GGZ Nederland - Quick Response jaarverslag 2010

JAARVERSlAG 2010QUICKRESPonSE

On

twer

p C

ase

Com

mun

icat

ie, w

ww

.cas

ecom

mun

icat

ie.n

lFo

tog

rafi

e Fr

ed v

an d

e H

eetk

amp,

ww

w.f

redv

ande

heet

kam

p.nl

Tek

st M

ensi

nks

Teks

tfab

riek

, ww

w.m

ensi

nkst

ekst

fabr

iek.

nlD

ruk

wer

k Va

n de

Rid

der

Dru

k &

Pri

nt, w

ww

.van

deri

dder

.nl

ColoFon

QUICKRESPONSE

INHOUDSOPGAVE

4VOORWOORD

5INTERVIEW VOORZITTER

9FORENSISCHE ZORG

10E-MENTAL HEALTH

11INTERVIEW DIRECTEUR

15WET- EN REGELGEVING

16PATIËNTVEILIGHEID

18ARBEIDSMARKT EN OPLEIDING

20PRESTATIEBEKOSTIGING

22KAPITAALLASTEN

23AMBULANTISERING

24DWANG EN DRANG

25ROM

26JEUGD-GGZ

30 LIDINSTELLINGEN

32 BESTUUR EN COMMISSIES PER 31 DECEMBER 2010

33 JAARREKENING 2010

VooRWooRD

Moed, innovatie en netwerken… deze drie speelden in 2010 een grote rol in het beleid van GGZ Nederland. Als branche met lef en verstand van medisch-specialistische gezondheidszorg laten we ons zien. In de talrijke contacten met leden, stakeholders, patiënten, andere branche-organisaties en de politiek. In dit jaarverslag ziet u wat we daarmee in 2010 bereikten of in gang hebben gezet.

Op elke bladzijde wordt duidelijk dat er in de ggz maar weinig volstrekt op zichzelf staat. De verwevenheid van beleidsterreinen en dossiers is vaak groot. Wie spreekt over weten regelgeving en kwaliteit van zorg heeft het vaak in één adem over prestatie bekostiging, kapitaallasten, forensische zorg, jeugd-ggz, dwang en drang, verslavings zorg, arbeidsmarktontwikkelingen, e-mental health, enzovoorts.

Bij dit alles vraagt innovatie veel aandacht. Zowel van onze instellingen als van onze bewindslieden. Innovatie is een voorwaarde voor een toekomstbestendige ggz en dus voor een toekomstbestendige samenleving. Om dit te onderstrepen benoemen wij in dit jaarverslag de QR-code tot metafoor voor onze branche.

De letters ‘QR’ staan voor quick response. De QR-code – aanvanke lijk ontwik keld om snel onderdelen te kunnen identifi ceren – wint terrein als communicatiemiddel. Op vergelijkbare wijze toont de ggz haar waarde voor de samenleving. Verzekeraars, zorginkopers en samenwerkingspartners krijgen meer zicht op inhoud, kwaliteit, resultaat en kosten van de ggz. Zo wordt onze zorg voorspelbaarder en inzichtelijker. Behandelingen helpen

mensen actief te blijven in de samenleving en op de arbeidsmarkt.

In dit jaarverslag treft u bij verschillende artikelen QR-codes in de kantlijn. Als u deze scant met uw mobiele telefoon verschijnen er op uw scherm interessante artikelen of websites. Om de QR-codes bij de artikelen te scannen heeft u mogelijk een extra applicatie nodig. Welke voor uw toestel het meest geschikt is, vindt u op: www.i-nigma.com/SupportedDevices.htmlWilt u zelf een QR-code maken? Dat kan gratis via http://zxing.appspot.com/generator/

De tweets in dit jaarverslag zijn gebaseerd op Sectorrapport ggz 2010 zorg op waarde geschat, een uitgave van GGZ Nederland.

4

De ggz kan

6

‘De ggz vormt een belangrijke pijler onder het mentale

kapitaal van Nederland. En onze bijdrage aan de veiligheid

en de leefbaarheid is onmisbaar. Daar ben ik trots op.’

Voorzitter Marleen Barth laat niets aan duidelijkheid over

als zij terugblikt op 2010 en inzoomt op de waarde van de

ggz en GGZ Nederland voor de samenleving.

‘Inderdaad 2010 was een roerig jaar. Met een nieuw

kabinet, met forse bezuinigingen in verband met de

crisis. Toch ziet GGZ Nederland 2010 vooral als het

jaar van Zorg werkt! Daarmee laten we zien wat we

waard zijn en hoe we de sector klaar willen maken

voor de toekomst.

Natuurlijk is Zorg werkt! een legitimering van

ons werk. Ambtelijke werkgroepen zochten

mogelijkheden om twintig procent te bezuinigen

op de uitgaven van de Staat en dan moet je laten

zien wat je waard bent. Tegelijkertijd hebben

wij steeds gezegd: zonder economische crisis

hadden wij als sector evengoed Zorg werkt! op

de mat gelegd. Want we zijn trots op de branche.

De ggz vormt een belangrijke pijler onder het

mentale kapitaal van Nederland. Geestelijke

gezondheidszorg is een economische factor van

betekenis en het bevorderen daarvan verdient zich

direct terug op andere maatschappelijke terreinen.

Daarbij komt dat we voorzien dat de arbeidsmarkt

forse eisen aan ons gaat stellen. De vraag naar

zorg gaat in Nederland enorm groeien, mede

door vergrijzing en ontgroening. Hoe gaan wij dat

opvangen? Het antwoord zit in fl inke versteviging

van onze arbeidsproductiviteit. Zorg werkt! maakt

dat concreet. Ik ben heel trots op Zorg werkt! Het

is een agenda die in 2010 op breed draagvlak kon

rekenen. Er spreekt lef en toekomstgerichtheid uit.

Nu is het zaak dit verder in gang te zetten. Je ziet

dat een thema als preventie heel weerbarstig is. Wij

zijn ervan overtuigd dat je met preventie de vraag

naar ggz echt kunt beïnvloeden. Maar dan moeten

er wel stappen worden gezet en in 2010 is dat nog

Marleen Barth

1

‘Met Zorg werkt! laten we zien wat we als

branche waard zijn’

| V

oorw

oord

P4

n niet langer tussen twtwt ewew e systemen in bZtZtuZuuouunu

e e on s he c isi h d n j v ngoed Zoi

oiirigigingnwnwnenenwewnwnenwnrkbkbtbtb

Juistntngtgogogeoerormrmr tmtumuZmZtZtmtZtuZumuZuuoumuoududusdsuouduoundnunudunuuounuouduounuoudddedeaeaerar eaetetectcoto wnwnowomwm swsesescecwew ececrerieirsrsirisrs phphapadpddpdrdrdere onon wowioiajaj vavcvcvecevevcvev ncntgtgotoieiedideded ZeZoeof

ifi

ofoi

oifi

oirfririfirigfgigifigimbmbwmwemewewmwew rmrkmkbkbmbkbtmtbtbmbtb

VnVn nVnananVaVnVnanVnnnnninienememetmt elel nana sen die a

dad

ndtdtenenwewnwnenwnowoeoworwrwoworowomwmrmwmsisiwswmwmsmwmiwisiwiswssswschcheceecececccechehchehoeoe coceoececocecmimismsemerermrerieimieirmrsrsmsrsirimirisrsmsrsphphrprsrspsrs ppphphphphapapapalplpapalapadpdldpdededpepdpdedpddpdedpdrerdrdedrdenenrerereeerenrnenrnotonontnon wowtwowvivijvjijivijiovoioivioiavajajvjaj eaeveaeevevaeaeaeeeaevavevavcecvcvevcveceeecevevcvevevevcvevavaeavaeaeveaeeeaeveae rnrncrcecerecencnrncnkokokgkgtktgtgkgtgotokotoikieiekeieododoioieieoeiedidodideoededodedkokikioikieiekeieoeiekeie memeZeZmZeZfmfmfmf mmmememre

7niet gebeurd. Dat komt ook doordat het kabinet in

het regeerakkoord passen de andere kant op maakt.

Zo zet men sterk in op de verplaatsing van zorg uit

de tweede lijn naar de eerste lijn. Daar hebben wij

helemaal niets op tegen, maar onze eerste keuze is

het niet.’

Winst geboekt

‘Wij hebben in 2010 keihard gewerkt aan het

van tafel halen van de eigen bijdrage voor ggz.

Met succes wisten we dat weg te lobbyen. In de

vereniging stelden we samen Zorg werkt! vast. En

met Zorgverzekeraars Nederland bereikten we een

mooi akkoord over het investeren in het meten van

uitkomsten en klantervaringen. Dat bouwen we de

komende tijd uit in een gezamenlijk instituut om te

komen tot een kwaliteitsbenchmark. Meer dan ooit

hebben we laten zien dat de sector zelf, dus zonder

regulering door de overheid, tot goede afspraken

kan komen om de kwaliteit van zorg verder te

verbeteren.’

Bent u tevreden met de wijze waarop de inzet van GGZ

Nederland in het regeerakkoord is opgenomen?

‘De eigen bijdrage voor ggz sprak ons niet aan.

Dat leek een bezuiniging, maar wij zagen er een

kostenopdrijver in. Zeker op de lange termijn.

Gelukkig wisten we ‘m van tafel te krijgen nog

voor het regeerakkoord in de Tweede Kamer werd

besproken. Ook jammer was het dat het uitzicht

op prestatiebekostiging in het regeerakkoord niet

zo helder geregeld is. Inmiddels blijkt de waarde

van een regeerakkoord toch beperkt te zijn. Onze

inzet is nu om per 2013 defi nitief over te gaan

op het DBC-systeem. Daar staat de branche om

te springen. Let wel: we zitten nu in ons vierde

overgangsjaar! De ggz kan niet veel langer tussen

twee bekostigingssystemen in blijven hangen.

Den Haag moet nu echt eens gaan bewegen.’

Is het huidige kabinet een goede partner voor de branche?

‘Wij merken dat er over aantal onderwerpen weer

goed gesproken kan worden. Daar zijn we blij mee.

Tegelijkertijd maken we ons zorgen over het gemak

waarmee de ggz soms weggezet wordt. Het lijkt

soms of de hele zorg heilig is, behalve wij. Daarmee

doe je niemand recht: de aanbieders niet, maar onze

patiënten al helemaal niet. Het wordt hoog tijd dat

de ggz geaccepteerd wordt als normale gezondheids-

zorg. We behandelen en verzorgen mensen met een

ziekte. Niets meer en niet minder. Bovendien, met

Den Haag alleen zijn we er niet. Zorgverzekeraars,

gemeenten, patiënten verenigingen en beroepsgroe-

pen zijn ook belangrijke partijen voor ons. De lokale

overheden, gemeenten zelfs in toenemende mate.

Ook verstevigden we ons netwerk in 2010 onder-

meer met het Interprovinciaal Overleg (IPO). Dat is

van belang voor de toekomst van de jeugdzorg in

Nederland. En we zijn actief lid van VNO-NCW.

Zodat we aan het bedrijfsleven kunnen laten zien

wat we te bieden hebben. Wij zijn dus niet alleen

met het Binnenhof bezig.’

Meerwaarde voor de samenleving

‘De ggz houdt de beroepsbevolking goed gezond en

productief. Wij zijn meer in staat mensen beter te

maken en vooruit te helpen. Ook het investeren in

geestelijke gezondheid van jongeren loont.

Forensisch

e zorg P9 | E-m

ental h

ealth P

10 | Interview

P11 | W

et- en regelgevin

g P15 | Patiën

tveiligheid

P16 | A

rbeidsm

arkt P18 |


20 | Kap

itaallasten P

22 | Am

bulan

tisering P

23 | Dw

ang en

dran

g P24 | R

OM

P25 | Jeu

gd-ggz P

26

blijiji vevev n hangenbtb!b!bolol

pl

pli

pi

e mat gelegd

ebe

blel!e!b!be

b!boeololelolpepl

plelpleieijejijieijipepipieipi

ded

jd

jejd

jijid

ijieiji

d

ijieee omomaoatotmtmt gmgeme g

mgghgh

aan, was 2010 geen zorgelijiji k

ren kun jgjgdjdeded’e’ geen

nn

n ewewiwiwgwgwagaeaeananasns bijiji drage vragen’

8Dat voorkomt onnodig voortijdig schoolverlaten,

verval in crimineel gedrag, langdurige

afhankelijkheid van een uitkering of een hoge

zorgconsumptie op latere leeftijd. Ik durf de stelling

wel aan dat onze bijdrage onmisbaar is voor de

veiligheid en de leefbaarheid van de samenleving.

De afgelopen jaren zijn duizenden daklozen van

straat gehaald en in zorg gebracht. Dat maakte

de publieke ruimte veiliger. Maar voor je het weet

liggen zorgmijdende mensen weer met de fl es aan

de lippen te verkommeren in Hoog-Catharijne.

Daarom waren en zijn wij ook zo fel tegen een eigen

bijdrage voor ggz-patiënten.

De kracht en de meerwaarde van de ggz spreekt

uit Zorg werkt! We willen onze zorg stevig

ambulantiseren, de mensen thuis en in de wijk

behandelen. Proactief, samen met andere partijen

zoals politie, welzijn en onderwijs.’

‘Het in 2010 bereikte akkoord met Zorgverzekeraars

Nederland (ZN) helpt ons verder te komen met

prestatiebekostiging in de ggz. Het bezorgt de

instellingen veel rust omdat nu afgesproken is dat

alle verzekeraars op dezelfde wijze het onderhanden

werk bekostigen. Uiteindelijk is de echte spekkoper

van dit verhaal de patiënt. Die kan goed zien

wat zijn zorg waard is en tegelijkertijd kan een

instelling meer energie steken in het ontwikkelen

en aanbieden van goede zorg.’ «

2 Afscheid Jos de Beer,

welkom Paul van Rooij

‘Na acht jaar directeurschap

nam Jos de Beer en GGZ

Nederland in 2010 afscheid van

elkaar. Dat deden we met een

symposium en een Koninklijke

onderscheiding die hij dik

verdiend heeft. Op 1 januari 2011

is zijn opvolger Paul van Rooij

aan de slag gegaan. Een waardige

opvolger. In de aanloop naar

het afscheid van Jos constateer-

den we dat we een sterk veld aan

sollicitanten hadden voor de

directeurspost. Blijkbaar is GGZ

Nederland een goede werkgever

met een stevige reputatie. Zorg-

inhoudelijk is er grote dynamiek:

iedere dag zijn er wel nieuwe

wetenschap pelijke inzichten,

kennis neemt dagelijks toe en de

innovatie op ggz-gebied is echt

enorm. Dat maakt onze branche

zo inspirerend! We zijn heel blij

met de komst van Paul. Hij geeft

onze organisatie nieuw elan met

zijn frisse blik.’

1 http://nl.linkedin.com/in/marleenbarth

2 http://www.ggznederland.nl/kwaliteit-van-zorg/zorgwerktnov.pdf

| V

oorw

oord

P4

| In

terv

iew

P5

k jaar’kkkkkkk jk jk jk jk jjjajajajajajaaaaaaaaaarararar’ar’r’r’rr

91

1 http://www.nza.nl/104107/139830/Advies_marktordening_forensische_zorg.pdf

Forensische zorg: op weg naar nieuwe rolverdelingMartin Groesz, voorzitter raad van bestuur Van der Hoeven Stichting is voor zitter van het foren-sisch netwerk van GGZ Nederland. Welke ambities heeft het netwerk en welke resultaten zijn er geboekt in 2010?

‘We hebben een duidelijke verandering doorgemaakt in onze doelstelling. Tot 2010 was het forensisch netwerk vooral een overlegorgaan waar een grote variatie aan mede-aanbieders van forensische zorg elkaar ontmoet-te. Dat was machtig interessant, er zijn veel specialistische zorgaanbieders op ons erf. Je hebt altijd veel met elkaar te bespreken. Maar de politieke en maatschap pelijke druk neemt toe. Het forensisch veld wil zelf de regie houden op het formu-leren van de kwaliteit van foren -sische zorg. Daarom hebben we in 2010 een stip op de horizon gezet en afgesproken als sector forensische zorg meer naar buiten te treden en te laten zien wat onze bijdrage is aan de maatschappij. De forensische zorg heeft te maken met een inkoper die tevens wetgever, beleidsmaker, indicatiesteller en zelfs zorg aanbieder is: het Ministerie van Veiligheid & Justitie. Je kunt erover twisten

of markt ordening ideaal is voor de forensische zorg, want bij ons gaat het toch met name over maatschappelijke veiligheid en voorkomen van recidive. Maar als je de verhouding tussen prijs en prestatie wilt verbeteren dan heb je een markt nodig. Met een gelijk speelveld. Justitie zou moeten overwegen een aantal rollen te herzien en wellicht af te stoten. Ook de Nederlandse Zorgautori-teit (NZa) constateerde dit overigens in april 2010 in het rapport ‘Marktordening forensi-sche zorg’.

Forensische zorg is onderdeel van de ggz, maar heeft heel erg zijn eigen kenmerken. Maat-schappelijke veiligheid staat

altijd voorop en het Ministerie van Veiligheid & Justitie als inkoper speelt daarom een belangrijke en prominente rol. De IGZ houdt bij ons evengoed toezicht op de kwaliteit van zorg en behande-ling, maar door de positie van Justitie binnen de forensische zorg pakken beleidsontwikke-lingen als kapitaallasten, prestatie bekostiging en ambulan-tisering heel anders uit. Zo zijn materiële en fysieke beveiliging van invloed op de kapitaallasten.

ROM is wel relevant om de effectiviteit ook van de forensi-sche zorg aan te kunnen tonen. Maar één ernstig recidive heeft al een enorme impact. In presta-tiebekostiging zitten elementen die voor forensische zorg niet werken. Sturen op no show bijvoorbeeld is in de forensische zorg veel moeilijker. Wij kunnen ook niet zomaar ongemotiveerde mensen uit hun behandeltraject zetten.’ «

Doel 2011 en verder‘Forensische patiënten en behandelingen zitten nog te vaak verstopt in het totaalaanbod van ggz-instellingen. Het forensisch netwerk heeft zich daarom ten doel gesteld om deze data goed in kaart te brengen.’

Martin Groesz

E-men

tal health

P10 | In

terview P

11 | Wet- en

regelgeving P

15 | Patiëntveiligh

eid P

16 | Arbeid

smarkt P

18 | Prestatiebekostiging P

20 | K

apitaallasten

P22 | A

mbu

lantiserin

g P23 | D

wan

g en d

rang P

24 | RO

M P

25 | Jeugd

-ggz P26

10

E-health verovert in rap tempo de ggz

De banken en de reisbranche achterna?

Wat staat ons te wachten?

Patiënten en behandelaars zijn al geruime tijd enthou-siast over de vele voordelen van ICT-toepassingen in de ggz. Bestuurders van ggz-instelingen maakten in 2010 en masse plan-nen voor implementatie van e-health in hun eigen organisatie.

E-health staat voor elektronischegezondheid, ofwel zorg via ICT-toepassingen. Internationaal gezien loopt de Nederlandse ggz ermee voorop. En dan heet het e-mental health. Voor GGZ Nederland is e-mental health geen doel op zich, maar een proces dat nauw samenhangt met ambulantisering, zorg-op-maat, innovatie en arbeidsmarktontwik-keling. E-mental health kreeg bekendheid via internettherapie,

maar omvat veel meer: Ook domotica, telezorg, cliënten-portalen, uitkomstmetingen en slimme ICT-toepassingen bij de organi satie en de logistiek van zorg zijn vormen van e-mental health.

Preventie en hulpverlening via internet neemt een grote vlucht. Voor verschillende doelgroepen zijn informatieve websites beschikbaar. Daarop staan zelf-tests en vaak zijn online ‘begelei-de zelfhulpmodules’ beschikbaar. GGZ Nederland zoekt met

relevante stake holders zoals het Ministerie van VWS, verzekeraars, het College van Zorgver zekeringen en Nictiz naar oplossingen voor belemmeringen die een vlotte invoering van e-health in de weg staan. De wijze van fi nanciering van de ggz is niet gunstig voor de innovatiekracht die nodig is voor de implementatie van e-mental health. GGZ Nederland vraagt daarvoor aandacht bij overheid en politiek en stimuleert de eigen leden in hun open en ondernemende opstelling.

Ook zorgt de brancheorganisatie ervoor dat bij de ontwikkeling van competentieprofi elen voor de professionals in de zorg en bij het bepalen van de inhoud van opleidingen aandacht is voor (het werken met) e-mental health. «

E-mental health heeft een enorme impact op bedrijfs-processen, instellingen bereiken uiteindelijk minstens dezelfde resultaten met aanzienlijk minder personele inzet. Deskundigen voorzien dat de ggz door e-mental health eenzelfde

ontwikkeling doormaakt als banken, verzekeraars en de reisbranche. Vergelijken van het zorgaanbod van verschillende zorgaanbieders gaat een grotere rol spelen, bij de patiënt of consument maar ook bij andere partijen zoals

zorgverzekeraars In hoog tempo neemt het aantal consulten via internet toe. Kantooruren en -gebouwen zijn niet langer leidend voor het contact tussen patiënt en therapeut. Patiënten krijgen meer regie over hun eigen behandelingen. «

De eerste grootschalige imple-mentaties door de instellingen vinden plaats in 2011. Een aantal zal dit jaar al 15% van de behan-delingen via e-health doen.

Over vijf tot acht jaar vindt het grootste deel van de behandelingen gedeeltelijk online plaats. «

1 http://youtu.be/UwAsMev5UcY2 http://www.dimence.nl/Werkwijze/Pages/Ervaringen.aspx3 www.puntp.nl

1

2

3

10

| V

oorw

oord

P4

| In

terv

iew

P5

| Fo

ren

sisc

he

zorg

P9

Ht them

Met het pHpHepetptetepetetptrhrhere‘W

ijiji hebben met ‘Z

12‘Ik vind dat wij met Zorg werkt! een goed antwoord

hebben op het regeerakkoord en de bezuinigings-

drift van het kabinet. De branche is zelf in staat

doelmatig met geld om te gaan om de zorg toe-

gankelijk en op hoog niveau te houden. Dat over

het voetlicht brengen, is onze uitdaging voor de

komende jaren.’

In de maatschappij

‘De ggz is transparant en zichtbaar, bijvoorbeeld

door de campagne 1opde4 en met ROM. Een

angst stoornis of depressie hebben een belangrijke

overeenkomst met een hartkwaal of diabetes.

Het zijn ziekten waarvoor je behandeld kunt

worden. Dat blijven we uitdragen. Dat doet GGZ

Nederland niet alleen. Dat vraagt gezamenlijk

optreden met onze stakeholders. Dat gaat over

school, werk, wonen, je sociale netwerk, etcetera.’

‘Het ‘normale leven’ in de maatschappij is uitermate

van belang voor herstel van patiënten. Dat is niet

anders dan voor gezonde mensen. Verbijsterend

is het dat er nog steeds volksvertegenwoordigers

zijn die vinden dat er voor de ggz wel een eigen

bijdrage gevraagd kan worden… Die maatregel

hebben wij vorig jaar gelukkig van tafel gekregen,

maar het gevoel daarover leeft dus nog wel degelijk.

En dat is vervelend. Want feitelijk stel je dan dat

psychiatrische en psychische aandoeningen keuzes

zijn die met leefstijl te maken hebben. Laat één

ding helder zijn: ggz is geen lifestyleprobleem.’

Internationale koploper

‘Met e-mental health zijn we een internationale

koploper: als instellingen, als branche en als

Paul van Rooij

1

Nieuwe zorgregels kosten de zorg een miljard. Veel omzet voor de bouwbedrijven waar patiënten

niets aan hebben.

‘In het hedendaagse politieke klimaat moeten we continu de

samenwerking zoeken en laten zien dat geestelijke gezondheids-

zorg meerwaarde heeft. Voor de klanten, maar ook voor de samen-

leving. De toegang tot de ggz staat onder druk. Juist nu zet GGZ

Nederland in op het toegankelijk, doelmatig en betaalbaar houden

van geestelijke gezondheidszorg,’ aldus directeur Paul van Rooij.

‘De ggz moet toegankelijk, doelmatig en

betaalbaar blijven’

| V

oorw

oord

P4

| In

terv

iew

P5

| Fo

ren

sisc

he

zorg

P9

| E-

men

tal

hea

lth

P10

ema Ar ei arkt s heel be gr k o r M d w k rs zijiji n het kapitaal van n e o g n

rogrammalal eae ZaZa gZgogogror rkrk vrvorovovrvovgogoogorgrmomonmnsms.m. MmMaMaMeaedadrdrderewrwewerewe kwkwekewewkwew rkrkkktktketekektkek rtrererses n vuvuv llen wo

wor

wrg

wgegegaeanen

wewg

wgegwg d

ZorArArrrgAgArgrbgbege

gggrgrWiWidWdsWsmWm

aWamWmememaearer

memWeWmWmemWm

mWmemWmrrrrkrktrt

mrmktkt ikisks

mkmmkmtsts hthmtm!h!he!em!m’e’ee’e elel bebeeeaeababebabeaeeeaeeeeelelZeZlZlelZlaZaeaZangngZnZaZanaZanZnnnZngZgngZg grgrigijgjijigiji kgkogororgrorioigioijojgjojijioijigijioiji kokgkokrgrkrkgkrkokok vovooovovovovrorkrkokrk vrvovrvorooorovovrvovovovrvovogooogoeoeooeorergegogoeogoogoeogorgrergrdrdr odorgrdrgrmdmomodomo

antwtwt owow ord optpt kp

kapahphpihithtahaeaeaaeatltl vtv raranrneoeonengngnzgzege

wgweeee oeoeoeorergeg

we

wr

wrer

wrg

wgeg

wggegegeggwgegwgeg

wgegwgrgrgaranrneregegrgegaearaeanenrnenananiaieaenenanen

13land. Internettherapie neemt een grote vlucht,

net als innovaties op het gebied van domotica

en het inzetten van licht- en geluidseffecten die

bijvoorbeeld kunnen helpen om mensen in balans

te houden. Zowel onze zorgprofessionals als

onze bestuurders staan enorm open voor nieuwe

ontwikkelingen. Kansrijke ontwikkelingen zijn er

op vrijwel alle terreinen.

Maar fi nanciering van zorginnovaties is niet

altijd makkelijk. Projecten zouden opgeschaald

kunnen worden om tot betere businesscases te

komen, eventueel samen met andere partijen

zoals zorgverzekeraars. GGZ Nederland heeft een

rol in kennisverspreiding en in het openen van

subsidies, zowel in Nederland als in Europa. Ook

kan de branche een regierol nemen bij normering

en standaardisatie van bijvoorbeeld elektronische

patiëntendossiers. Wij hebben het geluk dat wij

grote aanbieders van informatietechnologie en

medische innovaties als Philips en Siemens in

de buurt hebben. Innovatie is onze grote kracht.

Maar in onze DBC-structuur zit innovatie nog niet

voldoende versleuteld. Dat zou wel moeten.’

Ondernemerschap en prestatiebekostiging

‘Met Zorg werkt! hebben we in 2010 als sector

een ambitieuze agenda voor de lange termijn

neergezet. En die begint nu. Dat betekent niet

dat alles eind 2011 anders is, maar de weg is

ingeslagen. Wij zeggen: als wij meer ruimte krijgen

voor ondernemerschap en prestatiebekostiging

zijn er behoorlijk wat mogelijkheden om goede,

toegankelijke en betaalbare zorg te bieden.

Onze ijkpunten onderweg zijn onder meer:

ambulantiseren, e-mental health, preventie en

samenwerking met de eerste lijn. En natuurlijk

verminderen van bureaucratie.

Je merkt dat de agenda van Zorg werkt! landt

en wordt herkend. Erkend ook. Nu is het zaak

er invulling aan te geven. Instellingen moeten

de ruimte krijgen ermee aan de slag te gaan.

Verzekeraars, klanten en patiënten hebben

daarin een rol. Op landelijk niveau moeten wij

randvoorwaarden invullen, goede afspraken maken

met de overheid over fi nanciering en een level

playing fi eld voor alle zorgaanbieders.’

Wetgeving

‘De leden van de Eerste en Tweede Kamer moeten

een aantal wetgevingsdiscussies goed voeren:

GGZ Nederland denkt mee over toekomstbestendige

wetten die werkbaar zijn. Tegelijkertijd maken we

ons zorgen over de overheveling van fi nanciering

en bevoegdheden op het gebied van jeugd ggz naar

gemeentelijk niveau. Toegankelijkheid en ontwikke-

ling van met name de gespecialiseerde jeugd-ggz en

het voorkomen van nieuwe schotten zijn aspecten

van zorg die goed geborgd moeten zijn.

Succes behaald voor zij-instromers

Het thema Arbeidsmarkt is heel belangrijk voor de

GGZ -branche. Medewerkers zijn het kapitaal van

onze organisaties. We investeren in goede arbeids-

voorwaarden en opleidingen, in doorstroommoge-

lijkheden, competentieprofi elen, functiewaardering,

in veilig werken en een goede cao.

2 Wet- en

regelgeving P


eid P

16 | Arbeid

smarkt P


20 | Kap

itaallasten P

22 | A

mbu

lantiserin

g P23 | D

wan

g en d

rang P

24 | RO

M P

25 | Jeugd

-ggz P26

s t sdsds tdt e randvovov orwaarden in om onze leririsrsdrdi diri diasasaaatatdadsdsasdsadaaadatdtatdtktktikiekesksdkdtdtktdtidikidiekeksksekeokok ord en de bezuinigingsdriftftf ’

14Gelukkig hebben we de eigen bijdrage voor zij-

instromers van dertig jaar en ouder aan hun

opleiding in het MBO van tafel gekregen. Dat succes

is geboekt! Ik ben daar heel blij om want je komt er

niet meer met alleen mensen vanaf de middel bare

school. Alle creativiteit die nodig is om mensen in

de ggz werkzaam te krijgen, moeten wij aan boren.

Ons programma arbeidsmarkt is daarop gericht.

Met ons programma Zorgmarkten reali seren we de

randvoorwaarden om als branche goed in de markt

te staan: cijfers en data om een gelijk speelveld te

realiseren, vastgoed, vormen van organisatie-

vernieuwing. Samen met alle informatie die uit de

dbc’s en de cq-index komt, vullen we zo belangrijke

voorwaarden in voor prestatie bekostiging.

Transparantie en ondernemerschap gaan zo hand in

hand. Daarin zijn we als sector absoluut koploper.’

Regeerakkoord

‘Of het huidige kabinet een goede partner is voor

onze branche? Dat moeten we zien. We hebben het

gevoel dat men ons verhaal herkent en daar iets

mee wil. Er is waardering voor het feit dat wij vanuit

eigen kracht en meerwaarde een positieve inbreng

hebben. Tegelijkertijd maakt het regeerakkoord het

de bewindslieden niet makkelijk. Er staat een aantal

lastige afspraken in.

Met de ontwikkeling van prestatiebekostiging zie je

een verschuiving van landelijk naar lokaal niveau.

De invloed van verzekeraars en patiënten wordt

daar groter. Dat is goed. Problemen moet je zo laag

mogelijk oplossen. Daarvoor zijn wel heldere kaders

nodig waarbinnen iedereen werkt. De spelregels

moeten bij iedereen bekend zijn en gehandhaafd

worden. En voor kwetsbare groepen die zelf niet in

staat zijn keuzes te maken is het ook belangrijk dat

de overheid aangeeft wat zij wil, bijvoorbeeld in de

AWBZ.’

Toezicht of grip?

‘Op landelijke niveau vragen fricties in fi nanciering

en samenhang in stelsels de aandacht. GGZ

Nederland constateert dat overheidspogingen

om tot vernieuwde vormen van toezicht te

komen, resulteren in krampachtige vormen van

grip. Decentralisatie gaat gepaard met dwingend

toezicht. Beleidsintenties en beleidspraktijk gaan

op die manier niet gelijk op... Ik druk mij mild uit.

Wij zijn een branche met een groot potentieel.

Ik voorzie dat de ggz het meest bereikt vanuit

de relatie. Met zorgverzekeraars, instellingen,

patiënten en gemeente en alle betrokkenen bij onze

doelgroep. Die vier. Dat besef groeit. Partijen doen

pogingen met elkaar in gesprek te komen. Maar het

is op decentraal niveau nog te veel afhankelijk van

personen. GGZ Nederland kan daarin een proactieve

rol nemen, door het belang van samenwerking te

benadrukken, door best practices te delen. Wij laten

graag zien hoe samenwerking mogelijk is en wat

het oplevert.’

2

1 http://nl.linkedin.com/pub/paul-van-rooij/6/88b/6a5

2 http://www.ggznederland.nl/kwaliteit-van-zorg/zorgwerktnov.pdf3 http://twitter.com/paulvanrooijggz

| V

oorw

oord

P4

| In

terv

iew

P5

| Fo

ren

sisc

he

zorg

P9

| E-

men

tal

hea

lth

P10

| I

nte

rvie

w P

11

eden optimaal te laten ondern

eeeededededededddededededeenenenenennnn on on oooopopopopoptptptiptiptiptiptiptimtimtimimimmmmmamamamamaaaaaalaalaalalalal tal tal tl tl ttetetete lte le le le le lalalatlatlatatateateatetetentenenenennn on on on oononondondondondndndndendededederderererernrnrnnnnn

15

Operatie Querido ging van start

Werkbare wetten die toekomstbestendig zijn?Twee wetsvoorstellen krijgen in 2010 de nodige aandacht van de juristen van GGZ Nederland: de nieuwe Wet verplichte ggz (Wvggz) en het wetsvoorstel Forensische zorg. Vijf werk-groepen met ggz-professionals buigen zich – in het kader van Operatie Querido - over de vraag hoe de nieuwe wetten werkbaar te houden zijn. Zowel de zorg voor veiligheid en openbare orde als gezondheidszorg worden beter met elkaar verbonden door deze wetsvoorstellen. GGZ Nederland is er alert op dat nieuwe wetten werkbaar en toekomstbestendig zijn. De Wvggz geeft de over-heid het juridische instrumenta-rium om dwingend in te grijpen (legaliteitsbeginsel) en daarmee zorg te dragen voor veiligheid en handhaving van de openbare orde, en ook om gezondheids-zorg te bieden. Het wetsvoorstel voor de Wvggz doet volgens GGZ Nederland recht aan de behan-

delmogelijkheden in de ggz met respect voor de rechtspositie van de patiënt. Waar mogelijk op maat en aan huis door zogenaam-de ACT/FACT-teams, of verplichte poli klinische behandeling. En alleen als het niet anders kan: in de kliniek.

GGZ Nederland is van meet af aan nauw betrokken geweest bij het wetgevingstraject van beide wetsvoorstellen. Tevredenheid

overheerst over de gang van zaken tijdens de consultatie-rondes en de contacten met de wetgevingsjuristen op het departement. De overheid schrijft geschiedenis want nooit eerder is het veld (patiënten, familie, zorgaanbieders, behandelaars, advocatuur, rechterlijke macht), zo consciëntieus betrokken bij een wetgevingstraject. Door deze aanpak kunnen beide wetten nu al op draagvlak rekenen. «

Psychiater Querido maakte zich in de vorige eeuw al sterk voor wet-geving rondom dwangopnames.Vandaar dat vijf ggz-werkgroepen zich onder zijn naam inspannen om de wetsvoorstellen voor de branche zo werkbaar mogelijk

te maken. Elke werkgroep bekijkt een deelaspect: registratie en administratie, vaardigheden hulpverleners, richtlijnen en modellen, profi elen commis-sieleden samenhang met andere wetten wetsvoorstel Forensische

zorg. De punten die de werk-groepen aandragen, zijn input voor de gesprekken van GGZ Nederland met leden van de Tweede Kamer. «

Zowel het constructief overleg met de departementen van Veilig-heid en Justitie en Volksgezond-heid, Welzijn en Sport als de inzet van de leden zijn voor GGZ Neder-

land hoogtepunten van 2010. Dat geldt ook voor de Handreiking ‘Verantwoordelijkheidsverde-ling bij samenwerking in de zorg’ waaraan GGZ Nederland zich

verbond. Het is een partnerschap van GGZ Nederland met KNMG, V&VN, KNOV, KNGF, KNMP, NIP, NVZ, NFU en NPCF. «

Mijlpalen 2010

1 http://www.ggznederland.nl/pa/wvggz-en-wfz_17102010.pdf 2 http://www.ggznederland.nl/nieuws-los/handreiking-verantwoordelijkheidsverdeling-2010_1.pdf

1

2

Patiëntveiligh

eid P

16 | Arbeid

smarkt P


20 | Kap

itaallasten P

22 | Am

bulan

tisering P

23 | Dw

ang en

dran

g P24 |

RO

M P

25 | Jeugd

-ggz P26

16

Patiëntveiligheid: Veilige zorg, ieders zorgIn 2010 is er hard gewerkt aan het thema Patiëntvei-ligheid in de ggz. Het accent lag op Veiligheids-management (VMS) en Veilig Incidenten Melden (VIM). Maar ook op speer-punten als dwang en drang, suïcidepreventie en medi-catieveiligheid is veel bereikt. Aan de basis ligt

het Patiëntveiligheidspro-gramma GGZ 2008 – 2011, Veilige zorg, ieders zorg.

GGZ Nederland heeft diverse bijeenkomsten, conferenties en trainingen georganiseerd waar leden nieuwe kennis opdeden en ervaringen konden uitwisselen. Met een website, handreikingen voor veiligheidsplannen en de

mogelijkheid voor instellingen om aan te sluiten op de kennis van koplopers gaf GGZ Nederland een flinke impuls aan de veiligheid van patiënten en personeel. Een succes was de introductie van het Veiligheidsvisitatiebezoek (VVB). Instellingen doorlopen daarbij een dagtraining tot VVB-auditor en verrichten audits. Na één intensieve dag weet de raad van

| V

oorw

oord

P4

| In

terv

iew

P5

| Fo

ren

sisc

he

zorg

P9

| E-

men

tal

hea

lth

P10

| I

nte

rvie

w P

11 |

Wet

- en

reg

elge

vin

g P

15

In de toekomst zijiji n erWaWaW ar is je wewew rkplek al

ol

oelesesejejekjkekekoeoaoaomammmmmbmbmsbsusustutltlt azaznznzinijnjijinijitjtjininsnsnenen eeeerererrrWjWjnWnznzWznziniWinijnjWjnjijinijiWijinijie

jejjtjejtjWeWjWjejWj

vtvtivieieisesvevivieivi rsrsbsbsebeeeeeteteeteeeeerererrrerer

WWWWWWaWaWWaWaWWaWaW aWaWaW aaaaararar ir ir iisisis js js jjjejejejee we wwwwwewewewwewewererkrkrkrkkkp

I

kp

I

p

I

pl

In

pl

In

pl

In dple

In dle

In dek

n dek

n dek

dek

dek

dek

dek

de ta

e ta

e tal

toal

toal

tols

tolelesoeseseoeksesejoekesejkjkoekjkjkekjkjkekjejekjkkekekkjkekekkoekekoeokoekekoeokoekekoeokooaoomaoaoomaoaomamomaoaomammmmomamammmmmmmmmmmmmmmmmmmmbmmmmmmbmbmmsmmmmbmbmsbsmsmmmmbmbmsbsstbmbmsbsstbsbssusstbsbsusustuttbusustuttututltlttututltltt zututltlt zulazlazazzilazazziijiazazznzzijijiazaznznzijijianznzininWnznzW

znzijijininiijinijiWnWniniWinijinijnjijinijijtjWnWniniWinijiji nijinijitjtjininWjWjijiWijinWnjnjWjnjijinijiWijinijijntjtjininWjWjjnjWjnjjejjtjejtjjWjejWjntjtjininWejejjtjejtjWeWjWjejWjjntjtjininnsnejej

vtvtivinininnsnvivinisnsnveieisesvevivieivinsnsnenenesesrsrsn esenenersrsbsbsebeeeeeeerbebeeeeeeebebeeeeeereeeeebeeeeteteereeeerere

eteteeeeereeeerererrrteeeeerererrrerererrrrrererrrerere

17

Cruciale rol zorgbestuurders

bestuur hoe de bedrijfsvoering en de zorg zich ver houden tot VMS-certificering.

In 2010 ondervond het program-ma vertraging door een subsidie-pauze bij VWS. Ondanks dat gingen stuurgroep en ontwikkel-groep zo maximaal mogelijk door en ook de sector zelf zat niet stil. Met succes. Dat bleek wel tijdens de jaargesprekken van de Inspectie met geïntegreerde ggz-instellingen. De Inspectie concludeerde dat een groot deel van de instellingen goed op weg was met het implementeren van veiligheidsmanagement en VIM.

Een succesfactor van formaat daarbij is de eenmalige onder-steuning van €15.000,- die GGZ Nederland – met de verkregen subsidie van VWS – gaf aan de instellingen bij de aanschaf van een VIM-systeem. Veel instel-lingen zijn inmiddels begonnen met uitrol ervan.

Verwachting 2012De ggz heeft een hoge certifica-tiegraad: 98% is inmiddels HKZ-gecertificeerd. Dat legiti-meert de verwachting van GGZ Nederland dat alle instellingen halverwege 2012 het veiligheids-

management succesvol hebben verbonden aan het kwaliteits-managementsysteem. Aan vrijwel alle randvoorwaarden voor veiligheids management is dan voldaan. «

Zorgbestuurders hebben een cruciale rol bij patiëntveiligheid. Het veiligheidsprogramma is daarom gestart met een serie bestuurlijke conferenties. In november 2010 stond de conferentie in het teken van

risicomanagement- en veilig-heidsmanagement. In mei 2011 wordt de aandacht verlegd van het systeem naar de balans tussen beheersen en vertrouwen. «

1 http://www.veiligezorgiederszorg.nl2 http://www.veiligezorgiederszorg.nl/index.php?p=579955

1

2

Bijna een vijfde van de volwassenen in Nederland (18%) ondervond in 2010 belangrijke beperkingen in functioneren als gevolg van een

psychische stoornis.

Medicatieveiligheid vraagt veel van instellingenMedicatiefouten staan in de top 3 van incidentmeldingen. Niet voor niets is medicatie-overdracht een belangrijk aspect van patiëntveiligheid. De branche heeft daarom de landelijke richtlijn medicatie-overdracht onderschreven en is bezig met de implemen-tatie. Vanaf 2011 handhaaft de Inspectie de richtlijn.

Arbeid

smarkt P


20 | Kap

itaallasten P

22 | Am

bulan

tisering P

23 | Dw

ang en

dran

g P24 | R

OM

P25 | Jeu

gd-ggz P

26

r meer psycycy hihih aters nrrrrtrtr?m?m

nrnrtnththt?h?emem?e?m?mem?mtmtmimimmmmmamameaegegeoeoeeveaeaenrnrdrdr epeppgpgpgpsgszszsasasyayylyysywywycwcycywycy ewew rkomgevingrrrrrrrtrrrrrtrtr?rrrrrtrtr?rnr mtrtr?m?mntnt mtrtr?m?mntnththt?h?m?m?mn h?h?m?m?mh?h?e?e?mhememtmtmmetmtmmimmt imimmmmmeimimmmmmmemmmmmammemmmmamameaeegemeeamameaeegeeegegeoeoeeegegeoeoeeveeeoeveeaeereveeaenrnreraeaenrnrerrnrdrdrerrnrdrdrr pdrdr epepr pdepepr pepeppgppspgppgppspgpgpgppsypgpgpgpsgsszspsygpgpzszspsyszsasaspsycycy hasasyayylypsycycy hasasyayylyycycy hylyysyycycy hihihysyycycy hihihywycwcycywycyychi

wywycwcychiwehia

wewewhia

erhiatrk

iatkiat

ko

ato

ateom

atem

tem

termg

erge

erge

erev

rsvi

rsvi

rsin

rsn

sng

s ng

ng

ng

nnn

18

Vergrijzing en ontgroening op de arbeidsmarkt, daarmee krijgt de ggz binnenkort te kampen. In combinatie met een naar verwachting groeiende vraag naar zorg dreigen er grote tekorten. Daarom benoemde GGZ Nederland in 2009 ‘Arbeidsmarkt’ tot belangrijk beleidsthema.

In 2010 werd Arbeidsmarkt langs drie pijlers aangepakt. • De cijfers: de basis om invulling

te geven aan het beleid.• Opleidingen en imago:

gericht op het verhogen van de instroom.

• Boeien en binden: werk gevers zorgen ervoor dat mensen die werkzaam zijn in de ggz dat blijven doen en zich mee ontwikkelen in het licht van ambulantisering en zorg-innovaties.

‘In 2010 is de branche gestart met het genereren van strategische arbeidsmarktcijfers: hoeveel werknemers verlaten straks de ggz en hoeveel hebben we er in de toekomst nodig? En welke beroepen zijn er eigenlijk alle maal in onze branche? Daarbij is veel bereikt zodat de focus snel kon worden verlegd naar vragen als: wat moeten ggz-werknemers straks kennen en kunnen?’ Aldus Jiska van den Hoek, afdelings manager Kwaliteit en Verantwoording en voormalig programmaleider Arbeidsmarkt.

Resultaten 2010Het Capaciteitsorgaan stelde vast dat er in de toekomst meer psychiaters nodig zijn. • Het competentieprofi el voor

de ggz-agoog in de forensische sector is vastgesteld.

• De branche is gestart met het opstellen van beroepscompe-tentieprofi el voor ggz-agogen en verpleegkundigen.

• Leden vormden een lerend netwerk Workability Index. Daarin verdiepen de instellingen zich in de vraag: hoe kunnen we werken aan duurzame inzetbaarheid van onze medewerkers? Hiermee geeft GGZ Nederland invulling aan het HRM-convenant dat bij de vorige cao-ronde is afgesloten. «

Arbeidsmarkt: zo lang mogelijk inzetbaar

Jiska van den Hoek

| V

oorw

oord

P4

| In

terv

iew

P5

| Fo

ren

sisc

he

zorg

P9

| E-

men

tal

hea

lth

P10

| I

nte

rvie

w P

11 |

Wet

- en

reg

elge

vin

g P

15 |

Pat

iën

tvei

ligh

eid

P16

19

Opleiden met ambitie

E-mental health; bezinning op het vak

GGZ Nederland is vertegen-woordigd in het CONO, het coör-dinerend orgaan voor medische opleidingen en nascholing waarin ook de beroepsverenig-ingen vertegenwoordigd zijn. In het CONO buigen partijen zich over ontwikkelingen van de ggz-beroepen. Inbedding van de

ontwikkeling rond e-mental health in de beroepsopleidingen staat inmiddels ook binnen het CONO hoog op de agenda. GGZ Nederland vindt het belangrijk dat de instellingen nu en in de toekomst beschikken over voldoende, goed gekwalifi -ceerde werknemers.

De instel lingen leveren een grote en actieve inzet in de praktijk -opleiding van professionals. Hierbij is het belangrijk dat de kwaliteit, capaciteit, continuïteit en innovatie van opleidingen gewaarborgd is. GGZ Nederland ondersteunt de ggz-instellingen hierbij. «

Het besef groeit dat e-mental health een grote impact krijgt op het dagelijkse werk van

ggz-professionals. Dat leidt ook tot bezinning op de organisatie van het werk. Want hoe geef je cliëntcontact vorm via een beeldscherm? Waar is je werkplek als je ambulantiseert? GGZ Nederland geeft hieraan invulling door goede voorbeelden in de sector te verspreiden en kennis onderling uit te wisselen. Tegelijkertijd betekenen

ontwikkelingen op het gebied van e-health dat de branche zich anders kan profi leren richting potentiële werknemers. De veranderende ambulante werkomgeving en de nieuwe taken die daarbij horen kunnen andere groepen mensen aantrekken. Dat zijn spannende ontwikkelingen om naar uit te kijken. «


20 | Kap

itaallasten P

22 | Am

bulan

tisering P

23 | Dw

ang en

dran

g P24 | R

OM

P25 | Jeu

gd-ggz P

26

20

GGZ Nederland wil na enkele jaren van stilstand verder met de invoering van prestatiebekostiging. De ggz heeft behoefte aan meer mogelijkheden voor ondernemerschap, behoud van de DBC-productstruc-tuur is daarvoor een essen-tiële voorwaarde. Deze ambitie kreeg in 2010 met

de komst van het kabinet Rutte een steviger basis en meer perspectief.

Drie ontwikkelingen staan voor GGZ Nederland in de volle aan-dacht als het gaat om prestatie-bekostiging: Ruimte voor ondernemerschap, het belang van een gelijkwaardig speelveld voor zorgaanbieders en

verzekeraars en de toenemende rol van gemeenten. Behoud van de huidige DBC-productstructuur is daarbij een belangrijke rand-voorwaarde.

Zorgaanbieders, zorgverzeke-raars en de overheid kijken alle drie vanuit een eigen invalshoek naar zorg. Cruciaal is dat partijen elkaars taal leren spreken en verstaan. GGZ Nederland heeft in 2010 bereikt dat het debat over prestatiebekostiging het gesprek over geld ontstijgt. ‘Kwaliteit is onze gemeenschappelijke noe-mer, daarop vinden instellingen, verzekeraars en de overheid el-kaar’, aldus Corstiaan Bruinsma, bestuurder van Lentis, instelling voor behandeling, ondersteuning en begeleiding bij psychische en psychiatrische problemen in het Noorden van het land en tevens bestuurslid van GGZ Nederland. ‘In de praktijk heb ik gemerkt dat ggz voor zorgverzekeraars een nieuw gebied is. Lang niet altijd is de opbrengst van de zorg hen direct duidelijk. Door openheid over kwaliteit, het werken met zorgpaden en triage laten wij zien hoe de vraag van de patiënt gekoppeld wordt aan het juiste aanbod en welk prijskaartje daar-aan dus hangt. Kortom, rationa-lisering van de zorg.

Op basis van de vraag van de patiënt kun je de geboden zorg en de kosten ervan meer voor-spelbaar maken. Geld wordt zo voor alle partijen meer een logisch gevolg van rationaliteit

Prestatiebekostiging: Rationalisering van zorg maakt kwaliteit zichtbaar

Corstiaan Bruinsma

| V

oorw

oord

P4

| In

terv

iew

P5

| Fo

ren

sisc

he

zorg

P9

| E-

men

tal

hea

lth

P10

| I

nte

rvie

w P

11 |

Wet

- en

reg

elge

vin

g P

15 |

Pat

iën

tvei

ligh

eid

P16

| A

rbei

dsm

arkt

P18

Het gespDe

He

Hg

Hg

Hg

Hg

HHg

Hg

Hg

Hz-sectct

t

tt

to

to

trgrgggggegegeeeefefeteteftfefetefegsgsrsrsapappappgp

DDDe g

HDe gg

He

He

Hggz

Hg

Hg

Hg

Hg

Hz

Hg

Hg

Hz-s

Hese

Hesec

Hetectctt

Hettctt

tt

to

Hettt

to

to

tr

Hetor

et grgrggt gggggt gggggegegt ggggegegefgeeeeeefgeeeefefetftfgeefeteteefetefegesetegsgsgesgsgsrsrsgespsgsrsrsespsgsrsrsapapspapappapsppappappgpsppappgpppgpppgpppp

21

en kwaliteit. We praten minder over geld dan je misschien denkt. Kwaliteit van zorg staat voorop. Juist ook in de onderhandelingen met de zorgverzekeraar.

Prestatiebekostiging helpt ons om zorg meer rond patiënten te organiseren. Met de CQ-index en ROM die verbonden zijn aan onze prestatie-indicatoren, laten we bijvoorbeeld ook vanuit patiën-tenperspectief zien dat bepaalde behandelingen gemiddeld wel 60 tot 70% klachtenvermindering opleveren. Dat maakt het werk aanzienlijk interessanter. Het feit dat de invoer van prestatiebekos-tiging gepaard is gegaan met de invoer van de DBC-systematiek is ook positief. Daar wordt wel eens laatdunkend over gedaan, alsof het een veredeld tijdschrijfsys-teem is. Maar juist op instellings-niveau biedt het DBC-systeem mij ontzettend veel informatie, inzicht en sturingsmogelijkheden.

Bij prestatiebekostiging hoort een helder beeld van inhoud, kwaliteit, kosten en opbrengsten van behandelingen. De branche doet niets liever dan dit inzich-telijk maken.Deze gegevens tonen immers de relevantie van de geestelijke gezondheidszorg voor de samenleving als geheel.Niet voor niets werkt de ggz sinds jaar en dag aan de ontwikkeling, implementatie en publicatie van

prestatie-indicatoren. Daarmee maken instellingen de kwaliteit van zorg meetbaar en inzichtelijk.

Cliënten, zorgverzekeraars, het Ministerie van VWS en de inspec-tie benutten deze infor matie onder meer bij het vergelijken en inkopen van zorg. Instellingen zelf verbeteren er hun kwaliteit mee. «

Kwaliteit in beeld

Daarmee kan ik in gesprek met de professionals om behande lingen verder te ver-beteren. Daarmee maak ik

zorgverzekeraars ook duidelijk hoe veranderprocessen uitwerken in de productmix van de DBC’s.’ «

Het geld dat in de ggz wordt besteed aan preventie en zorg, levert naar schatting een besparing van het 20- tot 30-voudige aan

indirecte kosten.

Er zijn grenzenNiet alles kan via prestatie-bekostiging betaald worden. De crisisdiensten en de 24-uurs bereikbaarheids-diensten zijn vormen van zorg waarop niet geconcurreerd zou moeten worden, maar waar de prijs kostenconform moet zijn. Aldus GGZ Neder-land.

Kap

itaallasten P

22 | Am

bulan

tisering P

23 | Dw

ang en

dran

g P24 | R

OM

P25 | Jeu

gd-ggz P

26

prek gaat minder ovovo evev r geld dan je misschiengpgprhrerereeeeleedeeeeekekrkrkbkbkeegegglgdgdgvg

vg

an iaia

nhtht

oudmdm

, km

km

wkwk alitein

in

t, kd

kd

od

od

kok seseteteeeeenrnrerer nonooooopovpvovopovobvbvvrvveveeevevevevenegegergrrsrtrtrvgvgagaggngbgbgebeeeeehehe andelingen

pprgpgprgpgprhrprgpgprhrprerhrprerhrererprekerereeeelerekeeeeeleedeekeleedeekedeeeeeekedeeeeekekkekekkrkkrkrkkrkbkk gbkbkk gbkbkekek ge geegegegglggagegglggdggaglggdggadgdggadgdg

vg

vgaavg

vgaava

aaanatanatnaiaatn iaiaatinatnh

thttnhthtt mhthtt mho mou

moum

udmdmm

udmdmmidmid, km

kmmi, km

kmmi

kwkwkminkwkwk

inwin

walindalind

alind

litnditendtein

ind

eitde

itdet, kd

kdde, kd

kdde

kod

od

kokerkoseseeteeroseseteteeeeersteteeeeenrteeeenrnrrnrnrrerr onrnrerer nr oerer nonoononooooovovoonooooopoovovooooopovpvovopovobvbvovopovpvovopovobvbvovovoopovpvovopovovbvvrvovovo evevvbvvrvveveeevevevevvevrvveveeeveveveveneveveveeeenevevev renegegergrergegergrrsrergegergrrsrrtrer grgrrsrtrtrr gtrtrvr gvgvgr gelvgvggaggelagaggnggeldgaggnggeldgngebegeldgngbgbgebegeld

bgbgebegeldbeld d

ehld d

ehd d

had d

had d

an

dn

dand

dad

dade

danel

aneli

anli

anin

n jn

n jng

n jg

n jge

n jen

jeen

jen

jen

jejeee me mmmmmmmimimimiisisissssssssscscscchchchchhhhihihihiieieeeenenennnnnnn

22

Veel geld en grote belangen. Daarover gaat kapitaallasten. GGZ Nederland verwacht in de loop van 2011 resultaat te behalen op dit gecom pliceerde dossier. De gebouwgebonden fi nan ciering verandert gestaag in persoons-gebonden fi nanciering.

Kapitaallasten krijgen veel aan-dacht. Niet alleen van de ggz. Alle branches zijn er druk mee. Dat is logisch, want vastgoed gaat om veel geld en lange looptijden. Kapitaallasten, die gemiddeld tien tot twaalf procent van een instel-lingsbudget omvatten, kunnen een instelling bij slecht beleid in een lastig parket brengen: hoeveel geld gaat er van de zorg naar de stenen? Tegelijkertijd kan een gebouw zorg maken of breken.

Zeker in tijden van ambulantise-ring en extramuralisering vraagt vastgoedbeheer veel wijsheid, inzicht en een open oog voor sa-menwerkingspartijen als woning-corporaties en gemeenten. Instel-lingen beschikken vaak over een gemengde gebouwenportefeuille. Door de afschaffi ng van het Bouwbesluit en bouwregime in 2009 kunnen zij zelf meer keuzes maken en verantwoordelijkheid nemen voor investeringen in huis-vesting. Daarbij moeten zij meer verantwoording afl eggen dan ooit. Want banken zijn alert en kijken

bij bouw en verbouwplannen uit-gebreider dan voorheen naar het realiteitsgehalte van de busines-scase. Een hobbel van formaat vormt de boekwaardeproblema-tiek: in het verleden was het gangbaar om voor zorggebouwen te werken met afschrijvingsmo-dellen voor 50 jaar. Dat is voorbij. De norma tieve huisvestingscom-ponent (NHC) is gebaseerd op een afschrijvingtermijn van 30 jaar.

Met vastgoed is veel geld gemoeid en een afschrijvingsver-schil van twintig jaar heeft grote gevolgen voor de boekhouding op instellingsniveau. Die verschillen moet de overheid wel overbrug-gen vóór instellingen de volledige verantwoordelijkheid krijgen over hun vastgoed. Verder verwacht GGZ Nederland dat er een goede

overgangsregeling komt voor alle leden en meer samenhang tussen AWBZ, Justitie en Zorgverzeke-ringswet.

Lang was het wachten op de invoering van de normatieve huisvestingscomponent die instellingen nieuwe fi nanciële mogelijkheden moet geven. In 2012 gaat het er dan van komen voor de AWBZ-instellingen: één norm voor vergoeding van huisvestingskosten per patiënt ongeacht omvang en leeftijd van een gebouw. In de jaren na 2012 volgt de uitwerking van de norma-tieve huisvestingscomponent voor instellingen die vallen onder het regime van de Zorgverzekerings-wet en Justitie. «

Vastgoed: essentieel onderdeel van goede zorg

Veruit het grootste deel van de cliënten ontvangt een ambulante behandeling (90%). |

Voo

rwoo

rd P

4 |

Inte

rvie

w P

5 |

Fore

nsi

sch

e zo

rg P

9 |

E-m

enta

l h

ealt

h P

10 |

In

terv

iew

P11

| W

et- e

n r

egel

gevi

ng

P15

| P

atië

ntv

eili

ghei

d P

16 |

Arb

eid

smar

kt P

18 |

Pre

stat

iebe

kost

igin

g P

20

n denene ktnnnnn dddddddededeeenenennknknknknkktktktktktttt

23

Het naar buiten brengen van geestelijke gezond-heidszorg, dichter bij de mensen thuis, sluit meer aan bij de wensen van patiënten en is aanzienlijk kosteneffi ciënter dan intramurale zorg. Aldus Dineke Moerman, afdelings manager Financiering en Arbeids-zaken GGZ Nederland. In Zorg werkt! schrijven wij dan ook dat het aantal intramurale plekken in de ggz omlaag kan. In 2010 werden hiervoor de randvoorwaarden en knelpunten in kaart gebracht.

GGZ Nederland constateert dat het succes van ambulantisering afhankelijk is van een groot aantal factoren. Juist de enorme verwevenheid tussen de verschillende beleidsterreinen en dossiers als kapitaallasten, prestatiebekostiging en arbeids-markt maakt het niet meteen eenvoudiger om successen te boeken. De branchevereniging ziet het als haar taak om vol in te zetten op het creëren van de juiste randvoorwaarden en het wegnemen van knelpunten. De feiten spreken daarbij voor zichzelf: langdurige opname is voor een kleine groep ggz-patiënten medisch noodzakelijk en mensen die aangewezen zijn op langdurig verblijf, wonen ook graag zelfstandig. Ambulantisering is een groot goed. Daarover is iedereen het eens. De ambitie van de branche vraagt om duidelijke keuzes. Tegelijkertijd is de

branchevereniging beducht voor rigoureus afbouwen van bedden. Zorgvuldig handelen is in het belang van de patiënten die aangewezen zijn op de ggz.

Al met al heeft de branche zichzelf met de ambities van Zorg werkt! voor een forse uitdaging gezet. Het is van belang de kwaliteit van zorg te verbeteren en efficiënter en effectiever zorg te leveren. En gedane investeringen in vastgoed en bedden mogen niet verloren gaan, maar moeten ambulantisering ook niet belemmeren.

Inzet 2011 en verderGGZ Nederland zet onder meer in op e-mental health, innovatieve zorgconcepten en vergroting van de arbeidsflexibiliteit. Om ambulantisering tot een succes te maken is commitment nodig van partijen op landelijk niveau.

Samenwerking met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) en Zorgverzekeraars Nederland (ZN) staat hoog op de agenda van GGZ Nederland.’ «

Ambulantisering, de X-factor van de ggz?

Dineke Moerman

Dw

ang en

dran

g P24 | R

OM

P25 | Jeu

gd-ggz P

26

24

GGZ Nederland stimuleert en ondersteunt haar leden bij het terugdringen van dwang- en drangtoepas-singen in de zorg. In 2010 waren 51 instellingen actief op dit terrein.

De hele ggz-sector vindt dat vermindering van dwang nood-zakelijk is voor het welbevinden van patiënten en een betere kwaliteit van zorg in algemene zin. Minder separeren vraagt echter op vele vlakken inspan-ningen van instel lingen en zorgverleners en vergt vaak een projectmatige aanpak bij de start van het veranderingsproces. In 2010 coördineerde GGZ Neder land de subsidieaanvragen voor pro jecten Dwang en Drang. Naast ggz-instellingen doen ook Psychiatrische Universitaire Klinieken (PUK) en Psychiatri-sche Afdelingen van Algemene Ziekenhuizen (PAAZ) mee aan de reductie van dwang.

Er loopt een inventarisatie van best practices bij instellingen die al meer dan een jaar terug-dringen van dwang en drang in hun beleid hebben opgenomen.

In oktober 2011 wordt de inven tarisatie afgerond. GGZ Nederland vindt het van groot belang dat deze kennis optimaal word gedeeld en spant zich daarvoor in. Een bijzondere mijlpaal in maart 2010 was de presentatie van veldnormen voor dwang en drang, een set collec-tieve richt lijnen voor de gehele

ggz-sector. GGZ Nederland zette daarmee een stip op de horizon naar een intensief voortraject met alle stakeholders die betrokken zijn bij terugdringen van dwang en drang. Feitelijk beschrijft dit document de toekomst van de ‘intensive care’ in de ggz. «

Van dwang en drang naar intensive care

Een voorbeeld van een bekroond project is te vinden bij De Bascule, academisch centrum voor kinderen jeugdpsychiatrie. Zij wonnen in oktober 2010 de Veilige Publieke Taak Award 2010, een initiatief van het ministerie

van Binnenlandse Zaken. Het centrum krijgt de prijs voor het project ‘Non Violent Resistance’ dat tot doel heeft om agressie en geweld door kinderen en jongeren te beperken, zodat zij niet meer afgezonderd hoeven te worden.

Het project liet duidelijk meetbaar positief effect zien: Minder separaties, meer werk plezier medewerkers, lager ziekteverzuim en minder verloop van personeel. Andere projecten in 2010 tonen eveneens goede resultaten. «

De Bascule bewijst: Minder separaties, meer werkplezier

1 http://www.ggznederland.nl/innovatie-in-de-zorg/dwang-en-drang/veldnormen-intensive-care-in-de-ggz.pdf

1

| V

oorw

oord

P4

| In

terv

iew

P5

| Fo

ren

sisc

he

zorg

P9

| E-

men

tal

hea

lth

P10

| I

nte

rvie

w P

11 |

Wet

- en

reg

elge

vin

g P

15 |

Pat

iën

tvei

ligh

eid

P16

| A

rbei

dsm

arkt

P18

| P

rest

atie

beko

stig

ing

P20

| K

apit

aall

aste

n P

22 |

Am

bula

nti

seri

ng

P23

etetethema Arbeidsmarkt is heel b

Samen pHpHepereretrt trtohoheoe bmbma

ba A

bAeren wewew

Samen proberen wewew gAgArgrbgb

bg

bA

bAgA

bA ererbebeeezezeizidzdisismim

eienmnmana

enennnnrnrknktnt

nnnetet ieises

wewnsns hnhene

wnwueuelul bubeuelelulel bebubeb

SSSSaSamSamSamSamammememenmenenenenn pn pn pprprprproprobprob

S

rob

S

ob

S

ob

S

ob

S

be

Sa

be

Sam

be

Sam

ber

Sam

er

Sam

er

Sam

ere

am

re

ame

re

me

en

me

en

menen

menen

men

n

en

n

en

n w

en

n w

n pw

n pw

n pHpH

w

n pHpH

wtpHpHepe

weet th

pHpHepereretrtwe

eth

pHpHepereretrt trt

wewewe

the

preretrt trt

wewewthe

prtrtohohe

hem

prohoheoe bmbme g

em

proeoembme gma

probmbma

bag

a A

probmbma

bagAgA

oba

bagAgA

bg

bA

bAgA

bA e

obA

bAgAgArgrbgb

bg

bA

bAgA

bA eb

obgAgArgrbgbebebrb

obegAgArgrebebrb

begrgrebebeeezbei

beebebeeezizidzde

beeeeezizidzdie d

berzezeizidzdids

berzizidzdisisd

erzdzdisismimm

erezisismimnmnmmerei

mimnmnmrein

mnmanaa

renmnmana

eneark

renana

enennnrnrark

rennana

nnnnrnrknkkt

ennnnnnrnrknkkt

ennnnnknktnt

nnnt i

ennknktnt

nnntett i

enntnt

nnnetet is

nnnnneieisnneieisess h

neses

wewnsnss h

n wewewnsns hnhhn wwewn

hnhwnwhe

wnhnhene

wnwe

wnhnhene

wnweewnene

wnweelwwnwueueelwewnwueuelul bweueuelul bubeuebweulul bubeuelelulelweububeuebebubebwewewububeuebebubebeububeueeuee

25

• Met het visiedocument ‘ROMggz’ onderschrijven alle leden van GGZ Nederland de ambitie om te komen tot een vergelijkbare manier van uitkomsten meten. Die moet bruikbaar zijn bij de behande-ling en begeleiding en ook de kwaliteit van de ggz in Nederland verder verbeteren.

• De instellingen werken hard aan de implementatie van ROM in de behandeling en begeleiding. Tijdens netwerk-bijeenkomsten en bestuurders-conferenties deelden velen hun kennis en droegen zo bij aan het gebruik van uit-komstmetingen in de praktijk.

• GGZ Nederland en Zorg-verzekeraars Nederland sloten

een bestuurlijk akkoord. Instel lingen en verzekeraars maakten daarbij bindende afspraken over het aanleveren van voldoen de uitkomst-gegevens: eind 2011 nemen zorginstel lingen bij ten minste 20% van hun cliënten uitkomst-metingen af.

• Zes expertgroepen zijn gestart met het maken van adviezen over meetinstrumenten, vergelijkbaarheid en betekenis-volle rapportages. Begin 2011 heeft de stuurgroep ROM op basis van de eerste adviezen een aanbeveling aan het veld gedaan over meetinstrumenten.

• De centrale gegevensverzame-ling is belegd bij de Stichting Benchmark GGz. Deze stichting

is opgericht door GGZ Neder -land en Zorgverzekeraars Nederland en beheert de lan delijke database voor ROM-gegevens voor het opstellen van een benchmark. «

RoM: toonbeeld van lef en toekomstgerichtheid

Wat is er bereikt in 2010?

Meten is weten. Deze oude wijsheid gaat ook op voor de ggz. Met Routine Outcome Monitoring (ROM) krijgt meten zelfs een veel voud aan toepassingen. De gegevens die lidinstel-lingen meten rondom een behandeling worden namelijk benut voor behandeling en begelei-ding, leren van elkaar, transparantie en verant-woording en (weten -schappelijk) onderzoek.

Persoonlijkheids- en gedragstoornissen, psychotische stoornissen, stemmingstoornissen en angststoornissen vergen de langste

behandeling.

Cliënten, zorgverzeke-raars, over heid en instel-lingen pro fi te ren zodoende allemaal van ROM.

Wat is ROM?Routine Outcome Monitoring (ROM) is een methode om geleverde zorg inzichtelijk te maken, te evalueren en te verbeteren. In de praktijk wordt ROM toegepast door middel van één of enkele vragenlijsten voor de cliënt, aan het begin en aan het einde van een behandeling. «

1 http://www.romggz.nl

1

Wat doet ROM? • Patiënten krijgen een beter

beeld van het beloop van hun klachten en ziekte.

• Hulpverleners kunnen in overleg met patiënten de zorg tijdig bijsturen.

• Hulpverleners leren van elkaar door uitkomsten te vergelijken van teams, afdelingen, instellingen en zorgprogramma’s.

• Met de landelijk verzamelde uitkomstmetingen kan on-derzoek gedaan worden.

• De gegevens samen brengen de opbrengsten van de ggz in beeld. Niet alleen in geld, maar ook in termen van gezondheidswinst voor de cliënt. Dat geeft meer inzicht en is van belang voor zorg-verzekeraars, zorginkopers en overheid.

ROM en LEF dat is dus hetzelfde Weinig andere sectoren in Nederland laten branche -breed zo exact zien wat ze doen en bereiken. ROM is uniek, in Nederland en ook wereldwijd. De ggz toont daarmee lef en toekomst-gerichtheid.

Jeugd

-ggz P26

belan rijiji k vo r o Med wewew rkekek r zijiji n het k

glglagangnegegrerieizjzjkzk ivivoiovovivov nonornr ononononnnsns.n. eMeMeeendndenewnwewenewe ururkukeuekekukek ruririrsis tztzi

tij

tjiji

tiji d

h

dh

e vevev rkokok

te h

ibibibibeieibibeieieieieiegigegeiegeigigtltltltltltlatalgltlgltatagtglgltlglagatagaatagtgagatagagtgagataga dndngdgdndngdgedenendnengegdgegdgdgrdredegegdgegdrdredegegdgegrerdrerrdredererdreredererdrereieijejijieijieieieieijejijieiji kekjzjejzjijizijieijizijieieijejijieiji kekzezjzjejzjkzkekzkkekzezjzjejzjkzkekzk vvvvivivivvvivvivivivivvvvivivivvvivoiovoiovovivovvvovivovvivivivvvivoiovoiovovivovvvovivovvovoovooiovoionvnonovonovnvnonovonoeoeoeoeoonoeonoeoeorernenonoeonornrernrererrnrernronoeonovevovoeovoonovonoeonovono rnrnkokok mmeringt

gt

ge

get

gt

ghghghghg k

tktktkt

ibibibbibibbibibeietelieietltlelgegelglieiegigegeiegetltlglgligigtltlatagtglgltlgl dagtatagtglgltlglagataga dangagangngatagtgagataga dngagangngtgdndnngngndndngdgedenendnenngdndngdgedenendnengegdgeggegegdgdgrdredegegdgegrerdrererigegegrdredegegdgegrerdrereieijejijieijiiererieigegegedererdrereieijejijieijiieieieiigeieieieijejijieiji kekjzjejzjijizijieijiziji kjgejzjkekzezjzjejzjkzkekzk vkkzkezjzjkzkkzkekzk vivivezkzkkzkekzk vvvvivivzkzk vvvvivivivvviv evevvzivivvivivivvvivoiovoiovovivovvvovivov evevzivivoiovovivovvovoivivivvvivoiovoiovovivovvvovivov evev rozioiovovoovooiovoionvnonovonoeoeoonoeonoovoeovoonovonoeonovono rkozinonoeoeoonoeono rkinonornrerernenonoeonornrernrrk

rinonornrrnrernrrnrnkoinrnr onororonrnonoronokokok

ononononorkokokonononononnnk

okokonnononnnk

okok mnnnnnsns

komnnnnnsns

omMnsnsomMnsns.n. MeMmm

MnMeMmm

MneMeMmm

neMeMeeemmedneMeMeeendndmmeedeeeendnd

meeendndene

me

endndene

meri

endndenewnwewenewe

meriwnenewnw

eriwewewnwnw

eriwewew rknwnw rur

rinwewew rkn ururkuk

rinerkn ururkuk

rinkekekururkukeuekekukek

inerukukeuekekukek i

ngrueueruririrsis

ngr zijiji

ururirirsis ziz

ngzijiji

uisis ztzng

zijiji n

uitztzg t

ijiji n h

uitztzi

tiiji

tiji

g tjn h

uitj

tj

ghgh

tjn he

itj

tj

g tthe

it dh

dhg

eg

etg

tt

het k

it dtktket k

t dt k

t dk

t ddddededededeeee ve vvvvvevvevevvevevvevevveveverererrrkrkkkkkokokkooootttttetetetete hteeee

26

Jeugd-ggz: niet te beroerd om in de modder te staan, altijd relevant voor de samenlevingAlles wat je investeert in kinderen heeft waarde voor de toekomst. Dat kan niet genoeg benadrukt worden. De jeugd-ggz toont lef en toekomstbestendigheid en levert een grote bijdrage aan een psychisch gezonde jeugd, het mentale kapitaal van de toekomst.

‘Onze betrokkenheid is groot. Wij praten ons soms door de brievenbus bij probleemgezin-nen naar binnen en zijn niet te beroerd met de ‘poten’ in de mod-der te staan. Met ons reguliere poliklinische werk helpen we bij Accare zo’n 10.000 kinderen per jaar tegen een nog steeds dalende prijs per kind; geen sector in de brede jeugd-zorg werkt zo effi ciënt als de jeugd-ggz’, aldus Jos Rietveld, bestuurslid GGZ Nederland. En voorzitter van de raad van bestuur van Accare kinderen jeugdpsychiatrie. Velen met hem maken zich zorgen over de stelselherziening die op handen is: de regering is van plan het fi nancieringssysteem voor de jeugdzorg drastisch te wijzigen en alle taken op het gebied van jeugdzorg over te hevelen naar gemeenten. ‘Onze specifi eke expertise moet overeind blijven, instellingen zoeken intensieve aansluiting bij lokale jeugdzorg-partijen en scholen nemen hun verantwoordelijkheid.

De verankering in het gezond-heidszorgdomein, inclusief aan-sluiting op het wetenschap pelijk onderzoek en de specialistische

opleidingen, mag niet verloren gaan. Worden we daarvan los-gekoppeld dan zal onze werk-soort verwateren en zal zogezegd het kind met badwater worden weggespoeld.

Zo heeft GGZ Nederland het verwoord in het visiedocument jeugd-ggz: Investeren in de Toekomst! Het is de onlangs vastgestelde beleids agenda voor de jaren 2011-2014.’ «

Niet iedereen met een psychische stoornis voelt de noodzaak om hulp te zoeken; 43% zegt hieraan geen behoefte te hebben.

Jos Rietveld

| V

oorw

oord

P4

| In

terv

iew

P5

| Fo

ren

sisc

he

zorg

P9

| E-

men

tal

hea

lth

P10

| I

nte

rvie

w P

11 |

Wet

- en

reg

elge

vin

g P

15 |

Pat

iën

tvei

ligh

eid

P16

| A

rbei

dsm

arkt

P18

| P

rest

atie

beko

stig

ing

P20

| K

apit

aall

aste

n P

22 |

Am

bula

nti

seri

ng

P23

| D

wan

g en

dra

ng

P24

| R

OM

P25

halen.hhhhhhhhahahalhalhalhalalalealealeleleenenenenennnnnn..

27

Rietveld zet de beleidsdoelen uit het visiedocument in zijn instel-ling om in praktijk. Net als veel van zijn collega’s in het land.‘De afgelopen vier jaar heeft Accare 40% van de bedden gesloten. Het geld dat daarmeevrij kwam, is ingezet voor ambulante zorg. Dat loont: voor de prijs van één klinisch bed, kun je vijftien kinderen ambulan-te zorg bieden. Onze gemiddelde DBC-prijs per behandelde klant daalt en daarmee gaan we door.’ We ondersteunen leerkrachten op scholen. In de klas worden psychiatrische problemen als ADHD en depressie vaak zichtbaar. Steeds vaker helpen we kinderen op school, in samenwerking met de zorgadviesteams van de scholen. We zijn bezig met de ontwikkeling van e-health modules om jongeren te helpen via internet, in plaats van of aanvullend op de poliklinische hulp. We vermaatschappelijken onze zorg: we zoeken multi problemgezinnen op bij wie thema’s als schoolverzuim, drankmisbruik en geldproblemen aan de orde

zijn. In samenwerking met school, schuldhulpverlening, maatschappelijk werk en gemeente proberen we gezinnen uit de verkommering te halen. Andere partijen vragen ons vaak de regie te nemen, vanwege onze expertise en brede insteek. Onlangs hebben we voor dit type hulp een businesscase opgesteld. Ook zorgverzekeraars vinden dat interessant.

De stelselwijziging geeft gemeen-ten straks invloed op de inzet van de fi nanciële middelen voor ggz. Wat vindt u daarvan?Gemeenten overzien het veld van de gespecialiseerde jeugd-zorg niet. Daar is een bepaalde schaalgrootte voor nodig. Een gemiddelde gemeente van 30.000 inwoners heeft bijvoorbeeld nauwelijks meisjes met anorexia en kan op dat gebied dus geen inkoopexpertise opbouwen. «

Investeren in de praktijk

GGZ Nederland zet in op transpa-rantie over het zorgstelsel, over de fi nanciering van zorg en over de kwaliteit van zorg die de leden bieden. Van de voor gestelde stel-selwijziging verwacht de branche niet de oplossing.

Maar voor meer eenduidigheid en samenhangende zorg zetten de leden zich graag in. Meedenken en meedoen in de maatschappij. Dat is het devies. Hoe het nieuwe stelsel ook wordt, de branche wil het goede

behouden: doelmatigheid, kwaliteit die wettelijk geborgd is en goede opleidingen die aansluiting hebben op (internationaal) wetenschappelijk onderzoek. «

Meedenken en het goede behouden

In Europa is zelfdoding een van de belangrijkste doodsoorzaken in de groep van 15 tot 44-jarigen.

FInAnCIEEl 2010

30

Organisatie en plaats

Accare Assen

Altrecht Geestelijke Gezondheidszorg Den Dolder

Arkin, centraal bureau Amsterdam

Bouman GGZ Rotterdam

Castle Craig Nxqederland Den Haag

Centrum Maliebaan Utrecht

Centrum voor Consultatie en Expertise Utrecht

Centrum voor Wonen, Zorg en Welzijn Gelderland

Ugchelen

Cordaan Amsterdam

Curium-LUMC Oegstgeest

De Bascule, academisch centrum voor kinderen

jeugdpsychiatrie Duivendrecht

De Brug Midden-Nederland Katwijk

De Jutters, centrum voor Jeugd-GGZ Haaglanden

Den Haag

De Regenboog Groep Amsterdam

Delta Psychiatrisch Centrum Poortugaal

Dimence Deventer

Dr. Henri van der Hoeven Stichting Utrecht

Dr. Leo Kannerhuis Doorwerth

Eleos, Stichting Gereformeerde GGZ Nieuwegein

Emergis, Centrum voor GGZ Goes

FPC De Kijvelanden Rhoon

FPC De Rooyse Wissel Venray

FPC Oldenkotte Eibergen

GGD Amsterdam Amsterdam

GGMD voor Doven en Slechthorenden Gouda

GGNet Warnsveld

GGz Breburg Groep Tilburg

GGz Centraal Amersfoort

GGZ Delfl and Delft

GGZ Drenthe Assen

GGZ Eindhoven en de Kempen Eindhoven

GGZ Friesland Leeuwarden

GGZ inGeest Amsterdam

GGZ Noord-Holland Noord Heiloo

GGZ Oost Brabant Rosmalen

GGZ Westelijk Noord Brabant, centraal bureau

Bergen Op Zoom

HVO/Querido, Centraal Bureau Amsterdam

Intend Zwolle

IrisZorg Arnhem

Jeugdriagg Noord Holland Zuid Haarlem

Karakter Kinder- en Jeugdpsychiatrie Ede

Kwintes Zeist

Lentis Zuidlaren

Lievegoed Zorggroep Bilthoven

Mediant geestelijke gezondheidszorg

Enschede

MOC ‘t Kabouterhuis Amsterdam

Mondriaan voor geestelijke gezondheid

Heerlen

Mutsaersstichting Venlo

Nederlands Psychoanalytisch Instituut BV

Amsterdam

Novadic-Kentron, centraal bureau Vught

Orbis Geestelijke Gezondheidszorg Sittard

Lidinstellingen

31

Parnassia Bavo Groep Den Haag

Pluryn Hoenderloo Groep Oosterbeek

Pro Persona Renkum

Promens Care Assen

PTC De Viersprong Halsteren

Reakt Groep Gouda

Reinier van Arkel Groep Den Bosch

RIAGG Amersfoort & Omstreken Amersfoort

RIAGG Maastricht Maastricht

RIAGG Rijnmond Rotterdam

RIAGGZuid Roermond

RIBW Arnhem en Veluwevallei Arnhem

RIBW Fonteynenburg Zoetermeer

RIBW Gooi en Vechtstreek Huizen

RIBW Heuvelland en Maasvallei Maastricht

RIBW IJssel-Vecht Zwolle

RIBW Kennemerland/Amstelland en de Meerlanden

Haarlem

RIBW Midden-Brabant Tilburg

RIBW Nijmegen & Rivierenland Nijmegen

RIBW Noord- en Midden-Limburg, Mensana Venlo

RIBW Twente Hengelo

RIBW Zaanstreek/Waterland en West-Friesland

Purmerend

RoderSana Zorg BV Oirschot

SBWU Centraal Bureau Utrecht

Sinai Centrum Amstelveen

Stichting Anton Constandse Den Haag

Stichting Centrum ‘45 Oegstgeest

Stichting De Hoop Dordrecht

Stichting Fier Fryslân Leeuwarden

Stichting Impact Diemen

Stichting in de Bres Drachten

Stichting Kentalis Zorg Sint Michielsgestel

Stichting Pameijer sociale psychiatrie

Rotterdam

Stichting PerspeKtief Delft

Stichting Rivierduinen Leiden

Stichting Riwis Zorg & Welzijn Apeldoorn

Stichting Streetcornerwork Amsterdam

Stichting Volksbond Amsterdam Amsterdam

Stichting Wonen en Psychiatrie Terneuzen

Tactus Verslavingszorg Deventer

Triversum, Centrum voor Kinder- en

Jeugdpsychiatrie Alkmaar

Verslavingszorg Noord Nederland Groningen

Vincent van Gogh voor Geestelijke Gezondheidszorg

Venray

Yorneo Assen

Yulius, voor geestelijke gezondheid Dordrecht

Zonnehuizen Kind en Jeugd Zeist

Zorg Compas/Laurens Rotterdam

Lidinstellingen

32

Bestuur GGZ Nederland

Mw. M.A.M. Barth voorzitter

S.P. Bangma vice-voorzitter

C.L. Bruinsma secretaris

A.A. Rietveld penningmeester

J.M.L. Fransman

Mw. S.T. van Lonkhuijzen

R.N. van der Plank

Mw. J.M. Teeuwisse

Mw. J.W.M. Verbugt

R. Verheul

Mw. R.H.M. Vernimmen

Commissie Financiering en Bekostiging

C.L. Bruinsma Lentis

Mw. P.M.E. van Dam Arkin, centraal bureau

B.J.M. Deitmers Triversum

T. de Grefte GGNet

M. Groesz Dr. Henri van der Hoeven Stichting

R.T.J.M. Janssen Altrecht

E. Klunder Dimence

Mw. S.T. van Lonkhuijzen voorzitter GGZ inGeest

Mw. M.L. van Loon SBWU Centraal Bureau

D.F.L. Olthof IrisZorg

Mw. N. Timmermans GGNet

S. Valk Parnassia Bavo Groep

Commissie Informatiebeleid G.H. ter Avest GGz Centraal

Mw. J. Beck Parnassia Bavo Groep

G.W.A.M. Heyne Reinier van Arkel Groep

P. Hofman Lentis

G. Honkoop Eleos

Mw. M.P.J. ten Kroode Stichting Rivierduinen

D. de Kruif Altrecht Geestelijke Gezondheidszorg

P. Lukkien Karakter

J.P.G. Molema Mondriaan Zorggroep

R. Sponselee GGZ Delfl and

R. Verheul (voorzitter) PTC De Viersprong

J.A.W. Vermeulen Mensana,

RIBW Noord- en Midden-Limburg

Commissie Werkgevers- enArbeidszaken

Mw. M.M.A. von Bönninghausen tot

Herinkhave-Visser

RIBW Zaanstreek/Waterland en West-Friesland

P.J.L. van Heugten

Delta Psychiatrisch Centrum

A. Jansen GGZ Noord-Holland Noord

N. Keppel Altrecht

Mw. R. Molendijk De Gelderse Roos

R.N. van der Plank voorzitter

Nederlands Psychoanalytisch Instituut BV

J. Schaart Centrum ‘45

B.J.N. Schreuder GGz Centraal

J.F.W.M. Timmermans RIAGG Maastricht

J.W.M. Verbugt GGZ Eindhoven en de Kempen

P.G.M. Willems De Bascule

Commissie Zorgvisie en Normering

G.Th.J.M. Derk Vincent van Gogh

E.S. van der Haar GGZ Drenthe

Mw. T.J. Heeren GGz Centraal

R. Hermanides Novadic-Kentron, centraal bureau

R. Joosten RIBW Gooi en Vechtstreek

E. Kwidama Parnassia Bavo Groep

C.P.F. Lemke GGNet

J.T.M. Menting Yulius

Mw. R.H.M. Vernimmen voorzitter Altrecht

Mw. H. van der Wal Dimence

Bestuur en commissies per 31 december 2010

33

Bestuur en commissies per 31 december 2010

Jaarrekening 2010

Balans per 31 december 2010

31 december 2010 31 december 2009

(euro) (euro)

Activa

Vaste activa Materiële vaste activa

- Kantoorinventaris 571.879 677.534

- Vervoermiddelen 25.000 0

- Computerapparatuur 9.475 68.234

606.354 745.768

Vlottende activa Vorderingen

- Overige vorderingen en

vooruitbetaalde bedragen 6.656.211 6.467.797

Liquide middelen 1.862.706 1.872.958

9.125.271 9.086.523

34

31 december 2010 31 december 2009

(euro) (euro)

Passiva Eigen vermogen - Algemene reserve 2.989.063 3.044.726

Voorzieningen- Overige voorzieningen 101.561 0

Kortlopende schulden

- Kortlopende schulden projecten 2.105.627 1.737.815

- Overige kortlopende schulden 3.929.020 4.303.982

6.034.647 6.041.797

9.125.271 9.086.523

35

Exploitatie overzicht 2010

werkelijk 2010 begroting 2010 werkelijk 2009

(euro) (euro) (euro)

Baten

Contributies 7.835.842 7.840.000 7.850.000

Interest 12.047 48.431 17.023

Subsidies 2.988.373 1.611.500 2.501.245

Doorberekende baten 2.396.686 1.428.599 1.379.825

Diverse opbrengsten 233.014 246.000 571.739

Totaal baten 13.465.962 11.174.530 12.319.832

LastenPersoneelskosten

Personeelskosten 5.234.482 5.006.605 5.489.588

Doorber. personeelskosten SVG 767.049 665.287 614.070

6.001.531 5.671.892 6.103.658

Materiële kosten

Huisvestingskosten 1.165.121 952.414 957.915

Bureau- en administratiekosten 304.648 374.250 308.992

Automatisering en telecommunicatie 497.835 410.800 353.374

Bijdragen VNO & werknemersorganisaties 501.538 500.000 491.376

Advieskosten/uitbesteed werk 887.550 516.307 740.851

Public relations 266.574 186.850 688.019

Bestuurs- en commissiekosten 255.315 322.500 323.862

Algemene kosten 726.904 677.654 581.000

Doorberekende materiële kosten – 114.254 – 90.636 – 70.860

4.491.231 3.850.139 4.374.529

Projectkosten

Projectkosten 2.661.050 1.652.499 1.588.261

Mutatie kortlopende schuld projecten 367.813 0 1.153.567

3.028.863 1.652.499 2.741.828

Totaal lasten 13.521.625 11.174.530 13.220.015

Saldo – 55.663 0 – 900.183

36

Toelichting waarderingsgrondslagen

Grondslagen voor het waarderen van activa en passiva

AlgemeenDe jaarrekening is opgesteld in overeenstemming

met de richtlijn voor de jaarverslaggeving 640

{organisaties zonder winststreven}, uitgegeven

door de Raad voor de Jaarverslaggeving. De jaar-

rekening is opgesteld in euro’s. De waarderings-

grondslagen zijn gebaseerd op de historische kosten

en kost prijzen. Activa en passiva worden gewaar-

deerd tegen nominale waarde, tenzij een andere

waar derings grondslag is vermeld.

Vergelijking met voorgaand jaarDe gehanteerde grondslagen van waardering en

van resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven

ten opzichte van het voorgaande jaar.

Vaste activaDe materiële vaste activa worden gewaardeerd

tegen aanschaffi ngswaarde, verminderd met de

lineair berekende afschrijvingen, gebaseerd op

de economische levensduur.

Vlottende activa en passivaDe vorderingen, geldmiddelen en schulden zijn op-

genomen voor de nominale waarde. De door derden

gefi nancierde projecten worden verantwoord voor

het deel van de toegezegde subsidie die betrekking

heeft op het boekjaar en de vooruitontvangen voor-

schotten. De saldi hiervan worden verantwoord als

transitorische posten.

Grondslagen voor bepaling van het resultaat

AlgemeenHet resultaat wordt bepaald met inachtneming van

de hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen.

De baten en lasten worden toegerekend aan het

jaar waarop zij betrekking hebben. De resultaten op

transacties worden verantwoord in het jaar dat zij

zijn gerealiseerd. De verliezen worden verantwoord

in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn.

ContributiesContributies worden als bate verantwoord in het

jaar waarop de contributie betrekking heeft.

SubsidiesExploitatiesubsidies worden als bate verantwoord

in de staat van baten en lasten van het jaar waarin

de gesubsidieerde kosten zijn gemaakt.

KostenDe kosten worden bepaald op historische basis

en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij

betrekking hebben.

Kassiersfunctie Stichting Verslavings reclassering GGZ Nederland.Voor het terrein van de verslavingsreclassering en

andere justitiële verslavingszorg heeft de Vereniging

GGZ Nederland namens haar leden een landelijke

regiefunctie in samenwerking met de stichting.

De fi nanciën voor deze taken zijn centraal onder-

gebracht bij de Stichting Verslavingsreclassering

GGZ Nederland (SVG).

GGZ nederland

Bez

oeka

dres

P

iet

Mon

dri

aan

laan

50/

5238

12 G

V A

mer

sfo

ort

(033

) 460

89

00

ww

w.g

gzn

eder

lan

d.n

lin

fo@

ggzn

eder

lan

d.n

l

Pos

tadr

es

Post

bus

830

380

0 A

V A

mer

sfo

ort

GGZ Nederland - Quick Response jaarverslag 2010

Documents

Transcript of GGZ Nederland - Quick Response jaarverslag 2010