Foto plaatsen - RIVM...beheer Beheer en ondersteuning Validatie Uitvoering Verstrekking Ontvangst...
Transcript of Foto plaatsen - RIVM...beheer Beheer en ondersteuning Validatie Uitvoering Verstrekking Ontvangst...
Foto plaatsenReferentie-architectuur voor de
Informatiehuizen
Danny Greefhorst
versie 0.20
13 december 2016
De referentie-architectuur voor de Informatiehuizen...
• biedt een gemeenschappelijk raamwerk waarmee informatiehuizen in de context van de Omgevingswet met
elkaar en met anderen kunnen communiceren en samenwerken.
• geeft een beeld van de inrichting van een ‘standaard’ informatiehuis in de context van de Omgevingswet en welke
functies en rollen hierin relevant zijn.
• is een handreiking; informatiehuizen kunnen de eigen plannen en voorgestelde inrichting confronteren met het
raamwerk en daar (gezamenlijke) inzichten uithalen voor verbetering.
• is opgesteld door vertegenwoordigers van informatiehuizen.
• is ontwikkeld naar aanleiding van de behoefte aan meer zicht op samenhang, gemeenschappelijkheid en mogelijk
hergebruik.
Referentie-architectuur voor de Informatiehuizen 14-12-2016
Totstandkoming van de referentie-architectuur
• Bij de totstandkoming van de referentie-architectuur is goed gekeken naar wet/regelgeving, visie en
doelarchitectuur:
• Begrippen zoals “informatieproduct” en “validatie” zijn maximaal in lijn gebracht met deze documenten.
• Bedrijfsfuncties zijn gebaseerd op taken waarover in documenten wordt gesproken als verantwoordelijkheid van een
informatiehuis.
• Rollen zijn afgestemd op de rollen zoals in de visie benoemd (zoals huismeester, kwaliteitsbewaker, beheerder).
• Daarnaast is ook expliciet gekeken naar meer algemene raamwerken zoals:
• de Data Management Body of Knowlegde;
• het Europese competentieraamwerk e-CF;
• referentie-architecturen voor de overheid.
Referentie-architectuur voor de Informatiehuizen 14-12-2016
Scope van de referentie-architectuur
• De onderdelen die zijn beschreven zijn:
• Bedrijfsfuncties – dat wat een informatiehuis doet;
• Rollen – de rollen die daarvoor noodzakelijk zijn;
• Informatieproduct – een globale beschrijving van wat een informatiehuis oplevert.
• Alleen de verantwoordelijkheden van een informatiehuis:
• Verantwoordelijkheden van bronhouders of andere partijen in de keten zijn niet uitgewerkt.
• Op hoog niveau is de relatie met rollen met andere partijen in de keten wel benoemd.
• Focus op dat wat een informatiehuis specifiek maakt:
• Bedrijfsvoering (incl. IT) is niet uitgewerkt
• Heeft een sterke relatie met:
• GAS Aansluiten Informatiehuizen (vanuit programma DSO)
• Position paper gegevenskwaliteit (vanuit de informatiehuizen)
Referentie-architectuur voor de Informatiehuizen 14-12-2016
Een Informatiehuis...
• is toegewezen aan een bestuursorgaan of rechtspersoon, en vormt een schakel tussen bronhouders en afnemers, zoals het
Digitaal Stelsel Omgevingswet.
• biedt meerwaarde door het verbinden van ketenpartijen, het betekenisvol combineren van brongegevens tot informatieproducten
en het zorgen voor een kwaliteitsniveau dat past bij het gebruik van de omgevingswet.
afnemers
bron
houders
• Verbinden van ketenpartijen
• Maken informatieproducten
• Borgen kwaliteitsniveau
Informatiehuis
bron
gegevens
informatie
producten
Referentie-architectuur voor de Informatiehuizen 14-12-2016
Informatieproducten
• Een informatieproduct is in visie 1.0 gedefinieerd als: “een door het informatiehuis samengesteld digitaal product met informatieve waarde dat
voldoet aan de daarbij gestelde kwaliteitseisen en standaarden”.
• Wij interpreteren dat als een gevalideerde, bewerkte of gecombineerde verzameling gegevens voor een bepaald gebruik binnen het kader van de
omgevingswet, die voldoet aan een bekend en overeengekomen kwaliteitsniveau.
• Informatieproducten kunnen meerdere vormen aannemen:
Brongegevens - Een informatieproduct kan een gevalideerde 1-1 weergave zijn van gegevens in een bronadministratie.
Bewerkte gegevens - Een informatieproduct kan het resultaat van één of meer bewerkingen (transformaties) van brongegevens zijn. In termen van het MDIAR model kan
dat op het niveau van Informatie, Analyse of Rapportage liggen. Het resultaat van het gebruik van een toetsingsinstrument valt ook in deze categorie.
Toetsingsinstrument – rekenmodellen of meetmethoden die gebruikt kunnen worden om een toets mee uit te voeren.
Documenten – documenten met ongestructureerde gegevens zoals een onderzoeksrapport, bestemmingsplantoelichting, plan MER.
• Daarnaast leveren informatiehuizen ook referentiegegevens: een verzameling stamgegevens (zoals een waardelijst) die door een bronhouder wordt
onderhouden.
• Informatieproducten kennen meerdere verschijningsvormen zoals gestructureerde gegevens, kaart, foto, tekst, grafiek / tabel, software (in geval van
toetsingsinstrumenten).
Referentie-architectuur voor de Informatiehuizen 14-12-2016
DSO
overige
afnemers
bron
houder
Informatie
productieToetsing
Gegevens
beheer
Terugmelding
2e lijns
dienstverlening
Productontwikkeling
Vaststelling
gebruikers
behoefte
Informatie
product
ontwikkeling
Product
management
SturingSturing
Strategie en ketensturingKwaliteits
management
Standaarden
beheer
Beheer en ondersteuning
Validatie
Uitvoering
Verstrekking Ontvangst
Uitwisseling
Toetsings
instrument
ontwikkeling
Verantwoording
Wijzigingsbeheer en
doorontwikkeling
Bedrijfsfunctiemodel
Referentie-architectuur voor de Informatiehuizen 14-12-2016
Sturing
Informatiehuizen zullen een vorm van sturing op strategisch en tactisch niveau moeten inrichten.
Strategie en ketensturing: Het ontwikkelen van een visie en het inrichten en sturen op de samenhang op procedureel,
relationeel, cultureel en inhoudelijk niveau van het informatiehuis in relatie tot haar omgeving.
Kwaliteitsmanagement: Het ervoor zorgdragen dat de producten en diensten van het informatiehuis voldoen aan gestelde
kwaliteitseisen.
Standaardenbeheer: Het borgen dat relevante standaarden zijn benoemd en beschreven.
Verantwoording: Het rapporteren naar belanghebbenden
binnen en buiten het informatiehuis over de mate
waarin deze voldoet aan verplichtingen en afspraken
Productontwikkeling
SturingSturing
Beheer en ondersteuning
Uitvoering
Uitwisseling
Referentie-architectuur voor de Informatiehuizen
Productontwikkeling
SturingSturing
Beheer en ondersteuning
Uitvoering
Uitwisseling
Productontwikkeling
Informatiehuizen zullen informatieproducten en toetsings-instrumenten tot stand brengen en deze beschikbaar stellen.
Vaststelling gebruikersbehoefte: Het bepalen welke informatieproducten ontwikkeld zouden moeten worden.
Informatieproductontwikkeling: Het ontwerpen van een informatieproduct.
Toetsingsinstrumentontwikkelinig: Het ontwikkelen van toepassingen voor geautomatiseerde uitvoering van
rekenmodellen of meetmethoden.
Productmanagement: Het borgen dat een bestaand informatieproduct conform afspraken wordt geleverd.
Referentie-architectuur voor de Informatiehuizen
Productontwikkeling
SturingSturing
Beheer en ondersteuning
Uitvoering
Uitwisseling
Uitwisseling en uitvoering
Informatiehuizen zullen gegevens moeten ontvangen van bronhouders, deze omvormen tot informatieproducten en
verstrekken aan afnemers.
Ontvangst en validatie: Het ontvangen van gegevens en het toetsen toetsen of ze voldoen aan de gestelde kwaliteitseisen
en standaarden, waaronder in ieder geval vormvereisten.
Toetsing: Het verifiëren of iets of iemand voldoet aan bepaalde voorwaarden door het gebruik van een toetsingsinstrument.
Informatieproductie en verstrekking: Het maken van een informatieproduct door gegevens te transformeren en het
resultaat verstrekken aan afnemers.
Terugmelding: Het beoordelen van een melding van
gerede twijfel aan de juistheid van een gegeven en
het desgewenst routeren van de melding naar de
verantwoordelijke bronhouder.
Referentie-architectuur voor de Informatiehuizen
Productontwikkeling
SturingSturing
Beheer en ondersteuning
Uitvoering
Uitwisseling
Beheer en ondersteuning
Informatiehuizen zullen moeten zorgen dat het informatiehuis kan functioneren.
2e lijns ondersteuning: Het uitvoeren van, meestal complexere activiteiten, voor alle contacten die door de eerste lijn niet
afgehandeld kunnen worden.
Wijzigingsbeheer en doorontwikkeling: Het aanpassen van bestaande informatieproducten en toetsingsinstrumenten.
Gegevensbeheer: Het ervoor zorgen dat er kwalitatief hoogwaardige gegevens beschikbaar zijn.
Referentie-architectuur voor de Informatiehuizen
bron
houder
DSO
overige
afnemers
Productontwikkeling
Beheer en ondersteuning
Uitvoering
Uitwisseling
SturingSturing
Strategie en ketensturing
• Strategie-ontwikkeling
• Beleidsontwikkeling
• Organisatie-inrichting
• Kennismanagement
• Waardemanagement
• Risicomanagement
• Ketenregie
• Productportfoliomanagement
Kwaliteitsmanagement
• Gegevenskwaliteitmanagement
• Proceskwaliteitsmanagement
Standaardenbeheer
• Standaardenidentificatie
• Standaardendefinitie
Vaststelling gebruikersbehoefte
• Vraagarticulatie
• Vraagbundeling
• Business case ontwikkeling
Informatieproduct
ontwikkeling
• Definitie informatieproduct
• Bronidentificatie
• Definitie dataverzamelplan
• Aansluiting DSO
Productmanagement
• Budgettering
• Resourceplanning
• Definitie gegevensafspraken
• Service level management
• Borging naleving standaarden
• Relatiebeheer
Informatieproductie
• Selectie
• Aggregatie
• Transformatie
• Verrijking
• Outputgeneratie
Toetsing
• Berekening
• Analyse
• Interpretatie
• Oplevering toetsresultaat
Verstrekking
• Verzoekontvangst
• Verzoekafhandeling
• Tijdreizen
• Zoeken
• Informatieproductverstrekking
Ontvangst
• Gegevensontvangst
• Gegevensopvraag
Validatie
• Gegevensvalidatie
• Gegevenskwaliteitsinzage
• Accordering
2e lijns dienstverlening
• Informatieverstrekking
• Advies
• Begeleiding
• Incidentafhandeling
Terugmelding
• Terugmeldingcreatie
• Terugmeldingontvangst
• Terugmeldingroutering
• Terugmeldstatusroutering
• Terugmeldingstatusinzage
Gegevensbeheer
• Metadata beheer
• Toegangsbeheer
• Opslag
• Archivering
• Logging
Toetsingsinstrument
ontwikkeling
• Instrumentontwikkelplanning
• Instrumentontwerp
• Instrumentrealisatie
• Instrumenttest
• Instrumentimplementatie
Verantwoording
• Kwaliteitsverantwoording
• Financiële verantwoording
• Service level rapportage
Wijzgingsbeheer en doorontwikkeling
• Wijzigingsbeheer
• Doorontwikkeling
Bedrijfsfuncties (detail)
Referentie-architectuur voor de Informatiehuizen 14-12-2016
Informatiehuizen zullen allerlei rollen moeten invullen om hun taken te ondersteunen.
Productontwikkeling
SturingSturing
Uitwisseling, uitvoering, beheer en ondersteuning
huismeester keten
regisseur
kwaliteits
manager
product
manager
functioneel
gegevens
beheerder
business analist
informatie
manager domein
specialist
functioneel
beheerder
Rollen
Referentie-architectuur voor de Informatiehuizen 14-12-2016
Rollen informatiehuis in de keten
inrichten
richten
verrichten
informatiehuis
huismeester
keten
regisseur
kwaliteits
manager
product
manager
domein
eigenaar DSO
stelsel
meester
bestuurlijk niveau
bevoegd gezag
beheer
organisatie DSO
eind
gebruiker
Chief Data Officer
DSO
bronhouderDSOgebruiker
tactisch niveau bevoegd
gezag
beheer
organisatie DSO
functioneel
gegevens
beheerder
business analist
informatie
manager
domein
specialist
bestuurlijk niveau
bronhouder
tactisch niveau
bronhouder
gegevens
leverancier
bronhouderfunctioneel
beheerder
Referentie-architectuur voor de Informatiehuizen 14-12-2016
Rol Verantwoordelijkheden
Huismeester • opdrachtnemer voor het informatiehuis
• eerste aanspreekpunt voor het informatiehuis
• bepaalt strategie, beleid en governance in afstemming met buitenwereld
Ketenregisseur • tot stand brengen van samenwerking met partijen in de keten
• borgen van samenwerking door afstemmen en maken van afspraken
• sturen op de samenhang van het informatiehuis i.r.t. haar omgeving
Domeinspecialist • kennis inbrengen van specifieke domein van informatiehuis
• borgen van domeinkennis in informatiemodel
• borgen van domeinkennis in toetsingsinstrumenten
Kwaliteitsmanager • borgen van kwaliteit van processen en afstemming hierover in de keten
• borgen dat gegevens en informatieproducten voldoen aan kwaliteitseisen
• verantwoorden over kwaliteit aan afnemers en DSO
Productmanager • verantwoordelijk voor het leveren van de producten en diensten
• vertalen van externe afspraken naar benodigde interne middelen
• aansturen IT-supply om afspraken te realiseren
Informatiemanager • identificeren relevante standaarden en bijdragen aan ontwikkeling ervan
• helder maken en bundelen van informatiebehoeften
• opstellen business case voor nieuwe informatieproducten
Business analist • opstellen informatiemodel
• identificeren relevante gegevensbronnen en opstellen dataverzamelplan
• opstellen functioneel ontwerp voor toetsingsinstrument
Functioneel beheerder • ondersteunen van het primaire proces en beantwoorden vragen erover
• afhandelen wijzigingsverzoeken en doorontwikkelen informatieproducten
• aansturen van IT-supply op operationeel niveau
Functioneel gegevensbeheerder • operationeel ondersteunen verbetering kwaliteit van gegevens
• zorgen dat goede meta-data beschikbaar is voor alle gegevens
• vaststellen en borgen autorisaties en archivering van gegevens
Referentie-architectuur voor de Informatiehuizen 14-12-2016
Strat
egie
en
kete
nstu
ring
Kwal
iteit
sma
nage
men
t
Stan
daar
denb
ehee
r
Vera
ntwo
ordi
ng
Vas
tste
llin
g
geb
ruik
ers
beh
oeft
e
Info
rma
tiep
rod
uct
ont
wik
keli
ng
Toe
tsin
gsin
stru
me
nt
ont
wik
keli
ng
Pro
duc
tma
nag
em
ent
Ver
stre
kki
ng
Ter
ug
mel
din
g
Ont
van
gst
Info
rma
tiep
rod
ucti
e
Toe
tsin
g
Vali
dati
e
2e
lijns
die
nst
verl
eni
ng
Wij
zigi
ngs
beh
eer
en
doo
ron
twi
kkel
ing
Geg
eve
nsb
ehe
er
Huismeester X X
Ketenregisseur X X
Domeinspecialist X X
Kwaliteitsmanager X X X X
Productmanager X X X X
Informatiemanager X X
Business analist X X
Functioneel beheerder X X X X X X X X X
Functioneel gegevensbeheerder X X X
Rollen en relatie met bedrijfsfuncties
Referentie-architectuur voor de Informatiehuizen 14-12-2016
Leden van de werkgroep referentie-architectuur
• Danny Greefhorst (RIVM/Kadaster) - redacteur
• Wiard Ruisdonk (RCE)
• Jan Skornsek (RIVM)
• Jeroen van der Veen (Kadaster)
• Edwin Biegel (Rijkswaterstaat)
• Carla Nikkels (IPO)
Referentie-architectuur voor de Informatiehuizen 14-12-2016