Een internetpanel als meetinstrument?

Jelke Bethlehem en Barry Schouten

NOSMO-middag Internetpanels – 12 nov 2004

Verkiezingen januari 2003

Uitslag Kennisnet N=11,000 RTL4 N=10,000

Partij Zetels Voorsp. Verschil Voorsp. Verschil

CDA 44 29 -15 24 -20

LPF 8 18 +10 12 +4

VVD 28 24 -4 38 +10

PvdA 42 13 -29 41 -1

SP 9 22 +13 10 +1

GL 8 26 +18 9 +1

D66 6 4 -2 7 +1

Andere 5 14 +9 9 +4

MAD = 12,5 MAD = 5,3

Verkiezingen januari 2003Uitslag SBS6 n=3,000 Netwerk N=1,200

Partij Zetels Voorsp. Verschil Voorsp. Verschil

CDA 44 42 -2 42 -2

LPF 8 6 -2 7 -1

VVD 28 28 28

PvdA 42 45 +3 43 +1

SP 9 11 +2 9

GL 8 6 -2 8

D66 6 5 -1 6

Andere 5 7 +2 7 +2

MAD = 1,8 MAD = 0,8

Hoe kunnen onderzoeken zulke verschillende resultaten geven?

Kennisnet: Nederlandse website voor onderwijs.Zelfselectie, geen controle over frequentie.

RTL4: Zelfselectie, toegang eenmalig.

SBS6: Uitnodiging voor deelname aan panel opwebsite. Steekproef uit panel via achtergrondkenmerken die gevraagd zijn bij registratie.

Nederland 1: Selectie via RDD

Theorie

Totale fout

Totale fout

Steekproef-fout

Steekproef-fout

Niet-steekproef-

fout

Niet-steekproef-

fout

Trekkings-fout

Trekkings-fout

Schattings-fout

Schattings-fout

Waarnemings-fout

Waarnemings-fout

Nietwaarnemings-

fout

Nietwaarnemings-

fout

Over-dekkings-

fout

Over-dekkings-

foutMeetfoutMeetfout Verwerkings-

fout

Verwerkings-fout

Onder-dekkings-

fout

Onder-dekkings-

foutNon-respons-

fout

Non-respons-fout

Steekproeven en panels

Grote steekproeven of omvangrijke panels zijn goed voor een kleine variantie ofwel een kleine schattingsfout.

Vertekening door niet-waarnemingsfout kan alleen klein zijn als de respons op de steekproef of in het panel een goede weerspiegeling is van de doelpopulatie.

Voordelen internet als meetinstrument

• Goedkoop, want geen interviewers nodig• Routing in vragenlijsten • Controle regels in antwoorden• Multimedia-toepassingen• Data verwerking en opslag eenvoudig en snel• Informatie over onderzoek en enquête

Nadelen internet als meetinstrument

• Relatief grote groep mensen heeft geen

toegang tot internet.

• De groep die wel toegang heeft is anders van

samenstelling.

• Er is geen interactie met een interviewer.

• Er is geen steekproefkader voor gebruikers

van internet.

• Werving is lastiger.

• Internet is net als schriftelijk enquêteren passief.

Gebruik internet; geslacht

69

55

0 20 40 60 80 100

Male

Female

Percentage

Gebruik internet; leeftijd

20

42

63

73

80

86

0 20 40 60 80 100

65+

55-64

45-54

35-44

25-34

18-24

Percentage

Gebruik internet; opleiding

85

70

66

40

38

0 20 40 60 80 100

Higher

Senior secondary

Junior secondary

Prevocational

Primary

Percentage

Werving; geregistreerde telefoon

Werving; geregistreerde telefoon

Vraag CATI CAPI

Koopwoning? 64.4% 62.6%

Actief in clubverband?

45.7% 44.4%

In bezit van PC? 75.6% 74.7%

Ontvangt uitkering?

8.9% 9.8%

Bron: Cobben (2004) POLS 2002

Voordelen van internetpanels

• Longitudinaal onderzoek.• Snel• Flexibel• Voordelen van internet als interviewmode

Nadelen van internetpanels

• Lagere respons in werving van panel• Onderhouden van panel• Nadelen van internet als interviewmode.

Conclusies

• Internetpanels hebben een toekomst als meetinstrument maar alleen als het panel representatief gemaakt en gehouden kan worden.• Internet is geen goed selectie-instrument.

Conclusies

Alternatief moet geboden worden aan: - Huishoudens zonder pc en/of internet - Personen voor wie internet onbekend is of die niet met internet kunnen omgaan

Mixed-mode als meetinstrument en wel van goedkoop naar duur.

Eindige horizon voor deelname aan panel in combinatie met mixed-mode werving van nieuwe panelleden.