoek
Wanneer een gemeentelid zelf verzoekt uitgeschreven te worden als lid
van de kerk, dient men dit verzoek uiterst zorgvuldig te behandelen. De
kerk erkent het recht van een persoon zelf te beslissen al dan niet tot een
kerk te willen behoren. Echter, wanneer een gemeentelid verzoekt uitge
schreven te worden, doet men er goed aan deze persoon enige bedenktijd
te geven en in deze periode alles in het werk te stellen hem op andere ge
dachten te brengen. Het verzoek tot uitschrijving dient aan de kerkenraad
overhandigd te worden, die dit verzoek vervolgens zal doorsturen naar de
gemeente voor behandeling tijdens een huishoudelijke vergadering. Uit res
pect voor de persoon in kwestie zal er verder zonder voorafgaande discussie
worden besloten.
Leden wier lidmaatschap ontnomen is, worden hiervan in kennis gesteld
Wanneer de gemeente heeft besloten iemand het lidmaatschap te ont
nemen, stelt zij het gemeentelid schriftelijk in kennis van het besluit dat zij
heeft genomen. In haar schrijven geeft zij tevens uiting aan haar blijvende
geestelijke verbondenheid en persoonlijke bezorgdheid. Deze brief dient,
indien mogelijk, persoonlijk overhandigd te worden door de predikant of
door een lid van de kerkenraad. De gemeente dient te allen tijde duidelijk te
maken dat zij blijft hopen op een verzoening en dat zij eenmaal in verbon
denheid samen zullen zijn in Gods koninkrijk.
Opnieuw opnemen van leden die uitgeschreven zijn
Wanneer iemand het kerkelijk lidmaatschap is ontnomen, behoort de
gemeente (indien mogelijk) toch met dit lid in contact te blijven. Op deze
manier kan zij uiting blijven geven aan een geest van vriendschap en liefde,
in haar streven deze persoon weer tot de kerk te doen terugkeren. Iemand
aan wie het lidmaatschap ontnomen is, kan weer opgenomen worden als
lid, nadat hij berouw heeft getoond over zijn fouten en er duidelijk blijkt
dat hij zich heeft bekeerd en zijn leven heeft gebeterd. Tevens dient het
duidelijk te zijn dat hij zich weer geheel aan het kerkelijk gezag wil onder
werpen. Een dergelijke heropname dient bij voorkeur plaats te vinden in
de gemeente waarvan de persoon in kwestie voorheen deel uitmaakte. Dit
is echter niet altijd mogelijk. In dergelijke gevallen behoort de gemeente
KerKelijKe tucHt
240
waarvan de persoon in kwestie lid van wenst te worden, contact op te ne
men met de voormalige gemeente om daar informatie in te winnen over de
redenen waarom hem destijds het kerkelijk lidmaatschap is ontnomen.
Het ontnemen van het kerkelijk lidmaatschap is de zwaarste sanctie
binnen de kerkelijke tucht. Daarom dient de periode voorafgaand aan de
heropname lang genoeg te zijn, opdat aangetoond kan worden dat de rede
nen die tot het ontnemen van het lidmaatschap hebben geleid, met een aan
zekerheid grenzende waarschijnlijkheid niet meer opgaan. Heropname in
de gemeente wordt normaal gesproken vooraf gegaan door de herdoop.
Recht van beroep inzake heropname
In het geval dat de ambtsdragers weigeren een verzoek tot heropname
van een lid aan wie kerkelijk lidmaatschap is ontnomen in overweging te
nemen, heeft de persoon in kwestie het recht bij de gemeente in beroep
te gaan en een hoorzitting aan te vragen. De gemeente mag dit verzoek
niet negeren of weigeren. Doet zij dit toch, dan kan de persoon in kwestie
beroep aantekenen bij het Algemeen Kerkbestuur van de unie. Wanneer
het Algemeen Kerkbestuur na deze hoorzitting ervan overtuigd is dat de ge
meente deze persoon onjuist heeft behandeld, kan het bestuur de gemeen
te verzoeken deze persoon weer op te nemen. Indien de gemeente dit wei
gert, kan het Algemeen Kerkbestuur adviseren het verzoek tot heropname
bij een andere gemeente in te dienen. Wanneer het Algemeen Kerkbestuur
de redenen van de gemeente om deze persoon te weigeren, onderschrijft,
dient het bestuur deze redenen in zijn besluit te vermelden.
Overschrijven van leden die onder censuur staan
Een gemeente mag niet iemand opnemen die onder kerkelijke censuur
staat bij een andere gemeente. Hiermee zou zij immers een overtreding die
voor een andere gemeente reden tot censuur was oogluikend toestaan.
Het opnemen van leden die onder kerkelijke censuur staan, is een ern
stige overtreding van het kerkelijk beleid waarmee de gemeente het risico
loopt door de unie onder kerkelijke tucht geplaatst te worden.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xiv
241
HoofdstuK Xv
Huwelijk, scheiding en hertrouwen
Wat zegt de Bijbel over het huwelijk?Oorsprong van het huwelijk
Nog vóór de zondeval heeft God het huwelijk ingesteld, toen alles nog
“zeer goed” was.1 “Zo komt het dat een man zich losmaakt van zijn vader en
moeder en zich hecht aan zijn vrouw, met wie hij één van lichaam wordt.”2
“God voltrok het eerste huwelijk. Derhalve staat God zelf aan de basis van
dit instituut. ‘Het huwelijk dient gerespecteerd te worden’ – het is één van
de eerste dingen die God de mens heeft geschonken en het is uiteindelijk
één van de twee instellingen die Adam, na de zondeval, met zich mee heeft
genomen uit de hof van Eden.”3
Eenheid van het huwelijk
God wilde dat het huwelijk tussen Adam en Eva een voorbeeld zou zijn
voor alle toekomstige huwelijken. Christus heeft deze oorspronkelijke be
doeling nogmaals onderstreept, toen Hij sprak: “‘Hebt u niet gelezen dat de
Schepper de mens bij het begin mannelijk en vrouwelijk heeft gemaakt?’ En
Hij vervolgde: ‘Daarom zal een man zijn vader en moeder verlaten en zich
hechten aan zijn vrouw, en die twee zullen één worden; ze zijn dan niet
langer twee, maar één. Wat God heeft verbonden, mag een mens niet schei
den.’”4
Het huwelijk is blijvend
Het huwelijk is een levenslange verbintenis tussen man en vrouw en
tussen het echtpaar en God.5 Paulus geeft aan dat de verbondenheid tussen
Christus en zijn gemeente model staat voor de verbondenheid tussen man
en vrouw.6 Het was Gods bedoeling dat het huwelijk een zelfde duurzame
relatie zou zijn als de relatie tussen Christus en zijn gemeente.
1 Genesis1:31.2 Genesis2:24.3 The Adventist Home,bladz.25,26.4 Matteüs19:4-6.5 Marcus10:2-9;Romeinen7:2.6 Efeziërs5:31,32.
242
Seksualiteit binnen het huwelijk
Seksualiteit binnen het huwelijk is een grote gave van God aan de mens
heid. Het is een onlosmakelijk onderdeel van het huwelijk, voorbestemd om
alleen binnen het huwelijk genoten te worden.7 Een dergelijke intimiteit,
bedoeld om alleen tussen man en vrouw plaats te vinden, zorgt voor een
steeds nauwere band en een steeds grotere mate van geluk en veiligheid,
alsmede voor de voorplanting van de mens. Het huwelijk dat God heeft in
gesteld, is gebaseerd op een monogame, heteroseksuele relatie.8
Partnerschap in het huwelijk
Wederzijdse liefde en respect vormen de basis voor een harmonieus hu
welijk. De één staat niet boven de ander.9 “Het huwelijk, een verbintenis voor
het leven, staat als een symbool voor de verbintenis van Christus met zijn
gemeente. De houding die Christus jegens zijn gemeente heeft, is dezelfde
houding die man en vrouw jegens elkaar zouden moeten hebben.”10 De Bij
bel veroordeelt het gebruik van geweld binnen relaties.11 Christus heeft ons
laten zien dat wij elkaar dienen lief te hebben en te respecteren. Wij dienen
ernaar te streven de ander te bevestigen en op te bouwen, in plaats van hem/
haar te misbruiken en te beschadigen.12 Onder de volgelingen van Christus
is geen plaats voor dictatoriaal gedrag en machtsmisbruik.13 Geweld binnen
het huwelijk of in een gezin is weerzinwekkend.14
“Noch de man, noch de vrouw kan zich beroepen op het alleenrecht
van leiderschap. De Heer zelf heeft voorzien in de principes die zaken als
deze regelen. De echtgenoot dient zijn vrouw lief te hebben zoals Christus
zijn gemeente liefheeft. En de echtgenote dient haar man te respecteren en
lief te hebben. Beide behoren een geest van vriendelijkheid uit te stralen,
vastbesloten om elkaar nooit te kwetsen of pijn te doen.”15
Gevolgen van de zondeval voor het huwelijk
De komst van het kwaad heeft het huwelijk negatief beïnvloed. Toen
Adam en Eva hun eerste zonde begingen verloren zij de eensgezindheid die
7 Genesis2:24;Spreuken5:5-20.8 Matteüs19:4,5.9 Efeziërs5:21-28.10 Testimonies,deel7,bladz.46.11 Genesis6:11,13;Psalmen11:5;Jesaja58:4,5;Romeinen13:10;Galaten5:19-21.12 Romeinen12:10;14:19;Efeziërs4:26;5:28,29;Kolossenzen3:8-14;1Tessalonicenzen5:11.13 Matteüs20:25-28;Efeziërs6:4.14 ZieookThe Adventist Home,bladz.343.15 Testimonies,deel7,bladz.47.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xv
243
zij hadden gekend; niet alleen met elkaar maar ook met God.16 Hun onder
linge relatie werd vanaf dat moment gekenmerkt door schuld, schaamte
en verdriet. Overal waar het kwade regeert, zijn de schadelijke effecten op
het huwelijk zichtbaar – verwijdering, verlating, ontrouw, verwaarlozing,
misbruik, geweld, scheiding, het heersen van de ene partner over de ander
en seksuele perversiteiten. Een huwelijk waarbij meer dan één echtgenote
betrokken is, is ook een uiting van de gevolgen van het kwade. Ondanks
het feit dat dit soort huwelijken ook ten tijde van het Oude Testament voor
kwamen, is dit nooit Gods bedoeling geweest. God vraagt zijn volk om de
morele praktijken van de heidense culturen te overstijgen, want deze zijn
in strijd met de bijbelse visie op het huwelijk.
Herstel en verzoening
1. Gods ideaal is herstel in Christus. Door de wereld te verlossen van het
kwaad en zijn gevolgen probeert God ook het huwelijk weer in zijn
oorspronkelijke staat te herstellen. Zij, die wedergeboren zijn in Gods
koninkrijk, wier harten geheiligd zijn door de heilige Geest en die tot
belangrijkste doel hebben gekozen Christus, de Heer, in hun leven te
verheerlijken, kijken hiernaar uit.17
2. Eenheid en gelijkheid worden in Christus hersteld. Het evangelie bena
drukt de liefde en gehoorzaamheid die man en vrouw jegens elkaar zou
den moeten hebben.18 Christus liefde en dienstbaarheid aan zijn gemeente
is als een voorbeeld gesteld voor de echtgenoot.19 Zowel Petrus als Paulus
wijzen op het belang van wederzijds respect binnen het huwelijk.20
3. Genade voor iedereen. God laat mensen niet los wanneer het hen niet
lukt de goddelijke norm te halen. Hij zoekt hen om hen in ere te her
stellen en hen met Hem te verzoenen.21 Dit geldt ook voor mensen die
gescheiden zijn.
4. Rol van de gemeente. Zowel Mozes, ten tijde van het Oude Testament,
als Paulus, ten tijde van het Nieuwe Testament, kregen te maken met
de gevolgen van echtscheiding.22 Behalve dat zij beiden het goddelijke
ideaal voor ogen hebben gehouden, hebben zij zich altijd ingezet om
mensen voor wie dit ideaal niet haalbaar was, te ondersteunen en te
16 Genesis3:6-24.17 Zieook:1Petrus3:7;Gedachten van de Berg der Zaligsprekingen,bladz.60,61.18 1Korintiërs7:3,4;Efeziërs5:21.19 Efeziërs5:24,25.20 Zie1Petrus3:7;Efeziërs5:22,23.21 Zie2Korintiërs5:19.22 ZieDeuteronomium24:1-5;1Korintiërs7:11.
HuwelijK, scHeiding en Hertrouwen
244
bemoedigen. Zo wordt ook de kerk vandaag de dag opgeroepen vast te
blijven houden aan Gods ideaal ten aanzien van het huwelijk, maar te
gelijkertijd een ondersteunende en vergevende gemeenschap te zijn die
het welzijn van mensen niet uit oog verliest en begrip en mededogen
toont wanneer een huwelijk stuk loopt.
Wat zegt de Bijbel over echtscheiding?Gods oorspronkelijke bedoeling
Echtscheiding is in strijd met Gods oorspronkelijke bedoeling ten aan
zien van het huwelijk23, maar de Bijbel zwijgt er niet over. Omdat echtschei
ding voorkwam als een logisch gevolg van de zondeval, werden er bijbelse
richtlijnen gegeven om de schade die een dergelijke scheiding met zich
meebrengt te beperken.24 In de Bijbel wordt het huwelijk op een voetstuk
geplaatst in de beschrijving van de vreugde die liefde en trouw in een hu
welijk kunnen brengen,25 door te wijzen op de overeenkomsten tussen het
huwelijk en het verbond tussen God en zijn volk;26 door aandacht te vragen
voor de mogelijkheden van vergeving en samen opnieuw beginnen;27 en
door te wijzen op Gods afkeuring van echtscheiding en de negatieve gevol
gen daarvan.28 Jezus heeft het scheppingsideaal van een huwelijk als een
levenslange verbintenis tussen man en vrouw en tussen het echtpaar en
God hersteld.29 In de Bijbel is een aantal teksten te vinden die wijzen op het
belang van een huwelijk. Tevens proberen deze teksten oplossingen aan te
reiken wanneer er zich problemen voordoen die de basis van het huwelijk
zouden kunnen bedreigen of verzwakken.30
Huwelijken kunnen stuklopen
Het huwelijk vindt zijn basis in wederzijdse gevoelens van liefde, trouw,
exclusiviteit, vertrouwen en steun voor en van elkaar in gehoorzaamheid
aan God.31 Wanneer deze principes geweld wordt aangedaan, loopt het hu
welijk gevaar. De Bijbel erkent dat een huwelijk door tragische omstandig
heden onherstelbaar beschadigd kan worden.
23 Matteüs19:3-8;Marcus10:2-9.24 Deuteronomium24:1-4.25 Spreuken5:18-20;Hooglied2:16;4:9–5:1.26 Jesaja54:5;Jeremia3:1.27 Hosea3:1-3.28 Maleachi2:15,16.29 Matteüs19:4-6;Marcus10:6-9.30 Efeziërs5:21-33;Hebreeën13:4;1Petrus3:7.31 Genesis2:24;Matteüs19:6;1Korintiërs13;Efeziërs5:21-29;1Tessalonicenzen4:1-7.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xv
245
Gods genade
Gods genade is het enige redmiddel wanneer een huwelijk door echt
scheiding stukloopt. Wanneer een huwelijk tekort schiet, zouden de voor
malige echtgenoten ondersteund en bemoedigd moeten worden hun erva
ringen en gevoelens onder de loep te nemen en Gods bedoeling voor hun
leven te zoeken. God zal hen die gekwetst zijn troosten. God aanvaardt het
berouw wanneer iemand grove fouten heeft begaan, zelfs als deze fouten
onherstelbare schade hebben veroorzaakt.32
Redenen voor echtscheiding
De Bijbel erkent overspel en/of ontucht en de verstoting door een onge
lovige partner als reden voor echtscheiding.33
Wat zegt de Bijbel over hertrouwen?In de Bijbel zijn geen directe aanwijzingen te vinden die spreken over
hertrouwen na een echtscheiding. Echter, Jezus’ uitspraak in Matteüs 19:9
impliceert dat hertrouw mogelijk is voor degene die trouw is gebleven ter
wijl zijn/haar partner ontrouw is geweest aan de huwelijksbelofte.
Wat zegt de kerk over huwelijk en echtscheiding?Het Kerkgenootschap der Zevendedags Adventisten erkent de bijbel
se leer over het huwelijk. Dat neemt echter niet weg dat de kerk zich er
tevens van bewust is dat het vaak voorkomt dat een huwelijk verre van
ideaal is. De kwestie van echtscheiding en hertrouwen kan echter alleen
maar goed verstaan worden wanneer wij dit beschouwen vanuit Gods oog
punt en tegen de achtergrond van de hof van Eden. De centrale gedachte
in Gods plan voor de aarde was mensen te maken naar zijn gelijkenis. Zij
zouden zich vermenigvuldigen en de hele aarde bevolken en zij zouden
in vrede, harmonie en vreugde met elkaar samenleven. Hij schiep Eva uit
Adams zijde en gaf haar aan Adam, opdat zij zijn vrouw zou zijn. Op deze
wijze werd het huwelijk ingesteld met God als degene die dit instituut
instelde. Nadat de Heer aan Adam had verteld dat Eva daadwerkelijk zijn
eigen gebeente en zijn eigen vlees was, kon er bij hem geen twijfel over
bestaan dat zij ook samen één vlees waren. Tevens kwam bij geen van
beiden de mogelijkheid op te denken dat hun huis niet voor eeuwig zou
voortbestaan.
32 2Samuël11;12;Psalmen34:18;86:5;Joël2:12,13;Johannes8:2-11;1Johannes1:9.33 Matteüs5:32;1Korintiërs7:10-15.
HuwelijK, scHeiding en Hertrouwen
246
De kerk onderschrijft deze opvatting over het huwelijk en het huiselijk
gezin volledig. Het verlagen van haar norm zou betekenen dat zij het god
delijk ideaal zou verlagen. De kerk gelooft dat het huwelijk door God is inge
steld en ziet dit onderbouwd in de Bijbel. Dientengevolge dienen alle ideeën
en opvattingen over deze moeilijke kwestie van echtscheiding en hertrou
wen in overeenstemming te zijn met het heilige ideaal uit de Hof van Eden.
De kerk gelooft in Gods geboden, maar tevens gelooft zij in Gods ver
gevende genade. De kerk gelooft dat de overwinning en bevrijding zowel
gevonden kan worden door hen die hun moeilijkheden in echtscheiding
en hertrouwen hebben overwonnen, als door hen die hierin (of ten aanzien
van één van Gods andere geboden) niet zijn geslaagd. De kerk heeft echter
niet de bedoeling Gods genade of Gods vergevingsgezindheid te bagatellise
ren. In de vreze des Heren heeft de kerk derhalve de volgende principes en
richtlijnen opgesteld inzake trouwen, echtscheiding en hertrouwen.
Alhoewel het eerste huwelijk door God is voltrokken, erkent de kerk dat
wij heden ten dage onder een burgerlijke overheid vallen. Daarom heeft het
huwelijk een wettelijk en een goddelijk element. Het goddelijke element
wordt bepaald door Gods geboden, het burgerlijke element door de wetten
van de overheid.
In overeenstemming met deze principes, geven de volgende stellingen
de positie aan van het Kerkgenootschap der Zevendedags Adventisten:
1. Toen Jezus sprak: ‘Wat God verbonden heeft, mag een mens niet schei
den.’34 stelde Hij een gedragsregel in voor de kerk die te allen tijde moet
prevaleren boven alle burgerlijke verordeningen die deze interpretatie
van Gods geboden aangaande het huwelijk zouden tegenspreken. “In de
Bergrede verklaarde Jezus duidelijk dat de huwelijksband niet ontbon
den kon worden, behalve door ontrouw aan de huwelijksgelofte.”35
2. Overspel en/of ontucht worden doorgaans gezien als ontrouw aan de
huwelijksgelofte. Echter, het woord ‘ontucht’ wordt in het Nieuwe Tes
tament ook gebruikt voor andere seksuele perversiteiten.36 Daarom
worden seksuele perversiteiten (zoals incest, seksueel misbruik van
kinderen, en homoseksuele praktijken) ook gezien als een misbruik
van de seksualiteit en een overtreding van goddelijke bedoeling van
het huwelijk. Als zodanig zijn deze overtredingen een reden voor een
(echt)scheiding.
34 Matteüs19:6.35 Gedachten van de Berg der Zaligsprekingen,bladz.59.ZieookMatteüs5:32;19:9.36 1Korintiërs6:9;1Timoteüs1:9,10;Romeinen1:24-27.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xv
247
Ondanks het feit dat de Bijbel echtscheiding toestaat om bovenstaande
redenen,37 moeten de gemeente en degenen die direct betrokken zijn
alles doen om verzoening te bewerkstelligen en de echtelieden aan te
sporen het voorbeeld van Christus te volgen in vergeving en herstel. De
gemeente wordt aangeraden een liefdevolle en verzoenende houding je
gens het echtpaar aan te nemen, opdat zij hen tot steun zal zijn in het
proces van verzoening.
3. Wanneer verzoening niet mogelijk blijkt te zijn, heeft de partner die
trouw is gebleven aan de partner die de huwelijksgelofte heeft gebro
ken, het bijbelse recht een scheiding aan te vragen en te hertrouwen.
4. De partner die de huwelijksgelofte heeft gebroken38, dient door de plaat
selijke gemeente onder kerkelijke tucht te worden gesteld.39 Wanneer
hij/zij oprecht berouw toont, kan hij/zij voor bepaalde tijd onder kerke
lijke censuur gesteld worden. Het kerkelijk lidmaatschap hoeft in een
dergelijk geval niet ontnomen te worden. Een partner die echter geen
blijk geeft van een volledige en oprechte bekering, dient het lidmaat
schap ontnomen te worden. Wanneer huiselijk geweld de oorzaak van
de echtscheiding is, en dit schade heeft toegebracht aan Gods werk, kan
de gemeente de dader het kerkelijk lidmaatschap ontnemen, opdat zij
haar goede naam en haar morele niveau kan handhaven, zelfs als de
betrokkene blijk geeft van berouw.
De gemeente zal deze vormen van kerkelijke tucht toepassen op zoda
nige wijze dat het doel van de kerkelijk tucht voorop staat: corrigeren
en verzoenen. In het evangelie is het bevrijdende element van de tucht
altijd verbonden met een oprechte verandering van de zondaar tot een
nieuw mens in Jezus Christus.
5. De partner die de huwelijksbelofte heeft gebroken en gescheiden is,
heeft niet het morele recht te hertrouwen zolang de andere partner, die
trouw is gebleven aan de huwelijksbelofte, nog leeft en ongetrouwd is.
Indien hij/zij dit toch doet, zal hem/haar het lidmaatschap ontnomen
worden. Ook zal de nieuwe partner waarmee hij/zij trouwt (indien deze
lid is) het lidmaatschap ontnomen worden.
6. De kerk erkent dat er gevallen zijn waarin het huwelijk dermate bescha
digd is, dat het beter is dat man en vrouw uit elkaar gaan. “Degenen
die getrouwd zijn geef ik, nee, niet ik – de Heer geeft hun het volgende
gebod: een vrouw mag niet scheiden van haar man (is ze al geschei
37 Alsmedeomverlatingdooreenongelovigepartner,zie1Korintiërs7:10-15.38 Zieookad.1enad.2,bladz.246.39 Zieookbladz.234-240.
HuwelijK, scHeiding en Hertrouwen
248
den, dan moet ze dat blijven of zich met haar man verzoenen), en een
man mag zijn vrouw niet wegsturen.”40 In veel van deze gevallen kan de
voogdij over de kinderen, de aanpassing van de rechten en plichten, of
de waarborging van de persoonlijke veiligheid het noodzakelijk maken
dat de huwelijkse staat gewijzigd wordt. In dergelijke gevallen kan het
toelaatbaar zijn dat er een zogenaamde “scheiding van tafel en bed”
wordt uitgesproken. Echter, in sommige vormen van rechtspraak kan
dit alleen maar bewerkstelligd worden door het uitspreken van een of
ficiële echtscheiding.
Een (echt)scheiding die niet direct het gevolg is van lichamelijk geweld
of “ontrouw aan de huwelijksgelofte,”41 geeft geen van beide partners
het bijbelse recht om te hertrouwen, tenzij de ander in de tussentijd is
hertrouwd, overspel heeft gepleegd of is overleden. Indien een gemeen
telid, die aldus is gescheiden, toch hertrouwt, zonder deze bijbelse gron
den, zal hem/haar het lidmaatschap ontnomen worden, alsmede het
lidmaatschap van degene met wie hij/zij hertrouwt.42
7. Een partner die de huwelijksgelofte heeft gebroken, gescheiden is en
aan wie het lidmaatschap is ontnomen en is hertrouwd, of een persoon
die gescheiden is om andere redenen dan genoemd onder ad. 1 en 2 (zie
pag. 246), hertrouwd is en derhalve het lidmaatschap is ontnomen, kun
nen niet opnieuw in aanmerking komen voor het lidmaatschap, tenzij
van één van de onder ad. 8 te noemen situaties sprake is.
8. De huwelijksgelofte is niet alleen een heilige belofte, maar is tevens vele
malen complexer dan normale contracten, als wij in aanmerking ne
men wat uit een huwelijk kan voortvloeien( bijvoorbeeld de kinderen).
Daarom zijn de mogelijkheden voor iemand die berouw heeft en op
nieuw lid wenst te worden van de gemeente, uiterst beperkt. Alvorens
een definitieve beslissing te nemen, dient het verzoek tot wederopname
in de gemeente door de predikant aan het Algemeen Kerkbestuur voor
gelegd te worden voor advies en eventuele aanbevelingen ten aanzien
van welke stappen de bekeerling(en) dient(en) te nemen om in aanmer
king te komen voor het lidmaatschap.
9. Heropname in de gemeente van mensen die het kerkelijk lidmaatschap
om bovengenoemde redenen is ontnomen, geschiedt doorgaans door
herdoop.43
40 1Korintiërs7:10,11.41 Zieookad.1enad.2,bladz.246,247..42 Zieookbladz.234-236.43 Zieookbladz.239,240.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xv
249
10. Wanneer iemand, die eerder het kerkelijk lidmaatschap is ontnomen,
weer tot het kerkelijk lidmaatschap wordt toegelaten op grond van het
geen onder ad. 8 staat vermeldt, dient de gemeente grote zorg te beste
den aan het behouden van de eensgezindheid en harmonie in de ge
meente. Een dergelijk persoon kan niet in aanmerking komen voor een
ambt, en zeker niet voor een ambt waarvoor inzegening noodzakelijk is,
tenzij dit voorafgaand uitvoerig is overlegd met de unie.
11. Een predikant van het Kerkgenootschap der Zevendedags Adventisten
heeft niet het recht iemand te hertrouwen, die, zoals blijkt uit de hier
boven genoemde paragrafen, volgens de Bijbel niet het recht tot her
trouwen heeft.
Gemeentezorg voor gezinnenDe gemeente heeft, als Christus’ vertegenwoordiger, de plicht haar le
den te ondersteunen bij hun behoeften en iedereen te voeden, opdat allen
mogen groeien in het geloof. Dit geldt zeker als het gaat om grote beslis
singen die levenslange consequenties met zich meebrengen (zoals het hu
welijk), of in moeilijke tijden (zoals bij een echtscheiding). Wanneer het
huwelijk van gemeenteleden stuk dreigt te lopen, dienen zowel de echtge
noten, de gemeente, als de familie alles te doen om hen te ondersteunen in
het vinden van een oplossing en hun verzoening te bewerkstelligen zoals
God dat heeft bedoeld.44
Bij de plaatselijke gemeente of bij de unie zijn middelen beschikbaar die
de leden kunnen ondersteunen bij het ontwikkelen van een hecht gezinsle
ven. Enkele voorbeelden: (1) een oriëntatieprogramma voor stellen die wil
len gaan trouwen; (2) programma’s voor jonge gezinnen; (3) programma’s
ter ondersteuning van gebroken gezinnen of van individuele personen die
gescheiden zijn.
Pastorale zorg moet een belangrijke rol spelen bij het onderricht en de
oriëntatie in zaken als het huwelijk; als ook bij het herstel in gevallen van
echtscheiding. De rol van de predikant in gevallen van echtscheiding is
zowel disciplinair als ondersteunend van aard. De functie van predikant
houdt tevens in dat hem informatie ter ore komt aangaande de kwestie.
Deze informatie kan zeer gevoelig zijn en dient dan ook met de grootst
mogelijke discretie behandeld te worden. Echter, deze ethische overweging
mag geen reden zijn de disciplinaire maatregelen zoals die onder punt 1
t/m 11 genoemd zijn niet toe te passen.
44 Hosea3:1-3;1Korintiërs7:10,11;13:4-7;Galaten6:1.
HuwelijK, scHeiding en Hertrouwen
250
Gemeenteleden hebben de plicht mensen die gefaald hebben te accep
teren en te vergeven, zoals God ook hen heeft vergeven.45 De Bijbel leert
ons dat wij geduldig, vergevingsgezind en met mededogen moeten omgaan
met hen die gezondigd hebben.46 Gedurende de periode dat personen onder
kerkelijke tucht worden gesteld, hetzij dat zij onder censuur zijn geplaatst,
hetzij dat hen het lidmaatschap ontnomen is, dient de gemeente, als een
instrument van Gods plan met deze wereld, alles in het werk te stellen om
een zorgzaam contact met hen te onderhouden en hen geestelijk te blijven
voeden.
45 Jesaja54:5-8;Matteüs6:14,15;Efeziërs4:32.46 Matteüs18:10-20;Galaten6:1,2.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xv
251
HoofdstuK Xvi
Het stichten, samenvoegen en ontbinden van gemeenten1
De stichting van een gemeenteEen ingezegend predikant heeft de bevoegdheid om, op aanbeveling
van het Algemeen Kerkbestuur, een gemeente te stichten. Omdat er bij de
stichting van een gemeente veel zaken komen kijken, is het goed om hierbij
de voorzitter van de unie zoveel mogelijk te betrekken en hem uit te nodi
gen voor de oprichtingsplechtigheid.
Wanneer een plaatselijke groep van gedoopte gelovigen, die volledig op
de hoogte is met de leer van de kerk, bereid is om de verantwoordelijkheden
van een nieuwe gemeente op zich te nemen, dient men de voorzitter van de
unie hiervan op de hoogte te stellen en hem om advies te vragen. Vervolgens
kan gezamenlijk een datum worden bepaald waarop de nieuwe gemeente
officieel zal worden opgericht.
Wanneer deze gedoopte leden bijeen zijn gekomen is het goed om een
korte samenvatting te geven van de belangrijkste geloofspunten van het
Kerkgenootschap der Zevendedags Adventisten, zoals het geloof in één God
die zich manifesteert in de personen van God de Vader, God de Zoon en God
de heilige Geest, verlossing door genade in het geloof, de wedergeboorte,
het priesterschap van Christus, de wederkomst,Gods geboden, de sabbat, de
natuur van de mens, de toestand van hen die overleden zijn, het oordeel,
de kerk, de doop, het avondmaal, geestelijke gaven, christelijk rentmeester
schap, een gezonde levensstijl, de eenheid van het gezin in Jezus Christus
en de christelijke moraal. Ieder onderwerp kan verduidelijkt worden met
het lezen van één of meerdere teksten.
Hierna dient een oproep gedaan te worden aan een ieder die deze ge
loofspunten onderschrijft en deel wenst uit te maken van deze gemeente
om naar voren te komen. Dan wordt de naam van ieder lid genoteerd. Wan
neer iemand al lid is van een andere gemeente, zal deze reeds op de hoogte
zijn van de wens tot overschrijving en zal zij de benodigde gemeentebrieven
1 IndeEngelsetekstwordtvooralgewezenopdeverantwoordelijkhedenvaneenconferentiet.a.v.veranderingenindestatusvaneengemeente.AangezieninNederlandsprakeisvaneenuniezonder conferenties,wordt indeNederlandse tekst steedsverwezennaardeuniealsdeinstantiediededesbetreffendetakenvervult.Alserontevredenheidbestaatoverdewijzewaaropdeunieeenzaakafhandeltisinditgevaleenberoepopdedivisiemogelijk.
252
reeds hebben toegezegd, zodat het lid tot de nieuwe gemeente kan toetre
den. De leden die zich tijdens deze plechtigheid aanmelden, zullen aldus
de kern van de gemeente vormen.
Wanneer er echter niemand aanwezig is die reeds lid is van een andere
gemeente, dan zullen er drie leden (bij voorkeur personen die al geruime
tijd de sabbatvieren) uit de aanwezigen gekozen worden om de kern van
de gemeente te vormen. Men kan hen bijvoorbeeld de volgende vragen stel
len;
1. Aanvaardt u Christus als uw persoonlijke Verlosser?
2. Leeft u overeenkomstig de geloofspunten, zoals wij die juist hebben ge
lezen?
3. Bent u gedoopt door onderdompeling?
4. Gaat u goed met elkaar om en geniet u het vertrouwen van elkaar?
Wanneer op deze vragen een bevestigend antwoord klinkt, wordt ver
klaard dat aan deze drie de taak wordt opgedragen de kern van de nieuwe
gemeente te vormen. Dan worden één voor één de namen voorgelezen die
verder op de lijst staan en worden aan elk van hen de bovenstaande vragen
gesteld. Vervolgens wordt er door de kern gestemd of genoemde persoon
in de gemeente kan worden opgenomen. Een ieder die op deze manier toe
treedt tot de gemeente, is tevens gerechtigd mee te stemmen over de per
sonen die hierna komen. Er dient bij deze procedure met name gelet te
worden dat er onder hen, die opgenomen worden in de gemeente, een ware
geest van verbondenheid en broederlijke liefde heerst. Mochten er deson
danks toch vragen of twijfels zijn, hetzij ten aanzien van de geloofspunten,
hetzij ten aanzien van de verbondenheid, dan dienen beslissingen hierover
te worden uitgesteld tot een later tijdstip, tenzij de kwestie op dat moment
snel en discreet kan worden opgelost.
Wanneer iedereen is opgenomen, is de gemeente klaar haar ambtsdra
gers te kiezen. Er dient een benoemingscomité gekozen te worden, onder
voorzitterschap van de dienstdoende predikant. Dit comité zal de voordrach
ten doen voor de verschillende ambten. Wanneer de ambtsdragers gekozen
zijn, worden eerst de ouderlingen in hun ambt bevestigd.2 Na een korte uit
leg over hun taken en verantwoordelijkheden, worden zij uitgenodigd neer
te knielen op het podium en zullen zij met gebed en handoplegging door
de dienstdoende predikant(en) worden ingezegend. Op deze manier wordt
tevens duidelijk gemaakt dat de gemeente hen apart heeft gesteld om hun
2 Zieookbladz.72,164.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xvi
253
ambt te kunnen vervullen. Een dergelijke plechtigheid (eventueel ingekort)
kan tevens gehouden worden voor de bevestiging van de diakenen.3 Wan
neer dit alles is geschiedt, is de gemeente daadwerkelijk opgericht en is zij
klaar om haar taak te aanvaarden.
Tot slot wordt aan de unie gevraagd om deze nieuwe gemeente in het
verband van aangesloten gemeenten op te nemen en hierover een besluit te
nemen tijdens het eerstvolgende congres van de unie.
Men dient er goed op toe te zien dat alle ambtsdragers zorgvuldig en
uitvoering op de hoogte zijn gebracht van hun taken en verantwoordelijk
heden. Tevens dient de gemeente in het bezit te zijn van een avondmaalsstel
en de benodigdheden voor de voetwassing. De penningmeester, de secreta
ris en alle andere ambtsdragers dienen voorzien te worden van benodigd
heden zoals een ledenregister, enz. Geen van deze details mag worden over
geslagen, want het welzijn en de groei van de gemeente zal voor een groot
deel afhangen van de zorg en nauwkeurigheid waarmee de organisatie en
de opbouw van de nieuwe gemeente zal plaatsvinden.
Het samenvoegen van gemeentenWanneer het wenselijk wordt geacht dat twee gemeenten worden sa
mengevoegd, dient het definitieve besluit hiertoe genomen te worden
door het Algemeen Kerkbestuur. In een officiële huishoudelijke vergade
ring, onder voorzitterschap van de voorzitter van de unie, dan wel van de
plaatselijke predikant of een andere ingezegende predikant, dient iedere
gemeente [apart] over de vraag van samenvoeging te stemmen. Wanneer
beide gemeenten positief hebben besloten, dient een gezamenlijke vergade
ring georganiseerd te worden, onder voorzitterschap van de unievoorzitter,
of (wanneer deze verhinderd is) onder voorzitterschap van een andere inge
zegende predikant die hiertoe door de unie is aangewezen.
Er dient een zorgvuldig voorbereide verklaring te worden voorgelezen
waarin de redenen voor fusie uiteen worden gezet. Tevens dienen zaken aan
de orde te komen als: hoe om te gaan met kerkelijke bezittingen, de verant
woordelijkheden ten aanzien van financiële verplichtingen, enz. In deze
verklaring dienen tevens de voorwaarden te worden beschreven waaronder
de fusie kan plaatsvinden. Ook dient er een nieuwe naam te worden gevon
den voor de gefuseerde gemeente en dienen alle ambtsdragers uit beide
gemeenten van hun ambt ontheven te worden. Wanneer beide gemeenten
instemmen met deze verklaring, is de fusie van beide gemeenten een feit.
3 Zieookbladz.79,252.
Het sticHten, samenvoegen en ontbinden van gemeenten
254
Vervolgens dient een benoemingscomité gekozen te worden om kandida
ten voor de respectievelijke ambten voor te dragen die de nieuwe gemeente
zullen dienen voor de resterende periode tot aan de nieuwe verkiezingen.
Een kopie van deze verklaring dient tevens aan de unie overhandigd te wor
den.
Wanneer deze stappen zijn genomen, treden alle leden van beide ge
meenten toe tot de nieuwe gemeente. Het is niet toegestaan gemeenteleden
het lidmaatschap te ontnemen door hen niet op te nemen op de nieuwe
lijst. De gefuseerde gemeente is verantwoordelijk voor de toepassing van de
kerkelijke tucht voor alle leden. Mochten er ten tijde van de fusie gemeen
teleden onder kerkelijk tucht staan, dan dient de nieuwe gemeente hier
mee om te gaan conform de maatregelen zoals die in hoofdstuk 13 staan
beschreven.
Alle verslagen en rapportages van beide gemeenten worden nu eigen
dom van de gefuseerde gemeente. De unie dient hiervan op de hoogte ge
bracht te worden, opdat zij op het eerstvolgende congres deze samenvoe
ging kan bekrachtigen.
Het ontbinden of uitsluiten van gemeenten“...zoals Christus de kerk heeft liefgehad en Zich voor haar heeft prijs
gegeven om haar te heiligen, haar te reinigen met water en woorden en om
haar in al haar luister bij Zich te nemen, zodat ze zonder vlek of rimpel
of iets dergelijks zal zijn, heilig en zuiver... Niemand haat ooit zijn eigen
lichaam, integendeel: men voedt en verzorgt het, zoals Christus de kerk,
want dat is zijn lichaam en wij zijn de ledematen.”4
Deze woorden dienen onze houding ten opzichte van gemeenten die
onder kerkelijke tucht staan te bepalen. Ongeacht of het nu gaat om een
individueel lid of om een gemeente, dienen wij er altijd naar te streven
om te ondersteunen en te redden, omdat God dat van ons verlangt. Het
kan echter voorkomen dat een gemeente ontbonden dient te worden. Soms
zijn er, door verhuizing of andere redenen, zoveel leden uit de gemeente
vertrokken, dat het voor hen die achterblijven niet meer mogelijk is om alle
taken te vervullen. Het kan echter ook voorkomen dat een gemeente in haar
bestaan bedreigd wordt door moeilijkheden van andere aard.
Wanneer kerkelijke tucht nodig lijkt te zijn om dergelijke problemen op
te lossen, is het goed om een aantal opwekkingsbijeenkomsten te houden.
Deze bijeenkomsten kunnen de andere leden ondersteunen bij het hervin
4 Efeziërs5:25-30.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xvi
255
den van hun geloof en vertrouwen in de Heer en bij het herstel van de ge
meente. Deze weg verdient de voorkeur boven het nemen van maatregelen
die wellicht zouden kunnen leiden tot een breuk in de gemeente waardoor
men zich gedwongen zou zien de gemeente te ontbinden.
Gemeenten kunnen om de volgende redenen ontbonden, dan wel uit
gesloten worden.
1. Dalend ledenaantal – Het kan voorkomen dat, ondanks alle pogingen
om de gemeente in stand te houden, het ledenaantal dermate daalt
(vanwege verhuizingen, overlijden of ander redenen) dat de gemeente
in haar voortbestaan wordt bedreigd. In deze gevallen dient het Alge
meen Kerkbestuur een besluit te nemen en de gemeente voor te stellen
tot opheffing over te gaan.
Voordat de gemeente het definitieve besluit tot opheffing zal nemen,
dient zij haar leden uit te nodigen zich te laten overschrijven naar ande
re gemeenten. Wanneer er voldoende leden zijn, kan dit gebeuren door
een huishoudelijke vergadering bijeen te roepen, onder voorzitterschap
van de unievoorzitter of een predikant die hij hiertoe heeft aangewezen.
Tijdens deze vergadering kunnen gemeentebrieven worden verstrekt
aan alle leden (mits deze niet onder kerkelijke tucht staan) waarmee zij
kunnen worden aangemeld bij andere gemeenten. Op deze manier heft
de gemeente zichzelf op, op advies van het Algemeen Kerkbestuur, dat
dan op haar beurt de noodzakelijke vervolgstappen kan nemen.
Wanneer er echter, naar het oordeel van het Algemeen Kerkbestuur, te
weinig gemeenteleden zijn om een dergelijke vergadering te houden,
dan heeft het Algemeen Kerkbestuur het recht de resterende gemeen
teleden (mits niet onder kerkelijk tucht) bij andere gemeenten voor te
dragen ter opname. Op deze manier wordt de oorspronkelijke gemeente
opgeheven.
Wanneer er, ten tijde van de opheffing van de gemeente, leden zijn die
onder kerkelijke tucht vallen, (en derhalve niet kunnen worden over
geschreven naar een andere gemeente), dan zal hun lidmaatschap tij
delijk worden ondergebracht bij de zogenaamde uniegemeente,5 met
de verzekering dat het bestuur alles in het werk zal stellen om snel een
passende oplossing te vinden. Wanneer een oplossing gevonden wordt,
kan de unie de kerkelijke tucht opheffen, hen weer in het lidmaatschap
herstellen of hun de benodigde gemeentebrieven verstrekken waarmee
5 Zieookhoofdstuk6,bladz.53n,60.
Het sticHten, samenvoegen en ontbinden van gemeenten
256
zij zich kunnen aanmelden bij een andere gemeente. Wanneer er echter
geen oplossing gevonden wordt, dient hen het kerkelijk lidmaatschap
ontnomen te worden door het Algemeen Kerkbestuur.
2. Kerkelijke tucht – Er zijn gelukkig maar weinig gevallen bekend waar
in gemeenten uitgesloten werden. Dit zou immers strijdig zijn met de
opdracht van de kerk om te zoeken en te redden. Wanneer er ernstige
kwesties als ketterij, weigering om overeenkomstig de bepalingen in het
Kerkelijk Handboek te handelen, of openlijk verzet tegen de unie blij
ven voortbestaan, dienen eerst alle mogelijke alternatieven onderzocht
te worden alvorens tot uitsluiting over te gaan. De predikant kan een
bijdrage leveren door het geestelijk leven van de gemeente te verdiepen
met de verkondiging van het Woord en in de pastorale gesprekken tij
dens de huisbezoeken. In samenwerking met de unie kan een aantal
opwekkingsbijeenkomsten worden georganiseerd om het geloofsleven
van de leden te ondersteunen waardoor zij nieuwe kracht kunnen er
varen om hun verbond met de Heer te hernieuwen. Wanneer deze po
gingen niet het gewenste resultaat opleveren, kan de predikant, in sa
menwerking met het Algemeen Kerkbestuur, met de gemeente en haar
ambtsdragers in overleg treden, met als doel herstel en verzoening te
bewerkstelligen en de gemeente te behouden als een getuige van God en
zijn boodschap.
De geest van Christus dient alles wat gedaan wordt om een dwalende
gemeente tot inkeer te brengen te doordringen. Dit geldt dus ook voor
ieder vorm van kerkelijke tucht die wordt toegepast. Dit wordt prach
tig verwoord door Paulus wanneer hij ons voorhoudt dat Christus zijn
gemeente liefheeft, en dat Hij zijn leven voor haar heeft gegeven opdat
Hij haar eens als een triomferende gemeente aan zijn Vader kan laten
zien.
Deze methodes verdienen de voorkeur boven het toestaan dat relaties
verder verstoord raken, hetgeen er toe zou kunnen leiden dat de gemeente
wordt uitgesloten.
Echter, als alle pogingen om de gemeente te behouden op niets zijn uit
gelopen, dient het Algemeen Kerkbestuur de uitsluiting van de gemeente
ernstig in overweging te nemen. Wanneer het bestuur besluit dat het uit
sluiten van de gemeente de enig overgebleven optie is, dient dit voorstel tot
uitsluiting in de notulen vermeld te worden, alsmede een omschrijving van
de redenen waarom het bestuur tot dit voorstel is gekomen. Hierbij dient de
volgende procedure te worden gevolgd:
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xvi
257
1. Het voorstel om tot uitsluiting over te gaan, alsmede de gronden en de
redenen waarom men tot dit voorstel gekomen is, dienen aan de ge
meente tijdens een huishoudelijke vergadering te worden meegedeeld.
2. In het geval de gemeente het voorstel niet accepteert, heeft zij twee mo
gelijkheden om hierop te reageren:
a. Door stappen te zetten om de oorzaken die aan het voorstel ten
grondslag liggen, weg te nemen, de aanbevelingen van het Algemeen
Kerkbestuur te accepteren en het Algemeen Kerkbestuur te verzoe
ken het voorstel tot uitsluiting van de gemeente terug te draaien.
b. Door tegen het besluit in beroep te gaan bij de divisie.
3. In het geval dat de gemeente bij haar verzet blijft, of in het geval dat het
beroep dat zij tegen het besluit heeft aangetekend wordt afgewezen, zal
de unie een buitengewone bestuursvergadering bijeenroepen, waar een
voorstel geformuleerd kan worden dat kan worden voorgelegd aan een
buitengewoon congres.6
4. Wanneer tijdens dit buitengewone congres het voorstel tot uitsluiting
van de gemeente wordt aangenomen, zal het uniebestuur dit besluit
bekrachtigen en uitvoeren.
Zorg voor de leden
Binnen de gemeente die ontbonden of uitgesloten wordt, kunnen er
trouwe leden zijn die verbonden wensen te blijven met het Kerkgenootschap
der Zevendedags Adventisten. Om hun welzijn te garanderen kan hun lid
maatschap gedurende een periode van maximaal 90 dagen worden beheerd
door de unie, opdat zij de mogelijkheid hebben om zich bij een andere ge
meente aan te sluiten. Het Algemeen Kerkbestuur besluit of zij al dan niet
onder de kerkelijke tucht vallen, en wanneer dit niet het geval is, zal het
bestuur hen voordragen om als lid te worden opgenomen in de gemeente
van hun keuze. De namen van de leden van een ontbonden of uitgesloten
gemeente die wel onder de kerkelijke tucht vallen, zullen door de secretaris
van de unie worden doorgegeven aan het Algemeen Kerkbestuur, volgens de
richtlijnen die in de paragraaf “dalend ledenaantal”7 zijn beschreven.
Uniecongres besluit in alle gevallen
In alle gevallen van de ontbinding of uitsluiting van een gemeente, on
geacht de reden, dient tijdens het eerstvolgende uniecongres een verklaring
6 Destatutenvandeunieschrijvenvoorhoeeendergelijkbuitengewooncongresdienttewor-dengeorganiseerd.
7 Ziebladz.255.
Het sticHten, samenvoegen en ontbinden van gemeenten
258
te worden gegeven, alsmede een overzicht van alle feiten en gebeurtenissen
die aan deze ontbinding/uitsluiting hebben bijgedragen. Vervolgens zal het
voorstel worden gedaan de gemeente te verwijderen van de lijst van aange
sloten gemeenten.
Kerkelijke bezittingen, fondsen en verslagen (archieven)
Wanneer ertoe wordt overgegaan een gemeente te ontbinden of uit te
sluiten, omdat er te weinig leden zijn of wegens kerkordelijke maatregelen,
zullen alle collectegelden, schenkingen, financiële verslagen, en alle bezit
(materieel en immaterieel) ongeacht of dit op naam van de plaatselijke ge
meente dan wel op naam van de unie, dan wel op naam van een andere
rechtspersoon, staat, worden beheerd door de unie. De unie heeft derhalve
het recht, de bevoegdheid en de verantwoordelijkheid om alle bezit en alle
fondsen te beheren, te besturen, te bewaken of te vernietigen. Alle rapporta
ges, (financiële) verslagen, en archieven van een dergelijke gemeente, zullen
worden beheerd door de penningmeester en/of de secretaris van de unie.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xvi
259
HoofdstuK Xvii
De kansel is geen forum
Geen predikant, ouderling, of enig ander persoon heeft het recht de
kansel te gebruiken voor de verkondiging van twistpunten inzake leerstel
lingen of kerkelijke procedures. De kerk verleent niemand het recht zijn
persoonlijke mening op deze wijze uit te dragen.
Leden die menen een nieuw inzicht te hebben dat in tegenspraak is met
de gevestigde visie van de kerk, dienen hierover eerst met de leiding van de
kerk te spreken.
“Op het pad van hen die wandelen in het licht der waarheid liggen vele
verdekte verleidingen. De enige manier om veilig onze weg te blijven gaan,
is door geen nieuwe leerstelling of nieuwe interpretatie van de Bijbel aan
te nemen, zonder deze eerst voor te leggen aan broeders met ervaring. Leg
deze aan hen voor, in een geest van nederigheid, ontvankelijk voor hun
visie en in ernstig gebed. Indien zij hierin geen nieuw licht zien, houdt u
dan vast aan hun antwoord, want ‘de overwinning ligt in de veelvoud van
raadgevers.’”1
De eerste gemeenten hebben zich door dit inzicht laten leiden. Toen in
Antiochië een verschil van mening ontstond over een belangrijke kwestie,
stuurde de gemeente vertegenwoordigers naar Jeruzalem om de kwestie
aan de apostelen en ouderlingen voor te leggen. De beslissing van de raad
werd door de gelovigen in Antiochië met vreugde ontvangen en zo bleef de
eenheid en de broederlijke liefde in de kerk bewaard.
Bovenstaand advies moet echter niet worden opgevat als een excuus om
de Bijbel niet nauwgezet te bestuderen. Het moet eerder gezien worden als
een bescherming van de kerk tegen het binnendringen van valse theorieën
en kwalijke leerstellingen. God wil dat zijn kinderen trouw zijn Woord be
studeren, op zoek naar licht en waarheid, maar Hij wil niet dat wij verleid
worden door valse leerstellingen.
De Bijbel is een bron van waarheid. “De aarde zelf bevat niet zoveel
goudaders en kostbare dingen als Gods Woord.”2 Naar deze schatten moe
ten wij blijven zoeken.
1 Spreuken24:6in:Testimonies,deel5,bladz.293.2 Lessen uit het Leven van Alledag,bladz.57.
260
“Niemand moet menen dat hij geen verdere kennis kan verwerven. De
diepte van het menselijk intellect kan worden gemeten. De werken van
menselijke schrijvers kunnen worden begrepen, maar de levendigste ver
beelding kan God niet ontdekken. Er is een oneindigheid achter alles wat
wij kunnen doorvorsen. Wij hebben slechts een glimp van Gods heerlijk
heid en van zijn oneindige kennis en wijsheid gezien. Wij hebben als het
ware gewerkt aan de oppervlakte van de mijn, terwijl de rijke goudaders
onder de oppervlakte liggen om de zoeker daarnaar te belonen. Wij moeten
dieper afdalen in de mijn. De resultaten zullen heerlijke schatten zijn. Door
een juist geloof zal de goddelijke kennis tot menselijke kennis worden.”3
“Degene die in een levende verbinding staat met de Zon der Rechtvaar
digheid, zal altijd nieuw licht ontvangen aangaande Gods Woord. Laat nie
mand denken dat er niets meer te ontdekken valt. Wie voortdurend blijft
zoeken naar de waarheid zal kostbare lichtstralen ontvangen uit Gods
Woord. Er liggen nog vele edelstenen verspreid die verzameld moeten wor
den om het eigendom te worden van Gods overgebleven volk.”4
Wanneer er uit de heilige bladzijden een nieuw licht opgaat, als beloning
voor hen die de waarheid serieus zoeken, hoeft dit nog niet te betekenen dat
de oude waarheid heeft afgedaan. Integendeel, oud en nieuw vloeien samen
tot een groter licht. Want “de weg van de rechtvaardigen is stralend als de
zon, die opkomt, hoger klimt, totdat de dag zijn licht verspreidt.”5
Hoewel wij te allen tijde klaar moeten staan om nieuwe inzichten te
aanvaarden, dienen wij nooit te luisteren naar stemmen die ons af zou
den leiden van de fundamentele leerstellingen van de Bijbel, hoe vroom en
waarschijnlijk deze stemmen ook mogen klinken.
“Wij dienen geen woorden te aanvaarden van hen die een boodschap
verkondigen die ons geloof op belangrijke punten tegenspreekt. Zij verza
melen een groot aantal bijbelteksten en stapelen deze opeen, als ware het
bewijs voor hun theorieën. Dit is de afgelopen vijftig jaar vaak gebeurd.
Aangezien de Bijbel Gods Woord is, en derhalve gerespecteerd dient te wor
den, is het een grote fout bij de toepassing daarvan ook maar één steen van
het fundament dat God in de afgelopen vijftig jaar heeft gelegd, los te wrik
ken. Wie een dergelijke fout begaat heeft geen weet van de wonderbaarlijke
kracht van de heilige Geest, die in het verleden kracht en macht gaf aan de
boodschappen die Gods volk heeft mogen ontvangen.”6
3 Lessen uit het Leven van Alledag,bladz.63.4 Counsels on Sabbath School Work,bladz.34.5 Spreuken4:18.6 Counsels to Writers and Editors,bladz.32.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xvii
261
Het is van groot belang dat wij de “eenheid in het geloof” bewaren,7
maar het is minstens zo belangrijk dat wij, door de samenbindende kracht
van de vrede, de eenheid bewaren die de Geest ons geeft.8 Wees daarom
gewaarschuwd en blijf waakzaam en onderzoekend, en overleg zo nodig
met uw broeders.
“God leidt zijn volk uit deze wereld naar een andere wereld van eeuwige
waarheid, waar Gods geboden en het geloof in Jezus zullen heersen. Hij
zal zijn volk tuchtigen en vormen, totdat zij allen één zijn; één in geloof
en visie, omdat zij deel uitmaken van hetzelfde lichaam. Doordat Hij de
kerk een verscheidenheid aan gaven heeft gegeven, zullen zij allen tot één
geloof komen. Want hoe kan iemand zijn eigen inzichten voor waarheid
houden, zonder daarbij rekening te houden met de visie van zijn broeders?
Hoe zou hij vol kunnen houden dat hij Christus’ voorbeeld volgt, wanneer
hij zijn gedrag rechtvaardigt met de reden dat hij het recht heeft op zijn
eigen visie, om vervolgens zijn mening op te dringen aan anderen? Wat
zou er gebeuren als de één na de ander opstaat en het recht claimt om te
denken en te verkondigen wat hem goeddunkt, zonder daarbij rekening te
houden met het geloof van de overigen? Waar blijft dan de harmonie zoals
die tussen Christus en zijn Vader bestond en waarvan Christus bad dat deze
ook onder zijn broeders zou bestaan?
Hoewel wij een individuele verantwoordelijkheid en een individuele
taak van God hebben gekregen, dienen wij niet zomaar ons eigen oordeel te
volgen zonder daarbij rekening te houden met de mening en de gevoelens
van onze broeders; een dergelijk gedrag zou immers slechts tot wanorde lei
den. Het is de plicht van de ambtsdragers om het oordeel van de broeders te
respecteren; maar hun onderlinge verhoudingen, alsmede de leerstellingen
die zij verkondigen, dienen getoetst te worden aan de geboden en aan de ge
tuigenissen. Wanneer onze harten ontvankelijk zijn, zal er geen onderlinge
verwijdering zijn. Sommigen onder ons hebben de neiging tot verwardheid
en raken los van de belangrijke fundamenten van het geloof; maar God
spoort zijn dienaren aan één te zijn in leer en geest...
Wanneer ik terugkijk naar onze geschiedenis, waarin ik elke fase van
vooruitgang tot op de dag van vandaag heb mogen meemaken, kan ik zeg
gen: Prijst God! Wanneer ik mij realiseer wat God heeft gedaan, vervult mij
dat met verbazing en met vertrouwen in Christus, onze Leidsman. Zolang
7 ZieookEfeziërs4:13.8 ZieookEfeziërs4:3.
de Kansel is geen forum
262
wij onthouden hoe de Heer ons steeds heeft geleid hoeven wij de toekomst
niet te vrezen.”9
Wanneer wij deze overwegingen tot ons door laten dringen, moge het
duidelijk zijn dat de kerk niet aan iedereen het recht kan geven zijn per
soonlijke mening van de kansel te verkondigen. Deze heilige plek moet ge
reserveerd blijven voor de verkondiging van Gods Woord en om plannen
en richtlijnen te presenteren die te maken hebben met de voortgang van
Gods werk.10
Wij behoren ons elke dag opnieuw aan de Heer te wijden en Hem te
vragen ons te verlichten wanneer wij zijn Woord bestuderen. Hij heeft ons
beloofd dat de heilige Geest ons zal leiden in de waarheid. Wij dienen ons
hart en ons verstand ontvankelijk te maken voor zijn Geest, opdat Hij ons
kan verlichten en de hemelse stralen onze weg mogen beschijnen. Hoewel
wij onze broeders advies kunnen vragen in kwesties die een probleem voor
ons zouden kunnen zijn, dienen wij terughoudend te zijn om zaken die
niet geheel in overstemming zijn met de leer van de kerk in het openbaar
aan de orde te stellen.
9 Testimonies to Ministers,bladz.29-31.10 Zieookbladz.102,180,181,183,201,202.
kerkelijk handboek | HoofdstuK Xvii
263
A
ADRA
collecte ..............................................................................................................202
coördinator ................................................................................................... 128n
Afdelingen van de kerk, zie bij betreffende afdelingen ......................127176
Afdelingssecretarissen, zie Staffunctionarissen
Afgevaardigden
kiezen van........................................................................................................... 75
AJV, zie Jeugd
Algemeen Kerkbestuur
bevoegdheden i.v.m. groepen ........................................................................ 60
bevoegdheden i.v.m. scouting ..............................................................144145
uniemedewerkers, gezag over ..................................................................... 182
vertegenwoordigen gehele unie .................................................................193
zorgt voor controle financieel beheer ......................................................... 89
Ambtsdragers ................................................................................................................
bevestiging ......................................................................................................... 90
geen tweedrachtzaaiers .................................................................................. 69
lidmaatschap vereist in plaatselijke gemeente ........................................ 70
uitzonderingen ................................................................................................. 70
niet overhaast kiezen..................................................................................6869
overdracht documenten ................................................................................. 64
respect voor ...................................................................................................6768
royement ............................................................................................................. 90
samenwerken met unie .................................................................................. 75
teamgeest ............................................................................................................ 70
vereisten .........................................................................................................6567
Ambtsperiode ......................................................................................................7071
Annual Council ......................................................................................................17n
Assistent-penningmeester .................................................................................... 85
Assistent-secretaris ................................................................................................. 83
Avondmaal
bediening .......................................................................................................... 112
bekendmaking ................................................................................................ 109
Zaakregister
264
betekenis ....................................................................................................108109
deelname ................................................................................................... 111112
diakenen, rol van ....................................................................................... 80, 81
diakonessen, rol van ........................................................................................ 82
elk kwartaal ..................................................................................................... 106
ongegist brood en ongegiste wijn ..............................................108, 123124
wijze van viering......................................................................................106112
bBegroting ......................................................................................................... 200201
voorbeeld ..........................................................................................................201
Belijdenis, zie Doop, belijdenis
opname na belijdenis .................................................................................6061
Belijdenisvragen .................................................................................................5152
Benoemingscomité, zie Verkiezingen
Bevestiging ambtsdragers .........................................................90, 164, 252, 253
Bijeenkomsten, zie Erediensten
Boekwinkels
managers van .................................................................................................. 181
Budget, zie Begroting
Bulletin ..............................................................................................................105106
CCensuur, zie Kerkelijke tucht
Church plants ........................................................................................................... 94
zie ook Kleine groepen
Collecten / gaven ...................................................................................199200, 203
Comité Persoonlijke Toerusting,
zie Benoemingscomité .......................................................................................... 92
Commissioned Minister......................................................................................75n
Communicatie, afdeling ..............................................................................152154
belang ................................................................................................................152
coördinator ......................................................................................................152
secretaris werkgroep ..................................................................................... 171
werkgroep Communicatie, PR .......................................................... 153, 171
Community Service Center, zie Welzijnswerk.........................................................
Conferentie .........................................................................................................18, 43
kerkelijk handboek | zaaKregister
265
Controle boekhouding .......................................................................................... 89
Coördinatie belangstellenden ............................................................................ 90
Coördinator communicatie en PR ...................................................................152
kwalificaties .....................................................................................................154
Coördinator ESDA-cursussen ....................................................117, 130, 167168
Coördinator gezinspastoraat ........................................................... 117, 158, 174
Coördinator gezondheidszaken ...............................114, 117, 154155, 171172
Coördinator godsdienstvrijheid .....................................................118, 163, 176
Coördinator kinderpastoraat ....................................................................161162
Coördinator lectuurvoorziening ..................................................................... 117
Coördinator mannenpastoraat ........................................................................ 117
Coördinator onderwijszaken ............................................................................ 117
Coördinator rentmeesterschapszaken..........................................118, 156, 172
Coördinator sociale projecten .......................................................................... 117
Coördinator vrouwenpastoraat ................................................................117, 159
kwalificaties .....................................................................................................159
Coördinator zorg voor belangstellenden .............................................. 117, 119
DDiakenen ................................................................................................. 42, 54, 7881
bevoegdheden .......................................................................................... 80, 112,
hoofddiaken ..................................................................................................... 117
inzegening .................................................................................................79, 253
raad van diakenen ............................................................................................ 79
taken ............................................................................................... 78, 8081, 123
vereisten .............................................................................................................. 66
verslag aan huishoudelijke vergadering ..................................................126
Diakonessen ..................................................................................................54, 8183
hoofddiakones ................................................................................................. 117
taken .......................................................................................... 82, 107, 110, 123
raad van..........................................................................................................8283
verslag aan huishoudelijke vergadering ..................................................126
Discriminatie ........................................................................................................... 22
Districten ................................................................................................................... 42
Divisies .....................................................................................................18n, 43n, 44
Doop
betekenis ...................................................................................................... 48, 64
belijdenis .......................................................................................................5054
zaaKregister
266
alternatief ........................................................................................................... 52
certificaat ............................................................................................................ 52
diakenen, rol van .............................................................................................. 80
diakonessen, rol van ........................................................................................ 82
onderzoek ........................................................................................................... 49
vereiste voor lidmaatschap ......................................................................47, 48
voorbereiding .......................................................................................47, 48, 49
voorbereidingsgesprek ........................................................................4950, 53
wijze van dopen ............................................................................. 4849, 54, 61
Doopcertificaat ................................................................................................. 52, 53
Dorcasgroep, zie Welzijnswerk .............................................................................129
eEchtscheiding, zie Huwelijk
Employees
relatie tot gemeente ................................................................................177184
Erediensten ........................................................................................................99126
bekendmakingen .....................................................................................105106
bidstonden ........................................................................................................125
bulletin .............................................................................................................. 105
doel ....................................................................................................................... 99
eerbied .........................................................................................99101, 121, 210
evangelisatiebijeenkomsten ........................................................................ 115
gebeden ................................................................................... 106, 121, 207208
heilig avondmaal, zie Avondmaal
huishoudelijke vergadering, zie Huishoudelijke Vergadering
jongerenbijeenkomsten ........................................................................ 113114
liturgie ............................................................................................................... 105
muziek ...............................................................................................102104, 121
orde van dienst ................................................................................105, 121122
soorten erediensten ................................................................................101102
sabbatschool, zie Sabbatschool
sprekers, zie Sprekers
verkondiging .................................................................................................... 121
Evangelisatiebijeenkomsten ............................................................................. 115
evangelisatiesabbat ........................................................................................ 115
coordinatie ..............................................................................................126, 128
Evangelistes ............................................................................................................ 181
kerkelijk handboek | zaaKregister
267
F
Financiën ......................................................................................................... 194205
beheer fondsen gemeente ............................................................... 8588, 204
beheer fondsen unie ................................................................................. 85, 86
controle ......................................................................................................89, 205
geven van tienden en gaven ........................................................................... 88
hulp aan mensen in nood ............................................................................200
kerkgebouwen .................................................................................................204
schulden ...........................................................................................................203
zie ook Collecten
zie ook Fondswerving
zie ook Tienden
Fondswerving ................................................................................................. 201203
discutabele .......................................................................................................202
richtlijnen ................................................................................................ 201202
Fundamentele Geloofswaarheden......................................................... 2637, 49
herziening .......................................................................................................... 26
GGebed, zie ook Erediensten
gebedsbijeenkomsten .................................................................... 112113, 125
tijdens eredienst ............................................................................................. 106
Geloofsbrieven ....................................................................................................... 183
verlopen ............................................................................................................ 184
Gemeente(n) .............................................................................................................. 43
bevoegdheden .................................................................................................... 19
bijbelse definitie ............................................................................................... 21
eenheid, bewaken van ........................................................................... 229231
kerkelijke tucht .......................................................................................226227
kiest geen predikant ...................................................................................... 179
ontbinden of uitsluiten ........................................................................254255
bestemming bezit ...........................................................................................258
opbouw gemeente ..........................................................................................127
opname, zie Opname van leden
samenvoeging ..........................................................................................253254
stichting .................................................................................................... 251253
uitsluiting van gemeente door unie ............................................................ 58
zaaKregister
268
uniegemeente, zie Uniegemeente
Gemeentebrief ......................................................................................................... 57
Gemeentegroei .......................................................................................................137
Gemeenteleider ....................................................................................................... 77
Generale Conferentie
annual council – zie Annual Council
geschillen ............................................................................................................ 45
gezag .................................................................................................20, 44, 4546
organisatie van .................................................................................................. 14
wereldcongres .............................................................................17n, 18, 20, 45
Gezinspastoraat ..............................................................................................156158
coördinator ..............................................................................................158, 174
taken ..................................................................................................................157
werkgroep .........................................................................................157158, 173
zorg voor gezinnen ........................................................................................249
Gezondheidszaken, afdeling voor ............................................................154155
assistentcoördinator .....................................................................................155
collecte ..............................................................................................................155
coördinator .............................................................................. 154155, 171172
gezondheidsvereniging .................................................................................155
werkgroep .........................................................................................................155
samenstelling .................................................................................................. 172
Godsdienstvrijheid, zie Overheidszaken en Godsdienstvrijheid, afdeling
Groepen
doel ....................................................................................................................... 60
onafhankelijke ................................................................................................228
procedures .....................................................................................................5960
HHerdoop ................................................................................................................6264
bijbelse basis ...................................................................................................... 62
leden van andere geloofsgemeenschappen ............................................... 63
na afvalligheid .......................................................................... 6364, 240, 248
oneigenlijk gebruik .......................................................................................... 64
Hertrouwen, zie Huwelijk
Hoofdjeugdleider, zie Jeugdleider
Huishoudelijke Vergadering ...................................................................... 115116
agenda ....................................................................................................... 125126
kerkelijk handboek | zaaKregister
269
diaken, rol van .................................................................................................. 80
penningmeester doet verslag ........................................................................ 89
taken .................................................................................................................. 116
toegang DB Unie ............................................................................................. 116
Huwelijk ...........................................................................................219221, 241250
bijbelse basis ............................................................................................ 241245
echtscheiding, bijbelse visie .................................................................. 24445
herstel en verzoening ............................................................................243244
kerkelijk standpunt ...............................................................................245249
Huwelijkssluiting ................................................................................................... 96
Hoofdouderling ....................................................................................................... 77
iInstituten
doel ....................................................................................................................... 44
Investeringsgeven, zie Sabbatschool ................................................................... 131
Inzegening
diakenen ........................................................................................................7980
ouderling ............................................................................................................ 72
jJeugd (AJV)
beginselverklaring ................................................................................. 139, 170
beheer jeugdkas ................................................................................................ 86
belang van ................................................................................................ 137139
bijeenkomsten .......................................................................................... 113114
doelstellingen .......................................................................................... 139 143
jeudgdouderling ............................................................................................. 141
jonge kerk .......................................................................................................140n
juniorafdeling ................................................................................................ 143
leeftijdsindeling ............................................................................................140n
lidmaatschap, soorten van ........................................................................... 170
relatie Nederlandse Unie ..............................................................................124
scouting, zie Scouting
verkiezing ......................................................................................................... 141
Jeugdraad ................................................................................................................. 114
assistent secretarispenningmeester ......................................................... 142
zaaKregister
270
samenstelling .................................................................................................. 141
secretarispenningmeester ........................................................................... 142
voorzitter .......................................................................................................... 142
Jeugdleider .............................................................................................................. 113
verslag aan Huishoudelijke Vergadering .................................................126
kKansel
toegang tot ...............................................................................................259262
Kerkelijk Handboek
bijlagen ................................................................................................................ 16
gezag ............................................................................................................. 19, 20
grondslag ............................................................................................................ 20
interpretatie van ............................................................................................... 18
ontstaan van ................................................................................................. 1416
wijzigingen, procedure ........................................................................1618, 19
wijzigingen 2005 .............................................................................................. 18
Kerkelijke tucht ...................................................................................... 54, 222240
censuur ......................................................................................................232233
geschillen .................................................................................................. 229231
gezag van gemeente ...............................................................................225227
heropname .......................................................................................................240
hoor en wederhoor.........................................................................................237
redenen ...........................................................................................234, 238, 239
richtlijnen ................................................................................................222228
tijdbewaking ....................................................................................................235
toepassing ................................................................................ 231232, 235240
uitsluiting ................................................................................................233, 256
besluit uniecongres ...............................................................................257258
verwijderen van namen ..............................................................225, 237, 238
Kerkenraad
evangelisatie .................................................................................................... 119
geen bevoegdheid tot uitschrijven leden ................................................... 58
samenstelling ........................................................................................... 117118
verantwoordelijkheden .......................................................................... 116117
vergaderingen .................................................................................................. 118
verkiezing ......................................................................................................... 117
voorzitter .......................................................................................................... 118
kerkelijk handboek | zaaKregister
271
werkgroepen ...........................................................................................120, 126
Kerkgebouw
beheer ..................................................................................81, 9697, 204, 204n
financiering .....................................................................................................204
Kerkgenootschap, Kerk
eenheid ...................................................................................................25, 39, 41
gezag ............................................................................................................. 19, 20
getrouwheid ....................................................................................................... 24
metaforen
één lichaam ........................................................................................................ 22
zijn volk ............................................................................................................... 23
bouwwerk ........................................................................................................... 41
naam .................................................................................................................... 14
volmaakt in Christus ....................................................................................... 24
wezen van de kerk ............................................................................................ 21
Kerkelijke instituten, zie Instituten
Kerkschool .......................................................................................94n, 87, 146152
bestuur ..............................................................................................120, 149153
bestuurstaken .................................................................................................. 151
doelstellingen ...........................................................................................146147
filosofie van adventistisch onderwijs ........................................................ 146
onderwijssecretaris ........................................................................................ 147
ouderraad .........................................................................................................120
Kinderpastoraat ......................................................................... 131, 133n, 160162
belang ................................................................................................................ 161
coördinator ...................................................................................... 161162, 175
doelstellingen .................................................................................................. 160
werkgroep ................................................................................................ 162, 175
Kindersabbatschool .....................................................................................114, 131
leider .................................................................................................................. 117
Kleine groepen ...........................................................................................9295, 128
bijbelstudie ......................................................................................................... 93
church plants .................................................................................................... 94
organisatie ................................................................................................... 93, 94
start en opzet ..................................................................................................... 95
Koorkleding ............................................................................................................ 104
Koorleiders .............................................................................................................. 103
zie ook Eredienst, muziek
zaaKregister
272
l
Lectuur, zie Publicaties
Ledenadministratie .................................................................................58, 59, 119
kwartaalrapportage ......................................................................................... 57
onbekende verblijfplaats ..............................................................................238
opnieuw opnemen van leden ..............................................................239240
schaduwlijst ....................................................................................................... 62
uitschrijven op eigen verzoek .....................................................................239
verwijdering van namen ..............................................................62, 225, 237
Levenswandel ................................................................................................. 206221
bijbelstudie ...............................................................................................207208
eenvoud ......................................................................................................213214
gebed ..........................................................................................................207208
gezondheid en matiging .......................................................................210212
kleding .......................................................................................................212213
lectuur ............................................................................................................... 214
maatschappelijke betrokkenheid ...............................................................208
muziek ............................................................................................................... 216
recreatie .....................................................................................................215216
relaties ........................................................................................................217221
begeleiding ....................................................................................................... 219
verkering en huwelijk ........................................................................... 219221
vriendschap ...............................................................................................217219
radio en televisie ......................................................................................214215
sabbatviering ........................................................................................... 208210
Lidmaatschap
geestelijke basis ................................................................................................. 47
kerkelijke betrokkenheid ..........................................................................9192
overlijden ..................................................................................................... 59, 63
overschrijving, zie Overschrijving van leden
voorbereiding tot .............................................................................................. 47
tijdens overschrijving ...................................................................................... 56
verwelkoming ............................................................................................. 53, 83
MMannenpastoraat ......................................................................................... 129, 167
Minder-validen .......................................................................................................129
kerkelijk handboek | zaaKregister
273
Missie, Mission ......................................................................................................... 18
Musici, zie Erediensten, musici
oOnderdompeling, zie Doop, wijze van
Onderwijssecretaris, zie Kerkschool
Opname van leden ...................................................................................... 51, 5359
censuur ..............................................................................................................240
geloofsbelijdenis ............................................................................................... 60
heropname .......................................................................................................240
stemming ............................................................................................................ 53
rol secretaris ...................................................................................................... 56
uit ontwrichte gebieden ................................................................................. 56
Organisatie
bijbelse beginselen .................................................................................... 38, 39
doel ....................................................................................................................... 40
noodzaak...................................................................................................... 39, 42
structuur ...................................................................................................... 38, 39
weerzin tegen ..............................................................................................14, 40
Organisatiemodel ..............................................................................................4246
modellen van kerkelijk bestuur............................................................. 43, 43
bestuursniveaus ................................................................................................ 43
Ouderling ............................................................................................... 19, 42, 7177
bevoegdheden ................................................................................... 77, 112, 117
hoofdouderling ................................................................................................. 77
inzegening .................................................................................................72, 252
jeugdouderling .......................................................................................141, 142
nietingezegend predikant als ..................................................................... 180
plaatselijke bevoegdheden ............................................................................. 73
huwelijkssluiting .........................................................................................7475
doopdiensten ..................................................................................................... 74
taak .......................................................................................................... 67, 71, 73
training ...................................................................................................72, 9596
vereisten .........................................................................................................6566
verhouding tot predikant ...................................................................... 73, 179
voorgaan in eredienst ............................................................................. 74, 122
voorzitten kerkenraad ..................................................................................... 73
Oudervereniging ............................................................................................147149
zaaKregister
274
bestuur .......................................................................................................148149
doelstellingen .................................................................................................. 147
lidmaatschap ................................................................................................... 148
voorzitter .......................................................................................................... 117
Overheidszaken en Godsdienstvrijheid, afdeling ...............................162164
coördinator ............................................................................................. 163, 176
Godsdienstvrijheid ..................................................................................162163
IRLA .........................................................................................................163, 163n
PARL................................................................................................................. 162n
scheiding kerk en staat ................................................................................. 163
Overschrijving van leden .................................................................................5469
zie ook Gemeentebrief
bezwaren ............................................................................................................. 55
kerkenraad, rol van .....................................................................................5859
procedure ......................................................................................................5556
tussen divisies .................................................................................................... 56
tijdens kerkelijke tucht ................................................................................... 57
toestemming van het lidmaat ....................................................................... 58
weigering door gemeente .........................................................................57, 61
zorgvuldigheid .................................................................................................. 61
PPastorale werkers ................................................................................................181n
Penningmeester .................................................................................. 75, 8590, 117
assistent, zie Assistent-penningmeester ............................................................ 85
bestemmingsfondsen ...................................................................................... 87
taken ......................................................................................................8590, 119
kwitanties ........................................................................................................... 87
publicaties ................................................................................................... 88, 98
relatie tot uniepenningmeester .................................................................... 89
verslag aan Huishoudelijke Vergadering .................................................126
zwijgplicht ......................................................................................................... 89
PARL, zie Overheidszaken en Godsdienstvrijheid, afdeling
PR
centrale werkgroep ........................................................................................153
werkgroep .........................................................................................................153
voorzitter werkgroep .............................................................................118, 153
Predikanten
kerkelijk handboek | zaaKregister
275
bevoegdheden ................................................................................ 75n, 112, 116
gepensioneerde ............................................................................................... 184
huwelijkssluiting .............................................................................................. 96
nietingezegende .................................................................................... 180, 181
ontheffing uit ambt ....................................................................................... 184
PRbeleid ............................................................................................................153
rechtspositie ................................................................................................. 182n
relatie tot gemeente ....................................................................... 127, 177184
respect voor ........................................................................................................ 67
verhouding tot ouderling ................................................................. 7374, 179
voorzitter kerkenraad .......................................................................73, 74, 179
Preekbevoegdheid....................................................................... 180, 183, 259262
Publicaties
afrekenen ............................................................................................ 88, 98, 166
uitdelen op sabbat .......................................................................................... 115
rRentmeesterschapszaken, afdeling voor ................................................155156
coördinator ...................................................................................................... 172
rentmeesterschap, bijbels fundament .............................................. 195196
SSabbatschool .................................................................................................. 130137
zie ook Kindersabbatschool
aan huis gebonden leden ..................................................................... 134135
assistentsecretaris ..........................................................................................133
belangrijkheid ........................................................................................ 104, 130
bijbelstudie .......................................................................................131, 135136
collecten ..............................................................................86, 136137, 169170
gespreksleiders ................................................................................................ 131
keuze van ................................................................................................. 135, 189
bijeenkomsten van .........................................................................................135
investeringsgaven .................................................................................. 131, 133
jeugd, deelname van ..................................................................................... 142
materialen ......................................................................................130, 132, 136
medewerkers ....................................................................................................132
muziek ...............................................................................................................134
zaaKregister
276
secretaris ......................................................................................... 131, 133, 169
sectieleiders ............................................................................................ 131, 134
“Wegwijs in de Sabbatschool” ........................................... 134n, 168n, 169n
zending, promotie van .......................................................................... 132133
Sabbatschoolleider .............................................................................. 117, 131, 132
assistentleider ............................................................................... 131, 132, 133
taken ...........................................................................................................168169
verslag aan huishoudelijke vergadering ..................................................126
Sabbatschoolraad...........................................................................................131132
samenstelling ...........................................................................................131132
secretaris ...........................................................................................................133
Satan
bedoelingen................................................................................................. 23, 45
School, zie Kerkschool
Scouting ............................................................................................................143146
bevoegdheden Algemeen Kerkbestuur ..................................................... 144
doelstellingen .................................................................................................. 144
handboek AJVScouting...............................................................................143n
landelijke coördinator ............................................................................144145
leider .................................................................................................................. 117
plaatselijke groepen ................................................................................145146
groepsraad ........................................................................................................ 145
groepsvoorzitter .............................................................................................. 145
oprichting van ..........................................................................................145146
welpen ................................................................................................114115, 117
Scoutingadviesraad (SAR) ................................................................................... 144
Secretaris ................................................................................................................. 117
afschrijven leden na overlijden ............................................................. 62, 83
assistent, zie Assistent-secretaris
correspondentie ......................................................................................... 84, 97
doorgeven namen afgevaardigden ........................................................ 75, 84
notulen ................................................................................................................ 97
overschrijving van leden .................................................................. 56, 59, 83
verslagen ........................................................................................64, 9798, 125
Servicecentrum ......................................................................................................98n
zie ook Publicaties
Sprekers
onbevoegde....................................................................................................... 102
kerkelijk handboek | zaaKregister
277
Staffunctionarissen .......................................................................................178179
gedelegeerde verantwoordelijkheid ..........................................................193
relatie tor Algemeen Kerkbestuur .............................................................. 182
relatie tot unievoorzitter .............................................................................. 182
TTienden ............................................................................................................ 194199
afdracht van .....................................................................................................197
gebruik van .............................................................................................. 197198
geen persoonlijk deposito ............................................................................203
stimuleren door ouderlingen ........................................................................ 75
Tieners ...................................................................................................................... 114
Tien-minutendienst ..............................................................................................125
Tucht, zie Kerkelijke tucht
overschrijving tijdens ...................................................................................... 57
Tussentijds congres ...................................................................................... 192193
UUitsluiting, zie Kerkelijke tucht
Unie
van kerken/gemeenten ............................................................................... 1213
unieconferentie ...........................................................................................18, 43
union mission ..........................................................................................18, 43n
Uniecongres ..............................................................................................75, 191193
afgevaardigden voor uniecongres .......................................................191193
wijze van verkiezing ......................................................................................192
taak ............................................................................................................. 192193
vooroverleg .................................................................................................... 193n
afgevaardigden voor congres G.C. ..............................................................192
buitengewoon congres ...................................................................... 257, 257n
geloofsbrieven ................................................................................................... 84
Uniegemeente............................................................................................. 53, 54, 60
Uniejeugdleider .............................................................................................141, 142
Uniepenningmeester
bevoegdheid t.a.v. groepen ............................................................................. 60
relatie tot penningmeester gemeente .................................................. 85, 68
Uniesecretaris .......................................................................................................... 98
zaaKregister
278
Unievoorzitter .................................................................................................177178
bevoegdheden en taken ................................................................................ 178
relatie tot stafmedewerkers ......................................................................... 182
VVakantiebijbelschool .................................................................................. 131, 133
Verhuizing, zie Overschrijving van leden
Verkiezingen ....................................................................................................185193
algemeen principe ........................................................................................... 44
benoemingscomité ...........................................................................92, 185191
bezwaren tegen voorstel ........................................................................190191
omvang .............................................................................................................. 185
organiserend comité ...............................................................................186187
taak ..............................................................................................................187189
verslag aan gemeente .............................................................................190191
vertrouwelijkheid ....................................................................................189190
wijze van samenstelling ...................................................................... 186, 187
gesprek met ...................................................................................................... 189
gemeente............................................................................................................. 70
jeugdleider ....................................................................................................... 141
sabbatschool .............................................................................................131132
stemming door gemeente .....................................................................190191
vacatures, tussentijdse .................................................................................. 191
Verslagen ...........................................................................57, 75, 84, 85, 9798, 119
Huishoudelijke Vergadering ........................................................................125
Voetwassing ............................................................................................107108, 123
Vorming & Toerusting .......................................... 9596, 130n, 134n, 137, 168n
Vrouwenpastoraat ..........................................................................................158160
doelstellingen ...........................................................................................158159
coördinator ......................................................................................................159
werkgroep .................................................................................................159, 174
WWelzijnswerk ..........................................................................................................129
depot hulpgoederen ............................................................................. 129, 167
kerkelijk handboek | zaaKregister
279
Z
Zending, afdeling voor ................................................................................ 127130
Zendingsleider ...................................................................................... 114, 117, 128
verslag huishoudelijke vergadering ..........................................................126
Zendingsraad.......................................................................................................... 119
organisatie speciale diensten ......................................................................125
taken ...........................................................................................................165166
Zendingssecretaris ...............................................................117, 128129, 166167
zaaKregister
280
HanDboek
k e r k e l i j k
ke
rk
elijk
Ha
nD
bo
ek
Uitgave van het Kerkgenootschap der Zevende-dags Adventisten (Nederlandse Unie). Deze Nederlandse editie is gebaseerd op de officiële Engelse tekst van 2005.
