1EU nieuwsbrief Koninklijk Actuarieel Genootschap juli 2018

■ Nieuws van de Instellingen | 2

■ Solvency II | 3

■ Kapitaalmarktenunie | 5

■ Pensioenen | 6

■ Verzekeringsdistributie | 7

■ Consumentenbescherming | 8

■ Nieuwe technologieën | 9

■ EU Agenda | 10

EU nieuwsbrief 2017-2018 | 3

De EU Nieuwsbrief van het

Koninklijk Actuarieel Genootschap

(AG) is bedoeld om leden,

studenten en belangstellenden,

te informeren over (actuariële)

ontwikkelingen in Europa.

Belangstellenden kunnen zich

richten tot het

redactiesecretariaat

(pascale.heese@ag-ai.nl) voor

het regulier ontvangen van deze

Nieuwsbrief.

Copyright berust bij het AG. Het

overnemen van passages in

andere publicaties is toegestaan

met bronvermelding.

2EU nieuwsbrief Koninklijk Actuarieel Genootschap juli 2018

Nieuws van de InstellingenHet voorzitterschap van de Raad is per 1 juli 2018 in handen van Oostenrijk en de brexitonderhandelingen verlopen nog steeds moeizaam.

Europese RaadDe Europese Raad bepaalt de algemene politieke beleidslijnen en prioriteiten van de EU. De staatshoofden en regeringsleiders van de Europese Unie komen minstens twee keer per halfjaar bij elkaar in Brussel. Op 28 en 29 juni 2018 vond de laatste EU-top plaats. De Raad heeft tijdens deze vergadering conclusies aangenomen over onder andere groei- en concurrentievermogen, innovatie en digitalisering, het meerjarig financieel kader en externe betrekkingen.

Oostenrijks voorzitterschap van de RaadOostenrijk vervult het voorzitterschap van de Raad van 1 juli tot en met 31 december 2018 en volgt hiermee Bulgarije op. De prioriteiten van het Oostenrijks voorzitterschap sluiten aan bij de gemeenschappelijke doelen van een zogenoemde trojka, die Oostenrijk samen met Bulgarije en Estland vormt. Die doelen zijn vooral gericht op Europese veiligheid, het versterken van de Europese buitengrenzen, economische groei en versterking van het concurrentievermogen. Het Oostenrijks voorzitterschap onderhandelt over de Europese meerjarenbegroting en over brexit. De drie beleidsgebieden die extra aandacht van het Oostenrijks voorzitterschap krijgen zijn:

1. veiligheid en de bestrijding van illegale migratie;

2. welvaart en concurrentiekracht door middel van digitalisatie;

3. stabiliteit in de buurlanden - toenadering tot de Balkanlanden. Het motto van hetOostenrijks voorzitterschap is 'A Europe that protects’.

BrexitHet Verenigd Koninkrijk verlaat de Europese Unie (EU) op 30 maart 2019. De Europese leiderswillen een akkoord over de terugtrekkingsmodaliteiten en een politieke verklaring over detoekomstige relatie uiterlijk rond oktober 2018 op tafel zien. Hieronder staan enkelegebeurtenissen van de laatste maand.

19 juni 2018 hebben de Europese Commissie (Commissie) en het Verenigd Koninkrijk een gezamenlijke verklaring gegeven over de vooruitgang, die sinds de onderhandelingsronde van 16-19 maart 2018, inzake de inhoud van het ontwerp van terugtrekkingsakkoord, is geboekt.

De Europese staatshoofden en regeringsleiders - zonder de Britse premier May - erkennen in hun Raadsconclusie van 29 juni over brexit dat de Britten vooruitgang hebben geboekt. Echter, de Britse plannen voor de Ierse / Noord-Ierse grenskwestie en de toekomstige relatie met de EU zijn nog altijd ruim onvoldoende. De Raad roept de 'EU-landen, instellingen en alle stakeholders' dan ook op om 'het werk te intensiveren in de voorbereidingen op alle niveaus en voor alle mogelijke uitkomsten', inclusief een scheiding zonder akkoord.

Europa kijkt ondertussen reikhalzend uit naar het ‘White paper’ met voorstellen van het VerenigdKoninkrijk. In het witboek wil de Britse regering in detail uitleggen hoe zij brexit ziet.

3EU nieuwsbrief Koninklijk Actuarieel Genootschap juli 2018

Solvency IIDe Commissie bestudeert het EIOPA-advies over de herziening van de kapitaalvereisten vanSolvency II

Herziening Solvency II-richtlijnRond 31 december 2020 moet de Commissie een verslag indienen bij het Europees Parlement (EP)en de Raad, vergezeld van voorstellen tot wijziging van de Solvency II-richtlijn. De herzieningomvat de herziening van de lange termijn garantiemaatregelen (LTG), de risicovrije rente, devolatiliteitsaanpassing, de aanpassing van de matching, de overgangsmaatregelen. Anderemogelijke onderwerpen zijn de behandeling van beursgenoteerde aandelen, van lange termijn-investeringen, de risicomarge en de cost of capital. Toezichthouders, belanghebbenden en deEU-instellingen debatteren nog of deze elementen nu moeten worden behandeld in de 2018Solvency Capital Requirement (SCR) herziening (zie verder), of in de algemene herziening van2020. De Commissie heeft aangegeven dat de herziening van 2020 breder is dan de vereiste LTG-evaluatie. De Commissie zal bijvoorbeeld ook duurzaamheid opnemen in prudentiële regels endaartoe SII wijzigen. Ter voorbereiding dient de Commissie later dit jaar een verzoek om advies inbij EIOPA. Een studie wordt momenteel uitgevoerd om de aanjagers van verzekeringsbeleggingente onderzoeken. Deze resultaten, die naar verwachting aan het einde van het jaar wordenverwacht, worden door de Commissie meegenomen in de herzieningsvoorstellen.

SII-amendementen in het kader van de herziening van het Europees Systeem van FinanciëleToezichthouders (ESFS)Het ESFS-herzieningspakket, door de Commissie voorgesteld op 20 september 2017, voorziet ookin amendementen op de SII-richtlijn. In het voorstel krijgt EIOPA meer bevoegdheden metbetrekking tot de goedkeuring van interne modellen. De twee medewetgevers, het EP en de Raad,bestuderen het voorstel. De deskundigen en attachés van de lidstaten hebben de SII-amendementen op 5 juli besproken, samen met de voorgestelde wijzigingen van de drieESA-verordeningen - (European Supervisory Authority).

Artikel 242, lid 2 SIIDe Commissie is krachtens artikel 242, lid 2, SII verplicht om eind 2018 een beoordeling te makenover de voordelen van het al of niet versterken van het groepstoezicht en kapitaalbeheer in hetkader van SII. De Commissie wil uiteenlopende praktijken en moeilijkheden op het gebied vangroepstoezicht en in het toezicht op de vrijheid van vestiging en de vrijheid van dienstverleningidentificeren. EIOPA heeft van de Commissie een vraag gekregen hierover uiterlijk tegen 1 november 2018 verslag uit te brengen.

EIOPA’s studies in voorbereidingArtikel 77f van SII-richtlijn schrijft voor dat de LTG-maatregelen en de maatregelen met betrekkingtot het aandelenrisico tegen 1 januari 2021 moeten worden herzien. Daartoe moet EIOPA jaarlijkseen rapport opstellen. Ter voorbereiding van het 2018 rapport verzamelt EIOPA nu gegevens bijverzekeraars over de impact van de extrapolatie van risicovrije rentetarieven op de financiëlepositie van ondernemingen, over de verliezen als gevolg van obligatie-wanbetalingen enverlagingen van obligaties in matching-aanpassingsportefeuilles en over de beschikbaarheid vanverzekeringsproducten met langlopende garanties. Nationale toezichthouders hebben diegegevens eind juni 2018 aan EIOPA moeten aanleveren. Het derde jaarverslag over langlopendegaranties wordt tegen het einde van het jaar verwacht.

EIOPA is verder een vergelijkende studie aan het schrijven over de interne modelleringsmethoden,het onderschrijven van sommige schaderisico’s en waarom er verschillen zijn in de resultaten.

Een andere studie van EIOPA betreft de modellering van markt en kredietrisico.Op 22 mei 2018 publiceerde EIOPA haar eerste onderzoek op basis van gegevens voor 2016-2017.De resultaten laten significante verschillen zien in de output van het activamodel, deels als gevolgvan modelspecificaties, wat aangeeft dat er behoefte is aan verdere toezichtacties.

Herziening van de SII gedelegeerde verordening - de SCR-beoordeling 2018De Commissie moet de methoden, veronderstellingen en standaardparameters, die gebruikt zijn bij de berekening van de SCR met de standaardformule, vóór december 2018 evalueren. Om die beoordeling voor te bereiden vroeg de Commissie in 2017 aan EIOPA om technisch advies. EIOPA leverde dit advies af in twee sets, een eerste set in oktober 2017 en een tweede set in februari 2018. De Commissie bestudeert nu dit advies en bereidt haar standpunt voor. Waarschijnlijk wordt in de volgende maanden over dit advies een korte raadpleging gehouden.

4EU nieuwsbrief Koninklijk Actuarieel Genootschap juli 2018

Op de SII-conferentie van Insurance Europe, gaf Commissaris Dombrovskis onlangs commentaar ophet bovenstaande advies. Het is nodig de regels over het ‘verliescompensatievermogen vanuitgestelde belastingen’, de Loss Absorbing Capacity of Deferred Taxes (LACDT) in SII te herzien. Hijerkent: “dat dit voorstel het bedrag aan eigen vermogen, dat sommige verzekeraars nodig zullenhebben, enigszins zal verhogen. Maar tegelijkertijd willen we de convergentie tussen de nationaleverzekeringsmarkten bevorderen en het speelveld gelijk maken.”

Over de risicomarge zei hij dat het advies van EIOPA aantoont: “dat het huidige niveau van dekapitaalkosten in ruime mate passend is. We zullen echter in het kader van de herziening van derichtlijn in 2020 een grondige blik werpen op het bredere ontwerp van de risicomarge.” Het voorstel van EIOPA inzake renterisico is controversieel. Dombrovskis zei daarover dat het devoorkeur heeft dit onderwerp opnieuw te bekijken als onderdeel van de 2020-evaluatie.

In de herziening van dit jaar van de Gedelegeerde Verordening SII, plant de Commissie om niet-genoteerde aandelen en schulden zonder kredietbeoordeling te laten profiteren van lagerekalibraties, op basis van robuuste kwalificatiecriteria.

Ondertussen organiseerde de ECON Commissie een debat hierover op 16 mei 2018. Indien deCommissie tegen het einde van het jaar haar amendementen op de gedelegeerde verordeningvoorstelt, hebben de medewetgevers een termijn van drie maanden voor nader onderzoek. Ditkan met nog eens drie maanden worden verlengd. Als het EP en de Raad geen bezwaren hebben,treedt de verordening in werking. Deze wordt dan rechtstreeks van toepassing in alle EU-lidstaten.De streefdatum voor de toepassing van de nieuwe gewijzigde vereisten van de gedelegeerdeverordening SII is waarschijnlijk 01/01/2020.

5EU nieuwsbrief Koninklijk Actuarieel Genootschap juli 2018

KapitaalmarktenunieDe Commissie heeft initiatieven gepresenteerd waarmee de financiële sector in de EU het voortouwkan nemen op de weg naar een groenere en schonere economie.

MKB financieringDe Commissie heeft op 24 mei 2018 nieuwe regels voorgesteld om het voor het midden- en kleinbedrijf (mkb) gemakkelijker te maken financiering te krijgen via publieke markten. Het initiatief moet het aantal beursgangen van mkb-ondernemingen verhogen en in staat stellen een breder scala aan beleggers aan te trekken.

Duurzame financieringDe Europese Commissie heeft op 8 maart 2018 haar strategie bekend gemaakt voor een financieel stelsel dat de agenda van de EU inzake klimaat en duurzame ontwikkeling ondersteunt. De EU-strategie inzake duurzame financiering bevat een stappenplan voor verdere werkzaamheden en maatregelen ten aanzien van alle betrokken partijen in het financiële stelsel. Dit zijn onder meer:

• de vaststelling van een gemeenschappelijke taal voor duurzame financiering, dat wilzeggen een uniform EU-classificatiesysteem – of taxonomie – om te bepalen watduurzaam is en gebieden te identificeren waar duurzame investeringen het meeste effectkunnen sorteren;

• de invoering van EU-labels voor groene financiële producten op basis van dit EU-classificatiesysteem: dit zal beleggers in staat stellen gemakkelijk te herkennen ofbeleggingen aan groene of koolstofarme criteria voldoen;

• de verduidelijking van de plicht van vermogensbeheerders en institutionele beleggers omtijdens het beleggingsproces rekening te houden met duurzaamheid, en versterking van deopenbaarmakingsvereisten;

• het opleggen van de plicht van verzekeraars en beleggingsondernemingen om cliënten opbasis van hun voorkeuren inzake duurzaamheid te adviseren;

• het opnemen van duurzaamheid in de prudentiële vereisten: banken en verzekerings-maatschappijen zijn een belangrijke bron van externe financiering voor de Europeseeconomie. De Commissie zal de haalbaarheid van een nieuwe bijstelling van dekapitaalvereisten voor banken (de zogenaamde groene ondersteuningsfactor) voorduurzame beleggingen onderzoeken, wanneer dit uit risico-oogpunt gerechtvaardigd is,en er tegelijkertijd voor zorgen dat de financiële stabiliteit wordt gewaarborgd;

• de versterking van de transparantie in de bedrijfsrapportage: de Commissie stelt voor derichtsnoeren inzake niet-financiële informatie te herzien om deze meer op één lijn tebrengen met de aanbevelingen van de Taskforce klimaat gerelateerde financiëleopenbaarmaking van de Financial Stability Board.

De Commissie heeft op 24 mei 2018 drie concrete initiatieven gepresenteerd waarmee definanciële sector in de EU het voortouw kan nemen op de weg naar een groenere en schonereeconomie. Deze voorstellen (die niet vertaald zijn in het Nederlands) komen voort uit hethierboven genoemde Actieplan.

Het eerste voorstel brengt een kader tot stand om duurzame beleggingen te vereenvoudigen. Dit voorstel zal de invoering – door middel van gedelegeerde verordeningen – mogelijk maken van een classificatiesysteem ("taxonomie"), dat op basis van standaardcriteria toelaat te beoordelen in welke mate een bepaalde economische activiteit duurzaam is.

Het tweede voorstel betreft een verordening over informatieverplichtingen met betrekking tot duurzame beleggingen en duurzaamheidsrisico’s. Het voorstel verplicht verzekerings-maatschappijen, beleggingsondernemingen en beheersmaatschappijen van Instellingen voor Collectieve Belegging (ICBs), om informatie met betrekking tot hun beleid inzake integratie van de Environmental, Social and Governance-risico’s (ESG-risico’s) in hun investeringsbeslissingsproces vast te leggen en op hun website bekend te maken. Tevens zal het voorstel de IORP II-richtlijn wijzigen, (EU) 2016/2341. Zie hierover meer in het hoofdstuk ‘Pensioenen’.

Het derde voorstel betreft een verordening tot wijziging van Verordening (EU) 2016/1011 inzake de low-carbon-benchmark en de benchmark inzake positieve koolstofimpact.De Commissie heeft op 24 mei 2018 ook een ‘Fact Sheet’ met veel gestelde vragen over deze voorstellen uitgebracht.

6EU nieuwsbrief Koninklijk Actuarieel Genootschap juli 2018

PensioenenDe Commissie stelt voor om de IORP II-richtlijn te wijzigen in het kader van haar strategie voorduurzame financiering. De medewetgevers onderhandelen nog steeds over het PEPP-voorstel.

IORP IIVoorstel voor een verordening over informatieverplichtingen met betrekking tot duurzame beleggingen en duurzaamheidsrisico's en tot wijziging van Richtlijn (EU) 2016/2341 (IORP II).

Het hierboven genoemde Commissievoorstel van 24 mei 2018 zal onder andere verzekerings-maatschappijen, beleggingsondernemingen en beheersmaatschappijen van ICBs, verplichten om informatie, met betrekking tot hun beleid inzake integratie van de ESG-risico's in hun investeringsbeslissingsproces, vast te leggen en op hun website bekend te maken.

Het voorstel zal eveneens de IORP II-richtlijn wijzigen om de Commissie toe te laten, door middel van gedelegeerde verordeningen, maatregelen vast te stellen om ervoor te zorgen dat het beginsel van de ‘prudent person’ rekening houdt met ESG-risico’s. Tevens worden milieu-, sociale en governance-factoren opgenomen in interne beleggingsbeslissingen en risicobeheerprocessen. Via deze ‘gedelegeerde handelingen’ wordt een mandaat gegeven aan de Commissie of de Europese toezichthouders om nadere technische standaarden of regelgeving te ontwikkelen. Inmiddels is de Nederlander Paul Tang (PvdA) benoemd tot ECON-rapporteur op dit voorstel in het EP.

Plichten van institutionele beleggers aangaande duurzaamheidDe feedback - verschenen in een rapport op 24 mei 2018- die de Commissie ontving op haar raadpleging over ‘Institutional investors' and asset managers' sustainability duties’ is mede gebruikt ter inspiratie voor het hierboven besproken voorstel. DG FISMA ontving 191 reacties van verschillende stakeholders op haar raadpleging.

Kennisgeving IORPWanneer het Verenigd Koninkrijk een derde land wordt, vervallen alle primaire en secundaire EU-wetgeving. De Commissie heeft in dat kadereen aantal kennisgevingen gepubliceerd, bedoeld om stakeholders voor te bereiden op deze gebeurtenis. Deze kennisgevingen beschrijven de consequenties die de terugtrekking van het VK zal hebben op de bank- en financieringsregels in het algemeen en in het bijzonder voor de sectoren: Asset management, Credit rating agencies, Statutory Audits, Insurance / Reinsurance, Banking en Payment services. Op 27 april 2018 is ook een kennisgeving over IORPs gepubliceerd.

Pan-Europees Persoonlijk Pensioen ProductDe Commissie lanceerde op 29 juni 2017 een voorstel voor een nieuw pan-Europees persoonlijk pensioen product (PEPP). Het biedt nieuwe mogelijkheden voor individuele pensioenopbouw voor Europese burgers, vooral in landen met een minder goed ontwikkeld pensioenstelsel. De behandeling van het voorstel ligt momenteel in het EP en de Raad. Sophie in ’t Veld is benoemd als EP-rapporteur op het dossier. De Raad heeft op 19 juni 2018 een compromis tekst aangenomen. Het Bulgaars voorzitterschap van de Raad kreeg op dezelfde dag een mandaat om hiermee de triloog onderhandelingen met het EP te starten, zodra laatstgenoemde instelling ook haar standpunt heeft bepaald. De ECON-Commissie in het EP stemt in juli 2018 over het rapport van rapporteur In ’t Veld. Hierna kan de triloog van start gaan. Eenmaal aangenomen treedt de verordening 24 maanden later in werking (2020 of 2021).

Aanbeveling van de Commissie over de fiscale behandeling van persoonlijke pensioenproducten Het voorstel voor de PEPP-verordening gaat vergezeld van een aanbeveling van de Commissie over de fiscale behandeling van persoonlijke pensioenproducten, inclusief het PEPP. De Commissie moedigt lidstaten aan om PEPP's fiscaal te behandelen, zoals vergelijkbare bestaande nationale producten. Rapporteur Sophie in ’t Veld publiceerde haar voorlopige rapport met amendementen op 30 april 2018. Deze zijn behandeld tijdens de ECON-vergadering van 28 mei 2018.

7EU nieuwsbrief Koninklijk Actuarieel Genootschap juli 2018

VerzekeringsdistributieWerk aan de implementatie van deze richtlijn gaat voort

De verzekeringsdistributierichtlijn moest op 1 juli 2018 door de 28 lidstaten zijn omgezet. Tot opheden hebben vijf lidstaten die omzetting al volledig gedaan, drie lidstaten hebben gedeeltelijkomgezet en 21 - waaronder Nederland - hebben nog geen mededelingen gedaan aan deCommissie over waar ze staan met de omzetting. De nieuwe datum voor verzekerings-ondernemingen en verzekeringstussenpersonen om de richtlijn toe te passen is 1 oktober 2018,uiteraard vooropgesteld dat de richtlijn nationaal reeds is omgezet. Ondertussen werkt EIOPA aan een eerste reeks Q&A’s over de verzekeringsdistributierichtlijn. Het isde bedoeling deze in juli 2018 te publiceren. Hoewel er geen formele openbare raadpleging is,waardeert EIOPA de informele standpunten en inbreng van de Stakeholdersgroep Verzekeringen enHerverzekeringen. De behandelde onderwerpen zijn bijvoorbeeld producttoezicht en beheer,belangenconflicten, verkoop stimulerende middelen (inducements) en geschiktheid. Waar ermoeilijke problemen zijn met de juridische interpretatie, onderhoudt EIOPA nauw contact met deCommissie. Het is echter belangrijk rekening te houden met het minimale harmoniserendekarakter van IDD en het evenredigheidsbeginsel. Dit betekent ook dat coördinatie nodig is metnationale toezichthouders die hun eigen Q&A's ontwikkelen.

Verder heeft EIOPA aan de Commissie haar voorstel van technische normen gebaseerd op artikel10, lid 7 verzekeringsdistributierichtlijn, gestuurd. De basisbedragen in euro voor deberoepsaansprakelijkheidsverzekering en de financiële draagkracht vanverzekeringstussenpersonen zijn aangepast, rekening houdend met de veranderingen in deEuropese index van consumentenprijzen. Deze zijn in de relevante periode van 1 januari 2013 tot31 december 2017, met 4,03% gestegen. De cijfers zijn als volgt gewijzigd:

• het minimumbedrag van €1.250.000 EUR per claim wordt verhoogd tot € 1.300.380 per claim;

• het minimumbedrag van € 1.850.000 voor alle schuldvorderingen/jaar wordt verhoogd tot € 1.924.560 voor alle schuldvorderingen / jaar; en

• het minimumbedrag van € 18.750 aan financiële capaciteit is verhoogd tot € 19.510.

• Verwacht wordt dat de Commissie dit voorstel snel zal aannemen, waarna het EP en de Raad aan hun bevoegdheidscontrole kunnen beginnen. Elke 5 jaar moeten de bedragenworden aangepast.

In de context van haar Sustainable finance packet (zie hierboven), heeft de Commissie eenwijziging voorgesteld in één van de gedelegeerde verordeningen gebaseerd op deverzekeringsdistributierichtlijn. Het betreft aanvullende voorschriften bij verkoop vanverzekeringen met een beleggingscomponent. Bij de identificatie van de beleggingsdoelstellingenvan de klant in het investerings- en adviesproces zou dan in de toekomst rekening moetengehouden worden met de voorkeuren van de klant op het gebied van milieu, sociaal beleid engoed bestuur (ESG preferences). Raad en Parlement hebben nu drie plus drie maanden om debevoegdheidscontrole te doen. Dit betekent dat de Raad of het EP moeten beoordelen of deCommissie deze toevoegingen kan inlassen in de uitvoerende maatregelen en of deze uitbreidingdeel uitmaakt van de verplichting te handelen in het beste belang van de klant.

Tenslotte is het debat over mis-selling opnieuw opgeflakkerd. Recente studies van de Commissieen het EP onderstrepen de wisselende kwaliteit van het beschikbare advies over financiëlemarkten en de kosten en vergoedingen die verbonden zijn aan beleggingsproducten. Vooral devijf studies van het EP (hypothecair krediet, consumentenkrediet, zelfplaatsing, marketing,verkoop en distributie en beleggerscompensatie in België) tonen aan dat mis-selling nog geenoverblijfsel uit het verleden is, maar dat de praktijken blijven bestaan. Wijnand van de Beek, AFMen voorzitter van het subcommittee Consumentenbescherming en financiële innovatie van hetGezamenlijk Committee van de Europese Toezichtautoriteiten, riep daarom recent op om goedeproducten te maken, niet enkel voor de doorsnee retail consument, maar voor de hele markt. Hijzei geen voorstander te zijn van het verbieden van producten (tenzij echt toxisch), omdat dit deverantwoordelijkheid legt bij het toezicht maar ‘the responsibility is square with the industry’.

8EU nieuwsbrief Koninklijk Actuarieel Genootschap juli 2018

ConsumentenbeschermingEIOPA heeft een nieuwe strategie ontwikkeld voor gedragstoezicht

Toezicht zal zich in de toekomst meer en meer toespitsen op bedrijfsvoering (conduct of business).EIOPA heeft daartoe op 23 april 2018 een strategie goedgekeurd. Concreet betekent dit dat EIOPAbesloten heeft haar werkzaamheden met betrekking tot convergentie van het gedragstoezichtverder uit te breiden. Het plan omvat:

• Een bezoek aan nationale toezichthouders in de verschillende lidstaten. Hiertoe start EIOPA een programma op van één- à tweedaagse bezoeken, gericht op de nationale aanpak vangedragstoezicht. Voorbeelden hiervan zijn de komende toepassing van de verzekerings-distributierichtlijn, maar ook markt-monitoring en risico gebaseerd toezicht.

• Meer samenwerken met nationale toezichthouders bij het uitwisselen van praktische ervaringen over gedragstoezicht, waaronder op maat gemaakte workshops. Onderwerpendie aan de orde komen zijn bijvoorbeeld identificatie van consumentenbenadeling doorhet gebruik van gegevens, ervaringen met toezicht op tussenpersonen en follow-up vanthematische beoordelingen.

• Het opstarten van voorbereidende werkzaamheden om gedragstoezichtsthema's in het toezichtshandboek te integreren. EIOPA plant daartoe in Q3 2018 een rapport'Gedragsrisico door de levenscyclus' dat als uitgangspunt voor een toekomstig handboekzou kunnen dienen. Werken aan de eerste hoofdstukken van het gedragstoezichts-handboek zijn gepland voor 2019.

9EU nieuwsbrief Koninklijk Actuarieel Genootschap juli 2018

Nieuwe technologieënDe EU-lidstaten hebben samenwerkingsakkoorden afgesloten op het gebied van blockchaintechnologie en artificiële intelligentie

Europees blockchain-partnerschap 10 april 2018 hebben 23 Europese landen een verklaring ondertekend over de oprichting van een Europees blockchain-partnerschap. Het is bedoeld als middel om samenwerking tussen de lidstaten, op het gebied van ervaringen en deskundigheid op technisch en regelgevingsgebied, uit te wisselen. Het laat landen toe zich voor te bereiden op de lancering van EU-brede blockchain-toepassingen op de digitale eengemaakte markt ten behoeve van de publieke en de private sector. De Commissie moedigt andere landen uit de EU en de Europese Economische Ruimte aan om zich bij het blockchain-partnerschap aan te sluiten. Sinds de lancering zijn er nog twee landen bijgekomen. Meer informatie>>

Artificial IntelligenceDiezelfde dag tekenden 24 lidstaten en Noorwegen de Verklaring inzake samenwerking op het gebied van Artificial Intelligence (AI). Hierin zeggen ze toe om samen te werken aan de belangrijkste kwesties die door AI aan de orde worden gesteld, zoals het omgaan met sociale, economische, ethische en juridische vragen. Sindsdien zijn er nog meer landen bijgekomen. Verder in april presenteerde de Commissie een mededeling over "Artificial Intelligence voor Europa", waarin een Europese aanpak van AI wordt voorgesteld. Deze is erop de technologische ontwikkelingen voor te blijven, zich voor te bereiden op de sociaal-economische veranderingen die AI waarschijnlijk zal brengen en om een passend juridisch en ethisch kader te ontwikkelen.

De Commissie zal tevens een omgeving blijven creëren die investeringen stimuleert. Aangezien gegevens de grondstof zijn voor de meeste AI-technologieën, stelt de Commissie wetgeving voor om meer gegevens te openen voor hergebruik en maatregelen om het delen van gegevens gemakkelijker te maken. Dit omvat bijvoorbeeld het hergebruik van overheidsinformatie zoals nutsbedrijven, evenals onderzoeks- en gezondheidsgegevens. Tegelijkertijd zal de Commissie vóór eind 2018 ethische richtsnoeren voor de ontwikkeling van de AI presenteren op basis van het Handvest van de grondrechten van de EU en met inachtneming van beginselen zoals gegevensbescherming en transparantie. Ze zal daartoe voortbouwen op het werk van de Europese Groep Ethiek van de exacte wetenschappen en de nieuwe Technologies en alle relevante belanghebbenden in een Europese AI-alliantie bijeenbrengen.

Medio 2019 zal de Commissie ook richtsnoeren verstrekken over de interpretatie van de richtlijn inzake productaansprakelijkheid in het licht van technologische ontwikkelingen, om voor juridische duidelijkheid voor consumenten en producenten in geval van producten met gebreken te zorgen.

InsurTechTenslotte heeft EIOPA een onderzoek uitgeschreven naar licentievereisten, belemmeringen voor InsurTech en InsurTech-facilitering. EIOPA wil standpunten verzamelen zowel van de verzekeringssector als van diegenen die niet direct actief zijn in verzekeringen. InsurTech, op technologie-gebaseerde innovatie in verzekeringen, zou kunnen resulteren in nieuwe bedrijfsmodellen, toepassingen, processen of producten met een bijbehorend materieel effect op de levering van verzekeringsproducten en -diensten. De resultaten dragen bij aan de werkzaamheden van EIOPA inzake het in kaart brengen van hoe toezichthouders InsurTech benaderen. Het doel is goede werkwijzen te identificeren en te rapporteren en mogelijke regelgevingsbelemmeringen voor financiële innovatie te identificeren. Stakeholders worden uitgenodigd om de enquête in te vullen vóór 12 augustus 2018.

10EU nieuwsbrief Koninklijk Actuarieel Genootschap juli 2018

EU Agenda2018

12 augustus 2018

1 oktober 2018

31 december 2018

31 december 2018

20191 januari 2019

23-26 mei 2019

20201 januari 2020

31 december 2020

Deadline enquête licentievereisten, belemmeringen voor InsurTechen InsurTech-facilitering

Deadline toepassing van IDD

Presentatie ethische richtsnoeren voor de ontwikkeling van AI

Deadline beoordeling van de standaard formule van de SCR, rapporten voorstellen tot wijziging SII uitvoeringsmaatregelen

Start Roemeens voorzitterschap van de Raad

Europese verkiezingen

Waarschijnlijke toepassing van de nieuwe gewijzigde vereisten vande gedelegeerde verordening SII

Rapport met voorstellen voor wijziging SII richtlijn

EIOPA

Lidstaten

Europese Commissie

Europese Commissie

Raad

EU-lidstaten

EU-lidstaten

Europese Commissie

11EU nieuwsbrief Koninklijk Actuarieel Genootschap juli 2018

Lijst van afkortingen

AI: Artificiële intelligentieECON: Committee on Economic and Monetary Affairs (EP) EIOPA: European Insurance and Occupational Pensions Authority EP: Europees ParlementESA: European Supervisory AuthorityESFS: Europees Systeem van Financiële ToezichthoudersIBIP: Insurance-based investment productsICB: Instelling voor Collectieve BeleggingIDD: Insurance Distribution Directive IORP: Institutions for Occupational Retirement ProvisionsIPID: Insurance Product Information DocumentKMU: KapitaalmarktenunieKID: Key Information DocumentLACDT: Loss Absorbing Capacity of Deferred TaxesLTG: Lange Termijn GarantiemaatregelenPEPP: Pan-Europees Persoonlijk Pensioen ProductRaad: Raad van de Europese UnieSII: Solvency II SCR: Solvency Capital Requirement VK: Verenigd Koninkrijk

DisclaimerAlhoewel dit werk is opgesteld op basis van betrouwbare bronnen en nauwkeurig onderzoek, isICODA European Affairs in geen enkel opzicht verantwoordelijk voor de informatie die isgepubliceerd in deze EU-nieuwsbrief.

Deze Nieuwsbrief is geschreven door Lodewijk Buschkens en Lieve Lowet, partners bij ICODAEuropean Affairs. Beiden hebben elk meer dan twintig jaar praktijkervaring in Brussel. ICODA issinds 1991 actief op het gebied van Europese belangenbehartiging. Het kantoor van ICODA isgevestigd midden in de Europese wijk van Brussel. Vanuit deze centrale positie verleent het bureaudiensten aan het bedrijfsleven, nationale en lokale overheden, NGO’s, de Europese Commissie enEuropese koepelorganisaties. Naast monitoring bestaat de dienstverlening uit advisering enuitvoerende werkzaamheden op het gebied van European Affairs. ICODA adviseert haar cliëntenover de te volgen lobbystrategie, de juiste timing van de lobby en de wijze vaninformatieverstrekking aan de Europese beleidsmakers.

Research afgerond op 29 juni 2018

Koninklijk Actuarieel Genootschap