NR. 12 02 JUL 2016NR. 13 03 NOV 2018

Schoolbesturen moeten vaker in kaartenbak

UWV kijken

Kinderen ontspannen door knuffelen labradoodles

Pabo’s bruisen weer en doen

het goed

Al meer dan twintig jaar is Diogenes Reizen dé specialist op het gebied van schoolreizen. Diogenes Reizen kent de weg in meer dan 100 inspirerende bestemmingen binnen en buiten Europa. Geen kant-en-klare programma’s, maar een reis passend bij uw wensen en budget.

Benieuwd naar de mogelijkheden voor uw schoolreis?088 10 30 700 www.diogenesreizen.nlinfo@diogenesreizen.nl

Ontdek, beleef en geniet!

L i ssabonArdennen

Een onvergetelijke schoolreis begint bij Diogenes Reizen

inhoud

4 De studenten 8 Column Loek Schueler13 Column Esther Singer20 Vraag antwoord21 Werk en recht23 Column Vera Koppenrade30 Agenda32 Berichten36 Cursussen39 Contact CNV Onderwijs

6 ‘Geef vertrouwen en faciliteer docenten‘ CNV Onderwijs fel tegen doelmatigheidskorting

14 ‘Kijk eens wat vaker in kaartenbak UWV’ Drempels schoolbesturen bij aannemen uitkeringsgerechtigden

18 ‘Een filmpje krijg je nooit meer van internet’ Wijkagenten Katwijk waarschuwen in scholen voor gevolgen sexting

24 ‘Top weet eindelijk wat werkvloer al wist’ Toetsen definitief verboden in kleuterklassen

26 ‘Je ziet de kinderen direct ontspannen’ Knuffelen met therapiehonden Hannes en Polleke rustgevend

28 ‘Fijn dat er dieper ingegaan wordt op cao’s’ CNV Onderwijs trapt af voor Maand van het Voortgezet Onderwijs

Pabo’s weer in trekSteeds meer jongeren zien baan als meester of juf wel zitten

18

26

rubrieken

Colo

fon

03030303

Schooljournaal is een uitgave van CNV Onderwijs, onderdeel van CNV Connectief Oplage: 55.000 exemplaren Redactieadres Postbus 2510, 3500 GM Utrecht, tel. 030 751 10 03 E-mail schooljournaal@cnv.nl Website www.cnvonderwijs.nl/schooljournaal LinkedIn www.cnvonderwijs.nl/linkedin Hoofdredacteur Loek Schueler Redactie Edwin van Baarle, Jacqueline Bot, Ciska de Graaff (eindred.), Anouk van der Graaf, Peter Magnée (eindred.) Secretariaat Jobien Goldberg Medewerkers Ruud van Diemen, Marjolein Hammink, Vera Koppenrade, Susan van Raamt, Esther Singer. Omslagfoto Bert Jansen Vormgeving & productie: FIZZ | Digital Agency & Ten Brink Uitgevers Abonnementen € 150,– per jaar. Personeels- en zakenadvertenties Opgeven bij Recent t.a.v. Ray Aronds (ray@recent.nl), Postbus 17229 1001 JE Amsterdam, tel. 020 330 89 98. Personeelsadvertenties kunnen worden opgegeven tot uiterlijk dinsdag 14.30 uur. Prijzen vanaf € 106,- excl. BTW.

Al meer dan twintig jaar is Diogenes Reizen dé specialist op het gebied van schoolreizen. Diogenes Reizen kent de weg in meer dan 100 inspirerende bestemmingen binnen en buiten Europa. Geen kant-en-klare programma’s, maar een reis passend bij uw wensen en budget.

Benieuwd naar de mogelijkheden voor uw schoolreis?088 10 30 700 www.diogenesreizen.nlinfo@diogenesreizen.nl

Ontdek, beleef en geniet!

L i ssabonArdennen

Een onvergetelijke schoolreis begint bij Diogenes Reizen

de studenten

04

11 mbo-mode-opleidingen (op de foto ROC Lands-tede in Zwolle) hebben samen met organisatie Sheltersuit de handen ineen geslagen om deze winter 3.000 vluchtelingen op Lesbos, in Sarajevo en in Duinkerken warm te houden. De sheltersuit die zij maken is een duurzame jas, waaraan een slaapzak geritst kan worden, en is bedoeld voor barre weersomstandigheden. Studenten kunnen zich door dit project beter verplaatsen in de toestand waarin vluchtelingen verkeren

Warme jas

Foto: Melvin Winkeler

050505

‘Studeren is meer dan alleen een diploma halen. Het gaat er ook om dat je je ontwikkelt als persoon, dat je je sociale kwaliteiten ontwikkelt.’ Zo sprak D66-minister Van Engelshoven in prachtige volzinnen over hoger onderwijs in een interview in Trouw van 25 oktober. Laat dat nu exact de motivatie van onze leden zijn om in het hoger onder-wijs te werken!, schrijven Loek Schueler, voorzitter CNV Onderwijs, en Patrick Fey, voorzitter CNV Overheid, op de websites van beide bonden. Helaas, stellen beiden, is de minister één belangrijke opmerking vergeten te maken: de doelmatigheidskorting van meer dan 19 miljoen die in 2019 voor het hoger onderwijs wordt opgevoerd. CNV is fel tegen deze korting, want dit gaat een negatief effect hebben op het dagelijkse werk van het personeel. En juist energieke medewerkers zijn nodig om het ‘studentenwel-zijn’, ‘weloverwogen studiekeuze’ en ‘overgang van mbo naar hbo’ te laten slagen. Studenten meer ruimte geven,

betekent dat de druk bij de medewerkers komt te liggen. Juist diegenen die elke dag studenten uitdagen, begelei-den bij hun voortgang of spreken over de (vervolg)keuze weten wat er nodig is voor toegankelijk en kansengelijk onderwijs. Dat vergt tijd en ruimte voor begeleiding of een goed gesprek met een student. Medewerkers snakken naar daadwerkelijke betrokkenheid als het over hun werk gaat. Minister, ga in gesprek met het personeel en dwing geen landelijk beleid af! Sluit aan bij wat er lokaal speelt. Geef vertrouwen aan het onderwijs en faciliteer docenten om inclusief onderwijs te verzorgen. Dit heeft een prijs en die rekening hoort niet bij medewerkers te liggen. (Deze ingekorte reactie is geschreven voor het debat over de Onderwijsbegroting van afgelopen week. Ook dit blad is voor die tijd gedrukt. Wel was inmiddels bekend dat Schueler en Fey inmiddels zijn uitgenodigd voor een gesprek met de minister op het departement.)

CNV Onderwijs fel tegen doelmatigheidskorting

nieuws

Foto: Wilbert van W

oensel

06

TITELS MOET AFGESTUDEERDE MBO’ERSMEER STATUS GEVEN Als het aan GroenLinks-Kamerlid Zihni Özdil ligt, krijgen mbo’ers voortaan ook een titel na hun afstuderen. Nu is hiervan alleen sprake bij hoogopge-leiden. Özdil stelt dat afgestudeerde mbo-studenten momenteel geen ‘symbool van erkenning krijgen’. Daar moet verandering in komen, pleit hij. Daarom wil hij dat mbo’ers na hun afstuderen de titel Skilled (Sk.), Craftsman (Crf.) of Expert (Exp.) mogen voeren. Minis-ter van Engelshoven (D66) wil de komende tijd eerst onderzoeken wat mbo-studenten zelf van dit onder-

werp vinden. Zelf zegt ze het een ‘sympathiek idee’ te vinden. Volgens Özdil is dit initiatief voornamelijk sym-bolisch bedoeld. Er wordt al langer aandacht besteed aan maatschappelijke erkenning van mbo-studenten. Zo besloot Van Engelshoven eind mei al dat mbo’ers vanaf studiejaar 2020-2021 officieel ook ‘studenten’ worden genoemd in plaats van deelnemers. Dit om recht te doen aan hun studiestatus. Daar kwam ook bij kijken dat ze zo in de toekomst meer gebruik kunnen maken van ‘studentenvoordeeltjes’ zoals kortingen.

Minister Slob vindt extra geld aanpak lerarentekortMinister Slob trekt extra geld uit voor zijinstromers die leraar willen worden. Daarnaast wordt er ook extra steun ingezet voor regio’s die een tekort aan leraren hebben. In totaal wordt er €21 miljoen vrijgemaakt om het groeiende lerarentekort aan te pakken. Er zijn zoveel hoogopgeleiden zonder lesbevoegdheid die willen overstappen, dat de subsidiepot bijna leeg is. Volgens Slob is ‘er sprake was van een ongekende groei’. Een school mag per zijinstromer €20.000,- subsidie aanvragen. Terwijl de docenten al voor de klas staan, moeten zij ondertussen hun lesbevoegdheid nog halen. Het kabinet rekende op ongeveer 160 zijinstromers voor 2018, dit blijken er echter 350 te zijn. De minister vond toch nog extra geld in zijn begroting: €4 miljoen voor dit jaar en €4 miljoen voor het komende jaar. ‘Alle aanvragen kunnen dus in behandeling worden genomen.’

Winnaars lotingsactie boek bekend’De vijf winnaars van de lotingsactie het vorige nummer van het boek En wat als we nu weer eens gewoon gingen lesgeven? van Eva Naaijkens zijn bekend. Sigrid Maier uit Geldrop, Lizette Groenink uit Zwolle, Annelies Lablans uit Amersfoort, Karin van der Schoor uit Nederweert en Gonnie Dekker uit Wervershoof krijgen allemaal een exemplaar. Het interview met de Amsterdamse schoolleider in Schooljournaal ‘Mijn mensen hoeven geen duizendpoten te zijn’, heeft veel losgemaakt onder de lezers van het blad, blijkt uit de bijna 350 reacties die binnen kwamen in de mailbox. Vele lezers herkennen zich in de overdaad aan activiteiten die langzaamaan gewoongoed op scholen zijn geworden- en die het vak van leraar in de weg staan. Een lezer: ‘Ik geef les op een school die achter elke nieuwe hype aanrent. Horendol word ik ervan. Graag zou ik mijn team overtuigen dat ook als je niet gekke harendag/Halloween/boekenweek/dag van dit en dag van dat viert tóch een leuke school kunt zijn.’ Een ander: ‘Ik sta al vanaf 1990 voor de klas en heb al veel vernieuwingen mee gemaakt. Maar het lijkt of het lesgeven er steeds meer bij in schiet. Regelmatig heb ik het gevoel dat ik op een evenementen bureau werk’. Veel leden geven

aan dat ze niets liever zouden willen dan hun vakmanschap weer claimen. ‘Ik wil mijn tijd niet verdoen met het intikken van toetsresultaten waar ik nooit meer iets mee doe. Of met het kopiëren van verwerkings-materiaal. Ook wil ik geen tijd verdoen met vergaderingen waarvan je achteraf denkt: had dit onderwerp niet even in een mail gekund?, aldus een lezer. Houd Schooljournaal en Facebook in de gaten, want er volgen meer acties rond het thema en boek plus Eva Naaijkens!

07070707

08

10Investeer in het onderwijs

de voorzitter

Uitzendkrachten, stagiaires en werk-nemers met een tijdelijk contract in het onderwijs zijn erop vooruitgegaan. In andere sectoren juist niet. Dat blijkt uit een onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Ongeveer 34 procent van alle 45.000 docenten die in 2015 een flexbaan hadden, kregen een jaar later een vast contract. Dit percen-tage is vele malen hoger dan in andere sectoren waar vaak nog geen 15 procent binnen een jaar een vaste aanstelling kreeg. In het onderwijs werkte zo’n 46 procent een jaar later nog steeds in een flexconstructie.

Leraren, schoolleiders en schoolteams vanuit de verschillende leergebieden in primair en voortgezet onderwijs hebben begin oktober gewerkt aan het beschrij-ven van ‘grote opdrachten’: aangegeven wordt wat leerlingen nodig hebben om de wereld te begrijpen (kennis) en om adequaat te kunnen handelen (vaardigheden). Ze zijn per leergebied (Engels/moderne vreemde talen, digitale geletterdheid, Nederlands, mens en maatschappij, rekenen en wiskunde, burgerschap, bewegen en sport, mens en natuur en kunst en cultuur) terug te lezen op www.curriculum.nu. Reageren kan nog tot 14 november.

Flexwerker in onderwijs meeste kans op een vaste baan

Feedback curri­culum geven kan nog

Foto

: Hes

ter

Dijk

stra

08

Jarenlang zijn de bestuurs- en sectorakkoorden tot stand gekomen zonder onze betrokkenheid. En dat terwijl de afspraken direct impact hadden op jullie dagelijkse werk. Bizar. Dus worden de komende akkoorden voor alle onderwijssectoren ook met onderwijspersoneel gesloten. Eindelijk! En dus werk aan de winkel. Wil je meedenken over de onderwerpen die in deze akkoorden moeten komen? Meld je aan bij ons aan via m.harink@cnv.nl.Naast de inhoudelijke agenda gaat het ook om veel geld. Ik heb de politiek uitgedaagd om op langere termijn middelen gericht in te zetten. Zo is er vanaf 2020 structureel € 263 miljoen beschikbaar voor primair onderwijs. De afgelopen jaren is dat ingezet op enkele ‘projecten’ (meer bekend als de prestatiebox). Wat CNV Onderwijs betreft, gaat het bestuursakkoord PO in 2020 over twee hoofdpunten: aan-pakken loongebouw PO en extra handen in en om de klas.En dan naar de actualiteit: het debat over de onderwijs-begroting. Helaas, een extra doelmatigheidskorting hangt boven alle sectoren. En dat terwijl er fors geïnvesteerd moet worden. Wat wij daar van vinden? Zorg dat onder-wijspersoneel gemotiveerd is en blijft. Dus waardeer het werk, laat de werkdruk in teams worden aangepakt en kap met alle onnodige administratieve rompslomp. Een verademing! Tijd en ruimte om gewoon goed onderwijs te geven. Samen kunnen wij zorgen dat dit de komende jaren centraal staat. Geen papieren luchtfietserij, geen losse projecten. Geen nieuwe doelen. Geen rompslomp. Wel aandacht voor de kern van ons werk: goed onderwijs geven met aandacht voor ieders talent. Samen gaan we hiervoor. Doe mee, denk mee!

Jaarbeurs, Utrecht

22 t/m 26 januari 2019

Hét evenement in de onderwijswereld komt er weer aan: de Nationale Onderwijs

Tentoonstelling! Ben jij professional in het po, vo, mbo of in de kinderopvang? Dan is

op deze grootste onderwijsvakbeurs van Nederland dit jaar weer van alles te beleven:

doe inspiratie op voor de dagelijkse lespraktijk;

neem deel aan inhoudelijke sessies;

ontdek de nieuwste leermiddelen en materialen;

én... bezoek de stand van CNV Onderwijs, want wij hebben tijdens de NOT 2019

speciaal voor jou als lid een leuk cadeautje klaarliggen!

Kom naar de NOT 2019!

Jouw gratis toegangskaartje ontvang je via

www.not2019.nl

Strijden zittende leerkrachten nog altijd voor een beter loon en lagere werkdruk, steeds meer jongeren zien een baan als meester of juf wel zitten. Na de

neerwaartse trend van de afgelopen jaren trekken pabo’s weer meer studenten, de toename was landelijk zo’n 8 procent. Hun vooruitzichten zijn goed. Door het lerarentekort liggen de banen voor het oprapen. Zelfs stagiaires worden soms al

voorzichtig gepolst: je komt straks toch wel voor óns werken hè?

Een baan lijkt een formaliteit voor eerstejaars Bram van Beurden en vierdejaars Fleur van de Sande.

Pabo’s bruisen weer, de banen liggen voor

het oprapen

primair onderwijs / hbo

10

Ja, Fleur van de Sande (20) leest de kranten en kijkt tv. Dat het al enige tijd rommelt in het basisonderwijs is voor haar geen verrassing. De strijd is bekend. Duizenden juffen en

meesters staken al ruim een jaar voor een beter loon en minder werkdruk. Op het Journaal zag zij de joelende menigtes voorbij komen. Niet de beste reclame voor het vak zou je zeggen. Maar Van de Sande, vierdejaars voltijdstudent aan De Kempel in Helmond, onlangs voor het vierde jaar op rij uitgeroepen tot beste pedagogische hogeschool van Nederland, ziet het anders. Juist doordat leerkrachten zich nu zo massaal uitspreken - tot hier en niet verder - is de kans groot dat er ook écht iets verandert. Zij effenen de weg voor toekomstige generaties, klinkt het. ‘Dat ze staken voor een hoger salaris snap ik ook best. Maar voor mij is dat nu nog niet echt een issue. Als starter krijg je best goed betaald. Maar misschien dat ik na een paar jaar ook wel begin te morren wanneer ik wel allerlei verdiepende cursussen of opleidingen heb gevolgd, maar nog geen salaris-verhoging heb gekregen.’

PASSIEDat gezegd hebbende, geld is niet Van de Sandes drijfveer. ‘Ik ben zo’n type dat als kind al wist dat zij juf wilde worden. Een gevoel dat op de mid-delbare school alleen maar versterkt werd toen ik in mijn vrije tijd hockeytrainingen ging geven aan de pupillen. Mijn docent Engels in havo 5 was echter minder enthousiast. Een paar jaar geleden leek er nog geen sprake van een lerarentekort. Hij maakte zich zorgen dat ik zou worden opgeleid tot ‘werkloosheid’. Desondanks besloot ik mijn passie te volgen, onzekere toekomst of niet.’Een beslissing die goed uit blijkt te pakken. Dat het imago van de leraar flink is opgekrikt, ziet Van de Sande dagelijks om haar heen. Met haar lichting had het schoolbestuur aan nieuwe aanwas al wei-nig te klagen, maar op De Kempel wordt het ieder jaar een beetje drukker. Hoe lager het leerjaar, des te meer klassen.

REIKHALZEND Inmiddels loopt het storm: 161 voltijd- en 6 deeltijdstudenten in 2015 tegen 229 voltijd- en 33 deeltijdstudenten. Dertien procent aanmeldingen meer dan vorig jaar. Flink hoger dus dan toen Van de Sande zich inschreef. Maar zij moeten nog even blokken, terwijl de Oirschotse, die momenteel tot volle tevredenheid stage loopt op de Antonius-school in haar geboortedorp, al bijna afzwaait. Een

moment waarnaar haar begeleiders reikhalzend uitkijken. ‘Meermaals ben ik gevraagd om bij ziekte in te vallen, terwijl ik officieel nog niet lesbevoegd ben. Dat doe ik graag, maar liefst alleen bij de school waarop ik stage loop. De kans daarop is bepaald aanwezig. Voor een andere school voelt zij zich nog niet zeker genoeg. ‘En ik wil niemand, de kinderen zeker niet, teleurstellen.’

ADEMRUIMTEWie ook een goede toekomst lijkt beschoren, is de eveneens 20-jarige Bram van Beurden. Een eerstejaars pabo-student die na nog geen twee weken theorie direct in het diepe is geworpen. Hij loopt momenteel stage op basisschool ’t Baken in Helmond, in een combinatiegroep 6/7 met zo’n

26 kinderen. Ook daar is de werkdruk zo fors dat hij er zomaar zijn nieuwe werkgever kan hebben gevonden. Zittende docenten zijn maar wat blij met de stagiaire. Of liever: met álle stagiaires die ze kunnen krijgen.Van Beurden: ‘Om “gewone” leerlingen en leerlingen die extra hulp nodig hebben beide de aandacht te geven die zij verdienen, zijn een paar extra handen en ogen in de klas meer dan welkom. Een stagiaire kan een leerkracht dan net dat beetje ademruimte geven die hij anders niet had gehad.’ Dat Van Beurden hiervoor de opleiding tot on-derwijsassistent heeft afgerond, en bijna drie jaar als zodanig heeft gewerkt alvorens met de pabo te starten, komt daarbij goed van pas. Helemaal nieuw is het voor hem niet om voor de klas te staan. Al merkt hij nu al dat de rollen wezenlijk van elkaar verschillen.

UITDAGING‘Als leraar is de werkdruk aanzienlijk hoger. Veel mensen, onder wie ook vrienden van mij, denken nog steeds dat je dan lekker veel vakantie hebt. Maar ze hebben geen idee dat een fulltime leraar vaak meer dan 40 uur per week constant bezig is. En dat vakanties voor veel collega’s juist het mo-ment zijn om achterstallig werk weg te werken.’ Voor Van Beurden is dat vooralsnog echter geen

primair onderwijs / hbo

11111111

‘Je kunt niet zomaar iedereen zelfstandig laten lesgeven. Je moet zo’n klas wel kunnen managen’

Tekst: Ilja Post Foto’s: Bert Jansen

12

bezwaar. Ook hij droomt al jaren van een baan als leraar. Al vindt hij het nog te vroeg om te specule-ren of die baan ook daadwerkelijk bij ’t Baken zal zijn. Hij is immers ‘nog maar’ eerstejaars. Eén ding weet hij echter wel: als leerkracht heeft hij nu al de uitdaging gevonden die hij als onderwijsassistent mistte. ‘Aan verantwoordelijkheid en eigen inbreng geen gebrek.’

DESTIJDS AFGERADENOok zijinstromer Judith Borst, die via De Kempel een verkort traject volgt om haar lesbevoegdheid te halen, kijkt er naar uit om voor de klas te staan. Ze loopt momenteel stage op basisschool. Dierdonk in Helmond. ‘Eigenlijk wilde ik twintig jaar geleden al aan de pabo beginnen’, zegt Borst die stage loopt op basisschool Dierdonk inhaar woonplaats Helmond. ‘Maar destijds werd mij dat afgeraden. Als vwo’er zou het “zonde” zijn om voor de pabo te kiezen. In plaats daarvan koos ik voor de meer beleidsmatige studie Pedagogiek. Daarna werkte

ik enige tijd als jongerenwerker alvorens mij te storten op de zorg voor de eerste van in totaal vier kinderen.’ Desondanks bleef het onderwijs kriebelen. Inmid-dels alweer enige tijd uit de luiers besloot de 42-ja-rige Gouwenaar in 2016 te informeren naar een zij-instroomtraject. ‘Ook toen schreven de kranten over een dreigend lerarentekort’, blikt Borst terug. ‘Maar op de informatiebijeenkomst die ik bezocht, gaven ze vanuit De Kempel eerlijk aan zich daar niet in te herkennen. Wellicht omdat de nood in Noord-Brabant zich minder snel aftekende dan in de Randstad. Een baangarantie konden ze in ieder geval niet afgeven.’

KUNNEN MANAGENNu, twee jaar later, is het een heel ander verhaal. Ook op scholen in de regio Helmond dreigen te-korten. Zodra er een vacature wordt uitgeschreven, is het altijd weer spannend of die vervuld wordt. Goed nieuws voor Borst, die wanneer ze in febru-ari haar diploma haalt waarschijnlijk moeiteloos kan doorstromen. Maar ze maakt zich ergens ook zorgen. ‘Ik hoop dat scholen, ondanks dat de nood hoog is, niet de kwaliteit van het onderwijs uit het oog verliezen. Onbevoegde leerkrachten voor de klas zetten, zoals onderwijsassistenten of pabo-sta-giaires, lijkt misschien een goede noodoplossing. Maar je kunt niet zomaar iedereen zelfstandig laten lesgeven. Je moet zo’n klas wel kunnen ma-nagen, en dat lukt de ene student nu eenmaal snel-ler dan de ander. En sommigen blijken misschien helemaal niet geschikt voor het onderwijs. Ook onze deeltijdklas is in twee jaar gehalveerd. Want ja, je moet nog al wat kunnen en willen investeren om uit te groeien tot een topleraar. Die tijd moet je wel gegeven worden.’

Instroom pabo groeit weerGoed nieuws vanuit de Vereniging Hogescholen, die deze maand de nieuwste cijfers bekend maakte: het aantal inschrijvingen bij de pabo’s steeg dit jaar opnieuw ten opzichte van het jaar daarvoor. Het gaat om 8 procent meer voltijdstudenten en 12 procent meer deeltijders. Ook het aantal zij-instromers nam toe: van 160 naar ruim 400. Het aantal inschrijvingen bij de tweedegraads leraren-opleidingen is daarentegen met 6,5 procent gedaald ten opzichte van vorig jaar, waarbij overigens de verschillen tussen opleidingen groot zijn. Het aantal inschrijvingen bij de tekortvakken Duits, Scheikunde en Techniek is nagenoeg hetzelfde gebleven.

Judith Borst: ‘Eigenlijk wilde

ik twintig jaar geleden al naar

de pabo. Destijds vond men het

zonde als ik daar als vwo’er voor

zou kiezen.

columnEsther Singer

Ieder zijn vakStel je voor: je auto heeft onderhoud nodig, en dus breng je die naar de garage. Bij het ophalen krijg je te horen dat de repa-raties niet door een monteur zijn gedaan, maar door iemand die eigenlijk hovenier is. Ik zou dat geen fijn idee vinden. Je zit in het vliegtuig en het welkomstpraatje luidt: ‘Dames en heren welkom aan boord, vanwege een tekort aan piloten wordt u vandaag gevlogen door een voetbalcoach.’ Reken maar dat alle passagiers zich uit de voeten maken en het er niet bij laten zitten. Ieder zijn vak. En dat geldt niet alleen voor alle boven-staande voorbeelden, maar zeker ook voor het onderwijs. Het is een vak apart. Niet iets dat zomaar even gedaan kan worden door iemand die er niet voor heeft geleerd en er geen ervaring mee heeft.

Ik vind het bovendien nogal beledigend overkomen voor ons, de leerkrachten, dat er een beeld geschetst wordt dat stagiairs, onderwijsassistenten of zelfs ouders onze taak als leerkracht overnemen onder het motto ‘beter iets dan niets’. Als er geen leerkracht is en je hebt het dilemma tussen een groep verdelen over de andere klassen, een onbevoegde voor de klas of een klas naar huis sturen, zou ik zeggen: stuur de klas maar naar

huis. Want bij verdelen over andere groepen (die vaak ook al vol zitten) lijden er nog meer kinderen onder.

De oplossingen voor het tekort aan leerkrachten zijn eigenlijk alleen maar symptoombestrijding. Lapmiddel-tjes. Want met stagiaires, onderwijsassistenten, partti-mers die een dag extra willen komen, gepensioneerde leerkrachten die bijspringen, of zelfs gemeenteambte-naren met een ooit behaalde onderwijsbevoegdheid, is het probleem nog steeds niet bij de kern aangepakt.

De kern is dat het beroep aantrekkelijker gemaakt moet worden, zodat meer mensen er uit eigen bewe-ging voor kiezen om leerkracht te worden. Wat werkt nou echt het beste tegen werkdruk? Kleine klassen! Dus ik zou zeggen: voer een maximum aantal kinderen per groep in. Maximaal 22 kinderen per leerkracht, waarbij zorgleerlingen dubbel tellen, of voor 3 of 4 - afhankelijk van de zorgintensiteit. Natuurlijk is dit voorstel in veler ogen onuit-voerbaar, want wat doe je dan als er net 23, 24, 25, of 26 kinderen voor een groep zijn? Een extra groep maken? Nee, de ouders naar een andere school verwijzen! In de kinderopvangbranche werkt het zo. Maximaal 11 kinderen tussen 4 en 12 jaar per leidster en vol is vol. Dus als het in de kinderopvang kan, waarom in het onderwijs niet?

Beledigend voor leraren dat bij tekort ‘anderen’ taak overnemen onder motto ‘beter iets dan niets’

13

Foto

: Sop

hie

Terl

uin

Esther Singer (27),vaste flexmedewerker,

Pancratiusschool, Oosterblokker.

Het UWV is geen plek om personeel te werven.’ Dat zegt Peter Tijs, di-recteur van de Stichting Katholiek en Protestants Onderwijs (SKPO) in

Eindhoven (36 basisscholen, 1.100 werknemers). Zijn bestuur had het afgelopen jaar honderd va-catures in te vullen. Zijinstromers, intern opgelei-den en een nieuw samenwerkingsverband - het Arbeidsmarktplatform Brabant Zuidoost waarin schoolbesturen en opleidingen zitten – bieden vooralsnog oplossingen om aan onderwijzend personeel te komen. Tijs: ‘Het onderwijs kent riante afvloeiingsregelingen. Mensen zitten met een reden thuis, vaak een kwalitatieve. Zou je die dan weer gaan aannemen? Het is niet logisch om bij het UWV te zoeken. Wij staan wel open voor de suggestie. Als daar een geschikte doelgroep is te vinden, bijvoorbeeld de gekwalificeerde 50-plusser, kan die in de toekomst een oplossing bieden. Want wij kunnen alle vacatures nu wel invullen, in de toekomst zullen wij het lerarente-kort ook gaan voelen.’

GROOTSTE GROEPTegenover de krapte op de arbeidsmarkt telt Nederland 9.199 WW‘ers met een pedagogische aantekening, laten cijfers van uitkeringsinstantie

Volgens de laatste ramingen van het ministerie van Onderwijs komt het primair onderwijs over vier jaar ruim 4.100 fte aan leraren tekort. Als actie uitblijft zal dit aantal toenemen tot 11.000 in 2027. Invalpools zagen deze zomer hun capaciteit fors afnemen, omdat invallers en masse vaste contracten kregen aangeboden, waardoor het moeilijker werd vervanging te regelen. Toch telde het UWV in september bijna 9.200 WW’ers met een onderwijsbevoegdheid.

UWV zien. Het is het meest recente cijfer voor het ter perse gaan van dit nummer en gaat over afge-lopen september. Een jaar eerder telde ons land 11.639 personen met een WW-uitkering en een pedagogische opleiding. Leraren uit het basison-derwijs vormen de grootste groep. In september waren 2.793 leerkrachten aangewezen op een uit-kering. Dat is wel beduidend minder dan in 2017, toen 4.210 leraren WW ontvingen. De op twee na grootste groep bij UWV bestaat uit leraren alge-mene vakken in het voortgezet onderwijs/mbo. Uit deze beroepsgroep stonden er in september 3.154 personen geregistreerd als WW’er. Ook van hen is het aantal (licht) geslonken ten opzichte van september vorig jaar, toen 3.665 leraren als WW’er te boek stonden.

GERESERVEERDSchoolbesturen blijken terughoudend in het zoeken naar nieuwe leerkrachten in de spreek-woordelijke kaartenbakken van het UWV. De stichting Eindhovens Protestants Voortgezet Onderwijs, ook in de Lichtstad, zoekt via tal van kanalen naar personeel. Directeur Martin van de Berg noemt onder meer uitzendbureaus, deta-cheringsbureaus en LinkedIn als bronnen. Actief werven bij het UWV zat er tot nog toe niet in.

Beeldvorming besturen speelt werkloze leraar parten

‘ Kijk eens wat vaker in kaartenbak UWV’

alle sectoren

14

‘

Daaraan werd niet gedacht, omdat de werkzoe-kenden de school zelf weten te vinden, zegt Van den Berg. ‘Er is geen gebrek aan belangstelling.’ Daarnaast is hij enigszins gereserveerd over het uitzetten van vacatures bij het UWV: ‘Iemand zit niet voor niets in de WW.’ Dan: ‘Als werkzoeken-den een bevoegdheid bezitten en solliciteren, ne-men wij ze ook gewoon aan.’ Hij zegt met P&O te gaan overleggen over actief werven bij het UWV. ’Als daar nog veel bevoegd personeel te vinden is, kan het helpen. Bedankt voor de tip.’

VLEKJEHet Participatiefonds, de organisatie die de werkloosheidskosten voor het primair onderwijs betaalt, merkt dat werkgevers huiverig zijn onder uitkeringsgerechtigden naar personeel te zoeken. Het fonds begeleidt de werkloze leraren terug naar de arbeidsmarkt. ‘Die begeleiding gaat door tot er een nieuwe werkgever is gevonden,’ zegt woordvoerder Joyce van Wilsem. Dat is niet altijd even gemakkelijk. ‘Voor werkgevers blijken er drempels te zijn om mensen met een WW-uitke-ring aan te nemen. Hoe dat komt? Over iemand met een uitkering wordt al snel gedacht: Daar moet wel een vlekje opzitten. Het is een kwestie van beeldvorming die niet terecht is.’

IN DE PAPIERENVijftigplussers komen het lastigst weer aan de slag, weet Van Wilsem. Hardnekkige voor-oordelen liggen hieraan ten grondslag. ‘Van 50-plussers wordt gedacht dat ze langer ziek zijn àls ze zich eenmaal ziek melden. Maar dat geldt natuurlijk niet voor iedereen. Als we het maar vaak genoeg blijven herhalen, wordt dit het beeld en daarmee het vooroordeel. Puur gebaseerd op gevoel. Ook zijn werkgevers bang dat ze lang moeten doorbetalen als een 50-plusser onver-hoopt weer in de WW belandt. Doorbetalen kan aardig in de papieren lopen.’ Ook leraren die langdurig in de WW zitten, heb-ben het extra moeilijk weer een baan te vinden. Van Wilsem: ‘De WW duurt 24 maanden, maar met aanvullende maatregelen kan een leerkracht afhankelijk van zijn arbeidsverleden, tot 12 jaar WW ontvangen. Sommigen krijgen tien jaar een uitkering. Hoe langer je een uitkering hebt, hoe moeilijker het wordt weer werk te vinden. Hoe langer uit het arbeidsproces, hoe minder de aan-sluiting op de praktijk. Het zijn vooroordelen.’

NIEUWE AANPAKNieuw integratiebeleid voor werknemers aan de

Door hardnekkige vooroordelen komen werkzoekende vijftigplussers het lastigst weer aan de slag.

alle sectoren

15151515

??

Uci ut eatiunt molum vol upta tecatiur aut

1616

Tekst: Evelyne Lammerding Foto’s: Wilbert van Woensel

ene kant en nieuw beleid om werkgevers over de drempel te krijgen leerkrachten in de WW aan te nemen, moeten soelaas bieden. Die voor leraren in de WW is op 1 september ingegaan. Individuele begeleiding vormt daarbij de sleutel. ‘Wat heeft een persoon nodig? De een heeft hulp nodig bij het solliciteren, de ander is gebaat bij scholing’, legt de woordvoerder van het Partici-patiefonds uit. Daarmee is het oude stramien waarin werkzoekenden in vijf fasen hetzelfde proces doorlopen, passé.Aan werkgeverskant wordt een jaargarantie gegeven. De woordvoerder: ‘Uit overleg met een klankbordgroep kwam naar voren dat werkge-vers allerlei financiële risico’s zien om mensen

uit de WW aan te nemen. Binnenkort kunnen scholen een jaar lang een leraar risicoloos laten werken.’ De regeling gaat in per 1 januari 2019. De leerkracht behoudt zijn uitkering. De be-doeling is natuurlijk dat hij binnen het jaar een baan krijgt en de WW uitstroomt. Mocht hij toch niet functioneren, dan heeft de school er geen financieel nadeel van; het Participatiefonds, dat hoge verwachtingen heeft van het nieuwe beleid, neemt zonder voorwaarden de kosten voor haar rekening.

CONTACT VERBETERENVoor het voortgezet onderwijs is de VO-raad in gesprek met het UWV om te onderzoeken wat in het contact beter kan. ‘We vermoeden dat het aantal vacatures groter is dan het aantal werkzoe-kenden’, zegt woordvoerder Dionne Willems van Voion, het Arbeidsmarkt- en Opleidingsfonds voor het voortgezet onderwijs. ‘Maar scholen zijn niet verplicht hun vacatures bij het UWV aan te melden. Ook daarover zijn de instanties met elkaar in gesprek, want daar valt een slag te maken.’

Self-fulfilling prophecyCNV Onderwijs onderschrijft het beeld dat schoolbesturen UWV te vaak links laten liggen. Als maar lang genoeg wordt geroepen dat mensen daar niet voor niks in de kaartenbak zitten, wordt het vanzelf waarheid. En dat is onterecht. Door de krimp zijn veel banen verloren gegaan. En dat had niets te maken met het functioneren van leraren. Volgens de bond zit er juist veel bekwaam personeel in de kaartenbak. Maar het moet niet te lang gaan duren. Want hoe langer iemand uit het arbeidsproces is, hoe moeilijker is het om weer aan een baan te komen. Extra zuur is het volgens CNV Onderwijs dat er mensen zijn die zeggen dat de uitkeringen te riant zijn, en dat uitkerings-gerechtigden daarom niet aan het werk zouden willen. Nou zullen er zeker zijn die een uitkering genieten en dat verder wel best vinden. Maar er zijn er beslist ook die graag weer aan het werk willen. Als werkgevers kennelijk niemand uit die kaartenbak willen hebben omdat daar wel wat mee aan de hand zal zijn, heeft het geen zin om mensen te prikkelen door de uitkeringen te versoberen. Wie werkt zoekt kan zichzelf geen baan geven, dat moet toch echt een werkgever doen.

Scholen in het voortgezet onderwijs blijken niet verplicht hun vacatures bij het UWV aan te melden.

??

Uci ut eatiunt molum vol upta tecatiur aut

Passend onderwijzen, dat is jouw drive.Daarom is het belangrijk je te blijven ontwikkelen, met skills én wetenschappelijke kennis op basis van de laatste inzichten.

Ontdek wat er mogelijk is met een Master Educational Needs van het Seminarium voor Orthopedagogiek (SvO).

Kijk op www.men.hu.nl

JIJ ZETDE LEERLINGCENTRAAL.

Het is zo gebeurd hoor: jouw sexy foto’s of filmpjes die waren bedoeld voor je verke-ring, doorgestuurd naar de hele school, de sportvereniging en misschien zelfs

op een pornowebsite geplaatst.’ Wijkagent Axel van Galen marcheert door het klaslokaal van het Chris-telijk Lyceum Visser ’t Hooft in Rijnsburg (gemeente Katwijk) en kijkt iedere leerling van de havo 3-klas

‘Eenmaal op het internet,

krijg je het er nooit meer

vanaf’

voortgezet onderwijs

18

Eén op de vier leerlingen maakt wel eens een naaktfoto of -filmpje van zichzelf en één op de acht stuurt ze dan ook door naar anderen. Een alarmerend hoog percentage, aldus wijkagenten en jongerenwerkers in het vlakbij Katwijk gelegen Rijnsburg. Zij ontwikkelden daarom lesstof om te waarschuwen voor sexting. Binnenkort gaat het programma landelijk. ‘We spreken regelmatig huilende vaders die met hun dochters aangifte komen doen.’

‘

Tekst: Anouk van der Graaf Foto: Marcel van den Berghvoortgezet onderwijs

191919

‘Mag deze foto van

mij op een billboard

langs de weg, zichtbaar voor mijn ouders, opa en oma,

de buurvrouw en mijn voet-baltrainer?’

doordringend aan. ‘Een foto of filmpje op het internet zet je er één keer op, maar krijg je er nooit meer vanaf. Het achtervolgt je je hele leven.’

GEVARENSinds begin dit jaar probeert Van Galen samen met collega’s de gevaren van sexting in ‘de koppies’ te krijgen van leerlingen. ‘Want ze mogen dan meer tijd doorbrengen op hun smartphones dan wie ook, velen hebben geen enkel idee wat er met de informatie kan gebeuren die ze doorsturen naar anderen.’ Het lesprogramma is een initiatief van regionale jonge-renwerkers van het Welzijnskwartier, wijkagenten en Bureau Halt. Leerlingen krijgen les over wat sexting is en welke straffen er op kunnen staan, daarna spelen ze een interactief spel met de wijkagenten.

GEHACKTJongerenwerker Nadine de Koning vertelt de leer-lingen eerst dat sexting niet alleen het versturen is van foto’s of filmpjes, maar bijvoorbeeld ook een screenshot van een spannend whatsappgesprek. En Snapchat is de app is waarop sexting het meest voor-komt. De app is daarvoor populair, omdat beelden maar een paar seconden zichtbaar zijn voor een zelf gekozen ontvanger, daarna lijken ze te verdwijnen. De Koning kijkt de klas rond: ‘Wat jullie alleen vaak niet beseffen, is dat je speciale apps hebt die de video’s kunnen opnemen vanaf Snapchat. Dan kan iemand toch nog aan de haal met jouw beeldmateriaal. Daar-bij was Snapchat laatst gehackt, en toen lagen alle bestanden op straat.’ Leerlingen schrikken ervan. ‘Ik wist dit niet’, lacht een jongen wat ongemakkelijk.

KINDERPORNODe straffen die op het verspreiden van naaktbeelden staan, zijn niet misselijk, legt een medewerker van Bureau Halt uit. ‘Ben jij die verkering of klasgenoot die een naaktfoto van je ex of klasgenoot doorstuurt? Dan ben je in principe medeplichtig aan het versprei-den van kinderporno. Het is dus een serieus misdrijf, óok als je minderjarig bent. Je kunt een strafblad krijgen. Weet iemand wat dat betekent?’ Een leerling: ‘Dan krijg je later moeilijker een baan en kun je soms ergens niet naartoe reizen.’

TAAK OUDERSDe vraag rijst waarom een uitgebreid lesprogramma nodig is om bewustwording bij leerlingen te vergro-ten? Want is het niet de taak van de ouders om hun kinderen digitaal slim te maken? ‘Ja, ook natuurlijk! Maar dit is een hele professionele aanpak en vreemde ogen dwingen…’, aldus docente Frans Annemarie van der Zwaai, tijdens de pauze. ‘Je kunt niet voorkomen

dat kinderen zulke foto’s maken. Dat hoort er ook wel een beetje bij op die leeftijd. Maar door ze be-wust te maken van de mogelijke risico’s, zullen ze de volgende keer wel wat beter nadenken over of ze de foto’s ook naar iemand versturen.’

HUILENDE VADERSDe interactieve game Shitzooi maakt nog duidelijker wat er gebeurt als aangifte wordt gedaan. Aan de hand van zelfontwikkelde YouTube-video’s en In-stagram krijgen leerlingen de opdracht uit te zoeken wie naaktbeelden van het fictieve meisje ‘Juul’ heeft verspreid. Voor een dag rechercheur dus, en in stijl: de agenten hebben een witte politietent opgezet in het klaslokaal, die normaal gesproken ingezet wordt op een plaats delict. De leerlingen krijgen onder meer een filmpje te zien van een geëmotioneerde vader met zijn dochter Juul op het bureau. Een reëel beeld, aldus Van Galen. ‘We spreken regelmatig hui-lende vaders die met hun dochters aangifte komen doen.’

INSTAGRAMHerman Oude Veldhuis heeft de relatief nieuwe rol van wijkagent Jeugd binnen de gemeente. Hij coör-dineert de interactieve game. Het feit dat hij en zijn collega’s zelf deze lessen geven, is een belangrijke voorwaarde, vertelt hij. ‘Ik word daardoor herken-baar bij jongeren in mijn rol als jeugdagent. Als ze me een keer gezien hebben, komen ze me later makkelijker opzoeken bij problemen. Ik deel tijdens de lessen mijn Instagrampagina (jeugdagent katwijk, red.) en krijg nu regelmatig vragen en meldingen via de berichtendienst hiervan. Het is een hele laagdrempelige bereikbaarheid waarmee we goed de vinger aan de pols kunnen houden bij jongeren.’

BILLBOARDTESTWijkagent Van Galen sluit de les af met wat hij de ‘billboardtest’ noemt: ‘Bedenk je van tevoren: mag deze foto van mij op een billboard langs de weg, zichtbaar voor mijn ouders, opa en oma, de buurvrouw, mijn voetbaltrainer?’ Hij pauzeert even en kijkt het lokaal rond. ‘Is het antwoord nee? VERSTUUR ‘M DAN NIET! Want de foto kan zich online zomaar gaan verspreiden. Je moet je gezond verstand gebruiken en dat hébben jullie. Verder nog vragen?’ Knipogend: ‘En ja, mijn pistool is echt.’

Het lesprogramma met de game Shitzooi is zo goed ontvangen dat het naar verwachting in januari lande-lijk gaat. Dan kunnen scholen zich voor het lespakket aanmelden via het RSIV (Regionale Samenwerkings-verband Integrale Veiligheid).

Vraag antwoord

Waardeoverdracht van uw pensioen,hoe zit dat?

tot waardeoverdracht bij het nieuwe pensioenfonds. Voor 1 januari 2015 moest waardeoverdracht binnen zes maanden na indiensttreding bij de nieuwe werkgever worden aange-vraagd. Sindsdien geldt deze termijn niet meer voor werknemers die op of na die datum bij een ander pensioen-fonds van de nieuwe werkgever zijn opgenomen. Meester Jeroen heeft de overstap in 2013 gemaakt en heeft binnen zes maanden een verzoek tot waardeover-dracht bij het ABP ingediend. Hoewel pensioenfondsen verplicht zijn mee te werken aan waardeoverdracht werd zijn verzoek afgewezen. De reden daarvoor was dat de dekkingsgraad te

laag was. Bij waardeoverdracht moet de dekkingsgraad van beide pensi-oenfondsen ten minste 100 procent zijn. Nu zowel PFZW als ABP weer de vereiste dekkingsgraad hebben, kan de eerder verzochte waardeoverdracht

van meester Jeroen alsnog in behan-deling worden genomen.

AANTREKKELIJK?Of waardeoverdracht aantrekkelijk is, kan per situatie verschillen. Over het algemeen kun je stellen dat het praktisch en overzichtelijk is om het gehele pensioen bij één pensioenfonds onder te brengen. Heb je nog niet zo veel pensioen opgebouwd en biedt een nieuwe baan betere perspectieven en een goede pensioenvoorziening? Dan kan het aantrekkelijk zijn om waardeoverdracht aan te vragen. Krijg je vervolgens een voorstel tot waardeoverdracht van het nieuwe pensioenfonds, dan dient een keuze te worden gemaakt om hier wel of geen gebruik van te maken. Daarbij zijn een aantal zaken van belang, zoals de soort pensioenre-geling die van toepassing was bij de oude werkgever en die geldt bij de nieuwe werkgever. Meester Jeroen gaat over van PFZW naar ABP, beide pensioenfondsen hebben een middel-loonregeling en zijn dus vergelijkbaar. Bij een middelloonregeling staat de pensioenuitkering in principe vast (verlagingen en indexeringen daarge-

Meester Jeroen is vijf jaar geleden vanuit de zorg overgestapt naar het onderwijs. Hij werkt nu als leraar in het speciaal basisonderwijs. Zijn arbeidsvoorwaarden zijn destijds gewijzigd en ook zijn pensioen. Nu hij in het onderwijs werkt, bouwt hij pensioen op bij ABP. Toen hij nog in het ziekenhuis werkte, bouwde hij pensioen op bij PFZW. Na de overstap heeft meester Jeroen waardeover-dracht aangevraagd van zijn pensioen.

DEKKINGSGRAADWaardeoverdracht is eigenlijk niets anders dan het meenemen van (de waarde van) het pensioen dat bij het pensioenfonds van de voormalige

werkgever is opgebouwd naar het pensioenfonds van de nieuwe werk-gever. Eerst dient de deelnemer een opgave van de pensioenaanspraken op te vragen bij het vorige pensioenfonds, daarna wordt een verzoek ingediend

Het is praktisch en overzichtelijk om hele pensioen bij één fonds onder te brengen

20

ARBEIDSVOORWAARDEN GVO EN HVO NOG ONDUIDELIJJKEr is nog steeds geen volledige duidelijkheid over de arbeidsvoorwaarden voor leraren gvo/hvo. Op aandringen van de Eerste en Tweede Kamer leek de bekostiging van godsdienstig- en humanistisch vormingsonderwijs eindelijk goed geregeld. Een brief van 3 oktober van minister Slob geeft echter toch weer aanleiding tot bezorgdheid. CNV Onderwijs vertrouwt er dan ook niet honderd procent op dat leraren gvo/hvo de arbeidsvoorwaarden uit het primair onderwijs kunnen volgen. De bond heeft daarom, samen met de AOb, aan beide Kamers brieven gestuurd, waaruit hun ongerust-heid blijkt. Ook de Stichting Dienstencentrum GVO en HVO (waarbij de gvo/hvo-leraren in dienst zijn) en de besturenorganisaties (waaronder PO-Raad, VOS-ABB en Verus) hebben hierover brieven gestuurd.

GEVOEL VAN VEILIGHEID IN MBO AFGENOMENStudenten en medewerkers in het mbo zijn overwegend tevreden over het veiligheidsbeleid op school en ervaren

Werk & Recht

laten), de premie kan wel variëren. Een ander soort pensioenregeling is de beschikbare premieregeling. Daar-bij staat de te betalen premie vast, maar is de uiteindelijke pensioenuit-kering afhankelijk van het bedrag dat op moment van pensionering beschik-baar is om een pensioenuitkering aan te kopen. Bij een beschikbare premie-regeling loopt de werknemer meer risico dan bij een middelloonregeling.

PARTNER INSTEMMEN Van belang is ook de dekkingsgraad van een pensioenfonds. Met een hoge dekkingsgraad kan over het alge-meen eerder worden overgegaan tot

indexering van de pensioenen. Beide pensioenfondsen zijn hierin echter vergelijkbaar en hebben al langere tijd niet kunnen indexeren. Bij waardeoverdracht moet de partner (als die bekend is bij het pensioen-fonds) ook instemmen. Meester Jeroen, 40 jaar bij zijn overstap van zorg naar onderwijs, kiest er uiteinde-lijk voor om zijn opgebouwde pensioen over te dragen aan ABP. Hij heeft weliswaar een goede start gemaakt bij PFZW, maar omdat hij verwacht nog lange tijd in het onderwijs te werken, is het voor hem aantrekkelijk zijn pensioen bij één uitvoerder onder te brengen. Het verschil in regelingen

heeft daarbij geen doorslaggevende rol gehad, omdat de regeling op veel punten, weliswaar niet hetzelfde maar wel vergelijkbaar zijn.

Voor vragen over je pensioen kun je de Rechtspositiegids van CNV Onderwijs ‘hoofdstuk pensioen’ raadplegen via www.cnvonderwijs.nl (onder het tabblad juridisch advies). Mocht je na het lezen hiervan toch nog vragen hebben, dan kun je je wenden tot CNV INFO via 030 751 1003 of cnvinfo@cnv.nl.

de sfeer over het algemeen als goed. Tegelijkertijd blijkt het veiligheidsgevoel onder studenten te zijn afgenomen. Dat staat in de zevende editie van de Monitor Sociale Veiligheid MBO. De monitor is een initiatief van de MBO Raad en wordt uitgevoerd door het Expertisecentrum Beroepsonderwijs (ECBO). Er is gekeken naar de situatie van zowel studen-ten als van medewerkers. Studenten rapporteren meer incidenten van onveiligheid dan in eerdere jaren. Het gaat om betrokkenheid als slachtoffer of dader bij vernieling of diefstal, om pestincidenten, of om ongeoorloofd gedrag zoals drugsgebruik of wapenbezit. Onder medewerkers is het veiligheidsgevoel (ongeveer) hetzelfde gebleven. Wel melden medewerkers meer incidenten dan voorgaande jaren. Het gaat dan zowel over vernieling en diefstal, als over psychisch en fysiek geweld. Uit het onderzoek blijkt dat slechts een derde tot de helft van de incidenten waarmee studenten of medewerkers zijn geconfronteerd bij de school worden gemeld. Opvallend is dat incidenten van seksueel geweld het minst worden gemeld. De monitor is te vinden op de site van de rijksoverheid door te zoeken op ‘sociale veiligheid mbo’.

Blijf op de hoogte van het laatste nieuws over Werk en Recht

21212121

Zet in op taakgericht gedrag van je leerlingen!

Executieve functies zijn dé voorspellers voor schoolsucces.

Welke executieve functies hebben je leerlingen nodig bij het

uitvoeren van verschillende leertaken? Hoe stimuleer je de

ontwikkeling van deze functies in de klas? En hoe begeleid je

leerlingen met zwakke executieve functies?

Congres ‘Executieve functies in de klas’Over onder meer impulscontrole, werkgeheugen en plannen

medilexonderwijs.nl/efpo

Nu met gratis boek!

DatumWoensdag 16 januari 2019

Speciaal voor• Leerkrachten groep 3 t/m 8• Ib’ers en rt’ers uit het primair onderwijs

Lees nu De exclusieve blogreeks op medilexonderwijs.nl/executief

ONTDEK HET PROGRAMMA OP

ONZE WEBSITE

columnVera Koppenrade

DankbaarHet schooljaar is amper twee maanden oud of daar is de hectiek weer. Denk aan het lerarentekort of het imagopro-bleem van vmbo-basiskader. Niettemin wil ik het ditmaal over iets heel anders hebben: dankbaarheid en compassie. Misschien geen alledaagse onderwerpen, ingegeven vanuit mindfulness en bedoeld om aandacht te hebben voor het moment van nu. Iets wat ik altijd lastig vond en eigenlijk pas als zelfstandige heb leren ervaren.

Voordat ik voor mezelf begon, werkte ik als studiebegeleider bij een onderneming die mij een concurrentiebeding liet tekenen. Elke minuut moest ik verantwoorden en alles werd vastgelegd in logboeken. Een paar jaar later moest ik mij als zelfstandig professional bewijzen, precies de omgekeerde wereld. Alsof je als zelfstandige minder waard ben dan als werknemer. Je hebt juist meer te bieden! Onder andere dat stukje tijd dat je als werknemer ontnomen is, omdat het steeds maar over cijfers, geld of randvoorwaarden gaat. In de periode dat ik net startte met mijn eigen bedrijf, mocht ik mezelf presenteren op een basisschool bij ons in de wijk. Ik raakte in gesprek met een vrouw in het kraampje naast me. Het fenomeen ‘marktkift’ kwam ter sprake. En ook al

staat het niet in het woordenboek, het barst ervan in onze samenleving. Het niet gunnen van elkaars ‘sel-lingpoints’. Nee, we kraken deze liever af, en voeren ondertussen de concurrentiestrijd nog wat op.

Toen ik net begon, was ik een naïeve onderne-mer – en misschien ben ik dat nog steeds wel - omdat ik minder naar cijfers kijk en meer naar mensen. Ik zou me in de ogen van velen meer als ‘professional’ moeten opstellen door tests af te nemen, onderzoeken te doen en allerlei logboeken te schrijven. Ik wil samen doelen stellen en kijken of deze haalbaar zijn. Gewoon met taal en mededogen. Als psy-choloog, maar vooral als mens merk ik dat ik daar het beste resultaat mee bereik. Vorige week was ik aan het ginnegappen met een van mijn leerlingen. ‘Moet je zien’, zei ik, ‘als ik dit huiswerk in het rooster van magister aantref, dan zou ik als brugpieper spontaan in een hoekje gaan huilen.’ Waarop het antwoord was: ‘Ja, maar dat hèb ik gisteren gedaan, daarom appte ik je….’ Of als een leerling tijdens een intakegesprek spontaan tegen zijn moeder zegt: ‘Ik hou van je’, dan kan het schooljaar 2018-2019 voor mij al niet meer stuk. Dan ben ik superdankbaar, dat ik dit als zelfstandige weer wat helderder voor ogen heb.

‘Ik kies ervoor samen doelen te stellen die haalbaar zijn’

Foto

: Rub

en S

chip

per

23

Vera Koppenrade

is 39 jaar, psycholoog, en heeft een eigen

bureau voor studie-begeleiding in Amersfoort.

Zet in op taakgericht gedrag van je leerlingen!

Executieve functies zijn dé voorspellers voor schoolsucces.

Welke executieve functies hebben je leerlingen nodig bij het

uitvoeren van verschillende leertaken? Hoe stimuleer je de

ontwikkeling van deze functies in de klas? En hoe begeleid je

leerlingen met zwakke executieve functies?

Congres ‘Executieve functies in de klas’Over onder meer impulscontrole, werkgeheugen en plannen

medilexonderwijs.nl/efpo

Nu met gratis boek!

DatumWoensdag 16 januari 2019

Speciaal voor• Leerkrachten groep 3 t/m 8• Ib’ers en rt’ers uit het primair onderwijs

Lees nu De exclusieve blogreeks op medilexonderwijs.nl/executief

ONTDEK HET PROGRAMMA OP

ONZE WEBSITE

Bobby van vijf kijkt naar een blaadje. Er staan drie plaatjes op. Op het eerste plaatje staat één koe. Op het tweede plaatje staan er twee. Op het derde zes. De juf vraagt

om de kudde koeien aan te kruisen. De jongen heeft moeite het potlood goed vast te houden, maar trots

Kleuters mogen niet meer getoetst worden

op de traditionele, schoolse manier.

Kleuterleerkrachten moeten dus andere

observatie-methoden gebruiken om de

ontwikkeling van hun leerlingen te monitoren.

krast hij alle hokjes groen. Bobby’s antwoord is niet goed. En zo heeft hij nog meer fouten gemaakt op de toets. Een paar vragen heeft hij helemaal niet be-antwoord, omdat hij niet meer op zijn stoeltje wilde blijven zitten. Hij wilde met de koeien uit de poppen-hoek spelen. Nu heeft hij een IV gekregen voor zijn

Definitief verboden te toetsen in groep 1 en 2

‘Wat werkvloer al wist eindelijk door gedrongen tot top’

primair onderwijs

24

Citotoets. Een IV is onder het landelijk ge-middelde voor kinderen van vijf. Bobby’s ouders zijn ongerust en vragen zijn juf om extra begeleiding. Als je aan Bobby vraagt waarom hij alle hokjes heeft ingekleurd, dan vertelt hij dat die ene koe misschien wel in zijn eentje op het plaatje staat, maar dat de rest van de kudde naast het plaatje staat. Bobby weet wel wat een kudde is. Hij heeft alleen niet begrepen dat de vraag over de koeien op het plaatje gaat en hij er geen koeien bij mag bedenken.

TOETSEN VERBODENKleuters leren vooral door te doen, zeggen kleuterleerkrachten en ontwikkelingspsy-choloog Ewald Vervaet. Een kleuter aan het eind van groep twee moet bij de les kunnen blijven en met een plat vlak wer-ken. Hij leert dat door vooral veel te spelen met 3D-voorwerpen, en door praten en zingen. Wie in de tussentijd wil weten hoe het met de ontwikkeling van het kind gaat, zal dus moeten observeren. Sinds een paar jaar zijn de Citotoetsen niet meer verplicht voor kleuters. Toch

werden op veel scholen de toetsen alsnog gegeven. Zo ook op locatie Het Dal van brede basisschool Mar-keert in Weert, waar Suzanne Vernooij als leerkracht groep 1/2 werkt. ‘Natuurlijk zagen ik en mijn directe collega’s dat het niet paste bij de kleuters, maar het was nou eenmaal ons toetsmiddel.’ Om die gewoonte te doorbreken zijn sinds dit schooljaar de Citotoetsen in de kleuterklassen verboden. Een toets met pen en papier en een opga-venboekje achter een tafeltje doet geen recht aan de manier waarop kleuters zich ontwikkelen, stelt het ministerie van Onderwijs. Suzanne: ‘Het voelt alsof dat wat wij op de werkvloer al wisten, eindelijk is doorgedrongen tot de top.’ ALTERNATIEVE OBSERVATIESNu is er behoefte aan andere monitor-methoden. Esther Meima, kleuterjuf op De Fakkel in het Zuid-hollandse Goudriaan probeert allerlei methoden uit. Ze is op zoek gegaan naar oude lesboeken van de KLOS, de vroegere opleiding voor kleuterleerkrach-ten, die halverwege de jaren tachtig met de pedago-gische academie was opgegaan in de pabo. Met de Wet op het basisonderwijs verdween destijds ook het onderscheid tussen kleuterleid(st)er en onderwijzer.

Sindsdien worden alle pabostudenten opgeleid tot basisschoolleerkracht. Esther: ‘Op de pabo leer je hoe we de ontwikkeling van het jonge kind het beste kunnen observeren en stimuleren. Daarom ben ik naar die oude kleuterjuf-fen gestapt en probeer ik van hen te leren.’ Aan het eind van de kleuterklassen moeten de kin-deren klanken herkennen en weten waar die klank in een woord zit. Meima oefent en test de kinderen door ze bijvoorbeeld te vragen een paar woorden met een P aan het begin van het woord op te noemen. ‘Een kind dat dit begrijpt, zal met woorden komen als paard, poes en plant. Kinderen die nog niet begrijpen waar de klanken van een woord zitten, zullen ook paard zeggen, maar ook spelen en stoep. In die woor-den zit wel een p, maar niet aan het begin.’

ZELFONTWIKKELDE PORTFOLIOVernooij gebruikt in Weert onder andere de Pravoo-methode om de ontwikkeling van haar kleuters te meten. Ook die methode is gebaseerd op observaties tijdens het spelen. Samen met het onderbouwteam van de school heeft Vernooij er een portfolio bij ontwikkeld. Daarin kunnen de kinderen zien waar ze goed in zijn en wat ze nog moeten leren. ‘Dat portfolio past bij de visie van onze school. Eigenaarschap over het leerproces, staat bij ons hoog in het vaandel.’ In Bart’s portfoliomap staat dat hij puzzels van twaalf stukjes aankan. Deze week heeft hij zin om te puzzelen. Hij daagt zichzelf uit en pakt de puzzel van 24 stukjes. En het lukt! Trots laat hij het aan juf Suzan zien. Samen plakken ze een stikker in zijn portfolio.

KWARTJE VALT‘Soms ben je maanden op iets aan het oefenen, en ineens valt het kwartje,’ weet Meima uit ervaring. ‘Als een kind nog niet leesrijp is, maar in groep 3 moet leren lezen, dan kost dat heel veel moeite van het kind, de leerkracht en de ouders. Tot het moment rijp is. Van de ene op de andere dag plakt het kind de letters aan elkaar en begint te lezen. Er wordt dan vaak gedacht dat dat komt door al het oefenen, maar dat is sterk de vraag.’ Ontwikkelingspsycholoog Vervaet beaamt Meima’s observatie: ‘ Wat je bij een kind dat psychologisch nog kleuter is moet doen, is ze allerlei dingen aan-bieden op het gebied van lezen, schrijven, tellen, rekenen. Leren, zoals oudere kinderen uit een boekje, volgens een voorop gestelde methode, doen kleuters nu eenmaal niet. Zij ontwikkelen zich juist in sprongen. ’

Tekst: Sterre ten Houten de Lange Foto: Jan Paul Kuitprimair onderwijs

25252525

Suzanne Vernooij: ‘Wij zagen dat de Citotoets niet paste bij de kleuters, maar het was nou eenmaal ons toets-middel.’

‘Wie vindt het spannend dat ik met twee honden in de klas kom?’ Zo’n tien leerlingen uit groep 3 steken aarzelend hun vinger omhoog. Huiverig kijken ze naar de labradoodles van de kindercoach die rustig in de hoek van het lokaal liggen. ‘Heel dapper dat jullie dat uiten. Nu kan ik er rekening mee houden. Maar ze zijn heel lief hoor.’

Knuffelen met therapiehonden Hannes en Polleke

Kindercoach Karin Jansen laat leerlingen ont-stressen met haar labradoodles.

‘ Je ziet de kinderen direct ontspannen’

primair onderwijs

26

Vandaag staat kindercoach Karin Jonkers samen met haar Australian labradoodles Hannes en Polleke voor de klas in groep 3 van basisschool ‘t Slingertouw in Meerho-

ven. Ze is daar om te praten over assertiviteit. Terwijl de leerlingen aandachtig toekijken, tekent ze ter inlei-ding een wip op het bord met daarop drie poppetjes. Links op de wip een verlegen poppetje, in het midden een sterke – de leider - en rechts een mannetje omge-ven door vuur. Een heethoofd dus. ‘We gaan Hannes laten zitten. Hoe kunnen we dat het beste doen?’, vraagt Jonkers . ‘Zit!’ roepen de kinderen luid in koor. ‘Góh, zou het kunnen dat jullie nu net als het vuurmannetje zijn? Hoe zouden jullie het vinden als ik het op die manier zou zeggen? Probeer het anders eens als een leider, dus kalm en beheerst. Zou dat beter werken?’ De kinderen proberen het uit. Ze zetten hun voeten stevig in de grond, ademen diep in en zeggen rustig in koor: ‘Hannes, zit.’ Direct doet de hond wat haar wordt opgedragen en een luid applaus volgt al snel.

GELUKSGEVOELZelf heeft Jonkers altijd veel baat gehad bij het hebben van honden, legt ze uit. ‘Als je honden aait, daalt je stressniveau en hartslag en maken je herse-nen oxytocine en endorfine aan. Dat zorgt voor een geluksgevoel.’Voordat ze kindercoach werd, werkte Jonkers eerst 23 jaar lang als leerkracht in het speciaal- en basisonder-wijs. Doordat ze zelf het positieve effect van honden heel sterk voelde, ging ze nadenken over hoe ze de viervoeters bij haar huidige werk kon betrekken en schoolde zich uiteindelijk om tot Animal Assisted In-tervention Begeleider (AAI). Niet alleen volwassenen, maar ook kinderen kunnen stress ervaren en hoog in hun emoties zitten. Bijvoorbeeld wanneer ze een toets hebben, hun broertje of zusje ziek is of wanneer

ze thuis of op school ruzie hebben gehad.’ Wanneer dit het geval is, kunnen ze bij Jonkers aankloppen om even te ‘ontstressen’, waardoor zelfs het opnemen van leerstof daarna weer makkelijker gaat.

GEDRAG WEERSPIEGELENHannes en Polleke hebben, naast het ontstressen, nog ‘veel meer in huis’. Zo vertelt Jonkers dat ze behalve één-op-één-sessies met kinderen in haar praktijk ook groepslessen geeft. De honden funge-ren daarbij als ‘opstapje’ voor een wat moeilijker gesprek. Jonkers: ‘In de meeste gevallen ga ik met de kinderen en de honden wandelen. Dan praten ze wat makkelijker. Recht tegenover ze zitten kan té confronterend zijn en dan loop je het risico dat ze dichtklappen.’ Ze legt uit dat honden vaak gedrag van anderen weerspiegelen. ‘Dan vraag ik wel eens: ‘Ik zie dat Polleke dit of dat doet. Heb jij een idee wat dat zou kunnen zijn? Meestal vertellen ze dan iets persoonlijks over zichzelf.’

GEEN MEUBELSTUKOp ’t Slingertouw vallen Hannes en Polleke zeker in de smaak. Wat is belangrijk om te weten als scholen zelf een therapiehond willen aanschaffen? Jonkers: ‘Respectvol omgaan met dieren en gecertificeerd zijn als AAI-begeleider zijn belangrijke voorwaarden als je een hond wilt inzetten voor een speciale reden. Dit om de veiligheid van beide partijen te kunnen waarborgen. Honden zijn geen meubelstukken of ge-bruiksvoorwerpen die je in de klas kan zetten omdat het “leuk” of “handig” is.’ Zelf heeft ze met Hannes intensieve trainingen gevolgd en daarbij hebben ze beiden een certificaat ontvangen. ‘Ik ben tenslotte verantwoordelijk voor het welzijn van de hond én van de kinderen. Niet elke hond is geschikt als the-rapiehond. Ze worden in het nest al geselecteerd.’ Ze legt uit dat honden van nature drie reacties hebben: vluchten, bevriezen of aanvallen. Degene die van nature kiezen voor ‘bevriezen’ zijn geschikt als thera-piehond. Zij zullen hoogstwaarschijnlijk niets doen wanneer anderen over hun grenzen heen gaan.

ONTSPANNENTerwijl de honden liggen bij te komen van de les, wordt de deur van het inmiddels lege klaslokaal zachtjes geopend. ‘Hoi Jaydie! Kom je even snel naar de hondjes kijken?’ Een meisje met lange, blonde vlechtjes knikt hevig. ‘Dat mag wel hoor. Weet de juf dat je hier bent?’, vraagt Jonkers. Jaydie ontwijkt de vraag en springt enthousiast op de honden af, zakt door haar knieën en begint direct te aaien. ‘Zie je hoe rustig ze wordt? Ze gaat helemaal op in de honden.’ En inderdaad: als het tijd is om naar haar klas te gaan, is Jaydie volkomen ontspannen. Het is Hannes en Polleke weer gelukt.

‘ Je ziet de kinderen direct ontspannen’

Tekst: Michelle Trines Foto: Bert Jansenprimair onderwijs

27272727

KritiekBasisschool ’t Slingertouw is niet de enige onderwijsinstelling die honden inzet om stress bij leerlingen te verminderen. De Universiteit van Amsterdam (UvA) opende afgelopen maand een kamer gevuld met puppies. 160 Studenten kregen de kans om een kwartier lang met deze beestjes te knuffelen om zo te ontstressen voor de tentamenweek. Er kwam echter veel kritiek op het initiatief van de Universiteit, zo zouden al die verschillende mensen zorgen voor stress bij de honden. Onder andere de Partij van de Dieren stelde Kamervragen over de knuffelsessie; zij vindt het ‘onwenselijk’ dat het onderwijs dieren gebruikt om stress tegen te gaan.

‘

voortgezet onderwijs Tekst: Michelle Trines Foto: Gerrit Boer

Ik ga deze maand langs verschillende scholen om workshops te geven over de nieuwe Cao VO, die deze zomer is afgesloten. Er zijn de nodige vragen over de gemaakte afspraken

rondom werkdrukverlichting, de mogelijkheden van loopbaanontwikkeling, vitaliteit, het salaris en de vakantie-uren en de ontwikkeltijd, waarvoor docenten een uur per week worden vrijgeroosterd om te besteden aan verdieping en ontwikkeling.’ Kyra Keybets, bestuurder en cao-onderhandelaar van CNV Onderwijs vindt het erg belangrijk dat iedereen op de hoogte is van zijn/haar rechten. ‘We zien in de praktijk namelijk dat er vaak geen gebruik van wordt gemaakt. Dat komt meestal door onwetendheid. En dat is heel jammer, want er zijn mooie afspraken gemaakt.’

WETEN WAT ER LEEFTKeybets gaat niet alleen op scholenbezoek voor uitleg over de cao. ’Het andere doel is om met twee op hen gerichte workshops in gesprek te gaan met het lesgevend en onderwijsondersteunend personeel. Ik wil graag horen wat er zoal leeft onder de werknemers.’ In Beilen komt ze niet voor niets. Het team van Christelijke Scholengemeenschap Vincent van Gogh reageerde positief op de komst van CNV Onderwijs. Theo Veldhuis, docent aard-rijkskunde, economie en geschiedenis, is bezoeker van een workshop. ‘Ik ben al bijna 40 jaar lid van de bond en was erg nieuwsgierig. Ik vroeg me vooral af tegen welke problemen mijn collega’s zoal aanlopen.’ Hij is ook erg benieuwd welke mogelijk-heden er op zijn school zijn. ‘We hebben te maken met krimp en ik vraag me af wat voor gevolgen dat heeft. Het hoeft immers niet altijd negatief te zijn, het kan ook juist veel kansen bieden.’

‘Fijn dat er dieper wordt ingegaan op de cao’s, daar heb ik nog wel wat vragen over.’ Bé Kuijpers, onderhoudsmedewerker op Christelijke Scholengemeenschap Vincent van Gogh in Beilen, reageert enthousiast op de workshops die CNV Onderwijs gratis aanbood op zijn school bij de aftrap van de Maand van het Voorgezet Onderwijs. Voor het hele personeel trakteerde de bond op taart.

Aftrap Maand van het Voortgezet Onderwijs

‘ We willen veel vaker langs de scholen’

BENIEUWD NAAR REACTIESDe Maand van het Voortgezet Onderwijs is dit jaar voor het eerst. Keybets: ‘We zijn benieuwd naar de reacties zijn. Ons levert het altijd heel veel informa-tie op om alleen al op een school te zíjn. Je hoort van alle kanten dingen waar we iets mee kunnen.’ Ze benadrukt dat scholen er echt iets aan hebben, want daar draait het natuurlijk om. ‘Daarom is hetde bedoeling dat we volgend jaar veel vaker langs gaan op scholen.’

Op maandag 5 november gaat CNV Onderwijs langs op het Erfgooierscollege in Huizen, op dinsdag 6 november op Het Streek, locatie Bo-venbuurtweg in Ede, op woensdag 7 november op CSG Liudger in Sneek en op donderdag 8 novem-ber op Het Streek, locatie Zandlaan in Ede.

Taart voor het personeel van Christelijke Scholengemeen-schap Vincent van Gogh in Beilen.

‘

28

In december is het 75 jaar geleden dat Theo Thijssen, onderwijzer, pedagoog, schrijver, vakbondsman en politicus overleed. Zijn romans worden nog steeds gelezen. Maar hoe actueel zijn nog zijn ideeën over het onderwijs?

Het museum organiseert om de sterfdag te herdenken een symposium:

Theo Thijssen herleeft: “De gelukkige klas” over zijn onderwijsideeën

Plaats van handelen is het Calvijn College, Pieter Calandstraat 3, Amsterdam-Slotervaart. Theo Thijssen zelve maakt zijn rentree en legt een paar van zijn denkbeelden voor aan leerkrachten, onderwijsdeskundigen en onderwijshistorici van nu.

U wordt op 15 december om 14.00 uur verwacht, om 17.00 uur sluiten wij af met een drankje.

Discussieleider is Felix Rottenberg. Thijssen krijgt (allereerst) repliek van: Prof. Dr. Piet de Rooy (die onlangs een boek over de geschiedenis van het Nederlands onderwijs publiceerde)Dr. Louisse Elffers, auteur van De bijlesgeneratie; opkomst van de onderwijscompetitieRené Kneyber, vmbo-docent wiskunde, Trouw-columnist en lid van de onderwijsraadHeleen Terwijn, initiator van de WeekendschoolMeester Bart (Ongering) spreekt een column uit

Eerste Leliedwarsstraat 161015 TA Amsterdam

U kunt reserveren door € 7,50 over te maken op rekening NL19 INGB 0006 1811 00 en u gelijktijdig aanmelden via info@theothijssenmuseum.nl. Voor vrienden van het museum is de toegang gratis. Na inschrijving ontvangt u nadere informatie.

Stimuleer leerlingen om veilig om te gaan met vuurwerk

bestelhet gratislespakket

Ga naar www.4vuurwerkveilig.nl

voortgezet onderwijs Tekst: Michelle Trines Foto: Gerrit Boer

‘ We willen veel vaker langs de scholen’

vereniging

VOOR ALLE LEDENZuid-HollandWoensdag 7 november, 16-20.30 uur, Geuzencollege locatie westwijk, Geu-zenplein 1, Vlaardingen. Netwerkbij-eenkomst met workshops: Kritisch denken; Mindmappen; Feedback een cadeautje?; Regelgeving (voor 55+ onderwijsleden).

Noord-BrabantWoensdag 7 november, 16-20.30 uur, Prinsentuin College, Franken-thalerstraat 15, Breda. Netwerkbij-eenkomst met workshops: Samen Sterk zonder Stigma: Hokjesdenken; Persoonlijke effectiviteit; Getting Things Done.

OverijsselWoensdag 7 november, 16-20.30 uur, Basisschool de Zonnebloem, Wittenstein 128, Deventer. Netwerk-bijeenkomst met workshops: Grip op gedrag; Omgaan met spanningsvolle situaties en agressie; Samen Sterk zonder Stigma: Hokjesdenken; Vuur in je werk - met energie en plezier aan de slag!

Noord-BrabantWoensdag 14 november, 16-20.30 uur, Aloysius De Roosten, Saenre-damstraat 2, Eindhoven. Netwerk-bijeenkomst met workshops: Samen Sterk zonder Stigma: Hokjesdenken; Persoonlijke effectiviteit; Werken met competenties.

Noord-HollandWoensdag 14 november, 16-20.30

uur, Kolom Praktijkcollege De Dreef, Alexander Dumaslaan 7, Amsterdam. Netwerkbijeenkomst met work-shops: Kritisch Denken; Feedback een cadeautje?; Profileren kun je leren.

FrieslandWoensdag 14 november, 16-20.30 uur, CBS De Frissel, De Wylgen 1, Veenwouden. Netwerkbijeenkomst met workshops: Samen Sterk zonder Stigma: Vooroordelen; Slimmer werken; Werken aan betrokkenheid en verbondenheid.

OverijsselWoensdag 14 november, 16-20.30 uur, Prinses Julianaschool, Zwolse-weg 103, ‘s Heerenbroek. Netwerk-bijeenkomst met workshops: Grip op gedrag; Hechtingsproblematiek; Vuur in je werk - met energie en plezier aan de slag!

SENIORENRayon Noord-Oost BrabantDinsdag 6 november, 13.30-15.30 uur, De Brouwketel, Hoogeweg 9, Escharen. Ledenbijeenkomst. Le-zing: Een tocht door de Peel door Jan

Nillesen. Informatie: 0485 38 28 30.

Provincie OverijsselDinsdag 6 november, 10-13 uur, Het Centrum, Constantijnstraat 7a, Nijverdal. Senioren netwerkbijeen-komst: Wat gebeurt er om mij heen en wat doet dat met mij?

Rayon ’s Hertogenbosch/Til-burgWoensdag 7 november, 14-16 uur, De Helftheuvel, Helftheuvelpassage 115, ‘s Hertogenbosch. Ledenbijeenkomst lezing: Het Rijke Roomse leven door René Bastiaanse. Informatie: 0418 -51 65 61.

Rayon UtrechtWoensdag 7 november, 13.30-16 uur, inloop 13 uur. Jeruzalemkerk, Troosterlaan 65, Utrecht. Ledenbij-eenkomst. Jerome Schellings, voor-zitter Sectorgroep Senioren met De rol van de senioren binnen het CNV; Jaap Vlijm met Veilig Wonen plus huldiging jubilarissen. Informatie: 06 46408664.

VOOR ALLE LEDENZaterdag 17 november, 10.15-15 uur, Congrescentrum Domstad, Koningsbergerstraat 9, Utrecht. Thema: Kleurrijk op de werkvloer. Sprekers o.a. Jan de Vries, voorzitter CNV Connectief en mevr. Van Dooijeweert. Een parade van ‘good practise’ over een diverse en inclusieve werkomgeving.

30

In de agenda staan activiteiten van

CNV Onderwijs. Bijeenkomsten worden maximaal twee

keer vermeld. Aanleveren agendapunten via

servicebureau@cnv.nl

Kijk voor een uitgebreide agenda en aanmelden op: onderwijs.cnvconnectief.nl/evenementen. Voor senioren

is dat: www.cnvconnectief.nl/vereniging/senioren.

Provincie Zuid-HollandDonderdag 8 november, 10-13 uur, Open Hof, Hesseplaats 441, Rotter-dam. Senioren netwerkbijeenkomst: Wat gebeurt er om mij heen en wat doet dat met mij?

Rayon ZeelandDonderdag 8 november, 10.30-15.30 uur, Op de Mariahoeve, Koningin-nestraat 2, Nieuw Namen (Em-madorp). Ledenbijeenkomst met huldiging jubilarissen en presentatie Saeftinghe Zilt. Informatie: 0115 45 21 43.

Rayon DrentheDonderdag 8 november, 13-16 uur, De Voorhof, Hogeveenseweg 4, Westerbork. Ledenbijeenkomst: Samen in het CNV door Burg Anker en Vitaliteit in een nieuwe levensfase. Informatie: 06 22306807.

Rayon Eindhoven e.o./De Kem-penVrijdag 9 november, 9-16.30 uur, Zalencentrum ’t Zand, Bestseweg 52, Oirschot. Ledenbijeenkomst met hul-diging jubilarissen, lezing historicus Jac. Biemans en optreden Brabantse dialectzanger Nico v.d. Wetering. Informatie: 040 283 67 44.

Provincie GelderlandDinsdag 13 november, 13.30-16 uur, Zalencentrum Wieleman, Dorps-straat 11, Westervoort. Ledenbij-eenkomst. Thema: Ouderenzorg in beweging.

Provincie OverijsselWoensdag 14 november, 13.30-16 uur, Ontmoetingscentrum, Spoor-straat 6, Wierden. Informatiebijeen-komst over pensioen, belastingen en de zorg.

Provincie UtrechtWoensdag 14 november, 13.30-16 uur, Amershof Zalencentrum, Snouc-kaertlaan 11, Amersfoort. Senioren netwerkbijeenkomst: Mindfulness

Provincie GelderlandDonderdag 15 november, 13.30-16 uur, Dorpshuis-Sportzaal De Deel, Oude Kerkweg 52, Doornspijk. In-formatiebijeenkomst over pensioen, belastingen en de zorg.

Provincie GelderlandDonderdag 15 november, 10-13 uur, Bethelkerk, Jan Th. Tooropstraat 133, Ede. Senioren netwerkbijeen-komst: Wat gebeurt er om mij heen en wat doet dat met mij?

Rayon BredaDonderdag 15 november, 11-16 uur, De Tussenpauz, Kerkstraat 10, Bavel. Ledenbijeenkomst. Terugblik en huldiging jubilarissen. Informatie: 016 243 22 18.

Provincie LimburgDonderdag 15 november, 10-13 uur, De Vlonder, Florasingel 38, Roermond. Senioren netwerkbijeen-komst: Persoonlijke effectiviteit.

Rayons Zuid HollandDonderdag 22 november, 14-16 uur. Triomfatorkapel, Molenwerfstraat 1, Alphen aan den Rijn. Ledenbij-eenkomst: Bert Schuur over Langer thuis wonen.

Provincie FrieslandDonderdag 22 november, 10-13 uur, Het Convent, Groot Kerkhof 1A, Bols-ward. Senioren netwerkbijeenkomst: Pelgrimeren.

Provincie GroningenDonderdag 27 november, 10.30-14.30 uur, Kerkhorn, Kerkstraat 89, Zuidbroek. Senioren netwerkbijeen-komst: Pelgrimeren.

SENIORENCongres toekomst zorg Donderdag 29 november, 10-16 uur, De Schakel, Oranjelaan 10, Nijkerk. Thema: Toekomst van de zorg. Informatie: 06 20119479.

JONGEnergizerZaterdag 10 november, 13-18 uur, The Colour Kitchen Zui-len, Prinses Christinalaan1, Utrecht, Energizer 2018: ‘Food for Thought’. (zie pagina 29)

ANDERS ACTIEVENDonderdag 8 november, 10-16 uur, Zalencentrum Het Brandpunt, Oude Utrechtseweg 4a, Baarn. Feestelijke jaardag. Thema: Hoe maak ik het verschil.

Dinsdag 13 november, 12.45-16 uur, Hotel Haarhuis, Stationsplein 1, Arn-hem. OP TAFEL-bijeenkomst. Thema: Wat is jouw volgende stap.

Donderdag 22 november, 12.45-16 uur, Pauluskerk Zalencentrum, Al-bertine Agnesstraat 2, Dordrecht. OP TAFEL-bijeenkomst. Thema: Wat is jouw volgende stap.

Vrijdag 30 november, 12.45-16 uur, Neushoorn, Ruiterskwartier 41, Leeuwarden. OP TAFEL-bijeenkomst. Thema: Wat is jouw volgende stap.

ONDERWIJSONDERSTEUNERSDinsdag 13 november, 10-17 uur, Hotel Belmont, Goorsteeg 66, Ede. Jaarlijkse dag. Thema: Samen staan we sterk(er). (zie pagina 37)

PRIMAIR ONDERWIJSWoensdag 14 november, 16-20.30 uur, Theater De Bussel, Torenstraat 10, Oosterhout. Netwerkbijeenkomst voor PO-leden met workshops: Taakbeleid, werkdruk, nieuwe ontwikkelingen CAO; Moeilijk gedrag, nou en?; Pensi-oenen; Loopbaankansen.

GROEN ONDERWIJSDonderdag 23 november, Aanvang 12.30 uur, Lentiz Greenport, Europa 1, Naaldwijk. Jaardag. Samenwerking Lentiz Horti Campus en de Demokas en Bezoek aan Tomatoworld.

VOORTGEZET ONDERWIJSWoensdag 28 november, 16-19 uur, Utrecht. Ledenbijeenkomst voor VMBO docenten. Thema: PTA, alle ins en outs wat nu wel en niet mag.

31313131

berichten

Hoe is de wisselwerking tussen het nieuws en de maatschappij tegenwoordig? En wat voor invloed heeft dit op jongeren? Krijg tijdens de studiedag Nieuws of nonsens in de klas informatie over medialogica, hoe nieuws wordt gemaakt en verspreid en hoe hypes ontstaan. Er worden praktische tips en handvatten aangeboden waar in vo- en mbo-klassen gebruik van kan worden gemaakt. Op dinsdag 20 november komen ver-schillende sprekers aan het woord die laten zien hoe zij met jongeren werken en hoe zij, samen met leerlingen, omgaan met foutieve informatie. De training wordt gegeven in Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid in Hilversum. Koop je tickets op www.beeldengeluid.nl.

Training mediawijsheid voor docenten

Hoe ga je om met hoogbegaafdheid op school?Wat hebben hoogbegaafde leerlingen precies nodig? Het boek Omgaan met hoogbegaafdheid op school geeft verschillende handvatten om dit te begrij-pen. Volgens de auteurs worden er her en der speciale klassen voor hoogbe-gaafde leerlingen opgericht, maar ontbreekt vaak het besef dat het om een bijzonder complex verschijnsel gaat. Zij raden aan zich eerst goed te verdie-pen in dit fenomeen voordat er een verrijkingsprogramma, plusklas of zelfs voltijd onderwijs voor hoogbegaafden wordt gestart. Om hierbij te helpen, staat het boek vol met praktische tools die leerkrachten en intern begelei-ders kunnen gebruiken om de leerlingen beter te begeleiden en begrijpen. Het boek kost €22,50 en wordt uitgegeven door Uitgeverij Instondo. ISBN 9789463171304.

Topsporter als rolmodel tijdens eindexamenEen topprestatie leveren op je eindexamen is niet voor iedere leerling vanzelfsprekend. Om jongeren een handje te helpen, is er nu het lespro-gramma Uitblinkers waarin (oud-)topsporters tips geven over motivatie, hun ervaringen delen, doelen stellen en,,,,je helpen om te gaan met tegenslagen. Aan de hand van lessen uit hun eigen carrière laten de sporters zien dat leerlingen hun eigen voorwaarden voor succes bepa-len. Volgens rugby-international Tessa Veldhuis zijn er veel raakvlakken tussen topsport en het maken van eindexamens: ‘Bij allebei werk je naar een moment toe waarop je echt moet presteren.’ Uitblinkers bestaat uit vijf gratis lessen waarin de sporters op interactieve wijze hun kennis delen, aangevuld met nuttige achtergrondinformatie. Zelf een klas aanmelden kan op www.desportmaatschappij.nl.

Ongeveer 38 procent van de Nederlandse jongeren vindt zichzelf niet stressbestendig en maar liefst 30 procent geeft aan dagelijks stress te ervaren. Hoe kan je hier als leraar op inspelen en dus de druk verlichten? Daar wordt tijdens het congres Stress in de klas, op 8 november in De Basiliek in Veenendaal, dieper op ingegaan. De dag wordt gevuld met verschillende work-shops, sprekers en verdiepingssessies. Daarnaast besteden de sprekers veel aandacht aan hoe je als

leraar, in zowel het po en vo, kunt zorgen voor een prettige werkomgeving waar stress niet

langer de standaard is. Aanmelden kan op www.onderwijs-congressen.nl.

Congres over stress op school

32

33333333

Begrijpend lezen interessant makenBegrijpend lezen is een belangrijke, maar voor veel leerlingen ook moeilijke vaardigheid. Nieuwe inzichten laten zien dat begrijpend lezen en luisteren anders aangepakt kan worden, door gebruik te maken van prentboeken en teksten die complex en tóch inte-ressant zijn voor kinderen. Het boek Close reading: werken aan een dieper tekstbegrip in het basisonder-wijs biedt de mogelijkheid om een boek of tekst echt te doorgronden. De auteurs gaan dieper in op het gebruik van prentboeken, het stellen van tekstgerichte vragen en de verschillende mogelijkheden rondom het invul-len van de les. Het boek is geschikt voor alle groepen, kost €24,95 en wordt uitgegeven door Uitgeverij Pica. ISBN: 9789492525659.

Congres over praten met pubersDe puberteit en adolescentie zijn een lastige tijd waarin er veel verandert. Minder controle door de ouders, gierende hormonen, nieuwe vrienden die een belangrijke rol spelen en meer vrijheid. Daarnaast wordt er ook met van alles geëxperimenteerd en daar hoort bij dat er af en toe een norm wordt overschreden. Maar wanneer is het opzoeken en overschrijden van deze grenzen normaal en wanneer moeten we ons zorgen maken over mogelijke psychische of zelfs psychiatrische problemen? Het

jaarlijkse congres Praten met pubers staat dit jaar in het teken van ‘praten over pubergedrag’ en gaat dieper in op deze centrale vraag. Daarnaast is er aandacht voor het bespreekbaar maken van deze problemen met de ouders en welke rol on- en offline groepsdruk speelt in het ontstaan, voortbestaan en stoppen van dit gedrag.Het congres is op dinsdag 15 januari in Hotel Pullman Eindhoven Cocagne. Aanmelden kan via: www.congres-buro.com/aanbod/254/praten-met-pubers-2e-editie.

Training omgaan met rekenproblematiekRekenen is een vak apart. Daarom organiseert de Landelijke Beroepsvereniging Remedial Teachers de LBRT Rekendag. Op zaterdag 17 november wordt in congrescentrum Connection Point, Natriumweg 6 in Amersfoort, aandacht besteed aan het stellen van concrete doelen, het besteden van voldoende tijd aan het vak, het tijdig signaleren van rekenproblemen en het aanpakken van rekenproblematiek. Ook wordt door sprekers ingegaan op faalangst. De LBRT Rekendag vindt plaats in Kijk voor meer informatie op www.lbrt.nl.

33333333

Werken als onderwijs-professional in Azië of Afrika?Ben je toe aan een nieuwe professionele uitdaging en schuw je het avontuur niet? Draag je graag een steentje bij aan een betere wereld?Kom dan naar de VSO informatiebijeenkomst op zaterdag 24 november in Utrecht. Tijdens Meet VSO vertellen we je graag alles over de mogelijkheden.

Meld je aan viavso.nl/meet-vso

20181023 MeetVSO_Schooljournaal_advertentie.indd 1 23-10-18 15:59

berichten

Groeischool ver-sterkt vertrouwen in eigen lerenVertrouwen in het eigen leervermogen is, juist in de context van een school, erg belangrijk. Zo wordt de persoonlijke ontwikkeling gestimuleerd wat weer een positief effect heeft op de resultaten van leerlingen. In het boek De Groeischool laten vier experts aan de hand van het begrip ‘growth mindset’ zien hoe je het vertrouwen in eigen leren kunt versterken. De auteurs leggen uit hoe je leerlingen en leraren kunt laten samenwerken om een school te ontwikkelen waar dit de natuurlijke houding is. Het boek wordt uitgegeven door Leuker Nu en kost €19,95. ISBN 9789463675956.

Boek over geweldloos verzet op schoolIedere leraar heeft wel eens te maken met leerlingen die gedragsproblemen vertonen. Het komt dan ook wel eens voor dat persoonlijke grenzen op de proef worden gesteld. Hoe kan een leraar hier goed op reageren? Geweldloos verzet op school: een nieuwe kijk op gedragsproblemen beschrijft de basisprincipes van geweldloos verzet aan de hand van voorbeelden uit de praktijk. Het is een manier van denken en doen dat zich richt op steunen in plaats van afstand en macht tonen. Het boek benadrukt vooral gedragspro-blemen niet alleen op te lossen en samen te werken met collega’s en ouders. Doel van de auteur is een win-win-situatie te creëren voor alle partijen: ‘Leer-lingen gaan met plezier naar school, leraren voelen zich gesteund in de strijd tegen gedragsproblemen en opvoeders laten hun machteloosheid achter zich’. Het boek kost €24,95 en wordt uitgegeven door Pica. ISBN: 9789492525376.

34

VacatureStuurgroep Jong

Stuurgroep Jong is dé stem van jongeren en starters binnen CNV Onderwijs en is per direct op zoek naar leden die zich hard willen maken voor hun rechten. De stuurgroep bestaat uit enthousiaste onderwijsprofessionals werkend in het po, vo, mbo en ho. Door regelmatig met jonge professionals in gesprek te gaan en verschillende events te organiseren, zoals Energizer, zorgen we samen voor goed onderwijs.

Wil jij ook de positie van jongeren en starters in het onderwijs verbeteren? Vind je het leuk om één woensdagavond in de maand met een pizza hierover na te denken? Én ben jij (bijna) werkzaam in het onderwijs, 38 jaar of jonger? Mail dan je motivatie naar jongeren-cnv-onderwijs@cnv.nl

What's in it for you?Boost voor je CVVergroten van je netwerkReiskostenvergoedingEnergie van een enthousiaste groep die gezamenlijk werkt aan beter onderwijs!

Stuurgroep Jong met Tim Douwsma bij Energizer 2017

Foto

: Ber

t Bee

len  

Hackers met hoedjesNiet alleen pc’s, tablets en mobieltjes zijn computers, maar ook in tan-denborstels, wasmachines, horloges en knuffelberen kan de techniek zijn verwerkt. Computers zijn overal en het is best bijzonder wat er allemaal mogelijk is. In het boek Hackers met hoedjes; en andere verhalen over hoe computers werken en wat ze allemaal kunnen schrijft auteur Ines Duits over de wereld van elektronica. Volgens haar zijn computers beslist geen magische machines waar je niets van kunt begrijpen. Ze denken namelijk heel logisch en volgens allemaal vaste regels. Een boek vol uitleg over elektronica dus, maar wel op zo’n manier geschreven dat het voor iedere leeftijd begrijpelijk is. Het boek kost €15,95 en wordt uitgegeven door Uitgeverij Nieuwezijds. ISBN: 9789057124655.

Omgaan met problematiek onder leerlingenWerken met kinderen en jongeren op school kan veel energie geven, maar het kan som ook erg lastig zijn en problemen met zich meebrengen. Zo kun je als docent ook te maken krijgen met leer-lingen die ongewenst of lastig gedrag vertonen. Hoe ga je hier als leraar mee om? Hoe zorg je, in het belang van het kind, voor een goede samenwerking met ouders? En niet onbelangrijk: hoe draag je op een positieve manier bij aan de ontwikkeling van kinderen en jongeren, zodat zij de samenle-ving ingaan als sterke individuen? Deze, en nog vele andere vragen worden beantwoord tijdens de trainingen van Onderwijs Academy, onderdeel van Logavak Opleidingsgroep. Zij bieden verschillende onderwerpen aan zoals Expertise in Ouderschap en Communiceren met kinderen. Kijk voor meer informatie op www.onderwijs.academy.

35353535

ingezonden Wilt u uw mening geven?

U kunt een brief van maximaal 200 woorden mailen naar

schooljournaal@cnv.nl. De redactie behoudt zich het recht voor om inzendingen

niet te plaatsen of in te korten.

In Schooljournaal 12 las ik op pagina 6 het verhaal over de ‘eventmanager’. Wat een vondst! Voortaan kunnen de events dan buiten schooltijd plaatsvinden, kunnen de eventmana-gers door de ouders worden betaald en kunnen

leerkrachten zich weer volledig richten op lesgeven en de leerlingen op leren. Zo kan de school weer volwaardig onderwijsinstituut zijn.

Geertruida Steenhuis, Waalwijk

Eventmanager

Van werkdruk naar werkplezierNatuurlijk is werk soms inspannend, maar je wilt er wel voldoening uit kunnen halen. Hoe bereik je dat? En hoe zit het met ambitie? Ambitie gaat vaak samen met een hoge werkdruk, maar die werkdruk kan er uitein-delijk voor zorgen dat het plezier in het werk verdwijnt. Uiteindelijk verdwijnt dan ook de ambitie. De training Van werkdruk naar werkplezier laat zien dat een andere route mogelijk is, waardoor de ambities toch worden omgezet in succes, en in plezier. Je kunt je inschrijven voor de training die plaatsvindt op dinsdag 27 november in Utrecht, maar we kunnen hem ook op maat verzorgen op een door jou gekozen locatie. Zo kun je bijvoorbeeld de training volgen met je collega’s bij jou op school.

Omgaan met werkdruksignalen (voor leidingge-venden)Een van de uitdagingen van het leidinggeven is het omgaan met werkdruksignalen van de werkvloer. De werkdruk is in het onderwijs hoog, en werknemers hebben hier last van. Hoe vang je vroegtijdig werk-druksignalen op? En hoe voer je nu goede gesprekken hierover? En welke tools en hulpmiddelen zijn er om het gesprek over werkdruk te starten en in goede banen te leiden? Het herkennen en erkennen van

werkdruksignalen geeft leidinggevenden grip op stress, zodat het team gezond en succesvol blijft. Na deze training ben je alert op werkdruksignalen, benaderbaar en oplossingsgericht en coach van een trots team.Je kunt je inschrijven voor de training die plaatsvindt op maandag 3 december in Utrecht, maar we kunnen hem ook op maat verzorgen op een door jou gekozen locatie. Zo kun je bijvoorbeeld de training volgen met andere leidinggevenden binnen jouw bestuur.

Kijkwijzer werkdruk onlineCNV Academie heeft een speciale kijkwijzer over werkdruk ontwikkeld. Hiermee kun je onderzoeken hoe het staat met de werkdruk op je eigen school. Deze is te gebruiken als onderzoekstool, maar ook als hulpmiddel bij het gesprek over werkdruk en het zoeken naar oplossingen. Eén of meerdere teamleden vullen de vragenlijst in. Daarmee krijg je resultaten over: Wat gaat er goed binnen ons team? En op welke onderdelen kan het beter als het gaat om werkdruk? Waar moeten we dus iets aan doen? Je vindt de kijkwijzer op www.cnvacademie.nl/training-categorie/leiderschap/.

Kijk voor meer informatie over de trainingen en het overige aanbod van CNV Academie op www.cnvacade-mie.nl of bel naar 030 751 17 47.

Werkdruk is in het onderwijs een veelvoorkomend probleem. CNV Academie helpt jou om daar verandering in te brengen. Hieronder vind je een greep uit ons aanbod rond het thema werkdruk.

Aan de slag met werkdruk!

36

Foto: Wilbert van W

oensel

“Alleen kom je ver, maar samen kom je verder... “ Deze uitspraak heb je vast wel eens gehoord. In deze geïndividualiseerde samenleving kan je wel eens het gevoel hebben dat je er alleen voor staat. Dat je niet gehoord wordt, of dat jij er niet toe doet. Wij, als stuurgroep OOP vinden dat jij met al jouw kwaliteiten en talenten er zeker mag zijn! We starten deze OOP-dag met het spannende verhaal van een cao-onderhandelaar over het fascinerende traject van onderhandelingen tot cao-akkoord. Je hoort ook hoe jij daaraan kunt bijdragen! Natuurlijk informeren wij je ook over nieuws en weetjes uit jouw sector. Daarna bieden wij je de mogelijkheid om nog twee interessante workshops te volgen met onderwerpen als:

• Assertiviteit • Elevator pitch • Interculturele communicatie • Ken je collega’s • Lichaamstaal • Professionele identiteit

Reserveer dinsdag 13 november alvast in je agenda voor de OOP-dag! Maak er met je collega’s een leuke én leerzame dag van.

KOM JIJ OOK? Je kunt je nu al opgeven!Ga naar: https://oopdag2018.eventbrite.nl

Landelijke OOP-dag 2018

Samen staan we sterk(er)

Wanneer: 13 november 2018

Waar: Hotel Belmont, Goorsteeg 66, Ede

Kosten: Gratis voor leden van CNV Onderwijs. Neem je een introducé mee, dan betaalt die € 15,- Ook niet-leden zijn welkom: zij betalen € 30,-

��

��

Wil jij met hart en ziel als directeur werken in onze organisatie?

Het bestuur van PCPO Rijssen zoekt met ingang van 1 januari 2019 (of zo spoedig mogelijk daarna) twee directeuren:

1. Voor de Johan Frisoschool (wtf. 0,8): • zichtbaar voor kinderen, ouders en collega’s • verbindend, visionair en daadkrachtig

2. Voor de Willem Alexanderschool (wtf. 0,8-1,0): • speerpunten kernrefl ectie en SWPBS • innovatief, empathisch, verbindend

Een assessment kan deel uitmaken van de procedure.

PCPO Rijssen heeft ongeveer 1830 leerlingen en ruim 200 personeelsleden, verdeeld over 6 basisscholen en een speciale school voor basisonderwijs.

Wij werken vanuit een identiteit die beleefd en gedeeld wordt vanuit het hart, overgedragen vanuit het hoofd en uitgedragen in ons handelen.

Interesse? kijk op www.pcporijssen.nl voor de uitgebreide profi elschetsen.

Informatie en sollicitatie:Voor meer informatie kun je contact opnemen met E.I.F. (Frans) Nawijn, directeur-bestuurder, via 06-20034551. Je sollicitatiebrief stuur je uiterlijk 12 november naar info@pcporijssen.nl

“Je bent een parel in

Gods hand!”

VerschijningsschemaSCHOOLJOURNAAL

nr. 14 24 november

nr. 15 15 december

38

STOP ARMOEDE IN NEDERLAND

Helpt u mee?

WWW.ARMOEDEFONDS.NL

In de klas praten over relaties en

seksualiteit?Onze lessen, op het primair- tot middelbaar beroepsonderwijs, maken jongeren bewust en weerbaar op het gebied van seksualiteit, relaties, onbedoelde zwangerschap en de waarde van menselijk leven. In de lessen wordt rekening gehouden met de identiteit van uw school.

Siriz geeft voorlichting op scholen

Voorlichtingsles boeken?

www.siriz.nl/preventie

Voor vertrouwen, veiligheid, rust en wederzijds respect

• Preventief en curatief• Gratis volgsysteem• Verbetert welbevinden in de klas

Zie voor alle trainingen en modules onze website

Kanjertraining

(036) 548 94 05 info@kanjertraining.nlwww.kanjertraining.nl

De voordelen op een rij• Direct en gericht contact met een grote,

geïnteresseerde doelgroep• Primair en voortgezet onderwijs, mbo en hbo• Driewekelijkse verschijning op adres• Adverteren in Schooljournaal kunt u goed

combineren met CNV Bondsbytes E-nieuwsbrief. Oplage ruim 11.700 exemplaren

Kijk voor verschijningsdata, formaten en tarieven op www.cnvo.nl/adverteren

oplage: 55.000

Adverteer in Schooljournaal!

Ècht iets bereiken in het onderwijs?

Neem contact op met Ray Aronds van Bureau Recent

T. 020 330 89 98 - E. info@recent.nl

#samenvoordieren

CNV Onderwijs is dé vakvereniging die opkomt voor het welzijn en de belangen van (oud-)onderwijspersoneel. Wij zijn jouw partner in school op het gebied van beroeps inhoud, individuele (rechts)bijstand en collectieve belangenbehartiging. CNV Onderwijs is onderdeel van CNV Connectief en aangesloten bij CNV Vakcentrale.

matie uit Schooljournaal of Rechtspositie-gids, of van brochures en folders, zoals over verlofregelingen, ziekte en prepensioen.

LEDENVOORDELENLeden van CNV Onderwijs profiteren van lagere premies en kortingen.ZorgverzekeringOHRA, 026 400 40 40, coll. nr. 3725www.ohracollectief.nl/cnvo3725VGZ, 0900 07 50, coll. nr. 5008500RevalidatieoordDennenheuvel, 035 646 04 64

ALGEMEENCNV OnderwijsTiberdreef 4, 3561 GG UtrechtPostbus 2510, 3500 GM Utrechtcnvconnectief@cnv.nl, www.cnvonderwijs.nl030 751 10 03. Bereikbaar op werkdagen tussen 8 en 18 uurBestuur (vereniging)Loek Schueler, voorzitter CNV Onderwijs, bestuurslid CNV Connectief,bestuur-cnv-connectief@cnv.nl Ledenadministratiecnvc-ledenservice@cnv.nl, 030 751 10 03Schooljournaalschooljournaal@cnv.nl, 030 751 10 03Verenigingsbureauverenigingsbureau@cnv.nl

DIENSTVERLENINGRechtshulp Werk en Inkomencnvinfo@cnv.nl, 030 751 10 03; vertrouwenspersonen 030 751 10 01Rechtshulp PrivéARAG, 033 434 23 42AcademieCNV Academie verzorgt trainingen, advies-trajecten en partnerschappen voor teams, (G)MR’en en OR’en. infoacademie@cnv.nl030 751 17 47, www.cnvacademie.nlDownload de app: CNV MR gids (PO en VO)Starters en Studentencnvinfo@cnv.nl, 030 751 10 06Directieadvies leden CNV schoolleidershelpdesk@cnvs.nl, 030 751 10 04Zelfstandigencnvinfo@cnv.nl, 030 751 10 03Sociaal FondsHet Sociaal Fonds helpt waar mogelijk leden en/of hun gezinsleden met (finan ciële) problemen: A. van Vliet, Paddestoelenlaan 51, 3903 GE Veenendaalsociaalfondsonderwijs@cnv.nl06 36 19 33 76B.g.g. voor dringende zaken: Dhr. B. Gersen, 040 213 03 09CNV Onderwijs Coachingsnetwerkaanvraagacademie@cnv.nl, 030 751 17 85Www.hetonderwijsplein.nlTe raadplegen en downloaden (leden)infor-

Sectorgroepsbesturen Stuurgroepen

PASSEND ONDERWIJS AnneMarie Bruurmijn-De Louw0416 33 31 13passendonderwijs@cnv.nl

BIJEENKOMSTENKoos Wijkhuijs-Geschierebijeenkomsten@cnv.nl NETWERK BIJEENKOMSTENElly den Haannetwerkbijeenkomsten@cnv.nl

Thema­/werkgroepen

adres & telefoonnummers

www.hetonderwijsplein.nl www.facebook.com/cnvonderwijs Twitter: @cnvonderwijs Linkedin: www.cnvonderwijs.nl/linkedin

PRIMAIR ONDERWIJS Dhr. H. de Vries06 44 42 25 77primaironderwijs@cnv.nl

VOORTGEZET ONDERWIJSDhr. R. Mudde06 42 98 65 43voortgezetonderwijs@cnv.nl

MIDDELBAAR BEROEPSONDERWIJSDhr. T.P.E. Opgenoord046 449 34 21middelbaarberoepsonderwijs@cnv.nl

HOGER ONDERWIJSLeo Douwes06 83 57 38 60hogeronderwijs@cnv.nl

ONDERWIJS DIENSTVERLENINGDhr. R. Vrieling06 12 99 09 52onderwijsdienstverlening@cnv.nl

SCHOOLLEIDERS Dhr. R.J. Bovee020 647 68 43schoolleiders@cnv.nl

SENIOREN ONDERWIJS Mevr. T. Arts06 25 53 59 78senioren-cnv-onderwijs@cnv.nl

GROEN ONDERWIJS Dhr. H. Moorlag06 37 26 04 03groenonderwijs@cnv.nl

ONDERWIJSONDERSTEUNERS Dhr. E.L. Kühne06 28 58 83 23onderwijsondersteuners@cnv.nl

JONG Dhr. B. Audenaerd06 41 45 11 16jongeren-cnv-onderwijs@cnv.nl

ANDERS ACTIEVENMevr. K. Frugte06 33 83 96 92andersactieven-cnv-onderwijs@cnv.nl

‘We hebben een prachtig beroep’

Annemarie Pradera (39):Pradera staat inmiddels al bijna 18 jaar voor de klas. Momenteel heeft ze de kinderen van groep 1-2 onder haar hoede en is ze onderbouwcoördinator op basisschool Het Noorderlicht in Zoetermeer. ‘We hebben een prachtig beroep waarbij ik nog steeds ontroerd kan raken als ik zie dat kinderen iets onder de knie krijgen wat eerst niet lukte. En het enthousiasme van een kleuter kan je hele dag goedmaken, heerlijk!’ Soms maakt ze zich wel zorgen over de sector waarin ze werkt: ‘De werkdruk, het lera-

rentekort, collega’s die ziek worden. Het wordt er niet makkelijker op.’ Zo merkte ze zelf tijdens haar

zwangerschapsverlof hoe moeilijk het was om een vervanger te vinden. Waarom lid?

‘Hoe meer leden, hoe krachtiger onze stem.’

Foto: Henriëtte Guest