Essent Annual Report

Goed voorbereid

op de toekomst

Jaarverslag2008

2 — Essent in 2008Essent — Jaarverslag 2008

27% van alle duurzameenergieproductie in Nederland

23% van de totaleenergieproductie in Nederland

2,6miljoen klanten

Totale capaciteit van centrales en windparken Essent —

6.000 mw

medewerkers (fte’s)

Essent in 2008 —Profiel

Essent is het grootste energiebedrijf in Nederland. 2,6 miljoen huishoudelijke en zakelijke klanten nemen gas, elektriciteit, warmte en energiediensten af. Essent (en haar rechtsvoor-gangers) beschikt over meer dan 90 jaar ervaring in productie, handel, trans-port en levering van elektri-citeit. Als gasleverancier zijn we zelfs al 150 jaar actief. Als producent van duurzame energie is Essent koploper in Nederland.

Nederland is onze thuis-markt. Daarnaast groeien we in Duitsland en België en nemen onze handelsactivi-teiten in en vanuit Zwitser-land, Scandinavië, Spanje, Italië, Oost-Europa, Zuid-Amerika en Azië toe.

Essent zoekt naar de optimale manier om de beschikbare energie te benutten. Betaalbaar, betrouwbaar en duurzaam. En Essent blijft zoeken naar betere oplossingen voor mens, milieu en maatschappij. Op weg naar een duurzame energietoekomst.

3 — Essent in 2008Essent — Jaarverslag 2008

Omzet 2008 —

€9,0 mrd

Productie in Nederland, België en Duitsland

Resultaat toe te rekenen aan de aandeelhouders van Essent N.V. 2008 —

€887 mln

Marktleider in compostering en productie van biobrandstoff en

Koploper met groene energie in de Benelux

Energiewaardeketen:

— Business Development

— Projects

— Productie

— Trading

— Service & Verkoop

— Toegevoegde Waarde Diensten

— New Energy

Stafdiensten / Essent Support Groep

Organogram Essent n.v.

Hoofdkantoor

— swb AG— Essent Milieu— Essent Netwerk— Deutsche Essent

4 — InhoudsopgaveEssent — Jaarverslag 2008

18—Essent goed voorbereid op de toekomst

14—Bericht van de voorzitter2008, keerpunt en keuzes

40—Projectcase — Decentrale opwekking

22—Onze medewerkers

17—Missie, visie, kernwaardenen bedrijfscode

42—Projectcase — De energie van morgen

Pagina 14 —

2008, keerpunt en keuzes2008 is het jaar van keerpunt en keuzes, waarbij visie in concrete groei wordt vertaald.

Pagina 18 —

Goed voorbereid op de toekomstEssent heeft zich goed voorbereid op de toekomst. In lijn met de gekozen strategie is een sterke partner gezocht in Noord-West Europa, het Duitse rwe. Investeren en innoveren vanuit een gezamenlijke kracht.

Pagina 42 —

De energie van morgenEssent werkt aan energie voor morgen door te investeren in effi ciëntere elektriciteits-opwekking en vermin-dering van CO2 uitstoot.

Pagina 17 —

Missie, visie, kernwaarden en bedrijfscodeEssent hanteert een strikte bedrijfscode voor verantwoordelijkheid en handelswijze. Daarbij zijn onze missie en visie de leidraad.

34—Projectcase — Hogere productie, lagere emissies

38—Projectcase — Doorschakelen in elektrisch rijden

Inhoudsopgave Voorbereid op de toekomst — Pagina 6

Hoofdstuk 1 — Pagina 8Kerncijfers 2004 – 2008

Hoofdstuk 2 — Pagina 14Bericht van de voorzitter

Hoofdstuk 3 — Pagina 17Missie, visie, kernwaarden en bedrijfscode

Hoofdstuk 4 — Pagina 20Bericht van de Raad van Commissarissen

Hoofdstuk 5 — Pagina 22Onze medewerkers

Verslag Raad van Bestuur — Pagina 24

Hoofdstuk 6 — Pagina 26Financiële gang van zaken

Hoofdstuk 7 — Pagina 30Energiewaardeketen

— Business Development

— Projects

— Productie

— Trading

— Service & Verkoop

— Toegevoegde Waarde Diensten

— New Energy

— Deutsche Essent

Project cases — Pagina 34

— Hogere productie, lagere emissies

— Doorschakelen in elektrisch rijden

— Decentrale opwekking

— De energie van morgen

Hoofdstuk 8 — Pagina 45Essent Netwerk

Hoofdstuk 9 — Pagina 46swb AG

Hoofdstuk 10 — Pagina 47Essent Milieu

Hoofdstuk 11 — Pagina 48Enterprise Risk Management

Hoofdstuk 12 — Pagina 51Corporate Governance

Hoofdstuk 13 — Pagina 55Vooruitzichten

Verkorte Jaarrekening — Pagina 56

— Inleiding

— Geconsolideerde winst- en verliesrekening

— Geconsolideerde balans

— Geconsolideerd kasstroomoverzicht

— Geconsolideerd mutatieoverzicht eigen vermogen

— Segmentinformatie

— Overige toelichtingen

Overige gegevens — Pagina 73

— Personalia RvB

— Personalia RvC

— Accountantsverklaring

— Winstbestemming

— Aandeelhoudersinformatie

Colofon — Pagina 78

Pagina 38 —

Doorschakelen in elektrisch rijden Elektrisch rijden is schoon en zuinig; Essent heeft zich voorgenomen op termijn een substantieel deel van haar wagenpark op elektriciteit te laten rijden.

Pagina 34 —

Hogere productie, lagere emissies Essent neemt actief deel aan de ontwikkeling van decentrale opwekking van energie.

6 — Voorbereid op de toekomstEssent — Jaarverslag 2008

Pagina 8 — Hoofdstuk 1Kerncijfers 2004 – 2008

Pagina 14 — Hoofdstuk 2Bericht van de voorzitter

Pagina 17 — Hoofdstuk 3Missie, visie, kernwaarden

en bedrijfscode

Pagina 20 — Hoofdstuk 4Bericht van de Raad

van Commissarissen

Pagina 22 — Hoofdstuk 5Onze medewerkers

Voorbereid opde toekomst

Essent — Jaarverslag 2008

8 — KerncijfersEssent — Jaarverslag 2008

Bedragen in miljoenen euro’s 2008 2007 2006 1 2005 1 2004 1,2

Resultaat

Netto-omzet 9.038 7.378 6.442 5.890 5.946 3

Kosten van inkoop energie en grond- en hulpstoffen 5.874 4.342 3.467 3.305 2.897 4

Brutomarge 3.164 3.036 2.975 2.584 3.049

Overige bedrijfsopbrengsten 72 103 144 100 120

Bedrijfslasten excl. afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen 1.743 1.696 1.690 1.455 1.710

Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen 424 508 533 526 715

Bedrijfsresultaat 1.069 935 896 704 744

EBITDA 1.544 1.499 1.501 1.339 1.539

EBIT 1.120 991 968 812 824

Financiële baten en lasten - 123 - 35 - 88 - 47 - 218

Resultaat voor belastingen 997 956 881 765 606

Resultaat toe te rekenen aan aandeelhouders van Essent n.v.:

Doorlopende bedrijfsactiviteiten 887 799 542 526 417

Beëindigde bedrijfsactiviteiten — 1.795 219 — —

Personeelsleden ultimo jaar (aantal) 11.221 10.687 10.471 5 11.223 11.800

FTe ultimo jaar (aantal) 10.424 10.223 9.832 5 10.657 11.181

Ratio’s resultaat

Ontwikkeling netto-omzet in % t.o.v. vorig jaar 22,5 14,5 9,4 - 0,9 - 16,6

Bedrijfsresultaat in % van de netto-omzet 11,8 12,7 13,9 12,0 12,5

Netto-omzet per gemiddeld aantal FTe (duizenden euro’s) 875 736 629 5 539 518

ROIc (%) 14,0 13,4 14,8 12,6 12,5

ROE (%) 17,8 64,3 24,1 18,5 17,4

Meerjarenoverzicht 2004 – 2008

1 — De berekening van de ratio’s is gebaseerd op de cijfers zoals gepre-senteerd in de balans en winst- en verliesrekening waarbij in de winst- en verliesrekening de Essent Kabelcom-activiteiten als beëindigde bedrijfsactivi-teiten zijn geclassificeerd. Voor 2006 zijn in de balans de activa en verplichtingen van Essent Kabelcom als activa en verplichtingen aangehouden

voor verkoop gepresenteerd. Een derge-lijke balanspresentatie heeft voor 2005 niet plaatsgevonden. Het jaar 2004 is niet aangepast 2 — Exclusief ias 32 en 39 3 — Aangepast voor inkoopwaarde optimalisatiecontracten. Zonder aanpas-sing is dit bedrag eur 7.403 miljoen

4 — Aangepast voor inkoopwaarde optimalisatiecontracten. Zonder aanpas-sing is dit bedrag eur 4.354 miljoen 5 — Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden

Kerncijfers

Essent — Jaarverslag 2008Hoofdstuk 1


Bedragen in miljoenen euro’s 2008 2007 2006 1 2005 1 2004 1,2

Balans

Netto werkkapitaal 13 - 9 - 590 - 638 - 117

Vaste activa 7.626 8.049 6.411 7.144 6.484

Geïnvesteerd vermogen 7.830 8.204 6.559 6.508 6.367

Eigen vermogen toe te rekenen aan aandeelhouders van Essent n.v. 5.039 4.908 3.158 3.163 2.525

Totaal eigen vermogen 5.253 5.175 3.414 3.396 2.738

Langlopende rentedragende verplichtingen 687 664 535 1.776 2.002

Kortlopende rentedragende verplichtingen 499 60 1.085 806 553

Totaal rentedragende verplichtingen 1.186 724 1.620 2.582 2.555

Totaal financiering 7.830 8.204 6.559 6.508 6.367

Investeringen in vaste activa 1.131 797 590 445 684

Ratio’s balans

Eigen vermogen in % van totaal financiering 67,1 63,1 52,1 52,2 43,0

Solvabiliteit (%) 40,4 37,5 30,4 29,3 32,8

Kasstroom

Kasstroom uit operationele activiteiten:

Doorlopende bedrijfsactiviteiten 616 1.003 881 3 1.242 1.269

Beëindigde bedrijfsactiviteiten — 14 145 140 —

Kasstroom uit investeringsactiviteiten:

Doorlopende bedrijfsactiviteiten - 796 - 876 - 254 3 - 303 - 640

Beëindigde bedrijfsactiviteiten — 2.552 - 136 - 118 —

Kasstroom uit financieringsactiviteiten:

Doorlopende bedrijfsactiviteiten - 244 - 1.964 - 779 - 763 - 530

Beëindigde bedrijfsactiviteiten — — - 25 - 23 —

Totale kasstroom - 424 729 - 168 175 99


1 — De berekening van de ratio’s is gebaseerd op de cijfers zoals gepre-senteerd in de balans en winst- en verliesrekening waarbij in de winst- en verliesrekening de Essent Kabelcom-activiteiten als beëindigde bedrijfs–activiteiten zijn geclassificeerd.

Voor 2006 zijn in de balans de activa en verplichtingen van Essent Kabelcom als activa en verplichtingen aangehouden voor verkoop gepresenteerd. Een derge-lijke balanspresentatie heeft voor 2005 niet plaatsgevonden. Het jaar 2004 is niet aangepast

2 — Exclusief ias 32 en 39 3 — Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden


Bedragen in miljoenen euro’s Streef-waarde 2008 2007 2006 1 2005 1 2004 1,2

Financiële ratio’s

Leverage (totale schuldbasis in %) < 50% 18,4 12,3 32,2 43,2 48,3

EBITDA/Totaal rentedragende verplichtingen in % > 35% 130,2 207,0 92,7 51,9 60,2

Rentedekking > 7,5x 12,6x 42,5x 18,0x 18,6x 11,6x

Langlopende rentedragende verplichtingen in % van totaal rentedragende verplichtingen > 75% 57,9 91,7 33,0 68,8 78,4

Informatie per aandeel

Resultaat per aandeel toe te rekenen aan aandeelhouders van Essent n.v. (in euro’s per aandeel):

Doorlopende activiteiten 5,93 5,34 3,62 3,51 2,78

Beëindigde bedrijfsactiviteiten — 11,99 1,46 — —

Totaal resultaat per aandeel 5,93 17,33 5,08 3,51 2,78

Dividend 3 (in euro’s per aandeel) 2,96 8,67 2,54 1,76 1,14

Pay-out ratio (%) 50,0 50,0 50,0 50,0 41,0


1 — De berekening van de ratio’s is gebaseerd op de cijfers zoals gepre-senteerd in de balans en winst- en verliesrekening waarbij in de winst- en verliesrekening de Essent Kabelcom-activiteiten als beëindigde bedrijfs-activiteiten zijn geclassificeerd.

Voor 2006 zijn in de balans de activa en verplichtingen van Essent Kabelcom als activa en verplichtingen aangehouden voor verkoop gepresenteerd. Een derge-lijke balanspresentatie heeft voor 2005 niet plaatsgevonden. Het jaar 2004 is niet aangepast

2 — Exclusief ias 32 en 39 3 — 2008: voorgesteld dividend

Berekeningswijze financiële ratio’s en gebruikte afkortingen

ebit Bedrijfsresultaat plus resultaat joint ventures en geassocieerde deelnemingen.

ebitdaebit plus afschrijvingen en bijzondere waarde-verminderingen.

Leverage (totale schuld basis)Totaal rentedragende verplichtingen × 100% gedeeld door het totaal rentedragende verplich-tingen plus het totaal eigen vermogen.

Geïnvesteerd vermogenSom van de vaste activa, het netto werkkapitaal en activa en verplichtingen aangehouden voor verkoop.

Netto rentedragende verplichtingenTotaal rentedragende verplichtingen minus liquide middelen.

Netto interestlastenInterestopbrengsten minus financiële lasten.

Netto werkkapitaalTotaal vlottende activa minus liquide midde-len en minus kortlopende niet-rentedragende verplichtingen.

Rentedekking ebitda gedeeld door netto interestlasten.

Return on invested capital (roic)ebit gedeeld door gemiddeld geïnvesteerd vermogen.

Return on equity (roe)Resultaat toe te rekenen aan aandeelhouders van Essent n.v. gedeeld door het gemiddeld eigen vermogen toe te rekenen aan aandeel-houders van Essent n.v.

SolvabiliteitEigen vermogen × 100% gedeeld door het balans totaal.

Totaal financiering Eigen vermogen plus voorzieningen plus totaal rentedragend vreemd vermogen plus overige lang-lopende verplichtingen minus liquide middelen.


Tota

al: 9

.037

,5

Ener

giew

aard

eket

en: 6

.532

,2

Ener

gied

istrib

utie

: 1.3

42,0

Mili

eu: 3

66,5

swb

AG: 1

.136

,5

Elim

inat

ie: -

339

,7

Tota

al: 7

.377

,5

Ener

giew

aard

eket

en: 5

.671

,8

Ener

gied

istrib

utie

: 1.2

16,8

Mili

eu: 3

78,0

swb

AG: 1

.001

,6

Elim

inat

ie: -

890

,7

Tota

al: 6

.441

,6

Ener

giew

aard

eket

en: 4

.588

,4

Ener

gied

istrib

utie

: 1.2

41,6

Mili

eu: 3

80,2

swb

AG: 1

.055

,6

Elim

inat

ie: -

824

,2

2008 2007 2006

Netto omzetper segment — doorlopende activiteiten

In miljoenen euro’s

Bedrijfsresultaat per segment — doorlopende activiteiten


Tota

al: 1

.068

,5

Ener

giew

aard

eket

en: 4

55,9

Ener

gied

istrib

utie

: 375

,1

Mili

eu: 8

5,2

swb

AG: 8

1,9

Nie

t-ge

allo

ceer

de k

oste

n: 7

0,4

Tota

al: 9

34,5

Ener

giew

aard

eket

en: 6

60,7

Ener

gied

istrib

utie

: 163

,5

Mili

eu: 8

3,6

swb

AG: 6

3,8

Nie

t-ge

allo

ceer

de k

oste

n: -

37,

1

Tota

al: 8

95,6

Ener

giew

aard

eket

en: 6

21,6

Ener

gied

istrib

utie

: 166

,9

Mili

eu: 8

6,0

swb

AG: 1

01,8

Nie

t-ge

allo

ceer

de k

oste

n: -

80,

7

2008 2007 2006


Tota

le k

asst

room

: - 4

24,0

Doo

rlope

nde

bedr

ijfsa

ctivi

teite

n: 6

16,0

*

Beëi

ndig

de b

edrij

fsac

tivite

iten:

0,0

*

Doo

rlope

nde

bedr

ijfsa

ctivi

teite

n: -

796

,0**

Beëi

ndig

de b

edrij

fsac

tivite

iten:

0,0

**

Doo

rlope

nde

bedr

ijfsa

ctivi

teite

n: -

244

,0**

*

Beëi

ndig

de b

edrij

fsac

tivite

iten:

0,0

***

Tota

le k

asst

room

: 729

,0

Doo

rlope

nde

bedr

ijfsa

ctivi

teite

n: 1

.003

,0*

Beëi

ndig

de b

edrij

fsac

tivite

iten:

14,

0 *

Doo

rlope

nde

bedr

ijfsa

ctivi

teite

n: -

876

,0**

Beëi

ndig

de b

edrij

fsac

tivite

iten:

2.5

52,0

**

Doo

rlope

nde

bedr

ijfsa

ctivi

teite

n: -

1.96

4,0 *

**

Beëi

ndig

de b

edrij

fsac

tivite

iten:

0,0

***

Tota

le k

asst

room

: - 1

68,0

Doo

rlope

nde

bedr

ijfsa

ctivi

teite

n: 8

81,0

*

Beëi

ndig

de b

edrij

fsac

tivite

iten:

145

,0*

Doo

rlope

nde

bedr

ijfsa

ctivi

teite

n: -

254,

0 **

Beëi

ndig

de b

edrij

fsac

tivite

iten:

-13

6,0 *

*

Doo

rlope

nde

bedr

ijfsa

ctivi

teite

n: -

779,

0 ***

Beëi

ndig

de b

edrij

fsac

tivite

iten:

-25

,0**

*

2008 2007 2006

KasstromenIn miljoenen euro’s*Kasstroom uit operationele activiteiten, **Kasstroom uit investeringsactiviteiten, ***Kasstroom uit financieringsactiviteiten

14,0

13,4

14,8

2008 2007 2006

ROIC

In procenten

2.16

7,0

2.20

4,1

2.22

2,9

Bedrijfskosten


2008 2007 2006

Tota

al: 5

,93

Doo

rlope

nde

bedr

ijfsa

ctivi

teite

n: 5

,93

*

Beëi

ndig

de b

edrij

fsac

tivite

iten:

—*

Tota

al: 1

7,33

Doo

rlope

nde

bedr

ijfsa

ctivi

teite

n: 5

,34

*

Beëi

ndig

de b

edrij

fsac

tivite

iten:

11,

99 *

Tota

al: 5

,08

Doo

rlope

nde

bedr

ijfsa

ctivi

teite

n: 3

,62

*

Beëi

ndig

de b

edrij

fsac

tivite

iten:

1,4

6 *

2008 2007 2006

Resultaat per aandeelIn euro’s per aandeel*Resultaat toe te rekenen aan aandeelhouders van Essent �.�.

3.16

4,0

3.03

6,0

2.97

4,5

2008 2007 2006

Brutomarge



Tota

al: 9

.037

,5

Ned

erla

nd: 6

.282

,2

Dui

tsla

nd: 1

.619

,8

Zwits

erla

nd: 7

52,6

Ove

rig: 3

82,9

Tota

al: 7

.372

,7

Ned

erla

nd: 5

.826

,5

Dui

tsla

nd: 1

.190

,5

Zwits

erla

nd: 1

00,1

Ove

rig: 2

55,6

Tota

al: 6

.431

,4

Ned

erla

nd: 4

.954

,8

Dui

tsla

nd: 1

.316

,5

Zwits

erla

nd: —

Ove

rig: 1

60,1

2008 2007 2006

Netto-omzet aan derden per land — doorlopende activiteiten


875,

0

736,

0

629,

0

Netto-omzetper gemiddeldaantal FTe’sIn duizenden euro’s*Exclusief beëindigde bedrijfsactiviteiten

2008 2007* 2006*

2,96

8,67

2,54

2008 2007 2006

Dividendper aandeel

In euro’s per aandeel

Tota

al: 1

.130

,8

Ener

giew

aard

eket

en: 6

05,4

Ener

gied

istrib

utie

: 268

,0

Mili

eu: 9

1,7

swb

AG: 1

65,7

Tota

al: 7

97,1

Ener

giew

aard

eket

en: 5

17,3

Ener

gied

istrib

utie

: 49,

3

Mili

eu: 1

09,0

swb

AG: 1

21,5

Tota

al: 5

90,4

Ener

giew

aard

eket

en: 4

20,2

Ener

gied

istrib

utie

: 54,

4

Mili

eu: 2

1,3

swb

AG: 9

4,5

2008 2007 2006

Investeringenper segment


14 — Bericht van de voorzitterEssent — Jaarverslag 2008


Onze keuze voor aansluiting bij rwe is dan ook het resultaat van een zorgvuldig proces en een weloverwogen keuze. Wij zijn blij met deze beoogde partner en trots op de bundeling van krachten die we nu kunnen benutten. Met deze strategische stap gaan we een toekomst tegemoet die tal van nieuwe kansen biedt. Zo zorgen we voor de energie van morgen.

Dat betekent voorzieningszekerheid en concurrerende prijzen voor onze klanten, betrouwbare levering van energie aan onze zakelijke partners, waardecreatie voor aandeel-houders en inkoopvoordelen op de internatio-nale energiemarkt door grotere omzetvolumes. En – misschien wel het belangrijkste – schaal-grootte vormt de basis voor innovatie en slimme energieoplossingen, van nieuwe technologieën tot verfi jnde toepassingen van bestaande tech-nieken. Deze uitdagingen vragen om grote stap-pen voorwaarts. Samen met rwe staan we klaar om deze handschoen op te pakken.

Op 12 januari 2009 konden we de voor-genomen aansluiting bij rwe bekendmaken. Met rwe is overeenstemming bereikt over een bindend bod op de commerciële energieactivi-teiten van Essent n.v. ter waarde van eur 9,3 miljard in contanten aan de aandeelhouders van Essent. rwe verwerft daarmee alle uitge-geven en uitstaande aandelen in Essent n.v. De netwerk- en afvalverwerkingsactiviteiten zijn geen onderdeel van de beoogde transactie. De aandelen van het netwerkbedrijf – inmiddels per 1 januari 2009 herdoopt in Enexis – worden uitgekeerd aan de huidige aandeelhouders. De verkoop van de activiteiten van Essent Milieu is inmiddels in gang gezet.

Essent wordt een zelfstandig opererende werkmaatschappij van rwe in Nederland en België. Essent blijft Essent: een sterk merk met een prima reputatie.

Resultaten omhoogTerwijl we op Europees niveau de groei-

strategie uitvoerden, waren onze medewerkers bezig met het verhogen van de effi ciency en het verder stroomlijnen van de interne processen. Hierdoor kon Essent in 2008 goede resultaten behalen.

De netto-omzet nam in 2008 toe met 22,5% van eur 7,4 miljard naar eur 9,0 miljard. De brutomarge inclusief overige bedrijfsopbreng-sten steeg met 3,1% naar eur 3,2 miljard; het bedrijfsresultaat groeide naar eur 1,1 miljard, een stijging van 14,3%. Het resultaat uit door-lopende activiteiten toonde een gunstige ont-wikkeling en steeg van eur 832 miljoen naar eur 915 miljoen.

Over het algemeen heeft Essent in het ver-slagjaar weer beter gepresteerd dan het jaar ervoor. Elders in dit verslag is een overzicht opgenomen van de doelstellingen en resultaten

Visie vertaald in concrete groei

Voor Essent is 2008 een jaar geworden waarin we invulling hebben gegeven aan onze langlopende ambitie om een vooraanstaande rol te spelen op de consoliderende Noordwest-Europese energiemarkt. Door de beoogde samenwerking met een solide en zeer geres-pecteerde buitenlandse partner bieden we onze klanten, ons bedrijf en onze medewerkers tal van nieuwe mogelijkheden. Hiermee creëren we een uitstekende positie om duurzame en betaalbare energie in Nederland beschikbaar te maken en te houden.

Energiewinning en -voorziening is een zaak van wereldpolitiek geworden. De vraag naar energie groeit ieder jaar explosief. De voorraden fossiele brandstoff en houden hier-bij geen gelijke tred waardoor deze op termijn niet meer kunnen voorzien in de stijgende vraag naar energie.

Duurzaamheid is geen modewoord, maar een adequaat antwoord op deze stijgende vraag. Duurzame energieopwekking vraagt om inno-vaties en investeringen. Innovatieve oplossin-gen en langetermijninvesteringen vereisen een bepaalde omvang van de onderneming. Om de continuïteit van de onderneming te waarborgen en ervoor te zorgen dat we ook in de toekomst onze maatschappelijke verplichtingen ten aan-

zien van het leveren van duurzame, betaalbare en betrouwbare energieoplossingen kunnen waarmaken, is het bereiken van voldoende schaalgrootte noodzakelijk. Als gevolg van de afsplitsing van de netwerkactiviteiten wordt het moeilijker om onze concurrentiepositie te handhaven en om daarbij tegen aantrekkelijke voorwaarden en concurrerende tarieven onze klanten van elektriciteit en gas te voorzien. Ook de bouw van nieuwe centrales en het veiligstel-len van vaste activa onder gunstige condities wordt hierdoor lastiger.

Schaalgrootte is dan ook van essentieel belang om onze langlopende ambitie – groei en consolidatie in Noord-West Europa – veilig te stellen. Na de onmogelijkheid om in Nederland een fusie tussen twee grote nationale energie-bedrijven te realiseren, is de aansluiting bij een vooraanstaande partij op de Europese energie-markt een logische vervolgstap.

In nauwe samenwerking met onze aan-deelhouders zijn we pro-actief en zorgvuldig op zoek gegaan naar een passende partner. Daarbij hebben we aan de hand van een brede set van criteria gekeken of de visie van de be-oogde partner paste bij de doelstelling van onze onderneming, onze kijk op duurzaamheid, de positie van onze medewerkers en de mate van onafh ankelijkheid en zichtbaarheid van Essent in de nieuwe onderneming.

Bericht van de voorzitter 2008, keerpunt en keuzes



van Essent op de gebieden van klanttevreden-heid, veiligheid, duurzaamheid en financiële prestaties. Vrijwel alle doelstellingen zijn ge-haald of overtroffen. Zo zijn we in een onder-zoek door de Energiekamer van de NMa naar klachtenafhandeling in 2008 op het gebied van klanttevredenheid als beste energieleverancier uit de bus gekomen.

De positieve gang van zaken in 2008 be-vestigt dat de aanpassingen die wij in de orga-nisatiestructuur en de bedrijfsvoering hebben doorgevoerd, hun vruchten afwerpen. Hogere efficiency, lagere kosten, vereenvoudigde struc-turen en een efficiëntere manier van werken. Dit alles droeg bij aan het succes van 2008.

Ontvlechting succesvolOok op andere fronten heeft Essent in

2008 ingrijpende stappen gezet. Als gevolg van de Wet Onafhankelijk Netbeheer – waarbij de energiebedrijven hun netwerkactiviteiten moeten afsplitsen van hun handels-, productie- en leveringsactiviteiten – is een splitsingsplan opgesteld dat de operationele splitsing van de onderneming vorm geeft. Het splitsingsplan is voorgelegd aan de Energiekamer van de NMa. Intussen is voortvarend gewerkt aan de ont-

vlechting van de activiteiten en bedrijfspro-cessen. Op 1 januari 2009 was de organisatie operationeel gesplitst in een productie- en le-veringsbedrijf (Essent) en een netwerkbedrijf (Enexis). De eigendomssplitsing volgt naar ver-wachting in de loop van 2009, in ieder geval voordat de beoogde transactie met rwe wordt geëffectueerd.

Investeren in energie voor morgen

Ook ten aanzien van productie en nieuwe technologieën hebben we flinke vooruitgang geboekt. Bij de centrale Moerdijk laten wij een tweede ultramoderne ccgt-gaseenheid (Combined Cycle Gas Turbine) bouwen met een vermogen van 430 mw. De uitbreiding zal naar verwachting in 2011 gereed zijn. Daarmee is een ruime verdubbeling van de capaciteit gerealiseerd. Ook wordt de Clauscentrale gemo-derniseerd en uitgebreid van 1.280 naar 1.920 mw. Beide inspanningen, met een investerings-waarde van circa eur 1,0 miljard, de grootste in de geschiedenis van Essent, zorgen voor een efficiencyverbetering van zo’n 50%. Ook hebben we geïnvesteerd in de voorbereidingen van lng-terminals op de Maasvlakte en in Groningen en zijn voorbereidingen getroffen voor nieuwe windparken op land en op zee. Omdat aardgas en wind niet voldoende zijn als basis voor de toekomstige elektriciteitsvoorziening, zijn wij in samenwerking met Shell gestart met een haalbaarheidsstudie naar geïntegreerde ko-lenvergassing in combinatie met de afvang en opslag van CO2. Ook blijven wij meer groot-schalige bijstook van biomassa onderzoeken, testen en toepassen.

Het is onze ambitie om een betrouwbare, betaalbare en duurzame energievoorziening te kunnen blijven garanderen. Daarom gaan we de komende jaren verder met investerin-gen in grootschalige gasgestookte eenheden en windprojecten.

Innovatie is speerpuntEssent werkt op vele manieren aan de

energie van morgen. In de loop van 2008 zijn verschillende innovatieve projecten gestart rond de energiewinning uit algen, getijden en zoet/zout-water, micro-warmtekrachtkoppeling voor in huis, systemen voor de opwekking en onder-grondse opslag van energie, en elektrisch rijden. Onze activiteiten op het gebied van innovatie zijn in 2008 in de nieuwe business unit New Energy ondergebracht. Daar wordt met gerichte investeringen in mensen en middelen aan een duurzame energietoekomst gewerkt. Deze en andere projecten laten zien dat Essent werk maakt van innovatie en duurzaamheid, twee

wezenlijke elementen voor elke organisatie die maatschappelijk verantwoord ondernemen se-rieus neemt.

Partnership voor Essent Milieu

Essent richt haar strategie op het bereiken van schaalgrootte en daarmee een leidende po-sitie op de Noordwest-Europese energiemarkt. De gewenste aansluiting bij rwe past dan ook geheel in de strategische plannen. De focus ligt daarbij op de kernactiviteiten van de ener-giewaardeketen. Essent Milieu behoort hier niet toe. Vandaar het besluit van de Raad van Bestuur om begin februari 2009 het verkoop-proces te starten. Essent Milieu heeft vanwege haar specifieke werkterrein altijd een bijzondere positie binnen de Essent-onderneming gehad. De beste optie is aansluiting vinden bij een part-ner die Essent Milieu een solide en kansrijke toekomst biedt.

Samen naar een nieuwe toekomst

Het doorzettingsvermogen en de veerkracht van de medewerkers van Essent zijn de afgelo-pen periode opnieuw gebleken. De medewer-kers hebben met ingrijpende ontwikkelingen te maken gekregen die een fors beslag hebben gelegd op tijd en middelen. De Raad van Bestuur heeft gedurende dit jaar van keerpunt en keu-zes veel contact gehad met de medewerkers om iedere fase van het proces zoveel mogelijk toe te lichten. Door middel van roadshows en intensief gebruik van onze digitale middelen werden de medewerkers betrokken bij onze voorbereidingen voor de toekomst. Ook met de Centrale Ondernemingsraad werd voortdu-rend constructief overlegd. Alle onzekerheid en onvoorspelbaarheid in 2008 hebben ons er niet van weerhouden de prestaties weer te verbeteren. De beoogde aansluiting bij rwe is een logische stap in een langer lopend strate-gieproces en zal voor de medewerkers tal van nieuwe mogelijkheden en kansen bieden. De integratie van de activiteiten zal met de grootst mogelijke zorg plaatsvinden.

Mede namens mijn collega Rinse de Jong wil ik alle medewerkers van Essent hartelijk bedanken voor hun geweldige inzet gedurende het afgelopen jaar. Onze huidige en toekom-stige klanten kunnen op Essent blijven rekenen. Essent staat nu én morgen voor levering van be-taalbare, betrouwbare en duurzame energie.

Arnhem, 4 maart 2009 —M.A.M. Boersma, voorzitter Raad van Bestuur

Onze keuze voor rwe is weloverwogen. Zó zorgen we voor energie voor de toekomst.Op gebied van klant-tevredenheid kwam Essent als beste energieleverancier uit de bus, volgens een onderzoek van de NMa naar klachtenafhandeling.

Een betrouwbare, betaalbare èn duurzame energievoorziening; wij hebben de ambitie om dát te garanderen. “

”

17 — Missie, visie, kernwaarden en bedrijfscodeEssent — Jaarverslag 2008

Missie en visieEssent is een onderneming die maatschap-

pelijk verantwoordelijk handelt en voortdurend zoekt naar oplossingen voor energievraagstuk-ken. Voor vandaag en zeker voor later. Daarbij houden we rekening met de betaalbaarheid, beschikbaarheid én duurzaamheid van energie. Onze focus is gericht op groei. Dat vertaalt zich in onze visie en missie. Onze visie geeft richting aan de ontwikkeling van ons bedrijf, terwijl we met onze missie antwoord geven op de vraag waarom we doen wat we doen.

Onze missieEssent leidt haar stakeholders naar een

duurzame energietoekomst.

Onze visieEssent moet zich ontwikkelen tot een

leidend duurzaam energiebedrijf. Ofwel: “Wij zorgen voor de energie van morgen.”

KernwaardenDe manier waarop we onze missie vervul-

len verwoorden we in onze vier kernwaarden: pro-actief, verantwoordelijk, samenwerken en waarmaken.

Pro-actief Essent loopt voorop op het gebied van

energie. De medewerkers van Essent nemen keer op keer het initiatief en werken aan inno-vatieve oplossingen. Zij zijn niet bang om te ex-perimenteren en laten hun mening horen op een constructieve manier. Juist hierdoor is Essent de energie-expert van nu en de toekomst.

Verantwoordelijk Essent vindt het noodzakelijk dat ener-

gie in de toekomst beschikbaar en betaalbaar blijft. Daarvoor maakt zij gebruik van duurzame oplossingen en inspireert zij haar klanten en medewerkers om te handelen in het belang van een leefbare wereld. Medewerkers van Essent gaan dan ook respectvol met elkaar om en leg-gen verantwoording af over hun activiteiten. Essent zorgt ervoor dat zij die verantwoordelijk-heid ook daadwerkelijk op zich kunnen nemen en stelt hen daarmee in staat een voorbeeldrol te spelen.

Samenwerken De energie van Essent is meer dan alleen de

optelsom van kennis en talent. Met respect voor ieders kracht maken de medewerkers de belof-ten van Essent waar. Samen genereren ze steeds weer nieuwe energie waardoor ze in staat zijn om meer te bereiken. Medewerkers van Essent zijn experts op hun eigen gebied en zorgen met elkaar voor de energie van morgen.

Waarmaken Essent vindt beloftes alleen relevant als ze

worden nagekomen. Wie A zegt, moet ook A doen. Goede ideeën moeten worden omgezet in concrete acties. Medewerkers van Essent spre-ken elkaar aan op de uitvoering van die acties. Zij hebben de daadkracht en het doorzettings-vermogen om af te maken waar ze aan beginnen.

Onze bedrijfscodeVoor Essent betekent integriteit: het vol-

doen aan regels die we onszelf, onze mede-werkers en onze zakelijke partners opleggen. De wet- en regelgeving vormt daarbij vanzelf-sprekend een kader. Essent legt zichzelf ook richtlijnen op die boven dit kader uitstijgen.

De bedrijfscode maakt duidelijk waar we voor staan, het is de leidraad in ons handelen. Het vertelt hoe we met elkaar kunnen en willen samenwerken. De strategie, de missie en de visie van Essent vormen de basis waarop de bedrijfscode is gegrond. In negen duidelijke uitspraken vatten we samen welke verant-woordelijkheden we hebben ten aanzien van klanten en stakeholders en welke kenmerken ons handelen typeren.

Onze verantwoordelijkheden — Onze klanten kunnen altijd op ons ver-

trouwen;

— Wij bieden onze aandeelhouders een optimale waardeontwikkeling;

— Onze medewerkers mogen rekenen op respect en vertrouwen;

— Wij tonen onze maatschappelijke verant-woordelijkheid.

Onze handelswijze — Wij handelen integer;

— Wij zorgen voor een gezonde en veilige werkomgeving;

— Wij dragen zorg voor een zorgvuldig ondernemingsbestuur;

— Wij staan voor vrij ondernemerschap en eerlijke concurrentie;

— Wij stellen aan onze toeleveranciers en (onder)aannemers dezelfde eisen als aan onszelf.

Missie, visie, kernwaarden en bedrijfscode


18 — Essent goed voorbereid op de toekomstEssent — Jaarverslag 2008

Zo werken we aan de groei van de onderneming

‘ Essent goed voorbereid op de toekomst’Essent maakt zich op voor de toekomstGeheel in lijn met onze strategie hebben we een sterke partner gezocht in Noord-West Europa om een betaalbare, betrouwbare en duurzame energievoor-ziening veilig te stellen. Onze klanten, medewerkers

en aandeelhouders kunnen zo rekenen op duurzame energieoplossingen, continuïteit in betrouwbare dienstverlening en een aantrekkelijke tarief-stelling. Ook dragen we zo bij aan waardecreatie. De keuze voor rwe is een logische stap op een consequent afgelegde weg naar schaalgrootte.

Zo werken we aan duurzame antwoorden voor krimpende energiebronnen

Zo investeren we in innovatie en technologische ontwikkelingen, om nieuwe energiebronnen aan te boren

Zo bieden we onze medewerkers nieuwe kansen en mogelijkheden

Zo zorgen we dat onze klanten altijd verzekerd zijn van energie tegen een redelijke prijs

Zo dragen wij verantwoordelijkheid voor de energie voor morgen

20 — Bericht van de Raad van CommissarissenEssent — Jaarverslag 2008

Hierbij leggen wij aan u het door de Raad van Bestuur opgestelde jaarverslag van Essent n.v. voor waarin de verkorte jaarrekening over het boekjaar 2008 is opgenomen. De jaarre-kening is gecontroleerd door Ernst & Young Accountants llp en van een goedkeurende verklaring voorzien.

De verkorte jaarrekening is opgenomen op pagina 56 tot en met 72 van dit jaarverslag. De volledige jaarrekening is, met het oog op de om-vang, separaat gepubliceerd.

Wij hebben de jaarrekening uitvoerig met de Raad van Bestuur besproken in aanwezig-heid van de accountant. De door de Raad van Bestuur voorgestelde winstverdeling heeft onze instemming.

Wij stellen u voor de jaarrekening en het daarin opgenomen voorstel tot winstverdeling in de op 16 april 2009 te houden Algemene Vergadering van Aandeelhouders ongewijzigd vast te stellen.

Invulling van het toezichtDe Raad van Commissarissen is in het ver-

slagjaar volgens schema tien keer in vergadering bijeen gekomen met de Raad van Bestuur. Tevens hebben de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur drie speciale vergaderingen belegd.

De onderwerpen die in de bijeenkomsten zijn besproken betreffen de toekomststrategie van Essent, de geplande verkoop van de business unit Essent Milieu, de operationele en eigen-domssplitsing van het netwerkbedrijf, toetsing van de risicobeheersingsystemen, de aanzienlijke investeringsbeslissingen in 2008 in productie en opslag, en het door de onderneming gevoerde beleid ten aanzien van gezondheid, veiligheid en milieu (hse) en duurzaamheid.

De Raad van Commissarissen heeft met de Raad van Bestuur de strategische opties voor de toekomst nauwkeurig verkend en geëvalueerd, en onderschrijft de aanpak om in samenwer-king met een Europese partner op basis van vol-doende schaalgrootte en concurrentievermogen een Europese toppositie veilig te kunnen stellen. Mede in deze context heeft de onderneming een aantal belangrijke stappen gezet: de economische overdracht van het hoogspanningsnet, de opera-tionele afsplitsing van het netwerkbedrijf, ver-dere stappen ter vervreemding van de business unit Essent Milieu, omvangrijke investeringen in de centrales Claus C en Moerdijk 2, het groot-schalige windproject Nordsee Ost en uitbreiding van de gasopslag in het Duitse Epe.

De auditcommissie is vijf keer in vergade-ring bijeen geweest, altijd in aanwezigheid van de externe accountant. De commissie draagt zorg voor een beoordeling van de financiële gang van

zaken bij de onderneming, voordat deze in de voltallige Raad van Commissarissen aan de orde wordt gesteld. De commissie is tevens nauw betrokken bij het toezicht op de interne risico-beheersing- en controlesystemen en de kwaliteit van de financiële organisatie en het functioneren van de interne accountants, mede in relatie tot de externe accountants. De commissie heeft Essent’s risicobeheersing- en controlesystemen op hun deugdelijkheid getoetst, met name ten aanzien van de risico’s die verband houden met zogeheten Cross-Border Leases.

De remuneratie- en selectiecommissie van de Raad van Commissarissen vergaderde in 2008 twee keer. De commissie houdt zich bezig met het bezoldigingsbeleid en het functioneren van de Raad van Bestuur en met (her)benoemingen van leden van de Raad van Commissarissen.

In de profielschets van de Raad van Com-mis sarissen, besproken op 27 februari 2008 op grond van het bepaalde in artikel 2.2 van het re-glement van de Raad van Commissarissen, zijn enkele aanpassingen doorgevoerd. Deze dienen ervoor te zorgen dat in de toekomst de Raad van Commissarissen zodanig is samengesteld dat de leden met hun gezamenlijke expertise de bedrijfsactiviteiten van Essent volledig be-strijken. De Raad heeft onder meer een artikel toegevoegd om te bewerkstelligen dat in zijn midden voldoende kennis aanwezig is van de markten voor energie, energiedragers en emis-sierechten, vooral met het oog op de in belang toenemende internationale handelsactiviteiten van Essent. De gewijzigde profielschets is in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 16 april 2008 aan de orde geweest en akkoord bevonden. De cor van Essent heeft bevestigd zich te kunnen vinden in de voorgestelde wij-zigingen. Vervolgens is de profielschets in de RvC-vergadering van 19 mei 2008 vastgesteld.

De Raad van Commissarissen heeft voorts in het verslagjaar – buiten aanwezigheid van de Raad van Bestuur – zijn eigen functioneren, het functioneren van zijn twee commissies en dat van zijn individuele leden besproken.

De samenstelling van de Raad van Commis-sarissen is in 2008 veranderd. De heer D.D.P. Bosscher is in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 16 april 2008 afgetreden en was niet hernoembaar gezien zijn benoeming tot voorzitter van de Raad van Commissarissen van Essent Netwerk b.v., inmiddels herdoopt tot Enexis. Als zijn opvolger is door de aandeelhou-dersvergadering benoemd de heer H.J.P. Krul. De heer Krul is sinds 2007 lid van de Board of Directors van Essent Trading International S.A. (Etisa). Zijn zetel in deze board heeft hij in 2008 ter beschikking gesteld. Voorts is in de vergade-ring van 16 april 2008 volgens rooster de heer J.A.M. Hendrikx als commissaris van Essent afgetreden en herbenoemd, mede op basis van het versterkte aanbevelingsrecht dat de cor heeft ten aanzien van een derde van het aantal

Bericht van de Raad van Commissarissen


21 — Bericht van de Raad van CommissarissenEssent — Jaarverslag 2008

leden van de Raad van Commissarissen. Tijdens de Algemene Vergadering van

Aandeel houders op 16 april 2009 zullen volgens rooster de heren B. Bijvoet en A.G. van Leersum aftreden. De Raad van Commissarissen is de heren Bijvoet en Van Leersum zeer erkentelijk voor het feit dat zij gedurende een lange reeks van jaren hun expertise ter beschikking hebben gesteld aan Essent en haar rechtsvoorgangers. Beide heren hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan het functioneren van de Raad van Commissarissen en hebben – zeker in het voor de toekomst van de onderneming zo essentiële verslagjaar – met hun kennis en ervaring mede een koersbepalende rol gespeeld in de beraad-slagingen van de Raad van Commissarissen. De Raad is hen zeer erkentelijk voor hun inzet.

Begin 2009 heeft Essent kenbaar gemaakt zich te willen aansluiten bij de Duitse energie-onderneming rwe. Na uitgebreid onderzoek van de strategische, financiële en sociale as-pecten van de aansluiting ondersteunt de Raad van Commissarissen de beoogde aansluiting unaniem. De Raad van Commissarissen be-veelt de aandeelhouders van Essent aan om het voorgestelde aanbod, dat in het belang is van alle stakeholders, te aanvaarden. De Raad van Commissarissen doet zulks na kennis te hebben genomen van het – positieve – oordeel van zijn twee onafhankelijke adviseurs. Op ver-zoek van de Raad van Commissarissen heeft Deutsche Bank aan de Raad een zogeheten fair-ness opinion uitgebracht over de hoogte van de verkoopprijs en heeft prof. mr. M.W. den Boogert (bijzonder hoogleraar Handelsrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen) aan de Raad zijn bevindingen overlegd inzake de rol en betrok-kenheid van de Raad bij het verkoopproces.

Essent is er in 2008 in geslaagd goede voor-uitgang te boeken. Naast de verbetering van de financiële resultaten is, met de beoogde aanslui-ting bij rwe, een wezenlijke stap gezet in de uit-voering van de strategie, namelijk het verwerven van een solide positie in de Noordwest-Europese energiemarkten. De Raad van Commissarissen spreekt zijn grote waardering uit voor het vele werk dat is verzet en dankt de Raad van Bestuur en de medewerkers voor de doortastendheid en grote inzet die in 2008 duidelijk is getoond.

Arnhem, 4 maart 2009 —J.V.H. Pennings, voorzitter Raad van Commissarissen

22 — Onze medewerkersEssent — Jaarverslag 2008

2008 2007Medewerkers ultimo jaar (in FTe) 10.324 10.026

Gemiddelde leeftijd medewerkers 42 41

Instroom nieuwe medewerkers 9,6% 11,3%

Uitstroom medewerkers 7,7% 6,9%

Deelnemers aan training & opleiding 1717 1265

Betrokkenheidsscore Essent Medewerkers Onderzoek 75 73

Ziekteverzuim 3,9% 4,3%

WAO-ers ( in aantallen) 24 18

DART-score (ongevallen per 200.000 uren, incl. aannemers) 0,82 0,97

Vrouwelijke medewerkers in % totaal 25% 27%

Vrouwelijke leidinggevenden 17% 14%

De medewerkers centraal

Een missie, visie en strategie hebben al-leen betekenis als ze door medewerkers worden gedragen en gerealiseerd. Voor Essent zijn de medewerkers dan ook de belangijkste waarde van het bedrijf. De mensen die bij Essent wer-ken, maken het bedrijf en vormen het hart van de organisatie.

In 2008 is opnieuw veel aandacht besteed aan de betrokkenheid van medewerkers bij het beleid, het luisteren naar hun meningen en ideeën. Dat gebeurde onder meer door het jaarlijkse Essent Medewerkers Onderzoek. Op basis van de resultaten worden verbeteracties ingezet. De Raad van Bestuur was voortdurend in dialoog met medewerkers uit alle lagen van het bedrijf. Daarnaast was er veel aandacht voor veiligheid en gezondheid en is in 2008 met suc-ces het programma ‘De Kracht van Essent’ van start gegaan.

Kracht van EssentJuist met het oog op de zoektocht naar

een strategische partner is een programma ontwikkeld dat medewerkers hernieuwd ken-nis laat maken met de facetten die Essent tot zo’n succesvol bedrijf maken: De Kracht van Essent. Van daaruit wordt de vertaling naar verbeteringen in het werk gemaakt.

Het zichtbaar maken en ervaren van de kracht van Essent, vormt de kern van het in-terne programma dat ook in 2009 doorloopt.

We maken serieus werk van diversiteitsbeleid. Van de managers en topfunctionarissen moet een kwart vrouw zijn.

“

”

De medewerkers van Essent vormen het hart van het bedrijf.

Onze medewerkers


23 — Onze medewerkersEssent — Jaarverslag 2008

Medewerkers ontdekken door het programma op verschillende manieren hoe zij vanuit hun eigen kracht een bijdrage kunnen leveren aan het succes van Essent. Tevens zorgen de di-verse bedrijfsonderdelen ervoor dat de kern-waarden gaan leven bij medewerkers en dat zij die uitdragen.

Samen beschikken de medewerkers van Essent over een schat aan kennis en ervaring. Door de “Essent manier van werken” (geba-seerd op de managementstrategie Lean Six Sigma) wordt maximaal gebruik gemaakt van hun kennis en kunde. Het belangrijkste doel van de “Essent manier van werken” is de ver-wachtingen van de klant waarmaken. Want de klant staat centraal bij alles wat we doen. Dat kan een externe klant, maar ook een interne klant van Essent zijn. Elk proces, elke activiteit heeft een klant die gebaat is bij verbeteringen. Door deze werkwijze halen de medewerkers en het bedrijf als geheel het beste uit zichzelf en wordt de visie waargemaakt: “wij zorgen voor de energie van morgen”.

Om de nieuwe kernwaarden en de relatie met de “Essent manier van werken” waar te maken, zijn de kernwaarden vertaald in compe-tenties die onderdeel zijn van de ontwikkelen beoordelingscyclus van Essent.

PersoneelsbeleidDe krapte op de arbeidsmarkt, de nade-

rende splitsing van Essent in een productie- en leveringsbedrijf en een netwerkbedrijf, en ontwikkelingen binnen Essent Milieu waren in 2008 belangrijke thema’s in het personeels-beleid. Verder ging aandacht naar de voor-bereidingen op de invoering van een nieuw klantinformatiesysteem en diverse program-ma’s. Deze waren gericht op de ontwikkeling van onze medewerkers en versterking van de hr-functie zelf. Met het oog op de toekomst, die voor medewerkers soms onzekerheden met zich meebrengt, zijn in een aantal geval-len regelingen getroffen om de continuïteit van de bedrijfsvoering te borgen. Zo blijven medewerkers die belangrijke kennis hebben van de onderneming en de bedrijfsprocessen voor een aantal afgesproken jaren aan Essent verbonden.

Essent als werkgeverEind 2008 werkten bij Essent 10.324

mensen; ultimo 2007 waren dat er 10.026. De instroom van nieuwe medewerkers in 2008 bedroeg 9,6% (2007: 11,3%); de uitstroom steeg naar 7,7% (2007: 6,9%). Het aantal vrouwelijke medewerkers als percentage van de totale po-pulatie daalde naar 25%. Het percentage vrou-

welijke medewerkers in leidinggevende posities steeg naar 17% (2007: 14%). In 2008 bedroeg het ziekteverzuim 3,9% (2007: 4,3%).

De ontwikkelingen op de arbeidsmarkt vragen om een duidelijke positionering van Essent als werkgever. In 2008 is een nieuwe ar-beidsmarktcampagne gelanceerd, inclusief een vernieuwde website: www.werkenbijessent.nl.

Als werkgever viel Essent in het verslag-jaar een aantal keer in de prijzen: het Essent Management Traineeship kwam als beste van Nederland uit de bus. Onderzoeksbureau crf verleende Essent twee keurmerken: Top Werkgever 2008 en Top ict Werkgever 2008. En uit onderzoek van Intermediair kwam Essent naar voren als een van de Top 25 beste werkge-vers in 2008, gemeten naar arbeidsvoorwaarden en de tevredenheid van de medewerkers.

Ontwikkeling, diversiteit en gezondheid

In 2008 zijn enkele programma’s gestart om de ontwikkeling en resultaatgerichtheid van de medewerkers te versterken. Verder is een aantal nieuwe programma’s ingevoerd op het gebied van prestatiebeoordeling en leider-schapstraining.

Essent zet zich nadrukkelijk in om de diversiteit van de medewerkerspopulatie te vergroten. Om serieus werk van haar diversi-teitsdoelstellingen te maken, heeft Essent in 2008 een programma opgezet. Voor de ener-giewaardeketen is het streven dat er 20 – 25% vrouwelijke managers en vrouwen in topfunc-ties moeten komen. Bij de instroom van nieuw personeel is het uitgangspunt 50% vrouw en 50% man, waarbij voor technische functies ten minste 30% vrouw geldt. Om dit beleid te realiseren en verder uit te werken, is in 2008 een manager diversity benoemd. Bovendien heeft Essent samen met zo’n 50 bedrijven in Nederland het charter “Talent naar de Top” ondertekend, waarbij de ontwikkelingen in diversiteit gemakkelijk worden gemeten.

In 2008 vond ook het gezondheid- en leef-stijlprogramma ‘Essent in Vorm’ plaats, waar-aan op vijftien locaties in Nederland in 2008 bijna duizend medewerkers deelnamen.

Het Essent Medewerkers Onderzoek in 2008 had een response van ruim 70%. De resultaten bevestigen dat Essent, evenals in 2007, beter presteerde dan de nationale norm in Nederland.

Essent streeft naar een toppositie op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu binnen de Europese energiesector. Het lijn-management is verantwoordelijk voor de uit-voering van het beleid.

Als belangrijkste prestatie-indicator gebruikt Essent de internationaal gehan-

teerde dart-rate (Days Away, Restricted or Transferred work). Deze ratio toont het aantal ongevallen per 200.000 gewerkte uren. Voor 2008 is de dart-score uitgekomen op 0,82 (2007: 0,97). Dit is inclusief de door aannemers voor Essent gewerkte uren. Het streven van Essent in 2008 was een dart-score van 0,80 of lager. Hiermee schaart de onderneming zich onder de best presterende energiebedrijven in Noord-West Europa.

MedezeggenschapIn 2008 was, evenals voorgaande jaren,

de samenwerking met de Centrale Onder-nemingsraad (cor) intensief en constructief. De onderwerpen die in het verslagjaar cen-traal stonden, waren dan ook veelomvattend en ingrijpend.

Met de cor is veel gesproken over de uit-voeringsconsequenties van de operationele splitsing van Essent in een productie- en leveringsbedrijf en een netwerkbedrijf. Het splitsingsplan, waarin de formele eigen-domssplitsing wordt geregeld, is na overleg met de cor in november 2008 ingediend bij de Energiekamer van de NMa.

Ook is er diepgaand gesproken over de toekomst van Essent. De ingezette koers om aansluiting te zoeken bij een sterke Europese partner heeft geleid tot het opstellen van een set criteria door de cor vanuit het oogpunt van medezeggenschap.

Wat betreft de reguliere bedrijfsvoering, zijn adviezen uitgebracht over de oprichting van de nieuwe business unit New Energy en een aantal grote investeringsprojecten. Dat zijn onder meer de modernisering en uitbreiding van de Clauscentrale en de uitbreiding van de Moerdijkcentrale.

24 — Verslag Raad van BestuurEssent — Jaarverslag 2008

Pagina 26— Hoofdstuk 6Financiële gang van zaken

Pagina 30 — Hoofdstuk 7 Energiewaardeketen

Pagina 34 — ProjectcasesHogere productie,

lagere emissies

Doorschakelen in elektrisch rijden

Decentrale opwekking

De energie van morgen

Pagina 45 — Hoofdstuk 8Essent Netwerk

Pagina 46 — Hoofdstuk 9swb ag

Pagina 47 — Hoofdstuk 10Essent Milieu

Pagina 48 — Hoofdstuk 11Enterprise Risk Management

Pagina 51 — Hoofdstuk 12Corporate Governance

Pagina 55 — Hoofdstuk 13Vooruitzichten

Verslag Raad van Bestuur


26 — Financiële gang van zakenEssent — Jaarverslag 2008

in miljoenen euro’s 2008 2007Netto-omzet 9.038 7.378

Brutomarge 3.164 3.036

Resultaat voor rente en belastingen (EBIT) 1.120 991

Resultaat na belastingen doorlopende bedrijfsactiviteiten toe te rekenen aan aandeelhouders 887 799

Resultaat per aandeel na belastingen doorlopende bedrijfsactiviteiten (in euro’s) 5,93 5,34

Resultaat per aandeel na belastingen beëindigdebedrijfsactiviteiten (in euro’s) — 11,99

Kerncijfers Groep

Toelichting op de resultaten 2008

Het afgelopen jaar heeft volop in het teken gestaan van voorbereidingen op de toe-komst. Het splitsingsplan is ingediend bij de Energiekamer van de NMa. De voorbereiding op de voorgenomen verkoop van de business unit Milieu is nagenoeg afgerond en het zoeken naar een strategische partner voor het com-merciële bedrijf is in 2008 gestart. Op 12 ja-nuari 2009 hebben de Raden van Bestuur van rwe en Essent overeenstemming bereikt over de verkoop van de aandelen van het commer-ciële energiebedrijf van Essent. De Centrale Ondernemingsraad heeft inmiddels positief advies uitgebracht over de aansluiting bij rwe. Voordat de overeenkomst definitief is, moet het eigendom van het netwerkbedrijf aan de aandeelhouders van Essent worden overgedra-gen. Vervolgens moeten de aandeelhouders de voorgenomen transactie met rwe goedkeuren, rekening houdend met de eventueel door me-dedingingsautoriteiten te stellen voorwaarden. Het netwerkbedrijf, waarvan de activiteiten wor-den voortgezet onder de naam Enexis, is ultimo 2008 operationeel verzelfstandigd.

In het afgelopen jaar is gewerkt aan verdere verbetering en stroomlijning van de organisatie. Dat gebeurde door het uitvoeren van een over-head value analysis en het uitrollen van de Lean methodologie en door het creëren van een zo efficiënt mogelijke en klantgerichte organisatie. Het succes van deze initiatieven is onder meer zichtbaar in een daling van de overheadkosten en het realiseren van alle aan het factureerproces gerelateerde targets die door de Energiekamer (toezichthouder op de sector) zijn gedefinieerd. Ook op hse-gebied streeft Essent naar een top-positie. De gehanteerde dart-score (Days Away, Restricted or Transferred work), die wijst op verzuim of aangepast werk als gevolg van een incident per 200.000 gewerkte uren, is in 2008 uitgekomen op 0,82 (2006: 1,09, 2007: 0,97). Dit betekent opnieuw een verbetering.

Naast de voorbereidingen op de toe-komst en stroomlijning van de organisatie is er aandacht voor groei. Groei in de vorm van additionele (groene) productie(capaciteit), in-ternationale handelsactiviteiten en initiatieven op het gebied van duurzame energie. Een voor-beeld hiervan is de in 2008 in gebruik genomen 4e verbrandingslijn bij azn in Moerdijk met een verbrandingscapaciteit van 275 Kton per jaar. Het grootste windpark op Nederlandse bodem, Westereems in de Eemshaven, met een capaciteit van 156 mw is begin 2009 in ge-bruik genomen. In 2008 zijn de projecten Epe 2 en Epe 3 afgerond, waarmee een totaal van 100 miljoen kubieke meter aan werkvolume is toegevoegd aan de bestaande gasopslagen in Epe en een rechtstreekse aansluiting op het

Financiële gang van zaken



Duitse gasnet is gecreëerd. Een nieuwe business unit, New Energy, is gestart. Deze business unit bestaat uit de onderdelen elektrisch transport, innovatie en wind.

Geconsolideerde resultaten Omzet en brutomarge

De netto-omzet is in 2008 uitgekomen op eur 9,0 miljard (2007 eur 7,4 miljard), een stij-ging van ruim 22% ten opzichte van 2007. Naast de hogere volumes en hogere prijzen als gevolg van gestegen grondstofprijzen zorgt een toe-name van de handelsactiviteiten onder andere in elektriciteit en de toegenomen omvang van de fysieke handel in kolen voor deze stijging van de omzet. De hogere beschikbaarheid van de eigen centrales heeft bijgedragen aan een hogere bru-tomarge maar dit effect is teniet gedaan door de verslechterde spark spread (het verschil tussen de elektriciteitsprijs en de brandstofkosten). De marge op handelsactiviteiten is in vergelijking met productiemarges relatief gering. Daardoor is de geconsolideerde brutomarge in absolute bedragen minder sterk toegenomen dan de omzet. De gerealiseerde brutomarge in 2008 bedraagt eur 3,2 miljard. Dat komt overeen met 35% van de netto-omzet (2007: eur 3,0 miljard, 41% van de netto-omzet).

Door de succesvolle inkoopstrategie is het nog steeds mogelijk de prijzen voor de consu-ment relatief laag te houden. De energieprijzen van Essent voor de kleinverbruikers behoren tot de laagste in de Nederlandse markt. Mede hierdoor slaagt Essent erin haar positie als marktleider in Nederland te behouden.

BedrijfskostenDe bedrijfskosten zijn in 2008 licht gedaald

ten opzichte van 2007. De kosten voor lonen en salarissen zijn met 1,2% toegenomen. De beperkte stijging is onder andere de uitkomst van het ultimo 2007 gestarte project Overhead Value Analysis met als doel de overheadkosten te verlagen. Het project is onder meer ingegeven door de aanstaande verzelfstandiging van het netwerkbedrijf en de verkoop van de business unit Milieu. Zonder additionele maatregelen zou de omvang van de overhead te zwaar druk-ken op het achterblijvende commerciële bedrijf. Daarnaast hebben permanente verbeteringen bij de shared service centers geleid tot een lager niveau van inhuur van personeel. De overhead-kosten dalen door deze initiatieven op termijn met ongeveer eur 110 miljoen op jaarbasis.

Als gevolg van de levensduurverlenging van activa bij het netwerkbedrijf zijn de afschrij-vingskosten gedaald.

De overige bedrijfskosten zijn gestegen door extra kosten van vervroegde beëindigin-gen van Cross-Border Leases en de kosten voor noodzakelijke nieuwe it-systemen als gevolg van de introductie van het nieuwe marktmodel. Het resultaat van de joint ventures en geasso-cieerde deelnemingen is licht gedaald in 2008, mede onder invloed van eenmalige lasten.

Resultaat voor rente en belastingen (ebit)

De ebit over 2008 bedraagt eur 1.120 mil-joen (2007: eur 991 miljoen). Dit is een stijging van 13%. Het commerciële energiebedrijf heeft hier de grootste bijdrage aan geleverd met een ebit over 2008 van eur 654 miljoen. Dit be-tekent een stijging van bijna 60% ten opzichte van 2007. De bijdrage van Essent Milieu was, met een ebit van eur 86 miljoen, eveneens hoger dan in 2007.

Financiële baten en lastenHet negatieve saldo van de financiële baten

en lasten is in 2008 sterk gestegen. Deze ho-gere lasten zijn het gevolg van een gemiddeld lager saldo van netto liquide middelen door dividenduitkeringen, betalingen uit hoofde van vervroegde beëindigingen van Cross-Border Leases en hogere investeringen.

BelastingDe effectieve belastingdruk in 2008 be-

draagt 8,2% en is daarmee lager dan het ge-wogen gemiddelde nominale tarief. Dit is het gevolg van incidentele latente belastingposten, die samenhangen met de voorgenomen verkoop van bedrijfsonderdelen en een verlenging van de levensduur van de energienetwerken.

Resultaat na belasting toe te rekenen aan aandeelhouders

Het resultaat na belastingen uit doorlo-pende activiteiten toe te rekenen aan aandeel-houders van Essent n.v. bedraagt eur 887 miljoen (2007: eur 799 miljoen). Dit betekent een stijging van 11%.

Door de verkoop van Essent Kabelcom in 2007 is in dat jaar een incidenteel positief verkoopresultaat gerealiseerd van eur 1.795 miljoen. Het resultaat na belastingen in 2008 van eur 887 miljoen (2007: eur 2.594 miljoen) is hierdoor substantieel lager.




Resultaat voor rente en belastingen (EBIT) 654 411




Kerncijfers

Kerncijfers

Het commerciële energiebedrijf

Het netwerkbedrijf

GasDe omzet van gas is gestegen bij Service

& Verkoop als gevolg van zowel een hoger vo-lume als een hogere prijs. Daarnaast is de omzet gestegen door hogere volumes bij Westland Energie Services, dat in 2007 werd geacquireerd. De marge op gas is voornamelijk toegenomen op de handelsactiviteiten van Essent Trading waarvan de activiteiten eind 2007 zijn verplaatst naar Genève.

KolenDe omzet van kolen is in 2008 sterk toe-

genomen. Naast de inkoop voor eigen gebruik is in 2008 de handel in kolen grootschaliger opgepakt. Door in verschillende landen met verschillende partijen zaken te doen, is de af-hankelijkheid van één vaste leverancier sterk verminderd.

In 2008 is het netwerkbedrijf verder gegaan met de opbouw van een zelfstandige organisa-tie. Het beheer van het 110 – 150 kV-net is op 1 januari 2008 overgedragen aan TenneT. De bijbehorende bedrijfsactiviteiten en personeel zijn op 1 november 2008 overgegaan. Per 31 december is de operationele splitsing met het commerciële bedrijf zoveel mogelijk voltooid. Het ontvlechten van de it-infrastructuur en de activiteiten van het shared service center

Omzet en brutomargeDe omzet van het commerciële bedrijf is

gestegen met 28% tot eur 7.521 miljoen (2007: eur 5.873 miljoen). Hoewel de brutomarge is toegenomen met ruim eur 113 miljoen is de relatieve brutomarge ten opzichte van 2007 gedaald als gevolg van de toename van gestegen handelsactiviteiten in kolen en elektriciteit met relatief lage marges.

ElektriciteitEen sterke stijging van de omzet is gere-

aliseerd bij KomStrom, de verkooporganisa-tie van Deutsche Essent. Dit onderdeel is in 2008 samengevoegd met Essent Trading in het kader van de stroomlijning van de organisatie. Daarnaast is als gevolg van doorgevoerde prijs-stijging uit hoofde van gestegen grondstofprij-zen de omzet bij Service & Verkoop gestegen. De brutomarge op elektriciteit is in absolute zin ongeveer op niveau van 2007 gebleven.

biliteit van 41% gerealiseerd. Dit biedt een solide basis voor de toekomst.

Omzet en brutomargeZowel de omzet (eur -27 miljoen) als de bruto-

marge (eur -42 miljoen) is licht gedaald vooral door lagere tarieven als gevolg van regulering.

zullen doorlopen tot in 2009. Vanaf 1 januari 2009 heeft het netwerkbedrijf haar activiteiten voortgezet onder de naam Enexis.

Ultimo 2008 is, vooruitlopend op gewij-zigde regelgeving, een bedrag van eur 514 miljoen van de bruglening, ultimo 2007 ver-strekt door Essent n.v. ter financiering van de overname van het netwerk, omgezet in eigen vermogen. Door deze conversie wordt een solva-

BedrijfskostenBij het commerciële bedrijf zijn de perso-

neelskosten gedaald. De personeelskosten van het hoofdkantoor en bij de shared service cen-ters zijn gedaald. Dit kwam mede door het pro-ject Overhead Value Analysis bij de stafdiensten van het hoofdkantoor en de continue aandacht voor stroomlijning van de activiteiten bij de shared service centers. De afschrijvingskosten zijn aanzienlijk lager dan in 2007.

De totale bedrijfskosten in 2008 bedragen eur 1.392 miljoen (2007: eur 1.535 miljoen) en zijn gedaald met ruim eur 143 miljoen.


De ebit is verbeterd met ruim 59% tot eur 654 miljoen (2007: eur 411 miljoen).


in miljoenen euro’s 2008 2007Netto-omzet 367 378

Brutomarge 254 256


Kerncijfers

Essent Milieu

Omzet en brutomargeDe bedrijfsuitkomsten laten een stabiel

beeld zien. De hoeveelheden verwerkt afval zijn licht gedaald ten opzichte van 2007, maar de efficiency van de verbranders is verbeterd. De elektriciteitsproductie is gestegen. De verbran-dingscapaciteit van azn is eind 2008 met het gereedkomen van de vierde lijn met circa 275 Kton uitgebreid.

Resultaat voor rente en belastingen

Dit resultaat is licht gestegen. Naast het stabiel blijven van de brutomarge, zijn de be-drijfskosten in 2008 in absolute zin constant gebleven. De ebit, uitgedrukt in procenten van de netto omzet, stijgt naar 23 (2007: 22%).

BedrijfskostenDe bedrijfskosten bedragen in 2008 eur

746 miljoen (2007: eur 659 miljoen). Dit is een stijging van 13%. De hogere afschrijvingen (eur 45 miljoen) zijn het gevolg van reguliere investeringen en worden deels gecompen-seerd door een verlenging van de levensduur. Voor de goede orde dient hierbij te worden opgemerkt, dat ter wille van de vergelijkbaar-heid de cijfers over 2007 zijn aangepast aan de nieuwe situatie met betrekking tot de zoge-heten “vette” netbeheerder. Deze aanpassing betreft de exploitatie van de elektriciteit- en

gasnetten die in werkelijkheid pas eind 2007 zijn verworven van Essent Nederland b.v., een houdstermaatschappij binnen het commerci-ele bedrijf. Deze aanpassing is op grond van technische verslaggevingsvoorschriften niet verwerkt in de financiële overzichten.


De ebit is afgenomen met 23% tot eur 381 miljoen (2007: eur 496 miljoen).

SplitsingDe voorbereidingen voor de eigendoms-

splitsing van de gereguleerde netwerkacti-viteiten en de commerciële energie- en milieu-activiteiten zijn in volle gang. Essent heeft in november 2008 het door de wet voor-geschreven splitsingsplan ingediend bij de Energiekamer van de NMa. Deze instantie bereidt hierover een advies voor aan de mi-nister van Economische Zaken. De organisatie van Enexis is inmiddels toegerust op volledige zelfstandigheid. Er wordt met de toekomstige aandeelhouders gesproken over nieuwe sta-tuten en over de strategie.

30 — EnergiewaardeketenEssent — Jaarverslag 2008

De activiteiten van Essent omvatten de gehele energiewaardeketen, van productie tot handel, distributie en levering aan de consu-ment en de zakelijke markt. De rode draad in alle bedrijfsprocessen wordt gevormd door kos-tenbeheersing, verduurzaming, efficiency en klantvriendelijkheid.

Als geïntegreerd energiebedrijf produceert Essent zelf vrijwel alle energie die ze verkoopt. Warmtekracht-, gas- en kolencentrales produ-ceren circa 70% van de door Essent opgewekte elektriciteit. Naast energieproducent is Essent in een groeiend aantal landen ook actief in de energiehandel. Doordat Essent actief is in de gehele energiewaardeketen, is de afhankelijk-heid van andere marktpartijen beperkt en kan de organisatie direct inspelen op ontwikkelingen in de markt.

De energiewaardeketen van Essent bestaat uit zeven business units: Business Development, Projects, Productie, Trading, Service & Verkoop, Toegevoegde Waarde Diensten en New Energy. Per business unit wordt de gang van zaken in 2008 toegelicht.

Bedrijfsvoering 2008Essent heeft in 2008, in vergelijking met

2007, een beter resultaat laten zien. Dat betreft zowel de financiële resultaten als de klantte-

vredenheid. De ontwikkelingen in de interna-tionale energiesector nopen tot vooruitdenken en investeren in de toekomst. De internationale samenwerking met rwe biedt Essent de kans om verdere groei en bedrijfszekerheid te waarborgen. Duurzaamheid in energieopwekking en efficiënt gebruik van beschikbare energiebronnen zullen in de nabije toekomst steeds belangrijker wor-den. Alleen voldoende schaalgrootte garandeert de benodigde slagkracht om over geopolitieke energievraagstukken te kunnen meepraten. Met de keuze voor rwe heeft Essent deze positie veiliggesteld.

MarktontwikkelingenDe concurrentie neemt toe doordat als ge-

volg van de verdergaande liberalisering steeds meer buitenlandse energieondernemingen in Nederland actief worden. Daarnaast tekent zich een duidelijke consolidatie af in regionale markten zoals Noord-West Europa. Dit con-solidatieproces zal naar verwachting in ver-hoogd tempo doorzetten. Ondertussen richten de nationale toezichthouders zich steeds meer op transparantie en concurrentie. De achterlig-gende gedachte is het streven naar lagere prijzen voor de consument. Verder zijn voor Europa en specifiek voor Nederland doelstellingen gefor-muleerd om CO2-emissies terug te dringen en

het aandeel duurzaam opgewekte energie te ver-groten. Tenslotte is de gedwongen eigendoms-splitsing van de Nederlandse energiebedrijven bij Koninklijk Besluit in 2009 door de minister van Economische Zaken bekrachtigd. Dat vraagt om een alerte en pro-actieve opstelling. Essent heeft in 2008 – op basis van haar strategie – een aantal stappen genomen die de basis vormen voor verdere groei en waardevermeerdering.

EigendomssplitsingOp 1 juli 2008 is de Wet Onafhankelijk

Netbeheer in Nederland van kracht geworden. In die wet is de eigendomssplitsing van de Nederlandse energiebedrijven vastgelegd, die uiterlijk op 31 december 2010 afgerond dient te zijn. De huidige aandeelhouders zullen uiterlijk vanaf die datum niet langer één aandeel Essent houden, maar één aandeel in het productie- en leveringsbedrijf Essent n.v. en één aandeel in het nieuwe netwerkbedrijf. Tot het moment van eigendomssplitsing maken beide bedrijven on-derdeel uit van de Essent-groep.

In 2008 is, conform voorschrift, het beheer van de 110-kV en 150-kV hoogspanningsnet-ten economisch aan TenneT overgedragen. Bovendien is een grootschalig project gestart om de juridische en operationele splitsing van het productie- en leveringsbedrijf en het net-werkbedrijf – vanaf 1 januari 2009 Enexis gehe-ten – binnen de gestelde termijn te realiseren. Essent is verantwoordelijk voor een deugdelijk ontvlechtingproces en het ontstaan van twee onafhankelijke, operationeel en financieel ge-zonde ondernemingen. Het overgrote deel van de benodigde stappen is in 2008 soepel en met succes uitgevoerd.

Voor de eigendomssplitsing, inclusief de financiële structuur van het netwerkbedrijf in de context van haar specifieke risicoprofiel, heeft Essent in 2008 een splitsingsplan uitgewerkt conform de Wet Onafhankelijk Netbeheer. Dat plan omvat een gedetailleerde simulatie van de toekomstige situatie waarin het productie- en leveringsbedrijf en het netwerkbedrijf als volle-dig separate ondernemingen functioneren. Deze levensvatbaarheidstoets, met peildatum 30 juni 2008, is door Ernst & Young beoordeeld. Het splitsingsplan bevat een aantal elementen van de levensvatbaarheid en is in november 2008 bij de Energiekamer van de NMa ingediend. Inmiddels zijn enkele besprekingen gevoerd met de NMa en zijn aanvullende gegevens verstrekt ter verdere onderbouwing van de fi-nanciële positie van Enexis na de eigendoms-splitsing. Het eind 2008 door de Tweede Kamer der Staten Generaal gevoerde debat over de kapitalisatie van netwerkbedrijven heeft geleid tot een aanpassing van de verhouding eigen vermogen/vreemd vermogen in vergelijking met het ingediende splitsingsplan. In de loop van de eerste helft van 2009 zal de NMa advies

Energie-waardeketen



Net

to-o

mze

t: 6.

532,

2

Segm

entr

esul

taat

: 455

,9

Net

to-o

mze

t: 5.

671,

8

Segm

entr

esul

taat

: 660

,7

2008 2007

ResultatenEnergiewaardeketen


uitbrengen aan de minister van Economische Zaken. De minister kan hierop nog aanvullende aanwijzingen geven. Na goedkeuring van het splitsingsplan door de minister zal de verdere juridische uitwerking zijn beslag krijgen.

De operationele splitsing van het productie- en leveringsbedrijf en het netwerkbedrijf betreft het ontvlechten van een groot aantal processen en systemen binnen een bedrijf dat een lange traditie als geïntegreerde onderneming heeft. In 2008 zijn tal van projecten uitgevoerd om de gemeenschappelijke systemen en services te scheiden en binnen de betreffende onderne-mingen in een geëigende vorm en op de meest efficiënte wijze onder te brengen. Binnen beide organisaties heeft nauwe medezeggenschap bij de opzet en uitwerking van de diverse pro-jecten tot positieve adviezen geleid. Daarnaast heeft het netwerkbedrijf in 2008 veel aandacht gegeven aan de omvorming van de organisatie en de zelfstandige marktpositionering van het bedrijf. Eind 2008 was de operationele split-sing voltooid. Alleen de ontvlechting van de it-infrastructuren zal vanwege de complexiteit tot begin 2010 doorlopen.

Strategie De kern van de strategie van Essent is het

scheppen van meerwaarde. Dat geldt voor alle posities in de waardeketens voor elektriciteit, gas, warmte en emissierechten. Om deze ambi-tie te realiseren en goed in te kunnen spelen op de ontwikkelingen in de energiemarkten, heeft Essent deze strategie langs drie lijnen uitge-voerd: Operational Excellence, autonome groei van de bestaande activiteiten en uitbreidings-investeringen, en samenwerken om kritische massa te creëren op het Europese speelveld, eerst in Nederland en later in Europa.

De afgelopen jaren zijn dankzij vele inspan-ningen op het gebied van Operational Excellence goede vorderingen gemaakt. De organisatie is aanzienlijk efficiënter en effectiever gaan wer-ken, de klanttevredenheid en de klachtenafhan-deling zijn sterk verbeterd en onze scores op de criteria van de scorecard van de Energiekamer van de NMa zijn onverminderd goed.

ToekomstEssent heeft een langlopende ambitie om

een optimale uitgangspositie te creëren voor aandeelhouders, klanten en medewerkers. Schaalgrootte is daartoe van vitaal belang, zeker na de afsplitsing van het netwerkbedrijf, om verschillende redenen.

Het commerciële productie- en leverings-bedrijf Essent zal allereerst de effecten on-dervinden van de toenemende schaarste aan grondstoffen op de wereldmarkt. Als relatief bescheiden onderneming – vanuit Europees perspectief bezien – zullen wij op termijn niet langer concurrerend kunnen inkopen, mede als gevolg van de sterk toegenomen vraag in de opkomende economieën. Een tweede ele-ment is de toegenomen volatiliteit van prij-zen. Schommelingen in het nettoresultaat van Essent kunnen uitsluitend op basis van vol-doende schaalgrootte worden opgevangen. Een derde element is dat Essent ten opzichte van een aantal Europese spelers de schaalgrootte en financiële ruimte mist om de productie zodanig uit te breiden dat er op Europees ni-veau een voldoende sterke concurrentiepositie ontstaat. Gegeven het feit dat er voor Essent nauwelijks acquisitie- of fusiemogelijkheden zijn, in combinatie met de verwachting dat au-tonome groei niet tot voldoende schaalgrootte in Europees perspectief zal leiden, is aanslui-ting bij een krachtige Europese onderneming de beste optie voor toekomstige continuïteit. Daarom is de aansluiting bij het Duitse rwe een logische keuze.

In de aandeelhoudersvergadering van juni 2008 heeft Essent zijn overwegingen en be-vindingen aan de aandeelhouders voorgelegd. Daarop hebben zij goedkeuring verleend aan de plannen om aansluiting te zoeken bij of samen te gaan met een buitenlandse partner op een nader te bepalen tijdstip, bijvoorbeeld door middel van vervreemding van de aandelen. De publieke belangen zijn voldoende geborgd door wet- en regelgeving.

Vanzelfsprekend werkt Essent door aan waardecreatie. Daarvoor is de afgelopen pe-riode met alle verbeteringen een stevige basis gelegd. De onderneming beschikt over een goed gevulde projectenportefeuille, waarvan ruim eur 5 miljard de komende jaren gerealiseerd zal worden. Onze internationaal gerespecteerde handelsorganisatie, die vanuit Genève opereert, heeft zich uitstekend ontwikkeld en draagt be-

langrijk bij aan waardecreatie voor Essent. Met name de verdere integratie van de Europese energiemarkten en de ontwikkeling van de in-ternationale emissierechtenmarkt biedt volop kansen voor het handelsbedrijf. De activiteiten in Duitsland en België groeien. In Nederland is via onze windparken en de bijstook van bio-massa een leidende positie in duurzame energie opgebouwd. Daarnaast blijven we werken aan verdere stroomlijning van de organisatie en verlaging van de kosten. Voor de productie van elektriciteit in Nederland kiezen we voor een gediversifieerd brandstofbeleid: kolen, gas, bio-massa en mengvormen. Essent wil bovendien voorop blijven lopen op het gebied van duur-zaamheid, met name via biomassa en wind.

De toekomst voor het netwerkbedrijf

Ons uitgangspunt is dat de netbeheerder te allen tijde in staat moet zijn de wettelijke taken uit te voeren. De kernelementen daarvan zijn een optimaal functionerende infrastruc-tuur, grote klanttevredenheid en medewerker-betrokkenheid, en een veilige werkomgeving. Daartoe zal het netwerkbedrijf voortdurend doorwerken aan verdere verbetering van de ef-ficiency en kwaliteit. Bovendien wordt in de periode 2009 – 2010 het nieuwe marktmodel Stroomopwaarts en het nieuwe ‘slimme-meter’-programma ingevoerd.

Alleen schaalgrootte garandeert dat we kunnen blijven meepraten in geopolitieke energieoplossingen.

Met New Energy investeren we in innovatie en duurzaamheid.

De kern van de strategie van Essent is het scheppen van meerwaarde in alle posities van de energiewaardeketen.

“

”

* Inclusief het resultaat van de netwerkactivabedrijven ad eur 333,7 miljoen, waarvan het resultaat met ingang van 2008 is meegenomen onder het segment Energiedistributie. Het resultaat van de Energiewaardeketen over 2007 exclusief het resultaat van de netwerkactivabedrijven bedraagt eur 327,0 miljoen.


Business Development

Business Development onderzoekt de mo-gelijkheden voor investeringen in elektriciteits-centrales, gasopslagsystemen en installaties voor duurzame energie, en is instrumenteel in het uit-voeren van strategische marktanalyses. Daarnaast is de business unit verantwoordelijk voor het Essent-belang in 11 joint ventures met een ge-zamenlijke omzet van circa eur 850 miljoen.

Het jaar 2008 is voor Business Development uitstekend verlopen. Zowel met de joint ventures als met de diverse projecten zijn goede resul-taten geboekt. Het resultaat, voortvloeiend uit het belang in de 11 joint ventures, is gestegen ten opzichte van vorig jaar. Dat was in hoge mate te danken aan betere samenwerking en gunstige contractuele ontwikkelingen. Ten aanzien van de projecten zijn grootschalige voorbereidingen getroffen voor de uitbreiding van Claus C, Moerdijk 2 en de gasopslag in Epe. Voor de toekomst werkt Business Development aan verdere groeikansen voor Essent, aan brand-stofdiversificatie en aan het veiligstellen van de leveringszekerheid. Projecten waar in deze context aan wordt gewerkt zijn onder meer een onderzoek naar de mogelijkheid voor een nieuwe kerncentrale in Nederland, een kolenvergas-singsinstallatie inclusief de volledige afvang en opslag van CO2 in samenwerking met Shell, een lng-terminal in de Eemshaven samen met GasUnie en Vopak, en diverse gasprojecten. Het voornemen is om in Genk-Zuid (België) een nieuwe, gasgestookte ccgt-centrale (Combined Cycle Gas Turbine) te bouwen. Uit oogpunt van leveringszekerheid op de lange termijn onder-zoekt de business unit ook de strategische mo-gelijkheden om een directe rol te gaan spelen in de productie van gas en biomassa.

ProjectsProjects is het expertisecentrum voor de

realisatie van kapitaalintensieve centrales en projecten in Nederland en daarbuiten. In 2008 heeft Projects aan alle operationele doelstel-lingen voldaan en alle projecten in uitvoering conform plan en budget opgeleverd. De business unit is met ingang van 2008 ook verantwoor-delijk voor de ontwikkeling en uitvoering van windparken op zee.

In 2008 zijn de drie hoofdprojecten uitge-voerd en tijdig binnen budget opgeleverd. Dat waren twee uitbreidingen in Epe en de DeNox-installatie bij eenheid 9 van de Amercentrale. Ook is de Inesco-centrale in Antwerpen for-meel in bedrijf genomen. Tevens zijn in 2008

diverse nieuwe projecten van start gegaan. De belangrijkste daarvan zijn de uitbreiding van de Clauscentrale C, de centrale Moerdijk 2 en het Epecluster inclusief de aansluiting op het Duitse gasnet. De totale investeringswaarde van deze projecten bedraagt eur 1,5 miljard. Daarnaast is het zogeheten Nordsee Ost windproject, met een investeringswaarde van ongeveer eur 900 miljoen, in ontwikkeling genomen. De voltooiing van dit project zal leiden tot een uitbreiding van de windcapaciteit naar een totaal van circa 800 mw. Naast deze en andere energieprojecten zal in 2009 ook veel aandacht uit blijven gaan naar veilig werken, om de goede lijn van het afgelopen jaar door te zetten.

ProductieProductie zet zich in om de efficiency van

het productiepark te verbeteren in termen van beschikbaarheid, betrouwbaarheid en kosten per MWh. De portfolio wordt in samenwerking met Trading voortdurend geoptimaliseerd. Met bovengenoemde aanzienlijke investeringen in het productiepark in 2008 heeft Essent ingezet op verdere versterking van haar positie.

In 2008 zijn uitstekende prestaties geleverd op het gebied van betrouwbaarheid en veiligheid van de installaties. De uitval van installaties is zeer beperkt gebleven, met uitzondering van eenheid 8 van de Amercentrale, die eind 2008 enkele maanden buiten bedrijf is geweest. Bij eenheid 9 van de Amercentrale is een nieuwe DeNox-installatie (die de uitstoot van stikstof-oxiden vermindert) in gebruik genomen; de in-vestering bedroeg circa eur 55 miljoen. Met deze nieuwe installatie voldoet Essent volledig aan de Nederlandse en Europese emissierichtlijnen. In dezelfde centrale is ook het huidige maximale bijstookpercentage van 30% voor biomassa ge-realiseerd. In Epe zijn zes additionele cavernes voor de opslag van gas in gebruik genomen en is de pijpleiding naar het Duitse afzetgebied met succes getest.

De vooruitzichten voor 2009 zijn goed. Mede vanwege de in 2008 genomen stappen kan Essent zich ten aanzien van de kwaliteit en efficiency van haar productiepark nu meten met de Europese top.

TradingTrading houdt zich vooral bezig met inkoop

van en handel in energie, logistieke en financiële contracten, diensten op het gebied van energie en financiële risicobeheersing. Bovendien verzorgt deze business unit ook het online handelsplat-form Essent Xpress.

In 2008 heeft Trading haar activiteiten uitgebreid en ondanks de uitzonderlijke volati-liteit van prijzen en markten heeft zij een goed resultaat behaald. Internationaal zijn de acti-viteiten uitgebreid met nieuwe vestigingen in Madrid, Oslo, Boedapest, Mexico en Singapore. De taak van deze vestigingen is het vinden van nieuwe handelsmogelijkheden. Daarbij heeft de moedervestiging in Genève een belangrijke rol. Daar worden de nieuwe contracten die voortvloeien uit de contacten van de nieuwe vestigingen afgesloten. Tevens is het Duitse energiehandelsbedrijf KomStrom nu volledig geïntegreerd waarbij de handelsactiviteiten zijn overgenomen door Trading in Genève. De port-folio’s voor gas, (groene) elektriciteit en emissie zijn aanzienlijk versterkt. Dat was mede te dan-ken aan nieuw afgesloten afnamecontracten in onder meer België, China en Rusland. De eerste cers (Certified Emissions Reductions) en euas (eu Allowances) worden inmiddels verstrekt aan onze klanten. In China ontvingen wij de eerste Gold Standard cer voor het eerste Clean Development Mechanism-project dat in China werd uitgevoerd. Ten aanzien van bio-energie en duurzaamheid werden in 2008 voor het eerst koffieschillen bijgestookt voor de opwekking van groene energie. Onze initiatieven ter versterking van duurzaamheid in de koffiesector werden in 2008 onderscheiden door de Amerikaanse scaa (Specialty Coffee Association of America).

Service & Verkoop

Service & Verkoop voorziet 2,6 miljoen klanten in Nederland en België van energie en aanverwante diensten. Dat zijn zowel consu-menten, het klein zakelijke segment als grote ondernemingen. De strategie van Service & Verkoop stoelt op drie pijlers: klanttevreden-heid, duurzaamheid en waardecreatie.

Klanttevredenheid wordt nagestreefd door het bieden van uitstekende service. Verder biedt Service & Verkoop specifieke energiecontrac-ten en introduceert zij nieuwe producten zoals warmtekrachtkoppelingen en slimme ther-mostaten. De 100% dochteronderneming van Essent, energie:direct, richt zich op het prijsge-voelige deel van de markt. Het aantal klanten van energie:direct is in 2008 licht toegenomen. Essent was in 2008 het enige energiebedrijf in Nederland dat een voldoende scoorde bij het klanttevredenheidsonderzoek dat door de Energiekamer van de NMa was ingesteld. Het marktaandeel van Essent op de zakelijke markt is in 2008 vrijwel gelijk gebleven.

Met de levering van Groene Stroom en energiebesparingsadviezen werkt Service & Verkoop aan haar duurzame doelstellingen.


Groene Stroom, dat wordt verkocht voor de-zelfde prijs als grijze stroom, heeft in 2008 een bescheiden stijging in het aantal klanten laten zien. Rechtstreeks of in samenwerking met de aandeelhouders biedt Essent klanten de moge-lijkheid energie te besparen via de zogeheten ‘Bespaarbox’ en een variëteit aan (besparings)adviezen via Mijn Essent op internet en de Essent Verbruiksmanager.

Door de kosten per consument met 15% te verlagen, droeg Service & Verkoop bij aan de waardevermeerdering van Essent. Er wordt permanent gewerkt aan de verdere stroomlij-ning en slagvaardigheid van de organisatie. Mede in het licht van het nieuwe marktmodel en de vereiste splitsing van het productie- en leveringsbedrijf en het netwerkbedrijf, zal met het Greenfield-project – de invoering van een nieuw klanteninformatiesysteem – de it-infra-structuur van de organisatie worden aangepast. In de loop van 2009 zal een begin worden ge-maakt met het converteren van klanten naar dit nieuwe systeem.

Service & Verkoop heeft in 2008 goed ge-presteerd; Voor vrijwel alle indicatoren waren de prestaties beter dan vorig jaar. Vanwege de verwachte toenemende concurrentie zal Service & Verkoop in 2009 meer investeren in het Essent-merk, nieuwe stappen zetten op het gebied van duurzaamheid, de intensivering van de klanten-werving en waar mogelijk een verdere verbetering van de prijs-kwaliteitverhouding.

Essent BelgiëVoor België werkt Essent aan een positie als

volwaardig energiebedrijf, gericht op consumen-ten en de zakelijke markt. Inmiddels wordt ener-gie geleverd vanuit onze centrale bij Antwerpen en is een solide klantenbasis opgebouwd. Na een initiële snelle groei na de liberalisering van de Waalse markt heeft de groei zich in 2008 gestaag voortgezet. Veel aandacht is besteed aan betere service en verlaging van de kosten.

Toegevoegde Waarde Diensten

De business unit Toegevoegde Waarde Diensten verkoopt gas, elektra (in samenwerking met Service & Verkoop) en warmte. Daarnaast verleent deze business unit diensten als ad-vies, inspectie, onderhoud, verhuur en lease. Met uitzondering van het onderdeel Essent Energie Diensten hebben alle activiteiten bin-nen Toegevoegde Waarde Diensten in 2008 hun financiële doelstellingen behaald. Als geheel presteerde Toegevoegde Waarde Diensten beter dan vorig jaar.

Bij Essent Warmte nam het aantal klanten in het verslagjaar met ruim 3% toe en overtrof daarmee het gestelde doel. Naast grootscha-lig en succesvol verlopen onderhoud aan het warmtenet van de Amercentrale zijn in 2008 nieuwe projecten van start gegaan in onder meer Lelystad, Breda, Rotterdam en Eindhoven.

Essent Retail Services heeft een goed jaar achter de rug. Deze business unit neemt deel in vijf regionale energieservicebedrijven en ontwik-kelt innovatieve energieconcepten voor de consu-mentenmarkt. Essent Westland Energie Services heeft goede vorderingen gemaakt. Zo werd onder meer een nieuw instrument ontwikkeld om de teruglevering van energie door tuinders aan het net in goede banen te leiden. Essent Westland Energie Services is met deze oplossing voor het zogeheten ‘congestiemanagement’ voorloper in Nederland. Ten aanzien van de productie hebben tuinders in 2008 in toenemende mate het beheer en de financiering van wkk-installaties zelf ter hand genomen.

Voor de toekomst zal Toegevoegde Waarde Diensten zich als geheel meer gaan richten op synergie tussen de diverse onderdelen, mede gericht op kostenreductie. Bovendien zal Toe- gevoegde Waarde Diensten zich herpositio-neren als aanbieder van lokale energieoplos-singen. Voor Essent Energie Diensten worden de mogelijkheden onderzocht om zich te ont-wikkelen naar een specialist op het gebied van energieadvies.

New EnergyMedio 2008 is de business unit New Energy

opgericht. Deze business unit omvat de activitei-ten op het gebied van wind, elektrisch transport en innovatie voor de energie van morgen. De verwachting is dat de wereldwijd aanhoudend stijgende vraag naar energie met fossiele brand-stoffen onvoldoende opgevangen kan worden. Het aandeel duurzame energie zal daarom moe-ten toenemen, terwijl ook oplossingen moeten worden gevonden voor de nadelige klimaateffec-ten van fossiele brandstoffen. Tevens is de ver-wachting dat de huidige grootschalige, centraal gestuurde energievoorziening zal transformeren naar een decentrale benadering, waarbij onder-nemingen en huishoudens zelf een gedeelte van de benodigde energie gaan opwekken. Naast de verdere uitbouw van de windactiviteiten van Essent, richt New Energy zich mede tegen deze achtergronden op het ontwikkelen van duurzame, commercieel aantrekkelijke energieconcepten.

New Energy beheert een aanzienlijke wind-portfolio op land, met een totaal vermogen van circa 600 mw in Nederland en Duitsland. Begin 2009 is het nieuwe windenergiepark in de Nederlandse Eemshaven gereed gekomen: de 52 nieuwe generatoren hebben een gezamenlijke

capaciteit van zo’n 156 mw, genoeg om in de jaarlijkse behoefte van 135.000 huishoudens te voorzien. In de Eemshaven wordt ook gewerkt aan de ontwikkeling van een lng-terminal, die in 2012 voltooid zal zijn. Met het offshoreproject Nordsee Ost aan de noordkust van Duitsland heeft Essent de mogelijkheid om haar windpro-ductie aanzienlijk uit te breiden. Doel is om 80 turbines te bouwen met een totale capaciteit van zo’n 288 mw. Essent is voornemens om de komende jaren aanzienlijk te investeren in de verdere uitbreiding van de windcapaciteit. Zowel op land als op zee, in Nederland, Duitsland en Noord-West Europa.

Naast de windactiviteiten werkt New Energy aan diverse andere vormen van energieopwek-king. Dat betreft onder meer warmtekracht-koppeling, water- en zonne-energie, elektrisch transport en de afvang en opslag van CO2. Op al deze gebieden voert Essent proefprojecten uit of werkt zij samen om ontwikkelingen te versnel-len. Daartoe investeert zij ook in een aantal in-novatiefondsen. Voor het kweken van algen voor hoogwaardige toepassingen met bij voorkeur CO2 uit centrales is een consortium opgericht. Op het gebied van elektrisch transport, dat op langere termijn een grote bijdrage kan leveren aan het terugdringen van de overbelasting van ons milieu (fijnstof, CO2), wordt op Europese schaal met de brancheorganisatie Eurelectric gewerkt aan een grensoverschrijdende standaardisatie van de benodigde systemen en technologie.

Deutsche EssentDeutsche Essent is verantwoordelijk voor

productie en service in Duitsland, waar het groot-ste deel van de omzet in windenergie wordt gere-aliseerd. Duitsland is een belangrijke groeimarkt voor Essent. Duurzame energie, de opslag van gas en energiehandelsactiviteiten tonen aanzien-lijk groeipotentieel. De holding Deutsche Essent beheert deelnemingen in een aantal bedrijven, zoals swb in Bremen, en werkt samen met diverse ondernemingen waaronder RheinEnergie ag met betrekking tot de gasopslag in Epe.

De activiteiten in Duitsland hebben zich in 2008 voorspoedig ontwikkeld. Het gasopslag-project in Epe ten behoeve van de Duitse markt is afgerond en er worden goede vorderingen ge-maakt met de voorbereidingen voor de bouw van het windmolenpark Nordsee Ost, in zee aan de Noord-Duitse kust. Essent ziet in Duitsland vele groeimogelijkheden, in gasopslag, wind-energie, handelsactiviteiten en de aanleg van nieuwe elektriciteitscentrales. Daarbij zal Essent nadrukkelijk samenwerking zoeken met lokale en regionale energiebedrijven en overheden.

35 — Hogere productie, lagere emissiesEssent — Jaarverslag 2008

Projectcase —Hogere productie, lagere emissiesEssent heeft in 2008 flink geïnvesteerd, bijvoorbeeld in de Clauscentrale C en de centrale Moerdijk 2. Op de locatie Moerdijk wordt een nieuwe 430 mw gaseenheid gebouwd die elektriciteit opwekt en met de vrijkomende restwarmte extra stroom produceert. De centrale zal naar verwachting in 2011 in gebruik worden genomen. De Clauscentrale in Maas- bracht wordt uitgebreid en gemoderniseerd. Als het project in 2012 wordt opgeleverd zal de capaciteit van de Clauscentrale zijn gegroeid naar 1.920 mw. Beide investeringen vormen een structurele verbetering van de efficiëntie en verlaging van de emissies.


Bio-energiecentrale cuijkIn de bio-energiecentrale in Cuijk wordt biomassa gebruikt om voor circa 60.000 huishoudens Groene Stroom op te wekken.

38 — Doorschakelen in elektrisch rijdenEssent — Jaarverslag 2008

39 — Hoofdstuk titelEssent — Jaarverslag 2008

Projectcase —Doorschakelen in elektrisch rijdenEssent heeft zich voorge-nomen op termijn een substantieel deel van haar wagenpark op elektriciteit te laten rijden. In 2008 startte Essent met diverse projecten om elektrisch vervoer in Nederland een praktische toepassing te geven. Onder-tussen heeft Enexis, het netwerkbedrijf van Essent, het Mobile Smart Grid ontwikkeld, waardoor rijden op elektriciteit op grotere schaal binnen

bereik is gekomen. Met dit revolutionaire systeem kunnen autoaccu’s zeer snel worden geladen met Groene Stroom en kan energie ook worden opgeslagen. Onderzoek heeft grote voordelen aangetoond van elektrisch rijden voor het klimaat, de automobilist en de leefomgeving. Essent werkt met meerdere orga-nisaties in Europa aan diverse testvoorbereidingen voor dit schone en goedkope alternatief.

40 — Decentrale opwekkingEssent — Jaarverslag 2008

41 — Decentrale opwekkingEssent — Jaarverslag 2008

Projectcase —Decentraal opgewekt in Den Bosch en ZeewoldeNaast de centrale opwek-king van energie wordt de laatste tijd steeds meer gekeken naar de voordelen van decentrale opwekking. Essent neemt actief aan die ontwikkeling deel. Zo start-ten woningbouwcorporatie Zayaz, de gemeente ’s-Hertogenbosch en Essent in 2008 een uniek project om de mogelijkheden van decentrale energieopwekking in de bestaande bouw in combinatie met innovaties in duurzame energievoorzie-ning te demonstreren. In de betreff ende Bossche wijk – de Maaspoort – worden technologieën ingezet zoals zonnepanelen, zonne-collectoren, warmtepompen,

kleine windturbines en HRe-ketels die warmte én elektriciteit produceren. Gedurende twee stook-seizoenen worden metingen uitgevoerd – van de com-fortbeleving van de bewoners tot en met de besparing op de energienota. In Zeewolde in de Polderwijk zijn in 2008 de eerste honder-den woningen aangesloten op het warmtenet van Essent Warmte. De warmte voor de in totaal 3.000 woningen wordt opgewekt met biogas uit de koeienmest van een melkveehouderij in Zeewolde, dat wordt aangevoerd door een 5 kilometer lange leiding naar de warmtecentrale bij de Polderwijk.

Projectcase —De energie van morgenEssent maakt zich op diverse manieren sterk voor de vernieuwing en verduurzaming van technologie, diensten en producten. Om de uitstoot van CO2 terug te dringen, onderzoekt Essent een nieuwe technologie waarmee CO2 wordt omgezet in zuurstof en plantaardige biomassa in de vorm van algen. Het is een veelbelovende technologie, waar we onder meer met de Universiteit Wageningen en AkzoNobel aan werken. Samen met Shell voeren we een haalbaarheidsstudie uit naar de bouw van een CO2-arme elektriciteitcentrale. We kijken naar de combinatie van een vergassingsfabriek, stroomopwekking en afvang en opslag van CO2. De beoogde capaciteit van deze centrale is 1.000 mw. Bovendien onderzoeken we de mogelijkheden voor de inzet van landbouwresten voor de

elektriciteitsvoorziening. Landbouwresten hebben als voordeel dat ze niet concurreren met de voed- selvoorziening en geen extra landgebruik vergen. Ook windenergie is een essentieel onderdeel van de energiemix van Essent. Begin 2008 werden de eerste nieuwe windturbines in Windpark Westereems aangesloten op het elektriciteitsnetwerk. De molens zijn de eerste in een reeks van 52 windturbines die samen het windpark Westereems gaan vormen, het grootste windpark op land in Nederland. Het totale park levert elektriciteit voor circa 135.000 huishoudens. In 2008 is Essent ook gestart met de aanbesteding voor de bouw van een groot windpark op zee – Nordsee Ost – voor de kust van Helgoland.

43 — De energie van morgenEssent — Jaarverslag 2008

44 — De energie van morgenEssent — Jaarverslag 2008

45 — Essent NetwerkEssent — Jaarverslag 2008

Essent Netwerk voert in Noord-, Oost- en Zuid-Nederland het beheer over 146.000 kilo-meter elektriciteitskabel en 40.000 kilometer gasleidingen. Daarmee bedient dit bedrijfson-derdeel 2,5 miljoen elektriciteitsklanten en 1,8 miljoen gasklanten.

Daarnaast verzorgt Essent Netwerk dien-sten op het gebied van openbare verlichting, parkeer- en verkeersregelsystemen en de verhuur van middenspanningsinstallaties en elektrici-teits- en gasmeters.

2008 was een ingrijpend jaar voor het net-werkbedrijf. Als gevolg van de op 1 juli 2008 in werking getreden Wet Onafhankelijk Netbeheer, die de eigendomssplitsing van de Nederlandse energiebedrijven bepaalt, zijn gedurende het verslagjaar voorbereidingen getroffen voor een volledige ontvlechting van de netwerkactivitei-ten en de rest van de Essent-organisatie. Op 19 november werd het Splitsingsplan ingediend bij de Energiekamer van de NMa. De operationele scheiding is vervolgens vlot en soepel verlopen. Sinds 1 januari 2009 is de operationele splitsing een feit en gaat Essent Netwerk zelfstandig ver-der onder de naam Enexis.

Het economisch eigendom en de operaties van de netwerk- en de commerciële energieac-tiviteiten zijn nu volledig gescheiden. De eigen-domssplitsing zal uiterlijk 31 december 2010 afgerond moeten zijn. De eigendomssplitsing moet zijn voltooid voor de beoogde transactie met rwe doorgang kan vinden. De aandelen van Enexis zullen aan de huidige aandeelhouders

van Essent worden uitgekeerd.Het bereiken van een nog grotere klanttevre-

denheid was een van de speerpunten van Essent Netwerk in 2008. Aan die eis is ruimschoots vol-daan; de klanttevredenheid steeg naar 7,4 (voor kleinverbruik zelfs 7,6), waarmee de Nederlandse norm van 7,0 werd overschreden.

Leveringszekerheid is een van de aspecten die zwaar meewegen bij klanttevredenheid. In Nederland zijn de elekticiteitsnetten zeer be-trouwbaar. Zij behoren qua betrouwbaarheid zelfs tot de internationale top. De gemiddelde uitvalsduur van het elektriciteitsnetwerk was 22 minuten, tegenover 24 minuten in 2007, waar-mee de leveringszekerheid opnieuw is gestegen.

De leveringsbetrouwbaarheid van de gas-netten was uitstekend. In 2008 was de uitvals-duur slechts 22 seconden, tegen 48 seconden in 2007. Wel was er sprake van vijf ernstige gasincidenten binnen het verzorgingsgebied, veroorzaakt door derden.

De door Essent ontwikkelde veiligheids-indicator ter bewaking van de veiligheid van het gasnet is ook in 2008 verder ontwikkeld. De resultaten van de veiligheidsmetingen wor-den besproken met belanghebbenden zoals gemeenten en bewoners. Om onveilige situaties te voorkomen is er ook in 2008 sprake geweest van preventieve vervangingen van aansluitlei-dingen die mogelijk het einde van de levensduur benaderen. Dit programma wordt de komende jaren voortgezet. In 2009 start bovendien het vervangen van de hoofdgasleidingen.

Klanttevredenheid flink gestegen ten opzichte van 2007.

“

”

Net

to-o

mze

t: 1.

342,

0

Segm

entr

esul

taat

: 375

,1

Net

to-o

mze

t: 1.

216,

8

Segm

entr

esul

taat

: 163

,5

2008 2007

ResultatenEnergiedistributie


Essent Netwerk


2008 stond in het teken van de Wet Onafhankelijk Netbeheer. De operationele splitsing verliep soepel en snel.

* Exclusief het resultaat van de netwerkactivabedrijven ad eur 333,7 miljoen, waarvan het resultaat met ingang van 2008 is meege-nomen onder het segment Energiedistributie. Het resultaat van Energiedistributie over 2007 inclusief het resultaat van de netwerk–activabedrijven bedraagt eur 497,2 miljoen.

46 — swb AGEssent — Jaarverslag 2008

Net

to-o

mze

t: 1.

136,

5

Segm

entr

esul

taat

: 81,

9

Net

to-o

mze

t: 1.

001,

6

Segm

entr

esul

taat

: 63,

8

Resultatenswb AG


2008 2007

Voor swb was 2008 een goed jaar. Het bedrijf in Bremen boekte goede resultaten en realiseerde alle strategische doelstellingen.

Twee ontwikkelingen sprongen in het oog: toenemende concurrentie op de energiemarkt en verdergaande regulering door de overheid. Voor swb betekende dat echter niet dat de aandacht alleen daarop gericht was. Er wer-den grote projecten gestart. Andere naderden hun voltooiing, zoals het project Mittelkalorik-Kraftwerk mkk, waar afval wordt verwerkt tot energie. Een ander voorbeeld is het in 2008 gestartte project Weserkraftwerk, een kleine waterkrachtinstallatie in de stad Bremen die in 2010 gereed moet zijn.

De revisie van de kolencentrale Hastedt 15 verliep volgens planning. Een tegenvaller was de brand in silo 4 van de Hastedtcentrale, die in oktober uitbrak als gevolg van “kolenbroei”. Het duurde uiteindelijk twee weken voordat deze brand bedwongen was.

De herstructurering van de netwerkbedrij-ven van de steden Bremen en Bremershaven is op 1 januari 2008 begonnen en verloopt volgens plan. Eind 2008 beoordeelde de Bundesnetz-agentur (de toezichthouder voor de netwerk-bedrijven) het elektriciteitsnet van swb. Dat kwam daarbij als het meest efficiënte netwerk van Duitsland uit de bus.

De verkooporganisatie heeft veel tijd en aandacht besteed aan de verbetering van de

Het netwerk van swb werd door het Bundesnetzagentur tot het beste van Duitsland uitgeroepen.

swb steekt energie in contact met de klant. Een in 2008 opgericht klantenforum voor dialoog en informatie oogstte veel lof.

“

”

swb AG


klantcontacten. Zo werd er een klantenforum in het leven geroepen om actuele kwesties in een regulier overleg te kunnen bespreken. Voor dit initiatief kreeg swb veel waardering van haar klanten. Het klantenforum maakt deel uit van een klantprogramma dat is gericht op dialoog en informatieoverdracht. Als lokale energiele-verancier probeert swb zich zoveel mogelijk op te stellen als een ‘goede buurman’.

Groene Stroom en de energieverkoop via internet (swb24) lieten goede groeicijfers zien. Het efficiencyproject Effizienter Vertrieb werd voortgezet, waarbij met name de retailorganisa-ties in Bremen en Bremerhaven tegen het licht gehouden werden.

Op de regionale gasmarkt heeft swb een sterke positie. Op basis van een regeling die is afgesproken met de mededingingsautoriteit, werkt het bedrijf aan een voorziening voor het compenseren van gasklanten. Het geschil over de verhogingen van de gasprijs in het verleden loopt nog steeds.

In de loop van 2008 heeft swb haar 50% belang in een joint venture met Nehlsen om-gezet in een volledig belang in de afvalverbran-dingsinstallatie ano, die onderdeel was van de joint venture. De overige activiteiten zijn overgenomen door Nehlsen.

Het opex-besparingsproject heeft de eerste positieve resultaten laten zien. In 2009 denkt swb eur 6,6 miljoen te besparen op de opex.

47 — Essent MilieuEssent — Jaarverslag 2008

Essent Milieu is een van de grootste en meest succesvolle producenten van duurzame energie uit afval in Nederland en marktleider in compostering en productie van biobrandstof-fen. In dat licht wekt het wellicht verwondering dat Essent voornemens is de afvalactiviteiten te vervreemden. Het wordt echter begrijpelijk wanneer men bedenkt dat deze activiteiten niet aansluiten bij de core-business van de onder-neming. Essent heeft in haar strategie duidelijk gesteld: wij zijn een energiebedrijf. De aanslui-ting bij rwe heeft die lijn nog eens bevestigd. Essent Milieu heeft met een prima resultaat en een sterk portfolio inmiddels een stevige positie opgebouwd. Aansluiting bij een partner met am-bities in de afvalsector ligt dan ook voor de hand. Voorbereidingen daartoe zijn in 2008 in gang gezet.

Essent Milieu beschikt onder meer over een afvalscheidings- en verbrandingsinstallatie in Wijster, een scheidings- en vergistingsinstallatie in Groningen en diverse composteerinstallaties, overslaglocaties en stortplaatsen verspreid over Nederland. Bovendien heeft Essent Milieu een belang van 80% in de verbrandingsinstallatie in Moerdijk (azn). De business unit produceert jaarlijks voldoende duurzame energie voor zo’n 350.000 huishoudens. Uit de stortplaatsen wordt zogeheten stortgas gewonnen. Dit wordt ge-bruikt voor elektriciteitsproductie of opgewerkt tot aardgaskwaliteit en aan het gasnet geleverd: groen gas. Groen gas wordt ook ingezet als duur-zame transportbrandstof. Essent Milieu wil een toonaangevende verwerker van brandbaar en

organisch afval blijven en haar activiteiten op maatschappelijk verantwoorde wijze invullen. Zij stelt zich ten doel de beschikbaarheid en betrouwbaarheid van de installaties te blijven optimaliseren, de scheiding en sortering van herbruikbare materialen verder te verbeteren en de productie van duurzame energie uit afval nog te verhogen. Essent Milieu is sterk gericht op veilig werken.

In 2008 heeft Essent Milieu circa 2,8 mil-joen ton afval verwerkt. Er is 1,7 miljoen ton brandbaar afval verwerkt in de eigen installaties in Wijster, Moerdijk en Groningen. In totaal heeft Essent Milieu 1.042 GWh duurzame elek-triciteit geproduceerd. Het afgelopen jaar is 576 Kton organisch afval verwerkt, waaruit 276 Kton compost is geproduceerd. Verder is 423 Kton afval gestort.

De nieuwe, vierde verbrandingslijn bij azn is conform budget en binnen planning gebouwd en eind 2008 opgestart. Wat bijzonder tevreden stelt, is dat in dit project heel veilig is gewerkt: meer dan 1 miljoen uren zonder incident. Samen met de reeds beschikbare capaciteit en de eerder gerealiseerde verhoging van de doorzet van de bestaande lijnen ligt de verbrandingscapaciteit in Moerdijk nu net onder de 1 miljoen ton afval per jaar. Door de koppeling aan de naastgelegen warmtekrachtcentrale van Essent behoort de installatie met een netto energetisch rendement van 30% tot de Europese top.

De verwerkingsinstallaties voor brandbaar restafval hebben in 2008 goed gedraaid. In zowel Moerdijk als in Wijster zijn records gebroken. De biogas- en elektriciteitsproductie van de locatie Groningen verbeterde ten opzichte van verleden jaar. Een uitgebreide proef met de nascheiding van kunststoffen uit huishoudelijk afval bij de locatie is succesvol verlopen. De installa-tie wordt hier nu definitief voor ingericht. Vele tientallen contractgemeenten van Essent Milieu hebben inmiddels hun voorkeur uitgesproken voor nascheiding in plaats van bronscheiding en zijn daarvoor een overeenkomst met het bedrijf aangegaan. Binnen de composteeractiviteiten worden de mogelijkheden voor rendabele ener-gieopwekking benut. Uit een proef bij de locatie in Venlo met het vergisten en composteren van organisch afval is de technische en economische haalbaarheid van deze methode gebleken.

Er zijn het afgelopen jaar diverse langlo-pende contracten voor zowel brandbaar als orga-nisch afval gesloten. Ontwikkelingen in de markt beperken de mogelijkheden voor het storten van brandbaar afval. Met het oog daarop worden bij Essent Milieu alle mogelijkheden voor flexibele sturing en buffering in kaart gebracht en voor-bereid. Een proef voor het bufferen van afval is geslaagd en is vervolgd op de locatie Spinder in Tilburg en in Wijster.

Vermeldenswaard is verder dat Essent Milieu na een intensief en zorgvuldig doorlopen traject met de vakorganisaties overeenstemming heeft bereikt over de overgang van medewerkers die val-len onder de vam-cao naar de sector-cao Afval & Milieu. Dit heeft per 1 januari zijn beslag gekregen.

Net

to-o

mze

t: 36

6,5

Segm

entr

esul

taat

: 85,

2

Net

to-o

mze

t: 37

8,0

Segm

entr

esul

taat

: 83,

6

2008 2007

Resultaten Milieu

In miljoenen euro's

Essent Milieu


“

”

Met de vierde eenheid van azn heeft de Moerdijkcentrale nu capaciteit voor bijna 1 miljoen ton afval per jaar.

48 — Enterprise Risk ManagementEssent — Jaarverslag 2008

Enterprise Risk Management (erm) is een belangrijk onderdeel van het besturingsmodel van Essent. Het is gebaseerd op coso/erm, de internationale standaard voor risicomanage-ment en internal control. erm ondersteunt het lijnmanagement bij het realiseren van de strategische en operationele bedrijfsdoelstel-lingen, het naleven van wet- en regelgeving en het borgen van de betrouwbaarheid van de financiële rapportages.

Het lijnmanagement en het projectma-nagement op alle niveaus in de organisatie zijn verantwoordelijk voor het identificeren van risico’s en het nemen van adequate ri-sicomitigerende maatregelen. Zij worden hierin ondersteund door specialisten van Risicomanagement en Internal Control. Dit is vastgelegd in de Risk Management Policy en Internal Control Policy.

Risicomanagement richt zich vooral op de beheersing van strategische risico’s en risico’s die verband houden met eenmalige gebeurte-nissen. Internal Control richt zich vooral op de beheersing van risico’s die verband hou-den met de reguliere bedrijfsprocessen. Beide disciplines zijn onderdeel van Corporate Risk & Insurance Management (crim), waardoor synergie-effecten worden gerealiseerd.

uitgangspunten en kwaliteit van het onderne-mingsbrede risicomanagement, inclusief de afdekking van bepaalde risico’s door middel van verzekeringen. crim geeft tevens advies aan de Raad van Bestuur over het risicoprofiel van (voorgenomen) investeringen.

Twee keer per jaar wordt een zogeheten Essent State of the Risk opgesteld, waarin de belangrijkste risico’s aan de orde wor-den gesteld. Deze wordt vastgesteld door de Raad van Bestuur en daarna besproken met de Auditcommissie en gepresenteerd aan de Raad van Commissarissen.

Internal ControlInternal Control kent een vergelijkbare

organisatiestructuur met specialisten op het hoofdkantoor en binnen iedere business unit. De specialisten op het hoofdkantoor zijn onder meer verantwoordelijk voor het internal control beleid en het terzake adviseren van de Raad van Bestuur. De specialisten binnen de business units ondersteunen het lijnmanage-ment bij het identificeren van de risico’s en het ontwerpen en onderhouden van het raamwerk van risicomitigerende maatregelen.

De effectiviteit van de belangrijkste ri-sicomitigerende maatregelen wordt twee-maal per jaar getoetst door middel van een organisatiebrede zelfevaluatie (Control Self Assessment). De resultaten hiervan worden gerapporteerd aan het lijnmanagement en in geaggregeerde vorm aan de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen.

De zelfevaluatie wordt afgerond met het ondertekenen van een Letter of Representation. Daarbij geeft het lijnmanagement ten behoeve van de Raad van Bestuur een verklaring over de effectiviteit van de risicomitigerende maatregelen en de betrouwbaarheid van de financiële verslaggeving. Deze verklaringen vormen voor de Raad van Bestuur een belang-rijke basis voor het opstellen en ondertekenen van de Corporate Letter of Representation die tweemaal per jaar aan de externe accountant ter beschikking wordt gesteld.

Trading Risk ManagementDe business unit Trading, waar de

groothandelsactiviteiten en het portfolio-management zijn ondergebracht, heeft een gespecialiseerde risicomanagementafdeling in Genève. Deze afdeling houdt toezicht op het naleven van het Trading Risk Management beleid, zoals vastgesteld door het rmc. De afdeling monitort en rapporteert op dage-lijkse basis de marktrisico’s en kredietrisico’s ten opzichte van vastgestelde Value-at-Risk (var) limieten en kredietlimieten. De var

Risk Management Committee

Het Risk Management Committee (rmc) vormt het overkoepelende orgaan voor het risicobeleid van Essent, voorgezeten door de ceo van Essent en gecoördineerd door de Chief Risk Officer (cro). Het rmc legt het concernbeleid vast, alloceert het door de Raad van Bestuur ter beschikking gestelde risicokapitaal en stelt de risk tolerance en risicolimieten vast. Het rmc komt maande-lijks bij elkaar om de risicomanagementacti-viteiten van Trading te bespreken. De overige business units rapporteren tweemaal per jaar aan het rmc over de belangrijkste risico’s en de status van de genomen of de te nemen beheersmaatregelen.

Risk ManagementAlle business units binnen Essent hebben

een eigen risicomanager die het lijnmanage-ment ondersteunt. Vanwege het bijzondere karakter van de handelsactiviteiten is bin-nen Trading een gespecialiseerde afdeling ingericht. crim richt zich op de risico’s die de business units overstijgen. crim zorgt ook voor de onderlinge afstemming en bewaakt de

Enterprise Risk Management



representeert het maximale verwachte ver-lies bij een betrouwbaarheidsniveau van 95% als gevolg van prijswijzigingen in een periode van één maand. In 2008 heeft Trading een geavanceerd var-systeem geïmplementeerd, gebaseerd op een Monte Carlo simulatie-methodologie. Door middel van dit nieuwe systeem kan de dagelijkse var nauwkeuriger worden uitgerekend. Voor de verschillende activiteitengebieden zijn afzonderlijke var-limieten vastgesteld. Het totaal van de aan Essent Trading toegewezen var bedraagt eur 50 miljoen voor een horizon van 12 maanden. De werkelijk gebruikte var is gedurende het hele jaar ruimschoots onder het maximum gebleven. De toepasbaarheid van de var me-thodologie en de positieberekeningen wordt periodiek getest met behulp van “back testing”. Daarnaast beoordeelt de risicomanagementaf-deling het risicoprofiel van nieuwe produc-ten en transacties. Bovendien worden nieuwe waarderingsmethodieken gevalideerd.

Ontwikkelingen in 2008Gedurende 2008 is het niveau van het

bedrijfsbrede risicomanagementproces verder verhoogd, waarbij alle business units twee-maal een update hebben gegeven van hun risicoprofiel en de activiteiten die ondernomen worden om risico’s te reduceren. Het internal control proces is verder geprofessionaliseerd. Dit heeft geleid tot diverse verbeteringen in het stelsel van risicomitigerende maatregelen.

Er is speciale aandacht geweest voor het verder uitrollen van crisismanagement binnen geheel Essent. Binnen alle business units zijn crisisteams aangesteld, die in 2008 meerdere succesvolle crisisoefeningen hebben gehou-den. Ook de Raad van Bestuur heeft deelgeno-men aan twee crisisoefeningen. Verder is veel aandacht geweest voor informatiebeveiliging, niet alleen door het verbeteren van de tech-nische voorzieningen, maar ook door middel van bewustwordingscampagnes.

Tot slot zijn er voorbereidingen getroffen om in het kader van de Wet Onafhankelijk Netbeheer de verzekeringen van Essent Netwerk af te zonderen van de rest van Essent. Tegelijkertijd zijn er stappen gezet om de ver-zekeringen van de overige onderdelen van Essent verder te integreren.

Overzicht van belangrijkste risico’s

Hierna volgt een overzicht van de belang-rijkste risico’s die in 2008 aan de orde zijn gesteld in de “Essent State of the Risk”.

Crisismanagement uitgerold binnen de hele Essent-organisatie. Impact kredietcrisis voor Essent beperkt gebleven.

“

”

Kredietcrisis en economische recessie

De kredietcrisis en de daaruit voortvloei-ende economische recessie raakt de gehele economie en beïnvloedt daarom ook indirect verschillende business units van Essent. Service & Verkoop en Trading kunnen gecon-fronteerd worden met faillissementen van afnemers. Als risicomitigerende maatregel heeft Service & Verkoop voor het Business to Business segment een kredietverzekering af-gesloten en heeft Trading de kredietlijnen naar verschillende handelspartijen gereduceerd. Daarnaast kan de economische recessie leiden tot een lagere energievraag, en daardoor de marges in de energiewaardeketen onder druk zetten. Door de kredietcrisis stijgen bovendien de financieringskosten, hoewel de impact voor Essent tot nu toe beperkt is gebleven.

Cross-Border Leases De splitsing van Essent kan mogelijker-

wijs leiden tot vervroegde beëindiging van de zogenaamde Cross-Border Leases (cbl’s), wat potentieel forse kosten kan veroorzaken. Een aantal cbl’s is in 2008, respectievelijk begin 2009 beëindigd in overleg met de investeerders, waardoor het financiële risico in absolute zin is verkleind. Daarnaast heeft Essent aanvullende maatregelen genomen om in de verslechterde financiële markt te kunnen blijven voldoen aan de verplichtingen die voortvloeien uit de nog bestaande cbl’s.

Nieuw marktmodelMedio 2010 gaat de Nederlandse ener-

giesector naar verwachting over op een nieuw marktmodel met een nieuwe rolverdeling tussen leveranciers, netwerkbedrijven en meetbedrijven. Voor de implementatie van het nieuwe marktmodel zijn forse investerin-gen nodig in it-systemen. Dit legt druk op de business units en de it-organisatie om de vereiste nieuwe functionaliteit tijdig gereed te hebben. De complexiteit van dit traject kan tot onvoorziene kosten en vertraging leiden. Het feit dat de wettelijke basis van het nieuwe marktmodel nog steeds ontbreekt, geeft zorg ten aanzien van de robuustheid van de inmid-dels gekozen systeemoplossingen. De tijd die nodig is om dergelijke oplossingen zorgvuldig te implementeren, is zodanig dat de datum van invoering van het nieuwe marktmodel, die al tot 1 juli 2010 is uitgesteld, verder onder druk komt te staan. De energiesector is hierbij afhankelijk van de beslissingen van de politiek aangaande de vaststelling van de spelregels van het nieuwe marktmodel. Om te voorkomen dat


Jan Feb Mar Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

CO2 price development

Price (e/MWh)

de Nederlandse energiegebruikers wederom worden geconfronteerd met problemen in de tijdige en juiste facturatie, worden door de sector simulaties uitgevoerd van het noodza-kelijke berichtenverkeer tussen de verschil-lende spelers in de sector. Op deze wijze kan de juistheid, volledigheid en tijdigheid van de uit te wisselen informatie worden getest. De tijd die hiervoor nodig is, komt onder druk te staan. Gezien eerdere ervaringen, dient dit ten koste van alles te worden vermeden. Liever extra uitstel zodat de regelgeving tijdig be-schikbaar is om alle maatregelen goed voor te bereiden.

CO2-emissierechten Als gevolg van Europese regelge-

ving zal vanaf 2013 het regime voor CO2-emissierechten sterk veranderen. Daarvoor zal Essent een substantieel grotere hoeveel-heid CO2-emissierechten moeten inkopen via CO2-veilingen of via de handelsmarkt. Het is nog steeds onduidelijk hoe dit CO2-regime precies zal worden ingericht, welke installa-ties vrijstellingen krijgen en hoe de prijs voor CO2-emissierechten zich zal ontwikkelen. De prijsontwikkeling van CO2-rechten heeft in 2008 een volatiel verloop laten zien, zoals getoond in de grafiek.

“In-control” verklaring Nieuwe en aangescherpte doelstellin-

gen, veranderingen in wet- en regelgeving en wijzigingen in de organisatiestructuur en bedrijfsprocessen, zijn telkens aanleiding

om de toereikendheid van het raamwerk van risicomitigerende maatregelen van Essent opnieuw te bezien. Daarom zal ook in 2009 de toereikendheid van het raamwerk van ri-sicomitigerende maatregelen voortdurend en zorgvuldig worden bewaakt. Als dat noodza-kelijk is, zullen optimalisaties in het raamwerk worden doorgevoerd om uiteindelijk de kans op het realiseren van de zelfgekozen en op-gelegde doelstellingen te vergroten. Toch kan er geen absolute zekerheid worden gegeven over het realiseren van de beoogde doelstel-lingen. Onvoorziene gebeurtenissen, bewuste of onbewuste menselijke fouten of vergissin-gen kunnen aanzienlijke gevolgen hebben. Deze beperking is echter noodzakelijkerwijs verbonden aan alle risicobeheersings- en con-trolesystemen.

Hiermee rekening houdend, kan de Raad van Bestuur met een redelijke mate van zeker-heid verklaren dat:

— de financiële rapportages geen onjuisthe-den van materieel belang bevatten en dat de controlemaatregelen hieromtrent naar behoren hebben gewerkt;

— risico’s die de realisatie van strategische en operationele doelstellingen kunnen be-lemmeren, zijn geïdentificeerd en er maat-regelen getroffen zijn om te voorkomen dat deze risico’s zich zouden voordoen, dan wel dat de negatieve consequenties daarvan tot een acceptabel niveau worden gereduceerd;

— ontwikkelingen op het gebied van relevante externe wet- en regelgeving nauwlettend werden gevolgd en indien noodzakelijk de consequenties daarvan zijn vertaald naar nieuwe of gewijzigde beheersingsmaat-regelen.

51 — Corporate GovernanceEssent — Jaarverslag 2008

Essent is een naamloze vennootschap naar Nederlands recht, die valt binnen het bereik van de artikelen 2: 152 e.v. bw. Dit betekent dat het zogeheten structuurregime op Essent van toepassing is. De aandelen in Essent wor-den gehouden door Nederlandse provincies en gemeenten.

De corporate governance van Essent wordt behalve door Nederlandse en Europese wet-geving en jurisprudentie tevens bepaald door de Nederlandse corporate governance code. Hoewel de code formeel geldt voor beursge-noteerde Nederlandse vennootschappen, heeft Essent, met het oog op de omvang van haar bedrijf en de maatschappelijke betekenis van haar producten, besloten de corporate gover-nance code te hanteren.

De Raad van Bestuur en de Raad van Com-missarissen onderschrijven het uitgangspunt, dat aan de code ten grondslag ligt, namelijk dat een vennootschap een langetermijnsamenwer-kingsverband is tussen bij de vennootschap betrokken groepen en personen, die direct of indirect het bereiken van de doelstellingen van de vennootschap beïnvloeden of erdoor worden beïnvloed: werknemers, aandeelhou-ders en andere kapitaalverschaffers, toeleve-ranciers, afnemers, maar ook de overheid en maatschappelijke groeperingen. De Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen heb-ben een integrale verantwoordelijkheid voor

de afweging van deze belangen, gericht op de continuïteit van de onderneming. Handelend vanuit dit besef hebben de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen besloten de code zoveel mogelijk over te nemen. Er zijn echter enkele – beargumenteerde -uitzonderingen. Daar waar het huidige karakter van Essent als niet-beursgenoteerde structuurvennootschap met (lagere) overheden als aandeelhouders dit niet toeliet, hebben zij een aantal aanbevelin-gen buiten toepassing moeten laten. Dit zijn:iii.8.1-4 one-tier bestuursstructuur;iv.1.1 bevoegdheden Algemene

Vergadering van Aandeelhouders in niet-structuurvennootschap;

iv.1.2 stemrecht op financieringsprefe-rente aandelen;

iv.2.1-8 certificering van aandelen.

Met betrekking tot best practice bepalin-gen iv.4.1-3 inzake de verantwoordelijkheid van institutionele beleggers hebben de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen geconstateerd dat dit buiten hun bereik valt. Eén best practice bepaling is door de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen niet (onverkort) ingevoerd:

ii.1.1 benoemingsperiode voor leden Raad van Bestuur van maximaal vier jaar.

Verderop in dit hoofdstuk wordt nader toegelicht waaruit de afwijking bestaat.

Essent zet jaarlijks de hoofdlijnen van haar corporate governance structuur in haar jaarver-slag uiteen en legt elke substantiële verande-ring in die structuur ter bespreking voor aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.

In de preambule bij de corporate gover-nance code wordt gesteld dat goed onderne-merschap en goed toezicht daarop de twee belangrijkste pijlers zijn onder goede corporate governance. Verantwoordelijk daarvoor zijn de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur, ondersteund door een effectief stelsel van maatregelen van risicobeheersing en interne controle alsmede de accountants-controle.

In het verslagjaar is er geen sprake van bijzonderheden die op grond van de Overnamerichtlijn vermelding behoeven.

Algemene Vergadering van Aandeelhouders

Het hoogste besluitvormingsorgaan bin-nen Essent is de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Zij komt ten minste één keer per jaar bijeen. De Algemene Vergadering stelt de jaarrekening vast, met inbegrip van het voor-stel tot winstverdeling, en verleent al dan niet decharge voor het gevoerde beleid en voor het daarop uitgeoefende toezicht.

Voorts is op grond van de wet een aantal besluiten van de Raad van Bestuur onder-worpen aan de goedkeuring van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Bovendien wordt jaarlijks de strategie van de onderneming besproken met de Algemene Vergadering van Aandeelhouders en behoeven belangrijke ver-anderingen daarin haar goedkeuring.

Besluiten worden genomen met volstrekte meerderheid van stemmen, tenzij bij wet of in de statuten een gekwalificeerde meerderheid wordt voorgeschreven.

Essent kent een statutaire Aandeelhouders-commissie. Deze commissie heeft de bevoegd-heid vast te stellen of bepaalde besluiten van de Raad van Bestuur passen binnen de door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders goedgekeurde strategie en, indien de Aandeelhouderscommissie vaststelt dat zulks het geval is, niet de goedkeuring behoeven van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Dit laatste geldt slechts voor besluiten die niet dwingendrechtelijk aan de goedkeuring van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders zijn onderworpen.

De taken en verantwoordelijkheden van de Aandeelhouderscommissie zijn nader uitgewerkt in haar reglement. Gedurende het jaar hebben de Raad van Bestuur en een wisselend samengestelde delegatie uit de Raad van Commissarissen regelmatig met de Aandeelhouderscommissie vergaderd.

Corporate Governance



Raad van CommissarissenDe Raad van Commissarissen kent een

profielschets waarin zijn omvang en samen-stelling staan beschreven. De profielschets wordt periodiek geëvalueerd en zonodig bij-gesteld. Wijzigingen worden besproken met de Algemene Vergadering van Aandeelhouders en de Centrale Ondernemingsraad (cor). De profielschets bepaalt dat elke commissaris in staat moet zijn om de hoofdlijnen van het on-dernemingsbeleid te beoordelen en tevens dient te beschikken over specifieke deskundigheid, zodanig dat de leden met hun gezamenlijke expertise de bedrijfsactiviteiten van Essent vol-ledig bestrijken.

De Raad van Commissarissen van Essent bestaat uit negen leden. Commissarissen worden benoemd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op basis van een voordracht opgesteld door de Raad van Commissarissen. Zowel de cor als de Aandeelhouderscommissie Essent n.v. heeft een versterkt recht van aanbeveling voor een derde van het aantal leden van de Raad van Commissarissen. De commissarissen zijn allen onafhankelijk in de zin van de Nederlandse corporate governance code.

Het versterkt recht van aanbeveling van de cor is opgenomen in art 2:158, lid 6 Burgerlijk Wetboek; dat van de Aandeelhouderscommissie is vastgelegd in de profielschets van de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen benoemt uit zijn leden een voorzitter.

Het reglement van de Raad van Com-missarissen bepaalt dat de Raad toezicht houdt op het beleid van de Raad van Bestuur en op de algemene gang van zaken binnen Essent.

De Raad van Commissarissen vergewist zich ervan dat het beleid in overeenstemming is met wet- en regelgeving en dat de continuïteit van de onderneming gewaarborgd is.

De Raad van Commissarissen ziet in het bijzonder toe op de formulering en uitvoering van de ondernemingsstrategie en de daaraan inherente risico’s op de interne risicobeheer-sings- en controlesystemen en op het financiële verslagleggingsproces.

De Raad van Commissarissen heeft een Reglement Effectenbezit vastgesteld dat van toepassing is op de leden van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen en dat regels bevat voor het bezit van en transacties in effecten anders dan is uitgegeven door Essent. Voorts worden ook best practice bepalingen iii.6.1/6.3 inzake tegenstrijdig belang volledig nageleefd.

De Raad van Commissarissen kent twee vaste commissies; een auditcommissie en een gecombineerde remuneratie- en selectiecom-missie. Voor beide commissies is een reglement vastgesteld, dat hun taken en bevoegdheden nader regelt.

het besluit van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 22 april 2004 werd met ingang van 2006 het honorarium van de leden van de Raad van Commissarissen van Essent jaarlijks geïndexeerd. Hierbij werd uitgegaan van Nederlandse commissarissen met een woonplaats in Nederland en is geen rekening gehouden met commissarissen met een buiten-lands domicilie. In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 16 april 2008 is een commissaris benoemd die de Nederlandse nationaliteit heeft, maar woonachtig is in Zwitserland. Tegen deze achtergrond zijn een buitenlandtoeslag en een aan de hogere reis- en verblijfkosten aangepaste onkostenvergoeding ingevoerd.

De samenstelling van de Raad van Com-missarissen en zijn commissies is opgeno-men op de pagina 74 en 75 van dit jaarverslag.

Raad van BestuurDe Raad van Bestuur van Essent be-

staat, met ingang van 1 april 2008, uit twee leden, die zijn benoemd door de Raad van Commissarissen. De remuneratie- en selec-tiecommissie van de Raad van Commissarissen stelt in overleg met de leden van de Raad van Bestuur hun werkverdeling vast. Taken, be-voegdheden en werkwijze van de Raad van Bestuur zijn nader uitgewerkt in een afzon-derlijk reglement, dat zo veel mogelijk aansluit op de corporate governance code. De samen-stelling van de Raad van Bestuur is opgenomen in de paragraaf met personalia (zie pagina 74 van dit jaarverslag).

Bij de toepassing van de aanbevelingen uit de corporate governance code inzake de Raad van Bestuur heeft Essent een uitzondering gemaakt voor wat betreft ii.1.1 (benoemingspe-riode voor leden van de Raad van Bestuur van maximaal vier jaar). De arbeidsovereenkomsten van de huidige leden van de Raad van Bestuur zijn voor onbepaalde tijd aangegaan. Essent heeft geen aanleiding gevonden dat beleid te wijzigen.

Best practice bepalingen ii.3.2/3.4 inzake tegenstrijdig belang worden daarentegen vol-ledig nageleefd.

Het reglement van de Raad van Bestuur, van de Raad van Commissarissen en zijn commissies, de profielschets van de Raad van Commissarissen en diens rooster van aftreden, het Reglement Effectenbezit en het reglement van de Aandeelhouderscommissie Essent n.v. zijn gepubliceerd op de website van Essent: www.essent.nl.

Honorering en beloningsbeleid

Honorering Raad van Commissarissen

Het honorarium van de leden van de Raad van Commissarissen wordt jaarlijks ge-indexeerd. Hetzelfde geldt voor hun onkos-tenvergoeding en de additionele vergoeding voor de leden van de auditcommissie en de remuneratie- en selectiecommissie. De con-crete ingangsdatum van alle aanpassingen is telkens de datum van 1 januari van enig jaar. Het gehanteerde indexeringspercentage in enig jaar wordt ontleend aan de Hay Boardroom Guide over het voorgaande jaar. Voor leden van de Raad van Commissarissen die domi-cilie voeren buiten Nederland is de honora-riumstructuur aangepast. Overeenkomstig

Goed ondernemer-schap en goed toezicht vormen de pijlers waarop corporate governance rust.Het honoreringsbeleid is doorontwikkeld tegen het licht van de strategie die gericht is op verdere groei en de te verwachten privatisering.

“

”


Raad van Bestuur in eerste aanleg te baseren op de beloning van bestuurders van vergelijk-baar functieniveau bij andere gelijkwaardige ondernemingen in de Nederlandse markt. Daartoe wordt gekeken naar omvang in ter-men van omzet en aantal medewerkers, naar complexiteit in termen van markt, afnemers, internationaliteit en daarmee de bedrijfsvoering, alsmede naar het gehanteerde directiemodel. De beleidsniveaus voor beloning zijn gebaseerd op de Hay Boardroom Guide. Deze rapportage wordt jaarlijks uitgebracht door de Hay Group en betreft hun onderzoek naar de ontwikkelin-gen in de beloning van bestuurders van grotere Nederlandse ondernemingen. De vaststelling van de totale waarde van het Essent-pakket is gebaseerd op het mediaanniveau. Bij de bepaling van vergelijkbare bestuurders, gelijkwaardige ondernemingen en het beloningsniveau is door de remuneratie- en selectiecommissie uitdruk-kelijk rekening gehouden met het bijzondere karakter van Essent.

Beloningspakket

Het beloningspakket voor de leden van de Raad van Bestuur is opgebouwd uit de vaste componenten jaarsalaris, pensioen en overige secundaire voorwaarden en uit een variabele component, deels op korte termijn (jaar), en (tot voor kort) deels op een termijn van vijf jaar. Het beloningspakket bestaat uit:

1 — Vast jaarsalarisHet normniveau voor het vaste jaarsalaris

is vastgesteld rond het mediaanniveau voor de voorzitter en de leden van de Raad van Bestuur van een vergelijkbaar functieniveau in de Nederlandse markt. Bij indiensttreding bevindt het jaarsalaris van het individuele bestuurslid zich doorgaans onder het normniveau geldend voor de functie. De Raad van Commissarissen bepaalt de doorgroei in salaris, waarbij in prin-cipe geldt dat het jaarsalaris, bij goed functione-ren van het bestuurslid, na een periode van twee tot drie jaar na benoeming van de bestuurders het normniveau bereikt. De jaarlijkse evaluatie en eventuele aanpassing van het jaarsalaris vindt plaats in januari van elk jaar. Daarbij wordt in ogenschouw genomen het persoonlijk functio-neren, de resultaten van het afgelopen jaar, de eventuele (jaarlijkse) algemene aanpassing van de salarissen bij Essent alsmede de doorgroei indien het normniveau nog niet is bereikt. Per 1 januari 2008 zijn alleen aanpassingen doorge-voerd voor zover deze contractueel reeds waren overeengekomen.

n.b. Voor de heren Boersma en De Jong zijn bij hun aantreden afspraken gemaakt die op onderdelen afwijken van het hier aangege-ven beleid; Voor hen wordt op grond van deze contractueel vastgelegde afspraken uitgegaan van gemiddelde niveaus zoals die volgen uit

de gekozen referentiegroep en de naasthogere referentiegroep (zoals omschreven in de Hay Boardroom Guide). Overigens zijn ook voor hen de aanloopsalarissen in een aantal stappen gebracht op de beoogde niveaus. Per 1 januari 2005 zijn die overeengekomen normniveaus bereikt.

2 — Variabel inkomen — korte termijnHet variabel inkomen – korte termijn is

gekoppeld aan vooraf door de Raad van Com-missarissen vastgestelde uitdagende pres-tatiecriteria. Jaarlijks worden de specifieke doelstellingen vastgelegd in een prestatiecon-tract. Realisatie van de doelstellingen wordt pe-riodiek gemeten aan de hand van een Balanced Scorecard, waarin de specifieke doelstellingen voor het betreffende jaar zijn opgenomen. Nadat de Raad van Commissarissen de prestaties over het afgelopen jaar heeft bekeken, beoordeelt hij, mede op basis van de door de externe ac-countant verstrekte informatie, in hoeverre de bestuurders hun collectieve en individuele doelstellingen hebben behaald. Na goedkeu-ring van de jaarrekening door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders bepaalt hij, in overeenstemming met het beloningsbeleid, de daarbij passende variabele beloning over het afgelopen jaar.

De mate waarin de doelstellingen zijn ge-realiseerd wordt mede bepaald op basis van onafhankelijke externe onderzoeken en van de door de externe accountant geverifieerde jaarrekening. Het prestatiecontract wordt op-gebouwd uit de collectieve – voor de hele Raad van Bestuur geldende – criteria op het gebied van financiële prestaties, klanttevredenheid, verbeteringen in de bedrijfsprocessen en duur-zame ontwikkeling.

De onderlinge verhoudingen binnen en tus-sen de collectieve en individuele criteria kunnen jaarlijks enigermate variëren al naar gelang de prioriteiten van het business plan van dat jaar. Per criterium wordt er vooraf een duidelijke waarde voor de betreffende doelstelling gefor-muleerd en wordt er een ondergrens aangegeven waaronder er voor dat criterium geen variabel inkomen voor dat jaar wordt toegekend. Voor de huidige leden van de Raad van Bestuur is contractueel vastgelegd dat financiële criteria 50% uitmaken van de Balanced Scorecard.

Het maximale niveau van het variabel inkomen – korte termijn is voor de voorzitter van de Raad van Bestuur vastgesteld op 50% en voor leden van de Raad van Bestuur op 35% van hun vast jaarsalaris. Dit maximale niveau wordt bereikt indien alle doelstellingen worden gerealiseerd.

Het prestatiecontract over 2008 is door de Raad van Commissarissen na overleg met de Aandeelhouderscommissie voor 50% geba-seerd op financiële indicatoren bestaande uit netto winst en kostenbeheersing. Verder is 45%

Beloningsbeleid Raad van Bestuur

Het huidige beloningsbeleid voor de Raad van Bestuur is geruime tijd geleden geformu-leerd door de Raad van Commissarissen. Dit beleid is in 2002 en 2003 op onderdelen door-ontwikkeld tegen de achtergrond van een stra-tegie gericht op groei door acquisities, verticale integratie, productdiversificatie, verdere groei in de buurlanden België en Duitsland en in de verwachting van privatisering van Essent met een beursnotering na een succesvolle liberali-sering van de markt in Nederland.

De discussie over de bestuurdersbelo-ning tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 2005 vormde de aanleiding voor de Raad van Commissarissen om het hui-dige beloningsbeleid te evalueren. Onderstaand wordt een beschrijving gegeven van het belo-ningsbeleid, zoals dat gedurende de periode 2002 – 2008 van toepassing is geweest.

Governance

De Raad van Commissarissen stelt het beloningsbeleid op voor de bestuurders van Essent, op advies van de uit zijn midden ge-vormde remuneratie- en selectiecommissie. Het beloningsbeleid dient door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Essent te worden vastgesteld. Binnen het vastgestelde be-loningsbeleid stelt de Raad van Commissarissen, wederom op advies van de remuneratie- en se-lectiecommissie, de beloning van de individuele bestuurders vast.

Beloningsgrondslagen

Het belangrijkste uitgangspunt is dat het beloningsbeleid het belang van de onderne-ming moet dienen. Essent moet in staat zijn bestuurders aan te trekken die gekwalificeerd zijn om de positie van het bedrijf te consolide-ren en uit te bouwen en de doelstellingen te verwezenlijken, die de onderneming zich heeft gesteld. Die bestuurders moeten de energie-markt uitstekend kennen, ervaring hebben met het leiden van een omvangrijke onderneming en het (ingrijpend) aanpassen van de organisatie aan veranderende omstandigheden. Daarnaast moet het beloningsbeleid die bestuurders kun-nen behouden en motiveren en moet het de korte- én langetermijndoelstellingen van de onderneming ondersteunen. Een belangrijk deel van de beloning is daarbij direct afhankelijk gemaakt van het realiseren van vooraf vast-gestelde uitdagende prestatiecriteria op korte termijn én op lange termijn. Dit is in de keuze en vormgeving van het arbeidsvoorwaarden-pakket ook terug te vinden. Daarbij wordt een gangbare verhouding tussen vaste en variabele beloning gehanteerd.

Het beleid is om de beloning voor de


gebaseerd op klantentargets (klanttevreden-heid, klachtafhandeling, publieke scorecard Energiekamer van de NMa) en 5% op veilig-heid, gezondheid, welzijn en milieu. Voor iedere doelstelling is een specifieke targetwaarde en ondergrens vastgesteld.

De Raad van Commissarissen heeft geen bezwaar tegen volledige openbaarmaking van de targetwaarden en ondergrenzen, zolang hiermee geen concurrentiegevoelige informatie wordt prijsgegeven. Daarmee onderkent hij de trend naar verdere openbaarmaking zoals die ook door de Monitoring Commissie Corporate Governance (‘Commissie Frijns’) is aangegeven. In dit kader is het van belang te melden dat het volledige prestatiecontract jaarlijks in overleg met de Aandeelhouderscommissie wordt vastgesteld. In 2008 is bovendien de Balanced Scorecard 2008 van de Raad van Bestuur ter informatie aan alle aandeelhouders gestuurd.

3 — Variabel inkomen — lange termijnIn 2003 heeft de Raad van Commissarissen

besloten tot een variabel inkomen – lange ter-mijn voor de top-20 managers van Essent in de vorm van een langetermijn Plan tot Participatie in Waardeontwikkeling (ppw).

De remuneratie- en selectiecommissie van de Raad van Commissarissen heeft het ppw per 31 december 2006 beëindigd in verband met de toen aangekondigde maar inmiddels stopgezette fusie met Nuon.

4 — PensioenregelingDe leden van de Raad van Bestuur ne-

men deel in de pensioenregeling zoals die is ondergebracht bij de Stichting Pensioen-fonds ABP, in overeenstemming met het van tijd tot tijd voor de werknemers en bestuur-ders van de vennootschap geldende pensioen-reglement.

De pensioenleeftijd voor de heer De Jong bedraagt 62 jaar. Voor de heer Boersma is deze verlengd naar 63 jaar; de bestuurders zijn een eigen bijdrage verschuldigd voor deelname aan de pensioenregeling.

5 — Overige arbeidsvoorwaardenHet beleid van de onderneming is erop

gericht een marktconform pakket aan te bie-den, bestaande uit een passende en fiscaal ge- accepteerde representatiekostenvergoeding, een bedrijfsauto, vergoeding telefoongebruik, ongevallenverzekering, arbeidsongeschikt-heidsregelingen en een bestuurdersaanspra-kelijkheidsverzekering. Er zijn geen leningen, garanties of voorschotten verstrekt aan be-stuurders. Leden van de Raad van Bestuur hebben recht op 30 dagen verlof per jaar.

6 — ArbeidsovereenkomstenDe arbeidsovereenkomsten met de be-

stuurders zijn voor onbepaalde tijd aangegaan. De Raad van Commissarissen ziet vooralsnog geen aanleiding over te gaan tot een beleid waarin contracten voor bepaalde tijd worden afgesloten, daar tijdelijke contracten vragen om garantieregelingen op voorhand. Het hui-dige beleid met arbeidsovereenkomsten voor onbepaalde tijd voldoet. Daarbij bestaan naar de mening van de Raad van Commissarissen voldoende mogelijkheden om maatregelen te treffen in geval van niet-functionerende bestuurders. Ook hebben de bestuurders een concurrentiebeding.

Evaluatie beloningsbeleid

De Raad van Commissarissen zal regel-matig bezien of er aanleiding is wijzigin-gen aan te brengen in het beloningsbeleid. Dergelijke aanpassingen zullen ter goedkeu-ring worden voorgelegd aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De Raad van Commissarissen maakt hiertoe zonodig gebruik van ‘eigen’ externe adviseurs op het gebied van bezoldiging alsmede van beschik-bare rapportages op dit gebied.

Het beloningsbeleid moet het belang van de onderneming dienen.

“

”De Raad van Commissarissen controleert of het beleid in overeenstemming is met wet- en regelgeving.

55 — VooruitzichtenEssent — Jaarverslag 2008

In 2009 zal Essent naar verwachting be-langrijke stappen zetten in de realisatie van haar strategie, zoals de verkoop van de business unit Essent Milieu, blijven investeren in (duurzame) groei en tot slot de aansluiting van het commer-ciële energiebedrijf bij de strategische partner rwe. Om dit laatste te kunnen realiseren, dient eerst de eigendomssplitsing tussen de commer-ciële en de gereguleerde energieactiviteiten te worden doorgevoerd.

Er is in 2008 hard gewerkt om van Enexis een robuuste onderneming te maken die na de eigendomssplitsing in staat is haar wettelijke taken als netbeheerder zelfstandig uit te voeren. Verwacht wordt dat de eigendomssplitsing in de loop van 2009 zijn beslag zal krijgen.

Ook Essent Milieu bereidt zich voor op een nieuwe toekomst. De leidende marktposities in afvalverbranding, storten en composteren en de goede winstgevendheid bieden daar een goed fundament voor.

Deze vooruitzichten hebben alleen betrek-king op de commerciële energieactiviteiten.

Indien de advies- en besluitvormingstra-jecten hun verwachte verloop hebben, wordt het commerciële energiebedrijf, onder de naam Essent, een zelfstandige onderneming binnen de rwe Groep en verantwoordelijk voor alle ac-tiviteiten in Nederland en België. De opzet van de organisatie blijft grotendeels gehandhaafd. Uitzonderingen zijn Essent Trading en de windac-tiviteiten in Duitsland. Deze onderdelen worden geïntegreerd met bestaande onderdelen van rwe. De activiteiten van rwe in Nederland en België

Vooruitzichten


worden geïntegreerd in de Essent-organisatie. Met de keuze voor rwe heeft Essent een

keuze gemaakt die haar toekomst en die van alle stakeholders voor de langere termijn zeker stelt. Voorzieningszekerheid en scherpe tarieven voor klanten, zekerheden en nieuwe kansen voor de medewerkers, sterke investeringsimpulsen voor duurzame energieproductie in Nederland en behoud van kennis en hoogwaardige werkgele-genheid. Een dergelijke solide toekomst zou voor Essent alleen niet haalbaar zijn. Het partner-schap met rwe maakt dat wél mogelijk.

Voor het commerciële energiebedrijf ver-wachten wij, onvoorziene omstandigheden voorbehouden, een verbetering van de opera-tionele resultaten. Deze hangt samen met een verwachte verbetering van de beschikbaarheid van onze centrales, maar vooral met de hiervoor geschetste kostenbeheersing. De uitbreiding van de windcapaciteit (Westereems) en die van onze gasopslag dragen eveneens bij aan de verdere ontwikkeling van het resultaat over 2009. De huidige kredietcrisis zal Essent niet ongemerkt voorbij gaan, hetgeen onder andere tot uitdruk-king kan komen in kleinere afnamevolumes bij onze industriële en andere zakelijke klanten. We hebben maatregelen getroffen om kredietrisico’s zoveel mogelijk te minimaliseren.

Per saldo verwachten wij nog steeds een hoger netto resultaat te behalen in 2009.

Arnhem, 4 maart 2009 —M.A.M. Boersma, voorzitter R. de Jong, cfo

56 — Verkorte JaarrekeningEssent — Jaarverslag 2008



Verkorte Jaarrekening

Pagina 62 — Geconsolideerd

mutatieoverzicht eigen vermogen

Pagina 63 — Segment informatie

Pagina 66 —Overige toelichtingen

Pagina 58 —Inleiding

Pagina 59 — Geconsolideerde winst-

en verliesrekening

Pagina 60 — Geconsolideerde balans

Pagina 61 —Geconsolideerd

kasstroom overzicht


InleidingAlgemeen

Essent n.v., gevestigd in Arnhem, is de houdstermaatschappij van een aantal groeps-maatschappijen in met name Nederland, Duitsland, Zwitserland en België, tezamen ‘de Groep’, die zich bezighoudt met het opwek-ken, verhandelen, transporteren en leveren van energie, diverse hieraan verwante producten en diensten, alsmede het verrichten van milieu-diensten. Daarnaast heeft de Groep belangen in een aantal joint ventures en geassocieerde deelnemingen.

De financiële informatie opgenomen in dit jaarverslag is ontleend aan de jaarrekening van Essent n.v. over 2008 waarbij een goedkeurende accountantsverklaring is verstrekt op 4 maart 2009. Voor de volledige jaarrekening, waarin tevens de volledige waarderingsgrondslagen zijn opgenomen, verwijzen wij naar onze inter-netsite (www.essent.eu). Het volledige jaarverslag en de volledige jaarrekening worden gedepo-neerd na vaststelling en goedkeuring door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders bij de Kamer van Koophandel voor Centraal Gelderland te Arnhem.

ToelichtingenDe functionele valuta van de Groep is de

euro. Alle bedragen zijn, tenzij anders vermeld, opgenomen in miljoenen euro’s.

De Groep hanteert als grondslagen voor waardering en resultaatbepaling de International Financial Reporting Standards (ifrs) zoals aan-vaard door de Europese Unie.

Bij het opstellen van de jaarrekening wor-den bepaalde schattingen en veronderstellingen gedaan die medebepalend zijn voor de opgeno-men bedragen. Verschillen tussen de werkelijke uitkomsten, de gedane schattingen en veronder-stellingen zijn van invloed op de bedragen die in toekomstige periodes worden gerapporteerd. Door het management gehanteerde veronder-stellingen, aannames en schattingen zijn met name van invloed op de waardering van mate-riële vaste activa (levensduren en restwaarden), de noodzaak tot bijzondere waardeverminde-ringen op goodwill en materiële- en immate-riële vaste activa, de waardering van latente belastingvorderingen, debiteuren (noodzaak tot eventuele waardeverminderingen), personeels-voorzieningen (actuariële veronderstellingen) en overige voorzieningen en de verantwoording van netto-omzet (als gevolg van over het jaar gespreide meteropnames).

Presentatie- en schattingswijzigingen

De Groep heeft de economische levensduur van alle elektriciteits- en gasnetten opnieuw be-oordeeld. Deze beoordeling heeft ertoe geleid dat de verwachte economische levensduur van deze netten is verlengd. De resterende boekwaarde van deze netten zal over de nieuw ingeschatte resterende levensduur worden afgeschreven. Als gevolg van de langere afschrijvingstermijn zullen de jaarlijkse afschrijvingskosten op deze netten met ingang van het boekjaar 2008 circa eur 69 miljoen lager zijn.

Met ingang van het boekjaar 2008 worden de bijzondere posten uit de winst- en verliesre-kening niet afzonderlijk toegelicht.

SegmentinformatieDe informatie wordt gesegmenteerd naar

de activiteiten van de Groep. De segmentatie-basis weerspiegelt de managementstructuur van de Groep. Essent onderscheidt de door-lopende bedrijfssegmenten Energiewaarde-keten, Energiedistributie, Milieu en swb ag. De activiteiten van het segment Essent Kabel-com zijn in verband met de verkoop per 31 januari 2007 aangemerkt als beëindigde be-drijfsactiviteiten.

Tot het segment Energiewaardeketen worden de activiteiten productie, handel en verkoop van elektriciteit, gas en energiegere-lateerde producten en diensten gerekend, de windactiviteiten in Nederland en Duitsland en de overige Duitse activiteiten (niet vallend onder het segment swb ag).

Eind 2007 zijn de aandelen van de net-werkactivabedrijven en de hiermee samen-hangende activiteiten met betrekking tot de exploitatie van de bijbehorende infrastructuur in het kader van de Wet onafhankelijk netbeheer (creatie ‘vette netbeheerder’) overgedragen aan het segment Energiedistributie. Deze overdracht heeft tegen ‘fair value’ plaatsgevonden, waar-bij tevens nieuwe inzichten zijn toegepast ten aanzien van de levensduur van de verschillende activa en/of hun componenten. Het hierbij be-haalde resultaat is voor consolidatiedoeleinden geëlimineerd. De effecten van deze overdracht komen met ingang van het boekjaar 2008 ener-zijds tot uitdrukking in het segmentresultaat van Energiedistributie en anderzijds onder de niet-gealloceerde kosten/baten.

Tot het segment Energiedistributie worden de activiteiten met betrekking tot beheer van elektriciteit- en gasnetwerken gerekend. Met ingang van 2008 valt, zoals bovenstaand is ver-meld, tevens de exploitatie van de bijbehorende infrastructuur onder de verantwoordelijkheid van het segment Energiedistributie.

Tot het segment Milieu behoren alle ac-tiviteiten die gericht zijn op het verbranden en composteren van afval en het beheren van stortplaatsen.

Het segment swb ag betreft alle activitei-ten van de dochteronderneming swb ag. Deze activiteiten in de regio Bremen (Duitsland) betreffen naast de verkoop en distributie van elektriciteit, gas en drinkwater, de productie van elektriciteit en warmte evenals de ver-werking van afvalstromen en het beheer van deelnemingen. Het segment wordt sepa-raat aangestuurd vanwege de aanwezigheid van een 49%-belang van derden in swb ag. Leveringen tussen segmenten worden tegen marktconforme prijzen verrekend.

Voor nadere informatie en toelichting op de segmentinformatie wordt verwezen naar het jaarverslag.


Bedragen in miljoenen euro’s 2008 2007

Doorlopende bedrijfsactiviteiten

Netto-omzet uit hoofde van leveringen van goederen en diensten 8.939,6 7.347,7

Reële waardemutaties IAS 39 97,9 29,8

Netto-omzet 9.037,5 7.377,5

Kosten van inkoop energie en grond- en hulpstoffen 5.873,5 4.341,5

Brutomarge 3.164,0 3.036,0

Overige bedrijfsopbrengsten 71,5 102,6

Totaal brutomarge inclusief overige bedrijfsopbrengsten 3.235,5 3.138,6

Personeelskosten 884,0 873,6

Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen 423,9 507,8

Kosten uitbesteed werk, materialen en andere externe kosten 694,3 709,7

Overige bedrijfskosten 164,8 113,0

Totaal bedrijfskosten 2.167,0 2.204,1

Bedrijfsresultaat 1.068,5 934,5

Resultaat joint ventures en geassocieerde deelnemingen 51,6 56,7

Resultaat voor rente en belastingen (EBIT) 1.120,1 991,2

Financiële baten en lasten - 123,2 - 35,3

Resultaat voor belastingen 996,9 955,9

Belastingen - 81,5 - 123,5

Resultaat na belastingen uit doorlopende bedrijfsactiviteiten 915,4 832,4

Beëindigde bedrijfsactiviteiten

Resultaat na belastingen uit beëindigde bedrijfsactiviteiten — 1.794,6

Resultaat na belastingen 915,4 2.627,0

Waarvan:

Resultaat toe te rekenen aan derden 28,4 32,7

Resultaat toe te rekenen aan aandeelhouders van Essent n.v. 887,0 2.594,3

Resultaat per aandeel 1

Resultaat toe te rekenen aan aandeelhouders van Essent n.v. (In euro’s per aandeel) 5,93 17,33

Waarvan:

Uit doorlopende bedrijfsactiviteiten 5,93 5,34

Uit beëindigde bedrijfsactiviteiten — 11,99

1 — Gewoon en verwaterd resultaat per aandeel

Geconsolideerde winst- en verliesrekening


Geconsolideerde balans(Voor voorstel winstbestemming)

1 — Betreft liquide middelen minus de kortlopende bankverplichtingen

Bedragen in miljoenen euro’s 31 december 2008 31 december 2007

Materiële vaste activa 5.206,6 4.451,4

Immateriële vaste activa 337,5 293,7

Financiële vaste activa 2.081,8 3.303,7

Vaste activa 7.625,9 8.048,8

Voorraden 344,2 295,5

Vorderingen 4.222,1 4.261,6

Kortlopende niet-rentedragende verplichtingen - 4.553,2 - 4.565,6

Netto werkkapitaal 13,1 - 8,5

Activa en verplichtingen inzake activa aangehouden voor verkoop 190,6 163,7

Geïnvesteerd vermogen 7.829,6 8.204,0

Eigen vermogen toe te rekenen aan aandeelhouders van Essent n.v. 5.039,0 4.907,7

Aandeel van derden 213,6 267,3

Totaal eigen vermogen 5.252,6 5.175,0

Voorzieningen 1.319,1 1.370,3

Langlopende niet-rentedragende verplichtingen 679,2 1.952,1

Langlopende rentedragende verplichtingen 687,0 664,0

Kortlopende rentedragende verplichtingen 484,6 59,5

Netto liquide middelen 1 - 592,9 - 1.016,9

Financiering 7.829,6 8.204,0


Bedragen in miljoenen euro’s 2008 2007Resultaat na belastingen uit doorlopende bedrijfsactiviteiten 915,4 832,4

Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen 423,9 507,8

Mutaties voorzieningen, operationeel werkkapitaal, derivaten en overige - 723,0 - 337,1

Kasstroom uit operationele activiteiten:

Doorlopende bedrijfsactiviteiten 616,3 1.003,1

Beëindigde bedrijfsactiviteiten _ 13,7

Kasstroom uit operationele bedrijfsactiviteiten 616,3 1.016,8

Investeringen in materiële en immateriële vaste activa - 1.087,3 - 747,6

Investeringen in groepsmaatschappijen - 48,2 1 - 72,1

Opbrengst verkoop materiële en immateriële vaste activa 14,0 133,0

Opbrengst verkoop van joint ventures en geassocieerde deelnemingen 30,4 6,3

Overige mutaties 294,8 - 195,7

Kasstroom uit investeringsactiviteiten:

Doorlopende bedrijfsactiviteiten - 796,3 - 876,1

Beëindigde bedrijfsactiviteiten — 2.552,1

Kasstroom uit investeringsactiviteiten - 796,3 1.676,0

Kasstroom voor financieringsactiviteiten - 180,0 2.692,8

Aflossing rentedragende verplichtingen - 70,3 - 875,3

Betaald dividend en éénmalige uitkering - 547,8 - 1.279,7

Opname rentedragende verplichtingen 396,8 230,3

Betaald dividend aandeel derden - 22,7 - 39,3

Kasstroom uit financieringsactiviteiten:

Doorlopende bedrijfsactiviteiten - 244,0 - 1.964,0

Beëindigde bedrijfsactiviteiten — —

Kasstromen uit financieringsactiviteiten - 244,0 - 1.964,0

Totaal kasstromen - 424,0 728,8

Liquide middelen beëindigde bedrijfsactiviteiten ultimo boekjaar — —

Netto liquide middelen begin boekjaar 1.016,9 288,1

Netto liquide middelen ultimo boekjaar 2 592,9 1.016,9

Geconsolideerd kasstroom overzicht

1 —Betreft aankoop resterend belang Abfallbehandlung Nord GmbH (ano). Voor een verdere toelichting inzake de acquisitie van ano wordt verwezen naar de acquisitieparagraaf 2 — Betreft liquide middelen minus de kortlopende bankverplichtingen


Bedragen in miljoenen euro’s Aantal gewone aandelen(× één aandeel)

Aandelen kapitaal

Agio reserve ias 39 reserve 1

Overige reserve 2

Resultaat boekjaar

Eigen vermogen toe te rekenen aan aandeel-houders van Essent n.v.

Aandeel van derden

Totaal eigen vermogen

Stand per 1 januari 2007 149.682.196 149,7 1.512,6 - 169,1 904,3 760,6 3.158,1 255,9 3.414,0

Mutaties en/of aanpassingen reële waarde — — — 433,0 — — 433,0 18,0 451,0

Overige mutaties — — — 2,0 — — 2,0 — 2,0

Totale baten en lasten voor het jaar, rechtstreeks verwerkt in het eigen vermogen — — — 435,0 — — 435,0 18,0 453,0

Resultaat na belastingen 2007

— — — — — 2.594,3 2.594,3 32,7 2.627,0

Totale baten en lasten voor het boekjaar — — — 435,0 — 2.594,3 3.029,3 50,7 3.080,0

Bestemming resultaat 2006 — — — — 380,3 - 380,3 — — —

Betaald dividend in het jaar — — — — - 899,4 - 380,3 - 1.279,7 - 39,3 - 1.319,0

Overige mutaties — — — — — — — — —

Stand per 31 december 2007 149.682.196 149,7 1.512,6 265,9 385,2 2.594,3 4.907,7 267,3 5.175,0

Mutaties en/of aanpassingen reële waarde — — — - 220,8 — — - 220,8 - 37,0 - 257,8

Overige mutaties 3 — — — — 12,9 — 12,9 - 22,4 - 9,5

Totale baten en lasten voor het jaar, rechtstreeks verwerkt in het eigen vermogen — — — - 220,8 12,9 — - 207,9 - 59,4 - 267,3

Resultaat na belastingen 2008 — — — — — 887,0 887,0 28,4 915,4

Totale baten en lasten voor het boekjaar — — — - 220,8 12,9 887,0 679,1 - 31,0 648,1

Bestemming resultaat 2007 — — — — 2.594,3 - 2.594,3 — — —

Betaald dividend in het jaar — — — — - 397,8 — - 397,8 - 22,7 - 420,5

Betaalde éénmalige uitkering aan aandeelhouders 4 — — - 150,0 — — — - 150,0 — - 150,0

Overige mutaties — — — — — — — — —

Stand per 31 december 2008 149.682.196 149,7 1.362,6 45,1 2.594,6 887,0 5.039,0 213,6 5.252,6

Geconsolideerd mutatieoverzicht eigen vermogen

1 — De ias 39 reserve is een herwaar-deringsreserve en om die reden niet vrij uitkeerbaar. 2 — De overige reserve is vrij uitkeerbaar 3 — De overige mutaties hebben deels (eur 5,3 miljoen) betrekking op de ‘fair value step-up’ van het oorspronke-lijke belang in Abfallbehandlung Nord GmbH (ano), waarvan de Groep per

1 januari 2008 het resterende belang heeft aangekocht. Voor een verdere toelichting inzake de acquisitie van ano wordt verwezen naar de acquisitiepara-graaf. Tevens is de Groep een terugbeta-lingsverplichting aangegaan betreffende het commanditair kapitaal in Vamij c.v., waardoor het eigen vermogen toe te

rekenen aan aandeelhouders van Essent n.v. is vermeerderd en het aandeel van derden is verminderd 4 — Betreft een éénmalige uitkering aan oud-aandeelhouders EDON als gevolg van een aangenomen schikkingsvoorstel tussen aandeelhouders.


2008Bedragen in miljoenen euro’s

Energie-waarde-keten

Energie-distributie

Milieu swb AG Eliminaties Totaal door-lopende bedrijfs-activiteiten

Beëindigde bedrijfs-activiteiten

Eliminaties Totaal

Winst- en verliesrekening

Netto-omzet

Aan derden 6.332,5 1.335,7 322,5 1.046,8 — 9.037,5 — — 9.037,5

Tussen segmenten 199,7 6,3 44,0 89,7 - 339,7 — — — —

Totaal 6.532,2 1.342,0 366,5 1.136,5 - 339,7 9.037,5 — — 9.037,5

Resultaat van het segment 455,9 375,1 85,2 81,9 — 998,1 — — 998,1

Niet-gealloceerde kosten/baten 70,4 — — 70,4

Bedrijfsresultaat 1.068,5 — — 1.068,5

Resultaat joint ventures en geassocieerde deelnemingen 18,8 5,3 0,5 27,0 — 51,6 — — 51,6

Financiële baten en lasten - 123,2 — — - 123,2

Resultaat voor belastingen 996,9 — — 996,9

Belastingen - 81,5 — — - 81,5

Resultaat na belastingen 915,4 — — 915,4

Segment informatie



Energie-distributie



Eliminaties Totaal

Winst- en verliesrekening

Netto-omzet

Aan derden 5.006,4 1.126,1 334,9 905,3 — 7.372,7 42,9 — 7.415,6

Tussen segmenten 665,4 90,7 43,1 96,3 - 890,7 4,8 1,9 - 6,7 —

Totaal 5.671,8 1.216,8 378,0 1.001,6 - 890,7 7.377,5 44,8 - 6,7 7.415,6

Resultaat van het segment 660,7 1 163,5 2 83,6 63,8 — 971,6 20,8 — 992,4

Niet-gealloceerde kosten/baten - 37,1 — — - 37,1

Bedrijfsresultaat 934,5 20,8 — 955,3

Resultaat joint ventures en geassocieerde deelnemingen 26,7 1,0 0,4 28,6 — 56,7 — — 56,7

Financiële baten en lasten - 35,3 - 4,4 — - 39,7

Resultaat voor belastingen 955,9 16,4 — 972,3

Belastingen - 123,5 - 2,7 — - 126,2

Resultaat verkoop Essent Kabelcom — 1.780,9 — 1.780,9

Resultaat na belastingen 832,4 1.794,6 — 2.627,0

1— Inclusief het resultaat van de netwerkactivabedrijven ad eur 333,7 miljoen, waarvan het resultaat met ingang van 2008 is meegenomen onder het segment Energiedistributie. Het resultaat van de Energiewaardeketen over 2007 exclusief het resultaat van de netwerkactivabedrijven bedraagt eur 327,0 miljoen

2 — Exclusief het resultaat van de netwerkactivabedrijven ad eur 333,7 miljoen, waarvan het resultaat met ingang van 2008 is meegenomen onder het segment Energiedistributie. Het resultaat van Energiedistributie over 2007 inclusief het resultaat van de netwerkactivabedrijven bedraagt eur 497,2 miljoen




Energie-distributie



Eliminaties Totaal

Overige informatie

Investeringen materiële vaste activa 553,8 253,4 91,6 119,1 — 1.017,9 — — 1.017,9

Investeringen immateriële vaste activa 51,6 14,6 0,1 46,6 — 112,9 — — 112,9

Investeringen vaste activa 605,4 268,0 91,7 165,7 — 1.130,8 — — 1.130,8

Afschrijvingen 196,2 212,7 60,1 66,7 - 135,7 400,0 — — 400,0

Bijzondere waardeverminderingen 38,5 — — - 14,6 — 23,9 — — 23,9

Afzet:

Elektriciteit (GWh) 40.034 — 417 5.024 - 1.775 43.700 — — 43.700

Gas (miljoen m3) 8.560 — 13 835 - 17 9.391 — — 9.391

Warmte (Gj × 1.000) 18.785 — 5.668 3.784 - 5.848 22.389 — — 22.389

Afvalverwerking (ton × 1.000) 1 — — 2.661 20 — 2.681 — — 2.681

Aantal klanten Energie (× 1.000):

Elektriciteit 2.249 — — 389 — 2.638 — — 2.638

Gas 1.793 — — 167 — 1.960 — — 1.960

Aantal aansluitingen (× 1.000):

Elektriciteit — 2.577 — 158 — 2.735 — — 2.735

Gas — 1.855 — 116 — 1.971 — — 1.971

Werknemersgegevens:

Gemiddeld aantal 4.548 3.524 644 2.283 — 10.999 — — 10.999

Gemiddeld aantal FTe’s 4.274 3.255 596 2.199 — 10.324 — — 10.324

1 — Betreft verbrand, geconverteerd en gestort afval


2007 1

Bedragen in miljoenen euro’s


Energie-distributie



Eliminaties Totaal

Overige informatie

Investeringen materiële vaste activa 405,8 24,4 109,0 118,2 — 657,4 — — 657,4

Investeringen immateriële vaste activa 111,5 24,9 — 3,3 — 139,7 — — 139,7

Investeringen vaste activa 517,3 49,3 109,0 121,5 — 797,1 — — 797,1

Afschrijvingen 342,8 23,3 65,9 56,5 — 488,5 — — 488,6

Bijzondere waardeverminderingen 2,0 — 1,0 16,3 — 19,3 — — 19,3

Afzet:

Elektriciteit (GWh) 2 35.748 — 397 4.624 - 2.425 38.344 — — 38.344

Gas (miljoen m3) 7.379 — 13 887 - 13 8.266 — — 8.266

Warmte (Gj × 1.000) 17.333 — 5.306 3.795 - 5.531 20.903 — — 20.903

Afvalverwerking (ton × 1.000) 3 — — 2.891 — — 2.891 — — 2.891

Aantal klanten Energie (× 1.000):

Elektriciteit 2.265 — — 403 — 2.668 — — 2.668

Gas 1.802 — — 172 — 1.974 — — 1.974

Aantal aansluitingen (× 1.000):

Elektriciteit — 2.567 — 160 — 2.727 — — 2.727

Gas — 1.788 — 114 — 1.902 — — 1.902

Werknemersgegevens:

Gemiddeld aantal 4.564 3.178 657 2.180 — 10.579 1.284 4 — 11.863 5

Gemiddeld aantal FTe’s 4.296 2.932 605 2.195 — 10.028 1.224 4 — 11.252 5

1 — De vergelijkende cijfers 2007 zijn niet aangepast voor wat betreft de overdracht van de netwerkactiva bedrijven 2 — De vergelijkende cijfers 2007 zijn aan de hand van een nadere beoordeling aangepast 3 — Betreft verbrand, geconverteerd en gestort afval

4 — Betreft aantallen Essent Kabelcom met betrekking tot januari 2007 in verband met de verkoop per 31 januari 2007 5 — Inclusief aantallen Essent Kabelcom met betrekking tot januari 2007 in verband met de verkoop per 31 januari 2007


Overige toelichtingenAcquisities

Op 8 oktober 2007 heeft de Groep de in-tentie bekend gemaakt de resterende 50% van

Benadering Reële waarde

Boekwaarde

Materiële vaste activa 118,7 102,8

Immateriële vaste activa 25,2 11,4

Voorraden 4,6 4,6

Vorderingen 14,7 14,7

Liquide middelen 0,6 0,6

163,8 134,1

Passieve latente belastingen 8,5 —

Overige langlopende verplichtingen 103,0 99,5

Kortlopende verplichtingen 41,7 38,7

153,2 138,2

Reële waarde van de netto activa op basis van 100%-belang 10,6

Reële waarde van de netto activa op basis van 50%-belang 5,3

Goodwill 43,5

Totaal kostprijs van de overname 48,8

Reële waarde

Netto liquide middelen in de overnamebalans 0,6

Betaalde overnamesom - 48,8

Netto kasstroom - 48,2

Ten opzichte van de benaderde reële waarde per 30 juni 2008, zoals opgenomen in het halfjaarbericht 2008, is de goodwill voor een bedrag van eur 2,1 miljoen naar boven aange-past. Het effect op het resultaat ten opzichte van 30 juni 2008 is nagenoeg nihil. De aan de overname toegerekende kosten zijn nihil.

De betaalde goodwill heeft met name be-trekking op de te verwachten synergie-effecten uit de combinatie, zoals kostenbesparing, schaalgrootte en het aanbieden van geïnte-greerde dienstverlening. Na aankoop van het resterende belang heeft als gevolg van een sterke daling van de verwerkingstarieven voor het ingenomen afval een bijzondere waarde-

vermindering op de goodwill plaats gevonden ad eur 22,0 miljoen. De aankooptransactie van ano is gecombineerd met de verkoop van de geassocieerde deelnemingen Entsorgung Nord GmbH (eno) en Kompostierung Nord GmbH (kno) waardoor de bijzondere waarde-vermindering ad eur 22,0 miljoen gesaldeerd is weergegeven met de boekwinst ad eur 24,8 miljoen op deze verkoop, waarbij de resterende boekwinst ad eur 2,8 miljoen is opgenomen in het resultaat joint ventures en geassocieerde deelnemingen.

De kasstroom uit investeringsactiviteiten uit hoofde van deze acquisitie ad eur 48,2 mil-joen is als volgt te specificeren:

Vanaf de overnamedatum, 1 januari 2008, heeft ano een bijdrage geleverd van eur 2,9 miljoen in het resultaat na belastingen van de Groep, bestaande uit een bijdrage aan de netto-omzet van eur 45,9 miljoen, een ebit

de aandelen Abfallbehandlung Nord GmbH (ano) over te nemen. Hiertoe is een principe overeenkomst gesloten op 7 januari 2008, waarmee de Groep de overheersende zeggen-schap heeft verkregen. De definitieve overeen-komst is gesloten op 27 maart 2008. Vanaf 1 januari 2008 wordt ano meegeconsolideerd in de groepscijfers. De kostprijs van deze over-name bedraagt eur 48,8 miljoen en is op basis van 100%-belang als volgt te specificeren:

van eur 5,6 miljoen, rentelasten van eur 2,6 miljoen en een belastinglast van eur 0,1 miljoen. Gedurende 2008 hebben verder geen signifi-cante acquisities plaatsgevonden.


Activa en verplichtingen inzake activa aangehouden voor verkoop De activa aangehouden voor verkoop bestaan per 31 december 2008 uit de 110 en 150kV hoog-spanningsnetten (2008: eur 183,0 miljoen; 2007: eur 163,7 miljoen). Ultimo 2007 heeft de Groep stappen genomen om de 110 en 150kV hoogspanningsnetten te verkopen. Gedurende 2008 heeft de Groep in principe overeenstem-ming bereikt met TenneT. Per balansdatum waren de in 2008 gestarte onderhandelingen nog gaande en had de koper het interne besluit-vormingsproces alsmede de financiering nog

2008 2007Ongerealiseerde aanpassingen in de reële waarde van financiële instrumenten bij toepassing cash flow hedge accounting 44,6 260,1

Ongerealiseerde aanpassingen in de reële waarde van activa beschikbaar voor verkoop 0,5 5,8

Totaal 45,1 265,9

IAS 39 reserveDe IAS 39 reserve is ultimo boekjaar als volgt samengesteld:

De ias 39 reserve weerspiegelt vooral de reële waarde van de derivaten vallende onder cash flow hedge accounting op de balans. Bij de toekomstige afwikkeling van de onderliggende afgedekte transacties betreffende deze derivaten wordt de reële waarde van deze derivaten in het resultaat verantwoord evenals de bijbeho-rende tegengestelde mutaties vanuit de ias 39 reserve, waardoor beide resultaateffecten elkaar compenseren. Hierdoor worden de onderlig-gende transacties per saldo verantwoord in het resultaat tegen de afgedekte prijs.

De mutatie van de ias 39 reserve in 2008 van eur – 220,8 miljoen (2007: eur 435,0 mil-joen) na belasting is hoofdzakelijk het gevolg van lagere marktprijzen voor gas, elektriciteit en kolen. Hierdoor is per saldo de reële waarde van deze contracten gedaald. Deze (langlopende) posities zijn ingenomen ter afdekking van het prijsrisico voortkomend uit in- en verkoopcon-tracten. Deze in- en verkoopcontracten verto-nen een tegengestelde waardeontwikkeling bij prijsveranderingen. De toekomstige afwikkeling van deze in- en verkoopposities zal tegelijkertijd plaatsvinden waardoor per saldo de vastgezette brutomarge wordt gerealiseerd.

Beëindigde bedrijfsactiviteiten Op 31 januari 2007 heeft de Groep de Kabelcom-activiteiten verkocht. De overeengekomen ver-koopprijs van eur 2,6 miljard heeft in 2007 geresulteerd in een resultaat na belastingen uit beëindigde bedrijfsactiviteiten van circa eur 1,8 miljard.

niet geheel afgerond. Naar verwachting zal in de eerste helft van 2009 een definitieve overeen-komst door beide partijen ondertekend.

Daarnaast staan de activa en verplichtingen betreffende de deelneming Essent Water b.v. (eur 4,3 miljoen) en de Openbare Verlichting van n.v. Nutsbedrijven Maastricht (eur 3,3 miljoen) op de balans als aangehouden voor verkoop. Met Brabant Water n.v. is een over-eenkomst bereikt op 28 november 2008 tot verkoop van alle aandelen van Essent Water b.v. Overdracht van de aandelen zal plaatsvin-den in de eerste helft van 2009. De Openbare Verlichting zal ten laatste 31 december 2009 worden terugverkocht tegen de dan geldende boekwaarde aan de Gemeente Maastricht.

Niet uit de balans blijkende verplichtingen en activa

Cross-Border Lease Transacties

Groepsmaatschappijen en hun rechts-voorgangers zijn sinds 1994 Cross-Border Lease transacties (cbl’s) aangegaan op een aantal elektriciteitscentrales in Nederland (GasEdon, Swentibold, Amer-9 en Moerdijk), de vuilverbrandingsinstallaties in Wijster, gasnetten in de provincies Drenthe, Friesland, Groningen, Limburg (inclusief het gasnet in Maastricht), Noord-Brabant en Overijssel en op het elektriciteitsnet in Maastricht. In 1996 zijn Duitse Leases aangegaan op de turbines van de warmtekrachtcentrale Moerdijk.

De Groep is cbl’s aangegaan met on-dermeer Amerikaanse investeerders en Nederlandse en buitenlandse financiers en garantieverstrekkers. Voor het aangaan van de cbl’s zijn door de Amerikaanse investeer-ders veelal aparte rechtspersonen opgericht, ondermeer in de vorm van trusts.

Op alle cbl’s zijn voorwaardelijke en on-voorwaardelijke rechten en verplichtingen van toepassing. Essent n.v. staat voor vrijwel al deze verplichtingen garant met inbegrip van bedragen verschuldigd aan Amerikaanse investeerders en sommige andere partijen bij beëindiging, zoals die hierna worden be-schreven. Als gevolg van in 2007 gesloten contracten, is Enexis b.v. (tot ultimo 2008

bekend als Essent Netwerk b.v.) verplicht onder bepaalde voorwaarden Essent n.v. schadeloos te stellen voor bedragen die door Essent n.v. onder die garanties zouden wor-den uitbetaald. Deze voorwaarden betreffen onder meer de gevolgen van het niet-nako-men van verplichtingen onder de cbl’s op de netten door bij de netwerk cbl’s betrokken groepsmaatschappijen.

cbl’s zijn lange-termijn lease-contracten waaronder groepsmaatschappijen de ge-bruiks- en vergelijkbare rechten op bepaalde bedrijfsactiva met een lange economische le-vensduur, langdurig hebben overgedragen aan Amerikaanse investeerders (Lease) – dan wel aan specifiek daartoe door die investeerders opgerichte Amerikaanse trusts – en vervolgens die activa voor een kortere periode hebben teruggehuurd (Sublease) van de Amerikaanse investeerders c.q. trusts. Aan het einde van de respectievelijke terughuurperioden, hebben de betreffende groepsmaatschappijen het recht om, onder bepaalde voorwaarden, de rechten in de activa van de Amerikaanse investeerders en of trusts tegen een (vooraf) bij het aangaan van de oorspronkelijke transactie vastgestelde prijs terug te kopen (terugkoopoptie). Als de terugkoopoptie wordt uitgeoefend, is het de verwachting dat de bedragen die als gevolg daarvan betaald moeten worden, kunnen worden voldaan uit de opbrengst van de fi-nanciële instrumenten die met het oog daarop zijn gekocht ten tijde van het aangaan van de transacties of uit later verworven vervangende financiële instrumenten.


De structuur van de daartoe aangegane transacties zorgt ervoor dat de rechten en ver-plichtingen onder de cbl’s, net als in voor-gaande jaren, niet in de balans van Essent en haar groepsmaatschappijen zijn opgenomen.

Bepaalde aspecten van de lease transacties kunnen als volgt worden weergegeven.

Bedragen in miljoenen Jaar van contractuele beëindigingsoptie

Netto boekwaarde 31 december 2008 1,2

EUR

Transactiewaarde bij aangaan van de cbl

US Dollar

Vervroegde beëindigings- waarde eigen vermogens-deel 31 december 2008 3

US Dollar

Vervroegde beëindigings-waarde eigen vermogens-deel 31 december 2007 3

US Dollar

Energienetten 2016 – 2029 1.130 2.728 999 1.159

Productie-installaties 2016 – 2026 321 1.902 590 632

Milieu-installaties 2023 170 460 130 125

Totaal Amerikaanse cBl's 1.621 5.090 1.719 1.916

EUR EUR EUR

Totaal Amerikaanse cBL's 1.621 3.625 1.224 1.314

Duitse lease op Moerdijk 2009 — 205 33 33

Totaal alle cBl's 1.621 3.830 1.257 1.347

cbl’s kunnen vervroegd beëindigd moe-ten worden als zich bepaalde, in de contrac-ten gedefinieerde gebeurtenissen, voordoen. Vervroegde beëindiging kan onder meer (maar niet exclusief) het gevolg zijn van het in gebreke zijn of het tenietgaan van het actief.

Indien zich een vervroegde beëindiging zou voordoen, kunnen de groepsmaatschappijen, en daardoor ook Essent n.v., aansprakelijk gesteld worden voor de betaling van aanzienlijke be-eindigingsvergoedingen en andere gerelateerde schadeloosstellingen en financieringskosten aan de Amerikaanse investeerders en/of andere betrokken cbl-partijen.

Per 31 december 2008 beliep het totaal van het eigenvermogensdeel, hetgeen verschuldigd zou worden in geval van vervroegde beëindiging, circa us dollar 1,7 miljard (zie voorgaande tabel). Een deel van het aldus verschuldigde bedrag wordt afgedekt door de eerder genoemde, apart gezette financiële instrumenten (beleggingen) tegen de waarde op het moment van een even-tuele vervroegde beëindiging. De waarde van deze instrumenten is per 31 december 2008 circa us dollar 1,0 miljard (2007: circa us dol-

lar 1,1 miljard) en is gevoelig voor rentebewe-gingen en kredietopslagen. Ter illustratie, een verhoging van de Amerikaanse rente met 10 basispunten (0,1 procent) zou de waarde van deze beleggingen met ruim us dollar 9,4 miljoen verminderen.

Het deel van de eigenvermogenscomponent dat niet wordt gedekt door de financiële instru-menten (circa us dollar 705 miljoen per 31 de-cember 2008) is gevoelig voor bewegingen in de wisselkoers tussen de euro en de us dollar. Een waardevermindering van de euro ten opzichte van de us dollar met bijvoorbeeld us dollar 0,01 heeft op dit eigen vermogensdeel nog eens een nadelig effect van circa eur 3,6 miljoen.

De navolgende grafiek laat het verloop zien van het netto financiële risico dat wordt geraamd voor de schadeloosstellingen in geval vervroegde beëindiging zich zou voordoen. Ook de op basis van de marktomstandigheden per 31 december 2008 geraamde waarde van de financiële instrumenten wordt getoond. Uit de bovenste lijn van de grafiek kan worden af-gelezen dat verwacht wordt dat het maximum bruto exposure (risico) voor vergoeding van de

eigenvermogenscomponent wordt bereikt in 2016. Echter op basis van de hiervoor geduide marktomstandigheden en de geraamde waar-detoename in de tijd van de relevante financiële instrumenten kan worden afgelezen dat ver-wacht wordt dat het maximum netto exposure (=bruto exposure voor vergoeding van de eigen-vermogenscomponent minus marktwaarde van de financiële instrumenten) van de nog lopende cbl’s wordt bereikt in 2010 (geraamd op us dol-lar 781 miljoen). Het patroon zoals weergegeven in de grafiek kan zich in de tijd wijzigen door veranderingen in de onderliggende waarde van de financiële instrumenten en door vervroegde beëindigingen van cbl’s.

1 — De boekwaarde van de Duitse lease op Moerdijk is begrepen in de boekwaarde van ‘Productie- en milieu-installaties’. De boekwaarde van de energienetten is per 31 december 2007 bepaald met behulp van een interne overdrachtsprijs die gebaseerd is op “fair

value” en aangepast voor investeringen, afschrijvingen op deze activa en beëindi-gingen van bepaalde cbl’s in 2008 2 — De boekwaarde van de productie-installaties is toegenomen door de oplevering van de Denox-installatie bij de Amer-9 centrale

3 — Exclusief het leningdeel van de beëindigingsvergoedingen waar tegen-over financiële instrumenten en andere zekerheden staan of waarvoor reserves zijn gevormd


Bruto eigenvermogensvergoeding

Financiële instrumenten

Exposure

0,0

500,0

1.000,0

1.500,0

2.000,0

2.500,0

2009 2012 2015 2018 20242021 2027 2030

Verloop vervroegdebeëindigingsvergoedingvan het eigenvermogensdeel

In miljoenen US dollar per 31 december 2008

Bedragen in miljoenen US dollars 2009 2010 2011 2012 2013 2014> Totaal

CBL-huurverplichtingen:

Energienetten 194 181 189 165 162 1.849 2.740

Productie-installaties 145 145 142 143 142 652 1.369

Milieu-installaties 30 61 33 33 33 235 425

Totaal 369 387 364 341 337 2.736 4.534

Indien zich een vervroegde beëindiging zou voordoen en beëindigingsbedragen zouden worden geclaimd, zullen de groeps-maatschappijen, en daardoor ook Essent n.v., bovenop het hiervoor vermelde eigen-vermogensdeel van de vervroegde beëindi-gingswaarde eveneens aansprakelijk gesteld kunnen worden voor het saldo van de ove-rige vervroegde beëindigingsvergoedingen. Er wordt van uitgegaan dat deze bedragen, die verschuldigd zijn aan geldgevers en andere bij de cbl’s betrokken partijen en die worden geraamd op circa us dollar 5,0 miljard (31 december 2007: circa us dollar 5,3 miljard),

in belangrijke mate gedekt kunnen worden uit de financiële instrumenten, zekerheden en interne reserves die in voetnoot 3 bij de voorgaande tabel worden genoemd.

Indien er sprake zou zijn van onvrijwillige gelijktijdige vervroegde beëindiging van alle cbl’s en in verband daarmee beëindigings-bedragen zouden worden geclaimd, worden de totale kosten van vervroegde beëindiging door Essent geraamd op circa usd 1 miljard. Dit bedrag is gebaseerd op onder meer de vervroegde beëindigingvergoedingen per 31 december 2008, de geschatte waarde van de hiervoor vermelde financiële instrumenten per

die datum, mogelijke kosten die gepaard gaan met het verbreken van financiële contracten en andere zekerheden of interne reserveringen zoals die bestaan op de datum van vervroegde beëindiging, de mogelijke invloed van markt-volatiliteit daarop en verwachte gerelateerde kosten, waardeverschillen bij het verbreken van swaps en dergelijk en andere verplich-tingen onder de cbl contracten die naar het oordeel van Essent vanuit zakelijk oogpunt verschuldigd zouden zijn.

De contractueel overeengekomen cbl-huurverplichtingen voor de komende vijf jaar worden in de navolgende tabel weergegeven:

Onder sommige cbl-contracten zijn hypo-theek-, pand- en andere zekerheidsrechten ver-strekt op de onderliggende activa. Deze activa hebben per 31 december 2008 een boekwaarde van circa eur 584 miljoen.


Bedragen in miljoenen euro’s Netto boekwaarde 31 december 2008 1

Netto boekwaarde 31 december 2007

Netto boekwaarde van de activa waarop hypotheek, pand of andere zekerheids-rechten zijn gevestigd 31 december 2008

Netto boekwaarde van de activa waarop hypotheek, pand of andere zekerheids-rechten zijn gevestigd 31 december 2007

Energienetten 1.130 1.157 93 115

Productie-installaties 321 272 321 272

Milieu-installaties 170 184 170 184

Totaal alle cBl’s 1.621 1.613 584 571

Letters of Credit en andere garantie-instrumenten op Cross-Border Lease Transacties

Onder de voorwaarden van de cbl-contrac-ten zijn, bij het aangaan van deze contracten, Letters of Credit en/of andere garantie-in-strumenten verstrekt ten gunste van bepaalde cbl-contractpartijen. Per 31 december 2008 was er door financiële instellingen ten gunste van partijen in de Essent cbl’s voor een bedrag van us dollar 134 miljoen aan Letters of Credit verstrekt. De benodigde dekking door Letters of Credit is onderhevig aan waardeveranderingen van de onderliggende financiële instrumenten (met inbegrip van wijzigingen in risico-opslagen die van toepassing zijn op de partijen die deze instrumenten hebben uitgegeven) en het niveau van de desbetreffende Amerikaanse rentes.

Op 2 januari 2008 is een aantal transac-ties aangegaan waarbij de bestaande Letters of Credit in één van de cbl’s voor een totaal bedrag van us dollar 149 miljoen zijn beëindigd tegen een éénmalige betaling aan de Amerikaanse investeerder. Er hoeven op grond van die trans-acties in de toekomst ten gunste van die inves-teerder geen Letters of Credit voor deze cbl’s te worden gesteld, behoudens in situaties die zeer onwaarschijnlijk worden geacht. Daarnaast zijn vanwege vervroegde beëindigingen van 4 cbl’s in 2008 bestaande lc faciliteiten beëindigd voor een uitstaand bedrag van us dollar 159 miljoen (us dollar 111 miljoen betrof netwerk cbl’s en us dollar 48 miljoen cbl’s op productie-activa).

Sommige cbl-contracten vereisen dat aan-vullende Letters of Credit en/of andere zekerhe-den worden gesteld (en/of dat bestaande Letters of Credit en/of garantie-instrumenten worden vervangen) als zich bepaalde gebeurtenissen voordoen. Dit kan onder andere het geval zijn als niet langer aan in de contracten vastgestelde kredietwaardigheidstests wordt voldaan, bij be-paalde wijzigingen in het aandeelhouderschap, bij niet nakoming van bepaalde financiële voor-waarden en in geval van strijdigheid met de cbl voorwaarden en in geval van nadelige wijzigin-gen in de Nederlandse wet- en regelgeving.

1 — De boekwaarde van de productie-installaties is toegenomen door de oplevering van de Denox-installatie bij de Amer-9 centrale

Als zich onverhoopt een verlaging van de kredietwaardigheid van Essent n.v. en/of andere relevante groepsmaatschappijen zou voordoen naar een niveau van a- (s&p), dan zou er voor circa us dollar 640 miljoen aan aanvullende zekerheden moeten worden gesteld (us dollar 462 miljoen voor cbl’s op netwerkactiva en us dollar 178 miljoen voor cbl’s op produktie-activa). Een aanvullend bedrag van circa us dollar 133 miljoen aan lc’s kan ook bij een hoger rating niveau moeten worden gesteld, als die downgrade het gevolg is van bepaalde andere gebeurtenissen. Een verdere verlaging naar bbb+ zou in bepaalde gevallen aanvullend nog eens zekerheden ver-gen van us dollar 130 miljoen voor cbl’s op netwerkactiva en us dollar 92 miljoen voor produktie-activa en een verlaging tot bbb zou tenslotte daar bovenop nog circa us dollar 38 miljoen aan zekerheden voor cbl’s op net-werkactiva vereisen. Genoemde bedragen zijn per 31 december 2008 en hebben uitsluitend betrekking op het stellen van aanvullende ze-kerheid bij verlaging van de credit rating van Essent en/of andere relevante groepsmaat-schappijen en zijn verder gevoelig voor wijzi-gingen in de waarde van de hiervoor genoemde onderliggende financiële instrumenten (met inbegrip van wijzigingen in risico-opslagen die van toepassing zijn op de partijen die deze instrumenten hebben uitgegeven) en het ni-veau van de Amerikaanse rente. Indien er zich additionele gebeurtenissen voordoen, hetzij separaat dan wel in combinatie met verla-ging van kredietwaardigheid (rating) kunnen andere bedragen of aanvullende zekerheden benodigd zijn.

Vervroegde beëindiging van cbl’s op basis van consensus

Als voortvloeisel van het beheersen van de met de cbl gepaard gaande risico’s, heeft Essent mogelijkheden verkend om op basis van con-sensus enkele cbl’s vervroegd te beëindigen. Sinds juni 2008, heeft Essent enkele cbl’s op

commerciële netwerkactiva met verschillende Amerikaanse investeerders en andere cbl par-tijen vervroegd beëindigd. Als gevolg van één van deze transacties zijn Essent’s elektriciteits-netten nu geheel vrij van cbl’s. Ook de cbl’s op de GasEdon installaties zijn in overleg met de investeerders en andere cbl-partijen beëindigd. De cbl’s op de Swentibold centrale met twee verschillende investeerders zijn in 2009 even-eens in onderling overleg beëindigd. Ook de cbl’s op de milieu activa zijn na balansdatum op basis van consensus beëindigd. De risico’s zoals beschreven in dit verslag nemen af door vervoegde beëindigingen in 2009. Ook de po-tentiële behoefte aan Letters of Credit neemt daardoor af.

Essent zal doorgaan met verdere vervroegde beëindigingen op basis van consensus met cbl partijen indien zich mogelijkheden voordoen.

Wet Onafhankelijk Netbeheer

De bepalingen in de Wet onafhankelijk netbeheer die van kracht werd er op 1 juli 2008 hebben betrekking op het splitsen van geïnte-greerde energiebedrijven zoals Essent in een gereguleerd en een commercieel bedrijf. De wetsartikelen bepalen verder dat deze splitsing uiterlijk op 1 januari 2011 voltooid moet zijn.

Voor de eigendomssplitsing, inclusief de financiële structuur van het netwerkbedrijf in de context van haar specifieke risicoprofiel, heeft Essent in 2008 een splitsingsplan uitgewerkt conform de Wet Onafhankelijk Netbeheer. Het eind 2008 door de Tweede Kamer der Staten Generaal gevoerde debat over de kapitalisatie van netwerkbedrijven heeft geleid tot een aan-passing van de verhouding eigen vermogen/vreemd vermogen in vergelijking met het inge-diende splitsingsplan. In de loop van de eerste helft van 2009 zal de NMa advies uitbrengen aan de minister van Economische Zaken. De mi-nister kan hierop nog aanvullende aanwijzingen geven. Na goedkeuring van het splitsingsplan door de minister zal de verdere juridische uit-werking zijn beslag krijgen.


Bedragen in duizenden euro’s Jaar van prestatie Jaar van uitbetaling

2008 2007 2006 2008 2007 2006M.A.M. Boersma

Vast inkomen 586 569 552 586 569 552

Variabel inkomen korte termijn 269 238 262 237 262 217

Pensioenkosten 1 98 94 93 98 94 93

Totaal 953 901 907 921 925 862

R. de Jong

Vast inkomen 436 423 411 436 423 411

Variabel inkomen korte termijn 140 124 137 127 137 113


Totaal 648 617 617 635 630 593

M.M. van ’t Noordende

Vast inkomen 91 363 352 91 363 352

Variabel inkomen korte termijn — 106 117 106 117 97


Totaal 106 528 527 212 539 507

Totaal leden Raad van Bestuur 2 1.707 2.046 2.051 1.768 2.094 1.962

1 — Betreft werkgeverskosten pensioenregeling zoals in rekening gebracht door het pensioenfonds; de bijdrage van de bestuurder is hierop in mindering gebracht. Pensioenkosten zijn inclusief de bijdrage levensloopregeling

2 — Bedragen zijn exclusief beëindigingsvergoeding

Dit heeft dus betrekking op het jaarlijkse varia-bele inkomen korte termijn, dat wordt getoond in het jaar waar het betrekking op heeft. De tweede tabel geeft de beloning zoals die per jaar wordt uitbetaald; voor het variabele inkomen korte termijn is dat het jaar, volgend op het jaar waar het betrekking op heeft. In 2008 is een beëindigingsvergoeding betaald ad eur 536.000 aan M.M. van ‘t Noordende (2007: nihil).

Verder zijn in 2008 geen bedragen ten laste van het resultaat gebracht uit hoofde van be-loningen van vroegere leden van de Raad van Bestuur (2007: nihil).

Beloning leden Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen

Beloning leden van de Raad van Bestuur

Teneinde inzicht te geven in de ontwikke-ling van de beloning van de leden van de Raad van Bestuur worden twee tabellen getoond. De eerste tabel geeft de beloning zoals die op grond van de prestaties over het jaar is vastgesteld.


Naam

Bedragen in euro’s

Lidmaatschap commissies Extra beloning

Totaal beloning 2008

Totaal beloning 2007

J.V.H. Pennings, voorzitter 1 44.225 5.375 41.000 90.600 49.600

J.A.M. Hendrikx, vice voorzitter 1 34.300 5.375 9.600 49.275 36.675

B. Bijvoet 26.925 — — 26.925 25.625

D.D.P. Bosscher 2, 4 7.943 1.568 — 9.511 31.000

J.H.M. Bronckers 2 26.925 5.375 — 32.300 31.000

H.J.P. Krul 2,3 26.155 3.807 — 29.962 —

A.G. van Leersum 26.925 — — 26.925 25.625

P.W. Moerland 1 26.925 5.375 — 32.300 31.000

R. Pieterse 2 26.925 5.375 — 32.300 31.000

G.H.B. Verberg 26.925 — — 26.925 25.625

Totaal 357.023 287.150

Beloning leden van de Raad van Commissarissen

De beloning voor het lidmaatschap van de remuneratie- en selectiecommissie en voor de auditcommissie is gelijk. Naast bovenstaande bezoldiging ontvangen de commissarissen een vaste kostenvergoeding. De voorzitter en de vice- voorzitter ontvangen over 2008 een ad-ditionele beloning als vergoeding voor het vele werk dat zij hebben verricht in relatie tot de be-sluitvorming en toepassing van de strategische koers van Essent.

Gebeurtenissen na balansdatum

Begin januari 2009 heeft Essent bekend gemaakt zich aan te willen sluiten bij het Duitse rwe, waardoor Essent gaat behoren tot de top 4 van de Europese energiebedrijven. Met rwe is overeenstemming bereikt over een bindend bod op de bedrijfswaarde van de commerciële energieactiviteiten van Essent ter waarde van eur 9,3 miljard in contanten aan de aandeel-houders van Essent n.v. rwe verwerft daarmee alle uitgegeven en uitstaande aandelen Essent n.v. Essent wordt een zelfstandig opererende werkmaatschappij van rwe in Nederland en België. De aandelen van het netwerkbedrijf komen bij de eigendomssplitsing, die voor de beoogde transactie met rwe, doch uiterlijk 1 januari 2011 voltooid dient te zijn, in handen van de huidige aandeelhouders van Essent.

Essent is voornemens de afvalverwerkings–activiteiten te verkopen. Voorbereidingen daar-toe zijn in 2008 in gang gezet. In februari 2009 is het besluit genomen om het verkoopproces te starten.

1 — Lid remuneratie- en selectiecommissie 2 — Lid auditcommissie 3 — Lid vanaf 16 april 2008 4 — Lid tot en met 16 april 2008

Pagina 74 — Personalia RvB

Pagina 74 — Personalia Rvc

Pagina 76 — Accountantsverklaring

Pagina 76 — Winstbestemming

Pagina 77 — Aandeelhoudersinformatie

OverigeGegevens


74 — Overige GegevensEssent — Jaarverslag 2008

Personalia Raad van Commissarissen Essent n.v.per 1 januari 2009

J.V.H. Pennings — voorzitter en voorzitter remuneratie- en selectiecommissieNationaliteit — NederlandseGeboortejaar — 1934Benoemd

— 3 december 1999 (aftredend 2011)

Hoofdfunctie — Voormalig voorzitter Raad

van Bestuur Océ n.v.Nevenfuncties — Voorzitter RvC

n.v. Industriebank liof — Voorzitter Stichting

De Weijerhorst

Personalia Raad van Bestuur per 1 januari 2009

M.A.M. Boersma (1947) — voorzitterLid bestuur Stichting Nederlands Normalisatie-InstituutLid Board of Directors Neste Oil Corporation, Finland

R. de Jong (1948)Voorzitter Raad van Commissarissen van eah Holding b.v. (Thialf) Lid Raad van Toezicht van het Waarborgfonds voor de Zorgsector

J.A.M. Hendrikx — vice-voorzitter en lid remuneratie- en selectiecommissieNationaliteit— NederlandseGeboortejaar— 1941Benoemd— 3 december 1999

(aftredend 2012)Hoofdfunctie— Voormalig Commissaris der

Koningin in de provincie Overijssel

Nevenfuncties— Lid Eerste Kamer (cda)— Lid RvC

Onwikkelingsmaatschappij Oost-Nederland

— Voorzitter bestuur Vewin, Inframan— Voorzitter RvC Scania

Nederland b.v., g.i.t.p. International b.v., Bramer Beheer en Exploitatie b.v., kiwa n.v.

J.H.M. Bronckers — lid auditcommissieNationaliteit— NederlandseGeboortejaar— 1945Benoemd— 3 december 1999

(aftredend 2011)Functies— Directeur Ruimte voor

Ruimte Limburg Beheer b.v.— Voorzitter Stichting Bibliotheekhuis Limburg— Bestuurslid/lid Raad

van Toezicht van enige stichtingen

B. BijvoetNationaliteit— NederlandseGeboortejaar— 1940Benoemd— 23 januari 2002

(aftredend 2009)Hoofdfunctie— Voormalig voorzitter

hoofddirectie Campina-Melkunie

Nevenfuncties— Lid RvC Rabobank Nederland — Waarnemend bestuurslid Vereniging Achmea


H.J.P. Krul — lid auditcommissieNationaliteit— NederlandseGeboortejaar— 1946Benoemd— 16 april 2008 (aftredend 2012)Hoofdfunctie— Managing director atc

(Zwitserland) SarlNevenfunctie— Lid RvC Van Nieuwpoort

Gouda

G.H.B. VerbergNationaliteit— NederlandseGeboortejaar— 1942Benoemd— 1 september 2004

(aftredend 2010)Hoofdfunctie— President Energy Delta

Institute— Immediate past president

International Gas Union— Voormalig hoofddirecteur

n.v. Nederlandse GasunieNevenfuncties — Voorzitter RvC Ultra

Centrifuge Nederland n.v., Berenschot Holding

— Vice-voorzitter Board Urenco Ltd.

— Lid Algemene Energie Raad, Adviescommissie Waddenfonds, Adviesraad E.ON Ruhrgas ag, Adviesraad Advanced Power a.g.

— Lid Raad van Toezicht/RvC Energie Onderzoekscentrum Nederland (ecn), International Institute for Social Studies, Wintershall Nederland b.v., Stichting Groninger Museum

— Voorzitter bestuur Stichting Fonds Instituut Clingendael International Energy Program

Centrale Ondernemingsraad per 1 januari 2009Hans Salfischberger, voorzitterGerrit van Diggelen, secretarisWouter Camfferman, plv voorzitterErnst Meindersma, plv secretarisJelte de VriesDaniël TouwEef VerhoevenEric DanseMax AwickGeert MaasWillem van de GriendtEric HendrickxHans HulsmanHenk DanhofZeki ÖzdemirWim RijksRinus van de ClundertPeter DoreleijersEveline Damen, ambtelijk secretaris

A.G. van LeersumNationaliteit— NederlandseGeboortejaar— 1934Benoemd— 3 december 1999

(aftredend 2009)Hoofdfunctie— Voormalig voorzitter Kamer

van Koophandel voor Twente en Salland (nu: Oost-Nederland)

Nevenfuncties— Bestuurslid van

enige stichtingen

P.W. Moerland — lid remuneratie- en selectiecommissieNationaliteit— NederlandseGeboortejaar— 1949Benoemd— 3 december 1999 (aftredend 2010)Hoofdfunctie— Lid Raad van Bestuur

Rabobank NederlandNevenfuncties— Lid bestuur nvb

(Nederlandse Vereniging van Banken), ncr (Nationale Coöperatieve Raad voor Land- en Tuinbouw)

— Lid Raad van Advies NOvAA

R. Pieterse — voorzitter auditcommissieNationaliteit— NederlandseGeboortejaar— 1942Benoemd— 29 mei 2002 (aftredend 2010)Hoofdfunctie— Voormalig voorzitter Raad van

Bestuur Wolters Kluwer n.v.Nevenfuncties— Voorzitter RvC Mercurius

Groep b.v., Koninklijke Grolsch n.v.

— Lid RvC csm n.v., Mecom plc*, SABMiller Plc .

— Bestuurslid van enige vereni-gingen en stichtingen* beëindigd per 16 januari 2009

Europese Ondernemingsraad per 1 januari 2009Hans Salfischberger, voorzitterGerrit van Diggelen, secretarisUlrich Meyer, plv voorzitterWerner PragerEkhardt DibkeJoachim AnholzWouter CamffermanErnst MeindersmaEric HendrickxGeert MaasDaniël TouwEveline Damen, ambtelijk secretaris


2008 2007Voorgesteld c.q. betaald dividend 443,5 1.297,2

Toevoeging aan de overige reserve 443,5 1.297,1

Totaal 887,0 2.594,3

Winst- bestemmingStatutaire bestemming van het resultaat

Overeenkomstig artikel 38 van de statuten staat de winst, voorzover deze niet wordt ge-reserveerd of krachtens door de vennootschap toegekende winstrechten dient te worden uit-gekeerd, ter vrije beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Ieder aandeel is gelijkelijk tot de winst gerechtigd.

Het voorstel voor het jaar 2008 is nog niet in de balans verwerkt.

Aan: de Algemene Vergadering van Aandeelhouders en de Raad van Commissarissen van Essent n.v.

Accountants-verklaring Accountantsverklaring bij verkorte jaarrekening

Opdracht

Wij hebben gecontroleerd of de op pagina 56 tot en met 72 opgenomen verkorte jaarreke-ning van Essent n.v. te Arnhem over 2008 op de juiste wijze is ontleend aan de door ons ge-controleerde jaarrekening 2008 van Essent n.v. Bij die jaarrekening hebben wij op 4 maart 2009 een goedkeurende accountantsverklaring ver-strekt. Het bestuur van Essent n.v. is verant-woordelijk voor het opstellen van de verkorte jaarrekening 2008 in overeenstemming met de

grondslagen zoals gehanteerd in de jaarrekening 2008 van Essent n.v. Het is onze verantwoor-delijkheid een accountantsverklaring inzake de verkorte jaarrekening 2008 te verstrekken.

Werkzaamheden

Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig dienen wij onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de verkorte jaarrekening 2008 op de juiste wijze is ontleend aan de jaarrekening 2008.

Wij zijn van mening dat de door ons ver-kregen controle-informatie voldoende en ge-schikt is als basis voor ons oordeel.

Oordeel

Naar ons oordeel is de verkorte jaarrekening 2008 in alle van materieel belang zijnde aspecten op de juiste wijze ontleend aan de jaarrekening.

Toelichting

Wij vestigen er de aandacht op dat voor het inzicht dat vereist is voor een verantwoorde oordeelsvorming omtrent de financiële positie en de resultaten van de entiteit en voor een toereikend inzicht in de reikwijdte van onze controle de verkorte jaarrekening 2008 dient te worden gelezen in samenhang met de volledige jaarrekening 2008, waaraan deze is ontleend, alsmede met de door ons daarbij op 4 maart 2009 verstrekte goedkeurende accountants-verklaring. Deze toelichting doet geen afbreuk aan ons oordeel.

’s-Hertogenbosch, 4 maart 2009 —Ernst & Young Accountants llp

wg M. Hartkoorn ra

Voorstel bestemming boekjaar 2008

De jaarrekening 2008 is op 4 maart 2009 opgesteld door de Raad van Bestuur en zal ter vaststelling worden voorgelegd aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 16 april 2009.

De winst- en verliesrekening sluit met een resultaat toe te rekenen aan aandeelhouders van Essent n.v. van eur 887,0 miljoen (2007: eur 2.594,3 miljoen). Het voorstel tot bestemming van de winst is als volgt:


Aandeelhouders-informatie Aandeelhoudersstructuur

Essent is een naamloze vennootschap. Van de aandelen van Essent wordt circa 74% gehou-den door zes Nederlandse provincies en circa 26% door 130 Nederlandse gemeenten in deze provincies, alsook in de provincie Friesland.

Essent aandeelhouders

Investor Relations

ir-kalender

Provinciale aandeelhouders

Flevoland 0,02%

Drenthe 2,3%

Groningen 6,0%

Limburg 16,1%

Overijssel 18,7%

Noord-Brabant 30,8%

Bijna 140 gemeenten in bovenstaande provincies en Friesland

Gemeentelijke aandeelhouders met een belang groter dan 1%

Groningen 1,19%

‘s-Hertogenbosch 3,73%

Tilburg 3,73%

Brabantse Gemeenten 7,57%

VEGANN 8,99%

VEGAL 9,47%

5 maart 2009 Publicatie jaarcijfers 2008

5 maart 2009 Persconferentie jaarcijfers 2008

16 april 2009 Algemene Vergadering van

Aandeelhouders in Arnhem

4 mei 2009 Betaalbaarstelling dividend 2008

Maatschappelijk en geplaatst aandelenkapitaal

Het maatschappelijk aandelenkapitaal van de vennootschap bedraagt eur 300 miljoen. Dit betreft 300 miljoen aandelen van elk eur 1,00. Hiervan zijn ultimo 2008 149.682.196 aandelen geplaatst en volgestort.

Het dividendbeleid wordt bepaald door de aanwezigheid van gereguleerde activiteiten en het bijzondere karakter van de aandeelhouders. Beide aspecten vereisen een structurele aanpak waardoor zekerheid wordt gecreëerd en verras-singen worden voorkomen. Uitgangspunt is dat de financiering van de wettelijke taken van de netbeheerder gewaarborgd moet zijn, en dit heeft prioriteit. Aan de andere kant verdienen de aandeelhouders een marktconform dividend en wordt gestreefd, binnen het kader van het financiële beleid, naar een minimum dividend uit gewone bedrijfsactiviteiten dat tenminste gelijk is aan het dividend dat over het afgelopen jaar is betaald. Voor het dividendvoorstel over 2008 wordt verwezen naar bladzijde 76.

ContactVia www.essent.nl houdt Essent geïnteres-

seerden op de hoogte van actuele ontwikkelin-gen. Ook is hier een interactieve versie van het jaarverslag beschikbaar. Deze biedt, naast een uitgebreide zoekfunctie, de mogelijkheid om financiële informatie te integreren in een eigen spreadsheet van de bezoeker.

Mediarelaties Essent: 0800 0244022

78 — ColofonEssent — Jaarverslag 2008

Essent n.v.

Nieuwe Stationsstraat 206811 ks ArnhemPostbus 2686800 ag Arnhem

Telefoon — 088 8511000Fax — 026 8511389

www.essent.nl

Realisatie

Tekst en redactieEssent n.v.Corporate CommunicatieCorporate Finance & ControlDon Croonenberg, www.thebitterend.nl

VertalingErnst & Young Language and Translation Services

Concept, design & realisatieMattmo, concept | design,www.mattmo.nl

FotografieErik Hijweege, Merlijn Doomernik, Kees Hummel, Taco Anema,Bart Willemsen

PapierGrafisch PapierInterieur — Polar, 120 gr/m2

Exterieur — Polar, 300 gr/m2

DrukThieme Amsterdam

BindwerkBinderij Hexspoor b.v.

Dit jaarverslag wordt uitgege-ven in het Nederlands, Engels en Duits. De Nederlandse gedrukte uitgave is leidend.

FSC — Mixed sources. Productgroep uit goed beheerde bossen, gecontroleerde bronnen en gerecycled materiaal. www.fsc.org

Essent Annual Report

Documents

Transcript of Essent Annual Report