1

GROEN ONDERNEMEN

17 OKTOBER 2011 - SEMINAR: GROEN ONDERNEMEN

ORGANISATIE:

IntEnt Suriname i.s.m. het Rain Forest Kunstfestival, Artlab, de Vereniging Surinaams

Bedrijfsleven (VSB), de Associatie van Surinaamse Fabrikanten, de Associatie van Klein – en

Middelgrote Ondernemingen in Suriname (AKMOS), het Suriname Business Forum en

Suriname Conservation Foundation (SCF)

2

INHOUDSOPGAVE

INLEIDING BLZ. 3

WORKHOPS BLZ. 4

ORGANISCHE LANDBOUW M. Silos – Aranta Agro

BLZ. 5

MIJNBOUW T. Karsowidjojo – Nana resources

BLZ. 10

GREEN TOURISM I. Sjak Shie – Naturepark Peperpot

BLZ. 12

FOREST PRODUCTS M. Esseboom – M. Playfair – CELOS-ADEK

BLZ. 13

CONCLUSIE BLZ. 16

Mayra Esseboom over traditionele Surinaamse kruiden

3

INLEIDING

Een 47-tal deelnemers bezochten de workshops tijdens het seminar Groen ondernemen op 21 oktober

jl.. Dit seminar organiseerde IntEnt Suriname i.s.m. ASFA, RFKF/Artlab, VSB, AKMOS en SCF met als

doel de awareness en het stimuleren van Groen ondernemerschap en hiermee de Surinaamse

ondernemer bewust te maken van de mogelijkheden en het (inter) nationaal rendement op langere

termijn inzake groen ondernemen. Tevens de overheid en de beleidmakers bewust maken van de rol

die zij kunnen vervullen inzake het stimuleren van groen ondernemen.

De locatie Queens Garden, ook bekend als discotheek Starzz, was door Artlab op artistieke wijze

omgetoverd tot een bosrijke omgeving. De workshopruimten waren op stijlvolle en sfeervolle wijze

ingericht en voorzien van kleurige loungebanken. IntEnt Suriname ondernemers Jomi cosmetics en CERA

medicinale kruiden hadden ook hun koopwaar vervaardigd uit Forest products, opgesteld. De bezoekers

waren onder de indruk over de geschiktheid van deze locatie voor zo een seminar.

De ochtend begon met een ritmische opwarming verzorgd door Artlab waarna de directeur IntEnt

Suriname – dhr. Kenneth Woei-A-Tsoi - het seminar opende. Na hem volgde een presentatie van Dhr.

Dirk Currie – CEO Telesur- die inging op het SCF Green Partnership Programma geïnitieerd door de

Suriname Conservation Foundation (SCF) .

Ook dhr. H. Sambhu van het IWOCRAMA - instituut in Guyana - ging in op het belang van Groen

ondernemen. De groene economie is immers de toekomst voor de Guinanas. De Guianas zijn gebaat bij

een groene economie met een milieuvriendelijk investeringsbeleid. Een groen imago van Suriname zal

bijdragen tot verruiming van mogelijkheden op het gebied van handel, productie en toerisme. Het

economisch aspect van milieuvriendelijke investeringen moet kenbaar gemaakt worden aan het grote

publiek.

Daarna konden de bezoekers zich begeven naar één van de vier workshops t.w.: Landbouw, Mijnbouw,

Toerisme of Forest products.

4

WORKSHOPS

LANDBOUW - Maureen Silos

Maureen Silos ging op inspirerende wijze in op het belang van organische landbouw. Interessant vond

men haar uitleg over de maag van een plant, waarbij zij aangaf dat deze aan de buitenkant zit. Dit houdt

in dat bij het gebruik van pesticiden deze direct in de maag van de plant komen. Het onbeperkt en

ongestructureerd gebruiken van pesticiden heeft veel nadelige gevolgen.

Uiteraard produceert men dan kwalitatief lagere producten, het is slecht voor de gezondheid, maar ook

zorgt het veelvuldig gebruik hiervan voor een steeds armere, uitgeputte grond die op een gegeven

moment niet meer bruikbaar zal zijn voor het verbouwen van gewassen.

MIJNBOUW – Thirza Karsowidjojo (NANA resources)

Deze spreker ging in op het belang van duurzaam mijnen. Duurzaam mijnen heeft niet alleen te maken

met een goede gezondheid voor de mens, maar belangrijk is investeren in een goede

organisatiestructuur, in goede hygiëne, in je exploitatiegebied, in je leefomgeving, in je personeel en in

informatieverschaffing.

Deze hele cyclus moet systematisch en consequent doorlopen worden. Elke schakel is van eminent

belang. Het gaat bij duurzaam ondernemen om het implementeren van een gewogen

managementsysteem waarmee we duurzame mining kunnen bewerkstelligen. Het Nana Environmental

Management System (NEMS) is hiervoor speciaal ontworpen.

TOERISME – Ilonka SjakShie (Nature park – Peperpot)

Ilonka Sjakshie gaf aan dat eco-toerisme niet alleen te maken heeft met een bosrijk gebied, maar met

het opereren van alle relevante actoren in een ecologisch systeem. Ook hier is elke schakel van belang.

Het gaat niet alleen om het gebied en de operators van een bepaald resort, het ecologisch systeem gaat

reeds van start vanaf de boeking van de klant bij een touroperator, de taxichauffeur die de klant ophaalt

op de luchthaven, de schoonmaakster, de hotelbediende, ga zo maar door. Elke schakel moet zich

bewust zijn van het belang van het milieu. Het gaat om een totaal pakket waarin iedereen meewerkt

aan een milieuvriendelijke omgeving en samenleving.

FOREST PRODUCTS - Mayra Esseboom en Maureen Playfair (CELOS)

Volgens deze sprekers kan er veel meer gehaald worden uit de natuur dan we bij stilstaan. Het

ontwikkelen van bos- bijproducten samen en in samenspraak met de inheemse gemeenschap kan leiden

tot de verbetering van de sociaal-economische omstandigheden van ons land.

Bij CELOS is vooral gewerkt aan het vastleggen van de manier waarop mensen hun bos-bijproducten

verwerken. Er is een ruime variatie aan mogelijkheden aanwezig in ons land, voor cosmetische-,

culinaire- en medicinale producten. Van belang is dat dit verder wordt ondersteund door de overheid ,

en relevante instituten, samen met de mensen die zich hiermee bezighouden zodat zij de omgeving niet

verstoren.

5

ORGANISCHE LANDBOUW

Maureen Silos – Aranta Agro

6

7

8

9

MIJNBOUW

THIRZA KARSOWIDJOJO – NANA Resources

Mining our own business….. wan verantwortu fasi!!

Waarom NEMS?

Regen en zon zijn niet weg te denken van de goudvelden. Dit geldt ook voor kleine mijnbouwers die

daar vaak zijn of er naar toe trekken vanwege een drang om te overleven.

Ook Nana wordt hiermee geconfronteerd op deterreinen (“concessie”) die aan haar door de Overheid

zijn toegewezen en waarop Nana’s mijnbouwrechten van toepassing. Met vallen en opstaan heeft

Nana een weg gevonden om samen met de kleine mijnbouwers te existeren op de concessie. De

grondslag van deze vreedzame co-existentie is respect en begrip voor elkaars behoeften en werelden.

Dit neemt niet weg dat Nana zich moet houden aan wet- en regelgeving van Suriname en in het

bijzonder die welke van toepassing is in de mijnbouw. In dit kader is het Nana Environmental

Management System (NEMS) ontwikkeld met morele en materiële ondersteuning van internationale

agentschappen zoals de Inter American Development Bank (IDB) en het World Wide Fund (WWF).

Wat is NEMS?

NEMS is het geheel aan beleid met doelen, vereisten en aanvaarde beperkingen, regels en richtlijnen

die zijn vastgelegd in overeenkomsten, ondersteuningsmaatregelen en penalty’s en uiteindelijk een

strategie om alle zaken die te maken hebben met milieu, gezondheid en veiligheid op de concessie

van Nana te beheersen.

Mining our own business….. wan verantwortu fasi!!

10

Doelen NEMS

Het Nana Environmental Management System stelt zich de volgende doelen:

Milieu: Afname van de aantasting van het milieu door kleinschalige goudwinning

Gezondheid: Verbetering van de gezondheidsomstandigheden voor iedereen op de concessie

vooral wat betreft kwikvergiftiging en malariabesmetting

Veiligheid: Verbetering van de veiligheidsvoorwaarden voor iedereen werkzaam op de

concessie

Andere aspecten NEMS

Voor het verkrijgen van toestemming om te werken op de concessie moet een

dienstenovereenkomst worden gesloten met Nana

De ondernemer die de diensten verleent moet geregistreerd zijn bij de Kamer van Koophandel

en Fabrieken (KKF). Bovendien moet deze ondernemer in het bezit zijn van een

verblijfsvergunning (niet van toepassing op mijnbouwers met de Surinaamse nationaliteit)

Alle buitenlandse arbeiders moeten beschikken over een verblijfs- en werkvergunning

De ondernemer die de diensten verleent, moet geregistreerd zijn bij de belastingen

In het NEMS Systeem is er ook een geheel aan ondersteuningsmaatregelen genomen voor

degenen die zich inzetten om op verantwoordelijke wijze te werken en richtlijnen te volgen

Er zijn echter ook ontmoedigende maatregelen voor degenen die zich niet houden aan de

richtlijnen

Alle richtlijnen en regels zijn opgenomen in een weersbestendig handboek dat door de

inspecteurs en de controleurs in het veld wordt gebruikt

De teksten zijn in drie verschillende talen weergegeven:

Nederlands – Sranang Tongo en Portugees (Braziliaans)

Het geheel wordt door duidelijke voorbeelden en illustraties ondersteund

Nana Environmental Management System Een systeem dat Nana hanteert bij de mijnbouwactiviteiten op haar concessie.

11

TOERISME

ILONKA SJAK SHIE – Naturepark Peperpot

“ Green Tourism”

….. how to create a stronghold in

an increasingly competitive “Green Tourism” market

Groen toerisme is een niet te stoppen trend in de internationale toerisme sector!

Op interactieve wijze is gedurende deze workshop ingegaan op:

Wat houdt “ Groen Toerisme” nou precies in?

Wat voor betekenis heeft Groen Toerisme voor een organisatie als Peperpot Nature Park in

Suriname?

Wat voor betekenis heeft Groen Toerisme voor een als land Suriname?

Wat kunnen we constateren op op micro-,meso- en macro niveau?

Wat is noodzakelijk – uitgaande van de verworven inzichten – hoe er maximale resultaten

behaald kunnen worden binnen het Groen Toerisme in Suriname

12

FOREST PRODUCTS Mayra Esseboom / Maureen Playfair – CELOS-ADEK

13

14

15

16

CONCLUSIE

Naast de bezoekers, waren ook de sprekers zeer te spreken over de opzet van het seminar.

Zij concludeerden wel dat er nog een lange weg is te gaan. Er wordt veel gesproken over dit

onderwerp, maar er moeten ook gedegen acties hieruit voortvloeien.

Bewustwording is noodzakelijk bij iedereen. Niet alleen bij de overheid maar ook bij de ondernemers, de

consument maar m.n. in het onderwijs. Tijdens de workshops is bijvoorbeeld gebleken dat zelf

deskundigen op een bepaald gebied niet geheel op de hoogte zijn van de informatie die van groot

belang is voor de richting die zij hebben gestudeerd, alsook zeer essentieel voor de impact van bepaalde

handelingen en/of gebruik van stoffen op het algemeen welzijn van de gehele Surinaamse samenleving.

De sprekers spraken de hoop uit dat het niet blijft bij dit seminar, maar dat er soortgelijke trajecten

zullen volgen ter bevordering van de bewustwording bij alle relevante actoren; de gehele samenleving,

alsook het daadwerkelijk overgaan tot actie en treffen van de noodzakelijke maatregelen.

Na de workshops werden de aanwezigen vergast op heerlijke snacks, waaronder de nu welbekende

cassave-pom en uiteraard ook op cassave ice-cream. De dag werd op artistieke wijze afgesloten. De

deelnemers mochten in groepen een deel van een gedicht voordragen.

Testimonial: Lieve mensen, heel hartelijk bedankt voor dit inspirerende seminar! Het was werkelijk uit de box, de resource persons waren geweldig, de werkgroepen heel spannend met veel discussie in een goede sfeer, en de 'aankleding' met kunst, cultuur, beweging en veel groen, maakte het helemaal af. Daarbovenop een hele aparte locatie, een prima organisatie en professionele logistiek. Grote Klasse!!! Deelnemer: M. Schmeitz

Ter afsluiting nog gezamenlijk op creatieve wijze een gedicht

voordragen van: C.elestine Raalte

17