EXAMENTRAINING 6VWOAlgemene vaardigheden en vakspecifieke vragen

WAT GAAN WE DOEN?

Algemene vaardigheden

Vraag met tekstbron

Formuleren

Berekening

Onderzoeksopzet

BiNaS

Vakspecifiek

RedOx

Blokschema

Biochemie (DNA-aminozuur)

Rekenen aan zuren en basen

HOE GAAN WE HET DOEN?

Korte introductie over onderwerp

Werken aan geselecteerde opgave

Stel je vragen aan ons

Nakijken en reflecteren op je antwoord

Stel je vragen aan ons

Wat deed je goed / fout?

Houd ondertussen een begrippenlijst, valkuilenlijst

en/of tips-lijst bij.

VRAAG MET TEKSTBRON EN FORMULEREN

VAN EEN ANTWOORD

Gebruik markeerstift

Soms kun je beter eerst de vraag lezen,

‘wat heb je nodig?’ en zoek de bijbehorende

gegevens

Herhaal niet de vraag in je antwoord

Laatste toets: Leg uit waarom amylose wel en

polystyreen niet in de natuur wordt afgebroken.

Amylose is een stof die door de natuur wel wordt

afgebroken, dit in tegenstelling tot polystyreen waar

de natuur geen vat op kan krijgen en dus niet kan

afbreken.

HUILFACTOR IN UIEN

Lees eerst artikel met

markeerstift.

Lees de vraag, bedenk

welke informatie je

nodig hebt en zoek dat

erbij.

Formuleer duidelijk en

volledig je antwoord.

Ze willen dat je zelf de juiste vraag formuleert en die vraag inleidt met enkele zinnen.

Gebruik tabel 70E (hint!)

Hoe hebben ze nu precies de basenvolgorde in het gen ontdekt?

Vraag 20 Vraag 21

HUILFACTOR IN UIEN

Extra tips bij deze opgave!

Vraag 18 oefent je in het opstellen van rvg in

structuurformules

Ook vraag 22 is een formuleervraag

Vraag 24 kun je gebruiken als extra oefening voor

de vaardigheid ‘onderzoek’

REKENVRAGEN

ABC: analyse, berekenen en conclusie (check!)

Analyse: noteer wat je weet, wat je moet berekenen,

welke formule? Gebruik bijvoorbeeld de eenheid als je

niet meer weet?

Berekenen: Laat de stappen zien, formules invullen of

reactievergelijking gebruiken. Niet tussendoor afronden.

Conclusie: Heb je de vraag goed beantwoord? Klopt de

orde van grootte? Heb je de juiste eenheid genoteerd?

Vaak via mol!!!!

Noteer eventueel een reactieschema (in woorden)

WATER ONTHARDEN / STIKSTOFBEPALING

Noteer de gegevens

Gebruik de figuur

kg geeft kmol

1 L = 1 dm3

Massapercentage

betekent

massaeenheden

Wat is deel en wat is

geheel?

Kijk goed naar de

grafiek!

Ammoniumnitraat!!!

Water ontharden (9) Stikstofbepaling (23)

BESCHRIJVEN VAN EEN ONDERZOEK

Beschrijven van een methode

Wat moet je onderzoeken? Onderzoeksvraag

Maak een stappenplan / voorschrift

Kan iemand anders nu het experiment uitvoeren?

Denk aan een controleproef, blanco, indien nodig!

IJklijn: bekende concentraties hebben gereageerd

of zijn gekleurd.

STIKSTOFBEPALING / ACRYLAMIDE

Bekende concentraties

titreren

Omstandigheden gelijk

als de echte proef

Wat is je

onderzoeksvraag?

Voorschrift

Heb je een blancoproef

nodig en wat is dan het

verschil?

Stikstofbepaling (22) Acrylamide (27)

STIKSTOFBEPALING / ACRYLAMIDE

Extra tips bij stikstofbepaling

Vraag 19: is het basisch of niet bij een amfolyt?

Noteer Kz en Kb en vergelijk deze waarden.

Vraag 20 en 21: oefening met formuleren

Extra tips bij acrylamide

Vraag 21: tekenen van stukje polymeerketen, let op

de uiteinden!

Vraag 24 en 25: oefening met formuleren

BINAS - TABELLEN

Tabel 2: vermenigvuldigingsfactoren

Tabel 4/5: omrekenen van eenheden

Tabel 7: belangrijke constanten

Tabel 8-12: gegevens van stoffen

Tabel 25: isotopen

Tabel 37: scheikundeformules

Tabel 39: spectrometrie

Tabel 40A: gegevens van elementen

Tabel 45A: oplosbaarheid zouten

Tabel 46: Ks

BINAS - TABELLEN

Tabel 48: RedOx

Tabel 49: zuren en basen

Tabel 50: evenwichtsconstanten

Tabel 52: Indicatoren

Tabel 65B: kleuren van chemicalien

Tabel 66A/B: namen van stoffen, formules

Tabel 66C/D: Organische naamgeving

Tabel 67 structuurformules en structuren

Koolhydraten, aminozuren

BINAS - TABELLEN

Tabel 70A: basen

Tabel 70E: genetische codes

Tabel 70G/H/I: translatie/transscriptie

Tabel 95B: ADI-waarden

Tabel 97A: oa MAC-waarden

Tabel 98/99: molaire massa

IS HET EEN REDOXREACTIE?

Verschil RedOx en zuur-base!

Bij redox elektronenoverdracht!

Maak eventueel gebruik van oxidatiegetallen, de

lading van de ionen. Elementen zijn 0, behandel

atomen in de moleculen als ionen. Denk aan de

ionen die meerdere ladingen kunnen hebben.

SPINAZIE EN VIS / ALCOHOLINTOLERANTIE

Noteer formules nitraat

en nitriet

H+ ?

Tabel 48?

Oxidatiegetallen?

NAD+ naar NADH,

verandering van

lading?

Kijk naar de andere

deeltjes, welke

halfreactie is dat?

Spinazie en vis (6) Alcoholintolerantie (1)

SPINAZIE MET VIS

Extra tips bij deze opgave

Vraag 7 en 8: opstellen van reactievergelijkingen

Controleer de atoombalans en de ladingsbalans!

ZELF OPSTELLEN VAN HALFREACTIES

Bepaal (indien mogelijk) eerst of het een oxidator of

reductor betreft.

Maak gebruik van het deeltje H2O als zuurstofbron

of om zuurstof kwijt te kunnen.

Zuur milieu: gebruik H+

Basisch milieu: OH-

Atoombalans

Elektronenbalans

Tribunedeeltjes

ABSINT / SULFAAT IN AFVALWATER

Gebruik de gegeven

afkortingen

Waar moet H+ en waar

de H2O?

Atoombalans

Elektronenbalans

Is het een oxidator of

een reductor?

Waar moet H+ en H2O?

Atoombalans

Elektronenbalans

Absint (3) Sulfaat in afvalwater (15)

ABSINT / SULFAAT IN AFVALWATER

Extra tips bij de opgave Absint:

Vraag 1 en 2: spiegelbeeldisomerie en cis-trans-

isomeren

Vraag 4 en 5: rekenvragen

Extra tips bij de opgave Sulfaat in afvalwater

Vraag 14: rekenvraag

Vraag 16: totaalvergelijking

BLOKSCHEMA

Symbolen: BiNaS

Blokken voor de processen, pijlen met de stoffen

Laat pijlen terugkomen in blokken

Molbalans en massabalans

Evenwichten worden beïnvloed met druk en/of

temperatuur

Rendement = opbrengst / maximale opbrengst *

100%

Rendement = opbrengst / beginstof * 100%

MZA

Vraag 14: rendement

Vraag 16: Blokschema

Goed lezen, voldoe aan de voorwaarden

Gebruik een kladpapiertje

Zelf meer oefenen? Nikkel (2010, tijdvak I)

1: formuleren

2 en 3: evenwichtsbeschouwing

4: blokschema

5: rekenen

BIOCHEMIE

Tekenen van stukje eiwit (2 à 3 aminozuren)

Let op de eindjes, peptidebinding en zijketens

Puzzelen met mutaties

Oefen verschillende vragen

Alcoholtolerantie (3,4,5)

Wat is de peptidebinding?

Plaats 487, wat betekent dat in dit geval?

Coderend en matrijsstreng?

Gebruik de aangegeven notatie

3 basen, 1 aminozuur.

REKENEN AAN ZUREN EN BASEN

Eerst goede reactievergelijking

Sterk of zwak!

BOEC of molbalansschema

Invullen met mol of molariteit (als volume niet verandert)

Zwak zuur, dan weet je niet hoeveel er verdwijnt,

bijkomt: -x, +x

Sterk zuur, direct pH uit de molariteit sterke zuur

Tabel 49

WATER ONTHARDEN (10,11)

Tabel 50A: Kw bij

verschillende

temperaturen en pKw

pKw = pH + pOH

Slecht oplosbare

zouten vormen ook een

evenwicht

Ks = ionenproduct

Nog steeds afwijkende

pKw

Let op de eenheden

Reflecteer goed op je

antwoord

Kijk ook naar wat half

goed wordt gerekend

Vraag 10 Vraag 11

LAATSTE TIPS

Oefen verschillende examens bv. van 2008-2011 I

Bekijk van elke vraag wat voor soort vraag dit is:

goed formuleren, rekenen, bepaald onderwerp etc

In een opgave komen vaak verschillende

onderwerpen terug

Denk ook aan je algemene (scheikunde)kennis,

gebruik daarvoor ook je ‘begrippenlijst’

Lees in je boek nogmaals de SE hoofdstukken over

chemie en het milieu

Corrosie, kijk in de syllabus wat je daarvan moet

weten!