“Een bittere pil”

Hernieuwde discussie omtrent zelfdoding

Het euthanasievraagstuk staat in de pers weer volop in de belangstelling. Mede met het oog op het nieuw te vormen kabinet en wellicht hernieuwde wetgeving op dit gebied lijkt het mij zinvol hiernaar eens een onderzoek te doen. Ook komt uiteraard de vraag op hoe het zit met de kwaliteit van de zorg versus de wens om zelfdoding en dan vooral in Verpleeghuizen.

Het euthanasievraagstuk staat in ieder geval weer volop in de belangstelling. De kranten geven de laatste tijd alarmerende berichten af volgens Antoinette Vietsch (CDA).1 Zo kopte het AD onlangs “Poging tot zelfdoding in één op de vijf verzorgingstehuizen”. Vietsch gaat vooral in op een artikel in de Telegraaf van 13 februari jl. waarin Prof. Smalhout stelt: “Het feit dat er kennelijk zeer veel oudere mensen zijn die uitzien naar een zelfgekozen dood, is in wezen een aanklacht tegen onze huidige samenleving. Die is (…) kennelijk niet in staat medemensen in hun laatste jaren nog enige levensvreugde en waardigheid te verschaffen.”

Met Vietsch valt het mij op dat medici vaak met een zeer integere inzet medicatie ontwikkelen of, zoals Smalhout, wijzen op de achterliggende consequenties van wat er tegenwoordig medisch mogelijk is. Tussen wat er in de biomedische ethiek allemaal speelt en wat mensen in de krant lezen, gaapt een wel zeer diepe kloof. Zo wordt er in het openbaar gesproken over “de pil van Drion”. Om eens te kijken hoe hier in de praktijk mee wordt omgegaan ben ik eens wat gaan Googlen en vond al snel de volgende vraag:

1 Nieuwsbrief Dr. Ir. C. Antoinette Vietsch; CDA, Tweede kamer.

´Ik wil heel erg graag de pil van Drion kopen, ik heb gehoord dat hij ooit te verkrijgen was op internet en dat die man die het verkocht celstraf zou krijgen (wat een onzin! Hij helpt mensen juist, toch? Als mensen echt niet meer kunnen leven en niet verder meer kunnen en niets liever willen dan dood zijn dan is die man juist een held). Maar is deze pil nog ergens anders verkrijgbaar? Want dit is de enige manier die nog ken om zelfmoord te plegen. Ik heb al een aantal dingen geprobeerd maar dat werkte helaas niet………´

Wat een vreselijk schrijnende vraag. Ik moet degene die de vraag beantwoordde een groot compliment geven voor zijn uitermate gedetailleerde en integere aanpak van deze vraag en ik hoop dat de aanvrager hier nota van heeft genomen. Maar tegelijk moet ik het sprookje van de pil van Drion uit de wereld helpen. Die bestaat niet. Er bestaan sowieso geen zelfmoordpillen, alleen cyaankali in een holle kies in spionnenfilms. Als er in de medische wereld na zorgvuldig overleg en in het uiterste geval sprake is van hulp bij zelfdoding gebeurd dat op een geheel andere manier door middel van sedering.2 Dr. Drion was geen dokter in medische zin, maar een rechtsgeleerde die middels een krantenartikel de discussie wilde openen over het integer omgaan met zelfdoding.3 Hij was er op zich wel een voorstander van dat de medische wereld iets (hij heeft het nooit over een pil gehad) zou ontwikkelen, dat oudere mensen de mogelijkheid zou geven om te kiezen voor levensbeëindiging. Zelf suggereerde hij dat een dergelijk hypothetisch middel in twee fases ingenomen zou moeten worden met een tussenruimte van enige dagen om te voorkomen dat

2 Bron: Thesaurus zorg en welzijn: het opzettelijk verlagen van het bewustzijn van iemand in de terminale fase door toediening van kalmerende middelen om belastende lichamelijke en/of psychische symptomen te verlichten; er zijn verschillende gradaties van sedatie mogelijk, van lichte demping van angstgevoelens tot diepe slaap3 “Het zelfgewilde einde van oudere mensen”, NRC, 19 oktober 1991.

1

mensen in een opwelling van dit middel gebruik zouden maken. Verder zou deze methode alleen toegankelijk moeten zijn voor alleenstaande ouderen boven de 75 jaar. Wat Vietsch verder opmerkt in haar nieuwsbrief over het krantenartikel in de Telegraaf sluit hier op aan: “De discussie die volgde ging echter niet over de kwaliteit van de verzorgingstehuizen, of hoe wij ouderen meer kunnen betrekken bij het leven, ze zich nuttig laten maken en dat ook laten voelen. Nee, het ging over hoe laten we deze mensen dood gaan.”

Concluderend zou ik kunnen stellen dat wat wij in de kranten lezen er op lijkt te wijzen dat onze huidige samenleving en daarmee de kwaliteit van zorg die deze wil bieden verkeerd bezig is. Het is zelfs zo dat door de discussie te verscherpen over de aandacht voor de kwaliteit van de zorg ondergesneeuwd dreigt te raken. Met euthanasie wordt in de medische wereld heus wel goed omgegaan.4 De wetgeving daar omtrent is goed doortimmerd. Laten we in plaats van de discussie over zelfdoding maar eens met zijn allen praten over verbetering van kwaliteit van de zorg.Natuurlijk is het goed om de actualiteit, ook op dit gebied, in de kranten bij te houden. Maar als u werkelijk gedegen informatie wilt hebben over beslissingen over een vrijwillig einde van het leven bezoek dan eens sites als die van de Nederlandse vereniging voor een vrijwillig levenseinde (NVVE, www.nvve.nl).

Sjon Onnekink.

Stelling

Het voornemen is in elke nieuwsbrief een stelling te poneren. De lezer wordt van harte uitgenodigd om hierop te reageren. Doordachte reacties kunnen in overleg gepubliceerd worden.

De stelling van deze nieuwsbrief sluit aan bij bovenstaand artikel en is een citaat van wat PCOB-voorzitter5 Rienk van Splunder tijdens een NVVE-debat6 naar voren bracht:

4 Zie o.a. mijn interview met prof.dr. P.v/d Maas in “Medische besluitvorming aan het einde van het leven”, waarin we mochten concluderen dat de euthanasiewetgeving in Nederland goed geregeld is, drs. J.G. Onnekink, B&W, december 2003. Sindsdien is er qua wetgeving sinds 2002 niks veranderd. Zie ook de website van het NVVE.5 PCOB: Protestants Christelijke Ouderen Bond. Belangenbehartiging 50+ www.pcob.nl 6 NVVE: Nederlandse vereniging voor een vrijwillig levenseinde, www.nvve.nl

De vraag naar voltooid leven is geen medische of juridische vraag, maar een levensvraag!

Nieuwe PR-coördinator NCZ

Het NCZ mag zich verheugen in een nieuwe medewerker, Drs. J.G. (Sjon) Onnekink, die zich bezig gaat houden met de pr van het NCZ en in die hoedanigheid ook als medeauteur en redacteur van deze nieuwsbrief zal fungeren.

Sjon Onnekink heeft klassieke talen gestudeerd en studeerde in 2001 af in de theologie aan de Rijksuniversiteit Utrecht via de postdoctorale pastoraal psychologische-leergangen, dit is een kruiswetenschap tussen theologie en psychologie.Sinds zijn afstuderen heeft hij tot 2005 part time gewerkt voor TEAR, een interkerkelijke organisatie op het gebied van ontwikkelingssamenwerking, voornamelijk als tekstschrijver. Hiernaast heeft hij het al tijdens zijn studie opgerichte eigen tekstbureau De Raaf verder uitgebreid dat voornamelijk op tijdschriften gericht is. Vanaf 2006 doet hij dit werk full time naast interim-pr functies op commerciële basis. Verder is hij medeoprichter en auteur van diverse tijdschriften en circulaires. Verder schrijft hij veel columns, en is hij auteur van “Samen op Weg”, een verhaal over verschillende manieren van geloven, gericht op jongeren, waarvan binnenkort de tweede druk verschijnt.Sjon heeft hiernaast altijd veel vrijwilligerswerk gedaan, zoals het begeleiden van jongeren met een mentaal handicap. Verder is hij auteur en medeoprichter van “geloven en denken”, een bètacursus voor studenten. Op dit moment is hij vrijwilliger als staflid in een inloophuis van het Leger des Heils en is wachtlijstbegeleider in de verslavingszorg.

2