12 2 | 2014 Facilitair!

Vierkante meters moeten efficiënt worden benut. Kantoren moeten medewerkers optimaal facili-

teren in al hun activiteiten. En mensen moeten worden gestimuleerd om samen te werken. Bij de

nieuwbouw of verbouw van kantoren wordt dan ook veel aandacht besteed aan werkplekontwik-

keling. Interieurontwerper Daniela Schelle van Kraaijvanger Architecten is daarin gespecialiseerd.

Zij krijgt steeds meer vrijheid in haar ontwerpen: ‘Bedrijven en organisaties nemen afscheid van

het idee dat de ordening van de werkplekken de organisatiestructuur moet weerspiegelen.’

Gebouwen maken voorflexibel gedrag

14_FAC_049_Facilitair 6 binnenwerk 06-06-14 12:41 Pagina 12

132 | 2014 Facilitair!

Werkplekontwikkeling is een betrekkelijk nieuwe discipline. Toteen jaar of twintig geleden werkten kenniswerkers of in unifor-me kantoren aan lange gangen, of in kantoortuinen: andere

werkplekconcepten waren er eigenlijk niet. Dankzij de digitalisering kondenkantoren papierloos gaan werken. Met de komst van internet kon dat ooknog eens tijd- en plaatsongebonden plaatsvinden. Daniela Schelle: ‘Ookkwam resultaatgericht werken in zwang, waarbij mensen niet wordenafgerekend op aanwezigheid, maar op het resultaat van hun inspanningen.Daardoor veranderde de functie van het kantoor: mensen kwamen meeren meer naar kantoor om te communiceren, niet meer zozeer om te pro-duceren. Dus was er minder behoefte aan productie-units, maar veel meeraan ontmoetingsplekken.’

Een goede basisZe zal nooit zomaar een flexibele nieuwe werkomgeving ontwerpen. ‘Ikhamer er altijd op dat de nieuwe werkomgeving niet de veranderingteweeg brengt die bedrijven beogen. Als bedrijven dat geloven, gaat hetmeestal mis. De basis is dat het werk gedigitaliseerd wordt. Om mensenop resultaat af te rekenen moet er een andere managementstijl wordenontwikkeld, en dat is lastig, want dat betekent een cultuurverandering. Deaangepaste werkomgeving beschouw ik als het laatste zetje voor mensenom de mogelijkheden ook daadwerkelijk te gaan gebruiken.’ Als ze merktdat er op ICT-gebied of mentaal gebied nog veel moet gebeuren, raadt zeorganisaties aan om adviseurs in te schakelen die daarbij kunnen coa-chen. ‘Ik moet wel een goede basis hebben om met de werkomgeving aande slag te gaan.’

Aansluiten op nieuwe economieHet Nieuwe Werken is nog steeds dé trend in werkplekontwikkeling.Daniela Schelle: ‘Bedrijven en organisaties die willen aansluiten op de nieu-we economie zullen hier wel in mee moeten gaan. Als ze jonge mensenwillen binnenhalen en vasthouden zullen ze een andere werkstijl moetenontwikkelen.’ Ze snapt wel dat het fenomeen soms met enige scepsiswordt bekeken. ‘Er leven nog concepten die het etiket Het Nieuwe Werkendragen, terwijl ze tien jaar oud zijn. Dat is dus eigenlijk Het Oude Werken.We zijn inmiddels heel wat verder.’ Sterker nog: Het Nieuwe Werken ont-wikkelt zich nog steeds. ‘Organisaties stappen steeds meer af van arbo-conforme werkplekken en reserveren meer en meer vierkante meters voorsamenwerken en communicatie. Ze nemen afscheid van het idee dat deordening van de werkplekken de organisatiestructuur moet weerspiegelen.De vrijheid die daardoor ontstaat, vind je terug in het interieur.’

Mensen mobiel makenDe concepten die zij ontwikkelt zijn gericht op samenwerken. En dat isvoor haar wel wat meer dan acht uur per dag naast elkaar zitten. ‘Het gaatom efficiëntie, om informatie zo snel mogelijk van A naar B te brengen. Datgaat het best als mensen in teams samenwerken en goed communiceren.’

DANIELA SCHELLEDaniela Schelle is Duitse van origine. Ze studeerde aan de Fachhochschule

Düsseldorf. Via architect en mentor Mart van Schijndel, die als hoogleraar aande hogeschool was verbonden, kwam ze in Nederland terecht. Als

associate partner bij Kraaijvanger heeft ze zich gespecialiseerd inhet integraal ontwerpen van interieurs en het implementeren

van nieuwe werkconcepten. Daniela Schelle was recentonder ander betrokken bij de werkplekontwikkeling voorCapgemini, VGZ, SAP, Gerechtsgebouw Wilheminahof enhet servicekantoor van zorginstelling Ipse de Bruggen.

‘BEDRIJVEN EN ORGANISATIES

NEMEN AFSCHEID VAN HET IDEE DAT

DE ORDENING VAN DE WERKPLEKKEN

DE ORGANISATIESTRUCTUUR

MOET WEERSPIEGELEN’

FOTO

: EW

OU

T H

UIB

ER

S

14_FAC_049_Facilitair 6 binnenwerk 06-06-14 12:41 Pagina 13

14 2 | 2014 Facilitair!

Het Nieuwe Werken moet het samenwerken stimuleren, maar tegelijkertijdstimuleren dat mensen mobiel blijven en op flexibele wijze van de verschil-lende plekken gebruik maken. ‘Mensen die bijvoorbeeld langdurig aan eenproject werken, gaan zich weer territoriaal gedragen. Daar moet je danmisschien geen vergaderruimte voor creëren, maar een ruimte met eenstatafel. Dan bevorder je dat het overleg maar kort duurt. Een scrumplek,zoals dat nu al wordt genoemd. Zo zijn er allemaal mogelijkheden omsamenwerken vorm te geven en mensen mobiel te maken. Daar push ikorganisaties graag in.’

Flexibele gebouwenHet Nieuwe Werken past ook goed bij trends als hergebruik van bestaan-de gebouwen, minder vierkante meters en minder zicht op groei en krimpvan de organisatie. ‘Wij kunnen met deze concepten buffers creëren voororganisaties, zodat ze groei en krimp in de toekomst kunnen opvangen.’Niet alleen het werken wordt dus flexibel, ook gebouwen. ‘Niet iederewerkplek hoeft meer aan de standaard arbo-normen te voldoen. Wie ineen papierloos kantoor werkt en het meeste van zijn werk ook nog eensop een iPad doet, heeft echt geen bureau meer nodig van 1.60 m bij 80cm. Dat werk kun je net zo goed doen in een oorstoel, met de voetenomhoog. Bovendien: als mensen toch vooral naar kantoor komen om tecommuniceren, kun je veel overlegplekken gelijkwaardig maken aan werk-plekken.’

Thuiswerken stimuleren‘Als je in een bedrijfsrestaurant zorgt voor stopcontacten en wifi, dan gaanmensen er ook werken. Misschien niet acht uur, maar wel twee uur. In dewerkomgevingen zorgen we voor grote werktafels, zodat er altijd aan-schuifplekken zijn die in de toekomst heel makkelijk zijn om te vormen toteen arbo-conforme werkplek. Dus dat zijn buffers. In dergelijke kantorenzijn er doorgaans meer stoelen dan er fte’s zijn. Maar het aantal arbo-con-forme werkplekken is maar tussen de 50 en de 80 procent van het aantalfte’s. Natuurlijk kun je bij groei van de organisatie ook ruimtes verbouwenen anders gaan inrichten. Daarom hebben al deze kantoren ook verplaats-bare binnenwanden en dergelijke. Maar als je zorgt voor voldoende buffer,is verbouwen volgens mij de eerste vijf tot tien jaar niet nodig. Al hangt daterg samen met de mate waarin bedrijven het thuiswerken stimuleren enfaciliteren. En dat staat in Nederland nog heel erg in de kinderschoenen.’ <

In het recent verschenen magazine ‘future offices’ probeert

Kraaijvanger Architecten de toekomst van kantoren te vangen

met fotoreportages en artist impressions van projecten, inter-

views (ook met Daniela Schelle), en fragmenten uit het leven

van (toekomstige) gebruikers. Het magazine is in digitale vorm

te vinden op www.kraaijvanger.nl. Daar kan ook een gedrukt

exemplaar worden aangevraagd.

Magazine ‘future offices’ >

SAMEN PUZZELEN AAN TWEE PPS-PROJECTENFacilicom en Kraaijvanger Architecten werken op dit moment samen aan twee PPS-projecten: PPS Het Gelders Huis en PPS Nieuw gemeentehuis Westland. Beide projecten verkeren op dit moment in de dialoogfase. Bij elk project zijn nudus drie consortia druk aan het puzzelen om tot een zo goed mogelijke invulling te komen van de opgave. PPS Het Gelders Huis betreft de vergaande renovatie van de huisvesting van de provincie in Arnhem. Facilicom heeft als single partyingeschreven op dit project. Bij PPS Nieuw gemeentehuis Westland gaat het om het realiseren van een nieuw publieks- en bestuurscentrum met een werkkantoorvoor de gemeente. Facilicom en Kraaijvanger maken hier onderdeel uit van een consortium dat verder bestaat uit Dura Vermeer, van Mierlo Bouwgroep, Weboma,Deerns en Pieters Bouwtechniek. Bij beide projecten is Kraaijvanger overigens nietalleen ingeschakeld voor het ontwerp van het interieur, maar ook van het pand.

FOTO

: FR

AN

K H

AN

SW

IJK

14_FAC_049_Facilitair 6 binnenwerk 06-06-14 12:42 Pagina 14