PROGRAMMATISCHE AANPAK STIKSTOF

Structurele oplossing economie en ecologie

RUIMER KADER ECOLOGISCH PROBLEEM ECONOMISCH PROBLEEM In alle habitatrichtlijngebieden kampen

habitats met problemen door vermesting

en verzuring via de lucht. Deze wordt

veroorzaakt door stikstofverbindingen die

worden uitgestoten door veestallen, voer-

tuigen, bedrijven, … en vervolgens neers-

laan op de habitats. Als gevolg daarvan

beginnen heides te vergrassen, bossen te

verruigen, open waters te verzuren.

Het probleem is wijdverbreid en in heel

wat gebieden ook totaal: geen enkel

habitat kan er in een gunstige staat raken

tenzij de stikstofdeposities drastisch naar

omlaag gaan.

Technisch gesproken: de kritische deposi-

tiewaarde (KDW) van deze habitats is

(ruim) overschreden.

Activiteiten met een mogelijke impact op

Europese natuur moeten van Europa pas-

send beoordeeld worden. Vergunningen

met een significant negatieve impact kun-

nen niet verstrekt worden.

Wie door zijn activiteit een bijdrage heeft

in een gebied waar vandaag teveel stikstof

neerslaat, kan momenteel eigenlijk

geen vergunning of zelfs hervergun-

ning krijgen. Wie ze ten onrechte wel

krijgt, loopt het risico dat ze bij de eerste

de beste klacht wordt vernietigd.

In Nederland heeft dit geleid tot een

vergunningenstop. Een scenario dat we

in Vlaanderen ten allen prijze willen vermij-

den.

UITDAGING De Programmatische Aanpak Stikstof (PAS)

moet vermijden dat er een vergunnin-

genstop komt, door een pad uit te zetten

naar een structurele oplossing van het

milieuprobleem.

Hiertoe wordt een dubbel spoor gevolgd:

Enerzijds wordt ingezet op het vermin-

deren van de stikstofuitstoot door

generieke maatregelen (in heel

Vlaanderen) en gebiedsspecifieke (per

speciale beschermingszone). Dat kan

bv. gebeuren door een verregaande

toepassing van emissiereducerende

technieken.

Anderzijds wordt ingezet op zogenaamd

herstelbeheer. Zo kan er bv. intensie-

ver gemaaid worden of geplagd. Dit

moet ervoor zorgen dat de habitats niet

achteruitgaan in afwachting van een

structurele oplossing.

PROGRAMMATISCHE AANPAK STIKSTOF

Stap per stap

RUIMER KADER OVERGANGSFASE VOORLOPIGE PAS (VPAS) Tot half 2015 wordt vooral ingezet op het

consistenter toepassen van de pas-

sende beoordeling. Daartoe wordt een

omzendbrief uitgebracht die het belang en

de opbouw van de passende beoordeling

verduidelijkt.

Parallel wordt een voortoets gelanceerd,

waarmee initiatiefnemers kunnen nagaan

of ze mogelijks een passende beoordeling

moeten maken. De regels die daarbij moe-

ten worden gevolgd staan in een prakti-

sche wegwijzer per milieu-effectgroep.

Voor stikstofdeposities wordt een eenvor-

mig kader van toepassing dat moet vermij-

den dat het probleem nog verder toe-

neemt en al eerste verminderingen mee-

brengt .

In de Voorlopige PAS (VPAS) kunnen de

regels voor vergunningen verschil-

len per gebied, afhankelijk van de

graad van overschrijding en de andere

aanwezige bronnen.

Ook zal een reductietaakstelling per

sector worden bepaald, een vork in

kiloton, waarbinnen de sector volgens

een eigen strategie reducties kan door-

voeren.

In deze fase wordt ook een eerste

pakket herstelmaatregelen geno-

men, door de behoeften te bepalen en

af te zetten tegen de maatregelen die

reeds voorzien zijn in de natuurbeheer-

plannen.

DEFINITIEVE PAS In de definitieve PAS (DPAS) moet het her-

stelbeleid volledig operationeel zijn, zodat

achteruitgang door stikstofdeposities wordt

verhinderd en herstel mogelijk gemaakt.

Anderzijds moet duidelijk zijn hoe de emis-

sies gereduceerd worden via generiek en

gebiedsspecifiek beleid.

Effect- en brongericht beleid samen moe-

ten er toe leiden dat ontwikkelruimte

wordt gecreëerd voor nieuwe activi-

teiten. Deze ontwikkelruimte zal op een

transparante en evenwichtige manier wor-

den toebedeeld aan sectoren, en binnen

gebieden aan individuele initiatieven.

PROGRAMMATISCHE AANPAK STIKSTOF

Aanpak: samenwerking en communicatie

RUIMER KADER ORGANISATIE COMMUNICATIE Om de PAS in goede banen te leiden wordt

een regiebureau opgericht onder de

vleugels van Agentschap voor Natuur en

Bos, met medewerkers die worden gede-

tacheerd door betrokken administraties.

Deze regiegroep krijgt opdrachten van een

ambtelijke stuurgroep en een maatschap-

pelijk klankbord.

Rond deelaspecten zijn 12 technische

werkgroepen opgericht, bv. emissieredu-

cerende technieken, wetgeving, herstelbe-

leid, modellering, monitoring, flankerend

beleid, ...

De PAS is een heel complex proces met

heel veel betrokkenen. Het wordt een hele

opgave om iedereen op de hoogte te hou-

den.

Een eerste concreet initiatief is het aan-

schrijven van 22.000 veehouders

met informatie over de consequenties

voor hun bedrijf.

Landbouwers met vragen kunnen terecht

bij de Vlaamse infolijn.

Voor bedrijfsspecifieke vragen en onder-

steuning is een helpdesk opgezet.

De Natura 2000-website wordt een

belangrijk platform voor informatie-

uitwisseling. Op die site kunnen alle rele-

vante documenten teruggevonden wor-

den en kan ook de voortoets uitgevoerd

worden.

FLANKEREND BELEID Een aspect waar bijzondere aandacht naar

gaat is het flankerend beleid voor bedrijven

met een zeer hoge impact. De VLM heeft

de opdracht gekregen om voor deze bedrij-

ven een herstructureringsprogramma uit te

werken. Dat zal onder meer ondersteuning

bieden voor heroriëntering, verplaatsing of

stopzetting van bedrijven.

Voor bedrijven met een lagere maar toch

belangrijke impact is een tijdelijke verlen-

ging van de vergunning mogelijk, tot er

meer duidelijkheid komt via VPAS en DPAS.