Expertbijeenkomst Veehouderij · 2009. 10. 29. · Normen in 2010 gaan met 10 kg/ha omlaag. Pw...
Transcript of Expertbijeenkomst Veehouderij · 2009. 10. 29. · Normen in 2010 gaan met 10 kg/ha omlaag. Pw...
Expertbijeenkomst Veehouderij
Een zaal vol experts
• U, als deskundig adviseur (1e lijn)
• Wij, met expertise op het gebied van bemonstering, analyse, voederwaarde, bodem en bemesting (2e lijn)
• Gezamenlijk doel: onze klant ondersteunen
Programma Expertbijeenkomst
• Broei(Suzan Nicolasen)
• Regelgeving Derogatie en Flexibele fosfaat normen(Alie Hissink / Pieter Brons)
• Pauze
• Fosfaatoptimalisatie gras- en maïsland(Arjan Reijneveld)
• Vragen
Bewaarbaarheid van de kuil
Inhoud
• Kengetallen gemiddeld bedrijf
• Broei
• Nieuwe producten 2010
Waarde van de graskuilen
Gemiddeld bedrijf in Nederland:• +/- 43 ha grasland • Opbrengst 10 ton ds/ha/jr• Opbrengst € 0,11/kg ds• +/- 80 melkkoeien
43 ha 10 ton ds/ha/jr
X =
430 ton ds/jr
€ 47.300
Factoren voor broei
Belangrijke factoren ter voorkoming van broei:
• zuurstof arm product
• vorming zuren, vooral azijnzuur d.m.v. heterofermentatieve conservering
• voldoende pH daling
Verloop ds door de jaren heen
350
370
390
410
430
450
470
490
510
530
550
1982
1984
1986
1988
1990
1992
1994
1996
1998
2000
2002
2004
2006
2008
Jaren
Ds
geha
ltes
Ds-gehaltes in graskuilen 2009
400
425
450
475
500
525
550
575
600
Voorjaar vroeg (1-4/ 20-5) Voorjaar laat (21-5/ 15-6) zomer (16-6/ 31-7) najaar (1-8/ e.v.)
Maaidatum
DS
geh
alte
s
Ds-gehaltes per grondsoort 2009
430
440
450
460
470
480
490
500
Zand Klei Veen
Grondsoort
DS
geh
alte
s
Melkzuurbacteriën
Melkzuurbacteriën
Homofermentatieve1 suiker
2 melkzuur
Heterofermentatieve1 suiker
1 melkzuurazijnzuuralcohol
1 azijnzuurBroeiremmend
• snel• geremd door melkzuur• minder verlies org. stof
• langzaam• ook bij lage pH• meer verlies org. stof
Broei
Zuurstof bij de kuil
Aerobe microben (m.n. gisten) worden weer actief: bederf
pH stijgt
Andere microben actief, etc.
Bederf / verlies voederwaarde / verlies €
Broeiremmende zuren
– Boterzuur ongewenst
– Propionzuur: (te) lage gehalten
– Azijnzuur wel gewenst
– Melkzuur: weinig effect tegen broei
pH en zuren
• pH 4,8 � 50% van de azijnzuur in de gedissocieerde vorm en 50% in de ongedissocieerde vorm
• Lagere pH meer azijnzuur in de ongedissocieerde vorm
• HAc ↔ H+ + Ac-
• HAc (= ongedissocieerd): remt gisten door binding aan receptoren in cel
Effect pH op vorm van azijnzuur
Voorbeelden invloed pH op ongedissocieerdazijnzuur
pH 3,8 � 90 % ongedissocieerd azijnzuurpH 6,3 � 5% ongedissocieerd azijnzuur
ongedissocieerd droogDS NH3 pH AZ MZ AZ ondis MZ ondis Broeigevoeligheid
330 6 3,8 11 104 9,9 55,0 21474 14 4,8 4 30 1,9 3,0 47559 6 5,1 2 16 0,6 0,9 55833 4 6,3 2 2 0,1 0,0 59
pH & azijnzuur 2009
4,9
5,15,2
5,4
6
5 5 5
4,0
4,5
5,0
5,5
6,0
6,5
Voorjaar vroeg Voorjaar laat Zomer Najaar
pH
Azijnzuur g/kg ds
Gem. ongedissocieerd azijnzuur
• 32 % ongedissocieerd azijnzuur
• Graskuilen 2009:– pH > 4,8– azijnzuur < streeftraject (10-20)– kuilen broeigevoelig
ongedissocieerd droogDS NH3 pH AZ MZ AZ ondis MZ ondis Broeigevoeligheid559 6 5,1 5 16 1,6 0,9 48
Verdeling broeigevoeligheid
Bijna 50 % van de graskuilen valt in de hoogste broeigevoeligheid klasse
Klasse Aantal %0-20 1501 7%
20-35 3140 14%35-50 6599 30%>50 10494 48%
Gemiddelde broeigevoeligheid 2009
Gemiddelde broeigevoeligheid � 45
klassenindeling broeigevoeligheid4 >503 35-502 20-351 1-20 streeftraject
Broeigevoeligheid
42
46
48
50
38
40
42
44
46
48
50
52
Voorjaar vroeg Voorjaar laat zomer najaar
Melkzuur & pH 2009
28
20
17
15
4,9 5,1 5,2 5,4
0
5
10
15
20
25
30
Voorjaar vroeg Voorjaar laat Zomer Najaar
Melkzr g/kg ds
pH
Broeigevoeligheid
• Broeigevoeligheid: gevoeligheid voor broei na openen van de kuil
• Broeigevoeligheid is berekend uit: pH, melkzuur en azijnzuur
• Kengetal afgeleid van modellen uit literatuurbijv. Dr. Courtin en Dr. Spoelstra (1990): “broeiremmende factor”
Uitleg berekening broeigevoeligheid
Stap 1: Ongedissocieerd AZ en MZ bereken
Stap 2: Omrekenen naar vers materiaalStap 3: Gegevens invoeren in formule
ongedissocieerd droog ongedissocieerd versDS NH3 pH AZ MZ AZ ondis MZ ondis AZ ond v MZ ond v Formule BG366 19 5 26 7 9,4 0,5 3,5 0,2 0,77 19459 8 4,8 10 43 4,7 4,3 2,2 2,0 0,85 32610 7 5,8 2 5 0,2 0,1 0,1 0,0 0,99 58
Broei
Broei op het verslag
Kuilkenner Bemesting Resultaat Streef- Zand Conservering Resultaat Streef- Zanddrogestof traject <15-6 drogestof traject <15-6
N-index kuil * 80 95-105 110 Boterzuur * 2,0 < 3,0 1,6
Actuele percelen 3 x zand Azijn-,propionzuur * 9 3 - 8 7
K/Na kuil * 9,5 8-12 8,6 Melkzuur 33 15 - 40 16
Conserveringsindex * 83 80-100 79
Toelichting kleuren uitslag t.o.v. steeftraject: zie blz 1 Broeigevoeligheid * 56 < 20 38
Nieuw
Broei
Klasse Ds VEM NH3 pH Suiker Melkzuur Azijnzuur4 581 896 6 5,6 110 10 43 487 890 8 5,1 89 20 92 440 906 9 4,8 75 36 121 367 894 10 4,4 48 51 18
klassenindeling broeigevoeligheid4 >503 35-502 20-351 1-20 streeftraject
pH ↔ Temperatuur in kuil
• Bron: NIZO (Vanaf snijvlak gemeten).
4.8
4.4 5.7
4.3
4.7
4.5
4.2
4.3
4.6
4.2
4.44.24.24.5
4.4
5.7 6.1
4.5
pH ↔ Temperatuur in kuil
• Bron: NIZO (Vanaf snijvlak gemeten).
30.6
16.8 22.7
13.2
35.3
23.8
16.7
21.1
21.2
24.0
12.818.215.711.4
16.1
23.4 33.9
22.6
Broei
Nadelen broei:
– 14 g/kg ds verlies RE
– 45 VEM / kg ds verlies
– Afname verteerbaarheid van OS 2,5% en NDF 5,6%
– Lagere ds-opname
– Totaal bederf kan oplopen tot ongeveer 20%
– 20% van € 47.300,- � € 9.460,- bederf
Broei
Maatregelen tegen broei:
– Grondlaag of ander gewicht aanbrengen
– Snijvlak glad en droog houden
– Voersnelheid hoog houden
– Broeigevoelige kuil voeren in de winter
– Snijvlak behandelen
Hoe verder?
• Calibratieset azijnzuur uitbreiden
• Toevoegmiddel registreren
• Validatie broeigevoeligheid
Validatie broeigevoeligheid
• Controleren broeigevoeligheid kengetal in de praktijk i.s.m. een mengvoerleverancier
• Plan van aanpak:– Monstername snijvlak dag 0– Monstername snijvlak dag 2– Meting temp. + voederwaarde + zuren– Statistische beoordeling van temp. verloop
Nieuw 2010
• Januari 2010 introductie voederwaarde verslag paard
• Paardenverslag bevat:– EWpa & VREp– Streefwaardes gericht op paarden– Adviezen m.b.t. paarden
Nieuw 2010
• 2010 introductie kuilkenner maïs
• Kuilkenner maïs bevat:• Melkzuur en azijnzuur• Gemeten pH• En/of broeigevoeligheid• En/of conserveringsindex
Nieuw 2010
• Bestendigheid zetmeel in de snijmaïskuil– Bestendigheid verandert gedurende de opslag– Maïsstabiliteit verder onderzocht– Hopelijk volgend jaar een kengetal
Overig
Project afbraakstudie i.s.m. CVB en ASG:
– Proef o.a. gefinancierd uit PZ gelden
– Opbouwen dataset gras-, maïssilage
– In situ afbraakkenmerken meten
– Verbeterde voederwaardering• DVE 2007 voorlopig status a.d.h. van deze
proef DVE 2007 definitief (2010)
Vragen?
www.blgg.nl
Aanpassingen regelgeving Derogatie
Hoe is het ook al weer?
• Uitgangspunten derogatie t/m 2009
Veehouders met 70% grasland(tussen 15 mei en 15 september)
� dan mag 250 kg stikstof (N) i.p.v. 170 kg N
uit graasdier-mest wordentoegediend per hectare
Mestbeleid Derogatie
Wat moet gemeten worden?
• Grasland: minimaal NLV en P-AL
• Bouwland: minimaal NLV en P-PAE
Welke monsters zijn geldig?
Monsternamedatum na 1 februari 2006
Scheurenmonsters tellen ook mee, mits er een fosfaatmeting is gedaan.
Dus kale scheurenmonsters (NLV/N-min) tellen niet mee.
Hoeveel monsters?
Per perceel van maximaal 5 hectare moet er één grondmonster (onderzoek) genomen zijn
• bestaand onderzoek geldig (van 1 februari 2006 t/m 31-01-2010)• grondsoort moet gelijk zijn (zand, löss, veen of klei)• vruchtwisseling moet gelijk zijn afgelopen 4 jaar (zie voorbeeld)• toewijzing monsters aan perceel moet goed zijn! (zie voorbeeld)
Derogatie AID-bestendig
4,5 ha perceel 1
5,5 ha perceel 2
• Een gedeelte van perceel 2 voeg je samen bij perceel 1. Hoe omschrijf je dan het monster?
• Perceel 1 + strook perceel 2• Perceel 2
De boer moet op zijn situatieschets deze monstersook op deze manier intekenen !
Attendeer de boer hier dus ook op!
Nieuw per 1 januari 2010
• Samenvoegen van stukjes (vorig voorbeeld) mag niet meer !
• Dan moet daar van het perceel van 5,5 ha dus 2 monsters worden genomen.
De nieuwe fosfaatregels
Uitgangspunt wetgeving
• Zoveel mogelijk wetgeving en uitvoering uniformeren voor derogatie en flexibele gebruiksnormen.
Wat is een perceel
Definitie perceel: “aaneengesloten, door wegen, waterwegen, sloten, houtopstanden, muren, wallen of anderszins topografisch begrensde oppervlakte grond, dan wel het gedeelte daarvan behorend tot één bedrijf;..”.
• Onderscheid tussen bouw- en grasland. • Geen onderscheid tussen gewas, indien 1
bouwplan• Continu-teelt mais apart bemonsteren• Onderscheid tussen grondsoort.
Derogatie (bestaande wetgeving)
• Meer bemesten: 250 kg N/ha i.p.v. 170 kg N/ha via runderdrijfmest.
• Monstername per 5 ha.
• Nieuw per 1 januari– Bemonsteringsdatum is leidend.– Locatie vastleggen met GPS.– Samenvoegen van percelen mag niet meer.
Flexibele gebruiksnormen
• Flexibele gebruiksnormen Fosfaat (voor Akkerbouw, tuinbouw en veehouderij)
– Meer fosfaat bemesten indien aangetoond wordt dat de fosfaattoestand laag of neutraal is, aan de hand van grondmonsters. Dit wordt aangetoond door de Pw waarvoor verschillende grenzen gehanteerd worden.
Veehouderij en flexibele P? Gaan boeren meedoen?– Zolang stikstof beperkend is op bedrijfsniveau geen actie op
fosfaat?
Flexibele gebruiksnormen
Normen in 2010 gaan met 10 kg/ha omlaag.
Pw lager dan 36 � 10 kg/ha extra FosfaatPw tussen 36 en 55 � 5 kg/ha extra FosfaatPw hoger dan 55 � 0 kg/ha extra Fosfaat
• Aantonen vóór 15 mei 2010 (akkerbouw)• Geen heranalyse mogelijk• Geen bemonstering 2 maanden na bekalking
De Pw rekent Blgg uit op basis van P-PAE en PAL.
Flexibele gebruiksnormen
Grasland 2010 2015Laag, P-Al < 27 100 kg/ha 100Neutraal, P-Al 27-50 95 90 Hoog, P-Al > 50 90 80
BouwlandLaag, Pw < 36 85 kg/ha 75Neutraal, Pw 36-55 80 60Hoog Pw > 55 75 50
P-reparatie bouwland: 120 kg/ha/jaar (2010) (Pw < 25)P-reparatie grasland: 120 kg/ha/jaar (2010) (PAL < 16)Op grasland mag extra P ingevuld worden met mest.
Geen deelname aan flex. P? Dan automatisch categorie “hoog”.
Doorkijk komende jaren
Klasse Pw-getal (mg P 2O5 l-1) P-AL-getal (mg P 2O5 100 g-1)
Fosfaatarm < 25 < 16 Laag < 36 < 27Neutraal 36 - 55 27 - 50Hoog > 55 > 50
Klasse Pw-getal (mg P 2O5 l-1) P-AL-getal (mg P 2O5 100 g-1)
Laag < 36 < 27Neutraal 36 - 55 27 - 50Hoog > 55 > 50
Sector Toestand Jaar2010 2011 2012 2013 2014 2015
Grasland Hoog 90 90 85 85 85 80Neutraal 95 95 95 95 95 90Laag 100 100 100 100 100 100P-arm 120 120 120 120
Bouwland Hoog 75 70 65 55 55 50Neutraal 80 75 70 65 65 60Laag 85 85 85 85 80 75P-arm 120 120 120 120
Monsters 4 jaar geldig; dus t/m 2013
Vastleggen locatie
• Vastleggen van locatie met GPS-coördinaten(hoekpunten), twee methoden:
– Gestratificeerde methode : Door middel van Alterra-tool heel perceel. Moet door monsternemer belopen worden waarbij monsternamepunten (25 steken) gegenereerd worden.
– Per deelperceel van 5 ha . Kan ingetekend of belopen worden door monsternemer: monstername in W-vorm (40 steken) over deelperceel.
Locatie vastleggen: voorbeeld
Een perceel van 6 ha:
• Kan volgens de gestratificeerde methode in één keer bemonsterd worden.
of
• In 2 deelpercelen.
• Dit geldt dus ook voor derogatie vanaf 1 januari a.s.!
Bemonsteringsdiepte 0-10 cm
• Advies van de commissie is op bouwland 0-10 cm te bemonsteren i.p.v. de gebruikelijke 0-25 cm.– Reden: uitwisselbaarheid van percelen gras- en
bouwland en uniforme werkwijze.
• Blgg steekt op 0-25 cm (voornemen).
Voorbeeld
• Akkerbouwer ruilt grond met veehouder– Aardappelen op grasland– Gras op bouwland
• Monsters gras en bouwland zijn beiden bruikbaar voor Flexibele Fosfaat-normen
Overig
• Analyses in duplo voor flexibele gebruiksnormen en derogatie.
• Overgangsregeling oude monsters nog niet duidelijk.
• Derogatiemonsters die nu genomen worden zijn 4 jaar geldig.
• Deze monsters zijn ook 4 jaar geldig voor fleibele gebruiksnormen fosfaat.
Dit gaat Blgg doen
• Monstername
• Vastleggen gps-coördinaten• Prijzen en pakketten
Monstername
Blgg biedt beide opties aan:
– Gestratificeerde methode : Middels Alterra-tool heel perceel. Moet door monsternemer belopen worden waarbij monsternamepunten (25 steken) gegenereerd worden.
– Per deelperceel van 5 ha . Kan ingetekend of belopen worden door monsternemer: monstername in W-vorm (40 steken) over deelperceel.
Vastleggen GPS-coördinaten
• PDA (BOA) voor buitendienst
• Geschikt voor order entry• Vastleggen GPS-coördinaten per 5 ha en
Alterra-tool voor P-reparatie.
Perceelscoördinaten vastleggen op de BOA
Perceel intekenen Coördinaten, hoekpunten vanperceel liggen dan vast
Dataverwerking binnen Blgg
administratiefsysteem
GIS systeem
BOA
Vastleggen GPS-coördinaten
• Verslaglegging naar klant• Alleen wettelijk verplichte onderdelen
(gps-coördinaten, geen oppervlaktegegevens)• Kaartjes printen op verslag
Prijzen en pakketten (tot 1 jan. 2010)
• Derogatie grasland € 15,00• Derogatie bouwland € 17,50• Basis grasland € 40,00• Beperkt grasland € 32,00• Beperkt bouwland € 27,50• Bemestingswijzer € 38,00• Advies € 5,00
• Bij klei automatisch aanvullend:– Lutum € 7,50– Koolzure kalk € 4,00
Pakketten bouwland
• Derogatie : OS, NLV, PAL, PPAE(minimaal vereist voor derogatie m.u.v. OS)
• Beperkt : pH, OS, PAL, PPAE, K, Mg(niet geldig voor derogatie door ontbreken NLV)
• Bemestingswijzer : volledig onderzoek incl. OS-balans en structuurdriehoek.(geldig voor derogatie en landbouwkundig gewenst)
Pw op verslag
Vragen?
www.blgg.nl
Pauze
Fosfaat en meer
- Fosfaat in de bodem
- Fosfaatadvies maïs (NIEUW)
- Fosfaatadvies grasland (NIEUW)
- Fosfaat en organische stof
- Fosfaat en sporenelementen
- Natriumadvies grasland (NIEUW)
En toch…
• P is nuttig
• 1 : 20 percelen in categorie ‘P-arm’
• P ‘laag’ 20% op zand-maïs
• Is er bij hoge P toestand wel een voldoende P beschikbaar voor gewas?
P nuttig
• Dieren en planten kunnen niet zonder P (energieoverdracht, groei, ontwikkeling en reproductie)
• Landbouwgewas heeft 0.1 – 2 kg per ha per dag nodig
• 0,2 – 0.9 (kip) – 45 -85 (koe) per dag
• P uit voer niet efficiënt opgenomen...dus meer P nodig
• P uit bodem ook niet 100% efficiënt
1:20 percelen P-arm
• P-arm ≠ P fixatie
• P-arm Pw< 25 P-AL < 16
• P-arm- Diepploegen- Weinig mest in het verleden
- Fixerend (50.000 ha – 2,5% van areaal)
Fixatie = Al + Fe legt P vast (neerslag, bijv. oergronden)Fixatie : zandgronden – zware rivierkleigronden
P toestand is laag (maïs)
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
zand zeeklei rivierklei
mon
ster
s %
laagvrij laaggoedvrij hooghoog
Pw 65 Pw 41 Pw 42
P toestand is laag (grasland)
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
zee-
/duin
zand
dekz
and
zeek
lei
rivier
klei
dalgr
ond
kleiig
veen
veen
mon
ster
s %
laagvrij laaggoedvrij hooghoog
en toch…P is laag
6 percelen P-AL
Perceel 1 39
Perceel 2 67
Perceel 3 55
Perceel 4 47
Perceel 5 70
Perceel 6 23
Verschil binnen een bedrijf!
P ook beschikbaar?
Is die P ook beschikbaar?
Blgg (0-25 cm) P-totaal: 150 – 9000 kg fosfaat per hectareP-PAE: 0,3 – 10 kg fosfaat per hectare
P beschikbaar?
Droge grond: P slecht opneembaar door gewas
Temperatuur:Koud..langzamer
Wortelstelsel: Maïs – GrasWaar kan de wortel bij?
Ankerpoort pH effect
Een hele Puzzel
Fosfaat en meer
- Fosfaat in de bodem
- Fosfaatadvies maïs ( NIEUWNIEUW)
- Fosfaatadvies grasland (NIEUW)
- Fosfaat en organische stof
- Fosfaat en sporenelementen
- Natriumadvies grasland (NIEUW)
P en bemestingsadvies: NIEUWNIEUW
P en bemestingsadvies: NIEUW
Maïsproevenmaakt werk van bodemkwaliteit in het landelijk gebied
Landbouw
• Veldjes: 48 (2007) en 60 (2008) op div. bedrijven– P-toestand: laag –vrij hoog– Mestgift: 60 kg P2O5/ha (max 173 kg/ha) – P rij: 0 kg versus 8-60 kg P2O5/ha (gem. 24 kg/ha)
• Meeropbrengst door P rij:– 2007 gem. 990 kg ds/ha (5 ton ds/ha – 0 kg ds/ha)– 2008 gem. 390 kg ds/ha
P en bemestingsadvies: NIEUWNIEUW
Intensiteit = Nu beschikbaar (P-PAE)
Capaciteit = Naleveringspotentieel (P-AL)
Buffering = Hoe snel levert het dan na (combi P-PAE/P-AL)
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
P-PAE
0-10
10-20
20-30
30-40
40-50
50-60
60-70
70-80
> 80
P-
AL
P en bemestingsadvies: NIEUWNIEUW
P-PAE en P-AL op zand/maïs
Pw = ?
= P-PAE
= P-AL
50% P-PAE – 50% P-AL
10% P-PAE – 90% P-AL
90% P-PAE – 10% P-AL
P en bemestingsadvies: NIEUWNIEUW
P en bemestingsadvies: NIEUW
Pw 45 35 kg P2O5/ha
Pw 45
P-PAE 2
P-AL 50
25 kg P2O5/ha
Pw 45
P-PAE 4
P-AL 30
15 kg P2O5/ha
Alleen in de rij
dus ..altijd lagere P adviesgiften
bij nieuwe advies ??
P en bemestingsadvies: NIEUWNIEUW
NEE JA
Bij lagere P toestanden: Bij lagere P toestanden: lager advies dan oude advieslager advies dan oude advies
Bij hogere P toestanden: Bij hogere P toestanden: Hoger advies dan oude adviesHoger advies dan oude advies
Altijd toegespitst op P-PAE en P_AL
Bij geen mest: wel bodemgericht advies
Gebruiksruimte: 75 – 85 (2010)
45 m3 mest ≈ 75 kg fosfaat
Advies in rij: 0 – 25 kg fosfaat (afhankelijk van bodemtoestand)
P advies ≠ Gebruiksnorm
Echt geen ruimte ?dan geen lage P toestand op advies bemesten!
hogere P toestanden onder advies
P en bemestingsadvies: regelgeving
Fosfaat en meer
- Fosfaat in de bodem
- Fosfaatadvies maïs (NIEUW)
-- Fosfaatadvies grasland (NIEUW)Fosfaatadvies grasland (NIEUW)
- Fosfaat en organische stof
- Fosfaat en sporenelementen
- Natriumadvies grasland (NIEUW)
P en bemestingsadvies: NIEUWNIEUW
P en bemestingsadvies: NIEUWNIEUW
Achtergrond grasadviesmaakt werk van bodemkwaliteit in het landelijk gebied
Landbouw
• P-advies grasland sterk gericht op P-gehalte gras:– destijds 4,0 g P per kg ds
– nu 3,3 g P per kg ds toereikend
• Voor optimale opbrengst 3,0-3,5 g P kg-1 ds
P en bemestingsadvies: NIEUWNIEUW
P (g/kg) in vers gras (2009)M
onst
ers
%
0
5
10
15
20
25
30
<2 2-2,5 2,5-3 3-3,5 3,5-4 4-4,5 4,5-5 5-5,5 5,5-6 >=6
Opbrengst gelijk
Kwaliteit prima
Oud advies op basis P_AL
Nieuwe advies op basis P_AL, P-PAE en combi P_AL/P-PAE
P en bemestingsadvies: NIEUWNIEUW
Verbeterd?Verbeterd?
2
2,5
3
3,5
4
4,5
5
5,5
6
2 2,5 3 3,5 4 4,5 5 5,5 6
P gehalte in gras op basis van PAL (groen) of combi PAL/P-PAE (blauw)
P g
ehal
te in
gra
s P-AL en P-PAE gecombineerd
P-AL
'1:1
P en bemestingsadvies: NIEUWNIEUW
Eibergen P-PAE (mg/kg)
0
1
2
3
4
5
6
7
10-mei 24-mei 7-jun 21-jun 5-jul 19-jul 2-aug 16-aug 30-aug 13-sep
P-PAE (mg/kg)
20 kuub varkensgier
P en bemestingsadvies: NIEUWNIEUW
1e snedeP_AL 42 : 25 kg fosfaat per hectare
P_AL 42P-PAE 1 : 25 kg fosfaat per hectare
P_AL 42P-PAE 4 : 15 kg fosfaat per hectare
Gebruiksnorm 90 – 100 kg …2 x maaien = 50 = 75 kg = genoeg ruimteMaar! Bij P toestand laag..110 kg fosfaat ..
P en bemestingsadvies: NIEUWNIEUW
Fosfaat en meer
- Fosfaat in de bodem
- Fosfaatadvies maïs (NIEUW)
- Fosfaatadvies grasland (NIEUW)
- Fosfaat en organische stof
- Fosfaat en sporenelementen
- Natriumadvies grasland (NIEUW)
P en organische stof
Minder P via dierlijke mest is ook minder org. stof aanvoer!
1 m3 rundermest = 1,6 kg P2O5
1 m3 rundermest = 66 kg org. stof per ton (EOS = 50%)
Dus …1 kg P2O5 minder aanvoer = 21 kg effectieve org. stof
(en ook 6,3 kg K 2O per kuub)
P en organische stof
Nut organische stof
- Nutriënten vasthouden – afgeven (CEC)- Nutriënten levering (door mineralisatie)- Vochtvasthoudend vermogen- Voeding voor bodemleven- Bewerkbaarheid van de bodem
P en organisch stof
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000
%
grasland
akkerbouw
mais
2. Veenkoloniën en Oldambt (zand)gemiddeld: 6,0% (2,7 � > (!)25%)
3. Noordelijk Weidegebied (zand)gemiddeld: 5,5% (2,2 � 23%)
4. Oostelijke Veehouderijgebiedgemiddeld: 4,0% (1,5 – 15%) zandgemiddeld: 4,8% (1,4 – 20%) rivierklei
5. Centraal Veehouderijgebiedgemiddeld: 4,1% (2,1 – 11%) zand
13. Zuidelijk Veehouderijgebiedgemiddeld: 3,3% (1,3- 9%) zand
P en organisch stof
P en organische stof
Fosfaat en meer
- Fosfaat in de bodem
- Fosfaatadvies maïs (NIEUW)
- Fosfaatadvies grasland (NIEUW)
- Fosfaat en organische stof
- Fosfaat en sporenelementen
- Natriumadvies grasland (NIEUW)
P in orde? De rest ook?
Plant• 90% water• 10% overig
waterother
org. matter
otherelements
Overig90% C en O
10% mineralen
99% = H2O, O2 en C1% = mineralen
• 1% = mineralen• hoofdelementen
(N, P, K, S, Ca, Mg, Na)
• Micro nutriënten (Mn, Zn, Cu, Co, B, Se, Si, Mo, …)
• Zonder deze 1% geen groei!
P in orde? De rest ook?
www.groeikennisnet.nl
Slechte kolfzetting maïs
P in orde? Borium ook?
Zandgrond - maïs
goed; 28%vrij laag; 39%
laag; 16%vrij hoog; 17%
Fosfaat en meer
- Fosfaat in de bodem
- Fosfaatadvies maïs (NIEUW)
- Fosfaatadvies grasland (NIEUW)
- Fosfaat en organische stof
- Fosfaat en sporenelementen
- Natriumadvies grasland (NIEUW)
Natrium – waarom nieuw??
– Huidige behoeftenormen laag en oud• Veel hoger productieniveau nu!• Internationaal gezien ook zeer laag!
– Engels onderzoek• Meer Na = betere grasbenutting• Stimulans voor weidegang/beter afweiden
– 50% 1e snede is laag in Na
– N bemesting daalt (opname NO3-), Na+ daalt
– Weinig rekening houdend met interacties
rantsoen (g/kg ds)CVB Ned 1DLG Du 1,4DK Dk 1,4NRC VS 2,2INRA FR 1,2
Natriumgehalte op zandgrond
laag27%
goed9%
vrij hoog2%
hoog1%
vrij laag61%
vrij laag4% goed
17%
hoog47%
vrij hoog32%
laag0%
Magnesiumgehalte binnen “natrium vrij laag”
Natrium - grasland
Nieuw natriumadvies
• Nieuw advies op basis van PAE methode
• Houdt rekening met diverse bodemkengetallen– Interactie K en Mg– N-leverend vermogen
Nieuw natriumadvies
Natrium laag laag laag
Kalium goed goed goedMagnesium laag goed hoogNLV hoog hoog hoog
Natriumadvies 25 kg 35 kg 45 kg
(per hectare)
Vragen?
www.blgg.nl
Bedankt!