GEHOORNDE METSELBIJ/OSMIA CORNUTA (NL) METSELBIJ ...ties blijkt dat deze hoorntjes gebruikt worden...

www.tuinwild.nl 2008 © All rights reserved by C.J.F.Evers.www.natuurnabij.nl

1

GEHOORNDE METSELBIJ/OSMIA CORNUTA (NL)METSELBIJ

GEHÖRNTE MAUERBIENE (D)MAUERBIENE

HORN FACED BEE (GB)MASON BEE

OSMIE CORNUE (F)ABEILLE DES MURAILLES

Twintig soorten

Samen met o.a. de sachembij en enkele zandbijen zijn deosmia cornuta’s de eerste solitaire bijen die in Nederlandvliegen. Afhankelijk van de weersomstandigheden vliegen ze alvanaf maart. In ons land zijn tot nu twintig soorten metsel-bijen gedetermineerd. Zoals eerder al vermeldt kan doorklimaatsveranderingen dit aantal schommelen. Omdat dezesoort zo massaal aan mijn nestwand vliegt ben ik snel geneigdte zeggen dat het een algemeen voorkomende soort is. Dat isniet juist want sla je er de Voorlopige atlas van de Nederlandse

Afb.1 Twee mannetjes en een vrouwtje van de ge-hoornde metselbij. Door de witte beharing in hetgezicht zijn de mannetjes goed te herkennen.Andere kenmerken zijn: mannetjes zijn kleiner enhebben minder kleur, de voelsprieten zijn groter (♂hebben 13 segmenten ♀ 12 segmenten) Via devoelsprieten worden ook paringssignalen doorgege-ven. Soms lijkt het erop dat het vrouwtje ermee“geslagen” wordt; vergelijkbaar met het slaan vaneen zweep. Het vrouwtje wordt tot paring aange-zet.

Afb.2 De gehoornde metselbij tijdens de paring. Bijde rode pijl zijn de hoorntjes te zien waar deze bijzijn naam aan te danken heeft. Uit mijn observa-ties blijkt dat deze hoorntjes gebruikt worden omte metselen.

Afb.3 Detail van dehoorntjes

©©© CCC...JJJ...FFF... EEEVVVEEERRRSSS MMMAAAAAASSSTTTRRRIIICCCHHHTTT ©©© CCC...JJJ...FFF... EEEVVVEEERRRSSS MMMAAAAAASSSTTTRRRIIICCCHHHTTT

1 2


2

Afb.4 De mannetjes metselen niet, nemen niet deelaan de nestbouw en hebben dus ook geen hoorntjes(nodig). In de natuur is het zo dat geen “energie” inoverbodige voorzieningen wordt gestoken. In dit ge-val; geen metselgereedschap. Een ander voorbeeld:mannetjes verzamelen geen stuifmeel, hebben dusook geen extra beharing aan de achterbenen of buikom het verzamelde stuifmeel op te slaan. Zij ge-bruiken alleen de nectar als energievoorziening. Opdeze afbeelding zijn rosse metselbijen met deparing bezig. De vrouwtjes van deze soort hebbenook hoorntjes.

bijen op na dan zul je zien dat er nog provincies zijn (o.a. Over-ijsel, Drenthe en Groningen) waar deze soort nauwelijks eerderis gemeld. Het zijn prachtige bijen om te zien, zwart behaardhoofd en borststuk met een roodbruin achterlijf. Zij worden danook vaak verwisseld met hommels. Ze zijn, zoals alle voorjaars-bijen, flink behaard. Volgens mij heeft dat te maken met dekoude zo vroeg in het voorjaar. Als de zon plotseling achter dewolken schuil gaat kan de temperatuur behoorlijk kelderen. Debeharing zorgt dan ervoor (isolatie) dat zij terug naar hunnest/slaapplaatsen kunnen vliegen.

Hoorntjes

In tegenstelling tot de grote wolbij zijn de vrouwtjes van degehoornde metselbij groter dan de mannetjes. De kleur bij de

vrouwtjes is ook intensiever. Ook bij deze soort vliegen demannetjes eerder uit dan de vrouwtjes en zijn goed teherkennen aan hun wit behaarde gezicht. Zij slapen bijna altijdmet het gezicht naar de ingang v.d. slaapplaats. De vrouwtjesovernachten met hun achterlijf in de nog niet helemaalafgebouwde en gesloten cel. Ook met het gezicht naar derichting van de nestingang. Als je de mannetjes goed bekijktvraag je je af hoe deze soort aan zijn Nederlandse naam komt.Bekijk je echter het vrouwtje, dan wordt het meteen duidelijk.Zij heeft twee hoorntjes (de rosse metselbij ook) op haarvoorhoofd. In de literatuur is nog niet duidelijk welke functiedeze “hoorntjes” hebben. Uit mijn observaties is gebleken datdeze hoorntjes worden gebruikt bij het metselen, zowel bij hetmetselen van de celwanden alsook bij de nestafsluitingen. Bijhet maken van de nestafsluiting stampt zij met haar kaken enhet voorhoofd (daar zitten de “hoorntjes” op) de natte klei aan.Je ziet dan op de nestafsluiting de afdrukken van de kaken enhoorntjes. Zie afbeelding 5.

©© CC..JJ..FF.. EEVVEERRSS MMAAAASSTTRRIICCHHTT

4


3

Afb.6,7 en 8 De mannetjes van de gehoorndemetselbij komen heel vroeg in het voorjaar uit.Afhankelijk van de temperatuur (±13ºC) kandat al in maart zijn. De vrouwtjes komen vijf totacht dagen later. Gedurende die tijd blijven demannetjes in de buurt van de nestwand. Heteerste wat gebeurd als ze uitkomen is het zichontdoen van de tijdens de metamorfosegeproduceerde afvalstoffen (zie pijlen). Het lijktveel op de afvalstoffen die honingbijengedurende de winter produceren. Zij kunnendoor de kou ’s winters ook niet uit de kast. Deeerste keer als de honingbijen weer uitvliegenin het voorjaar ontdoen zij zich van dezeafvalstoffen. Imkers noemen dit “de schoon-maakvlucht”.


Het duurt nog zes tot acht dagen voordat de vrouwtjes uitko-men. Gedurende die tijd vliegen de mannetjes de hele dag voorde cellen en wachten op de vrouwtjes. Zodra deze uitkomenworden zij door de mannetjes vastgegrepen en begint deparing. Het vrouwtje moet wel nog eerst haar afvalstoffen(poep) lozen die geproduceerd zijn tijdens haar metamorfose.(Deze ontlasting is vergelijkbaar met die van de honingbijen,die zij tijdens de winter geproduceerd hebben. De eerste vluchtvan de honingbijen in het vroege voorjaar wordt door de imkersook wel reinigings- of schoonmaakvlucht genoemd).

Afb.5 en 5a Nestafsluitingen van vorig jaar. Deeerste mannetjes zijn al uitgekomen en hebbenovernacht in een lege buis van de Japanseduizendknoop. Bij de rode pijlen is duidelijk destructuur te zien die wordt veroorzaakt door het“aanstampen” van de klei met de kaken en dehoorntjes.


©© CC..JJ..FF.. EEVVEERRSS MMAAAASSTTRRIICCHHTT ©© CC..JJ..FF.. EEVVEERRSS MMAAAASSTTRRIICCHHTT

5

8

76

5a


4

12

Deurkozijn

Pas als dat gebeurd is kunnen de gehoornde metselbijen paren.Dat gebeurt op de grond of op een tak, zij moeten altijd vastegrond onder de voeten hebben. Dit in tegenstelling tot de ho-ningbijen, zij paren alleen tijdens de vlucht. Heeft de paringplaatsgevonden dat gaat het vrouwtje op zoek naar eengeschikte holle ruimte boven de grond waarin zij haar cellen inkan maken.

Heeft zij die gevonden maakt zij eerst een wandje van klei enbegint dan pas met stuifmeel en nectar verzamelen. Heeft zijvoldoende verzameld, legt zij een eitje op de voedselvoorraad.Dan sluit zij de cel af met klei en begint meteen aan devolgende cel, stuifmeel en nectar verzamelen, eitje leggen enmet klei afsluiten. Zo maakt zij een aantal cellen achter elkaar,afhankelijk van de grootte van de holle ruimte. Een dergelijkholle ruimte kan van alles zijn, een boorgat in de muur of hout,een holle stengel, het gat van een dievenklauw, het nachtslot inhet deurkozijn, gaten in de tuinmeubels, hekwerk en ga zo

Afb.9 Een afgevlogen mannetje van de gehoornde metselbij(de haren op het achterlijf zijn afgebroken door het steedstegen elkaar opvliegen met andere mannetjes) op de balts-plek. Dat is ook een ontmoetingsplaats die bij onbevruchtevrouwtjes in trek is.

Afb.10 Totdatde vrouwtjesuitkomen oefe-nen de manne-tjes het parenop elkaar. Ho-mosexualiteit isniet onbekendin de natuur.Door het steedsop elkaar vlie-gen verliezen zijde haren oprug. Daardoorkrijgen zij eenander uiterlijk.(afb. 9)

Afb.11 Geheel rechts 2 vrouwelijkecellen en links een mannelijke.

Afb.12 Hier is hetverschil te zien invoedselvoorraad.Veel voedsel wordt♀ en weinig ♂ Heteerst worden devrouwelijke cellengemaakt, daarna demannelijke. Denestingang is geheellinks.( de mannetjeskomen het eerstuit).

♂ ♀ ♀

♂ ♂ ♀

Nestin- en uitgang

Nestin- en uitgang


©©© CCC...JJJ ...FFF ... EEEVVVEEERRRSSS MMMAAAAAASSSTTTRRRIIICCCHHHTTT



9

10

11


5

maar door. In een afgebouwd observatiebuisje kun je heel goedzien of de bij een mannetje of vrouwtje wordt. Het eerstworden de cellen voor de vrouwtjes gebouwd en daarna voorde mannetjes. Omdat de vrouwtjes groter zijn hebben zij ookmeer stuifmeel en nectar nodig dan de mannetjes. Alleangeldragers (bijen, wespen en mieren) kunnen sturen of zijeen bevrucht of onbevrucht ei leggen. Een onbevrucht ei wordteen mannetje en een bevrucht ei een vrouwtje. De solitairebijen kennen geen werksters zoals de honingbijen (omdat zijalleen leven) en daarom zijn de vrouwtjes altijd geslachtsrijp.Bij de sociaal levende angeldragers noemt men eengeslachtsrijp vrouwtje een koningin. Werksters komen alleenvoor in sociale volken, zoals bijv. bij mieren, wespen, hommelsen honingbijen. Wat is dan een werkster? Is dat een apartesoort?

Nee, een werkster is een vrouwelijk individu (d.w.z. ontstaanuit een bevrucht ei), maar heeft in het larvenstadium bewust teweinig voedsel gekregen, waardoor zij ook kleiner blijft als eenkoningin. De ontwikkeling van een werkster is bewust geremdwaardoor zij iets onderontwikkeld is. Dat wil niet zeggen dat zijgeen eileiders en baarmoeder heeft. Werksters kunnen ookeitjes leggen, maar omdat zij geen bruidsvlucht gemaakthebben en daardoor geen mannelijk zaad hebben ontvangenkunnen zij alleen onbevruchte eitjes leggen. Daaruit ontstaandan alleen mannelijke individuen.

Turbulentie

Heeft het vrouwtje de holle ruimte bijna vol met cellen belegddan is de laatste cel die zij maakt een lege cel. Deze wordt ookwel atrium of voorruimte genoemd. Er wordt nog over gedis-cussieerd welke functie deze lege cel heeft. Is het omparasieten te weren? Ik heb tijdens de wintermaanden geziendat mezen die op zoek naar voedsel waren ook aan de stengelswaarin de nesten gemaakt waren pikten. Bij bamboestengels

Haplo-diploïde voortplanting: Mieren hebben een haplo-diploïde voortplanting. Dit wil zeggen dat demannetjes uit onbevruchte eitjes komen, en de vrouwtjes uit bevruchte eitjes. Mannetjes hebben dus maar eenenkele set chromosomen (ze zijn haploïd), en vrouwtjes hebben de normale dubbele set van chromosomen (ze zijn diploïd, net als wij, en de meeste andere dieren (met een sexuele voortplanting.) Mannetjesmierenhebben dus geen vader!, maar wel een grootvader. Vrouwtjesmieren hebben wel een vader, maar geengrootvader van vaderszijde. Dit heeft belangrijke gevolgen. Als een koningin maar met 1 mannetje paart, dandelen de werksters namelijk ¾ van elkaars genen. Dit nauwe verwantschap heeft een belangrijke rol gespeeldin het ontstaan van de kolonievorming van mieren.Hymenoptera: Bijen, wespen en mieren planten zich allen haplo-diploïd voort. Om de reden die vermeld werdbij ‘haplo-diploïde voortplanting’ leven vele bijen en wespen ook in kolonies (ze zijn dan ook eusociaal). Erbestaan echter ook solitaire bijen en wespen. Er bestaan daarentegen geen solitaire mieren. http://nl.wikipedia.org/wiki/Geslachtschromosoom

http://nl.wikipedia.org/wiki/Geslachtschromosoom


6

kwamen zij niet verder dan de eerste cel, de voorruimte(atrium). Hun hoofd was te groot en hun snavel te kort omverder in de bamboe door te dringen… Zou daarom die lege celgemaakt worden?Heeft het vrouwtje de holle stengel/ruimte volgebouwd metcellen, gaat zij weer op zoek naar nieuwe geschikte nestruimte.

Zo maakt zij tijdens haar leven, dat varieert van vijf tot zevenweken, tien tot zeventien cellen. Als zij met haar laatste cellenbezig is gaat het vliegen steeds moeilijker. Dat komt omdat ertijdens de verzamelvluchten van stuifmeel en nectar steeds eenmicroscopisch klein stukje aan de randen van haar vleugelsafbreekt omdat zij tijdens het vliegen en verzamelen met haarvleugels tegen het blad of de bloem komt. Op den duur wordende vleugelranden “rafelig”. Deze rafeligheid zorgt voorturbulentie tijdens het vliegen. Het sturen en vliegen wordendaardoor steeds moeilijker. Zij zal nu niet lang meer leven en isnu zoals dat heet, een “afgevlogen bij” geworden. Als je aan debijenwand staat hoor je ze al van ver aankomen. De rafeligevleugels produceren (door de turbulentie) een typisch snerpendgeluid. Zij zal dan ook spoedig sterven.

Metselbijvliegje

Hoe gaat het nu verder met de gemaakte en belegde cellen?Het eitje wordt een larve en begint van de voedselvoorraad teeten. Gedurende de zomermaanden eet zij het stuifmeel en denectar op. Is alles op, (juli/augustus) ontdoet (poept) de larvezich van de afvalstoffen die zij geproduceerd heeft en spint

Afb.13+14 Eind april, begin mei is de vliegtijd voorbij van de gehoornde metselbij♀. Een vrouwtje leeft zestot acht weken. In die periode heeft zij 10 tot 20 cellen gemaakt. Door het verzamelen van stuifmeel ennectar worden de vleugeluiteinden na verloop van tijd rafelig. Telkens als de vleugels tegen de bloem of hetblad komen breekt er een microscopisch klein stukje van het vleugeleinde af. Hoe langer verzamelt wordt,hoe rafeliger de vleugels worden. En… hoe moeilijker het vliegen en sturen. Dat komt omdat er turbulentieontstaat. Als je bij de nestwand staat hoor je ze al van verre aankomen met een snerpend geluid datontstaat door die rafelige vleugels. Het vliegen wordt steeds moeilijker totdat het niet meer gaat en zij opde grond sterft.

©© CC..JJ..FF.. EEVVEERRSS MMAAAASSTTRRIICCHHTT©©CC..JJ..FF.. EEVVEERRSS MMAAAASSTTRRIICCHHTT©© CC..JJ..FF.. EEVVEERRSS MMAAAASSTTRRIICCHHTT

13

14


7

daarna een cocon. In deze cocon vindt de metamorfose plaatsen wacht de nieuwe gehoornde metselbij op het voorjaar(maart/april, afhankelijk van de temperatuur) waarin zijuitkomt. Het eerst komen de mannetjes uit en na een aantaldagen de vrouwtjes. De cyclus is rond en alles begint weer vanvoren af aan. De gehoornde metselbij wordt niet belaagd doorkoekoeksbijen, wel door andere nestparasieten. Zoals cacox-enus indagator. Dat is familie van de fruitvlieg en ongeveereven groot. Er is nog geen Nederlandse naam voor dit vliegje.Metselbijvliegje zou goed kunnen. Verder zijn er nog twee mijt-soorten chaetodactylus osmiae, en een thyrofagus soort, ookwel stuifmeelmijt genoemd. Er zijn geen parasitaire wespen(voor zover bekend) bij de gehoornde metselbij.

Afb.15 Cacoxe-nus indagator,familie van defruitvlieg. Para-siteert bij degehoornde- ende rosse metsel-bij.

Afb. 16 en17 Geïnfec-teerde cellen van degehoornde metselbijmet cacoxenus in-dagator. Als de voed-selvoorraad opgege-ten is kruipen delarven richting uitgang,waar zij zich verpop-pen. De geelbruinesliertjes zijn de uit-werpselen van cacox-enus indagator.

Intacte coconPoppen van cacoxenusindagator

Nestuitgang

Afb.18 Deze kleine gaatjes in de nestafsluiting laten zien datenkele cellen tijdens de bouw bezocht zijn door het met-selbijvliegje (cacoxenus indagator). Het is van levensbelang degastheercellen te hebben verlaten voordat de metselbijen♂♂ uit-komen.©© CC..JJ..FF.. EEVVEERRSS MMAAAASSTTRRIICCHHTT


©©©CCC...JJJ ...FFF ... EEEVVVEEERRRSSS MMMAAAAAASSSTTTRRRIIICCCHHHTTT

Deze kenmerken betekenen dat het nestgeïnfecteerd is met cacoxenus indagator

15 16

17

18

©©©CCC...JJJ ...FFF ... EEEVVVEEERRRSSS MMMAAAAAASSSTTTRRRIIICCCHHHTTT


8

Afb.19 Een koppel gehoornde metselbijen diebezig zijn met de paring. Via de voelsprieten,de poten, het achterlijf en de vleugels wordthet vrouwtje gestimuleerd tot paring. Erwordt ook een typisch zoemgeluid gemaakt.Bzzzz…bzzzz…bzzzz… een ritmisch zoemenmet korte pauze. De vier witte stippen op debovenzijde van het borststuk van hetmannetje zijn stuifmeelmijten die “meegelift”hebben en die tijdens de paring overlopenvan het mannetje naar het vrouwtje. Voor destuifmeelmijt is daardoor de cyclus weerrond. Na de paring begint deze metselbij♀met de nestbouw en neemt zo destuifmeelmijt weer mee in het nieuwe nest.Op dit beeld is goed het verschil in grootte tezien tussen ♀ en ♂.

Houtblokken

Bij de grote schoonmaak en opruiming van oude nesten in april2008 ben ik de volgende “parasieten/medebewoners van de ge-hoornde metselbijen tegengekomen. Cocons die niet uitgeko-men waren (om onbekende redenen), hebben alsnog demogelijkheid gekregen dit te doen. Er is echter geen enkele bijmeer uitgekomen. Door de buizen te openen ben ik ook enkelezaken tegengekomen die voor mij onbekend zijn. De oude bui-zen zijn vervangen door nieuwe van de Japanse duizendknoop.Deze zijn weer allemaal bezet. Als je een nestkastje voorsolitaire bijen hebt ontkom je er niet aan ook onderhoud teplegen. Dat wil zeggen dat na twee jaar, oude en onbelegdebuizen/stengels vervangen moeten worden. In houtblokkenmoeten de gaten van onbelegde nesten opnieuw opgeboordworden. Wel eerst even goed kijken of er toch niets in zit. Bijde nesten van één bijensoort hoef je dat niet te doen, van detronkenbij. Dat komt omdat deze soort de oude nesten vanvorig jaar helemaal opruimt en schoonmaakt. Een vorm vanrecyclen. Deze kleine zomerbij maakt haar nesten hoofdzakelijkin hout in gaatjes van drie tot vier millimeter (maar ook inrietstengels e.d.).

DEZE PARASIETEN BEN IK TEGENGEKOMEN.

Afb.20 Volledig ontwikkelde cocon waar “iets”uit- of ingekropen is. Thorymus spec. ?

Afb.21 Oude Japanse duizendknoopbuiswaar “iets” in- of uitgekomen is.


©© CC..JJ..FF.. EEVVEERRSS MMAAAASSTTRRIICCHHTT©© CC..JJ..FF.. EEVVEERRSS MMAAAASSTTRRIICCHHTT

?

19

20 21


9

1 Overzicht oude en geopende nesten van de gehoornde metselbij in Japanse duizendknoop/bamboe.2, 3, 4 en 5 Larve van onbekende parasiet die de verpopte metselbij heeft opgegeten maar zich zelf nog niet verpopt heeft.6, 7 en 9 Cocons van het metselbijvliegje (cacoxenus indagator).8, 10 en 11 Stuifmeelmijt12Oude buis waar zich slechts één cel ontwikkeld heeft. Het lijkt erop dat een schimmel (witte aanslag)de oorzaak ervan is dat de andere cellen zich niet ontwikkeld hebben.

1 2 3

4

5 6

8 10

7 9 11

12

uit- en ingang

cocon

©©© CCC...JJJ ...FFF ... EEEVVVEEERRRSSS MMMAAAAAASSSTTTRRRIIICCCHHHTTT ©©© CCC...JJJ ...FFF ... EEEVVVEEERRRSSS MMMAAAAAASSSTTTRRRIIICCCHHHTTT ©©© CCC...JJJ ...FFF ... EEEVVVEEERRRSSS MMMAAAAAASSSTTTRRRIIICCCHHHTTT


©©© CCC...JJJ ...FFF ... EEEVVVEEERRRSSS MMMAAAAAASSSTTTRRRIIICCCHHHTTT ©©© CCC...JJJ ...FFF ... EEEVVVEEERRRSSS MMMAAAAAASSSTTTRRRIIICCCHHHTTT


©©© CCC...JJJ ...FFF ... EEEVVVEEERRRSSS MMMAAAAAASSSTTTRRRIIICCCHHHTTT©©© CCC...JJJ ...FFF ... EEEVVVEEERRRSSS MMMAAAAAASSSTTTRRRIIICCCHHHTTT

©©© CCC...JJJ ...FFF ... EEEVVVEEERRRSSS MMMAAAAAASSSTTTRRRIIICCCHHHTTT ©©© CCC...JJJ ...FFF ... EEEVVVEEERRRSSS MMMAAAAAASSSTTTRRRIIICCCHHHTTT


schimmels


10

Afb.25,26 en 27. Overzicht en details van twee uitgekomen larven, afkomstig uit een oud nest van de ge-hoornde metselbij. Het zijn bronswespachtigen, (daarvan zijn vele grote en heel kleine soorten). Helaas heb ikgeen literatuur om deze soort te determineren. Het is een torymus spec. In Westrich’s, “Die Wildbienen BadenWürttembergs” staat hierover niets beschreven. Theo Gijswijt heeft een publicatie geschreven in Nederlandsefaunistische mededelingen 18 ‒ 2003, naamlijst van de Nederlandse bronswespen. Op basis van een afbeeldingin dat artikel moet het volgens mij een torymus soort zijn.

NASCHRIFT

Van de larven, zoals deze te zien zijn op de afbeeldingen 2, 3,4 en 5 van pagina 9, heb ik een kweek van gemaakt.

Dat wil zeggen dat ik twee larven in een reageerbuisje, met eenvochtige papierprop (toiletpapier) afgesloten in de boekenkastgelegd heb. Een week of vier heeft het daar in het donker opkamertemperatuur gelegen… totdat ik door observatie aan denestwand weer aan die kweek herinnerd werd. Uit de larven isdezelfde parasitaire wesp tevoorschijn gekomen die ook(alleen) bij de sachembijen parasiteert. Mijn verbazing is grootomdat ik dit in de literatuur nog niet ben tegengekomen.

Afb.22,23,24 Larvenvan torymus spec.zoals na een kweek isgebleken. Deze soortparasiteert ook bij degewone sachembij.


©©© CCC...JJJ ...FFF ... EEEVVVEEERRRSSS

©©© CCC...JJJ ...FFF ... EEEVVVEEERRRSSS




Afb.28,29 Bronswespen.Werkelijke grootte 3mm.(zonder legboor).Op de rechter afbeeldingbij een uitgekomen nestvan de gehoorndemetselbij. Parasiteertook massaal in nestenvan de gewone sachem-bij.©©© CCC...JJJ ...FFF ... EEEVVVEEERRRSSS MMMAAAAAASSSTTTRRRIIICCCHHHTTT


2223

24

28

27

29

26

25


11

Ook een zoogdier heeft aan de bijenwand geparasiteerd, d.w.z.heeft zich tegoed gedaan aan de vette larven van de gehoorndemetselbij. Ik had een stel Japanse duizendknoopbuizen bijelkaar gebonden met een snelbinder. Deze pakketjes warenbedoeld om op te hangen aan de nestwand van school. Nathuiskomst van een weekje weggeweest moest ik constaterendat muizen een slachting aangericht hadden onder de larvenvan de gehoornde metselbijen. Dat is gekomen door hetgebruik van de J. duizendknoopbuizen, deze zijn toch vrij zacht.Waren het bamboebuizen geweest was dit waarschijnlijk nietgebeurd daar dit materiaal veel harder is. Omdat we in dewinter de vogels voeren (zonnebloempitten) en de buurman 3katten heeft (die muizen vangen en levend meebrengen)hebben we last van muizen. Toen we in augustus een weekjeweg waren hebben deze muizen ontdekt dat er in de buizen“iets” eetbaars zat.

30 31

32

33






12

De volgroeide larven van de gehoornde metselbij spinnen huncocon in augustus, daar wordt veel bij bewogen. Dat moeten demuizen gehoord hebben. Als je bedenkt dat muizen ookhazelnoten “kraken” dan is een buisje van de J. duizendknoopeen peuleschil.Een ander voorbeeld is de nestwand van OBS De Kring, daarheeft een specht het hardhouten frame “beschadigd” op zoeknaar larven. Dat doen zij ook in (dode) bomen, kun je jevoorstellen hoeveel kracht een specht in zijn hoofd/snavelheeft? Of een specht ook in duizendknoopbuizen op zoek gaatnaar larven heb ik niet meegemaakt. Dus als je muizen of eenspecht in de buurt hebt kun je maar beter geen Japanseduizendknoop gebruiken. Bamboe is dan een betere keuze.

Afb.30-35 Coconroof door muizen. De Japanse duizendknoop is een peuleschil voor deze kleine knagers. Als jemuizen in de tuin hebt of als er een specht in de buurt zit kun je beter geen duizendknop als nestmateriaal ge-bruiken. Dan is dikke bamboe beter!

34 35

Afb.36-38 Hardhou-ten frame van denestwand doorspecht bewerkt.



©©© CCC...JJJ ...FFF ... EEEVVVEEERRRSSS MMMAAAAAASSSTTTRRRIIICCCHHHTTT©©© CCC...JJJ ...FFF ... EEEVVVEEERRRSSS MMMAAAAAASSSTTTRRRIIICCCHHHTTT

36

38

37

GEHOORNDE METSELBIJ/OSMIA CORNUTA (NL) METSELBIJ ...ties blijkt dat deze hoorntjes gebruikt worden...

Documents

Transcript of GEHOORNDE METSELBIJ/OSMIA CORNUTA (NL) METSELBIJ ...ties blijkt dat deze hoorntjes gebruikt worden...