GEINTEGREERDE BESTRIJDING

EN NEVENWERKINGEN IN DE

PRAKTIJK

DESTELBERGEN

JANUARI 2017

GUIDO STERK

• Origine marine bioloog• Opzoekingsstation van Gorsem (nu PCF Velm) 1983-1994

• Registratie proeven hard- en zachtfruitinsecticiden/acariciden/rodenticiden

• Ontwikkeling geïntegreerde bestrijding peren (roofwantsen)• Ontwikkeling geïntegreerde bestrijding appel (roofmijten)• Co-convenor ‘Side-effects of pesticides on beneficial

organisms’• Biobest 1994 – 2011

• Hoofd registratie en R&D• IPM aardbeien• Ontwikkeling database nevenwerkingen

• IPM Impact 2010

IPM IMPACT

Guido SterkDr. Paraskevi KolokythaDr. Mike Griffin

IPM IMPACT LINTER

BELGIUM

IPM IMPACT LINTER

IPM IMPACT

ACTIVITEITEN

PRAKTIJKGERICHT

Nevenwerkingen bestuivers (hommels)Nevenwerkingen nuttige organismen• Microbiële producten• Predatoren (roofmijten, roofwantsen, ……)• Sluipwespen• Zoöfage nematoden (Steinernema, Heterorhabditis,….)Efficiëntie proeven (voornamelijk microbiële preparaten, plantextracten, fysische middelen,…..)Probleem oplossing :• Nieuwe plagen e.g. Aculops, Tuta, Echinotrips• Nematoden (Globodera, Pratylenchus, …)IPM in landbouw (granen, aardappelen, kolen,….): EU 2014Biociden testen

HIK GEEL

HIK GEEL

SEMI-FIELD TRIALS

TEST ORGANISMEN (1)

• Predators• Macrolophus caliginosus : Larvae• Nesidiocoris tenuis : Larvae• Orius insidiosus : Larvae• Orius laevigatus : Larvae• Anthocoris nemoralis : Larvae• Delphastus catalinae : Larvae• Adalia bipunctata : Larvae• Coccinella septempunctata : Larvae• Cryptolaemus montrouzieri : Larvae• Harmonia axyridis (nofly) : Adults• Atheta coriaria : Larvae• Aleochara bilineata : Larvae• Forficula auricularia : Larvae• Chrysoperla carnea : Larvae• Chrysopa lucasina : Larvae• Aphidoletes aphidomyza : Larvae• Feltiella acarisuga : Larvae• Episyrphus balteatus : Larvae• Sphaerophoria rueppellii : Larvae

TEST ORGANISMEN

(2)

Sluipwespen• Encarsia formosa

• Eretmocerus eremicus

• Eretmocerus mundus

• Aphelinus abdominalis

• Aphidius colemani

• Aphidius ervi

• Aphidius rhopalisiphii

• Lesiphlebus testaceipes

• Praon volucre

• Dacnusa sibirica

• Diglyphus iseae

• Trichogramma spp.

TEST ORGANISMEN

(3)

Roofmijten• Amblyseius swirskii

• Amblyseius cucumeris

• Amblyseius degenerans

• Amblyseius montdorensis

• Amblyseius californicus

• Amblydromalis limonicus

• Euseius gallicus• Phytoseiulus persimilis

• Hypoaspis miles

• Hypoaspis aculeifer

Predatoren

Sluipwespen

BEST

BOMBUS TERRESTRIS DALMATINUS

•

toxiciteitparameters reproductie (darren)

gedrag

•

• labo proeven• 28 °C, 60 % RH• niet bevrucht (haploid)

• werksters

Dermaal contactMFRC

Oraal pollensuiker water

ad libitum

TESTEN VAN

GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN OP

HOMMELS

testoplossing micropipetspuiten

TOPIKAAL

January 16, 2017

ORAAL SUIKERWATER

saturatieORAAL POLLEN

ASSESSMENT

January 16, 2017

TELLING

16 January 2017

NEVENWERKINGSPROEVEN (1)

(WORST CASE SCENARIO)

Nevenwerkingen

Direkte toxiciteit

plaatsentestorganismenOp droog residu

(IOBC/EPPO – Protocols)

Residuele toxiciteit

Plaatsen test organismen op residu

Toepassing

direct

op bestaande populatie( Praktijk

omstandigheden)

Toepassingtoepassing

telling

Planten:0, 1, 3 dagen, 1 week, 2 weken

oud residu

16 January 2017

NEVENWERKINGSPROEVEN (2)

(WORST CASE SCENARIO)

Indien getriggered

Predator/prooi ratioParasitoid/gastheer ratio

% afdoding

Recovery (herstel)(class 5 – eradicatie)

Mortaliteit (predatoren)Parasitaterings- en

onluikings ratio (parasitoids)

Mortaliteit (predatoren)

Parasitaterings- en ontluiking ratio

(parasitoids)

ToepassingWerking op de pest

Conclusie

Overlevende nuttigen worden verzameld en op niet-behandelde planten

gebracht

16 January 2017

NEVENWERKINGSPROEVEN (3)

(PRACTICAL CONDITIONS)

Indien getriggered(2)

Verschillende concentratiesVerschillende spuitvolumes

% afdoding

SelectiviteitSelectiviteit in plaats

Evaluatie

Mortaliteit (predatoren)

Parasiterings en ontluikingsratio

(parasitoids)

Biologie nuttigenWerking op de pest

Eind Conclusie

Bv. spot behandelingenBv. na diapauze

Bv. start of einde seizoenBv. voor immigratie

BIOBEST N.V. NEVENWERKINSLIJST

NEVENWERKINGSLIJST

NEVENWERKINGSLIJST

NEVENWERKINGSLIJST

HOE GEBRUIKEN WE DE DATABASE

1. SCREENING OP NUTTIGEN OF

GROEP NUTTIGEN

• species (bv. Amblyseius cucumeris)• familie (bv. Phytoseiidae)• groep (bv. roofmijten)• pest (bv. thrips)

• Werking op schadelijke organismen (bv. Aculops

lycopersici, Echinothrips americanus, Tuta absoluta)

HOE GEBRUIKEN WE DE

DATABASE?

2. SCREENEN OP ACTIEVE STOF,

HANDELSNAAM OF KLASSE

• Actieve stof (bv. avermectine)

• Handelsnaam (bv. Vertimec)

• Klasse (e.g. insecticiden/acariciden)

HOE GEBRUIKEN WE DE DATABASE?

3. GRATIS APPS

• ANDROID (Samsung)• APPLE (iPHONE)• MICROSOFT (Lumia)

INTERESSANTE CHEMISCHE

INSECTICIDEN/ACARICIDEN

• Decis

• Tracer/Conserve

• Delegade

• Calypso/Biscaya

• Mospilan/Gazelle

• Vertimec

• Affirm

• Milbeknock

• Nissorun

• Borneo

• Floramite

• Cantack

• Starmite

• Scelta/Danisaraba

• Nocturn

• Teppeki

• Chess

INTERESSANTE

BIOLOGISCHE

INSECTICIDEN/ACARICIDEN

• Botanigard• Naturalis• Neemazal• Azatin• Levo

INTERESSANTE

UITVLOEIERS/OLIËN/ZEPEN

• Silwet gold• PrevAm (appelsienschilolie)• Flipper

BESTUIVERS HOMMELS

BOMBUS TERRESTRIS DALMATINUS

Produkt Dosering Topikaal Oraal sugarwater

Oraal pollen

Toxiciteit Darren Toxiciteit Darren Toxiciteit Darren

PrevAm 0,4 1 1 1 2 1 1

PrevAm 0,6 1 2 1 2 1 1

Confidor 0,1 4 4 4 4 4 4

NUTTIGE ORGANISMEN 1

ACARICIDEN

Product Amblyseius cucumeris

Phytoseiulus persimilis

Aphidiuscolemani

Aphidius ervi

Vertimec 4 4 4/1 4/1Milbeknock 2 2 4/1 4/1Affirm 4 4 4/2 4/2Scelta 1 1 1/1 1/1Cantack 1 1 1/1 1/1Borneo 3 3 1/1 1/1Starmite 1 1 1/1 1/1Nissorun 1 1 1/1 1/1Floramite 1 1 1/1 1/1

NUTTIGE ORGANISMEN 2

INSECTICIDEN

Product Amblyseius cucumeris

Phytoseiulus persimilis

Aphidiuscolemani

Aphidius ervi

Decis 4 4 4/4 4/4Calypso 2 2 4/1 4/1Gazelle 2 2 4/2 4/2Tracer 4 4 4/1 4/1Delegate 4 4 4/1 4/1Chess 1 1 1/1 1/1Teppeki 1 1 1/1 1/1Nocturn 1 1 1/1 1/1

NUTTIGE ORGANISMEN 3

BIOLOGISCHE

PRODUCTEN/ADJUVANTS

Product Amblyseius cucumeris

Phytoseiulus persimilis

Aphidiuscolemani

Aphidius ervi

Botanigard 1 1 1/1 1/1Naturalis 1 1 1/1 1/1Neemazal 2 2 1/1 1/1Azatin 1 1 1/1 1/1Silwet 4 4 4/1 4/1PrevAm 1 1 1/1 1/1Flipper 1 1 1/1 1/1

CONCLUSIE

• Toxiciteit is een slechte parameter• Prooi/predator of gastheer/sluipwesp verhouding is veel

correcter• WE HEBBEN EEN GOEDE OOGST NODIG, GEEN

DUIZENDEN NUTTIGEN• Oppassen met nevenwerkingslijsten = worst case

scenario’s• Resultaten in de praktijk vaak beduidend gunstiger• Grote mogelijkheden in de akkerbouw in de toekomst

BEDANKT VOOR DE AANDACHT!!!!!