Federale Overheidsdienst Service public fédéral Justice ... 2006 NL.pdf · Sektarische...

SSeerrvviiccee ppuubblliicc ffééddéérraall JJuussttiicceeFFeeddeerraallee OOvveerrhheeiiddssddiieennssttJJuussttiittiiee

Jaarverslag 2006

FOD Justitie:organisatie

en opdrachten

DGRechterlijkeOrganisatie

DGWetgeving

en FundamenteleRechten en Vrijheden

DGUitvoering

van Straffen en Maatregelen

DGJustitiehuizen

SDPersoneel

en OrganisatieSDICT

Diensten van deVoorzitter

P.06

P.66P.48

P.36

P.56

P.28

P.16P.10

2

SDBudget

en Beheerscontrole

P.42

Belgisch Staatsblad

P.74

3

DG de l’Organisationjudiciaire

Veiligheid van de Staat

Nationaal Instituutvoor Criminalistiek

en CriminologieDienst voor het

Strafrechtelijk Beleid

Commissie voorFinanciële Hulp aan

Slachtoffers van OpzettelijkeGeweldplegingen Kansspelcommissie

Informatie- en Adviescentrum

inzake de SchadelijkeSektarische Organisaties

Inhoudstafel

P.80 P.84 P.92

P.110P.104P.100

4

Beste lezer,

Traditioneel worden de middelen om de uitgaven van de openbare diensten te financieren door de uitvoerende machtvoorgesteld en door het parlement goedgekeurd.

Met het oog op de verantwoording van het beleid worden de werkelijk gerealiseerde uitgaven vervolgens aangerekend opde begroting. Dit registreerproces, als basis van de overheidsboekhouding is voldoende bekend, maar wordt slechts doorenkele specialiserende diensten gebruikt.

De stafdienst B&B streeft er naar de begroting te benaderen vanuit de optiek van de bedrijfsvoering en de beheersplan-ning. De financiële draagkracht van elk onderdeel van de organisatie wordt weergegeven en interne beheerstools latentoe de evolutie van de benutting op te volgen en bij te sturen waar nodig.

Wij hopen dat de informatie die in de begroting vervat zit voor meerdere ambtenaren nuttig zal zijn en dat het geheel zalevolueren van abstract, reactief registreerinstument naar concreet proactief aansturingsinstrument.

Marc MartelDirecteur van de stafdienst Budget en Beheerscontrole

5

Voorwoord

Beste lezer,

De Federale Overheidsdienst Justitie is de laatste jaren aanzienlijk geëvolueerd.

Sedert het begin van mijn mandaat, in 2002, gaan wij actief de dubbele uitdaging aan die bestaat in de moderniseringvan de federale overheid en een meer toegankelijke, efficiënte en begrijpelijke justitie.

Het jaar 2006 ligt in het verlengde van dit omvangrijke werk. Tal van projecten hebben tot resultaten geleid en andereprojecten werden opgestart, steeds met het doel efficiënter te voorzien in onze verschillende opdrachten. Zo is er bijvoor-beeld de oprichting van de federale wapendienst, de BPR Justitiehuizen, de oprichting van het nieuwe directoraat-gene-raal en de invoering van de strafuitvoeringsrechtbanken.

Met het oog op transparantie vinden wij het belangrijk dat de inspanningen van de FOD Justitie om een kwaliteitsjustitiete bieden, worden bekendgemaakt.

Dit nieuwe jaarverslag is dan ook de ideale gelegenheid om de balans op te maken van de talrijke in 2006 opgestarte ofverwezenlijkte activiteiten, waarbij bijzondere aandacht wordt besteed aan de budgettaire analyse.

Veel leesgenot!

Alain BourletVoorzitter van het directiecomité

6

FFOODD JJuussttiittiieeOrganisatie

en opdrachten

Door zijn bevoegdheden speelt de FOD Justitie eenessentiële en dynamische rol in de samenleving.

De FOD Justitie draagt bij tot: ● een optimale en begrijpelijke wetgeving; ● een toegankelijk en efficiënt gerechtelijk apparaat; ● een evenwichtige uitvoering van de gerechtelijke

beslissingen; dat alles, in een steeds internationaler wordende context.

Op korte termijn wil de FOD Justitie een centre of excel-lence worden in de ondersteuning van de wetgevende,rechterlijke en uitvoerende macht, zowel op nationaal alsop internationaal niveau. Zo brengen we een rechtvaar-digere samenleving en een harmonieuzere relatie tussende burgers en Justitie tot stand.

FOD Justitie Organisatie en opdrachten

7

Directoraat-generaalPenitentiaire Inrichtingen

Minister Commissies

Commissie Hulp aanSlachtoffers van OpzettelijkeGewelddaden enOccasionele Redders

Kansspelcommissie

Informatie- enAdviescentrum inzakeSchadelijke SektarischeOrganisaties

Cel Beleidsvoorbereiding

Dienstenvan de Voorzitter

Belgisch Staatsblad

Auditcomité

Interne audit

Stafdienst Budget enBeheerscontrole (B&B)

Stafdienst Personeelen Organisatie (P&O)

Stafdienst ICT

Directoraat-generaalRechterlijke Organisatie

Directoraat-generaalWetgeving Fundamentele

Rechten en Vrijheden

Directoraat-generaalJusttiehuizen


N.I.C.C.

Strafrechterlijk Beleid

Beleidsraad

Voorzitter&

Directiecomité

&


8

De directoraten-generaal worden verticale dienstengenoemd: zij zijn belast met specifieke werkzaamhedendie zij in de FOD Justitie op exclusieve wijze uitoefenen.

De stafdiensten worden horizontale diensten genoemd:zij bepalen het beleid in hun respectieve vakgebied enstaan de andere diensten en directoraten bij in de aan-gelegenheden die tot hun bevoegdheid behoren (logis-tiek, personeel, budgettaire ondersteuning, computeron-dersteuning, juridische ondersteuning…).

De voorzitter

Het Ministerie van Justitie heet sinds juli 2002 FederaleOverheidsdienst Justitie en wordt geleid door een voorzit-ter met een mandaat van zes jaar.

De Voorziter van het Directiecomité, de heer Alain Bour-let, stelt het managementplan op. Dat plan bevat de stra-tegische en operationele doelstellingen die de organisa-tie moet verwezenlijken om haar opdrachten te kunnenuitvoeren.

De FOD Justitie streeft er immers naar een rechtvaar-dige, toegankelijke en efficiënte justitie voor de burgerste organiseren.

Dit geïntegreerde en het operationele managementplan kan u raadplegen op de website van de FOD Justitie(www.just.fgov.be).

Het directiecomité

Behalve de voorzitter bestaat het directiecomité uit dedirecteurs-generaal van elk directoraat-generaal en dedirecteurs van de stafdiensten.

Overeenkomstig het managementplan zorgt het directie-comité voor het dagelijks beheer van de Federale Over-heidsdienst. Het coördoneert tevens de werkzaamhedenvan de verschillende diensten van de FOD.

Dat houdt concreet in dat het directiecomité:● voorstellen formuleert om de werking van de FOD te

verbeteren; ● voor elke dienst de begroting opstelt en de uitvoering

ervan controleert; ● het personeelsplan opstelt en toeziet op de implemen-

tatie ervan.


9

Jaarverslag 2006

Jaarverslag 2006

10

DDGGRechterlijkeOrganisatie

Het legt de opleidingsprogramma’s voor magistraten tenuitvoer en organiseert de opleiding en taalexamens voorhet personeel van de Rechterlijke Orde.

Daarnaast ziet dit directoraat-generaal toe op de contro-le en betaling van de gerechtskosten in strafzaken, zorgthet voor logistieke ondersteuning en coördinatie van deinitiatieven van de FOD Justitie inzake slachtofferhulp enhet beheer van het centraal strafregister en werkt hetmee aan de uitwerking van de weten regelgeving metbetrekking tot de rechterlijke organisatie.

Het directoraat-generaal Rechterlijke Organisatie ver-strekt de hoven en rechtbanken de nodige logistieke enmateriële middelen met het oog op de goede werkingvan de diensten van de Rechterlijke Orde.

Het directoraat-generaal zorgt eveneens voor het perso-neelsbeheer van de magistratuur, griffies en parketsecre-tariaten.

DG Rechterlijke Organisatie

11DienstAfdeling R0 I

AfdelingVeiligheid

Afdeling R0 II

Steundienst slachtoffers en Rechtshulp

Dienst Centraal Strafregister

Dienst Gerechtskosten

Dienst Materieel

Dienst gebouwen

Dienst Budget RO

Dienst ICT

DienstOpleiding RO

JuridischeDienst

DirectieP&O RO

Directoraat-generaalRechterlijke Organisatie

Coördinatieen steundienst

DirectieLOG & ICT RO

Directie Specifiekeexpertisecentra

Personeel RO

DG Rechterlijke OrganisatieDG Rechterlijke Organisatie

12 Dienst Personeel RO

Aanwijzing nieuwe korpsoversten parkettenen rechtscollegesSinds 1 april 2000 zijn de eerste voorzitters, voorzitters in dehoven en rechtbanken, de procureurs en auditeurs in onzeparketten, auditoraten, parketten-generaal en auditoraten-generaal benoemd voor een mandaat van 7 jaar. Een deelvan de mandaten liep in 2007 ten einde. Daarom lanceerdede directie P&O in 2006 een nieuwe aanwijzingsingsproce-dure. Tussen januari 2006 en juni 2006 werden 82 vacatu-res van korpschefs aangekondigd in het Belgisch Staatsblad.Op vraag van de Hoge Raad voor de Justitie werden de vaca-tures gespreid over zes maanden, zodat de voordrachtendoor de aanwijzingscommissies vlot konden verlopen. Openkele mandaten na zijn alle aangekondigde vacaturesopgevuld. De aanwijzingsbesluiten verschenen op 5 maart2007 in het Staatsblad.

Er zijn overigens lessen getrokken uit de eerste zevenjaar van het mandatensysteem. De nieuwe korpschefsdie na 1 mei 2007 in dienst treden, krijgen voortaan eenmandaat van vijf jaar, dat eenmaal vernieuwd kan wor-den. Zij zullen in de loop van hun tweede mandaatjaareen opvolgingsgesprek moeten ondergaan en worden ophet einde van hun eerste mandaat geëvalueerd door eencollege van korpschefs, leden van de Hoge Raad en vande rechterlijke orde. Dit herhaalt zich als hun mandaatverlengd wordt met vijf jaar. Bij wijze van overgangsmaat-regel konden de in 2000 benoemde korpschefs nog een-maal postuleren voor een nieuwe termijn van zeven jaar.

Adviesraad van de magistratuurOp 5 mei verkozen de magistraten voor het eerst deAdviesraad van de magistratuur. Bijna 2.000 kiezersbrachten die dag hun stem uit. Die raad is de gesprekpart-ner bij de overheid als het gaat om statuut, werkomstan-digheden en rechten van de magistraten. Magistraten op

verschillende niveaus drongen al langer aan op een raadvan vertegenwoordigers die de gesprekpartner voor deoverheid moet worden bij een sociale dialoog. Die adviesraad is samengesteld uit 44 verkozen leden,bestaande uit een Nederlandstalig en een Franstalig colle-ge van elk 22 magistraten. En de raad moet zo samenge-steld zijn dat de verschillende delen van magistratuur ver-tegenwoordigd zijn. Elk college telt vier leden van dehoven, zes leden van het openbaar ministerie, acht ledenvan de rechtbanken van eerste aanleg en vier magistratenuit de vrede- of politiegerechten. De wet legde ook eenredelijke vertegenwoordiging van mannen en vrouwen op.Daarnaast maken ook vertegenwoordigers van de belang-rijkste magistratenverenigingen deel uit van de algemenevergadering. Zij hebben weliswaar enkel een raadgevendestem.

Aanwerving 27 criminologenIn het kader van de nieuwe wet op de jeugdbeschermingdie in het voorjaar van 2006 werd goedgekeurd, beslistede minister van Justitie om 27 criminologen aan te wer-ven voor de parketten van de procureurs des Konings.De personeelsdienst van de rechterlijke organisatie orga-niseerde daarvoor op 3 juni 2006 een schriftelijke selec-tieproef in het Justitiepaleis van Brussel. 139 Nederlands-talige en 156 Franstalige kandidaten kwamen erop af. Deovergebleven kandidaten werden vervolgens uitgenodigdvoor een interview voor een selectiecommissie bestaandeuit magistraten en personeelsleden van de selectiedienst,van het Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Crimino-logie en van de justitiehuizen. Uiteindelijk slaagden 16Nederlandstalige en 31 Franstalige kandidaten. Zij zijnintussen allemaal aan de slag.


13

Dienst Opleiding RO

Hervorming opleiding Justitie zette in 2006 een nieuwe stap naar de verdere pro-fessionalisering van de opleiding van het personeel in onzehoven en rechtbanken. Op 1 september 2006 publiceerdehet Staatsblad het koninklijk besluit dat de beroepsopleidingregelt van het gerechtspersoneel dat de magistraten bijstaat.Het besluit bepaalt expliciet dat referendarissen, parketjuris-ten, griffiers, secretarissen, attachés, deskundigen, mede-werkers en assistenten in de hoven en rechtbanken rechthebben op een opleiding die nuttig is voor hun functionerenin de rechterlijke organisatie.

Deze personeelsleden kunnen op eigen initiatief of op initia-tief van hun hiërarchische overste een beroepsopleiding vol-gen. Dat zijn opleidingen die een rechtstreeks verband hou-den met hun huidige of toekomstige functie binnen de rech-terlijke organisatie. Nieuw is ook dat elk nieuw personeelslidbij zijn indiensttreding een opvangopleiding van minimumtwee dagen zal krijgen. Die opvangcursus wordt gegevendoor de rechtstreekse chef of een collega. Binnen de zesmaanden na zijn indiensttreding zal elke nieuwkomer ookeen algemene opleiding volgen. De inhoud van deze oplei-dingen wordt bepaald door een opleidingscommissie,samengesteld uit magistraten, personeelsleden van griffiesen parketsecretariaten, referendarissen en parketjuristen.Op termijn zal de opleiding voor personeelsleden én voormagistraten en gerechtelijke stagiairs opgaan in een onaf-hankelijk opleidingsinstituut.

Intranetsite dienst OpleidingDe dienst Opleiding beschikt over een nieuwe intranetsitewaarop de opleidingsprogramma’s voor magistraten, gerech-telijke stagiairs, griffiers, secretarissen en personeelsledenvan de griffies en parketsecretariaten online kunnen wordengepubliceerd. Deze site bevat niet alleen praktische en logis-tieke informatie over de opleidingen, maar ook informatieover de dienst Opleiding zelf (opdracht, organigram, mede-werkers, …). Kandidaat-deelnemers kunnen zich onlineinschrijven en rechtstreeks in contact treden met de dossier-beheerder. Het is een operationeel en rechtstreeks instru-ment waarmee de administratieve procedure aanzienlijkwordt vereenvoudigd.

Adres:http://intranet.just.fgov.be/fojvro/

Directie LOG en ICT RO

Nieuwe gsm in de hoven en rechtbankenAlle parketmagistraten en bepaalde magistraten van dezetel die voor hun werkzaamheden een mobiele telefoonter beschikking krijgen van de Federale OverheidsdienstJustitie, ontvingen in 2006 een nieuwe gsm.

In totaal werden er meer dan 1700 dienst-gsm’s ver-vangen door een moderner type, de Nokia 1110. Devernieuwing was nodig omdat in de loop der jaren veelverschillende merken en types in omloop werdengebracht. Sommige diensttelefoons waren ook sterkverouderd.

De dienst materiaal, die verantwoordelijk was voor dehele operatie, bezocht alle justitiepaleizen om ter plaat-se de omwisseling door te voeren. De actie nam ruimtwee maanden in beslag.

Naast magistraten hebben ook hoofdgriffiers, hoofdse-cretarissen en bepaalde verantwoordelijken van de justi-tiehuizen recht op een diensttelefoon. Ook zij ontvingenin 2006 een nieuw exemplaar.

Nieuwe computers voor de hoven enrechtbankenIn samenwerking met de stafdienst ICT heeft de dienstICT van het DG RO de vernieuwing van het computerma-teriaal in de rechtscolleges voortgezet. Daarmee werdgestart in 2003. In 2006 kreeg een groot deel van derechtbanken en parketten van eerste aanleg nieuw mate-riaal. De oudere computers en terminals werden vervan-gen door nieuw en krachtiger materiaal dat minder plaatsinneemt (door het uitgebreide gebruik van flatscreens).Bij de vervanging werden opleidingen georganiseerdover de geïnstalleerde nieuwe software (vrije softwareLinux en Open Office). De dienst Opleiding van de ROcoördineerde deze opleidingen. Er werd van de gelegen-heid gebruik gemaakt om een e-mailadres aan te makenvoor zij die daarover nog niet beschikten. Daarnaast wer-den de inventarissen van het materiaal bijgewerkt methet oog op een beter materiaalbeheer. In totaal werdenniet minder dan 3000 nieuwe pc’s in gebruik genomen!


14

Directie specifieke expertisecentra

Dienst slachtofferonthaalNieuwe richtlijnen voor het onthaal vanslachtoffers De Dienst Slachtoffers en Rechtshulp, die vanaf 1 janua-ri 2007 het DG Rechterlijke organisatie inruilde voor hetDG Justitiehuizen, heeft in 2006 een nieuw ministeriëleomzendbrief voorbereid voor het onthaal van slachtoffersop parketten en rechtbanken. Slachtoffers van misdrijven en hun verwanten hebbenrecht op een correcte behandeling en informatie. Demagistraten en het personeel van de rechtbanken enparketten worden daarin bijgestaan door justitieassisten-ten. Slachtoffers en hun verwanten kunnen bij hen zowelin de loop van het strafonderzoek als tijdens de strafuit-voering specifieke informatie van een individueel dossierinwinnen. De justitieassistent kan zelf op emotioneelmoeilijke momenten de nodige bijstand verlenen of dezebijstand coördineren en organiseren. Zo nodig verwijst hijof zij naar gespecialiseerde diensten, zoals de dienstenslachtofferhulp of rechtshulp.De nieuwe omzendbrief die de ministeriële richtlijn van15 september 1997 moet vervangen, werd opgesteld innauwe samenwerking met vertegenwoordigers van demagistratuur en de justitiehuizen. Ze omvat een duidelijkere omschrijving van de dossierswaarin justitieassistenten kunnen tussenkomen, van demanier waarop magistraten op hen beroep kunnen doen,van de belangrijke rol van de verbindingsmagistraat voorslachtofferonthaal en van de samenwerking met de grif-fie- en parketdiensten. De meeste aandacht gaat naar deindividuele taken van de justitieassistenten in concretedossiers zonder evenwel hun structurele opdrachten

(sensibilisering en signalering) uit het oog te verliezen.Verder worden de opdrachten en de samenstelling vande overlegorganen zoals het Nationaal Forum voorslachtofferbeleid, arrondissementele raden (arrondisse-mentsraden) voor slachtofferbeleid, welzijnsteamsslachtofferzorg uitgebreider omschreven.

Dienst GerechtskostenHet opsporen en identificeren van telefonische oproepenen het afluisteren van telefoongesprekken (telefoontap)kosten veel (10.693.862,43 € in 2006). Gelet op deexponentiële stijging van de kosten heeft de dienstGerechtskosten, in samenwerking met de dienst NTSU –CTIF (National Technical Support Unit – Central Techni-cal Interception Facility) van de federale politie, eennieuwe controleprocedure voor facturen van telefoniebe-drijven uitgewerkt. Daarbij zijn de toepasselijke tarievennaar beneden herzien (ministeriële omzendbrief nr. 061van 25 augustus 2005).

Dit leverde aanzienlijke besparingen op. Zo werden 30.000facturen van vóór 2006 nagekeken. Door de achterstand tecontroleren, daalde het bedrag van de facturen van de tele-foniebedrijven van 7.517.670 € naar 5.186.294 €, wat neerkomt op een besparing van 2.331.376 € (of 31%)voor het departement.

70.000 facturen van 2006 werden eveneens nagekeken.Het aantal terug te sturen facturen vertoont een dalendetrend, wat erop wijst dat de telefoniebedrijven zich schik-ken naar de nieuwe tariefvoorwaarden. Door deze nieu-we procedure wordt ook de administratieve werklast vande magistraten kleiner, doordat zij gemakkelijker de kos-ten kunnen begroten.


De toegang tot de functies zal niet louter meer afhangenvan promoties. Een kandidaat kan zowel rechtstreeks alsvia een promotie solliciteren voor elke functie. De spelre-gels voor de deelname aan examens worden dan ookgrondig gewijzigd en het selectiebureau van de overheidSELOR zal instaan voor de organisatie van de selectiesen examen.

In het nieuwe statuut gaat ook meer aandacht naar deinhoud van de diverse functies in de griffies en de par-ketten. Er werden hiervoor functiefamilies opgesteld, diede verschillende functieniveaus en hun kennis en vaar-digheden omschrijven. Ongeveer 5.700 personeelsledenwerden bij de inwerkingtreding van de nieuwe bepalin-gen ingedeeld in een functiefamilie.

Omdat de functie-inhoud van belang is, speelt anciënni-teit niet langer de belangrijkste rol in bevordering in wed-denschaal maar wel de gecertificeerde opleidingen vanhet opleidingsinstituut OFO.

Tot slot vervalt het onderscheid tussen de personeelsle-den van de griffies en de parketten. Er is voortaan ééngemeenschappelijke loopbaan zodat de overgang tussengriffie en parket wordt vergemakkelijkt. En men zal viamutatie van de ene rechtsmacht naar de andere kunnenovergaan.

De nieuwe loopbaan is het sluitstuk van een lange wegdie begon met een akkoord op 1 april 2003 met de vak-bonden omtrent de opleiding, tucht, verlofregeling, taal-examens en arbeidsvoorwaarden in griffies en parketten(protocol 249).

Focus

15

Voor het personeel in de griffies en de parketten ontston-den in het afgelopen jaar nieuwe loopbaanmogelijkhe-den. Op 1 december 2006 trad het nieuwe statuut voorhet administratief personeel van de griffies en parketse-cretariaten in werking. Voortaan kennen de rechtbanken geen opstellers ofbeambten meer. Er zijn geen bijzondere graden meer.Het niveau 4 werd simpelweg afgeschaft en samenge-voegd met het niveau 3.Naar analogie van de ambtenaren van de federale bestu-ren is er vanaf december een nieuw loopbaanmodel uit-getekend rond drie functieniveaus: ● niveau D (medewerker);

● niveau C (assistent);

● niveau B (deskundige).

Dienst Personeel RO: moderne carrière voor het personeel in griffies en parketten


16

DDGGWetgeving en

FundamenteleRechten en Vrijheden

gen, rogatoire commissies, overbrenging van gevon-niste personen,…);

● multilaterale en bilaterale onderhandelingen over juri-dische teksten inzake burgerlijk recht, strafrecht enrechten van de mens;

● vertegenwoordiging van de Belgische staat bij de inter-nationale controlemechanismen inzake de rechten vande mens, nationale autoriteit en verbindingsambtenaarvoor het Europees Comité inzake de voorkoming van fol-teringen (CPT) en coördinatie van de verslagen over detoepassing van de verdragen inzake de rechten van demens in België;

● erkenning van de erediensten, machtiging van giftenen legaten aan rechtspersonen, wanneer vereist, enerkenning van stichtingen van openbaar nut en inter-nationale verenigingen.

Het directoraat-generaal Wetgeving en FundamenteleRechten en Vrijheden adviseert de minister van Justitieinzake burgerlijk recht, erediensten en vrijzinnigheid,strafrecht en rechten van de mens.

De voornaamste opdrachten ervan zijn:● voorbereiding van nationale, internationale en Europe-

se wetgeving: ◆ in burgerlijke zaken, daaronder begrepen burgerlijk

recht, handelsrecht en gerechtelijk recht;◆ inzake strafrecht en strafprocesrecht;◆ inzake rechten van de mens, daaronder begrepen

bio-ethiek en gegevensbescherming; ◆ inzake politierecht op gerechtelijk niveau;

● toepassing in de praktijk van het burgerlijk recht (o.a.verandering van naam en voornamen, nationaliteit,internationale wederzijdse rechtshulp in burgerlijkezaken, kinderontvoeringen, voogdij over niet-begeleideminderjarige vreemdelingen, erkenning van buiten-landse adopties, …) en het strafrecht (o.a. uitleverin-

DG Wetgeving en Fundamentele Rechten en Vrijheden

17


Directie I Personenrecht

Dienst Familierecht en Burgerlijke Stand

Dienst Voogdij voor de Niet-begeleide Minderjarige Vreemdelingen

Dienst Nationaliteitsrecht

Dienst Handelsrecht en Rechtspersonenrecht

Dienst Erediensten en Vrijzinnigheid

Dienst Naams- en Voornaamsverandering

Coördinatiebureau Europees en Internationaal Recht

Directeur-generaal Secretariaat

Directie II Contractenrecht, Handelsrecht en Burgerlijk Procesrecht,

Erediensten en Vrijzinnigheid

Managementondersteuning van hetDirectoraat-generaal

Directie IIIStrafrecht en Rechten van de Mens

Kennis - Processen - en Informatiemanagement

Centrale Autoriteit Rechtshulp in Burgerlijke Zaken

Dienst Internationale Adoptie Dienst Burgerlijk Procesrecht

Dienst Burgerlijk Vermogensrecht

Dienst Beginselen van Strafrecht en Strafprocesrecht

Dienst Bijzondere Inbreukenen Procedures

Dienst Rechten van de Mens

Centrale Autoriteit Internationale Samenwerking in Strafzaken

Federale Wapendienst

Dienst Internationaal Humanitair Recht


18

Directoraat I

Dienst Familierecht en Burgerlijke Stand In 2006 waren de belangrijkste activiteiten van de dienstde volgende: ● inzake adoptie: de wet van 18 mei 2006 tot wijziging

van een aantal bepalingen van het Burgerlijk Wetboek,teneinde de adoptie door personen van hetzelfdegeslacht mogelijk te maken (BS 20 juni 2006, tweedeed.) is op 30 juni 2006 in werking getreden;

● inzake afstamming: de wet van 1 juli 2006 tot wijzigingvan de bepalingen van het Burgerlijk Wetboek metbetrekking tot het vaststellen van de afstamming en degevolgen ervan, aangepast door de wet van 24 decem-ber 2006 met betrekking tot meerdere schikkingen (zie BS van 28 en 29 december 2006) zal van krachtzijn vanaf 1 juli 2007;

● inzake huwelijk: de wet van 3 december 2005 tot wij-ziging van de artikelen 64 en 1476 van het BurgerlijkWetboek en artikel 59/1 van het Wetboek van zegel-rechten met het oog op de vereenvoudiging van de formaliteiten voor het huwelijk en de wettelijke samen-woning (BS 23 december 2005 – erratum: BS 23 januari 2006) is in werking getreden op 1 februari2006. Deze tekst is aangevuld met een circulaire d.d.16 januari 2006 (BS 23 januari 2006);

● inzake de gelijkmatig verdeelde huisvesting: de wet van18 juli 2006 tot het bevoorrechten van een gelijkmatig ver-deelde huisvesting van het kind van wie de oudersgescheiden zijn en tot regeling van de gedwongen tenuit-voerlegging inzake huisvesting van het kind is in werkinggetreden op 14 september 2006 (BS 4 september 2006);

● inzake de modernisering van de burgerlijke stand: er

hebben verscheidene vergaderingen plaatsgevondenmet de verschillende instanties die betrokken zijn bijde modernisering van de burgerlijke stand om te bepa-len of een centraal geïnformatiseerd systeem voor deburgerlijke stand haalbaar is. Naar aanleiding vandeze vergaderingen heeft het departement een over-eenkomst verkregen die beoogt de technische enorganisatorische haalbaarheid van een dergelijk sys-teem te onderzoeken.

Dienst Nationaliteitsrecht In 2006 hadden de wetgevende activiteiten van dezedienst vooral betrekking op het doorvoeren van de nodigewijzigingen aan het Wetboek van de Belgische nationaliteit,vooral met het oog op het invoeren van het vereiste van hetwettelijk verblijf op het ogenblik van de aanvraag of de ver-klaring tot het bekomen van de Belgische nationaliteit, deaanpassing van de procedures die daarbij moeten gevolgdworden, de bestrijding van de gevallen van fraude en deafschaffing van het verbod van de dubbele nationaliteit.

De dienst opende 478 dossiers waarvan 399 inzake de toe-kenning en 79 inzake het verlies van de Belgische nationali-teit. Van de dossiers inzake de toekenning van de Belgischenationaliteit hadden er 178 betrekking op artikel 10 WBN,dat voorziet in de toekenning van de Belgische nationaliteitaan in België geboren kinderen die geen aanspraak kunnenmaken op een andere nationaliteit. Andere belangrijke pro-blemen waren onder meer de toepassing van het nieuw wet-boek van internationaal privaatrecht op het vlak van deafstamming, de gevolgen van fraude op de nationaliteitsver-werving en het statuut van Congolese onderdanen die dehoedanigheid van ”Belgen met een Congolees statuut” heb-ben verkregen voor Congo onafhankelijk werd.

Verder voerde de dienst in 79 dossiers een onderzoek naarhet al dan niet verlies van de Belgische nationaliteit doorBelgen die in het buitenland vrijwillig een vreemde nationa-liteit aannamen en controleerde hij 862 bij onze buiten-landse posten afgelegde verklaringen tot toekenning van deBelgische nationaliteit aan in het buitenland geboren kin-deren van in het buitenland geboren Belgische ouders.

Dienst Naams- en VoornaamsveranderingTer herinnering: deze dienst behandelt de aanvragen vanparticulieren met het oog op een verandering van naamen/of voornamen, legt ontwerpen van beslissing aan deminister voor en beheert de overeenkomstige wetgeving.

In 2006 wordt een stijging vastgesteld van 8,5% van hetaantal ingediende aanvragen in vergelijking met 2005.

De informaticatool van de dienst is vervangen doormoderne software die een beter beheer van de dienst eneen betere follow-up van de dossiers mogelijk maakt.

Ten slotte is het Wetboek van registratie-, hypotheek- engriffierechten gewijzigd bij de wet van 7 december 2006om de registratierechten te verminderen in geval van eengeringe wijziging van de voornaam en in geval van eentoevoeging van een naam om deze te doen overeenko-men met de naam in de andere Staat waarvan de bipa-tride verzoeker eveneens onderdaan is (aanpassing vande wetgeving aan de rechtspraak Garcia-Avello van hetHof van Justitie van de Europese Gemeenschappen).

19

Dienst Voogdij over niet-begeleide minderjarige vreemdelingenIn 2006 behandelde de dienst Voogdij 1.852 meldingenvan niet-begeleide minderjarige vreemdelingen.Op 31 december 2006 waren er 1.480 lopende voogdij-en, waarvan er 890 in 2006 zijn toegekend.

Om de voogd die een doorslaggevende rol speelt in hetwettelijk gecreërt mechanisme te ondersteunen, heeft dedienst Voogdij een vademecum gepubliceerd. Dit werkwerd voornamelijk praktisch en evolutief opgesteld. Menhoopt hiermee via vraag en antwoord volledige informatie tegeven aan de voogden en hen zo wegwijs te maken in hetlabyrint van aangelegenheden die dagelijks in meer of min-dere mate betrekking hebben op deze jongeren.

Om de ontwikkeling van de knowhow van de voogden teondersteunen, werden bovendien aan de voogden dieeen groot aantal voogdijen uitoefenen collectieve super-visiesessies voorgesteld. Zo hebben zes groepen van zesà zeven voogden een cyclus van vijf collectieve supervi-siesessies gevolgd.

De dienst Voogdij heeft eveneens een activiteitenverslaggepubliceerd over de jaren 2004 en 2005.

Aantal naams- en voornaamsverandering

2005 Enkel familienaam Enkel voornaam Naam en voornaam

N 292 254 44

F 310 276 66

Totaal 602 530 110

Algemeen totaal in 2005: 1.242 dossiers

Op grond van het samenwerkingsakkoord met de gemeen-schappen is de Commissie van overleg en opvolging opge-richt en is zij met haar werkzaamheden gestart: een eerstewerkgroep heeft zich over de regelgeving gebogen die moetworden uitgewerkt inzake de bewaring van en de toegang totde herkomst van de geadopteerde. Bovenop een brochure inzake adoptie, die is uitgewerkt insamenwerking met de drie gemeenschappen, is de site vande FOD Justitie aangevuld met een belangrijk hoofdstuk overadoptie met inzonderheid de formulieren die dienstig zijnvoor de erkenning en registratie van een adoptie.

Tenslotte heeft de dienst met de hulp van ICT een coderings-systeem uitgewerkt voor de dossiers zodat een groot aantalstatistieken kunnen worden opgemaakt.

Dienst Internationale Adoptie In 2006 heeft de dienst Internationale Adoptie 555 aanvra-gen ontvangen inzake de erkenning en/of registratie van bui-tenlandse adopties. De dienst heeft 378 aanvragen ervanerkend of geregistreerd en 11 geweigerd.

Deze dienst heeft eveneens het voorontwerp van wet tot wij-ziging van het Gerechtelijk Wetboek wat betreft de adoptie-procedure (wet van 31 januari 2007) uitgewerkt.


Aantal naams- en voornaamsverandering

2006 Enkel familienaam Enkel voornaam Naam en voornaam

N 296 303 42

F 312 318 76

Totaal 608 621 118

Algemeen totaal in 2006: 1.347 dossiers


20

Centrale Autoriteit rechtshulp in burgerlijke zaken Het Federaal Aanspreekpunt ”internationale kinderont-voeringen” behandelt jaarlijks tussen de 100 en 120nieuwe individuele dossiers overeenkomstig de interna-tionale instrumenten inzake internationale ontvoeringenen grensoverschrijdend omgangsrecht. Het heeft in2006 ook 90 dossiers afgesloten, waarvan ongeveer 1/3geleid heeft tot een vrijwillige of gedwongen terugkeervan het kind naar het land van zijn gewone verblijfplaats.In 2006 heeft het door middel van preventief advies eendertigtal ouders bijgestaan die een toekomstige ontvoeringvreesden. Het heeft ook behoeftige ouders financieel bij-gestaan, in een tiental gevallen van terugkeer van het kindof van de uitoefening van een omgangsrecht.

Het beschikt over een speciale telefoonlijn 02 542 67 00(die ook buiten de kantooruren bereikbaar is), evenalsover een speciaal e-mailadres voor de verzoeken ominformatie of bijstand ([email protected]).

Op conceptueel vlak heeft de centrale autoriteit in het bij-zonder een voorontwerp van wet voorbereid inzake de ten-uitvoerlegging van de Europese verordening nr. 2201/2003van 27/11/2003, de zogenaamde "Brussel II bis", evenalseen ontwerp van samenwerkingsakkoord met Child Focus.Het heeft ook een informatiefolder verspreid over de proble-matiek van internationale kinderontvoeringen.

Bovendien behandelt de centrale autoriteit de individue-le internationale dossiers inzake de betekening van bur-gerlijke gerechtelijke akten, bewijsverkrijging, rechtsbij-stand en recuperatie van verplichtingen tot onderhoud.Zij werkt ook mee aan de uitwerking van internationaleinstrumenten ter zake.

Directoraat II

Dienst Burgerlijk Vermogensrecht Op nationaal vlak behoren de volgende projecten tot devoornaanste werkzaamheden van deze dienst:● het Plan van de federale regering inzake huisvesting: pro-

grammawet van 27 december 2006;● bestrijding van corruptie: wet houdende instemming met

het Burgerlijk Verdrag inzake corruptie, gedaan te Straats-burg op 4 november 1999;

● erfenis: ontwerp van wet tot wijziging, wat de regeling vanhet erfrecht van de langstlevende wettelijk samenwonen-de betreft, van het Burgerlijk Wetboek en van de wet van29 augustus 1988 op de erfregeling inzake landbouwbe-drijven met het oog op het bevorderen van de continuïteit;

● ontwerp van kaderwet betreffende het voeren van deberoepstitel van een dienstverlenend intellectueel beroepen het voeren van de beroepstitel van een ambachtelijkberoep;

● maritiem transport: het voorontwerp van wet tot wijzigingvan de artikelen 59, 66 en 91A van Boek II, Titel II, van hetWetboek van Koophandel met betrekking tot de vervoer-overeenkomst voor goederen over zee;

● ontwerp van wet houdende instemming met het verdragvan 14 april 2005 inzake de toetreding van tien nieuwe lid-staten van de EU tot het Verdrag van Rome inzake hetrecht dat van toepassing is op verbintenissen uit overeen-komst, evenals tot de twee protocollen betreffende de uit-legging ervan door het Hof van Justitie van de EU;

● milieu: ontwerp van wet tot omzetting van richtlijn 2004/35betreffende milieuaansprakelijkheid met betrekking tot hetvoorkomen en herstellen van milieuschade.

Op internationaal vlak verdient een van de behandelde dos-siers bijzondere aandacht, te weten inzake internationalearbitrage, de wijziging van de modelwet van 1985 van deUNCITRAL (Commissie voor internationaal handelsrecht vande Verenigde Naties) inzake internationale handelsarbitrage.

Dienst Handelsrecht en Rechtspersonenrecht Van de afdeling wetgeving van de dienst zijn de volgenderealisaties de belangrijkste:● de inwerkingtreding van het project elektronische

neerlegging van authentieke vennootschapsakten op 1juni 2006. Deze verwezenlijking is een eerste stap naarde modernisering van de oprichting van vennoot-schappen om de oprichtingsduur te verkorten van 27dagen naar 3. Deze fase laat toe dat notarissen hunvennootschapsakten elektronisch kunnen neerleggenen dat ze online de inschrijving van de vennootschapin de kruispuntbank van ondernemingen kunnendoen. De volgende fase die geprogrammeerd staatvoor 2007 is de elektronische neerlegging van niet-notariële vennootschapsakten;

● de invoering in de Belgische rechtsorde van een nieu-we Europese rechtspersoon: de Europese coöperatie-ve vennootschap SCE: deze rechtsvorm laat toe vol-gens de coöperatieve principes grensoverschrijdend teondernemen en om binnen de Europese Unie de zetelvrij te verplaatsen.

21

inkomstenbelastingen 1992, het ministerieel besluitvan 23 november 2006 tot vaststelling van het modelvan het aangifteformulier voor kind ten laste;

● inzake sociale justitie: het koninklijk besluit tot vaststel-ling van het model van formulier bedoeld in artikel 38,elfde lid, van de wet van 15 juni 1935 op het gebruikder talen in gerechtszaken, en tot vaststelling van de inwerkingtreding van artikel 29 van de wet van 13 december 2005 houdende bepalingen betreffendede termijnen, het verzoekschrift op tegenspraak en deprocedure van collectieve schuldregeling.

Op internationaal vlak verdient een dossier bijzondereaandacht, te weten, dat met betrekking tot de verorde-ning van het Europees Parlement en van de Raad totinvoering van een Europese procedure voor geringe vor-deringen.

0

10

20

30

40

50

60

70

80Totaal

Wijzigingenstichtigen

Oprichtingenstichtigen

2006200520042003

Van de afdeling ivzw's-stichtingen van openbaar nut dedienst zijn de volgende prestaties te vermelden:

van stichtingen van openbaar nut. Integendeel, voor dezedossiers werd de stijgende lijn voortgezet.

Dienst Burgerlijk ProcesrechtDe dienst behandelde op nationaal vlak voornamelijkverschillende dossiers die in 2006 hebben geleid totde goedkeuring van verschillende wetten en koninklij-ke besluiten. Het gaat meer bepaald om de volgendewetten en besluiten:● inzake juridische bijstand: de wet van 15 juni 2006 tot

wijziging van het Gerechtelijk Wetboek met betrekkingtot juridische bijstand;

● inzake rechtsbijstand: de wet van 1 juli 2006 tot wijzi-ging van het Gerechtelijk Wetboek met betrekking totrechtsbijstand;

● inzake de bescherming tegen beslag op bankrekening:het koninklijk besluit houdende uitvoering van het arti-kel 1.411bis, § 2 en § 3, van het Gerechtelijk Wetboeken tot vaststelling van de inwerkingtreding van de arti-kelen 4 tot 8 van de wet van 27 december 2005 hou-dende diverse bepalingen;

● inzake de bescherming tegen beslag op bankrekening:het koninklijk besluit houdende uitvoering van artikel 1.411quater, § 2, 3, van het Gerechtelijk Wetboek;

● inzake de indexering van bedragen onvatbaar voorbeslag: koninklijk besluit tot uitvoering van artikel 1.409, § 2, van het Gerechtelijk Wetboek;

● inzake de bescherming tegen beslag – kind ten laste:de wet van 20 juli 2006 houdende diverse bepalingen,het koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijkbesluit ter uitvoering van artikelen 1 409, § 1, vierdelid, en 1.409, § 1bis, vierde lid, van het GerechtelijkWetboek inzake de beperking van de inbeslagnemingwanneer er kinderen ten laste zijn, alsmede van hetkoninklijk besluit tot uitvoering van het Wetboek van de


Zoals vorig jaar reeds vermeld, was een aanzienlijke terugvalvan het aantal behandelde dossiers voor 2006 te verwach-ten, vermits men in 2005 met een onredelijk hoog aantaldossiers zat, te wijten aan de inwerkingtreding van nieuwewetgeving. velen trachtten namelijk nog hun dossier via deoude procedure erdoor te krijgen om op die manier de kos-ten van een tussenkomst van een notaris voor de oprichtingvan een IVZW te vermijden. Opmerkelijk is wel dat deze ach-teruitgang helemaal niet viel op te merken voor de erkenning

Evolutie van het aantal stichtingen

Evolutie van het aantal IVZW’S


22

Dienst Erediensten en Vrijzinnigheid In de loop van 2006 heeft deze dienst meer in het bijzon-der deelgenomen aan de volgende werkzaamheden:● de wijziging van het samenwerkingsakkoord tussen de

federale autoriteit, het Vlaams Gewest, het WaalsGewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest betref-fende het beheer van de temporaliën van de erkendeerediensten, op 27.05.2004 ondertekend door defederale staat en de gemeenschappen en gewestenteneinde het uit te breiden tot de Duitstalige Gemeen-schap die deze bevoegdheid van het Waals Gewestheeft geërfd voor wat haar grondgebied betreft;

● de uitwerking van het eindverslag van de Commissie vanWijzen dat op 19 september 2006 is overgezonden. Opgrond van dit verslag en van een lijst vragen bezorgd aande representatieve organen zal het gemakkelijker zijneen echt homogeen beleid te voeren op het stuk van definanciering van de erkende erediensten en van de niet-confessionele gemeenschap van België, inzake de oplei-ding van de bedienaars van de erediensten, inzake hunstatuut en de administratieve organisatie van de dienstErediensten en Vrijzinnigheid. De hervormingen metbetrekking tot de werking van de dienst Erediensten enVrijzinnigheid hangen af van de opties waarvoor wordtgekozen op grond van het verslag;

● de onderzoeksprocedure inzake de officiële erkenningdoor de Belgische Staat van sommige erediensten, zoalsbijvoorbeeld het boeddhisme of de Syrische kerken.

Directoraat III

Dienst Beginselen van Strafrecht enStrafprocesrechtOp internationaal vlak heeft deze dienst de werkzaamhe-den gevolgd betreffende de volgende dossiers:● bijdrage aan de 27e conferentie van Ministers van Justitie

van de Raad van Europa (Armenië 12-1310/06): resolutiebetreffende de slachtoffers van misdrijven;

● aanbeveling van de Raad van Europa betreffende de voor-lopige hechtenis (27/9/06).

Op nationaal vlak wordt gewezen op de uitwerking, goedkeu-ring en bekendmaking van de volgende teksten:● 17 mei 2006: wet betreffende de externe rechtspositie van

de veroordeelden tot een vrijheidsstraf en de aan hetslachtoffer toegekende rechten in het raam van de straf-uitvoeringsmodaliteiten en de desbetreffende uitvoerings-besluiten;

● 10 juli 2006: wet betreffende de elektronische procesvoe-ring (in strafzaken);

● 3 december 2006: wet houdende diverse bepalingen metbetrekking tot het sociaal strafrecht;

● 3 december 2006: wet tot wijziging diverse wettelijkebepalingen met betrekking tot het sociaal strafrecht;

● 20 december 2006: wet tot wijziging van het Strafwetboekmet het oog op het strenger bestraffen van geweld tegenbepaalde categorieën van personen (buschauffeurs, trein-begeleiders, …).

Bovendien heeft deze dienst verschillende andere belangrij-ke projecten gevolgd gedurende 2006, te weten: het ontwerpvan wet inzake het heronderzoek in strafzaken; het ontwerpvan wet tot invoeging van een 391sexies in het strafwetboek

(strafbaarstelling gedwongen huwelijken); het voorontwerpvan wet tot invoering van een wetboek sociaal strafrecht; hetvoorontwerp van wet inzake de strafrechtelijke verantwoorde-lijkheid van rechtspersonen; het voorontwerp van wet betref-fende de terbeschikkingstelling van de strafuitvoeringsrecht-bank en de algemene hervorming inzake beslag en ver-beurdverklaring.

Dienst Bijzondere Inbreuken en Procedures Op nationaal vlak was de dienst in het bijzonder betrokkenbij de volgende dossiers:● de grondige hervorming van de wet op de jeugdbescher-

ming die in mei en juni 2006 gestemd is. Het opstellenvan het ontwerp van wet, evenals de tenuitvoerlegging vanbeide wetten die gestemd zijn, onderstelden nauw overlegmet de gemeenschappen en gewesten. In dit kader zijnsamenwerkingsakkoorden gesloten en is een gespreideinwerkingtreding gepland in oktober 2006 en in april enoktober 2007;

● de basiswet “wapens” die in juni 2006 gestemd is in hetParlement. Er moesten tal van maatregelen worden geno-men om de daadwerkelijke inwerkingtreding van dezehervorming te waarborgen. Nadien is een specifiekedienst opgericht in het DG;

● de aanpassing van de strafwet naar aanleiding van de eva-luatie van België door de OESO inzake de strijd tegen cor-ruptie;

● de herziening van de wet betreffende bijzondere opspo-ringstechnieken als gevolg van het arrest ter zake van hetArbitragehof;

● er is gestart met de herziening van de juridische bepalin-gen inzake informaticacriminaliteit en DNA. Een en anderzou in 2007 moeten worden voltooid;

23● de invoeging van een artikel 17ter in het Strafwetboek bijde wet van 18 mei 2006 om te tegemoet te komen aan debezwaren van het Comité tegen foltering van de VerenigdeNaties betreffende het verbod om de noodtoestand aan tevoeren om foltering te verantwoorden;

● een voorontwerp van wet tot herziening van de wet op dekansspelen, met inbegrip van inzonderheid de wedden-schappen en de internetspelen; dit voorontwerp, goedge-keurd door de Ministerraad, wordt momenteel voorgelegdaan het Parlement.

Op internationaal vlak heeft de dienst deelgenomen aan ver-schillende internationale onderhandelingen. In het bijzonderkunnen worden vermeld de onderhandelingen over:● het verdrag van de Raad van Europa inzake de

bescherming van kinderen tegen seksuele uitbuitingen misbruik dat momenteel wordt voltooid en in deloop van 2007 zou moeten worden gesloten;

● het verdrag van de Verenigde Naties tegen gedwongenverdwijningen, goedgekeurd in december 2006.

Centrale Autoriteit internationale samenwerking in Strafzaken Op conceptueel vlak hadden de belangrijkste activitei-ten van de dienst betrekking op:● de wijziging van de wet van 20 mei 1997 betreffende

de internationale samenwerking inzake de tenuitvoer-legging van inbeslagnemingen en verbeurdverklaring-en. Krachtens artikel 8 van deze wet is de internatio-nale samenwerking uitgebreid tot de mogelijkheid omde verbeurd verklaarde goederen te delen;

● het ontwerp van wet houdende instemming met hetakkoord van 25 juni 2003 tussen de Europese Unie ende Verenigde Staten van Amerika inzake wederzijdserechtshulp;

● het ontwerp van wet tot wijziging van de wet van 9 decem-ber 2004 betreffende de wederzijdse internationalerechtshulp in strafzaken en tot wijziging van artikel 90tervan het Wetboek van Strafvordering;

● de voortzetting van de onderhandelingen over verdrageninzake wederzijdse rechtshulp in strafzaken met Argenti-nië, Brazilië en Canada;

● de onderhandeling over een bilaterale rechtshulpovereen-komst met Zuid-Korea. De ondertekening ervan vondplaats op 17 januari 2007;

● de onderhandeling over twee aanvullende protocollen bijde bilaterale rechtshulpovereenkomsten betreffende deinbeslagnemingen en verbeurdverklaringen en de over-brenging in geval van een bevel tot uitzetting die zijn geslo-ten met Marokko. De ondertekening ervan is gepland voor2007;

● het einde van de onderhandeling en de ondertekeningvan een bilaterale overeenkomst inzake wederzijdserechtshulp in strafzaken met Hongkong. De inwerkingtre-ding ervan vond plaats op 1 december 2006; de bekrach-tigingswet en de bekendmaking ervan zijn gepland voor2007.

Op operationeel vlak heeft de centrale autoriteit internationa-le samenwerking in strafzaken in de loop van 2006 13.527dossiers ten laste genomen. Dit cijfer bevestigt dat het aantalbehandelde dossiers jaar na jaar stijgt.Dit jaar is een nieuw soort dossier opgedoken: de overbren-gingen zonder instemming. Sinds de inwerkingtreding vande wet van 26 mei 2005 tot wijziging van de wet van 23 mei1990 inzake de overbrenging tussen Staten van de gevon-niste personen en van de wet van 15 december 1980 betref-fende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vesti-ging en de verwijdering van vreemdelingen zijn er in 2006190 dergelijke dossiers.



24

Dienst Rechten van de MensOp internationaal vlak heeft de dienst Rechten van deMens in de loop van 2006 21 nieuwe individuele verzoe-ken tegen de Belgische Staat voor het Europees Hof voorde Rechten van de Mens te Straatsburg ontvangen enbehandeld. Op dat vlak heeft de dienst stappen geno-men met het oog op de bekrachtiging van Protocol nr. 14bij het Verdrag inzake de bescherming van de rechtenvan de mens en de fundamentele vrijheden, tot wijzigingvan het controlesysteem van het Verdrag.

De dienst was ook ruim betrokken bij de onderhandelin-gen die in de Verenigde Naties zijn gevoerd met het oogop de uitwerking van een verdrag inzake de rechten vanpersonen met een handicap, dat in december 2006 isaangenomen door de Algemene Vergadering van de Ver-enigde Naties en ter ondertekening wordt opengesteld inmaart 2007.

De dienst heeft bovendien veel inspanningen geleverd inhet kader van de werkzaamheden van de Europese Uniemet het oog op de oprichting van een Europees Bureauvoor de Grondrechten dat op 1 maart 2007 wordt geïn-stalleerd.

Ten slotte heeft de dienst het antwoord gecoördineerdvan de Belgische Regering betreffende de opmerkingenen aanbevelingen door het Europees Comité ter voorko-ming van foltering en onmenselijke of vernederendebehandeling of bestraffing van de Raad van Europa(CPT) naar aanleiding van zijn bezoek aan België in april2005. Zowel het verslag van het CPT als het antwoordvan de Belgische Regering kunnen worden geraad-pleegd op de website van de FOD.

Dienst internationaal humanitair rechtDeze dienst is opgericht op 31 maart 2006 via de inwer-kingtreding van het koninklijk besluit van 17 september2005 houdende oprichting van een dienst internationaalhumanitair recht (BS 31 maart 2006). De belangrijksteactiviteiten van deze nieuwe dienst kunnen als volgt wor-den omschreven: ● de voorbereiding en de follow-up van alle normatieve dos-

siers op Belgisch vlak (wetten, koninklijke besluiten, circu-laires, herziening van de Grondwet), inzake het internatio-naal humanitair recht, evenals de onderhandelingen, detenuitvoerlegging en de follow-up van de verdragen enandere internationale instrumenten inzake het internatio-naal humanitair recht;

Op nationaal vlak heeft de dienst in zijn hoedanigheidvan pilot van het project voor de oprichting van eennationale commissie voor de rechten van het kind, ruimbijgedragen - zowel op het stuk van de wetgeving, als opoperationeel vlak - aan de oprichting van deze commis-sie die in de lente van 2007 operationeel zou moetenzijn.

Ook op het vlak van de rechten van het kind heeft dedienst het derde jaarverslag van de Regering aan hetfederale Parlement inzake de toepassing van het Verdragvan de Verenigde Naties inzake de rechten van het kindopgesteld.

Het beheer en de follow-up van dossiers in internationale rechtshulp

nniieeuuwwee vveerrzzooeekkeenn

llooppeennddeeddoossssiieerrss

aaffggeessllootteennddoossssiieerrss IITTVVJJ IITTRR IISS SSTTSSLL

2001 1 0 1 waarvan 0 1

2002 17 1 16 waarvan 6 11 0 0

2003 10 0 10 waarvan 3 7 0 0

2004 20 2 18 waarvan 2 16 1 1

2005 30 3 27 waarvan 1 28 1 0

2006 46 8 38 waarvan 5 41 0 0

ITVJ: Internationaal Tribunaal voor het voormalige JoegoslaviëITR: Internationaal Tribunaal voor RwandaIS: Internationaal StrafgerechtshofSTSL: Speciaal Tribunaal voor Sierra Leone

25

● het beheer en de follow-up van de dossiers inzake inter-nationale wederzijdse rechtshulp met de internationalestraftribunalen en de verzoeken om wederzijdse rechts-hulp uitgaande van andere Staten of door België gerichtaan andere Staten, inzake vervolging wegens ernstigeschendingen van het internationaal humanitair recht.Het aantal dergelijke verzoeken om rechtshulp steegopnieuw in vergelijking met het voorgaande jaar;

● de administratieve follow-up van de Belgische gerechte-lijke zaken betreffende de ernstige schendingen van hetinternationaal humanitair recht;

● de vertegenwoordiging van de minister van Justitie in deInterministeriële Commissie voor Humanitair Recht(ICHR); in dit kader werden met betrekking tot de groep“Wetgeving”, voorgezeten door de vertegenwoordiger vande minister van Justitie, belangrijke werkzaamheden ver-richt inzake de problematiek van het negationisme enhet opstellen van een ontwerp van voorontwerp van wetbetreffende de bevoegdheid van de onderzoeksrechtersop het stuk van de bestraffing van ernstige schendingenvan het internationaal humanitair recht (voorontwerp vanwet tot wijziging van sommige bepalingen van het Wet-boek van Strafvordering in verband met ernstige schen-dingen van het internationaal humanitair recht). Dewerkgroep is ook begonnen met het onderzoek van debekrachtiging van het nieuwe Protocol III bij de Verdra-gen van Genève, op grond waarvan een nieuw bescher-mden embleem wordt ingevoerd, evenals van de aanpas-sing van het Belgisch recht aan dit nieuwe Protocol;

● de vertegenwoordiging van de FOD Justitie in de Verga-dering van de Staten die partij zijn bij het InternationaalStrafgerechtshof;

de dienst heeft België vertegenwoordigd tijdens de 5de

zitting van de Vergadering. De dienst heeft actief deelge-nomen aan alle onderhandelingen, ook tijdens die 5de

zitting, inzake de omschrijving van de misdaad vanagressie en inzake de voorwaarden voor de aanhangig-making van een misdaad van agressie bij het Internatio-naal Strafgerechtshof. De FOD Justitie heeft het Slacht-offerfonds van het Internationaal Strafgerechtshof verdergesteund. Er is een vrijwillige bijdrage van 75.000 €gestort aan het Fonds, op de begroting 2006 van de FODJustitie.

Federale WapendienstDe federale wapendienst is opgericht krachtens artikel36 van de wapenwet van 8 juni 2006. Deze dienst heeftdrie opdrachten:● richtlijnen geven aan de gouverneurs voor de toepas-

sing van de wet;● organiseren van het examen inzake beroepsbekwaam-

heid voor kandidaat-wapenhandelaars;● overleg plegen met de verschillende belangengroepen

en overheden.Impliciet vloeien nog enkele andere taken voort uit dewet, zoals bijvoorbeeld de voorbereiding, het voorzitter-schap en de follow-up van de vergaderingen van deadviesraad voor wapens, de behandeling van de beroeps-dossiers die bij de minister worden ingediend tegen debeslissingen van de gouverneurs of de machtiging tot ver-koop van bepaalde wapens op beurzen.Deze dienst is ten slotte belast met het beantwoorden vande vele vragen van particulieren, belangengroepen en

andere overheden (wellicht de belangrijkste taak, zowelop het stuk van kwantiteit als kwaliteit), de voorbereidingvan de aanvullende regelgeving en de behandeling vande voorafgaande vergunningsaanvragen in het kader vande wetgeving op de internationale wapenhandel.

Voor de uitvoering van al deze opdrachten heeft de Minis-terraad van 7 juli 2006 bevestigd dat de dienst kanbeschikken over 8 VTE. Het betreft een adviseur-hoofd vandienst, 2 attachés-juristen (NL-FR), 3 administratief des-kundigen – gegradueerden in de rechten (1NL–2FR) en 2 administratief assistenten (NL-FR).

Coördinatiebureau Europees en internationaal rechtIn 2006 heeft het Bureau zijn optreden inzake de drieaspecten van zijn opdracht verder uitgebouwd: coördina-tie, onderhandeling, omzetting.

Het Bureau heeft in eerste instantie de ontwikkeling vanzijn horizontale opdracht inzake coördinatie in Europeesen internationaal recht nagestreefd, door zich in het bij-zonder te interesseren voor het burgerlijk recht en deactiviteiten van de Raad van Europa, en dit naast hetEuropees strafrecht (titel VI van het EU-verdrag). Er zijncoördinatie-acties georganiseerd met betrekking tot allebelangrijke onderhandelingen in het kader van de EUwaarbij alle belanghebbende diensten van de FOD Justi-tie zijn betrokken, maar ook de actoren in het veld,inzonderheid de gerechtelijke overheden en de politie-diensten. Deze coördinatie heeft zich uitgebreid naarbepaalde werkzaamheden van de Haagse Conferentievoor Internationaal Privaatrecht en van de Raad vanEuropa.



26

Het Bureau heeft de Belgische standpunten voorbereiden over een aantal instrumenten onderhandeld in hetkader van de EU. Onder de instrumenten die in 2006werden voltooid op het strafrechtelijk vlak kan het bewijs-verkrijgingsbevel worden vermeld dat de klassiekewederzijdse rechtshulp tussen lidstaten van de EU moetvervangen, en de wederzijdse erkenning van vrijheidsbe-rovende straffen, die het huidige stelsel van overbrengingvan gevonniste personen zal vervangen. Op burgerlijkvlak heeft het Bureau de Belgische standpunten inzakeaangelegenheden van institutionele aard voorbereid,zoals de toepassing van de medebeslissing met gekwali-ficeerde meerderheid van stemmen (art. 251 VEG) inza-ke verplichtingen tot onderhoud, de inachtneming vanhet subsidiariteitsbeginsel met betrekking tot het rechtdat van toepassing op de echtscheiding (toekomstigeverordening “Rome III”) of de uitbreiding van debevoegdheden van het Hof van Justitie en de invoeringvan een prejudiciële spoedprocedure.

Het Bureau heeft eveneens de standpunten voorbereidvan de minister van Justitie met het oog op de acht zit-tingen van de Ministerraad van de EU op het stuk vanjustitie en binnenlandse zaken (JBZ-Raad) die in 2006plaatsvonden.

Op wetgevend vlak heeft het Bureau voortgewerkt aan deomzetting van de Europese instrumenten inzake weder-zijdse erkenning. Zo is op 5 augustus 2006 de wet goed-gekeurd inzake de toepassing van het beginsel van dewederzijdse erkenning van rechterlijke beslissingen instrafzaken tussen de lidstaten van de Europese Unie, opgrond waarvan de verplichtingen vervat in een kaderbe-sluit van de EU inzake de bevriezing van vermogensbe-standdelen en bewijsstukken worden omgezet. Het is

● budget en logistiek: een nieuwe medewerkster, financieeldeskundige, is geworven om de budgettaire aspecten vanhet DGWL te coördineren. Met betrekking tot de organisa-tie van het archief is een stand van zaken opgemaakt insamenwerking met het Rijksarchief. Zulks biedt de moge-lijkheid een actieplan uit te werken dat in 2007 ten uitvoerwordt gelegd;

● ICT: twee keer per jaar organiseert het DGWL een ICT-forum waar de gebruikers hun behoeften inzake compu-termaterieel kenbaar kunnen maken en waar zij informa-tie krijgen over de projecten van de stafdienst ICT diebetrekking hebben op de volledige FOD. Zo ontstaan nieu-we ideeën en kunnen initiatieven zoals bijvoorbeeld hetgebruik van lichte portables voor de ambtenaren die opzending gaan of het gebruik van USB-sticks, ten uitvoerworden gelegd;

● PMO: er is steeds meer nood aan boordtabellen op grondwaarvan de ontwikkeling van de activiteiten van het DGWLkan worden gevolgd. Maar eerst en vooral moet overeen-stemming worden bereikt over de opdracht van hetDGWL. Op initiatief van de cel PMO heeft de staf van hetDGWL zich tijdens twee brainstormsessies over de kwes-tie gebogen en strategische en operationele doelstellingenvastgesteld.

Tenslotte heeft dit directoraat op vlak van Communicatie,ook meegewerkt aan de uitwerking van verschillendenummers van Just News, evenals aan de publicatie vanverschillende informatiebrochures of andere dragers,zoals Belgopocket.

bovendien een algemene wet voor de latere omzettingvan andere instrumenten inzake wederzijdse erkenning.Het recentelijk uitgewerkte ontwerp van wet dat deomzetting beoogt van een kaderbesluit inzake de weder-zijdse erkenning van geldboeten ligt in het verlengdedaarvan. Op burgerlijk vlak heeft het Bureau een voor-ontwerp van wet houdende instemming met de wijzigin-gen in het Statuut van de Haagse Conferentie voor Inter-nationaal Privaatrecht voltooid.

Dienst kennis, processen en informatiebeheer De dienst is formeel opgericht tijdens het seminarie vanhet Directiecomité te Luik in oktober 2006. De installatieervan gebeurt gaandeweg hierop wordt verder dieperingegaan en volgens de beschikbare middelen.

Managementondersteuning van het directoraat-generaal Dit directoraat, opgericht in 2005, heeft zijn activiteitenvoortgezet in zijn belangrijkste bevoegdheidsdomeinen,met namein:● het personeelsbeheer van het DGWL: in dit kader heeft

het directoraat deelgenomen aan ongeveer 25 selectiesvan ambtenaren van niveau A, B, C of D, hetzij met hetoog op nieuwe behoeften, zoals de oprichting van nieu-we diensten, hetzij om het definitief of tijdelijk vertrek vanambtenaren op te vangen. Dankzij deze procedures kon-den aldus 11 statutaire ambtenaren en 14 contractueleambtenaren bij verschillende diensten van het DGWLworden ingedeeld. Eind 2006 telde het DGWL zowat 160ambtenaren, waarvan 95 van niveau A, 20 van niveau B,30 van niveau C en 15 van niveau D;

Focus

Het Directoraat-generaal Wetgeving, FundamenteleRechten en Vrijheden staat in voor het ontwerpen enonderhandelen van regelgeving. Daarnaast zorgt hetDGWL ook voor de uitvoering van de verplichtingen dieuit het recht voortvloeien. Dit gebeurt op nationaal, Euro-pees en globaal niveau.

Door de uitbreiding van zijn werkingsgebieden is de ken-nis en documentatie verzameld door het DGWL erg uit-gebreid geworden. Aangezien het personeelsverloop vandeskundigen niet te onderschatten is, is het belangrijkdat opgedane kennis niet verloren geraakt en dat denieuwe ambtenaren sneller operationeel en productiefzijn. Om die reden werd in 2005 het kennisbeheer bij hetDGWL aangepakt. Dankzij deze inspannigen werd in2006 het interne elektronische informatieportaal totstand gebracht. Hierop wordt alle beschikbare en rele-vante informatie verzameld en onderverdeeld volgenshet principe van de taxonomie. Dit betekent dat het sys-

Dit portaal is in 2006 opgegaan in het prioritair BPR-pro-gramma ‘Verbetering Regelgevende Processen’. Dit pro-ject wil bestaande regelgevende processen, optimalise-ren en de opgedane kennis consequent beschikbaarstellen. Hierbij wordt steeds rekening gehouden met debestaande processen, hun kwaliteit en de betrokken par-tijen, zijnde de minister, het kabinet, het parlement en deburger. Dit programma zou moeten afgerond zijn tegenhet aantreden van de nieuwe minister na de regerings-vorming ergens in de tweede helft van 2007.

teem zich uitstekend leent tot het dagdagelijkse werk vande gebruikers. Elke ambtenaar die de opdracht krijgt eenwetgevend ontwerp voor te bereiden, moet op dit portaalalle informatie kunnen vinden die hij nodig heeft om zijntaak tot een goed einde te brengen: welke proceduremoet worden gevolgd? Welke wetgevingstechnischeregels moeten worden toegepast? Welke belangrijkeinformatie moet voor ogen worden gehouden: de natio-nale, Europese en internationale context of de in hetzelf-de domein reeds aangenomen normen?

Het portaal wordt beheerd door een Community of Prac-tice (CoP) of kennisgemeenschap d.i. een samenwer-kingsverstand van mensen met een zelfde beroepsprak-tijk. Elk kennisgebied van het DGWL wordt beheerd dooreen kennissecretaris die informatie ontvangt van deexperten en die beoordeelt via een “kenniswinkel” welkeinformatie op het portaal moet worden geplaatst.

27


Het DGWL: een moderne kennisgemeenschap

28

DDGGUitvoering vanStraffen

en Maatregelen

Ook het elektronisch toezicht, i.e. de uitvoering van(een deel) van de straf in de eigen woning mits hetdragen van een enkelband, behoort tot de bevoegd-heid van het directoraat-generaal Uitvoering vanStraffen en Maatregelen.

Het Veiligheidskorps, belast met het vervoer van gede-tineerden, behoort ook tot dit directoraat-generaal.

Het directoraat-generaal Uitvoering van Straffen enMaatregelen is belast met de transparante en effi-ciënte tenuitvoerlegging van rechterlijke beslissingenen bevelen. Daartoe houdt het op rechtvaardige wijzerekening met de belangen van de samenleving, vanhet slachtoffer en van de dader van het misdrijf.

Met het oog op de resocialisatie van de dader van eenmisdrijf creëert het gunstige voorwaarden die hemhelpen nieuwe misdrijven te voorkomen.

Het directoraat-generaal Uitvoering van Straffen enMaatregelen is samengesteld uit een centraal bestuuren externe diensten die de strafinrichtingen en justi-tiehuizen omvatten. Het centraal bestuur houdt o.a.toezicht op en ondersteunt de externe diensten,behandelt de individuele dossiers van gedetineerdenen beheert het personeel. De gevangenissen zijnbelast met de uitvoering van vrijheidsberovende straf-fen en maatregelen.

DG Uitvoering van Straffen en Maatregelen

29


Directeur-generaal

Veiligheid

Financieel

Administratief detentiebeheer

Secretariaat &Externe Relaties

ProgramManagement

Inspectiedienst

P & O

ICT

Budget, Beheer& Logistiek

StrategischeOndersteuning

OperationeleOndersteuning

Medisch &Psychosociaal

Juridisch &Conceptueel

DGZG

PSD

Juridish &Conceptueel

Conceptueleondersteuning

Jur&ConceptO & O

Staf

Antwerpen

Dendermonde

Hasselt

Ieper

LeuvenHulp

Merksplas

Ruiselede

Turnhout

Everberg

Brugge

Gent

Hoogstraten

LeuvenCentraal

Mechelen

Oudenaarde

St-Gillis

Wortel

Herentals

Andenne

Dinant

Huy

Jamioulx

Marneffe

Namur

Paifve

Tournai

Florennes

Arlon

Forest

Ittre

Lantin

Mons

Nivelles

St-Hubert

Verviers

Staf

Mobiele equipeElektronisch Toezicht

CDRGA

Veiligheidskorps

Centrale garage

IndivGevallen

AdminBeheer

Opleiding &Vorming

IndividueleGevallen

AdminBeheer

Opleiding &Vorming

RegionaleDirectie Noord

RegionaleDirectie Zuid


30

A l sg e v o l gvan het ont-slag van dedirecteur-generaal, John Vanacker, kan 2006 voor hetDG USM als een overgangsjaar worden beschouwd.Daardoor werden verschillende lopende projecten stop-gezet en andere vertraagd. Toch heeft het DG USM zijndagelijkse opdrachten en activiteiten uitgevoerd en talvan initiatieven opgestart, voorbereid of afgerond.

Basiswet van 12 januari 2005betreffende het gevangeniswezenen de rechtspositie van de gedetineerden

De uitvoering van de basiswet van 12 januari 2005betreffende het gevangeniswezen en de rechtspositievan de gedetineerden verloopt gefaseerd.

Om een en ander zo goed mogelijk voor te bereiden, wer-den in 2005 acht werkgroepen opgericht rond acht spe-cifieke thema’s: analyse van de huidige situatie enbehoefteanalyse, opleiding, informatie, overlegorganen,huishoudelijke reglementen, dwangmiddelen, detentie-plan en ontwikkeling van meetinstrumenten. Deze werk-groepen zijn in 2005 gestart met hun activiteiten endaarmee verder gegaan in 2006. In de loop van dit jaarhebben de meeste van deze werkgroepen een verslagmet conclusies en voorstellen ingediend. Op basis daar-van zijn verschillende ontwerpen van regelgevende tek-sten (koninklijke besluiten, ministeriële circulaires, enz.)opgesteld.

Sommige van deze na een lang denkproces opgesteldeteksten zullen begin 2007 in werking treden. Het gaatmet name om de bepalingen in verband met de algeme-ne beginselen van de wet (benadering van de gedeti-neerde in zijn hoedanigheid van burger, motivering vanbeslissingen, eerbiediging van de waardigheid van degedetineerde en doelstellingen van de uitvoering van degevangenisstraf) en in verband met orde en veiligheid.

De benoeming van een nieuwe directeur-generaal,Hans Meurisse, heeft een herziening van het

organigram van het DG USM teweeggebracht,evenals een naamswijziging van het departe-ment in DG EPI (directoraat-generaal Etablis-

sements pénitentiaires / Penitentiaire Inrichtin-gen). Deze wijzigingen zullen zichtbaar zijnvanaf begin 2007. Naar aanleiding van dekomst van deze nieuwe directeur en de bepa-ling van nieuwe prioriteiten is het management-plan van het DG EPI uitgewerkt en een strategi-sche kaart opgesteld. Er zijn overigens initiatie-

ven genomen om de communicatie met de bui-tenwereld te verbeteren. Er is met name een lid van

het DG EPI aangewezen om deel uit te maken van hetcomité voor de follow-up van het programma KoppenJustitie, dat op de VRT wordt uitgezonden.

Op lokaal niveau heeft elke gevangenis een door dedirecteur-generaal goedgekeurd strategisch plan opge-steld. Het veiligheidskorps heeft eveneens zijn eigenstrategisch plan opgesteld. In 2006 is ook de cyclus vande ontwikkelcirkels begonnen voor niveau A. De cirkelsvoor de niveaus B, C en D starten begin 2007.

Het jaar 2006 was een uiterst belangrijk jaar wat wet- enregelgeving met betrekking tot de uitvoering van straffenbetreft.

31Om de personeelsleden regelmatig op de hoogte te hou-den van de activiteiten van de verschillende werkgroe-pen en van de voortgang van de uitvoering van de wet isvoorzien in een informatiebrochure, BASinfo. In 2006zijn vier nummers gepubliceerd. Het directiecomité heeftde afschaffing van alle andere logo’s dan dat van de FODJustitie goedgekeurd.


Wetten van 17 mei 20061

Op grond van deze twee wetten wordt de uitvoering vande vrijheidsstraf grondig hervormd. Zo wordt de nadereregeling ervan wettelijk bepaald (penitentiair verlof, uit-gaansvergunning, onderbreking van de strafuitvoering,beperkte detentie, elektronisch toezicht, voorlopigeinvrijheidstelling en voorwaardelijke invrijheidstelling) enworden strafuitvoeringsrechtbanken belast met hetnemen van de meeste beslissingen.

Deze wet is zeer uitvoerig besproken in het Parlement.Vertegenwoordigers van het DG EPI hebben de ministerbijgestaan bij het voorbereidende werk en tijdens de par-lementaire bespreking.

De in de wet bepaalde overheveling van bevoegdhedenvereist niet alleen een interne reorganisatie van de voor-heen bevoegde diensten, maar ook een nieuwe werkwij-ze met het oog op de inachtneming van de nieuwe pro-cedures. Ten slotte zijn ministeriële circulaires opgesteldom de inwerkingtreding van de wet op 1 februari 2007zo goed mogelijk voor te bereiden voor gevangenisstraf-fen van meer dan drie jaar.

Internering

Het ontwerp van wet betreffende de internering van per-sonen die lijden aan een geestesstoornis wordt op 10januari 2007 ingediend bij de Kamer.

Dit wetsontwerp is gebaseerd op de aanbevelingen vaneen commissie van deskundigen (de “commissie Inter-nering” voor de herziening van de wet van 1 juli 1964 totbescherming van de maatschappij) en er is veel voorbe-reidend werk aan voorafgegaan dat vooral door het DGEPI is verricht. Vertegenwoordigers van het DG EPI heb-ben de minister trouwens bijgestaan tijdens de parle-mentaire bespreking.

1. Wet van 17 mei 2006 betreffende de externe rechtspositie van de veroordeelden tot een vrijheidsstraf en de aan het slachtoffer toegekende rechten inhet raam van de strafuitvoeringsmodaliteiten en wet van 17 mei 2006 houdende oprichting van strafuitvoeringsrechtbanken.


32

Herziening van de bindende circulaire MFO-1

In deze circulaire “Binnenlandse Zaken-Justitie” wordende opdrachten van de politiediensten omschreven inbepaalde penitentiaire aangelegenheden (vervoer vangedetineerden, toezicht in gevangenissen tijdens stakin-gen, enz.).

In 2006 is een werkgroep opgericht om de taakverdelingtussen de politie en het DG EPI te evalueren en te verbete-ren. Eind 2006 is een verslag opgesteld voor de minister.

Opvangteams voor personeelsledendie tijdens hun werk het slachtoffer worden van incidenten

Met dit project werd gestart in 2005. Het loopt twee jaar.In elke gevangenis moet een opvangteam worden opge-richt dat bestaat uit speciaal opgeleide personeelsledenom steun te bieden aan collega’s die tijdens hun werkeen traumatiserende gebeurtenis meemaken (agressie,confrontatie met geweld of onverwachte sterfgevallen,enz.). De teams worden opgeleid door het Rode Kruis,waarmee de FOD Justitie een overeenkomst heeft geslo-ten. Elk opvangteam wordt in de gevangenis begeleiddoor een coördinatiecel.

Bewustmakingsactiviteiten

In het kader van de ontwikkeling van het herstelrecht is inverschillende inrichtingen voorzien in opleidingsmodulesvoor bepaalde doelgroepen (daders van seksueel misbruiken daders van geweld binnen het gezin). Deze modules wor-den gefinancierd door het DG EPI en georganiseerd insamenwerking met externe dienstverleners. Zij strekkenvooral ertoe het verantwoordelijkheidsbesef van daders te sti-muleren en hen bewust te maken van de gevolgen van hundaden om zo een herstelproces op gang te brengen ten aan-zien van hun slachtoffers, de maatschappij en zichzelf.

Opleidingsactiviteiten

In de loop van 2006 zijn verschillende specifieke opleidings-initiatieven genomen.

Er is van start gegaan met een opleidingsproject om depedagogische competenties van de met interne opleidin-gen belaste penitentiaire staf uit te bouwen en te ontwik-kelen. Met het project wordt beoogd deze personeelsle-den de mogelijkheid te bieden het tijdens hun dagelijksewerk verkregen inzicht in de knepen en onderdelen vanhet vak efficiënt door te geven aan hun collega’s enmedewerkers… Met deze opleiding worden tevens huncompetenties inzake communicatie en uitwisseling van‘good practices’ ontwikkeld.

In 2006 werd voorzien in een module ter verdieping van demanagementopleiding van de stafleden (directeurs, ingeni-eurs en attachés) met het oog op verdieping en diversificatie

33

van de beheersing van de ter beschikking gestelde instru-menten om hun opdracht zo goed mogelijk te vervullen.Na een intensieve opleiding in een politieschool hebben31 leden van het veiligheidskorps het brevet van interneinstructeur voor geweldbeheersing gekregen. Dezeinstructeurs zullen hun collega’s opleiden zodat zij de terbeschikking gestelde dwangmiddelen (pepper spray,knuppel en handboeien) correct kunnen gebruiken.

Er moet eveneens worden opgemerkt dat verschillendecelwagenbestuurders een speciale opleiding in escorte-ren en defensief rijden hebben gekregen.

Awards van de Wereldgezondheidsorganisatie(WGO)

In juni 2006 kregen drie Belgische gevangenissen een‘award’ toegekend door de Wereldgezondheidsorganisa-tie (afdeling Europa). Deze officiële erkenning toont dekwaliteit aan van het werk dat door onze medische dien-sten wordt gepresteerd op het gebied van de gezond-heidszorg aan gedetineerden. Volgende initiatieven werden bekroond:● het project “Believe” in Ruiselede (waarin een groep

verslaafde gedetineerden wordt behandeld in hetkader van een revalidatieprogramma);

● het project “referentiegedetineerden voor gezond-heid”, dat door de “Service Education Santé” werdontwikkeld in de gevangenis te Hoei;

● de ontwikkeling van het “Protocol Hepatitis C” in hetMedisch Centrum van het PC Brugge voor het opspo-ren en behandelen van deze aandoening.

Penitentiaire Gezondheidsraad

De Penitentiaire Gezondheidsraad is een adviesorgaan vande minister van Justitie.De raad werd ingesteld bij artikel 98 van de basiswet om dezorgverleners in de gevangenissen nauwer te betrekken bijhet beleid op het vlak van de gezondheidszorg in de gevan-genissen en aldus de kwaliteit ervan te bevorderen.

De samenstelling, de bevoegdheid en de werking van deraad zijn nader geregeld in het koninklijk besluit van 12december 2005. De raad telt 14 werkende leden die alsarts, tandarts of verpleger verbonden zijn aan een gevan-genis en 14 plaatsvervangers. Een aantal waarnemers uitde penitentiaire administratie, de FOD Volksgezondheid,de Orde van Geneesheren en het Raadgevend Comitévoor bio-ethiek kunnen de werkzaamheden van de raadbijwonen.

Het ministerieel besluit van 4 mei 2006 houdendebenoeming van de voorzitter, de ondervoorzitter en deleden van de Penitentiaire Gezondheidsraad werd gepu-bliceerd in het BS van 17 mei 2006, waarna de raad zijnwerkzaamheden aanvatte op 8 juni 2006.

De raad nam een huishoudelijk reglement aan dat werdgoedgekeurd bij MB van 10 oktober 2006 en verleendein november een eerste advies met betrekking tot deinwerkingstelling van de artikelen betreffende degezondheidszorg in de gevangenissen in de basiswet.

Circulaire met betrekking tot de drugproblematiek in de gevangenissen

De publicatie op 18 juli 2006 van de ministeriële circu-laire nr. 1785 met betrekking tot de drugproblematiek inde gevangenissen betekent een belangrijke nieuwe stapin de ontwikkeling en uitvoering van een globaal en geïn-tegreerd beleid ter zake. De circulaire beschrijft in deeerste plaats de beleidsstructuur, met een centralestuurgroep, lokale stuurgroepen en twee coördinatorendrugbeleid (een Nederlandstalige en een Franstalige).Deze structuur is verantwoordelijk voor de uitvoering vande verschillende aspecten van het beleid: preventie (metinbegrip van de preventie van virale aandoeningen), debehandeling van verslaafden en de aanpak van de drughandel.



34

Enkele cijfers voor 2006

Gemiddelde gevangenisbevolking:Strafinrichtingen (zonder Everberg): 9.578,6Everberg: 43,7

Opsluitingen:Strafinrichtingen: 16.192Everberg: 539

Vrijlatingen:Strafinrichtingen: 15.537Everberg: 544

Ontsnappingen:“Gesloten” strafinrichtingen: 462

“Open” strafinrichtingen: 583

Everberg: 0

Overlijdens (daaronder begrepenzelfmoorden):Strafinrichtingen: 38Everberg: 0

2. Het gaat om het aantal ontsnapte personen en niet om het aantal pogingen. Er wordt opgemerkt dat de gelijktijdige ontsnapping van 28 gedetineerden uit de gevangenis te Dendermonde dit cijfer aanzienlijk doet stijgen.

3. Het gaat om de ontsnapte personen in Ruiselede, Hoogstraten, Marneffe en Saint-Hubert.

Focus

De basiswet van 12 januari 2005 betreffende het gevan-geniswezen en de rechtspositie van de gedetineerdenbrengt een aantal fundamentele wijzigingen in de gevan-genissen teweeg. Deze wet streeft er namelijk naar omeen nieuwe cultuur in te voeren in de strafinrichtingen endaarvoor zijn nieuwe werkmethoden vereist.

Door deze omvangrijke hervorming ontstaan in het veldverwachtingen, maar ook angsten. Daarom werd vooralle personeelsleden een opleiding noodzakelijk geacht.

Deze opleiding is voorbereid in één van de acht werk-groepen belast met de voorbereiding van de uitvoeringvan de basiswet. De activiteiten van deze werkgroep zijngericht op de opleiding van het penitentiair personeel.Deze opleiding is verplicht en duurt drie uur. Zo kunnenalle penitentiaire beambten en alle andere personeelsle-den van de gevangenissen worden bereikt.

Deze interne opleiders zijn in het tweede semester van2006 gestart met hun activiteiten in verschillende gevan-genissen. De opleiders stellen de basiswet telkens vooraan kleine groepen met daarin allerlei soorten perso-neelsleden.

De eerste evaluaties zijn over het algemeen positief.

Er is evenwel snel gebleken dat deze twee groepen inter-ne opleiders niet volstaan om in de behoeften te voor-zien. Bijgevolg is besloten om per taalrol een tweedegroep interne opleiders te selecteren en op te leiden inde loop van 2007.

Gelet op de omvang van de taak, zowel wat de inhoud alshet aantal te bereiken personen betreft, is een bijzonde-re procedure ingevoerd. Na een oproep tot kandidatenzijn namelijk interne opleiders aangewezen. De perso-neelsleden worden bijgevolg door andere personeelsle-den geïnformeerd.

Daartoe werd zowel aan Nederlandstalige als aan Franstaligekant een groep interne opleiders gevormd. Deze interneopleiders hebben zelf een intensieve opleiding van driedagen gevolgd, in samenwerking met een deskundige vanbuiten de penitentiaire administratie. Met deze opleidingwerd beoogd de interne opleiders voor te bereiden op deinhoud van de wet en op de communicatietechnieken om dewet aan de personeelsleden voor te stellen.

35


Interne opleiding in verband met de basiswet van 12 januari 2005 betreffende het gevangeniswezen en de rechtspositie van de gedetineerden

36

DDGGJustitiehuizen

vaardige wijze rekening gehouden met de belangen van desamenleving, het slachtoffer en de dader van het misdrijf.

Het directoraat-generaal Justitiehuizen bestaat uit eencentraal bestuur en de buitendiensten: de 28 justitiehuizen.

Het centraal bestuur zorgt onder andere voor de begeleidingvan de buitendiensten, het personeelsbeheer, de organisatieen de coördinatie van opleidingen en het kennisbeheer dat nodig is voor de uitvoering van de opdrachten van de justitiehuizen en van de medewerkers op specifiekegebieden. Daarnaast bevordert het de samenwerking en het overleg met de externe partners en stuurt het debuitendiensten aan in het kader van het functionerenvan het besturingsmodel.

Tot de activiteiten van de justitiehuizen behoren de eerstelijnswerking, het slachtofferonthaal, de burger-rechtelijke opdrachten en de bemiddeling in strafzaken ende daderbegeleiding

In november 2005 besloot de minister van Justitie om eendirectoraat-generaal voor de justitiehuizen op te richten. Op1 januari 2007 is de oprichting van het nieuwe directoraat-generaal werkelijkheid geworden. Het gaat om meer dan eenloutere samenvoeging van de opdrachten van de twee direc-toraten-generaal waaronder de justitiehuizen ressorteerden1.Met de koppeling is de samenhang van de opdrachten van alle justitiehuizen behouden en de ontwikkeling van despecifieke methodologie voortgezet.

Dit nieuwe directoraat-generaal strekt er ook toe de zicht-baarheid van deze instelling zowel bij het publiek als bij deverschillende opdrachtgevende – gerechtelijke of andere –overheden te versterken en te bevorderen. Bovendien wordthet eenvoudiger te beschikken over de nodige eigen begro-tingsmiddelen ter realisatie van de beoogde doelstellingen.

Het directoraat-generaal Justitiehuizen is belast met detransparante en efficiënte tenuitvoerlegging van rechterlijkebeslissingen en opdrachten. Daarbij wordt op een recht-

DG Justitiehuizen

1. Ter herinnering, de opdrachten in verband met eerstelijnshulp,slachtofferonthaal en burgerrechtelijke opdrachten vielen onder de bevoegdheid van het directoraat-generaal Rechterlijke Organisatie,terwijl het directoraat-generaal Uitvoering van Straffen en Maatregelen was belast met alle strafrechtelijke opdrachten.

Secretariaat

Communicatie - PMO - Planning

Logistieke Middelen

Regionale Directie"Noord"

Regionale Directie "Zuid"

Directeur-generaal

Dienst P&O Diensten van de Directeur Generaal

Dienst Expertise

Groei & ontwikkeling

Personeelsbeheer

Conceptuele aansturing & beleidsondersteuning

Operationele ondersteuning

Overleg & samenwerking

37

DG Justitiehuizen

DG Justitiehuizen

38

BPR voor de justitiehuizen

Ter herinnering, de BPR Justitiehuizen streeft naar een ver-betering van de dienstverlening aan het publiek door tevoorzien in een efficiënte organisatie. De voornaamste doel-stelling van de BPR bestaat erin een consequent dienstver-leningsniveau tot stand te brengen in de justitiehuizen,zowel ten aanzien van de opdrachtgevende overheden,rechterlijk of administratief, als van de justitiabelen. Methet oog daarop wordt gewerkt aan verbeteringsprocessen.Het werkkader is duidelijk omschreven voor het personeel eneen besturingsinstrument wordt ter beschikking gesteld vande leidinggevende functies. De BPR Justitiehuizen impliceertdus dat de gehele organisatie ter discussie wordt gesteld.

Het jaar 2006 werd gekenmerkt door de overgang van de“as is”-situatie naar de “to be”-situatie. De definitieveresultaten werden in april 2006 gevalideerd. Die resultatenhadden betrekking op:● de opstelling van een visietekst voor de volgende drie

opdrachten: burgerrechtelijke opdrachten, eerstelijns-werking slachtofferonthaal;

● werkinstructies, 240 in totaal, die op nauwkeurige wijze destappen beschrijven in de uitvoering van elk van dieopdrachten ;

● typebrieven, standaardformulieren en rapportagemodel-len voor elk kernproces.

Na een testfase van de BPR in twee justitiehuizen in 2006(eerste fase2), is begin september 2006 gestart met deimplementatie in acht andere justitiehuizen. Het einde isgepland voor maart 2007 (tweede fase3). In de overigeachttien justitiehuizen zal de BPR worden geïmplementeerdtussen mei 2007 en oktober 2007 (derde fase4).

In 2006 is veel aandacht besteed aan het informeren encommuniceren over de resultaten van de BPR. In februarien maart 2006 werd voor de directeurs en regionale directeurs een seminarie georganiseerd om hen te informe-ren over het nieuwe implementatieprogramma van de BPRen de binnen de zeven projectgroepen behaalde resultaten.Informatiesessies werden georganiseerd voor de procureursdes Konings, verbindingsmagistraten, voorzitters van decommissies voor voorwaardelijke invrijheidstelling en proba-tie, alsook van het College van procureurs-generaal. Tijdensdie sessies werden de belangrijkste veranderingen bespro-ken die de BPR heeft teweeggebracht in de samenwerkingmet de opdrachtgevende overheden.

De BPR heeft tot tal van veranderingen geleid voor deloopbaan van de medewerkers van niveau A van de buitendiensten. Voor de leidinggevende functies werdeen nieuwe functie van ”manager kernproces” gecreëerd. Daarnaast is de werkwijze op een aantal pun-ten gewijzigd. Er werden twee nieuwe besturingsinstrumen-ten gevalideerd waarmee de directeurs kunnen zorgenvoor het dagelijkse beheer van hun justitiehuis: de“boord-tabellen” en de “resourceplanning”.

Een PMO (“Program Management Office”) begeleidt deimplementatie van de BPR in de justitiehuizen.

Met het oog op een grotere samenhang bij de uitvoering vande opdrachten werd verzocht om wijzigingen op wetgevendvlak. Alle voorstellen werden opgenomen in de wet houdende diverse bepalingen die op 28 december 2006 inhet Belgisch Staatsblad bekend gemaakt werd.

2. Eerste fase: Doornik en Mechelen. 3. Tweede fase: Brugge, Kortrijk, Dinant, Luik, Leuven, Bergen, Nijvel en Tongeren.4. Derde fase: Antwerpen, Aarlen & Neufchâteau, Brussel, Charleroi, Eupen, Verviers, Gent,

Hasselt, Hoei & Marche-en-Famenne, Namen, Dendermonde, Oudenaarde, Turnhout, Ieper & Veurne.

39

Oprichting van eennieuw directoraat-generaal

In 2006 moest er het hele jaar door hard worden gewerktom klaar te zijn tegen 1 januari 2007, de datum vanoprichting van het vierde directoraat-generaal. Er werdeen nieuwe directeur-generaal benoemd, een nieuworganigram uitgewerkt en een nieuw PMO gecreëerd.

Er was dus voorzien in een PMO voor de dagelijkse bege-leiding van het project om ervoor te zorgen dat het DGMJH (directoraat-generaal Maisons de justice – Justitie-huizen) tijdig kon worden opgericht. Met het oog op deefficiëntie van het door deze projectgroep geleverde werkwerd een geschikte werkwijze ontwikkeld: het projectwerd onderverdeeld in negen deelprojecten. De negenverschillende werkgroepen, met vertegenwoordigers vanhet centraal bestuur en de buitendiensten, hebben alle-maal naar een duidelijk omschreven doelstelling toege-werkt:1. implementatie van het nieuwe organigram van het DG

MJH, waarin op duidelijke wijze de operationelebevoegdheden van alle diensten en cellen zijnbepaald;

2.definiëring, voor het centraal bestuur, van de rol vancorrespondent en “program manager” en aanwijzingvan de betrokken personen;

3.uitwerken van interne partnerschappen tussen de ver-schillende DG’s of stafdiensten;

4. integratie van het elektronisch toezicht in het DG MJH;5. integratie van de opdrachten van de strafuitvoerings-

rechtbanken die tot de bevoegdheid van de justitiehui-zen behoren;

DG Justitiehuizen

6. installatie van het DG MJH in geschikte gebouwen enlokalen;

7.voorbereiding en realisatie van de personele middelennodig voor het goed functioneren van het DG MJH;

8.organisatie van het kennisbeheerproces;9.communicatieplan voor de verschillende projecten.

Begroting

Bij de budgettaire voorafbeelding voor de begroting 2007werd een bedrag van 997.200 € ingeschreven op organisatieafdeling 40 - centraal bestuur, voor de oprichtingop centraal niveau van het directoraat-generaal Justitiehuizen.

Voor de buitendiensten van de justitiehuizen werden dekredieten als gevolg van een herstructurering van debegroting overgeheveld van organisatieafdeling 56 naarorganisatieafdeling 52.

De budgetten voor het elektronisch toezicht worden ookopgenomen in de afdeling 52.

DG Justitiehuizen

40

GOEDEREN EN DIENSTEN

2007

Justitiehuizen Elektronisch toezicht

Werking 5.106.000 € 2.749.000 €

Allerhande werkingsuitgaven voor informatica

1.509.000 € 37.000 €

Huur — 32.000 €

Installatie 50.000 € —

Uitrusting 639.000 € 183.000 €

Investeringsuitgaven voor informatica 1.085.000 € 91.000 €

De verhoging van de personeelskredieten kan worden verklaard door de nieuwe wervingen die voorzien worden in2007 in het kader van de implementatie van de BPR, deinstallatie van de strafuitvoeringsrechtbanken en de strijdtegen seksuele delinquentie.

PERSONEELSUITGAVEN

Statuut Justitiehuizen Elektronisch toezicht

Statutair personeel 32.083.000 € 2.120.000 €

Niet-statutairpersoneel 4.826.000 € 1.228.000 €

Totaal 36.909.000 € 3.348.000 €

ANDERE WERKINGSUITGAVEN

2007

Justitiehuizen Elektronisch toezicht

Subsidies aan instellingen voor de organisatie van werkstraf-fen, opleiding...

5.605.000 € —

Subsidies aan vzw’s die belast zijn met de begeleiding vanslachtoffers van opzettelijke gewelddaden

285.000 € —

Toekenning van een leefloon aan gedetineerden onder elek-tronisch toezicht

— 1.942.000 €

Focus

De justitieassistenten zijn rechtstreeks betrokken bij deinvoering van de wet van 17 mei 2006 houdende oprich-ting van strafuitvoeringsrechtbanken en betreffende deexterne rechtspositie van de veroordeelden tot een vrij-heidsstraf en de aan het slachtoffer toegekende rechtenin het raam van de strafuitvoeringsmodaliteiten.

Door de oprichting van de strafuitvoeringsrechtbankendienden de projectgroepen Slachtofferonthaal, Enquêtesen Begeleidingen in het kader van de BPR een aantalwerkinstructies op te stellen of te herschrijven opdat deinhoud ervan in overeenstemming zou zijn met de begin-selen van de nieuwe wet.

Voor de justitiehuizen zijn extra middelen gevraagd omde invoering van deze nieuwe wet mogelijk te maken.

De politieke wil bestaat erin, via de oprichting van straf-uitvoeringsrechtbanken, de strafuitvoering toe te vertrou-wen aan rechters en het slachtoffer een plaats te geven(in de nieuwe procedure kunnen slachtoffers desgewenstworden gehoord).

Deze rechtbanken vervangen met ingang van 1 februari2007 de commissies voor de voorwaardelijke invrijheid-stelling. Zij zijn bevoegd om uitspraak te doen over straffen van meer dan drie jaar en de daaraan verbondenmodaliteiten. Zij beslissen met name over voorwaardelijkeinvrijheidstelling, elektronisch toezicht, beperkte deten-tie… Minder lange straffen vallen onder de bevoegdheidvan de strafuitvoeringsrechters, die in dienst zullen tredenin januari 2008.

De strafuitvoeringsrechtbanken bestaan uit een magistraaten twee assessoren, van wie de ene gespecialiseerd is inpenitentiaire zaken en de andere in sociale reïntegratie.

41

DG Justitiehuizen

Oprichting van strafuitvoeringsrechtbanken

42

SSDDBudget en

Beheerscontrole

De stafdienst Budget en Beheerscontrole (B&B) isbevoegd voor planning, follow-up en evaluatie van debegroting voor de volledige FOD Justitie. De stafdienstsuperviseert de financiële stromen en alles wat verbandhoudt met het financieel beheer van de FOD. Om debeheerscontrole te ondersteunen en gemakkelijker temaken, onderzoekt deze stafdienst of de gebruiktefinanciële middelen overeenstemmen met het operatio-neel plan. De dienst onderzoekt tevens de vooruitgangvan de projecten die ten uitvoer worden gelegd.

Deze dienst verricht eveneens een primordiale taak ophet vlak van logistiek. Zij zijn belast met de uitwerkingvan een gemeenschappelijk en coherent aankoopbeleidvoor de hele FOD. Dit omvat het opstellen van gestan-daardiseerde bestekken en het opstellen van gemeen-schappelijke aankoopdossiers voor die FOD. Tenslottefungeert deze dienst als contactpunt zowel op het vlakvan logistiek als voor het beheer van de infrastructuurvan de FOD.

SD Budget en Beheerscontrole

43


44 Begroting

Op vlak van begroting wordt het jaar gekenmerkt door tweebelangrijke activiteiten: de begrotingscontrole (februari –maart) met betrekking tot het lopende jaar en het opmakenvan de begroting (april – september) voor het volgende jaar.

Voor 2006 bedroeg de initiële begroting 1.466,6 miljoeneuro. In vergelijking met de aangepaste begroting van 2005

betekent dit een stijging met 6,4 % of 88,6 miljoen euro.In 2006 is het budget voor verschillende posten aanzien-lijk verhoogd.

● De personeelsuitgaven van de strafinrichtingen zijngestegen met 13,7 miljoen euro of 4,9 % wegensde uitbreiding van de formatie en de dekking vanhet sociaal passief.

● De uitbreiding van het elektronisch toezicht van450 naar 600 gedetineerden had gevolgen voor hetbudget, dat met 38,4% of 1,5 miljoen euro geste-gen is om de kosten van de personeelswervingen,werkingskosten en bijkomende investeringen tekunnen financieren.

● Het budget van het veiligheidskorps steeg met 9,9% of 782.000 euro om de werving van bijkomendepersoneelsleden te bekostigen.

● Er werd voorts 2,7 miljoen euro aan middelen toe-gekend aan de Veiligheid van de Staat voor de uit-breiding van de formatie, zodat met name specia-listen in opsporing en opvolging van radicalisme indienst kunnen worden genomen.

● Het budget voor uitzonderlijke werkingskosten vande Rechterlijke Orde steeg van 1,3 miljoen euro in2005 naar 6,4 miljoen euro in 2006. Deze stijgingis vooral toe te schrijven aan de uitgaven voor deverhuizing en de intrek in het Portalisgebouw datgehuurd wordt voor het parket te Brussel en deonderzoeksrechters. Ook de uitgaven voor verhui-zingen, nieuw meubilair en sanitaire voorzieningenin de nieuwe gerechtsgebouwen te Gent en Bergenwaren voorzien in dit budget.

● De begroting bestemd voor de gerechtskosten instrafzaken is gestegen met 4,9 miljoen euro. Indeze kosten zijn voortaan de kredieten voor deerkende bemiddelaars opgenomen.

Ordonnanceringskredieten (in miljoen euro)

2004 2005 2006

Algemene begroting van de FOD Justitie 1.274,9 1.377,8 1.466,6

DG Rechterlijke Organisatiewaarvan personeel

692,6530,9

777,6552,5

830,9580

DG Uitvoering van Straffen enMaatregelen waarvan personeel

373,8278,2

375,7300,1

393,1316,1


45

LogistiekIn 2006 stond de dienst Logistiek vooral in voor werkzaam-heden inzake belangrijke verhuizingen van diensten.

De in twee fasen geplande verhuizing van het directo-raat-generaal Uitvoering van Straffen en Maatregelenwerd tot een goed einde gebracht. De tweede fase kreeghaar beslag in februari 2006 waarbij de dienst P&O vanhet centraal bestuur van het DG USM overgebracht werdnaar de Waterloolaan 76.

De dienst Opleiding van de Rechterlijke Orde, die onder-gebracht was in de Résidence Palace en nadien tijdelijkin het gebouw aan de Waterloolaan 76; verhuisde in2006 naar het gebouw Bordet D in de Eversstraat. Dienieuwe kantoren kregen eerst een opknapbeurt en wer-den aangepast aan hun nieuwe bestemming.

Er moet ook gewag worden gemaakt van de verhuizingvan de stafdienst ICT naar de 3de, 4de en 5de verdiepingvan het gebouw Bordet D na de asbestverwijdering. Ookde dienst Welzijn, de Sociale Dienst en de IDPB zijn ver-huisd van het gebouw Bordet A naar andere verdiepin-gen in het gebouw Bordet D.

Invoering van informatie inzakebegrotingssynthese en monitoringDe indiensttreding van twee informatici heeft geleid totde oprichting van een cel “beheersinformatie” in de staf-dienst Budget en Beheerscontrole. De cel moet begro-tingsinformatie beschikbaar maken voor het manage-ment en de vereiste toepassingen voor de invoering vande monitoring voorbereiden. Daartoe ontwikkelt de celeen systeem dat de gegevens opneemt die reeds onderverschillende vormen bestaan (Access- en Excel-bestand, gegevens uit BS2000), zodat zij worden omge-zet in een coherent geheel en aangevuld op grond vande behoeften. Een eerste stap is gezet in 2006 bij de uitwerking van debegroting voor 2007: een aanbrengsysteem heeft de ver-schillende begrotingscorrespondenten de mogelijkheidgegeven hun voorstellen in te voeren. Bovendien werdtegelijkertijd in real time een begrotingssynthese aange-maakt. De aangebrachte gegevens worden vervolgensovergemaakt aan het SAS-platform waarin zij de aanzetzullen vormen van verslagen en statistieken.

● De kredieten voor de vergoeding van de advocatendie instaan voor de juridische tweedelijnsbijstand(bureaus voor juridische bijstand of pro Deo) zijnverhoogd met 19,5 %, of 7,1 miljoen euro. In hetbegrotingsprogramma voor juridische bijstand werdeen nieuwe post gecreëerd: «tegemoetkoming voorde kosten verbonden aan de organisatie van debureaus voor juridische bijstand». De werkingskos-ten van de bureaus voor juridische bijstand zijnvoortaan opgenomen in een afzonderlijk begro-tingskrediet dat verhoogd werd in vergelijking methet bedrag dat de plaatselijke orden mochtenafhouden van de vergoedingen voor de advocaten.

● De kredieten voor de uitgaven van het personeelvan de erediensten werden met 2 miljoen euro ver-hoogd. Dit is een gevolg van de aanstelling vanparochiemedewerkers voor de katholieke clerus envan protestante predikanten.

● Ten slotte zijn de kredieten voor de betaling van uit-keringen aan slachtoffers van opzettelijke geweld-daden verhoogd met 12 % of 1,5 miljoen euro omhet hoofd te bieden aan de stijging van het aantalbehandelde zaken en aan de uitbreiding van debevoegdheid van de Commissie die financiële bij-stand verleent aan de occasionele redders.

Na de begrotingscontrole werd het begrotingskredietbeperkt tot 1.457,03 miljoen euro om een evenwicht opde rijksbegroting te handhaven.


46

De stafdienst Budget en Beheerscontrole in cijfers

Vastleggingen van kredietenHet reserveren van krediten tot dekking van verbintenis-sen aangegaan door het departement waardoor rechtenen verplichtingen ten laste van de begroting ontstaan. Devastlegging wordt ingeschreven zodat een begrotingskre-diet wordt geblokkeerd ten belope van die verbintenis.

In 2006 werden 1.804 vastleggingen van kredieten uit-gevoerd, onderverdeeld in 1.273 specifieke vastleggin-gen en 531 provisionele vastleggingen. Rekening hou-dend met de wedden werd in 2006 een totaalbedrag vanongeveer 1.409,1 miljoen euro vastgelegd.

VereffeningenIn 2006 werden in totaal 238.206 schuldvorderingenverwerkt en gegroepeerd in betaalopdrachten.

OrdonnanceringenDe ordonnancering bestaat in het uitgeven van hetbetalingsmandaat en het betalingsbevel ten laste vande vastgelegde kredieten. In 2006 werden 4.345betaalopdrachten uitgevoerd voor een totaalbedragvan 1.408,7 miljoen euro.

SubsidiesIn 2006 heeft de stafdienst 13 koninklijke besluiten en20 ministeriële besluiten inzake subsidies opgesteld. Diesubsidies zullen in 2007 worden gecontroleerd. Dedienst heeft eveneens de verdeling van de subsidies over2006 berekend en de subsidies gecontroleerd die in2005 zijn toegekend aan de 28 commissies voor juridi-sche bijstand die juridische eerstelijnsbijstand verlenen.

OverheidsopdrachtenIn 2006 werden 1.759 dossiers inzake overheidsop-drachten onderworpen aan de administratieve en begro-tingscontrole.

Inkomstenfiches en btw-fichesTijdens de maanden maart-april 2006 werden 25.660fiscale fiches opgemaakt: hiervan waren er 21.805inkomstenfiches en 3.855 btw-fiches. Een exemplaarervan wordt aan de belastingplichtige bezorgd, eenander aan de bevoegde fiscale administratie.


Focus

In tegenstelling tot de vroegere synthesefiche die gewoonbij het dossier was gevoegd, wordt de nieuwe synthese-fiche elektronisch beheerd. Hierdoor kan de dossierbe-heerder een directe link met de begrotingsvoorstellenleggen en een beter beeld van de kredietsituatie envoortgang van zijn dossier verkrijgen.

Met het oog op een betere en vlottere interne controle ende ontwikkeling van nieuwe ter zake doende beheersin-strumenten heeft de stafdienst Budget en Beheerscon-trole in november 2006 een nieuwe synthesefiche meteen nieuwe werkwijze uitgewerkt.

De synthesefiche is een document dat sinds 2004 wordttoegevoegd aan elk vastleggingsdossier of dossier voorvoorafgaand advies dat gevolgen heeft voor de begroting.Deze fiche bevat relevante en samenvattende informatie:dienst, doel van de uitgave, aanrekening, vastleggings-en ordonnanceringskalender.

47

Nieuwe elektronisch beheerde synthesefiche


48

SSDDPersoneel

en Organisatie

De stafdienst Personeel en Organisatie (P&O) is verantwoor-delijk voor het hr-management en de organisatieontwikkelingin de Federale Overheidsdienst Justitie. De voornaamsteopdracht van de stafdienst P&O bestaat erin te streven naaroptimale efficiëntie en prestaties voor iedere medewerker envoor de organisatie als geheel.In dit verband kan in de eerste plaats worden gedacht aande planning en werving van de, met het oog op de doelstel-lingen van de organisatie, nodige personele middelen, alsookaan de totstandbrenging van levenskwaliteit op het werk viaefficiënt personeelsmanagement, een aantrekkelijk loonbe-leid, kennisbeheer en -ontwikkeling en een heus welzijnsbe-leid. In die context voert de stafdienst P&O een permanentedialoog met de sociale partners.

● De dienst P&O van het directoraat-generaal Uitvoeringvan Straffen en Maatregelen is belast met het beheervan het personeel van de justitiehuizen en strafinrich-tingen en valt onder de directeur-generaal Uitvoeringvan Straffen en Maatregelen.

● De dienst P&O van de centrale diensten, die wordtgeleid door de directeur P&O, is belast met het com-petentiemanagement van de ambtenaren van het cen-traal bestuur, van de leden van de Cel Beleidsvoorbe-reiding van de minister van Justitie, van het personeelvan het Belgisch Staatsblad, van het personeel van hetNationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie(NICC), van de personeelsleden van de buitendienstenvan de Veiligheid van de Staat en van de leden van deonafhankelijke commissies ingesteld bij de FederaleOverheidsdienst Justitie.

● De dienst P&O van het directoraat-generaal Rechterlij-ke Organisatie is bevoegd voor de magistraten en hetadministratief personeel van de griffies en parketten.De dienst valt onder de directeur-generaal RechterlijkeOrganisatie.

SD Personeel en Organisatie

Cel Personeelsplanning van de centrale diensten en financieel beheer

Cel expertise bijzondere statuten NICC/VS Dienst Welzijn en Diversiteit

Dienst Organisatieontwikkeling

Cel Interne communicatie

Cel Sociaal overlegCel Kennismanagement

Cel Personeelsplanning

Dienst SelectieCel Competentiemanagement

Cel Expertise en Harmonisatie

Cel Collectieve welzijnsacties

Cel Individuele begeleiding en Sociale dienst

Cel Administratief beheervan carrière en competenties

Directeur Secretariaat

DirectieCompetentiemanagement en

Kennismanagement

DirectiePersoneelsplanning en Expertise

DirectieOrganisatie en Kwaliteit

Dienst P&Ocentrale diensten

49



50 De organisatie van de stafdienst P&O

Na de revolutie, de evolutie...Met de Business Process Reengineering1 (BPR) Just-in-time werd een volledig nieuwe organisatiestructuur vande FOD Justitie en dus ook de stafdienst P&O opge-maakt. Die werd voor de stafdienst P&O vanaf 2004gerealiseerd op het terrein (zie jaarverslag 2004 en2005). Aangezien we als stafdienst ten dienste staan vanonze klanten en hun noden evolueren, is het noodzake-lijk dat ook de stafdienst evolueert. Concreet betekendedit dat we in 2006 een kleine wijziging in het organigram

hebben doorgevoerd, zodat de stafdienst nu gedragenwordt door 4 pijlers: de directie Competentiemanage-ment en Kennismanagement, de directie Personeels-planning en Expertise, de directie Organisatie en Kwali-teit en de dienst P&O Centrale diensten, die onder lei-ding staan van een adviseur.

Ook het managementplan van de stafdienst werd bijge-stuurd, waarbij 16 strategische doelstellingen werdengeformuleerd en ondergebracht in 4 groepen die zichrichten op: de klanten, de processen, de organisatie eninnovatie.

Harmonisatie & ExpertisenetwerkenDe stafdienst P&O hecht steeds meer belang aan demanier waarop er gewerkt wordt onder het motto “Doenwe de goede dingen en doen we de dingen goed?”.Om die reden is het volgende luik dat we belichten deharmonisatie van de toepassing en interpretatie van deregelgeving en procedures in P&O-materies door onzeverschillende diensten. De FOD Justitie beschikt name-lijk over 3 grote P&O-diensten en aanverwante buiten-diensten wat het risico met zich meebrengt dat er ver-schillende interpretaties en toepassingen zijn van dereglementering en de procedures. Om dit te verhelpenwerd een harmonisatieplatform opgericht in 2006 datondersteund wordt door de cel Expertise en Harmonisa-tie. In dit Harmonisatieplatform zijn alle P&O-dienstenvertegenwoordigd. Naast een vaste kern kan de samen-stelling variëren en kunnen andere diensten worden uit-genodigd naargelang de behandelde materies.

De cel Expertise en Harmonisatie is ook de drijvendekracht bij de oprichting van expertisenetwerken binnenFOD Justitie inzake P&O-materies. Dit zijn netwerkenvan de experts in specifieke P&O-materies van de ver-schillende P&O-diensten. Zo werd in september 2006het expertisenetwerk arbeidsongevallen opgericht. Ditnetwerk staat in voor de uniforme beoordeling van aan-giftes van arbeidsongevallen. Meer concreet betekent ditdat dankzij systematisch overleg gelijkaardige ongevallenoveral op dezelfde manier behandeld worden.

Dankzij deze initiatieven wordt de samenwerking en hetoverleg tussen de verschillende P&O-diensten bevorderd.

1. Verbeterproject

51

Kennismanagement

Ondanks het feit dat er ook in 2006 onvoldoende middelenter beschikking waren om de cel Kennismanagement per-manent te bemannen, werden toch enkele belangrijke stap-pen ondernomen op dit vlak. Een strategische nota Kennis-management werd binnen de stafdienst opgesteld en goed-gekeurd door het directiecomité. Deze nota zal binnenkortresulteren in de identificatie van een aantal strategische ken-nisdomeinen voor de FOD Justitie, zodat het mogelijk wordtom gericht actie te kunnen ondernemen als een kennisdo-mein dreigt verloren te gaan.

De verschillende initiatieven in kennismanagement dielopende zijn in het directoraat-generaal Wetgeving Funda-mentele Rechten en Vrijheden en het Directoraat-generaalUitvoering Straffen en Maatregelen werden verder onder-steund vanuit de stafdienst.

Competentiemanagement

Een moderne organisatie kan slechts evolueren als de mede-werkers evolueren en ontwikkelen. De cel Competentiema-nagement heeft in 2006 op dit vlak een puike prestatie gele-verd door heel wat kansen te bieden aan onze medewerkers.Er werden dan ook zomaar eventjes 8.254 dagen dienstvrij-stelling voor opleiding toegekend aan 2.089 personen. Erwerd tussengekomen in de kosten voor die opleidingen vooreen totaal bedrag van 242.620 €. Door de cel Competentie-management werden hier bovenop nog 50 (25 x Nl en25 x Fr) verschillende interne opleidingen georganiseerd,wat erop neer komt dat er intern ongeveer elke dag welergens een opleiding aan de gang was. Daarnaast waren er

ook nog de opleidingen die georganiseerd werden door deverschillende opleidingsdiensten van de directoraten (vb. debasisopleiding voor de penitentiair beambten of de opleidin-gen voor de stagiairs magistraten).

En zeker ook niet te verwaarlozen: de inschrijvingsprocedu-re en de communicatie over de gecertificeerde opleidingenvoor de niveau’s A, B, C en D werden in 2006op punt gesteld.

Welzijn

Op het vlak van welzijn is hetbelangrijkste wapenfeit natuur-lijk de aanwerving van attachésen sociaal assistenten, om deuitgebreide doelstellingen van dedienst Welzijn en diversiteit te hel-pen realiseren.

De verhuis naar Bordet D heeft echter nietverhinderd dat de socialedienst (cel Individuelebegeleiding en Socialedienst) heel wat medewer-kers van de FOD met raaden daad heeft bijgestaan.Vanaf 2006 wordt ook voor50% tussengekomen in de kosten voor de hospitalisatie-verzekering voor de kinderen van de medewerkers. Hetgaat om kinderen die nog kinderbijslaggerechtigd zijn ennog thuis wonen. Voor kinderopvang tijdens het groot ver-lof overtrof de vraag opnieuw het aanbod, waaruit duidelijkde interesse van de medewerkers mag blijken voor de acti-viteiten van de cel Individuele begeleiding en Sociale dienst.

Op het collectieve vlak was er natuurlijk het rookverbod opde werkplek, dat van heel wat medewerkers een zekere aan-passing heeft gevraagd. Daarenboven wil de dienst Welzijnen Diversiteit de medewerkers steunen die beslissen om testoppen met roken, door een bijdrage te leveren in de kos-ten voor professionele begeleiding.

Selecties

Om onze wervingscapaciteiten te verhogen en onzenaambekendheid als aantrekkelijke werkgever te ver-

hogen neemt de dienst Selectie regelmatig deel aanjobbeurzen. Zo was er natuurlijk de grote jobbeursTalent@public, waar in totaal een 100-tal medewer-kers van verschillende diensten en entiteiten, dieverbonden zijn aan de FOD Justitie, aan hebben

meegewerkt. Uiteindelijk werd er afgeklokt op 12.000bezoekers, die meestal verbaasd opkeken toen de

diversiteit aan functies binnen de FOD Justitie aan henwerd voorgesteld. Daarnaast waren er nogde jobbeurzen, binnen de universiteitenvan Leuven en Luik, die stilaan een tra-ditie aan het worden zijn.

Dan zijn er ook nog een aantal wijzigin-gen in bestaande wetgeving of nieuwe wet-

geving die werden gepubliceerd met verstrekkende gevol-gen voor de dienst Selectie.



52

De wet van 17 mei 2006 voorziet bij elke rechtbank vaneerste aanleg waar de zetel van het hof van beroep isgevestigd, in een afdeling genaamd ”strafuitvoeringsrecht-bank”. De kamer(s) van deze rechtbank is (zijn) samenge-steld uit een rechter (een professionele magistraat, die hetvoorzitterschap bekleedt) en twee assessoren in strafuit-voeringszaken, de ene gespecialiseerd in penitentiairezaken en de andere in sociale reïntegratie.

De selectiedienst heeft de aanwerving van de assessoren instrafuitvoeringszaken op zich genomen en 167 kandidaten(83 FR en 84 NL) hebben deelgenomen aan het schriftelijkexamen dat georganiseerd werd in het Justitiepaleis vanBrussel. De 96 laureaten (52 FR en 44 NL) werden daarnauitgenodigd voor een mondelinge proef. Op 1 februari 2007werden 18 effectieve assessoren (10 FR en 8 NL) en 51plaatsvervangende assessoren (30 FR en 21 NL) benoemddoor de Minister en 9 strafuitvoeringsrechtbanken (SUR)zagen het licht: 3 in Brussel, 2 in Luik, 2 in Gent, 1 in Ant-werpen en 1 in Bergen.

Deze rechtbanken vervangen de Commissies Voorwaardelij-ke Invrijheidstelling die tot op heden deze taak op zichnamen onder toezicht van de Minister van Justitie (uitvoeren-de macht).

Naar aanleiding van de hervorming van de wet van 8 april1965 betreffende de jeugdbescherming werd een nieuwebetrekking in het leven geroepen: criminoloog bevoegd voorde uitvoering van de nieuwe maatregelen inzake jeugdbe-scherming. Deze nieuwe functie beoogt de reactie op maatop jeugddelinquentie te verbeteren en de betrokken jonge-ren zo meer kansen en hulp te bieden om zich in te passenin onze samenleving.

De nieuwe betrekking kon op grote belangstelling rekenenvan de kandidaten. Gezien het groot aantal inschrijvingen(139 FR en 156 NL), werd een schriftelijke voorselectie geor-ganiseerd waarna de eerste 65 Franstalige laureaten en de42 Nederlandstalige laureaten voor een mondeling onder-houd werden uitgenodigd. Om op een objectieve manier decompetenties en de kennis van de kandidaten te testen, wasde jury samengesteld uit magistraten, uit vertegenwoordigersvan het NICC en de Justitiehuizen alsmede leden van deDienst Selectie.

Van de 47 laureaten van deze selectie (31 FR en 16 NL),werden op 1 september 2006 28 criminologen in dienstgenomen bij 27 rechtbanken van eerste aanleg (16 FR en12 NL).

In totaal werden in de loop van 2006 niet minder dan 162selecties georganiseerd, waarvoor 5970 kandidaten werdenaangeschreven, waarvan er 1430 ook effectief op selectiege-sprek zijn gekomen. Dit is dan nog zonder de specifiekeselecties die georganiseerd werden door de selectiedienstenvan het DG RO en het DG USM.

53

Andere wetgevende of reglemen-taire initiatieven met gevolgen ophet vlak van P&O

● Het nieuwe statuut van de buitendiensten van de vei-ligheid van de staat;

● de integratie van alle specifieke graden van niveau 1van de buitendiensten van de DG Uitvoering van straf-fen en maatregelen en de justitiehuizen in niveau A;

● de integratie van de andere specifieke graden inniveau A;

● de creatie van de DG Justitiehuizen bij de centralediensten;

● de toewijzing van alle medewerkers van niveau aan een devakrichting;

● de forfaitaire telefoonpremie voor justitieassistenten.

Dan nog enkele interessante cijfers

Op de centrale diensten werken in totaal 1.333 personen:● 70% is statutair, 30% in contractueel;● 51% is vrouwelijk, 49% is mannelijk;● 33% is van niveau A, 8% van niveau B, 24% van

niveau C en 35% van niveau D.

Voor de verschillende commissies werken in totaal 50personen:● waarvan 54% statutair is (46% contractueel);● 50% is van het vrouwelijk geslacht, 50% is van het

mannelijk geslacht;● 42% is van niveau A; 12% van niveau B, 38% van

niveau C en 8% van niveau D.

Op het NICC werken 122 personen:● waarvan 45% statutair en 55% contractueel;● 48% is van het mannelijk geslacht, 52% van het vrou-

welijk geslacht;● 55% is van niveau A; 17% van niveau B, 16% niveau

C en 11% van niveau D.

Voor de griffies en parketten werken in totaal 9.399 per-sonen:● 66% daarvan is statutair, 34% is contractueel;● 66% is van het vrouwelijk geslacht, 34% van het manne-

lijk geslacht;● 3% is van niveau A, 1% van niveau B, 13% van niveau

C, 56% van niveau D, daarnaast zijn er natuurlijk nogde griffiers: 20% en de secretarissen: 3%.

De zittende en staande magistratuur:● 2.419 magistraten (statutair - niveau A) waarvan:

1.358 mannen en 1061 vrouwen;● 13 referendarissen (statutair - niveau A) waarvan:

10 mannen en 3 vrouwen;● 79 gerechtelijke stagiairs (contractueel - niveau A)

waarvan: 39 mannen en 40 vrouwen.

De magistratuur samengevat:● het aantal effectieve personen in dienst: 2.511;● de verdeling statutair, contractueel : 97 % - 3 %;● de verdeling mannen, vrouwen: 56 % - 44 %;● de verdeling per niveau (A,B,C en D): 100 % niveau A.



54

Bovendien behandelt de personeelsdienst van de rech-terlijk organisatie de dossiers van de plaatsvervangenderechters, plaatsvervangende raadsheren, kandidaat-notarissen, titularis-notarissen, gerechtsdeurwaarders ende rechters in handelszaken.

● 1.639 plaatsvervangende rechters waarvan:1.235 mannen en 404 vrouwen;

● 119 plaatsvervangende raadsheren waarvan:94 mannen en 25 vrouwen;

● 124 kandidaat-notarissen waarvan:57 mannen en 67 vrouwen;

● 1.090 titularis notarissen waarvan:920 mannen en 170 vrouwen;

● 293 geassocieerde notarissen waarvan:230 mannen en 63 vrouwen;

● 617 gerechtsdeurwaarders waarvan:549 mannen en 68 vrouwen;

● 964 rechters in handelszaken waarvan:877 mannen en 87 vrouwen.

In de buitendiensten van het DG USM (hoofdzakelijk degevangenissen) werken in totaal 8.867 personen:● waarvan 15% contractueel is en 85% statutair;● 26% van het vrouwelijk geslacht en 74% mannen;● 4% zijn medewerkers van niveau A, 4% van niv. B,

11% niv. C en 80% niv. D.

In de buitendiensten van de justitiehuizen werken in totaal1.010 personen:● waarvan 15% contractueel is en 85% statutair;● 79% van het vrouwelijk geslacht en 21% mannen;● 6% zijn medewerkers van niveau A, 81% van niv. B,

11% niv. C en 2% niv. D.

Focus

In de eerste fase van het project werd het proces ‘onthaalvan nieuwe medewerkers’ uitgewerkt. Dit leidde ondermeer tot de creatie van de rol van onthaalverantwoordelijkein de verschillende diensten van de FOD Justitie. Deze ont-haalverantwoordelijke heeft als belangrijkste taken hetfunctioneren als aanspreekpunt, het plannen van het ont-haal op de dienst, het verstrekken en ontvangen van infor-matie en het begeleiden en ondersteunen van de nieuwemedewerker tijdens de eerste dag. In een tweede fase werd een stappenplan voor het onthaalvan nieuwe medewerkers opgesteld, werden de taken vande onthaalverantwoordelijke opgetekend en werd hetbasisprofiel van een onthaalverantwoordelijke uitgewerkt.

Het onthaal van nieuwe medewerkers heeft een belangrijkeimpact op het welbehagen en de motivatie van de betrokkenpersonen. Het zorgt ervoor dat deze mensen zich binnenafgebakende termijnen kunnen integreren. Daarenbovendraagt het onthaal bij tot het imago van de organisatie alsaantrekkelijke en doelgerichte werkgever.

Dankzij de realisatie van het project “onthaal van nieuwemedewerkers” dat in januari 2006 opgestart werd, wordennieuwe medewerkers op een gepaste manier onthaald, weg-wijs gemaakt en begeleid. Een aantal aspecten van de ver-nieuwde werkwijze werden in de BPR uitgewerkt en moes-ten verfijnd en toegepast worden.Het doel van dit project was om een algemene basisaanpakvoor het onthaal van nieuwe medewerkers toe te passen bin-nen alle functionele entiteiten van de FOD Justitie tegen 1 februari 2007 (justitiehuizen 1 april 2007).

55


Verbeterd onthaal van nieuwe medewerkersDaarnaast werd het concept van de onthaalmap vastge-legd die alle relevante informatie zou moeten bevatten dieeen nieuwe medewerker nodig heeft. Dit gaat van informa-tie over de FOD Justitie in het algemeen tot relevante gege-vens in het kader van werken voor de overheid en materiaal dat betrekking heeft op de specifieke dienst vande nieuwe medewerker.

In de laatste fase werden de onthaalverantwoordelijkenopgeleid en werden de hiërarchische en functionele chefsvia informatiesessies geïnformeerd over het belang van eengoed onthaal en de rol die ze er in spelen.

De fundering voor een goed onthaal werd via dit projectgelegd. We zijn ervan overtuigd dat de motivatie en inzet vanalle betrokken personeelsleden van onze FOD zullen leidentot een beter onthaal dat afgestemd is op de behoeften vande medewerker en van onze organisatie.

56

SSDDICT

De stafdienst ICT ondersteunt alle werkzaamheden vande FOD Justitie en de Rechterlijke Orde door middel vanhet beheer en de ontwikkeling van een modern en per-formant informaticaplatform.

De dienst verschaft klantgerichte diensten en ontwikkelten implementeert aldus de IT-processen en applicatiesnodig om de doelstellingen van de FOD Justitie te verwe-zenlijken, in samenwerking met andere overheidsdien-sten en diverse organisaties.

SD ICT

57

Program ManagementOffice ICT (PMI)

Architecture Standards& Methodology

Strategy,IT Governance & Audit

Technologiebewaking &Overheidsopdrachten

ApplicationManagement FOD

New Projects FOD New ProjectsRechterlijke Orde

InfrastructureManagement

Application ManagementRechterlijke Orde

Customer RelationBudget & Administratie

Strategy & MethodologyManagement

Customer Support

Directeur

SD ICTSD ICT

58

Dienst ApplicatiesRechterlijke Orde

Modernisering van de infrastructuur vande rechtbanken van eerste aanleg ende jeugdrechtbanken en opleiding Linuxen OpenOffice voor de gebruikers In 2006 kreeg een groot deel van de rechtbanken vaneerste aanleg (parket en correctionele griffie, burgerlijkegriffie, jeugdrechtbank) nieuwe pc’s die uitgerust zijnmet het besturingssysteem Linux en met het software-programma OpenOffice (d.i. vrije software met tekstver-werker, spreadsheets en een module om presentaties temaken).

In het kader van het verzoek van de regering tot hetopenstellen van de werkstations voor de open sourceomgeving zijn wij de eerste FOD (Federale Overheids-dienst) die op dergelijke grote schaal vrije softwaregebruikt.

Om de aanpassing aan die technologische veranderingte vergemakkelijken, is de stafdienst ICT in samenwer-king met de Dienst Opleiding Rechterlijke Orde overge-gaan tot opleiding van de betrokken gebruikers.

Modernisering van de infrastructuurvan het Hof van Cassatie met uitzondering van de DB-serverDe geplande modernisering heeft plaatsgevonden.

Ontwikkeling van de software waarmeede arresten van het Hof van Cassatiekunnen worden bekendgemaaktIn 2006 werd de "CAS”-applicatie uitgebreid om docu-menten in afdrukformaat te kunnen opmaken. Debelangrijke vonnissen en alle gegevens ervan wordeneerst naar XML-formaat geëxporteerd. Dat bestand wordtvervolgens met behulp van XSLT-filters omgezet in eendocument met het juiste formaat (paginering, opschrif-ten,…). Tenslotte kan de gebruiker het document nogopenen om het te controleren en er eventueel wijzigin-gen in aan te brengen. Daarna heeft hij de mogelijkheidde bekendmaking in pdf-formaat te bewaren en naar dedrukkerij van het Belgisch Staatsblad te versturen.

Beheer en doorsturen van de resultaten van de examensnaar de FOD MobiliteitIn 2006 werd de nieuwe procedure inzake de uitvoeringvan de straffen houdende vervallenverklaring van hetrecht tot sturen met examens geïnformatiseerd. De poli-tieparketten en de parketten van eerste aanleg zijn ver-antwoordelijk voor de organisatie van de examens. Dit isdus niet langer de taak van de FOD Mobiliteit. De resul-taten van die examens worden voortaan geregistreerd enop elektronische wijze en dagelijkse basis aan de FODMobiliteit meegedeeld.

Nieuwe module voor de registratie van de gegevens met betrekking totde gerechtskostenIn 2006 werd een nieuwe geïntegreerde module ontwik-keld en op de lokale servers van de politieparketten, decorrectionele parketten en de onderzoeksrechters geïn-stalleerd. Dankzij deze module kunnen de geplande uit-gaven op lokaal vlak worden geregistreerd en gecentrali-seerd, zodat de dienst Gerechtskosten een beter zichtheeft op de budgettaire noden.

Migratie van de servers van de onderzoeksrechtersTeneinde te beantwoorden aan de nieuwste normen ophet stuk van de veiligheid en een maximale beschikbaar-heid te waarborgen werd in 2006 overgegaan tot demigratie (van NT4 naar Windows 2003) van het bestu-ringssysteem van een dertigtal servers die in het kadervan de informatisering van de onderzoeksrechters wor-den gebruikt. Oprichting active directory.

SD ICT

59

Hermodellering van de applicaties van dejeugdparkettenDe stafdienst ICT heeft de bestaande applicatie van dejeugdparketten (PJP) aangepast aan de wensen van hetNICC. Het betreft hier voornamelijk een volledige hermo-dellering van het werken en ingeven van de beslissingenvan de parketmagistraat.

Die wijziging ging gepaard met een opleiding die werdverzorgd door de stafdienst ICT.

Informatisering van de toekomstige straf-uitvoeringsrechtbankenTijdens het jaar 2006 werd overgegaan tot de analysevan de behoeften van de toekomstige strafuitvoerings-rechtbanken en tot de ontwikkeling van computertoepas-singen waarmee de strafuitvoeringsrechtbanken vanaf 1februari 2007 hun dossiers in grote lijnen (beheer van departijen, van de beslissingen, follow-up van het dossier,documentbeheer,…) zullen kunnen beheren.

Bovendien werd de vereiste infrastructuur (departemen-tale servers, gegevensbanken en pc’s) onderzocht engeconfigureerd zodat die in januari 2007 in het netwerkvan de rechtbanken kan worden geïntegreerd.

“Vereffening” rechtbanken vankoophandelIn het kader van de nieuwe bepalingen inzake vereffe-ning heeft de stafdienst ICT de applicatie van de recht-banken van koophandel aangepast, zodat zij de gege-vens inzake vereffening kunnen beheren en passendedocumenten kunnen aanmaken. De stafdienst ICT heeftde verschillende modules van de applicatie geleidelijkaangepast afhankelijk van het opduiken van nieuwebehoeften van de verschillende griffies ingevolge de toe-passing van de nieuwe bepalingen.

Oprichting van vennootschappen: elektronische neerlegging van (notariële)vennootschapsakten (e-da1)In 2006 heeft de stafdienst ICT een infrastructuur voorde opslag van de elektronische vennootschapsakteningevoerd. Die akten zijn afkomstig van notarissen, zegaan vervolgens naar de koninklijke federatie en zekomen uiteindelijk bij de FOD Justitie terecht. Voor deoverdracht van de gegevens tussen partijen wordtgebruik gemaakt van het FSB-systeem (uitgebreideUME) van Fedict. Vooraleer de stafdienst ICT die elektro-nisch getekende documenten op elektronische wijzearchiveert, oefent hij controles uit.

Oprichting van vennootschappen:elektronische neerlegging van (niet-nota-riële) vennootschapsakten (e-da2): conceptuele en technische analyseDankzij deze toepassing zal de burger via internet aktenkunnen opmaken en wijzigen. Er wordt voorzien in eensysteem van elektronische handtekening en in elektroni-sche betaling.

Ontwikkeling van een applicatievoor de parketten-generaalIn 2006 werd overgegaan tot de analyse en ontwikkelingvan de eerste modules ten behoeve van de parketten-generaal, zodat dossiers kunnen worden aangelegd enopgezocht. Die eerste modules hebben meer bepaaldbetrekking op de gegevens inzake de kamer van inbe-schuldigingstelling en de zaken Franchimont (voorlopigehechtenis, procedureregeling, buitenvervolgingstel-ling,…). In de vijf parketten-generaal werd een testversiegeïnstalleerd.

SD ICT

60

Afdrukken van de blauwe kaarten(gerechtsbrieven) In werking stellen van het afdrukken van blauwe kaartenop laserprinters

Hoven van beroep● Aanpassing van de applicaties van de burgerlijke griffies

van de hoven van beroep voor statistische behoeften; ● toevoegen van extra controles in de boekhouding; ● exporteren van lijsten.

Parketten en jeugdrechtbanken: uitvoering eerste fase nieuwe jeugdwet:ontwikkeling, invoering en opleidingDe wet met betrekking tot de hervorming van de wetge-ving inzake jeugdbescherming werd midden september2006 bekendgemaakt. Deze wet heeft twee delen: heteerste is in werking getreden op 15 oktober 2006, hettweede op 1 april 2007.● De applicatie van de griffies werd uitgebreid met nieu-

we codes om de invoering van nieuwe dossiers (gees-teszieken) en van nieuwe beslissingen (dossiers metbeschermende maatregelen) mogelijk te maken. In2007 zal een grondigere aanpassing van de softwareplaatsvinden.

● De aanpassing van de applicaties van de parketten(PJP) heeft voorrang gekregen. Begin oktober kondenin deze applicatie nieuwe codes worden gebruikt. Om tegemoet te komen aan het eerste deel van de wetwerd op 1 januari 2007 in overleg met het NICC in allejeugdparketten een volledig nieuwe versie geïnstal-leerd.

● Eind 2006 is de dienst ICT tevens overgegaan tot deeerste PJP-aanpassingen, zodat PJP het tweede deelvan de nieuwe wet in 2007 kan ondersteunen.

SD ICT

Directie Applicaties FOD

Uitwisseling met de Kruispuntbank WetgevingDoor het gebruik van certificaten kunnen de leden vande technische werkgroep een bevoorrechte toegang totde bronnen verlenen. Voorts kunnen sinds 2006 databe-standen afkomstig van de wetgevingsdatabank Justelaan de Raad van State worden bezorgd.

Dankzij recente werkzaamheden zal de informatie vande federale entiteiten binnenkort in de website van deKruispuntbank Wetgeving kunnen worden opgenomen.

Lancering van het projectgecentraliseerd drukkenDe FOD Justitie heeft beslist om de zorg voor het druk-ken en het verspreiden van een groot deel van al zijndocumenten aan een enkele “dienstverlener inzakecommunicatie” toe te vertrouwen. De dienstverlener isreeds gekozen: Speos, een filiaal van De Post. Het pro-ject is eind 2006 van start gegaan met de inwinning vande specifieke kenmerken voor de papieren en voor deelektronische zendingen en met het beheer van degerechtelijke elektronische adressen.

61

Migratie van alle applicatiesnaar het nieuwe mainframeVoor de federale politie werden de computerapplicatiesdie door het Centraal Wapenregister en de personen(PJ40) worden gebruikt, geanalyseerd en aangepast, inhet bijzonder voor het in overeenstemming brengenervan met de nieuwe wapenwet.

Ten behoeve van het strafregister werden talrijke verbe-teringen en aanpassingen aangebracht. Bijvoorbeeld deterbeschikkingstelling van nieuwe lijsten met criteria, eenonderlinge koppeling tussen de nationale strafregisters(BE, DE, ES, FR) – uittreksels en kennisgeving van debeslissingen – en nieuwe koppelingen: Commissie voorde voorwaardelijke invrijheidstelling, Veiligheid van deStaat en Centraal Orgaan voor de Inbeslagneming en deVerbeurdverklaring.

JustelAangezien de applicatie verouderd is, werd met het oogop goed bestuur aanbevolen de applicatie volledig te ver-nieuwen, hetgeen momenteel aan de gang is (databasesmet betrekking tot de bibliotheek en wetgeving). Op ter-mijn zullen alle gegevens (wetgeving, archieven,opschriften van het Belgisch Staatsblad) via krachtigereinterfaces kunnen worden geregistreerd en ingegeven.

StrafinrichtingenSP-EXPERTDe software dienstrooster is een hulp bij de planningvoor het penitentiair personeel en bij het beheer van hetadministratieve aspect. De strafinrichtingen te Gent enBergen waren de eerste die met deze software werdenuitgerust. Het zijn proefsites. In 2006 werd met succeseen precieze methode ingevoerd en uitgeprobeerd. Degevangenissen te Oudenaarde en Doornik werden ermeeuitgerust.

SIDIS/GriffiesDankzij de SIDIS-software is een precieze follow-up vanalle gegevens met betrekking tot een gedetineerdemogelijk. De software werd aangepast met het oog op deinvoering van de strafuitvoeringsrechtbanken.

EPICUREDe applicatie Epicure maakt in de strafinrichtingen hetelektronisch beheer van medische dossiers, geneesmid-delen en de betaling van de zorgaanbieders mogelijk. Dewerking van de applicatie Epicure in haar huidige vormheeft bepaalde aanpassingen vereist om tegemoet tekomen aan de vereisten en de ontwikkeling van het sys-teem onder Windows. De nieuwe software die vorig jaarwerd aangekondigd, maakt het mogelijk om elke gebruikerte linken aan een vooropgestelde taak in een dynamischmodel van vrije posten. De software beantwoordt volko-men aan de wensen van de Penitentiaire Gezondheids-dienst voor een gecentraliseerd beheer van de zorgaanbie-ders van de verschillende strafinrichtingen. De operatiesmet betrekking tot aanpassingsonderhoud zullen in 2007worden voortgezet; ze worden vergemakkelijkt door degroeiende evolutiecapaciteit van de software.

Andere taken voor de FODEr kan melding worden gemaakt van verschillende takenof projecten die met het oog op goed bestuur door dien-sten, cellen en afdelingen werden gerealiseerd: migratievan gegevensbanken, verhoging van de ergonomie, ver-hoging van het aantal en van de inhoud van de statistie-ken, verandering van naam, nationaliteit, Medex (medi-sche dienst),… De begunstigden zijn onder andere decel Informatieambtenaar, de cel Statistieken, de dienstVoogdij, de dienst Internationale Adoptie, de dienstNaamsveranderingen, de afdeling Rechterlijke Orde I, dedienst Nationaliteitsrecht,…Er moet worden gewezen op het aantal acties van hetteam “personeel” dat naast de Siemens-migratie ook nogeen groot aantal aanpassingen aan de programma’s engegevens heeft uitgevoerd met het oog op een leveringvan diensten ingevolge de integratie van nieuwe behoef-ten die met het personeelsbeheer samenhangen.

PortaalEen portaal is een oplossing waarmee vanaf een “enigpunt” toegang tot verschillende online-informatiebron-nen kan worden gegeven en een geïntegreerde voorstel-ling kan worden geboden. Met een portaal is het zelfsmogelijk om webpagina’s te ontwikkelen en de eigenwebsite(s) aan te passen via de internetbrowser. De ont-wikkeling van het portaal is eind 2006 flink gevorderd.De portaalomgeving zal toegang geven tot verschillendewebsites, onder andere Omptranet, de websites van depsychosociale dienst van de gevangenissen, het directo-raat-generaal Wetgeving en Fundamentele Rechten enVrijheden, de politierechtbanken, de arbeidsrechtban-ken, het federaal parket, de justitiehuizen,…

SD ICT

62

Applicatie Begroting - boekhoudingApplicatie CGpay op intranet: ontwikkeling van een nieu-we intranet-applicatie bedoeld om het programma Clip-per stand-alone te vervangen.

JustitiehuizenHet jaar 2006 is een jaar van veranderingen geweestvoor de ICT van de justitiehuizen. De BPR van de justi-tiehuizen en de invoering van een DG Justitiehuizen heb-ben daartoe geleid. Er is ook werk gemaakt van de voor-bereiding van de invoering van de strafuitvoeringsrecht-banken.

Zo werd Sipar ernstig herwerkt en aangepast, net alsheel wat applicaties bij de dienst Justitiehuizen. Andereapplicaties werden ontwikkeld, zoals een resource plan-ning en een systeem voor het meten van de KPI’s enboordtabellen. Die ontwikkelingen zullen in 2007 wordenvoortgezet.

In 2006 werd een nieuwe applicatie en de tegenhangerervan in Sipar ontwikkeld voor de dienst Slachtofferont-haal van de justitiehuizen. De actoren bevinden zich nietin de justitiehuizen, maar in de gerechtsgebouwen of inde buurt ervan. Die web-based applicatie is in gebruikgenomen op 1 november 2006. Door het ontwerp ervankon daarover worden nagedacht en kon een migratieworden opgestart. In 2007 is de omschakeling van alleNT4-servers naar de Windows 2003-technologie en vanhet systeem van elektronische post naar dat van deopvolger van de collaboratieve tools van Oracle gepland.

Directie Infrastructuur

BS2000 - MigratieAlle applicaties van het mainframe werden gemigreerden werken op het nieuwe toestel. De configuratie van hetbackuptoestel is aan de gang.

Consolidatie servers op BS2000/SolarisDe impactanalyse van de herinstallatie van de Oracle-omgeving op mainframe voor een grotere beschikbaarheidvan de intranetapplicaties is tot een goed einde gebracht.De configuratie van de herinstallatie is begonnen.

Consolidatie mailserversHet systeem van elektronische post bij de rechterlijke orde,het hoofdbestuur, de justitiehuizen en de gevangenissenzou moeten worden gemoderniseerd. Er werd een produc-tieomgeving uitgebouwd voor het nieuwe systeem.De voorbereidende studies en de tests voor de migratie vanalle gebruikers van de elektronische post zijn voltooid.De migratie van de 15.000 gebruikers naar het nieuwesysteem is gepland voor het tweede en derde kwartaalvan 2007.

SD ICT

63

Disaster recoveryDe voorbereidende besprekingen werden voortgezet ener werden acties ondernomen om enerzijds de netwerk-infrastructuur en anderzijds de ruimte van de toestellenop reglementaire wijze te kunnen aanpassen.

BackupDe belangrijkste verwezenlijking heeft betrekking op deOracle-omgeving op het Siemens-mainframe, die nagrondige besprekingen in orde werd gemaakt.

Pc’s, printers en MFP’sIn overleg met de dienst Gebouwen en de dienst Materi-eel van het DG Rechterlijke Organisatie werden de tweebestekken gegund en werd het materiaal besteld.

LDAP en Active DirectoryDe dienst PMI heeft werk gemaakt van een bestek vooreen oplossing voor de ontwikkeling van Meta-LDAP.Met betrekking tot de Active Directory werden de confi-guratieservers van de verschillende root forests geïnstal-leerd, zodat elke organisatie of directoraat-generaal demigratie te gelegener tijd kan realiseren.

DMZ (”gedemilitariseerde zone” voorcomputerbeveiliging)De offertes werden beoordeeld met de hulp van en onderde administratieve coördinatie van de dienst PMI.

De gunning kon plaatsvinden ondanks het geringe kwa-litatieve verschil tussen de door de inschrijvers voorge-stelde oplossingen en de werkzaamheden kunnen infebruari 2007 van start gaan. De huidige DMZ werd ook hervormd met het oog op hetverbeteren van de prestaties van het internet- en e-mail-verkeer.

WANAlle websites van justitie zijn verbonden met “Bilan”, met degewaarborgde contractuele beschikbaarheid, met uitzonde-ring van die van de provinciegouverneurs.Het toezicht op de websites is zo goed als afgerond en hetdossier van het project verdubbeling van de bandbreedtevan alle websites werd in 2006 voorbereid en afgesloten.

LAN’s (lokale netwerken)De verhuizing van alle diensten van de rechterlijke ordenaar het nieuwe gebouw te Antwerpen is zonder proble-men verlopen. In overleg met de Regie der Gebouwenwerd een bestek voor nieuwe bedrading voorbereid.De offertes die beantwoorden aan het bestek voor de digi-tale telefonie te Brussel en te Ieper zijn geëvalueerd en hetovereenkomstige bestek voor Bergen is klaar.De nieuwe gegevensnetwerken voor het gerechtsgebouwte Gent en voor Bordet D werden afgewerkt. De migratie van de nieuwe LAN Poelaert 1 werd voltooid.De voor 2006 geplande installatie van Linux op de siteswerd gerealiseerd met zo weinig mogelijk wijzigingen metbetrekking tot het netwerk: er werden VLANs (virtuelelokale netwerken) gemaakt per dienst en de doorstroom-capaciteit tussen de pc’s en de servers werd verhoogd.Het bestek voor Unix werd opgesteld en door de afgehan-delde gunning zal het noodzakelijke netwerkmateriaalbeschikbaar zijn om het hoofd te bieden aan de defectenen de wijzigingen of updates doeltreffender aan te pakken.

SD ICT

64

SD ICT

PMI (Directie Strategy &Methodology Management)

Het PMI heeft in het kader van de samenwerking met decentrale PMO van de FOD Justitie een aanvraagprocedu-re uitgewerkt voor nieuwe projecten waarbij IT is betrok-ken. Het PMO heeft die procedure, ‘project requestworkflow’ genoemd, goedgekeurd en vormt, samen metde projectfiche, het vertrekpunt voor elk nieuw project.

Het PMI heeft in het kader van zijn opdracht ‘ondersteu-ning van de procedures die verband houden met over-heidsopdrachten’ deelgenomen aan het onderzoek vande volgende bestekken: central printing, DMZ, JustScan(het systeem van elektronisch beheer van documentenvoor de rechterlijke orde), het project van documentmanagement voor de FOD Justitie, de licenties vanNovell Open Workgroup Suite voor de installatie vanLinux op de werkstations van de rechterlijke orde.

Vanuit het oogmerk van hulp bij de opstelling van bestek-ken werd een bestek voor Service Desk gericht op ITIL-procedures opgesteld en er werd een tweede opgesteldvoor identiteitsbeheer en gebruikersauthenticatie (IAM:Identity and Access Management), teneinde te zorgenvoor identiteitsbeheer van het type role based access envoor verdeling en synchronisatie van de identiteiten.

Om de invoering van IT-governance te bevorderen heeftPMI intern een maturity assessment van de CobiT-pro-cessen gehouden. Dit leidt tot een aantal methodes enstandaarden waarvan de invoering de volledige werkingvan de dienst kan verbeteren.

Het PMI heeft in het kader van de ondersteuning van destrategie van de directie meegewerkt aan de verwezenlij-king van het operationeel plan ICT 2006 en aan het deelICT van het geïntegreerd operationeel en strategisch planvan de voorzitter van het Directiecomité van de FOD Jus-titie.

Bovendien heeft het PMI met het oog op de verbeteringvan de communicatie van de dienst ICT ten aanzien vande volledige FOD Justitie gezorgd voor de coördinatie vande opstelling van de artikels voor JustNews.

Dit materieel en de diensten voor de installatie en hetbeheer ervan werden gekozen door middel van eenopdracht voor leveringen via offerteaanvraag. De gunningvan de opdracht aan Bull en NRB, en het installatieplanvonden plaats in 2005 en het materieel werd in januari2006 geleverd. Dit materieel werd geleverd door Bull datook de Escala, de duurste Unix-server, fabriceert.

We zouden van deze gelegenheid gebruik kunnen makenom de prestaties van deze machines en de hoge beschik-baarheid ervan te beschrijven, maar bij nader inzien moetworden vastgesteld dat de installatie van een dergelijk plat-form een uitdaging niet alleen van technische aard is.

Naast de Rechterlijke Orde en de FOD Justitie werken ver-schillende actoren aan dit platform, waarvan Bull, NRB enUnisys de belangrijkste zijn. Opdat de ontwikkeling vaneen dergelijk platform zou slagen, is een performant beleidinzake communicatie en projectbeheer vereist. Daartoe is

een softwaretool voor documentatiebeheer, KnowledgeTree, ontwikkeld. Die tool wordt op zeer professionele wijzebestuurd door de leider van het team voor de installatievan de infrastructuur. Alle actoren van het project kunnensnel de documenten die op hen betrekking hebben, raad-plegen, opzoekingen verrichten,…

Alvorens concreet van start te gaan met de projecten enom de instemming te krijgen van de betrokken overheden,berekent de stafdienst ICT van de FOD Justitie de gevol-gen van dergelijke projecten op vlak van het materieel, desoftware en het personeel vereist voor de ontwikkeling. Hetis noodzakelijk om op die manier te werk te gaan. Boven-dien zou deze handelwijze systematisch moeten wordentoegepast met het oog op de goede werking van de inno-verende projecten van de FOD.

Focus

65

Wanneer de FOD Justitie een nieuw project lanceert,vormt de ontwikkeling van de programma’s ervan eeningewikkeld onderwerp. De interne informatiecircuits vande FOD Justitie bieden in dat geval de mogelijkheid devooruitgang van het project te volgen.

Het is altijd wenselijk dat bij de ontwikkeling van program-ma’s een gestructureerde projectmethodologie wordtgevolgd, maar er mag niet uit het oog worden verloren datdeze programma’s en de opgeslagen gegevens machinesvereisen.

Er wordt een nieuwe infrastructuur geïnstalleerd in deinformaticazaal in de Eversstraat. Als je de zaal binnen-komt, vallen meteen de rijen kasten op waaruit fatsoenlijkbijeengebrachte bundels kabels komen, en de afneemba-re bedieningspanelen voor de lawaaierige ventilatie. Het iszeer indrukwekkend, zelfs voor een vaste bezoeker van dehigh-tech kelderverdiepingen.

Nieuw informaticaplatform bij de FOD Justitie en de RO

SD ICT

66

DDiieennsstteennvan de voorzitter

Naast de staf en de IDPB die onder het rechtstreeksegezag van de voorzitter staan, ondersteunen de Dienstenvan de Voorzitter, waarin meer dan 200 personeelsledenwerkzaam zijn, de diverse entiteiten van onze FOD opactieve wijze bij de uitoefening van hun opdrachten, enwel op volgende wijze: ● begeleiding van de interne en externe communicatie;● coördinatie van transversale projecten, van de interna-

tionale betrekkingen, van de parlementaire vragen envan de initiatieven inzake duurzame ontwikkeling;

● verlening van facilitaire diensten voor de centrale dien-sten;

● secretariaat van het Directiecomité;● juridische ondersteuning inzake geschillen en verzoe-

ken om genade.

Diensten van de voorzitter

Facilitairediensten Dienst

PMOCel Communicatieen Informatie aan de burger

Cel Bibliotheek

Cel Vertalingen

Cel Legalisaties & Parlementaire vragen

Cel Restaurant & Personeelskantines

Cel Security & Huisbewaarders

Cel Ontvangst & Telefooncentrale

Cel Reprografie

Cel Zendingen en Vergaderzalen

Cel Expeditie

Secretariaat van de Voorzitter

Secretariaat vanhet Directiecomité

Cel Hulp aan slachtoffers van rampen

Cel Duurzame ontwikkeling

Cel modernisering RO

IDPB

Directie Dienstenvan de Voorzitter

Staf van de Voorzitter en Protocol

Dienst Communicatie en Documentatie

Cel Geschillenen Juridische Adviezen

Cel Genade

DienstJuridische Zaken

DienstInternationale betrekkingen

Dienst PMO &Facilitairediensten

Voorzitervan het Directiecomité

67


Facilitairediensten Dienst

PMOCel Communicatieen Informatie aan de burger

Cel Bibliotheek

Cel Vertalingen

Cel Legalisaties & Parlementaire vragen

Cel Restaurant & Personeelskantines

Cel Security & Huisbewaarders

Cel Ontvangst & Telefooncentrale

Cel Reprografie

Cel Zendingen en Vergaderzalen

Cel Expeditie

Secretariaat van de Voorzitter

Secretariaat vanhet Directiecomité

Cel Hulp aan slachtoffers van rampen

Cel Duurzame ontwikkeling

Cel modernisering RO

IDPB

Directie Dienstenvan de Voorzitter

Staf van de Voorzitter en Protocol

Dienst Communicatie en Documentatie

Cel Geschillenen Juridische Adviezen

Cel Genade

DienstJuridische Zaken

DienstInternationale betrekkingen

Dienst PMO &Facilitairediensten

Voorzitervan het Directiecomité


68

Communicatiedienst

Cel communicatieHet jaar 2006 stond voor de cel Communicatie vooral inhet teken van de informatiecampagne over bemiddeling.Zij is het resultaat van de samenwerking tussen het kabi-net en het agentschap Megaluna en liep via een reeksvan drie affiches, advertenties in verschillende nationaletijdschriften, een informatiebrochure, een website eneen callcenter. Deze campagne werd in mei 2007bekroond met een zilveren medaille op de Pampa wed-strijd.

Samen met de brochure over bemiddeling zijn nog ande-re titels op de publicatielijst van de cel verschenen:Internationale kinderontvoeringen, De aanpak van jeugd-delinquentie, Adoptie in vogelvlucht (in samenwerkingmet de Gemeenschappen), De nieuwe wapenwet en devorige versie van dit jaarverslag. Bestaande brochureswerden bijgewerkt en verschenen in herdruk.

Voorts werden verschillende webrubrieken aangepast.

Cel InformatieambtenaarOok in 2006 heeft de cel van informatieambtenaar bur-gers inlichtingen gegeven over heel uiteenlopendeonderwerpen.

Het objectief van de cel is om burgers te helpen door henofwel rechtstreeks de gewenste informatie te bezorgen ofdoor hen door te verwijzen naar de bevoegde diensten.

In 2006 heeft de cel haar activiteiten verdergezet.Ze ontvingt meer dan 7000 vragen per e-mail en behan-delde ongeveer 3000 telefoonoproepen.

69

Cel StatistiekenTerbeschikkingstelling van statistieken over de werk-zaamheden van de hoven en de rechtbanken. Uitgavevan de brochure Justitie in cijfers.

De website van de FOD Justitie werd verrijkt met nieuwepublicaties over het jaar 2005 en met de meerjaarlijkseanalyses van de statistiek politieparket en de statistiek“hoven van beroep – burgerlijke zaken”. Betreffendedeze laatste werd de ontwikkeling van nieuwe statistie-ken over onder andere doorlooptijden gestart.

Mail naar [email protected] voor meer informatie of cijfer-gegevens.


Facilitaire diensten

De “facilitaire diensten”, die uit de verschillende onder-staande cellen bestaan, leveren diverse horizontale pres-taties ten behoeve van de interne gebruikers of de bur-gers.

Cel BibliotheekAankoop, bewaring en raadpleging van boeken, officiëlepublicaties en tijdschriften over het Belgische en buiten-landse recht; toegang tot verschillende juridische gege-vensbanken.In 2006 heeft de cel Bibliotheek 7 opleidingssessiesgeorganiseerd voor de studenten eerste jaar bachelor inde rechten. Ongeveer 170 studenten brachten eenbezoek aan de bibliotheek.

Cel VertalingenVertaling van wettelijke, regelgevende en administratieveteksten.

Cel Algemene ZakenAuthentificatie van handtekeningen, bewaring van ’sLands zegel, beëdigde vertalers, bewaring van de origi-nele wetteksten.


70

Andere facilitaire diensten

Cel Restaurant/PersoneelskantinesBeheer van het restaurant en van de verschillende per-soneelskantines van het centraal bestuur.

Cel Security / HuisbewaardersToegangscontrole en toezichtsmaatregelen in de driehoofdgebouwen van het centraal bestuur. Ontvangst entoezicht in de hoofdgebouwen buiten de normale kan-tooruren.

Cel Ontvangst / TelefooncentraleOntvangst, informeren en doorverwijzen van de bezoekers.Telefonisch onthaal en doorschakeling van de gesprekken.

Cel ReprografieIdentificatiefoto’s van de gedetineerden, verschillendefotoreportages. Centrale dienst voor fotokopie en inbin-ding van documenten.

Cel Dienstvoertuigen / VergaderzalenTerbeschikkingstelling van dienstvoertuigen in het kadervan zendingen. Beheer van de verschillende vergader-zalen van het centraal bestuur.

Cel ExpeditieVerwerking en verdeling van de inkomende en uitgaandecorrespondentie.

PMO

In 2006 heeft het PMO diverse projecten ondersteund,waaronder de invoering van het nieuwe besturingsmodelen van de nieuwe organigrammen in de verschillendeentiteiten en de oprichting van het directoraat-generaalJustitiehuizen.

PMO heeft de formaliserende taak, begonnen in 2005,afgehandeld. Deze taak betrof de methodologisch onder-steuning en de lancering van projecten en rapportage.De projecten worden nu gelijk behandeld en houdenmeer rekening met het beheer van de middelen en metde budgettaire cyclus. De personen die betrokken warenbij deze projecten zijn nu ook beter op de hoogte vanhun taken en verantwoordelijkheid.

71

● 122 dossiers Raad van State;● 123 dossiers onwerkzame hechtenis;● 271 contentieuze dossiers (rechtbanken).

Er moet tevens rekening worden gehouden met de han-gende dossiers, waarvan het beheer soms verscheidenejaren in beslag neemt:er zijn bijvoorbeeld meer dan duizend hangende conten-tieuze dossiers (rechtbanken).

Er kan algemeen worden gesteld dat er in 2006 sprakevan een duidelijke stijging van het aantal ingediendedossiers, hetgeen erop wijst dat steeds vaker wordt“gejuridiseerd”.

Dienst Internationale Betrekkingen

Voor de dienst Internationale Betrekkingen was 2006een goed gevuld jaar. Sedert de oprichting van de dienstnamen de omvang van de werkzaamheden en debetrekkingen met de externe actoren zeer snel toe. ToenBelgië in 2006 het voorzitterschap van de OVSE waar-nam, is bijvoorbeeld een doeltreffend partnerschap ont-staan tussen de DIR en de collega’s van de FOD BZ, watbijgedragen heeft tot het succes van het Belgische voor-zitterschap, in het bijzonder in een van de prioritairedomeinen ervan, te weten de verbetering van de straf-rechtstelsels in de wereld, en in het algemeen de bestrij-ding van de criminaliteit. De Europese Commissie heeftde DIR belast met de organisatie te Brussel van eenbelangrijk door minister Onkelinx bijgewoond seminarieover tot de bestrijding van het witwassen van geld. Tenslotte heeft de dienst Internationale Betrekkingen in2006 het onderzoek voortgezet naar de haalbaarheid vanverschillende door de Europese Commissie gefinancier-de jumelageprojecten tussen lidstaten van de EuropeseUnie en derde staten. De projecten “twinning” en “tech-nische bijstand” ontwikkelen zich snel en de dienst heeftzich dit jaar bezighouden met projecten met Kroatië,Roemenië, Marokko, Tunesië en Kameroen.


Dienst Juridische Zaken

Cel GenadeDe cel onderzoekt de verzoeken om genade van veroor-deelden en legt de Vorst tevens voorstellen voor tot toe-kenning of afwijzing van kwijtschelding van door de rech-ters uitgesproken straffen.

In 2006 hebben de gerechtelijke overheden een verzoekom advies ingediend betreffende ongeveer 1 800 ver-zoekschriften en werden 800 besluiten ter onderteke-ning voorgelegd aan de Koning.

Cel Geschillen en Juridische AdviezenDe cel Geschillen en Juridische Adviezen heeft in 2006zijn werkzaamheden voortgezet, te weten: het beheervan de contentieuze dossiers (rechtbanken en Raad vanState) en de precontentieuze dossiers, het opstellen vaninterne juridische adviezen, het behandelen van ver-zoekschriften ingediend in het kader van onwerkdadigevoorlopige hechtenis en verzoeken om rechtsbijstand.

Enkele cijfers voor het jaar 2006: ● 49 dossiers juridisch advies;● 61 verzoeken om rechtsbijstand;● 60 dossiers Arbitragehof:● 45 precontentieuze dossiers;


72

Cel Protocol

De cel Protocol is in november 2006 opgenomen in destaf van de voorzitter. De samenstelling en doelstellingenervan blijven onveranderd. Zij behoudt haar deskundig-heid bij de organisatie van de protocollaire activiteitenvan de centrale diensten van het departement en haarsamenwerking met de gerechtelijke diensten en hetkabinet van de minister.

In 2006 heeft de cel Protocol de officiële bezoeken vande Marokkaanse minister van Justitie, van de staatsse-cretaris voor Justitie van Kroatië en van de vice-ministervan Justitie van Azerbeidzjan en van hun medewerkersgeorganiseerd en in goede banen geleid. De cel Protocolheeft 20 internationale delegaties ontvangen. Die delega-ties hebben onze instellingen, onze hoven en rechtban-ken bezocht, zulks in samenwerking met de Raad vanState, het Rekenhof, enz. Ten slotte was de cel ook belastmet de logistieke organisatie van diverse internationalecolloquia en fora.

Focus

Het projectwerk is één van de nieuwe beginselen die hetmanagement van de FOD toepast om zijn doelstellingente bereiken. In 2004 werd de dienst Program Manage-ment Office (PMO) opgericht om methodologischeondersteuning te verschaffen en te waken over de follow-up van alle projecten van het managementplan. Debelangrijkste taak van het PMO bestaat erin het Directie-comité op de hoogte te houden van al deze projecten,aangezien het de beslissingen neemt. PMO mag ookvoorstellen doen en baseert zich daartoe op grondigestudies van de gevolgen van de projecten wat risico’s enkansen betreft.

De follow-up en begeleiding gebeuren niet alleen doorhet PMO: de dienst kan rekenen op een nieuwe struc-tuur die betrekking heeft op elke entiteit van de FOD. Elkdirectoraat-generaal of stafdienst wordt begeleid dooreen persoon die belast is met de follow-up van de projec-ten: de program manager. Hij wijst de projectleiders aanin zijn entiteit, in overleg met de directeur of directeur-

PMO is een van de drijvende krachten ervan. Op zijnaansporing werd het managementplan bijgewerkt enherzien opdat het de centrale tool voor de besturing vande FOD wordt. Het vormt de link tussen de verbeterpro-jecten en de doorlopende activiteiten en zorgt ervoor datelke medewerker op de hoogte is van zijn persoonlijkeinbreng aan de organisatie. Het is een levendige tool dierekening houdt met de vooruitgang die de FOD boekt.

PMO zal zich de komende jaren inspannen om deze ver-andering inzake bedrijfscultuur te versterken en de nieu-we besturingsprincipes in te voeren opdat de organisatienog doeltreffender en dynamischer wordt.

Vanaf 2007 zal projectbeheer worden vereenvoudigddankzij een ICT-toepassing die toelaat de planning vanprojecten aan te passen aan onze omgeving.

generaal. Hij waakt ook over het goede verloop van deprojecten en zorgt voor de verspreiding van de principesvan het projectwerk binnen zijn entiteit. Deze manier vanwerken is geen kopie van de klassieke hiërarchischestructuur, maar biedt de mogelijkheid projecten te behe-ren waarbij verschillende diensten of entiteiten zijnbetrokken. Deze structuur beheert de veranderingsactivi-teiten, die de organisatie vooruit moeten helpen.

PMO stuurt een platform waaraan alle program mana-gers van de FOD deelnemen. Dat platform biedt demogelijkheid de projecten tussen de verschillende enti-teiten te coördineren, maar het is ook een plek waar erva-ringen en ideeën uitgewisseld worden om het project-werk te verbeteren.

Opdat de projecten zouden slagen, moeten alle echelonsvan de organisatie hun steentje bijdragen. Het gaat omeen echte wijziging van de bedrijfscultuur, en de dienst

73


Program Management Office

74

BBeellggiisscchhSSttaaaattssbbllaadd

Het Staatsblad biedt een aantal databanken aan waarvanhet Staatsblad zelf, de bijlage van de rechtspersonen, deopenbare aanbestedingen en de Justel databanken(geconsolideerde wetgeving en rechtspraak) de meestbekende zijn. Daarnaast geven de diensten van hetStaatsblad in beperkte mate informatie over in de publi-caties verschenen gegevens.

Het Staatsblad staat ook in voor de logistieke ondersteu-ning bij de distributie van een breed gamma informatie-brochures uitgegeven door de FOD Justitie en voor deaanmaak van traditioneel drukwerk (kaartjes, brochures,omslagen,...) voor de diensten van Justitie.

Het Belgisch Staatsblad staat in voor de productie en ver-spreiding van een brede waaier officiële en overheidspubli-caties, zowel via traditionele kanalen (papier) als elektro-nisch (internet). Voor de belangrijkste officiële publicatiesgebeurt de distributie enkel via elektronische weg.

Belgisch Staatsblad

75

Belgisch Staatsblad

Men kon er begin 2007 niet naast kijken: kranten, radioen TV hadden aandacht voor het Belgisch Staatsblad.Reden hiervoor was de enorme stijging van het aantalgepubliceerde bladzijden in vergelijking met het vorigejaar. Weliswaar werd het absolute record van 2004 nietgebroken maar 2006 kwam gemakkelijk op de tweedeplaats en bevestigde de evolutie van continue toenamevan het gepubliceerde volume.

Commentatoren en gezagsdragers poogden verklaringente geven voor deze nieuwe piek in regelgeving. Men gingvoorbij aan de vaststelling dat wat ook de reden mochtzijn voor deze gigantische hoeveelheid teksten, de dien-sten van het Staatsblad de klus weer zonder noemens-waardige problemen geklaard hadden.

Maar terwijl het Staatsblad hoog piekte maar geenrecords brak, was dit wel het geval voor twee andere offi-ciële publicaties.

Zowel het Bulletin der aanbestedingen als de bijlage vande rechtspersonen haalden nieuwe recordcijfers.

Wat de rechtspersonen betrof, werd dit veroorzaakt dooreen verschuiving naar meer neergelegde jaarrekeningenwaardoor er in totaal meer akten verschenen. Het aantalneergelegde akten van oprichting en wijziging bleefnagenoeg stabiel t.o.v. het recordjaar 2005.

Aantal gepubliceerde pagina’s

B.S. H.V. MED Vzw’s Aanbest. TotaalTotaal

(B.S., Vzw’s en Aanbest.)

Totaal(B.S. en Aanbest.)

1996 33.485 64.348 11.424 15.296 3.445 127.998 52.226_

1997 40.003 62.200 10.440 11.392 5.831 129.866 57.226 _

1998 44.968 63.072 12.417 11.840 9.316 141.613 66.124 _

1999 55.864 72.440 9.704 10.416 10.340 158.764 76.620 _

2000 49.136 73.488 16.608 15.232 9.896 164.360 74.264 _

2001 49.804 94.496 13.472 13.152 10.504 181.428 73.460 _

2002 63.464 * * 13.696 11.416 _ 88.576__

2003 62.830 * * * 12.888 _ _ 75.718

2004 87.430 * * * 16.644 _ _ 104.074

2005 57.756 * * * 19.688 _ _ 77.444

2006 76.470 * * * 25.082 _ _ 101.552

B.S.: Belgisch Staatsblad H.V.: HandelsverenigingenMED: Mededelingen van de jaarrekeningenAanbest.: Bulletin der aanbestedingen* niet meer gepagineerd

Belgisch Staatsblad

76

Echt spectaculair was opnieuw de stijging bij het Bulletinder aanbestedingen. Ondanks het feit dat in 2006 beslistwerd om elke ingediende tekst slechts éénmaal te latenverschijnen, i.p.v. meerdere keren zoals in de voorgaan-de jaren, sloot het bulletin af op 25.082 bladzijden wateen stijging met 27 % betekende t.o.v. 2005. Vergeleken met bijvoorbeeld 1996 steeg het volume metmeer dan 700 %.

Voor het Bulletin der aanbestedingen werd ook de perio-diciteit veranderd. Na meer dan 80 jaar een wekelijksepublicatie te zijn geweest, werd er op 1 februari 2006overgeschakeld op een dagelijkse publicatie. Hierdoorkan het Bulletin der aanbestedingen de publicatietermij-nen terugdringen tot 2 werkdagen. Het Staatsblad heeftook indrukwekkende inspanningen geleverd om degegevens betreffende de overheidsopdrachten op een zocorrecte en gebruiksvriendelijk mogelijke wijze vooranderen (externen) ter beschikking te stellen. Hierdoorkan de passieve informatieverspreiding via de officiëlepublicatie (waartoe het Staatsblad zich moet beperken)aangevuld worden met systemen die actiever en interac-tiever de gegevens verspreiden.

De inkomsten bleven, indien we rekening houden metde indexering van de publicatietarieven, nagenoegonveranderd op net geen 45.000.000 euro. Opvallend iswel dat dit resultaat bereikt werd ondanks het feit dat depublicatie in het Bulletin der aanbestedingen sinds 2006grotendeels gratis geworden is.

Daarnaast werd op nauwelijks 3 maanden tijd een volle-dige jaargang achterstand van de Nederlandstaligearresten van het Hof van Cassatie weggewerkt. Dit wasmogelijk door een verschuiving van de redactioneletaken van het Staatsblad naar het Hof van Cassatie zelfwaardoor er ingrijpend geautomatiseerd kon worden.Het Staatsblad beperkt zich voor deze publicatie tot degroot-opmaak, het drukken, afwerken en verspreiden.

In 2006 werd ook de Kruispuntbank wetgeving(www.belgielex.be) verder ondersteund. Hierin vindt degebruiker een aantal van de belangrijkste databankenbetreffende de wetgeving terug en deze databanken zul-len ook intern op tekstniveau zo veel mogelijk met elkaargelinkt worden. Het Staatsblad stelt hiervoor haar data-banken Staatsblad online, Justel (geconsolideerde wetgeving, wetgevingsindex ministeriele omzendbrief) terbeschikking.

In de loop van 2006 werden de onderhandelingen opge-start met andere aanbieders van wetgevingsinformatiewat begin 2007 moet resulteren in een vernieuwde enaanzienlijk uitgebreide portaalsite.

77

Belgisch Staatsblad

Aantal aktenrechtspersonen*

Aantal mededelingenjaarrekeningen

Aantal akten vzw’s**

1996 119.469 218.800_

1997 119.546 208.719_

1998 120.575 248.252_

1999 134.708 194.149_

2000 135.481 309.120_

2001 160.194 240.640_

2002 155.803 324.800_

2003 133.962 396.000 21.562

2004 184.781 311.342_

2005 192.718 319.950_

2006 191.852 320.983_

* tot 30 juni 2003 enkel ondernemingen – vanaf 1 juli 2003 zowel ondernemingen als verenigingen (vzw’s) samen.

**vanaf 1 juli 2003 samen met akten rechtspersonen.

Inkomsten (in euro)

1999 30.630.741,75

2000 32.171.154,49

2001 36.257.987,67

2002 37.009.304,05

2003 34.439.690,80

2004 40.107.435,79

2005 44.227.935,90

2006 44.905.353,86

Aantal gepubliceerde akten rechtspersonen

Belgisch Staatsblad

78

Er werd in de loop van 2006 ook een nieuw verzoek inge-diend bij het Arbitragehof om de wetsartikelen die de ver-spreiding van het Staatsblad enkel via het internet rege-len te laten annuleren. De uitspraak volgde begin 2007en het verzoek werd afgewezen. Hiermee lijkt ook juri-disch het doek gevallen te zijn over de in 2002 genomenmaatregel tot afschaffing van de verspreiding van het Bel-gisch Staatsblad op papier. Enkel de 5 authentieke exem-plaren die door het Staatsblad zelf afgedrukt worden endie dagelijks door de directeur van het Staatsblad onder-tekend worden, hebben een juridische waarde.

De burger kan naast de via het internet ter beschikkinggestelde exacte reproducties van deze authentiekeexemplaren ook in de meeste gerechtsgebouwen eenuitgeprinte inhoudstafel consulteren of beroep doen opde helpdesk bij het Belgisch Staatsblad.

Op verzoek levert de commerciële dienst van het Staats-blad dan tegen kostprijs kopies af.

En dit Belgische voorbeeld krijgt steeds meer navolging.Na een paar Europese lidstaten volgde begin 2007 ookde Post och inrikes tidningar uit Zweden. Deze krantwordt beschouwd als de oudste krant van de wereld.

Focus

In 2006 lag het zwaartepunt voor het Belgisch Staatsbladonomstotelijk bij het automatiseren en informatiseren van deinput van gegevens. Dit gold in het bijzonder voor het Bulletin der aanbestedingen en voor de bijlage betreffendede rechtspersonen.

Voor wat betreft de aanbestedingen is het sinds 1 februa-ri 2006 mogelijk om uw bericht gratis te laten publicerenop voorwaarde dat de tekst via een informaticatoepas-sing en op een gestructureerde wijze naar het Bulletinder aanbestedingen verstuurd wordt. Als norm werdhiervoor de structuur genomen die ook gebruikt wordtvoor het indienen van publicatieberichten op Europeesniveau omdat dit de ontwikkelkosten aanzienlijk kon ver-lagen. Het Staatsblad ontwikkelde echter niet zelf eenklantgerichte oplossing maar moest terugvallen op ande-re toepassingen, zowel van private oorsprong als van deoverheid. Hierdoor zijn zowel het Staatsblad zelf als haarklanten totaal afhankelijk van het functioneren van dezeexterne toepassingen aangezien momenteel reeds meerdan 90 % van alle berichten via deze kanalen opge-maakt en verstuurd worden.

De ervaring die tijdens dit project opgedaan werd, zal nugebruikt worden om in 2007 deze toepassing verder uitte breiden en dit zowel naar andere notariskantoren alsnaar de gewone burger. In 2007 moeten immers ook deniet-notariële akten van diverse rechtspersonen elektro-nisch neergelegd kunnen worden op een virtuele griffie.

Bij de akten van de rechtspersonen werd midden 2006begonnen met het uitrollen van de toepassing e-dav, watslaat op elektronische neerlegging akten van vennoot-schappen. In een eerste fase ging het hier om eenbeperkt aantal rechtspersonen en enkel om oprichtings-akten die via notarissen ingediend werden. Door dezeautomatisering kon de duur voor het oprichten van eenonderneming, voor wat betreft de te verrichten admini-stratieve stappen, herleid worden tot nauwelijks 3 werk-dagen (neerlegging, aanvaarding dossier, toekenningondernemingsnummer en publicatie).

Talloze juridische en technische hindernissen moestenoverwonnen worden om dit doel te bereiken en het aan-tal partners in dit dossier was aanzienlijk (Federatie vanNotarissen, administratieve vereenvoudiging, Justitie,rechtbanken van koophandel, Fedict, Financiën, Econo-mie, KBO, Rijksregister en Belgisch Staatsblad).

79

Het automatiseren en informatiseren van de input van gegevens

Belgisch Staatsblad

80

VVeeiilliigghheeiidd van de Staat

De Veiligheid van de Staat, ‘s lands enige burgerlijkeinlichtingen- en veiligheidsdienst, heeft vier hoofdtaken:● de fundamentele waarden en belangen van de Staat

beschermen: de inwendige en uitwendige veiligheidvan de Staat, het voortbestaan van de democratischeen grondwettelijke orde en de bescherming van hetwetenschappelijk en economisch potentieel;

● veiligheidsonderzoeken uitvoeren over personen diewegens hun ambt in het bezit moeten zijn van een vei-ligheidsmachtiging om toegang te hebben tot geheimeof vertrouwelijke informatie;

● beschermingsopdrachten uitvoeren (bijvoorbeeld tenbehoeve van buitenlandse staatshoofden);

● de door of krachtens de wet toevertrouwde opdrach-ten uitvoeren, bijvoorbeeld de verwerking van aanvra-gen voor het dragen van een vuurwapen door perso-nen die geen verblijfplaats in België hebben.


81


Directeur des opérationsDirecteur Operaties

Personenbescherming

Inlichtingen

Veiligheid

Inlichtingen

Veiligheid

Vorming

Operationelestafdienst

Directie Generaal

Logistiekestafdienst

Directeur Analyse

Veiligheidsonderzoeken

82

De wet die de werking van de Veiligheid van de Staatregelt is de ”Wet van 30 november 1998 houdende rege-ling van de inlichtingen- en veiligheidsdienst” (B.S., 18december 1998). Deze tekst wordt hier niet integraalweergegeven. Er hoort echter wel een woordje uitleg bijde wettelijke opdrachten (artikel 7).

Inlichtingenopdracht

De taken van de Veiligheid van de Staat bestaan voor eengroot deel uit het inwinnen, analyseren en verwerken vaninformatie.Daarbij moet worden opgemerkt dat “informatie” hierniet zomaar gelijk staat aan “inlichtingen”. Naarmatebepaalde informatie wordt bevestigd door verschillendebronnen kan men met stijgende zekerheid zeggen dathet om inlichtingen gaat. Het is echter niet altijd evidentom gegevens te laten bevestigen door verschillendebronnen. Toch wordt ernaar gestreefd om zoveel moge-lijk informatie te verzamelen om zo een context tecreëeren waarin ze verwerkt kan worden tot inlichtingen.

De Veiligheid van de Staat wint informatie in over activi-teiten van personen of groeperingen die de fundamente-le waarden en belangen van het land bedreigen of zou-den kunnen bedreigen.De wet maakt een onderscheid in de waarden die dienenbeschermd te worden :

a)De inwendige veiligheid van de Staat en het voortbe-staan van de democratische en grondwettelijke ordeDe Belgische instellingen moeten in een veilig klimaatkunnen functioneren om de continuïteit te garande-ren. In de praktijk betekent dit onder meer dat de Vei-

ligheid van de Staat inlichtingen inwint over eventueledreigingen tegen overheidsintanties, maar ook dat erfysieke bescherming wordt geboden aan Belgischeregeringsleden en buitenlandse gezagsdragers wan-neer zij in België zijn voor officiële activiteiten. Dedemocratische en grondwettelijke orde verwijst naarde elementaire beginselen die eigen zijn aan eenrechtsstaat, maar ook naar de mensenrechten en defundamentele vrijheden. Met de inwendige veiligheidvan de staat worden niet alleen de Belgische instellin-gen bedoeld maar ook inwoners van de BelgischeStaat. De Veiligheid van de Staat vrijwaart dus ook deveiligheid van personen en goederen.

b)De uitwendige veiligheid van de Staat en de interna-tionale betrekkingen.Dit betekent dat de Veiligheid van de Staat ervoor ver-antwoordelijk is dat het nationaal grondgebied onge-schonden blijft en dat de Staat soeverein en onafhan-kelijk kan functioneren. Daarnaast moet ervoor worden gezorgd dat de relatiesvan België met andere landen, internationale instellin-gen en overheden goed kunnen verlopen.

c)Het wetenschappelijk en economisch potentieel.De Veiligheid van de Staat heeft de taak om de Belgischeindustrie en wetenschappelijke centra te sensibiliserenover eventuele pogingen uit het buitenland om hoogstaan-de technologie, die België een economisch voordeel ver-leent tegenover andere landen, te kopiëren.

Deze opdeling geeft een beter idee van de waarden diede Veiligheid van de Staat moet beschermen, maar laatnog steeds interpretatieruimte over het type dreiging dat

moet worden opgevolgd. Daarom heeft de wet eenopsomming voorzien van een aantal dreigingen die moe-ten worden opgevolgd, vergezeld van een definitie vanelke dreiging:

● spionage: het opzoeken of het verstrekken vaninlichtingen die voor het publiek niet toegankelijkzijn, en het onderhouden van geheime verstandhou-dingen die deze handelingen kunnen voorbereidenof vergemakkelijken;

● terrorisme: het gebruik van geweld tegen personenof materiële belangen om ideologische of politiekeredenen met het doel zijn doelstellingen door middelvan terreur, intimidatie of bedreigingen te bereiken;

● extremisme: racistische, xenofobe, anarchistische,nationalistische, autoritaire of totalitaire opvattingenof bedoelingen, ongeacht of ze van politieke, ideolo-gische, confessionnele of filosofische aard zijn, dietheoretisch of in de praktijk strijdig zijn met debeginselen van de democratie of de mensenrech-ten, of met de goede werking van de democratischeinstellingen of andere grondslagen van de rechts-staat;

● proliferatie: de handel of de transacties betreffendematerialen, producten, goederen, of know-how diekunnen bijdragen tot de productie of de ontwikke-ling van non-conventionele of zeer geavanceerdewapensystemen. In dit verband worden onder meerbedoeld de ontwikkeling van nucleaire, chemischeen biologische wapenprogramma’s, de daaraan ver-bonden transmissiesystemen, alsook de personen,structuren of landen die daarbij betrokken zijn;


83

De bescherming van personen gebeurt door een afdelingvan de operationele diensten. Bij het uitoefenen vandeze beschermingsopdracht beschikken zij over beperk-te en specifieke politionele bevoegdheden. Dit laat hentoe om tussen te komen wanneer het leven of de fysiekeintegriteit van een te beschermen persoon wordtbedreigd. Zij kunnen bijvoorbeeld identiteitscontroles,veiligheidsfouilleringen, administratieve inbeslagnemin-gen en maatregelen van vrijheidsbeneming uitvoeren. Inwelbepaalde wettelijke gevallen kunnen zij ook geweldgebruiken, zoals bij de wettige zelfverdediging.

Opdrachten toevertrouwd door ofkrachtens de wet

Er kunnen ook opdrachten worden toevertrouwd aan deVeiligheid van de Staat door specifieke wetten. Zo wordtde dienst geconsulteerd wanneer een persoon die niet inBelgië woont een wapenvergunning aanvraagt.

Zulke veiligheidsonderzoeken en screenings zijn als hetware een doorlichting van natuurlijke en rechtspersonendie op een of andere manier in aanraking komen metgeclassificeerde (i.e. vertrouwelijke of geheime) informa-tie of die in een “gevoelige” omgeving tewerkgesteld zijn.Deze onderzoeken en screenings proberen de betrouw-baarheid van de aanvrager vast te stellen en te beoorde-len in hoeverre deze kwetsbaar is voor druk van buiten-af. Wie een risicovol profiel heeft kan via dergelijkescreening dan toegang tot de gevoelige materie ontzegdworden. Voorbeelden van zulke veiligheidsonderzoekenen screenings zijn aanvragers van veiligheidsmachtigin-gen (toelating om geheime informatie te behandelen)voor personeel van inlichtingendiensten en politie,bepaalde bewakingsfirma’s (bv. werkzaam in de luchtha-ven), exporteurs van wapens, privé-detectives, tolken bijhet parket, bezoekers en werknemers van nucleaireinstallaties,etc. De meeste screenings gebeuren op aan-vraag.

Opdrachten tot bescherming van personen

Op vraag van de Minister van Binnenlandse Zaken kande Veiligheid van de Staat bescherming bieden aan:● buitenlandse staatshoofden; ● buitenlandse regeringshoofden; ● familieleden van de buitenlandse staats- en regerings-

hoofden; ● de Belgische en buitenlandse regeringsleden; ● bepaalde belangrijke personen die het voorwerp uit-

maken van bedreigingen.

● schadelijke sektarische organisatie: elke groep metfilosofische of religieuze inslag, of die voorwendt datte zijn, die qua organisatie of in haar praktijk scha-delijke, onwettige activiteiten uitoefent, individuen ofde maatschappij nadeel berokkent of de menselijkewaardigheid schendt;

● criminele organisatie: iedere gestructureerde vereni-ging van meer dan twee personen die duurt in detijd, met als oogmerk het in onderling overleg plegenvan misdaden en wanbedrijven, om direct of indirectvermogensvoordelen te verkrijgen, waarbij gebruikwordt gemaakt van intimidatie, bedreiging, geweld,listige kunstgrepen of corruptie, of waarbij commer-ciële, of andere structuren worden aangewend omhet plegen van misdrijven te verbergen of te verge-makkelijken. In dit kader worden bedoeld de vor-men en structuren van de criminele organisaties diewezenlijk betrekking hebben op spionage, terroris-me, extremisme, proliferatie, schadelijke sektarischeorganisaties en inmenging, of die destabiliserendegevolgen kunnen hebben op het politieke of sociaal-economische vlak;

● inmenging: de poging om met ongeoorloofde,bedrieglijke of clandestiene middelen beslissingpro-cessen te beïnvloeden.

Veiligheidsonderzoeken

De Veiligheid van de Staat voert op vraag van de NationaleVeiligheidsautoriteit veiligheidsonderzoeken uit. De regelsvoor de veiligheidsonderzoeken zijn vastgelegd in de ”Wetvan 11 december 1998 betreffende de classificatie en deveiligheidsmachtigingen” (B.S. 7 mei 1999).


Contact

Veiligheid van de StaatKoning Albert II-laan 6, bus 21000 BRUSSEL

Tel. : 02 205 62 11Fax : 02 201 57 72

84

NNaattiioonnaaaall IInnssttiittuuuutt

voor Crimininalistiek en Criminologie

Het Nationaal Instituut voor Crimininalistiek en Criminologie(NICC) is een federale wetenschappelijke instelling onder hetgezag van de Federale Overheidsdienst Justitie. Het is eenopenbare dienst die in volledige onafhankelijkheid weten-schappelijk onderzoek uitvoert in dienst van Justitie.

In het departement Criminologie wordt het wetenschap-pelijk onderzoek ten dienste gesteld van een betere ken-nis van de criminele verschijnselen en de antwoordenerop. Het departement moet aldus onderzoeken verrich-ten die rechtstreeks van nut zijn voor het strafrechtelijkbeleid, dat zowel het preventief beleid als het strafbeleidomvat, het beleid met betrekking tot het uitspreken enuitvoeren van straffen en maatregelen en het beleid metbetrekking tot slachtoffers van misdrijven.

In de afdelingen criminalistiek wordt de wetenschap aange-wend in dienst van het onderzoek naar de daders van strafbare feiten en de samenstelling van de bewijslast. Deopdrachten ervan kunnen als volgt worden samengevat: ● wetenschappelijke deskundigenonderzoeken uitvoe-

ren op verzoek van de bevoegde gerechtelijke overhe-den;

● gegevensbanken inzake criminalistiek aanleggen, vangegevens voorzien en onderhouden (genetische[DNA] en ballistische profielen, verfsoorten, verdoven-de middelen en precursoren,...);

● meewerken aan de wetenschappelijke coördinatie vande laboratoria van de federale politie;

● meewerken aan de opleiding van de gerechtelijkeactoren;

● onderzoeks- en ontwikkelingswerkzaamheden verrich-ten ter bevordering van de kennis op het vlak van decriminalistiek.

Nationaal Instituut voor Crimininalistiek en Criminologie

Directiesecretariaat

ICT

Technische dienst

Personeel en Organisatie

Budget en beheerscontrole

Zakenbeheer

Bibliotheek

Kwaliteitszorg

IDBP

Directie algemenediensten

DepartementCriminalistiek

DepartementCriminologie

Materiaal-onderzoek

Brand enexplosies

Vezels en textiel

Afdeling algemene analytische scheikunde

Afdeling balistiek

Mechanischebalistiek

Chemischebalistiek

Nationalebalistiek databank

Afdeling biologie

Genetische ident.(DNA)

Nationale DNAdatabank

Microsporen

Afdeling drugs / Toxicologie

Drugs Toxicologie

Algemene Directie

85


Directiesecretariaat

ICT

Technische dienst

Personeel en Organisatie

Budget en beheerscontrole

Zakenbeheer

Bibliotheek

Kwaliteitszorg

IDBP

Directie algemenediensten

DepartementCriminalistiek

DepartementCriminologie

Materiaal-onderzoek

Brand enexplosies

Vezels en textiel

Afdeling algemene analytische scheikunde

Afdeling balistiek

Mechanischebalistiek

Chemischebalistiek

Nationalebalistiek databank

Afdeling biologie

Genetische ident.(DNA)

Nationale DNAdatabank

Microsporen

Afdeling drugs / Toxicologie

Drugs Toxicologie

Algemene Directie


86

Activiteiten van de HoofdafdelingCriminologie

In 2006 werd verder gewerkt aan de realisatie van dereeds lopende projecten van de Hoofdafdeling Crimino-logie.

Het onderzoek naar aanleiding van de productie enexploitatie van statistische gegevens inzake jeugddelin-quentie en jeugdbescherming heeft tezelfdertijd op tweefronten tot concrete realisaties geleid. Ten eerste vormt de informatie die bij de ontvangst vanprocessen-verbaal in de informaticatoepassing van deparketten van de jeugdrechtbanken wordt geregistreerd,vanaf 2005 een voldoende valide basis om statistischegegevens te produceren. Deze gegevens hebben in deloop van 2006 het voorwerp uitgemaakt van een eerstewetenschappelijke analyse. Ten tweede werd het regi-stratiemodel voor de gegevens in verband met de beslis-singen van de jeugdrechtbanken aangepast en zal ditvanaf januari 2007 in de verschillende arrondissementenworden geïmplementeerd.

In het kader van het onderzoek naar de wetenschappe-lijke exploitatie van de penitentiaire gegevensbankenheeft de ontwikkeling van een datawarehouse de eersteresultaten opgeleverd. Drie modules werden uitgewerkt,namelijk deze in verband met de ‘opsluitingen’, de‘gevangenispopulatie’ en de ‘invrijheidstellingen’. Verderheeft de Hoofdafdeling in opdracht van de Minister eenempirisch onderzoek verricht naar de actuele methodesvan strafbecijfering en –uitvoering en de mogelijke effec-ten ervan op de gevangenispopulatie.

De Hoofdafdeling heeft in 2006 ook de noodzakelijkewetenschappelijke ondersteuning verleend voor de uit-werking van een geëigend statistisch registratie-instru-ment (SURTAP) ten behoeve van de strafuitvoerings-rechtbanken die vanaf februari 2007 operationeel zullenzijn. Dit instrument laat een evaluatie van deze nieuweinstanties toe.

Het onderzoek betreffende de wetenschappelijke exploi-tatie van de bestaande databanken in de Justitiehuizen(project SIPAR) is in 2006 in een beslissende fase getre-den. Het was namelijk voor de eerste maal mogelijk eenanalyse uit te voeren op basis van gegevens van een vol-ledig werkjaar. Er werd een onderzoeksrapport afgewerktdat begin 2007 zal worden gepubliceerd.

Het onderzoek naar de evaluatie van de voorzieningenten behoeve van slachtoffers van inbreuken heeft in2006 aanleiding gegeven tot een samenwerking met deslachtoffers. Dit project liet toe om hun visie en hun erva-ringen met betrekking tot het slachtofferbeleid in Belgiëte documenteren.

In het kader van het onderzoeksprogramma rond hetgerechtelijk deskundigenonderzoek in strafzaken werd in2006 gewerkt aan de valorisatie van de resultaten vanhet recent afgeronde onderzoek naar het statuut van dedeskundige in strafzaken. Voor het volgende luik van ditprogramma, dat gewijd is aan de duur van de expertises,werd geïnvesteerd in de verzameling van oorspronkelijkeempirische gegevens. Tenslotte werden verschillendeandere aspecten van het deskundigenonderzoek onder-zocht, meer in het bijzonder in het domein van de gene-tische identificatie.

Bovendien werd ook een nieuw tweejarig onderzoekspro-ject uitgewerkt in verband met de evaluatie van hetgebruik van de maatregel tot plaatsing van minderjarigenin het Centrum ‘De Grubbe’ te Everberg. Dit onderzoekkwam tot stand op vraag van de minister en aansluitendop de aanbevelingen van de evaluatiecommissie van ditcentrum.

Tenslotte werd door de Hoofdafdeling op verschillendedomeinen samengewerkt in het kader van nationale eninternationale onderzoeksnetwerken.

87


Activiteiten van de HoofdafdelingCriminalistiek

In de volgende paragrafen zal per laboratorium van deHoofdafdeling Criminalistiek verslag worden gedaan vanhun activiteiten. Tegelijkertijd komen de uitvoering vangerechtelijke onderzoeken en bijdrage tot de algemenevorming van magistraten en politiediensten aan bod, dieeigen zijn aan alle afdelingen. Hierbij zal de aandachtgaan naar de verwezenlijkingen op het technisch-weten-schappelijke gebied, de kwaliteitsinspanningen en deeventuele medewerking op het gebied van opleiding ineen specifiek domein.

Het Laboratorium voor Mechanische Ballistiek en de Ballistische DatabankDe uitbreiding van de Nationale Ballistische Gegevens-bank met de arrondissementen Mechelen en Antwerpenwerd voorbereid. Er werd een document opgesteld datde modaliteiten van een systematische vergelijking metde Nationale Ballistische Gegevensbank beschrijft.Dit jaar nam het labo ook voor de eerste maal deel aaneen externe audit met een relatief uitgebreide scope. Nahet uitvoeren van een eerste validatie van de methodeswerden deze bijgewerkt.

Op internationaal vlak namen onderzoekers van het laboactief deel aan een plangroep van de ENFSI werkgroep.Ook aan de organisatie van de ENFSI werkgroep en detrainingseminaries van de AFTE werkte de HoofdafdelingCriminalistiek actief mee.

Een opmerkelijke evolutie in het kader van onderzoekbetreft de introductie van Digital Signal Processing. Viadit systeem worden diverse toepassingen van profilome-trie in de criminalistiek uitgebouwd zoals: de belangrijkeparameters van spoorvorming op hulsbodems, breek-proeven en documentvervalsing.

Het Laboratorium voor BrandonderzoekOntwikkeling, ingebruikname en uittesten van een bemon-steringsrobot die toelaat om automatische analyses uit tevoeren. Bovendien werd gewerkt aan de ontwikkeling vande ASK (Arson Suspect Kit) voor bemonsteringen op ver-dachten, inclusief verstrekken van opleiding aan de Fede-rale Politiediensten in het gebruik ervan.

Ook voor de bemonstering en de analyse van brandmon-sters ingericht te Louvain-la-Neuve werd een opleidingverzorgd.

Het Laboratorium voor Chemische BallistiekOp internationaal vlak namen medewerkers van het labodeel aan de vergaderingen van de ENFSI Firearms werk-groep.

Qua onderzoek werd het Europese AGIS project voor deopstelling van GSR Databanken door een medewerkervan het labo mee opgestart en verder ontwikkeld. Verderwerd in het kader van de ontwikkeling van niet-GSR SEMtoepassingen de applicatie voor het onderzoek van lamp-filamenten opgestart.

Verschillende procedures en methoden werden in eeneerste fase uitgewerkt. Bedoeling is om volgend jaar eeneerste formele accreditatie inspanning op te starten.

Het Laboratorium voorGenetische IdentificatieNaast de uitvoering van de gerechtelijke onderzoekenwerd op het gebied van onderzoek en ontwikkeling eeninspanning geleverd, met name: het op punt stellen vanmethoden voor het localiseren van speekselsporen, dekwantificatie van menselijk DNA en de verdere automa-tisatie van de DNA extractie. Verder werd het onderzoeknaar de analyse van mitochondriaal DNA in haren engedegenereerde sporen verdergezet.


88

De DNA GegevensbankEind 2006 bevatte de databank “criminalistiek” 10.344litigieuze sporen (2.095 meer dan in 2005) terwijl dedatabank “veroordeelden” 8.594 sporen bevatte (4.041meer dan in 2005). In 2006 werden 618 groepen vangenetisch overeenstemmende profielen gerapporteerd.Hierbij waren 1.751 van de 18.939 profielen in de data-bank betrokken. Ongeveer 10% van de geregistreerdegenetische profielen kan gekoppeld worden aan anderedossiers dankzij deze databanken, wat een positief enveelbelovend resultaat mag genoemd worden. In 2006werden 5.397 dossiers voor 1.783 vorderingen geopend.

Het Laboratorium voor Drugs onderzoekIn 2006 werden de analyses in het kader van “profiling”van drugs verder ontwikkeld. Medewerkers werdenopgeleid om gestandaardiseerde methodes uit te voerenmet als doel het genereren van resultaten die bruikbaarzijn voor inclusie in een Europese amfetamineprofilinggegevensbank .

De samenwerking met de federale politie in het kadervan de ontmanteling van illegale drugslabo’s werd verderuitgebouwd. Het labo drugs van het NICC maakt deel uitvan het LIT (Lab Intervention Team) gecoördineerd doorde centrale dienst drugs van de federale gerechtelijkepolitie (DGJ/DJP/Drugs).

Het Laboratorium voor MateriaalanalyseVerschillende methoden en procedures werden in eersteversie uitgewerkt. In dit kader werd eveneens een geforma-liseerd opleidingsplan voor nieuwe medewerkers gereali-seerd.

Op vlak van onderzoek werd de begeleiding en finaal rap-port van een stage afgerond in het kader van de analysevan verfcoupes met microXRF. Het jaar karakteriseerdezich verder door een intense opleidingsfase in functie vanhet nieuw in te richten onderzoeksdomein glas.

Verschillende lezingen werden gegeven voor professio-nele organisaties. Verder werd een behoeftenstudie voorde laboratoria Technische en Wetenschappelijke Politiein dit onderzoeksdomein uitgevoerd.

89

Het Laboratorium voor Microsporen onderzoekDit laboratorium heeft vooral op het gebied van methodeontwikkeling en onderzoek een grote inspanning gele-verd. Onder andere in het kader van een doctoraatsthe-sis werden verschillende wetenschappelijke publicatiesin de vakliteratuur gerealiseerd.Het op punt stellen van een methode voor DNA bepalingin haren (DAPI) en de methode van Machenko (entomo-logie) droeg bij aan de verdere ontwikkeling van dedienst.Het labo maakt deel uit van de European Association forForensic Entomology (EAFE).Door het labo werden gespecialiseerde opleidingen ver-strekt aan politiediensten, onder andere betreffende hetdeelgebied entomologie.

Het Laboratorium voor ToxicologieHet labo slaagde er in voor een aantal analyses deISO/EN 17 025 norm te behalen. Bovendien werden de labomethodes verder geautomati-seerd. Er werden nieuwe methodes ontwikkeld met LC-MSMS in combinatie met online vaste fase extractie voorde bepaling van, onder andere, hallucinogenen, antide-pressiva en opiaten.Het laboratorium speelt een voortrekkersrol in de ontwik-keling van nieuwe methodologieën voor de bepaling vansporen drugs en geneesmiddelen in zowel klassieke alsalternatieve matrices. Een aantal nieuwe methodes wer-den in internationale vaktijdschriften gepubliceerd.

Het Laboratorium voor Textiel onderzoekOp het vlak van onderzoek wordt in het kader van eendoctoraatsthesis samengewerkt met de universiteit vanLuik met als doel om in de toekomst Raman-IR analyse-technieken te kunnen toepassen op vezels.


2004 2005 2006 GemiddeldKostprijs 2005

GemiddeldeKostprijs 2006

Mechanische Ballistiek 337 343 274 339 350

Brand Onderzoek 85 95 100 1.483 1.399

Chemische Ballistiek 68 55 51 1.787 2.061

DNA Gegevensbanken 871 1.152 993 221* 226*

Genetische Identificatie 675 1.063 1.315 983 802

Drugs Onderzoek 515 377 521 813 620

Materialen Onderzoek 42 94 55 598 490

Microsporen Onderzoek 140 102 85 775 1.421

Textiel Onderzoek 47 33 21 3.107 11.678

Toxicologie 2.857 2.666 2.790 285 260

* Voor de DNA Gegevensbanken dient opgemerkt dat slechts de dossiers met een positief vergelijkingsresultaat wordengefactureerd.

In volgende tabel worden voor elk laboratorium het aan-tal afgewerkte dossiers voor de voorbije drie jaren gepre-senteerd, samen met de gemiddelde kostprijs van eendossier voor 2005 en 2006.


90

In volgende figuur, tenslotte, worden enkele belangrijkebudgettaire statistieken gepresenteerd, namelijk de evo-lutie van de inkomsten van het Instituut vanuit de dota-tie en vanuit de gerechtelijke onderzoeken over de voor-bije vijf jaren.

Contact

Nationaal Instituut voor Criminalistiek en CriminologieVilvordsesteenweg 1001120 BRUSSEL

Tel. : 02 240 05 00Fax : 02 241 61 05E-mail : [email protected] www.nicc.fgov.be

Focus

Het inbrengen van kwaliteitscontrole in een instelling alshet NICC is een proces van constante verbetering. Hetvereist de actieve hulp van iedereen en de volledigeondersteuning door de directie. Men spreekt dan ookniet van een kwaliteitssyteem maar van een manage-mentsysteem. Het vraagt tijd en inspanning om het hui-dige systeem steeds kritisch in vraag te stellen, omsteeds betere systemen te zoeken en oude gewoontes afte leren.

Het NICC is sinds september 2003 geaccrediteerd omtegemoet te komen aan de wettelijke noodzaak voor deDNA technieken (KB 04.02.2002). Ook de andere labo-ratoria worden betrokken bij het proces en doen hardeinspanningen om formele kwaliteitsnormen in te voerenbinnen hun eigen deelgebied en in het instituut alsgeheel.

Zo zijn sinds 2006 bepaalde technieken van het labo-ratorium voor Toxicologie geaccrediteerd en zal hetlaboratorium Mechanische Ballistiek binnenkort vol-gen. Ieder laboratorium werkt hierbij op zijn eigentempo en met eigen prioriteiten aan een verdere uit-bouw van het systeem.

Met het oog op interne kwaliteitscontrole, kan het NICCrekenen op internationale hulp. Er bestaan Europesenormen die hiervoor richtlijnen verschaffen. Zobeschrijft de norm ISO/IEC 17 025 de algemene eisenvoor de competentie van beproevings- en kalibratiela-boratoria. Ook via de organisatie ENFSI (European Net-work of Forensic Science Institutes) zoeken de expertenen de kwaliteitsdienst samen met hun Europese colle-ga’s naar verdere verbeteringen en verfijningen inmethodiek en organisatie.

91


Het inbrengen van een kwaliteitscontrole

92

DDiieennssttvoor het

Strafrechtelijk Beleid

De Dienst voor het Strafrechtelijk Beleid (DSB) werd opge-richt bij het koninklijk besluit van 14 januari 1994 (BS 3 maart 1994), voornamelijk naar aanleiding van het verslagvan de parlementaire commissie betreffende het banditisme.De opdrachten van de dienst – inzonderheid die van de advi-seur-generaal voor het strafrechtelijk beleid – zijn zeer ruimen omvatten onder meer het verstrekken van advies aan deminister van Justitie die op grond van artikel 151 van deGrondwet het recht heeft de bindende richtlijnen van hetstrafrechtelijk beleid, inclusief die van het opsporings- en ver-volgingsbeleid, vast te leggen. Derhalve moet de DSB, zowelop nationaal als op internationaal vlak, het zenuwcentrumworden van een algemeen beleid dat het gerechtelijk optre-den, de voorbereiding en de follow-up ervan omvat, waarbijaandacht moet uitgaan naar de coördinatie met het preven-tiebeleid en het beleid inzake de uitvoering van straffen enmaatregelen.

Om die reden heeft de wet van 12 april 2004 houdende ver-ticale integratie van het openbaar ministerie de oprichtingvan de expertisenetwerken van het College van procureurs-generaal officieel bekrachtigd door artikel 143 bis, § 3, vanhet Gerechtelijk Wetboek te wijzigen. De DSB neemt actiefdeel aan al deze netwerken die inzonderheid ervoor zorgendat de informatie- en documentatiedoorstroming tussen deleden van het openbaar ministerie wordt bevorderd, onderhet gezag van het College van procureurs-generaal en onderhet toezicht van de voor een aangelegenheid speciaal aan-gewezen procureur-generaal.

De adviseur-generaal voor het strafrechtelijk beleid en deadjunct-adviseur-generaal voor het strafrechtelijk beleid zijnhouder van een verlengbaar mandaat.

De minister stelt het administratieve en wetenschappelijkepersoneel en de middelen die nodig zijn voor de uitvoeringvan de opdrachten ter beschikking van de adviseur-generaalvoor het strafrechtelijk beleid.

In de regeringsverklaring van 1990 was gesteld dat de minis-ter van Justitie moest kunnen rekenen op een gespeciali-seerde dienst voor het strafrechtelijk beleid, met een weten-schappelijke en juridische benadering van de criminelefenomenen. Derhalve hangt deze dienst, die wordt geleiddoor een adviseur-generaal voor het strafrechtelijk beleid, bij-gestaan door een adjunct-adviseur-generaal, rechtstreeks afvan de minister van Justitie en niet van de centrale dienstenvan Justitie. Daarnaast verleent de dienst aan het College vanprocureurs-generaal bijstand bij de uitwerking van het straf-rechtelijk beleid en bij de coördinatie van de respectievebeleidslijnen.

Dienst voor het Strafrechtelijk Beleid

93


Personeel, Logistiek en begrotingDocumentatiecentrum - Vertaling

Beleidsontwikkelingen Implementatie

Fenomeenbeheersing KetenbeheerResearch &Development Statistiek

Veroordelingen Zware en georganiseerdecriminaliteit

Witteboordencriminaliteit

Misdrijven tegenpersonen/goederen

Opsporingen vervolging

Straffen enmaatregelen

Procedure

Internationalevraagstukken

Intern onderzoek

MonitoringOnderzoekscoördinatieen programmering

Adviseur - generaal voor het Strafrechtelijk BeleidAdjunct - adviseur - generaal voor het Strafrechtelijk Beleid

Secretariaat & Communicatie

Research & Development& Statistiek

94


Terrorisme

De DSB (Dienst voor het Strafrechtelijk Beleid) heeftactief meegewerkt aan de wet van 10 juli 2006 betreffen-de de analyse van de dreiging.

De wet zoekt een evenwicht met betrekking tot de wijzevan samenwerking en informatie-uitwisseling tussen: ● de rechten en vrijheden van de personen1; ● het algemeen belang en het recht van de Staat om

zich te beschermen tegen bepaalde vormen van crimi-naliteit;

● de wettelijke taken die verschillende diensten enbetrokken autoriteiten met elkaar verbinden.

In die zin is dit wettelijke initiatief een belangrijk symbo-lisch dossier voor het strafrechtelijk beleid en de strijdtegen de zware criminaliteit.

Georganiseerde criminaliteit

De DSB heeft meegewerkt aan het Europese projectOrganised Crime Outlook. Dit project beoogt voor de toe-komst scenario’s uit te werken die dienstig zijn voor deanalyse van de dreiging. De onderzoekers zijn ervanovertuigd dat het onderzoek van de scenario’s dienstigkan zijn voor reflectie over alternatieve strategieën inmogelijke toekomstige situaties. De scenario’s wordenzodanig opgesteld dat met diverse alternatieven rekeningwordt gehouden, zodat een aantal mogelijkheden in aan-merking worden genomen, en beleidsmakers met diver-se hypothesen kunnen worden geconfronteerd.

De vier pijlers van de fenomenen (bendes, contraststra-tegieën, legale en illegale markten) bevinden zich in hetBelgische onderdeel elk in een andere alternatieve denk-wereld, gericht op 2015. De voorbereidende stappenkunnen leiden tot een monitoringsysteem dat de tenden-sen in de samenleving in beeld brengt teneinde degenendie politieke verantwoordelijkheid dragen te waarschu-wen als een bepaald scenario opduikt.

In het kader van het Belgische voorzitterschap van deOrganisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa(OVSE), heeft in Wenen een seminarie plaatsgevondenmet als thema ”Tools for assessing the threat of organi-sed crime”. De DSB heeft er een rol gespeeld bij deinvoering van het begrip van de dreiging en van de risi-coanalyse als prioriteit voor de toekomst.

Criminaliteit tegen personen engoederen

De DSB heeft zijn werk voortgezet in het expertisenetwerkvan het College van procureurs-generaal. De dienst iseveneens belast met het voorzitterschap van de publiek-private overlegplatforms. In 2006 heeft de DSB (in samen-werking met Politeia en onder de auspiciën van de FODJustitie, de diensten van de Eerste Minister en de federalepolitie) een colloquium georganiseerd over de problematiekvan rondtrekkende dadergroepen.

De beveiliging van de gemeentehuizen heeft in achtgemeentes geleid tot een pilotproject. Na evaluatie kon hetproject in de volgende fase worden uitgebreid naar deandere gemeenten van het land en heeft het geleid tot hetopstellen van een lijst met alle goede handelswijzen diemoeten worden toegepast op gemeentelijk vlak.

De DSB heeft overigens deelgenomen aan een projectbeheerd door de Universiteit Gent. Het beoogt het open-baar ministerie bewegingsruimte te geven op het tijdstipvan de vervolging van drugsverslaafden om deze personeneen snelle en passende behandeling te kunnen bieden. DeDSB ondersteunt het wetenschappelijk onderzoek en eva-lueert het project. Dit project voorziet tevens de verwezen-lijking van een gegevensbank om de kwantitatieve gege-vens op te slaan en statistieken te maken.

1. Gewaarborgd door het recht op de bescherming van de persoonlijke levenssfeer en het recht op een eerlijk proces.

95

Mensenhandel en mensensmokkel

De DSB zit het bureau van de Interdepartementale Coördi-natiecel ter bestrijding van mensenhandel voor. Op grondvan de vier geïdentificeerde specifieke thema’s werkt de DSBsamen met elke werkgroep.

1.Via de werkzaamheden inzake de erkenning van decentra gespecialiseerd in de opvang van slachtoffersvan mensenhandel, kon een systeem van overeen-komsten worden uitgewerkt die worden gesloten tus-sen de federale overheid en de opvangcentra teneindeslachtoffers financieel te steunen voor een periode vandrie tot vijf jaar.

2.De werkzaamheden die op Belgisch vlak in 2006 zijnvoltooid hadden betrekking op drie onderdelen: hetstatuut van slachtoffers van mensenhandel over hetalgemeen, de situatie van minderjarige slachtoffers enook de situatie van het personeel in privé-dienst bijdiplomaten. De expertisegroep van de Europese Com-missie heeft een advies gegeven dat beoogde de voor-waarden voor de toekenning van een voorlopige ver-blijfsvergunning voor slachtoffers van mensenhandeluit te breiden, en de toekenning van deze vergunningniet langer te beperken tot de slachtoffers die samen-werken met het justitieapparaat.

3.Aangezien het invoeren van een burgerlijke of straf-rechterlijke mede-aansprakelijkheid van de opdracht-gevers een oplossing zou kunnen bieden, is een voor-ontwerp van wet uitgewerkt waarin in dit mechanismewordt voorzien. De bestraffing van opdrachtgevers dieeen beroep doen op bemiddelaars wordt geïllustreerd

met het voorbeeld van illegale confectieateliers.Meestal doet een merk een beroep op één of meergroothandelaars die de kleren laten vervaardigen inillegale ateliers. Naargelang de omstandigheden kun-nen zowel het merk als de groothandelaars of dedetailhandelaars de opdrachtgever zijn. Nadat de ate-liers zijn opgedoekt, worden enkel de zaakvoerderslastiggevallen.

4.De uitwerking van een tabel die de meeste internationaleinstrumenten bevat, dwingend of niet, geeft een duidelijkoverzicht van de internationale aanbevelingen.

De DSB werkt ook mee aan het expertisenetwerk van hetCollege van procureurs-generaal. De herziening van de richt-lijn van het College van procureurs-generaal betreffende hetopsporings- en vervolgingsbeleid betreffende mensenhandelheeft geleid tot wijzigingsvoorstellen.

De aangelegenheid van de schijnhuwelijken is een steedsgroter wordend probleem voor de parketten. Dit mechanis-me is gebruikt voor de invoering van inzonderheid prostitu-tienetwerken. In sommige arrondissementen wordt stilaanvoorrang gegeven aan de zaken die verband houden methuisjesmelkerij.

De DSB heeft deelgenomen aan de opleiding over mensen-handel georganiseerd door de Hoge Raad voor de Justitie ende nieuwe wetswijzigingen inzake de tenlastelegging van fei-ten van zogenoemde “huisjesmelkers” voorgesteld.

De DSB heeft ook deelgenomen aan internationale initiatie-ven. In het kader van de werkzaamheden van de groep vanBoedapest die aanbevelingen ontwikkelt inzake de harmoni-sering van de straffen voor mensenhandel en mensensmok-kel, heeft de DSB, als vertegenwoordiger van België, eenwerkgroep over de harmonisatie van de straffen geleid. Ineen andere context, ter gelegenheid van de Conferentie vande partijen bij het Verdrag voor georganiseerde transnationa-le criminaliteit, heeft de DSB een mededeling gedaan overde organisatie van de overlegprocedures tussen actoren ophet gebied van de strijd tegen mensenhandel en het belangvan omgevingsanalyses.


96

Mishandeling

Beide werkgroepen (Nederlandstalig en Franstalig) betref-fende kindermishandeling hebben hun onderzoek kunnenafronden in 2006.

Geweld binnen het gezin

De DSB maakt deel uit van de werkgroep «Geweld binnenhet gezin» van het College van procureurs-generaal. Dezewerkgroep verzamelt nuttige informatie om de geldende cir-culaire te kunnen aanpassen.

Het nationaal actieplan inzake de strijd tegen partnergeweldheeft van de bestrijding van geweld tegen de partner of deex-partner een prioriteit gemaakt. De DSB en andere actorenvan de FOD Justitie hebben geijverd voor een verwijzing naarhet geweld binnen het gezin, en in het bijzonder tegen departner, in de resolutie die ten grondslag zal liggen aan dewerkzaamheden van de Raad van Europa betreffendeslachtoffers van misdrijven.

Corruptie

België is twee keer geëvalueerd inzake zijn beleid betreffen-de de strijd tegen corruptie: een keer door de Organisatievoor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO),en een andere keer door de Groep van Staten tegen Corrup-tie (GRECO). De DSB heeft de interdepartementale groepbelast met de uitvoering van deze aanbevelingen, gecoördi-neerd.

Witwassen van geld

In België staat de Cel voor Financiële Informatieverwerking(CFI) centraal in de strijd tegen het witwassen van geld vancriminele origine en tegen de financiering van terrorisme. Deevaluatie heeft bewezen dat deze cel doeltreffend werkt. De DSB heeft voorzien in de coördinatie van de follow-up vande aanbevelingen gedaan in de evaluatie van de FinancialAction Task Force (FATF). Dit intergouvernementele organis-me ontwikkelt en bevordert het nationale en internationalebeleid in de strijd tegen het witwassen van kapitaal en definanciering van terrorisme.

Computercriminaliteit

De betrokken diensten hadden vlug opgemerkt dat de strijdtegen computercriminaliteit vooreerst samenwerking tussende verschillende administratieve, gerechtelijke en politiëlediensten onderstelt. Sinds 2006 werkt de DSB mee aan hetinterdepartementaal netwerk ”diensten van de informatie-maatschappij”, opgericht op aanraden van de FOD Econo-mie. De DSB treedt op als tussenpersoon van de verschil-lende netwerken waarbij het de informatie en aanvragen aande verschillende betrokken instanties doorspeelt.

De strijd tegen computercriminaliteit berust op nauweresamenwerking tussen de particuliere en publieke sector. Het samenwerkingsprotocol ter bestrijding van ongeoorloofdgedrag op het Internet tussen de federale staat en ISPA(Internet Service Providers Association) wordt geëvalueerden geüpdatet onder impuls van de DSB.


97

Milieu – handel in afval

Het wetenschappelijk onderzoek betreffende de inventa-ris van de strafbare feiten en straffen, van strafrechtelij-ke en administratieve aard, bedoeld in de verschillendemilieuwetgevingen die in België gelden inzake afval,werd door de DSB gerealiseerd in samenwerking metuniversitaire teams en kende een duurtijd van 15 maan-den. Het onderzoek kaderde binnen het Agora-program-ma van de POD Federaal Wetenschapsbeleid en werdafgerond in 2006. De implementatie van de gegevens-bank Ecolex (http://ecolex.just.fgov.be) vond plaats eind2006 op de server van de FOD Justitie.

Strafrechtelijkeaansprakelijkheidvan rechtspersonen

De DSB heeft de nota opgesteld betreffende de analysevan de rechtspraak, van de specifieke sancties bedoeldin de wet van 4 mei 1999 tot invoering van de strafrech-telijke verantwoordelijkheid van rechtspersonen. Het ont-werp van herstelwet volgt de gewone weg teneinde aande Kamer van volksvertegenwoordigers te worden voor-gelegd.

Strijd tegen illegaalwerk en sociale fraude

De DSB heeft, samen met de diensten van de auditora-ten te Luik en Brussel, een model van statistieken inza-ke sociaal strafrecht uitgewerkt. Gelet op de opmerkin-gen van de verschillende arbeidsauditoraten van onsland, is dit model aangepast en omgezet in een program-ma dat de belangrijkste overtredingen registreert.

Verkeersveiligheid

De DSB heeft zijn samenwerking met het College vanprocureurs-generaal voortgezet. Zo heeft de DSB, bin-nen de expertisecel van het College, meegewerkt aan deuitwerking van het strafrechtelijk beleid van de parket-ten, en inzonderheid de opstelling van de circulaires vanhet College.

Bijzondere aandacht is geschonken aan de problemenrond verkeersongevallen. De DSB heeft een evaluatievan het strafrechtelijk beleid ter zake opgesteld. De ver-enigingen van verkeersslachtoffers werden betrokken bijde verschillende fases van het project. De DSB heeft ookeen nota opgesteld over de mogelijkheid om zittingen teorganiseren, specifiek voor dit soort dossiers.

De DSB en het Wetenschappelijk Instituut Volksgezond-heid hebben een wijziging van het koninklijk besluitbetreffende de doseringsmethode van alcohol in hetbloed voorbereid zodat de wettelijke methode om hetalcoholgehalte in het bloed te bepalen adequater kanworden.

Gerechtelijke pijler / impulsengeven aan het onderzoeksoverleg

De werkgroep ”gerechtelijke pijler” bestaat uit leden vanhet openbaar ministerie, de FOD Justitie en de politie. DeDSB staat in voor de logistieke en technische ondersteu-ning van deze werkgroep. De werkgroep is een overleg-forum voor relevante problemen tussen politie engerecht.

Kwaliteitsvollejustitie inde strafrechtelijke keten

De DSB is betrokken bij het expertisenetwerk inzake dewerklastmeting, teneinde een instrument in te voeren datde mogelijkheid biedt de werklast van de magistraten enjuristen in elk parket objectief te meten.

Penologie

Een medewerkster van de DSB neemt het secretariaatvan de Centrale Toezichtsraad waar. Ze speelt een rolinzake de coördinatie van de toezichtcommissies van destrafinrichtingen. Elk jaar stellen de Raad en de com-missies een verslag op waarin de belangrijkste vaststel-lingen opgenomen zijn.


98

Veroordelingstatistieken

De DSB stelt op zijn website (www.dsb-spc.be) en op dewebsite van de FOD Justitie (www.just.fgov.be) gecontex-tualiseerde statistieken van veroordelingen, opschortin-gen en interneringen ter beschikking van het publiek.

Coördinatie van het wetenschappelijk onderzoek

De sectie Research & Development is verantwoordelijk:● voor de uitbouw van een eigen publicatiereeks;● voor de follow-up en de coördinatie van extern weten-

schappelijk onderzoek, gefinancierd door de FOD Justitie; ● voor de uitvoering van intern wetenschappelijk onderzoek.

De DSB heeft een publicatiebeleid ontwikkeld. Binnende publicatiereeks van de DSB worden zowel onderzoe-ken gepubliceerd die werden verricht door de sectieIntern Onderzoek als onderzoeken die door andereonderzoekscentra in universiteiten werden verricht engefinanceerd door de FOD Justitie. In 2006, heeft deDSB reeds bestaande werken laten bijdrukken en nieu-we publicaties verzorgd2.

Om de follow-up en de coördinatie van het extern weten-schappelijk onderzoek, gefinancierd door de FOD Justi-tie te waarborgen, heeft de DSB begeleidingscomitésvoorbereid en georganiseerd naar aanleiding van volgen-de onderzoeken: “Homofobe agressie in Brussel-Stad”,“Meet- en opvolgingsinstrument voor de strafrechtelijkeketen” en “Instrument voor het verbeteren van kwaliteitbinnen het openbaar ministerie”.

Wat de interne wetenschappelijke onderzoeken betreft,hebben de twee huidige onderzoeken betrekking op: ”Dekwaliteit van het openbaar ministerie. Het relaas van eenprocesbegeleiding” en ”Naar een parketbeleidsplan voorde parketten van eerste aanleg”. In het kader van dezeonderzoeken worden volgende taken vervuld: interviews,transcripties, observaties, plaatsbezoeken, informatieverga-ring, opstelling eindrapport, publicatie en valorisatie.


Contact

De Dienst voor het Strafrechterlijk BeleidHallepoortlaan 5-81060 BRUSSEL

Tel. : 02 542 74 22/23Fax : 02 542 74 44E-mail : [email protected]

2. De volgende nieuwe publicaties hebben betrekking op 2006: Dagboetes. Poging tot individualisering van de strafrechtelijke boete. Haalbaarheid van hetdagboetestelsel in de Belgische context. De Procureurs des Konings aan het woord. Evaluatie van de zonale veiligheidsplannen, Trajecten van uithan-den gegeven jongeren in het strafrecht, Een instrument voor het verbeteren van kwaliteit binnen het openbaar ministerie, Het effect van alternatievegerechtelijke maatregelen, Meet- en opvolgingsinstrument voor de strafrechtelijke keten. Handleiding, .

FFooccuuss

Het onderzoek “Kwaliteit binnen het Openbaar Ministerie.Het relaas van een procesbegeleiding” wordt uitgevoerd doorde Afdeling Resaerch & Development van de Dienst voor hetStrafrechtelijk beleid. Het onderzoek heeft tot doel het kwali-teitsinstrument voor het openbaar ministerie, dat werd ont-wikkeld door het Instituut voor de Overheid en de SolvayBusiness School, in de praktijk te testen en op basis vandeze implementatieoefening een kwaliteitsmodel op maatvan het openbaar ministerie te ontwikkelen. Bovendien moetdit onderzoek de basis vormen voor het formuleren van eenaantal kritieke succesfactoren voor een kwaliteitsvol open-baar ministerie in België.

Het eerste onderzoeksproject werd toegewezen aan het Insti-tuut voor de Overheid (K.U. Leuven) en resulteerde in depublicatie ”PLESSERS, J., DEPRÉ, R. en BOUCKAERT, G.,Integrale kwaliteitszorg in het Openbaar Ministerie, Gent,Academia Press, 2005, 192 p.” In dit onderzoek werd dekeuze voor een kwaliteitsmodel gemaakt. Het tweede onderzoeksproject werd uitgevoerd door ener-zijds het Instituut voor de Overheid (K.U.Leuven) en ander-zijds door de Solvay Business School (U.L.B.) en resulteerdein een Nederlandstalig en Franstalig instrument voor het ver-beteren van kwaliteit binnen het openbaar ministerie: BOUC-KAERT, G., DEPRÉ, R. en DRUMAUX, A., Een instrumentvoor het verbeteren van de kwaliteit binnen het openbaarministerie, Antwerpen-Apeldoorn, Maklu, 2006, 216 p. en

De tweede onderzoeksfase houdt de eigenlijke procesbege-leiding in. Onder de vorm van participerende observatie is deAfdeling Resaerch & Development van de Dienst voor hetStrafrechtelijk beleid aanwezig bij de implementatie van hetkwaliteitsmodel in de 4 pilootparketten. Enerzijds worden alleopmerkingen over kwaliteit in het algemeen en het kwaliteits-instrument in het bijzonder, gegenereerd. Anderzijds wordthet implementatieproces nauwgezet genoteerd en opge-volgd. Deze procesbegeleiding zal resulteren in een her-nieuwd kwaliteitsmodel op maat van het openbaar ministe-rie. Aan de hand van de geformuleerde opmerkingen en deeigen ervaringen opgedaan tijdens de participerende obser-vatie, wordt het bestaand model aangepast. Bovendien wor-den op basis van het relaas van de procesbegeleiding kritie-ke succesfactoren geformuleerd en een beknopt draaiboekopgesteld.

De derde onderzoeksfase omvat enerzijds een verdereopvolging van de pilootparketten door het bieden van onder-steuning bij de realisatie van de vooropgestelde verbeterini-tiatieven en anderzijds een begeleiding van de implementa-tie van het hernieuwd kwaliteitsmodel binnen de geïnteres-seerde parketten.

Het onderzoek “Kwaliteit binnen het Openbaar Ministerie.Het relaas van een procesbegeleiding” zal eind 2007 binnende reeks van de Dienst voor het Strafrechtelijk beleid wordengepubliceerd.

BOUCKAERT, G., DEPRÉ, R. en DRUMAUX, A., Uninstrument d’amélioration de la qualité au sein du minis-tère public, Antwerpen-Apeldoorn, Maklu, 2006, 216 p.Dit instrument werd op haar bruikbaarheid getest binnenhet federaal parket.

Met het oog op de implementatie van dit kwaliteitsinstrumentbinnen het ganse openbaar ministerie, is in januari 2006 hetonderzoek “Kwaliteit binnen het Openbaar Ministerie. Hetrelaas van een procesbegeleiding” binnen de AfdelingResearch & Development van de Dienst voor het Strafrech-telijk beleid gestart. Dit onderzoek houdt een procesbegeleiding in van de imple-mentatie van het kwaliteitsinstrument op het parket van derechtbank van eerste aanleg van Mechelen, Dendermonde,Hoei en Charleroi. Deze toepassing van het model in eenaantal pilootparketten, maakt het mogelijk het model in depraktijk te testen en de ervaringen hieromtrent, alsook deproblemen die zich stellen bij de implementatie, te generen.Op basis van de resultaten kan het model worden aangepastteneinde het optimaal af te stemmen op het parket.

Het onderzoek is opgebouwd uit 3 fasen. De eerste onder-zoeksfase omvat een voormeting waar, door middel van inter-views bij de leidinggevenden van het parket en de leden vande zelfevaluatiegroep, wordt gepolst naar de kennis en depercepties over kwaliteit in het algemeen en kwaliteit binnenhet openbaar ministerie.

99


FocusKwaliteit binnen het Openbaar Ministerie: het relaas van een procesbegeleiding

100

CCoommmmiissssiieevoor financiële hulp

aan slachtoffers van opzettelijke

gewelddaden en aan de occasionele redders

De Commissie voor financiële hulp aan slachtoffers vanopzettelijke gewelddaden en aan de occasionele reddersonderzoekt enerzijds de aanvragen voor financiële hulpvan slachtoffers van een opzettelijke gewelddaad of hunnaasten en anderzijds de aanvragen voor financiële hulpvan personen die vrijwillig hulp bieden aan slachtoffersvan opzettelijk geweld of aan personen wiens leven ingevaar was.

Wie ernstige lichamelijke of psychische schade onder-vindt als rechtstreeks gevolg van een opzettelijke geweld-daad kan hulp aanvragen. Dit veronderstelt een opzette-lijke geweldpleging op de persoon van het slachtoffer. DeCommissie kan geen hulp verlenen indien het gaat ommisdrijven uit nalatigheid of onvoorzichtigheid en vermo-gensdelicten.

Indien het slachtoffer overlijdt als gevolg van de opzette-lijke gewelddaad, komen de nabestaanden in aanmer-king voor financiële hulp. Dit geldt ook voor de personendie met het slachtoffer samenleefden in een duurzaamgezinsverband.

De financiële hulp kan ook gaan naar ouders of perso-nen die voorzien in het onderhoud van een minderjarigslachtoffer dat als gevolg van de opzettelijke gewelddaadlangdurige medische of therapeutische behandelingnodig heeft.

Tot slot kunnen verwanten tot en met de tweede graadvan een slachtoffer dat sinds meer dan een jaar vermistis financiële hulp verkrijgen, wanneer de vermissing naaralle waarschijnlijkheid te wijten is aan een opzettelijkegewelddaad. Dit geldt ook voor de personen die in duur-zaam gezinsverband samenleefden met het slachtoffer.

Men spreekt van occasionele redders als zij hulp aanbo-den zonder op dat moment een beroepsactiviteit in ver-band met veiligheid uit te oefenen of zonder op datmoment deel te nemen aan een gestructureerde vereni-ging om hulp en bijstand te verlenen aan derden. In hetgeval van een overlijden, gaat het om de rechthebbenden.Dit kunnen nabestaanden zijn of personen die in duur-zaam gezinsverband met het slachtoffer samenleefden.

Commissie voor financiële hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden en aan de occasionele redders

De commissie bepaalt het bedrag van de financiële hulp.De wet garandeert geen (integrale) schadeloosstelling,enkel financiële hulp.

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen hoofdhulp,noodhulp en aanvullende hulp. Het bedrag dat de Com-missie als financiële tegemoetkoming voor de geledenschade toekent, noemt men hoofdhulp.

In sommige omstandigheden kan er ook financiële hulpworden geboden door de Commissie vooraleer het voor-onderzoek en de gerechtelijke procedure zijn afgerond.Men spreekt dan van noodhulp. Dit kan wanneer elkevertraging bij de toekenning van de hulp aan de verzoe-ker een aanzienlijk nadeel zou berokkenen.

Wanneer het nadeel zeer sterk toeneemt nadat de hoofd-hulp is toegekend, kan de verzoeker ook een aanvraagdoen voor aanvullende hulp.

101


De Commissie voor financiële hulp aan slachtoffers vanopzettelijke gewelddaden en aan de occasionele reddersheeft in 2006 haar taak verder uitgevoerd.

Ontwikkelingen op wetgevend enreglementair vlakBelgië gaf afgelopen jaar gevolg aan de Europese richt-lijn 2004/80/EG door de wetgeving in verband met dehulp aan slachtoffers van misdrijven aan te passen ingrensoverschrijdende situaties. De Europese Unie voor-ziet de oprichting van een specifieke website, waaropnaast slachtoffers en hulpverleners ook de diverse natio-nale commissies een beroep kunnen doen om informa-tie en standaardformulieren te vinden.

Daarnaast werden de bepalingen inzake de occasioneleredders gewijzigd. Dit om hun nabestaanden op dezelf-de wijze te behandelen als de nabestaanden van slacht-offers van geweldsmisdrijven.

Wat de werking van de Commissie zelf betreft, zijn deaanpassing van de procedure aan de Europese richtlijnen de wijziging inzake het presentiegeld het vermeldenwaard.

102


Belangrijke ontwikkelingenop jurisprudentieel vlak

1.De vijfde Nederlandstalige kamer van de commissieheeft aan het Arbitragehof een prejudiciële vraaggesteld met betrekking tot de ongelijkheid die eventu-eel wordt gecreëerd door artikel 31bis, §1, 3°, eerstealinea van de wet (voorheen artikel 34, §2, alinea 3van dezelfde wet) tussen enerzijds de slachtoffers dieopteren voor een procedure voor de strafrechter enanderzijds slachtoffers die kiezen voor een procedurevoor de burgerlijke rechter. Vrijwel terzelfdertijd heeftde Raad van State, naar aanleiding van een verzoek totnietigverklaring van een beslissing van de commissie,een gelijkaardige vraag gesteld aan het Arbitragehof.

Bij arrest 196/2006 van 13 december 2006 (B.S.09/02/2007), waarin het Arbitragehof uitspraak doet overbeide prejudiciële vragen, zegt het Arbitragehof voor rechtdat “…. Het artikel 31bis, §1, 3°, alinea 1 schendt de arti-kelen 10 en 11 van de Grondwet in zoverre het aan hetslachtoffer dat ervoor gekozen heeft beroep te doen op deburgerlijke procedure niet toelaat een verzoek tot hulp inte dienen bij de Commissie wanneer de strafvordering nietwerd ingesteld (respectievelijk het strafonderzoek werdgeseponeerd door het openbaar ministerie).”

Contact

De Commissie voor financiële hulp aan slachtoffersvan opzettelijke gewelddaden en aan de occasionelereddersHallepoortlaan 5-81060 BRUSSEL

Tel. : 02 542 65 11Fax : 02 542 72 40

2. Vermeldenswaard voor 2006 zijn ook enkele arresten vande Raad van State inzake annulatieberoepen tegen beslis-singen van de Commissie: arresten nr. 153.840 en157.864 (draagwijdte van het gezag van rechterlijk gewijs-de), arrest nr. 157.865 (aanwending van geweld tegeneen persoon), arresten nr. 160.236 en 160.524 (motive-ringsplicht Commissie), en arrest nr. 163.306 (rekeninghouden met het gedrag van de overledene).

Focus

103

De zaak Dutroux gaf aanleiding tot het aanleggen van 31dossiers, waarvan er begin 2007 twee nog niet waren beëin-digd. In de 29 afgesloten dossiers werden 37 beslissingengenomen voor een totaal bedrag van 745.955 €. In totaalwerd negenmaal het maximumbedrag van 62.000 € toege-kend. Het is nuttig om weten dat 3 verzoekschriften niets temaken hadden met het proces van Aarlen.

Verzoek-schriften

Beslissingen Bedrag

1990 1 2 –

2001 2 – –

2003 – 1 –

2004 7 7 –

2005 16 14 224.455 €

2006 5 10 372.500 €

31 januari 2007 – 4 149.000 €

De Commissie en de slachtoffers van Dutroux & consoorten

Voor meer uitgebreide informatie over de Commissie en haarrechtspraak kunt u terecht op de website van de FOD Justi-tie. De verslagen 2000-2001 en 2002-2004 zijn beschikbaarop deze site. Het jaarverslag 2005-2006 zal in de loop van2007 worden toegevoegd.


Jaar

Activiteiten 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

Verzoekschriften 873 715 740 645 804 900 1.298 1.191 1.312

Toegekende hulpin miljoen euro

2,38 4,18 6,31 5,17 7,77 10,58 10,94 10,60 10,56

Annulatieberoepen 2 8 5 4 4 14 5 17 12

Beslissingen 192 530 732 541 762 994 1.095 1.176 1.262

Voor een samenvatting van een groot aantal beslissingen(bijna 4.000) kunt u terecht op www.juridat.be. Ook op dewebsite van Justitie is een link voorzien naar deze elektroni-sche databank.

104

KKaannssssppeell--ccoommmmiissssiiee

De Commissie bestaat uit een gelijk aantal Nederlands-talige en Franstalige vertegenwoordigers van de zesministers belast met het beleid inzake kansspelen en uitde voorzitter van de Commissie, die magistraat is. DeCommissie wordt bijgestaan door een secretariaat metambtenaren die ressorteren onder de FOD Justitie. DeCommissie wordt volledig door de sector gefinancierd. In2006 ontving zij 3,42 miljoen euro, die aan de Schatkistwerden teruggestort. Een deel van deze bijdragen werdgebruikt voor de werking van de Commissie. Daarenbo-ven heeft het optreden van de Commissie een betereinning van de belastingen mogelijk gemaakt.

Kansspelcommissie

De Kansspelcommissie is een beslissings-, advies- encontrole-instantie. De Commissie verleent vergunningenvoor de exploitatie van kansspelen aan casino’s, speelau-tomatenhallen, drankgelegenheden, leveranciers en her-stellers van speelautomaten en aan het personeel van decasino’s en speelautomatenhallen. Zij is tevens belastmet de bescherming van de spelers.

In 2006 heeft de Commissie verder meegewerkt aan ver-scheidene projecten inzake kansspelen. Naast de admini-stratieve behandeling van dossiers heeft de Commissie:● meegewerkt aan verscheidene evenementen in België,

met name het «Congrès international de la francopho-nie en prévention des assuétudes» te Luik en de Infor-matiedag voor horeca-uitbaters te Gent, en zelfs in hetbuitenland, zoals de ICE-handelsbeurs te Londen;

● verdere contacten onderhouden met haar buitenland-se tegenhangers, in het bijzonder in Frankrijk, Neder-land en Engeland, meer bepaald binnen het GamingRegulators’ European Forum (GREF) dat 27 regelge-vende intansties bijeenbrengt, of via de InternationalSummit on Remote Gambling in Londen;

● besprekingen gehouden over het onderzoek bestelddoor de Europese Commissie betreffende het kans-spelaanbod in het kader van de interne markt;

● verscheidene initiatieven genomen inzake de bescher-ming van de spelers, zoals het lanceren van een open-bare aanbesteding voor een beleidsondersteunendestudie inzake kansspelen;

● controles uitgevoerd en sanctieprocedures uitgewerktten aanzien van de houders van een vergunning.

105

Kansspelcommissie

Advies aan de regering inzakehet ontwerp van wet betreffendeweddenschappen en internet

Het onderzoek van de KU Leuven betreffende het “juri-disch begrip kansspel” had de juridische leemtes in dewet van 7 mei 1999, met name vanuit de omschrijvingvan de woorden “spel”, “weddenschap”, “inzet”,“winst”, “verlies” en “kans”, alsook het gebrek aansamenhang van het kansspelbeleid in België reeds aanhet licht gebracht. Volgens dit onderzoek blijft het toe-zicht op de exploitatie van de kansspelen te versnipperd.Een enkele controle-instantie is absoluut onontbeerlijkom de vergunningen toe te kennen en te zorgen voor deverstandige exploitatie van de kansspelen en debescherming van de speler. Volgens het onderzoekbekleedt de Commissie een zeer goede positie om aldeze vergunningen toe te kennen, gelet op de opdrachten de ervaring ervan.

Gelet op deze aan het licht gebrachte lacunes, maar ook ophet schandaal van de vervalste matchen tijdens het Bel-gisch voetbalkampioenschap en de uitdagingen in verbandmet op het internet aangeboden kansspelen en de open-baarheid ervan, heeft de Commissie de minister van Justi-tie een advies gestuurd dat beoogt de wet aan te passenzodat de exploitatie van de weddenschappen en de kans-spelen op het internet beter kan worden begeleid.

Vooreerst moet werk worden gemaakt van de harmonisa-tie van de sector van de weddenschappen, waarover totdusver verschillende wetgevende teksten bestaan dieressorteren onder diverse overheden. Vervolgens moetde exploitatie van kansspelen door middel van een elek-tronisch communicatienetwerk worden gekanaliseerd,met name door de invoering van strenge voorwaarden.Het wetsontwerp werd bij het parlement ingediend op 7 december 2006.

Koninklijk besluit betreffendetelevisiespelletjes

In 2004 reeds had de Commissie een advies verstrektnaar aanleiding van een groot aantal klachten inzake deeerlijkheid van deze spelletjes en de gefactureerdebedragen. Het is de bedoeling televisiespelletjes die eenvolledig tv-programma vormen (de gevaarlijkste soort vol-gens de commissie) te begeleiden. Dit koninklijk besluit,goedgekeurd krachtens de wet van 7 mei 1999, werd op10 oktober 2006 afgekondigd en is op 1 januari 2007 inwerking getreden.

Voortaan moeten de organisatoren van spelletjes eersteen dossier indienen bij de Kansspelcommissie, die eenadvies verstrekt na raadpleging van de dienst Metrologievan de FOD Economie.

106

Kansspelcommissie

Daarnaast voorziet dit koninklijk besluit in verschillendemaatregelen inzake transparantie ten aanzien van dedeelnemers, zoals de verplichting om het spelreglementbekend te maken op de teletekstpagina’s met vermel-ding van de mogelijkheid om een klacht in te dienen bijde Commissie, of een aantal inlichtingen op het schermte tonen (hoogst mogelijk tarief per deelname, verbodvoor minderjarigen om deel te nemen, bekendmakenvan de te winnen prijzen en de wijze waarop zij kunnenworden gewonnen, aantal oproepen in real time). Boven-dien regelt het koninklijk besluit ook de volgende aange-legenheden: de maximum prijs per oproep, de gedrags-lijnen ter attentie van de presentatoren en de invoeringvan een monitoringsysteem van de gesprekken teneindepersonen die veel bellen te kunnen identificeren, zodathierop kan worden gereageerd door het bezorgen vanwaarschuwingen.

De spelletjes en de wijzen om de winnaars te selecteren,moeten vooraf worden goedgekeurd door de Commissie,op advies van de dienst Metrologie. Controles kunnen terplaatse worden georganiseerd.

Casino’s

Het was het eerste jaar dat het casino te Brussel geëx-ploiteerd werd. Dit casino haalde een zakencijfer van25,7 miljoen euro en ongeveer 250.000 bezoekers,ondanks ambitieuzere voorspellingen.

Voor 2006 zal het gezamenlijke zakencijfer van de negenBelgische casino’s wellicht rond 85 miljoen euro schom-melen.

Vooral het pokerspel heeft een enorm succes gekend. In2006 werden twee tornooien georganiseerd, het enedoor de casino’s te Namen en Spa en het andere doorhet casino te Oostende. Het traditionele tafelpokerspelmag in België enkel door casino’s worden geëxploiteerden ook zij mogen slechts een pokertornooi per jaar orga-niseren. Sedert de goedkeuring van de wet in 1999 heeftde Commissie de nadruk gelegd op de strijd tegen de ille-gale organisatie van dit spel in café’s en andere illegaleinrichtingen. Met het oog op de controle op deze activiteitwerd beslist deze enkel mogelijk te maken in casino’s.

Inzake het witwassen van geld hebben de Cel voor finan-ciële informatieverwerking en de Commissie een verslagopgesteld over de negen Belgische casino’s, waaringewag wordt gemaakt van de leemtes. Aan de casino’swerd aanbevolen de regels die ter zake van toepassingzijn nader te omschrijven in een dienstorder ter attentievan hun personeel.

107

Speelzalen

De wachtlijst met kandidaten voor de exploitatie van eenspeelzaal van klasse B is nog langer geworden. Op 31 december 2006 stonden er 13 kandidaten op eenwachtlijst. Dit jaar heeft de Commissie zich onder meerbeziggehouden met een sanctieprocedure tegen eeninrichting wegens vals spelen, valsheid en fiscale fraude.

Drankgelegenheden

Wat klasse C betreft moesten zowel voor de Nederlands-talige als de Franstalige dossiers dit jaar 1.174 vergun-ningen worden verlengd. Na 5 jaar liepen de verleendevergunningen immers af. 895 vergunningen werden ver-lengd. De behandeling van 98 dossiers werd uitgesteld.

De aangelegenheid van de zelfstandige zaakvoerdermoest worden behandeld en daarbij werd de nadrukgelegd op zijn verantwoordelijkheid als beheerder van deinrichting. Hij en niet de officiële uitbater van de inrich-ting moet dus houder zijn van een vergunning, ingevalhet gaat om twee afzonderlijke personen.

De verlening van vergunningen via een voor het publiektoegankelijk loket werd dit jaar voortgezet. 29,7 % van dein 2006 verleende vergunningen, i.e. een totaal aantal van841, werd op die wijze toegekend. Deze procedure wordtook vaak gebruikt door leveranciers die ermee instemmende formaliteiten te verrichten voor hun cliënten.

De Commissie heeft ook het hoofd moeten bieden aan het probleem van bingo’s met animatie die heel sterklijken op toestellen toegelaten in klasse I of II. De tot nogtoe geldende regel was dat de gemiddelde kans om dedoor de animatie of het afwisselend spel aangekondigdeprijs te winnen niet hoger mocht zijn dan 35%. De con-structeurs hebben immers een almaar belangrijkerplaats gegeven aan de aanvullende spelletjes, van hettype “slots”, die de spelers de mogelijkheid bieden winstte maken in de vorm van bonus. De Commissie heefthierop gereageerd door te bepalen dat “upgrades” nietmeer worden toegestaan vanaf 2007. De machines meteen “slotanimatie” moeten vanaf 2009 buiten werkingworden gesteld.

Vergunningen klasse D

Aan het personeel van de casino’s en speelzalen werdendit jaar 883 vergunningen verleend. Naar schatting ver-tegenwoordigen de speelzalen en casino’s ongeveer1.805 voltijdse jobequivalenten. In 2006 werd geopteerdvoor de formule van opleiding in kleine groepen. Daar-door wordt meer interactie tussen de opleiders en dedeelnemers mogelijk.

Vergunningen klasse E

Het aantal vergunningen van klasse E is gedaald. Op 31 december 2006 waren er 192 vergunningen in wer-king. De trend is dat de kleine leveranciers verdwijnen,met name door de veralgemening van het informatica-protocol. Verscheidene buitenlandse firma’s tonenbelangstelling voor de Belgische markt.

Bescherming van de spelers

Verzoeken tot uitsluiting, net als verzoeken tot vrijwilligeuitsluiting, blijven toestromen bij de Commissie. Voor ditwerk alleen zijn drie voltijdse werknemers nodig. DeCommissie neemt deze taak zeer ernstig. De elektroni-sche databank EPIS (Excluded Persons Information Sys-tem) telt 4.862 vrijwillig uitgesloten spelers, 45.000 per-sonen die krachtens de wet niet mogen spelen (magis-traten, politieagenten, deurwaarders, notarissen) en 19.099 gerechtelijke uitsluitingen. Op een jaar tijd heb-ben de kanspelinrichtingen bedoelde gegevensbankbijna 6 miljoen maal geraadpleegd.

Het opzet bestaat een film te maken, met name voor descholen.

Daarnaast heeft de Commissie een offerte gemaakt diebeoogt een studie te bestellen ter ondersteuning van hetbeleid van de Kansspelcommissie en het algemeenbeleid inzake de bescherming van de spelers en bijstandaan personen met een gokverslaving.

Kansspelcommissie

108

Controles

Een van de taken van de Commissie bestaat erin na tegaan of de wet en de uitvoeringsbesluiten ervan behoor-lijk worden toegepast. Daartoe beschikt zij over 7 atta-chés, waarvan 6 de hoedanigheid bezitten van officiervan gerechtelijke politie. Zij krijgen de steun van drie aande Commissie gedetacheerde politieagenten Deze con-troles vinden vaak plaats in aanwezigheid van leden vande dienst Metrologie. Ook de diensten van de belastings-administratie hebben meegewerkt aan verscheidenecontroles. In 2006 werden in totaal 212 controles uitge-voerd. Met de steun van de lokale politiediensten werden187 processen-verbaal (56 strafrechtelijke en 131 admi-nistratieve), 157 verslagen, 65 inbeslagnemingen en 10optredens in illegale speelholen verwezenlijkt. Het aantalprocessen-verbaal tegen sites die spelletjes op internetaanbieden is gestegen tot 17. Inspanningen werdengeleverd om overtredingen beter op te sporen.

De voornaamste vastgestelde overtredingen zijn voorcasino’s de slechte online mededeling van de gegevens,voor klasse II het gebrek aan conformiteit van de toestel-len en voor cafés de exploitatie van kansspelen zondervoorafgaande toelating, soms met medeplichtigheid vande installateurs van spelen. Wat het ontslagen personeelvan de inrichtingen van klasse I en II betreft, werd tot slotopgemerkt dat sommige bedienden op de machinesspeelden van de inrichtingen waarin zij werken.

De samenwerking met de lokale en federale politiedien-sten is goed verlopen. Sommige zones voeren evenweleen actief beleid inzake kansspelen. Om deze samen-werking te verbeteren, heeft de Commissie deelgenomenaan twee opleidingsdagen ter attentie van de magistratenen aan verscheidene informatievergaderingen in de poli-tiezones, zoals te Luik, Charleroi, Doornik, Evergem, Gul-legem en Aalter. In Inforevue werd ook een artikel terattentie van de lokale politiediensten gepubliceerd.Vademecums met inlichtingen met het oog op doeltref-fende controle werden verspreid. De Commissie wenstdat de uitwisseling van informatie inzake de kansspelenwordt verbeterd teneinde op meer doeltreffende wijze tekunnen optreden.

Kansspelcommissie

Contact

Kansspelcommissie Kantersteen 471000 BRUSSEL

Tel.: 02 504 00 40Fax: 02 504 00 66E-mail: [email protected]

Focus

109

Kansspelcommissie

De Kansspelcommissie heeft vastgesteld dat het juri-disch instrumentarium niet beschikte over wettelijkeinstrumenten om een coherent beleid inzake de kans-spelen te voeren Zij heeft een advies aan de minister vanJustitie bezorgd opdat weddenschapen voortaan zoudenworden onderworpen aan een enkele wetgeving en viaelektronische communicatiemiddelen aangeboden casi-nospelen worden begeleid en niet enkel verboden zon-der dat strafrechtelijke sancties worden getroffen.

Op 20 juli 2006 heeft de regering een ontwerp goedge-keurd teneinde de wetgeving te wijzigen. Dit ontwerpwerd voorgelegd aan de Raad van State vooraleer heteind 2006 bij het parlement werd ingediend. Het werdook betekend aan de Europese Commissie en bijgevolgaan de andere lidstaten. Vooraf werd een werkgroep metde Federal Computer Crime Unit, de cel Toezicht opInternet van de FOD Economische Zaken en leden vande belastingsadministratie opgericht teneinde verschil-lende acties te overwegen tegen het illegaal kanspelaan-bod. In februari werd een raadpleging met de sectorgeorganiseerd.

Wat de weddenschappen betreft, gaat het erom te voor-zien in meer samenwerking inzake het toekenningsbe-leid, dat thans al te uiteenlopend is. De Commissie heeftbovendien vastgesteld dat de gokkantoren die de wette-lijke voorwaarden niet vervulden, met name de betaling

van belastingen, welig tierden. De zaak van de vervalstevoetbalmatchen heeft geleid tot vragen over de wense-lijkheid van controlemaatregelen.

Het aangaan van weddenschappen op sportwedstrijdenof op evenementen (laatstgenoemde zijn thans verbodenbij de wet van 7 mei 1999) zou krachtens de nieuwe wetworden onderworpen aan het voorafgaand advies van deCommissie, die twee soorten vergunningen zou kunnentoekennen: een vergunning voor de vast inrichtingen eneen vergunning voor de mobiele inrichtingen. Een enander biedt vervolgens de mogelijkheid de exploitatieervan te controleren.

Het is de bedoeling de op het internet aangeboden spe-len in duidelijke banen te leiden. Deze spelen zijn thansverboden in België, maar er moet worden vastgesteld datde bestraffing ervan niet doeltreffend is. Derhalve is deCommissie voorstander van een gecontroleerd aanbodonder toezicht, waarvoor een advies moet worden ver-leend. De te verstrekken betrouwbaarheidscertificatenzullen snellere actie mogelijk maken in geval van fraude.De eerlijkheid van de spelen en de toepassing van deregels die werden ingesteld om de kwetsbare spelers tebeschermen, zullen kunnen worden gecontroleerd.

Volgens een Frans onderzoek dat het “Laboratoire d’ex-pertise en sécurité informatique”, CERT-LEXSI, in juli

2006 verrichtte, zijn 86% van de websites met onlinespelletjes als “wild” te omschrijven, dat wil zeggen dat zijbestaan buiten elke regeling of controle, waardoor wan-toestanden, zoals de manipulatie van het herverdelings-gehalte, het niet uitbetalen van winsten, het stelen vanbankkaarten of de besmetting van computers met “Tro-jaanse paarden” niet zijn uit te sluiten. Een aanzienlijkdeel van deze websites zou in handen van criminele organisaties zijn. Het Europolverslag van 2005 betreffen-de de georganiseerde criminaliteit bevestigt zulks.

De organisatoren van illegale spelen op het internet ofandere illegale spelen kunnen eveneens snel wordengestraft. Allen die daaraan meewerken door middel vanreclame of door het vergemakkelijken van de betalingvan illegale spelen moeten eveneens onder het toepas-singsgebied van deze strafwet vallen. Het is tevens debedoeling de structuur van de Commissie te modernise-ren zodat zij op een meer doeltreffende wijze kan wer-ken.

De exploitanten van weddenschappen of spelen via hetinternet worden onderworpen aan criteria inzake trans-parantie, solvabiliteit en naleving van de vereisten van defunctie. Ingeval de nieuwe wet wordt goedgekeurd, wordthet dus mogelijk deze spelen te controleren en de doel-treffendheid van het beleid ten aanzien van de kansspe-len op te voeren.

110

IInnffoorrmmaattiieeeenn

AAddvviieesscceennttrruumminzake de schadelijke

sektarische organisaties

Het Informatie- en Adviescentrum inzake de schadelijkesektarische organisaties is een onafhankelijk centrumdat ressorteert onder de FOD Justitie. Bij de wet van 2juni 1998, gewijzigd bij wet van 12 april 2004, werd hetbelast met het onderzoeken van het verschijnsel vanschadelijke sektarische organisaties in België en huninternationale bindingen.

Deze studie dient als basis voor de uitvoering van volgen-de opdrachten:● de burgers en de autoriteiten informeren;● adviezen en aanbevelingen formuleren voor de autori-

teiten;● een documentatiecentrum ter beschikking stellen van

het publiek;● instellingen, organisaties en centra voor rechtsbijstand

ondersteunen en begeleiden.

Informatie en Adviescentrum inzake de schadelijke sektarische organisaties

111


Het Informatie- en Adviescentrum inzake de schadelijkesektarische organisaties werd in 2005 en 2006 met eenovergangsperiode geconfronteerd.

In 2005 liep het mandaat ten einde van sommigen vande eerste leden die de Kamer van volksvertegenwoordi-gers in 1999 had aangewezen. Het mandaat van ande-ren werd verlengd ingevolge een wetswijziging in 2004waardoor het mandaat niet langer vier maar zes jaarbestrijkt. Tegelijkertijd hebben nieuwe leden zich bij degroep gevoegd.

Deze overgang blijkt eveneens uit de erkenning diehet IACSSO nu krijgt, na beginjaren waarin het tocheen grote onbekende was. De werkgroep van deKamer belast met de follow-up van de aanbevelingenvan de Onderzoekscommissie van 1997 heeft debetekenis van de werkzaamheden van het Centrumerkend. Het verslag van deze werkgroep vormt eenbelangrijke riem onder het hart voor alle leden en personeelsleden van het Centrum die zich inzettenom het individu en de samenleving te verdedigentegen sektarische misstanden.

Evaluatie door een werkgroep van de Kamer

In april 2004 keurde de Conferentie van de voorzitters van deKamer van volksvertegenwoordigers de oprichting goed vaneen werkgroep belast met de opvolging van de aanbevelin-gen van de parlementaire onderzoekscommissie “sekten”1.Op 14 maart 2005 hebben de leden van de werkgroep devoorzitter, de plaatsvervangende voorzitter en de directeurvan het Centrum achter gesloten deuren gehoord. Op dins-dag 12 oktober 2004 bracht de groep een werkbezoek aanhet Centrum.

Het verslag2 met de titel “Opvolging van de aanbevelingenvan de parlementaire onderzoekscommissie sekten” werdop 30 maart 2006 met een zeer ruime meerderheid goedge-keurd in de plenaire vergadering van de Kamer3.

Het eerste deel van het verslag bevat de vaststellingen, hettweede de aanbevelingen van de werkgroep.

In de vaststellingen wordt beschreven hoe de situatie isgeëvolueerd op de gebieden waarop de sektarische organi-saties zich bij voorkeur toespitsen: gezondheid, persoonlijkeontwikkeling en opleiding. Het gaat om kleine groepen diegespecialiseerd zijn in de “persoonlijke ontplooiing van depersoon en het streven naar meer welzijn”, gebeden omgenezing of psychotherapie. De werkgroep wijst erop dat erin België geen enkele regelgeving bestaat betreffende de uit-oefening van psychotherapie. Andere groepen leggen zichtoe op beroepsopleiding of de begeleiding van kinderen metleerproblemen.

De leden van de werkgroep bevestigen in hun vaststellingendat het IACSSO dankzij zijn bibliotheek en zijn documentatie“voor het publiek de referentie bij uitstek vormt wat sektari-sche aangelegenheden betreft”. Het verslag vermeldt even-eens de waardering van verscheidene gehoorde personendie “de uitstekende samenwerking met het Centrum" onder-strepen.

Volgens dit verslag werd het werk van het Centrum mogelijkbelemmerd omdat er nog geen koninklijk besluit betreffendede verwerking van persoonsgegevens bestond. Wat de invloed van sekten op kinderen betreft, vermeldt hetverslag de projecten Educaunet en Safer Internet – uitge-werkt in verschillende instellingen zoals het IACSSO – waar-in dit bijzondere risico werd behandeld.

De aanbevelingen van de werkgroep beogen in de eersteplaats meer bewustmaking en opleiding van de verschillen-de betrokken overheden en diensten, meer samenwerkingen gegevensuitwisseling en de invoering van permanentecoördinatie van het optreden tussen deze verschillendeinstanties. Deze rollen zouden aan het IACSSO en de admi-nistratieve coördinatiecel kunnen worden toevertrouwd.

In het verslag wordt overigens voorgesteld om extra perso-neel in te zetten en geld uit te trekken om de werking van hetInformatie- en Adviescentrum inzake de schadelijke sektari-sche organisaties te versterken door middel van een proac-tieve houding, in het bijzonder ten aanzien van jongeren enpersonen die werkzaam zijn in de gezondheidsector, metname op lokaal vlak.

1. Verslag van de heren Antoine Duquesne en Luc Willems, Gedr. St. nr. 313/7 en 8 – 95/96. 2. Kamer van Volksvertegenwoordigers, Gedr. St. 51 2357/001. 3. 119 stemmen voor en 3 onthoudingen.


112

Daarnaast formuleert de werkgroep de aanbeveling hetkoninklijk besluit tot vaststelling van de voorwaarden voor deverwerking door het Centrum van de persoonsgegevens metbetrekking tot de overtuiging of activiteiten op levensbe-schouwelijk of godsdienstig gebied spoedig bekend temaken4.

Teneinde ondernemingen de mogelijkheid te bieden demarkt van de beroepsopleiding beter te controleren, wordt inhet verslag tot slot voorgesteld een “early warning system” inte stellen. Het IACSSO zou in samenwerking met het VBObelast kunnen worden met een informatieopdracht tenbehoeve van de ondernemingen.

Nieuw huishoudelijk reglement

In artikel 5 van de wet van 2 juni 1998 houdende oprich-ting van een Informatie- en Adviescentrum inzake de scha-delijke sektarische organisaties en van een administratievecoördinatiecel inzake de strijd tegen schadelijke sektari-sche organisaties is bepaald dat het Centrum binnen tweemaanden na zijn installatie een huishoudelijk reglementopstelt.

In hetzelfde artikel is gesteld dat dit reglement ter goedkeu-ring aan de Kamer van volksvertegenwoordigers wordtvoorgelegd.

Het Centrum heeft, in zijn nieuwe samenstelling, het huis-houdelijk reglement gewijzigd. Op 16 juni 2006 heeft deKamer van volksvertegenwoordigers het nieuwe reglementgoedgekeurd (Gedr. St. Kamer 51 2551/001, bijlage 3).

Documentatiecentrum

Op 1 september 2006 werd een bibliothecaris in dienstgenomen (met een aggregatie in exacte wetenschappen,een licentie filosofie, een diploma en ervaring in het bibli-otheekwezen en documentaire informatiekunde) voor dereorganisatie en de uitbouw van de bibliotheek en hetdocumentatiecentrum.

Momenteel beschikt de bibliotheek over:● meer dan 5.000 boeken van en over “cults” en (nieuwe)

religieuze organisaties, in verschillende talen, soms in eenbreder kader (ook in een juridisch kader) geplaatst - meteen jaarlijkse aangroei van ongeveer 400 werken;

● 30 abonnementen op wetenschappelijke en vulgarise-rende tijdschriften, evenals zowat 250 losse tijdschrift-nummers over dit thema;

● een verzameling brochures, folders en rapportenafkomstig van officiële Belgische en buitenlandseinstanties;

● 25 lopende meter documentatiemateriaal, opgedeeldper organisatie/beweging en per thema;

● een audiovisuele verzameling van meer dan 500 vide-ocassettes en dvd's;

● enkele e-publicaties en een toegang tot internet.

4. Het koninklijk besluit ter uitvoering van artikel 6, § 3, van de wet van 2 juni 1998 houdende oprichting van een Informatie- en Adviescentrum inzakede schadelijke sektarische organisaties en van een administratieve coördinatiecel inzake de strijd tegen schadelijke sektarische organisaties werd uit-eindelijk bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 16 augustus 2006.

113


Folder inzake gezondheid

Half november 2006 heeft het IACSSO zijn laatste foldervoorgesteld, waarin de gevoelige aangelegenheid van de“Sektarische ontsporingen inzake gezondheid” aan bodkomt. Het IACSSO is zich, ingevolge talrijke vragen vanhet publiek, bewust geworden van dit probleem en heefteen overzicht gemaakt van de ontsporingen die eengevaar inhouden voor de gezondheid van personen dieslecht ingelicht of in de war zijn. Gezondheid vormt eenwervingsmiddel en komt tevens ter sprake bij sommigesektarische bewegingen die therapeutische beginselenhanteren die schadelijk kunnen zijn voor de leden ervan,zowel voor kinderen als volwassenen. De volksgezond-heid als geheel komt evenwel in het gedrang als technie-ken waarvoor geen wetenschappelijk bewijs bestaat deplaats innemen van andere behandelingen die nochtansveel passender zijn.

Het Centrum heeft tijdens de periode tussen de oprich-ting en 2006:● 189 dossiers aangelegd betreffende verenigingen/bewe-

gingen waarvan sprake is in het parlementair onderzoeks-verslag (86 zonder enig verzoek van publiek/overheid);

● 561 nieuwe dossiers aangelegd ingevolge een verzoekvan publiek/overheid.

Alles samen gaat het om 750 dossiers. Er zijn echter ook135 thematische dossiers die geen betrekking hebbenop een groep en 55 dossiers die niet langer tot debevoegdheid behoren.

Deze materialen moeten op een systematische wijzegeordend worden in een meertalige databank, die ookonline raadpleegbaar moet zijn, en waarin o.a. op auteur,op titel en op trefwoorden kan worden opgezocht.

Een materiële herinrichting van de bibliotheekinfrastruc-tuur en van de classificatie in rubrieken is reeds van startgegaan, maar de verdere uitwerking van de databank envan de informatiestromen binnen, naar en van het Cen-trum zal pas in de loop van de volgende jaren zichtbaarworden. De databank zal dan alle werken bevatten.

Om een rustige lees-, leer- en werksituatie te kunnencreëren, werden de openingsuren aangepast: de biblio-theek is nu enkel na afspraak toegankelijk voor hetpubliek op dinsdag, woensdag en donderdag, telkensvan 9 tot 12 en van 14 tot 17 uur. Het personeel van dedienst begeleidt de bezoekers steeds in hun opzoekings-werk; indien nodig gebeurt dit soms ook 's avonds of inweekends.

Dankzij de recente werving van een bibliothecaris kanhet Centrum het potentieel van de bibliotheek verderontwikkelen. De bibliotheek speelt immers een centralerol bij de informatieopdracht van het Centrum. Talrijkebezoekers verrichten persoonlijk opzoekingswerk, ande-ren worden daarbij geholpen door personeelsleden vanhet Centrum. De toegankelijkheid van de werken vormtdus een prioriteit bij de reorganisatie die momenteelwordt doorgevoerd.


114

Het IACSSO doet meer dan louter vaststellen en biedteveneens middelen om het gevaar te helpen identifice-ren en mensen die de dupe ervan zijn geworden naarbevoegde overheden te verwijzen. Deze folder is opzette-lijk algemeen en beoogt de lezer te informeren, zodat hijeen kritische houding ontwikkelt als voornaamste wapenter bestrijding van deze achterbakse en geniepige oog-merken.

Het Centrum biedt voor het eerst een folder aan in dedrie landstalen, wat een ruimere verspreiding over hetvolledige grondgebied mogelijk maakt. Na een folderover gezondheid in het algemeen, zal het Centrum hetspecifiek hebben over de geestelijke gezondheid in hetlicht van de sektarische handelwijzen. Aangelegenhedenmet betrekking tot de gezondheid in het algemeen blij-ven de hoofdbekommernis van het Centrum.

Contact

Informatie- en adviescentrum inzake schadelijke

sektarische organisatiesHoogstraat 139 – 3de verdieping1000 BRUSSEL

Tel. : 02 504 91 68Fax : 02 513 83 94E-mail : [email protected]

Focus

Het Centrum geniet aanzienlijke erkenning op interna-tionaal vlak en zal de bilaterale en multilaterale contac-ten met zijn institutionele partners en met de verenigin-gen in het veld nog aanhalen. In dit internationaal kaderwerd een samenwerkingsovereenkomst gesloten methet Centre intercantonal d’information sur les croyan-ces (C.I.C.) te Genève (Zwitserland). Daarnaast heeftde voorzitter van het Centrum deelgenomen aan dewerkzaamheden van de studiegroep betreffende sektenvan de “Assemblée nationale française” in maart ennovember 2005. Op 12 september 2006 heeft deonderzoekscommissie hem gehoord met betrekking totde invloed van bewegingen van sektarische aard en degevolgen van hun handelwijzen voor de lichamelijke engeestelijke gezondheid van minderjarigen. Dankzij dezecontacten en uitwisselingen kunnen de bij ons waarge-nomen fenomenen vollediger worden beoordeeld, watertoe bijdraagt dat het Centrum in België èn in het bui-tenland nog geloofwaardiger wordt.

Het dossier ”Minderjarigen” waarmee eind 2006 werdgestart, vormt een prioriteit voor 2007. Het is de bedoe-ling de sektarische risico’s waarmee minderjarigen kun-nen te maken krijgen zo algemeen mogelijk voor te stel-len. Het Centrum zal ernaar streven de leidinggevendeambtenaren van de diensten van de drie gemeenschap-pen die bevoegd zijn voor kinderen en voor onderwijsdaarbij te betrekken.

115


Het IACSSO en de minderjarigen

116

Voor meer informatie...

117

Centre d’information et d’avis sur les organisations sectaires nuisibles

Voor meerinformatie...

Voor meer informatie...

Voor meer informatie zal onze cel Communicatie eninformatie aan de burger u graag te woord staan:

Tel.: 02 542 69 78 of 02 542 66 97E-mail: [email protected]

U kan ook de website van de FOD Justitie raadplegen op:www.just.fgov.be. Daar vindt u meer informatie over onzeFOD en de werking ervan. U kan er ook onze publicitieson line raadplegen.

118

foto’s :

Regie der gebouwenPhoto Alto - Business & Teamwork – James HardyPhoto Alto – Social Issues – Laurent HamelsPhoto Alto – Crowds – Frédéric CirouPhoto Alto – Everyday life – Isabelle RozenbaumCorbis – volume 248 – Crime & JusticeImage Source – Disc EV 101 – Business Terminology 1Image 100 – CasinoPhotographie dienst van de FOD JustitieCel CommunicatieFrançoise Jottard

119

Hebben meegewerkt aan het huidige verslag :

Khaled Abouali, Sharon Beavis, Annelies Boffé, Eric Bras-seur, Philippe Beautrix, Blanche De Borle, Nathalie Car-pentier, Adriaan Deboeck, Bart Decruyenaere, StéphanieDodeigne, Pierre-Daniel Dufranne, Fanny Fontaine,Matyas Fuzfa, Christine-Laura Kouassi, Dietger Geeraert,Olivier Hullaert, Françoise Jottard, Jan Lathouwers, Nico-le Lauwers, Laurence Lavry, Nathalie Leclercq, KarolienLeyman, Claudine Lombart, Barbara Masquelier, NicolasNennen, Bart Nys, Alexandre Pérard, Martine Perpet ende voltallige vertaaldienst, Fernand Schmetz, LaurentSempot, Adrien Sluys, Sandra Steurbaut, Thérèse Tuts,Chantal Van Cauteren, Virginie Vanholme, Franz VanHal, André Van Hauwaert, Philip Verhoeven, WilfriedVerrezen.

3

SE Personnel et Organisation

Vera

ntw

oord

elijk

e ui

tgev

er :

A.B

ourle

t - W

ater

lool

aan

115

- 10

00 B

russ

el D

/200

7/79

51/N

L/50

8

Federale Overheidsdienst Service public fédéral Justice ... 2006 NL.pdf · Sektarische...

Documents

Transcript of Federale Overheidsdienst Service public fédéral Justice ... 2006 NL.pdf · Sektarische...