En de volledige powerpoint van de workshop.

127

Transcript of En de volledige powerpoint van de workshop.

Page 1: En de volledige powerpoint van de workshop.
Page 2: En de volledige powerpoint van de workshop.

Kennismaken- Peter Bosmans Gedelegeerd bestuurder Febecoop

Adviesbureau Oprichter, vennoot, bestuurder van

cv’s Erkend adviesbureau voor sociale

economie (1999) Alle aspecten van goed bedrijfsbeheer

vertalen naar sociale en coöperatieve economie

Page 3: En de volledige powerpoint van de workshop.

KennismakenWie bent u?Heeft u al « een pril idee »?Wat zegt u het begrip

« coöperatieve vennootschap »?Wanneer bent u straks

blij/ontgoocheld?

Page 4: En de volledige powerpoint van de workshop.

Onze doelstellingenHandvaten aanreiken om een coöperatie op te starten binnen een sociale context. Inzicht in:

1.het opstellen van een ondernemingsplan (met bewust veel aandacht voor commerciële/marktgerichte aspecten)

2. de vennootschapsvorm cvba (met sociaal oogmerk)(veel vraag van PWA naar cvba-vso)

Page 5: En de volledige powerpoint van de workshop.

DEEL 1: HET ONDERNEMINGSPLAN

Page 6: En de volledige powerpoint van de workshop.

« The captain who is sailing without a plan, is constantly complaining that the wind blows from the wrong direction »

HET ONDERNEMINGSPLAN

Page 7: En de volledige powerpoint van de workshop.

Doel: jouw pril idee gestructureerd omvormen tot vennootschap (cf problematiek PWA’s)Voor de start:intern overtuigingsinstrumentTijdens de opstart:extern overtuigingsinstrumentNa de start: jouw eerste dashboard

HET ONDERNEMINGSPLAN

Page 8: En de volledige powerpoint van de workshop.

Ondernemingsplan: samengevat

1. Missie: wat willen we?2. SWOT: wat kunnen we?3. Omgevingsanalyse/

marktstudie: wat moeten we doen?

4. Marketingplan: welk product/dienst?

5. Operationeel plan: hoe organiseren we ons? O.a. coöperatieve structuur

6. Financieel plan: hoe betalen we het?Zie model ondernemingsplan!

Page 9: En de volledige powerpoint van de workshop.

DenkoefeningU zit zondagavond aan de koffietafel en uw schoonmoeder vraagt u:

-Waar wil u binnen vijf jaar staan met uw organisatie?-Wat onderscheidt ze van anderen?

Page 10: En de volledige powerpoint van de workshop.
Page 11: En de volledige powerpoint van de workshop.

 

De missie

Werkblad!

Page 12: En de volledige powerpoint van de workshop.

 De missie is het samenvattend antwoord op de vraag in welke richting het management de onderneming wil sturen

(Of: wat verdwijnt er als u failliet gaat?)

De missie: wat?

Page 13: En de volledige powerpoint van de workshop.

W A A Rw ille n w e

a c tie f z ijn?K lan ten

A c tiv ite itsdo m e in

W A Tw ille n w eb e re ike n?

P ro du c t/D ie n st

D o e ls te llin g en

H O Ew ille n w e

m et a nd ereno m g aa n?

W aa rd en , n o rm enB e d rijfscu ltu u r

M ISSIE

De missie: schematisch (1)

Page 14: En de volledige powerpoint van de workshop.

Kenmerken van een goede missieBeknopt?is de missie zo beknopt mogelijk geformuleerd?Ambitieus?overstijgt de missie wat schijnbaar mogelijkis? houdt ze een uitdaging in? kunnen medewerkers er trots op zijn?Geloofwaardig?gebaseerd op goede analyse van huidige situatie en vooruitzichtenOndubbelzinning?is de missie in concrete termen geformuleerd? Geen interpretaties mogelijk?Keuzes?kan men er extern beschaafd over van mening verschillen?Draagvlak ?interne consensus over de inhoud?

Page 15: En de volledige powerpoint van de workshop.

De missie bij opstart

- Kunnen we de droom uit de lucht plukken?- Ga je samen dezelfde richting uit?- Kan je beschaafd van mening verschillen?

Onderschat de duur van deze etappe niet!

Voorbeeld 1: coöperatief muziekcentrum Voorbeeld 2: coöperatieve energiecoöperatieVoorbeeld 3: De Winning

Page 16: En de volledige powerpoint van de workshop.

Voorbeeld: De Winning• “De Winning produceert biodiversiteit. • Daarvoor ontwerpt, creëert en verzorgt het bedrijf

in (Nederlands) Limburg, het Hageland, de Kempen en Luik budgetvriendelijke en kwalitatieve bedrijfsomgevingen.

• Het verzoenen van werkplek en natuur is ons vakmanschap.

• De betrokkenheid van klant, medewerker en omgeving zorgt voor een persoonlijke aanpak van ieder project. Onze medewerkers worden met zorg gekozen, opgeleid en krijgen kansen om te groeien in hun vaardigheden.

• Zo nemen we samen met u verantwoordelijkheid voor een duurzame toekomst.”

Page 17: En de volledige powerpoint van de workshop.

DE SWOT-analyse: wat kunnen we?

Page 18: En de volledige powerpoint van de workshop.

1. ….2. ….3. ….4. ….

Page 19: En de volledige powerpoint van de workshop.

1. …2. …3. …

Page 20: En de volledige powerpoint van de workshop.

Tip: kijk goed naar buiten! Betrek externen!

“De vis is de laatste die weet dat hij in het water zit”

(bepalende omgevingsfactoren micro-meso – macro)- Regelgeving/Beleid- Arbeid- Economie/koopkracht/bestedingsgedrag- Financieel/fiscaal- Demografie/klantengedrag- Ecologie- Markt-tendenzen- Technologisch- …

Page 21: En de volledige powerpoint van de workshop.

Aanvallen

TerugtrekkenVersterken

Aanpassen

Page 22: En de volledige powerpoint van de workshop.

- We zoeken naar de sterkste “fits” tussen de 3 gekozen s-w-o-t’s

• sterkte + kans: aanvallen/actie• zwakte + kans: intern verbeteren• sterkte + bedreiging: sterktes

beter inzetten/aanpassen• zwakte + bedreiging: defensief,

terugtrekken

Page 23: En de volledige powerpoint van de workshop.

De concurrentieWelke concurrenten doen ons pijn/maken ons jaloers/verbazen ons?nieuwe? bestaande? groeiende?klein/groot?eigenheid (USP)/meerwaarde?prijs? service? kwaliteit? bereikbaarheid? breedte aanbod?marketing?reputatie?verschil + en – met jouw nieuwe onderneming

Page 24: En de volledige powerpoint van de workshop.

Marketing: hoe verkoop ik het ?

Page 25: En de volledige powerpoint van de workshop.

Marketing = Wat is volgens jou een definitie marketing? En in de context van sociaal/coöperatief ondernemerschap?

Page 26: En de volledige powerpoint van de workshop.

Marketing ≠ verkopen (verkopen is wel een gevolg van marketing) “Het juiste product aanbieden,Aan de klanten die je bewust kiest,Tegen een prijs die zij redelijk vinden,Gebaseerd op hun waardeperceptie,Tegen de laagste kosten, Om winst te maken.”

Een klassieke definitie

Page 27: En de volledige powerpoint van de workshop.

Marketing = Het juiste product = productontwikkeling Bewust gekozen klanten = segmenteren + overtuigenEen redelijke prijs = prijsbeleidWaardeperceptie = standpunt van de klantLaagste kosten = efficiëntie

Een klassieke definitie

Page 28: En de volledige powerpoint van de workshop.

Het juiste product aanbieden,Aan de klanten die je bewust kiest,Tegen een prijs die zij redelijk vinden,Gebaseerd op hun waardeperceptie,Tegen de laagste kosten,Om bedrijfseconomisch duurzaam te werken en maximaal sociale doelstellingen te verwezenlijken.

Marketing sociale/coöperatieve economie

Page 29: En de volledige powerpoint van de workshop.

Een kwis: de succesvolle onderneming

Noem drie factoren om succesvol te zijn

1)…

2)…

3)…

Page 30: En de volledige powerpoint van de workshop.

Succesfactoren

1) Laagste prijs

2) Beste kwaliteit

3) Beste service

Page 31: En de volledige powerpoint van de workshop.

Succesfactoren

Noem drie kritische succesfactoren

1) Laagste prijs

2) Beste kwaliteit

3) Beste service

Page 32: En de volledige powerpoint van de workshop.

De X-factor

MEERWAARDE

Page 33: En de volledige powerpoint van de workshop.

MEERWAARDE

- Een motor om je te verplaatsen?- Een flesje bier om jouw dorst te lessen?- Margarine om op jouw boterham te smeren?

Page 34: En de volledige powerpoint van de workshop.

MEERWAARDE

Page 35: En de volledige powerpoint van de workshop.

MEERWAARDE

BW: verpakkingen? Kringloop: tweedehandsgoederen? SWP: biogroenten? Invoegbedrijf – dienstencheques: poetshulp?

Marketing sociale/coöperatieve economie

Page 36: En de volledige powerpoint van de workshop.

MEERWAARDE

Page 37: En de volledige powerpoint van de workshop.

MEERWAARDE

“Twee bedrijven kunnen nooit hetzelfde betekenen in het hoofd van de klant” = wet van exclusiviteit- Broodjeszaak 1: industrieel maar snel: in station- Broodjeszaak 2: ambachtelijk maar lang aanschuiven- Auto 1 – Audi: prestige- Auto 2 – Volvo: veiligheid

Page 38: En de volledige powerpoint van de workshop.

EEN MASSA POTENTIËLE KLANTEN

Page 39: En de volledige powerpoint van de workshop.

SELECTEER UW TYPE KLANT UIT DE MASSA

(segmenteren)

Page 40: En de volledige powerpoint van de workshop.

SELECTIE TYPE KLANTSegmentering: juist mikken op jouw doelgroep

Start van succesvolle marketing!

Page 41: En de volledige powerpoint van de workshop.

Wie is uw klant ?

Segmenteren:

“Het opdelen van de grote heterogene markt in kleinere homogene subgroepen van mensen die dezelfde behoefte hebben of eender reageren op de door hen ontworpen marketingmix” 

Page 42: En de volledige powerpoint van de workshop.

Segmentering: baby zijn in 1960

- Er is één soort baby: van 0 tot 5 jaar

- En hij draagt een stoffen luier

Page 43: En de volledige powerpoint van de workshop.

Segmentering: baby zijn in 2014

Er zijn 40 verschillende kleuters:

- Gewicht: new born – 4 kg – 9 kg – 11 kg… 27 kg

- Geslacht: jongens en meisjes plassen anders

Page 44: En de volledige powerpoint van de workshop.

ANALYSERENSegmentering: oud in 1960

Krant

Kaartersclub

Blankenberge

Page 45: En de volledige powerpoint van de workshop.

ANALYSERENSegmentering: oud in 2014

Werchter Classic

Sterrenrestaurant

Wereldreis

Page 46: En de volledige powerpoint van de workshop.

Marktstudie: de parabel van de schoenverkoper in de woestijn

Moraal: schat goed jouw markt in!

Page 47: En de volledige powerpoint van de workshop.

Behoeftes analyserenMarktstudie:- Interne informatie- Sectorrapporten, UNIZO, VIZO- Beroepsverenigingen- NIS- Internet- Concurrenten: geven veel prijs!- Overheden: balanscentrale NBB + staatsblad

- Enquête (mondeling, telefonisch, schriftelijk)

- Groepsdiscussies met klanten (focusgroepen)

- Observaties

MARKTONDERZOEK

Page 48: En de volledige powerpoint van de workshop.

1. Wat is het doel van het marktonderzoek?

2. Wat is de onderzoeksvraag? Wat wil ik te weten komen? Van wie? Hoe? Wanneer?3. Kies de onderzoeksmethode

(vragenlijst, interview, focusgroep,…)

4. Bepaal de analysemethode5. Stel de planning op

MARKTONDERZOEK

Page 49: En de volledige powerpoint van de workshop.

1. Zo persoonlijk mogelijk2. Incentive geven (kogelpen, tickets,

…)3. Representatief4. Testen5. Geen suggestieve/normerende

vragen6. Geen dubbele vragen7. Juiste mix open en gesloten vragen8. Juiste en consequente schaal9. Vluchtmogelijkheid “weet

niet”/”niet van toepassing”10.Van breed naar smal11.Beknopt12.Oog wil ook wat: correcte lay-out

MARKTONDERZOEK: tips enquête

Page 50: En de volledige powerpoint van de workshop.

De marketingmix: hier zijn dan de 4 P’s

Page 51: En de volledige powerpoint van de workshop.

De marketingmixOm de vraag van de klant voor uw product positief te beïnvloeden moet u alle ingrediënten van de marketingmix in de juiste verhouding zetten:- Product- Prijs- Plaats- Promotie

En dit op een voor deze klant coherent geheel, in functie van zijn totaalbeleving.

Page 52: En de volledige powerpoint van de workshop.

Delicate evenwichtsoefening tussen:

eigen sociale/ecologische uitgangspuntenreferentiekader van de klant/rendabiliteit

- Het eerste ontbreekt vaak in reguliere economie- Het tweede ontbreekt vaak in sociale economie

Marketing sociale/coöperatieve economie

Page 53: En de volledige powerpoint van de workshop.

De marketingmix: het productTotaal beleving? Beschouw dit beestje als een product

Vies beest of knuffelbeest

klein verschil aan product = groot verschil in beleving

Page 54: En de volledige powerpoint van de workshop.

De marketingmix: het product

“Een product is een fysiek goed, een dienst, een idee of een plaats dat in staat is tastbare en ontastbare attributen te leveren die individuen en organisaties zo belangrijk achten dat zij bereid zijn om er voor te betalen”

Niet alleen datgene wat je kan vastpakken!

Page 55: En de volledige powerpoint van de workshop.

Het product: een ajuinDe wijze waarop het product of de dienst wordt aangeboden, inclusief SERVICE, maakt deel uit van het product:-korte levertermijn-vaste dienstverlener-afhandeling van klachten-souplesse-correcte factuur-onverwachte surplus-alle andere denkbare aspecten!!!

Page 56: En de volledige powerpoint van de workshop.

Het productUitgangspunt:

“Wat is belangrijk voor mijn klant?”

En niet:

“Wat vind ik als verkoper belangrijk aan mijn product?”

Page 57: En de volledige powerpoint van de workshop.

Een voorbeeld: een boormachine

De verkoper zegt: “ergonomisch design, kloppen en boren, 240 Watt, tot 1250 toeren/minuut, 25 standen,...”

De klant vraagt:“Maakt ze nette gaten in de muur?”

Page 58: En de volledige powerpoint van de workshop.

Een voorbeeld: verzekeringspolisDe verkoper zegt:“Deze verzekering dekt brand en burgerlijke aansprakelijkheid, studentenverblijf, onrechtstreekse verliezen, grondverzakking, aardbeving, overstroming,...”

De klant vraagt“Is mijn wijnvoorraad ook verzekerd?”

Page 59: En de volledige powerpoint van de workshop.

Een voorbeeld: Schrijnwerkerij “De bovenste plank”De vakman zegt:

“Deze kast telt drie laden en zes schappen”

De klant vraagt:

“Kan ik er alles overzichtelijk in opbergen?”

Page 60: En de volledige powerpoint van de workshop.

Een voorbeeld: werkhandschoenen De fabrikant zegt:

“Een goede prijs/kwaliteitsverhouding want ze hebben een lange levensduur!”

De poetsvrouw: waterbestendig?De hoogovenarbeider: warmtebestendig?De tuiniers: doornbestendig?De bouwvakker: stevige grip?

Page 61: En de volledige powerpoint van de workshop.

Met andere woorden

Liever 1 voordeel op maat van de klant

Dan 100 voordelen die u zelf belangrijk vindt

Page 62: En de volledige powerpoint van de workshop.

PRODUCT

Marketing sociale/coöperatieve economie

Page 63: En de volledige powerpoint van de workshop.

DUURZAME PRODUCTKENMERKEN?

1. Aankoopintenties zijn groter dan aankoopgedrag

2. B2C: Kleine doelgroepen zijn beter-gesitueerde tweeverdieners (maar deze zijn consequent)

3. B2B: sociale bedrijven kopen bij sociale bedrijven

4. Overheden vormen kritische massa (aankoper/regulator)

Marketing sociale/coöperatieve economie

Page 64: En de volledige powerpoint van de workshop.

Enkele tips?

- Milieu verkoopt in het algemeen beter dan sociaal = trend

- Milieu in voordeel voor klant: minder verpakking, minder energie, langere levensduur, gezondere bio-groenten, imago van trendsetter,…

- Eerst functievervulling dan milieu: dekkende verf, reinigend wasmiddel,…

- Impact zichtbaar maken: - CO2, - liter afvalwater, - liter pesticide (cf. campagne Plan Ouder)

Marketing sociale/coöperatieve economie

Page 65: En de volledige powerpoint van de workshop.

Enkele tips?

Sociale/coöperatieve economie: werk samen, innoveer, creëer een nieuw product!

Marketing sociale/coöperatieve economie

Page 66: En de volledige powerpoint van de workshop.

Prangende vraag: In welke mate is het feit dat u sociale/coöperatieve economie bent een extra-product kenmerk?

Page 67: En de volledige powerpoint van de workshop.

De prijs: gaat Maslov winkelen in de Aldi?

“Penny wise, pound foolish”

Page 68: En de volledige powerpoint van de workshop.

MARKETINGMIX

PRIJS: Ondergrens: kosten van het product (financieel plan)Bovengrens: wat wil de klant geven?(en wat doet de concurrentie?)

-Minder voor meer: solden, witte producten-Meer voor minder: afbetaling-Meer voor meer: luxegoederen-Minder voor minder: Aldi, Lidl,…

Page 69: En de volledige powerpoint van de workshop.

MARKETINGMIXPrijssetting

-Afroomstrategie: bij lancering zeer hoge prijs voor innovatief product (GSM, flatscreen, iPod, DVD)-Penetratiestrategie: zeer lage prijs in het begin – verhogen na verloop van tijd (Mediamarkt, Telenet,…)-Premiun pricing: constant hoge prijs voor hoge kwaliteit (First class, The Ritz Hotel,…)-Psychologische prijs: 99€ i.p.v. 101€-Op basis van capaciteit: weekendaanbiedingen hotels

Page 70: En de volledige powerpoint van de workshop.

MARKETINGMIX

- Referentieprijs: drie varianten om het middelste te verkopen,…

- Optionele productprijs: goedkope auto + peperdure opties

- Prijs aanvullend product: Gillette, inktpatronen, wijn in een restaurant,…

- Geografische prijssetting: blikje Cola: in de luchthaven 2€ - in de supermarkt 1€

- Hoogdringendheid: ledigen van sceptische put

- Staffelprijs: kortingen bij langdurige contacten

Page 71: En de volledige powerpoint van de workshop.

MARKETINGMIXPRIJSSTRATEGIE IN HET MARKETINGPLAN - Hoe prijsgevoelig zijn uw klanten?- Hoe verhoudt uw prijs zich t.o.v. concurrentie?- Welke andere marketinginstrumenten ondersteunen uw prijs?Niet braderen: je werft slechte klanten - bij verhoging zijn ze weg en je hebt geen goede klanten.Er kan maar één de goedkoopste zijn, de anderen moeten iets anders verzinnen

Page 72: En de volledige powerpoint van de workshop.

• Voer een transparante prijssetting:

vb. Ecopower 0,18 € 1KW• Differentieer volgens

draagkracht klant: kringloop, sociaal restaurant,

klusjesdienst,…• Laat klant delen in de winst: coöperatieve restorno• Ga correct om met

betalingstermijnen als debiteur en als crediteur• Voer geen prijzenslag (=

grote spelers) creëer meerwaarde

Marketing sociale/coöperatieve economie

Page 73: En de volledige powerpoint van de workshop.

De plaats

Informatiesnelweg in plaats van winkelwandelstraat?

Page 74: En de volledige powerpoint van de workshop.

De plaats- Hoe komt de klant aan zijn

product?- Distributiekanalen? - Manier van leveren?- Tussenpersonen/partnerships- Doel van de distributie is ervoor

zorgen dat het product er is waar en wanneer de klant het nodig heeft: het overbruggen van plaats, tijd en ruimte.

- Hoe meer distributiekanalen; hoe meer klanten, maar hoe meer kosten…

Page 75: En de volledige powerpoint van de workshop.

MARKETINGMIXPLAATS IN HET MARKETINGPLAN

Detailhandel: uitstalling van het productDienstverlener: afstand in tijd en kmMaar ook: hoe lang rinkelt de telefoon?signalisatie?bent u terug te vinden op Google? hoe interactief is uw website?hoe lang duurt het voor een klant een antwoord krijgt?

Page 76: En de volledige powerpoint van de workshop.

Selectieve distributie: “hoge willingness to pay”: natuurwinkels, speciaalzaken,... Vb. Het HinkelspelCoherente distributie: vul assortiment aan met gelijksoortige productenAuthenticiteit: SWP X bakt eigen brood: zorg dat ovens te zien zijn op verkooppunt Beperk milieuonvriendelijk transport: opdrachten in eigen streek, Vb. Tintelijn.

Marketing sociale/coöperatieve economie

Page 77: En de volledige powerpoint van de workshop.

Promotie

Page 78: En de volledige powerpoint van de workshop.

MARKETINGMIXPROMOTIE (verkoop bevorderen)- Reclame (brochures, website, advertenties, spots op tv, radio of bioscoop,…)- Via corporate communicatie: merkelementen, consequente huisstijl-Direct marketing (gerichte verkoopsbrieven en/of e-mail, bezoeken)- CRM: customer relationship management- Public relations (zorg dat er in de media over jouw onderneming gesproken wordt)- Beleveniscommunicatie (events)- … 

Page 79: En de volledige powerpoint van de workshop.

PROMOTIE- Via corporate communicatie:

huisstijl“visuele identiteit van een organisatie”

- Logo en typografie- Hoofddingen, naamkaartjes,

omslagen- Look and feel website- PPT-presentaties- Buitensignalisatie- Belettering wagens- Kleur van de muren- Bedrijfskledij- ... Eenmalige investering

Page 80: En de volledige powerpoint van de workshop.

PROMOTIE

Via corporate communicatie: het merk

(“woorden en/of vormen die producten en diensten onderscheiden”)

(“wat mensen over een product denken zonder het te zien: vertrouwensband”)

- Wereldleiders: - Truc:- Maar ook in sociale economie:

Page 81: En de volledige powerpoint van de workshop.

PROMOTIE

Via CRM (Costumer Relationship Management)-20% klanten zorgt voor 80% omzet-alle klanteninformatie één centrale database-ken uw klanten en geef hen persoonlijke aandacht-van eerste bestelling, facturatie tot dienst-na-verkoop-Zet in op goede klanten – weer slechte klanten (80% marge op 20% klanten en omgekeerd)

Page 82: En de volledige powerpoint van de workshop.

Promotie, communicatie,stakeholderdialoog: spreek met en luister naar de klant.“stoepgesprek”, tevredenheidsenquêtes, focusgroepen,...

coherent sponsorbeleid (= zelfde waarden als jouw onderneming)

gebruik onafhankelijke bronnen om milieu- en sociale meerwaarde te staven

vermijd greenbashing: folder op gerecycleerd papier voor milieu-onvriendelijke activiteit

“p” van plaats is de “p” van planet. Cf. recyclage/derde wereld

Marketing sociale/coöperatieve economie

Page 83: En de volledige powerpoint van de workshop.

Operationeel beleid: hoe gaat u het organiseren?

Page 84: En de volledige powerpoint van de workshop.

- Personeel: aantal? profiel? aanpak in coöperatief perspectief?

- Dagelijkse leiding? Competenties? - Klantgerelateerde processen?- Bestuur? Algemene Vergadering? - Rechtsvorm? CVBA? CVBA-VSO?

Page 85: En de volledige powerpoint van de workshop.

Hoe ga ik het betalen?

Zie CollondSE-module

financieel beheer

Page 86: En de volledige powerpoint van de workshop.

Financieel plan: 3 elementen1. Prognose resultatenrekening: film 01/01

31/12- wijze van totstandkoming van winst of verlies- opbrengsten – kosten- voor opstart: 3 à 4 jaar vooruitkijken2. Balans: foto op 31/12- wat de onderneming bezit (activa)- hoe de bezittingen zijn gefinancierd (passiva)- voor opstart: prognose op basis van

resultatenrekening/investeringsplan3. Liquiditeitsprognose: rekeningen

betalen)

Page 87: En de volledige powerpoint van de workshop.

DE RESULTATENREKENING• Bedrijfsopbrengsten (in) - omzet (inkomsten uit verkoop) - andere (subsidies, sponsoring)• bedrijfskosten (uit) - variabele kosten: handelsgoederen, grond- en hulpstoffen, = brutowinst - vaste kosten: bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen,

energie, verzekeringen, huur, afschrijvingen, schoonmaak, …

= bedrijfswinst of -verlies• financiële opbrengsten - financiële kosten= winst /verlies uit gewone bedrijfsuitoefening vóór

belasting• Uitzonderlijke kosten – uitzonderlijke opbrengsten (buiten

op.werking)= winst/verlies voor belasting• Belastingen= nettowinst of verlies voor de reserves

Page 88: En de volledige powerpoint van de workshop.

DE RESULTATENREKENINGKLASSIEKE VALKUIL: - inkomsten overschatten- uitgaven onderschatten

Prognose resultatenrekening =startpunt voor balansprognosehoeveel kapitaal (los van

minimumkapitaal)?

Oprichtersaansprakelijkheid!!!

Page 89: En de volledige powerpoint van de workshop.

DE BALANSACTIVA = Bezittingen PASSIVA = Financiering-Gebouwen - opgebouwd eigen vermogen-Computers ----------------------------------------Bedrijfswagens - leningen (investeringen)-Machines ------------------------------------------ ------------------------ - leningen (kaskrediet) -Voorraden - uw schuldeisers-------------------------- - andere fiscus, RSZ,…-Uw schuldenaars-Kas, zichtrekening,… Rangorde op basis van liquiditeit: tijd om ten gelde te maken

Page 90: En de volledige powerpoint van de workshop.

DEEL 2: DE COÖPERATIEVE VENNOOTSCHAP

Page 91: En de volledige powerpoint van de workshop.

DE COÖPERATIEVE VENNOOTSCHAP

1. Juridische benadering2. Inhoudelijke benadering3. Samenwerken 4. Steunmaatregelen

Page 92: En de volledige powerpoint van de workshop.

DE COÖPERATIEVE VENNOOTSCHAP

Maar eerst: een filmpje!

Page 93: En de volledige powerpoint van de workshop.

DE COÖPERATIEVE VENNOOTSCHAP

Page 94: En de volledige powerpoint van de workshop.

Coöperatief ondernemen: juridisch

Page 95: En de volledige powerpoint van de workshop.

Basisprincipes van de vzw

Wet van 1921 – Definitie art.1« De vzw is die, -welke niet-nijverheids- of handelszaken drijft - welke niet tracht een stoffelijk voordeel aan haar leden te verschaffen »

Page 96: En de volledige powerpoint van de workshop.

Kenmerken van de vzw

Interpretatie « geen stoffelijk voordeel »Geen winstuitkering of dividend aan ledenWinst aanwenden voor maatschappelijk doelWel jaarrekening positief afsluiten en winst overdragenWel kortingen toestaan

Page 97: En de volledige powerpoint van de workshop.

Kenmerken van de vzwInterpretatie « niet-nijverheids- of handelszaken » « Vereniging mag nevengeschikt winstgevende activiteiten hebben maar opbrengst moet besteed worden aan de realisatie van het hoofddoel »Voetbalkantine: opbrengsten moeten ten goede komen van doel sportclub (bijv. jeugdwerking)Toetssteen: -Is belangrijkste activiteit economisch/commercieel?- Juridische procedures – al dan niet met goede afloop…

Page 98: En de volledige powerpoint van de workshop.

Jurisprudentie- SWP De Vlaspit: kaarsenproductie- Rode Kruis: privé-ziekenvervoer- Strijkatelier vanuit OCMW: lage

prijzen via subsidies- Vakantiecentrum vakbond:

seminaries voor bedrijfslevenRechtspraak: Hoeveel % van de omzet? Hoeveel % personeel? Hoeveel % middelen?

Page 99: En de volledige powerpoint van de workshop.

Vennootschap

« Een vennootschap wordt opgericht door een contract op grond waarvan 2 of meer personen overeenkomen iets in gemeenschap te brengen met als doel één of meer nauwkeurig omschreven activiteiten uit te oefenen en met het oogmerk aan de vennoten een rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensvoordeel te bezorgen »Artikel 1 Wetboek Venn.iets: = geld, goederen, arbeid

Page 100: En de volledige powerpoint van de workshop.

VERPLICHTINGEN VENNOOTSCHAPAuthentieke akte bij cvba (notaris)- Opmaken van een financieel plan - Oprichtersaansprakelijkheid eerste 2 jaar- Deugdelijk bestuur (idem vzw maar aandeelhouders zijn alerter dan leden vzw)- Alarmbelprocedure (bescherming aandeelhouders/derden)- Dubbele boekhouding: balans en resultatenrekening- Jaarrekeningen neerleggen NBB

Page 101: En de volledige powerpoint van de workshop.

JURIDISCHE ESSENTIE CVBA

Historisch en internationaal: ethisch statuutBelgië: ethisch gebanaliseerd in Wetboek Venn.Tjokvol met suppletieve regels (t.o.v. dwingend recht)Grote souplesse

Page 102: En de volledige powerpoint van de workshop.

JURIDISCHE ESSENTIE CVBAArt. 350 (Wetboek

Vennootschappen)« veranderlijk aantal vennoten met

veranderlijke inbrengen »Soepel in- en uittreden boven vast

kapitaalFinancieel: ideaal om beroep te

doen op kapitaal van 3 f-enMultistakeholdermodel:

verschillende partijen betrekken (dubbele hoedanigheid vennoten)

Page 103: En de volledige powerpoint van de workshop.

JURIDISCHE ESSENTIE CVBA

- Kapitaal:Vast kapitaal minimum 18.550 €*1/3 of 6.200 € volstort (maar

engagement!)- Aandeel:Minstens ¼ volstort (maar ook

engagement!)

* Goede projecten vinden kapitaal!!!

Page 104: En de volledige powerpoint van de workshop.

JURIDISCHE ESSENTIE CVBA

Minstens 3 vennoten (natuurlijke of rechtspersonen)

- Minstens 1 bestuurder (vaak meer)

- Oprichten via authentieke akte (notaris)

Page 105: En de volledige powerpoint van de workshop.

JURIDISCHE ESSENTIE CVBAVoorbeelden van souplesse:- Open toegang/gesloten toegang

vennoten- Beperkte overdracht/zeer beperkte

overdracht- Open uitgang/gesloten uitgang- Vage of strenge uitsluitingsprocedures- Regeling stemrecht AV- Werking RvB- Waarde aandeel bij uitstap- Souplesse is voordeel én valkuil!

Page 106: En de volledige powerpoint van de workshop.

STATUTEN CVBA: VERPLICHTE ARTIKELS1°omschrijving van de inbrengen;

2°voorwaarden van toetreding, uittreding en uitsluiting van vennoten;

3°voorwaarden van terugneming van gestorte gelden;

4°het aantal en de wijze van benoeming en ontslag bestuur;

5°vertegenwoordiging tegenover derden/toezicht op de vennootschap;

6°rechten van de vennoten;7°wijze bijeenroeping algemene

vergadering, vereiste meerderheid, wijze waarop wordt gestemd;

8°hoe de winst wordt verdeeld en het verlies omgeslagen.

Page 107: En de volledige powerpoint van de workshop.

OVERZICHTNV BVBA CVBA

Minimum aantalOprichters 2 1 3Minimumkapitaal 61.500 € 18.550 €18.550 €

« gesloten » vennoot-Grote kapitaalin- schap, waar men

de Is een « openMeestal gebruikt breng intrede van nieuwe vennootschap, waarin

Vergoeden van vennoten bewust vennoten soepelaandeelhouders beperkt: bijv. hetkunnen in- en

familiebedrijf uittreden

Niet overdraagbaarOverdraagbaarheid Vrij overdraagbaar zonder het akkoord van Overdraagbaar tussenAandelen de andere vennoten vennoten

Stemrecht Eén aandeel, één Eén aandeel, één stem Statutair bepaald

stem

Page 108: En de volledige powerpoint van de workshop.

DE ERKENDE COOPERATIEVE VENNOOTSCHAP

FOD ECONOMIE Verspreiden coöperatief ideaal (via erkenning coöperaties en communicatie)Adviseren Minister + Centrale Raad voor Bedrijfsleven

www.nrc-cnc.be

Page 109: En de volledige powerpoint van de workshop.

DE COOPERATIEVE VENNOOTSCHAPDe erkende coöperatie (wetgeving 1955):- Voorzien in behoeften van vennoten-Vrije toetreding-Vennoten hebben zelfde rechten en plichten binnen dezelfde categorie - Dividendbeperking tot max. 6%- Democratisch stemrecht: 10% stemrechtbeperking-AV benoemt bestuurders – onbezoldigde mandaten-Principe van ristorno

Page 110: En de volledige powerpoint van de workshop.

DE COOPERATIEVE VENNOOTSCHAP: ERKENNING NRC

Belangrijkste voordelen:Dividend is vrijgesteld van belastingen (180 €) zowel voor vennootschap als vennootBestuurders kunnen statuut van loontrekkende hebbenVrijstelling van regels bij “openbaar beroep op spaarwezen” tot 2,5 miljoen € (strikte regels)Dragen van een label (logo)Uitwisseling (seminarie Best Practices)Vlaams instrumentarium “sociale economie”

Page 111: En de volledige powerpoint van de workshop.

DE VENNOOTSCHAP MET SOCIAAL OOGMERK

Tussen vzw en vennootschap« te commercieel om vzw te zijn – maar te sociaal om vennootschap te zijn »

Page 112: En de volledige powerpoint van de workshop.

DE VENNOOTSCHAP MET SOCIAAL OOGMERK: 8 KENMERKEN

Vrije keuze van handelsvennootschap (minimumkapitaal) Bedrijfsdoel + sociaal oogmerk Geen verrijking vennoten: beperkt dividend Duidelijke bestemming van de winst + reserves Bijzonder verslag over maatschappelijke doelstellingen Participatie van het personeel Beperkt stemrecht 1/10 tot 1/20 Vereffening van de VSO

Page 113: En de volledige powerpoint van de workshop.

AANDACHTSPUNTEN

Page 114: En de volledige powerpoint van de workshop.

AandachtspuntenKeuze rechtsvorm/statuten opstellen-valkuil typestatuten/knip- en plakwerk-een duurzaam contract tussen vennoten onderling-een (verborgen) beeld voor de klant, de samenleving-wordt bovengehaald in geval van conflicten-vaagheid leidt tot verdeeldheid en clanvorming-wijzigen kost geld-maar dialoog vooraf maakt iedereen wijzer

Page 115: En de volledige powerpoint van de workshop.

AandachtspuntenEerst ondernemings- en financieel plan opstellen en dan pas:-rechtsvorm kiezenCvba of niet? Erkende cvba of niet? Cvba-vso of niet? - statuten opstellen Hoogte van het kapitaal? Wijze van bestuur? Aandelencategorieën en hun rechten?

Zie checklist!

Page 116: En de volledige powerpoint van de workshop.

Coöperatief ondernemen: inhoudelijk

Page 117: En de volledige powerpoint van de workshop.

Be part of the legend & part of the future

Van de utopistenThomas Moore / Francis Bacon16de – 17de eeuw

over de eerste doenerspioniers van Rochdale 19de eeuw

naar een economie van en voor mensen jij?21ste eeuw

wegbereiders van een andere economiesociale economie 20ste/21ste eeuw

grondleggers welvaartstaat coöperatieve arbeidersbeweging20ste/21ste eeuw

Page 118: En de volledige powerpoint van de workshop.

Coöperaties: verscheidenheid troef

Page 119: En de volledige powerpoint van de workshop.

Coöperaties: verscheidenheid troef- ‘t Gerief: dienstenchequebedrijf« kwalitatief HR-beleid met

kansengroepen»- De Winning: ecologisch bedrijvenbeheer« doorstroom van kansengroepen»- Nevelland: drukkerij « aanvullende dienstverlening BW»- Lekker Gec: vegetarisch resto in zelfbeheer« mix van zelfbeheer en

kansengroepen »- Inclusie Invest: huisvesting mensen met beperking« welwillend kapitaal mobiliseren »

Page 120: En de volledige powerpoint van de workshop.

Coöperaties: verscheidenheid troef

- Magelaan: communicatiehuis« esthetiek en ethiek gaan

samen »-Ecopower: producent van hernieuwbare energie

« participatie van de gebruiker & werknemers »- Streetwize: leert bedrijven overleven

« voor en door expertiste NGO »« Mobile School »- Hinkelspel: artisanale kazen

« zelfbeheer »

Page 121: En de volledige powerpoint van de workshop.

Rode draad: 7 ICA-principes

- Vrijwillige toetreding mensen verenigen zich om economische en maatschappelijke behoeften te bevredigen - Democratische besluitvormingzeggenschap ligt bij mensen i.p.v. kapitaal - Economische betrokkenheidvennoot heeft actieve relatie met vennootschap – niet hoofdzakelijk rendementsgericht- Onafhankelijkheid Van overheden/grote externe financiers

Page 122: En de volledige powerpoint van de workshop.

Rode draad: 7 ICA-principes

- Permanente vorming levenslang leren van vennoten, bestuurders sensibliseren publieke opinie en overheden - Onderlinge samenwerking lokale, (inter)nationale samenwerking- Verantwoordelijkheid tegenover de samenleving

positieve invloed op (lokale) gemeenschap

Page 123: En de volledige powerpoint van de workshop.

“You may say I’m a dreamer……but I’m not the only one.” (John

Lennon)

"Cooperatives are a reminder to the international community that it is possible to pursue both economic viability and social responsibility. "United Nations Secretary-General Ban Ki-moon

Page 124: En de volledige powerpoint van de workshop.

U WIL MEER WETEN?

Page 125: En de volledige powerpoint van de workshop.

U WIL AAN DE SLAG

Ondersteuningsdecreet (erkende coöperaties = sociale economie)-Erkende adviesbureaus: 75% van de advieskost terugbetaald bij oprichting-Trividend: toegang tot financiering -CollondSE: collectieve ondersteuning-Managementopleidingen Hasselt en Antwerpen-Coopkracht: koepel- Projectsubsidies: 15 februari 2015

Page 126: En de volledige powerpoint van de workshop.

Ten slotteMet welk gevoel ga je naar huis?

Enquêteformulier

Page 127: En de volledige powerpoint van de workshop.

FEBECOOP AdviesbureauErkend adviesbureau voor

sociale economieBarrikadenplein 1,

1000 Brussel02/500 53 08